6102 sayılı yeni türk ticaret kanunu’nun getirdiği …file/... · page 2 yeni türk ticaret...

6102 SayılıYeni Türk Ticaret Kanunu’nun Getirdiği YeniliklerYMM A.Feridun GüngörAV. Mehmet Küçükkaya

Yeni Türk Ticaret Kanunu

Dünden Bugüne

► 1850 – Kanunname-i Ticaret ► Fransız Ticaret Kanunu’nun bir kısmının tercümesi► Yürürlük süresi 75 yıl

► 1926 – Ticaret Kanunu ► Çok çeşitli ülke kanunlarından toplama, yürürlük süresi 30 yıl► Önemli düzenlemeler► Kavanini ticariye ahkamı bilcümle mevaddı ticariye hakkında caridir. (md.1)► Zatüzzevç kadınları icrai ticaretten zevçleri menedebilirler. (md.7)

► 6762 sayılı (Mevcut) Türk Ticaret Kanunu ► 1.1.1957’den itibaren yürürlükte bulunan Kanun

► 6102 sayılı YENİ TÜRK TİCARET KANUNU


Yeni Kanuna Neden İhtiyaç Duyuldu

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU

50 Yıllık Süreçte Oluşan Piyasa İhtiyaçları

AB ‘ne Üyelik Hedefi ve Müktesebata Uyumu

Kurumsal Yönetim İlkeleri

Elektronik İşlemler ve E-Devlet


Yeni Kanunun Gelişimi

► AB Mevzuatına uyum – Fasıl 6 Şirketler Hukuku► 2000 – Komisyon kuruluşu► Şubat 2005 – ilk metin görüşe sunulması► TBMM Adalet Alt Komisyonu► TBMM Adalet Komisyonu

► Nisan 2007 – Komisyon’da son metnin kabulü► Kasım 2008 – Kısmi değişiklik► Ocak 2011 – Tasarı maddeleri hakkında görüşmelerin başlaması ve

Genel Kurul’da kabulü► 14 Şubat 2011 Resmi Gazete’de yayımlanması


Yeni Kanun ile Değişimin Çerçevesi

► Uluslararası Muhasebe Standartları

► Uluslar arası Denetim Standartları

► Bilgi toplumu, E-Devlet ve E-Şirket

► Cezai hükümler

► Kurumsal Yönetim İlkeleri Şeffaflık

Adillik

Hesap Verilebilirlik

Sorumluluk



Kanun, Başlangıç ve Son Hükümler ile altı kitaptan oluşmaktadır. Bu altı kitap şunlardır:

►Ticari İşletme►Ticaret Şirketleri►Kıymetli Evrak►Taşıma İşleri►Deniz Ticareti►Sigorta Hukuku


Sunumun Kapsamı

► Yeni TTK’da Kurumsal Yönetim İlkeleri

► İşletme ve Şirketler Hukuku Genel Nitelikli Yeni Düzenlemeler

► Anonim Şirketlere Yönelik Yeni Düzenlemeler

► Limited Şirketlere Yönelik Yeni Düzenlemeler

► Muhasebe ve Denetim

► Yürürlük Hükümleri ve Geçiş Süreci


Yeni TTK’da Kurumsal Yönetim İlkeleri


Kurumsal Yönetim İlkelerinin Önemi

► Yatırım kararlarında finansal performans kadar önemli bir diğer kriter KURUMSAL YÖNETİM KALİTESİ’dir.

► Her ülke için geçerli tek bir kurumsal yönetim modeli bulunmamaktadır. Model oluşturulurken ülkeye özgü koşullar da dikkate alınmalıdır.

► Kurumsal Yönetim İlkeleri başta halka açık anonim ortaklıklar olmak üzere, tüm şirketlerin faaliyetlerini uluslararası standartlarda sürdürebilmelerine ve böylece uluslararası finans kaynaklarından daha rahat ve ucuz maliyetle faydalanabilmelerine katkıda bulunacak bir yönetim anlayışı getirmeyi hedeflemektedir.

► İlkeler mevcut düzenlemelerin ilerisinde prensipler içermekte olup, mevcut mevzuatta ve uygulamada kurumsal yönetim konusunda oluşan eksikliği gidermek ve boşluğu doldurmak amacına yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu anlamda İlkeler, ileride mevzuatta yapılacak düzenlemeler için de yol gösterici bir özellik arz etmektedir.


Yeni TTK’da Zorunlu Uygulama Esasına Dönüşen Kurumsal Yönetim İlkeleri

KURUMSAL YÖNETİM

Şeffaflık

Adillik

Hesap Verilebilirlik

Sorumluluk

Şeffaflık;► Websitesi ve zorunlu içerik► Ortakların bilgi alma hakkıAdillik;► Pay sahiplerinin şirkete

borçlanmasının yasaklanması► İmtiyazlı payların sınırlanmasıHesap Verilebilirlik;► Uluslar arası standartlarda

denetim ve bağımsızlık► Riskin erken teşhisi komitesiSorumluluk;► Farklılaştırılmış teselsül


İşletme ve Şirketler Hukukunda Genel Nitelikli Yeni Düzenlemeler


Tek ortaklı şirket yapısı

► Tek ortaklı anonim ve limited şirketlerin kurulması imkanı► Çok ortaklı şirketlerin tek ortaklı şirket türlerine dönüşmesi ► Tek kişilik Yönetim Kurulu► Amaç► KOBİ’leri korumak ► Yan sanayi kurmakta kolaylık► Vakıf ve derneklere yanlarına ortak almadan A.Ş. ya da L.Ş. kurmalarında

kolaylık► Yabancı sermayeli yatırımlara kolaylık


Ticari işletmeler arasındaki mal ve hizmet tedariki

Sözleşmede ödeme günü veya süresi belirtilmemişse temerrüt süreleri;► Faturanın tebliğinden sonra 30 günlük ödeme süresi► Mal veya hizmetin alınmasından sonra 30 günlük ödeme süresi► Kabul veya gözden geçirme süresinden sonra 30 günlük ödeme süresi

İhtara gerek olmaksızın TEMERRÜT

Sözleşmede şart edilmese de alacaklı lehine FAİZ

ALACAKLI BORÇLU

Tedarik borcu yerine getirilmiş

Borçlu sözleşmede belirtilen tarih ve sürede borcunu ödemezse


Ticari işletmeler arasındaki mal ve hizmet tedariki

► KOBİ’ler ile tarımsal/hayvansal üreticilerin alacaklı olduğu veya büyük ölçekli işletmelerin borçlu olduğu işlemlerde► 60 günlük ödeme süresi► Taksitle ödeme yasağı

► 3095 sayılı Kanun’da öngörülen gecikme faiz oranı + en az %8 (TCMB tarafından belirlenecek)

KURAL; en uzun ödeme süresi

60 Gün

Faturanın düzenlediği, mal veya hizmetin alındığı

veya gözden geçirildiği günden başlamak üzere

Sözleşmeödeme

süresinin kararlaştırılmışsa

Alacaklı aleyhine ağır bir haksız durum yaratmamak koşuluyla ve açıkça anlaşmak suretiyle bu süre uzatılabilir.


Ölçeklerine Göre İşletmeler

Ölçekönemlidir.



Şirketler ölçeklerine göre sınıflandırılmış ve buna göre farklı hükümlere tabi tutulmuştur.



► KOBİ ölçütleri; (m.1522)► Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (T.O.B.B.) ve ► Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun (T.M.S.K.) görüşleriyle► Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (S.T.B.) tarafından çıkarılacak yönetmelikle

düzenlenecektir.► Ölçeklerine göre sermaye şirketleri; (m.1523)► Küçük ölçekli sermaye şirketleri► Orta ölçekli sermaye şirketleri► Büyük sermaye şirketleri

► KOBİ ölçütleri sermaye şirketlerine de uygulanır.► Her halükarda büyük sermaye şirketi sayılanlar.► Borsada işlem gören veya görmesi planlanan şirketler► Banka, yatırım bankaları, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve benzerleri


Web Sitesi Zorunluluğu



► Sermaye şirketleri için internet sitesi kurma zorunluluğu getirilmiştir.(m.1524)

► Zorunlu içerik başlıkları;► Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlar,► Pay sahipleri ile ortakların haklarını korumaları için gerekli belgeler,► YK tarafından alınan rüçhan,değiştirme,alım,vb. haklara ilişkin kararlar,► Değerleme raporları, kurucular beyanı, halka arza dair taahhütler, iflas

ertelenmesine ilişkin karar metinleri, şirketin kendi paylarını iktisap etmesi hakkındaki GK ve YK kararları,

► Birleşme, bölünme, tür değiştirmeye ilişkin belgeler,► Esas sözleşme değişikliklerine ait belgeler,► Her türlü çağrılara ait belgeler,raporlar, YK açıklamaları,► Şeffaflık ilkesi ve bilgi toplumu açısından açıklanması zorunlu bilgiler,► Finansal tablolar, ara tablolar, özel amaçlarla çıkarılan bilançolar,



► YK yıllık raporu, yöneticilere ödenen paralar, seyahat giderleri, tazminatlar,► Denetçi, özel denetçi, işlem denetçisi raporları,► İlgili kurumların konulmasını istedikleri bilgiler (Örn: SPK)

► Zorunlu içeriğe uyulmaması ilgili kararın iptali sebebidir► İnternet sitesinin erişiminin herkese açık olması zorunludur► İnternet sitesine konulan bir içerik en az 6 ay süreyle sitede kalır.

(Finansal tablolar için bu süre 5 yıldır)► İnternet sitesinde yer alan bilgilerin basılı şekillerinin saklanması

zorunludur► Bu bilgilerin noter onaylı bir deftere yazılması ve yapıştırılması

gerekmektedir► Detayları Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir Yönetmelik ile

düzenlenir


Elektronik İşlemler ve Bilgi Toplumu Hizmetleri Elektronik İmza – Beyanlar Belgeler

► Elektronik imza TTK’ nın zorunlu tuttuğu bütün işlemler açısından kullanılabilir (m.1526).

► Kıymetli evraklara ilişkin işlemlerde kullanılamaz.► Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler tarafından kullanılır.► Esas ve usuller tüzükte gösterilir.► Elektronik ortamda hüküm ifade eden beyanlar, belgeler, senetler;► (m.1525)► İhbar, ihtar, itiraz ve benzeri beyanlar► Fatura, teyit mektubu, iştirak taahhütnamesi, toplantı çağrıları► Elektronik gönderme ve saklama sözleşmesi ► Kayıtlı elektronik posta sistemine ilişkin detaylar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından Kanunun yayımından sonra 5 ay içinde yayımlanacak.


Online Toplantılar

Toplantı Maliyetlerine ve Karbon Ayak İzinize Veda Edin


Online YK- GK Toplantıları

Yönetim Kurulu ve Genel Kurul toplantılarının elektronik ortamda yapılmasının önüaçılmıştır.


Elektronik Ortamda YK- GK Toplantıları

YÖNETİM TOPLANTILARININ ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILMASI► YK ve Müdürler Kurulu tamamen elektronik ortamda yapılabilir. (m.1527)► Şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede düzenlenmiş olmalıdır.► Bu toplantılara üyelerin bir kısmının elektronik ortamda katılması yoluyla icra

edilebilir.

PAYDAŞ TOPLANTILARININ ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILMASI► Genel Kurulda oy kullanma şartları; (m.1527)

► İnternet sitesi► Ortağın talebi► Elverişlilik raporu (Tescil ve ilanı gerekli)

► GK’ya elektronik ortamda katılma, görüş açıklama ve oy kullanma, fiziki katılımla eş değerdir. (Usul ve esaslar tüzük ile düzenlenir)

► Tüzüğün yürürlüğe girmesi ile GK’ ya elektronik ortamda katılım ve oy kullanma borsaya kote şirketler açısından zorunlu hale gelir.


Şirketler Topluluğu

► Amaç; ekonomik hayatın gerçeği ile hukuk kurallarını uygun hale getirmek► Uygulamada sıklıkla görülen şirketler topluluğu kavramını, kanuni

düzenleme ile temel kurallara bağlamak ve azınlık ortakların haklarının güvenceye alınması

► İki farklı statü;► Hakim (ana) şirket ► Bağlı (yavru) şirketler

► Bağlı şirketin yıllık raporlama yükümlülüğü► Hakim şirketin bağlı şirketle olan işlemlerinde bağlı şirket aleyhine oluşan

zararların giderilmesi► %90 hisse sahibi hakim şirketin bağlı şirket azınlık ortağını ortaklıktan çıkarma

hakkı


Anonim Şirketlere Yönelik Yeni Düzenlemeler


Sermaye Sistemi

► Esas sermaye/Kayıtlı sermaye (m.332)► Esas sermaye 50.000 TL’den► Kayıtlı sermaye sisteminde başlangıç sermayesi 100.000 TL’den az olamaz► Kayıtlı sermaye sistemine geçiş halka kapalı şirketler için STB izni ile

mümkündür► Sermaye olamayacak unsurlar; (m.342)► Hizmet edimleri► Kişisel emek► Ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar

► Konulacak ayni sermaye ile kuruluş arasında devralınacak işletme ve ayınlara, asliye ticaret mahkemesince atanan bilirkişisi tarafından değer biçilir. (m.343)

► Nakden taahhüt edilen payların itibari değerinin en az %25’i şirketin tescilden önce, gerisi de tescili izleyen 24 ay içinde ödenir. (m.344)

► Payların çıkarma primlerinin tamamı tescilden önce ödenir. (m.344)


Şirkete Borçlanmanın Sınırları

“Paranın değerini öğrenmek isterseniz, borç almaya çalışın.”

Benjamin Franklin


Ortakların Şirkete Borçlanması Yasağı

► Pay sahiplerinin şirkete karşı borçlanmaları yasaklanmış ve cezai yaptırıma (300 günden az olmamak üzere adli para cezası) bağlanmıştır. (m.358)► 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesine göre, belirlenen tam gün

sayısının bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanır

► En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adli para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsî hâlleri göz önünde bulundurularak takdir edilir

► İstisnalar:► İştirak taahhüdünden doğan borçlanmalar► Şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği yapılmış bulunan

bir işlemden doğan ve emsalleriyle aynı veya benzer şartlara tabi tutulan borçlanmalar


Yönetim Kurulu

► Tek kişilik yönetim kurulu (m.359) ► En çok 3 yıl görev süresi (m.362)► Pay sahibi olma zorunluluğu kaldırılmıştır.► YK’nın tüzel kişilerden oluşabilmesi. Ancak tüzel kişi adına bir gerçek

kişi temsilci olarak tescil ve ilan edilir. (m.359)► En az bir üye için Türk vatandaşlığı ve Türkiye’de yerleşim şartı► Yüksek öğrenim şartı (en az ¼ ). Tek üyeli YK’da bu şart aranmaz.► Elektronik ortamda toplantı, elektronik imza ile karar ► Temsilde grup imtiyazı- Esas sözleşmede öngörülme şartı; (m.360)► Pay gruplarına► Azlığa► Belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine► HAAŞ (YK’da temsil edilme hakkı YK üye sayısının yarısıyla sınırlı)► YK’da temsil edilme hakkı tanınan bu paylar imtiyazlıdır.


Yönetim Kurulu Kararları (m.390)

► Fiziki/Online► Vekil ve temsil

yok

Toplantı yeter sayısı:

ÇOĞUNLUK

Karar yeter sayısı:

ÇOĞUNLUK

1. Toplantı; 2. Toplantı; Öneri / Red EşitseEşitse

Eşit değil ise: KARAR

Eşit değil ise: KARAR;


İsteğe Bağlı Sigorta Mekanizması (TTK.361)

Anonim Şirketler Halka Açık Anonim Şirketler

Sermayenin %25’i aşan bir bedelle sigorta ettirilmesi halindeBorsa bülteninde duyuru zorunluluğu

YK üyelerinin görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zararlarla ilgili olarak isteğe bağlı sigorta mekanizması


Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirkete Borçlanması Yasağı

► YK üyelerinin şirkete borçlanma ve şirketle işlem yapma yasağı (m.395)► GK’dan izin almadan, şirketle kendisi veya başkası adına herhangi bir işlem

yapamaz.► YK üyeleri, yakınları ve bunların ortağı oldukları şahıs şirketleri ve en az

yüzde yirmisine katıldıkları sermaye şirketleri, şirkete nakit veya ayın borçlanamaz.

► Bu kişiler için şirket kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez bunların borçlarını devralamaz.

► Aksi halde alacaklılar tarafından doğrudan takip.► YK üyelerinin kusursuz olduğu ispat olunmadıkça sorumlu olacakları

kabul edilmiştir. İspat yükü YK üyesindedir. (m.553)


Yönetim Kurulu Üyelerinin Müzakereye Katılma Yasağı

► Müzakereye katılma yasağı (m.393)► YK üyesi, kendisinin şirket dışı kişisel menfaatiyle veya alt-üst soyundan

birinin ya da eşinin yahut 3. derece dahil 3. dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birinin, kişisel ve şirket dışı menfaatiyle şirketin menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin müzakerelere katılamaz

► Tereddüt olan hallerde kararı YK verir. Bu oylamaya da ilgili YK üyesi katılamaz

► Menfaat uyuşmazlığı YK tarafından bilinmiyor olsa da ilgili YK üyesi bunu açıklamak ve yasağa uymak zorundadır

► Aykırı hareket eden YK üyesi ve menfaat çatışması nesnel olarak varken ve biliniyorken ilgili üyenin toplantıya katılmasına itiraz etmeyen üyeler ve söz konusu üyenin toplantıya katılması yönünde karar alan yönetim kurulu üyeleri bu sebeple şirketin uğradığı zararı tazminle yükümlüdürler.


Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı

► YK kararlarının batıl olduğunun tespiti için mahkemeye başvuru; (m.391)

► Özellikle;► Ortaklara eşit işlem ilkesine aykırı olan► A.Ş. temel yapısına aykırı olan► Sermayenin korunması ilkesini gözetmeyen► Paysahiplerinin vazgeçilmez nitelikteki haklarını ihlal eden veya

kullanımlarını kısıtlayan ya da güçleştiren► Diğer organların devredilmez yetkilerine giren, bu yetkileri devreden

kararlar batıldır.


Riskin Erken Teşhisi Komitesi

► Riskin erken teşhisi komitesi (m.378)► Pay senetleri borsada işlem gören şirketler► Şirketin varlığını ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi► Gerekli önlemlerin uygulanması amacıyla Yönetim Kurulu tarafından kurulur► Komite, yönetim kuruluna 2 ayda bir raporlama yapar, Rapor denetçiye de

yollanır


Yönetim ve Temsil

► Devir, esas sözleşmeye konulacak bir hükümle ve iç yönergeye göre yapılabilir

► İç Yönerge şirketin yönetimini düzenler; bunun için gerekli olan görevleri tanımlar, kimin kime bağlı ve bilgi sunmakla yükümlü olduğunu belirler

► Yönetim kısmen veya tamamen bir veya birkaç YK üyesine veya 3. kişiye devredilebilir

► Esas sözleşmede aksi öngörülmemiş veya YK tek üyeden oluşuyorsa temsil yetkisi çift imza ile kullanılmak üzere YK’na aittir

► YK, temsil yetkisini bir veya daha fazla murahhas üyeye veya müdür olarak üçüncü kişilere devredebilir

► En az bir YK üyesinin temsil yetkisini haiz olması şarttır

Yönetimin Devri (m. 367) Temsil Yetkisinin Devri (m.370)


Şirketin Kendi Paylarını Edinmesi

► Sermayenin onda birine kadar iktisap veya rehin almak, aşağıdaki koşullarla serbest: (m.379)► Pay bedellerinin tamamı ödenmiş olmalı► İktisap edilecek pay bedelleri düşüldükten sonra kalan şirketin net aktifi, en az esas

veya çıkarılmış sermaye ile dağıtılmasına izin verilmeyen yedek akçe toplamı kadar olmalı

► GK tarafından YK’ ya şirket adına iktisap/rehin konusunda yetki verilmeli. (En çok 5 yıl için) Ancak yakın ve ciddi bir kayıptan kaçınmak için iktisaplarda GK yetkilendirme kararı aranmaz

► Ana şirketin paylarının yavru şirket tarafından iktisabı da şirketin kendi payını iktisabı kurallarına tabidir. (TTK 379)



► Yukarıdaki koşulların gerçekleşmesinin aranmadığı ve de onda bir kuralı uygulanmadığı haller haller (m.382)► İvazsız iktisaplarda ► Sermaye azaltılıyorsa ► Külli halefiyet gereği iktisap varsa ► Cebri icradan şirket alacağının tahsili için alınıyorsa ► Kanuni bir zorunluluk gereği alınıyorsa ► Şirket menkul kıymet şirketiyse

► İktisap edilen payların sermayenin %10’unu aşan kısmı 3 yıl içinde elden çıkarılır veya sermaye azaltılması yoluyla itfa edilir.(m.384,386)



► Hakların donması; (m.389)► Şirketin iktisap ettiği kendi paylarına (ve yavru şirket tarafından iktisap

edilen ana şirket paylarına) ait haklar donar► Bedelsiz çıkarılan payların iktisap hali hariç olmak üzere şirketin iktisap

ettiği kendi payları, şirkete oy hakkı ya da başkaca bir pay sahipliği hakkı vermez

► Şirket, kendi paylarının iktisabı için üçüncü kişilere avans, ödünç, teminat veremez. Bu işlemler batıldır. (m.380)

► İstisna: ► Kredi ve finans kurumlarının işletme konusuna giren işlemler ► Çalışanların pay iktisabı için verilen avans, ödünç ve teminatlar


Genel Kurul Toplantıları

► Paysahiplerinin yanısıra toplantıda hazır bulunacaklar; (m.407)► Murahhas Üyeler ► Bir YK üyesi ► Denetçi► İlgili işlem varsa işlem denetçisi ► STB tarafından ilan edilecek faaliyet alanlarındaki şirketlerde; STB

temsilcisi bulunma zorunluluğu (m.407/3) ► Faaliyet döneminin ilk 3 ayı içinde olağan toplantı yapılması.► Online olarak toplantı ve oy kullanma imkanı tanınmıştır. (m.1527)► GK kararları web sitesine konulur. (m.1524)► İlanlı veya ilansız olarak toplantı yapılabilir. YK devamlı olarak

toplanamazsa, tek bir paysahibinin talebi üzerine mahkemece GK toplantıya çağırılabilir.


Toplantı ve Karar Nisapları

KararlarI. Toplantı

NisabıII. Toplantı

Nisabı Karar Nisabı► Genel Kurul► Halka açık şirketlerde: ► Sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye

tavanının yükseltilmesine ilişkin kararlar► Birleşme, bölünme ve tür değiştirmeye ilişkin

kararlar

1/4 - Çoğunluk

► Esas Sözleşme Değişikliği 1/2 1/3 Çoğunluk

► Bilanço zararlarının kapatılmasına ilişkin kararlariçin yükümlülük ve ikinci yükümlülük koyan kararlar

► Şirketin merkezinin yurt dışına taşınması ile ilgili kararlar

%100 %100 Oybirliği

► Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesine ilişkin kararlar

► İmtiyazlı pay oluşturulması ilişkin kararlar► Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılmasına

ilişkin kararlar

%75 %75 %75


Azlık Pay Sahibinin Hakları

Azlık Hakları

Halka açık şirketlerde sermayenin en az 1/20’sine sahip pay sahipleri

Sermayenin en az 1/10’una sahip pay sahipleri


Azlık Pay Sahibinin Hakları

Genel Kurulu toplantıya Çağrı hakkı

GK’yı toplantıya çağrı veya toplantının gündemine madde koyma hakkı (m.411/1)

İbra hakkı Azlık pay sahibinin sulh ve ibraya karşı olması (m.559)

Temsil hakkı YK’da temsil edilme ve YK üyeliği için aday önerme hakkı(m.360)

Bilançonun ertelenmesinitalep hakkı

Finansal tabloların müzakeresinin ertelenmesi (m.420)

Dava açma hakkı

Pay senedi bastırma hakkı Nama yazılı paylarda, pay senedi bastırılması azlık talebi üzerine zorunludur


Genel Kurul Kararlarının İptali ve Butlanı

► Karar tarihinden itibaren 3 ay içinde, Kanun veya esas sözleşmeye, dürüstlük kuralına aykırı olan GK kararları aleyhine iptal davası açılabilir. (m.445)

► İptal davası açabilecekler; (m.446)► Paysahipleri► YK► YK üyesi

► Butlan özel olarak düzenlenmiştir; (m.447)► Paysahibinin vazgeçilmez nitelikteki haklarını kaldıran veya sınırlandıran► Paysahibinin bilgi alma, inceleme ve denetleme haklarını, kanunen izin

verilen ölçü dışında sınırlandıran► Anonim şirketin temel yapısını bozan veya sermayenin korunması

hükümlerine aykırı olan kararlar batıldır.


Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Sermaye Artırımı

Sermaye taahhüdü yoluyla Sermaye Artırımı

İç kaynaklardan Sermaye Artırımı

Şarta bağlı Sermaye Artırımı


Şarta Bağlı Sermaye Artırımı

ÇalışanlarALIM HAKKI

KULLANILMASI YOLUYLA

Şarta bağlı Sermaye

Artırım yoluyla pay iktisap edebilenler

Yeni çıkarılan tahviller veya benzeri borçlanma araçları

nedeniyle Şirketten alacaklı olanlar

DEĞİŞTİRME YOLUYLA

ANASÖZLEŞME İLE DÜZENLEME ZORUNLULUĞU


Şarta Bağlı Sermaye Arttırımı

►

►

Değiştirme veya alım hakkını kullanmak

yoluyla yeni paylar elde edilir

Ayın karşılığı çıkarılamaz. Takas veya

nakden ödeme şartı.

Hak sahibi tarafından

Anasözleşmemaddesine atıf yapılarak yazılı

beyan ile kullanılır

Hesap döneminin

kapanmasından sonra işlem denetçisi,uygunluk denetimi

Taahhüdün ifası; para yatırılması,

takas veya mevduat/katılım bankası aracılığı ile gerçekleştirilir

Her tertip ŞSA için

anasözleşmeile yeni

düzenleme yapılması şartı

YK, hesap dönemi sonunda sermaye

artırımı beyannamesini sicile vererek artırımın esas sözleşmeye

yansımasını sağlar

Şartlı artırılan sermayenin

toplam nominal değeri

sermayenin 1/2sini aşamaz


Anonim Şirketlerİmtiyazlar

► İmtiyaz; (m.478)► Kâr payı, tasfiye payı, rüçhan ve oy hakkı gibi haklarda, paya tanınan üstün bir hak

veya kanunda öngörülmemiş yeni bir paysahipliği hakkıdır► Esas sözleşmede (kuruluş veya değişiklik ile) düzenlenme şartı► YK’ya katılma yetkisi verilen paylar imtiyazlı paylardır. (m.360)

► GK’da oyda imtiyaz eşit itibarî değerdeki paylara farklı sayıda oy hakkı verilmek suretiyle tanınır. (m.479)

► Bir paya en çok 15 oy hakkı tanınabilir.Ancak iki halde ve mahkeme kararıyla öngörülen hükümler çerçevesinde sınırlamadan istisna edilir.► Kurumsallaşma isteği üzerine yönetimin profesyonellere bırakılması için ihdas

edilecek oyda imtiyazlı paylar ► Haklı sebep

► Oyda imtiyaz aşağıdaki kararlarda kullanılamaz: ► Esas sözleşme değişikliği► İşlem denetçilerinin seçimi► İbra ve sorumluluk davası açılması


İmtiyaz Hakkı

► Mevcut kanunun imtiyazlarla ilgili aşağıdaki hükümler eklenmiştir

► Pay sahipleri arasında Devlet, il özel idaresi, belediye ve diğer kamu tüzel kişileri, sendikalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve bunların üst kuruluşları bulunan anonim şirketlerde ve iştiraklerinde; kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflar lehine tesis edilebilecek imtiyazlar hariç olmak üzere, diğer pay sahiplerinden biri veya birkaçı lehine bu Kanunda düzenlenen herhangi bir imtiyaz tesis edilemez.

► İmtiyaz; ► Kâr payı, tasfiye payı, rüçhan ve oy

hakkı gibi haklarda, paya tanınan üstün bir hak veya kanunda öngörülmemiş yeni bir paysahipliği hakkıdır

► Esas sözleşmede (kuruluş veya değişiklik ile) düzenlenme şartı

► YK’ya katılma yetkisi verilen paylar imtiyazlı paylardır. (m.360)

► GK’da oyda imtiyaz eşit itibarî değerdeki paylara farklı sayıda oy hakkı verilmek suretiyle tanınır. (m.479)

Mevcut TTK Yeni TTK (m.478)


İmtiyaz Hakkı

► Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde (12 Nisan 2012 tarihine kadar), yeni düzenlemeye aykırı esas mukavelelerdeki imtiyazların kaldırılması ve mukavelelerin yeni düzenlemeye uygun hale getirilmesi zorunludur

► Bir paya en çok 15 oy hakkı tanınabilir.Ancak iki halde ve mahkeme kararıyla öngörülen hükümler çerçevesinde sınırlamadan istisna edilir.► Kurumsallaşma isteği üzerine

yönetimin profesyonellere bırakılması için ihdas edilecek oyda imtiyazlı paylar

► Haklı sebep► Oyda imtiyaz aşağıdaki kararlarda

kullanılamaz: ► Esas sözleşme değişikliği► İşlem denetçilerinin seçimi► İbra ve sorumluluk davası açılması

Mevcut TTK Yeni TTK


Limited Şirketlere Yönelik Yeni Düzenlemeler


► Düzenlemeler çoğunlukla Anonim Şirket hükümlerine atıfla yapılmıştır.

► Paylar nama yazılı senede bağlanabilir. (m.593)

► İmtiyazlar ve pay grupları oluşturulabilir.

► Ortaklar Kurulu – Genel Kurul olarak değiştirilmiştir.

Limited Şirketler


Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümlülükleri

► Ortaklar şirket ana sözleşmesiyle, esas sermaye dışında ek ödeme ve yan edim ile yükümlü tutulabilirler.

► Aşağıdaki hallerde ek ödeme talep edilebilir: (m. 603)► Esas sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının şirket zararını karşılayamaması,► İşlerin devamının mümkün olmaması,► Özkaynak ihtiyacı dışında bir halin gerçekleşmesi.

► İflasın açılmasıyla ek ödeme yapma borcu muaccel hale gelir.► En fazla esas sermayenin iki katı.► Müdür tarafından istenir.► Şirketin iflasında, 2 yıl geriye dönük olarak eski ortaktan da ek ödeme talep

edebilir. (m.604)


Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümlülükleri

► Serbest yedeklerde fon varsa ve işlem denetçisi bunu doğrularsa, ek ödeme pay sahibine geri ödenir. (m.605)

► Şirketçe alınan ek ödemelere geri ödemede faiz ödenmez (m.609)

► Yerine getirilen ek ödeme yükümlülüklerinin tutarı da kar payının hesaplanmasında itibari değere eklenir.

► Ek ödeme yükümlülüğü ancak zararın karşılanması ile kaldırılabilir.

► Şirket sözleşmesini değiştirip, ek ya da yan edim yükümlülükleri öngören veya mevcut yükümlülükleri artıran genel kurul kararları, ancak ilgili tüm ortakların onayıyla alınabilir.


Özkaynakların Yerini Tutan Ödünçler

► Ortaklar veya onlara yakın kişiler tarafından (m.615)► Esas sermaye ve yedek akçelerin aktifler tarafından karşılanamadığı anda

verilen ödünçler.► Şirketin finansal durumu itibarıyla öz kaynak koymalarının

uygun olmadığı anda verilen ödünçler.

► İflasta diğer tüm alacaklardan sonra gelir.

► İflasın açılmasından önceki bir yıl içinde şirket tarafından geri ödenmişlerse, alıcı ödemeyi iade eder.


Bağlılık Yükümlülüğü ve Rekabet Yasağı

► Ortaklar şirket sırlarını korumakla yükümlüdür. Sır kavramının tanımı yoktur, yasağın kaldırılması mümkün değildir.

► Şirket sözleşmesiyle ortakların şirketle rekabet eden işlem ve davranışlardan kaçınmak zorunda oldukları öngörülebilir. Anasözleşmede yer almıyorsa ortak için rekabet yasağı yoktur.

► İşlem güvenliği açısından geri kalan tüm ortakların yazılı onayının veya ortaklar genel kurul kararının alınması faydalı olacaktır.

► Müdürler için rekabet yasağı de facto vardır. Aksi anasözleşmeyle veya tüm ortakların yazılı izniyle temin edilebilir.


Genel Kurul - Önemli Kararlar

► Genel Kurulda olağan nisap salt çoğunluk

► Önemli kararlarda 2/3 çoğunluk şartı;► İşletme konusunun değiştirilmesi► Oyda imtiyazlı pay yaratılması► Pay devrinin sınırlanması, yasaklanması veya kolaylaştırılması► Sermaye artırımı,► Rüçhan hakkının sınırlandırılması veya kaldırılması,► Şirket merkezinin değiştirilmesi► Müdür ve ortakların rekabet yasağından bağışıklığına dair kararlar► Ortağın şirketten çıkması veya çıkarılması kararları► Şirketin feshi


Müdürler

► Yönetim ve temsil şirket sözleşmesi ile düzenlenir. (m.623)► Ortaklar (tüzel kişiler dahil) ya da 3.kişiler müdür olabilir.(m.623/1)► Birden fazla müdür varsa, müdürler kurulu oluşturur ve GK tarafından bir

başkan seçilir. Kararlar çoğunlukla alınır, eşit oy halinde başkanın oyu üstün sayılır (aksi düzenlenebilir).

► Özen ve bağlılık yükümü, rekabet yasağı (m.626)► Ortaklara eşit işlem ilkesi (m.627)► En az bir müdürün Türkiye’de yerleşim yerinin bulunması ve şirketi tek başına

temsile yetkili olması zorunluluğu (m.628)► Tek ortaklı Ltd.’de bu ortak ile şirket arasında yapılan sözleşmenin geçerli

olması yazılı şekilde yapılmasına bağlıdırç► GK tarafından görevden alınabilirler. (m.630/1)► Haksız fiilden şirketin sorumluluğu (m.632)► Sermaye kaybı ve borca batıklık (m.633)► Bildirim yükümlülüğü

► İflasın bildirilmesi ve ertelenmesi (m.634)


Müdürlerin Devredilemeyecek ve Vazgeçilemeyecek Yetkileri


Müdürlerin Devredilemez Görev ve Yetkileri (m. 625)

► Şirketin üst düzey yönetimi ve bunlarla ilgili talimatların verilmesi,► Kanun ve şirket sözleşmesi çerçevesinde şirket yönetimi teşkilatının

belirlenmesi,► Şirket yönetimi için gerekli olduğu takdirde, muhasebenin, finansal denetimin

ve finansal planlamanın oluşturulması,► Şirket yönetiminin bazı bölümleri kendilerine devredilmiş bulunan kişilerin,

kanunlara, şirket sözleşmesine, iç tüzüklere ve talimatlara uygun hareket edip etmediklerinin gözetimi,

► Küçük limited şirketler hariç, risklerin erken teşhisi ve yönetimi komitesinin kurulması,

► Genel Kurul toplantısının hazırlanması ve GK kararlarının yürütülmesi,► Şirket finansal tablolarının, yıllık faaliyet raporunun ve gerekli olduğu takdirde

topluluk finansal tablolarının ve yıllık faaliyet raporunun düzenlenmesi► Borca batıklık durumunun varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması


Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma

• Şirket sözleşmesiyle tanınabilir• Haklı sebeplerin varlığı halinde dava yoluyla çıkma talep

edilebilir• Diğer ortaklar 1 ay içinde çıkmaya katılabilir.• Ayrılma akçesi(esas sermaye payının gerçek değeri –

taraflar anlaşamamışsa asliye ticaret mahkemesi eliyle tespit) isteme hakkı saklıdır.

Çıkma

• Şirket sözleşmesinde genel kurul kararıyla çıkarılma sebepleri belirlenebilir

• Çıkarma kararına karşı ortak, kararın noter aracılığıyla kendisine bildirilmesinden itibaren 3 ay içinde iptal davası açabilir

• Haklı sebeplerin varlığı halinde dava yoluyla çıkma talep edilebilir

• Ayrılma akçesi(esas sermaye payının gerçek değeri –taraflar anlaşamamışsa asliye ticaret mahkemesi eliyle tespit) isteme hakkı saklıdır.

Çıkarılma

Ayrılma Akçesinin Ödenmesi;i) Kullanılabilir özkaynak varsa,ii) Ayrılan ortağın payları devredilebilirse,iii) Esas sermaye azaltılmışsa,İşlem denetçisi raporuyla ödenebilir.Aksi takdirde bütün alacaklılardan sonra gelmek üzere bir alacak oluşturur.


Hukuki ve Cezai Sorumluluk


Cezalar ve Yaptırımlar

BAZI HAREKETLERİN SONUÇLARINA KATLANMAK GEREKİR


Hukuki ve Cezai Sorumluluk Hukuki Sorumluluk

Yeni TTK’da hukuki ve cezai sorumluluklar ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.



► Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması (m.549)► Belgeleri düzenleyenler veya beyanları yapanlar ile kusurlarının varlığı

halinde bunlara katılanlar sorumlu► Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi

(m.550)► Sermaye tamamıyla taahhüt olunmamış veya karşılığı kanun veya esas

sözleşme hükümleri gereğince ödenmemişken, taahhüt edilmiş veya ödenmiş gibi gösterenler ile kusurlu olmaları şartıyla şirket yetkilileri

► Değer biçilmesinde yolsuzluk (m.551)► Değerlemeden yüksek fiyat biçenler, işletme ve aynın niteliğini veya

durumunu farklı gösterenler ya da yolsuzluk yapanlar► Kanuna aykırı şekilde halktan para toplamak (m.552)► SPK’dan izin almaksızın para toplanmışsa, para toplayanlar ve fiilden

haberli olan kurumlar ile ilgili şirketin YK üyeleri, yöneticileri ve girişimcileri



► Kurucuların, YK üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye memurlarının sorumluluğu (m.553)► Kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerin ihlali halinde

sorumlular► Kusur esasına dayanır. İspat yükü kurucular, YK üyeleri, yöneticiler ve

tasfiye memurları üzerindedir.► Denetçilerin ve işlem denetçilerinin sorumluluğu (m.554)► Kanuni görevlerin yerine getirilmesinde kusurlu hareket ettikleri takdirde

sorumlular► Kusur esasına dayanır. İspat yükü iddia edene aittir.


Fiil ve Fail Ceza► Defter tutma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi

halinde defter tutma yükümünü yerine getirmeyen yöneticiler ve YK,

► Belgelerin bir kopyasının sağlanamaması halinde kopyaları saklama yükümüne yerine getirmeyen yöneticiler ve YK,

► Defterlerin açılış ve kapanış onaylarınınyaptırılmaması halinde gerekli onayları yaptırmayan yöneticiler ve YK,

► Defterleri Kanun’da belirtildiği şekilde tutmayan yöneticiler ve YK,

► Hileli envanter çıkaranlar,► Elektronik ortamda saklanan belgelerin ibraz

edilmemesi halinde bu belgeleri ibraz etmeyenler

İki yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası

Hukuki ve Cezai Sorumluluk Cezai Sorumluluk (Suç ve Cezalar)



Fiil ve Fail Ceza► TMS’ye, kavramsal çerçeveye ve yorumlarına

uyulmaması halinde bu düzenlemelere uyma yükümlülüğünü yerine getirmeyen yöneticiler ve YK,

Yüz günden üç yüz güne kadar adlî para cezası

► Bağlı şirket yönetim kurulunun şirketin hakim ve bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında rapor düzenleme yükümünü yerine getirmeyen YK,

► Bağlı şirket tarafından hakim şirket YK’nca hazırlanması gereken raporda kullanılacak bilgilerin ibraz edilmemesi

İki yıla kadar hapis ve adli para cezası

► Defter, kayıt, bilgi ve belgelerin STB denetime yetkili kişilere verilmemesi veya eksik verilmesi ya da STB denetim elemanlarının görevini yapmalarının engellenmesi halinde, bu fiilleri gerçekleştirenler

Üç aydan iki yıla kadar hapis cezası



Fiil ve Fail Ceza► Kurucular beyanının doğru ve eksiksiz ve Kanun’da

öngörüldüğü şekilde vermeyen kurucular,► Kuruluşa ilişkin denetçi raporunun Kanun’da

öngörüldüğü şekilde verilmemesi halinde kurum denetçisi,

► Kanun’da öngörülen istisna dışında bu düzenlemelere aykırı şekilde şirkete borçlanan paysahipleri,

► Şirketle işlem yapma, şirkete borçlanma yasağına aykırı hareket eden YK üyeleri

Üç yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası

► Yönetim kurulunca bilanço gününden itibaren altı ay içinde, finansal tabloların, yıllık faaliyet raporunun, kar dağıtımına ilişkin genel kurul kararının, denetçi görüşünün ve genel kurulun buna ilişkin kararının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan ettirilmemesi

İki yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası



Fiil ve Fail CezaGörevleri dolayısıyla defter ve belgeleri inceleyenlerin sır saklama yükümüne aykırı hareket etmeleri halinde

Türk Ceza Kanunu’nun 239. maddesine atıfla, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası

Kuruluş, sermaye artırım/azaltım, birleşme, bölünme gibi işlemlerdeki belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması durumunda

Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası

Sermaye hakkında yanlış beyan verilmesi Üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası



Fiil ve Fail CezaAyni sermayenin yüksek belirlenmesi durumunda Üç aydan iki yıla kadar hapis

cezasıyla

Şirket kurmak, sermaye artırmak amacıyla veya vaadiyle halktan para toplamak (SPK izni alınmaksızın)

Altı aya kadar hapis cezası

► Internet sitesi oluşturulmaması veya Mevcut internet sitesinin belli bir bölümünün bilgi toplumuna özgülenmemesi halinde YK üyeleri

Altı aya kadar hapis ve yüz günden üçyüz güne kadar adli para cezası

İnternet sitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekilde koymayan YK üyeleri

Üç aya kadar hapis ve yüz güne kadar adli para cezası


Muhasebe ve Denetim


Defterler, Defter ve Belgelerin Saklanması ve İbrazı


TMS’ye Uygun Defter Tutma Yükümlülüğü

► Her tacir defter tutmak zorundadır.

► Ticari defterlerin tutulmasında ve finansal tabloların hazırlanmasındaTürkiye Muhasebe Standartları, kavramsal çerçevede yer alanmuhasebe ilkelerine ve yorumlarına uyulması zorunludur.

► “Defterler üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacaklarıincelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikirverebilecek şekilde tutulur.”


Tutulması Zorunlu Defterler

► Kanunda muhasebe ile ilgili yevmiye, defteri kebir ve envanterdefterinin yanı sıra muhasebe ile ilgili olmayan,

► pay defteri,► yönetim kurulu karar defteri,► genel kurul toplantı ve müzakere defteri,

ticari defterler olarak sayılmıştır.

► Muhasebe ile ilgili olmayan defterlerin de “ticari defter” olduğubelirtilmiş ve “ticari defter” kavramına açıklık getirilmiştir.


Defterlere İlişkin Yükümlülükler► Defter tutma yükümlülüğü; gerçek kişi tacirler ile tüzel kişi tacirlerde

yönetici ve yönetim kuruluna aittir.

► Defter ve belgeler; fiziki olarak veya veri taşıyıcıları ile(interalia, mikrofişleri, CD'ler, magnetler ve elektronikortam) saklanabilmektedir.

► Ticari defterler açılış ve kapanışlarında noter tarafındanonaylanır.

► Kapanış onayları, izleyen faaliyet döneminin 6. ayınınsonuna kadar yapılabilir.


EnvanterHer tacirin, ticarî işletmesinin açılışında,

► taşınmazlarını, ► alacaklarını, ► borçlarını, ► nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını

eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarınındeğerlerini teker teker belirten bir envanter çıkarır.

► Hesap dönemi 12 ayı geçemez.


Açılış Bilançosu ve Yıl Sonu Finansal Tablolar

Ø Tacir, ticari faaliyetinin başında açılış bilançosunu veher faaliyet döneminin sonunda varlık ve borçlarınıntutarlarının ilişkisini gösteren finansal tabloyu (açılışbilançosu ve yıllık bilanço) ve gelir tablosunu çıkarmakzorundadır.

Ø Yıl sonu finansal tablolar; (Bilanço ve gelir tablosu)-Türkiye Muhasebe Standartlarına uyularakdüzenlenmeli- Açık ve anlaşılır olmalı- Düzenli bir işletme faaliyeti akışının gerekli kıldığısüre içinde çıkarılmalıdır.


Açılış Bilançosu ve Yıl Sonu Finansal Tablolar

► Yıl sonu finansal tabloları; Türkçe olarak ve Türk Lirasıcinsinden düzenlenir.

► Finansal tablolar, tacir tarafından tarih atılarak imzalanır.► Yıl sonu finansal tabloların ticarî işletmenin tüm

Ø varlıklarını,Ø borçlarını,Ø peşin ödenen giderlerini,Ø peşin tahsil edilen gelirlerini,Ø bütün gelir ve giderlerini doğru şekilde

değerlendirilmiş olarak göstermesi zorunludur.


Finansal Tablo Kalemlerine İlişkin İlkeler

► Tamlık ve mahsup yasağı► Bilançonun içeriği► Aktifleştirme yasağı► Karşılıklar► Dönem ayırıcı hesaplar► Sorumluluk ilişkileri


Defter ve Belgelerin Saklanması

Ø Saklama (m.82)► Ticarî defterler,► Envanterler, •Her tacir► Açılış bilânçoları, saklamakla► Ara bilânçolar, yükümlüdür.► Finansal tablolar,► Yıllık faaliyet raporları, •Saklama süresi► Topluluk finansal tabloları, 10 yıldır.► Yıllık faaliyet raporları,► Diğer organizasyon belgeleri, •Finansal tablolar► Alınan ticarî mektuplar, hariç görüntü ve► Gönderilen ticarî mektupların suretleri, veri taşıyıcılarda► Muhasebe kayıtlarının dayandığı belgeleri saklanabilir.


Defter ve Belgelerin Ziyaı

► Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler;yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veyahırsızlık sebebiyle ve kanunî saklama süresi içinde zıyaauğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş güniçinde ticarî işletmesinin bulunduğu yer yetkilimahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.

► Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğüdelillerin toplanmasını da emredebilir.


Defter ve Belgelerin İbrazı

► Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme, yabancı gerçek veyatüzel kişi bile olsalar, tarafların ticari defterlerinin ibrazına,resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir.

► Saklanması zorunlu olan belgeleri, sadece görüntü veyabaşkaca bir veri taşıyıcısı aracılığıyla ibraz edebilen kimse,giderleri kendisine ait olmak üzere, o belgelerinokunabilmesi için gerekli olan yardımcı araçları kullanımahazır bulundurmakla yükümlüdür.

► İcap ettiği takdirde belgeleri, giderleri kendisine ait olmaküzere bastırmalı ve yardımcı araçlara ihtiyaç duyulmadanokunabilen kopyalarını sunabilmelidir.


TMS, TMSK ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu


Türkiye Muhasebe Standartları

► Türkiye Muhasebe Standartları (TMS), yeni adıyla Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS), Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayınlanmıştır(www.tmsk.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz)

► Standartlar Kobi/TFRS ve TMS/TFRS olarak iki ayrı setten oluşmaktadır.

► TMSK’nın görevine, 2 Kasım 2011 tarihli Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile son verilmiştir.

http://www.tmsk.org.tr


Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu

Görevleri;

► Türkiye Muhasebe Standartlarını oluşturmak,► Denetim standartlarını belirlemek,► Bağımsız denetimde uygulama birliğini, gerekli güveni ve kaliteyi

sağlamak,► Bağımsız denetçi ve bağımsız denetim kuruluşlarını yetkilendirmek ve

bunların faaliyetlerini denetlemek.


Kurulun Oluşumu

► Kurulun, başkan dahil 9 üyesi Bakanlar Kurulu’nca kendisine önerilen adaylar arasından atanacak.

► Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı ikişer üye,► Hazine Müsteşarlığı, SPK, BDDK, TÜRMOB ve TOBB birer üye ile

temsil ediliyor.► Üyelerin 2 Aralık 2011 tarihine kadar atamasının yapılması gerekiyor.


TMS/TFRS ve Yorumlarını Uygulamak Zorunda Olanlar

► Büyük ölçekli sermaye şirketleri ile bunların konsolidasyon kapsamına giren bağlı şirketleri, iştirakleri ve şirketler topluluğu

► İhraç ettikleri sermaye piyasası araçları borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören şirketler

► Aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri ve konsolidasyon kapsamına alınan şirketler

► Bankalar ve bağlı ortaklıkları► Sigorta ve reasürans şirketleri► Bireysel emeklilik şirketleri► Gönüllü olarak uygulamayı tercih edenler


Kobi/TFRS’ye Uymak Zorunda Olanlar

► TMS/TFRS zorunluluğu dışında kalan, işletmeye borç verenler ve kredi derecelendirme kuruluşları gibi dış kullanıcılar için genel amaçlı finansal tablo düzenleyen işletmeler.

► TMSK, küçük işletmeleri kısmen veya tamamen muaf tutmaya, bunlar için ayrı standartlar belirlemeye yetkilidir.


Özel Mevzuatlarına Tabi Olanlar

► Bankalar ve diğer kredi kurumları► Finansal kiralama şirketleri► Faktoring şirketleri► Kooperatifler► Sigorta ve reasürans şirketleri► SPK’ya tabi kurumlar


VUK-TMS/TFRS Uyumlaştırılması

► Maliye Bakanlığı yeni bir Vergi Usul Kanunu üzerinde çalışıyor.► Vergi Konseyi tarafından hazırlanan taslak Maliye Bakanlığı’na

sunuldu.► Taslak, defterlerin TMS’ye uygun olarak tutulmasına göre

hazırlandı.► Defter tutacakların, “vergi matrah bildirimi” çıkarması

öngörülmektedir.► VUK değerleme hükümleri TMS’ye yakınlaştırılmaktadır.


Şirketlerin TFRS’ye Uyumu İçin Yapılacaklar► Personelin TMS/TFRS konusundaki eğitimi► TMS/TFRS çerçevesinde muhasebe politikalarının belirlenmesi ► Kullanılan muhasebe/maliyet sistemlerinde yapılması gereken

değişikliklerin tespiti► TFRS’nin getirdiği yeni raporlama standartlarının şirketin

faaliyetleri ve süreçleri üzerindeki etkilerin belirlenmesi► TFRS’ye dönüşüm için gerekli iş akış, süreç ve kontrollerin

belirlenmesi ve uyarlanması

► UFRS’ye uygun olarak finansal tablo hazırlama konusunda yapılması gereken düzeltmelerin belirlenmesi

► Ticari kardan mali kara geçiş için yapılması gereken düzeltmelerin belirlenmesi

► TMS/TFRS’ye uygun mali rapor formatının oluşturularak ileriki dönemlerde Şirket personeline mali tablo hazırlayabilme yetisinin kazandırılması

1. TMS/TFRS’ye hazırlık süreci

2. TMS/TFRS’ye geçiş

3. TMS/TFRS’ye uygunmali tabloların hazırlanması


Yeni Denetim Sistemi


Üçlü Denetim Sistemi

Denetim, şirket organı olmaktan çıkarılmış, bağımsız meslek mensuplarınca üçlü bir sistem içinde yürütülmesi öngörülmüştür.

1. Finansal tabloların denetimi2. İşlem Denetimi3. Özel Denetim


Bağımsız Denetimin Amacı

Ø Kurumsal yönetim ve dürüst resim ilkeleri bağlamında tam bir denetimin sonuçlarının, açık, anlaşılabilir ve kamuya aydınlatma ilkeleri uyarınca düzenlenmiş bir raporla pay sahipleri başta olmak üzere ilgililere sunulması amaçlanmaktadır.


Bağımsız Denetime Tabi Olanlar

Ø Anonim şirketler, limited şirketler, sermayesi paylara bölünmüş şirketler ve şirketler toplulukları denetime tabidir.

Ø Şahıs şirketleri ve gerçek kişi tacirler denetime tabi değildir.


Bağımsız Denetim Standartları

► Denetime tabi finansal tablolar denetçi tarafından, uluslararası denetim standartlarıyla uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlenir.

► Denetçinin denetiminden geçmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir.


Bağımsız Denetimin Kapsamı

► Bağımsız denetim; temel olarak finansal tabloların ve yıllık faaliyet raporundaki finansal bilgilerin TMS’ye ve gerçeğe uygunluğuna ilişkin bağımsız denetçi görüşünü kapsamaktadır.

► Bağımsız denetim; finansal tabloların ve yıllık faaliyet raporunun yanı sıra;

- Envanterin denetimini,- Muhasebenin denetimini,- TMS kapsamında “iç denetimin” kontrolü,- Mevcutsa risklerin erken teşhisi komitesinin düzenlendiği

raporların denetimini de

kapsamaktadır.


Denetime Tabi Finansal Tablolar

► Bilanço► Gelir Tablosu► Özkaynak değişim tablosu► Nakit akım tablosu► Muhasebe politikaları ve diğer açıklayıcı bilgileri içeren dipnotlar


Bağımsız Denetçi Olabilecek Kişi/Kurumlar

Ø Orta ve küçük ölçekli sermaye şirketlerinde; bağımsız denetimkuruluşu, Yeminli Mali Müşavir veya Serbest Muhasebeci MaliMüşavir bu görevi üstlenebilirken;

Ø Büyük ölçekli işletmelerde bağımsız denetçilik bir bağımsızdenetim kuruluşu tarafından yerine getirilebilmektedir.


Bağımsız Denetçi Olmaya Engel Unsurlar

► Denetlenecek şirkette pay sahibi olmak► Son üç yılda veya halihazırda denetlenecek şirketin yöneticisi

veya çalışanı olmak► Denetlenecek şirket veya yönetim kurulu üyeleri ile aynı risk

grubunda yer almak► Denetlenecek şirketle ilişkili bir şirkette veya ilişkili bir gerçek

kişinin yanında çalışmak► Denetlenecek şirketin defterlerin tutulmasına ve finansal

tabloların hazırlanmasına katılmak


Bağımsız Denetçi Olmaya Engel Unsurlar

► Defterlerin tutulmasına ve finansal tabloların hazırlanmasına katılan kişiyle ilişkili konumda olmak.

► Sayılan koşullardan dolayı denetçiliğe seçilemeyen kişinin nezdinde çalışıyor olmak.

► Son beş yıl içinde denetçiliğe ilişkin mesleki faaliyetinden kaynaklanan gelirinin tamamının yüzde otuzundan fazlasını denetlenecek şirkete veya ona yüzde yirmiden fazla pay ile iştirak etmiş bulunan şirketlere verilen denetleme ve danışmanlık faaliyetinden elde etmiş olmak ve bunun cari yılda da elde etmesinin beklenmesi.


Bağımsız Denetçiye Getirilen Yasaklar

► Bağımsız denetçi; denetleme yaptığı şirkete, vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında, danışmanlık veya hizmet veremez, bunu yavru şirketi aracılığıyla yapamaz. Örneğin;► Hukuk,► Yönetim,► Bilgi teknolojileri,► İnsan kaynakları,► Değerleme hizmetleri verilemez.


Bağımsız Denetçinin Rotasyonu

► Bir bağımsız denetim kuruluşunun, bir şirketin denetimi için görevlendirdiği denetçi yedi yıl arka arkaya denetim raporu vermişse, en az iki yıl için değiştirilir.

► Denetim şirketinin değil denetçinin rotasyonu öngörülmüştür.


Bağımsız Denetçinin Seçimi

► Denetçi, şirket genel kurulunca; topluluk denetçisi, ana şirketin genel kurulunca seçilir.

► Denetçinin, her faaliyet dönemi için ve her halde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır.

► Seçimden sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilân eder.


Bağımsız Denetçinin Seçimi

► Faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar denetçi seçilememişse, denetçi; yönetim kurulunun, herhangi bir yönetim kurulu üyesinin veya pay sahibinin istemi üzerine, Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından atanır.

► Aynı hüküm, seçilen denetçinin görevi reddetmesi veya feshetmesi, görevlendirme kararının iptali veya butlanı veya denetçinin kanuni sebeplerle veya diğer herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi veya görevini yapmaktan engellenmesi hallerinde de uygulanır.


Bağımsız Denetçiyi Görevden Alma Yasağı

► Bağımsız denetçi sadece mahkeme tarafından görevinden alınabilir.

► Bağımsız denetçinin görevden alınabilmesi için açılması gereken “görevden alma ve yeniden denetçi atama davası”, yönetim kurulu ile seçimden önceki üç ay boyunca pay sahipliği sıfatını elinde bulunduran, denetçinin seçimi aleyhine oy kullanmış ve muhalefetini toplantı tutanağına kaydettirmiş olan azınlık tarafından açılabilir.

► Bağımsız denetçinin görevden alınabilmesi için, denetçinin şahsına yönelik haklı bir sebebin, özellikle denetçinin taraflı davrandığına ilişkin bir kuşkunun varlığı olmalıdır.


Bağımsız Denetçinin Görevden Ayrılması

► Bağımsız denetçi denetleme sözleşmesini, sadece haklı bir sebep varsa veya kendisine karşı görevden alınma davası açılmışsa feshedebilir.

► Denetlenen şirkette oluşan fikir aykırılıkları, denetlemenin şirketçe sınırlandırılmış olması veya görüş vermekten kaçınma, denetim sözleşmesinin sona erdirilmesi için yeterli değildir.

► Denetçinin fesih bildirimi, yazılı ve gerekçeli olmalıdır.► Denetçi feshi tarihine kadar elde ettiği sonuçları bir rapor haline

getirerek genel kurula sunmakla yükümlüdür.


Denetim Raporu► Denetim raporu temel olarak, finansal tabloların ve yıllık faaliyet

raporundaki finansal bilgilerin TMS’ye ve gerçeğe uygunluğuna ilişkin değerlendirmeleri içinde barındırmaktadır.

► Denetim raporu içindeki değerlendirmeler;- Yıllık faaliyet raporunda yer alan bilgi ve değerlendirmelerin

finansal tablolarla uyumluluğuna,- Şirketin ve topluluğun varlığını sürdürebilmesine ve

gelecekteki gelişimine ilişkin analizlere,- Şirketin veya topluluğun, denetlemeye konu olan araçlardan

hareketle saptanan finansal durumuna,- Defter tutma düzeninin ve finansal tabloların Kanun’a, esas

sözleşmeye ve standartlara uygun olup olmadığını yer vermelidir.


Denetçi Görüş Yazısı► Denetçi, denetimin sonucunu, görüş yazısıyla belirtir. Bu yazı,

denetimin konusu, türü, niteliği ve kapsamı yanında, denetçinin, denetimin sonucuna ilişkin değerlendirmesini de içerir.

Görüş 4 şekilde olabilir:1. Olumlu görüş: Genel olarak, şirketin ya da topluluğun finansal

tablolarının ve yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin TMS’ye ve gerçeğe uygun olmasıdır.

2. Sınırlandırılmış olumlu görüş: Finansal tabloların yetkili kurullarca düzeltilebileceği durumlarda ve finansal tablolarda açıklanmış bulunan sonuçta etkisi kapsamlı ve büyük olmayan aykırılıkların varlığında verilir. Sınırlamanın konusu, kapsamı ve düzeltmenin nasıl yapılabileceği yazıda açıkça gösterilmelidir.


Denetçi Görüş Yazısı

3. Olumsuz görüş: Genel olarak, şirketin ya da topluluğun finansal tablolarının ve yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin TMS’ye ve gerçeğe aykırı olması yönündeki görüştür.

4. Görüş vermekten kaçınma: Denetçi, denetlemenin Kanun hükümlerine uygun olarak yapılmasına ve sonuçlara varılmasına imkân vermeyen ölçüde belirsizliklerin bulunması veya şirket tarafından denetlemede önemli kısıtlamaların yapılmış olması durumunda, buna ilişkin delillerini göstermek zorunda olmaksızın, ancak gerekçelerini açıklayarak görüş vermekten kaçınabilir. Kaçınma olumsuz görüşün sonuçlarını doğurur.


Denetçi Görüş Yazısının Sonuçları

► Olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda, genel kurul, (a) söz konusu finansal tabloları esas alarak, açıklanan kâr veya zarar ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan herhangi bir karar alamaz. (b) Bu hallerde yönetim kurulu, görüş tarihinden itibaren dört (4) iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağırır ve toplantı tarihinde geçerlilik kazanacak şekilde istifa eder. Genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. Bu kurul altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatır ve denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunar. Sınırlı olumlu görüş verilen hallerde genel kurul, gerekli önlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar

► Topluluk şirketleri açısından ise herhangi bir pay sahibinin talebi üzerine mahkeme tarafından, hakim şirkete ve bağlı şirketlerin incelenmesi için özel denetçi atanabilir


Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu► Bağımsız denetçi, kusurlu davranışları nedeniyle ortaya çıkan

zararlardan şirkete, pay sahiplerine ve alacaklılara karşı sorumlu kılınmıştır. Kusur sorumluluğunda, yöneticilerin sorumluluğunun aksine, kusuru davacının kanıtlayacağı kuralı getirilmiştir.

► Bağımsız denetçinin sır saklama yükümlülüğü bulunmaktadır. Denetçinin bağımsız denetim kuruluşu olması durumunda söz konusu yükümlülük, bağımsız denetim şirketinin yönetim kurulunu, üyelerini ve çalışanlarını da kapsamaktadır.

► Kanun’da, sır saklama yükümlülüğünün kasten veya ihmalen ihlal edilmesi ayrımı yapılmış olup; ihmal olasılığında ödenmesi gerekecek tazminat, borsada işlem gören firmalar için denetim başına 300.000 TL, diğer şirketler için ise 100.000 TL ile sınırlandırılmıştır.


İşlem Denetimi► İşlem denetiminden amaç, spesifik bazı işlemlerin kanuna

uygun yapılmasını sağlayarak; işlem güvenliğini tesis etmek, şirketin malvarlığını ve ilgililerin haklarını korumaktadır.

► İşlem denetimine konu işlemler;► Şirket kuruluşu► Birleşme► Bölünme► Nev’i Değiştirme► Sermaye Artırılması ve Azaltılması► Menkul Kıymet Çıkarılması► (Komandit Şirkette) Hesapların İncelenmesi► Limited Ortaklıklarda Ek Ödemelerin İadesi► Limited Ortaklıklarda Ayrılma Akçesinin Belirlenmesi


İşlem Denetimi Yapabilecekler

► İşlem denetimini, bağımsız denetimi gerçekleştirebilecek kişiler yapabilir.

► Ancak, bir şirkette işlem denetimini, o şirketin hesaplarını tutan veya bağımsız denetimini gerçekleştiren kişi yapamaz.

► Kanunda veya esas sözleşmede aksi öngörülmemişse işlem denetçisi genel kurul tarafından atanır ve görevden alınır.


Özel Denetim

► Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını , gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilecektir.

► Ayrıca, Kanun ile şirket toplulukları için de özel denetçi tayini öngörülmüştür.


Özel Denetim Yapılması Gereken Haller

► Şirketi denetleyen denetçi, şirketin hâkim şirketle veya toplulukşirketleriyle ilişkileriyle ilgili olarak sınırlı olumlu görüş veyakaçınma yazısı yazmışsa veya

► Yönetim kurulu, şirketin topluluk tarafından, bazı belirli hukukiişlemler veya uygulanan önlemler dolayısıyla kayba uğratıldığınıve bunlar dolayısıyla denkleştirme yapılmadığını açıklamışsa,

herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine, şirketin merkezininbulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi tarafından şirketin,hakim şirketle veya hâkim şirkete bağlı şirketlerden biriyle olanilişkisini incelemek üzere özel denetçi atanabilir.


Yürürlük Hükümleri ve Geçiş Süreci


14.02.2012

Uygulama Kanunu m. 8, 9, 25

-- Tüzel kişi ortakların temsilcisi olan yönetim kurulu üyelerinin istifa etmesi ve yeni atamaların yapılması

- Şirketin taraf olduğu cari hesap sözleşmelerinden bileşik faiz öngören hükümlerin çıkartılması

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU YÜRÜRLÜK TARİHLERİ

GENELYÜRÜRLÜKTARİHİ

Kanunun istisnai düzenlemeler hariç olmak üzere yürürlüğe girmesi

14.08.201201.07.2012

TTK 479/3İmtiyazlı oyların;- esas sözleşme değişikliği,- işlem denetçisi seçimi-ibra ve sorumluluk davası açılması konusunda verilen kararlarda uygulanmamasına ilişkin hüküm

UygulamaKanunu m. 22

Şirkethükümlerinin YeniTTK ile uyumluhale getirilmesiesas sözleşme

01.10.2012 01.01.2013

TTK Geçici m. 6, Uygulama Kanunu m. 26

-Konsolide ve solo finansal tablo hazırlanmasında ve ticari defterlerin tutulmasında Türkiye Finansal Raporlama Standartları’nın (TMS/TFRS) uygulanmaya başlaması--Bağımsız denetim yükümlülüğü

14.02.2013

Uygulama Kanunum. 19

Bilerek karşılıklı iştirak durumuna bağlı oy haklarının kullanılmasına ilişkin sınırlamaya (1/4 ile sınırlı) dair hükmün yürürlüğe girmesi


TTK m. 379, Uygulama Kanunu m. 20, 28

-Anonim ve limited şirketlerin mevcut sermayelerinin Yeni TTK’da belirtilen asgari sermayelerle uyumlu hale getirilmesi

- İmtiyazlı paylara ilişkin Yeni TTK’nın getirdiği sınırlamaların mevcut şirket sözleşmelerine uyarlanması

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU YÜRÜRLÜK TARİHLERİ

GENEL YÜRÜRLÜK TARİHİ

TTK m. 1524, - 1528,Uygulama Kanunu m. 28/7

- Anonim şirketlerin esas sözleşmelerinde bulunan nama yazılı payların devri ile ilgili kısıtlama ve özel düzenlemelerin Yeni TTK ile uyumlu hale getirilmesi

- Sermaye şirketlerinin internet sitesi açma ve mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü Yeni TTK’da öngörülen hususlara ayrılması

01.07.2013

TTK Geçici m. 6

Bağımsızdenetçininseçilmesi

14.02.2014 01.07.2014

Uygulama Kanunu m. 19

Bağlı bir şirketin Yeni TTK’nın 202. maddesi kapsamına giren kayıplarının olması halinde hakim şirketin zararın dekleştirmesi

01.07.2015

Uygulama Kanunum. 24

Pay sahipleri ve limited şirket ortaklarının şirkete borçlanma yasağı

01.03.2013

Teşekkürler…

6102 sayılı yeni türk ticaret kanunu’nun getirdiği …file/... · page 2 yeni türk ticaret...

Documents