5S UYGULAMASI

Cengiz Nurettin İŞLER İBB İSG Uzmanı -MBA

5 S YÖNETİMİNE GİRİŞ

GÜVENLİK

BİRİNCİL AMAÇ İKİNCİL AMAÇ

VERİMLİLİK

SEIRI

SEITON

SEISO

SEIKETSU

SHITSUKE

Baş harfleri S ile başlayan Japonca kelimelerdir.

5S, çalışma alanını düzenlemeye yönelik 5 adımdır.

5S, düşünce şeklinin, sürecin ve fiziksel alanın değişmesi anlamına

gelir.

SEIRI SINIFLAMA

/AYIKLAMA

SEITON DÜZENLEME

SEISO TEMİZLİK

SEIKETSU STANDARTLAŞTIRMA

SHITSUKE EĞİTİM VE DİSİPLİN

5S NEDİR?

«TEMİZ İYİ DÜZENLENMİŞ BİR ÇALIŞMA ALANI İLE»

Firmaya iyi bir imaj çizer ve rekabet gücü kazandırır. Çalışanların motivasyonunu artırır. Kaliteyi artırır. İsrafları azaltır. Güvenli bir çalışma alanı sağlar. Maliyetleri azaltır. Makine arızalarını azaltarak etkinliği artırır. Çalışanların öz güveni artar.

NEDEN 5 S ?

5 S YÖNETİMİNE GİRİŞ

5S'İN ADIMLARI

1-AYIKLAMA

•İşletmedeki her malzemenin doğru yerde bulunmasını sağlamak amacıyla yapılan düzenlemedir.

“GEREKLİ – GEREKSİZ MALZEME AYRIMI”

SINIFLANDIRMA NEDİR?

SINIFLANDIRMA

GEREKLİ Mİ?

GEREÇLER YERDE Mİ MUHAFAZA EDİLMELİ ?

İKİSİ DE GEREKLİ Mİ?

• Gereksinim duymadığınız şeyleri atın.

SINIFLANDIRMA

YAPILMASI GEREKENLER

SINIFLANDIRMA UYGULAMASI

AMAÇ: Verimli ve rahat bir çalışma ortamı için üretim veya hizmet süreçlerinde kullanılmayan fazla malzeme, alet veya ekipmanların çevrede bulundurulmamasını sağlar.

ÖNCE SONRA

SINIFLANDIRMA

2-DÜZENLEME

DÜZENLEME NEDİR?

İhtiyaç duyulan gereçlerin kolayca kullanımını sağlayacak şekilde yerleştirilmesi ve arandığında kolayca bulunacak biçimde etiketlenmesi anlamına gelir.

“HER ŞEY İÇİN BELİRLİ BİR YER VE HER ŞEY KENDİ YERİNDE”

DÜZENLEME

ALET KUTUSU

KULLANIM SIRASI

• Düzgün görünümlü bir iş yeri.

• Verimli planlama ve yerleşim.

• Malzeme arayarak kaybedilen zamanı kazanarak

verimliliği arttırma.

• 5N+1K’ yı temel alan depolama

DÜZENLEME

AMAÇLARI

• Her alet ve malzemenin belirlenmiş bir yeri olmalıdır.

• Gerekli alet yada malzeme en fazla 30 saniye içerisinde bulunmalıdır.

• Dosyalama standartları oluşturulmalıdır.

• Bölge ve yerleşim işaretleri oluşturulmalıdır.

• İlk giren ilk çıkar prensibi (FIFO) benimsenmelidir.(Malzemeler için)

• Uyarı levhaları anlaşılabilir olmalıdır.

DÜZENLEME

YAPILMASI GEREKENLER

DÜZENLEME UYGULAMASI

AMAÇ: Sınıflandırma işleminin ardından çalışma sahasında kalmasına karar verilen ekipmanların yerlerinin belirlenmesini sağlar.

3-TEMİZLİK

TEMİZLİK NEDİR?

•Daha temiz bir çalışma ortamı için çöpü, pisliği ve yabancı maddeleri yok etme.

•Toz, kir ve artıklar; dağınıklığın, disiplinsizliğin, verimsizliğin, hatalı üretimin ve iş kazalarının kaynağıdır.

3-TEMİZLİK

ETKİN BİR TEMİZLİK İÇİN

1. ÖNCELİKLE YATAY YÜZEYLER 2

.DİK

EY

YÜ

ZEYLER

3. SON OLARAK RAF VE DOLAP İÇLERİ

• TEMİZLİK GRUPLARI OLUŞTURUN.

• GÜN İÇERİSİNDE TÜM ÇALIŞANLAR ÜÇ DAKİKALARINI TEMİZLİĞE AYIRSIN.

– BÖYLELİKLE GEREKLİ GEREKSİZ MALZEMELER AYRILABİLECEK.

– ÇEVRE ve ÇALIŞMA ALANI DÜZENLİ ve TEMİZ OLACAK.

– KAZAYA NEDEN OLABİLECEK MALZEME, ALET ve TAKIMLAR ORTADA BULUNMAYACAK , YERLERDE YAĞ, SU, TOZ GİBİ ŞEYLER BULUNMAYACAK.

3- TEMİZLİK

ETKİN BİR TEMİZLİK İÇİN

3- TEMİZLİK

ETKİN BİR TEMİZLİK OLMAZSA

TOZLU, KİRLİ BİR ÇEVRE

VERİMSİZLİK HATALI ÜRETİM

İŞ KAZALARI

MOTİVASYON DÜŞÜKLÜĞÜ

DİKKATSİZLİK MAKİNE

BOZULMALARI

TEMİZLİK İETT UYGULAMASI

TEMİZLİK İETT UYGULAMASI

TEMİZLİK UYGULAMASI

4-STANDARTLAŞTIRMA

Yapılmış olan düzenlemeyi ve temizliği devamlı hâle getirebilmek

için kuralları ve şartları ortaya koymaktır.

“SÜREKLİLİK İÇİN KRİTERLERİ BELİRLEMEK”

STANDARTLAŞTIRMA NEDİR?

4-STANDARTLAŞTIRMA

GÖZLEM YAPINIZ:

– Tanıtma etiketleri var mı ? – Çatıdan akma ve sızıntılar var mı ? – Çalışma sahası yeterince aydınlık mı ? – Çalışırken tehlike oluşturacak bir

durum var mı ? – Çalışanların kıyafetleri işin özelliğine uygun ve temiz mi ? – Stoklar düzenli mi ? – Gereksiz malzemeler halen mevcut mu?

YAPILMASI GEREKENLER

AMAÇ: 5S çalışmaları sürekliliği gerektirir. Sürekliliğin sağlanması, 5S öncesi duruma geri dönülmenin önüne

geçilmesi için bir takım önlemler alınmasını sağlar.

4-STANDARTLAŞTIRMA

5- DİSİPLİN

DİSİPLİN NEDİR?

YAPILAN İŞLERİN SÜREKLİLİĞİ İÇİN GEREKLİDİR.

“KURALLARIN GÜNLÜK ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİLMESİ”

“ DİSİPLİN “ YERİNE “ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK “ DENİRSE DAHA İYİ İFADE EDİLMİŞ OLUR.

5-S DİSİPLİN

• Hep birlikte temizlik yapın .

• Uygulamalarda bulunun.

• Sabah toplantıları yapın.

• Bireysel sorumluluklar verin .

• Çalışanları inandırın. • Olağanüstü durumlarla ilgili tatbikatlar

yapın.

YAPILMASI GEREKENLER

5 Dakika 5S

•Her çalışan her akşam mesai bitiminden 5 dk. Önce kendi sahasındaki 5S faaliyetlerini yerine getirir

•Bu bütün gün dağınık çalışıp akşam herşeyi toparlamak değildir

•5dk . 5S çalışanın kendi sahasını gözlemlemesi, daha iyi uygulamalar geliştirmesi için kullanacağı bir zaman dilimidir.

Denetim

• Günlük

– 5S Takipçileri

• Haftalık

– BirimMühendisleri / Saha Şefleri

• Aylık

– Birim Müdürü / Merkez Mühendisleri

İETT 5S FAALİYETLERİ

1. Belirlenen pilot uygulama sahası ve merkez çalışanları için 5S Bilgilendirme Eğitimi

2. 5S Ekipleri ve Ekip Liderlerinin belirlenmesi

3. 5S Ekip liderleri ile mevcut durum tespiti

4. 5S Ekip liderleri ile hedef iyileştirme (Kaizen) faaliyetlerinin belirlenmesi ve faaliyet planlarının hazırlanması

5. 5S Alan panolarının hazırlanması

6. Yönetim ekibi ile 5S Final gününün ve 5S final günü misafir katılımcıların belirlenmesi

7. İyileştirme faaliyetleri ile ilgili durumun izleme ve yönlendirmelerinin gerçekleştirilmesi

8. 5S günü için gerekli insan ve malzeme organizasyonunun gerçekleştirilmesi

9. 5S Final günü öncesi son kontrol

10. 5S Final günü aktivitesinin gerçekleştirilmesi (Kazanan ekiplerin ödüllendirilmesi ve katılımcıların sertifikasyonu)

11. Süreklilik için yapılması gerekenlerin yönetim ekibi ile paylaşımı

12. 5S Ekip Liderleri ile süreklilik için örnek denetimlerin gerçekleştirilmesi

Danışmanlar tarafından ustabaşılarına, ilgili garaj mühendislerine ve projeye destek veren mühendislere eğitim verilmiştir.

1- EĞİTİM

2-MEVCUT DURUM TESPİTİ

Her birimde durum analizleri yapılmış ve iyileştirilmesi planlanan bölgelere kırmızı etiketler yapıştırılmıştır.

3-KAİZEN FAALİYETLERİ

Her birim için yapılacak olan iyileştirmeler tespit edilerek listelendirilmiş, ilgili ekiplere teslim edilmiş ve 2 haftalık periyotlar halinde yapılan geziler ile yapılan iyileştirilmeler gözlemlenmiştir.

4-ALAN PANOLARININ HAZIRLANMASI

5-5S FİNAL GÜNÜ

YAPILAN BAZI İYİLEŞTİRMELERE ÖRNEKLER

Balata rafı boyandı ve düzenlendi

ÖNCE SONRA

Bakım ardiye alanı ayıklanıp boyanarak düzenlendi

ÖNCE SONRA

Bakım kanal cepleri gereksiz malzemelerden kurtuldu.

SONRA ÖNCE

SONRA ÖNCE

İLGİNİZ ve SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

Cengiz Nurettin İŞLER İBB İSG Uzmanı –MBA Mail: nisler@ibb.gov.tr

Tel: 05339646157