5gv - sppf.info filegasaxari qoronikoni. am drois ganmavlobasi aka-demiis wevrad rirsyofilia 51...
TRANSCRIPT
1
#27#27#27#27#27
ivnisiivnisiivnisiivnisiivnisi
socialuri pediatriis dacvis fondis XXXXXXXXXXIIIIIIIIII da saqrTvelos meddaTa IIIIIIIIII konferencia
Tbilisi 1-2.06.2010 TBILISITBILISITBILISITBILISITBILISITHE SOCIALTHE SOCIALTHE SOCIALTHE SOCIALTHE SOCIAL P E D I AP E D I AP E D I AP E D I AP E D I ATRICSTRICSTRICSTRICSTRICS P RP RP RP RP ROTECTIONOTECTIONOTECTIONOTECTIONOTECTION F O U N DF O U N DF O U N DF O U N DF O U N D XXIIXXIIXXIIXXIIXXII A N DA N DA N DA N DA N D I II II II II I G E O RG E O RG E O RG E O RG E O RG I A NG I A NG I A NG I A NG I A N
N U R S E SN U R S E SN U R S E SN U R S E SN U R S E S C O N G R E S S EC O N G R E S S EC O N G R E S S EC O N G R E S S EC O N G R E S S E(Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti mis. vaJa-fSavelas #29)(Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti mis. vaJa-fSavelas #29)(Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti mis. vaJa-fSavelas #29)(Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti mis. vaJa-fSavelas #29)(Tbilisis saxelmwifo samedicino universiteti mis. vaJa-fSavelas #29)
evromecnierebis saqarTvelos erovnuli seqciis sabWos sxdoma
XXIXXIXXIXXIXXI saukunis pediatria-invalidobis profilaqtikis medicinad unda iqces
#@1, 27.06.2008
20.12.2008
23.12.2008
01.06.2009
19.12.2009
89 950
gilocavT bavSvTa dacvis saerTaSoriso dRes - 1 ivniss!gilocavT bavSvTa dacvis saerTaSoriso dRes - 1 ivniss!gilocavT bavSvTa dacvis saerTaSoriso dRes - 1 ivniss!gilocavT bavSvTa dacvis saerTaSoriso dRes - 1 ivniss!gilocavT bavSvTa dacvis saerTaSoriso dRes - 1 ivniss!
saqarTvelos v. moroSkinis saxelobis socialuri pediatriis dacvisa fondisa da Tssu g. Jvanias saxelobis pediatriuli klnikis gazeTi 2010 w.
2
_ batono demur, Tqven sameb-
is sakaTedro taZarSi misi uw-
mindesobisagan miiReT maRali
da gamorCeuli jildo, mogecaT
saSualeba ambionidan migemar-
TaT iq Sekrebili aTasobiT mar-
Tlmadidebe-
li mrevli-
saTvis. ras
ganicdidiT
im ama-
R e l v e b e l
wuTebSi?
_ upirve-
lesad, me
viyavi amayi
R v T i v m o m a -
dlebuli wy-
alobis gamo,
rac misma uw-
m i n d e s o b a m
Cemdami gan-
sakuTrebuli
pativdebiT
gamoxata. Cems
Sexnierebul cxovrebaSi mrava-
li Tvalgasaxari da cadasuli
dRe mqonia, magram es dRe
gamorCeviT saxeldaudebelia
CemTvis da sixarulic eniT
uTqmelia. ambionidan vxedavdi
Cemze Sefofinebul aTasobiT
mrevls, maT Soris bevr saCino
kacs da Cemi sityvac, albaT, ami-
tom iyo nametnavad emfatikuri.
a q s i o s !erTob uCveulo movlenis mowme gaxda 2009 wlis 21 ivniss wminda sameb-
is sakaTedro taZarSi salocavad misuli ramdenime aTasi kaci, roca
saqarTvelos kaTalikos-patriarqma ilia II saqarTvelos humanitarul da
saxelovnebo mecnierebaTa akademiis daarsebis 15 wlisTavis gamo jer loc-
va aRavlina, Semdgom ki ambionze akademiis prezidenti akademikosi demur
baSeleiSvili miiwvia. sagangebodaa aRsaniSnavi, rom ambionze saero piris
miwveva erT-erTi uprecedento SemTxvevaa.
batoni demur baSeleiSvili adis ambionze, emTxveva patriarqs da did
madlobas uZRvnis miwvevisaTvis, am sagulisgulo pativis migebisaTvis.
locvis dawyebisas uwmindesma brZana:
_ saqarTvelos human_ saqarTvelos human_ saqarTvelos human_ saqarTvelos human_ saqarTvelos humanitarul da saxelovnebo mec-itarul da saxelovnebo mec-itarul da saxelovnebo mec-itarul da saxelovnebo mec-itarul da saxelovnebo mec-nnnnnierebaTa akademia aRnierebaTa akademia aRnierebaTa akademia aRnierebaTa akademia aRnierebaTa akademia aRniSnavs Tavis iubiles _ daarse-iSnavs Tavis iubiles _ daarse-iSnavs Tavis iubiles _ daarse-iSnavs Tavis iubiles _ daarse-iSnavs Tavis iubiles _ daarse-bidan 15 wlisTavs. misbidan 15 wlisTavs. misbidan 15 wlisTavs. misbidan 15 wlisTavs. misbidan 15 wlisTavs. misi pi pi pi pi prezrezrezrezrezidentidentidentidentidenti brZandeba batoni brZandeba batoni brZandeba batoni brZandeba batoni brZandeba batoniiiiidemur baSeleiSvili. me vulocav maT am did Tardemur baSeleiSvili. me vulocav maT am did Tardemur baSeleiSvili. me vulocav maT am did Tardemur baSeleiSvili. me vulocav maT am did Tardemur baSeleiSvili. me vulocav maT am did TariRs;iRs;iRs;iRs;iRs;vlocav akademias da mis pvlocav akademias da mis pvlocav akademias da mis pvlocav akademias da mis pvlocav akademias da mis prezrezrezrezrezidents. akademiam bevidents. akademiam bevidents. akademiam bevidents. akademiam bevidents. akademiam bevrrrrriiiiisassassassassasikeTo saqme qmna saqarTvelosTvis, qarTuli mecnikeTo saqme qmna saqarTvelosTvis, qarTuli mecnikeTo saqme qmna saqarTvelosTvis, qarTuli mecnikeTo saqme qmna saqarTvelosTvis, qarTuli mecnikeTo saqme qmna saqarTvelosTvis, qarTuli mecniere-iere-iere-iere-iere-bisa da qarTuli xelovnebis ganviTarebisTvis. akademi-bisa da qarTuli xelovnebis ganviTarebisTvis. akademi-bisa da qarTuli xelovnebis ganviTarebisTvis. akademi-bisa da qarTuli xelovnebis ganviTarebisTvis. akademi-bisa da qarTuli xelovnebis ganviTarebisTvis. akademi-is da misis da misis da misis da misis da misi pi pi pi pi prezrezrezrezrezidentidentidentidentidentis gadawyvetis gadawyvetis gadawyvetis gadawyvetis gadawyvetilebiT me arCeuliilebiT me arCeuliilebiT me arCeuliilebiT me arCeuliilebiT me arCeulivar am akademiis sapatvar am akademiis sapatvar am akademiis sapatvar am akademiis sapatvar am akademiis sapatio wevio wevio wevio wevio wevrad. did madlobas movax-rad. did madlobas movax-rad. did madlobas movax-rad. did madlobas movax-rad. did madlobas movax-
seneb akademiis pseneb akademiis pseneb akademiis pseneb akademiis pseneb akademiis prezrezrezrezrezidentsa da akademikosebs am gada-identsa da akademikosebs am gada-identsa da akademikosebs am gada-identsa da akademikosebs am gada-identsa da akademikosebs am gada-wyvetwyvetwyvetwyvetwyvetilebis miRebisaTvis. imedi maqvs, Cven kargi Tanam-ilebis miRebisaTvis. imedi maqvs, Cven kargi Tanam-ilebis miRebisaTvis. imedi maqvs, Cven kargi Tanam-ilebis miRebisaTvis. imedi maqvs, Cven kargi Tanam-ilebis miRebisaTvis. imedi maqvs, Cven kargi Tanam-Sromloba gveqneba.Sromloba gveqneba.Sromloba gveqneba.Sromloba gveqneba.Sromloba gveqneba.
saqarTvelos humansaqarTvelos humansaqarTvelos humansaqarTvelos humansaqarTvelos humanitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecniere-iere-iere-iere-iere-baTa akademiis pbaTa akademiis pbaTa akademiis pbaTa akademiis pbaTa akademiis prezrezrezrezrezidents gadavcem wminda sidents gadavcem wminda sidents gadavcem wminda sidents gadavcem wminda sidents gadavcem wminda spppppiririririridonidonidonidonidonsaswaulmoqmedis xats. aqssaswaulmoqmedis xats. aqssaswaulmoqmedis xats. aqssaswaulmoqmedis xats. aqssaswaulmoqmedis xats. aqsios!ios!ios!ios!ios!
aRsaniSnavia, rom es xati im dRes Camoxsnes wminda samebis sakaTedro
taZris sakurTxevlidan. saberZneTidan CamobrZanebuli xati, Tavis droze,
uwmindesma da unetaresma, wminda samebis taZris gaxsnisas Tavad daabrZana
sakurTxevelSi.
Tavis mxriv, akademiis prezidentma akademikosma demur baSeleiSvilma
madlierebis sityvebiT mimarTa mis uwmindesobas da taZarSi Sekrebil mrav-
alaTasian mrevls RvTis didi madlisTvis da misdami gamoCenili gansakuTre-
buli yuradRebisTvis. kerZod, man Tqva:
_ Tqveno uwmindesobav!_ Tqveno uwmindesobav!_ Tqveno uwmindesobav!_ Tqveno uwmindesobav!_ Tqveno uwmindesobav!maqvs patmaqvs patmaqvs patmaqvs patmaqvs pativi da RvTivboZebuli bednivi da RvTivboZebuli bednivi da RvTivboZebuli bednivi da RvTivboZebuli bednivi da RvTivboZebuli bedniereba, saqarTve-iereba, saqarTve-iereba, saqarTve-iereba, saqarTve-iereba, saqarTve-
los dedaekleslos dedaekleslos dedaekleslos dedaekleslos dedaeklesiis marTlmadidebel mrevls vacnoboiis marTlmadidebel mrevls vacnoboiis marTlmadidebel mrevls vacnoboiis marTlmadidebel mrevls vacnoboiis marTlmadidebel mrevls vacnobo:::::
saqarTvelos humansaqarTvelos humansaqarTvelos humansaqarTvelos humansaqarTvelos humanitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnitarul da saxelovnebo mecnierebaTaierebaTaierebaTaierebaTaierebaTaakademiam Tqven, yovelTa qarTvelTa sulierakademiam Tqven, yovelTa qarTvelTa sulierakademiam Tqven, yovelTa qarTvelTa sulierakademiam Tqven, yovelTa qarTvelTa sulierakademiam Tqven, yovelTa qarTvelTa sulieri mama, ag-i mama, ag-i mama, ag-i mama, ag-i mama, ag-irCiaT akademiis sapatirCiaT akademiis sapatirCiaT akademiis sapatirCiaT akademiis sapatirCiaT akademiis sapatio wevio wevio wevio wevio wevrad.rad.rad.rad.rad.
TqvenTqvenTqvenTqvenTqveni naTelmosi naTelmosi naTelmosi naTelmosi naTelmosili saxelis gansxili saxelis gansxili saxelis gansxili saxelis gansxili saxelis gansxiveba Cvens akademi-iveba Cvens akademi-iveba Cvens akademi-iveba Cvens akademi-iveba Cvens akademi-aSi RvTis saidumlo gangebiT momadlebuli wyalobaa,aSi RvTis saidumlo gangebiT momadlebuli wyalobaa,aSi RvTis saidumlo gangebiT momadlebuli wyalobaa,aSi RvTis saidumlo gangebiT momadlebuli wyalobaa,aSi RvTis saidumlo gangebiT momadlebuli wyalobaa,viTarca Zala qarTuli mecnviTarca Zala qarTuli mecnviTarca Zala qarTuli mecnviTarca Zala qarTuli mecnviTarca Zala qarTuli mecnierebisa da xelovnebis,ierebisa da xelovnebis,ierebisa da xelovnebis,ierebisa da xelovnebis,ierebisa da xelovnebis,qarTuli genqarTuli genqarTuli genqarTuli genqarTuli genisa da tradiciebis Zirisa da tradiciebis Zirisa da tradiciebis Zirisa da tradiciebis Zirisa da tradiciebis ZirisZirobamde gan-isZirobamde gan-isZirobamde gan-isZirobamde gan-isZirobamde gan-fenfenfenfenfenisaTvis msoflios kulturaTa mravalferovan Tana-isaTvis msoflios kulturaTa mravalferovan Tana-isaTvis msoflios kulturaTa mravalferovan Tana-isaTvis msoflios kulturaTa mravalferovan Tana-isaTvis msoflios kulturaTa mravalferovan Tana-varskvlavedSi. vmadloT ufals RvTiurvarskvlavedSi. vmadloT ufals RvTiurvarskvlavedSi. vmadloT ufals RvTiurvarskvlavedSi. vmadloT ufals RvTiurvarskvlavedSi. vmadloT ufals RvTiuri madlisTvis.i madlisTvis.i madlisTvis.i madlisTvis.i madlisTvis.
Tqveno uwmindesobav, garwmunebT TqvenTqveno uwmindesobav, garwmunebT TqvenTqveno uwmindesobav, garwmunebT TqvenTqveno uwmindesobav, garwmunebT TqvenTqveno uwmindesobav, garwmunebT Tqveni sxi sxi sxi sxi sxivnaTli-ivnaTli-ivnaTli-ivnaTli-ivnaTli-erererereri saxeliT gagulovnebuli akademiis wevi saxeliT gagulovnebuli akademiis wevi saxeliT gagulovnebuli akademiis wevi saxeliT gagulovnebuli akademiis wevi saxeliT gagulovnebuli akademiis wevrebi kidevrebi kidevrebi kidevrebi kidevrebi kidevmetad gairjebian saqarTvelos ganqarvebuli imedis Zal-metad gairjebian saqarTvelos ganqarvebuli imedis Zal-metad gairjebian saqarTvelos ganqarvebuli imedis Zal-metad gairjebian saqarTvelos ganqarvebuli imedis Zal-metad gairjebian saqarTvelos ganqarvebuli imedis Zal-mosmosmosmosmosilebisTvis, erovnuli gonilebisTvis, erovnuli gonilebisTvis, erovnuli gonilebisTvis, erovnuli gonilebisTvis, erovnuli gonis amaRlebisa da yovelTais amaRlebisa da yovelTais amaRlebisa da yovelTais amaRlebisa da yovelTais amaRlebisa da yovelTaqarTvelTa erTobisaTvis..qarTvelTa erTobisaTvis..qarTvelTa erTobisaTvis..qarTvelTa erTobisaTvis..qarTvelTa erTobisaTvis..
gfaravdeT meufe cisa da qveyngfaravdeT meufe cisa da qveyngfaravdeT meufe cisa da qveyngfaravdeT meufe cisa da qveyngfaravdeT meufe cisa da qveynisa Tqven da sisa Tqven da sisa Tqven da sisa Tqven da sisa Tqven da sruli-ruli-ruli-ruli-ruli-ad saqarTvelos! amin!ad saqarTvelos! amin!ad saqarTvelos! amin!ad saqarTvelos! amin!ad saqarTvelos! amin!
iveriveriveriveriveria gabrwyindeba!ia gabrwyindeba!ia gabrwyindeba!ia gabrwyindeba!ia gabrwyindeba!kurTxeul ars momavali saxeliTa uflisaTa!kurTxeul ars momavali saxeliTa uflisaTa!kurTxeul ars momavali saxeliTa uflisaTa!kurTxeul ars momavali saxeliTa uflisaTa!kurTxeul ars momavali saxeliTa uflisaTa!batonma demur baSeleiSvilma saqarTvelos kaTalikos-patriarqs ilia
II gadasca saqarTvelos humanitarul da saxelovnebo mecnierebaTa akademi-
is sapatio wevris diplomi.
dasasrul misma uwmindesobam ilia II akurTxa taZarSi myofi akademiis
wevrebi.
taZarSi myofi Cveni akademiis
wevrebic aranakleb madlmofe-
nilebi iyvnen, gansakuTrebiT,
roca isini uwmindesma da une-
taresma locviT moixsenia. vmad-
lobT ufals RvTiuri
madlisTvis.
_ Tqvens akademias daarse-
bidan 15 weli Seusrulda; vici,
rom am drois ganmavlobaSi bev-
ri ram gaakeTeT ...
_ gulwrfelad giTxraT, aba
raRaa TxuTmeti weliwadi, ma-
gram es is droa, romelic gva-
Sorebs warsuls da gvaaxloebs
momavals. es is TxuTmeti weli-
wadia, romelic qmnis istorias,
Cveni akademiis istorias. es Cve-
ni cxovrebis Tanmimdevruli aR-
ricxvaa, Cveni cxovrebis gul-
gasaxari qoronikoni.
am drois ganmavlobaSi aka-
demiis wevrad Rirsyofilia 51
mecnieri da xelovani, _ yvela
mecnierebaTa doqtori da pro-
fesori. uflis udidesi gangul-
vebiT Cvens akademiaSi gasxivosn-
da sruliad saqarTvelos kaTa-
likos-patriarqis naTelmosili
saxeli.
_ batono demur, cnobilia,
rom Tqven warmatebulad xe-
lmZRvanelobT ramdenime samec-
niero da saxelovnebo organiza-
cias ...
_ mokled gipa-
suxebT: CemSi gansx-
eulebuli, zogjer,
h e t e r o g e n u l i
mravalferovneba
metad damyudroe-
bulsa mxdis da ma-
Zlierebs, rom
TvalSeudgam sam-
yaros uTrTolve-
lad vucqiro. axla
ki, misi uwmindeso-
bisgan boZebuli
jildos madli Rv-
Taebriv Zalas gv-
matebs Cveni gezis
ZalmosilebisTvis
da, rogorc robert
iungi ityoda _ `mo-
mavali ukve dad-
ga!..~
interviu Cawera
Jurnalistma
nana WiWinaZem,nana WiWinaZem,nana WiWinaZem,nana WiWinaZem,nana WiWinaZem,21 ivnisi, 2009 w.
3
socialuri pediatriis dacvis
fondis XXI konferencia
bavSvTa usafrTxoeba mecnierebis gziT
SOCIAL PEDIATRICS AND CHILD HEALTHsocialuri pediatria da bavSvTa janmrTeloba
SOCIAL PEDIATRICS AND SHILD HEALTH
2009 wlis 19 dekembers socialuri
pediatriis dacvis fondis mier Catar-
da samecniero praqtikuli konferencia
“bavSvTa uafrTxoeba pecnierebis gziT”
(“Children’s security through science”) da “so-cialuri pediatria da bavSvTa janmr-
Teloba” (“SOCIAL PEDRIATRICS ANDCHILD HEALTH”).
12:00 – 14:00 Catarda evro mecnierebis
saqarTvelos erovnuli seqciis sabWos
sxdoma:
sxdomaze Sejamda gasuli eqvsi Tvis
angariSi, romelic moicavda periods 1
iavnisidan 18 dekembramde; am periodSi
aRdga veb gverdi eusci.geo da gazeTs
“socialuri da ekologiuri pediatria”-
s daedo seqciis logo, amasTan erTad
dakmayofilda im wevrTa gancxadebebi,
romelTac moiTxoves seqciis rigebis
datoveba. sabWom erTxmad dauWira mxa-
ri seqciis wesdebaSi cvlilebebis Se-
tanas da mis pereregistracias.
gadawyda rom:
yvela departmanetma gaagrZelos mu-
Saoba departamentebis Tavmjdomareebis
individualuri gegmis mixedviT;
sabWos sxdoma mowveul iqnas martis
TveSi;
gagrZeldes muSaoba saTao ofisTan
strasburgSi, raTa 2010 wels saqarTve-
los erovnulma seqciam monawileoba
miiRos evromecnierebis kongresSi to-
rinoSi 2-7 agvistos.
evromecnierebis saqarTvelos erov-
nuli seqciis Tavmjdomare: profesori
g. CaxunaSvili. — 18.12.2009
konferenciis pirveli plenaruli sxdo-
ma gaxsna profesorma g. CaxunaSvilma.
konferenciis muSaoba akurTxa deka-
nozma mama tarielma.
konferenciis monawileebs miesalma:
saqarTvelos sabunebismetyvelo mec-
nierebaTa akademiis prezidenti — aka-
demikosi paata kervalisvili;
saqarTvelos pediatriuli akademiis pre-
zidenti — profesori ir. ciciSvili;
Tssu-s srulma profesorma — y. fa-
Ravam;
saqarTvelos humanitarul da saxe-
lovnebo mecnierebaTa akademiis swavlu-
li mdivani — akademikosi ig. doliZe;
Tbilisis sakrebulos konsultanti
— l. kiknaZe;
Tssu-s profesori — m. WipaSvili.
meore plenaruli sxdoma:leqciebi da moxsenebebi
“momavali abortis gareSe” – m. arCva-
Ze, k. CaxunaSvili.
“gul-sisxlZarRvTa sistema da spor-
ti – “apivitisa” da “iveriuli fito”-s
sportuli wvrTnis procesSi CarTvis
aucileblobis Sesaxeb’- g. CaxunaSvili,
ig. doliZe, n. Jobava.
“fizikuri aqtivoba da asakSi kvebis
problemebi” – d. zarnaZe, i. zarnaZe.
dietologiis sakiTxebisaTvis adre-
uli asakis bavSvebSi – y. faRava.
? problemebi – n. Kandelaki.
bulozuri epidermolozis marTvis
optimizacia bavSvebSi da eqspertuli
sistemebi – i. korinTeli, m. korinTeli,
t. Kiseliova, y. faRava.
reproduqciuli asakis qalebSi papi-
loba virusuli infeqciis Sesaxeb cod-
nis donis Sefaseba saqarTveloSi – m.
buwaSvili, g. kamkamiZe.
mwvave apendicitis Taviseburebani bav-
SvebSi – m. Miorgobiani.
Ria arteriuli sadinaris edovasku-
luri koreqcia – l. kapanaZe.
kreonis roli kistofibrozis paTo-
genezur mkurnalobaSi – n. badriaSvi-
li, n. TofuriZe, m. giorgobiani, z. Saqa-
raSvili, m. Wulaia.
hemoragiuli sindromi neonatalur
periodSi – a. kvezereli-kopaZe, m. kveze-
reli-kopaZe.
encefalocele da arTrogripozis sa-
kiTxisaTvis bavSvTa asakSi – T. RoRaZe,
m. lekiaSvili.
alinfocituli agamaglobulinemiis
SemTxvevisaTvis – m. Ciqovani.
mesame plenaruli sxdomakonferenciis rezoluciis miReba.
mimdinare saorganizacio sakiTxebi.
konferenciis saorganizaciokomiteti
Georgian National Section of EUROSCIENCE;saqarTvelos humanitaruli da saxe-
lovnebo mecnierebaTa akademia;
International Fun the world secu-
rity and child;
socialuri pediatriis dacvis fon-
di;
Tbilisis saxelmwifo samedicino uni-
versiteti;
g. Jvanias saxelobis pediatriuli kli-
nika;
gestozonebis Svilobili samedici-
no daxmarebis saerTaSoriso organiza-
cia (OGASH);
samedicino-socialuri mecnierebis in-
terkontinentaluri akademia (IAMSS);saqarTvelos bavSvTa kardiologTa
asociacia;
saqarTvelos sabunebismetyvelo mec-
nierebaTa akademia;
saqarTvelos eqimTa asociacia;
saqarTvelos pediatrTa asociacia;
Tssu studenturi TviTmmarTveloba;
Tssu studentTa samecniero sabWo;
saqarTvelos axalgazrda pediatrTa
liga;
koalicia damoukidebeli cxovreba
“moZraoba afxazeTisaTvis;
sruliad saqarTvelos qalTa kong-
resi;
evropis medikos studentTa asocia-
cia (EMSA TBILISI);saqarTvelos pediatrTa akademia;
saqarTvelos samedicino specialis-
tebis asociacia;
eqimTa uflebebis dacvis asociacia;
saqarTvelos bavSvTa qirurgTa aso-
ciacia;
dedaTa da bavSvTa janmrTelobis cen-
tri;
saqarTvelos sportis departamenti.
konferenciis Tanamdgomni:
saqarTvelos sapatriarqo;
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa
da socialuri dacvis saministro;
saqarTvelos parlamentir Sromis, jan-
mrTelobisa da socialuri dacvis ko-
miteti;
Tbilisis meriis Sromis, janmrTelo-
bis, socialuri dacvis da ganaTlebi
samsaxuri;
saqarTvelo pediatriis samecniero-
kvleviTi instituti;
kavSiri “sportis janmrTelobisTvi,
sporti dopingis gareSe;
Sps GIC, Sps “iveriuli”, Sps “NG”.
konferenciis oqros sponsori : “aver-si”
saqarTvelos meddaTa me-2
konferenciis
rezoluciis proeqti
1) eTxovos saqarTvelos
parlaments Seicvalos
saxelwodeba: `medda~ _
saxelwodebiT `eqTani~.
2) saqarTveloSi eqTanTa
gadamzadebis programis
Seqmna da ganxorcieleba,
masze kontroliT daevaloT
Semdeg specialistebs:
CaxunaSvili giorgi -
profesori
TofuriZe neli – medicinis
doqtori
badriaSvili neli –
medicinis doqtori
WaWia grigoli – medicinis
mecnierebaTa doqtori
miqaberiZe marina – g.
Jvanias saxelobis
pediatriuli klinikis
fizioTerapiuli
ganyofilebis gamge
yavelaSvili nani –
socialuri pediatriis
dacvis fondis meddaTa
departamentis xelmZRvaneli,
g. Jvanias saxelobis
pediatriuli klinikis
mTavari eqTani.
garsevaniSvili qeTevani _
saqarTvelos eqTanTa
asociaciis prezidenti,
akademikos o.RuduSauris
saxelobis erovnuli
samedicino centris mTavari
eqTani
i. doliZe - profesori
3) evromecnierebis
saqarTvelos erovnuli
seqciis medicinisa da
sportis departaments,
baTumis 2010 wlis msoflio
kongresze miRebuli
medicinisa da sportis
mecnieruli marTvis
koncefciis farglebSi,
daevalos programaTa
Seqmnaze da maT
ganxorcielebaze kontroli.
4
7-8-9 maiss baTumSi Catarda msoflio kongresi, 2010 sadac orasamde
moxseneba da leqcia waikiTxa 50-ze metma ucxoelma cnobilma mecnierma
41 seqciaSi kongresze erT-erTi mniSvnelovani Tema iyo “medicinis da
sportis mecnieruli marTvis koncefciis ganxilva da misi miReba.”
mTavaria igi droulad ganxorcieldes.
miRebulia ~medicinis da sportis
mecnieruli marTvis koncefcia.~
gaxsnagaxsnagaxsnagaxsnagaxsna
seqciebiseqciebiseqciebiseqciebiseqciebi
daxurvadaxurvadaxurvadaxurvadaxurva
9 maisi -9 maisi -9 maisi -9 maisi -9 maisi -
evropis dReevropis dReevropis dReevropis dReevropis dRe
fwspnfdojfsfcjt tbrbsUwfmpt fspwovmj tfrdjjt lvstj
)cbwTwUb eb np{bseUb vtbgsUypfcb nfdojfsvmj h{jU*
nfejdjob eb tqpsuj
tpdjbmvsj!qfejbusjjt!ebdwjt!gpoej-
Ucjmjtjt!tbyfmnxjgp!tbnfejdjop!vojwfstjufuj-
nfe/!nfd/!eprupsj-!qspgftpsj!h/!DbyvobTwjmj
RESOLUTION
� Kkoncefcia SeimuSava socialuri pediatriis dacvis
fondma 2009 wels da evromecnierebis saqarTvelos
erovnulma ceqciam daamtkica igi Batumi –Spring – 2010OsaerTaSoriso kongresze,romelic
organizebuli iyo 7- 9 maiss,2010w. Government of theAutonomous Republicof Adjara; Shota Rustaveli StateUniversity in Batumi; International Foundation forSustainable Development; Euro MediterraneanAcademy ofArts and Sciences, and Intercultural Euro MediterraneanCenter for UNESCO-s organizaciebis mier, seqciaze“Science for Children and Yout Security”( Medicine and Sports)
RESOLUTION
� eTxovos saqarTvelos parlaments,janmrTelobis
dacvis,sportis,ganaTlebisa da
mecnierebis,ekonomikis saministroebs,uSualod ki
saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa
departaments, ganaxorcielon swrafi reagirebani,
raTa droulad uzrunvelyofili iqnes
saorganizacio erTeuli-”saqarTvelos sportis
mecnierebaTa erovnuli federaciis”saxiT.
.Mmedicinisa da sportis mecnieruli marTvis
. erovnuli koncefcia
. /janmrTel Taobebze zrunva/j.T.z
May 7 – 9, Batumi, Georgia
Intercultural Euro MediterraneanCenter for UNESCO
Euro MediterraneanAcademy of
Arts and Sciences
International Foundation forSustainable Development
Shota Rustaveli State University inBatumi
Government of the AutonomousRepublic of Adjara
Batumi- 2010
� Session of the Euroscience Georgian ………. National Section ……….
Section “Science for Children and Youth Security”
(Medicine and Sports)
Prof. G. Chakhunashvili
Course of Euroscience Georgian National Section – “Science for Children and Youth Security” (Medicine and Sports) .
RESOLUTION
� Ddaevala �������is medicinisa da sportis
departaments misi moqmedebis erT-erT prioritetad
gamoacxados -
medicinisa da sportis mecnieruli marTvis
. E erovnuli koncefcia-
/janmrTel Taobebze zrunva/-“j.T.z.”- da samTavrobo da
arasamTavrobo organizaciebTan erTad koncefciis
Semadgeneli programebis Sesrulebaze zrunva.
Resolution
� Parliament of Georgia, Ministries of Health, Sports, Education and Science, Economy and Department of Youth and Sports affairs of Georgia must be asked to make a fast response by creating organization unit “Georgian National Federation of Sports Sciences”.
5
6
7
saqvelmoqmedo aqcia rusTavsa da samtrediaSisaqvelmoqmedo aqcia rusTavsa da samtrediaSisaqvelmoqmedo aqcia rusTavsa da samtrediaSisaqvelmoqmedo aqcia rusTavsa da samtrediaSisaqvelmoqmedo aqcia rusTavsa da samtrediaSi
8saqvelmoqmedo aqcia qaqucoba 2008saqvelmoqmedo aqcia qaqucoba 2008saqvelmoqmedo aqcia qaqucoba 2008saqvelmoqmedo aqcia qaqucoba 2008saqvelmoqmedo aqcia qaqucoba 2008
saqvelmoqmedo aqcia xaSurSi 2009saqvelmoqmedo aqcia xaSurSi 2009saqvelmoqmedo aqcia xaSurSi 2009saqvelmoqmedo aqcia xaSurSi 2009saqvelmoqmedo aqcia xaSurSi 2009
saqvelmoqmedo aqcia barisaxo 2009saqvelmoqmedo aqcia barisaxo 2009saqvelmoqmedo aqcia barisaxo 2009saqvelmoqmedo aqcia barisaxo 2009saqvelmoqmedo aqcia barisaxo 2009
9
mimdinare wlis 7-8 maiss sastumro
“Seraton metexi palasSi” Catarda
saqarTvelos pediatrTa asociaciis
80 wlis da i. faRavas sax. pediatri-
is samecniero kvleviTi institutis
daarsebis 50 wlis iubilisadmi miZR-
vnili samecniero praqtikuli konfe-
rencia – “mtkicebiTi pediatria mo-
mavlis perspeqtiva”. konferenciis sa-
zeimo gaxsnis dRes misasalmebeli
sityvebiT gamovidnen saqarTvelos sa-
parlamento komisiis Tavmjdomare, de-
putati oTar ToiZe, saqarTvelos
Sromis, janmrTelobis da socialu-
ri dacvis ministris moadgile mana-
na jafoSvili, Tbilisis saxelmwifo
samedicino universitetis reqtori
zurab vadaWkoria, ivane javaxiSvilis
saelobis Tbilisis saxelmwifo uni-
versitetis reqtori gia xubua, sa-
qarTvelos eqimTa asociaciis pre-
zidenti gia lobJaniZe da sxvebi.
Sekrebil auditorias sityviT mi-
marTa saqarTvelos pediatrTa aso-
ciaciis prezidentma profesorma av-
Tandil kvezereli-kopaZem romelmac
aRniSna: “Cems Tavs bednier adamia-
nad vTvli, rom veswrebi saqarTve-
los pediatrTa asociaciisa da pe-
diatriis samecniero kvleviTi ins-
titutis erTobliv iubiles. es ori-
ve organizacia CemTvis ganuyreli
siaxloviT xasiaTdeba. jer kidev 1957
wels, rodesac afxazeTis mTavar pe-
diatrad vmuSaobdi, imave dros am av-
tonomiuri respublikis pediatrTa
sazogadoebis Tavmjdomarec viyavi,
amitom mudmvad mWidro kavSiri mqon-
da saqarTvelos ZiriTad pediatr-
Ta sazogadoebis gamgeobasTan da
mudmivad vasrulebdi maT davale-
bebs. meores mxriv 50 welia rac uwy-
vetliv vmuSaob pediatriis samecni-
ero kvleviT institutSi. aseTi di-
di siaxlove am or organizaciasTan,
uflebas maZlevs Rrmad Sevafaso ma-
Ti warsulis awmyosa da momavlis
saqmianoba.
metad rTuli istoriuli gza gan-
vlo pediatrTa asociaciam daarse-
bidan dRemde. gavixsenoT sabWoTa
kavSiris 30-iani wlebi, ro-
desac pirvelad Camoyalib-
da es sazogadoeba da misi
Tavmjdomare gaxldaT cno-
bili profesori da sazo-
gado moRvawe mariam ugre-
liZe. Semdegi 40 wliani pe-
riodi meore msoflio omis
qarcecxli, oTxmocdaaTiani
wlebis saqarTvelo da mi-
si gauTavebeli kataklizmebi,
bolos dRevandeli rTuli
reformebi saqarTveloSi.
yvela es epoqaluri Zvre-
bi garkveul zegavlenas ax-
denda pediatriuli sazo-
gadoebis normalur saqmia-
nobaze. saWiro iyo ddi Zalisxmeva
rom SenarCunebuliyo misi arseboba.
magram iyvnen didi adamianebi, rom-
lebic wlebis ganmavlobaSi saTave-
Si edgnen am sazogadoebas, da swo-
red maTi ZalsxmeviT SevinarCuneT
igi. eseni iyvnen: m. ugreliZe, m. boke-
ria, irakli faRava, ioseb kvaWaZe, fe-
licita SoTaZe, nodar xerxeuliZe da
sxvebi. momavalSi saqarTvelos pe-
diatriulma sazogadoebam didi ro-
li Seasrula mTlianad pediatriu-
li azrovnebis ganviTarebis saqmeSi
Tundac is rad Rirs rom am sazoga-
doebis erToblivi ZalisxmeviT ga-
ixsna pediatriis samecniero kvle-
viTi instituti, romlis ZiriTadi mi-
zani iyo bavSvTa sikvdilobis Sem-
cireba, romelic sakmaod maRali iyo
saqartTveloSi. Cveni instituti me-
oTxe samecniero dawesebuleba iyo
moskovis da leningradis Semdeg, igi
didi avtoritetiT da siyvaruliT
sargeblobda kavSiris masStabiT. mi-
si pirveli direqtori iyo brwyinva-
le pirovneba, mecnieri, maRali ran-
gis klinicisti, didi organzatori
pimen yuraSvili. mizanmimarTulad
da droulad Camoyalibebulma sa-
mecniero-praqtikulma centrma Sem-
degSi didi roli Seasrula saqar-
TveloSi pediatriuli qselis gan-
viTarebis saqmeSi. am did RonisZie-
bas mudmivad mxars uWerda da xels
uwyoda Tbilisis saxelmwifo same-
dicino universitetis elitaruli
profesurac.
saqarTvelos pediatrTa sazoga-
doeba, romelic bolo wlebSi gada-
keTda asociciad, yovelTvis mWidro
kavSirSi imyofeboda pediatriis sa-
mecniero kvleviT institutTan. ro-
gorc mecneruli ise praqtikuli da
meTodologiuri saqmianobis warmar-
Tvis mxriv. instituti yovelTvis
gvevlineboda asociaciis RonisZie-
bebis gatarebis iniciatorad. aseTi
simbiozi Tavisebur axlebur mimar-
Tulebad unda CaiTvalos da SeuZ-
lia didi roli iTamaSos pediatri-
is ganviTarebis saqmeSi, aqedan gamom-
dinare sruliad marTebulad mimaC-
nia rom am or iubiles erTdrou-
lad aRvniSnavT. vimedovneb rom is
didi praqtikuli da mecnieruli po-
tenciali romelic jer kidev SerCe-
nili aqvs asociacias da instituts
axlo momavalSi gaTvaliswinebuli
iqneba saqarTvelos pediatriis mZime
reformebis Catarebis saqmeSi. unda
xazgasmiT aRiniSnos, rom
asociacia da pediatriis
samecniero kvleviTi ins-
tituti imisTvisaa rom kad-
rebis konsolidacia da me-
ti erTsulovneba moxerx-
des. pediatriis praqtikul
da samecniero sferoSi
moRvawe eqimebis daqsaqsu-
loba ar SeiZleba, radga-
nac saqme exeba demografi-
ulad erTob damZimebuli
qveynis momavals.”
konferenciaze kidev er-
Txel gaixsenes pediatr-
Ta asociaciis da pediat-
riis institutis mier gan-
vlili saxelovani gza. moewyo fil-
mis prezentacia “qarTuli pediat-
riis matiane” romelSic naTlad Cans
qarTvel pediatrTa uangaro moRva-
weoba. es filmi aris gzavnili moma-
vali pediatrebisTvis, rom ar dai-
viwyon warsuli, radgan igi momav-
lis sawindaria.
avTandil kvezereli-kopaZe
saqarTvelos pediatrTa asociaciis
prezidenti profesori.
qarTuli qarTuli qarTuli qarTuli qarTuli pediatriis pediatriis pediatriis pediatriis pediatriis ganvlili gzisganvlili gzisganvlili gzisganvlili gzisganvlili gzis
ori RirsSesaniSnavi TariRiori RirsSesaniSnavi TariRiori RirsSesaniSnavi TariRiori RirsSesaniSnavi TariRiori RirsSesaniSnavi TariRi
60 wlis ganmavlobaSi mis-
ken mimaval gzaze pacientTa
nakadi ar SecCerebula. mSob-
lebi yvelaze sanukvar, Svile-
bis sicocxles andoben. sje-
raT da swamT mis mier dasmu-
li diagnozis mkurnalobis da
rCevis. deda romelsac Svi-
li Cvilobis asakidan dahyavs
xSirad ambobs “man gadamrCina,
misi gazrdilia Cemi Svili”.
maS Tu 60 wlis manZilze
uamravi Cvli da mozardi gan-
kurna, ixsna isini daRupvis-
gan unda iTqvas rom qveynis
winaSe vali keTilsindisie-
rad mouxdia.
magram ndobis mopo-
vebamde da aRiarebam-
de iyo bejiTi swavla,
dauRalavi Sroma, rac
mTavaria, qarTuli tra-
diciuli ojaxidan ga-
moyolili keTilSobi-
leba da qristianuli
cxovrebis wesi. saqr-
TveloSi cnobil pedi-
atrze, amJamad iubilar
baton avTandil kveze-
reli-kopaZeze mogaxse-
nebT. 1 aprils mas 85
weli Seusrulda. mag-
ram asaks piradobis
mowmobaSi Tu amoi-
kiTxavT, Torem misi
mxneoba, Sromismoyvareoba si-
cocxlis xalisi da siyva-
ruli bevr axalgazrdas Se-
Surdeba. Tu amas davamatebT
rogor marTavs manqanas, ra
moxdenilad icekva SviliS-
vilebis qorwilSi baRdadu-
ri da valsi unda virwmu-
noT rom adamianisaTvis 85 we-
li mxolod SudRe yofila.
amas gvidastureben batani
avTandilis megobrebi: “ mis-
Tvis ar rasebobs saqmis ga-
dadeba, samsaxuris gacdena,
ugulod arasdros mokidebia
samuSaos...” ar maxsovs Sec-
doma daeSvas diagnozis das-
misas” (qeTevan anjafariZe)
50 welze metia vmegobrobT
da es gZnoba ar ganelebula,
is araCveulebrivi pirovnebaa.
ukeTilSobilesi guliTadi
moyvasia, Zalze uSualo, yve-
lanairad cdilobs waqceuls
daexmaros, mTel saZmakacoSi
gaWirvebis talkvesia, icis ro-
dis da rogor amogidges mxar-
Si... Zveli sportsmenia, Zveli
kalaTburTelia da dRemde sa-
ocari sportuli Jini aqvs.
cnobilia misi Wadrakisadmi
siyvaruli, aucileblad unda
mogigos, Tu ver axerxebs
cxardeba, Tu mogigo bavSvi-
viT uxaria... vaJkacia, ukan ara-
ferze daixevs, moqeifec aris,
rac mTavaria uSiSaria... gvyavs
erTi ucolSvilo megobari,
arasdros aviwydeba misi da-
badebis dRe 29 dekemberi. Ta-
vad aris wveulebis organi-
zatori, vgegmavT, vemzadebiT
sad avRniSnoT, ase grZeldeba
wlebis ganmavlobaSi... (mindia
saluqvaZe).
xSirad adamianebi orsaxo-
vanni arian, Tu profesiaSi did
warmatebas aRweven, adamianu-
rad bevrs verafers mateben
Tavis Rirsebas. batoni avTan-
dili im bednier ada-
mianTa Soris brZande-
ba, romelTac harmoni-
ulad aqvT Serwymuli
profesionalizmi da
adamianuri Rirsebebi,
riTac garSemomyofT
cxovrebas ulamazeben
da uadvileben. batoni
avTandili Tbilisis
saxelmwifo universi-
tetis damTavrebis Sem-
deg muSaobas iwyebs so-
xumSi, profesiis
srulyofis mizniT
klinikur ordinatura-
Si agrZelebs swavlas
moskovis sakavSiro sa-
medicino akademiis pediatri-
is institutSi. amas mohyveba
sakandidato da sadoqtoro
disetaciebis dacva.. samsaxu-
ri sxvadasxva sapasuxismgeb-
lo Tanamdebobaze. mniSvnelo-
vania misi Rvawli rogorc
pedagogisa, Tbilisis sxvadas-
xva samedicino institutsa
da universtetSi.misi xelm-
ZRvanelobiT daculia ram-
denime sakandidato diserta-
cia. gamoqveynebuli aqvs 160
naSromi da 4 monografia.
1996 wels konkursiT arCeu-
lia pediatriis samecniero
kvleviTi institutis hemato-
logiuri ganyofilebis xel-
mZRvanelad, sadac dRemde
moRvaweobs. 1999 wels arCeu-
lia saqarTvelos mediko-so-
cialuri akademiis namdvil
wevrad da vice-prezidentad,
2001 wels ki medikobiolo-
giuri akademiis akademikosad.
2003 wels airCies saqarTve-
los pediatrTa asociaciis
prezidentad, redaqtorobs
Jurnal ‘’saqarTvelos pedi-
atrias’’. es mxolod mokle ano-
taciaa misi saqmianobisa.
maRali profesionaizmiT,
sakuTari Tavisadmi da xve-
bisadmi momTxovnelobiT, da-
uRalavi SromiT, sadac ki
moRvaweobs yvelgan mniSvne-
lovan kvals avlebs.
adamianisTvis, rogor war-
matebasac ar unda aRwevdes,
yvelaze mniSvnelovani oja-
xis Seqmnaa da batonma av-
Tandilma Tavisi cxovrebis
es mxarec SesaniSnavad aawyo.
Seqmna siyvarulze dafuZne-
buli ojaxi, meuRle elene
manjgalaZe eqimi-pediatria,
muSaobs bavSvTA reabilita-
ciis centrSi, hyavs ori Rir-
seuli qaliSvili: marina
kvezereli-kopaZe, Tbilisis
saxelmwifo samedicino uni-
versitetis pediatriuli de-
partamentis docenti, maia
kvezereli-kopaZe, ivane java-
xiSvilis saxelobis Tbili-
sis saxelmwifo universite-
tis qarTuli enis departa-
mentis asocirebuli profe-
sori, amave dros xelmZRva-
nelobs saqvelmoqmedo aso-
ciacias romelic wlebis
manZilze emareba socialu-
rad daucvel Tanamemamule-
ebs.
Cveni asociaciis damoki-
debuleba batoni avTandili-
sadmi gansakuTrebulia, ami-
tom milocva da madlobac
gansakuTrebulad gvamarTebs,
radgan TiTqmis 15 welia uan-
garod monawileobs asocia-
ciis mier mowyobil saqvel-
moqmedo samedicino aqcieb-
Si. aqciebis dros misi kabi-
netis karTan yovelTvis di-
di rigi dgas, bavSvs Tundac
araferi stkiodes, mainc eSu-
rebian Svili cnobil pedi-
atrs gaasinjon..
batoni avTandilis da mi-
si Svilebis qvelmoqmedeba
arc unda gagvikvirdes, mis
papa-bebias did Tanxa Seuwi-
ravs Tbilisis saxelmwifo
universitetis mSeneblobis
fondSi. da saerTodac ro-
gorc qristianebi yovelTvis
iyvnen moyvasis damxmareni.
batono avTndil, gilocavT
saiubileo TariRs, janmrTe-
lobas gisurvebT, STamomav-
lobis gamravlebas. patara
Llukas, vaxtangis, giorgis da
elenes qorwilebSi kvlav
moxdenilad gecekvoT baRda-
duri.
avTandil kvezereli-kopaZe - 85avTandil kvezereli-kopaZe - 85avTandil kvezereli-kopaZe - 85avTandil kvezereli-kopaZe - 85avTandil kvezereli-kopaZe - 85
85 mxolod SuadRe yofila
10
misma sikvdilma yvelas guli dagvwyvita, imitom rom
marTla yvelasagan gamoirCeoda. iyo Zalian xalasi niWis
patroni da sxvisi mosmenac SeeZlo. yovelTvis hqonda
saintereso ideebi da SeiZleba iTqvas, rom dros win
uswrebda, miuxedavad amisa, arasodes yofila ampartavani
da Suriani, piriqiT yvelas mimarT zedmetad Tavdadebu-
li iyo da darwmunebuli var, es sityva “zedmetad” mas
namdvilad ar moewoneboda, rameTu sxvanairad ar SeeZlo.
aseTive didi siyvaruli hqonda viqtors Tavisi qveynis
mimarT da zomierebis grZnoba am mimarTulebiTac aras-
dros Ralatobda. arc isaa gasaocari, rom sikvdilis
Semdeg misi unikaloba kidev ufro TvalsaCino gaxda,
xolo misi ideebi, romlebis marTlac rom SesaSuri win-
daxedulobiT gamoirCeoda, dResac cocxlobs da emsaxu-
reba qarTuli samedicino genetikis ganviTarebis saqmes.
kaci, romelic daaklda qalaqs, kaci, romelic daakl-
da qveyanas da kaci, romelic daaklda mecnierebas – me
dRes namdvilad ar mexamuSeba am sityvebis warmoTqma,
rameTu igi am sityvebs namdvilad imsaxurebs.
daTo cxomeliZe
medicinis mecnierebaTa doqtori, profesori
viqtor moroSkinTan Ce-
mi nacnoboba misi meuR-
lis, manana WipaSvilis sa-
SualebiT daiwyo da male
Zalian saintereso megob-
rul urTierTobaSi gada-
izarda.
mimaCnia, rom viqtori _
cnobili genetikosi, prog-
resuli, niWieri, iumoriT
savse adamiani da SesaniS-
navi ojaxis Semqmneli
did siyvaruls, pativisce-
mas da ardaviwyebas imsa-
xurebs.
im wvlilis aRsaniSna-
vad, rac mas miuZRvis sa-
qarTveloSi genetikis gan-
viTarebis da axalgazrdo-
bis aRzrdis saqmeSi mole-
kuluri da samedicino ge-
netikis departamenti viq-
tor moroSkinis dabadebis
saiubileo TariRTan dakav-
SirebiT awyobs student-
Ta samecniero konferenci-
as.
misi naTeli xsovna mu-
dam darCeba Cems mexsiere-
baSi.
elene abzianiZe
Tssu-s molekuluri da
samedicino departamentis
xelmZRvaneli, profesori
moroSkinebi... romeli ukeTesia, romeli ufro Zvirfa-
sia rogorc adamiani, ufro ganaTlebuli, ufro warmate-
buli – manana, nino, sofo Tu lali?
Yyvelas erTi sawyisi aqvT – viqtor moroSkini. am
didi (Tavisi SinaarsiT) ojaxis meTauri dResac viqto-
ria.
q-ni manana samedicino genetikis specialisti, did
akademiuri codnis, studentebisTvis Zalian pativsacemi
adamiania.
lali moroSkinas ar sWirdeba Cemi wardgena. nino
da sofo viqtoris saamayo Svilebi saqarTvelosac, same-
dicino universitetsac, mec meamayeba.
meti ra simdidre unda darCenoda viqtors. roca
Cven gvxvdeboda, sixaruliT SemogvZaxebda xolme – “Tqven
rom gxedavT sicocxle mixaria”-o. Seni sicocxle sikv-
dilis Semdegac Zalian dafasebulia, viqtor! Senma sa-
amayo ojaxma ukvdaveba moganiWa.
eka mWedliSvili
medicinis mecnierebaTa doqtori, profesori
viqtor borisis – Ze moroSkins wels, 1 ianvars Seus-
ruldeboda dabadebidan 65 weli. es ukve 7 welia aRar
aris CvenTan. misi biografiuli monacemebi da Rvawli
pediatriasa da samedicino genetikaSi cnobilia. man
Tavisi mokrZalebuli wvlili Seitana am dargebis
ganviTarebaSi, risTvisac saerTaSoriso interkontinen-
talurma akademiam 2 wlis win mianiWa akademikosis
wideba da misi nekrologi moaTavsa akademiis veb gver-
dze cnobil genetikosebiTan erTad.
is bednieri kaci iyo ara marto imitom, rom misi
Rvawli sikvdilis Semdegac dafasda, aramed imitomac,
rom mas sicocxleSis ar aklda sazogadoebis siyvaru-
li da dafaseba.
Mmis megobrebs, mowafeebs, kolegebs is dResac axsovT.
Mmis saflavze sul devs viRacis mitanili yvavilebi.
mis dabadebis dRes – 1 ianvars – ar iviwyeben. dRemde am
dRes merab kuprava da gogi gogiaSvili misi ojaxis
mekvleebi arian. zurab Ciqovans da zaur fxalaZes misi
suraTi samsaxurSi kedelze ukidiaT. baton zurabs ki –
saxlSic, gardacvlil naTesavebTan erTad.
gogi CaxunaSvili Rirseulad agrZelebs im saqmes, rome-
lic Tavis droze erTad daiwyes. socialuri pediatriis
fondis arc erTi konferencia ar iwyeba misi saxelis
gaxsenebis gareSe. marto is rad Rirs gasaxseneblad, ra
werilebi daibeWda misi gardacvalebis dros da gardac-
valebidan erTi wlis Semdeg. erTerTi werilis saTauri
iyo “kaci, romelic daaklda Tbiliss” (inga mamuCaSvi-
li). is xom marTlac namdvili Tbiliseli iyo. mas gene-
tikis sferoSi samuSaod bevr qyeynanaSi epatiJebodnen,
magram man arc erTi SemoTavazeba ar miiRo. ambobda: “me
Tbiliseli var da arsed sxvagan cxovreba ar SemiZlia”.
rogorc erTxel yaraman faRavam brZana: “man ramode-
nime cxovrebiT icxovra – iyo praqtikosi eqimi-pediat-
ri, iyo cnobili pedagogi, samedicino genetikis da so-
cialuri pediatriis erTerTi fumZemdebeli, da yvel-
gan warmatebuli iyo”.
is zalian ixarjeboda. sul raRacis ZiebaSi iyo. yve-
las gulistkivils iziarebda. cdilobda yvelas daxma-
reboda maSinac ki, rodesac TviTon amisaTvis saSualeba
ar hgonda. is adre wavida Cvengan, magram datova bevri
kargi mogoneba. misi gvaris da warmomavlobis miuxeda-
vaT, is Tavs qarTvelad Tvlida da vinc mas icnobda es
namdvilad ase iyo. is WeSmariti Tbiliseli da qarTve-
li iyo. is iyo kaci, romlsac yvela uyvarda...
manana QWi paSvili
medicinis mecnierebaTa akad. doqtori, profesori
Cveni gacnobis pirvelive dReebSi aRmovCndi misi uSu-
alobisa da megobruli damokidebulebis tyveobaSi.
masTan yvela Sexvedra sasiamovno mogonebad damrCa, igi
ganaTlebuli adamiani iyo da yovelTvis saintereso
Temebze saubrobda; amasTan yvelafers misTvis damaxasi-
aTebeli iumoriT gadmocemda da mis irgvliv sasiamov-
no garemos qmnida.
viqtori zedmiwevniT saqmiani da optimisti adamiani
iyo da ojaxic aseTive Seqmna, romlis yvela wevrs did
pativs vcem.
Zlier dasanania, rom dRes viqtor moroSkini Cvens
gverdiT aRar aris. misi momRimare saxe yovelTvis iqne-
ba CvenTan erTad.
v.beriSvili
Tssu-s molekuluri da samedicino departamentis
asocirebuli profesori
viqTor moroSkini 65 Clis iqneboda
11
fila namdvili qudbediani.
da mainc, vin iyoo?- ikiTxavs
vinme.
-iyo eqimi, romelmac piruTvne-
lad da SeubRalavad atara es
saxeli mTeli cxovrebis manZil-
ze. 10 weli germaniaSi cxovrebam
da moRvaweobam bevri ram Semata
mis gamocdilebas, samSobloSi dab-
runebuli ki 45 weli emsaxura Ta-
vis ersa da qveyanas.
saocrad uyvarda adamiani. bav-
Svebs, rogorc miwier angelozebs,
ise eTayveneboda da vin icis, ram-
deni Rame gauTenebia TeTrad pa-
taras sarecelTan, ramdeni dardi
Seumsubuqebia pacientis mSoblis-
Tvis?!
is imedic iyo, eqimic, megobaric,
mamac da babuac yoveli avadmyo-
fisaTvis.
is iyo eqimi, romelmac qaTqaTa
xalaTi ise spetakad Caitana sama-
reSi, rom odnavi laqac ki ar
moscxebia sadme!
bevr adamians ar Rirsebia amde-
ni cremli!
es cremli madlieri paciente-
bis, maTi Svilebis, megobrebis, me-
didi adamianebi modian, magram
ar midiano!-amboben.
samwuxarod, daviT leoniZe ma-
inc wavida. wavida iq, sadac Cvens
did winaprebs daumkvidrebiaT sa-
mudamo gansasvenebeli.
erTi weli gasula ukve. isev
movida maisi, isev ayvavda buneba,
magram erTi qarTveliT naklebi
dauxvda gazafxuls.
netav admians cota xniT mainc
SeeZlos balaxiviT samzeoze dab-
runeba da axlobelTa nugeSi!
saxarebaSi weria :“ yovelman xeman
keTilman nayofi keTili gamoi-
Roso“.
daviT leoniZe im didi xis er-
Ti patara nayofi gaxldaT, „msa-
juli samefoTa zeda da mdivani
mefisa solomon“ lioniZe rom er-
qva saxelad.
kargi qarTveloba, samSoblosa
da moyvasis siyvaruli memkivdre-
obiT ergo wilad...
da daabijebda Tbilisis qu-
CebSi erTi Cveulebrivi, sxvebis-
gan arafriT gamorCeuli, magram sa-
ocari, saTno da keTili gulis
eqimi daviT leoniZe, batoni da-
viTi, rogorc mas didi Tu patara
uwodebda.
ambobdnen, qudbediani daibadao!
marTalia Tu ara, aravin icis,
magram visac masTan odesme urTi-
erToba hqonia, visac odesme mis
WerqveS Rame gauTevia da misi mad-
liani marjvena Sehxebia, Tavad yo-
zoblebis, axloblebisa da oja-
xis wevrebis alali cremli gax-
ldaT, samaremde rom miacilebdnen
sayvarel adamians da xvdebodnen,
rom maTi moamage mSvidi saxiT
samudamod tovebda maT.
Turme rogor yvarebia yvelas!
mis wil adgilas gulSi didi sev-
da Cabudebula da samwuxarod, ma-
leve mimxvdaran, rom batoni davi-
Ti aRaraa!
araCveulebrivi mama iyo... mama,
romlis msgavs mamobas ver daik-
vexnis bevri.
SvilebisTvis cxovrobda da
Svilebze gadagebuli gadavida ze-
ciur samyaroSi.
nu geSiniaT, me im qveynidanac
TqvenTvis vilocebo! _ ase dauba-
ra STamomavlebs.
„mamas vficavaro“, _ ificebdnen
Svilebi da es niSnavda, rom maT
simarTleSi eWvi aRar unda Seg-
parvodaT.
aseT mamas tyuilze daficebas
vin akadrebda?! mis Svilebs bedni-
erebad isic eyofaT, rom aseTi ma-
ma hyavdaT!
meuRle?! - meuRlec araCveuleb-
rivi gaxldaT. samzeoze grZnobe-
bis gamotana ar SeiZleba! erTi
ki cxadia, uReli Suaze gatyda da
axla mis meuRles saocrad uWirs
caluRelad cxovreba.
SviliSvilebi batoni daviTis
yvelaze didi sisuste da siyvaru-
li, sixaruli da bedniereba gax-
ldaT.
albaT, imitom gaCnda amqveynad,
rom aseTi babua yofiliyo mere.
Sen genacvalos Seni babuao! -
rom ityoda, guls amoatanda xol-
me sityvebs da saTuTad unawileb-
da xuTive maTgans. axla babuis
saxelze ori daviTi dadis samze-
oze da RmerTma qnas, pirnaTlad
etarebinoT am didi kacis didi
saxeli!
didi gatacebac hqonda baton
daviTs! nadiroba da Tevzaoba uy-
varda uzomod.
bunebaSi gasuls TiTqos yvela-
feri aviwydeboda da nadirobi-
sa da Tevzaobis JiniT
aRtacebuli patara biWiviT ga-
daivlida Zneladsaval gzebsa da
mTebs.
Svilsa da Svilis megobrebs
moRlida, TviTon ki welSi gaswo-
rebuli, moxdenilad maRlobze
mdgari, cerze mimino dasmul Zvel
qarTvels mogagonebdaT.
avadmyofobaSemoparuli mainc
Tevzaobda, Tumca wuxda, vaiTu sa-
nadirod veRar wavideo!
aRarc wasula!...
cota vinmem Tu icis,rom batoni
daviTi xatavda. xatavda ubralod,
magram gulSi- Camwvdomad, mere ina-
xavda magidis ujraSi da Znelad
Tu gamoitanda samsjavroze.
TiToeul naxatSi misi sulis
simSveniere da sikeTe Cabudebula.
batonma daviTma iseTi mokrZa-
lebuli Semoqmedeba datova,rogo-
ric TviTon iyo, upretenzio da
ubralo!
da mainc, Tuki vinme isev ikiTxavs,
vin iyo daviT leoniZeo?! mokrZa-
lebiT SeiZleba, vTqaT, rom is iyo
kaci, romelic marTlac daaklda
qalaqs!
didi adamianebi modian, magram
ar midiano!
batoni daviTi ki ar wavida, ub-
ralod, man erTi wlis win mara-
disobaSi gadainacvla!
redaqcia
adamianis sqesis determinacia
pirveladad aris damokidebuli
sasqeso qromosomebSi moTavsebul
memkvidrul informaciaze da, ag-
reTve, autosomur genebze, romle-
bic akontroleben sakvercxeebis
da saTesleebis ganviTarebas.
eqvsi kviris embrionis gonadebi
iwyeben sqesis saTanado diferen-
ciacias. Aam procesze meoradad moq-
medeben is hormonebi, romlebsac am
dros ukve gamoyofen isini.
ganviTarebis adreul stadiaze
embrions gaaCnia indeferentuli
gonadebi da misi gamomyofi sis-
tema warmodgenilia volfisa da
miuleris arxebiT (pirveladi Tir-
kmeli). mdedrobiTi sqesis embri-
onebSi miuleris arxebidan viTar-
deba saSvilosno, saSvilosnos mi-
lebi, saSos zeda nawili. volfis
arxebi ki atrofirdebian. mamro-
biTi sqesis embrionebSi ki atro-
firdeba miuleris arxebi, volfis
sadinarebidan ki viTardebian sa-
Tesle arxebi da buStukebi. gare-
gani sasqeso organoebi xuTi kvi-
ris mamrobiT embrionSi ar arian
diferencirebuli da agebulebiT
axlos arian mdedrobiT sqesTan.
mamrobiTi sqesis fenotipis de-
terminacia damokidebulia testos-
teronze da antimiulerovan hor-
monze. AMH–is deficitma SeiZle-
ba gamoiwvios mdedrobiTi orga-
noebis ganviTareba. am hormonis sek-
recia iwyeba embrionaluri ganvi-
Tarebis meSvide Tvidan da grZel-
deba pubertatul asakamde. mas akon-
trolebs specifiuri geni GATA4,romelic warmoadgens transkrip-
ciis regulaciis faqtors.
Ppubertatul asakSi AMH-is genis
eqspresia qveiTdeba da SesaZle-
belia igi SenarCunebul iqnas moz-
rdilebSi. varaudoben, rom igi moq-
medebs ara marto saTasleebis da
spermatozoidebis momwifebaze, ara-
med asrulebs simsivnuri ujrede-
bis inhibirebasac. aRniSnuli geni
kartirebulia me – 19 qromosomis
mokle mxarSi. is Siecavs 5 ekzons,
romlebic akodireben specifiur
glikoproteins, romelic Sedgeba
560 aminomJavisgan. am genis promo-
tors gaaCnia SRY (sex determina-tion region – Y qromosomaSi) ga-
mocnobis saiti, romelsac is komp-
lementarulad uerTeba.
testosteronis kontrolis qveS
ki meoradi diferencirebis dros
volfis arxebidan viTardeba Tes-
lgamomtani sadinarebi da epidi-
dimisi. Sardsasqeso sinusSi tes-
tosteroni gardaiqmneba 5- a- de-
hidrosteronad, romelic akontro-
lebs garegani sasqeso organoebis
da prostatis ganviTarebas. orive
hormoni moqmedebs ara marto ad-
gilobrivad, aramed ganapirobebs
centraluri nervuli sistemis, Si-
nagani organoebis da fenotipis
sasqeso dimormizms. androgenebis
biosinTezis deficiti iwvevs ga-
daxrebs mamrobiT fenotipSi – hi-
pospadiidan kriptorqizmamde an ga-
moxatul mdedrobiT fenotipamde.
mamrobiTiTi sqesis normaluri
ganviTarebisTvis saWiroa funqci-
onirebadi androgenuli recepto-
rebi. AR lokalizebulia X-qro-
mosomis q-11 lokisSi. am loku-
sis rva ekzonSi aRmoCenilia 200-
ze meti wertilovani mutacia.
testosteronis biosinTezis aq-
tivacia mimdinareobs transkrip-
ciuli aqtivatoris mier, romlis
geni moTavsebulia me-9 qromoso-
mis grZel mxarSi.
amis garda, adamianis sqesis meo-
radi diferenciacia damokidebu-
lia estrogenebzec. Eestrogenebis
deficiti an maTi receptorebis
“gaTiSva” iwvevs saSvilosnos da
sakvercxeebis hipoplazias da una-
yofobas, mamrebSi ki Zvlebis da
spermatozoidebis ganviTarebis Se-
ferxebas.
mamrobiTi sqesis fenotipisaT-
vis gadamwyveti mniSvneloba aqvs
Tirkelzeda jirkvlebis andro-
genebis sekrecias. winaaRmdeg Sem-
TxvevaSi viTardeba sapirispiro
sqesis meoradi niSnebi. sqesis de-
terminaciaSi monawileobs Zali-
an bevri geni: saTesle da prosta-
ta – 1200 geni, sakvercxe – 500 geni,
saSvilosno – 1800 geni. am genTa
Soris yalibdeba rTuli urTier-
Tqmedeba da urTeorTdamokidebu-
leba, rac sabolood xdeba sqesis
diferencirebis ramodenime donis
maxasiaTebeli:
genetikur – genotipuri,
gonaduri,
gameturi,
hormonaluri,
morfologiuri,
fenotipuri (somaturi),
sapasporto,
fsiqikuri,
sasqeso TviTidentifikacia,
sqesobrivi roli da partnio-
ris moZebna.
manana Wi paSvili,
medicinis mecnierebaTa
doqtori, profesori
adamianis sqesis meoradi determinaciis genetikuri aspeqtebi
madloba ufals,
rom arsebobdi!
(daviT(daviT(daviT(daviT(daviT leoniZis leoniZis leoniZis leoniZis leoniZis gaxseneba )gaxseneba )gaxseneba )gaxseneba )gaxseneba )
12
saqarTvelos parlamentis
jandacvisa da socialur sa-
kiTxTa komitetis Tavmjdo-
mares b-n o. ToiZes
medikosTa profesiuli
asociaciebis samecniero sa-
konsultacio sabWos Tavmj-
domares b-n g. lobJaniZes
sazogadoebriv janmrTe-
lobisa da jandacvis admi-
nistrirebis samecniero-sa-
konsultacio sabWos Tavmj-
domares q-n T. yandaSvils
pirvel rigSi madloba
minda mogixadoT, raTa Se-
saZlebloba momeciT a.w. 11
Tebervals 16.00 saqarTvelos
parlamentSi, ilia WavWavaZis
sax. darbazSi monawileoba
mimeRo saqarTvelos parla-
mentis janmrTelobis dacvi-
sa da socialur sakiTxTa
komitetis Tavmjdomaris #4
2009w 3 dekembris da #6 2009
wlis 3 dekembris da #6 2009
wlis 25 dekembris gankargu-
lebaTa ganxilvaSi.
am dRes me davayene sakiTxe-
bi, romlebic exeboda:
eqimTa da eqTanTa pro-
fesionalizmis zrdis temps.
mecnierebaTa doqtoris xa-
risxis miniWebis gaqrobas da
misi aucilebel aRdgenas
(jer kidev sanam dagvianebu-
li ar aris da saqarTvelo-
Si gvyavs mecnierebaTa doq-
torebi, vinaidan isini auci-
lebelia am xarisxis miniWe-
bisaTvis sxvadasxva dargob-
rivi sabWoebisaTvis).
problemaTa gadaWris
aucileblobas:
perinatologiaSi (misi ro-
gorc erT-erTi prioritetu-
li dargobrivi midgoma).
sportSi samedicino meT-
valyurebis axali modelis
aucileblobas.
baga-baRebsa da
skolebSi pediat-
ris aucileblobas
da a.S.
evromecnierebis
msoflio kongre-
sebze gunduri prin-
cipiT monawileo-
bis aucileblobaze.
amJamad me Sevexebi konk-
retul sakiTxs sportTan da-
kavSirebiT:
sportis ganviTareba dRe-
isaTvis saqarTveloSi maRa-
li tempiT mimdinareobs da
es ra Tqma unda misasalme-
belia. dReisaTvis Cabmulia
daaxloebiT 200000-ze meti
sportsmeni, umetesoba ra
Tqma unda moyvarulia. aqe-
dan gamomdinare aris uamra-
vi travmebi da saubedurod
uecari sikvdilis SemTxve-
vebic (Tumca am ukanasknelis
zusti statistika dReisaT-
vis ar arsebobs). probleme-
bia sportis danebebis Sem-
degac, rac Cemi azriT misa-
xedia. yovel sportsmenSi ar-
sebuli daavadebebis preven-
cia erT-erT strategiul
gegmad mimaCnia. amitom, amis
Sesaxeb Cven gvaqvs Seqmnili
proeqti janmrTel Taobaze
zrunva _ ,,jTz’’ da modeli
romlis ganxorcielebis
aucileblobaze saubari
aucilebelia. misi Seqmnis Se-
saxeb konkretul nabijebsac
vdgamT; swored aq aris sa-
Wiro xelisuflebis mxarda-
Wera misi drouli ganxor-
cielebisaTvis.
mniSvnelovania sportsmen-
Ta sadazRvevo sistemis amoq-
medeba.
Riaa sakiTxi bavSvTa da
mozardTa uflebebis dacvis
Sesaxeb, romlebic sportul
seqciebSia CarTuli (vin
agebs pasuxs sportskolaSi
an Sejibris an varjiSis
dros bavSvis uecari sikv-
dilisas):
_ mSobeli, romelmac ga-
moukvleveli bavSvi an mo-
zardi miiyvana savarjiSod;
_ sportskolis direqcia
an mSobeli, romelmac ze-
reled gamokvleuli bavS-
vi miiRo da avarjiSebs Se-
sabamisi datvirTviT; Tu
sxva, romelmac ver aregu-
lira bavSvis sicocxleze
zrunva.
es rTuli sakiTxebia da
igi iuridiuli damuSavebis
gareSe ver gadawydeba glo-
balurad.
zemo CamoTvlili arsebu-
li sakiTxebis gadawyvetisaT-
vis aucilebelia sakiTxTa
globalur damuSavebaSi
TqvenTan erTad CaerTos:
parlamentis sportis, ganaT-
lebis, mecnierebis da iuri-
diuli komiteti; sasurvelia
sportis departamentis, jan-
dacvisa da ganaTlebis sa-
ministros monawileoba. sa-
survelia maTSi arasamTav-
robo organizaciebisa da
dargobriv asociaciaTa mo-
nawileoba. zemo CamoTvlil
sakiTxTa ganxilva olimpi-
ur komitetTan erTad metad
mniSvnelovania. vinaidan dRe-
isaTvis ZiriTadad modis
mzadebebi olimpiuri Cempi-
onatebisaTvis (zamTris da
zafxulis). ase rom ZiriTa-
dad sportSi mzadebas III na-
wilad gavyofdi:
I nawili _ sportSi Cabma
da varjiSi garkveul Sede-
gebamde
II nawili _ olimpiur nak-
rebSi monawileoba
III nawili _ sportze gane-
bebis Semdgomi periodi.
(Cempionatebis Semdeg an
aqtiuri sportidan wasvla)
samive nawili Tu etapi
sxvadasxvagvar midgomas mo-
iTxovs da Cveni sakiTxis da-
yenebac aqeTkenaa mimarTuli.
es gaxldaT SedarebiT is
ZiriTadi sakiTxebi, romle-
bic moiTxovs swored amitom
droul da swor gadawyve-
tilebebs.
pativiscemiT,
evromecnierebis erovnuli
seqciis Tavmjdomare,
med.mecn.doqtori,
profesori, akademikosi:
g. CaxunaSvili
09.03.2010.
Sexvedra premierTanSexvedra premierTanSexvedra premierTanSexvedra premierTanSexvedra premierTan
werili parlamentswerili parlamentswerili parlamentswerili parlamentswerili parlaments
13saeqTno saqme janmrTelobis dac-
vis ganuyofeli da umniSvnelovane-
si nawilia. saqarTveloSi saeqTno
saqmis modeli ganixilavda eqTans,
rogorc eqimis pirvel safexurs. aman
gamoiwvia saeqTno saqmis, rogorc
profesiis ganviTarebis Seferxeba.
qveyanaSi samedicino momsaxurebis sa-
erTaSoriso standartebTan Sesaba-
misobaSi mosayvanad aucilebelia ga-
nisazRvros samedicino sferoSi eqi-
mis - rogorc mkurnalis da eqTnis
- rogorc momvlelis funqcia.
2007 wels saqarTveloSi moxda
umaRlesi ganaTlebis reforma, ra-
mac Semoitana profesiuli ganaT-
lebis cneba. 2007 wlis kanoni umaR-
lesi ganaTlebis Sesaxeb gansazRv-
ravs 2 tipis profesiul ganaTle-
bas: saxelobo ganaTleba da umaR-
lesi profesiuli ganaTleba (upg).
upg ganekuTvneba umaRles ganaTle-
bas. saxelobo ganaTlebis mizania
praktikuli da ara akademiuri unar-
Cvevebis daufleba.
ukansakneli 2-3 wlis ganmavloba-
Si ganaTlebisa da jandacvis sami-
nistroebis mier gatarda mniSvnelo-
vani politikuri cvlilebebi, rac sa-
eqTno ganaTlebasTan mimarTebaSi ga-
moixata ori donis saeqTno swavle-
bis SemoRebaSi. kerZod, amJamad ori
tipis dawesebulebaa, romelic amza-
debs eqTnebs: umaRlesi profesiu-
li ganaTlebisa (upg) da saxelobo
saeqTno ganaTlebis skolebi (2007
wlidan).
Sromis, janmrTelobisa da soci-
aluri dacvis saministros gadawy-
vetilebiT 2007 wlamde arsebuli sa-
Sualo samedicino ganaTlebis same-
dicino saswavleblebis (teqnikuri
skola) kursdamTavrebulebi gauTa-
nabrda umaRlesi profesuli ganaT-
lebis dones.
saxelobo ganaTlebis miReba Se-
saZlebelia arasruli saSualo ga-
naTlebis (9 klasi) Semdeg 2 weli
saxelobo saswavlebelSi swavliT.
swavlis dasawyebad saWiro ar aris
erTiani erovnuli gamocdebis Caba-
reba. kursdamTavrebuls eniWeba sta-
tusi ‘med.da~ - eqTnis asistenti da
misi movaleobaa pacientis sabaziso
movla. Zalian SezRudulia manipu-
laciebis Catarebis ufleba, mag. ineq-
ciebidan mxolod kanqveSa ineqciis
(insulini) gakeTebis ufleba mieniWa.
umaRlesi profesiuli ganaTle-
bis misaRebad aucilebelia sruli
zogadi ganaTleba (12 klasi) da swav-
lebis 3 weli. umaRlesi profesiu-
li ganaTlebis misaRebad saWiroa
gamartivebuli erTiani erovnuli ga-
mocdis Cabareba.
skolis sruli kursis gavlis ga-
reSe saxelobo ganaTlebidan umaR-
les ganaTlebaze gadasvla SeuZle-
belia. saqarTvelos umaRlesi ganaT-
lebis kanonis mixedviT pirovnebam
jer unda Caabaros me-12 klasis ga-
mocda da Semdeg gamartivebuli er-
Tiani erovnuli gamocda. ganTlebis
da mecnierebis saministro amaJamad
amuSavebs ramodenime erTobliv sqe-
mas, rom saSualo ganaTlebis miReba
SesaZlebeli iyos saxelobo ganaT-
lebis paralelurad, rogorc es iyo
saSualo samedicino ganaTlebis ar-
sebobis dros.
saeqTno umaRlesi profesiuli
programa Tbilisis saxelmwifo sa-
medicino universitetSi 2007 wels
daiwyo da amJamad aq 400-ze meti stu-
denti swavlobs, 100 eqTani daamTav-
rebs mas 2010 wels. programa tarde-
ba Tssu-s ‘profesiuli umaRlesi me-
dicinisa da farmaciis~ skolaSi da
ganviTarda holandiis xelSewyobiT.
es aris 3 wliani modulebis progra-
ma, romelic iZleva umaRlesi profe-
siuli ganaTlebis sertifikats 180
kreditisaTvis (evro kreditis tran-
sferis sistema). 2010-2011 saswavlo
wels ixsneba roterdamis bebiaqal-
Ta akademiasTan erTad momzadebuli
bebiaqalTa saganmanaTleblo prog-
rama. 2009 wels kidev xuTma univer-
sitetma daiwyo eqTnebis umaRlesi
profesiuli ganaTlebis ganxorcie-
leba, saerTo jamSi 245 studentiT.
2007 wels saqarTveloSi 113 saSu-
alo samedicino saswavlebeli iyo re-
gistrirebuli. saSualo samedicino
saswavleblebis akreditacia ar xde-
boda. misaRebi kontingentis saxeoba,
miRebis formati da saswavlo prog-
ramebis Sinaarsi saswavleblebSi gan-
sxvavebuli iyo. saSualo samedicino
saswavleblebis saswavlo programe-
bi saeqimo programebis Zalian SezRu-
dul variants warmoadgenda. gasaT-
valiswinebelia is faqtic, rom saeq-
Tno kadris ganaTlebas saeqimo kad-
ri awarmoebda da axdens dResac, rac
gamowveulia qveyanaSi pedagogikis
uflebis mqone umaRlesi ganaTlebis
mqone eqTnebis ararsebobiT.
dResac saeqTno saqmis pedagoge-
bi ZiriTadad eqimebi arian, romel-
TaTvisac praqtikuli gamocdilebis
ararsebobis gamo sakmaod rTulia
saeqTno saqmis ZiriTadi sakiTxebis
swavleba. swavleba xdeba upirate-
sad eqimis perspeqtivaze fokusire-
biT, Sedegad viRebT imas, rom kurs-
damTavrebuli eqTnebi ufro metad
arian eqimis TanaSemweebi, vidre sa-
kuTari kompetenciis mcodne profe-
sionalebi.
qarTul enaze TiTqmis ar moipo-
veba mniSvnelovani literatura sa-
eqTno saqmis Sesaxeb. axali Taobis
studentebi, romelTac momaval pro-
fesiad airCies saeqTno saqme, sakma-
risad kargad ver floben ucxo enebs
(rusuli, inglisuri), rom iswavlon
profesiuli saswavlo masalebi am
ucxo enaze. eqTnebis umaRlesi pro-
fesiuli ganaTlebisa da saxelobo
ganaTlebis programebis maswavleb-
lebis profesiuli gamocdileba mo-
iTxovs ganaxlebas da reorientaci-
as, raTa swavlebis done Seesabame-
bodes moTxovnebs.
eqTnebis saerTaSoriso sabWos
(ICN - International Council of Nurses) gan-
martebiT ‘eqTani anxorcielebs yve-
la asakis individis, ojaxebis, jgu-
febisa da sazogadoebis, daavadebul-
Ta da kargad myofTa avtonomiur
da kolaboraciul movlas yvela si-
tuaciaSi. eqTnoba moicavs janmrTe-
lobis xelSewyobas, daavadebebis pre-
vencias, daavadebuli, uunaro da mo-
makvdavi adamianebis movlas. saeqT-
no saqmis mniSvnelovani funqciaa
dacva/advokatireba, usafrTxo gare-
mos xelSewyoba, kvleva, jandacvis po-
litikis formireba, jandacvis sis-
temis menejmenti da ganaTleba~.
cxadia, aseTi mniSvnelovani funq-
ciebis Sesruleba saWiroebs safuZ-
vlian, maRali donis ganaTlebas, gan-
sakuTrebiT rodesac saqme exeba me-
nejerul da saganmanaTleblo aqti-
vobebs. qveyanaSi saeqTno saqmis Sem-
dgomi ganviTarebisaTvis da aqedan
gamomdinare saeqTno movlis xaris-
xis gazrdis gziT sazogadoebis jan-
mrTelobis mdgomareobis gaumjobe-
sebisaTvis aqtualuria umaRlesi sa-
eqTno ganaTlebis sistemis danerg-
va. umaRlesi ganaTlebis mqone eqT-
nebs aqvT damoukidebeli saeqTno saq-
mianobisaTvis saWiro Sesabamisi cod-
na da unar-Cvevebi. bakalavris xa-
risxis mqone eqTans SeuZlia awar-
moos pacientis/momxmareblis sruli
saeqTno Sefaseba, saeqTno movlis da-
gegmva da ganxorcieleba, Sedegebis
Sefaseba da monitoringi. bakalavr
eqTans aqvs pedagogiuri moRvaweo-
bis SesaZlebloba, rac sasicocxlo
mniSvnelobis aris saqarTvelSi sa-
eqTno profesiis ganviTarebisaTvis.
sxvadasxva qveyanaSi, sadac daner-
gilia umaRlesi saeqTno ganaTleba,
aseve arsebobs ufro dabali donis
samedicino ganaTlebac da kompeten-
ciebi mkveTrad gamijnulia.
evro parlamentis direqtiva 2005/
36/ da evrokavSiris sabWos 2005 wlis
7 seqtembris ~profesiuli kvali-
fikaciis cnobisa da Sesworebebis
aqtis~ mixedviT saeqTno saqmianobi-
saTvis maRali moTxovnebi aris wa-
yenebuli. janmrTelobis msoflio
organizaciaM(janmo 2009 gv. 10) gamo-
aqveyna eqTnis an bebiaqalis sawyisi
momzadebis globaluri standarte-
bi, sadac gacxadebulia, rom saeqTno
saqmis momavali iTvaliswinebs mom-
zadebas profesionalur, pirvelxa-
risxovan doneze universitetSi, anu
saeqTno profesiis misaRebad auci-
lebelia sabakalavro programis gav-
la universitetSi.
saeqTno saqmis bakalavris xaris-
xis danergvas saqarTveloSi arse-
biTi mniSvneloba aqvs. Cveulebriv
ar aris SesaZlebeli, rom mTel per-
sonals, romelic monawileobs paci-
entis movlaSi, hqondes umaRlesi ga-
naTleba, erTze meti donis eqTnebia
saWiro. amis Sedegad zustad gani-
sazRvreba gansxvaveba eqTnebs, maT
ganaTlebas, rolsa da pasuxismgeb-
lobebs Soris.
q. garsevaniSvili
saeqTno ganaTleba saqarTveloSi -
awmyo da momavali
14
sportsmenebisaTvis aucilebelia: