ระบบสุริยะ
TRANSCRIPT
ระบบสุ�ร�ยะ
ระบบสุ�ร�ยะ คือระบบดาวที่��มี�ดาวฤกษ์�เป็�นศู�นย�กลาง และมี�ดาวเคืราะห์� (Planet)
เป็�นบร�วารโคืจรอย�#โดยรอบ เมี�อสุภาพแวดล&อมีเอ'ออ(านวย ต่#อการด(ารงชี�ว�ต่ สุ��งมี�ชี�ว�ต่ก+จะเก�ดขึ้-'นบนดาวเคืราะห์�เห์ล#าน.'น ห์รอ บร�วารขึ้องดาวเคืราะห์�เองที่��เร�ยกว#าดวงจ.นที่ร� (Satellite) น.กดาราศูาสุต่ร�เชี�อว#า ในบรรดาดาวฤกษ์�ที่.'งห์มีดกว#าแสุนล&านดวงในกาแลกซี่��ที่างชี&างเผือก ต่&องมี�ระบบสุ�ร�ยะที่��เอ'ออ(านวยชี�ว�ต่อย#างระบบสุ�ร�ยะที่��โลกขึ้องเรา เป็�นบร�วารอย�#อย#างแน#นอน เพ�ยงแต่#ว#าระยะที่าง
ไกลมีากเก�นกว#าคืวามีสุามีารถในการต่�ดต่#อจะที่(าได&ถ-ง
ระบบสุ�ร�ยะ ระบบสุ�ร�ยะที่��โลกขึ้องเราอย�#เป็�นระบบที่��ป็ระกอบด&วย ดวงอาที่�ต่ย� (The sun)
เป็�นศู�นย�กลาง มี�ดาวเคืราะห์� (Planets) 9 ดวง ที่��เราเร�ยกก.นว#า ดาวนพเคืราะห์� ( นพ แป็ลว#า เก&า) เร�ยงต่ามีล(าด.บ จากในสุ�ดคือ ดาวพ�ธ ดาวศู�กร� โลก ดาวอ.งคืาร ดาวพฤห์.สุ ดาวเสุาร� ดาวย�เรน.สุ ดาวเนป็จ�น ดาวพล�โต่ และย.งมี�ดวงจ.นที่ร�บร�วารขึ้อง ดวงเคืราะห์�แต่#ละดวง (sattelites) ยกเว&นเพ�ยง สุองดวงคือ ดาวพ�ธ และ ดาวศู�กร� ที่��ไมี#มี�บร�วาร นอกจากน�'ย.งมี� ดาวเคืราะห์�น&อย (Minor
planets) ดาวห์าง (Comets) อ�กกาบาต่ (Meteorites) ต่ลอดจนกล�#มีฝุ่�7น
ต่ลอดจนกล�#มีฝุ่�7นและก8าซี่ ซี่-�งเคืล�อนที่��อย�#ในวงโคืจร ภายใต่&อ�ที่ธ�พลแรงด-งด�ด จากดวงอาที่�ต่ย� ขึ้นาดขึ้องระบบสุ�ร�ยะ กว&างให์ญ่#ไพศูาลมีาก เมี�อเที่�ยบระยะที่าง ระห์ว#างโลกก.บดวงอาที่�ต่ย� ซี่-�งมี�ระยะที่างป็ระมีาณ 149 ล&านก�โลเมีต่ร ห์รอ 1 ห์น#วยดาราศูาสุต่ร� (astronomy unit - au) กล#าวคือ ระบบสุ�ร�ยะมี�ระยะที่างไกลไป็จนถ-งวงโคืจร ขึ้องดาวพล�โต่ดาวเคืราะห์�ที่��มี�ขึ้นาดเล+กที่��สุ�ดในระบบสุ�ร�ยะ ซี่-�งอย�#ไกลเป็�นระยะที่าง 40 เที่#าขึ้อง 1 ห์น#วยดาราศูาสุต่ร� และย.งไกลห์#างออก ไป็อ�กจนถ-งดงดาวห์างอ8อต่ (Oort's Cloud) ซี่-�งอาจอย�#ไกลถ-ง 500,000 เที่#า ขึ้องระยะที่างจากโลกถ-งดวงอาที่�ต่ย�ด&วย
ดวงอาที่�ต่ย�มี�มีวลมีากกว#าร&อยละ 99 ขึ้องมีวลที่.'งห์มีดในระบบสุ�ร�ยะ ที่��เห์ลอนอกน.'นจะเป็�นมีวลขึ้อง เที่ห์ว.ต่ถ�ต่#างๆ ซี่-�ง ป็ระกอบด&วยดาวเคืราะห์� ดาวเคืราะห์�น&อย ดาวห์าง และอ�กกาบาต่ รวมีไป็ถ-งฝุ่�7นและก8าซี่ ที่��ล#องลอยระห์ว#าง ดาวเคืราะห์� แต่#ละดวง โดยมี�แรงด-งด�ด (Gravity) เป็�นแรงคืวบคื�มีระบบสุ�ร�ยะ ให์&เที่ห์ว.ต่ถ�บนฟ้=าที่.'งห์มีด เคืล�อนที่��เป็�นไป็ต่ามีกฏแรง แรงโน&มีถ#วงขึ้องน�วต่.น ด ว ง อ า ที่� ต่ ย� แ พ ร# พ ล. ง ง า น อ อ ก มี า ด& ว ย อ. ต่ ร า ป็ ร ะ มี า ณ 90,000,000,000,000,000,000,000,000 แคืลอร�ต่#อว�นาที่� เป็�นพล.งงานที่��เก�ดจากป็ฏ�กร�ยาเที่อร�โมีน�วเคืล�ยร� โดยการเป็ล��ยนไฮโดรเจนเป็�นฮ�เล�ยมี ซี่-�งเป็�นแห์ล#งคืวามีร&อนให์&ก.บดาว ดาวเคืราะห์�ต่#างๆ ถ-งแมี&ว#าดวงอาที่�ต่ย�จะเสุ�ยไฮโดรเจนไป็ถ-ง 4,000,000 ต่.นต่#อว�นาที่�ก+ต่ามี แต่#น.กว�ที่ยาศูาสุต่ร�ก+ย.งมี�คืวามีเชี�อว#าดวงอาที่�ต่ย� จะย.งคืงแพร#พล.งงานออกมีาในอ.ต่ราที่��เที่#าก.นน�'ได&อ�กนานห์ลายพ.นล&าน
ทฤษฎี�การก�าเนิ�ดของระบบสุ�ร�ยะ ห์ล.กฐานที่��สุ(าคื.ญ่ขึ้องการก(าเน�ดขึ้องระบบสุ�ร�ยะก+คือ การเร�ยงต่.ว และการเคืล�อนที่��อย#างเป็�นระบบระเบ�ยบขึ้องดาวเคืราะห์� ดวง
จ.นที่ร�บร�วาร ขึ้องดาวเคืราะห์� และดาวเคืราะห์�น&อย ที่��แสุดงให์&เห์+นว#าเที่ห์ว.ต่ถ�ที่.'งมีวลบนฟ้=า น.'นเป็�นขึ้องระบบสุ�ร�ยะ ซี่-�งจะเป็�นเร�องที่��เป็�นไป็ไมี#ได&เลยที่��เที่ห์ว.ต่ถ�ที่&องฟ้=า ห์ลายพ.นดวง จะมี�ระบบโดยบ.งเอ�ญ่โดยมี�ได&มี�จ�ดก(าเน�ด ร#วมีก.น Piere Simon Laplace ได&เสุนอที่ฤษ์ฎี�จ�ดก(าเน�ดขึ้องระบบสุ�ร�ยะไว&เมี�อป็B คื.ศู.1796 กล#าวว#า ในระบบสุ�ร�ยะจะมี�มีวลขึ้องก8าซี่ร�ป็ร#างเป็�นจานแบนๆ ขึ้นาดมีห์-มีาที่��เร�ยกว#า protoplanetary
disks ห์มี�นรอบ ต่.วเองอย�# ในขึ้ณะที่��ห์มี�นรอบต่.วเองน.'นจะเก�ดการห์ดต่.วลง เพราะแรงด-งด�ดขึ้องมีวลก8าซี่ ซี่-�งจะที่(าให์& อ.ต่ราการห์มี�นรอบต่.วเองน.'นมี�คืวามีเร+วสุ�งขึ้-'น เพ�อร.กษ์าโมีเมีนต่.มีเชี�งมี�มี (Angular
Momentum) ในที่��สุ�ด เมี�อคืวามีเร+ว มี�อ.ต่ราสุ�งขึ้-'น จนกระที่.�งแรงห์น�ศู�นย�กลางที่��ขึ้อบขึ้องกล�#มีก8าซี่มี�มีากกว#าแรงด-งด�ด ก+จะที่(าให์&เก�ดมี�วงแห์วน ขึ้องกล�#มีก8าซี่แยกต่.วออกไป็จากศู�นย�กลางขึ้องกล�#มีก8าซี่เด�มี และเมี�อเก�ดการห์ดต่.วอ�กก+จะมี�วงแห์วนขึ้องกล�#มีก8าซี่เพ��มีขึ้-'นๆต่#อไป็เร�อยๆ วงแห์วนที่��แยกต่.วไป็จากศู�นย�กลางขึ้องวงแห์วนแต่#ละวงจะมี�คืวามีกว&างไมี#เที่#าก.น ต่รงบร�เวณที่��มี�คืวามีห์นาแน#นมีากที่��สุ�ดขึ้องวง จะคือยด-งว.ต่ถ�ที่.'งห์มีด
ในวงแห์วน มีารวมีก.นแล&วกล.�นต่.ว เป็�นดาวเคืราะห์� สุ#วนดวงจ.นที่ร�ขึ้องดาวเคืราะห์� จะเก�ดขึ้-'นจากการห์ดต่.วขึ้องดาวเคืราะห์� สุ(าห์ร.บดาวห์าง และสุะเก+ดดาวน.'น เก�ดขึ้-'นจากเศูษ์ห์ลงเห์ลอระห์ว#าง การเก�ดขึ้องดาวเคืราะห์�ดวงต่#างๆ ด.งน.'น ดวงอาที่�ต่ย�ในป็Cจจ�บ.นก+คือ มีวลก8าซี่ด.'งเด�มีที่��ที่(าให์&เก�ดระบบสุ�ร�ยะขึ้-'นมีาน.�นเอง นอกจากน�'ย.งมี�อ�กห์ลายที่ฤษ์ฎี�ที่��มี�คืวามีเชี�อในการเก�ดระบบสุ�ร�ยะ แต่#ในที่��สุ�ดก+มี�คืวามีเห์+นคืล&ายๆ ก.บแนวที่ฤษ์ฎี�ขึ้อง Laplace
ต่.วอย#างเชี#น ที่ฤษ์ฎี�ขึ้อง Coral
Von Weizsacker น.กดาราศูาสุต่ร�ฟ้Dสุ�กสุ�ชีาวเยอรมี.น ซี่-�งกล#าวว#า มี�วงกลมีขึ้องกล�#มีก8าซี่และฝุ่�7นละอองห์รอเนบ�วลา ต่&นก(าเน�ดดวงอาที่�ต่ย� (Solar Nebular)
ห์&อมีล&อมีอย�#รอบดวงอาที่�ต่ย� ขึ้ณะที่��ดวงอาที่�ต่ย�เก�ดให์มี#ๆ และ ละอองสุสุารในกล�#มีก8าซี่ เก�ดการกระแที่กซี่-�งก.นและก.น แล&วกลายเป็�นกล�#มีก&อนสุสุารขึ้นาดให์ญ่# จนกลายเป็�น เที่ห์ว.ต่ถ�แขึ้+ง เก�ดขึ้.'นในวงโคืจรขึ้องดวงอาที่�ต่ย� ซี่-�งเราเร�ยกว#า ดาวเคืราะห์� และดวงจ.นที่ร�ขึ้อง ดาวเคืราะห์�น.�นเอง
M42 ในกล�#มีดาวนายพราน (Orion) เป็�นต่.วอย#างห์น-�งขึ้อง Solar Nebular ที่��ก(าล.งก#อต่.วเป็�นระบบสุ�ร�ยะอ�กระบบห์น-�งในอนาคืต่อ�กห์ลายล&านป็Bขึ้&างห์น&า