ประสบการณ์แปรรูปรัฐวิสาหกิจไทย :...

57
ภภภภ ภภภภภภภภ ภภภภ ภภภภภภภภ 1 ภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภ : : ภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภ ภภภภภภภ ? ? ภภ ภภ . . ภภ ภภ . . ภภภภ ภภภภภภภภ ภภภภ ภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภ ภภภภภภภภภภ ([email protected].

Upload: herman-hardy

Post on 02-Jan-2016

17 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

ประสบการณ์แปรรูปรัฐวิสาหกิจไทย : ความสำเร็จหรือล้มเหลว ?. ผศ.ดร. ภูรี สิรสุนทร คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ([email protected]). รัฐวิสาหกิจ. คำจำกัดความของรัฐวิสาหกิจตามพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ ว่ารัฐวิสาหกิจหมายถึง - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 11

ประสบการณ�แปรร�ปประสบการณ�แปรร�ปร�ฐว�สาหก�จไทยร�ฐว�สาหก�จไทย::

ความส�าเร�จหร�อล!มเหลวความส�าเร�จหร�อล!มเหลว??ผศผศ..ดรดร . . ภ�ร� ส�รส�นทรภ�ร� ส�รส�นทร

คณะเศรษฐศาสตร� มหาว�ทยาล�ยคณะเศรษฐศาสตร� มหาว�ทยาล�ยธรรมศาสตร�ธรรมศาสตร�

([email protected]([email protected])h)

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 22

ร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จค�าจ�าก�ดความของร�ฐว�สาหก�จตามพระราชบ�ญญ�ต�ว�ธ�การงบค�าจ�าก�ดความของร�ฐว�สาหก�จตามพระราชบ�ญญ�ต�ว�ธ�การงบประมาณ พประมาณ พ..ศศ . . ๒๕๐๒ ว1าร�ฐว�สาหก�จหมายถ3ง๒๕๐๒ ว1าร�ฐว�สาหก�จหมายถ3งกก . . องค�การของร�ฐบาลหร�อหน1วยงานธ�รก�จท�4ร �ฐบาลเป5นองค�การของร�ฐบาลหร�อหน1วยงานธ�รก�จท�4ร �ฐบาลเป5นเจ!าของเจ!าของขข . . บร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการม�ท�นรวมอย�1บร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการม�ท�นรวมอย�1ด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บคค . . บร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการ และบร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการ และ//หร�อหร�อร�ฐว�สาหก�จตาม กร�ฐว�สาหก�จตาม ก . . และและ//หร�อ ขหร�อ ข . . ม�ท�นรวมอย�1ด!วยเก�นกว1าม�ท�นรวมอย�1ด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บร!อยละห!าส�บงง . . บร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการ และบร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการ และ//หร�อหร�อร�ฐว�สาหก�จตาม คร�ฐว�สาหก�จตาม ค . . และและ//หร�อ กหร�อ ก . . และและ//หร�อ ขหร�อ ข . . ม�ท�นรวมอย�1ม�ท�นรวมอย�1ด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บจจ . . บร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการ และบร�ษ�ทหร�อห!างห�!นส1วนน�ต�บ�คคลท�4ส1วนราชการ และ//หร�อหร�อร�ฐว�สาหก�จตาม งร�ฐว�สาหก�จตาม ง . . และและ//หร�อ กหร�อ ก . . และและ//หร�อ ขหร�อ ข . . และและ//หร�อ คหร�อ ค . . ม�ม�ท�นรวมอย�1ด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บท�นรวมอย�1ด!วยเก�นกว1าร!อยละห!าส�บ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 33

ร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จบมจบมจ . . ปตทปตท . . เป5นร�ฐว�สาหก�จหร�อไม1เป5นร�ฐว�สาหก�จหร�อไม1บมจบมจ . . ปตทปตท . . ส�ารวจและผล�ตส�ารวจและผล�ตป6โตรเล�ยม เป5นร�ฐว�สาหก�จหร�อไม1ป6โตรเล�ยม เป5นร�ฐว�สาหก�จหร�อไม1บมจบมจ . . ธนาคารกร�งไทย เป5นธนาคารกร�งไทย เป5นร�ฐว�สาหก�จหร�อไม1ร�ฐว�สาหก�จหร�อไม1

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 44

ลำ��ด�บท� ร�ยช อผ��ถ อห��นปตท. %

11 กระทรวงก�รคลำ�งกระทรวงก�รคลำ�ง 52.3252.32

22กองท�นรวม ว�ย�ภ�กษ! หน"ง โดย บลำจกองท�นรวม ว�ย�ภ�กษ! หน"ง โดย บลำจ..กร�งกร�งไทยไทย 7.777.77

33กองท�นรวม ว�ย�ภ�กษ! หน"ง โดย บลำจกองท�นรวม ว�ย�ภ�กษ! หน"ง โดย บลำจ..เอ'มเอ'มเอฟซ�เอฟซ� 7.777.77

4 HSBC (SINGAPORE) NOMINEES PTE LTD 1.97

5 บร*ษ�ท ไทยเอ'นว�ด�อ�ร! จ��ก�ด 1.63

6STATE STREET BANK AND TRUST COMPANY, 1.6

7 CHASE NOMINEES LIMITED 42 1.52

8 NORTRUST NOMINEES LTD 1.32

9 HSBC BANK PLC- CLIENTS GENERAL A/C 1.13

10 MELLON BANK, NA 1.07

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 55

อ�นด� บ ร�ยช อผ��ถ อห��น ปตท. สผ. %

11 บร*ษ�ท ปตทบร*ษ�ท ปตท. . จ��ก�ด จ��ก�ด ((มห�ชนมห�ชน)) 66.5266.52

2 LITTLE DOWN NOMINEE LIMITED 1.89

3 BNP PARIBAS SECURITIES SERVICES LUXEMBOURG

1.8

4 NORTRUST NOMITEES LTD. 1.55

5 บร*ษ�ทไทยเอ'นว�ด�อ�ร! จ��ก�ด 1.51

6 THE BANK OF NEW YORK (NOMINEES) LIMITED 1.44

7 HSBC (SINGAPORE) NOMINEES PTE LTD 1.26

8 MORGAN STANLEY& CO INTERNATIONAL LIMITED 1.1

9 UBS AG, LONDON BRANCH ASIA EQUITY 0.83

10 BNP PARIBAS SECURITIES SERVICES, LONDON BRANCH

0.77

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 66

ลำ��ด�บท� รายช�4อผ�!ถ�อห�!นธน�ค�รกร�งไทย %

11กองท�นเพ อก�รฟ./ นฟ�แลำะพ�ฒน�ระบบกองท�นเพ อก�รฟ./ นฟ�แลำะพ�ฒน�ระบบสถ�บ�นก�รเง*นสถ�บ�นก�รเง*น 55.555.5

2 LITTLEDOWN NOMINEES LIMITED 5.87

3 บร�ษ�ท ไทยเอ�นว�ด�อาร� จ�าก�ด 4.41

44กองท�นรวมว�ย�ภ�กษ!หน"ง โดย กองท�นรวมว�ย�ภ�กษ!หน"ง โดย บลำจบลำจ..เอ'มเอฟซ�เอ'มเอฟซ� 2.452.45

55กองท�นรวมว�ย�ภ�กษ!หน"ง โดย กองท�นรวมว�ย�ภ�กษ!หน"ง โดย บลำจบลำจ..กร�งไทยกร�งไทย 2.452.45

6 CHASE NOMINEES LIMITED 1 1.59

7 MELLON BANK, N.A. 1.4

8HSBC (SINGAPORE) NOMINEES PTE LTD 1.08

9STATE STREET BANK AND TRUST COMPANY 1.06

10 CLEARSTREAM NOMINEES LTD 0.84

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 77

เหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จเหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จบร�การสาธารณ�ปโภคม�ล�กษณะ บร�การสาธารณ�ปโภคม�ล�กษณะ ““ผ�กขาดโดยผ�กขาดโดยธรรมชาต� เช1นไฟฟ;า น�9าประปา และโทรศ�พท�”ธรรมชาต� เช1นไฟฟ;า น�9าประปา และโทรศ�พท�”

บร�การสาธารณ�ปโภคต!องใช!เง�นลงท�นส�ง บร�การสาธารณ�ปโภคต!องใช!เง�นลงท�นส�ง จ!างพน�กงานจ�านวนมาก และอาศ�ยจ!างพน�กงานจ�านวนมาก และอาศ�ยเทคโนโลย�ท�4เปล�4ยนแปลงอย1างรวดเร�ว ภาคเทคโนโลย�ท�4เปล�4ยนแปลงอย1างรวดเร�ว ภาคเอกชนย�งไม1พร!อม ขาดความร� !และเอกชนย�งไม1พร!อม ขาดความร� !และประสบการณ� เช1น การจ�ดสร!างท�4พ�กอาศ�ย ประสบการณ� เช1น การจ�ดสร!างท�4พ�กอาศ�ย การสร!างเส!นทางคมนาคมการสร!างเส!นทางคมนาคม

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 88

เหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จเหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จจ�ดสาธารณ�ปโภคพ�9นฐานให!แก1คนยากจ�ดสาธารณ�ปโภคพ�9นฐานให!แก1คนยาก

คนจน ชาวชนบท และผ�!ด!อยโอกาส และ คนจน ชาวชนบท และผ�!ด!อยโอกาส และเพ�4อกระจายความเจร�ญไปส�1เขตชนบทและเพ�4อกระจายความเจร�ญไปส�1เขตชนบทและกล�1มชนผ�!ยากจนกล�1มชนผ�!ยากจน

ส1งเสร�มก�จการบางประเภท เช1นการจ�ดต�9ง ส1งเสร�มก�จการบางประเภท เช1นการจ�ดต�9ง ร�ฐว�สาหก�จในร�ปของสถาบ�นการเง�น ร�ฐว�สาหก�จในร�ปของสถาบ�นการเง�น

(( ธนาคารเพ�4อส�นเช�4อท�4อย�1อาศ�ย ธนาคาร ธนาคารเพ�4อส�นเช�4อท�4อย�1อาศ�ย ธนาคารเพ�4ออ�ตสาหกรรมเพ�4ออ�ตสาหกรรม))

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 99

เหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จเหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จแก!ป<ญหาการครองช�พของประชาชน แก!ป<ญหาการครองช�พของประชาชน เช1น องค�การแก!ว องค�การทอผ!า เช1น องค�การแก!ว องค�การทอผ!า องค�การแบตเตอร�4 องค�การฟอกหน�ง องค�การแบตเตอร�4 องค�การฟอกหน�ง องค�การผล�ตอาหารส�าเร�จร�ปองค�การผล�ตอาหารส�าเร�จร�ปกระต�!นและฟ=9 นฟ�เศรษฐก�จ และกระต�!นและฟ=9 นฟ�เศรษฐก�จ และ//หร�อ แก!หร�อ แก!ป<ญหาเศรษฐก�จ เช1น ธนาคารกร�งไทย ป<ญหาเศรษฐก�จ เช1น ธนาคารกร�งไทย ธนาคารร�ตนส�น ธนาคารร�ตนส�น ((ผลโดยอ!อมจากการย3ดผลโดยอ!อมจากการย3ดทร�พย� เช1น บร�ษ�ทท�พยประก�นภ�ยจ�าก�ดทร�พย� เช1น บร�ษ�ทท�พยประก�นภ�ยจ�าก�ด))

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1010

เหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จเหต�ผลในการจ�ดต�9งร�ฐว�สาหก�จความม�4นคงของประเทศ เช1น สาธารณ�ปโภค ความม�4นคงของประเทศ เช1น สาธารณ�ปโภค ย�ทธป<จจ�ยของกองท�พในยาม ย�ทธป<จจ�ยของกองท�พในยามสงคราม สงคราม ((องค�การแบตเตอร�4 องค�การแก!ว องค�การแบตเตอร�4 องค�การแก!ว องค�การฟอกหน�ง องค�การเช�9อเพล�งองค�การฟอกหน�ง องค�การเช�9อเพล�ง))ส1งเสร�มส�งคมและว�ฒนธรรม เช1น การท1องส1งเสร�มส�งคมและว�ฒนธรรม เช1น การท1องเท�4ยวแห1งประเทศไทย การก�ฬาแห1งเท�4ยวแห1งประเทศไทย การก�ฬาแห1งประเทศไทย องค�การสวนพฤกษศาสตร� ประเทศไทย องค�การสวนพฤกษศาสตร� องค�การสวนส�ตว�องค�การสวนส�ตว�หารายได!ให!ร�ฐบาล ขณะเด�ยวก�นก�ควบค�มหารายได!ให!ร�ฐบาล ขณะเด�ยวก�นก�ควบค�มส�นค!าอ�นตราย เช1น ส�รา ยาส�บส�นค!าอ�นตราย เช1น ส�รา ยาส�บ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1111

ประเภทของร�ฐว�สาหก�จในประเภทของร�ฐว�สาหก�จในประเทศไทยประเทศไทยการจ�ดต�9งโดยกฎหมายมหาชนการจ�ดต�9งโดยกฎหมายมหาชน

– ร�ฐว�สาหก�จท�4จ�ดต�9งโดยกฎหมายเฉพาะค�อ ร�ฐว�สาหก�จท�4จ�ดต�9งโดยกฎหมายเฉพาะค�อ พระราชบ�ญญ�ต� หร�อกฎหมายอ�4นท�4เท�ยบ พระราชบ�ญญ�ต� หร�อกฎหมายอ�4นท�4เท�ยบ

เท1าเช1น ประกาศคณะปฏ�ว�ต� พระราช เท1าเช1น ประกาศคณะปฏ�ว�ต� พระราช ก�าหนด ม�จ�านวนท�9งส�9น ๒๖ ราย ก�าหนด ม�จ�านวนท�9งส�9น ๒๖ ราย

–ร�ฐว�สาหก�จท�4จ�ดต�9งโดยพระราชกฤษฎ�กาท�4ร �ฐว�สาหก�จท�4จ�ดต�9งโดยพระราชกฤษฎ�กาท�4ออกตามพระราชบ�ญญ�ต�จ�ดต�9งองค�การออกตามพระราชบ�ญญ�ต�จ�ดต�9งองค�การ

ของร�ฐบาล พ ของร�ฐบาล พ..ศศ. . ๒๔๙๖ ม�จ�านวนท�9งส�9น ๒๔๙๖ ม�จ�านวนท�9งส�9น ๑๓ ราย ๑๓ ราย

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1212

ประเภทของร�ฐว�สาหก�จในประเภทของร�ฐว�สาหก�จในประเทศไทยประเทศไทย

การจ�ดต�9งโดยกฎหมายเอกชนการจ�ดต�9งโดยกฎหมายเอกชน–ร�ฐว�สาหก�จท�4จ�ดต�9งข39นตามหล�กร�ฐว�สาหก�จท�4จ�ดต�9งข39นตามหล�ก

เกณฑ�ท�4ก�าหนดในประมวลกฎหมายเกณฑ�ท�4ก�าหนดในประมวลกฎหมาย แพ1งและพาณ�ชย� ม�จ�านวนท�9งส�9น แพ1งและพาณ�ชย� ม�จ�านวนท�9งส�9น

๑๕ ราย ๑๕ รายร�ฐว�สาหก�จท�4ต� 9งข39นโดยระเบ�ยบหร�อร�ฐว�สาหก�จท�4ต� 9งข39นโดยระเบ�ยบหร�อ

ข!อบ�งค�บ จ�านวนท�9งส�9น ๕ ราย ข!อบ�งค�บ จ�านวนท�9งส�9น ๕ ราย

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1313

ร�ฐว�สาหก�จของประเทศไทยร�ฐว�สาหก�จของประเทศไทยร�ฐว�สาหก�จม�บทบาทต1อระบบร�ฐว�สาหก�จม�บทบาทต1อระบบเศรษฐก�จค1อนข!างส�งท�9งในแง1เศรษฐก�จค1อนข!างส�งท�9งในแง1

การผล�ต การใช!จ1าย การ การผล�ต การใช!จ1าย การ ลงท�น และการจ!างงาน ลงท�น และการจ!างงาน

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1414

ข!อม�ลเบ�9องต!นของร�ฐว�สาหก�จข!อม�ลเบ�9องต!นของร�ฐว�สาหก�จ ((2548)2548) ส�นทร�พย�ส�นทร�พย� 5.55.5 ล!านล!านบาทล!านล!านบาท

หน�9ส�นหน�9ส�น 4.24.2 ล!านล!านบาทล!านล!านบาทท�นท�น 1.31.3 ล!านล!านบาทล!านล!านบาท

ก�าไรส�ทธ�ก�าไรส�ทธ� 1.351.35 แสนล!านแสนล!านบาทบาท

เง�นอ�ดหน�นเง�นอ�ดหน�น 4.1 4.1 หม�4นล!านหม�4นล!านบาทบาท

รายได!น�าส1งร�ฐรายได!น�าส1งร�ฐ 1.1 1.1 แสนล!านแสนล!านบาทบาท

งบลงท�นงบลงท�น 2.1 2.1 แสนล!านแสนล!านบาทบาท

จ�านวนพน�กงานจ�านวนพน�กงาน 270,873 270,873 คนคน

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1515

ข!อม�ลเบ�9องต!นของร�ฐว�สาหก�จ ข!อม�ลเบ�9องต!นของร�ฐว�สาหก�จ ((2548)2548)

ส�นทร�พย�รวมส�นทร�พย�รวมส�งส�ดส�งส�ด

ธนาคารกร�งไทยธนาคารกร�งไทย

รายได!น�าส1งร�ฐรายได!น�าส1งร�ฐส�งส�ดส�งส�ด

กฟผกฟผ..

ขาดท�นส�งส�ดขาดท�นส�งส�ด กฟผกฟผ..ก�าไรส�ทธ�ส�งส�ดก�าไรส�ทธ�ส�งส�ด ปตทปตท..หน�9ส�นรวมส�งส�ดหน�9ส�นรวมส�งส�ด ธนาคารกร�งไทยธนาคารกร�งไทย

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1616

ประโยชน�ของร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จประเภทสาธารณ�ปโภคลงท�นในร�ฐว�สาหก�จประเภทสาธารณ�ปโภคลงท�นใน

โครงสร!างพ�9นฐาน ช1วยพ�ฒนาเศรษฐก�จและ โครงสร!างพ�9นฐาน ช1วยพ�ฒนาเศรษฐก�จและ ส�งคม กระจายความเจร�ญ เช1น ถนน ไฟฟ;า ส�งคม กระจายความเจร�ญ เช1น ถนน ไฟฟ;า

รถไฟ โทรศ�พท� รถไฟ โทรศ�พท�ร�ฐว�สาหก�จหลายแห1งท�าก�าไรส1งให!แก1ร�ฐเป5นร�ฐว�สาหก�จหลายแห1งท�าก�าไรส1งให!แก1ร�ฐเป5น

จ�านวนมาก เช1น ส�าน�กงานสลากก�นแบ1ง จ�านวนมาก เช1น ส�าน�กงานสลากก�นแบ1ง ร�ฐบาล โรงงานยาส�บ และร�ฐว�สาหก�จด!าน ร�ฐบาล โรงงานยาส�บ และร�ฐว�สาหก�จด!าน

ไฟฟ;าไฟฟ;า สร!างงาน และผล�ตพน�กงานท�4ม�ความร� !ความ สร!างงาน และผล�ตพน�กงานท�4ม�ความร� !ความ

สามารถ และท�กษะในว�ชาช�พท�4ขาดแคลน สามารถ และท�กษะในว�ชาช�พท�4ขาดแคลนเช1นว�ศวกรด!านไฟฟ;าเช1นว�ศวกรด!านไฟฟ;า

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1717

ป<ญหาของร�ฐว�สาหก�จป<ญหาของร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จขาดประส�ทธ�ภาพทางร�ฐว�สาหก�จขาดประส�ทธ�ภาพทางเศรษฐก�จ เศรษฐก�จ ((ก�าไรหร�อขาดท�นไม1ได!เป5นต�วช�9ก�าไรหร�อขาดท�นไม1ได!เป5นต�วช�9ว1าม�ประส�ทธ�ภาพหร�อไม1ว1าม�ประส�ทธ�ภาพหร�อไม1))ประส�ทธ�ภาพหมายถ3งผล�ตส�นค!าและประส�ทธ�ภาพหมายถ3งผล�ตส�นค!าและบร�การท�4ม�ค�ณภาพด�โดยใช!ต!นท�นต�4าส�ดบร�การท�4ม�ค�ณภาพด�โดยใช!ต!นท�นต�4าส�ดก�าไร ก�าไร ((เพราะผ�กขาดและสามารถต�9งราคาเพราะผ�กขาดและสามารถต�9งราคาโดยบวกก�าไรได! แต1อาจไม1ม�ประส�ทธ�ภาพโดยบวกก�าไรได! แต1อาจไม1ม�ประส�ทธ�ภาพ))ขาดท�น ขาดท�น ((เพราะร�ฐก�าหนดเพดานราคาไว!ท�4เพราะร�ฐก�าหนดเพดานราคาไว!ท�4ต�4ากว1าต!นท�นต�4ากว1าต!นท�น ) ) เช1น ขสมกเช1น ขสมก..

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1818

สาเหต�ของป<ญหาสาเหต�ของป<ญหา ร�ฐว�สาหก�จเป5นผ�!ผ�กขาด ให!บร�การเพ�ยง ร�ฐว�สาหก�จเป5นผ�!ผ�กขาด ให!บร�การเพ�ยง

รายเด�ยว ไม1ต!องแข1งข�น ขาดความ รายเด�ยว ไม1ต!องแข1งข�น ขาดความกระต�อร�อร!นท�4จะปร�บปร�งประส�ทธ�ภาพการกระต�อร�อร!นท�4จะปร�บปร�งประส�ทธ�ภาพการท�างานท�างาน

ร�ฐว�สาหก�จม�ร�ฐบาล ร�ฐว�สาหก�จม�ร�ฐบาล ((ประชาชนประชาชน) ) เป5นเป5น เจ!าของ แต1การด�าเน�นงานผ1านผ�!บร�หารและ เจ!าของ แต1การด�าเน�นงานผ1านผ�!บร�หารและ

พน�กงานของร�ฐว�สาหก�จ ยากแก1การตรวจ พน�กงานของร�ฐว�สาหก�จ ยากแก1การตรวจ สอบ จ3งอาจท�าให!ผ�!บร�หารและพน�กงาน สอบ จ3งอาจท�าให!ผ�!บร�หารและพน�กงาน

เหล1าน�9ด�าเน�นงานเพ�4อประโยชน�ของตนเอง เหล1าน�9ด�าเน�นงานเพ�4อประโยชน�ของตนเอง

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 1919

สาเหต�ของป<ญหาสาเหต�ของป<ญหา ระบบบร�หารย�งม�ล�กษณะเป5นราชการ ขาด ระบบบร�หารย�งม�ล�กษณะเป5นราชการ ขาด

ระบบแรงจ�งใจให!แก1พน�กงานในการเพ�4มระบบแรงจ�งใจให!แก1พน�กงานในการเพ�4มประส�ทธ�ภาพประส�ทธ�ภาพร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานเพ�4อตอบสนองร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานเพ�4อตอบสนอง

หลายว�ตถ�ประสงค� เช1นเพ�4อสร!างงาน หลายว�ตถ�ประสงค� เช1นเพ�4อสร!างงาน ((จ!างจ!างคนเยอะคนเยอะ) ) เพ�4อให!บร�การแก1ส�งคม เพ�4อให!บร�การแก1ส�งคม ((ต�9งราคาต�9งราคา

ส�นค!าและบร�การในราคาถ�ก แต1ร�ฐบาล ส�นค!าและบร�การในราคาถ�ก แต1ร�ฐบาลอยากให!ร�ฐว�สาหก�จม�ฐานะการเง�นท�4ด�อยากให!ร�ฐว�สาหก�จม�ฐานะการเง�นท�4ด�))

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2020

สาเหต�ของป<ญหาสาเหต�ของป<ญหาการรวมต�วของพน�กงานการรวมต�วของพน�กงานร�ฐว�สาหก�จอย1างเข!มแข�งเพ�4อต1อร�ฐว�สาหก�จอย1างเข!มแข�งเพ�4อต1อรองและเร�ยกร!องผลประโยชน�รองและเร�ยกร!องผลประโยชน�

ต1าง ๆ จ3งท�าให!การปร�บปร�ง ต1าง ๆ จ3งท�าให!การปร�บปร�งเปล�4ยนแปลงท�าได!ยากเปล�4ยนแปลงท�าได!ยาก

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2121

การแก!ป<ญหาร�ฐว�สาหก�จการแก!ป<ญหาร�ฐว�สาหก�จเพ�4มการแข1งข�นในอ�ตสาหกรรมท�4ม�เพ�4มการแข1งข�นในอ�ตสาหกรรมท�4ม�ร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานเข!มงวดการใช!จ1ายของร�ฐว�สาหก�จเข!มงวดการใช!จ1ายของร�ฐว�สาหก�จปร�บองค�กรและโครงสร!างของปร�บองค�กรและโครงสร!างของร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จก�าหนดให!ร�ฐว�สาหก�จม�แผนว�สาหก�จและก�าหนดให!ร�ฐว�สาหก�จม�แผนว�สาหก�จและประเม�นผลงานเหม�อนก�บว�สาหก�จในประเม�นผลงานเหม�อนก�บว�สาหก�จในภาคเอกชน ภาคเอกชน ((ด�แลโดย สครด�แลโดย สคร.).)การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2222

ความหมายของการแปรร�ปความหมายของการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

ความหมายอย1างกว!างความหมายอย1างกว!าง=> => ลดบทบาทของลดบทบาทของภาคร�ฐและเพ�4มบทบาทของภาคเอกชนภาคร�ฐและเพ�4มบทบาทของภาคเอกชน–การลดการก�าก�บด�แลหร�อการเป6ดเสร� เช1นการลดการก�าก�บด�แลหร�อการเป6ดเสร� เช1น

การเป6ดเสร�โทรคมนาคมการเป6ดเสร�โทรคมนาคม–การขายทร�พย�ส�นของร�ฐว�สาหก�จให!เอกชน การขายทร�พย�ส�นของร�ฐว�สาหก�จให!เอกชน ((เปล�4ยนความเป5นเจ!าของเปล�4ยนความเป5นเจ!าของ ) ) เช1น ปตทเช1น ปตท . . อสมทอสมท . .ทอททอท..

–การให!เอกชนมาบร�หารงานแทนการให!เอกชนมาบร�หารงานแทน

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2323

ความหมายของการแปรร�ปความหมายของการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

ความหมายอย1างแคบความหมายอย1างแคบ=>=>เน!นการเน!นการเปล�4ยนแปลงองค�กรและการบร�หารเปล�4ยนแปลงองค�กรและการบร�หารภายในองค�กรภายในองค�กร–การขายทร�พย�ส�นของร�ฐว�สาหก�จให!เอกชน การขายทร�พย�ส�นของร�ฐว�สาหก�จให!เอกชน –การให!เอกชนมาบร�หารงานแทนการให!เอกชนมาบร�หารงานแทน

การย�บเล�กก�จการการย�บเล�กก�จการเล�อกว�ธ�การแปรร�ปได!เล�อกว�ธ�การแปรร�ปได!

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2424

ความหมายของการแปรร�ปความหมายของการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

การขายทร�พย�ส�นการขายทร�พย�ส�นของร�ฐว�สาหก�จให!ของร�ฐว�สาหก�จให!เอกชนเอกชน– ขายในขายใน

ตลาดหล�กทร�พย�ตลาดหล�กทร�พย�– ขายให!กล�1มผ�!ลงท�นขายให!กล�1มผ�!ลงท�น

เฉพาะรายเฉพาะราย– ขายหมดหร�อขายบางขายหมดหร�อขายบาง

ส1วนส1วน

การให!เอกชนมาท�าการให!เอกชนมาท�าแทนแทน– ส�ญญาการบร�หารส�ญญาการบร�หาร

จ�ดการจ�ดการ– ส�ญญาเช1าส�ญญาเช1า– ส�มปทานส�มปทาน– การให!เอกชนลงท�นการให!เอกชนลงท�น

ด�าเน�นการแต1ร�ฐร�บซ�9อด�าเน�นการแต1ร�ฐร�บซ�9อผลผล�ตผลผล�ต

– การร1วมลงท�นการร1วมลงท�น

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2525

ว�ตถ�ประสงค�ของการแปรร�ปว�ตถ�ประสงค�ของการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จเพ�4อแก!ป<ญหาของร�ฐว�สาหก�จเพ�4อแก!ป<ญหาของร�ฐว�สาหก�จ

– ให!ร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานแบบเอกชน ใช!ว�น�ย ให!ร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานแบบเอกชน ใช!ว�น�ย ของตลาด เพ�4มประส�ทธ�ภาพและก�าไร ของตลาด เพ�4มประส�ทธ�ภาพและก�าไร

– ให!บร�การม�เพ�ยงพอ ราคาถ�ก และค�ณภาพด� ให!บร�การม�เพ�ยงพอ ราคาถ�ก และค�ณภาพด�– ลดภาระทางการเง�น ลดภาระทางการเง�น (( ไม1ต!องให!เง�นอ�ดหน�น ไม1ต!องให!เง�นอ�ดหน�น

ไม1ต!องค�9าประก�นเง�นก�!ไม1ต!องค�9าประก�นเง�นก�!))สร!างรายได!จากการแปรร�ปสร!างรายได!จากการแปรร�ป

หากแปรร�ปในตลาดหล�กทร�พย� สามารถ หากแปรร�ปในตลาดหล�กทร�พย� สามารถพ�ฒนาตลาดท�นพ�ฒนาตลาดท�น

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2626

ป<จจ�ยภายนอกป<จจ�ยภายนอกองค�การการค!าโลก องค�การการค!าโลก (World (World Trade Organization)Trade Organization)

กองท�นการเง�นระหว1างประเทศ กองท�นการเง�นระหว1างประเทศ (International Monetary (International Monetary Fund) => Letter of Fund) => Letter of Intent 1-7Intent 1-7

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2727

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จการเพ�4มบทบาทภาคเอกชนในร�ฐว�สาหก�จตามมต�การเพ�4มบทบาทภาคเอกชนในร�ฐว�สาหก�จตามมต�

คณะร�ฐมนตร� เม�4อว�นท�4 ๑ เมษายน พ คณะร�ฐมนตร� เม�4อว�นท�4 ๑ เมษายน พ..ศศ. . ๒๕๔๐๒๕๔๐– แนวทางในการเพ�4มบทบาทภาคเอกชนในร�ฐว�สาหก�จแนวทางในการเพ�4มบทบาทภาคเอกชนในร�ฐว�สาหก�จ

เป6ดให!ม�การแข1งข�นเสร�ในก�จการท�4ม�การผ�กขาดเป6ดให!ม�การแข1งข�นเสร�ในก�จการท�4ม�การผ�กขาดปร�บบทบาทของร�ฐว�สาหก�จให!ม�ฐานะเป5นเพ�ยงปร�บบทบาทของร�ฐว�สาหก�จให!ม�ฐานะเป5นเพ�ยง

หน1วยปฏ�บ�ต�หน1วยปฏ�บ�ต� ให!ม�องค�กรก�าก�บรายสาขา ให!ม�องค�กรก�าก�บรายสาขา

– ว�ธ�การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จว�ธ�การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จกล�1มท�4ร �ฐลดความเป5นเจ!าของให!เหล�อน!อยกว1ากล�1มท�4ร �ฐลดความเป5นเจ!าของให!เหล�อน!อยกว1า

ร!อยละ ๕๐ ร!อยละ ๕๐กล�1มท�4ร �ฐคงสภาพการเป5นเจ!าของไว!แต1จะเพ�4มกล�1มท�4ร �ฐคงสภาพการเป5นเจ!าของไว!แต1จะเพ�4ม

บทบาทภาคเอกชนบางส1วนบทบาทภาคเอกชนบางส1วน

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2828

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จแผนแม1บทการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จตามมต�คณะแผนแม1บทการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จตามมต�คณะ

ร�ฐมนตร� เม�4อว�นท�4 ๑ ก�นยายน พ ร�ฐมนตร� เม�4อว�นท�4 ๑ ก�นยายน พ..ศศ. . ๒๕๔๑๒๕๔๑–ว�ตถ�ประสงค�ของแผนแม1บทการแปรร�ปว�ตถ�ประสงค�ของแผนแม1บทการแปรร�ป

ร�ฐว�สาหก�จค�อ ก�าหนดขอบเขตและท�ศทางการ ร�ฐว�สาหก�จค�อ ก�าหนดขอบเขตและท�ศทางการแปรร�ปและปร�บโครงสร!างร�ฐว�สาหก�จเพ�4อช1วยให!แปรร�ปและปร�บโครงสร!างร�ฐว�สาหก�จเพ�4อช1วยให!เอกชนม�ส1วนร1วมในการพ�ฒนาร�ฐว�สาหก�จสาขาเอกชนม�ส1วนร1วมในการพ�ฒนาร�ฐว�สาหก�จสาขา

ต1าง ๆ อย1างเป5นประส�ทธ�ผล ให!บร�ษ�ทของไทย ต1าง ๆ อย1างเป5นประส�ทธ�ผล ให!บร�ษ�ทของไทย สามารถแข1งข�นได!ในระด�บสากล เพ�4อให!ประชาชน สามารถแข1งข�นได!ในระด�บสากล เพ�4อให!ประชาชน

ได!บร�โภคส�นค!าและบร�การท�4ม�ค�ณภาพในราคาท�4ได!บร�โภคส�นค!าและบร�การท�4ม�ค�ณภาพในราคาท�4 เหมาะสม และเป5นการลดภาระทางการเง�นของ เหมาะสม และเป5นการลดภาระทางการเง�นของ

ภาคร�ฐภาคร�ฐ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 2929

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

แผนแม1บทการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จแผนแม1บทการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จ–ก�าหนดสาขาพล�งงาน ก�าหนดสาขาพล�งงาน ((๕ ราย๕ ราย ) ) สาขาสาขา

โทรคมนาคมและส�4อสาร โทรคมนาคมและส�4อสาร ((๓ ราย๓ ราย ) ) สาขาประปา สาขาประปา ((๓ ราย๓ ราย ) ) สาขาขนส1ง สาขาขนส1ง ((๑๔ ราย๑๔ ราย ) ) และสาขาอ�4น ๆ และสาขาอ�4น ๆ ((ประกอบด!วยร�ฐว�สาหก�จประเภทสถาบ�นการเง�น ประกอบด!วยร�ฐว�สาหก�จประเภทสถาบ�นการเง�น อ�ตสาหกรรม พาณ�ชยกรรมและบร�การ อ�ตสาหกรรม พาณ�ชยกรรมและบร�การ เกษตรกรรม และส�งคมและเทคโนโลย�เกษตรกรรม และส�งคมและเทคโนโลย�))

–ก�าหนดว�ธ�การแปรร�ปตามความหมายอย1างก�าหนดว�ธ�การแปรร�ปตามความหมายอย1างกว!างกว!าง

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3030

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

การจ�ดต�9งส�าน�กงานร�ฐว�สาหก�จและหล�กทร�พย�ของการจ�ดต�9งส�าน�กงานร�ฐว�สาหก�จและหล�กทร�พย�ของร�ฐในกระทรวงการคล�ง ร�ฐในกระทรวงการคล�ง ((ตอนน�9กลายเป5น สครตอนน�9กลายเป5น สคร.).)

คณะกรรมการก�าก�บนโยบายด!านร�ฐว�สาหก�จ คณะกรรมการก�าก�บนโยบายด!านร�ฐว�สาหก�จ ((กนรกนร.).)–ก�าก�บด�แลและต�ดตามการด�าเน�นงานของก�าก�บด�แลและต�ดตามการด�าเน�นงานของ

ร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ–พ�จารณาด�าเน�นการเพ�4มบทบาทภาคเอกชนพ�จารณาด�าเน�นการเพ�4มบทบาทภาคเอกชน–พ�จารณาเสนอความเห�นเก�4ยวก�บแนวทางการพ�จารณาเสนอความเห�นเก�4ยวก�บแนวทางการ

แก!ไขป<ญหาต1าง ๆ แก!ไขป<ญหาต1าง ๆ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3131

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

พระราชบ�ญญ�ต�ท�นร�ฐว�สาหก�จ พพระราชบ�ญญ�ต�ท�นร�ฐว�สาหก�จ พ..ศศ . .๒๕๔๒๒๕๔๒–กฎหมายท�4ออกมาเพ�4อแปลง ท�น ของ“ ”กฎหมายท�4ออกมาเพ�4อแปลง ท�น ของ“ ”

ร�ฐว�สาหก�จให!เป5น ท�นเร�อนห�!น ของ“ ”ร�ฐว�สาหก�จให!เป5น ท�นเร�อนห�!น ของ“ ”ร�ฐว�สาหก�จในร�ปแบบบร�ษ�ท เพ�4อเป5นเคร�4องร�ฐว�สาหก�จในร�ปแบบบร�ษ�ท เพ�4อเป5นเคร�4องม�อของร�ฐในการเปล�4ยนสถานะร�ฐว�สาหก�จท�4ม�ม�อของร�ฐในการเปล�4ยนสถานะร�ฐว�สาหก�จท�4ม�กฎหมายจ�ดต�9งข39นให!เป5นบร�ษ�ทจ�าก�ดหร�อกฎหมายจ�ดต�9งข39นให!เป5นบร�ษ�ทจ�าก�ดหร�อบร�ษ�ทมหาชนจ�าก�ด บร�ษ�ทมหาชนจ�าก�ด (Corporatization) (Corporatization) แต1ย�งคงม�สถานะเป5นร�ฐว�สาหก�จแต1ย�งคงม�สถานะเป5นร�ฐว�สาหก�จ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3232

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

เสนอให!แก!ไขกฎหมายและระเบ�ยบข!อบ�งค�บท�4เสนอให!แก!ไขกฎหมายและระเบ�ยบข!อบ�งค�บท�4เป5นอ�ปสรรคต1อการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จ เช1นเป5นอ�ปสรรคต1อการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จ เช1น– พรบพรบ . . ก�าหนดราคาส�นค!าและป;องก�นการผ�กขาด ก�าหนดราคาส�นค!าและป;องก�นการผ�กขาด

พพ..ศศ . . 25222522– พรบพรบ . . การให!เอกชนเข!าร1วมงานหร�อด�าเน�นการในการให!เอกชนเข!าร1วมงานหร�อด�าเน�นการใน

ก�จการของร�ฐ พก�จการของร�ฐ พ..ศศ . . 25352535

เสนอให!แบ1งแยกหน!าท�4ของการก�าหนดเสนอให!แบ1งแยกหน!าท�4ของการก�าหนดนโยบาย นโยบาย (Policy) (Policy) การก�าก�บด�แล การก�าก�บด�แล (Regulation) (Regulation) และการประกอบก�จการ และการประกอบก�จการ ((Operation)Operation) ออกจากก�นออกจากก�น

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3333

การด�าเน�นการแปรร�ปการด�าเน�นการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

ให!รายได!จากการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จ แบ1งเป5นสาม ให!รายได!จากการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จ แบ1งเป5นสามส1วนส1วน– ปร�บปร�งร�ฐว�สาหก�จและเป5นกองท�นสว�สด�การปร�บปร�งร�ฐว�สาหก�จและเป5นกองท�นสว�สด�การ

พน�กงานร�ฐว�สาหก�จท�4ได!ร�บผลกระทบต1อการแปรร�ปพน�กงานร�ฐว�สาหก�จท�4ได!ร�บผลกระทบต1อการแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

– สน�บสน�นรายจ1ายของร�ฐบาลทางด!านสว�สด�การสน�บสน�นรายจ1ายของร�ฐบาลทางด!านสว�สด�การส�งคมส�งคม

– ชดใช!ความเส�ยหายของกองท�นเพ�4อการฟ=9 นฟ�และชดใช!ความเส�ยหายของกองท�นเพ�4อการฟ=9 นฟ�และพ�ฒนาระบบสถาบ�นการเง�นพ�ฒนาระบบสถาบ�นการเง�น

ก�าหนดมาตรการเพ�4อช1วยพน�กงานร�ฐว�สาหก�จ ก�าหนดมาตรการเพ�4อช1วยพน�กงานร�ฐว�สาหก�จหากต!องออกจากงานเพราะการแปรร�ปหากต!องออกจากงานเพราะการแปรร�ป

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3434

การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 25442544

ก�าหนดว�ตถ�ประสงค�ท�4หลากหลาย ก�าหนดว�ตถ�ประสงค�ท�4หลากหลาย => => อาจอาจก1อให!เก�ดความข�ดแย!งในว�ธ�การเพ�4อบรรล�เป;าก1อให!เก�ดความข�ดแย!งในว�ธ�การเพ�4อบรรล�เป;าหมายหมายการเล�อกว�ธ�การแปรร�ปการเล�อกว�ธ�การแปรร�ป =>=> เสนอขายห�!นในเสนอขายห�!นในตลาดหล�กทร�พย� ตลาดหล�กทร�พย� ((Share Issued Share Issued Privatization: SIP) Privatization: SIP) เพ�4อพ�ฒนาตลาดท�นเพ�4อพ�ฒนาตลาดท�นเป5นหล�กเป5นหล�กการค�ดเล�อกร�ฐว�สาหก�จ การค�ดเล�อกร�ฐว�สาหก�จ => => เล�อกเพ�ยงแต1เล�อกเพ�ยงแต1ร�ฐว�สาหก�จท�4ม�ก�าไรมาแปลงสภาพและแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จท�4ม�ก�าไรมาแปลงสภาพและแปรร�ป

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3535

ร�ฐว�สาหก�จท�4ม�ก�าไรส�งส�ดในปL ร�ฐว�สาหก�จท�4ม�ก�าไรส�งส�ดในปL 25432543อ�นด�บอ�นด�บ ร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

33 ปตทปตท..

55 ทอททอท..

77 กสทกสท..

1010 ท�โอท�ท�โอท�1818 อสมทอสมท..

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3636

Before1999

2000 2001 2002 2003 2004

• Thai (Transport.)

• KTB (Bank)

• PTTEP (Energy)

• PTT (Energy)

•TOT (Telecom)*

• CAT (Telecom)**

• AOT (Transport)

• MCOT (Telecom)

•ป<จจ�บ�นม�ร�ฐว�สาหก�จท�4จดทะเบ�ยนอย�1ในตลาดหล�กทร�พย�

จ�านวน ๖ ราย

*TOT & **CAT ได!แปลงสภาพในปL 2545 และ 2546 ตามล�าด�บ

การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 25442544

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3737

Thai Airways International (THAI)

PTT Public Limited Company (PTT)

AOT Public Limited Company

(AOT)

MCOT Public Limited Company

(MCOT)

• PTT Exploration and Production Company Limited or PTTEP, has the mission to explore, develop, and produce petroleum reserves to maximize Thailand’s highest possible benefit from energy resources.

Krung Thai Bank Public Limited Company (KTB)

PTTEP Public Limited Company

(PTTEP)

• PTT is Thailand’s fully integrated oil&gas and petrochemical complex, with a fully-fledged operation covering upstream (exploration and production), midstream (refining and production of olefins feedstock) and downstream (retail oil distribution).

• Thai Airways International Public Company Limited is the national carrier. It operates domestic, regional and intercontinental flights radiating from its home base in Bangkok.

• Airport Authority of Thailand is the operator of national airports of Thailand. There are 5 airports under AOT, locating in Bangkok, Chiang Mai, Hat Yai, Phuket and Chiang Rai.

• Krung Thai Bank is financial assistance service provider.

• MCOT is a mass communication operator. Its service include Television operators, Global television network, radio and news & entertainment.

ร�ฐว�สาหก�จซ34งจดทะเบ�ยนในร�ฐว�สาหก�จซ34งจดทะเบ�ยนในตลาดหล�กทร�พย�ตลาดหล�กทร�พย�

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3838

ธ�รก�จกMาซธรรมชาต� ธ�รก�จกMาซธรรมชาต� ((จ�ดหาท�9งในและจ�ดหาท�9งในและต1างประเทศและต1างประเทศและ

ขนส1งกMาซขนส1งกMาซ))

ธ�รก�จน�9าม�น ธ�รก�จน�9าม�น ((จ�ดจ�าหน1ายจ�ดจ�าหน1าย

ผล�ตภ�ณฑ�น�9าม�น ผล�ตภ�ณฑ�น�9าม�น และการค!าสากลและการค!าสากล))

ธ�รก�จการลงท�นในธ�รก�จการลงท�นในธ�รก�จการกล�4นและธ�รก�จการกล�4นและ

ป6โตรเคม�ผ1านบร�ษ�ทป6โตรเคม�ผ1านบร�ษ�ทในเคร�อในเคร�อ

ก�จการท1าก�จการท1า อากาศยาน อากาศยาน

กร�งเทพ กร�งเทพ เช�ยงใหม1 เช�ยงใหม1

หาดใหญ1 ภ�เก�ต หาดใหญ1 ภ�เก�ต เช�ยงราย เช�ยงราย

ส�วรรณภ�ม�ส�วรรณภ�ม�

ส�4อโทรท�ศน�ส�4อโทรท�ศน�ส�4อว�ทย�ส�4อว�ทย�

ส�าน�กข1าวไทยส�าน�กข1าวไทยธ�รก�จร1วมก�บธ�รก�จร1วมก�บ

เอกชนเอกชนช1อง ช1อง 33 อสมทอสมท . .

UBCUBC

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 3939

การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 25442544

ª ɨ £µ¡� � � � ºÉ° ¦·¬� � � ª ɦ¦¼� � � � � � � . 1 � � . 2544 ¦·¬� � � � � . ε´� � �

(¤®µ� � ) 6 � � . 2544

°� � . 30 ¥� . 2545 ¦·¬nµ°µ�µ«¥µ�� � � � �Å¥ ε´� � � � (¤®µ� � )

11 ¤� . 2547

° ¤� . 17 � . 2547 ¦·¬° ¤ ε��� � � � � �(¤®µ� � )

17 ¡¥. 2547

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4040

การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 25442544

แปรร�ปโดยขาดการปร�บโครงสร!างแปรร�ปโดยขาดการปร�บโครงสร!างอ�ตส�หกรรมอ�ตส�หกรรมท�4ร�ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานอย�1ท�4ร �ฐว�สาหก�จด�าเน�นงานอย�1เพ�4อส1งเสร�มการแข1งข�นเพ�4อส1งเสร�มการแข1งข�นแปรร�ปโดยขาดการปร�บโครงสร!างแปรร�ปโดยขาดการปร�บโครงสร!างองค!กรองค!กร

ย�งคงผ�กรวมในแนวด�4งและแนวนอน และ ย�งคงผ�กรวมในแนวด�4งและแนวนอน และ ด�าเน�นก�จการผ�กขาดโดยธรรมชาต� เช1น ด�าเน�นก�จการผ�กขาดโดยธรรมชาต� เช1น

ปตทปตท.. แปรร�ปอย1างรวดเร�ว แปรร�ปอย1างรวดเร�ว ((ส�งเกตจากว�นท�4ส�งเกตจากว�นท�4

แปลงสภาพและแปรร�ปแปลงสภาพและแปรร�ป))

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4141

¦ ª· µ®·� � � � � � . °� � . ° ¤� . ª ÉÁoµ µ� � � � � 6 � � . 2544 11 ¤� . 2547 17 ¡¥. 2547 ¦µµÁ ° µ¥ÁºÊ° o� � � � � � � ( µ� �n°®»o� � )

31-35 37-42 17-22

¦µµ� IPO ( µ n°®»o� � � � ) 35 42 22 εª ®»o ɵ¥Åo� � � � � � � ( oµ®»o� � ) 812.2 439.57 139

Á· ÉÅo¦´ µ µ¦¦³ ¤ »� � � � � � � � � � �( oµ µ� � � )

28,427 18,462 3,058

nª µ¦ º°®»o °� � � � � � � ¦ � (¦o°¥³)

68.05 70 77.28

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4242

การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 25442544แปรร�ปเพ�ยงบางส1วน แปรร�ปเพ�ยงบางส1วน (Partial (Partial

privatization)privatization)ร�ฐย�งเป5นผ�!ถ�อห�!นรายใหญ1 ร�ฐย�งเป5นผ�!ถ�อห�!นรายใหญ1 ม�แนวโน!มท�4จะด�าเน�นนโยบายท�4เป5นม�แนวโน!มท�4จะด�าเน�นนโยบายท�4เป5นประโยชน�แก1ร�ฐว�สาหก�จประโยชน�แก1ร�ฐว�สาหก�จการแปรร�ปแบบ การแปรร�ปแบบ SIP SIP ม�ประโยชน�ในการม�ประโยชน�ในการเป6ดเผยข!อม�ลโปร1งใสมากข39นเป6ดเผยข!อม�ลโปร1งใสมากข39นการประเม�น ม�ลค1า ร�ฐว�สาหก�จก1อน“ ”การประเม�น ม�ลค1า ร�ฐว�สาหก�จก1อน“ ”การแปรร�ปการแปรร�ป

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4343

การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 การแปรร�ปร�ฐว�สาหก�จต�9งแต1 25442544

การก�าหนดราคาห�!นท�4เสนอขายเบ�9องต!น การก�าหนดราคาห�!นท�4เสนอขายเบ�9องต!น การจ�ดสรรห�!นการจ�ดสรรห�!น– ให!แก1ผ�!ม�อ�ปการค�ณ ในกรณ�ของ ปตทให!แก1ผ�!ม�อ�ปการค�ณ ในกรณ�ของ ปตท . .

และ ทอทและ ทอท . ( . (กรณ�ของ อสมทกรณ�ของ อสมท . . ใช!ว�ธ� ใช!ว�ธ� Random)Random)

–การจ�ดสรรห�!นของพน�กงานการจ�ดสรรห�!นของพน�กงานระดมท�นแล!วน�าไปลดภาระหน�9และลงท�นระดมท�นแล!วน�าไปลดภาระหน�9และลงท�นในก�จการของตนเองในก�จการของตนเอง

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4444

การประเม�นผลกระทบทางการประเม�นผลกระทบทางเศรษฐศาสตร�เศรษฐศาสตร�

ผลกระทบทางการคล�งผลกระทบทางการคล�งผลกระทบต1อโครงสร!างความเป5นเจ!าของผลกระทบต1อโครงสร!างความเป5นเจ!าของร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จผลกระทบต1อผลการด�าเน�นงานของผลกระทบต1อผลการด�าเน�นงานของร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จผลกระทบต1อตลาดท�นผลกระทบต1อตลาดท�นผลกระทบต1อพน�กงานร�ฐว�สาหก�จผลกระทบต1อพน�กงานร�ฐว�สาหก�จ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4545

ผลกระทบทางการคล�งผลกระทบทางการคล�งต!นท�นทางตรงต!นท�นทางตรง=>=> ค1าใช!จ1ายในการเสนอห�!นค1าใช!จ1ายในการเสนอห�!น– ไม1มากน�กต�4ากว1าของต1างประเทศ ไม1มากน�กต�4ากว1าของต1างประเทศ ((4-5% 4-5% ใน ใน UK)UK)

¦ ª· µ®·� � � nª ° nµÄonµ¥µ ¦ n°Á· É� � � � � � � � � � � � � � �Åo¦´ µ µ¦¦³ ¤ »� � � � � � � � (%)

� � � . 3.57 °� � . 3.23

° ¤� . 3.43

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4646

ผลกระทบทางการคล�งผลกระทบทางการคล�งUnderpricing=>Underpricing=> ราคาป6ดของห�!นท�4ซ�9อราคาป6ดของห�!นท�4ซ�9อขายในว�นแรกท�4เข!าตลาดส�งกว1าราคา ขายในว�นแรกท�4เข!าตลาดส�งกว1าราคา IPOIPO–ผ�!ถ�อห�!นได!ร�บ ผ�!ถ�อห�!นได!ร�บ Initial returnsInitial returns จากการซ�9อจากการซ�9อ

ห�!น ห�!น ((แสดงว1าร�ฐได!ร�บเง�นจากการระดมท�นแสดงว1าร�ฐได!ร�บเง�นจากการระดมท�นน!อยกว1าท�4ควรจะได!น!อยกว1าท�4ควรจะได!))

–แต1 แต1 Initial returns Initial returns น�9ต�4ากว1าการท�า น�9ต�4ากว1าการท�า IPOIPO ของบร�ษ�ทเอกชน และต�4ากว1า การท�า ของบร�ษ�ทเอกชน และต�4ากว1า การท�า SIP SIP ท�4วท�4วโลก โลก ((ประมาณร!อยละ ประมาณร!อยละ 34)34)

– เน�4องจากน�กลงท�นม�ข!อม�ลเก�4ยวก�บร�ฐว�สาหก�จเน�4องจากน�กลงท�นม�ข!อม�ลเก�4ยวก�บร�ฐว�สาหก�จก1อนเข!าส�1ตลาด จ3งท�าให!ง1ายต1อการประเม�นก1อนเข!าส�1ตลาด จ3งท�าให!ง1ายต1อการประเม�นกระแสเง�นสดในอนาคตของร�ฐว�สาหก�จเหล1าน�9กระแสเง�นสดในอนาคตของร�ฐว�สาหก�จเหล1าน�9

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4747

ผลกระทบทางการคล�งผลกระทบทางการคล�ง¦ ª· µ®·� � � � � � . °� � . ° ¤� .

¦µµ� IPO ( µ n°®»o� � � � ) 35 42 22 ¦µµd µ¥ª ¦� � � � � �( µ n°®»o� � � � )

35.75 48 23.5

Initial returns (¦o°¥³) 2.1 14.3 6.8

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4848

ผลกระทบทางการคล�งผลกระทบทางการคล�ง““ความส�ญเส�ยทางการคล�ง หมายความว1า ”ความส�ญเส�ยทางการคล�ง หมายความว1า ”ในฐานะเจ!าของเด�ม ร�ฐเส�ยประโยชน�จากการในฐานะเจ!าของเด�ม ร�ฐเส�ยประโยชน�จากการเป5นเจ!าของร�ฐว�สาหก�จในร�ปของก�าไรท�4หายไปเป5นเจ!าของร�ฐว�สาหก�จในร�ปของก�าไรท�4หายไป–ขาดท�นทางการคล�งจากการ ขาดท�นทางการคล�งจากการ SIP SIP ปตทปตท . . และ และ

ทอททอท..–ก�าไรทางการคล�งจากการ ก�าไรทางการคล�งจากการ SIP SIP อสมทอสมท..– เพราะก1อนแปรร�ป ปตทเพราะก1อนแปรร�ป ปตท . . และ ทอทและ ทอท . . เป5นเป5น

ร�ฐว�สาหก�จช�9นด�ม�ก�าไร ด�าเน�นก�จการผ�กขาด ไร!ร�ฐว�สาหก�จช�9นด�ม�ก�าไร ด�าเน�นก�จการผ�กขาด ไร!องค�กรก�าก�บด�แล ในขณะท�4ธ�รก�จท�4 อสมทองค�กรก�าก�บด�แล ในขณะท�4ธ�รก�จท�4 อสมท . .ด�าเน�นงานม�ค�1แข1งด�าเน�นงานม�ค�1แข1ง

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 4949

ผลกระทบทางการคล�งผลกระทบทางการคล�ง¦ ª· µ®·� � � nµÁ ɥεŦ É� � � �

Âo¦·� � � n° ®£µ¬� � � (oµ µ� � � )

εŦ� ( µ »� � � � ) µ µ¦ ¨ µ µ¦� � � � � � � �¦¦¼¦ ª· µ®·� � � � �

(oµ µ� � � ) � � � . (2544) 12,940.24 (30,635.94) °� � . (2547) 6,389.09 (8,919.83)

° ¤� . (2547) 606.9 958.18

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5050

ผลกระทบท�4ม�ต1อโครงสร!างผลกระทบท�4ม�ต1อโครงสร!างความเป5นเจ!าของความเป5นเจ!าของ

การจ�ดสรรห�!นเพ�ยงบางส1วนย�งขาดความการจ�ดสรรห�!นเพ�ยงบางส1วนย�งขาดความโปร1งใสและให!ส�ทธ�ประโยชน�แก1คนบางโปร1งใสและให!ส�ทธ�ประโยชน�แก1คนบางกล�1ม กล�1ม ((เช1นการจ�ดสรรห�!นให!ผ�!ม�อ�ปการค�ณเช1นการจ�ดสรรห�!นให!ผ�!ม�อ�ปการค�ณ))ผ�!ถ�อห�!นรายใหญ1ค�อกระทรวงการคล�งผ�!ถ�อห�!นรายใหญ1ค�อกระทรวงการคล�งการกระจายห�!นย�งไม1ท�4วถ3ง โดยกระจ�กต�วการกระจายห�!นย�งไม1ท�4วถ3ง โดยกระจ�กต�วอย�1ท�4ผ�!ถ�อห�!นเก!ารายแรก อย�1ท�4ผ�!ถ�อห�!นเก!ารายแรก ((ถ�ดจากถ�ดจากกระทรวงการคล�งกระทรวงการคล�ง ) ) และเป5น ผ�!ถ�อห�!นต1างและเป5น ผ�!ถ�อห�!นต1างชาต�เส�ยส1วนใหญ1 ชาต�เส�ยส1วนใหญ1 ((ในร�ปของ ในร�ปของ Nominee Nominee หร�อสงส�ยว1าเป5น หร�อสงส�ยว1าเป5น Nominee)Nominee)

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5151

¦ ª· µ®·� � � ¦³ ¦ª µ¦ ¨� � � � � �(¦ª¤ ° »� � � �ªµ¥»£ ¬r� )

¼oº°®»o ÉŤnÄn� � � � �¦³ ¦ª µ¦ ¨� � � � � �

¼oº°®»oÁoµ¦µ¥Â¦ É� � � � � �ŤnÄn¦³ ¦ª µ¦ ¨� � � � � � �

� � � . 2545 69.27 30.73 7.69 2549 67.87 32.13 7.95 °� � .

2547 71.52 28.48 8.42 2549 70 30 17.62 ° ¤� . 2547 77.28 22.72 3.13 2548 77.28 22.72 9.56

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5252

ผลกระทบต1อผลการด�าเน�นผลกระทบต1อผลการด�าเน�นงานงาน

ผลการด�าเน�นงานไม1ว1าจะเป5นความสามารถในผลการด�าเน�นงานไม1ว1าจะเป5นความสามารถในการท�าก�าไร ผลผล�ต ประส�ทธ�ภาพ ของ ปตทการท�าก�าไร ผลผล�ต ประส�ทธ�ภาพ ของ ปตท . .และ ทอทและ ทอท . . น�9นด�ข39น เน�4องจากร�ฐว�สาหก�จเหล1าน�9นด�ข39น เน�4องจากร�ฐว�สาหก�จเหล1าน�9ด�าเน�นก�จการผ�กขาด น�9ด�าเน�นก�จการผ�กขาด ((ปตทปตท . . ม�ความม�ความสามารถในการแข1งข�นส�งในธ�รก�จน�9าม�น และสามารถในการแข1งข�นส�งในธ�รก�จน�9าม�น และขยายธ�รก�จอย1างรวดเร�วภายหล�ง ขยายธ�รก�จอย1างรวดเร�วภายหล�ง SIP)SIP)ผลการด�าเน�นงานของ อสมทผลการด�าเน�นงานของ อสมท . . ลดลง เพราะลดลง เพราะด�าเน�นก�จการในธ�รก�จท�4ม�การแข1งข�นด�าเน�นก�จการในธ�รก�จท�4ม�การแข1งข�นข!อจ�าก�ดในการประเม�นผลการด�าเน�นงาน ข!อจ�าก�ดในการประเม�นผลการด�าเน�นงาน =>=>ข!อม�ลจ�าก�ด และม�ระยะเวลาภายหล�งการข!อม�ลจ�าก�ด และม�ระยะเวลาภายหล�งการแปรร�ปเพ�ยงไม1ก�4ปLแปรร�ปเพ�ยงไม1ก�4ปL

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5353

ผลกระทบต1อตลาดท�นผลกระทบต1อตลาดท�นตลาดขยายต�วตลาดขยายต�วท�าให!ตลาดม�ต�วเล�อกในการท�าให!ตลาดม�ต�วเล�อกในการลงท�นมากย�4งข39นลงท�นมากย�4งข39น

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5454

¦ ª· µ®·� � � � � � . °� � . ° ¤� . ¦µµd µ¥ª ¦� � � � � � ( µ� � /®»o� ) 35.75 48 23.5 ¦µµdª��É� � � � � � 16 ¤ µ¤� � 2550 ( µ� � /®»o� )

202 60 25

nª ¤¼nµ®»o n°¤¼nµ°� � � � � � � �µ®´ ¦¡¥r®n¦³Á«Å¥� � � � � � � �ª É� � � 16 ¤ µ¤� � 2550 (¦o°¥³)

11.18 1.69 0.34

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5555

ผลกระทบต1อพน�กงานผลกระทบต1อพน�กงานร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

จ�านวนพน�กงานภายหล�ง จ�านวนพน�กงานภายหล�ง SIP SIP ลดลงเพ�ยงลดลงเพ�ยงเล�กน!อยเล�กน!อยด�าเน�นนโยบายให!จ!างต1อ และให!ได!ร�บเง�นด�าเน�นนโยบายให!จ!างต1อ และให!ได!ร�บเง�นเด�อน ค1าจ!าง และส�ทธ�ประโยชน�ต1าง ๆ เท1าเด�อน ค1าจ!าง และส�ทธ�ประโยชน�ต1าง ๆ เท1าเด�ม เพ�4อลดกระแสการต1อต!านการแปรร�ป เด�ม เพ�4อลดกระแสการต1อต!านการแปรร�ป ((ม�ผลต1อผลการด�าเน�นงานโดยตรงม�ผลต1อผลการด�าเน�นงานโดยตรง))ม�การจ�ดสรรห�!นให!พน�กงานในราคาพาร� ม�การจ�ดสรรห�!นให!พน�กงานในราคาพาร� เป5นจ�านวน เป5นจ�านวน 88 เท1าของเง�นเด�อน เพ�4อสร!างเท1าของเง�นเด�อน เพ�4อสร!างส�าน�กความเป5นเจ!าของแก1พน�กงานส�าน�กความเป5นเจ!าของแก1พน�กงานร�ฐว�สาหก�จร�ฐว�สาหก�จ

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5656

สร�ปและข!อเสนอแนะสร�ปและข!อเสนอแนะการสร!างกระบวนการและด�าเน�นการการสร!างกระบวนการและด�าเน�นการแปรร�ปท�4โปร1งใสและเป5นธรรมแปรร�ปท�4โปร1งใสและเป5นธรรมการปร�บโครงสร!างก�จการและการปร�บโครงสร!างก�จการและอ�ตสาหกรรมก1อนการแปรร�ปอ�ตสาหกรรมก1อนการแปรร�ปการจ�ดต�9งองค�กรก�าก�บด�แลและการจ�ดต�9งองค�กรก�าก�บด�แลและก�าหนดว�ธ�การก�าก�บด�แลก1อนการก�าหนดว�ธ�การก�าก�บด�แลก1อนการแปรร�ปแปรร�ป

ภ�ร� ส�รส�นทร ภ�ร� ส�รส�นทร 5757

ขอบค�ณคะขอบค�ณคะ