Univerzitet Crne GorePostdiplomske studije MenadmentaPredmet Evaluacija preduzea

Procjena vrijednosti akcionarskog drutva:"Luka Bar"

Profesor: Kandidat za ovaenog procjenjivaa: Dr. Milan Lakievi Radonji Branko 09/07

U Podgorici, decembar 2010. God

1

Sadraj:Sadraj: .................................................................................................................. 2 Izajava procjenjivaa: ............................................................................................ 4 UVOD: .................................................................................................................... 5 Osnovni podaci o preduzeu: ................................................................................. 6

2.1. Istorijat i status ............................................................................................ 6 2.2. Djelatnost preduzea ................................................................................... 7 2.3. Organizacija preduzea ............................................................................... 7 2.4. Investicioni program .................................................................................... 9 2.5. Trina perspektivna ................................................................................ 10

3. Ekonomsko Finansijska analiza ....................................................................... 13 3.1. Analiza prinosnog poloaja ........................................................................ 13 3.1.1. Struktura i raspored ukupnog pirhoda .................................................... 14 3.1.2. Rizik ostvarenja finasijskog rezultata ...................................................... 15 3.1.3. Rentabilnost ........................................................................................... 18 3.2. Struktura imovine ...................................................................................... 19 3.3. Analiza finansijskog poloaja ..................................................................... 20 3.3.1: Bilans stanja ........................................................................................... 21 3.3.2. Finansijska ravnotea ............................................................................. 23 3.3.3. Zaduenost i solventnost ........................................................................ 25

4.Ocjena kreditnog boniteta po modelu zeta ....................................................... 27 5.Procjena vrijednosti kapitala ............................................................................. 30

5.1. Knjigovodstvena i korigovana vrijednost kapitala ...................................... 30 5.2. Imovinska vrijednost kapitala .................................................................... 32 5.3. Prinosna vrijednost kapitala ( metod diskontovanog neto novanog toka) 33 Projekcija bilansa uspjeha ................................................................................. 34 Projekcija neto obrtnih sredstava ............................................................... 35 Projektovana imovina ....................................................................................... 36 Projekcija kapitala ............................................................................................. 36 Projekcija bilansa stanja ................................................................................... 38 DISKONTNA STOPA (Cena kapitala) .................................................................. 39

2

Rezime:

Preduzee: "LUKA BAR" AKCIONARSKO DRUTVO BAR

Sjedite: BAR, OBALA 13 JULA,

Telefon i fax: 030-312-114,312-867,

Odgovorno lice/ Vlasnik / Direktor: SLOBODAN PAJOVI

Matini broj/ pib : 02002558

ifra djelatnosti: 63110, Naziv djelatnosti: pretovar tereta

Bilans za procjenu: bilans stanja i uspjeha na dan 31.12.2009.

Procjenjena vrijednost: 75,713,838 ( zbog velike pouzdanosti profesionalnosti revizora)

Knjigovodstvena ujedno I korigovana knjigovodstvena vrijednost: 75,713,838

Prinosna: 81,353,506

Imovinska: 78,713,838

Izabrana procijenjena vrijednost:

Tim za procjenu:

Kandidat za procjenjivaa: Branko RadonjiAngaovani procenitelj graevinske struke: Milorad Markovi, dipl.Gra.in. Angaovanji procejitelj geodetske stuke: Mladen Duranovi

Mr. GeodezijeAngaovani porcenitelj mainske stuke: Radievi Milana

Dipl. In.ma.

3

Datum zavretka procejne: decembar, 2010. God.

Izajava procjenjivaa:

Ovima se podtvruju sledee izjave sa ovim Izvjetajem o procjeni vrijednosti kapitala:

1. Lino sam uz prisustvo ekspertskog tima posjetio preduzee i izvrio pregled njegove imovine i obaveza koji su bili predmet procjene. Moje iskustvo i lina poznanstva lanova koletkiva i poslovna saradnja sa njima u mnogome su mi olakali posao. Jer sam imao na bazi njihovog povjerenja u mene i moj ekspertki tim dobio zeleno svjetlo pristupu inforamacijama.

2. Tim za procjenu ni na koji nain nije zainteresovana strana u procjeni, te je osnovni cilj procjene da se utvrdi objektivna vrijednost preduzea.

3. Ne postoji pristrasnost kod procjenivaa u vezi sa predmetom procjene niti je naknada za izradu ovog izvjetaja povezana sa iskazanom vrijednou kapitala preduzea.

4. U skadu sa znajem kojim raspolaemo svi podaci na osnovu kojih su izvrene analize, zakljuci, i iznijeto miljnje su vjerodostojni.

5. Ovaj izvjetaj o procjeni vrijednosti kapitala, preduzea: primjenjen je u skladu sa Meunarodnim standardima vrednovanja.

6. Prema informacijama sadranim u ovom izvjetaju emo postupati skladno principima poslovne tajne i nee biti dostupne treim stranama koje nisu ukljuene u sam process procjene.

4

Podgorica, decembar, 2010. Godine

Kandidat za ovlaenog procjenjivaa

Radonji Branko

UVOD:

Na zahtejev preduzea: "Luka Bar " , a radi namjene privatizacije akcionarskog drutva, izvrena je procjena vrijednosti kapitala, na dan 31.12.2009.

Procjena je izvrena u skladu sa slijedeim dokumentima: Zakon o preduzeima(("Sl. list RCG", br. 06/02), zakon o privatizaciji privrede ("Sl. List RCG ", br.23/96, 6/99, 59/00, 42/04), odluka menadmenta o potrebi procjene preduzea: "Luka Bar" akcionarskog drutva, u svrhu privatizacije. MRS (Meunarodnim raunovodstvenim standardima), I MSFI (Meunarodni standardi finansijskog izvjetavanja)

Rezultati ispitivanja i tabelarni pregledi finansijske analize prinosnog i imovinskog poloaja preduzea( bilansi stanja, bilansi uspjeha, izvjetaji o promjenama na kapitalu, izvjetaji o novanim tokovima, raunovodstvene politike i napomene) su temelj i okosnica za objektivno vrednovanje.

Ispitivanje i analize vezane za procjenu obuhvatile su: Osnovne podatke o preduzeu Osvrt na trinu poziciju preduzea Ocjenu ekonomsko-finasnsijskog poloaja i

rezultata poslovanja za 2007,2008,2009 godinu.

Prilikom korienja ovog izvjetaja potrebno je imati u vidu da je on baziran na bilansima na dan 31.12.2009. godine i das u podaci u poslovanju preduzea tretirani koa

5

pouzdani, poto su finansijski izvjetaji revidovani od strane eksternih revizora irom Crne Gore.

U Pripremi ovog izvjetaja su koriene sledee podloge:

- Berzanski izvjetaji sa: Montenegroberze, Next berze- Raunovodstvena dokumentacija,rjeenja o upisu u

sudski registar- Knjiga: Procjena vrijednosti preduezea po ijoj je

metodologiji raena procjena vrijednosti preduzea iji su autori Prof. Dr Jovan Rodi i prof. Dr Milovan Filipovi posluila je kao okosnica ove procjene

- Dokumentacija i normativna akta preduzea- Literatura sa Interneta vezana za oblast procjene

Osnovni podaci o preduzeu:

2.1. Istorijat i status

Vjekovima je barski zaliv pruao utoite pomorcima i brodovima. Luka Bar je osnovana poetkom prolog vijeka - 27.juna 1906.godine - kao rezultat udruenih napora (joint venture) vizionara uz podrku Knjaza crnogorskog Nikole Petrovia. Istorija Luke Bar je kao i istorija Crne Gore, bremenita ljudskim naporima da se stvara i u okolnostima brojnih ratnih razaranja i prirodnih nepogoda.

Tradicija savjesnog poslovanja sa ciljem da se omogue to bolji uslovi protoka roba, kapitala, ljudi i ideja stvorila je dananje akcionarsko drutvo Luku Bar.Luka Bar je osnovana 1906. godine kao javno preduzee, a promjena statusa preduzea u akcionarsko drutvo izvrena je 24.02.1999.

Drutvo posluje pod nazivom: Akcionarsko Drutvo "Luka Bar" Bar.U skladu sa odredbama Zakona o privrednim drutvima dana 19.07.2004. godine izvrena je registracija u Centralnom registru Privrednog suda u Podgorici, kao akcionarsko drutvo.

Preduzee AD ,,Luka Bar Bar osnovano je Odlukom Saveznog Izvrnog Vijea 16.04.1954 godine. Izgraeni Luki kapaciteti u prvoj fazi razvoja iznosili su 1,5 miliona tona robe ,

6

dok je u drugoj fazi razvoja ,,Luke Bar ovaj kapacitet povean za godinji pretovar robe od oko 4,5 miliona tona. Odlukom o organizovanju Javnog preduzea ,,Luka Bar Skuptina Republike Crne Gore je 20.06.1990 godine izvrila transformaciju preduzea u Javno preduzee. Preduzee je organizovano kao akcionarsko drutvo ,,Luka Bar prema posebnom program transformacije Vlade RCG i registrovano je kod Privrednog suda u Podgorici Rjeenjem FI 2857/99 od 19.12.1999 godine . U skladu sa Zakonom o Privrednim drutvima preduzee je registrovano 25.07.2002 godine kod Centralnog Registra Privrednog suda u Podgorici pod registarskim brojem 4-0000235/001. Preduzee je produilo registraciju dana 19.07.2009 godine kod Centralnog Registra Privrednog suda u Podgorici pod registarskim brojem 4-0000235/024.

2.2. Djelatnost preduzea

Djelatnost drutva je odreena po ifri djelatnosti 63110- saobraaj, skladitenje, veze i pretovar tereta, usluge u pomorskom saobraaju po ifri 63221, aktivnost drugih posrednika u saobraaju po ifri 63400, pruanje ugostiteljskih usluga po ifri 55110, gajenje usjeva i zasada po ifri 011,uzgoj ivotinja po ifri 012, vaenje kamena po ifri 141 , kao i ostale djelatnosti po iframa 50200, 71210, 51521, 74202, 74203, 74140, 70120, 92622, 74600 i ostale djelatnosti predviene Statutom preduzea.

2.3. Organizacija preduzea

Drutvo posluje pod nazivom: Akcionarsko Drutvo "Luka Bar" Bar.U skladu sa odredbama Zakona o privrednim drutvima dana 19.07.2004. godine izvrena je registracija u Centralnom registru Privrednog suda u Podgorici, kao akcionarsko drutvo.

Menadment:

7

lan Odbora direktora: Dr. Predrag Ivanovi-Predsjedniklan Odbora direktora: Zdravko Gvozdenovilan Odbora direktora: Goran Jevrilan Odbora direktora: arko Pavievilan Odbora direktora: Aleksandar BeleviIzvrni direktor: Slobo PajoviSekretar Drutva: Vesna MihaljeviRevizor: Eurorev d.o.o. PodgoricaKontakt: +382 85 312-000; 312-114E-mail:Web: www.lukabar.meRegistarski broj kod

KHOV: 180Registarski broj kod

CRPS: 4-0000235/009Vlasnika lista:Drava 54,0527 %Ostali 45,9473 %Skraeni naziv Drutva: Luka Bar a.d. BarEngleski naziv Drutva: Freeport "Port of Bar" Holding coItalijanski naziv Drutva: Zona Franca "Porto di Bar" Holding coPrvi dan trgovanja na

kotaciji: 10. jul 2006.

AD Luka Bar na osnovu l. 25 Statuta na skuptini odranoj dana 29.12.2008. godine donijelo je:- Odluku o osnivanju Drutva sa ogranienom odgovornou Pomorski posloviBar,registrovano u CRPS 22.06.2009.god.a poelo sa radom 01.10.2009.god.- Odluku o osnivanju Drutva sa ogranienom odgovornou Informatika i komunikacijeBar,registrovano kod CRPS 22.06.2009.god.,a poelo sa radom 01.10.2009.god.- Odluku o osnivanju Drutva sa ogranienom odgovornou Obezbjeenje iprotivpoarna zatita Bar,registrovano kod CRPS 22.06.2009.god.,a poelo sa radom 01.10.2009.god.Ova drutva su sa poslovanjem otpoela 01.10.2009. godine .

8

- Preduzee DOOPomorski poslovi Bar je na dan 31.12.2009. godine zapoljavalo 49radnika .- Preduzee DOOInformatika i komunikacije Bar je na dan 31.12.2009. godinezapoljavalo 13 radnika .- Preduzee DOOObezbjeenje i protivpoarna zatita Bar je na dan 31.12.2009. godinezapoljavalo 50 radnika .-

Preduzee AD Luka Bar zapoljava 220 radnika na dan 31.12.2009 godine.

2.4. Investicioni program

Luka bar se razvojem bavi kao permanentnim procesom koji obuhvata sve strukture poslovnog sistema, nefizike kao i fizike. U podruju nefizikih struktura naglaen prioritet je na usavravanju modela organizovanja lukog poslovnog sistema i njegovih podsistema sa osloncem na savremene informatike tehnologije i kompjutersku podrku u obavljanju radnih procesa u svim poslovnim funkcijama.

U razvoju fizike strukture formirano je nekoliko grupa projekata koje sistematizujemo na sljedei nain:1. Projekti koji podravaju proizvodnju za trite EU iz podruja agrara:1.1 Stoni terminal1.2 Silos za itarice druga faza1.3 Hladnjaa za voe2. Proirenje kapaciteta terminala za tene terete 2.1 Rezervoari za naftne derivate2.2 Rezervoari za bazna ulja2.3 Rezervoari za jestiva i druga ulja

3. Modernizacija kontejnerskog terminala i formiranje Transipment centra3.1 Uvoenje terminal operatora3.2 Modernizacija tehnologije i opreme terminala3.3 Dogradnja obale i skladinih povrina

9

4. Izgradnja novih obala i opremanje novom mehanizacijom4.1 U lukom priobalju nudi se prostor za izgradnju dodatnih obala u duini od 2000 m u nekoliko sekcija:- U korijenu glavnog lukobrana- Vezna obala GAT-1 Terminal rasutih tereta- ela GAT-1 (Kontejnerski terminal)- Vezna obala GAT-1 GAT-2

5. Modernizacija putnikog terminala- Kompletiranje osnovnih profesionalnih sadraja terminala- Formiranje prateih komercijalnih i servisnih sadraja na terminal

6. Projekti u reimu Slobodne zone

Navedene i ostale razvojne projekte realizujemo po modelu savremenih oblika saradnje koncesija, zajednikih ulaganja, zakupa i drugim, a kojima se postie kapacitet Luke od 10 mil. tona.

2.5. Trina perspektivna

Prva tabela daje djeliminan prikaz renomiranih domaih i inostranih dobavljaa, dok je na drugoj tabeli prikazan udio preduzea na prodajnom tritu

NIS Rafinerija nafte-Beograd

Saobraajni fakultet-Beograd

Digit raunarski ininjering-Beograd

Bonver group Beograd

Veletex Podgorica

Pota Crne Gore Podgorica

Jugopetrol, Kotor

Centrojadran Bar Telekom Crne Gore

Elektrodistribucija-Bar

Vodovod Dom Multiprint-Bar Loven Internet-CG-

10

i kanalizacija-Bar

zdravlja-Bar osiguranje AD-Podgorica

Podgorica

T-mobile Crne Gore doo-Podgorica

Barska plovidba AD Bar

Elektrodistribucija-Podgorica

Ekonomski fakultet-Podgorica

Kontejnerski terminal i gen.tereti-

Bar

Kalmar-Wien

Unis-Usha-Viegrad

Connell Ventures INC -Tortola

X-Press Container line-London

Pomorski poslovi-Bar

CIJEVNA COMERC-PODGORICA

LOKOMOTIVA-BEOGRAD

A.P. MOLLER-MAERSK A/S DENMARK-KOPENHAGEN

AD MARINA-BAR CENTROPROIZVOD-BEOGRAD

ADRIATIC COSMOR SHIPPING-BAR

BEMAX DOO-PODGORICA

ECCOLO DOO-BEOGRAD

BAR CONTAINER SERVICE DOO

BOKSERSKI SAVEZ CRNE GORE-PODGORICA

EURO GAS DOO-SUBOTICA

BOKA-ADRIATIC LTD-BIJELA

CARINARNICA-BAR EUROPOLIS DOO- CONELL VENTURES

11

ZEMUN INC-TORTOLA

CENTAR BEZBJEDNOSTI-POG.POLICIJA- BAR

FASTOM DOO-NOVI SAD

CORETEQ LTD-TORTOLA

CENTROJADRAN-BAR GRANIMPEKS-BEOGRAD

HUB DACIA LIMITED-CYPRUS-LIMASSOL

CRNAGORAPUT-PODGORICA

HUB DUNAV DOO-BEOGRAD

INTERLOG DOO- BEOGRAD

DALMACIJA CEMENT-MONTENEGRO-PODGORICA

INTERNATIONAL CG-BEOGRAD

INTERLOG DOO- BAR

DOM ZDRAVLJA-BAR JUGOIMPORT-SDPR-NOVI BEOGRAD

JADROAGENT-BAR

ELMAG-PODGORICA JUGOINSPEKT-BEOGRAD

JADROAGENT-ON BEHALF OF CMA CGM FRANCE

FAB LIVE-PODGORICA

LORAL-BEOGRAD JUGOAGENT M-BAR

FAKULTET ZA POSLOVNI MENADMENT-BAR

MDD GROUP DOO EXPORT-IMPORT NOVI SAD

MONTENEGRO DEFENCE INDUSTRY DOO

FAKULTET ZA TURIZAM, HOTELIJERSTVO ITRG.

MOTUS PLUS DOO-BEOGRAD

MEDITERAN SHIPPING-BAR

FK MORNAR-BAR TRRANSJUG-BEOGRAD-BAR 7

MEDITERANSKA BRODSKA KOMPANIJA MSC

KAP PODGORICA ZASTAVA AUTOMOBILA AD

MEDITERRANEAN CONTAINER SERVICES

12

3. Ekonomsko Finansijska analiza

3.1. Analiza prinosnog poloaja

13

3.1.1. Struktura i raspored ukupnog pirhoda

14

R.B.

Pozicija 2007 2008 2009 % 2007

%2008

%2009

1.

Poslovni prihodi 22,133,000 18,896,608 15,058,885 97,14 84,7 93,94

2.

Ostali prihodi 645,000 2,962,552 856,976 2,83 13,28 5,35

3.

Finansijski prihodi

6,000 449,989 114,000 0,03 2,02 0,71

4.

Ukupni prihodi(1-3)

22,784,00022,309,148 16,029,860

100 100 100

5.

Rashodi redovne aktivnosti

(18,744,000)

(22,334,285)

(15,309,865)

82,26 100,11 95,5

6.

Ostali rashodi (3,681,000) (3,330,824) (1,897,205) 16,15 14,9 11,84

7.

Finansijski rashodi

(249,000) (178,410) (132,032) 1,09 1,09 0,82

8.

Ukupni rashodi(5-7)

(22,674,000)

(25,843,519)

(17,339,102)

99,5 115,84

108

9.

Dobitak iz redovnog poslovanja(1+2-5-6)

353,000 (3.805,950) (1,291,210) 1,55 17,06 8,1

10.

Gubitak finansiranja( 3-7)

(243,000) 271,579 (18,032) 1.07 1,22 0,1

11

Neto dobit (9-10)

110,000 (3,534,371)

(1,309,242)

0,5 15,84 8

Strukutura ukupnog prihoda pokazuje po kom osnovu i na kom tritu je stican prihod, a struktura rasporeda ukupnog pirhoda pokazuje njegovu optereenost pojedinim segmentima rashoda i udio finansijskog rezultata u ukupnom prihodu. Naredna tabela pokazuje iznose u Eurima, kao i njihovo procenutalno uee u poslovanju. Napominjemo da su stavke poput dobitka prije oprezivanja, gubitak prije oporezivanja, kao i tekui i odloeni porez na dobit izostavljeni iz razloga to su te pozicije izostavljene iz poslovanja akcionarskog drutva.

Poslovni dobitakStopa poslovnog dobitka je raunata iz odnosa poslovni dobitak/ poslovni prihod,Ili detaljnije (poslovni prihodi poslovni rashodi) / poslovni prihodiZa 2007 godinu je 15,3%, za 2008 godinu je 18,2%, za 2009 godinu je -1,7%. Iz priloenih podataka vidimo da je u 2007 godini poslovni dobitak u odnosu na poslovni prihod u plusu za 15,3%. Dok naredne godine biljei nagle padove, 2009 godina je takoe negativna i procentualni udio poslovnog dobitka u odnosu na poslovni prihod je -1,7%

Dobitak redovne aktivnostiIzraunata je iz odnosa dobitak redovne aktivnosti / ukupni prihodiZa 2007 bjelei dobitak u iznosu od 1,55%, 2008 godine bjelei gubitak u iznosu od 17,06 %, I 2009 godine bjelei takoe gubitak u iznosu od 8,1%VIdimo da je stepen varijacije veliki,,I da poslovanje redovne aktinosti je negativno, osim u prvom sluaju u kojem je malo iznad pozitivne nule.

Neto dobitakStopa je izraunat iz odnosa neto dobitka/ ukupan prihodOna je za prvu godinu pozitivna u iznosu od 0,5%, dok za 2008 iznosi -15,84%, a za 2009 iznosi -8,1%. Preduzee se kree silaznom putanjom, i bljelei veoma loe rezultate.

3.1.2. Rizik ostvarenja finasijskog rezultata

15

U ovoj analizi ostali prihodi i ostali rashodi su iskljueni, jer su oni u principu neponovljivi i kao takvi nisu bitni za opstanak i rast preduzea.

Poslovni rizik preduzea je rizik ostvarenja poslovnog dobitka kao brutoprinosa na ukupan kapital tj. Rizik pokria iz poslovnih prihoda svih rashoda( izuzev rashoda finasnsiranja). Taj rizik se mjeri faktorom posslovnog rizika a dobija se iz odnosa mare pokria i poslovnog dobitka. Visina poslovnog rizika zavisi od obima prodaje, pariteta prodajnih i nabanih cijena, ekonominost utroka materijala, energije, usluga i rada, te racionalnosti ulaganjua u osnovna sredstva i uopte racionalizacije svih funkcija u preduzeu.

Faktor poslovnog rizika pokazuje koliko puta se bre mijenja poslovni dobitak pri svakoj promjeni poslovnih prihoda, odnosno pri svakoj promjeni mare pokria( pod uslovom da se ne mijenja odnosno mijenja paritet prodajnih i nabavnih cijena). to je faktor poslovnog rizika nii to je rizik ostvarenja poslnovog dobitka manji. Proraun finansijskog rizika i stope elastinosti preduzea: Luke Bar je sledei:

Rizik ostvarenja finansijskog rezultata i stopa elastinosti

Redni broj

Pozicija 2007 2008 2009

1 Poslovni prihodi

22,778,000 21,859,159 15,915,860

2 Varijabilni rashodi

9,612,000 8,132,815 6,883,471

3 Mara pokria (1-2)

13,166,000 13,726,644

9,032,389

4 Fiksni i preteno

fiksni rashodi

12,813,000 17,532,295

10,323,599

5 Neto rashodi

finansiranja

(243,000) 271,579 (18,032)

6 Poslovni rezultat(3-4)

353,000 (3.805,950) (1,291,210)

7 Bruto 110,000 (3,534,371) (1,309,242)

16

finansijski rezultat(6-5)

FAKTORI2007

RIZIKA2008 2009

8 Poslovnog (3/6) 37,29 3,6 6,99

9 Finsijskog(6/7) 3,2 1,07 0,98

10 Ukupnog(8*9) 119,6 3,85 6,85

11 Procenat uea mare pokria u ukupnom prihodu(3/1*100)

57,8 62,79 56,75

12 Potreban poslovni prihod za ostvarenje neutralnog poslovnog rezultata (4/11*100)

22,168,000

27,922,113

18,191,363

13 Potreban poslovni prihod za ostvarenje neutralnog bruto finasnijskog rezultata (4+5)/11*100

22,587,000

28,354,632

18,223,138

14 Procenat iskoritenja poslovnog prihoda za ostavarenje neutralnog finasijskog rezultata

97,32 127,73 114,29

15 Stopa elsatinosti ostvarenja neutralnog finasnijskog rezultata ((1-12)/1*100)

2,68 -27,73 -14,49

16 Procenat iskorienja poslovnog prihoda za ostvarenje bruto finansijskog rezultata(13/1*100)

99,16 129,71 114,49

17

17 Stopa elastinosti ostvarenja bruto finansijskog rezultata ((1-13)/1*100

0,84 -29,71 -14,49

Faktor poslovnog rizika: poslovni leverid se dobija iz odnosa mare pokria i poslovnog dobitka.

Faktor finansijskog rizika se izraunava iz odnosa poslovnog dobitka i dobitka redovne aktivnosti.

Ukupan rizik se dobija umnokom poslovnog rizika i finansijskog rizika.

to je faktor ukupnog rizika nii utoliko je i ukupnan rizik ostvarenja dobitka nii i obrnuto.

Negativna stopa elastinosti javlja se kada je ostvaren poslovni gubitak, i ona iskazuje koliko je procenata ostvareni poslovni prihod manji od potrebnog poslovnog pirhoda za ostvarenje neutralnog poslovnog dobitka. Negativna stopa elastinosti ostvarenja neutralnog dobitka redovne aktivnosti javlja se kada je ostvaren gubitak redovne aktivnosti i ona iskazuje koliko je procenata ostvareni poslovni prihod manji od potrebnog poslovnog prihoda ya ostvarenje neutalnog dobitka redovne aktivnosti.

U naem primjeru jedino u 2007 godini su pozitivne stavke stope elastinosti, a nakon toga sve one bjelee pad i krecu se u rasponu od oko -15% do oko -30%

3.1.3. Rentabilnost

Rentabilnost je mjerena sa dva aspektaenog kapitala1. Rentabilnost ukuno uloenog kapitala

18

2. Rentabilnost sopstvenog kapitala

to izgleda ovako:

2007 2008 2009

1. Neto dobitak

110,000 (3,534,371) (1,309,242)

2. Rashodi finansiranja

(243,000) 271,579 (18,032)

3.Svega(1+2)

353,000 3,805,950 1,327,274

4.Ukupan kapital(imovina)

99,843,013 144.041.050 75.713.838

5. Stopa prinosa na ukupan kapital (3/4x100)

0,35 (2,64) (1,75)

6. Sopstveni kapital

91,579,001 136,662,092 68,160,807

7. Stopa prinosa na sopstveni kapital(1/6x100)

0,12 (2,58) (1,92)

3.2. Struktura imovine

Struktura imovine preduzea izgleda:

Strukutura

2007 iznos u Eurima

2007 %

2008 iznos u Eurima

2008 %

2009 iznos u Eurima

2009 %

19

imovine

Stalna imovina

90,717,656

91 135,705,789

94 68,834,475

91

Obrtna imovina

9,125,357

9 8,335,261 6 6,879,364

9

Ukupno

99,843,013

100 144,041,050

100 75,713,838

100

Udio stalne imovine ima primat u strukturi imovine, u izraitoj razmjeri, to ova tabela na najbolji nain i pokazuje.

Ekikasnost imovine je

R.b.

Pozicija 2007 2008 2009

1. Poslovni prihodi 22,133,000 18,896,608 15,058,885

2. Poslovna imovina 99,843,013 144,041,050

75,713,838

3. Obrtna imovina 9,125,357 135,705,789

6,879,364

4. Zalihe 963,097 970,231 96,591

5. Koeficijenti obrta

5.1.

Poslovne imovine(1/2)

0,22 0,13 0,19

5.2.

Obrtne imovine(1/3)

2,43 0,14 2,19

5.3.

Zaliha(1/4) 22,87 19,48 155,9

3.3. Analiza finansijskog poloaja

20

3.3.1: Bilans stanja

Pozicija: Aktiva 2007 2008 2009Stalna imovina 90,717,656 135,705,7

8968,834,47

5Neuplaeni upisani kapital 0 0 0Nematerijalna imovina 21,711,348 237,123 195,762Nekretnine, postrojenja i oprema

60,398,270 126,961,750

63,746,828

Stalna imovina namijenjena prodaji

0 0 0

Dugorona potraivanja 0 0 0Dugorona finansijski plasmani

8,608,038 8,417,556 4,877,450

Odloeni porezi 0 89,360 14,435Obrtna imovina 9,125,357 8,335,261 6,879,364Zalihe 963,097 970,231 96,591Potraivanja od kupaca 7,434,048 6,921,936 6,610,140Kratkoroni finansijski plasmani

125,133 133 83,743

Gotovina i gotovinski ekvivalenti

599,584 438,680 88,890

Unaprijed plaeni trokovi 3,495 0 0Obraunati nenaplaeni 0 4,281 0

21

prihodi

Ukupna aktiva 99,843,013 144,041,050

75,713,838

Pasiva 2007 2008 2009Kapital i rezerve 91,579,001 136,662,0

9268,160,80

7Upisani kapital 133,958,144 133,958,14

468,761,547

Revalorizaciona rezerva 30,727,150 2,214,440 2,214,440

Ostale rezerve 1,012,672 1,004,274 1,004,274

Nerasporeeni dobitak/gubitak

-74,118,965 -514,766 -3,819,454

Dugorone obaveze 1,511,535 740,318 1,062,083

Dugorone obaveze 583,672 505,407 913,893

Odloeni porezi 0 132,012 148,190

Ostale dugorone obaveze 927,863 0 0

Kratkorone obaveze 6,752,477 6,638,640 6,490,948

Kratkorone obaveze iz poslovanja

2,668,036 2,501,697 2,146,217

Kratkorone finansijske obaveze

1,493,623 1,772,263 826,358

Obaveze za poreze 2,409,836 2,364,680 3,424,286

22

Obraunate obaveze 181,582 0 94,105

Ukupna pasiva 99,843,013 144,041,050

75,713,838

3.3.2. Finansijska ravnotea

Razlikujemo kratkoronu finansijsku ravnoteu, ije se stanje utvruje uporeivanjem likvidnih sredstava uveanih za kratkorono vezana sredstva i kratkoronih obaveza. i dugoronu finansijsku ravnoteu, ije se stsanje utvruje uporeivanjem dugorono vezanih sredstava i sopstvenog kapitala, uveanog za dugorone obaveze i dugorona rezervisanja.

Ako su likvidna sredstva uveana za kratkorono vezana sredstva jednaka kratkoronim obavezama, kratkorona finansijksa ravnotea postoj, ali tada postoji i dugorona finansijska ravnotea, jer su dugorono vezana sredstva jednaka sopstvenom kapitalu uveanom za dugorone obaveze i dugorona rezervisanja. Kada postoji dugorona i kratkorona ravnotea stvoreni su uslovi za odravanje likvidnosti preduzea pri emu i tada preduzee moe da bude poveremeno nelikvidno ako se iz bilo kojih razloga moblilizacija kratkorono vezanih sredstava vri sporije od dospijea kratkoronih obaveza.

Ako je kratkorona finansijska ravnotea pomjerena ka stredstvima, onda je dugorona finansijska ravnotea pomjerena ka izvorima finansiranja i pri takvom stanju finansijske ravnotee stvorena je sigurnost za odravanje likvidnosti u oblasti dugoronog finasiranja, koja je utoliko vea to je dugorona finansijska ravnotea vie pomjerana ka izvorima finasiranja. Sigurnost za odravanje likvidnosti dolazi odtuda to je razlika izmeu dugoronih izvora finansiranja i dugorono vezanih sredstava upotrijebljena za pokrie kratkorono vezanih sredstava, koja e se dakako prije mobilisati u gotovinu nego to e dugorone obaveze dospjeti za plaanje.

23

Ako je kratkorona finansijska ravnotea pomjerena ka kratkoronim obavezama, dugorona finansijska ravnotea je pomjerna ka dugorono vezanim sredstvima ime je onemogueno odravanje likvidnosti, jer su dogorono vezana sredstva pokrivena kratkoronim obavezama u visini razlike izmeu kratkoronih obaveza i likvidonosnih sredstava veanih za kratkorono vezana sredstva, koja e prije dospjeti za plaanje prije nego to e se dugorono vezana sredstva mobilisati u gotovinu.

Finansijska ravnotea Luke Bar izgleda ovako:

Pozicija 2007 2008 2009

1 Gotovina 599,584 438,680 88,8902 Kratkorona potraivanja 7,434,048 6,921,936 6,610,1403 Gotovina i kratkorona

potraivanja8,033,632 7,360,616 6,699,030

4 Kratkorone obaveze 6,752,477 6,638,640 6,490,948Koeficijent likvidnosti (3/4)

1,18 1,10 1,03

5 Stalna imovina 90,717,656

135,705,789

68,834,475

6 Zalihe 963,097 970,231 96,5917 Dugorono vezana

imovina (5+6)91,680,75

3136,676,02

068,931,06

68 Kapital 91,579,00

1136,662,09

268,160,80

79 Dugorone obaveze 1,511,535 740,318 1,062,08310 Dugorona rezervisanja 0 0 011 Trajni i dugoroni kapital

(8+9+10)93,090,53

6137,402,41

069,222,89

0Koeficijent finansijske 0,98 0,99 0,99

24

stabilnosti (7/11)

3.3.3. Zaduenost i solventnost

Zaduenost se ocjenjuje preko strukture pasive sa stanovita vlasnitva, pri emu se iz pasive iskljuuju tranzitorne pozicije pasive ( dugorona rezervisanja, i pasivna vremenska razgranienja) i nerasporeeni dobitak tekue godine. Prihvatljivu strukturu pasive sa stavnovita vlasnitva determinie: organski sastav imovine, visina vladajue stope inflacije, rentabilnost, i likvidnost. Ako je organski sastav imovine visok, pri emu se pod organskim sastavom imovine podrazumijeva odnos stalne i obrtne imovine, zahtijeva se pomjeranje strukture pasive ka sopstvenom kapitalu iz dva razloga. Prvo. Zato to je rizik ulaganja proporcionalan vremenu trajanja imobilizacije pa se zbog toga vlasnici kapitala nerado pozajmljuju sopstevni kapital, naroito ako je sopstveni kapital kao karant supstanca za povjerioce nizak iji je rizik u smislu povraaja pozajmljenog kapitala utoliko vei to je garantna supstanca manja. Drugo, visoki organski sastav imovine izaziva visoke giksne prokove po osnovu amortizacije, zbog ega je visok i poslovni rizik i da bi pri tome ukupan rizik bio prihvatljiv jedina je mogunost da se struktura pasive pomjeri ka sopstvenom kapitalu, kako bi dugovi bili to nii, a time nii i trokovi finasiranja i manji i finansijski rizik, zbog ega je uprskos visokom poslovnom riziku, ukupan rizik na nivou prihvatljivog.

to je via vladajua stopa inflacije, zahjeva se, takoe, vie pomjeranje strukture kapitala ka sopstvenom kapitalu, opet iz dva razloga. Ako je kamatna stopa realno negativna ( nia od stope inflacije) povjerioci trpe inflatorne gubitke zbog ega izbjegavaju da pozajmlju svoj kapital teei da ga uloe u realna dobra i time ouvaju njegovu realnu vrijednost. To preduzee, budui da nema od koga da pozajm, primorava da poveava finansiranje iz sopsvtvenog kapitala. Ako je je kamatna stopa pozitivna ( via od stope inflacije) trokovi finansiranja uslijed visokih kamatnih stopa su izrazito visoki, to poveava finansijski rizik ostvarenja bruto dobitka, pa to opet primorava preduzee da manje pozajmljuje, a to moe ostariti jedino ako povea sopstveni kapital. Ako je visoka rentabilnost

25

uz to preduzee odrava permanentno likvidnost, to preduzeu omoguuje da pomjera strukturu pasive ka pozajmljenom kapitalu, jer visoka rentabilnost poveava garantnu supstancu, atime i zatitu povjerioca, a permanentna likvidnost ih uvjerava da je sa poslovanjem njihovih dunika sve u redu, zbog ega povjerioci rado pozajmljuju ovakvom duniku i uz to da nemaju razloga da se mjeaju u njegovu poslovnu politiku, ime je i ouvana automonija dunika.

Vidjeli smo da visok organski sastav imovine i visoka stopa inflacije zahtijevaju pomjeranje strukuture pasive ka sopstvenom kapitalu, dok viosoka rentabilnost i permanentna likvidnost pozvoljavaju pomjeranje strukture pasive ka pozajmljenom kapitalu. Otuda je prirodno zapitati ta primarno, a ta sekundarno utie na prihvatljivu strukturu pasive sa stanovita vlasnitva . Iskustva preduzea zemalja trine ekonomije pokazala su da struktura pasive sa stavnovita vlasnitva primarno opredjeljuje organski sastav imovine i visina vladajue stope inflacije, a sekundarno rentabilnost i likvidnost

Podaci o zaduenmosti Luke Bar hronolokim redom po godinama za 2007,2008,2009 godinu, u eurima i u procentima

2007 % 2008 % 2009 %

Kapital 91,579,001

91,72 136,662,092

94,87 68,160,807

90,02

Dugovi 8,264,012

8,28 7,378,958

5,13 7,553,031

9,98

Pasiva bez tranzitornih pozicija

99,843,013

100 144,041,050

100 75,713,838

100

26

Navedeni podaci pokazuju da je zaduenost preduzea u posmatranom periodu veoma niska. Ne prelazi 10 % u onosu na kompletnu imovinu, i kada bi se popela do intervala 45% do 50 % bila bi prihvatljiva.

Solventost preduzea je sposobnost preduzea da plati dugove ne o roku dospjea ve kad-tad, makar iz likvidacione mase. Podaci o solventnosti Luke Bar su sledei

2007 2008 2009

Imovina 90,717,656 135,705,789 68,834,475

Dugovi 8,264,012 7,378,958 7,553,031

Koeficijent solventnosti

( 1/2)

10,97 18,39 9,11

U posmatranom periodu Preduzee ima izrazito visoku solventnost, naroito u 2008 godini kada je koeficijent solventnosti 18,39

4.Ocjena kreditnog boniteta po modelu zeta

Zeta model je razvijen u drugoj polovini dvadesetog vijeka u SAD. Zeta model nastao je na bali istraivanja da li e preduzee bankrotirati ili nee bankrotirati. Istraivanje je obuhvatilo mnogo preduzea koja su bankrotirala, pri emu su ta preduzea pripadala istoj brani ( djelatnosti ) i bilansi su uzimani za iste godine i to za godine pre bankotstva. U poetku je uzeto 30 finansijskih odnosa ( pokazatelja ), a na zavretku izabrano je pet odnosa i to :

27

1. Odnos obrtnog kapitala i ukupnoh sredstava ( oznaen sa x1)

2. Odnos akumulirane zadrane zarade i ukupnih sredstava ( oznaen sa x2)

3. Odnos zarade prije odbitka kamata i poreza i ukupnih sredstava ( oznaen sa x3)

4. Odnos trine vrijednosti kapitala i ukupnih obaveza ( oznaen sa x4)

5. Odnos prihoda od prodaje i ukupnih sredstava (oznaen sa x5)Ovi odnosi zahtijevaju detaljnija objanjenjaX1 = obrtni kapital/ ukupna sredstva. Obrtni kapital je

ravan razlici izmeu trajnog i dugoronog kapitala ( zbir kapitala umanjenog za gubitak, dugoronih rezervisanja, i dugoronih obaveza) i stalne imovine. Dakle obrtni kapital ( esto se sree i pod nazivom neto obrtni kapital) je raunska veliina i kao takva moe da bude negativna, obrtni kapital sa znakom minus. To e se dogoditi kada je trajni i dugoroni kapital manji od stalne imovine. Ukupna sredstva su zapravo zbir aktive uz iskljuenje gubitka iznad kapitala bilansiranog u aktivi. Ako je obrtni kapital negativan, onda je i rezultat odnosa negativnog obrtnog kapitala i ukupnih sredstava takoe negativan ( sa znakom minus)

X2 = akumulirana zadrana zarada/ ukupna sredstva. Akumulirana zadrana zarada je u stvari nerasporeeni dobitak i gubitak, uzima se razlika izmeu nerasporeenog dobitka i gubitka. Ova razlika moe da bude negativna, to e se dogoditi kada je nerasporeeni dobitak manji od gubitka. Tada je i rezultat odnosa gubitka i ukupnih sredstava, takoe negativan. Kada preduzee u bilansu stanja iskazuje samo gubitak i tada je rezultat gubitka i ukupnih sredstava, takoe negativan.

X3 = Zarada prije odbitka kamata i poreza/ ukupna sredstva. Zarada prije odbitka kamata i poreza je u stvari bruto dobitak ( dobitak prije odbitka poreza na dobitak) uvean za rashode finasiranja. Ali ako je umjesto bruto dobitka ostavren gubitak, onda se od rashoda finansiranja oduzima gubitak, a to znai da je i ovaj rezultat moe da bude negativan, to e se dogoditi kada je gubitak vei od rashoda finansiranja. Tada je i rezultat odnosa gubitka ( umanjenog za rashode finansiranja) i ukupnih sredstava takoe negativan.

28

X4 = trina vrijednost kapitala/ ukupne obaveze. Kod akcionarskih drutava, ije se akcije javno prodaju na berzi kapitala, trina vrijednost kapitala jer ravna umnoku trine vrijednosti njihovih akcija ostavrene na berzi na dan bilansiranja (ili na dan koji je najblii danu bilansa, ako na dan bilansa nije bilo prodaje akcija) i broja akcija koje se nalaze kod akcionara. Kod akcionarskih drutava ije se akcije ne prodaju na berzi, kao i kod svih drugih preduzea ( preduzea sa udjelima u kapitalu, na primjer) umjesto trine vrijednosti kapitala uzima se knjigovodstvena vrijendost kapitala. Ukupne obaveze obuhvataju sve obaveze preduzea na dan bilansa.

X5 = Prihod od prodaje/ ukupna sredstva. Prihod od prodaje je zapravo prihod od prodaje robe, proizvoda i usluga,a a ukupna sredstva su ravna zbiru aktive umanjene za gubitak iznada kapitala izkazanog u aktivi.

Kada se utvruje zeta skor odnosi od x1 do x5 vrednuju se ovako

Z skor = 1,2X1+ 1,4 X2+ 3,3X3+ 0,6X4+ 1,0X5

Vrijednost Z skora za Luku Bar izgleda ovako:

2007 2008 20091. Ukupna sredstva 99,843,01

3144,041,050 75,713,838

2. Trajni i dugoroni kapital

93,090,536 137,402,410 69,222,890

3. Stalna imovina 90,717,656 135,705,789 68,834,4754. Obtni kapital (2-3) 2,372,880 1,696,621 388,4155. X1 (4/1) 0,02376 0,01177 0,005136. Zadrani

(nerasporeeni)Dobitak

-74,118,965 -514,766 -3,819,454

7. X2 (6/1) -0,74235 -0,00357 -0,050448. Zarada prije

odbitka kamata i poreza na dobitak

353,000 (3.805,950) (1,291,210)

29

9. X3 (8/1) 0,00353 -0,02642 -0,0170510. Kapital 91,579,001 136,662,092 68,160,80711. Obaveze 8,264,012 7,378,958 7,553,03112. X4 (10/11) 11,08166 18,52051 9,0242913. Prihod od

prodaje22,133,000 18,896,608 15,058,885

14. X5 (13/1) 0,22167 0,13118 0,19889

2007 godinaZ skor = 1,2* 0,02376+ 1,4*-0,74235+ 3,3*0,00353+

0,6*11,08166+ 1,0*0,22167= 5,871532008 godinaZ skor = 1,2*0,01177+ 1,4*-0,00357+ 3,3*-0,02642+

0,6*18,52051+ 1,0*0,13118= 11,165422009 godinaZ skor = 1,2*0,00513+ 1,4*-0,05044+ 3,3*-0,01705+

0,6*9,02429+ 1,0*0,19889= 4,85719

Znaenje Z skora je je slijedee:Z skor jednak ili vei od 2,99, preduzee je sa zdravim

poslovanjem, ima dobre kreditne performanseZ skor manji od 2,99, a vei od 1,81, preduzee posluje u

rizinom podruju, ima minimalne kreditne performanse.Z skor manji od 1,81, preduzee je pred bankrotstvom ,

nema kreditne performanseU skladu sa navedenim kriterijumima preduzee ima veoma

dobre kreditne perpormanse.

5.Procjena vrijednosti kapitala

5.1. Knjigovodstvena i korigovana vrijednost kapitala

Nezavisni revizor Racio-Mont iz Kolaina je u izvjetaju od aprila 2010 godine izrazio je miljenje da finansijski izvjetaji akcionarskog drutva Luka Bar pokazuju istinito i objektivno stanje imovine, kapitala i obaveza na dan 31.12.2009. godine,

30

kao i rezultata poslovanja, promjene na kapitalu i tokova gotovine za godinu zavrenu na taj dan.

I Stalna imovina (1-3) 68,834,4751. Nematerijalna ulaganja 195,7622. Nekretnine postrojenja i oprema 63,746,828

3.Dugoroni finansijski plasmani 4,877,4504.Odloeni porezi 14,435II Obtna imovina (1-4) 6,879,3641. Zalihe i stalna imovina namjenjena

prodaji96,591

2.Kratkorona potraivanja 6,610,1403.Gotovina 88,8904.Kratkoroni finansijski plasmani 83,743A Poslovna imovina (I+II) 75,713,838I Dugorona rezervisanja 0II Dugorone obaveze 1,975,9761.Dugoroni krediti 1,975,9762.Ostale dugorone obaveze 0III Kratkorone obaveze 6,490,9481. Obraunate obaveze 94,1052. Obaveze za poreze 3,424,2863. Kratkorone obaveze iz poslovanja 2,146,217

3. Kratkorone finansijske obaveze 826,358IV Odloene poreske obaveze 0B obaveze (I-IV) 8,466,924Knjigovodstevena vrijednost kapitala

(A-B)67,246,914

31

Minimalna vrijednost dobija se mnoenjem osnovne vrijednosti, koeficijentom 0,3 a maksimalna mnoenjem osnovice koeficijentom 1,1

Minimalna knjigovodstvena vrijednost kapitala je 67,246,914*0,3= 20,174,074 Eura

Maksimalna knjigovodstvena vrijednost kapitala je 67,246,914*1,1= 73,971,605 Eura

5.2. Imovinska vrijednost kapitala

Imovinska vrijednost kapitala Luke Bar je procijenjena tako su:- Nematerijalna ulaganja- Zemljite, i - Postrojenja i oprema

Procjenjeni po trinoj (fer) vrijednosti u skladu sa MRS 38- nematerijalna ulganja, i MRS 16- Nekretnine, postrojenja i oprema na dan 31.12.2010.Sve druge pozicije aktive kao i obaveze, pri procjeni imovinske vrijednosti kapitala preuzete su iz bilansa na dan 31.12.2009. godine koji je sainjen na osnovu irelevantnih podataka. Saglasno navedenom imovinska vrijednost kapitala je:

I Stalna imovina (1-3) 68,834,4751. Nematerijalna ulaganja 195,7622. Nekretnine postrojenja i oprema 66,746,828

3.Dugoroni finansijski plasmani 4,877,4504.Odloeni porezi 14,435II Obtna imovina (1-4) 6,879,3641. Zalihe i stalna imovina namjenjena prodaji 96,5912.Kratkorona potraivanja 6,610,1403.Gotovina 88,890

32

4.Kratkoroni finansijski plasmani 83,743A Poslovna imovina (I+II) 78,713,838

I Dugorona rezervisanja 0II Dugorone obaveze 1,975,9761.Dugoroni krediti 1,975,9762.Ostale dugorone obaveze 0III Kratkorone obaveze 6,490,9481. Obraunate obaveze 94,1052. Obaveze za poreze 3,424,2863. Kratkorone obaveze iz poslovanja 2,146,217

4. Kratkorone finansijske obaveze 826,358IV Odloene poreske obaveze 0B obaveze (I-IV) 8,466,924Knjigovodstevena vrijednost kapitala

(A-B)70,246,914

5.3. Prinosna vrijednost kapitala ( metod diskontovanog neto novanog toka)

Procjena prinosne vrijednosti kapitala zahtijeva: Projekciju bilansa uspjeha Projekciju bilansa stanja Projekciju neto novanog toka Utvrivanje cijene kapitala Procejenu rezidulane vrijednosti, Projekciju prinosne vrijednosti kapitala

Projekcija bilansa upjeha

33

Bilans uspjeha za narednih pet godna akcionarskog drutva Luka Bar projektovan je na sledei nain:Prihod ( Prihod od prodaje proizvoda i usluga,) projektovan je sa poveanjem ovih prihoda za 15% u odnosu na polaznu 2009, nakon ega e stopa rasta ovih prihoda rasti narednih etri godine 2%. Ovakav nagli skok ovih prihoda je projektovan na osnovu novog dugoronog posla, koji bi postojee uslune asortimane proirio. Novi dugoroni posao se bazira na Rudi Nikla koja iz Kosova dolazi kamionima(kiperima) uskladitava se u skladita luke, i nakon toga krca se na brod i odprema za Kinu, a ruda koja dolazi iz Kine uskladitva se u Luku,i tranzitira za Kosovo. to bi povealo poslove sa manipulacijama kamion-skladite, skladite-brod, brod- skladite, skladite-kamion, tariranje praznih kamiona, i vaganje punih kamiona. Prihod od prodaje robe na veliko e rasti 2%Utroene sirovine(Nabavna vrijednost prodate robe, trokovi materijala, trokovi ostalog materijala, trokovi goriva i energije) za narednih 5 godina se planiraju da e rasti konstantno po 2%Trokovi zaposlenih e takoe rasti konstantno po stopi od 2%Trokovi amortizacije projektovani su na bazi nabavne vrijednosti nematerijalnih ulaganja, graevinskih objekata i opreme po stopama amortizacije koje primjenjuje Luka BarNematerijalni rashodi e rasti po stopi od 2%Neto finansijski troak e se smanjivati godinje po stopi 10% na bazi plana otplate dugoronih kredita.

Projekcija bilansa uspjeha

Pozicija 2010 2011 2012 2013 2014

Poslovni prihod 17,317,717

17,664,071

18,017,352

18,377,699

18,745,252

Prihod od prodaje na veliko

874,114 891,596 909,427 927,615 946,167

Ukupni poslovni prihodi

18,191,831

18,557,667

18,926,779

19,305,314

19,691,419

Utorene sirovine(Nabavna vrijednost prodate robe,

2,711,772

2,766,007

2,821,327

2,877,753

2,094,665

34

trokovi materijala,trokovi goriva i energije)

964,877433,4001,313,495

984,174442,0661,339,764

1,003,857450,9071,366,559

1,023,934459,9251,393,890

1,044,412469,1231,421,767

Trokovi zaposlenih 10,773,422

10,988,890

11,208,667

11,432,840

11,661,496

Amortizacija 2,500,000

2,500,000

2,500,000

2,500,000

2,500,000

Nematerijalni trokovi

1,935,149

1,973,851

2,013,328

2,053,594

2,094,665

Neto finansijski troak

16,228 14,605 13,144 11,829 10,646

Ukupni trokovi 17,936,571

18,243,353

18,556,466

18,876,016

19,202,115

Neto profit 225,260

312,314

370,313

429,298

489,304

Projekcija neto obrtnih sredstava

Pozicija 2010 2011 2012 2013 2014

Zalihe (nabavna vrijednost

pordate robe+ trokovi materijala) /6 233,046 237,706 242,460 247,309 252,255

Potraivanja od kupaca

( poslovni prihodi/ 12)

1,515,985

1,546,472

1,577,231

1,608,776

1,640,951

Gotovina (poslovni prihodi/182) 99,955 101,965 103,993 106,073 108,194

I Obrtna sredstva 1,848,986

1,886,143

1,923,624

1,962,158

2,001,400

Obaveze prema dobavljaima

(nabavna vrijednost prodate robe+trokovi materijala+ trokovi goriva I energije+ nematerijalni trokovi)/12 387,243 394,988 402,887 410,945 416,610

Obaveze za zarade/12 897,785 915,740 934,055 952,736 971,791

Obaveze za kamate 16,228 14,605 13,144 11,829 10,646

35

II Izvori obrtnih sredstava

1,301,256

1,325,333

1,350,086

1,375,510

1,399,047

Neto obrtna sredstva (I-II) 547,730 560,810 573,538 586,648 602,353

Projektovana imovina2010 2011 2012 2013 2014

Stanje na kraju predhodne godine

68,834,475

66,703,608

64,572,741

62,441,874

60,311,007

Nova ulaganja u opremu i objekte

0 0 0 0 0

Oprema 0 0 0 0 0Objetki 0 0 0 0 0Projektovana amortizacija

2,130,867 2,130,867

2,130,867

2,130,867

2,130,867

Stalna imovina na kraju perioda

66,703,608

64,572,741

62,441,874

60,311,007

58,180,140

Projekcija kapitala 2010 2011 2012 2013 2014

Stanje na poetku68,160,807

68,386,067

68,698,381

69,068,694

69,497,992

Neto dobitak 225,260 312,314 370,313 429,298 489,304

Stanje na kraju 68,386,067

68,698,381

69,068,694

69,497,992

69,987,296

36

37

STRUKTURA Godine ekonomskog vijeka projektaPRIMANJA 31.12. 31.12. 31.12. 31.12. 31.12.

38

Projekcija bilansa stanja2010. 2011. 2012. 2013. 2014.

B. STALNA IMOVINA68,834,475(nematerijalna

ulaganja,nekretnine, postrojenja,oprema, dugoroni finansijski pasmani, odloeni porezi)

66,703,608

64,572,741

62,441,874

60,311,007

58,180,140

C. OBRTNA IMOVINA6,879,364(zalihe,

potraivanja od kupaca, kratkoroni finansijski plasmani, gotovina)

1,848,986 8,728,350

1,886,143

10,614,493

1,923,624

12,538,117

1,962,158

14,500,275

2,001,400

16,501,675

Ukupna aktiva75,713,838

75,431,958

75,187,234

74,979,991

74,811,282

74,681,815

A. KAPITAL I REZERVE

68,160,807(upisani kapital,

revalorizacione reserve, ostale reserve, nerasporeeni gubitak/dobitak)

68,386,067

68,698,381

69,068,694

69,497,992

69,987,296

Dugorone obaveze1,062,083(dugorone

obaveze, odloeni porezi)

1,301,256 1,325,333 1,350,086 1,375,510

1,399,047

Kratkorone obaveze

6,490,948(kratkorone

obaveze iz poslovanja, kratkorone finasijske obaveze, obaveze za poreze, obraunate obaveze)

5,744,635 5,163,520 4,561,211 3,937,780

3,295,472

Ukupna pasiva 75,713,838

75,431,958

75,187,234

74,979,991

74,811,282

74,681,815

2010. 2011. 2012. 2013. 2014.

Ukupan prihod18,191,831

18,557,667

18,926,779

19,305,314

19,691,419

Osnovna sredstva 56,334,475

Obrtna sredstva 602,353UKUPNA

PRIMANJA18,191,831

18,557,667

18,926,779

19,305,314

76,628,247

IZDAVANJA Utroene sirovine u

toku perioda (2,711,772)

(2,766,007)

(2,821,327)

(2,877,753)

(2,094,665)

Trokovi zaposlenih(10,773,422)

(10,988,890

(11,208,667)

(11,432,840)

(11,661,496)

Amortizacija(2,130,867)

(2,130,867)

(2,130,867)

(2,130,867)

(2,130,867=

Ostali poslovni rashodi

(1,935,149)

(1,973,851)

(2,013,328)

(2,053,594

(2,094,665)

Neto finansijski

rezultat(16,228) (14,605) (13,144) (11,829) (10,646)

Porez na dobit

- - - - -

SVEGA(17,567,438)

(17,874,220)

(18,187,333)

(18,506,883)

(18,832,982)

Neto razlika novcanog toka 624,393 683,447 739,446 798,431

57,795,265

Kumulativ neto novcanog toka

60,640,982

DISKONTNA STOPA (Cena kapitala)

1.Cijenu kapitala ini zbir:- prinosa na bezrizina ulaganja,- premija za rizik ulaganja u dravi i- premija rizika ulaganja u projekatStopa prinosa na bezrizina ulaganja je od 5% Stopa premije za rizik ulaganja u dravi procenjena je od 7% Premija rizika ulaganja u prijekat:- veliina preduzea 1%

1,0%

39

- kvalitet organizacije, kadrova i rukovodstva 1%- finansijski poloaj 1%- prodajni potencijal 1%- mogunost pouzdanog predvianja poslovanja 4%

SVEGA: 10,5%

Diskontna stopa 20%Diskontovani novani tok (EUR

-a)Period povracaja Godine ekonomskog vijeka projekta 2010 2011 2012 2013 2014

Neto novcani tok 624,393 683,447 739,446 798,43157,795,265

Diskontni faktor (1,20)

1.20 1.44 1.73 2.07 2.49

Diskontovani neto priliv

520,327

474,615 427,425 385,715

23,210,949

Kumulativni diskontovani neto novcani tok

25,019,031

Diskontovani novani tokovi 25,019,031 Rezidualna vrijednost

56,334,475 Sadanja vrijednost ukupnog kapitala 81,353,506

Diskontna stopa 20,00%Stopa rasta u rezidualu 2%

40

41

Projekcija bilansa stanjaSadraj:Izajava procjenjivaa:UVOD:Osnovni podaci o preduzeu:2.1. Istorijat i status2.2. Djelatnost preduzea2.3. Organizacija preduzea2.4. Investicioni program2.5. Trina perspektivna

3. Ekonomsko Finansijska analiza3.1. Analiza prinosnog poloaja3.1.1. Struktura i raspored ukupnog pirhoda3.1.2. Rizik ostvarenja finasijskog rezultata3.1.3. Rentabilnost3.2. Struktura imovine3.3. Analiza finansijskog poloaja3.3.1: Bilans stanja3.3.2. Finansijska ravnotea3.3.3. Zaduenost i solventnost

4.Ocjena kreditnog boniteta po modelu zeta5.Procjena vrijednosti kapitala5.1. Knjigovodstvena i korigovana vrijednost kapitala5.2. Imovinska vrijednost kapitala5.3. Prinosna vrijednost kapitala ( metod diskontovanog neto novanog toka)Projekcija bilansa uspjehaProjekcija neto obrtnih sredstava Projektovana imovinaProjekcija kapitalaDISKONTNA STOPA (Cena kapitala)