6.kafli hafið og sjávarrof
DESCRIPTION
6.Kafli Hafið og sjávarrof. Nokkrar staðreyndir. Yfirborð jarðar er 510 milljón km 2 Sjór þekur 71% af yfirborði jarðar. Heildarvatnsmagn er 1.384.120 km 3 97% af öllu vatnsmagni jarðar er í sjónum Mesta dýpi sjávar er 11000 m Meðaldýpi sjávar er 3800 m. Vatnsforði á hnettinum. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/1.jpg)
11
6.Kafli6.KafliHafið og sjávarrofHafið og sjávarrof
![Page 2: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/2.jpg)
22
• Yfirborð jarðar er 510 milljón km2
• Sjór þekur 71% af yfirborði jarðar.
• Heildarvatnsmagn er 1.384.120 km3
• 97% af öllu vatnsmagni jarðar er í sjónum
• Mesta dýpi sjávar er 11000 m
• Meðaldýpi sjávar er 3800 m
Nokkrar staðreyndirNokkrar staðreyndir
![Page 3: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/3.jpg)
33
Vatnsforði á hnettinumVatnsforði á hnettinum
Geymir km3 % Meðalþykkt, m
Meðal
dvalartími
Haf 13.6x108 97.2 2260 3000 ár
Ís 3.5x107 2.5 59 8600 ár
Grunnvatn 8.8x106 0.63 16 5000 ár
Yfirborðsvatn 1.4x105 0.01 0.25 1 ár
Andrúmsloft 1.4x104 0.001 0.025 10 dagar
Heild 1.4x109 2735
![Page 4: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/4.jpg)
44
• Sjór er blanda málmsalta og salta sem er næstum sú
sama allstaðar í heiminum
• Sex efni eru ráðandi í þessari saltupplausn, þ.e.– klór (55%)– brennisteinn (7,7%)– natríum (30,6%)– magnesíum (3,7 %)– kalíum (0,7%)– kalsíum (0,7%) – önnur efni, s.s. brómíum, strontíum, kolefni (1,6%).
Selta sjávarSelta sjávar
![Page 5: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/5.jpg)
55
Selta sjávar frh.Selta sjávar frh.
• Selta hefur komið frá meginlöndum við rof og uppleysingu bergs, og einnig í eldgosum.
• Seltan er eitt af megineinkennum sjávar.• Selta er breytileg, er mest þar sem úrkoma
er lítil og uppgufun mikil, en minnst þar sem úrkoma er mikil og uppgufun er lítil.
• Meðalselta sjávar er 3,5%, sem þýðir að í einu tonni af sjó eru 35 kg af uppleystum söltum.
![Page 6: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/6.jpg)
66
Hreyfingar sjávar• Hafstraunar
– Eiga sér uppruna í staðvindabeltinu– Streyma vegna:
• Ríkjandi vindátt• Eðlisþyngdarmun sjávar• Snúnings jarðar• Stuðla að dreifingu sets á hafsbotni
• Sjávarföll– Háð gangi tungls og sólar– Flóð fjara á 12 klst fresti– Stórstreymt / smástreymt á 14 daga fresti– Brimaldan brýtur niður stærra svæði meðfram ströndum vegna flóðs
og fjöru• Bylgjuhreyfingar
– Stærð öldu fer eftir vindhraða, stöðugleika vinds og vegalend sem aldan fer yfir.
– Aðal rofkraftur sjávar við ströndina er vegna bylgjuhreyfinga.
![Page 7: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/7.jpg)
77
SjávarrofSjávarrof• Bylgjuhreifingar eru afkastamestar
sjávaraflanna við sjávarrof.• Brim hefur víða rofið niður brimstalla
Skálagaður marbakki fyrir framan
Lárétti stallurinn nefinst brimþrep
og myndað lóðrétt brimklif
![Page 8: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/8.jpg)
88
El NiEl Niño (Jólabarnið)ño (Jólabarnið)
El Niño er heitur hafstraumur sem myndast á vestanverðu Kyrrahafi í Monsúnvindabestinu. Hann streymir þvert yfir Kyrrahafið til austurs, og endar við strönd Suður-Ameríku.
Við ströndina lokar hann fyrir uppstreymi næringarríkum köldum botnsjó, og veldur því næringarskorti ov hruni lífríkisins.
El Niño “ár” eru að meðaltali á 5 ára fresti, sá næsti líklega um áramótin 2006-2007
![Page 9: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/9.jpg)
99
![Page 10: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/10.jpg)
1010
![Page 11: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/11.jpg)
1111
Tækni & vísindi | mbl.is | 14.9.2006 | 15:39
Nýr El Nino tekinn að myndast í Kyrrahafi; skapar hættu á veðuröfgum
Veðurfyrirbærið El Nino er að myndast í Kyrrahafi og skapar hættu á veðuröfgum víða í heiminum, að því er bandarískir vísindamenn segja. Myndun El Ninos hefst með því að sjórinn í austanverðu Kyrrahafi hlýnar, og undanfarnar vikur hefur mælst hröð hækkun sjávarhita þar, segja vísindamennirnir. Frá þessu greinir fréttavefur breska ríkisútvarpsins, BBC.
Að þessu sinni eru líkur á að El Nino vaxi að styrk út næsta ár, en ekki er þó búist við að hann nái sama styrk og fyrirbærið náði síðast þegar það myndaðist, sem var árið 1997. Það ár olli hann þurrkum í Asíu og Ástralíu, og mikilli úrkomu og flóðum í Rómönsku Ameríku.
Vísindamenn við Úthafs- og andrúmsloftsrannsóknamiðstöð Bandaríkjanna (NOAA) segja að veðrið á Indónesíu, Malasíu og Filippseyjum undanfarið hafi verið þurrara en í meðalári. Í þessum löndum verður gjarnan fyrst var áhrifa frá nýjum El Nino.
„Það sem gerist er að kaldi straumurinn í austurhluta Kyrrahafs, sem flytur kaldan sjó frá Suðurskautslandinu upp með strönd Suður-Ameríku í átt að miðbaug - Humboldtstraumurinn - veikist og þar með fær El Nino færi á að myndast úti fyrir Suður-Ameríku, og hitastigið hækkar talsvert,“ segir Harvey Sterne, við Veðurstofu Ástralíu.
![Page 12: 6.Kafli Hafið og sjávarrof](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061617/56815c31550346895dca13ae/html5/thumbnails/12.jpg)
1212