‘เขาวง-เขาโพลง’ ชอนในแวดวงของนก

ลาทะเลหมอก อาจยงไมคนสะดดหเทาใดนก แต

ภาพจดชมววยามเชา คลนทะเลหมอกบนยอดเขา

หนปนทไดปรากฏกบสายตาตรงหนา ทำาใหเราไม

อาจเกบงำาความงามของภาพเบองหนาไวได

เทอกเขาวง-เขาโพลง ตงอยในเขตปาสงวน

แหงชาตปาพระพทธบาท-ปาพแค ตำาบลเขาวง

อำาเภอพระพทธบาท จงหวดสระบร ผนปาภเขา

หนปนทใกลสายตาของผคนทผานไปมา จะมสกก

คนทลวงรวา ความมหศจรรยแหงธรรมชาตหลาก

หลาย แอบซกซอนตว อยตามหลบภผาสงชนแหงน

ตามขอมลทางธรณวทยา เทอกเขาหนปนในจงหวด

สระบร มอายเกาแกมากกวา 650 ลานป หากยอน

กลบไปในชวงเวลานน ภเขาสงชนทเหนในวนน คง

เปนเพยงยอดปะการงแผกานใหญใตทองทะเล

ดกดำาบรรพ หลกฐานยนยนในขอมลนนสวนหนง

ปรากฏเปนซากหอยฟอซซลใหเหนไดยามนกทอง

ปานปายปนตามภผา

ภาพแสงแรกแหงรงอรณสาดแสงสสมทองสองทะเลหมอกยาม

เชาทปกคลมเทอกเขาทอดยาวสดสายตา มใครจะรบางวาทะเล

หมอกยามเชาทหลายคนเฝาเดนทางตามหา อยใกลกบเมอง

กรงเพยงแคขบรถไมถงสองชวโมง

คนรกษเขาวง

เรอง : ณฉตร

ภาพ : คนรกษเขาวง

และอกสงหนงนน... เผยตวอยางยงใหญ

ในชอของ ‘ดอกโมกราชน’ ไดถกคนพบครงแรกท

วดพระพทธบาท จงหวดสระบร ในครงนน พบโมก

ราชนเพยงตนเดยว เมอพสจนไดวา เปนตนไมพนธ

ใหมทจดเปนไมเฉพาะถน หาพบไมไดในถนอนใด

ในโลก.. ศ. ดร. ธวชชย สนตสข ผเชยวชาญเฉพาะ

ดานสำารวจและจำาแนกพรรณไม กรมปาไม ไดพบ

ไมยนตนขนาดเลก เปนพรรณไมผลดใบชนดหนง

ดเผน ๆ คลายกบโมกหลวง แตเมอเหนดอกทราบ

ไดทนทวา เปนพรรณไมทมเอกลกษณแตกตางจาก

พรรณไมโมกหลวง หรอโมกมนทว ๆ ไป จงไดนำา

พรรณไม ใบไม ดอกไม และผลมาวเคราะหอกครง

ทหองปฎบตการของกรมปาไม กพบวาเปนพรรณ

ไมชนดใหมของโลกทแทจรง สกลเดยวกบโมกมน

มชอพฤกษศาสตรวา ‘WRIGHTIA’ สมเดจพระ

นางเจาฯ พระบรมราชนนาถทรงพระราชทาน

พระราชานญาตใหใชชอพรรณไมชนดใหมของโลก

ตามพระนามวา ‘โมกราชน’ หรอ WRIGHTIA

SIRIKITIAE MID. & SUNTISUK และทรงปลม

พระทยมาก วาประเทศไทยไดคนพบพรรณไมชนด

ใหมของโลกชนดน ซงเปนพรรณไมทหายากและ

ใกลสญพนธ เนองจากพบเฉพาะบรเวณเขาหนปน

บรเวณวดพระพทธบาท จงหวดสระบร ไมพบทอน

อกเลยในประเทศไทย ในครงแรกนน โมกพนธนม

อยในประเทศไทยไมเกน 10 ตน จดเปนไมขนาด

เลก ลำาตนสนำาตาลออน ดอกสขาวกลนหอมออน

ขยายพนธโดยการเพาะเมลดหรอตอนกง ลกษณะ

ของลำาตนจะมความคลายกบตนลลาวดมากทสด

ไมวาจะเปนเปลอกทหนา มนำายางขาวขนไหลออก

มาทนททเปดเปลอกดวยของแขง และผวภายนอก

มสขาวพนผวลกษณะเปนปมนน แตอยางหนงท

แตกตางอยางชดเจนคอฟอรมของรปทรงซงตอง

นบวาเปนจดเดนทสดของไมชนดน ไมมโมกชนด

ไหนสรางฟอรมลำาตนไดอยางน ชมรมคนรกษ

เขาวง ไดตระหนกถงความสำาคญของผนปาเทอก

เขาวง-เขาโพลง อนมระบบนเวศนแบบปาภเขา

หนปน จงไดรวมตวกนขนเพอรวบรวมขอมลและ

รวมสำารวจความหลายหลากแหงธรรมชาตของผน

ปาโบราณแหงน ดวยความทมอยมายาวนานของ

ผนปาน ทำา ใหพชพนธและสตวปาหลายชนดทพบ

ในเทอกเขาน ไดรบการระบไววา เปน‘ไมเฉพาะ

ถน และสตวเฉพาะถน’ อาทเชน โมกราชน, ตน

เทยนจรญ, ตกแกตาเขยว, ตกกายหางขาว, จงจก

ดนแถบดำา นกจเตนเขาหนปนพนธสระบร ฯลฯ ซง

คำาวาเฉพาะถนนแปลไดวา ไมอาจหาไดในถนอน

อก พบเพยงทน หากไมอนรกษดแลไว คงเปนทนา

เสยดาย

‘โมกราชน’WRIGHTIA SIRIKITIAE MID. & SUNTISUK

และเมอไมนานมาน... กลมงานวชาการกรม

ปาไม และชมชนอาสาผเคยเปนพรานปาทองถน

ไดสำารวจพบรองรอยเลยงผา สตวปาสงวนของไทย

ในผนปาทอยไมไกลจากบรเวณโบราณสถานวด

เขาวง (ถำานารายณ) เลยงผานน เปนสตวปาทไดรบ

การคมครองภายใต ‘อนสญญาไซเตส’ อนสญญา

ไซเตสคออนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศ

ซงชนดสตวปาและพชปาทใกลจะสญพนธ เลยงผา

ถกจดไวในบญชท ๑ คอสตวปาทมความเสยงใกล

จะสญพนธมากทสด

การสำารวจในครงน... ไดคนพบมลสดของ

เลยงผา และรอยกบเทาของเลยงผา ซงมความ

ชดเจนมาก อกทงจากการสำารวจเพมเตม ยงไดพบ

ถำาซงคาดวานาจะเปนทพำานกของเลยงผา สตวปา

สงวนหายาก ขอมลนเปนทนาตนเตนของเหลา

นกอนรกษธรรมชาตในประเทศไทยเปนอนมาก

ไมนาเชอวาจากกรงเทพเพยงไมถงสองชวโมง จะ

เปนแหลงอาศยของเลยงผา ซงจดเปนสตวปาทม

ลกษณะความเฉพาะตวสง มเขาเปนรปกรวย เรยว

ไปดานหลง ตวผจะมเขายาวกวาตวเมยมาก รปราง

ทถกกำาหนดมาใหมลำาตวสน ขาหลงยาวกวาขาหนา

เพอใหปนปายหนาผาสงชนไดอยางแคลวคลอง

เลยงผาชอบอาศยอยตามภเขาทเปดโลง

ชอบปนปายและกระโดดไปตามหนาผาชน

จงไมนาแปลกใจวาเหตใด จงพบเหลา

เลยงผาในเทอกเขาวง-เขาโพลง

อนมภมประเทศแบบปาภเขา

หนปน ซงมเทอกเขาสงชนขนสลบซบซอนเปนอน

มาก...

นอกจากสตวป าหายากและพช พน ธ

ธรรมชาตอนหลากหลายแลว บรเวณนยงไดรบการ

ประกาศใหเปนแหลงตนนำา ๑ เอ ซงเปนแหลงนำา

ทมความสำาคญตอทรพยากรนำาในประเทศ เปน

อยางมาก แหลงตนนำา ๑ เอ ในเทอกเขาวง-เขา

โพลง ยงมความนาสนใจมากอกประการหนงคอ

มลกษณะทเรยกวา ‘ลมนำาเฉพาะถน’ คอ เปน

ลมนำาทไมปรากฏใหเหนบนผวดน หากแตแตก

แขนงเปนสายกระจายตวเปนแมนำาอยใตผวดน คง

เปนลกษณะเฉพาะอยางหนงของระบบนเวศฯแบบ

ภเขาหนปน หากแตเพยงเฉพาะ ปาหนปนทยงคง

มความสมบรณมากเทานน ถงจะพบลกษณะลมนำา

ชนดนได

‘มลเลยงผาและรอยกบเทาเลยงผาบนเขาวง’ถายโดยกลมงานวชาการ กรมปาไม

บรเวณหนาถำา ในวดเขาวง (ถำานารายณ) ยง

ปรากฏจารกอกษรโบราณ ซงเปนอกษรปลลวะ

บนทกไวเปนภาษามอญอนแปลความไดวา

“กนทราชยผตงแควนอนราชประ ไดมอบ

ใหพอลงสนาธะ เปนตวแทนพรอมกบชาวเมอง

จดพธรองรำาเพอเฉลมฉลอง (สง) ซงประดษฐาน

ไวแลวขางในน”

ซงอกษรจารกน ถกระบไววามความเกาแก

ยาวนานกวา ๑,๓๐๐ ป จากเนอหาของจารก

สามารถเชอมโยงไดถงความสมพนธและความ

สำ าคญทางการแลกเปล ยนทางศาสนาและ

วฒนธรรมระหวางสยามวงศและลงกาวงศ จารก

นไดรบการขนทะเบยนจากกรมศลปากรใหเปน

แหลงโบราณสถาน วดเขาวง(ถำานารายณ)

‘จารกอกษรถำานารายณ’อกษรปลลวะสมยทวารวด อาย ๑,๓๐๐ กวาป

หากเราเดนทางตอนเชาออกจากกรงเทพ

มหานคร นอกไปจากการเดนปาสำารวจธรรมชาต

อนนาคนหาของผนปานแลว ยามเยนกอนเสยง

ระฆงดงรองบอกเวลาทำาวตรเยนของวดเขาวง(ถำา

นารายณ) ยงมภาพฝงคางคาวบนเปนสายยาวกน

ระยะเวลานานรวมชวโมง ใหไดชมและสามารถตง

กลองบนทกภาพไดอยางไมตองกลวจะเกบภาพฝง

คาวคาวไมทน หลงการสวดมนตทำาวตรเยน บรเวณ

หนาวดมองฝาความมดไป ภาพเขาวง-เขาโพลงท

ปรากฏชดในตอนกลางวน บดนเรยงทอดตวยาว

ใหเหนเปนภาพพระพทธปางไสยาสน คอยปกปก

รกษาพนทปาเขตนอยางเงยบสงบมายาวนาน

ชมรมคนรกษเขาวง มปณธานอนหมายมน

“มงหมายทจะพฒนาและอนรกษธรรมชาตและสง

แวดลอมและจารกอกษรโบราณผนงถำานารายณ

อยางตอเนองตลอดไป” ทงนชมรมคนรกษเขาวง

ขอเชญชวนผทมใจอนรกษมารวมกนสำารวจผน

ปา สำารวจความหลากลายทางชวภาพของระบบ

นเวศฯปาภเขาหนปน เพออนรกษผนปาไวใหอนชน

รนหลงสบไป.