การพัฒนาธุรกิจของสหกรณ์การเกษตร...

การพั�ฒนาธุรกจของสหกรณ์�การเกษตรเพั��อเข�าส��สมาร�ทฟาร�มเมอร� (Smart Farmer)

ส�วนวจ�ยเศรษฐกจส�งคมคร�วเร�อนและสถาบั�นเกษตรกร

ส)าน�กวจ�ยเศรษฐกจการเกษตร14 สงหาคม 2557

ความเป็+นมาและความส)าค�ญของป็-ญหา

ให�ความส)าค�ญก�บัการพั�ฒนาสถาบั�นเกษตรกร

เป็+นเพั/ยงผู้��ร�บัซื้�2อและจ)าหน�ายสนค�าโดยไม�ได�

สร�างม�ลค�าเพั�ม

ม/จ)านวนน�อยท/�สามารถแป็รร�ป็ ค�ดเกรด หร�อพั�ฒนาบัรรจ

ภั�ณ์ฑ์� หร�อม/ตราสนค�าเป็+นของสหกรณ์�ฯเอง

2555 ป็ระกาศสหกรณ์�เป็+นวาระแห�งชาตแผู้นฯ 11 ยทธุศาสตร�พั�ฒนาช/วต

เกษตรกรส�� Smart Farmer

นโยบัายชาต

เวท/โลก2555 สหป็ระชาชาตป็ระกาศให�

เป็+นป็:สากลว�าด�วยสหกรณ์�

พั�ฒนาองค�กรเกษตรกรให�เข�มแข;ง ม/บัทบัาทในการพั�ฒนาห�วงโซื้�การผู้ลต (ผู้ล

ต แป็รร�ป็ จ)าหน�าย)

ให�เกษตรกรม/ความสามารถในการผู้ลต การตลาด ก�าวส��

ผู้��จ�ดการฟาร�มม�ออาช/พั (Smart Farmer)

?2

ว�ตถป็ระสงค�ของการศ<กษาเพั��อศ<กษาป็-จจ�ยท/�ม/ผู้ลต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�า

เกษตรของสหกรณ์�การเกษตร และสน�บัสนนให�เกษตรกรพั�ฒนาส��สมาร�ทฟาร�มเมอร�

(Smart Farmer)

3

ขอบัเขตการศ<กษา ศ<กษาเฉพัาะสหกรณ์�การเกษตรท/�ม/การด)าเนนงาน

รวบัรวมผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตร ในทกภั�มภัาคของป็ระเทศ ยกเว�นสหกรณ์�การเกษตรเพั��อตลาดล�กค�า ธุ.ก.ส. และชมนมสหกรณ์� ศ<กษาการพั�ฒนาธุรกจของสหกรณ์�การเกษตร เฉพัาะในส�วนของการด)าเนนกจกรรมด�านการรวบัรวมผู้ลผู้ลตการแป็รร�ป็ การค�ดเกรด การพั�ฒนาบัรรจภั�ณ์ฑ์� และการตลาด เพั��อสร�างม�ลค�าเพั�มให�แก�สนค�าเกษตร และศ<กษาโดยใช�ข�อม�ลทางสถตท/�เก/�ยวก�บัผู้ลการด)าเนนงาน งบัดล งบัก)าไรขาดทนป็: 2556

4

วธุ/การศ<กษา แบับัสอบัถามส�งทางไป็รษณ์/ย�

จาก 1,267 แห�ง (ตาราง R.V.Krejcie & D.W.Morgan) = 291 แห�ง

ป็-ญหาทางการเม�อง + ป็>ดบั�ญช/ป็ระจ)าป็: = 269 แห�ง (< เป็?าหมาย 7.5% คดเป็+น 21.4%) ส�มภัาษณ์�ผู้��บัรหาร/ผู้��จ�ดการ

สหกรณ์� พัร�อมศ<กษาด�งานการผู้ลต 43 แห�ง ร�อยละ 15 ของ 291 แห�ง จ�ดส�มมนาระดมความคดเห;นภัายใต�การวจ�ยแบับัม/ส�วนร�วม 3 คร�2ง 300 คน (อท�ยธุาน/ สรนทร� อตรดตถ�) การวเคราะห�เชงป็รมาณ์

การทดสอบั t-test ANOVA

วธุ/การวเคราะห�การถดถอยโลจสตกส� (Logistic Regression)

การวเคราะห�เชงคณ์ภัาพั

ร�อยละ Open-ended questions Key informants interview Group discussion

5

แผู้น:

จรง:

การตรวจเอกสาร สพัจน� ว�ฒนวเช/ยร และคณ์ะ (2552) “การพั�ฒนาการด)าเนนงานของสหกรณ์�การเกษตรในภัาคตะว�นออกเฉ/ยงเหน�อของป็ระเทศไทย”

Suwanna Thavachote (2006) “agricultural cooperatives in Thailand: innovations and

opportunities in the 21st century” Damardjati D.S. (2004) “cooperative model development of agribusiness in

Indonesia” Daman Prakash (2003) “development of agricultural cooperatives-relevance of

Japanese experiences to developing countries” สมจตต� ศขรนมาศ และมณ์สร อน�นต@ะ (2554) “ป็-จจ�ยท/�ม/ผู้ลต�อ

ความส)าเร;จของสถาบั�นเกษตรกร” ป็ระสพัช�ย พัสนนท� และพัท�กษ� ศรวงศ� (2556) “ป็ระสทธุภัาพัและ

กญแจแห�งความส)าเร;จในการด)าเนนการสหกรณ์�การเกษตร: การศ<กษาเพั��อสร�างทฤษฎี/ฐานราก”

สมคด แก�วทพัย� และกฤษดา ภั�กด/ (2556) “การวเคราะห�ป็ระสทธุภัาพัและป็-จจ�ยท/�ม/ผู้ลต�อป็ระสทธุภัาพัของสหกรณ์�การเกษตรในภัาคเหน�อตอนบัน”

Abdulquadri A.F. and Mohammed B.T. (2012) “the role of agricultural cooperatives

in agricultural mechanization in Nigeria” Bouckova B. (2002) “agricultural co-operatives: perspectives for the 21st century” Elena Garnevska, Gouzhong Liu and Nicola Mary Shadbolt (2011) “factors for

successful development of farmer cooperatives in Northwest China” 6

แนวคดและทฤษฏี/แนวคดวธุ/การและหล�ก

การสหกรณ์�แนวคดการพั�ฒนาธุรกจการเกษตร

แนวคดการวเคราะห�การถดถอยโลจสตกส�

(Logistic Regression)

แนวคดการพั�ฒนาเกษตรกรส��เกษตรกรป็ราดเป็ร��องหร�อสมา

ร�ทฟาร�มเมอร�(smart farmer)

คณ์สมบั�ตต�วบั�งช/2:1. ม/ความร��ในเร��องท/�ท)าอย��2. ม/ข�อม�ลป็ระกอบัการต�ดสนใจ3. ม/การบัรหารจ�ดการผู้ลผู้ลตและการตลาด4. ม/ความตระหน�กถ<งคณ์ภัาพัสนค�า/ความป็ลอดภั�ยของผู้��บัรโภัค5. ม/ความร�บัผู้ดชอบัต�อส�งแวดล�อม/ส�งคม6. ม/ความภั�มใจในความเป็+นเกษตรกร

7

สหกรณ์�การเกษตร “สหกรณ์�ท/�จ�ดต�2งข<2นตามพัระราชบั�ญญ�ตสหกรณ์� พั.ศ. 2542 ในหม��ผู้��ม/อาช/พัทางการเกษตร โดยม/จดม�งหมายเพั��อให�สมาชกด)าเนนกจการร�วมก�นและช�วยเหล�อซื้<�งก�นและก�น เพั��อแก�ไข ความเด�อดร�อนในการป็ระกอบัอาช/พัของสมาชก และช�วยยกฐานะความเป็+นอย��ของสมาชกให�ด/ข<2น”

สหกรณ์�ฯท��วไป็ อย��ในความอนเคราะห�ของกรมส�งเสรมสหกรณ์�

สหกรณ์�ฯในเขตพั�ฒนา ในเขต รพัช. ของส)าน�กงานเร�งร�ดพั�ฒนาชนบัท_กรป็.กลาง ของกองบั�ญชาการทหารส�งสด_ในเขตนคม ของกรมป็ระชาสงเคราะห�

สหกรณ์�ฯป็ฏีร�ป็พัเศษ จ�ดต�2งข<2นตามกล�มอาช/พัโดยเฉพัาะ เช�น กล�มผู้��ผู้ลต ผู้��ป็ล�ก

ภัาคเกษตร

ป็ระมง

นคมการเกษต

รนอก

เกษตรออมทร�พัย�ร�านค�าบัรการเครดตย�

เน/�ยน

การเป็+นสมาชกโดยสม�ครใจและเป็>ดกว�าง การควบัคมโดยสมาชกตามหล�กป็ระชาธุป็ไตย การม/ส�วนร�วมทางเศรษฐกจของสมาชก การป็กครองตนเองและความเป็+นอสระ การศ<กษา ฝึFกอบัรมและสารสนเทศ การร�วมม�อระหว�างสหกรณ์� การเอ�2ออาทรต�อชมชน ธุรกจสนเช��อ

ธุรกจร�บัฝึากเงน ธุรกจจ�ดหาสนค�ามาจ)าหน�าย ป็Gย ยา เคร��องจ�กร น)2าม�น ธุรกจรวบัรวมผู้ลตผู้ลการเกษตรและแป็รร�ป็จ)าหน�าย ธุรกจให�บัรการป็ระเภั

ท

หล�กการ

ธุรกจ

ข�อเท;จจรง

8

7 ป็ระเภัท

จ)านวนสหกรณ์�ในป็ระเทศไทยป็ระเภัทสหกรณ์� สหกรณ์� สมาชก

จ)านวน (แห�ง)

ร�อยละ สมาชก (ราย)

ร�อยละสหกรณ์�ภัาคการเกษตร 3,881 54.72 6,601,495 58.55 - สหกรณ์�การเกษตร 3,712 52.80 6,397,751 56.74 - สหกรณ์�ป็ระมง 79 1.11 15,317 0.14 - สหกรณ์�นคม 90 1.27 188,427 1.67สหกรณ์�นอกภัาคการเกษตร 3,212 45.28 4,674,309 41.45 - สหกรณ์�ออมทร�พัย� 1,396 19.68 2,771,351 24.58 - สหกรณ์�ร�านค�า 174 2.45 731,042 6.48 - สหกรณ์�บัรการ 1,134 15.99 461,104 4.09 - สหกรณ์�เครดตย�เน/ยน 508 7.16 710,812 6.30

รวม 7,093 100 11,275,804 100ในทางปฏิบั�ติได้�มี�การแยกหน�วยงานภาคร�ฐซึ่��งก�าก�บัด้ แลเป#นพี่��เล�%ยงติามีภารกจของแติ�ละหน�วยงาน: สหกรณ์,การเกษติรเพี่.�อติลาด้ล กค�า ธ.ก.ส. ธ.ก.ส. เน�นสน�บัสน0นสนเชื่.�อ สหกรณ์,กองท0นสวนยาง สกย. เน�นสน�บัสน0นเคร.�องมี.อ อ0ปกรณ์, โรงรมี ติลาด้ สหกรณ์,โคนมี อ.ส.ค. อ0ปกรณ์, จ�ด้สรรโควติาน�%านมีด้บั

ท��มีา: กรมีส�งเสรมีสหกรณ์, (www.cpd.go.th)

9


จ)านวนสหกรณ์�การเกษตรท/�ม/การรวบัรวมผู้ลผู้ลตทางการเกษตร จ)าแนกรายสนค�าสนค�าเกษตร จ)านวน

(แห�ง)ร�อยละ

ยางพัารา (น)2ายาง ยางแผู้�นดบั ยางก�อนถ�วย เศษยาง) 498 39.6ข�าว (ข�าวเป็ล�อกเจ�า ข�าวเป็ล�อกเหน/ยว เมล;ดพั�นธุ�ข�าว) 367 29.2น)2านมดบั 93 7.4ผู้ลไม� (ล)าไย ล2นจ/� มะม�วง กล�วย เงาะ ม�งคด ส�บัป็ะรด ลองกอง มะพัร�าว มะขาม มะละกอ)

75 6.0

ข�าวโพัด (ข�าวโพัดเล/2ยงส�ตว� ข�าวโพัดหวาน ข�าวโพัดฝึ-กอ�อน) 59 4.7ป็าล�มน)2าม�น 39 3.1ม�นส)าป็ะหล�ง 23 1.8อ�อย 20 1.6ผู้�กต�างๆ (หน�อไม�ฝึร��ง หน�อไม� พัรก ถ��วแขก หอมใหญ�) 16 1.3กาแฟ ชา 14 1.1ถ��วต�างๆ (ถ��วเหล�อง ถ��วเข/ยว) 13 1.0เน�2อส�ตว� (โค สกร) 10 0.8ไข� (ไข�เป็+ด ไข�ไก�) 5 0.4หอม กระเท/ยม 5 0.4อ��นๆ (ป็ลาสด สมนไพัร ก�ง มะม�วงหมพัานต� หญ�า งา) 20 1.6

รวม 1,257 100ไม�รวมชมนมสหกรณ์� และสหกรณ์�การเกษตรเพั��อตลาดล�กค�า ธุ.ก.ส.

ท��มีา: กรมีส�งเสรมีสหกรณ์, (www.cpd.go.th)

10


นโยบัายและการด)าเนนงานเพั��อพั�ฒนาสหกรณ์�การเกษตรของป็ระเทศไทยช�วงเวลา นโยบัายส)าค�ญ

ช�วงก�อนแผู้นพั�ฒนาฯ

- ป็: 2458 จ�ดต�2งสหกรณ์�ในกรมพัาณ์ชย�และสถตพัยากรณ์� เพั��อหาทนไถ�ถอนหน/2ให�ชาวนา- ป็: 2459 จดทะเบั/ยนจ�ดต�2งสหกรณ์�แห�งแรกท/�จ�งหว�ดพัษณ์โลก - 2475 ย�ายงานสหกรณ์�มาอย��กระทรวงเกษตรพัาณ์ชยการต�อมาเป็ล/�ยนเป็+นกระทรวงเศรษฐการ- 2483 จ�ดต�2ง ทนส�งเสรมการสหกรณ์� เพั��อช�วยเหล�อสหกรณ์�“ ”ป็ระเภัทต�างๆ- 2493 รวมทนส�งเสรมการสหกรณ์�เข�าด�วยก�น ต�2งเป็+น เงนทนส�ง“เสรมการสหกรณ์�”-2496 ตราพัระราชบั�ญญ�ตยกฐานะกรมสหกรณ์�เป็+นกระทรวงการสหกรณ์� ม/สหกรณ์�ขายข�าวและพั�ชผู้ล

แผู้นพั�ฒนาฯ ฉบั�บัท/� 1(2504-2509)

- เน�นจ�ดต�2งสหกรณ์�เพั�มข<2น ต�อมาการบัรหารจ�ดการไม�ด/ ทนน�อย สมาชกลาออก เลกกจการ- ป็: 2506 ได�ม/การยบักระทรวงสหกรณ์� และจ�ดต�2งกระทรวงพั�ฒนาการแห�งชาต- ให�รวมสหกรณ์�เล;กๆเข�าด�วยก�นเพั��อป็ร�บัป็รงให�เป็+นสหกรณ์�เครดตเพั��อผู้ลตกรรม


- ให�สหกรณ์�ขายพั�ชผู้ลและผู้ลตผู้ลท)าหน�าท/�การค�าโดยตรงก�บัต�างป็ระเทศ- ให�สหกรณ์�ขายข�าวท)าหน�าท/�เป็+นหน�วยร�บัซื้�2อข�าวจากชาวนาตามโครงการช�วยเหล�อชาวนา - ออกพัระราชบั�ญญ�ตสหกรณ์� พั.ศ. 2511 เป็+นกฎีหมายฉบั�บัแรก


- ป็: 2515 ยบักระทรวงพั�ฒนาการแห�งชาต และให�งานสหกรณ์�อย��ในส�งก�ดกระทรวงเกษตรฯ จ�ดต�2งกรมส�งเสรมสหกรณ์�- ขยายงานสหกรณ์�ขายข�าว ให�ม/โรงส/ ฉาง ไซื้โล ช�วยพัยงราคาข�าวเป็ล�อก- ม/โครงการส�งเสรมสหกรณ์�ผู้��เล/2ยงโคนม ก�อต�2งโรงงานแป็รร�ป็น)2านมดบั ขยายงานศ�นย�รวมนม- 2516 ออกกฎีกระทรวง ฉบั�บัท/� 2 ก)าหนดสหกรณ์�เป็+น 6 ป็ระเภัท รวมถ<ง สหกรณ์�การเกษตร ซื้<�งเป็+นจดเร�มต�นของสหกรณ์�การเกษตรในป็-จจบั�น

ท��มีา: แผนพี่�ฒนาเศรษฐกจฯ และแผนกลย0ทธ,ส�งเสรมีสหกรณ์,

11


ช�วงเวลา นโยบัายส)าค�ญแผู้นพั�ฒนาฯ ฉบั�บัท/� 4(พั.ศ. 2520-2524)

- เกดภัาวะเงนเฟ?อ ป็-ญหาเศรษฐกจท��วโลก เน�นขายสนเช��อระยะส�2นและป็านกลางให�เกษตรกรและสถาบั�นเกษตรกร ผู้�าน ธุ.ก.ส.


- ป็-ญหาความแตกแยกในระหว�างสถาบั�นท/�ด)าเนนธุรกจในร�ป็แบับัสหกรณ์�- ส�งเสรมการรวมกล�มของสถาบั�นในชนบัทให�เป็+นสถาบั�นเด/ยวค�อสหกรณ์�การเกษตร-2526 รวมเงนทนต�างๆเข�าด�วยก�น เพั��อให�เป็+นเงนทนหมนเว/ยนเด/ยวก�น ใช�ช��อว�า เงนทนหมนเว/ยนส�งเสรมการสหกรณ์� โดยการ“ ”สน�บัสนนเงนทนดอกเบั/2ยต)�าให�สหกรณ์�ต�างๆก��ย�มไป็ด)าเนนธุรกจให�บัรการแก�สมาชก


- ให�ความส)าค�ญก�บัการรวมกล�มของเกษตรกรและสถาบั�นเกษตรกรเพั��อป็ร�บัป็รงด�านการผู้ลตและการตลาด ป็ร�บัป็รงคณ์ภัาพัการผู้ลต แก�ป็-ญหาด�านการตลาด


- สน�บัสนนให�สถาบั�นเกษตรกรม/แหล�งสนเช��อเพั��อการเกษตรอย�างเพั/ยงพัอ-การฝึFกอบัรมให�ความร��ด�านการบัรหารและการจ�ดการ ต�2งแต�การผู้ลต การพั�ฒนาคณ์ภัาพัสนค�า การตลาด


- ออกพัระราชบั�ญญ�ตสหกรณ์� พั.ศ. 2542- 2542 อนม�ตกรอบัวงเงนโครงการเงนก��เพั��อป็ร�บัโครงสร�างภัาคเกษตร (ASPL) ในอ�ตราดอกเบั/2ยร�อยละ 1 ให�แก�กระทรวงเกษตรฯ เน�นก�อสร�างโครงสร�างพั�2นฐาน เช�น โรงส/ข�าว ไซื้โล ลานตาก- 2542 จ�ดต�2งเป็+น กองทนพั�ฒนาสหกรณ์� “ (กพัส.)


12

นโยบัายและการด)าเนนงานเพั��อพั�ฒนาสหกรณ์�การเกษตรของป็ระเทศไทยข�อเท;จ

จรง

ช�วงเวลา นโยบัายส)าค�ญแผู้นพั�ฒนาฯ ฉบั�บัท/� 9(2545-2549)

- จ�ดท)าแผู้นพั�ฒนาการสหกรณ์� ฉบั�บัท/� 1 (พั.ศ. 2546-2549) เน�นพั�ฒนาคน


- เน�นป็ร�บัป็รงคณ์ภัาพั มาตรฐานสนค�า ตราส�ญล�กษณ์� บัรรจภั�ณ์ฑ์� ความป็ลอดภั�ย- จ�ดท)าแผู้นพั�ฒนาการสหกรณ์� ฉบั�บัท/� 2 (พั.ศ. 2550-2554) เน�นห�วงโซื้�อป็ทาน- จ�ดท)าแผู้นกลยทธุ�กรมส�งเสรมสหกรณ์� ป็: 2552-2555 เน�นการจ�ดการธุรกจสหกรณ์� - ด)าเนนงานโครงการส�งเสรมการรวมกล�ม (cluster) และเช��อมโยงเคร�อข�ายธุรกจภัายใต�ห�วงโซื้�อป็ทานสนค�าต�างๆ ข�าว เมล;ดพั�นธุ�ข�าว ป็าล�มน)2าม�น ยางพัารา ถ��วเหล�อง เน�2อส�ตว� ก�ง-2549-2553 ด)าเนนงานโครงการผู้ลตข�าวหอมมะลมาตรฐานเพั��อการส�งออกในพั�2นท/�ท�งกลาร�องไห� และพั�ฒนาสนค�าเกษตรอนทร/ย�และสนค�าป็ลอดภั�ย


- พั�ฒนาเคร�อข�ายให�ม/การเช��อมโยงต�2งแต�การเป็+นผู้��รวบัรวมผู้ลผู้ลต การขนส�ง จนถ<งเป็+นผู้��จ)าหน�ายผู้ลผู้ลตทางการเกษตร ส�งเสรมการจ�ดต�2งศ�นย�กระจายสนค�าเกษตรท/�เป็+นธุรกจครบัวงจร- จ�ดท)าแผู้นพั�ฒนาการสหกรณ์� ฉบั�บัท/� 3 (พั.ศ. 2555-2559) เน�นการสร�างความเข�มแข;งให�แก�สหกรณ์�- 2555 ป็ระกาศให�สหกรณ์�เป็+นวาระแห�งชาต- โครงการเช��อมโยงเคร�อข�ายสหกรณ์�ตลอดห�วงโซื้�คณ์ภัาพัเมล;ดพั�นธุ�ข�าวสหกรณ์� ส�งเสรมข�าว GAP และข�าว GI -ส�งเสรมการแป็รร�ป็ เช�น ข�าวแป็รร�ป็เป็+นข�าวสาร - โครงการจ�ดท)าศ�นย�กระจายสนค�าสหกรณ์�น)าร�อง- นโยบัายของพัาณ์ชย�จ�งหว�ดโครงการเคร�อข�ายผู้ลตสนค�าตราส�ญล�กษณ์�เด/ยวก�น


13

นโยบัายและการด)าเนนงานเพั��อพั�ฒนาสหกรณ์�การเกษตรของป็ระเทศไทยข�อเท;จ

จรง

ข�อม�ลท��วไป็ของสหกรณ์�การเกษตรกล�มต�วอย�างในพั�2นท/�ศ<กษา

รายการ จ)านวนต�วอย�าง

N

ต)�าสดMinimum

ส�งสดMaxim

um

ค�าเฉล/�ยMean

ส�วนเบั/�ยงเบัน

มาตรฐานStd.

Deviation

ระยะเวลาการจ�ดต�2งสหกรณ์� (ป็:)

269 1 72 29.51 12.857

จ)านวนสมาชก (ราย)269 13 11,863

2,179.33

2,227.985

จ)านวนสมาชกสมทบั (ราย)269 0 6,432

296.84

775.250

ทนเร�อนห�น (บัาท)269 3,237

614,383,600

48,855,004

71,789,448

จ)านวนคณ์ะกรรมการ (คน) 259 7 19 12.62 2.813จ)านวนบัคลากร (คน) 268 0 546 17.55 37.126จ)านวนพัน�กงานช��วคราว (คน) 269 0 424 7.14 29.973อายผู้��น)าฝึJายจ�ดการธุรกจ (ป็:) 247 24 75 48.94 8.616การศ<กษาผู้��น)าฝึJายจ�ดการธุรกจ (ป็:) 247 4 18 15.23 2.588

ระยะเวลาท/�ผู้��จ�ดการท)างานท/�สหกรณ์� (ป็:) 247 1 42 19.18 10.784

ระยะเวลาท/�รวบัรวมผู้ลผู้ลตเกษตร (ป็:) 253 1 55 18.10 11.857

จ)านวนสนค�าเกษตรท/�รวบัรวม (ชนด) 269 1 7 1.61 1.000

จ)านวนจดร�บัซื้�2อสนค�าเกษตร (แห�ง) 266 1 10 1.36 .997

ท��มีา: จากการส�ารวจ 14


จ)านวนสหกรณ์�การเกษตรกล�มต�วอย�างท/�ม/การรวบัรวมผู้ลผู้ลตจ)าแนกรายสนค�า

สนค�าเกษตร จ)านวน (แห�ง)(n=269)

ร�อยละ

(100)

สนค�าเกษตร จ)านวน (แห�ง)(n=269)

ร�อยละ

(100)

1. ข�าว 122 45.35

6. ข�าวโพัดเล/2ยงส�ตว� 19 7.1

1.1) รวบัรวมข�าวเป็ล�อก 65 24.2

6.1) รวบัรวมข�าวโพัดเล/2ยงส�ตว� 17 6.3

1.2) แป็รร�ป็เป็+นข�าวสาร 43 16.0

6.2) โม� และลดความช�2น 2 0.7

1.3) เมล;ดพั�นธุ�ข�าว 14 5.2 6.3) เมล;ดพั�นธุ�ข�าวโพัด 5 1.92. ยางพัารา 55 20.4

57. ป็าล�มน)2าม�น 19 7.1

2.1) รวบัรวมยาง 31 11.5

8. ข�าวโพัดหวาน ข�าวโพัดฝึ-กอ�อน 15 5.6

2.2) แป็รร�ป็ยางพัารา 24 8.9 9. รวบัรวมถ��วต�างๆ 14 5.23. น)2านมดบั 33 12.6

810. รวบัรวมผู้�กต�างๆ 7 2.6

3.1) รวบัรวมน)2านมดบัแบับัง�าย 15 5.6 11. รวบัรวมอ�อย 6 2.23

3.2) รวบัรวมน)2านมดบัคณ์ภัาพั 14 5.2 12. รวบัรวมหม� ไก� ป็ลา 6 2.2

3.3) แป็รร�ป็เป็+นผู้ลตภั�ณ์ฑ์�ต�างๆ 4 1.5 13. รวบัรวมห�วหอม กระเท/ยม

หอมใหญ� 4 1.5

4. ผู้ลไม� 29 10.78

14. รวบัรวมเมล;ดกาแฟ ชา และแป็รร�ป็ 2 0.7

4.1) รวบัรวมผู้ลไม� 21 7.8 15. รวมเมล;ดกาแฟ ชา 1 0.4 4.2) ค�ดเกรด ส�งห�างฯ ส�งออก 8 3.0 16. รวบัรวมต�นกล�วยไม�แก� 1 0.4

4.3) แป็รร�ป็โดยอบัแห�ง 3 1.1 17. รวบัรวมไข� (เป็+ด ไก�) 1 0.45. ม�นส)าป็ะหล�ง 25 9.29 18. รวบัรวมไข�และค�ดเกรด

บัรรจภั�ณ์ฑ์� 1 0.4

5.1) รวบัรวมม�นส)าป็ะหล�ง 24 8.9 19. โคเน�2อแป็รร�ป็ (เน�2อโคขน) 1 0.4

5.2) แป็รร�ป็เป็+นม�นเส�นสะอาด 1 0.4 20. ผู้ลตอาหาร 3 1.1

21. ผู้ลตป็Gยอนทร/ย� 5 1.9

ท��มีา: จากการส�ารวจ15


การด)าเนนธุรกจสนค�าเกษตรของสหกรณ์�การเกษตรกล�มต�วอย�าง

การด)าเนนธุรกจ จ)านวน (แห�ง)

ร�อยละ

จ)านวนสหกรณ์�การเกษตรท/�ด)าเนนธุรกจสนค�าเกษตรได�ส)าเร;จ

105 39

จ)านวนสหกรณ์�การเกษตรท/�ด)าเนนธุรกจสนค�าเกษตรไม�ส)าเร;จ

164 61

รวม 269 100

ผู้ลการศ<กษา

ท��มีา: จากผลการศ�กษา

16

ความแตกต�างของสหกรณ์�การเกษตรท/�ป็ระสบัความส)าเร;จ

และไม�ป็ระสบัความส)าเร;จในการด)าเนนธุรกจสนค�าเกษตร

***P<0.001 **P<0.01 *P<0.05

คณ์ล�กษณ์ะ ส)าเร;จ(n= 105)

ไม�ส)าเร;จ(n=16

4)

คณ์ล�กษณ์ะ ส)าเร;จ(n= 105)

ไม�ส)าเร;จ(n=164)

1. ระยะเวลาการก�อต�2งสหกรณ์�ฯ (ป็:)

30.31

28.99

14. ระยะเวลาท/�รวบัรวมผู้ลผู้ลต (ป็:)

20.70**

16.25**

2. จ)านวนสมาชก (ราย) 2379.94

2050.88

15. ป็ระชมร�วมก�บัสมาชก (คร�2ง/ป็:)

2.77* 2.09*

3. จ)านวนสมาชกสมทบั (ราย) 370.45

249.72

16. จ�ดอบัรมให�ความร��แก�สมาชก (คร�2ง/ป็:)

2.56***

1.74***

4. เจ�าหน�าท/�ของสหกรณ์�ฯ 26.66***

11.68***

17. สนค�าท/�รวบัรวม (ชนด) 1.82**

1.47**

5. พัน�กงานช��วคราว (ราย) 12.94**

3.43**

18. จ)านวนคร�2งท/�ม/การป็ระชมคณ์ะกรรมการ (คร�2ง/ป็:)

11.4211.32

6. จ)านวนคณ์ะกรรมการ (ราย) 12.29

12.83

19. จ)านวนจดร�บัซื้�2อสนค�าเกษตร (จด) 1.50 1.27

7. จ)านวนคณ์ะกรรมการชาย (ราย) 10.07

10.50

20. เงนทนท�2งหมด (เร�อนห�น ด)าเนนงานสะสม ส)ารอง) (ลบั.)

301.38*

202.32*

8. จ)านวนคณ์ะกรรมการหญง (ราย)

1.89 2.27 21. จ)านวนเงนร�บัฝึากจากสมาชก (ล�านบัาท)

94.6181.04

9. จ)านวนคร�2งท/�จ�ดอบัรมให�เจ�าหน�าท/� (คร�2ง/ป็:)

2.76 2.25 22. จ)านวนเงนให�ก��แก�สมาชก (ล�านบัาท) 132.28

117.90

10. อายเฉล/�ยของผู้��น)าฝึJายจ�ดการ (ป็:)

49.25

48.74

23. จ)านวนหน/2สนท�2งหมด (หมนเว/ยน ไม�หมนเว/ยน) (ลบั.)

189.47

200.99

11. การศ<กษาเฉล/�ยของผู้��น)าฝึJายจ�ดการ (ป็:)

15.18

15.26

24. รายได� (ล�านบัาท) 112.50***

49.81***

12. ระยะเวลาท/�ผู้��น)าฝึJายจ�ดการท)างานท/�สหกรณ์�ฯ (ป็:)

19.34

19.07

25. ก)าไร (ล�านบัาท) 6.77* 4.34*

13. จ)านวนคร�2งท/�ผู้��น)าฝึJายจ�ดการเข�าร�บัการฝึFกอบัรม (คร�2ง/ป็:)

7.01 5.46


17


ป็ระเภัทธุรกจท/�ท)าก)าไรให�แก�สหกรณ์�การเกษตร

ธุรกจท/�ท)าก)าไรมากท/�สด สหกรณ์�ฯท/�ส)าเร;จ(n=105 )

สหกรณ์�ฯท/�ไม�ส)าเร;จ

(n=164)จ)านวน ร�อยละ จ)านวน ร�อยละ

1. ธุรกจสนเช��อ 60 57.1 111 67.7

2. ธุรกจจ�ดหา 4 3.8 20 12.2

3. ธุรกจรวบัรวมผู้ลผู้ลต

17 16.2 29 17.7

4. ธุรกจแป็รร�ป็ 24 22.9 4 2.4


18


การศ<กษาป็-จจ�ยท/�ม/ผู้ลต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตรของสหกรณ์�การเกษตรโดยวธุ/วเคราะห�การถดถอยโลจสตกส� (Logistic Regression Analysis)

เป็+นต�วแป็รเชงกล�ม (categorical variable) ม/ค�าเป็+น 2 ค�า ค�อ 0 ก�บั 1 1. ม/การรวบัรวมผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตร2. ม/การเพั�มม�ลค�าสนค�าเกษตรท/�รวบัรวมโดยการค�ดเกรด

พั�ฒนาบัรรจภั�ณ์ฑ์� หร�อแป็รร�ป็3. ม/ตลาดจ)าหน�ายสนค�าท/�ม��นคงแน�นอน4. ม/การด)าเนนงานตดต�อก�นอย�างน�อย 3 ป็: (2554-

2556)

ท�2งต�วแป็รผู้ลกระทบัแบับัเชงกล�ม (nominal variables) และต�วแป็รชนดต�อเน��อง (continuous variables) ป็ระกอบัด�วย ต�วแป็รด�านองค�กรและบัคลการ ด�านทนและการเงน ด�านว�ตถดบัและว�สดอป็กรณ์� ด�านการบัรหารจ�ดการ ด�านการตลาด และด�านสมาชก จ)านวน 39 ต�วแป็ร

19


ต�วแป็รตาม (Dependent variable: Y)

ต�วแป็รอสระ (Independent variable: X)

ต�วแป็รอสระ (Independent variable: X)

ระยะเวลาการก�อต�2งสหกรณ์�ฯ (X1

)รายได�ท�2งหมดของสหกรณ์�ฯ (X2

1)จ)านวนสมาชกสหกรณ์�ฯ (X2

)จ)านวนเงนท/�ได�ร�บัการสน�บัสนนจากภัาคร�ฐเพั��อการแป็รร�ป็สนค�าเกษตร

(X2

2)จ)านวนสมาชกสมทบัสหกรณ์�ฯ (X3

)ได�ร�บัการสน�บัสนนเพั��อด)าเนนงานเก/�ยวก�บัธุรกจแป็รร�ป็สนค�าเกษตร

(X2

3)จ)านวนเจ�าหน�าท/�ของสหกรณ์�ฯ (X4

)จ)านวนสนค�าเกษตรท/�สหกรณ์�ด)าเนนการรวบัรวม (X2

4)จ)านวนพัน�กงานช��วคราวของสหกรณ์�ฯ (X5

)ม/รถบัรรทกของสหกรณ์�เองเพั��อใช�ในการขนส�งสนค�า (X2

5)จ)านวนคณ์ะกรรมการบัรหารสหกรณ์�ฯ (X6

)ม/เคร��องจ�กร อป็กรณ์� เช�น โรงอบั โรงส/ โรคค�ดเมล;ดพั�นธุ� หร�อโรงแป็รร�ป็สนค�าเกษตร

(X2

6)อายเฉล/�ยของผู้��น)าฝึJายจ�ดการ (X7

)สนค�าของสหกรณ์�การเกษตรสามารถตรวจสอบัย�อนกล�บัถ<งเกษตรกรสมาชกผู้��ผู้ลตได�

(X2

7)การศ<กษาเฉล/�ยของผู้��น)าฝึJายจ�ดการ (X8

)ม/ระบับัควบัคมคณ์ภัาพัการผู้ลตสนค�าเกษตรของเกษตรกรสมาชก

(X2

8)ระยะเวลาท/�ผู้��น)าฝึJายจ�ดการท)างานท/�สหกรณ์�ฯ

(X9

)ม/สนค�าของสหกรณ์�การเกษตร ท/�ได�ร�บัการร�บัรองมาตรฐาน (X2

9)จ)านวนคร�2งท/�ผู้��น)าฝึJายจ�ดการเข�าร�บัการฝึFกอบัรม

(X1

0)ม/การร�บัซื้�2อผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตรจากเกษตรกรสมาชกในราคาท/�ส�งกว�าท�องตลาด

(X3

0)จ)านวนคร�2งท/�ม/การป็ระชมคณ์ะกรรมการบัรหารสหกรณ์�ฯ

(X1

1)ม/การให�เครดตซื้�2อป็-จจ�ยการผู้ลต (X3

1)จ)านวนคร�2งท/�จ�ดอบัรมให�เจ�าหน�าท/�สหกรณ์�ฯ

(X1

2)ม/การสน�บัสนนให�สมาชกผู้ลตสนค�าป็ลอดภั�ยได�มาตรฐาน GAP อนทร/ย�

(X3

2)จ)านวนคร�2งท/�ป็ระชมร�วมก�บัสมาชก (X1

3)ม/การสน�บัสนนให�สมาชกใช�เมล;ดพั�นธุ�ด/ (X3

3)จ)านวนคร�2งท/�จ�ดอบัรมให�ความร��แก�สมาชก

(X1

4)ม/การก)าหนดให�สมาชกท)าแผู้นการผู้ลต (X3

4)ระยะเวลาท/�ด)าเนนงานรวบัรวมผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตร

(X1

5)ม/การให�สมาชกสามารถเข�าถ<งข�อม�ลข�าวสารการผู้ลต การตลาด

(X3

5)จ)านวนจดร�บัซื้�2อสนค�าเกษตร (X1

6)ม/การสน�บัสนนให�เกษตรกรสมาชกผู้ลตสนค�านอกฤด�กาล (X3

6)เงนทนส)าหร�บัด)าเนนธุรกจรวบัรวมและแป็รร�ป็สนค�าเกษตร

(X1

7)ม/การก)าหนดให�สมาชกบั�นท<กข�อม�ลการผู้ลต/การเก;บัเก/�ยว (X3

7)จ)านวนเงนร�บัฝึากจากสมาชกสหกรณ์�ฯ (X1

8)ม/ตลาดแน�นอน (X3

8)จ)านวนเงนให�ก��แก�สมาชกสหกรณ์�ฯ (X1

9)ม/การเฉล/�ยค�นก)าไรจากการขายสนค�าเกษตรให�แก�เกษตรกรสมาชก

(X3

9)จ)านวนหน/2สนท�2งหมดของสหกรณ์�ฯ (หมนเว/ยน ไม�หมนเว/ยน)

(X2

0)

20


ต�วแป็รอสระ (X) 39 ต�วแป็ร ม/ความส�มพั�นธุ�อย�างม/น�ยส)าค�ญทางสถตก�บัต�วแป็รตาม (Y) 17 ต�วแป็รต�วแ

ป็รค)าอธุบัาย/หน�วย ค�า

เฉล/�ยX4 1. จ)านวนเจ�าหน�าท/�ของสหกรณ์�ฯ (ราย) 17.55X13 2. จ)านวนคร�2งท/�ป็ระชมร�วมก�บัสมาชก (คร�2ง/ป็:) 2.36X14 3. จ)านวนคร�2งท/�จ�ดอบัรมให�ความร��แก�สมาชก (คร�2ง/ป็:) 2.06X15 4. ระยะเวลาท/�ด)าเนนงานรวบัรวมผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตร (ป็:) 18.10X17 5. เงนทนส)าหร�บัด)าเนนธุรกจรวบัรวมและแป็รร�ป็สนค�าเกษตร (ล�าน

บัาท) 22.39

X21 6. รายได�ท�2งหมดของสหกรณ์�การเกษตร (ล�านบัาท) 5.286

X22 7. จ)านวนเงนท/�ได�ร�บัการสน�บัสนนเพั��อการแป็รร�ป็สนค�าเกษตร (ล�านบัาท)

1.208

X23 8. ได�ร�บัการสน�บัสนนจากภัาคร�ฐเพั��อด)าเนนงานเก/�ยวก�บัธุรกจแป็รร�ป็สนค�าเกษตร (ได�/ไม�ได�)

1/0

X24 9. จ)านวนสนค�าเกษตรท/�สหกรณ์�ด)าเนนการรวบัรวม (ชนด) 1.61X25 10. ม/รถบัรรทกของสหกรณ์�เองเพั��อใช�ในการขนส�งสนค�า (ม//ไม�ม/) 1/0X26 11. ม/เคร��องจ�กร อป็กรณ์� เช�น โรงอบั โรงส/ โรคค�ดเมล;ดพั�นธุ� หร�อโรง

แป็รร�ป็สนค�าเกษตร (ม//ไม�ม/)1/0

X27 12. สนค�าของสหกรณ์�การเกษตรสามารถตรวจสอบัย�อนกล�บัถ<งเกษตรกรสมาชกผู้��ผู้ลตได� (ได�/ไม�ได�)

1/0

X28 13. ม/ระบับัควบัคมคณ์ภัาพัการผู้ลตสนค�าเกษตรของเกษตรกรสมาชก (ม//ไม�ม/)

1/0

X29 14. ม/สนค�าของสหกรณ์�การเกษตรท/�ได�ร�บัการร�บัรองมาตรฐาน (ม//ไม�ม/)

1/0

X30 15. ม/การร�บัซื้�2อผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตรจากเกษตรกรสมาชกในราคาท/�ส�งกว�าท�องตลาด (ม//ไม�ม/)

1/0

X38 16. ม/ตลาดแน�นอน (ม//ไม�ม/) 1/0X39 17. ม/การเฉล/�ยค�นก)าไรจากการขายสนค�าเกษตรให�แก�เกษตรกรสมาชก

(ม//ไม�ม/)1/0

ต�วแป็รอสระ (Independent variable: X) น)าเข�าส��โมเดล

21


การวเคราะห�ความส�มพั�นธุ�ของต�วแป็ร

Y X4 X13 X14 X15 X17 X21 X22 X23 X24 X25 X26 X27 X28 X29 X30 X38

X4 .197**

X13 .141*

-0.01

1X14 .208

**0.10

2.440**

X15 .242**

.279**

0.110

.169**

X17 .150*

0.058

-0.02

1

0.096

-0.01

7X21 .355

**0.09

20.05

0.201**

0.082

.156*

X22 .254**

.169**

0.011

.168**

.264**

.381**

.132*

X23 .171**

0.039

-0.07

8

-0.02

5

0.086

0.007

.189**

0.103

X24 .497**

.160**

-0.03

2

0.109

.195**

0.039

.239**

.138*

0.075

X25 .185**

.267**

0.057

0.067

.207**

0.048

-0.00

2

0.122

0.039

.197**

X26 .286**

.163**

.170**

.173**

.157*

0.086

.246**

0.031

0.096

.233**

0.103

X27 .347**

0.078

.142*

.204**

0.116

0.111

.300**

.194**

0.065

.203**

-0.05

5

.175**

X28 .343**

.234**

.203**

.218**

.173**

0.021

.185**

.182**

0.039

.174**

0.049

.271**

.324**

X29 .258**

0.044

0.037

0.059

0.027

0.022

.199**

.122*

0.088

.204**

0.017

0.108

.193**

.190**

X30 .326**

0.070

.135*

.188**

0.103

0.088

.277**

.165**

.154*

0.099

-0.00

8

.213**

.298**

.228**

.130*

X38 .167**

0.052

0.004

0.061

0.070

0.035

.182**

0.060

0.035

0.104

-0.04

3

0.108

.182**

0.032

0.104

.267**

X39 .242**

0.055

0.048

.122*

-0.00

5

0.093

.226**

0.103

0.070

.155*

-0.04

6

.205**

.545**

.151*

.249**

.182**

.160**

**P<0.01; *P<0.05

ตรวจสอบัป็-ญหาต�วแป็รอสระม/ความส�มพั�นธุ�ก�น (multicollinearity)

22


ร�ป็แบับัสมการ

Y = ln(odds ratio) = ln p(event) = b0 + b1x1 + b2x2 + …, + bpxp

1-p(event)โด้ยท��Y = ติ�วแปรติามี (dependent variable) มี�ค�าเป#น 0 เมี.�อสหกรณ์,การเกษติรเป#นสหกรณ์,ฯท��ไมี�สามีารถ

พี่�ฒนาธ0รกจสนค�าเกษติรได้�อย�างส�าเร9จ มี�ค�าเป#น 1 เมี.�อสหกรณ์,การเกษติรเป#นสหกรณ์,ฯท��สามีารถ

พี่�ฒนาธ0รกจสนค�าเกษติรได้�อย�างส�าเร9จb0 = ค�าคงท�� (constant)

b1-p = ค�าพี่ารามีเติอร,ส�มีประสทธ:ถด้ถอยของติ�วพี่ยากรณ์,ท�� 1 ถ�ง p x1-p = ติ�วแปรอสระ/ติ�วพี่ยากรณ์, (independent variables: X) ท�� 1 ถ�ง

p (1-17)

23


ผู้ลการวเคราะห�

Number of observation 269

Constant -5.761

-2log likelihood 181.726

Cox & Snell R2 .434

Nagelkerke R2 .583

Chi-square (Hosmer and Lemeshow Test) 4.193 (Sig .839)

Chi square value 129.843 (sig. 000)

Percent correct prediction (Overall Percentage) 81.6

24


ต�วแป็ร b

Coefficient

Wald Stat Sig. Exp(B)

Odds Ratio1. จ)านวนเจ�าหน�าท/�ของสหกรณ์� .014 .885 .34

71.014

2. จ)านวนคร�2งท/�ป็ระชมร�วมก�บัสมาชก .073 .925 .336

1.076

3. จ)านวนคร�2งท/�จ�ดอบัรมให�ความร��แก�สมาชก .038 .160 .689

1.039

4. ระยะเวลาท/�ด)าเนนงานรวบัรวมผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตร .022 1.542 .214

1.022

5. เงนทนส)าหร�บัด)าเนนธุรกจรวบัรวมและแป็รร�ป็สนค�าเกษตร

.004 1.520 .218

1.004

6. รายได�ท�2งหมดของสหกรณ์�การเกษตร .002 .674 .412

1.002

7. จ)านวนเงนท/�ได�ร�บัการสน�บัสนนเพั��อการแป็รร�ป็สนค�าเกษตร

.022 .280 .597

1.022

8. ได�ร�บัการสน�บัสนนจากภัาคร�ฐเพั��อด)าเนนงานเก/�ยวก�บัธุรกจแป็รร�ป็สนค�า

1.0256.455 .011

2.787*

9. จ)านวนสนค�าเกษตรท/�สหกรณ์�ด)าเนนการรวบัรวม .038 .039 .844

1.039

10. ม/รถบัรรทกของสหกรณ์�เองเพั��อใช�ในการขนส�งสนค�า .325 .538 .463

1.384

11. ม/เคร��องจ�กร อป็กรณ์� เช�น โรงอบั โรงส/ โรคค�ดเมล;ดพั�นธุ� หร�อโรงแป็รร�ป็ พัร�อม

2.23227.281

.000

9.321***

12. สนค�าของสหกรณ์�การเกษตรสามารถตรวจสอบัย�อนกล�บัถ<งเกษตรกรสมาชกผู้��ผู้ลตได�

.674 2.133 .144

1.963

13. ม/ระบับัควบัคมคณ์ภัาพัการผู้ลตสนค�าเกษตรของเกษตรกรสมาชก

.274 .360 .548

1.316

14. ม/สนค�าของสหกรณ์�การเกษตรท/�ได�ร�บัการร�บัรองมาตรฐาน

1.0254.876 .027

2.787*

15. ม/การร�บัซื้�2อผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตรจากเกษตรกรสมาชกในราคาท/�ส�งกว�าท�องตลาด

.343 .782 .377

1.409

16. ม/ตลาดแน�นอน 1.3536.727 .009

3.868**

17. ม/การเฉล/�ยค�นก)าไรจากการขายสนค�าเกษตรให�แก�เกษตรกรสมาชก

.718 1.796 .180

2.051

***P<0.001 ** P<0.01 *P<0.05

ผู้ลการวเคราะห�


25


ความเห;นของสหกรณ์�การเกษตรต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตร:ป็-จจ�ยท/�ท)าให�สหกรณ์�การเกษตรสามารถด)าเนนธุรกจสนค�าเกษตรได�ส)าเร;จ

ความเห;นต�อป็-จจ�ยส��ความส)าเร;จ สหกรณ์�ฯท/�ส)าเร;จ (n=105)

สหกรณ์�ฯท/�ไม�ส)าเร;จ (n=164)จ)านวน ร�อยละ จ)านวน ร�อยละ

1. ศ�กยภัาพัผู้��น)าและความร��ความช)านาญของเจ�าหน�าท/�

15 14.3 17 10.42. ม/เงนทนพัร�อม การเงนม��นคง 15 14.3 21 12.83. การสน�บัสนนจากหน�วยงานภัาคร�ฐ 15 14.3 17 10.44. ม/ความพัร�อมด�านเคร��องม�อเคร��องจ�กร ว�สดอป็กรณ์�ต�างๆ

13 12.4 10 6.15. สนค�าเกษตรม/ในท�องถ�น เพั/ยงพัอ สม)�าเสมอ 7 6.7 13 7.96. ม/การบัรหารจ�ดการท/�ด/ วางแผู้นร�วมก�น สามารถควบัคมผู้ลผู้ลตได� (2)

32 30.5 23 14.07. นโยบัายของสหกรณ์�การเกษตรให�ความส)าค�ญ 13 12.4 6 3.78. ด)าเนนการอย�างต�อเน��อง 15 14.3 8 4.99. ป็ร�บัต�วได�ตามสถานการณ์� 2 1.9 2 1.210. พั�ฒนาสนค�าให�ได�คณ์ภัาพัมาตรฐาน (1) 38 36.2 40 24.411. ผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพัส�ง อนทร/ย� ป็ลอดสารพัษ 7 6.7 5 3.012. สนค�าสามารถตรวจสอบัย�อนกล�บัได� สร�างความน�าเช��อถ�อ

13 12.4 11 6.713. จ�ดโซื้นการผู้ลตโดยการรวมกล�มสมาชก 6 5.7 5 3.014. ต�นทนในการผู้ลตต)�า 3 2.9 3 1.815. ม/ตลาดรองร�บั (5) 17 16.2 29 17.716. ผู้ลตสนค�าตรงตามความต�องการของตลาด 14 13.3 15 9.117. ม/การป็ระชาส�มพั�นธุ� ออกงานต�างๆ 2 1.9 6 3.718. ม/การสร�างเคร�อข�ายค��ค�า สหกรณ์�ด�วยก�น และเอกชน

6 5.7 1 0.619. สมาชกให�ความร�วมม�อ (3) 31 29.5 30 18.320. การให�ความร��ความเข�าใจแก�สมาชกอย�างต�อเน��อง (4)

25 23.8 17 10.4


26


ป็-จจ�ยท/�เป็+นป็-ญหาอป็สรรค สหกรณ์�ฯท/�ส)าเร;จ

(n=105)


(n=164)จ)านวน ร�อย

ละจ)านวน ร�อย

ละ1. บัคลากรขาดความร�� ความช)านาญ ท�กษะ (2) 33 31.

447 28.

72. ขาดแคลนบัคลากร แรงงาน 15 14.

318 11.

03. ขาดแคลนเงนทน (1) 38 36.

268 41.

54. ขาดการสน�บัสนนจากภัาคร�ฐอย�างต�อเน��อง 12 1.4 20 12.

25. ขาดเคร��องม�อเคร��องจ�กร ว�สดอป็กรณ์� เทคโนโลย/ท/�ม/ป็ระสทธุภัาพั (3)

28 26.7

26 15.9

6. ขาดพั�2นท/� จดร�บัซื้�2อ สต@อก ลานตาก 2 1.9 7 4.37. ไม�สามารถรวบัรวมผู้ลผู้ลตได�ในป็รมาณ์ท/�แน�นอนสม)�าเสมอ 3 2.9 13 7.98. ป็รมาณ์ผู้ลผู้ลตสนค�าเกษตรในพั�2นท/�ม/น�อย 3 2.9 10 6.19. ไม�สามารถป็ร�บัต�วได�ท�นตามความผู้�นผู้วนของราคาสนค�า

5 4.8 4 2.4

10. ไม�สามารถจ�ดการก�บัสนค�าท/�ม/ข�อจ)าก�ดในการแป็รร�ป็ได�

0 0 2 1.2

11. นโยบัายร�ฐและการบัรหารจ�ดการไม�เอ�2อต�อการพั�ฒนาธุรกจแป็รร�ป็

11 10.5

10 6.1

12. ไม�สามารถป็ร�บัต�วรองร�บันโยบัายภัาคร�ฐท/�ไม�เอ�2อต�อการพั�ฒนา

8 7.6 13 7.9

13. ไม�สามารถบัรหารจ�ดการต�นทนท/�ส�งเกนไป็ได� 17 16.2

15 9.1

14. สนค�าท/�ผู้ลตได�ไม�ม/คณ์ภัาพั ไม�ตรงความต�องการของตลาด

7 6.7 8 4.9

15. ขาดตลาด และตลาดไม�ม��นคงแน�นอน (4) 16 15.2

34 20.7

16. ม/ค��แข�งทางการตลาดจ)านวนมาก 8 7.6 14 8.517. ขาดความซื้��อส�ตย�และความร�วมม�อของสมาชก เป็ล/�ยนไป็ขายสนค�าให�พั�อค�าในช�วงราคาส�ง

6 5.7 7 4.3

ความเห;นของสหกรณ์�การเกษตรต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตร:ป็-ญหาอป็สรรคในการด)าเนนธุรกจสนค�าเกษตรของสหกรณ์�การเกษตร


27


ความเห;นของสหกรณ์�การเกษตรต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตร:

ป็ระโยชน�ท/�สหกรณ์�การเกษตรให�แก�เกษตรกรสมาชกป็ระโยชน�ท/�สหกรณ์�ให�แก�สมาชก สหกรณ์�ฯท/�ส)าเร;จ

(n=105)

สหกรณ์�ฯท/�ไม�ส)าเร;จ(n=164)

จ)านวน ร�อยละ จ)านวน ร�อยละ1. สน�บัสนนเงนทนในการป็ระกอบัอาช/พั 9 8.6 34 20.72. ม/การอบัรมให�ความร��ด�านการผู้ลต (1) 63 60.0 71 43.33. แนะน)าการผู้ลตสนค�าให�ม/คณ์ภัาพั (2) 42 40.0 55 33.54. ม/การเฉล/�ยค�นก)าไรให�สมาชก 8 7.6 3 1.85. สน�บัสนนให�รวมกล�มช�วยเหล�อก�น ม/สว�สดการ 5 4.8 5 3.06. เพั�มอ)านาจการต�อรอง ไม�ถ�กกดข/�จากพั�อค�าในการช��ง ตวง ว�ด

11 10.5 16 9.8

7. ขายสนค�าได�ราคาส�งกว�าราคาตลาด (3)

24 22.9 34 20.7

8. หาตลาดสนค�าให�สมาชก 14 13.3 12 7.39. ให�ค)าป็ร<กษา วางแผู้นการผู้ลต 5 4.8 4 2.410. จ�ดหาป็-จจ�ยการผู้ลตและให�เครดตซื้�2อป็-จจ�ยการผู้ลตในอ�ตราดอกเบั/2ยต)�า

13 12.4 32 19.5

11. ม/เทคโนโลย/ท�นสม�ย ช�วยลดต�นทน 17 16.2 18 11.012. สน�บัสนนพั�นธุ�ด/ 9 8.6 3 1.813. ม/การแจ�งข�อม�ลข�าวสารต�างๆ 3 2.9 2 1.2ท��มีา: จากผลการศ�กษา

28


ส�งท/�สมาชกควรป็ฏีบั�ต สหกรณ์�ฯท/�ส)าเร;จ

(n=105)



1. ให�ความร�วมม�อก�บัสหกรณ์�การเกษตร (1) 53 50.5 73 44.52. ผู้ลตสนค�าให�ม/คณ์ภัาพัได�มาตรฐาน ป็ลอดภั�ย (3) 29 27.6 46 28.03. ผู้ลตสนค�าให�สหกรณ์�อย�างสม)�าเสมอ ม/ความซื้��อส�ตย� ไม�เห;นแก�ป็ระโยชน�ในช�วงราคาส�ง (2)

30 28.6 34 20.7

4. ม/ความเช��อถ�อ ศร�ทธุาสหกรณ์� 22 21.0 24 14.65. รวมต�วก�นผู้ลตสนค�าให�สหกรณ์� 7 6.7 17 10.46. ป็ฏีบั�ตตามระเบั/ยบัของสหกรณ์�การเกษตร 20 19.0 14 8.57. ผู้ลตสนค�าให�ตรงตามความต�องการของตลาด 7 6.7 8 4.98. ใช�สนค�าป็-จจ�ยการผู้ลต สนค�าอป็โภัคบัรโภัคของสหกรณ์� 6 5.7 5 3.09. ม/วน�ยทางการเงน ช)าระหน/2ตรงเวลา 3 2.9 4 2.410. แสดงความคดเห;น ม/ส�วนร�วม เข�าร�วมป็ระชม อบัรมต�างๆ

2 1.9 5 3.0

11. ม/จตส)าน<กความเป็+นเจ�าของร�วมก�น 2 1.9 5 3.012. ยอมร�บัเทคโนโลย/ใหม�ๆ พัร�อมร�บัการเป็ล/�ยนแป็ลง 2 1.9 0 0


ส�งท/�เกษตรกรสมาชกควรป็ฏีบั�ตในการด)าเนนธุรกจร�วมก�บัสหกรณ์�ฯ


29


ส�งท/�ภัาคร�ฐควรด)าเนนการ สหกรณ์�ฯท/�ส)าเร;จ(n=105)



1. สน�บัสนนเงนทน (1) 46 43.8 65 39.62. ให�ความร��แก�เจ�าหน�าท/�สหกรณ์�การเกษตรและเกษตรกรสมาชก (2)

29 27.6 45 27.4

3. หาตลาดท/�ม/ความม��นคงแน�นอน (3) 28 26.7 31 18.94. สน�บัสนนเทคโนโลย/ท/�ท�นสม�ย เคร��องม�อว�สดอป็กรณ์�ท/�จ)าเป็+น (2)

29 27.6 22 13.4

5. ให�การสน�บัสนนอย�างจรงจ�งแลต�อเน��อง 24 22.9 24 14.66. เช��อมโยงเคร�อข�ายสนค�าก�บัสหกรณ์�ต�างๆและภัาคเอกชน

18 17.1 15 9.1

7. สน�บัสนนให�ม/การบัรหารจ�ดการท/�ม/ป็ระสทธุภัาพั 8 7.6 11 6.78. ส�งเสรมการผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพั 5 4.8 4 2.49. ก)าหนดราคาสนค�าเกษตรให�เหมาะสม 4 3.8 5 3.010. วจ�ยพั�ฒนาสนค�า และศ<กษาตลาดอย�างจรงจ�ง 3 2.9 4 2.411. ส�งเสรมการแป็รร�ป็ เพั�มม�ลค�าสนค�าเกษตร 3 2.9 1 0.612. แก�ไขกฎี ระเบั/ยบัท/�ไม�เอ�2ออ)านวยต�อการบัรหารจ�ดการ

0 0 2 1.2

13. ร�บัฟ-งความคดเห;นสหกรณ์�การเกษตรและเกษตรกรสมาชก

1 1.0 1 0.6

14. ส�งเสรมสนค�าสหกรณ์� 1 1.0 0 015. ป็ระชาส�มพั�นธุ� สนค�าสหกรณ์�ท/�ม/คณ์ภัาพั 1 1.0 0 016. จ�ดให�ม/หน�วยงานกลางจ)าหน�ายสนค�าสหกรณ์� 1 1.0 0 0


ส�งท/�หน�วยงานภัาคร�ฐควรป็ฏีบั�ตหร�อให�การสน�บัสนน


30


1. สนค�าของเกษตรกรสมาชกม/มาตรฐาน ผู้ลตสนค�าท/�ม/คณ์ภัาพัป็ลอดสารพัษได� เช�น ข�าว GAP สร�างความเช��อถ�อต�อตลาดได�2. เกษตรกรสมาชกให�ความร�วมม�อด/ เช��อม��นในสหกรณ์� น)าสนค�ามาขายให�ก�บัสหกรณ์� เน��องจากม/ความไว�วางใจในตราช��ง ร�บัซื้�2อในราคาท/�ส�งกว�าตลาด ม/ตลาดรองร�บัท/�แน�นอน ม/เงนป็-นผู้ล ม/สว�สดการท/�ด/ เช�น เป็>ดบั�ญช/แรกเกด ทนการศ<กษา เงนช�วยเหล�อ เป็+นต�น3. พั�2นท/�เอ�2ออ)านวยต�อการท)าการเกษตร เช�น ดนด/ ม/น)2าเพั/ยงพัอ สามารถเข�าร�วมโครงการก�บัสหกรณ์�การเกษตร และผู้ลตสนค�าเกษตรได�สม)�าเสมอตามท/�สหกรณ์�ต�องการ4. ได�ร�บัการสน�บัสนนจากสหกรณ์�ด�านเงนทน จ�ดอบัรมให�ความร�� จ�ดหาอป็กรณ์�และป็-จจ�ยการผู้ลตให� เช�น เมล;ดพั�นธุ� ป็Gย ยา รวมถ<ง ม/เจ�าหน�าของสหกรณ์�ฯตดตามการผู้ลตอย�างต�อเน��อง5. สหกรณ์�ม/การวางแผู้นการผู้ลตร�วมก�บัเกษตรกรสมาชก ม/การจ�ดต�2งกล�ม และม/ป็ระธุานกล�มเป็+นส��อกลางระหว�างสมาชกก�บัสหกรณ์� ม/เคร�อข�ายสมาชก ท)าให�บัรหารจ�ดการการผู้ลตได�ด/

ความเห;นของเกษตรกรสมาชกต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตรของสหกรณ์�ฯ จากการส�มมนากล�มย�อย:

ป็-จจ�ยท/�ท)าให�เกษตรกรสมาชกท)าธุรกจร�วมก�บัสหกรณ์�ฯได�อย�างส)าเร;จ

31


1. ผู้ลตสนค�าไม�ได�มาตรฐานตามท/�สหกรณ์�สหกรณ์�ก)าหนด เน��องจากขาดความร�� ขาดความเอาใจใส�ด�แลพั�2นท/�เกษตร2. เกษตรกรสมาชกไม�สามารถเข�าร�วมโครงการผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพัร�วมก�บัสหกรณ์�ได� เช�น ไม�สามารถเข�าร�วมโครงการผู้ลตข�าว GAP เน��องจากพั�2นท/�ไม�เอ�2ออ)านวย3. ไม�สามารถผู้ลตสนค�าให�สหกรณ์�ได�อย�างสม)�าเสมอ เน��องจากภั�ยธุรรมชาต น)2าท�วม 4. เกษตรกรสมาชกย�งม/หน/2สน เน�นผู้ลตสนค�าให�ได�จ)านวนมาก ไม�ค)าน<งถ<งคณ์ภัาพั และขายให�พั�อค�าตามท/�สะดวก5. ราคาไม�จ�งใจ เน��องจากท/�ผู้�านมาม/โครงการร�บัจ)าน)าข�าว ท)าให�เกษตรกรสมาชกเน�นผู้ลตข�าวให�ได�จ)านวนมาก6. ระบับัการตรวจสอบัม/ความล�าช�า เช�น การเข�ารวมโครงการผู้ลตข�าว GAP ท/�ได�ใบัร�บัรองช�า7. ม/ข�อจ)าก�ดในการผู้ลต เช�น การก)าหนดจ)านวนพั�2นท/�ในการเข�าร�วมโครงการป็ล�กข�าว GAP

8. ขาดพัาหนะในการน)าผู้ลผู้ลตมาจ)าหน�ายให�สหกรณ์� ไม�เหม�อนพั�อค�าท/�ไป็ร�บัซื้�2อถ<งบั�าน 9. ในพั�2นท/�ม/พั�อค�าจ)านวนมาก ม/จดร�บัซื้�2อ ม/โรงงานของเอกชน ท)าให�ม/ท/�จ)าหน�ายสนค�าจ)านวนมาก10. เกษตรกรสมาชกเป็ล/�ยนการผู้ลตสนค�า


ป็-ญหาอป็สรรคของเกษตรกรสมาชกในการท)าธุรกจร�วมก�บัสหกรณ์�ฯ

32


1. ม/เงนป็-นผู้ล ม/สว�สดการต�างๆ เช�น ร�กษาพัยาบัาล2. ได�เงนเฉล/�ยค�นก)าไรจากการน)าสนค�าเกษตรมาขายให�สหกรณ์�การเกษตร3. ได�ร�บัความเป็+นธุรรมในเร��องการช��ง ตวง ว�ด4. ได�ร�บัเงนค�าสนค�าเร;ว5. ม/แหล�งเงนทนอ�ตราดอกเบั/2ยต)�าและป็-จจ�ยการผู้ลต 6. ได�ร�บัราคาท/�เป็+นธุรรม 7. ได�ร�บัความร��ในการผู้ลตท/�ม/คณ์ภัาพั 8. ได�ร�บัป็ระโยชน�เพั�มเตมจากการเข�าร�วมโครงการของสหกรณ์� เช�น ได�เครดตซื้�2อป็-จจ�ยการผู้ลต9. เข�าร�วมโครงการผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพั จะได�ร�บัราคาท/�ส�งกว�าตลาด10. เกษตรกรรายย�อยท/�ม/ผู้ลผู้ลตน�อย น)ามาขายให�สหกรณ์�ฯสะดวกกว�า ได�ผู้ลตอบัแทนด/กว�า


ป็ระโยชน�ท/�เกษตรกรสมาชกได�ร�บัจากการท)าธุรกจร�วมก�บัสหกรณ์�ฯ

33


1. สน�บัสนนให�ม/การรวมกล�มของเกษตรกรสมาชกในการผู้ลตสนค�าอย�างจรงจ�ง 2. ม/การป็ระก�นราคาสนค�าคณ์ภัาพั เช�น ข�าวอนทร/ย� ม/การท)าส�ญญาระหว�างสหกรณ์�ฯก�บัเกษตรกรสมาชกและม/เจ�าหน�าท/�มาให�ความร��ในการผู้ลตอย�างจรงจ�ง3. สน�บัสนนให�ม/การลดต�นทนการผู้ลต ม/การจ�ดท)าแป็ลงสาธุต จ�ดศ�นย�เร/ยนร�� ม/เจ�าหน�าท/�มาอบัรมให�ความร��ในการผู้ลต4. จ�ดหางบัป็ระมาณ์ทางการเกษตร เงนทน สนเช��ออ�ตราดอกเบั/2ยต)�า ผู้�านทางสหกรณ์�ฯ ให�เพั/ยงพัอ 5. ม/การส�งเสรมการผู้ลตอย�างครบัวงจร ต�2งแต�การผู้ลต การเก;บัเก/�ยว การตลาด รวมถ<ง พั�ฒนาระบับัชลป็ระทาน6. ควบัคมคณ์ภัาพัและราคาป็-จจ�ยการผู้ลต เช�น น)2าม�น ป็Gย ยา 7. จ�ดหาตลาดรองร�บัท�2งสนค�าเกษตรหล�ก และสนค�าเกษตรท/�เป็+นรายได�เสรม และการป็ล�กพั�ชหล�งนา 8. ภัาคร�ฐควรจ�ดกล�มผู้��ผู้ลต (Zoning) เช�นกล�มผู้��ผู้ลตข�าวอนทร/ย� และให�ความร��และป็-จจ�ยต�างๆ


ส�งท/�สหกรณ์�ฯและหน�วยงานภัาคร�ฐควรให�การสน�บัสนน

34


การพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตรของสหกรณ์�การเกษตรท/�สน�บัสนนให�เกษตรกรสมาชกพั�ฒนาส��สมาร�ทฟาร�มเมอร� (Smart Farmer)

- อบัรม GAP อนทร/ย� ลดต�นทน

- ข�อม�ลราคา ผู้ลตอบัแทน ตลาด- ม/การวางแผู้นการผู้ลต เก;บัเก/�ยว - ป็ร�บัเป็ล/�ยนช�วงการป็ล�ก เก;บัเก/�ยว

- ต�นทนในการผู้ลต ป็-จจ�ย เมล;ดพั�นธุ�- ลดต�นทน ใช�ป็Gยอนทร/ย�ช/วภัาพั- ม/การบัรหารการผู้ลต ช�วงเก;บัเก/�ยว- ม/ตลาดแน�นอน

- GAP อนทร/ย� โภัชนาการส�ง

- ลดสารเคม/ ใช�อนทร/ย�ช/วภัาพั

- ม/รายได�ส�งข<2น ช/วตความเป็+นอย��ด/ข<2น

- ตลาดแน�นอน- เคร�อข�ายการตลาด- ศ<กษาความต�องการตลาด- ตลาดสนค�าคณ์ภัาพั/ส�งออก- ป็ระชาส�มพั�นธุ�/ออกงาน

- ให�ความร��- สน�บัสนนเงนทนดอกเบั/2ยต)�า- สน�บัสนนอป็กรณ์�/เทคโนโลย/- กระจายสนค�า หาตลาด- บัรหารจ�ดการโลจสตกส�- ป็ระชาส�มพั�นธุ�สนค�า- ศ<กษาวจ�ยสนค�า ตลาด- แก�ไขกฎีระเบั/ยบั- ควบัคมราคาตามกลไกตลาด

- ผู้��น)าม/วส�ยท�ศน� วางแผู้น มองการไกล- บัคลากรม/ความร�� ช)านาญ ท�กษะ- บัคลากรท�มเท เส/ยสละ

- ม/ความพัร�อมด�านเงนทน ได�ร�บัการสน�บัสนนจากภัาคร�ฐ

- ม/สนค�าเกษตรเพั/ยงพัอสม)�าเสมอ- เคร��องม�อเคร��องจ�กรอป็กรณ์� ลานตาด ฉาง - สนค�าม/คณ์ภัาพั/ตรงตามความต�องการตลาด

- หารจ�ดการด/ วางแผู้นร�วมก�น - ป็ร�บัต�วท�นสถานการณ์�- ควบัคมผู้ลผู้ลตจากสมาชกได� ให�ความร�� เข�าถ<งสมาชก- พั�ฒนาระบับัการผู้ลตให�สนค�าม/คณ์ภัาพั - ด�แลตดตาม- บัรหารจ�ดการด�วยต�นทนต)�า - รวมกล�มสมาชก- จ�ดสว�สดการท/�ด/ให�บัคลากรสหกรณ์� และสมาชก- บัรหารจ�ดการให�องค�กรม/สภัาพัคล�อง สมาชกช)าระหน/2- ม/การบัรหารตลาด เคร�อข�าย ได�ด/

ป็ลายน)2ากลางน)2าต�นน)2า

เกษตรกรสมาชก (M5: Member) สหกรณ์�

การเกษตรตลาด/ค��ค�า

บัคลากร (M1: Man)

ตลาด/ล�กค�า(M6: Marketing)

หน�วยงานภัาคร�ฐ

เงนทน (M2: Money)

ว�ตถดบั/เคร��องม�อ (M3: Materials)

การจ�ดการ (M4: Management)

3. บัรหารจ�ดการการผู้ลต ตลาด

2. ม/ข�อม�ลป็ระกอบัการต�ดสนใจ

1. ม/ความร��ในการป็ระกอบัอาช/พั

Smart Farmer

4. ผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพั ป็ลอดภั�ย

6. ภั�มใจในความเป็+นเกษตรกร

5. ค)าน<งถ<งส�งแวดล�อม


35


เช��อมโยง เช��อมโยง

สม�ครเข�าร�วมโครงการ- แจ�งข�อม�ลข�าวสารให�สมาชก- สมาชกรวมกล�มสม�ครเข�าร�วม- วางแผู้นการผู้ลตร�วมก�นผู้ลตเมล;ดพั�นธุ�ข�าว- เข�าร�บัการอบัรมการผู้ลต- ด�แลการผู้ลตตามข�อก)าหนดเก;บัเก/�ยวขายให�สหกรณ์�- ตรวจคณ์ภัาพัในระด�บัแป็ลง- เก;บัเก/�ยวตามก)าหนด- น)ามาขายให�สหกรณ์�

ร�บัรายได�/ช)าระหน/2สน- ราคาส�งกว�าข�าวท��วไป็- ห�กค�าใช�จ�าย เช�น ป็-จจ�ยการผู้ลต- ได�เงนเพั�มตามคณ์ภัาพั- ได�เงนเฉล/�ยค�นก)าไรส2นป็:

ศ�นย�เมล;ดพั�นธุ�ข�าว

- ผู้ลตเมล;ดพั�นธุ�ข�าวจ)าหน�ายให�สมาชกเคร�อข�ายสหกรณ์�ร�านจ)าหน�ายเมล;ด

พั�นธุ�

จ)าหน�ายท/�ร�านค�าสหกรณ์�

ส�งไป็จ)าหน�ายร�านค�าท��วไป็

ก)าหนดนโยบัาย/วางแผู้น1. วางแผู้นการผู้ลตเมล;ดพั�นธุ�ข�าว 2. จ�ดหาเมล;ดพั�นธุ�จากศ�นย�เมล;ดพั�นธุ�ฯสน�บัสนนการผู้ลตแก�สมาชก- ให�ความร��เร��องการผู้ลต- จ�ดท)าแผู้นการผู้ลต เก;บัเก/�ยว - ควบัคมด�แลแป็ลง

รวบัรวมเมล;ดพั�นธุ�ข�าว- รวบัรวมเมล;ดพั�นธุ�ข�าวจากสมาชก- ตรวจสอบัมาตรฐานเบั�2องต�น- ตาก ลดความช�2น

ตรวจสอบัคณ์ภัาพัมาตรฐาน- ตรวจสอบัการงอก คณ์ภัาพั ละเอ/ยดโดย LAB ของสหกรณ์�หร�อหน�วยงานอ��นไม�ผู้�าน

แป็รร�ป็เป็+นข�าวสาร

ธุรกจเมล;ดพั�นธุ�ข�าว

เกษตรกรสมาชก

สหกรณ์�การเกษตร

ตลาด/ค��ค�า

1 ก�อน 2

2 ก�อน 1

1 ผู้�านเข�ากระบัวนการป็ร�บัป็รง

คณ์ภัาพั

ผู้�าน

ไม�ผู้�าน

2

1. สหกรณ์�ฯร�บัซื้�2อหมด2. เกษตรกรต�องขายเอง


36



สม�ครเข�าร�วมโครงการ- แจ�งข�อม�ลข�าวสารให�สมาชก- สมาชกรวมกล�มสม�ครเข�าร�วม- วางแผู้นการผู้ลตร�วมก�น

ผู้ลตข�าวคณ์ภัาพั- เข�าร�บัการอบัรมการผู้ลต- ด�แลการผู้ลตตามข�อก)าหนด- ตรวจร�บัรองมาตรฐานแป็ลง

เก;บัเก/�ยวขายให�สหกรณ์�- ตรวจคณ์ภัาพัในระด�บัแป็ลง- เก;บัเก/�ยวตามก)าหนด- น)ามาขายให�สหกรณ์�ร�บัรายได�/ช)าระหน/2สน-ร�บัเงนค�าข�าวในราคาท/�ส�งกว�า- สหกรณ์�ฯห�กค�าใช�จ�ายต�าง

ศ�นย�เมล;ดพั�นธุ�ข�าวจ)าหน�ายเมล;ดพั�นธุ�

ข�าว

ร�านค�าของสหกรณ์�

บัรษ�ท/ร�านสหกรณ์�เคร�อ

ข�ายอ��นๆร�านค�าของ

สหกรณ์�บัรษ�ท/ร�านค�าสหกรณ์�เคร�อ

ข�ายอ��น

ก)าหนดนโยบัาย/วางแผู้น- วางแผู้นการผู้ลตข�าวคณ์ภัาพั- จ�ดหาเมล;ดพั�นธุ�ท/�ต�องการจากร�าน/ศ�นย�เมล;ดพั�นธุ� หร�อของสหกรณ์�เองสน�บัสนนการผู้ลตแก�สมาชก- ให�ความร��เร��องการผู้ลต- จ�ดท)าแผู้นการผู้ลต เก;บัเก/�ยว - ควบัคมด�แลแป็ลง- สน�บัสนนทน ป็-จจ�ยการผู้ลต

รวบัรวมข�าวเป็ล�อก

แป็รร�ป็เป็+น

ข�าวสาร

- รวบัรวมข�าว GAP GI ไรซื้�เบัอร�ร/� ส�งข�หยด จากโครงการ

แป็รร�ป็เป็+น

ข�าวสาร

ธุรกจข�าวสาร/ข�าวคณ์ภัาพั

ข�าวคณ์ภัาพัจากสมาชก

ข�าวเป็ล�อกจากสมาชก และ

เกษตรกรท��วไป็


37






1

2

ธุรกจน)2านมดบั

เข�าร�วมโครงการ- สม�ครเข�าร�วมโครงการ- เข�าร�บัการฝึFกอบัรม/วางแผู้น- ได�ร�บัหมายเลขถ�งนมเล/2ยงว�ว/พั�ฒนาฟาร�ม- เล/2ยงว�วตามจ)านวนท/�ก)าหนด- พั�ฒนามาตรฐานฟาร�ม

ผู้ลตน)2านมดบั- ผู้ลตน)2านมดบัคณ์ภัาพั- บัรรจใส�ถ�งตามหมายเลข-น)าไป็ส�งสหกรณ์�ฯ/รอมาร�บัร�บัรายได�/ช)าระหน/2สน- ร�บัเงนหร�อรอโอนเงนเข�าบั�ญช/ค�าน)2านมดบัจากสหกรณ์�ฯ- สหกรณ์�ฯห�กค�าใช�จ�ายต�างๆเช�น ป็-จจ�ยการผู้ลต- ได�เงนเฉล/�ค�นก)าไรส2นป็:

ก)าหนดนโยบัาย/วางแผู้น- นโยบัายการผู้ลต แป็รร�ป็ ทศช�ดเจน - จ�ดหาสมาชกเข�าร�วมโครงการ ป็ระชมวางแผู้น

สน�บัสนนการผู้ลตแก�สมาชก- ป็ระสาน จนท.มาให�ความร�� พั�ฒนาฟาร�ม- สน�บัสนนเครดตเพั��อป็-จจ�ยการผู้ลต- จ�ดหาป็-จจ�ยการผู้ลต อาหาร ฟาง

รวบัรวมน)2านมดบั- รวบัรวมน)2านมดบัจากเกษตรกรสมาชก- ตรวจสอบัคณ์ภัาพั ป็นน)2า แบัคท/เร/ย ไขม�น ป็นเป็K2 อน- พั�ฒนาคณ์ภัาพั ควบัคมอณ์หภั�ม (ศ�นย�รวบัรวมนม)- แจ�งผู้ลคณ์ภัาพัและจ�ายเงนตามเวลาท/�ก)าหนด

บัรษ�ทท/�ท)าส�ญญา- ตกลงก�บัสมาชกผู้�านสหกรณ์�- สน�บัสนนป็-จจ�ยการผู้ลตให�เกษตรกรสมาชกผู้�านสหกรณ์�เช�น อาหารข�น ฟาง

บัรษ�ทแป็รร�ป็น)2านมดบั

โครงการของร�ฐ (อสค.)

สหกรณ์�ฯอ��นๆ

น)2านมดบัคณ์ภัาพั1.ขนส�งไป็ย�งบัรษ�ทท/�ท)าส�ญญา2. จ)าหน�ายย�งตลาดต�างของสหกรณ์�ฯ3. แป็รร�ป็เป็+นผู้ลตภั�ณ์ฑ์�โดยสหกรณ์�ฯ

แป็รร�ป็- นม UHT พัาสเจอร�ไรส� โยเกตร� ไอศคร/ม อ��นๆ

ตลาดต�างป็ระเทศห�างสรรพัสนค�า/

ร�านค�าโรงเร/ยน

ร�านค�าสหกรณ์�สหกรณ์�ฯเคร�อข�าย

ตลาดอ��นๆท��มีา: จากผลการศ�กษา

38






1

2

3

สรป็ ป็-จจ�ยส��ความส)าเร;จ2. สหกรณ์�ฯต�องม/ความพัร�อมด�านเคร��องม�อ เคร��องจ�กร อป็กรณ์� และเทคโน โลย/ท/�ท�นสม�ย

4. จ�ดหาและสร�างเคร�อข�ายการตลาด ให�ม/ตลาดรองร�บัสนค�าสหกรณ์�ฯ ท/�ม��นคง แน�นอน

1. ภัาคร�ฐให�การสน�บัสนนการด)าเนนงานของสหกรณ์�ด�านการแป็รร�ป็ เงนทน อป็กรณ์� อบัรมให�ความร�� พั�ฒนาท�กษะเกษตรกรและเจ�าหน�าท/�ด�านการผู้ลต แป็รร�ป็ ตลาด3. สหกรณ์�ฯต�องผู้ลตสนค�าท/�ม/คณ์ภัาพั ได�ร�บัการร�บัรองมาตรฐาน

39

สรป็ ป็-จจ�ยส��ความส)าเร;จ 6 ด�าน หร�อ 6Mต�นน)2า : เกษตรกร

สมาชกกลางน)2า : สห

กรณ์�ฯป็ลายน)2า : ตลาด/ค��ค�า

1. บัคลากรและคณ์ะกรรมการบัรหาร(Man & Member of Committee)

การต�ดสนใจของผู้��บัรหารและผู้��น)าองค�กร ความร��ความช)านาญ ท�กษะในการด)าเนนงานของบัคลากร

6. การม/ส�วนร�วมและการสร�างความตระหน�กในการเป็+นเจ�าของร�วมก�นของเกษตรกรสมาชก (Member Participation &

Member Awareness)

สมาชกให�ความร�วมม�อและม/ความร��ความเข�าใจในการด)าเนนกจกรรมต�างๆร�วมก�บัสหกรณ์�ฯ เช��อม��น ศร�ทธุาและม/จตส)าน<กในความเป็+นเจ�าของ

5. การตลาดและการสร�างเคร�อข�ายการตลาด (Marketing & Marketing Network) ม/ตลาดรองร�บัสนค�า ม/เคร�อข�ายการตลาด ท�2งในส�วน

ของเคร�อข�ายสหกรณ์�ฯด�วยก�นและภัาคเอกชน

4. การบัรหารจ�ดการและวธุ/การด)าเนนงาน (Management & Method)

นโยบัายวส�ยท�ศน�องค�การท/�ให�ความส)าค�ญก�บัการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตร ม/การด)าเนนงานอย�างต�อเน��อง ซื้<�งจะต�องม/การวางแผู้นท/�ด/ วางแผู้นการด)าเนนงานร�วมก�บัเกษตรกรสมาชก บัรหารจ�ดการให�ม/ต�นทนการผู้ลตต)�า

3. ว�ตถดบั เคร��องม�อเคร��องจ�กร ว�สดอป็กรณ์� (Material & Machine)

บัรหารจ�ดการว�ตถดบัให�ม/เพั/ยงพัอต�อการผู้ลตหร�อการแป็รร�ป็สม)�าเสมอ ม/เคร��องม�อเคร��องจ�กรและเทคโนโลย/ท/�ท�นสม�ย ม/ลานตากหร�อสต@อกเพั/ยงพัอ ม/เทคโนโลย/การผู้ลตท/�ช�วยในการพั�ฒนาให�สนค�าม/คณ์ภัาพัมาตรฐาน

2. เงนทนและการสน�บัสนนทางการเงน(Money of Investment & Money Support)

ม/ความพัร�อมด�านเงนทน เงนทนจ�ายขาด หร�อเงนก��ในอ�ตราดอกเบั/2ยต)�า

40

เช��อมโยง

เช��อมโยง

การด)าเนนงานด�านกฎี ระเบั/ยบัท/�เก/�ยวข�อง

ข�อเสนอแนะ การด)าเนนงานส�งเสรมและสน�บัสนนเกษตรกรสมาชก

การด)าเนนงานส�งเสรมและสน�บัสนนสหกรณ์�การเกษตร

การด)าเนนงานด�านการส�งเสรมและสน�บัสนนด�านการตลาด

1) อบัรมถ�ายทอดความร��ด�านการผู้ลตสนค�าเกษตร2) สน�บัสนนให�ผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพัมาตรฐาน พั�ฒนาฟาร�มมาตรฐาน สน�บัสนนในการออกใบัร�บัรองคณ์ภัาพัมาตรฐาน

1) สน�บัสนนเงนทน เงนทนดอกเบั/2ยต)�า เคร��องจ�กรอป็กรณ์�ท/�ตรงตามความต�องการ ความสามารถ และศ�กยภัาพั ให�สหกรณ์�ฯได�เข�าถ<งการสน�บัสนนอย�างเท�าเท/ยมก�น2) จ�ดอบัรมให�ความร��ท�2งด�านการแป็รร�ป็ การใช�เคร��องม�อเคร��องจ�กรอป็กรณ์� และการตลาด3) สน�บัสนนให�ม/การผู้ลตสนค�าคณ์ภัาพัมาตรฐาน ป็ลอดภั�ย สนค�าท/�ม/ม�ลค�าส�ง รวมถ<ง สร�างตราส�ญล�กษณ์�สนค�าของสหกรณ์�ฯ เพั��อพั�ฒนาสนค�าเกษตรส��ตลาดท/�ม/ม�ลค�าส�งและตลาดส�งออกให�ม/หน�วยงานภัาคร�ฐในการด)าเนนงานด�านการตลาดสนค�าสหกรณ์�ท�2งระบับั ต�2งแต�สน�บัสนนการผู้ลต การจ�ดหาตลาด การสร�างเคร�อข�าย และการด)าเนนงานด�านโลจสตกส�สนค�า รวมถ<ง การเผู้ยแพัร�ป็ระชาส�มพั�นธุ�สนค�าสหกรณ์�

ก)าหนดกฎี ระเบั/ยบั ให�เอ�2อต�อการพั�ฒนาธุรกจสนค�าเกษตรของสหกรณ์�การเกษตร และก)าหนดมาตรการเพั��อป็กป็?องการด)าเนนงานท/�ม/ผู้ลกระทบัต�อสหกรณ์�การเกษตร รวมถ<ง ม/ผู้ลกระทบัต�อภัาคการเกษตรของป็ระเทศ 4

1

สว�สด/

42

การพัฒนาธุรกิจของสหกรณ์การเกษตร...

Documents