อัจฉริยะสร้างได้
TRANSCRIPT
แบงปนการเรยนร “อจฉรยะสรางได”
จาก คอรส “อจฉรยะสรางได”
และหนงสอ “อจฉรยะสรางได”
ของคณวนษา เรซ
ความเขาใจทวไปเกยวกบสมอง
สวนประกอบของสมอง
โปรตน
ไขมน
นา
8 %
10 %
82 %เราสญเสยนาตลอดเวลาทางลมหายใจ การหวนา เปนการสงการจากสมอง
พฤตกรรมทดทสด คอการคอยๆจบนา เปนระยะ
ความเขาใจทวไปเกยวกบสมอง
นาทดทสดสาหรบสมอง
นาเปลาอณหภมหอง
นาอน, นาเยน, นาหวาน
อณหภม + / - ตองไปพกทกระเพาะ
นาทเขมขน ตองเจอจางดวยนาจากเซลล
ความเขาใจทวไปเกยวกบสมอง
ความฉลาดของสมองขนอยกบ
รอยยก
ขนาด
จานวนเซลลสมอง
ปลาโลมาปากขวดมรอยยกเยอะมาก
ปลาวาฬมขนาดของสมองใหญมาก
ไอนสไตลมจานวนเซลลสมองเทากน
สงททาใหสมองฉลาดไมเทากน คอ เสนใยสมอง
เสนใยสมอง – สรางใหมไดทกวน ไมใชจะตดออก
เดกแรกเกด
6 ป
14 ป
ไมใชเสนใยสมองตามอายจรง เปนการนาตวอยางเพอเปรยบเทยบใหเหนภาพ
Pruningการรดทง
การรดทง (Pruning)
ผใหญจะมเสนใยสมอง = 14 ป
สมองเปนอวยวะทขเกยจมาก ถาไมใช
กจะหยดทางาน ถกตดทงไป
สมองทฝกฝนและจดกจกรรมใหทา
ตอเนอง จะขยายเสนใยสมองในดาน
นนๆ
พฒนาการของสมอง
สมองของเดกมความยดหยนกวาผใหญ
เดกแตละวยจะเปดรบตางกน เดกพฒนาการเรยนร
ดานภาษา และดานรางกายไดดกวาผใหญ (บลเลต)
สวนทพฒนาชาทสดของสมองคอ สวนการคด และการ
ตดสนใจ ซงจะพฒนาเตมครบสวนตอนอาย 25 ป
สมองซกซาย กบ สมองซกขวา
การวางแผน
ไวยากรณ
การหาขอมล
การใชสญลกษณ
ความตนเตน
จนตภาพ จนตนาการ
การใชความแปลกใหม
ความสนก ขเลน
สมองซกซาย
ตรรกะ
สมองซกขวา
อารมณ ความรสก
อจฉรยะภาพ 8 ประการ
1. ดานภาษาและการสอสาร
2. ดานรางกายและการเคลอนไหว
3. ดานมตสมพนธและจนตภาพ
4. ดานตรรกะและคณตศาสตร
5. ดานการเขาใจตน
6. ดานการเขาใจผอนและมนษยสมพนธ
7. ดานธรรมชาต
8. ดานดนตร
“อจฉรยะภาพดานภาษา”
อจฉรยภาพดานภาษา ดอยางไร
จาเปนสาหรบทกอาชพ เพราะตองตดตอสอสาร
ไมไดเกงเฉพาะการพด แตตองเกงดานการฟงดวย จง
ทาใหไดเรยนรจากคนอนๆ
มเครอขายเยอะ จากการทเปนคนเกงในการพดคย จง
ไมมคาวา “ขาดทน”
ตรวจสอบ อจฉรยภาพดานภาษา
พกหนงสอตดตว
แวะรานหนงสอ
ฟงเพลงไมจากดภาษา
ชอบฟงรายการวทย
อานนสพ. และสรปใหคนอนฟง
สบายใจเมอสนทนากบตางชาต แมวาไมถนดกตาม
เขยนบนทกประจาวน
จดบนทกตารางตางๆในสมด
สะกดคาไดถกตอง
แตงเพลง แตงกลอน
ชอบเลน หรอคดมขตลก ทางดานภาษา
เขาใจศพทเทคนค ดานวชาชพอนๆ ไดรวดเรว
ชอบคยกบเพอนๆ
จาชอคน ขอมลสงตางๆ ไดรวดเรว
สนกกบเกมเกยวกบคา
การพฒนาอจฉรยภาพดานภาษา
การจดโนตแบบอจฉรยะ : My Maps
กจกรรมสงเสรม อจฉรยภาพดานภาษา
ฟงอยางลกซง จบประเดน สรปประเดน
ฟงและออกเสยงตามภาษาตางประเทศ
ถาม หรอ คนหา ความหมายศพท ทไมเขาใจ
ฟงเพลงหลายภาษา
เลาเรองขาขน
หดทา My Maps
ชวนคยเพอนรวมทาง
สรปการประชมเปนคาคลองจอง
อานหนงสอใหเยอะขน
อานสารบญหนงสอขายด จะไดออกนอกเรองเดมๆ
เขาใจศพทเทคนค ดานวชาชพอนๆ ไดรวดเรว
ชอบคยกบเพอนๆ
“อจฉรยะภาพ
ดานรางกายและการเคลอนไหว”
อจฉรยภาพดานรางกาย ดอยางไร
สมองและรางกายคอสงเดยวกน สมองสงใหสารเคมหลงออกมาสรางกาย รางกายสงขอมลจากสภาพแวดลอมใหสมอง เมอเรามความสข สมองจะหลงสารเคมแหงความสข เรยกวา เอนดอรฟน ออกมา
เอนดอรฟน จะหลงออกมาเมอเราไดทาในสงทชอบ
เชนใชเวลากบสงทเรารก, ออกกาลงกาย, เตนรา เปนตน
ตรวจสอบ อจฉรยภาพดานรางกาย
ชอบเลนกฬา
สนกกบการเตนรา
รวมกจกรรมการแสดง
ทางานฝมอ สงประดษฐ
ชอบผจญภย
ชอบกระดกเทา เคาะโตะ
ชอบลอเลยนทาทางของเพอน ดารา คนดงๆ
ใชภาษาทาทางในการสอสารไดด
พมพดดคลอง
ลายมอสวย
สนกกบกจกรรมเกม ทมการเคลอนไหว กฬาตางๆ
อยนงไดไมนาน
หากไปสถานทไมไกล มกเดนไป
การพฒนา อจฉรยภาพดานรางกาย
ฝกการใช “จนตภาพ” ใหรางกายทางานดขน
มการวจยหลายชน ทดลอง นกบน นกกอลฟ นกเทนนส ไมใหซอมในสนามจรง ใหฝกซอมในสมอง ดวย“จนตภาพ”
สองสปดาหผานไป เปรยบเทยบ กลมทไดฝกจรง กบกลมทฝก ดวย“จนตภาพ” ฝมอและทกษะของทงสองกลมไมตางกน
ยนหลงตรง สมองไวขนเยอะ
การยนตวตรง ทาใหเราพรอมทจะเคลอนไหวไดรวดเรว
ทาใหเกดชองวางในชองทอง อวยวะไมบบอด เชน ปอด ตบ กระเพาะ ซโครง เมออวยวะไมบบอด เราจะหายใจดขน ออกซเจนไปเลยงสมองมากขน เราจะคดคลองสมองไวขน
กจกรรมสงเสรม อจฉรยภาพดานรางกาย
ออกกาลงกาย เพอพฒนาความแขงแรง ทนทาน คลองแคลวของกลามเนอ และการเคลอนไหว และ เพอพฒนาความยดหยนของรางกาย
จดกระดกสนหลงใหตรง
กนอาหารใหครบสวน เลอก
กนอาหารสขภาพ
ทาสงทไมเคยทา เชน ขจกรยาน วายนา พายเรอ เขาเรยนคอรสเตนรา การแสดง คอมพวเตอร
ใชรางกายสลบซก หดใชมอซายมากขน ใหสามารถใชแทนมอขวาได
ฝกทาทาบรหารสมอง Brain Gym ทคนควาและออกแบบโดย พอล และ เกล เดนนสสน
“อจฉรยะภาพ
ดานมตสมพนธและการจนตภาพ”
อจฉรยภาพดานมตสมพนธและจนตภาพ ดอยางไร
เมอตองคดสรางสรรคผลงานใหมๆ ออกแบบศลปะ
ตองใชทกษะดานมตสมพนธ
จนตภาพเปนเสมอนแผนทสวนตวในสมอง แทนทจะ
คดอะไรยาวๆ ยาก เราสามารถแทนท ดวยแผนภม
แผนภาพ ตาราง ซงทาใหเรองยากๆ เขาใจงายขน
ตรวจสอบ อจฉรยภาพดานมตสมพนธและจนตภาพ
ชอบวาดรป
จาหนาคนไดดกวา แมนกวา จาชอ
แมนยาเรองเสนทาง
จดกระเปาเดนทางเปนระเบยบเรยบรอย
นกภาพในหวสมองไดแจมชด
ประกอบ หรอลออปกรณตางๆ ไดงายดาย
อานหนงสอ ชอบใชปากกาเนนขอความ
ชอบชมภาพยนตร
ชอบดแฟชนในนตยสาร
ชอบจดดอกไม จดสวน
อานแผนทไดคลอง
ชอบถายภาพ
สนกกบการตอ จกซอว
ชอบเลนเกมปรศนา เกยวกบรปภาพ
กจกรรมสงเสรม อจฉรยภาพดานมตสมพนธและจนตภาพ
พฒนาทกษะการสงเกต ดวยสายตา
พฒนาทกษะการใชภาพส เสนสาย หรอรปทรงเพมเตม
พฒนาความแมนยาเรอง
ทศทาง
พฒนาเรองการจดวาง การ
ใชพนท
พกปากกาส หรอปากกาเนนขอความ
หดทา My Mapsวาดแผนท
ฝกเขยนหนงสอกลบหว
จดดอกไม จดบาน จดกระเปา จดโตะ
ฝกวาดวงกลม
ใชกราฟแผนภม แผนผง
รอ สารวจ อปกรณ
“อจฉรยะภาพ
ดานตรรกะและคณตศาสตร”
อจฉรยภาพดานตรรกะและคณตศาสตร ดอยางไร
เราตองใชทกษะคณตศาสตรและตรรกะเยอะมาก ทงทรตวและไมรตว เชน เลอกถนนททาใหเราถงทหมายเรวทสด ซออาหารททานแลวไมอวน ซอรถคนใหมไหม
งานวจยหลายชน บอกวา การบรหารรายไดและการมเงนเกบของบคคลในชวงสบปแรกของการทางาน มความสมพนธโดยตรงกบความสามารถทางคณตศาสตร ทเรยนมาในโรงเรยน เชน การซอของแพง เกนความจาเปน การลงทนใน
พอรตทไมเหมาะสม
หลายคนบอกวาไมเกงเลข ไมมอจฉรยภาพดานน ขอบอกวา “ไมจรง
อจฉรยภาพดานน เปนสงทฝกหดได”
ตรวจสอบ อจฉรยภาพดานตรรกะและคณตศาสตร
คดเลขในใจไดเรว
สนกกบการคานวณคาใชจายภายในบาน วางแผนการเงน
จาเบอรโทรศพทแมน
คาดคะเน นาหนก สวนสง หรอระยะทางไดถก
ชอบวางแผนใหชดเจนกอนลงมอปฏบต
ชอบทดลองและทากจกรรมทางวทยาศาสตร
พยากรณ หรอคาดเดาเหตการณตางๆ ตามเหตผลไดแมนยา
ชอบจดหมวดหม ขาวของเครองใช ตามลกษณะ เชน ตามส ขนาด นาหนก
ชอบประดษฐ เครองมอ เพอชวยแกปญหา หรอสถานการณ
ชอบเลนเกมวางแผน เชน OX หมากรก หมากฮอสโกะ
การพฒนา อจฉรยภาพดานตรรกะและคณตศาสตร
ทาบญช คาใชจายสวนตว
วนท คาใชจายเรอง จานวนเงน เงนสดหรอบตรเครดต
กจกรรมสงเสรม อจฉรยภาพดานตรรกะและคณตศาสตร
บวกคาอาหาร ลองจาราคาอาหารของแตละจาน และลองคานวณคาอาหารของวนนน วาตางจากราคาจรงเทาใด
บวกเลขทะเบยนรถ
อานหนงสอเกยวกบสงประดษฐ
ตดตามขาววทยาศาตรและ
เทคโนโลย
ฝกเลนเกมทตองวางแผนOX หมากรก หมากฮอสโกะ
หดทา My Mapsเรยนรการวางแผนและจดระบบ
ทาบญชรายรบรายจาย
จดหมวดหมสงของ
ทายซ วาคนทเดนมา อาชพอะไร ทายจากบคคลก การแตงกาย
“อจฉรยะภาพ
ดานการเขาใจตนเอง”
อจฉรยภาพดานการเขาใจตนเอง ดอยางไร
คณหนดเชอวา “อจฉรยภาพดานน สาคญทสดในกระบวน
อจฉรยภาพทงหมด”
เกงและฉลาดไปทกเรอง แตไมรอยเรองเดยว คอเรองชวต
ตวเอง จะไมสามารถมความสขได
ยงคณเกง ยงตองมทกษะในการจดการดแลอารมณตนเองใหด
ยงกวาคนทวๆไป เพราะยงคณเกง คณยงมโอกาสดแลคน
จานวนมาก ซงอารมณมผลตอคนมหาศาล
ขาวด กคอ ตวตนทแทจรงเปนสงทเราดแลและสรางสรรคได “ไมใชวา
เกดมาอยางไร ตองเปนอยางนนไปตลอดชวต”
ตรวจสอบ อจฉรยภาพดานการเขาใจตนเอง
ชอบทางานใหเสรจดวยฝมอตนเอง
มนใจในตนเอง
ยนยนความคดของตนเอง
วาดฝนอนาคตตนเองอยางชดเจน
ชอบวางแผน ตงเปาหมายในชวต
มเทคนคผอนคลายความเครยด
อธบายเหตผลในการตดสน ใจของตนเองไดอยางชดเจน
กลาปฏเสธในเรองทไมชอบ
รวาตวเองถนดเรองอะไร ไมถนดเรองอะไร
ชอบเขยนเกยวกบความคด หรอความรสกของตนเอง
ดแลสขภาพรางกายและจตใจของตนเอง
อยคนเดยวไดอยางสบายใจ
รจกตนเอง - ทาอาชพอะไรด
สงทเราชอบ สงทเราเกง
สงทโลก/ ครอบครว / องคกร ตองการจากเรา
ขอความในวงกลมทงสามเปลยแปลงไดตลอด เราตองไมจากดอยแค
ความสามารถในปจจบน “เพราะมนษยมความเปลยแปลงเสมอ”
กจกรรมสงเสรมอจฉรยภาพดานการเขาใจตนเอง
Begin w/ the end in Mind เรมตนดวยจดมงหมายในใจ
ทบทวนชวตใน 1 วน แลวพรงนจะมชวตทสดใสขนอยางไร
Self SWOT Analysisวเคราะหจดแขงจดออนของตวเอง
เขยนชวประวตตนเอง
ตงเปาหมายแบบไคเซน คอยๆ เปลยนแปลงตวเอง ไปสเปาหมายวนละเลก วนละนอย
การผอนคลายอยางสมบรณแบบ ผอนคลายอวยวะ หายใจเขาออกชาๆ ลกๆ
ยมใหกบตนเองกอนออกจากบาน
วนของฉน ใหรางวลกบตวเอง
“อจฉรยะภาพดานมนษยสมพนธ
ดานการเขาใจผอน”
อจฉรยภาพดานมษษยสมพนธการเขาใจผอน ดอยางไร
อจฉรยภาพดานน คอตวแปรสาคญ ทจะกาหนดวาเรา
จะไปถงจดไหนในชวต ชวตเราจะหาความสขไดยาก
หรองาย
ความสขในหนาทการงาน ความสขในชวตสมรส
สารพดความสขในชวตมนษย มาจากตวแปรของ
อจฉรยภาพน เปนสวนใหญ
ตรวจสอบอจฉรยภาพดานมนษยสมพนธ
และการเขาใจผอน
มเพอนหลายกลม หลายคน
สนทนากบผอนเปนเวลานานๆ
เพอนๆ วางใจ และขอความคดเหน
ชอบนงดผคน
ทกทายผอนกอน
เปดโอกาสใหคนอนพดคยดวยเสมอ
ชอบอาสาสมคร
ทาใหคนอนสบายใจ
สงเกตอารมณคนอนไดเรว
ชอบชวยเหลอผอน
ทาใหคนอนคลอยตามได
เขาใจความรสกของคนอน ในสถานการณตางๆ
ชอบทางานกลม
เพอนๆ มกเขามาปรกษา
เปนนกวางแผนกจกรรมของกลม
กจกรรมสงเสรมอจฉรยภาพดานมนษยสมพนธ
และการเขาใจผอน
ยม
อานความหมายจากใบหนา คสนทนา
ฟงอยางลกซง ฟงอยางแทจรง ไมคดขดแยง ไมตอบโต ฟงใหรวาเขาตองการสอสารอะไร
ชวนคยเรองของเขา บอกเลาเรองของเรา
นงดผคน
คดแบบ ชนะ-ชนะ แกปญหาแบบชนะ-ชนะ
เพอนสอนเพอน ยงสอนยงฉลาด
รวมกจกรรมกลมในโอกาสตางๆ
“อจฉรยะภาพดานการเขาใจ
ธรรมชาต”
อจฉรยภาพดานการเขาใจธรรมชาต ดอยางไร
อจฉรยภาพดานธรรมชาต มอยในตวมนษยทกคน ถงแมเราจะยงไมรตวกตาม และเปนปญญาดานทพฒนาไดงาย และเปน“ธรรมชาต” มากทสด
สมองของเรา ถกสรางมาใหชอบธรรมชาต ถงจะไมไดคลกคลกบธรรมชาตมากมายนก แตหนวยความจาทตกทอดมาในสมองเรา ซงอยในสวนจตใตสานก จาไดเสมอ
เมอเราเขาใจสรรพสงรอบตวแลว เราจะมความนง สขม มความใสสวาง และมปญญาเฉยบแหลมลมลก
ตรวจสอบ อจฉรยภาพดานการเขาใจธรรมชาต
ชอบทองเทยวตามแหลงธรรมชาต
คาดเดาภมอากาศในวนนนๆได
รกสตว เลนกบสตวเลยง ไดนานๆ
มกไดกลนดน แดด ฝน
รจกชนดของตนไม
ปลกตนไมไดงอกงาม
อยนอกหองปรบอากาศได
สามารถเอาตวรอดในสถานกาณตางๆได
ชอบใชผลตภณฑจากวสดธรรมชาต
ใสใจสงแวดลอม
ชอบดดาว นก สายนา กอนเมฆ แมลง ทองฟา ดน แร
สนใจการปรงอาหาร ปนดน หลอโลหะ สลกนาแขง
กจกรรมสงเสรมอจฉรยภาพดานการเขาใจธรรมชาต
ออกไปอยนอกหองปรบ
อากาศ มองไกลๆ ใกลชด
ตนไมทใหรมเงา
ไปดดาวทองฟาจาลอง
จบชา สมผสรสชา ไมแค
เพยงวตถดบ แตใหเหน
ความยงใหญของธรรมชาต
และความรกทผสานอย
หดทาอาหารเลอกวตถดบ
ไปตลาดตนไม คดถงมหศจรรยของพชพนธธรรมชาต
ทาศลปะภาพพมพ เชนกานกลวย ใบไม
ทาสมดทบดอกไม ใบไม
ปลกตนไมททางาน
ใชผลตภณฑธรรมชาต
ถอดรองเทาเดนบนดน บนทราย บนหญา
“อจฉรยะภาพดานดนตรและจงหวะ”
อจฉรยภาพดานดนตรและจงหวะ ดอยางไร
ดนตรและจงหวะ ชวยจดระบบคลนสมองของเรา ใหเขาส
ภาวะผอนคลาย เหมาะกบการเรยนรและพกผอน
ดนตรกลมนมกเปนกลมนมๆ เบาๆ ซงมแพทเทรนเสยงทซา
ทาใหเรารสกคลายถกสะกดจต
ตรวจสอบอจฉรยภาพดานดนตรและจงหวะ
ชอบฮมเพลง
ชอบรองเพลงหรอรอง คา
ราโอเกะ
ชอบฟงเพลง หรอชม
คอนเสรต
เลนเครองดนตรได
รบรเสยงของธรรมชาตได
เชนเสยงนก เสยงลม
พมพดด เปนจงหวะ
ชอบคาคลองจอง ชอบบทกลอนทมสมผส
กจกรรมสงเสรมอจฉรยภาพดานดนตรและจงหวะ
รองเพลงในหองนา ควบคม
ลมหายใจ
รองคาราโอเกะ
ฝกอานออกเสยงเปนจงหวะ
จะโคน
เพมสไตล หลายแนวเพลง
เปดเพลงบรรเลงเบาๆ คลอ
ระหวางอานหนงสอ
ฟงเสยงในสวน
เพมสไตลหลายแนวเพลง
เปลยนเนอเพลง เลนสนกๆ
ทาคนเราไมตองเกงดานเดยว
คนเราทาอยางเดยวใหด...ไมดหรอก
แตควรทาอยางหนงใหดเลศไปเลย แลวทาอยางทเหลอ
ใหด จะดกวา
อาชพเดยว ใชอจฉรยภาพดานเดยวคงนาเบอ
ตวคณหนด – จบฮาเวรด, เปนทปรกษาดานสมอง,
สอนยงธน, สอนโยคะ, เลนละครอาสาสมคร, เขยนบท
แตจะเกงทกดานได ตองฝก การใชเวลาใหเปน
“อจฉรยะสรางได” จรงหรอ ?
สมองของเรามเซลลสมอง เทากบ ไอน
สไตล ดงนน ไอนสไตล ฉลาดเทาไหน
เรากฉลาดไดเทานน
เราทกคนมอจฉรยภาพซอนอยภายใน อยทวาจะคนหาอยางไรใหเจอ
แบงปนการเรยนร “อจฉรยะสรางได”
จาก คอรส “อจฉรยะสรางได”
และหนงสอ “อจฉรยะสรางได”
ของคณวนษา เรซ