Aita Barandiaran, 25 urteko zerbitzua

Irurtzundarrakosasun etxekoegokitzepenarenalde >>11

Altsasukosaskibaloitaldea laukofinalean >>19

DantzarenEgunerakosorpresakAltsasun >>21

XXVII. SakanakoIbilaldi Handiabihar,Irurtzundik >>19

Maiatzekinbateraartaldeak gora >>3

Sindikatuek eta eragileekmanifestazioak deitudituzte iganderako,Langileen Egunerako Sakanerria >> 3/ 9

Plana, sinadura, eta segi aurrera!>>14-16

Aita Barandiaran, 25 urteko zerbitzuaSAKANAKO ASTEKARIA • 2016ko apiribilak 29, ostirala • 2. aroa • 550. zenbakia

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a2

Bazkideekdeskontua

Bazkideek:

Bakarra:

MusikaTxistu, piano, biolin eta akordeoi ikasleenkontzertua. Apirilaren 29an, ostiralean,17:30ean Etxarri Aranazko elizan. Musikaeskola.

Les Veus del Casal & Cor Adagio. Apirilaren30ean, larunbatean, 20:00etan AltsasukoIortia kultur gunean.

Belarri motza sound system, Dj Txen, DjAitor eta Dj Lokesea. Apirilaren 30ean,larunbatean, 22:30etik aurrera Altsasukogaztetxean.

Harvey Keitel eta El Sr Lobo. Apirilaren30ean, larunbatean, 23:30eanOlatzagutiako Clinker tabernan.

Kontzertu erraldoia. Maiatzaren 5ean,ostegunean, 17:00etan Altsasuko Iortiakultur gune parean. Barañaingo Alaitz etaAltsasu Institutuko ikasleak.

Piano, zeharkako txirula, kantu etagitarra ikasleen kontzertua. Maiatzaren5ean, ostegunean, 18:30ean EtxarriAranazko kultur etxean. Musika eskola.

DantzaDantzaren Nazioarteko Eguna. Apirilaren29an, ostiralean, 19:00etan Altsasuko Iortiakultur gune parean.

Dantzari Txiki Eguna. Apirilaren 30ean,larunbatean, 12:00etan Altsasun.

AntzerkiaAzken ameslaria (On Kixoteren bestehistoria bat).Apirilaren 29an, ostiralean,19:00etan Altsasuko Iortia kultur gunean.Altsasu Institutuko antzerki tailerra.

BakarrizketaEnrique Loyola. Apirilaren 29an, ostiralean,22:30ean Olatzagutiako Barandi tabernan.

ZinemaLa habitación. Apirilaren 29an, ostiralean,22:00etan eta maiatzaren 1ean, domekan,20:10ean Altsasuko Iortia kultur gunean.

Mendi irteerakXXVII. Sakanako Ibilaldi Handia.Apirilaren 30ean, larunbatean. 6:00etan(luzea), 7:30ean (motza) eta 9:30ean(txikia), Irurtzundik. Iratxo mendi taldea.

Bizikleta irteerak Altsasu-Lizarra-Altsasu. Apirilaren 30ean,larunbatean, 9:30ean Altsasuko Baratzekobide plazako lokomotoratik. 92 km.Zikloturista taldea.

Dulanzko gaina. Maiatzaren 1ean,domekan, 8:30ean Altsasuko Zumalakarregiplazatik. 60 km. Barranka txirrindularitaldeko mendi bizikleta taldea.

IrteerakSan Pedro zelaira. Apirilaren 30ean,larunbatean, 17:00etan AltsasukoIntxostiapunta gazte gunea.

ErakusketakArbizu, barneko urradurak sendabidean.1936-2016. Maiatzaren 1era arte Arbizukoudaletxeko batzar gelan.

Joan etorriko bidaiak. Maiatzaren 8ra arte,astegunetan 18:30etik 21:00etara etadomeketan 19:00etatik 21:00etaraAltsasuko Iortia kultur gunean. Txefo ArteaTailerra.

TailerrakDrogak. Informazioa eta arriskuenmurrizketa. Apirilaren 29an, ostiralean,18:30ean Irurtzungo Larrazpi gazteelkartean. Antolatzaileak: Larrazpi, Irurtzun-Arakil Gazte Asanblada eta GizarteZerbitzuak.

Bestelakoak Dardo txapelketa. Apirilaren 30ean,larunbatean, 16:30ean Altsasuko La Encinaelkartean.

Garraxi festa. Apirilaren 30ean,larunbatean, 21:00etatik aurrera Altsasukogaztetxean.

Bolo eta dardo txapelketa. Apirilaren30ean, larunbatean, 21:15ean Altsasuko

Intxostiapunta gazte gunean.

Sing star txapelketa. Maiatzaren 1ean,domekan, 18:00etan AltsasukoIntxostiapunta gazte gunean.

Billar txapelketa. Maiatzaren 2an,astelehenean, 18:00etan AltsasukoIntxostiapunta gazte gunean.

Deialdiak Ikurrina debekatuta. Apirilaren 29an,ostiralean, 19:00etan Altsasuko Gure Etxeaeraikinean batzarra.

Euskal Presoak Euskal Herrira! Apirilaren29an, ostiralean, 20:00etan Ihabar, UharteArakil, Lakuntza, Arbizu, Etxarri Aranatz,Bakaiku, Altsasu eta Olaztin. Hileko azkenostiraleko elkarretaratzea.

Auzolana Enneco parkean. Apirilaren30an, larunbatean, 9:00etatik 13:00etara

Etxarri Aranazko Danbolintxulo dermioan.Nafarroa Bizirik fundazioa.

Sakanako euskalgintzaren bilera.Apirilaren 30ean, larunbatean, 11:00etanEtxarri Aranazko kultur etxean. Euskarazbizi nahi duten guztiei zabalik.

Euskal Herria prekarietatearen kontra.Langileok martxan, eskubideakaktibatuz. Maiatzaren 1ean, igandean,12:30ean Altsasuko Foru plazatik,manifestazioa. LAB.

Orainak itotzen gaituelako. Sakanakoetorkizuna eraiki. Maiatzaren 1ean,igandean, 18:00etan Altsasuko Foruplazatik, manifestazioa.

Euskal Presoak Euskal Herrira! Maiatzaren1ean, domekan, 20:00etan Altsasukoplazan, elkarretaratzea.

apiribilak - maiatzak 29-5Sakanan antolatzen diren ekitaldien berri emateko: gutunak@guaixe.eus

Izei ZubiriaSanchezEtxeko txikirikpolitenari, ZORIONAK eta mila muxu! Etxekoen partez.

Argazkiak emateko lekuak: • Altsasu: Foru Plaza 23-1 • zorion@guaixe.eus • Ordainketa, Guaixeren bulegoan edo ondoko kontu zenbakian egin daiteke:

3035 0018 47 0181012564 ZORION agurrakEta orain... 4 euro argazkia eta Pirritx, Porrotx eta Marimototsen opari-papera doan! Bazkideek 3,50 euro!ARGAZKIAK ASTEBETE LEHENAGO EKARRI, TOKIRIK GABE GELDITUKO ZARA BESTELA!

«La habitación» filma ikusgai dago Iortiako kultur gunean.

ezkaatza >>Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a 3

Maiatzaren 1arekin batera,igandean jasoko dira maiatzak.Etxarrin, Bakaikun eta Ziordiangoizez eginen da lana; arratsaldean,berriz, Iturmendin

Bakaikuarrak izango dira goiztia-rrenak. 9:00etan jarri dute hitzor-dua plazan, bargara oinez joatekoasmoarekin. 11:00ak aldera men-di puntan egotea espero dute, maia-tza igotzen hasteko. Handik metro

gutxira, etxarriarrekpago enborraHartzabalen zutitzeko lanei eguer-dia pasatxo dela ekinen diote,12:30ak aldera. Bai Bakaikun etabaita Etxarri Aranatzen ere, jen-detza bilduko da maiatza igotze-ko lanak jarraitzera.

Ziordiarrak domekan 9:00etanjarri dute hitzordua, mendate zaha-rretik bargara igotzeko. Behin

goian, 11:00etan ekinen diote maia-tza jasotzeko lanei. Behin herrian,14:00etan, maiatza txikia jarrikodute haurrek Txipudian. 15:00etanherri bazkaria izanen da.

Azkenik, iturmendiarrek 18:00akaldera lanari helduko diote: pla-zan etzanda dagoen pago enborluze txuritua jasotzea. Lana des-pedituta auzatea izanen da.

Maiatzaren 1erako deialdi ugariegin dituzte sindikatuek. SakananLAB deitutako manifestazioa izanenda deialdi bakarra, igandeanAltsasun, 12:30ean Foru Plazatikabiatuko dena. Gainontzekosindikatuek Iruñera deitu dute

Maiatzak 1, langileen eguna. Aur-ten igandearekin egokitu da langi-leen eguneko aldarrikapen egunaeta sindikatuek makina bat deial-di egin dituzte. Besteak beste, lan-

gileen eskubideen urraketak sala-tu, egungo prekarietatea gaitzesi etalangileen eskubideen aldeko borro-kara deituko dute sindikatuek.

ELA sindikatuak aspaldiko par-tez Iruñean jarri du hitzordua. Sin-dikatuak 11:30ean biltzeko deiaegin die afiliatu eta jarraitzaileei,Iruñeko Gurutze Plazan. Bertatikmanifestazioa abiatuko da, udale-txean despedituko dena, Gehiago

balio dugulelopean. 14:15ean herribazkaria antolatu dute BernatEtxepare ikastetxean eta arratsal-derako puzgarriak, antzerkia etajaialdia ere antolatu dituzte.

LAB sindikatuak LangileokMartxan, eskubideak aktibatuz!lelopean ospatuko du aurtengomaiatzaren lehena. Eskualdekakodeialdiak egin ditu LABek. Saka-nakoa Altsasuko manifestazioa

12:30ean abiatuko da, Foru Plaza-tik, eta Iruñekoa ordu berean, Gaz-telu Plazatik.

UGT eta CCOO sindikatuekbatera ospatuko dute maiatzarenlehena. Manifestazioa deitu duteigandean, 12:00etan autobus gel-toki zaharra zenetik aterako denaeta Sarasate pasealekuan despe-dituko dena, Contra la pobrezasalarial y social. Trabajo y dere-

chos lelopean. Bertan egingo duteeuren ekitaldi nagusia.

Bestalde, CNT, CGT, Solidari etaSteilas sindikatuek deialdi bate-ratua egin dute, Kalera, askatasuneta eskubideak berreskuratzeralelopean. Igandean, 12:00etan, SanLorenzon bilduko dira, Iruñekoudaletxean bukatzeko. Bertan eki-taldia egingo dute.9. orrian segi

Joan zen urtean metalgintzan 520lanpostu sortu zirela nabarmendudu, hori da hobekuntzaren arrazoia

Finantza sektoreak eragindakokrisiak langabezia handitzea eka-rri zuen. Sakanako LABeko ardu-radun Gaizka Uhartek esan dugaur egun duela bi urte baino hobegaudela. “Gainera, ibarreko hain-bat eragileren adostasunarekingure etorkizuna hemen bermatu-ko duen garapen eredu berri batenalde lanean ari gara: SakanakoPlan Estrategikoa”. Uhartek,datuak eskutan, ibarreko ekono-miaren joera aldatzen hasi delaadierazi du. “Aurrenekoz, martxo-an, kontratazio gehienak indus-tria arloak egin ditu %55,1 (379),zerbitzuenak %41,9 izan dira (288).Industria jarduerak gora eginduenez, gizonezkoak gehiago kon-tratatzen dira orain. Duela urtebat emakumezkoak ziren”. Pre-karietateak emakumezkoei gehia-

go eragiten diela adierazi du Uhar-tek.

“Enplegu datuak positiboak dira,baina behin behinekotasuna han-dia da Sakanako enpresetan eta lanmunduan sartzen direnek prekarie-tatea bizi dute”. Kontratazio asko-tan legeari iruzur egiten zaiola eta,horregatik, langileen aldeko epaiakdaudela gogorarazi du. LABetiklangileei lan eskubideak defenda-tzera deitu dituzte.

DatuakKrisiaren ondorioz gizarte segu-rantzan kotizatzen zuten sakanda-rren kopuruak (besteendako lanegiten duten langileak eta autono-moak) etengabe behera egin zuen.2008tik 2015era %38,55 jaitsi zenkopurua 6.722tik 4.130era, 2.592gutxiago. Esaterako, sei enpresenitxierak 900 lanpostu galtzea eka-rri zuen. Joan zen urtean kotiza-tzaileen kopuruaren beherako joe-

ra aldatu eta handitu zen: %9,92eta 410 kotizatzaile gehiago.

Sindikatuak emandako datuenarabera, enpresetan aurten joanden urtean baino 401 langile gehia-

go daude lanean. Enpresa handiekenpleguaren %52,37 sortu dute,ertainek %43,89 eta txikiek %3,74.LABetik nabarmendu dute 24 enpre-

sek ibarreko langileen %40,59 dute-la. Uhartek azaldu duenez, “enpre-sa horiek dira Sakanako enpleguahobetzearen arrazoia dira”.

Gizarte segurantzan kotizatzen dutenlangile kopuruaUrtea Kopurua2008 6.7222013 4.5322015 4.1302016 4.540

Enpresen tamaina2015 2016 Aldea

Langileak Enpresak Langileak Enpresak Langileak Enpresak6 langile baino gutxiago 939 544 954 566 15 226 eta 30 langile artean 1.567 126 1.743 139 176 1330 langile baino gehiago 1.624 24 1.834 24 210 0Guztira 4.130 694 4.531 729 01 35

Langileak sektorekaSektorea 2015 2016

Langile kopurua Langile kopuruaIndustria 2.228* %53,94 2.601* %54,87Zerbitzu pribatuak 1.043 %25,25 1.322 %27,89Eraikuntza 247 %5,98 236 %4,98Administrazio publikoa 224 %5,42 200 %4,22Irakaskuntza 185 %4,47 196 %4,14Soziokomunitarioa 127 %3,07 114 %2,41Lehen sektorea 76 %1,84 71 %1,5Guztira 4.130 4.740*Metalgintzako lan hitzarmena dutenak 2.266 langile dira aurten, 1.746 joan den urtean.

LABeklanpostuak sortu direlagaztigatu du

Igandea, langileen egunaSAKANA

»

Maiatzak altxatzeraEtxarri Aranatz / Bakaiku / Iturmendi / ziordia»

Lau hankatanGuaixe • 2016ko apiribilaren 29a4 iritzia

Aurrekoan entzun nuen inoizbaino txakur gehiago dagoelagaur egun. Hirietan batez ere,harrigarri egiten zaigun arrenhain bizitoki txikiak maskotabatekin partekatzea. Txakur mas-koten fenomenoa gure gizarteanhedatzearen arrazoia psikologobatzuek argi azaltzen dute. Gaur

egungo giza erlazioak arinak etaaldakorrak diren heinean, jende-ak txakurrengan erlazio finkoeta solidoa aurkitzen du. Txakurbatek beti itxarongo zaitu etxe-an, beti poztuko da zu ikusteaneta inoiz ez diozu argibiderikeman beharko. Txakur batek hilarteko leialtasuna eskainiko dizu,

bere jabea besterik ez baitu.Bilbon txakurrendako tabernak

daudela ere entzun nuen, kanidohauen berokiak eskegitzeko lekuaeta guzti. Zurito bat eta pentsu pin-txo bat ateratzen omen diote jabe-ari eta txakurrari. Beldurra ereematen du fenomenoak, jendeaktxakurraren bizitza gizakienaren

gainetik jartzen duenean. Ebola-dun txakur gizarajo hura gogora-tu. Txakurra pertsona bilakatzendenean. Ardiak zaindu edo ehizaegitetik, urbanita snob bat izate-ra igarotzen denean.

Zerbait aldatzen ari da gizarte-an, erlazio solidoak animalienganbilatu behar baldin baditugu.

Norbanakotasunaren ondorioe-tako bat dugu txakur maskotenfenomenoa. Norbanakoarenaskatasunak, elkartasunaren kal-tetan, sortu duen irtenbidea.Azken finean, gabeziak eta hutsu-neak betetzeko huts eginen ezdigun hartara jotzen dugu, huralau hankatan badabil ere.

Antox bezalako elkarteak, beti-danik drogamenpekotasunetanlanean aritu direnak, menpeko-tasun berri honetan jarri duteorain arreta nagusia. Nafarroa-ko 24.000 adingabek baino gehia-gok erabiltzen dute mugikorra,eta honekin batera sareak dituenonura eta arrisku guztietara dutesarbidea –non stop harremane-tara, on line jokoetara, filtrorikgabeko edukiak, jazarpena, iru-zurrak…– askotan heldu batenikuskapenik gabe.

Hezkuntza, gizarte, polizi eta jus-tizia arloetatik azaltzen ari da kez-ka hau, adituen interbentzioakeskatuz eta eredu eta jarraibide-ak eskatuz. Gero eta gehiago dira

mugikorraren eta ordenadorearenmende dauden pertsonak, bai hel-duak zein adin gabeak; teknolo-gia berriak nahitaezkoak bihur-tu dira %91rentzat.

Argi dago teknologia berriekhelduen mundua goitik beheraaldatu dutela, baina adintxikietanegon da aldaketa nabarmenena:Internet, munduan egoteko erre-kurtso paregabea da, oso baliaga-rria den informazioa eta entrete-nimendua eskaintzen duena, edo-zein tokitik nabigatu dezakete,uneoro… eskaintzen duen azkar-tasuna eta aukeren barietatea dagazteek gehien baloratzen dutena.

Gazteek duten bulnerabilitate-an eta helduen ezjakintasunean

dago arriskua. Helduak ezin garamundu digital honetatik kanpomantendu, gure interbentzioakteknologia hauen erabilerarenantolaketa jartzean datza, hauekerabilera on batekin egokiak bai-tira eta gure semeen heziketaprozesuan lagungarriak gertadaitezkeelako; horretarakoberaien lehentasunak ezagutu,interesa azaldu eta beraien ezi-negonei erreparatu behar diegu.Azken finean jarduera digitalak,ereduak eta arauak behar ditue-la kontuan hartzea da gauza.

Datu interesgarri batzuk:-Nafarroako 10 eta 15 urte arte-

ko haurren %61ek du mugiko-rra.18 urterekin ia-ia %100ak du.

-Hauetariko %91rentzat mugi-korra bere biziko elementu nahi-taezkoa da.

-Mugikorraren fenomeno hauantzekoa da gurasoen munduan,ez baitago sektorerik teknologiaberrien boomak eragin ez dionik.Gainera, gurasoen %73k ez due-la beraien semeek egiten dutenerabilera gainbegiratzeko siste-marik ezagutzen onartzen du etahauen erdiak ez du inolako neu-rririk hartzen gai honetan.

Teknologi gaixotasunak:FOMO: Sarean gertatzen den

edozer galtzearen obsesioa.NOMOFOBIA: Mugikorrik gabe

dagoen pertsonak antsietatea edoezinegona sentitzen duenean, gal-

tzeagatik, ahazteagatik...PHUBBING: Jendartean gaude-

nean, ingurukoei kasu egin gabemugikorrarekin gaudenean.

VIBRANXIETY: Mugikorrakzerbaitetaz abisatu diola pentsa-tzen duena (gertatzen ez deneanere).

WHATSAPPITIS: Aplikazioagehiegi erabiltzearen ondorioz sor-tzen den tendoiaren inflamazioa.

VAMPIRING:Momentuorokonektatuak dauden pertsonak,eta gauetan mezuak bidaltzekodispositiboak erabiltzen dituzte-nak, lo orduetan. Askotan ente-ratu ere egin gabe.Sakanako Prebentzioteknikariak

Gaur egun biziaren luzapena lor-tuta dago gure gizartean. Guztionametsa da, urte asko eta ahalikhobekien bizi. Ez da amets hutsa,eskubidea ere bada, gizarteakonartu behar duen eskubidea eta,batez ere, adinera iritsi garenok,irmoki aldarrikatu eta defendatubeharreko eskubidea. Zoritxarrez,horretara beharturik aurkitzengara, ez digute onartzen beharbezala duintasunez bizitzeko dau-kagun eskubidea, gizartearen aldeahulenatzat hartzen gaituzte. Era-kunde publikoei merke ateratzen

zaie gure pentsioak murriztea,zerbitzuak alboratzea, normaltzathartzen dituzte gure gabeziak;“adinaren gauza”.

Ez dut esango erabat baztertutagaudenik, betidanik egon da jubi-latuekiko arreta berezi bat, baina,hori, arreta, gure eskubideak ber-matzen ez dituen arreta, duinta-sunez bizitzeko aukera ematen ezdigun arreta. Edozein aitzakiare-kin bukatzen den arreta. Gureeskubideen eraginez aldarrikatuditugun zerbitzuak ere (osasungin-tza, menpekotasuna, erresiden-

tziak..) ez dute ematen guk eska-tzen dugun onberatasun eta kali-tatea. Kezkaturik gaude.

Horregatik azken hilabete haue-tan Nafarroako Adinekoen Koor-dinakundeak (ANAPP, LAKA-RRA, SASOIA, CCOO eta UGT)Zahar-Etxeetan ematen den zer-bitzua aztertu du: informazioa,egoera, gabeziak. Publikoak bibakarrik dira eta ez dugu azal-pen garbirik ikusten, etorkizuna-ri begira zalantzak nagusitzenzaizkigu. Pribatuak 73 dira,batzuk irabazi-asmoarekin eta

beste batzuk irabazi asmorikgabe: Udalarenak, Patronatuak,Fundazioak. Kudeaketa enpre-sak sortzen ari dira orain, auke-ra merkeena bezala eskainiz. Bai-na hau badakigu nola lortzenden, zerbitzuaren kalitateamurriztuz.

Maiatzaren 5ean, osteguna, goi-zeko 11:00etan, Nafarroako Adi-nekoen Koordinakundeak asan-blada antolatu du Iruñeko Plane-tarioan, jubilatu guztiendako.Azterketaren emaitzak jubilatue-kin partekatu nahi dituzte, gaur

edo bihar gure bizi leku izan dai-tezke. Informazioa, elkarrizketaeta eztabaidaren bidez lor ditza-gun ZERBITZU ONBERAGOAETA KALITATEZKOA EMAN-GO DIGUTEN ZAHAR-ETXEAK.Camino Oslé, UPNAko irakasleohia eta Nafarroako Geriatriaelkarteko kidea, eta CarmenMaeztu, Nafarroako GobernukoGizarte Eskubideen Sailekozahar-etxeen arduradunak ereparte hartuko dute. GONBIDA-TUTA ZAUDETE. Sasoia jubilatuen elkartea

barrutik kanpora

Zahar-etxe onberagoak

hara zer dien

Adin txikikoen artean menpekotasun berri bat sortu da: teknologia berriekiko menpekotasuna

LAGUNTZAILEAK:

GuaixeERREDAKZIO BURUA: Alfredo Alvaro Igoa • guaixe@guaixe.eusERREDAKZIOA: Maider Betelu Ganboa • kirolak@guaixe.eusMAKETATZAILEA: Ainhoa Etxeberria PikabeaPUBLIZITATEA: Maria Saez de Albeniz • publizitatea@guaixe.eus eta Eneida Carreño Mundiñano • publi@guaixe.eus ERREDAKZIO LAGUNTZAILEAK: Maialen Huarte Arano,

Eñaut Agirrebengoa Apaolaza, Larraitz Amadoz Lazkano etaErkuden Ruiz BarrosoZUZENTZAILEA: Patxi FloresARGITARATZAILEA: Guaixe Fundazioa. Foru plaza 23-1. 31800Altsasu • 948 564 275 • 948 562 107 • 618 882 675 KOORDINATZAILEA: Goizeder Anton Iturralde • fundazioa@guaixe.eusDISEINU ZERBITZUA: GK• Ainhoa Etxeberria Pikabea • gk@gko-munikazioa.eusADMINISTRAZIOA: Gixane Andueza Goikoetxea • zorion@guaixe.eusLEGE GORDAILUA: NA-633/1995TIRADA: 3.200

BAZKIDEAK

astekoa

Xabier Reparaz Extramiana

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a

5

Azken ukitua gakoa izaten da ezkontza eguna gogoanga-rria izan dadin. Profesionalen aholkuak, ezinbestekoakdira guztia ezin hobe gerta dadin. Honako erreportajeanaukera ezberdinak eskaintzen dizkizuegu. Lore-dendak,lentzeria, bitxiak, argazkilariak, bidaia agentziak, jantziak,ileapaindegiak eta gozokiak.

Egun handirakoprestatzen

Izan ezkontza zibila zein erli-jiosoa, guztietan eraztunaagertzen da. Eraztunak

erosterakoan, bakoitzaren esti-loa kontuan hartzea ezinbeste-koa da, egunero bitxi hori jan-tziko delako. Material ezberdinasko, diseinu aukera zabala eta

gainera hala eskatuz gero disei-nu pertsonalizatuak egitekoaukera izaten da.

Gizonezkoen osagarrienartean ere erloju handiaknabarmentzen dira, zilar kolo-reko gerrikoak edota gorba-tak.

Eraztuna, bien loturairudikatzen duena

Lore sortakL

ore sortak ezkongaien iza-era eta joera zehazten du.Ezkontzetan loreak deko-razioko gauzarik garran-

tzitsuenetariko bat dira. Ospaki-zunari natura eta freskotasunaezartzen diote.

2016ko berrikuntzen artean,arrosak dira mota guztietangehien aukeratzen direnak bai-ta peoniak eta hortentsiak ere.Ingurugiroarekin bat eta landaikuspegi bat eman nahi izateko-

tan adituek labanda, kamomilaedota lirioekin egindako loresortak aholkatzen dituzte. Bes-te joera bat, lore bakarreko loresorta aukeratzea da, xumetasuneta minimaltasunaren bila doa-zenentzat.

Lore sortekin batera ezkontzaberaren beste leku batzuk erelorez hornitzen dira, hala nola,ezkongaien kotxea, ospakizunaegiten den lekua, jatetxea edotaemaztegaiak buruan izaten

dituen koroak ere. Horrek zerbi-tzua bere osotasunean kontrata-tzera eramaten ditu ezkongaiak.Loreak beraz dekorazioaren osa-garri dira eta ezkongaien ele-mentu sinbolikoa.

Ospakizuneko elementurikgarrantzitsuena dena den, emaz-tegaiaren lore sortak jarraitzendu izaten, hori baita soinekoarenaurrean dagoena eta gonbida-tuendako ikusgarri gelditzendena.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a

6

Argazkilari profesio-nala aukeratuta bizosorako oroitzape-

nak gordetzea suposatzendu. Aukerarik garrantzi-tsuenetako bat ezkontzaerreportajea izaten da. Bes-te ezkontzetako erreporta-jeak ikusi, albumaren kali-tatea bermatu, papera iku-tu, azalak, materiala, azkenfinean produkto osoa onadela ziurtatu. Kontuan har-tu beharrezkoa ere bada,ezkongaien naturaltasunaeta bapatekotasuna argaz-kitara eramateko ahalme-na.

Amestutako bidaiaE

zkontzetako gainontzekoalorrak bezala, bidaienakere joerak izaten ditu.Askotan bizitzako amets

horren bila joango dira ezkon-gaiak, hondartza eta eguzki bila,beste batzuk abentura bila, herrial-de ezezagunetara beste batzuk,hurbilera edo urrutira, baina auke-ratzeko ordua iritsi da.

Nora joan bikotearen esku dagobaina argi dago aurrekontuak zeri-kusi handia duela, eta datuek adie-razten digutenez, nafarren batezbesteko aurrekontua 3.200€koa iza-ten ohi da.

Bidaia aukeratzeko orduan,lehenik eta behin, lehentasunakargitu beharko dira eta argi edu-ki zer egin nahi duten egun horie-tan. Bidaia lasaia, kultur bidaiabat, urrutiko ohiturak eta lurral-deak ezagutu. Erabaki garrantzi-tsua da eta aurrekontuetara etanahietara hobekien egokitzendena aukeratu beharko da.

Aurrekontu ezberdinak dau-de, aukera ezberdinak daude. Gauregun “minimoons” delako bidaiakasko ari dira areagotzen. 3 edo 4egun, gertuko lekuetan, bainaeskaintza osoa eta bereziekin. Pol-tsikoak eta denborak ez du zertanbidaia ahaztezin bat baldintzatu.Lekua erabaki baino lehen egural-dia eta urtaroa ere kontuan har-tu behar dira, batez ere beste kon-tinente batera joateko orduan.

Denetan gustokoena Amerikaizaten da. Nueva York eta RivieraMayarekin egindako nahasketa.Los Angeles, Las Vegas eta San

Francisco triangelua ere nahikobisitatua da. Horien ondoren, Peru,Argentina eta Costa Rica daude,Kuba ahaztu gabe, modan modanbaitago.

Asian, Tailandia da helburue-tako bat eta bere irlak, horrenondoren Bali eta Japonia daude-larik.

Camboya eta Vietnam eskaeraindartsuetako batzuk ere badiraeta azken hilabeteetan Sri LankaMaldivekin batera.

Afrikari dagokionez, jetsieraizan da nahiz eta Kenya eta Mau-ricio, azken hau, gustuko irlamoduan ere aukeratzen den.

Azken helburua, Ozeania,gutxien eskatzen dena da, prezio-ak oso garestiak direlako, nahizeta ezkongai askoren ametsetakobat Australia eta Zelanda Berriadiren.

Ihesaldi azkarrakEzkont-bidaia azkarrak egiteko

ohitura berria eta oso ezberdinada. Denbora eta diru faltak horre-lako bidaia azkarrak eskaintze-ra eraman ditu agentzia bidaiak.Bidaia hauek 3-5 egunetakoakizaten dira, masajeak eta afaribereziak tartean daudelarik.Horrelakoetan Asturias, Galizia,Kantabria, Euskal Herria eta bes-tetik, Balear eta Kanariar irlakedota Europako hiriburuak,Paris, Brujas, Praga edo Erromaaukeratzen dira.

Naturalta-suna

irudietan

Bizitzako egunik berezie-nean ere, bai kanpotikbai barrutik ederra ego-

teko aukera paregabea izaten daezkontzarena. Lentzeria dende-tan ezkongaiaren unibertsora-ko sorkuntza handia dago eta

aukerak mila.Kokaleku ezberdinetarako

bularretakoak, tirantedunak,bodyak, kortseak, beharrezkoguztia dotore egoteko, fin etafemeninoa agertzeko bizitzakoegunik garrantzitsuenean.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a

7

Emaztegaien soinekoetaramaukak eta gorputza esta-lia itzuli dira, baina trans-parentziez,gardentasunez

eta parpailez beteta doaz, arinta-sunaren sentsazioa eman deza-ten. Bordatuek eta enkajeek tatua-jeen efektua lortzen dute, biluzta-sunaren irudipena areagotuz,kortsetak eta barruko arropa age-rian uzten dira. Bestalde, emaku-meen artean prakak erabiltzeaere ohikoagoa bihurtu da.

Ezkontza batean isilpean gor-detzen den sekretuetako bat, emaz-

tegaiarena izaten da. Erabakiaongi hartu behar da, gauza guztie-tan bezala batzuetan argi izatenda nahi izaten dena eta bestebatzuetan profesionalen aholkuakbehar izaten dira.

Emakumezko eta gizonezkogehienek jantziak aukeratzean den-boraldiko joerei erreparatzen diete.

Emakumezkoetan, joera oso sen-tsuala eta ausarta ari da iza-

ten, “palabra de honor” izenezezagutzen den soinekoa pasarele-tatik desagertzen ari den heinean

enkajeekin osatutako eskoteak aridira gailentzen. Eta beste diseina-tzaile batzuk adibidez, apostuaegin dute alkandora eta gonarekinlortzen den konbinaziora, diseinuberria eta abangoardista.

Gizonezkoetan aldiz, bai senar-gaiak bai gizonezko gonbida-

tuak joera berrietara egokitu diraeta ospakizuneko trajeak metalkolorekoak eta arrisku handikoestanpatuak ari dira izaten. Aur-ten ere beltza kolorea ari da gai-lentzen baita zuria eta grisa ere.

Barrutik ere fin eta dotore

2016ko

ezkontza jantzien joerak

8Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a

Lore sortak, mila kolore eta aukera

Orrazkera,bereziabaina

nortasunamantenduz

Itxurari ikutu berezia ema-teko orrazkera eta maki-lajea kontuan hartu beha-

rrekoak dira. Egunerokota-sunetik gehiegi alde egin gabebaina izaerari leial izanda lanegin beharko dute profesiona-lek. Kontuan hartzekoak, aur-pegiaren forma, adatsa, ilea-ren kolorea, norberaren iza-era, jantziaren estiloa...orokorrean ileapaintzaile etasaltzailearen aholkuei errepa-ratu beharko zaie eta aurten-go joerak zeintzuk diren jakin.Txirikorda ezberdinak aur-kituko ditugu, orrazkerennahasketa, ile-bilduak etahonekin guztiarekin ere maki-llajea konbinatzen jakin beharda. Orrazkera, jantzia etamakilajearen arteko orekamantentzen jakin behar da.

Kolore eztanda proposatzendugu, kolore biziko loree-kin, lazo eta apaingarriekin

osatu daitekena. Guztiaren gaine-tik, originaltasuna bilatzen da,

lore mota ezberdinez osatuta. Badabeste aukera bat, basoko loreekinosatu daitekena. Basalandareakgero eta gehiago erabiltzen dira,neurri ezberdinetakoak eta horien

nahasketak emaitza ederrak ema-ten dizkigu. Lore-sortek ez dute zer-tan handiak izan behar, txikiek erehanditasuna transmititu dezake-te horrelako egun berezi batean.

Sakanan ezkontzak hiriburu-retan baino askoz informala-goak izaten dira eta joera eros-

ten den arropa ondoren erabilga-rria izatea da, hau da, helburuaondoren armairuan ez uztea da.Oreka jazkera on batean eta erabil-penean dago. Hau ez da erraza iza-ten askotan, jendeak ongi jantzitaikusi nahi duelako bere burua.

Honen aurrean gaude gu, pro-fesionalak, jazkera on bat aholka-tu eta erosotasuna eskaintzea dagure helburuetako bat, gustuare-kin eta praktikotasunarekin. Gurekomertzioetan erostera animatunahi zaitugu, erosotasunagatik.

Ezkontzak Sakanan

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a 9

Iturmendin elkartu ziren sakandarrak etziko deialdira hots egiteko. Utzitakoa

SAKANA

sakanerria >>

Hego Euskal Herriko beste hainbatherrietan bezala, Bakaikun ereherri galdeketa izanen da garaga-rrilean. 300 bat bakaikuarrek iza-nen dute botoa emateko aukera etahaietatik 146 babestu dute dagoe-neko galdeketa. Sustatzaileek dio-tenez, “sinadura kopuruak badugarrantzia, baina are garrantziagehiago ematen diogu lortutakoaniztasunari, sentsibilitate ezber-dineko hainbat herritarrek emanbaitiote sostengua kontsultari”.Gaineratu dutenez, “herri kontsul-ta hau erronka handia da gureta-ko eta, horregatik, galdeketa elkar-gune anitz, garden, parte-hartzai-le eta zabala izatea nahi dugu”.

Erabakitze eskubidea prakti-kan jartzeko sustatzaileek bakai-kuarren parte-hartzea nahi dute,

galdeketako galdera erabakitzen,esaterako. Horretarako, hasteko,bakaikuar guztiei gutun bana bida-liko diete, inkesta bat izanen dubarruan. Galdetegiarekin batera,galdeketako galdera proposatzekoaukera izanen du. Betetako inkes-tak herrian barna jarriko direnpostontzietan uzteko aukera iza-nen dute.

Adosgunea Izen hori du maiatzaren 7rakoantolatu duten ekimenak eta hangaldera adostuko dute. Aurretiktalde sustatzaileak jasotako inkes-tak aztertuko dituzte; “erantzunhoriek izanen baitira ekimenhonen oinarria edo abiapuntua.Adostasunera derrigortua dagoenbilkura honetara bertaratzen

garen guztion artean hartuko duguazkeneko erabakia galderareninguruan”. Horregatik, bakaikua-

rrak inkestak betetzera eta Ados-gunean parte-hartzera gonbidatudituzte. “Herritar guztiak galdera-

rekin gustura gelditzea oinarriz-ko eta ezinbestekotzat dugu, etahori lortu ahal izateko parte-har-tze zabala behar beharrezkoa da”.

Bazkaria, eta gehiago

Domekan maiatza jasoko dutebakaikuarrek eta egun horreta-rako ere erabakitzeko eskubide-aren aldeko bazkaria izanen da.Girotzeko ekimen gehiago izanendira: galdeketaren aldeko kami-setak egin dituzte, galdeketa bitar-teko larunbatetan pintxo poteaizanen da, abesti bat grabatuberri dute eta harekin herrian bide-oa grabatuko dute, Aitzkozar kro-sean sari berezia izanen da, gauberezia kriseiluekin...

Larunbatean, 11:00etan, EtxarriAranazko kultur etxean. Deialdiaeuskaraz bizi nahi duten guztieizabalik dago

Sakanako Euskalgintzaren Bilgu-neak (SEB) bilera berria eginen dubihar, lastailetik honako balantzeaegin eta heldu diren erronkei buruzhitz egiteko. Udazkeneko bileranSakanako euskaltzaleek elkarre-kin landu zitzaketen hainbat lan ildoaztertu ondoren Osasun arloa eus-kalduntzen indarra egitea erabakizuen, Etxarri Aranazko osasunetxeko zerbitzuak euskalduntzekokanpainaren ildoari segituz. SEBe-ko talde eragileak plangintza etahura garatzeko pausuak zirriborra-tzeko asmoa zuen.

Astelehenean urte bete eginzuen Nafarroako euskaltzaleekIruñeako Anaitasuna kiroldegiabete zutela. Orduan euskararenaldeko aldaketa politikoa aldarri-katu eta hizkuntza normalizazio-aren oinarriak nabarmendu ziren.Gobernua aldatu da eta euskara-ren aldeko hainbat neurri hartu

dira. Baina Euskararen Legeakhor jarraitzen du. Euskarazkogizarte erakundeen Kontseilutikazaldu dutenez, “duela urtebetedesio genuen egoeran ez gaude.Oraindik ere urrats handiak gera-tzen zaizkigula egiteko eta pausohoriek elkarrekin egin behar ditu-gulakoan gaude. Euskaraz bizinahi dugun guztion indarra behar

du euskarak”. Horregatik, “eus-karaz bizi nahi duten herritar guz-tiei” garagartzaroaren 4an Iruñe-an izanen den manifestazioan par-te har tzera deitu dituzte.“Euskarari bide ematen diogulaerakutsi nahi dugu manifestaziohorretan”. SEBek Sakanan mani-festazioaren deialdia zabaltzekoegin ditzakeenak aztertuko ditu.

Bakaiku»

Euskalgintzan ari direnen bilera

Nafar euskaltzaleek Anaitasuna bete zuten duela urte bete.

Bakaikuarrak inkestak betetzera eta Adosgunera joateko gonbidapena egiten.

146 bakaikuarrek babestu dute herri galdeketa

Igandean, 18:00etan, Altsasukoplazan

Langileen Eguna dela eta, Saka-nako hainbat eragilek eta kolek-tibok bat egin eta manifestazioadeitu dute etzirako. Orainak ito-tzen gaituelako, Sakanako etorki-zuna eraiki leloa du manifestazio-ak. Deitzaileek aurreratu dute-nez, “Sakanan hainbat gai etaproblematika jorratuko dituenmanifestazioa izanen da” etzikoa.

Azaldu dutenez, “lan merkatuareneta sistema zapaltzaile honen kon-tra gaudelako, langile prekarioak,langabetuak, pentsionistak, prak-tiketan musu-truk lan egiten dutenikasleak, euskaraz lan egitekoeskubidea aldarrikatzen dutenak,lan merkatuak mespretxatuakdituen emakumeak… kalera ate-rako gara gure haserrea adieraz-teko eta gure eskubideak aldarri-katzeko”.

Eragileen Maiatzaren 1erako deia

»

Etxarri Aranatzen bildutakoekSakanako ekoizleen produktuakdastatu eta erosteko aukera izanzuten

Bosgarren urtea da Belardi elkar-tean biltzen diren Sakanako abel-tzainek, nekazariek eta ekoizleekEtxarri Aranatzen azoka antolatzendutela, Etxarri Aranazko Udalarenlaguntzarekin. Igandean ospatuzen Ama Lurra azoka, eta esperobaino jende askoz ere gehiago bil-du zen bertara. Belardiko ekoizle-ek euren postuak jarri zituzten etabertan lehen sektoreko produktusakandarrak –gazta, ardoa, ogia,

haragia, kosmetika produktuak etabeste– dastatu eta zuzenean eros-teko aukera izan zen, herritarreneta ekoizleen zuzeneko harremanasustatuz. Horretaz gain, abeltzainekbere abelbururik onenak ekarrizituzten azokara: ardiak, txerriak,behiak, astoak, behorrak… Prime-rako giroa izan zen eta bertaratu-takoek unean bertan erretako Eus-kal Txerria etxeko pintxoak dasta-tzeko aukera izan zuten ere.Antolatzaileak eta bisitariak, guz-tiak pozik azaldu ziren azokak izan-dako erantzunarekin.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a10 sakanerria

Tailerrekin, musikarekin, erraldoieta buruhandien konpartsarekin,mitologiaren magiarekin etaeuskaraz ikasteko aukerarekin bategin zuten Sakana herri eskolekinsortzen-en festan. 2017anLakuntzan izanen da.Maialen Huarte Arano

Euri tantek busti zuten Irurtzun goi-zeko lehen orduetan baina gero eus-karak jantzi zuen herria. Asko izanziren euskaraz ikasteko aukerare-kin bat egin eta goizean tailerretanparte hartu zuten neska-mutikoak.Txistorra egiten batzuk, frutekinhamaiketakoa prestatzen besteak,buztinarekin figurak sortzen edoelkarrekin jolasten pasa zuten egu-na. Sakana herri eskolekin sortzenari dela aldarrikatu zuten guztiek.Bailarako ikastetxe txikiek eginzuten bat Irurtzungo plazan.

Hamaika joak zirela ekin zio-ten festari. Momentu aproposagosariarekin ekiteko festari: Talo-ak ez ziren faltatu eta musikak giro-

tu zuen goiz osoa. Herri kirolakere izan zuen tartea: harriak jaso-tzen eta bost metroko egurrezkozutoina izan ziren frontoian.Eguerdian iritsi zen jai handia:erraldoiek eta buruhandiek azto-ratu zuten plaza eta ondoren, per-tsonaia mitologikoen magia iritsizen: Mari, Tartalo, Basajaun etaBasandere, Akerbeltz, Mikolasak,

Galtzagorriak ... Trikuharri pisu-tsuak ere jarri zituzten plazarenerdian Jentilek. Eta Gizotsok haurguztiak izutu zituen bere kateensoinuez. Festa despeditzeko ema-teko Sakana herri eskolekin sor-tzen-erako prestatutako koreogra-fia dantzatu zuten haur, gazte,guraso, irakasle eta Irurtzunerahurbildu ziren guztiek.

Sunsundegui enpresak korpora-zioaren gizarte ardura proiektuamartxan jarri du, Felipe Lezea fun-dazioarekin eta Josefina Arregiklinikarekin aurrera eramanenduena. Martxan jarritako proiek-tu horren arabera, Sunsundeguikkonpromisoa hartu du bere gogobetetze inkestak erantzuten duenpertsona bakoitzeko klinikari bosteuro ematea. Enpresak bere beze-roen artean inkestak betetzera gon-bidatuko ditu, dementzia duten per-tsonak eta haien familiak laguntze-ko proiektu bat babestuko dutelajakinaraziz.

Klinika psikogeriatrikoarilaguntzeko bide hori enpresarenmarketing departamentuaren eki-mena izan da. Klinikan egindakobilera baten ostean sortu zen eki-men altruista hau. Bilera horre-tan Miguel Sanz marketing-ekonagusia, Klinikako lagunen pre-sidentea Patxi Goikoetxea eta kli-nikako gizarte langilea IosuneLopez de Goikoetxea izan ziren.Klinikako ordezkariek Sunsun-deguiri bere esker ona azaldu dio-te, “horrelako ekintzei esker, egin-dako lanagatik, klinikari eskerona adierazten baitio”.

ArakildarrakOskian hitzartuak Maiatzaren batarekin, ohi denez, ara-kildarrek Oskiako ermitarako erro-mesaldia eginen dute. Igandean,gainera, Aralarko aingeruaren iru-dia izanen dute lagun. San Migelenirudi ibiltariak Arakilen barnakoibilbidea Satrustegin abiatuko du,9:00etan. Zuhatzun 9:15ean izanenda eta Ekain, 9:30ean. 9:55ean Etxa-rrenen haren zain izanen dira. Han-dik Aralarko aingeruaren irudiak Urri-tzolara joko du, 10:20an iristeko. Izur-diagan 10:45ean izanen da etahandik Errotzera joanen da,11:10ean. Ibar guztiko herritarrenbabesarekin Erroztik Oskiarantz11:40ean abiatuko dira. Behin harra-teko ermitan, eguerdian meza iza-nen da. Arakilgo Udalak, bestalde, jakina-razi du aurten nekazarien eguna, SanIsidro, maiatzaren 14an, larunba-tean ospatuko dela, bezperan. Iba-rreko hildakoen aldeko elizkizuna12:00etan izanen da EgiarretakoItxasperri ermitan. Ondoren, bildu-takoendako otamena eskainiko duudalak.

Garraxi festaLarunbatean, 21:00etatik aurrera,gaztetxean

Garraxi Irratiak (FM 101,9), Altsa-suko irrati libreak festa antolatu dubiharko. 21:00etan irratiko kideaketa lagunak afaltzera elkartuko dira.Ondoren, 21:30ean Txof zirkoarenikuskizunarekin gozatzeko aukeraizanen da. Belarri motza sound sys-temak reggae eta ska doinuekin dan-tzarako erritmoak jarriko ditu22:30etik aurrera. Eta gauerdiare-kin batera disko jartzaileen txandairitsiko da, Txen, Aitor eta Lokesea. Altsasuko gaztetxetik emititzen duenirrati libreak, Garraxi Irratiak (FM101,9), zuzeneko sei saio ditu. Aste-lehenetan ekologiarekin lotutakoalbisteak lantzen dituen Saltsa ber-de saioa entzun daiteke, 20:00eta-tik 21:00etara. Asteartetan Belarrimotza sound systemaren saioa dago,18:00etatik 20:00etara. Ordutegiberean, baina asteazkenetan, El sacodel brujo saioaren txanda da. Eta hurabukatu ondoren, 20:00etatik22:00etara, El pan y las rosas. Oste-gunetan Orain dator onena saioaentzuteko aukera dago, 20:00etatik21:00etara. Ostiraletan, 20:00etatikgauerdira arte, eta gehiago, Chck pointsaioaren txanda da. Gainera, larun-batetan Amanecer drogrado podcas-ta entzuteko aukera dago, 13:00eta-tik 15:00etara. Saio horien berremisioak emanaldia-ren hurrengo egunean entzutekoaukera dago. Baina ez dira bakarrak:Euskalerria, Hala Bedi, Eguzki, Info 7,Burbuja, Guiniguada, Ela, Urcm, Zin-tzilik, Vallekas, Klara, Irola, Topo edo-ta Beleixe irratiaren saioen berremi-sioak ere entzungai daude astean zehar.Gainera, orduak puntuan baino biminutu lehenago, hainbat web orri-tako titularren irakurketa automati-koz osatutako Garraxiko albistegiaentzungai izaten da.

La Vasco-NavarraAlimentaria azokan Elikagaien eta edarien Bartzelona-ko nazioarteko azoka, Alimentaria,astelehenean zabaldu zituen ateaketa atzo itxi zituen. Euren produk-tuak 70 herrialdetako 4.000 enpre-sak erakutsi dituzte. Horien arteandago Olatzagutiko La Vasco-Nava-rra esneki enpresa, nazioarteanantolatzen den sektoreko hitzordugarrantzitsuenetakoa galdu nahiizan ez duena.

Gaur, 19:00etan, Gure Etxeaeraikinean

Nafarroako Justizia Auzitegi Gore-nak joan den astean berretsi zuenSan Juan eta Zelai kaleen artekokaleen bidegurutzean dauden mas-tetan ikurrina jartzeko debekua.Geure Ikurren Alde taldeak jarrizuen, Altsasuko eta Nafarroakobanderekin batera, 2014ko otsaila-ren 23an. Orduko Nafarroako

Gobernuak ikurrinaren kontraegin zuen eta orain iritsi da epaia.Auzitegiek ikurrina “Nafarroakoeremuan debekatzen duen” epaia-ren aurrean, Geure Ikurren Aldetaldeak “gure sinboloen kontrakoera honetako erasoak ez ditugulaonartuko” adierazi du. Aldi bere-an, “gure identitatearen aldekodefentsan berresten dugu gureburua”. Epaia “inposaketatzat” jo

du eta hari “herri erantzuna” ema-teko gaur eginen den batzar ireki-ra gonbidatu dituzte altsasuarrak.“Bertan gure ikurren zein identi-tatearen defentsarako emango ditu-gun urratsak definituko ditugu”.

Hilean behinauzolana Ennecoparkean Hilabeteko azken larunbatetaneginen diren auzolanetan partehartzeko deialdia egin dieteetxarriarrei

Bihartik aurrerahilabeteko azkenlarunbatetanauzolanak egi-nen dira Enneco,h a r i t z a r e nmemoria parke-an. Hura susta-tzen duen Nafa-rroa Bizirik fundazioak auzolan horie-tan parte hartzera animatzeko deialdiaegin die etxarriar guztiei; “guztien arte-an gure historia ahots propioarekinkontatuko duen eta nafar guztionelkargune izanen den Enneco egi-tasmoa aurrera atera dadin”. Auzo-lanak 9:00etatik 13:00etara izanendira, parkean bertan. Joan nahi dute-nek, aurretik fundazioaren 663 908306 telefonora hots egiteko eskatudute. Auzolanerako eskularruak,botak eta gosaria eramatea beharrez-koa izanen da.

Herri kirol erakustaldia.

Olatzagutia»

Etxarri Aranatz»Etxarri Aranatz»

Altsasu» Arakil» Altsasu»

Altsasu»Irurtzun»

Jendetza Ama Lurra azokan

Sunsundeguik klinikarekin

Irurtzun euskaraz busti da

Ikurrina jartzeko debekuaaztertzeko batzar irekia

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a sakanerria 11

Arruazuko zeharbidea 2013an kon-pondu eta herriaren esku geldituzen. Makinak herrian zeudelabaliatuta kioskoa egin zen. Hurazenbait urtetan ordaintzen aritudira. Lan haiekin ere argiteriapublikoa aldatu zen. Pello BeteluGanboa alkateak azaldu digunez,“herri erdian led-ekin argitzenduten farolak jarri ziren. Hurren-go urteetan herriko beste farolakled-dunak izateko inbertsioa egin

dugu”. Joan den urtean, esatera-ko, 19.877 euro.

Alkateak azaldu digunez, zehar-bideko lanen ondoren ordaindubeharrekoek eta “dauden diru-sarrerak txikiak izatean, aurtenez da inbertsiorik egitea aurrei-kusten. Aurten behintzat betikoaeginen dugu, dagoena manten-tzea”. Basoan itxiturak eta beste-lako lanak egiteko diru-laguntzaeskaera egina du udalak. Joan

den urtean horretara 726,07 eurobideratu zituen. Pinudi batetikegurra ateratzeko asmoa ere badu.Dermioko bide batzuk konpontze-ko premia dutela azaldu digu:“neguan azienda, traktoreak etakamioiak ibili dira, baina kon-ponketak itxaron egin beharkodu”. Aurtengo aurrekontua joanden urtekoaren antzekoa izanendela azaldu digu Beteluk, 90.000euro ingurukoa.

Hala erabaki dute irurtzundarrekparte-hartze aurrekontuen bidezeta udalari proiektua egitekoeskatuko diote

Parte-hartze aurrekontuen bidezirurtzundarrek udalaren 35.000euroko diru saila zein proiektuta-ra bideratu erabaki dute. Bostaukeren artean osasun etxekoanbulantziendako sarbidea egoki-tzera bideratuko du udalak dirua.Teknikariek esanen dute nola,baina anbulantziendako edolarrialdiekin joaten diren autoen-dako geldigunea handituko da.Horrela, anbulantziak atzerakaegin gabe sartu eta ateratzekoaukera izanen dute. Hau da, Liza-rra kaletik sartu eta aparkaleku-tik atera. Honako lanak aurreikus-ten dira: osasun etxeko estalpeahanditzea eta eskailerak arranpabatengatik ordezkatzea.

Parte-hartze aurrekontuen tal-

deak irurtzundarrekin eta hain-bat erakunderekin bilerak eginondoren bost proiektu babestekoaukera eman zuen. Apirilaren 2tik10era bitartean 534 boto jaso zituz-ten eta babes gehien, 200 boto, osa-sun etxeko lanak izan zuen. Pla-zako zorua eta harmailak konpon-

tzearen aldeko 104 boto izan ziren.Kiroldegian etorkizunean gimna-sioa egokitzeko espazio bat egite-ko lanak eta San Martin jubilatuelkarteko leihoak aldatzeko propo-samenek 78na boto jaso zituzten.Azkenik, paseatzeko leku eta bide-en planaren alde 60k egin zuten.

50 proposamenBost proiektuetako baten aldebotoa ematearekin batera irur-tzundarrek herria hobetzekoproposamenak egin zitzaketenere. 50 jaso dira eta haien auke-raketa egin ondoren batzuk2017ko prozesuan izanen dira.Kostu gutxiko proposamenakudalak urtean zehar eginen ditu.

Aurreko urteetako aukerak

2011Bi Aizpetako bidexka konpondu zen. 2012 Espaloiei errespetua. Seinaleeierrespetua proiektua garatu zen.2013 Igerilekuko azpiegiturak hobetuziren. 2014 Atakondoa eskolako aldagelakberritu. 2015 Barazkiguneko karpa. 2016 Osasun etxeko anbulantziendakosarbidea egokitzea.

Hiriberriko Martinberika aloja-mendu-etxea, Arbizuko eta Etxa-rri Aranazko kanpinak etaUrdiaingo Kaluxa jatetxeakTurismo Kalitate Konpromisoaberritu dute. Ziga ostiralean egin-dako ekitaldian izan zen. Saka-nako lau establezimendu horien

moduan Nafarroako Mendialde-ko beste 74k dute ziurtagiri hori.Zigilu hori izateak berritzearekinbatera turismoko kalitate siste-ma ere berritu dute, praktikaonen eskuliburua bere egiteaekartzen duena. Ekitaldian Mai-tena Ezkutari Turismo eta Mer-

kataritza zuzendari nagusia izanzen eta establezimenduek egin-dako lana eskertu zuen, “etenga-be bezero guztien aurreikuspe-nak eta beharrak gainditzeaga-tik. Turistak eramaten duentokiaren eta lurraldearen irudiazarete”.

Parlamentuakibarrekomerkataritzababestu duNafarroako Parlamentuko Ekono-mia Garapen Batzordeak aho batezebazpena onartu du NafarroakoGobernuari eskaera jakina eginez:Sakanako dendari txikiekin, erakun-deekin eta lotura duten agenteekinlan mahaia osatu dezala. PPk era-man zuen eskaera batzordera. Eska-era horrekin batera, onartu zengobernuari beste eskaera egin zionParlamentuak: Sakanako denda txi-kiei bulkada emanen dioten politi-kak dioten sustapen plana diseina-tzeko. Aldi berean, gobernuak Saka-nako turismoa sustatzeko etasakandarrek denda txikiek dutengarrantziaz jabetzeko kanpainakegitea eskatzen zaio gobernuari. Sakanako Plan Estrategikoaren (SPE)barruan turismoa eta merkataritzasustatzeko ekintzak aurreikusiakdaude. Ibarrean bertan adostuak,behetik gora. PPk goitik beherako,Gobernutik Sakanarako proposame-na eraman zuen asteartean. Horre-gatik, Geroa Baik popularren ida-tziari puntu bat gehitzeko eskatuzuen eta hala onartu zen. Koalizio-aren eskariz, Nafarroako Gober-nuak aurreko guztia SPEn jasota-koarekin koordinazioan eginen du,udalekin, Mank-ekin eta daudenelkarteekin elkarlanean. Nafarroa-ko turismo eta merkataritza planestrategikoak egitean aterako direnondorioak ere kontuan hartu dira.PPk bere ekimena argudiatu zuenSakanako denda txikien egoera“delikatua” delako eta “ibarrekokolektiboek eskatzen duten moduanpremiazko plana garatzea beharrez-koa delako”.

Irurtzun»

Arruazu»

Hiriberri / Arbizu / Etxarri Aranatz / Urdiain »

SAKANA

Kalitatezko turismoarekinkonprometituta

Turismo kalitate ziurtagiria estreinakoz jaso eta berritu zutenak Zigan.

Festetan dantzan. Artxiboa

Andrea osasun etxera sartzen. Artxiboa

Argiteria berrituta, ezer gutxirakoemanen du aurrekontuak

Osasun etxeko anbulantziendako sarbidea egokitu da

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a12 sakanerria

Bakaiku»

Mª Eugenia Martinez de GoñiPerez da Aita Barandiaran adin-duen erresidentziako gerentea.Zerbitzuaren berri emateko leku-ko ezin hobea da, hasieratik bai-tago han lanean. 1991ko martxo-aren 1ean hasi zen lanean. “Lanakdespeditu berri zeuden. Garbike-ta orokorra falta zen. Igogailuakberrikustea pasa gabe zeuden.Gauzatxoak falta ziren”. Ordura-ko udalak egoitzaren izena eraba-kia zuen.

Bere aurreneko egitekoakazpiegiturak gainbegiratzea etafalta zena ikustea izan zen. Horre-kin batera, langileak aukeratzekoprozesua abian jarri zuen. “Zero-tik hasi ginen”. Mtz de Goñik azal-du duenez, lan eginez ikasi du,“erabiltzaileek beraiek gauza askoirakasten dizkizute”.

42 plaza 10 logela bikoitz eta 22 ohe baka-rreko daude. Guztiek komuna, txi-rrina (gelan eta komunean), tele-bistarako hartunea, telefonorakohartunea (ez da erabiltzen haririkgabeko telefonoak erabiltzen dituz-telako. “Mugikorra duenik erebada, eta hori berritasuna da.Batzuek ere “motorra” dute. Askomodernizatzen ari da”).

Egun egoitzan daudenetatikbost euren kabuz moldatzen dira.Gainontzeko 37k dependentziadute eta, neurri handian edo txi-kian, ohiko zereginetarako lagun-tza behar izaten dute. 42 plazeta-tik Nafarroako Gobernuarekin 36kontzertatuta daude; 34 laguntzabehar dutenendako eta bi beharez dutenendako. Gainontzeko seiplazak Aita Barandiaran patrona-

tuarenak dira, “pribatuak ”. Azkenhorietan, gaur egun, laguntzabehar duten hiru pertsona etabehar ez duten beste hiru daude.

Nafarroako Gobernuarekingarai batean egiten ziren kontzer-tuetan egoitzan zeudenen depen-dentzia maila (txikia, ertaina, han-dia) kontuan hartzen zen. Orainkontzertuan laguntza behar dute-nen eta behar ez dutenen arteanbereizten da soilik. “Hori bai, mai-laren arabera, haiek prezioa ezber-dintzen dute. Baina egoitzarenda-ko, berdin da.”

Dauden pertsonen arabera lan-gileendako lan bolumena handia-goa edo txikiagoa izanen da, “depen-detzia mailaz aparte, haiek zaintzai-leei eman diezaieketen laguntzarenaraberakoa da. Dena egin beharre-ko pertsona bat egon daiteke. Edo

Bisitak etaprogramak Gabon gauaren aurretik Altsa-suko elkarteetakoak txaranga-rekin joaten dira egoitzako giroaalaitzera. Urtero ez du hutsik egi-ten Trasteandok, Erkudengo Amaabesbatzak eta jubilatu elkarte-ko abesbatzak. “Musika den guz-tia, gogoko dute”. Herriko antzer-ki taldeak ere izan dituzte. Mtzde Goñik esan duenez, “etorri nahiduen guztiak ateak zabalik ditu.Telefonoz hots egin, besterik ezdu egin behar.” Emanaldien ondo-rengo solasaldiek “herritarrakegoitzaren errealitatera askohurbiltzen ditu. Jendeak beldu-rra galtzen dio, oso une ederrakbizi direlako”. Aurten dagoeneko bi musikasaio izan dituzte. Nilsaren bidezuraren memoria tailerra izanzuten eta “erantzun ederra emanzuten egoitzakoek”. Estreina-koz, maiatzean, hirutan, Boca-lan Biak Bat fundaziokoak tera-pia txakurrekin izanen dira. Berriki Caixako langileak bolun-tario lana egiten egon dira, enpre-sak hala eskatuta. “Hiru egune-tan hainbat langile okupaziofisioterapeutarekin batera ari-tu dira, haiekin aktibitateak egi-ten”. Kudeatzaileak dio “balia-bidea ezagutu beharra dagoe-la. Atera ezin direnak askoeskertzen dituzte kanpokoenbisitak edo antolatzen diren jar-duerak”.

Aita Barandiaran adinduen erresidentziak 25 urteEz bustitzeko, zubiaBeheko basotik pasieran Iturmen-dira joateko, Aizkibelgo erreka pasabeharra dago. Eta bustitzeko auke-ra zegoen, batez ere urak handi zire-nean. Halakorik ez da gertatukodagoeneko. Pasa den ostegunean,bakaikuarrek auzolanean zubia jarrizuten erreka gainean. Herriko lan-tegi bateko materiala berrerabili dutehorretarako. Oinezkoendako zubiada Aizkibel inguruan jarri dena.

Olatzagutia»

Udan Euskarazkanpainarako izenematea zabalikOlatzagutiako Udalak jakinaraziduenez, maiatzaren 6ra arte dagoUdan Euskaraz kanpainarako ize-na emateko epea zabalik. Haienseme-alaben izen ematea egin nahiduten gurasoek 012 edo 948 012012telefonoetara hots egin dezakete.Udan Euskaraz aisialdi programagaragarrila akabera eta garila erdial-dea bitartean izaten da, astegune-tan, goizez. Aisia eskaintzak hau-rren artean euskara praktikatzekobitarteko izan nahi du.

Altsasu»

Etxerako egurloteak eskatzekogaraiaAltsasuko Udalak bando bidez jaki-narazi duenez, dagoeneko etxera-ko egur lotea eskatzeko epea maia-tzaren 6a baino lehen egin beharda. Familia unitate bakoitzak eska-era bakarra egin dezake eta eska-bideak udal bulegoetan aurkeztubeharko dira. Udalak jakinarazi due-nez, 4.000 kilo inguruko loteak diraBaxoitxin markatu direnak. Guzti-ra 150 bat lote markatu ditu uda-lak. Guztietan zuhaitzak zutik dau-de. Loteak 20 euroko tasazioa du. Herri-lurren aprobetxamenduakarautzen dituen ordenantzaren ara-bera, honako baldintzak bete behar-ko dituzte eskatzaileek: adinez nagu-sia izatea, edo bere kontu bizi dennahiz judizialki gaituta dagoen adintxikikoa izatea; udal erroldan bizi-lagun gisa inskribatua egotea hiruurteko antzinatasunarekin, Altsasunurtean bederatzi hilabetez gutxie-nez egiazki eta jarraian bizitzea,Altsasuko Udalarekiko zerga bete-beharrak egunean izatea eta aurre-tik ordenantza ez betetzeagatikaprobetxamendua galdu ez izana.

Aita Barandiaran erresidentzia, 25 urteko zaintze lana

1991ko apir i laren 30ko,12:00etan, mustu zen Aita Baran-diaran adinduen egoitza. Ekital-dian hainbat agintari izan ziren:Gabriel Urralburu (Nafarroakopresidentea), Maximo Esteban(Lan eta Ongizate kontseilaria),Javier Monzon (Ongizate Zerbi-tzuko kudeatzailea), Joaquin Ilun-dain (Laneko zuzendari nagu-sia), Migel Anjel Zubiria (Urdiain-go alkatea), Javier Baztarrika(Olatzagutiako alkatea) eta JoseEtxaniz (Ziordiko alkatea). Mus-tutze ekitaldian Emilio Boulan-dier Altsasuko alkateak hartuzuen hitza eta antropologoareniloba Luis Barandiarani plaka bateman zion. Ondoren, Maite Lle-na, PSNko zinegotzia eta patro-natuko presidentearen eta Urral-bururen artean mustutze ekital-dia oroitarazten zuen plakaagerian utzi zuten. Mtz de Goñik gogora ekarri due-nez, mustutzean San Juan kalekoetxebizitzez aparte, egoitza erai-kin bakarra zen inguru hartan. Pare-an soroak zituen eta ez zegoen bide-rik. “Soroak zirela eta, herriareneta egoitzaren artean hesi modu-ko bat zegoen”. Gaur egun egoi-tzako sarrera nagusia Idertzagainkalean dago. Baina mustutze eki-taldian ez zegoen kalerik. Ate pare-ko lurra jabe batena zen. “Gaur egunespaloia dagoen tokian zatitxo

bat asfaltatu zen mustutzera hel-du ziren ibilgailu ofizialak sartu ahalizateko”. Ondoren urbanizatu etaetxebizitzak eraiki dira, “inguruatsegina da”.Gaur egun, herrian bertan txer-tatuta dago egoitza. “Jende askokpasiatzen du hemen eta, gaine-ra, parean primeran heldu zai-gun kafetegi bat zabaldu behardute”. Halako zerbitzuak egoitzandauden pertsonen senideenda-ko ona dela dio. Baita adinduen-dako. “Senideekin pasieran Zuma-lakarregi plazaraino joatea ezi-nezkoa zaie askori, baina bertanizanda, ez”.

InbertsioaAltsasuko egoitza egiteko Nafarro-ako Gobernuko Lan eta OngizateDepartamentuak 231.895.021pezetako (1.393.717,146 euro)inbertsioa egin zuen. EraikinaNafarroako Gobernuarena da etahura jasotzeko udalak lurrak emanzituen. Lanak 1989an hasi ziren,Miguel Ayala arkitektoaren zuzen-daritzapean. Mustutzerakoan azal-du zutenez, 113.739.857 pezeta-ko (683.590,308 euro) inbertsioaeginez gero, eraikina iparraldetikhanditzeko aukera zegoen. Han-ditze horrek jubilatuen kluba, ikus-entzunezko gela, kafetegia, libu-rutegia eta ohe bakarreko eta bioheko bosna gela gehiago aurrei-

kusten zituen (15 plaza gehiago). “Pareta hori isolatu gabe geldituzen, egoitza handitzea aurreikus-ten zelako. Gobernua aldatu zen,ideiak aldatu ziren eta ez zen egoi-tza handitu. Ez dut uste handitze-ko gaiari heltzeko inolako asmo-rik dagoenik. Zerbitzua handitu-ko genuke eta lanpostuak sortukolirateke”. Isolatu gabe dagoen aldehorretan hotz handiagoa nabari daeta berogailuak lan gehiago eginbehar izaten du. “Udan hobeki ego-ten da”. 25 urte hauetan ikuzgailu guztiakberritu dira, igogailuak moderni-zatu ziren, ohe guztiak elektriko-ak dira, teilatuko odorretan heze-tasun arazoak konpondu ziren,lorategia egin zen… “Azken urte-etan ez da lanik egin, baina pix-kanaka egin beharra dago”. Hurren-go urteetan hainbat lan eginen dira:“hasteko terrazak konpondukodira, itajurak eragozteko”. Leiha-teak eta sarrerako leiho ateakaldatuko dira, haietatik bero askojoaten delako. Nafarroako Gobernuaren kontzer-tutik jasotzen den diruarekin,patronatuko gelen erabiltzaileekordaintzen dutenarekin eta Altsa-suko Udalak urtero jartzen duendiru-sailarekin berdintzen da erre-sidentziaren aurrekontua. Gastro-nomia elkarteek urtero dirua ema-ten diote erresidentziari.

Mustutze ekitaldiaz

Larunbatean 25 urte beteko dira Altsasuko Aita Barandiaran adinduen erresidentzia mustu zutela. Udal eta foruhauteskundetarako hilabete falta zen eta agintariak izan ziren ekitaldian. Klinikan lehen adindua garagarrilaren6an sartu zen, Juan Mari Mintegi Mintegi altsasuarra. Ordutik Altsasuko egoitzak 256 erabiltzaile izan ditu.Haietako hiru hasieratik daude. Erabiltzaile gehienak emakumezkoak izan dira. Gaur egun ere hala da, 42etatik27 emakumezkoak baitira. Urteurrenagatik ez da ekitaldi berezirik aurreikusi. Baina aitzakia horrekin egoitzapixka bat gehiago ezagutuko dugu.

Begiraleak eta gazteak jolasean.

“DependentziaLegeak senideaketxean izatekobaliabideak eskain-ten ditu. Ondoriozerresidentzian giroagaldu da; gaur egunegoitzan daudenpertsonek depen-dentzia maila han-diagoa dute. Ezindute berdin partehartu”

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a sakanerria 13

laguntza eman dezaketenak unebatez zutik egonik, beso bat jasoz…Lan karga asko aldatzen da”, aitor-tu du Mtz de Goñik.

Dependentziaren arrazoiak zeindira? “Azken urteetan dementzienigoera nabaritu dugu. Lehen, agian,gurpildun aulkian sartzen ziren,baina burua ongi zuten. Dementziaoso garatuak dituzten pertsonei iadenean lagundu behar zaie, jatera-koan, oheratzerakoan, altxatzera-koan…” Urteekin egoitzako era-biltzaileen sarrerako adinak goraegin du, bataz bestekoa 80 urtetikgorakoa da. “Zabaldu zenean 65-67urterekin sartu ziren. Erresiden-tzia zabaldu zenean zerbitzu haubehar zuten eskualdeko pertsonaaskoren beharrak bete ziren. Hala-korik ez zuten herrian eta kanpo-ra ere ez zuten joan nahi”.

Aita Barandiaraneko langileekOinarrizko Gizarte ZerbitzuenMankomunitatearekin, osasunetxearekin eta Josefina Arregi kli-nikarekin hartu-emanean daude.Esaterako, norbait egoitzan bada-go eta familiak klinikako kanpokontsultara joan ezin badu, erre-sidentziako norbait joaten da kon-tsultara. “Astegunetan guk eri-zain bat dugu, gaixoen medikuaosasun etxekoa da”.

BeharraAita Barandiaran adinduen erre-sidentziak behar bati erantzunzion. Mtz de Goñik argi dio:”aurre-tik ez zegoen ezer eta bakarrik ego-ten segitzen dugu. Hemen plaza-rik ez dagoenean bertakoak, nagu-siki, Eulatera edo Lizarrara joatendira. Biak primerakoak dira”. Bai-na, “arazoa, senideendako distan-tzia” dela azaldu digu.Kontzerta-

tutako plaza bat lortzen badute,Nafarroako Gobernuari plazahutsa dagoenean Altsasura lekual-datzeko eskaera egin diezaiokete.“Eulate eta Lizarratik hona lekual-datze asko dago”.

Adinduen erresidentzia bateanplaza kontzertatua lortzeko eskae-ra Oinarrizko Gizarte Zerbitzukomankomunitateetako edo osasunetxeetako gizarte langileen bidezegiten da. Bi zerbitzu horiek elka-rrekin koordinatuta daude. Eska-bidearekin batera dependentzia-ren balorazioa egitea eskatzen da,gizarte-txostena eta hainbat datuaurkezten dira. Nafarroako Gober-nuak, baremo baten arabera, pun-

tuazio bat ematen dio eskaera bakoi-tzari. “Puntuazio horrek pixka batdespistatzen du. Zerrendan lehenaizan zaitezke, baina, esaterako, gizo-nezkoa zara eta hutsik gelditu denplaza emakumezkoen gela bikoitzbatean badago, plazara hori ez dazuretako izanen”.

Mtz de Goñik argitu digunez,patronatuko gela “pribatuen” itxa-ron zerrenda “oso gutxi mugitzenda. Bermatutako gela bat lortze-ko nahikoa dependentzia ez dute,osasunez hobeki daude eta denbo-ra luzez egoten dira. Hemengozoritxarra da plaza bat hutsik gel-ditzeko norbait hil egin behar due-la. Ongi nago eta nire etxera noa.

Holakorik ez dago”. Zenbaitenosasunak hobera egiten badu ere,kudeatzaileak zehaztu digu etxe-an bakarrik egoteko adina auto-nomia ez dutela berreskuratzen.

Plaza bat hutsik gelditzen denbakoitzean kudeatzailea Oinarriz-ko Gizarte Zerbitzuen Mankomu-nitatearekin harremanetan jar-tzen da: “haiek dira pertsonahoriek nola dauden dakitenak,pertsonei jarraipena egin diete-nak, etxean artatu dituztelako,beste egoitza baterako eskaeraegin dutelako… Orduan itxaronzerrenda aztertu eta lehentasunazein duen erabakitzen da”.

Patronatuaren sei geletan altsa-

suarrek lehentasuna dute. Egoitze-tako gainontzeko plazak nafar guz-tiendako dira. “Egia da, gobernuasaiatzen dela pertsona bere ingu-ruan mantentzen. Premiazkoa ezbada, altsasuar bat ez du San Adria-nera bidaliko. Eta hala eginez gero,lekualdatzeko garaian hori kon-tuan izanen dute”. Gobernuak ezdu nahi adinduek erroak galtzea edofamiliak eta lagunak hura bisitatuezinik egotea. “Norabait joateko goi-za edo arratsaldea hartu behar ditu-zu. Hemen badago, edozein momen-tutan bisitatu dezakezu”.

Baliabideez Populazioaren adina gora doa. Mtzde Goñik ez daki “NafarroakoGobernuak zein eskaera kopuruaduen; ez dakit, orokorrean beharguztiak betetzen ari ote garen”.Garaiak daudela aitortu du etabatzuetan informazio eske dei askojasotzen ditu. “Batzuetan oporrakhasi aurreko garaiak dira, jendeaitoa dago. Beste batzuetan, kasua-litatez, aldi berean asko gaizkitu egi-ten dira eta familiaren egoera zail-du egin da”. Beste erresidentziabatzuetan, krisiak eragindako fami-lia egoera larriengatik, egoitzeta-tik senideak atera behar izan dituz-ten familiak egon dira. “Lehen lanazutelako, ezin zituzten zaindu. Lanikgabe, bai. Gainera, familia haieta-ko askok pentsio hori dute dirusarrera bakarra”.

Gerenteak Josefina Arregi kli-nikak Sakanari eskaintzen dionzerbitzua nabarmendu du: “oxige-no-baloia da. Erabiltzaileendakoonuragarria da eta haiek zaintzendituzten familiei lan karga handiakentzen die. Haurtzaindegiak beza-la, ezinbesteko zerbitzuak dira”.

26 langile

Goizean 5 zaintzaile, 4 arratsal-dean eta 2 gauean. 11 dira, bai-na atsedenaldiak kontua izanbehar direnez 14 zaintzaile dau-de. Astelehenetik larunbatera,7:00etatik 10:00etara, langile bategoten da. Lanaldi murriztua dutenbi langile daude. Asteburuko bilangile. Erizaina. Mantentze ardu-raduna. Kudeatzailea. Hori daerresidentziako plantilla. Sukal-de eta garbiketa zerbitzuak azpi-kontratatuak daude, bina langile

zerbitzu bakoitzean. “Plantillaegonkorra da eta ordezkapenguztiak betetzen dira, mantentze-arena eta nirea ezik”. Nahikoa langile? “Gobernuarenratioen arabera, bai. Baina badau-de egunak ezin iritsi gaudenak. Arta-tu beharreko pertsonen arabera-koa da hori”. Bestalde, Goierrikoeskolarekin elkarlanean hasi diraeta han erakundeetan arreta sozio-sanitarioa ikasten ari diren bi altsa-suar praktikak egoitzan egiten aridira. “Pozik daude, eta gureanlaguntza ongi etorria da”.

Aita Barandiaran adinduen erresidentziak 25 urte

Banaketa 1. solairua: sukaldea, ikuztegia,berogailua, makinak, gimnasioa,okupazio-terapiarako gela, ile-apaindegia, beilategia, aldagelak.2. solairua: ezkaratza, bisiten-dako komunak, jangela, gela txi-ki bat, erabilera anitzeko gela(kapera, ekitaldi areto eta tele-bista gela funtzioak betetzen ditu)eta logelak.3. solairua: ezkaratza, 8 logelabikoitz eta ohe bakarreko 10 loge-la, muturretan egongela bana, eri-zainaren bulegoa eta kontrola.

Erresidentziako egun batGaueko txandako langileek22:00etatik 7:00etara lan egitendute. 7:00etan hiru zaintzaile sar-tzen dira. Komunak garbitzen etajendea altxatzen hasten dira. Bes-te bi zaintzaile 8:00etan sartzendira. 9:30erako denak altxatuta etagarbituta daude, gosaltzeko prest.Ondoren, asteko lau egunetanfisioterapeuta bat etortzen da etatxandaka gimnasiora eramaten

ditu. Bakarkako edo taldekakotratamenduak egiten ditu. Goize-an, haien premiei erantzuten die-ten bi zaintzaile daude. 12:00etanlaguntza gehien behar dutenenbazkari garaia da. Eta bazkaldu aha-la siestara joaten dira edo, postu-ra aldatzeko gurpildun aulkitiksofa batera aldatzen dituzte. Gai-nontzekoek 13:00etan bazkaltzendute. Ondoren, siesta egin, tele-bista ikusi… 16:00etan edo16:30ean, merienda. Astelehen,asteazken eta ostegunetan oku-

pazio-terapeuta etortzen da. Afa-riak 19:00etan eta 20:00etan. Ez dago bisita ordutegirik. “Jendeanahi duenean etor daiteke. Eska-tzen dugun bakarra da bazkari-afa-ri eta lo orduak errespetatzea. Bai-ta fisioterapeutarekin eta okupazio-terapeutarekin ordutegietan adosjartzea”. Bisita gehienak 17:00eta-tik 19:00etara izaten dira. Ostiralgoizetan Sebastian Uhalde apaizakmeza ematen du. “Elizkizuna bai-no, gizarte aktoa bihurtzen da kale-ko jende asko etortzen delako”.

Aita Barandiaran adinduen egoitzako lan taldeko kide batzuk, atzo.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a14 sakanerria

Sakanako Plan Estrategikorakofinantzaketa hitzarmena sinatuzuten Nafarroako Gobernuak etaSakanako Mankomunitateakasteartean. Sakanako sozio-ekonomia eragileek enpresa-jarduera berreskuratzeko etaenplegua sortzeko sustatutakoestrategia sendotzen laguntzen du

Sakanako Mankomunitateko pre-sidente Aitor Karasatorre Mugu-ruzak eta Nafarroako GobernukoEkonomia Garapenerako lehenda-kari-orde Manu Aierdik eurensinadurekin gauzatu zuten hitzar-mena. Haren bidez ibarreko era-kundeak Sakanako Plan Estrate-gikoa 2020 (SPE) aurten garatze-ko 250.000 euro jasoko ditu.Sakanaren ekonomia jardueraberreskuratu asmoz, hitzarmene-an bi administrazioen ahaleginenkoordinazioa arautzen du ere.Hitzarmenean ere lankidetza-mekanismoak zehaztu dira, hala,gobernuarengandik finantzazaparteko babesa jasoko dute Saka-nako erakundeek.

Hitzarmenak aldeen dokumen-tazioa, gastuen justifikazioa etabetebeharrak arautzen ditu, etaLeader Programan eta Toki Admi-nistrazioen Planean sartzen direnbeste lankidetza batzuen osagarridira. Gainera, Sakanako eragileakindustria babesteko beste politikabatzuez baliatu ahalko dira, Nafa-rroako Gobernuak sustatzen dituenklusterretako ikerketa, garapena etaberrikuntza (I+G+B) batzuez. Sina-tutako hitzarmenean jaso denez,aurten enpresa-jarduera nahizenplegua sustatzeko 58 ekintzaabian jartzea erraztuko da. HoriSPEk lantzen dituen lau sektoretanizanen da: industria, energia, turis-moa eta elikadura.

SPE: 4 sektore, 14 ardatz eta58 neurri Sakana 2020 Plan Estrategikoak 13ardatz estrategiko, 54 esku hartze

lerro eta 160 ekintza jasotzen ditusei arlo estrategikotan: nekazari-tza-elikagaiak, merkataritza, hez-kuntza, energia, industria eta

turismoa. Gainera, lankidetza-sareak ehuntzen ari dira, bai etaideiak nahiz baliabide endogeno-ak mugiarazteko ere. Gobernan-

tzaren eredu ireki bat ere zehaz-ten du eragileen arteko lankide-tza era efizientean antolatzeko.Asteartean izenpetutako hitzar-menarekin, lau sektoretako ekin-tzak sustatuko dira aurten: indus-tria (124.860 euro), energia (16.180euro), turismoa (66.820 euro) etaelikadura (42.140 euro).

Energiako jarduerak honako-ak izanen dira: eragile publiko etapribatuen arteko lankidetza sus-tatzera, industriako enpresenkokapen estrategikoa hobetzera,enpresa berrien sorrera susta-tzera, azpiegiturak hobetzera etaeskualdeko erakargarritasunakkomunikatzera. Ondorengoproiektuak nabarmentzen dira,esaterako: industrialde eta enpre-sen inbentarioa edo enpresenarteko lankidetza sustatzea edoenpresa eta ikastetxeen artekoa(LH), prestakuntza, edo proposa-men bat egitea abiadura handikotelekomunikazio-sarerako sarbi-dea hobetzeko.

Energian, diru-laguntza ener-gia-enpresen kokapena hobetzekobideratuko da edo proiektu ener-getikoak eta berdeak garatzeko(adibidez, energia-eraginkortasu-naren kultura sustatzea, biomasasustatzea, eraikuntza-sektoreaenergia-errehabilitaziora birmol-datzea).

Turismoan, helmugako kude-aketako, turismo-dinamizaziokoeta produktuak merkaturatzekoeta sustatzeko jarduerak sustatu-ko dira: mugikortasun- eta aisial-di-plan bat prestatzea, Santiagobidea sustatzea…

Elikadura-sektorerako lagun-tzak honako hauetan oinarritukodira: abeltzaintzako ustiapenenkudeaketa iraunkorra, baliabidepublikoen kudeaketa, tokiko eli-kadura-sistemak sustatzea etaprestakuntza. Hala, ekoizleen forobat abian jarriko da (abeltzainenarteko lankidetza), azokak susta-tuko dira…

Planaren barnean hezkuntza(eskualdeko ikastetxeen eta enpre-sen arteko lankidetza handiagoa)eta merkataritzako beste ekintzabatzuk jasotzen dira, hurbilekokontsumoak duen eraginaren gai-neko kontzientziazioa zabaltzekoekintzak eginez.

Egun pozgarria?Bai, bai. Sakanan azken urteetanegindako elkarlana gogoratzenari gara. Horrek duen garrantziaazpimarratu nahi du. Eta zorion-du. Sakanan alderdiak, enpresa-riak, udalak, sindikatuak… gizar-te osoak azken bost urteetanzein lan kolektibo egin duen, de-nek norabide berean. Hori azpi-marratzea da helburu garrantzi-tsuetako bat. Eta, bigarrena, zeinaukera ditugun heldu den urtearibegira. Uste dut hitzarmen sendobat sinatu dugula. Sakanako PlanEstrategikoa (SPE) aurrera atera-tzea lagundu nahi du hitzarme-nak. SPE ibarrarendako oso onaizanen dela uste dugu, gobernua-ren parte-hartzea eta bultzada.Nafarroa osora begira, beste es-kualdeendako praktika onenadibide bat da. Bai iraganera be-gira, baina bereziki etorkizunerabegira, egun polita.

SPE garatzeko ibarretik eska-tzen zen guztia ezin da eman,baina gobernuaren beste ataribatzuk zabalik daude, ezta?

Hitzarmenarekin 250.000 eurohitz eman ditugu aurtengo. Ko-puru handia da. Diru hori sailhandiago batetik ateratzen da(800.000 eurokoa). Sakanakoadibide hau beste eskualdeetanbultzatu nahi dugu. Eredu bera:lortzea azpitik gora bultzada ho-ri etortzea, Sakanan egin denbezala. Sakanarekin aurtengohitzarmena sinatu dugu, bainagure eta alderdi politiko guztienaukera, laguntza aurten eta hu-rrengoetan ematea da. Gober-nuaren asmoa 2020ra arte la-guntza egotea da. Hitzarmenean diruaz aparte go-bernantza eredu bat zehaztu da.Gobernuak bere rola izanen du.

Denen artean SPE errealitatebihurtzen lagunduko dugu. Ho-rrek denen arteko gobernantzasendoa eskatzen du. Denen arte-an elkarlanean jarraitzea eska-tzen du, ez bakarrik plana egite-rakoan, baizik eta plana bihur-tzerakoan. Nik ilusioa dut.

Sakandarrek lehendik eurekikoardura zuten. Baina orain ereduizan behar badugu, ardura han-diagoa da!Nire ustez halako erronkak poli-tak dira. Nik hala sentitzen dut:zure eskuetan zuretako ona dengauza polit bat egiteko erronkaduzunean, besteendako adibideizan daitekeena gainera, horrekoraindik hobeki egitera bulka-tzen zaitu. Hori presio ona da.Halakoak gustatzen zaizkit. Az-ken finean, denek Sakanan, etaNafarroan, langabezia kopuruhori jaisteko lan eginen dugu.Kopuruak jaitsi badira ere, hain-beste pertsona langabezianegonda, ea buelta ematen dio-gun. Gizartean pobrezian sartze-ko arriskua duen pertsonarik ezizateko, gizarte harremanetatikkanpo inor ez gelditzeko. Lanagarrantzitsua da, pertsona berebizitza moldatzeko, ordenatze-ko, harremanak izateko, bere bu-ruarekin gustura egoteko… Lanagarrantzitsua da eta ahaleginguztiak egin behar ditugu.

Sakanako Plan Estrategikoa garatzeko hitzarmenaren sinadura

Plana, sinadura, eta segi aurrera!

gertutik >>Manu Aierdi

Ekonomia Garapenerako lehendakari-ordea

Sakanako hainbat hautetsi sinadura ekitaldiko lekukoak izan ziren.

Datuak Langabezia 2015ean Nafarroan % 14,7.Sakana mendebaldean % 20.Sakana erdialdean eta ekialde-an % 12,4.

Iraupen luzeko langabezia-tasaNafarroan % 39,2.Sakana mendebaldean % 44.Sakana erdialdean eta ekialde-an % 38,5.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a sakanerria 15

Esperotako eguna?Bai. Nahi baino gehiago luzatu da.Azkenean, jarri dugu harria, le-hen pausuak ematen hasteko. Si-naduraren aurretik lanean ari gi-nen, baina hemendik aurrerakoabadakigu.

Aurretik lan eginda eta turismoteknikaria hasi berri da lanean,ezta?Sinatzea bazetorrela ikusita tu-rismo teknikaria kontratatu da.Eta hitzarmenean aurreikustendiren ekintzak aurrera eramate-ko langileen kontrataziorakoprozesua martxan jarri da. Astehonetan curriculumak jasoko di-tugu. Enpresagintzan, elikaduraarloan eta administrazioan kon-tratatzeko deialdia egina dago.Interesatuek www.sakanagara-tzen.com web orriaren bidez jasodezakete informazioa.

Elikadura arloko teknikariarenzeregina zein izanen da?Sinatutako lankidetza-hitzarme-nean aurrera eramateko 58 ekin-tza jaso dira. Arlo bakoitzak bere

ekintza zehatzak izanen ditu. Eli-kaduraren arloan daude, esatera-ko: abeltzainak biltzeko foro batantolatzea, etorkizunera begiraegin daitezkeen lanketak azter-tzeko; bertako produktuen alde-ko kontzientziazio lana; bertakoproduktuak hemen zenbat kon-tsumitzen ditugun edo ez, udaleta ikastetxeekin zein lanketaegin daitekeen tokiko produk-tuak kontsumituz bertako eko-nomia indartzeko.

Lehen sektorean lanpostuaksortzea?Egin zen hausnarketetako bat zensektorean adineko jendea zegoelaeta jarraipenik ez zegoela. Hori dasektore guztian gertatzen dena.Hainbat tokitan gertatzen zengazteek sartu nahi dutela bainahainbat arazo dituzte. Guk sarbide

hori egiteko hainbat aukera ikus-ten ditugu. Udalak, eragileak…hainbat gauza landu beharko dirabaina guk aukera batzuk ikustenditugu. Lanpostu honen zereginaaukera horiek aztertzea, lantzeaeta etorkizuneko bide horiek jar-tzea litzateke.

Industria arloan ariko den tek-nikariaren zeregina zein izanenda?Orain arte industriarako indus-tria-ingeniaria genuen, prozesue-tan eta gehiago sartzen zena. Bai-na ikusten genuen kudeaketa al-detik, enpresen administrazioikuspegian lagunduko lukeen fi-guraren beharra genuela. Enpre-sen arteko elkarlana bulkatzenlagunduko lukeena. Jakina de-nez, industria da Sakanako eko-nomiaren zati garrantzitsu bat,

lanpostuen aldetik ere bai. Elkarosatuko luketen bi teknikarirenbeharra ikusten genuen. Bulego lanetarako, administraria. Sakanako Garapen Agentzianbost pertsonako lantalde bat bil-duko da eta administrariak sor-tuko den burokrazia bideratzenlagunduko du. Hitzarmena itxida, diru-laguntza da, kontrol zo-rrotza behar du, baina ez genuenburokrazian ito nahi: diru gehia-go gastatzea kontrolean gauzakegiten baino. Gobernantza modumalgu bat landu dugu. Lehen al-dia da, dituen alde on eta txarre-kin.

Hiru langileak noiz hasiko diralanean?Maiatzaren erdialderako nahi ge-nuke. Lehenbailehen. Beraz, Sakanako Garapen Agen-tziak sei langile izanen lituzke. Turismo teknikaria, elikadura arlo-koa, industria arloan bi teknikari,administraria eta kudeatzailea.

Sakanako SozioekonomikoaBehatokiaren bilera aurki dei-tzekoak zarete, ezta?SPEren orain arteko martxa az-tertu eta aurrera begira moldake-tak egin behar badira horiek ze-haztea da bere zeregina. Gure as-moa urte hasieran egitea zen,joan den urtean bezala. Baina

akordioarena luzatu egin da etaahal den azkarren deituko dugu.Behatokiaren helburua baita Sa-kanako eskualdearen eta gizarte-aren ordezkaritza zabal bat har-tzea, eta joan den urtean egin zenbezala, bai Cederna-Garalurrekbai SGAk, plan estrategikoarentalde motorra eratzen duten bierakundeek, 2015ean egindakoa-ren aurkezpena egitea eta aur-tengo proposatzen diren ekin-tzen aurkezpena egitea. Sinadu-raren zain geunden deialdiaegiteko.

Sakanako etxeetara lapikoaduen esku-orria banatu duzue,han egosteko ideiak eskatudituzue. Zer egin behar da ideiahoriek jakinarazteko?Www.sakanagaratzen.com weborriaren bidez gurekin harrema-netan jarri eta bidaltzea. Azkene-an, garrantzitsuena ez da SGAideiak bidaltzea edo ez. Baiziketa ideiak izan eta gure ingurune-an ideia horiek lantzen hastea.Elkarlana dagoen tokian, izandaiteke festen bidez edo besteedozer gauzatan, hortik beti gau-zak ateratzen dira. Etorkizunera-ko plaka, eta proiektuak atera-tzen dira. Guretako garrantzitsuahori da, eskualde eta elkarlanikuspegi horrekin aritzea. Ziurzerbait aterako dela.

gertutik >>Iker Manterola

Sakanako Garapen Agentziako koordinatzailea

Egun pozgarria?Bai, 2011tik ari garelako hau gau-zatu ahal izateko borrokan. Az-kenean ez dira onartu ziren seineurriak aurrera eraman ahalizatea. Hau garrantzitsua irudi-tzen zitzaigun. Honek bultzadahandia emanen dio SakanakoPlan Estrategikoaren (SPE) gara-penari.

Bost urte atzera egin duzu, zer-gatik?Krisi mahaia sortu zen 2011n, hain-bat eragile, alderdi eta sindikature-kin. Han sei puntuko bide-orri batonartu zen. Haietako hiru Sakanarizegozkion: garapenerako tresna-ren bat sortzea (Sakanako GarapenAgentzia), gizarte dinamizatzailebaten sorrera (Sakantzen Sarea)eta plan estrategiko bat egitea edolantzea (SPE). Nafarroako Gober-nuari beste hiru gauza eskatzen zi-tzaizkion eta horiek dira gehienkostatu zaizkigunak: Sakana pre-miazko berrindustrializazio eremuizendatzea eskatu genion ordukogobernuari eta ezin izan zen egin,elkarlanerako gune bat sortzeaeta, azkenik, bide orria SPE izanik,ibarrean adostutako ekimenak di-

ruz-laguntzea(astearteko hitzar-mena). Joan den urtean hasi ginen nego-ziatzen, ilbeltzean ekin nahi ge-nion. Berandu xamar hasi gara.SPEren garapenerako gure au-rreikuspenak ziren milioi bat eu-ro beharko zirela lehen bultzada-rako. Nafarroako Gobernuak diruhandirik ez duenez, lortu ahalizan ditugu 250.000 euro. Bultza-da bat izanen da. Horri udalekegiten duten ekarpena gehitu be-har zaio. Hirugarren urtea da horiegiten dutena. Horrekin guztiare-kin plana abian jartzen dugu. Bai-na, esandakoa, gobernuak etaudalek plana elikatzen jarraitubehar dute.

SPE 2020ra arte garatzeko 7milioi euro beharko lirateke.Aurtengorako 600.000 euronahi zenituzten eta 250.000jaso dituzue.

Bai. Dugun gauzarik onena da bi-de-orria plan estrategikoa delaeta zein ekimen duten lehentasu-na zehaztuta dago; guztiaren ba-lioa zehaztua dago. Lortu ziteke-en gehiena 250.000 euro lirate-keela esan zigutenean,lehentasunezkoak ziren ekintzakhartu ditugu, 250.000 euro ho-riek bete arte. Aurtengo milioibat nahi genuen, inbertsioak zeu-delako. Haiek kenduta, 600.000euro hainbat ekimenetarako… Horrekin hasi beharko dugu. Ongiegin beharko dugu. Eredu izanbeharko gara. Heldu den urtekoaurrekontuetan diru-saila handi-tu dezaten borrokatzen hasi nahidugu.

Horretarako gauzak ongi eginbeharko dira. Aurten 58 ekintzagaratzeko asmoa, ezta?Adostasuna zegoela eta urteak au-rrera egiten zuela ikusita, pixka bat

aurreratu gara eta turismo tekni-karia kontratatu genuen. Hiru lan-postu betetzeko deialdia egin berridugu. Haiek betetzean ekintza ho-riek dinamizatzen hastea izanenda kontua. Jarraipena egin eta ho-rretan buru-belarri jardutea.

Hiru langile horiek SakanakoGarapen Agentzian ariko dira,ezta?Bai. Horiei aurretik genituen in-dustria eta energia teknikaria etaIker Manterola guztia dinamiza-tzen duena. Agentzia sortu ge-nuenetik, langile bat izatetik bostizatera pasa gara. Hori bultzadahandia izanen da. Denbora be-harko du martxa hartzeko, bainanik uste dut gai izanen garelaekintza guztiak aurrera eramaneta berri asko sortzen. Kontuan izan behar da 250.000euro horiei gehitu behar zaizkielaaurten Europak Cederna-Garalu-rren bidez banatzen dituen Toki-ko Garapen Planetako dirua. Horiere interesgarria da, hemen ditu-gun ekimenetara bideratu deza-kegulako. Adostutako milioi laur-den hori ekimen jakin batzuk ga-ratzeko da. Baina lotutakoekimen baterako laguntza behar-ko balitz, lankidetza-hitzarmene-an jasotakoaren arabera depar-tamendu ezberdinetara bidera-tuko gaituzte. Sakanakoenpresek edo ekimenek bestenonbaitetik finantzazioa lortzeko

aukera dago.

Akordioaren gobernantza ere-dua nolakoa izanen da?Alde guztiak zein gunetan elkartueta jarraipena nola eginen dugun,hori da gobernantza eredua. GukSGA dugu. Gutxi barru SakanakoSozioekonomia Behatokiaren bi-lera deituko dugu. Han joan denurteko ekimenen eta aurtengoenberri emanen diegu. NafarroakoGobernuko eta ibarreko ordezka-riak bilduko dituen gunea, nik us-te, motorra izanen dela bultzatueta edozein aldaketa egin behar-ko balitz gainean egonen dena.Gainean egon nahi dugu, denborapasatzen utzi gabe. Edozein alda-keta egin beharko balitz, edozeinerabaki hartu beharko balitzerantzun azkarra emateko.

Nafarroako Gobernuak diruare-kin batera Sakanan konfiantzajarri du. Bai. Hemen aurretik lan bat eginazegoen eta, Manuk esan duen be-zala, gure eredua aprobetxatunahi dute beste eskualde batzue-tan ezartzeko. Hori guretako pre-sio pixka bat bada ere. Ardura.Baina, nik uste, zerbait egin edobideratzeko hainbeste denboradaramagula zain, prest gaudelaeta, ziur, ongi eginen dugula. Osogarrantzitsua da: bide-orria mar-katuta eta adostuta dago. Denonzilegitasuna du.

gertutik >>Aitor Karasatorre Muguruza

Sakanako Mankomunitatekopresidentea

Sakanako Plan Estrategikoa garatzeko hitzarmenaren sinadura

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a16 sakanerria

Sartagudakomemoria egunerajoateko autobusa1936ko estatu kolpearen ondoren-go errepresaliatuak gogoan, Sarta-gudak urtero memoriaren eguna har-tzen du. Maiatzaren 7an ospatukoda aurten eta hara joateko Sakana-tik autobusa antolatu da. Izenaeman nahi duenak 629 486 123 tele-fonora hots egin dezake, asteazke-nera arte. 15 euro ordaindu behar-ko dira. Bazkaltzeko aukera erebadago (20 euro), baina ez da segu-rua tokia egonen denik 200 pertso-narendako tokia dagoelako. Egitaraua eguerdian abiatuko da,memoriaren parkean emakumeeieskainitako eskultura mustuz. GorkaArmendariz, Isabel Revilla del Rio, AnaOrtega Urbiola, Bide Ertzean, Sartagu-dako jota kantariak eta Erriberriko txis-tulariek parte hartuko ekitaldian. Des-peditzeko bazkaria izanen da.

36a oroituzOroimenez Arbizu taldeak 1936 ger-taeren memoria agerian uztekolanean, igandean mahai-inguruaantolatu zuen. Altsasu Memorian tal-dean eta Etxarriko eraildakoen bila-ketan aritutako Amaia Urkijo, Uhar-te Arakilen sortu berri den memo-ria-taldeko Gaizka Uharte etaMemoriaren Autobuseko Ana Barre-na izan ziren hizketan. Euren lana-ren berri eman zuten hirurek. GaiakArgentinan jarritako kereilara era-man zituen. Iruñeko Udala kereilahorretako parte izateko aukeraaztertzen ari zela azaldu zuen Barre-nak. Aurrera begira ezer zehatzikez zuten lotu, baina arloan laneanjarraituko zutela nabarmendu zuten.

Parte hartzearen kulturaz Open Akademiako hitzaldiak 200dikgora sakandar erakarri zituen osti-ralean Gure Esku Dagok eta AgirreLehendakaria Centerrek antolatu-ta, Juan Jose Ibarretxek (Lehenda-kari ohia eta Agirre LehendakariaCenterreko zuzendaria), AinhoaAznarezek (Nafarroako Parlamen-tuko Presidentea), eta Dora Salaza-rrek (artista altsasuarra) hartu zutenhitza, Gaizka Arangurenek aurkez-tuta. Ibarretxek bere zentroaren hel-burua zein den azaldu zuen: “eral-dakuntza sozial eta ekonomikoa-ren euskal esperientziari buruz-ko ezagutza hedatzea, etaherritarren arteko eztabaida sus-tatzea, euskal gizartearen etorki-zuneko erronken inguruan”. Iker-keta, garapena eta berrikuntzaaldarrikatu zituen. Baina hiruko-te horren ezinbesteko osagaiatokian tokiko kultura dela nabar-mendu zuen. Nafarroan izanda-ko aldaketa politikoaz adierazizuen “azken aldian Euskal Herrianeman den berrikuntza sozio-poli-tiko handiena dela. Orain jakitu-riaz eta eskuzabaltasunez kude-atu beharra dago”. Aznarezek aldaketa NafarroakoParlamentura iritsi denetik herri-tarren parte-hartzea sustatzekohartutako neurrien berri emanzuen: ezkaratza erakusketa eta eki-taldietarako bideratzea, eragilee-kin gai jakinei buruzko batzarmonografikoak egin… Erabakitze-ko eskubidearen alde azaldu zen.Baina horretarako denek baldin-tza berak izatea aldarrikatu zuen,“jatekorik ez edo argindarra ordain-tzeko ez duenak ez duelako bal-dintza berak”. Salazarrek arte sor-tzerakoan izaten diren erabakiaketa publikoarekin sortzaileak etaobrek duten harremanez aritu zen.Horretarako, bere obraren errepa-so bat baliatu zuen.

Elkartasun egunean, larunbatean,600 bat pertsonak parte hartuzuten Xafan eta Joxe aske!Epaike-ta politikorik ez leloa zuen mani-festazioan. Akaberan Joxe Alda-sorok eta Patxi Arratibelek hitzahartu zuten. Lehena 8/2013 suma-rioan auzipetua dago beste zortzieuskal herritarrekin batera etaepaiketa Espainiako AuzitegiNazionalean maiatzaren 17an hasi-ko da. Hiru aste iraunen du. Epai-ketari dagokionez, Aldasorok azal-du zuen AVT eta Dignidad y Jus-ticia direla akusazio partikularraketa azken horrek dagoeneko aurre-ratu duela ez duela inolako alde-en arteko akordiorik nahi. Epai-keta eginen da, beraz.

Azken astean jendearengandikbi iritzi jaso dituela azaldu zuenAldasorok: “nola liteke akordiohori sinatzea, ezker abertzalea-ren marra gorriak gainditzen ditu,prakak jaisten dituzte. Edo, zuripapera jarriz gero, sinatuko duzu,ezta, bestela tontoa zara!”. Ez bata

ez bestea, argitu zuen Aldasorok.Gaurko egoeran jendea espetxeraez joateko sinatu dute batzuk, horida garrantzitsuena. Gainontzekopreso politikoei modu onean era-giteko balio dezakelako”. Herriko-en eta Askapenako auzipetuekinolako akordiorik ez zutela bila-tu gogoratu zuen. “Ez sinatzea, bes-te bidea bezain baliagarria izandaiteke”. Epaiketari begira, “herribezala, bide guztiak esploratu

beharra dugula uste dut”. Epaike-taren aurreko asteburuan ekital-diak izanen direla aurreratu zuenAldasorok.

Arratibelek sumarioa zabalikizan den bost urteetan jasotakobabes guztiagatik “bihotzez” eske-rrak eman zituen. Joxeren epaike-tari begira eginen diren deialdie-tan parte hartzeko gonbidapenaluzatu zuen. Bukatzeko bien alde-ko manifestua irakurri zen.

Altsasuko 2013ko Ospa Egunekoatxiloketagatik gazte iturmendiarbat autoritateari atentatua delitua-gatik epaitu behar zuten ostirale-an. Baina aldeen arteko akordioaizan zen eta ez zen epaiketarik izan.Autoritateari atentatua zena erre-sistentzia gisa kalifikatu zuten eta18 hilabeteko espetxe zigor eskae-ra beharrean hirukoa izan zen. Bai-na isuna ordaintzearekin gazte itur-mendiarra ez da espetxera joanbeharko. Gainera, hasiera batean1.000 euroko isuna aurreikustenbazen ere, 2.100 eta 2.400 euro arte-koa izanen da. Oraindik epailearen

aurrean deklaratu ez duen Guar-dia Civil baten esanen araberakoaizanen da kalte ordainaren kopu-rua. Gaztea atxilotzerakoan izan-dako zauriengatik izanen litzateke.

Gaztearen babes taldeak Guar-dia Civilak eta fiskalak auzian“epeekin ajolagabe ibili” direlanabarmendu dute, “gauzak epezkanpo eginez, defentsari beharzen informazio guztia pasa gabe.Horrekin, iturmendiarraren esku-bideak urratu zituen, defentsagabe uzten zutelako. Beraz, erre-kurritu ondoren, akordio bateraheldu ziren”. Taldeak deituta poli-

zia muntaien kontra eta errepre-sio indarrek alde egiteko eskatuz30 bat pertsona elkartu ziren Iru-ñeko auzitegi parean ostiralean.

Elkartasun bazkaria

Gazte iturmendiarrari jarritakoisuna ordaintzen laguntzekodomekarako elkartasun bazka-ria antolatu da. Izena eman nahidutenek herrietako gaztetxee-tatik pasa edo 608 774 743 edo696 870 433 telefono zenbakie-tara hots egin dezakete.

Noiz hasi zinen lanean?Apirilaren 8an hasi nintzen.

Zer moduz?Ongi. Lehenengo astean mar-txan zeuden proiektuekin egu-nean jartzen. Pixkanaka. Saka-

nako Plan Estrategikoaren (SPE)barruan ekintza batzuk jasoakdaude. Horiek egin arte lehen-tasunak edo nondik hasi azter-tzen. Bi aste eta erdiren ondo-ren, nondik bideratu edo nondikhasi badakigu.

Aurtengo lehentasunak zeindira?Aurreneko gauza Bidelagun tu-rismo elkartearen aurrean aur-keztea izan zen. Haiekin elkarla-nean hasi nintzen. Haiek turis-moa aurretik lantzen ari dira. Ni,teknikari gisa, haien babesa iza-nen naiz. Hasi eta segituan argaz-kilaritza ikastaro bat antolatu duelkarteak. SPE barruko ekintze-tako bat da Sakanako argazki bil-duma bat sortzea. Ikastaro horre-tako ikasleen bidez Sakanakoikuspegi ezberdinetako argaz-

kiak lortuko ditugu. Horiek etabeste batzuekin argazki bildumaosatuko dugu hainbat gauzatara-ko materiala izateko: www.saka-na.eus web gunea indartzeko, ar-gitalpenetarako Hori izan da le-hendabiziko ekintza etaBidelagunekin lanean hastea, la-guntza ematea. Lehentasuna duen ekintza batSakanako inbentarioa egitea da.Ditugun turismo-baliabideakaztertzea. Zein egoeratan dau-den jakitea. Horretarako, Bide-lagun elkarte eta udalen artekoelkarlan akordioak sinatu nahidira. Sektoreak eskaintzen due-na (alojamendua, turismo en-presak, turismoarekiko profe-sionaltasun maila…) jakitekogaldetegi bat eginen da. Analisiorokorra egin nahi da, zer dago-en eta nola dagoen, gerora era-

biltzeko.

Nafarroako Gobernuak herrial-de mendebalderako teknikariaizendatu du. Harekin harrema-netan zaude?Bai. Patxi Saenzekin elkarlaneangaude. Bera guri laguntzeko da-go. Guretako garrantzitsua daNafarroako Gobernuan zer ate jojakitea, zalantzak argitzeko. Be-rak esperientzia du. Sakanazaparte beste eskualde batzuk erekudeatzen ditu. Guretako espe-rientzia hori oso ona izan daiteke,etekin handia atera dezakegu.Hizketakidea izatea babes eta la-saitasun handia da. Aste honetanbertan Turismo Departamentuanbilera izanen dut, elkar ezagutze-ko eta gure proiektuak gauzatze-ko modua aztertzeko. Horretara-ko daude, gu laguntzeko.

SPErekin uztartzen direnakaurrera ateratzeko.Hori da. Guk SPEn aurtengo lanakzehaztuta ditugu. Ekintza horiekaurrera eramaten saiatuko gara.Horretarako Patxiren laguntzaizanen dugu. Zer ekintza gehiagoegin daitezkeen ere aztertukodugu; SPErekin lotuta, nondik jodezakegun… aurten zerbaitgehiago egin ahal den edo helduden urterako dauden beharrakedo bideak zehazteko.

Turismo arloko eragileek zurekin harremanetan jarrinahi badute, non opatuko zai-tuzte?Utzuganen, Sakanako garapenzentroan, Arbizuko Utzubar in-dustrialdean dugu bulegoa. Bes-tela, furbitarte@sakanagara-tzen.com e-postaren bidez.

Sakanako Plan Estrategikoa garatzeko hitzarmenaren sinadura

gertutik >>Paki Urbitarte

Sakanako Garapen Agentziako koordinatzailea

SAKANAIturmendi»

Etxarri Aranatz»

Altsasu»

Arbizu»

Akordioa gaztearen auzian

Elkartasun egunean auzipetuei babesa

Elkartasun eguneko manifestazio burua plazara iristen.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a oharrak 17

Antoni San Roman Otegi

Beti gogoanizango zaitugu.

San Roman-Barberena familia

Beti gurekin.

58ko kintuek

Txomin EtxeberriaSilvestre Goikoetxea

Felix Mari IgoaJesus Mari Larraza

Jose RodriguezMadalena SenarAlfonso Ulayar

Lana/ NegozioakLAN ESKAINTZA

Andra Mari ikastolako garbitasun lanpos-tuak osatzeko deialdia. Bidali CV argazkiarekinetxarri@ikastola.eus helbidera gaia “GarbitasunLanpostuak” dela zehaztuz edo ikastolako idaz-karitzan aurkeztu maiatzak 6a arte.

HigiezinakETXEBIZITZAK

SALDU

Etxebizitza lursailarekin salgai EtxarriAranatzen. 4 gela, 2 komun, sukalde-egongela,garajea eta 130 metro karratuko lursaila.Interesatuek deitu 676 92 71 65 telefonora.

Opatutakoak / GaldutakoakOPATUTAKOAK

Altsasuko Udaltzaingoak Altsasun galduta-ko gauza hauek ditu: diru-zorroak, poltsak etanezeserrak: 31. Audifonoa: 1. Betaurrekoak etabetaurreko-zorroak: 42. Euritakoak eta makilak:19. Belarritakoak, kateak, eskumuturrekoak,eraztunak, erlojuak eta imitaziozko bitxiak: 31.Arropak eta oinetakoak: 48. Bizikletak eta pati-nak: 10. Beste objetu batzuk: 8. Etxeko giltzak etaibilgailuak.

ikastaroakUdako Euskal Unibertsitateak (UEU). Bereudaberriko eskaintza aurkeztu du. Otsaila etamaiatza bitartean 4 ikastaro eta 4 hitzaldi antola-

tu ditu Nafarroan, www.ueu.eus

Haziendako izapideak on-line bidez nola egin.Ekintzaileei eta bere kontu lanean ari direnei,bereziki izapideak on-line egin nahi duteneizuzenduta. Maiatzak 2, 10:00-14:00. CedernaGaralur/Utzugane. Arbizu. Izen ematea 948 5610 10 edo sakana.admon@cederna.es

Eko-ogiak. Maiatzaren 10ean (ore ama), 17an(hobekuntza) eta 24an (glutenik gabeko ogia),astearteetan, 18:00etatik 21:00etara. Arakilenerroldatuek 50 €, saio bakarragatik 20 € ordain-du behar dituzte. Arakilen erroldatuta ez daude-nak 60 eta 25 €. Izen ematea eta informazioa:arakilkultura@gmail.com edo 948 500 101.Arakilgo Udala.

Oharrak Sagardotegira. Etxarri Aranazko GazteAsanbladak sagardotegira irteera antolatu duapirilaren 30erako. 13:00etan abiatuko dira herri-tik, eta Hernanitik bueltatzeko ordua 5:00etanjarri dute. Txartelak 40 eurotan Leku Ona etaXapatero tabernetan daude.

Cava festa Lakuntzan. Maiatzaren 20an, 21eaneta 22an izanen da. Txingurriyek bazkariak etaafariak emanen ditu. Lagundu nahi duenak kultu-ra@lakuntza.eus helbidera idatzi dezala.

Nicoleren aldeko diru-bilketa. Garun paralisiaduen neska olaztiarra atzerrian operatzeko diru-bilketan ekarpena egin nahi duenak kontu korron-te honetan sartu dezake dirua: ES 33 2100 5365

2301 0002 9770.

GoiEner Iruñean. Landarek utzitako lekuan,Joaquin Beunza, 9 behea, Errotxapean, hilabete-ko lehenengo eta hirugarren asteazkenetan,17:00etatik 19:00etara etor zaitezke informazioajasotzera, zalantzak argitzera, ekarpenak egitera...

Autoenplegurako laguntza. Zure lanpostuasortu nahi baduzu Cederna-Garalurrek honakolaguntza eskaintzen du: ideia aztertzea, proiektuagaratzea, enpresa sortzea edota martxan dagoenjarduera sondotzea. Argibide gehiago: 948 56 7010 , sakana@cederna.es edosakana.admon@cederna.es

Mintzakide proiektua. Egonkortzeko denonlaguntza behar dugu, lagundu zabaltzen etafinantzatzen: http://goteo.org/project/zu-gabe-ezin

Nafarroako Elikagaien Bankuaren alde. Diruekarpenak kontu korronte hauetan egin daitezke:Laboral kutxa 3035 0069 52 0690024878,Rural kutxa 3008 0001 16 0700279128 etaCaixabank 2100 2173 87 0200346965.

Euskonews ekonomikoki laguntzeko kanpai-na. Informazio gehiago:www.euskonews.com/laguntzaeuskonews@euskonews.com, 943- 32 22 94.

3MBk kontu korrontea zabaldu du. Ruralkutxan eta jendeak han egin ditzake ekarpenak3008 0093 66 2460985811

Auzolana Josefina Arregui klinikan.Auzolanean parte hartu nahi dutenek 948- 56 3850 (klinika) edo 689- 03 51 20 (Patxi) telefonoe-tara hots egin dezatela.

Bazkideak Josefina Arregi klinikarako.Bazkidea izan nahi duenak urtean 12 € edo nahiduen kopurua eman dezake. Informazio gehiago:amigosjosefinaarreguilagunak.blogspot.com etaamigosjosefinaarreguilagunak@gmail.com

Eskuratu zure beleixeguaixe txartela. 50€kokuota urtean eta deskontu eta abantaila parega-beak betirako. Deitu 948 564 275 eta izena eman

edo bete formularioa gure webgunean www.guai-xe.eus.

Nafarroako Ondarearen DefentsarakoPlataforma laguntzeko. Eliza katolikoak,Iruñeako eta Tuterako Elizbarrutiaren bidez,Nafarroako herrietan egiten ari zen ondare publi-koen inmatrikulazioei aurre egiteko sortu zen.Egoitza Iruñeko Estafeta kaleko 57. zenbakiandago. Liburua argitaratu dute, hitzaldiak eman.Laguntza jasotzeko ondoko kontu korronteazabaldu dute Nafarroako Kutxan: 2054/0142 689152623199.

1Higiezinak

2TEKNOLOGIA

3LANA/NEGOZIO-AK

4DENETARIK

5IBILGAILUAK

6HARREMANAK

7 AISIA/KIROLA

8 FAMILIA/ETXEANORBANAKOEN IRAGARKIAKWebgunean: guaixe.iragarkilaburrak.com-en doanGuaixe astekarian: Saldu/erosi, erretan eman/ hartu, lan eskaintzak 11 euro + BEZ / 3 aste

HARREMANETARAKO

Telefonoa: 948-56 42 75Posta elektronikoa: zorion@guaixe.eus

Jaiotzak

• Walid Bouajaja Bouajaja,apirilaren 5ean Irurtzunen.• Eki Azkarate Andonegi,apirilaren 12an Altsasun.• Itziar Alexandra Perez Jurado,apirilaren 17an EtxarriAranatzen.• Egoi Garziandia Garziandia,apirilaren 18an EtxarriAranatzen.• Iera Moreno Mata, apirilaren20an Ihabarren.• Kepa Igoa Garziandia, apirilaren20an Etxarri Aranatzen.• Emmannuel Marfo Adom,

apirilaren 21ean Altsasun.

HERIOTZAK

• Benedicto Etxeberria Maiza,apirilaren 20an Altsasun.• Adela Gil Labiano, apirilaren22an Altsasun.• Maria Antonia San Roman Otegi,apirilaren 24an Olaztin.• Josefina Goikoetxea Ollakindia,apirilaren 25ean Urdiainen.

Informazio hau epaitegietan etaudaletan jasotzen da. Agertu nahi ez

duenak, han jakinarazi dezala.

Juli Berastegi ArbizuV. urteurrena

Bihotzean min dut, min etsia,zotinik gabeko negar mina.Halatsu txoriak, uda ondoz,

negua du galazi ezina.

Zure senarra, seme-alabak eta ilobakLizarraga-Ergoienan, 2016ko apirilaren 28an.

Josefina Goikoetxea Ollakindia(Pako Ostiza-ren alarguna)

Herenegun hil zen 89 urte zituela.

Gue inguti fan za, zue bizi poza gue artien autziz.

Bere alaba: Silvana; anai-arrebak, ezkon anai-arrebak, ilobak, lehengusuak eta gainerako ahaideak.

Bere aldeko meza datorren IGANDEAn goizeko HAMAIKA ETA ERDIETAN URDIAINgo (NAFARROA) parrokian izango da.

TOLOSA, 2016ko apirilaren 27an.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a18

kirola >>PILOTA

GRAVNI: NAFARROAK 32 FINAL JOKOAN:Asteburuan GRAVNI txapelketako finalakjokatuko dira Nafarroan. Nafarroako se-

lekzioak 22 final jokatuko ditu ezker pare-tako modalitatean eta 10 final trinketean.Tartean dira sakandarrak.

Altsasun finalerdientxandaII. Bikotekako Pilota GoxuaTxapelketan gaur eta igandeanfinalerdiak daude jokoan, AltsasukoBurunda pilotalekuan

Altsasuko Gazte Asanbladak etaPilotajauku klubak antolatutako II.Bikotekako Pilota Goxua Txapelke-ta azken txanpan murgildu da. Hirumailatan jokatzen ari da txapelke-ta eta martxoaren 4tik hona, aste-bururo giro bikaina izan da Altsa-suko Burunda pilotalekuan jokatu-tako partidetan. Ligaxka eta gero,finalerdien txanda iritsi da. Ostira-lean, 19:15etik aurrera, eta igande-an, 17:00etatik aurrera, AltsasukoAlde Zaharreko festetan jokatukodiren final handietarako zein biko-te sailkatuko diren erabakiko da.

Eskuz bikainmoldatzen dira ereYanira Aristorena eta Maite Ruiz deLarramendi palistek I. Torneig dePilota Má Femení txapelketa irabazidute Bartzelonan, eskupilotan

Asteburuan I. Bartzelonako Emaku-meen Esku Pilotako Txapelketajokatu da, I. Torneig de Pilota MáFemení. Yanira Aristorena etxarria-rra eta Maite Ruiz de Larramendipalista ezagunak dira, baina esku-pilotan ongi moldatzen direla demos-tratu dute, aipatu txapelketa iraba-zi baitute. “Guztira 50 bikotek har-tu dugu parte Bartzelonan. 1. mailan12 bikote geunden. Sakanatik AmaiaJaka eta ni joan gara” adierazi diguAristorenak. Hasierako ligaxkan bipartida jokatu zituzten Aristorenaketa Ruizek eta finalerdietarako sail-katu ziren. “15 eta 8 irabazi genienPatriri eta Ainhoari. Eta finalean Lei-tzako Iera eta Ainara izan genituenaurkari, lagun onak. 15 eta 7 iraba-zi genien” nabarmendu du bere etxe-ko apalategirako beste txapel batlortu duen etxarriarrak. Amaia Jakaez zen final erdietarako sailkatu.

Ezkurdiak goitik behera dominatuzuen Retegi Bi (12 eta 22) eta BuruzBuruko final-laurdenetan egungotxapelduna, Urrutikoetxea, izango duaurkari igandean

Joseba Ezkurdiak sekulako era-kustaldia eman zuen larunbateanLabriten eta Julen Retegiri 12 eta22 irabazi zion. Horrela, arbizuarralehen aldiz sailkatu da Buruz Buru-ko final-laurdenetarako. Arbizukoaurrelariak Urrutikoetxea izangodu aurkari final-laurdenetan.

Ezkurdiak goitik behera hartuzuen menpean Retegi Bi. Aurkialdea ateratzen hasi zen arbizua-rra, eta ordutik partida guztianaurretik joan zen. Oso ongi jokatuzuen Ezkurdiak, eraginkortasunhandiarekin. Partida gogorra izanzen, erritmo handikoa. 7 eta 14 eta8 eta 18 aurreratu zen arbizuarra,eta bikain astindu zuen pilota. Rete-gi Bik ez zuen etsi, baina uneoroagindu zuen Ezkurdiak. Nabariada sasoi betean dagoela pilotarisakandarra. Lasai aritu zen, kolpebikainarekin, ez zuen behera egin,ongi kontzentratuta ibili zen etadominatu egin zuen. Retegi Bik ongijokatu zuen, baina Ezkurdiakbikain. Egindako lanarekin pozikazaldu zen ostiralean 25 urte betezituen arbizuarrak.

Igandean Urrutikoetxea

Final-laurdenetan egungo txapel-dun Mikel Urrutikoetxea izangodu aurkari Ezkurdiak igandean,17:00etan, Bilboko Bizkaia pilota-lekuan (ETB1, ntb). Partida lehia-tua espero da, baina orain artebezala jarraituz gero, aurrera egi-teko aukera du Ezkurdiak.

Oinatz Bengoetxeak eta IñakiArtolak jokatuko dute beste final-laurdena, ostiralean, 22:00etan,Donostiako Atano III.ean (ETB1,ntb) eta Iker Iribarriak eta AimarOlaizolak bestea, larunbatean,

18:00etan, Labriten (ETB1, ntb).Jokin Altunak Juan Martinez deIrujoren kontra jokatu behar zuenfinal-laurdenetako azken partida,baina Irujok jokatzeari uko egindio, eskuin eskua ez zaiolako beharbezala sendatu. Hortaz, AltunaIII.a finalerdietara pasako da, auto-matikoki.

Bestalde, 24. Irurtzungo PilotaTxapelketan Ojuelek eta Altunak22 eta 19 irabazi zioten Garatearieta Matuteri eta Espinali eta Lega-rretari 18 eta 22 irabazi zietenArrietak eta Arratibelek.

Igandean jokatu zen Burunda Txi-rrindularitza Klubak antolatuta-ko XXIX. Burunda Trofeoa (63,5km). Euskal Herriko GaztetxoakTorneorako baliagarria zen, etaasko nabaritu zen, txirrindularieta talde gehiago aritu baitziren.

Faboritoak tropelean iritsiziren helmugara. Esprint estuan,Gaursa Renault taldeko MarkelRodriguez nagusitu zitzaien Toyo-ta Armentiako Jon Sanchezi etaAralar talde sakandarreko Inters-port Irabiako Josu Etxeberria itur-mendiarrari. Burundako QuesosAlbeniz taldeko Mateo Gonzalezlaugarrena sailkatu zen. AiletzLasa (Q.A.) 24.a sartu zen, Urko

Gorriti (I.I.) 29.a, Imanol Galarza(I.I.) 38.a, Javier Mitxaus (I.I.) 42.a,Iosu Jaka (Q.A.) 43.a, Unai Villa-lobos (Q.A.) 48.a, Marcos Pison(Q.A.) 51.a eta Beñat Etxezarreta(I.I.) 74.a.

Maialen Aramendiabigarren juniorraBarrundianLarunbatean V.Barrundia Uda-la San Pruden-tzio Trofeoajokatu zen (78km), aldi bereanArabako Ema-kumezkoen Elite eta Junior Txapel-keta eta Emakumezkoen EuskaldunTorneorako baliagarria zen proba.Reyno de Navarrako Ainara Elbus-to elitea izan zen protagonista, baka-rrik iritsi baitzen helmugara (2:10:04).7 segundora sartu zen 14 txirrin-dulariz osatutako taldea. CAF Trans-port Engineering taldeko MaialenAramendia iturmendiarra 8.a sar-tu zen, probako bigarren juniorra.

Txirrindularitza

Txirrindularitza

Pilota Pilota

Finalerdiak

Apirilak 29, ostirala, 19:15ean:1.maila:Ligaxkako atzeratutakopartida bat jokoan2. maila:Ansa-Urrizola / Gonza-lez-Alustiza1. maila: Lopez de Zubiria-Gar-ziandia / Otermin-Aldaz1.maila: Senar-Alustiza / Zelaia-Grados

Maiatzak 1, igandea, 17:00etan:3.maila: Santamaria-Larrion /Donlo-Cid3.maila: Araña-Senar / Busta-mante-Urizar2.maila: Igoa-Vazquez / Gelben-tzu-Gelbentzu

Josu Etxeberria hirugarrenaXXIX. Burunda Trofeoan

Orain Urrutikoetxea

Ezkurdiak Retegi Biren kontra bezala jokatu beharko du igandean.

Irteera. Burundakoak eta Aralarko Josu Etxeberria, bizkarrez, lehen ilaran.

»

Igandean junior mailako Gipuzko-ako Klasikoa jokatu zen Oñatin,Federazioko Koparako baliagarria.Nafarroako selekzioarekin Burun-da taldeko Xabier Maiza lakuntza-rra eta Asier Etxeberria lehiatuziren, eta baita Irabia klubean tre-batutako Gorka Arbizu ere. Egu-neko ihesaldian sartu zen Asier Etxe-berria, baina tropelak haien nahiazapuztu zuen. Xabier Maizak ero-rikoa izan zuen, baina, zorionez, sus-toa besterik ez zen izan. Errioxa-ko selekzioko Arturo Gravalosizan zen txapelduna (2:51:41).Asier Etxeberria 31.a sailkatu zen(2:54:08) eta Gorka Arbizu 51.a

(2:54:53). Bestalde, Burunda tal-deko Juan Riaño 34.a sailkatu zen(2:54:53) eta Daniel Izquierdo105.a (3:00:18). biak Errioxakoselekzioarekin. Igandean proba EtxeberrinMaiatzaren 1ean, igandean, junio-rren Lacturale Trofeoa jokatuko daEtxeberrin, Ermitagaña klubakantolatuta. Tropela goizeko10:30ean abiatuko da Etxeberri-ko Granjatik, eta Udabe, Jauntsa-rats, Etxaleku, Zia, Irurtzun etaMadotzeko gainatik pasa eta gero,Lekunberritik eta Mugirotik bar-na txirrindulariak Goldaratzekohelmugaraino iritsiko dira (71 km).

Maiza, Etxeberria eta ArbizuNafarroako selekzioarekin

Urtasun Turkian

Funvic talde brasildarrean dabi-len Pablo Urtasun urdiaindarraTurkiako Itzulian lehiatzen arida. Atzoko emaitzen faltan, RuralKutxa-Seguros RGA taldeko PelloBilbao zen liderra, eta Urtasun25.a zen, 26:03ra.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a kirola 19

LIBURUNDAA L T S A S U

%5eko deskontua paperte-gian.

GOIKO LOREDENDAA L T S A S U

30€tik gorako erosketetanlandare bat opari. Eskaintzaez metagarria.

MARI JOSEILEAPAINDEGIA

A R B I Z UGarbitu, moztu eta apaindu26 €.

FRUITIS FRUTA DENDAI R U R T Z U N

%10 eko deskontua fruitu tro-pikaletan.

EROSKI BIDAIAKA L T S A S U

%5eko beherapena, hiri hote-letako eta garraio hutsenerreserbak izan ezik. Eskain-tza ez metagarria.

LOPEZ DE GOIKOETXEAHARATEGIA

U R D I A I N50 €ko erosketa eginez gero,etxeko produktua opari.

LARKAA L T S A S U

100 €tik gorako erosketen-gatik 10€ko deskontu balea(beherapenetan izan ezik).

LASTAI GASOLINDEGIAA L T S A S U

0,04 €ko deskontua litroko,erregai guztietan.

FORD GABIRONDOA L T S A S U

Olio aldaketetan %30eko des-kontua. %15eko deskontualan mota guztietako eskula-netan.

www.guaixe.eus-enzerrenda osoa ikusgai

BAZKIDETZA 50€948 564 275

Nonerabili

Nafarroako gizonezkoen seniormailako 1. maila autonomikoko FinalFourra Altsasun jokatuko daasteburu honetan

Club Baloncesto Alsasua-Altsasu-ko Saskibaloi Kluba (CBASK) den-boraldi bukaeran murgildua dago.Aurten 10 talde ditu CBASKek,gizonezkoen senior taldea tartean.Denboraldia gogotsu osatzen aridira seniorrak. Izan ere, Nafarro-ako gizonezkoen senior mailako1. maila autonomikoan ari daCBASK, eta primerako denboral-dia egin eta gero, sailkapenekolehen lau postuetan sailkatzea lor-tu du Altsasuko taldeak, ligakolehen postuan, zehazki. Beraz,ligako titulua erabakiko den FinalFourrerako edo lauko finalerakosailkatu da CBASK.

Fermin Herrero da gizonezko-en senior mailako CBASK taldekoentrenatzailea. Jon Otermin, AngelLiaño, Unai Mundiñano, JulenMendia, Jorge Herrero, Eneko Cas-teig, Adrian Senar, Jorge Misiego,Javier Rueda, Iñaki Herrero etaJosu Mendiola jokalariak.

Altsasu, saskibaloi topalekuNafarroako Gizonezkoen seniormailako 1. Maila autonomikokoFinal Fourra edo lauko finala

Altsasun jokatuko da asteburuhonetan. Larunbatean, Zelandin,CBASK-ek Iruñeako Oberena izan-go du aurkari, eta Iruñeko Muthi-ko Alaiak taldeak San AdriangoEl Navarriko taldea. Bi partideta-ko irabazleek titulua lortzeko finalhandia jokatuko dute igandean,11:45ean. Aurretik, igandean,9:45ean, 3. eta 4. postuak zehazte-ko finala jokatuko da. Ea Altsasu-ko taldeak lan ona egiten duen etafinal handirako sailkatzen den.Zalantzarik gabe, zaleen babesaizango du eta kantxa faktoreak betilaguntzen du. Ligako lehen pos-

tuak tituluko lehen postuan islaizan dezala.

Goñik eta Aribek V.Lea Artibai Rallyaosatzea lortu zutenNarbaizak eta Etxeberriak irabazitakoproban 50 auto erretiratu egin ziren

Ostiralean eta larunbatean V. LeaArtibai Rallya jokatu zen, Euskadi-ko Formula Libreko Trofeoa. 80ibilgailu inguru lehiatu ziren, baina50 ibilgailu erretiratu egin ziren. Iñaki Narbaiza eta Unai Etxeberriaizan ziren txapeldunak (Peugeot 208vti R2, 1:16:32). Sakana Motorsporttaldeko Garikoitz Goñi pilotu etxe-berriarrak eta Iñaki Arive kopilo-tuak (Renault Megane) 23.ak izanziren (1:42:18). “Ostiraleko gauekoeremuak lasai egin genituen. Larun-batean erritmo gehiagorekin hasiginen eta denbora hobeak egingenituen. Tamalez, orduen kontro-lean nahasmena izan genuen, gur-pil baten zulatzea… azkeneneanhelburua proba despeditzea zen etahori lortu genuen” adierazi du Gari-koitz Goñik sare sozialetan.

Final Fourra Altsasuko ZelandikiroldegianLarunbatean16:00etan: CBASK-Oberena18:00etan: CBSA El Navarrico –Muthiko AlaiakIgandean9:45ean: 3. eta 4. posturakofinala11:45ean: Final handia

Irurtzungo Iratxo elkartekokideak lan eta lan dabiltza XXVII.Sakanako Ibilaldia behar bezalaantolatzeko azken ukituetan mur-gilduta. Nafarroako iraupen luze-ko mendi ibilaldi beteranoena daIrurtzungoa, proba ez lehiakorra,eta bihar goizean goiz abiatuko da,Atakondoa ikastetxeko frontoitik.Mendizaleek hiru ibilbide dituzteaukeran. Ibilbide luzea, ohikoa,IX. Nafarroako Iraupen LuzekoIbilaldien Txapelketarako balia-garria da eta Euskal Herriko Irau-pen Luzeko Ibilaldien Zirkuituansartuta dago.

HelburuakSakanako Ibilaldiarekin hainbathelburu lortu nahi dituzte. Bate-tik, gure mendi, herri, paisaia etanatura ezagutaraztea eta natura-rekiko errespetua sustatzea.Aurrekoari lotuta, natura babes-teko proban sortutako zaborrakbehar bezala birziklatzeko deiaegin dute antolatzaileek. Beste-tik, Sakanako kultur ondarea eza-gutarazi nahi da, proba toki esan-guratsuetatik pasatzen baita, Orra-regi gaztelua, Euskal Herrikoerdigunea, San Donato baseliza(1.495 m), San Migel santutegia,Larrazpil trikuharria, Goldara-tzetik Latasara errekuperatu denibilbide zaharra, Trinitate baseli-

za eta abar tartean. Bestalde, Saka-nako Ibilaldian Iratxok euskarabulkatu nahi du eta, bukatzeko,mendizaletasunaren festa handiaizan nahi du Sakanako Ibilaldiak,proba ez baita lehiakorra.

Ibilbidea bukatzerakoan Irur-tzungo plazan festa polita antola-tuko dute Iratxokoek. Auzatea ego-nen da. Mendizale guztiek kami-seta eta diploma jasoko dute.Gainera, mendi materiala zozke-tatuko da parte-hartzaileen arte-an. Antolatzaileen esanetan “goza-

tzeko egun eder bat” izango daSakanako Ibilaldi Handia. Guztiaongi ateratzeko egin beharrekolana ere, handia da, baina eran-tzuna eta emaitza ikusita, “gustu-ra egiten den lana”.

Egunean bertan izena emandaitekeIbilaldi Luzerako, 5:00etatik6:00etara arte, Ibilaldi Motzerako6:30etik 7:30era eta Ibilbide Txiki-rako 8:30etik 9:30era. Prezioa: ibil-bide handia eta motza, 15 euro (lan-

gabeek 5 euro) eta Ibilbide Txikia4 euro.

Automobilismoa Saskibaloia

CBASK, Final Fourrean

CBASK gizonezkoen senior taldeak denboraldi bikaina borobiltzeko aukera du.

Mendia

Dena prest XXVII. Sakanako IbilaldirakoBihar, larunbatean, goizeko 6:00etan ibilbide luzekoak abiatuko dira, 7:30ean ibilbide motzekoak eta 9:30ean ibilbide txikikoak

XXVII. SakanakoIbilaldia. 3 aukerak:Ibilbide Luzea (54 km, 3.388 m des-nibela): Goizeko 6:00etan abia-tuko dira mendizaleak. Ibilbidea:Urrizola, Txurregi, Euskal Herri-ko erdigunea, San Donato, Uhar-te Arakil, San Migel, Ata baila-ra, Madotz, Larrazpil, Goldaratz,Latasa, Trinitatea eta Irurtzun-go plaza. 11/12 ordu ingurukoibilbidea.

Ibilbide Motza (27,5 km, 1.344 mdesnibela): Goizeko 7:30eanabiatuko dira mendizaleak. Ibil-bidea: Urrizola, Gaztelu, Ekai,Itxasperri, Palomeras, Golda-ratz, Latasa, Arrantzaleen xen-da eta Irurtzungo plaza. 6 orduinguruko ibilbidea.

Ibilbide Txikia (14 km, 736 m):Goizeko 9:30ean abiatuko dira.Etxeko txikienekin egiteko ibil-bidea. Txikiak heldu baten zain-tzapean egon beharko dute. Tri-nitatera igoko dira, Latasara jai-tsi eta Arrantzaleen xendatikIrurtzungo plazara helduko dira.4/5 ordu inguruko ibilbidea.

Dagoeneko 936 mendizale izena emanda

Ostegunean Ibilbide Luzerako 587 mendizale zeuden izena emanda, Ibilbide Motzarako246 mendizale eta Ibilbide Txikirako 103 mendizale. Antolakuntzatik adierazi dutenez,1.200 pertsona hartzeko azpiegitura dute prest, eta gogoratu nahi dute egunean bertanere izena eman daitekeela. Ibilbidean barna hornidura eta kontrol guneak izango dituzteeskura mendizaleek eta DYAk probaren martxa zainduko du.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a20 kirola

Futbola

LasterketakAreto futbolaFutbola

DuatloiaSokatirafederatutako txapelketa

PREFERENTE MAILA. 1. multzoa29. jardunaldia, azkenaurrekoa

Etxarri aranatz 1 – Arrotxapea 2

Etxean jokatutako azken partidan azkenunean ihes egin zion garaipenak Etxarriri.1. zatian Etxarrik dominatu zuen. Makinabat aukera sortu zituzten, baina baloia ezzen sartzen. Arrotxapea Etxarriko aterairitsi zen lehen aldian, gola sartu zuen.Zorionez, Xabatek berdintzea lortu zuen.Baina araututako denbora beteazegoenean, 98. minutuan, Arrotxapeakbigarrena sartu zuen. Zaleek arbitroen lanazalantzan jarri zuten. Lagun Artea 3 – gares 1

Lagun Arteak pasilloa egin zion preferentemailako txapeldunari, Garesi, bainalakuntzarrak ez ziren kikildu eta festa giroaizan zuen partida lehiatuan garaipena lortuzuten. Jonathanek eta Xabierrek penaltizgol bana sartu zuten. Garesek distantziaklaburtu zituen, baina partida bukaeranJonathanek Lagunen hirugarren gola sartuzuen. Asteburuan despeditzen da liga. Etxarrik ezdu ezer jokoan, baina Lagun Arteaksailkapenean igotzeko aukera du.

Sailkapena >>1. Gares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 p4. Etxarri Aranatz . . . . . . . . . . . . . . .46 p6. Lagun Artea . . . . . . . . . . . . . . . . . .44 p

Asteburuko jardunaldia, AZKEN PARTIDAAibares – Etxarri Aranatz

(Larunbatean, 17:30ean, Oibarren)Castillo de Tiebas – Lagun Artea

(Larunbatean, 17:30ean, Tiebasen)

ERREGIONAL MAILA. 3. multzoa29. jardunaldia, azkenaurrekoa

Mendillorri 2 – Altsasu 1

Partida nahiko aspertua izan zen, goljokaldi gutxikoa. Mendillorri aurreratu zen,30. minutuan. Handik 15 minutura ImanolReparazek bana berdintzea lortu zuen.Arbitroak Altsasuko bi jokalari aldageletarabidali zituen, txartel gorri bana aterata.Mendillorrik dominatu egin zuen eta nahizeta Altsasuk ez etsi eta partida bukaeraraarte guztia eman, Mendillorrikgaraipenaren gola sartu zuen. Asteburuan despedituko da liga.Doneztebek eta Lezkairuk lehen postuadute jokoan, puntu baten aldea baitute.Altsasuk postu bat igotzeko aukera du,sailkapena oso estu baitago.

Sailkapena >>1. Doneztebe . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73 p

10. Altsasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 p

Asteburuko jardunaldia, AZKEN PARTIDAAltsasu -Beti Kozkor

(Larunbatean, 16:45ean, Altsasun)

ELOMENDIKO TXAPELKETA2. faseko 15. jardunaldia. a multzoa

Bar Mikel 0 – Zaldua 2

Egiarretak atseden jardunaldia

Sailkapena >>1. Bar Mikel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 p2. Egiarreta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 p4. Zaldua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 p

Asteburuko jardunaldiaB. Poukas – Egiarreta

(Larunbatean, Zizurren)Rincon de Ir. – Zaldua

(Larunbatean, 15:30ean, Paternainen)

Futbola

Sakanako Futbol 8TopaketakIgandean Sakanako Futbol 8 Topa-ketetako 15. jardunaldia jokatukoda Altsasuko Dantzalekun.

15. jardunaldia

Igandean Dantzalekun11:00etan: Sayas – Mediolanum 11:00etan: Sutegi – Tipi Tapa12:00etan:Urdiain – Dantzaleku12:00etan: Lagun Artea – Etxa-rri AranatzAtsedena: Kaixo

Etxarrik Osasunako hastapencampusa (4-8 urte) eta teknifikaziocampusa (8-14 urte) hartuko dituekainaren bukaeratik uztailarenhasierara

Aurten Osasuna Fundazioarenudako bi futbol campus Sakanaraetorriko dira, Etxarri Aranatzera(euskaraz). Hortaz, Sakanako Man-komunitateak uztailean eskaini-ko dituen futbol campusez apar-te, Osasunako Fundazioarenakere egiteko aukera egonen da.

Etxarri Aranatzen bi futbolcampus eskainiko ditu OsasunaFundazioak. Lehena 4 eta 8 urte-ko haurrendako hastapen campu-sa izango da, ekainaren 27tik uztai-laren 1era eskainiko dena. Izenaematen dutenek bi aukera dituz-te: 8:45etik 13:45era aritzea (125euro) edo 8:45etik 15:00etara ari-tzea, bazkaria barne (160 euro). .

Osasunako Etxarri Aranazkobigarren futbol campusa teknifika-zio campusa izanen da, 8 eta 14 urte-ko haurrei eskainiko zaiena. Ekai-naren 26an hasi eta uztailaren 3andespedituko da. Hemen ere bi auke-ra izanen dituzte haurrek: kanpo-ko campusa, 8:45etik 20:00etara,bazkaria barne (350 euro), eta bar-ne campusa, aste osoko pentsioosoa barne (450 euro). Bi campuse-

tan beherapenak lortzeko aukeraizango dituzte haurrek.

Futbolean murgiltzeaz gain,igerilekuez gozatzeko aukera izan-go dute ikasleek.

Izena emateko eta informa-ziorakoDeitu 948 249 316 telefonora edo sar-tu www.fundacionosasuna.com webgunera. Informazio gehiago: 948 293040 telefonoan (bulegoak). Izenamaiatzaren 13a baino lehen egitenduenak, 2015-2016 denboraldiko Osa-sunaren partida bat ikusteko 2 sarre-ra jasoko ditu (Osasuna-Numanciaedo Osasuna-Huesca).

Joxeja Maizahirugarrena 38. Leitzako HerriKroseanMaite Zabaleta bigarren emakumeaizan zen

Larunbatean 38. Leitzako Herri Kro-sa jokatu zen (10 km). 75 korrika-lariren artean Billabonako HassanAit Chaou izan zen azkarrena (31:57).Minutu luze pasa atera zion JavierPerezi (33:12). Joxeja Maiza etxa-rriarrak osatu zuen podiuma (34:29).Aritz Pellejero lakuntzarra 8.a sail-katu zen (36:49). Bestalde, emaku-mezkoetan Eguzkiñe Zabaleta lei-tzarra gailendu zen (45:56), jaiotzezleitzarra baina Etxarri Aranatzen biziden Maite Zabaletari minutu luzeaaterata (46:02).

Senar eta Mendieta

Zizurren

Igandean 23. Donejakue bideko las-terketa jokatu zen Zizur Nagusian.5 km-ko gizonezkoen proba PabloRomero zizurtarrak irabazi zuen(16:13) eta Ruben Mendieta olaz-tiarra 11.a sailkatu zen (18:01).Emakumezkoetan Ana Llorens bur-latarra izan zen azkarrena (18:7).Bestalde, distantzia luzeko proban,10 km-koan, Javier Nagore (31:18)eta Milagros Enriquez (40:15) gai-lendu ziren. Iraitz Senar lakuntza-rra 16.a sailkatu zen (35:32).

Mikel Astiz 11.aAizarnazabalenIhabarkoak hiru ordu t́ erdi pasa beharizan zituen 14 km-72 km-7 kmosatzeko

Larunbatean I. Aizarnazabalgo Dua-tloia jokatu zen (14 km korrika, 72km txirrindulan eta 7 km korrika).124 duatletak lortu zuten probagogor hau despeditzea eta EgoitzZalakain (3:18:53) eta Laura Alva-rez (3:54:38) izan ziren txapeldu-nak. Mikel Astiz Erro ihabardarraklan bikaina egin zuen eta 11.a iritsizen helmugara (3:36:12)

Maiza 6.a Larragan

Igandean II. Larraga Hiria Duatloia-ren txanda izan zen. 79 duatloik lor-tu zuten proba burutzea, 5 km korri-kan, 21 km bizikletan eta 2,5 kmkorrikan ibili eta gero. Alberto Bar-berena izan zen azkarrena (1:04:55).Sakana Triatloi Taldeko Juan LuisMaiza 6.a sailkatu zen (1:07:31) etaJorge Iradi 26.a (1:13:21).

Tuterako derbianAspil-Vidal garaileMagna Gurpeak gaur Peñiscolahartuko du, ligako azken partidan

Lehen mailako derbian, Aspil-VidalRibera Navarrak 3 puntuak lortueta historia egin zuen, sailkapenean5.a kokatu zelako. Magna Gurpeakez zuen galtzea merezi izan, bainaakatsek eta aukerak ez aprobetxa-tzeak kondenatu zuten talde berdeaeta sailkapenean 6.a da. Partidak denetatik izan zuen: jokoa,emozioa, pasioa, rifi-rafeak… Mag-narenak izan ziren aukera garbienak,baina ez zuten golik sartzen. 2. zatiantalde berdeak egindako 2 akatsei esker2 gol sartu zituen Aspilek. Aspilen 3.golaren ondoren iritsi zen Magna-ren 2.a, baina nahiz eta talde berdeamodu guztietara saiatu, Aspilek garai-penari eutsi egin zion (3 eta 2).

Gaur Peñiscola arerio

Ligako azken jardunaldian, MagnaGurpeak gaur sailkapenean 8.a denPeñiscola hartuko du, 21:00etan,Anaitasunan. Berdeek ez dute ezerjokoan, play-off-etarako sailkatuta bai-taude Bai, ordea, Peñiscolak.

talde f ilialaren kontra

Maiatzaren 4an, asteazkenean,19:30ean, Magna Gurpea Xotak Gur-pea Xota talde filiala izango du aur-kari Irurtzungo kiroldegian, Irurtzun-go kirol jardunaldien barruan.

Sakandarrak ongiNafarroako 4x4Sokatira TxapelketanKadeteen mailan lehiatzen ari diraAndra Mari, Beriain eta Iñigo Aritza.Kategoria nagusietan ez duguordezkaritzarik

LarunbateanNafarroako 4x4Sokatira Txapel-ketako 2. jardu-naldia jokatu zenLesakan, laukidez osatutakotaldeen artekotxapelketa, hain zuzen. Nagusienmailan ez dugu talde sakandarrik,baina kadeteen mailan (280 kilo),ordea, hiru taldek ordezkatzen gai-tuzte: Andra Mari ikastola, Beriain–Andra Mari ikastolatik sortua– etaIñigo Aritza ikastola. Kadeteen A multzoan BasaburuaA, Araxes, Andra Mari eta Berrio-zar A taldeak daude lehian. Orainarte jokatutako bi jardunaldiak kon-tuan hartuta, Basaburua A da one-na (8 puntu), Araxes eta Andra Marihurrenak, bosna punturekin, etaBerriozar A azkena, 2 punturekin.B multzoan beste lau talde daudelehian. Orain arte egindako lana kon-tuan hartuta, Iñigo Aritza da lide-rra (6,5 puntu), Basaburua B biga-rrena (6 puntu), Beriain hirugarre-na (5,5 puntu) eta Berriozar Blaugarrena (2 puntu). Hirugarren jardunaldia maiatzaren7an jokatuko da, Antsoainen,18:00etatik aurrera.

Osasunako futbolcampusa Sakanara

Atletismoa

Joxe Mari Mercero,Espainiako TxapeldunaEspainiako Beteranoen 10 Km-koRuta Txapelketa irabazi du 75 urtezgorako kategorian

Joxe Mari Mercerok sasoi bikai-nean jarraitzen duela ez du inorkukatzen. Urteak pasa, Sakanakoeta Euskal Herriko probetan par-te hartzen jarraitzen du 77 urte-ko unanuarrak. Eta gure muge-tatik kanpokoetan ere bai. Aste-buruan Teruelen, Alcañizen,Espainiako 10 km-ko Ruta Txa-pelketa jokatu da. Beteranoenmailan, 75 urtez gorako katego-rian, jaun eta jabe izan da Mer-cero. “52 minutu eta 25 segundo-ko muga genuen proba osatzeko.Ni katarroarekin ibili naiz eta eznengoen nire onenean, baina pro-ba 51:30ean despeditzea lortunuen. Ni izan nintzen gure kate-gorian zehaztutako denboran pro-ba osatu nuen bakarra” adiera-zi digu Espainiako Beteranoen 10km-ko Ruta Txapelketako txapel-dunak.

Hurrengo proba Iruñean joka-tuko du, maiatzaren 8an, IruñekoMaratoi Erdia. “Proba horretanbeti antolakuntzan ibiltzen naiz,Beste Iruña klubekoa bainaiz, bai-na esan didate Espainiako txapel-duna naizenez Maratoi Erdianaritzeko, 10 km-ko proban. Etakasu egin beharko diet” adierazidigu unanuarrak.

Mikel Berdud 858.aLondongo MaratoianAsteburuan Londongo Maratoiajokatu zen, munduko probaentzutetsuen artean dagoenatletismo proba. Eliud Kipcho-gek sekulako ikuskizuna emanzuen 42 kilometroko probaneta keniatarra azkarrena izan zen(2:03:05). Munduko errekorrahobetzeko 8 segundo eskaserageratu zen Kipchoge. Parte-har-tzaileen artean Mikel Berdudzegoen. Altsasuarrak lan bikai-na egin zuen eta 858. postuandespeditu zuen proba (2:50:19).

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a 21

kultura >>DONOSTIA 2016 ALTSASUN: Kultur hiriburutzakoEmusik programak Europako musika eskolen topa-keta antolatu du. Musika formazio horietako bi Altsa-sun izanen dira heldu den ostiralean eta larunbatean.

Eider Eibarren ilustrazioekin liburuaargitaratu du Castillo SuarezekPaxkalin liburua

Estreinakoz, Castillo Suare-zen haur literaturako pro-tagonista bat ez da neska-to kaxkagorri bat. Ezta

pertsona bat ere. Animalia batbaizik, Paxkalin bisoi mutur txu-ria. Hilaren 7an egindako aurkez-penean egileak aitortu zuen “osoipuin nafarra” dela sortu duena.Eta horrela argudiatu zuen: “Pro-tagonista bisoi mutur zuri bat da.Jendeak ez daki baina hori daNafarroako animalia adierazga-rrienetako bat. Arriskuan dago.Nafarroan Arga eta Aragoi ibaie-tan, Erriberan dagoen animaliada”. Suarezek argitu zuenez, bisoimutur zuria “arriskuan dago. Ara-zo handiena da errepideetan auto-ek hil egiten dituzte, azpiko pasa-rik ez dutelako”.

Argibide horiek eman ondo-ren idazle altsasuarrak jakinara-zi zuen Paxkalin erreka bazterre-an bizi dela. Arazo handia dauka:ondoko herrira zirkua etorri da etahura ikusi nahi luke. Baina harajoateko errepidea pasa behar du.Suarezek azaldu zuenez, “bisoiakoso animalia otzanak, lasaiak dira.Ur geldoak maite dituzte. Paxka-linen aitak ez dio errepidea baka-rrik pasatzen uzten. Paxkalinpenatua dago, errepidea pasa ezinduelako”.

Bere pena gainean, kontakizu-nean barna egiten duen ibilbide-an hainbat animaliarekin eginendu topo. Bisoi mutur txurien bes-te arriskuetako bat ageri da kon-takizunean, bisoi mutur beltzak,hau da, kanpotik ekarritako espe-ziea. Haietako bat ezagutuko du

Paxkalinek. Eta bere ibili horre-tan beste hainbat animalia ereagertzen zaizkio Paxkalini. “Zoobat da. Animalia haiekin dituenelkarrizketak dira liburuaren

ardatza”. Suarezen testuari irudiak Eider

Eibarrek jarri dizkio. Estreinakoaldia da Suarezek ilustratzailebatekin errepikatzen duena.

Haur literaturako uzta

Ebelina Mandarina (2010,Elkar), Leire Urbeltz ilustratzailea. Nobio bat nire amarentzat(2011, Elkar), Iñaki G. Holgado ilus-tratzailea. Muxurik nahi (2011, Mensaje-ro), Eider Eibar ilustratzailea. Krispeta hegalariak (2012,Elkar) Enrike Morente ilustratzai-

lea. Erikaren ttilikak (2013,

Aizkorri) Estibaliz Jalon ilustra-tzailea.Lorentxua (2013, Arbizu 1813-2013 herri ekimena) Cristina Fer-nandez ilustratzailea. Agur, Agur (2015, Erein) JoseMari Morcillo ilustrazailea.Paxkalin (2016, Elkar) EiderEibar ilustratzailea.

Gaur, 19:00etan, Altsasuko Iortiakultur gune parean

Unescok apirilaren 29a Dan-tzaren Nazioarteko Egungisa izendatu zuen 1982an.

Dantzariak euren eguna ospatze-ko kalera aterako dira gaur Altsa-sun. Iortia kultur gunearen pare-ko espazioa hartuko dute dantza-

riek eta euren eguna dantza egi-nez ospatuko dute. Ikuskizunare-kin gozatzeko gonbidapena egindiete sakandarrei. Dantza egune-ko antolatzaileek sorpresak iza-nen direla iragarri dute. Sakan-darrek, nahi izanez gero, Dantza-ren Nazioarteko Egunean dantzaeginez parte hartzeko aukerazabalik dute.

Larunbatean, 20:00etan, AltsasukoIortia kultur gunean

Cambrilsgo Les veus delCasal eta Tarragonako CorAdagio abesbatzek Altsa-

sun bat eginen dute Kataluniakomusika eskaintzeko. ErkudengoAma abesbatzarekin egindakohartu-emanak emanen digu Saka-nan bertan Herrialde Katalane-tako doinuez gozatzeko. Izan ere,abesbatzen egitarauak Katalu-nia, Balear Irlak, Valentzia, Okzi-tania eta Alguergo (Sardinia)kantak jasotzen ditu. Horrela,kontzertuak batean eta besteandauden kataluniar kulturarenkomuneko aspektuak islatukoditu. Kontzertuari hasiera Erku-dengo Ama abesbatzak emanendio, bisitariei eszenan tokia uzte-

ko. Emanaldia despeditzeko Kata-luniako eta Altsasuko abesba-tzak elkarrekin ariko dira.

Abesbatzei dagokienez, Cam-brilsgo Les veus del Casal 1999ansortu zen. Pertsona helduz osatu-tako abesbatzen Kataluniako lehia-ketan lehen saria eskuratu zuen2010ean. Marc Guerris zuzendaria-ren gidaritzapean aritzen dira.Tarragonako Adagio abesbatza1996an sortu zen eta Neus Torre-sek zuzentzen du. Hiriburu har-tan dauden Els Russinyols haurabesbatza, Jove Cor eta Cor Ciu-tat de Tarragona abesbatzekinbatera, Cor Ciutat de Tarragonaelkartea osatzen dute. Elkartehorrek musika eta musikarekinbizi nahi duten pertsona guztien-dako benetako abesbatza kantueskola izatea du helburu.

Dantzaren NazioartekoEgunean, dantza

HerrialdeKatalanetako doinuak

Paxkalin, bisoi mutur zuria

Igandera arte, 16:30etatik 20:00etara,eta larunbatean eta igandean goizez,14:00ak arte Arbizuko udaletxeanikusgai

Oroimenez Arbizu taldeakantolatuta Arbizuko udale-txeko batzar gelan arte era-

kusketa ikusgai dago. 1936Ko ger-taerak gogoan izan dituzte sortzai-leek euren piezak sortzerakoan.Pintura, eskultura, taila, bideoa,argazkiak eta instalazioak izanendira erakusketan. Guztiak arbizua-rrek egindakoak.

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a22 kultura

Playing for change

Gaurkoan musika proiektu interes-garri bati buruz hitz egitera nator.Playing for Change multimediamusika proiektua da. 2002an sor-tu zen eta musika erabilita aldake-ta soziala bilatzen du. 2002an sortu zen proiektua. Fun-datzaileak Mark Johnson, RaanWilliams eta Whitney Kroenke izanziren. Hauen ideia grabaketa estu-dio bat kalera eramatea izan zen,kalean jotzen zuen jendearekin

disko bat grabatzeko ideiarekin.Honetaz gain, kamara batzuk ereeraman zituzten, horrela kalekoatmosfera guztia biltzeko. Mundu osoan zehar ibili ziren gra-baketa hauek egiten. Hauek dirabisitatutako leku batzuk: New Orle-ans, Bartzelona, Hego Afrika, India,Nepal, Irlanda… Grabaketarakomateriala eraman zuten beraiekineta toki ezberdinetako kaleko artis-tei abesti bera abesten grabatu zie-ten: horrela, abesti bera estilo osoezberdinetan grabatzea lortu zuten.

Egindako lana dokumental moduanaurkeztu zuten eta hainbat sari lor-tu zituzten. Dokumentalaren izen-burua “A cinematic discovery of stre-et musicians” da.Egindako lana ondo zegoen, bainafundazio honek aurrerapauso batemateko gogoa zuen eta, horrela,kalean ezagututako artistak batuegin zituen eta Playing for changeBand sortu zuten. Gaur egun, tal-deak munduko hainbat tourretanparte hartzen du, eta horrela haienmezua zabaltzen dute: kultura

ezberdinetakoak izanda, denek hitzegiten dugula hizkuntza bera: musi-ka.2008an proiektua berriro ere haziegin zen, eta Playing for change fun-dazioa sortu zuten. Helburua mun-duan zehar musika eskolak sortzeaeta gazteak bertan biltzea da.2008tik 11 eskola sortu dituztemunduan barna.2011an Playing for change egunasortu zuten, haien proiektua finan-tzatzeko modu bezala. Lehenengourte horretan 330 ekitaldi eskaini

ziren 52 herrialdetan. 2014an 400ekitaldi egin ziren 60 herrialdetan.2013 urtean fundazio honekmusika ikasteko programen finan-tzaketa sortu zuen, donazioenbitartez gazte baten musika for-mazioa ordaintzeko asmoarekin.Honen inguruan interesa baldinbaduzue haien web gunean sar-tzeko aukera duzue: Playingfor-change.com.Honetaz aparte, grabatutako bideoguztiak ikusgarri dituzue haienYoutube-ko kanalean.

bazterretik

Aritz Viñas

Bakarrizketa gauagaur OlaztinGaur, 22:30ean, Olatzagutiako Baranditabernan

Enrique Loyola bakarrizketa egi-learen ikuskizunarekin gozatze-

ko aukera izanen da gaur Olaztin.Umore “apurtzaile eta freskoare-kin”, bere bakarrizketan esaerazaharrak eta esapide ospetsuak tar-tekatuko ditu. Guztia, “bizitzarenabsurdoaz hausnartzeko”. Eskar-mentu handia du, eta telebistakobakarrizketako hainbat saiotanparte hartu du. Bikoizketa aktorea,gitarra-jolea, irrati esataria, gidoi-laria eta irakaslea ere izan da.

Bertsioen saioabihar OlaztinLarunbatean, 23:30ean OlatzagutiakoClinker tabernan

Joan den urteko eszena bererabueltatuko dira Juanjo Ojeta eta

Patxi Garro. Hau da, Harvey Kei-tel eta Señor Lobo. Eskarmentuhandiko bi musikari, gitarra akus-tikoen laguntzaz Eric Clapton, Bea-tles, David Bowie, Creedence Cle-arwater Revival, John Mayall, Bur-ning, Leño, Alarma, Barricada,Los Suaves eta beste hainbatendoinuak biluzten dituztenak.Tarantinoren Pulp Fiction filme-tik hartu dute izena. Film hartanHarvey Keitel aktoreak Otsoa jau-naren papera jokatzen du.

Agirreren erakusketaGasteizen

Angel Antonio Agirrek Multifor-malismo, la razón intuitiva

erakusketa ikusgai du Gasteizen,Querida María jatetxean (Sta Mariaplaza, 2), garagarrilaren 2ra arte.Akuarela paper gainean txinakotinta erabiliz egindako 21 lan dira,idazketa diruditen obrak. Horiekinbatera, eskultura batzuk ikusgaidaude.

Sortzaileak

Argiñe Berastegi (pintura), MigelAngel Reparaz (pintura), Ino Ara-ña (pintura), Katrin Ginea (pintu-ra), Inma Garcia (pintura), Cristi-na Fernandez (instalazioa), JoseLuis eta Ane Imaz (muntaia),Ramoni Berastegi (muntaia), MilaBerastegi (transferra), Juan Iha-bar (zura), Ramontxo Flores (zura),Enara Insausti (transferra), JuanCarlos eta Nerea Reparaz (mun-taia), Aitziber Flores, (pintura),Imanol Rayo (bideoa), Miren Usta-rroz (eskultura), Pello Lazkoz(eskultura), Mikel Guruziaga(eskultura), Juan Unzilla (zura),Pagoa Urzelai (gogoen kutxa), etabeste. +www.guaixe.eus

Irurtzungo festenkartelerakoproposamenen zainLanak Irurtzungo udaletxean aurkeztubeharko dira, maiatzaren 30eko14:00ak baino lehen

Aurtengo festak iragarrikodituen kartela aukeratzeko

lehiaketa antolatu du IrurtzungoUdalak. XXVI. aldia da modu horre-tan aukeratzen dena kartela. Irur-tzungo festekin zerikusia dutengaiak azaldu beharko dira, betijatorrizkoak eta argitaratu gabeakizan behar dutenak.

Lanak plika sistema erabilizaurkeztu beharko dira eta gutun-azal txikiaren barruan egilearenizen-abizenak, adina, helbidea etatelefonoa egon beharko dute.Lehiaketak bi maila ditu, haurre-na (14 urtetik beherakoendako) etahelduena. Azken horiek eurenkartelak kartulina gainean aur-keztu beharko dituzte, 42x60 cm-ko neurriarekin. Haurren maila-koek kartulina gainean jarritakoA3 tamainako kartela izan behar-ko dute. Irurtzungo Jaiak, Uztai-lak 20-24 Julio 2016Fiestas de Irur-tzun testua agertu beharko da.Haur mailako irabazleak 150 euroirabaziko ditu eta helduen maila-koak, berriz, 400.

Hego Euskal Herriko ikastoletakoikasleen idazle gogokoen artean JonArretxe (DBHn 2., Beti iparralderantz)eta Castillo Suarez (LH 3. eta 4. mailan2., Agur, agur) sakandarrak daude

Andra Mari, Iñigo Aritza etaTxioka ikastoletako ikasleak

Juul literatura hauteskundeetanparte hartu zuten ostegunean.Haur Hezkuntzatik hasi eta DBH-rainoko ikasleek boto bidez eus-karaz argitaratutako liburu etailustratzaile gogokoenen alde eginzuten.

Juul literatura hauteskundeakMaila Liburua Idazlea Urtea ArgitaletxeaHaur Hezkuntza Non zaude, barraskilo? Susanna Isern 2014 Txalaparta

Oihana Batzuk 2015 SusaetaMunstroek ere pixa egiten dute ohean Pello Añorga 2015 Pamiela

Lehen Hezkuntza 1., 2. Paxkalin Castillo Suarez 2016 ElkarAgur, Agur! Castillo Suarez 2015 EreinNur eta etxe sorgindua Toti Martínez de Lezea 2015 Erein

Lehen Hezkuntza 3., 4. Paxkalin Castillo Suarez 2016 ElkarAgur, Agur! Castillo Suarez 2015 Erein1512 Nafarroa, Amets urratua Joseba Asiron 2012 Ikaselkar

Lehen Hezkuntza 5.,6. Gizajo baten egunkaria 3 Hauxe besterik ez nuen behar! Jeff Kinney 2012 AlberdaniaNur eta dortoken uhartea Toti Martinez de Lezea 2013 EreinNur eta kobazulo liluragarria Toti Martinez de Lezea 2014 Erein

DBH Beti Iparralderantz Jon Arretxe 2014 EreinEzekiel Jasone Osoro 2014 ElkarEzekiel nora ezean Jasone Osoro 2014 Elkar

Ilustratzaileak Eider EibarJose Mari Morcillo, MorkotsJuan Luis LandaCristina Fernandez

Literatura hauteskundeen ibarreko emaitzak

Oroimene-rako artea

Guaixe • 2016ko apiribilaren 29a kultura 23

Ostegunean, 17:00etan AltsasukoIortia kultur gune parean BarañaingoAlaitz eta Altsasu Institutuko ikasleenkontzertua

Musika emanaldi erral-doia eskaintzeko bategin dute Altsasu ins-titutuko eta Bara-

ñaingo Alaitz institutuko ikasle-ek. Asteartean estreinakoz Bara-ñainen elkartuko dira kontzertuaeskaintzeko eta ostegunean,berriz, Altsasun. Musika talde jen-detsua, 250 bat jole, Iortia kulturgune pareko plazan ariko da. Egu-raldiak lagunduko ez balu Burun-da pilotalekuak hartuko luke kon-tzertu erraldoia.

Altsasu institutuko DBH 1., 3.eta 4. mailetako 170 bat ikaslek par-te hartuko dute emanaldietan.

Iñigo Aldunate Burguete musi-ka irakaslearen laguntzarekin pres-tatzen ari dira emanaldia. Haiekikasturte hasieran hasi ziren egi-taraua zehazten, “ikasleen gustuakkontuan hartuz”. Moldaketak eginondoren, ikasleekin abenduan hasiziren lanean. Aldunatek jakinara-zi digunez, “lan handiena musikaklasean egiten dugu, txirularekin.Ahotsak eta beste musika tresnakatsedenaldietan ere landu behar iza-ten ditugu”. Bigarren ebaluazioadespeditu ondoren kontzertua pres-tatzen “buru-belarri” ari dira. Hura

pasa ondoren, “beste gauza batzuei”helduko dietela esan digu irakas-leak.

Osteguneko emanaldian ikas-le gehienek txirulak joko dituzte.Baina horiekin batera, bateria,baxu eta gitarra elektrikoak, tekla-tuak, txistu, zeharkako txirula,saxo, tronpeta, tronboia eta akor-deoiak joko dituzte ikasleek. “Kan-

taren moldaketaren arabera musi-ka tresna batzuk edo besteek har-tzen dute parte. Kanta gehienekere ahotsaren laguntza dute etadantza eta koreografia batzuk ereprestatu ditugu”, azaldu digu Aldu-natek.

14. emanaldia Altsasu Institutuak kontzertuerraldoiak antolatzen 2002anhasi zen. Orduan Joxan Zabalozen musika irakaslea.

EgitarauaKanta KantariaRolling in the deep AdeleNeskatxo TtakunGogoak Esne BeltzaAmerican land Bruce SpringteenI feel good James BrownBrian boru’s march Irlandar herrikoiaKwai ibaiko zubia Kenneth J. AlfordMad world Gary JulesMartxa baten lehen notak Mikel LaboaGora ta gora beti Oskorri

Asanak taldekoek antzezlana Altsasuinstitutuko DBH 3. eta 4. mailakoikasleendako jokatuko dute gaurgoizean eta, arratsaldean, 19:00etan,Altsasuko Iortia kultur gunean.Sarrera librea

Liburuaren Egunean, pasa denlarunbatean, Migel de Cer-

vantes Saavedra idazlearen

heriotzaren laugarren mendeu-rrena bete zen. Efemeridea gogo-an Altsasu Institutuko antzerkitailerrak, aSanak-ek, lan origi-nala prestatu du Marian Utrerairakaslearekin batera. Asanak-etik jakinarazi dutenez, “presta-tu dugun lanaren aurrean ezd u g u i n o r a xo l a g ab e u t z i

nahi;izan ere, geuk prestatutakoaez da egilearen maisu-lanarenbeste bertsio bat, baizik eta balo-ratzeko aitzakia, lanarekiko guremiresmena adierazteko moduaeta gaurkotasuna emateko auke-ra ematen diguna, azken hauoraindik ere neurri handiagoanlor badaiteke behintzat”.

Larunbatean, 18:30ean, Tafallakokultur gunean ospatuko da. Sarrerakagortuta daude

Nafarroako Haur eta Gaz-tetxo Kantarien Jaialdiakdespeditzeko jaialdi nagu-

sian 200 artistek parte hartukodute. 18 kanta eskainiko dituz-te. Jaialdian parte hartuko dutentaldeen artean Lakuntzako LuisFuentes eskolako eta San Saas-tin musika eskolako talde banaizanen da. Lehenak 4.ak izanendira eszenan eta, bigarrenak,7.ak. Biek jaialdirako gonbida-pena martxoaren 19an Lakun-tzan izan zen jaialdian lortuzuten.

Nafarroako Haur eta Gaztetxo Kantari jaialdiaTaldea / kideak Maila Kanta EgileaLuis Fuentes eskola LH4 Udarako gau luzeak VenddetaAimar Apaolaza, Bakarne Arregi, Nerea Askarai, Saioa Cabrera, Ander Cocera, Andrea Lacalle, Maider Miranda, Uxue Ondarra, Gorka Senar,Leire Urtasun eta Elayne Valverde. San Saastin musika eskola 8-11 urte Txingurriye Martin LarrazaMaialen Nuñez, Lexuri Petriati, Anne Berastegi, Lide San Sebastian, Alain Razkin, Oihan Gorriti, Kitzya Valverde, June Astitz, Maider Miranda,Bakarne Arregi, Aimar Apaolaza, Elayne Valverde, Unax Gaintzarain, Andrea Lacalle, Aimar Ramajo eta Ibon Iribarren.

SarrerakEmanaldi bakoitzako 5 euro.Hiru saioetarako txartelak 12euro.

Egitaraua

Maiatzak 7: Tengamos sexo Maiatzak 14: Urtsua, leyenda deluz y niebla Maiatzak 21:La casa de Bernar-da Alba

Lau sakandar Artea Oinezen

Beste behin ere Nafarroakoikastolen festaren eta artearen

arteko uztartzea eman da eta ArteaOinez erakusketa ikusgai dago.Viana eta Lodosasko ikastolekantolatuta, erakusketa Iruñekogotorlekuko Arma aretoan bisita-tu daiteke, maiatzaren 22ra arte.Ostiralean mustu zuten erakuske-tako komisarioa Nafarroako Ikas-tolen Elkarteko zuzendaria da,Josu Reparaz. Hark 72 artisten 74lanekin osatu du erakusketa, izenezagunekin eta bidea egiten aridiren sortzaileekin. Haien artandaude Jose Ramon Anda, DoraSalazar, Txuspo Poyo eta MikelOkiñena. Iruñearen ondoren,Lodosako Kultur Etxeko Agusti-nos aretoan ikusgai izanen da,maiatzaren 27tik garagarrilaren17ra.

Lakuntzako bi talde Nafarroako Haur eta Gaztetxo Kantariko jaialdi nagusian

Azken ameslariaren kixotekeriak 1. neska eta Dulcinea: Irati Gomez2. neska: Nicole Figueroa3. neska: Munia El Marhoum4. neska: Naroa Cancho5. neska: Ayeisa Moran6. neska: Aicha Bakache7. neska: Fatima El Ogdi8. neska: Nerea Larraza9. neska: Nerea Cano

1. mutila eta pianojolea: ImanolMirandaAma: Alaitz SalgadoIloba: Leire BerastegiSancho: Julen AntonKixote: Xabier ClaverDantzariak: Leire Chamorro eta Alaitz Sorozabal

Antzezleak

Musikaren erraldoiakMusikaren erraldoiakAmateurantzerkiarekin hiruhitzordu Altsasuko VI. Antzerki amateur zikloa,Teatreves, maiatzaren 7an, 14an eta21ean izanen da, larunbatetan,20:00etan

Tarima Bel-tza antzerki

taldeak seiga-r ren ur te zjarraian Tea-tres zikloa antolatu du. Tarima Bel-tzak antzerkira publiko berria era-kartzeko herriko kolektiboen arte-an sarrerak banatuko ditu. AurtenAltsasu Memoria, irakurketa tal-dea eta institutuko antzerki talde-ko kideei emanen dizkiete gonbi-dapenak. +www.guaixe.eus

Musikaren erraldoiak

SAKANAKO ASTEKARIA • 2016ko apirilak 29, ostirala • 2. aroa • 550. zenbakia

G : tenperatura>>Max. °C Min. °C euria l/m2

Irurtzun 18 . . . . . . . . . 3.5 . . . . . . .6Etxarri A. 19.1 . . . . . . . 2.9 . . . . . . .5.6Altsasu 17 . . . . . . . . . 3 . . . . . . . .13.3Aralar 9 . . . . . . . . -2.2 . . . . . .26.6Urbasa 13.5 . . . . . . . 2.5 . . . . . . .4

: eguraldiaasteko >>

Min: 2 Max: 13 Min: 3 Max: 9 Min: 2 Max: 10 Min: 2 Max: 14 Min: 5 Max: 13 Min: 6 Max: 18 Min: 9 Max: 20

ostirala larunbata igandea astelehena asteartea asteazkena osteguna

euria: 8% euria: 38% euria: 20% euria: 8% euria: 15% euria: 13% euria: 15%

Bazkide zozketaAPIRIBILEKOSARIAK:

2.,3. ETA 4. SARIA:Artazako Kanpina: %10eko deskontua.Aquarium: sarrera bat.

Lacturale: esneki lotea.

Gaztezulo: 3 hilabetez doan.

Magna Gurpea: 2 sarrera.

1. SARIA: Ekainberri: 2 sarrera.

Artazako Kanpina:

%10eko deskontua.

Aquarium: sarrera bat.

Lacturale: esneki lotea.

Gaztezulo: 3 hilabetez doan.

Magna Gurpea: 2 sarrera.

: ilargiaren aldia>>ilbehera ilberri ilgora ilbete

30 6 13 21

1.Zer da dantza integrala?Dantza Integralaren oinarriakmugimendu askea eta gorputzadierazpena dira. Hori guztia sor-menarekin uztartuz, pertsoneneta taldearen sormen ahalmena

garatzen da. Mugimendura bide-ratzeko musika, objektuak, meta-

forak, mugimendu kontsignaketa bistaratzeak erabiltzendira. Bideratzaileek, ipuin bat

bailitzan, proposamen bategiten dugu, eta norberakgaratzen du. Gorputzarekinistorio bat kontatuko du nor-banakoak eta taldean sortu-ko da istorioa.

2. Noiz hasi zinen dantzahori barneratzen, norekin?

2010ean hasi nintzen formazioaegiten, Zaragozan Miren Sarale-gi eta Belen Capaperen eskutik.Eurek sortutako formazioa da.Mugimenduaren terapeutak diraeta dantza eta sormenean ere for-matuak daude, Maria Fuxen meto-doarekin. Nik garai honetan adie-razteko beharra sentitzen nuen,askotan hitzek ez zuten asetzennire adierazpen nahia.

3. Zer eskaintzen dizu?Dantza honek asko eskaini dit.Epaiketarik gabeko espazio batsortzen da, unean-unean dauka-danarekin sentimenduak adiera-zi ditzakedan dantza da. Inolakorol edo paperarik segitu gabe.Adierazpen ez berbalaren bitar-tez, adierazten ditugu sentimen-du, irudi, erritmo propioak, fan-tasiak, pertsonaiak … Zu zeu, zeu-re dantza sortzean datza, bizitzarendantza dela ere esan genezake.

4. Zer onura du dantza integralak?Metodo honek mugimendu natu-ral bat garatzeko aukera ematendu. Oso lan askatzailea da, tentsio-ak arinduz. Gure sormena eta senaesnatzen ditugu eta saioetan ger-tatzen dena bizitzarako baliagarriaeginen zaigu. Gure mugak onar-tuz, gure gaitasunei indarra ema-ten ahal diegu.

5. Nola dantzatzen da?Beroketa batekin hasten dira saio-ak, luzapenak, arnasketa eta mugi-mendu gidatua eginez. Ondorensaio horretako gaia edo materia-larekin dinamika ezberdinak egi-teari ekingo diogu, bakarka, bina-ka eta taldeka lan eginez. Amaitze-ko, gehienetan lan plastikoa egitenda eta bukatzeko hitz gutxi batzukkonpartitzen ditugu.

6. Irurtzunen ikastaroak emandituzu. Zer ikas daiteke?Esperientzia bat eramango du etxe-ra parte hartzaileak eta bizitzanbezala, esperientzia guztietatik ikasdezakegu. Eskaintzen dudana espa-zio bat da, espazio zaindua eta gida-tua. Mugimendura bideratzekodinamikak, ariketak, luzamendu,arnasketa, pauta, musika… Gorpu-tzarekin eta dantzarekin harrema-na sortzeko baliagarria da.

7. Ze nolako harrera izan zuenikastaroak? Talde txikia izan gara eta lau saioegin ditugu Irurtzunen. Ongi joanda, jendea sentsazio onarekin ate-ra da bertatik, askatzailea, gozame-na, gauza berriak deskubritzea.Lakuntzan 4 orduko saio bat egingenuen udaberria ospatzeko.

8. Nork dantza dezake, norigomendatuko zenioke?Interesa duen edonorentzat dagoirekia, gaitasun eta adin ezberdi-netako pertsonendako. Tailerre-tan adin mugak jartzen dira hau-rrak eta gazte/helduak banatuaz.Dantza Familian ere egin daiteke,guraso eta haurrak nahastuz. Neresaioetan, 15 urtetik gorakoek egindezakete dantza, eta gaitasun fisi-ko eta psikiko ezberdinetako per-tsonek har dezakete parte.

9. Sakanan ikastaro gehiagoemanen dituzu?Maiatzaren 16an Lakuntzako Kul-tur Etxean, doako saio bat eskai-niko dut, Dantza Integrala froga-tu nahi duen ororentzat, 15urtetikgorakoentzat, 18:30etatik 20:00eta-ra. Hurrengo ikasturtera begira,lehenengo hiru hilabeterako saio-ak egin nahi ditut Lakuntzan (infor-mazioa: garogartzi@gmail.comedo 617 108 633).

10. Topaketak ere izanen dira. Dantza Integral Topaketa maiatza-ren 20tik 22ra eginen dugu Artie-dan. Dantza Integrala ezagutarazieta zabaldu nahi dugu, eta bide batezformazioa egin dugunok topaguneeta esperientzia gune bat izatea.

11. Dantza mota hau nondikdator, nor da aitzindaria?Maria Fux dantzari profesionalargentinarra. Bere lagun batzuenalaba gor-mutuarekin esperimen-tatuz, dantzak onura handiak ekarzitzazkeela ohartu zen, aldaketapertsonal handiak ematen zirelaohartu zen. Hura landuz, Dantza-terapia izenekora arte iritsi arte.

>>11galdera

GaroaGartziandiaDantza integrala

Testua: Maialen Huarte Arano