ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ...

12

Click here to load reader

Upload: piyarerk-bunkoson

Post on 08-Dec-2014

85.007 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

การอ่�านจั�บใจัความสำ�าค�ญและการอ่�านค�ดว�เคราะห์�

ความสำ�าค�ญ             การอ่�านเป็นทั�กษะทั��จำ�าเป็นอ่ย่�างย่��งต่�อ่การศึ�กษาหาความร� � และพั�ฒนาชี�ว�ต่ ซึ่��งนอ่กจำากจำะทั�าให�เก�ดความร� �แล�วย่�งก�อ่ให�เก�ดความสน(กสนานเพัล�ดเพัล�น และส�งเสร�มให�ม�ความค�ดร�เร��มสร�างสรรค)ได�แนวค�ดในการด�าเน�นชี�ว�ต่ การอ่�านจำ�งเป็นห�วใจำขอ่งการศึ�กษาทั(กระด�บ และเป็นเคร-�อ่งม-อ่ในการแสวงหาความร� �เร-�อ่งต่�างๆ             การอ่�านทั��ด�ม�ป็ระส�ทัธิ�ภาพั จำะต่�อ่งอ่�านแล�วจำ�บใจำความได� สร(ป็สาระส�าค�ญขอ่งเร-�อ่งทั��อ่�านได�แต่�การส�ารวจำการป็ระเม�นผลส�มฤทัธิ�4ทัางการเร�ย่นขอ่งผ��เร�ย่นพับว�า ป็5ญหาทั��ส�าค�ญในการอ่�านขอ่งผ��เร�ย่นค-อ่ อ่�านแล�วจำ�บใจำความส�าค�ญไม�ได� ไม�สามารถสร(ป็ป็ระเด7นได� ไม�สามารถแย่กความร� � ข�อ่เทั7จำจำร�ง ข�อ่ค�ดเห7น ไม�สามารถแย่กใจำความส�าค�ญก�บใจำความรอ่งได� ทั�าให�ไม�ได�ร�บป็ระโย่ชีน)จำากการอ่�านเทั�าทั��ควร ทั�9งย่�งเป็นป็5ญหาอ่(ป็สรรคต่�อ่การเร�ย่นร� �และการศึ�กษาว�ชีาต่�างๆด�วย่             หล�กส�ต่รการศึ�กษาข�9นพั-9นฐาน พั(ทัธิศึ�กราชี 2544 ได�ก�าหนดค(ณภาพัขอ่งผ��เร�ย่นด�านความเข�าใจำในการอ่�านไว�ในชี�วงชี�9นเชี�น ชี�9นป็ระถมศึ�กษาป็<ทั�� 1-3 ก�าหนดให�อ่�านแล�ว ..เข�าใจำข�อ่ความทั��อ่�าน..

ชี�วงชี�9น 2 ชี�9นป็ระถมศึ�กษาป็<ทั�� 4-6 ..อ่�านแล�วจำ�บป็ระเด7นส�าค�ญแย่กข�อ่เทั7จำจำร�งและข�อ่ค�ดเห7น ว�เคราะห)ความต่�ความ สร(ป็ความได�.. ชี�วงชี�9นทั�� 3 ค-อ่ม�ธิย่มศึ�กษาป็<ทั�� 1-3 อ่�านแล�วแสดงความค�ดเห7นเชี�ง ว�เคราะห)ป็ระเม�นค�าเร-�อ่งทั��อ่�านอ่ย่�างม�เหต่(ผลและในชี�วงชี�9นป็<ทั�� 4 ชี�9นม�ธิย่มศึ�กษาป็<ทั�� 4-6 อ่�านแล�วสามารถต่�ความ

Page 2: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

แป็ลความ และขย่าย่ความเร-�อ่งทั��อ่ย่�างล�กซึ่�9ง ว�เคราะห) ว�จำารณ) ป็ระเม�นค�าเร-�อ่งทั��อ่�านได�.. ซึ่��งผ��เร�ย่นจำะม�ค(ณภาพัด�งกล�าวได� ต่�อ่งม�ความสามารถในการอ่�านจำ�บใจำความและเข�าใจำเร-�อ่งราวต่�างๆ จำากการอ่�านได�เป็นอ่ย่�างด�

ความห์มาย              การอ่�านจำ�บใจำความ ค-อ่ การอ่�านทั��ม(�งค�นหาสาระขอ่งเร-�อ่งหร-อ่ขอ่งหน�งส-อ่แต่�ละเล�มทั��เป็นส�วนใจำความส�าค�ญ และส�วนขย่าย่ใจำความส�าค�ญขอ่งเร-�อ่ง             ใจำความส�าค�ญขอ่งเร-�อ่ง ค-อ่ ข�อ่ความทั��ม�สาระคล(มข�อ่ความอ่-�นๆ ในย่�อ่หน�าน�9นหร-อ่เร-�อ่งน�9นทั�9งหมด ข�อ่ความอ่-�น ๆ เป็นเพั�ย่งส�วนขย่าย่ใจำความส�าค�ญเทั�าน�9น ข�อ่ความหน��งหร-อ่ต่อ่นหน��งจำะม�ใจำความส�าค�ญทั��ส(ดเพั�ย่งหน��งเด�ย่ว นอ่กน�9นเป็นใจำความรอ่ง ค�าว�าใจำความส�าค�ญน�9 ผ��ร� �ได�เร�ย่กไว�เป็นหลาย่อ่ย่�าง เชี�น ข�อ่ค�ดส�าค�ญขอ่งเร-�อ่ง แก�นขอ่งเร-�อ่ง หร-อ่ ความค�ดหล�ก ขอ่งเร-�อ่งแต่�จำะเป็นอ่ย่�างไรก7ต่าม ใจำความส�าค�ญก7ค-อ่ส��งทั��เป็นสาระทั��ส�าค�ญทั��ส(ดขอ่งเร-�อ่งน��นเอ่ง             ใจำความส�าค�ญส�วนมากจำะม�ล�กษณะเป็นป็ระโย่ค ซึ่��งอ่าจำป็รากฏอ่ย่��ในส�วนใดส�วนหน��งขอ่งย่�อ่หน�าก7ได�             จำ(ดทั��พับใจำความส�าค�ญขอ่งเร-�อ่งในแต่�ละย่�อ่หน�ามากทั��ส(ดค-อ่ ป็ระโย่คทั��อ่ย่��ต่อ่นต่�นย่�อ่หน�า เพัราะผ��เข�ย่นม�กบอ่กป็ระเด7นส�าค�ญไว�ก�อ่น แล�วจำ�งขย่าย่ราย่ละเอ่�ย่ดให�ชี�ดเจำน รอ่งลงมาค-อ่ป็ระโย่คต่อ่นทั�าย่ย่�อ่หน�า โดย่ผ��เข�ย่นจำะบอ่กราย่ละเอ่�ย่ดหร-อ่ป็ระเด7นย่�อ่ย่ก�อ่น แล�วจำ�งสร(ป็ด�วย่ป็ระโย่คทั��เป็นป็ระเด7นไว�ภาย่หล�ง ส�าหร�บจำ(ดทั��พับใจำความส�าค�ญย่ากข�9นก7ค-อ่ ป็ระโย่คต่อ่นกลางย่�อ่หน�า ซึ่��งผ��อ่�านจำะต่�อ่งใชี�ความส�งเกต่และพั�จำารณาให�ด� ส�วนจำ(ดทั��หาใจำความส�าค�ญย่ากทั��ส(ดค-อ่ย่�อ่หน�าทั��ไม�ม�ป็ระโย่คใจำความส�าค�ญป็รากฏชี�ดเจำน อ่าจำม�ป็ระโย่ค หร-อ่อ่าจำอ่ย่��รวมๆก�นในย่�อ่หน�าก7ได� ซึ่��งผ��อ่�านจำะต่�อ่งสร(ป็อ่อ่กมาเอ่ง

Page 3: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

แนวการอ่�านจั�บใจัความ             การอ่�านจำ�บใจำความให�บรรล(จำ(ดป็ระสงค) ม�แนวทัางด�งน�9             1.ต่�9งจำ(ดม(�งหมาย่ในการอ่�านได�ชี�ดเจำน เชี�น อ่�านเพั-�อ่หาความร� � เพั-�อ่ความเพัล�ดพัล�น หร-อ่เพั-�อ่บอ่กเจำต่นาขอ่งผ��เข�ย่น เพัราะจำะเป็นแนวทัางก�าหนดการอ่�านได�อ่ย่�างเหมาะสม และจำ�บใจำความหร-อ่ค�าต่อ่บได�รวดเร7วย่��งข�9น             2.ส�ารวจำส�วนป็ระกอ่บขอ่งหน�งส-อ่อ่ย่�างคร�าวๆ เชี�น ชี-�อ่เร-�อ่ง ค�าน�า สารบ�ญ ค�าชี�9แจำงการใชี�หน�งส-อ่ ภาคผนวก ฯลฯ เพัราะส�วนป็ระกอ่บขอ่งหน�งส-อ่จำะทั�าให�เก�ดความเข�าใจำเก��ย่วก�บเร-�อ่งหร-อ่หน�งส-อ่ทั��อ่�านได�กว�างขวางและรวดเร7ว             3.ทั�าความเข�าใจำล�กษณะขอ่งหน�งส-อ่ว�าป็ระเภทัใด เชี�น สารคด� ต่�ารา บทัความ ฯลฯ ซึ่��งจำะชี�วย่ให�ม�แนวทัางอ่�านจำ�บใจำความส�าค�ญ ได�ง�าย่             4.ใชี�ความสามารถทัางภาษาในด�านการแป็ลความหมาย่ขอ่งค�า ป็ระโย่ค และข�อ่ความต่�างๆอ่ย่�างถ�กต่�อ่งรวดเร7ว             5.ใชี�ป็ระสบการณ)หร-อ่ภ�ม�หล�งเก��ย่วก�บเร-�อ่งทั��อ่�านมาป็ระกอ่บ จำะทั�าความเข�าใจำและจำ�บใจำความทั��อ่�านได�ง�าย่และรวดเร7วข�9น ข�9นต่อ่นการอ่�านจำ�บใจำความ             1.อ่�านผ�านๆโดย่ต่ลอ่ด เพั-�อ่ให�ร� �ว�าเร-�อ่งทั��อ่�านว�าด�วย่เร-�อ่งอ่ะไร จำ(ดใดเป็นจำ(ดส�าค�ญขอ่งเร-�อ่ง             2.อ่�านให�ละเอ่�ย่ด เพั-�อ่ทั�าความเข�าใจำอ่ย่�างชี�ดเจำน ไม�ควรหย่(ดอ่�านระหว�างเร-�อ่งเพัราะจำะทั�าให�ความเข�าใจำไม�ต่�ดต่�อ่ก�น             3.อ่�านซึ่�9าต่อ่นทั��ไม�เข�าใจำ และต่รวจำสอ่บความเข�าใจำบางต่อ่นให�แน�นอ่นถ�กต่�อ่ง

Page 4: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

             4.เร�ย่บเร�ย่งใจำความส�าค�ญขอ่งเร-�อ่งด�วย่ต่นเอ่งแนวการอ่�านจำ�บใจำความ             การอ่�านจำ�บใจำความให�บรรล(จำ(ดป็ระสงค) ม�แนวทัางด�งน�9             1.ต่�9งจำ(ดม(�งหมาย่ในการอ่�านได�ชี�ดเจำน เชี�น อ่�านเพั-�อ่หาความร� � เพั-�อ่ความเพัล�ดพัล�น หร-อ่เพั-�อ่บอ่กเจำต่นาขอ่งผ��เข�ย่น เพัราะจำะเป็นแนวทัางก�าหนดการอ่�านได�อ่ย่�างเหมาะสม และจำ�บใจำความหร-อ่ค�าต่อ่บได�รวดเร7วย่��งข�9น             2.ส�ารวจำส�วนป็ระกอ่บขอ่งหน�งส-อ่อ่ย่�างคร�าวๆ เชี�น ชี-�อ่เร-�อ่ง ค�าน�า สารบ�ญ ค�าชี�9แจำงการใชี�หน�งส-อ่ ภาคผนวก ฯลฯ เพัราะส�วนป็ระกอ่บขอ่งหน�งส-อ่จำะทั�าให�เก�ดความเข�าใจำเก��ย่วก�บเร-�อ่งหร-อ่หน�งส-อ่ทั��อ่�านได�กว�างขวางและรวดเร7ว             3.ทั�าความเข�าใจำล�กษณะขอ่งหน�งส-อ่ว�าป็ระเภทัใด เชี�น สารคด� ต่�ารา บทัความ ฯลฯ ซึ่��งจำะชี�วย่ให�ม�แนวทัางอ่�านจำ�บใจำความส�าค�ญ ได�ง�าย่             4.ใชี�ความสามารถทัางภาษาในด�านการแป็ลความหมาย่ขอ่งค�า ป็ระโย่ค และข�อ่ความต่�างๆอ่ย่�างถ�กต่�อ่งรวดเร7ว             5.ใชี�ป็ระสบการณ)หร-อ่ภ�ม�หล�งเก��ย่วก�บเร-�อ่งทั��อ่�านมาป็ระกอ่บ จำะทั�าความเข�าใจำและจำ�บใจำความทั��อ่�านได�ง�าย่และรวดเร7วข�9น ขั้��นตอ่นการอ่�านจั�บใจัความ             1.อ่�านผ�าน ๆโดย่ต่ลอ่ด เพั-�อ่ให�ร� �ว�าเร-�อ่งทั��อ่�านว�าด�วย่เร-�อ่งอ่ะไร จำ(ดใดเป็นจำ(ดส�าค�ญขอ่งเร-�อ่ง             2.อ่�านให�ละเอ่�ย่ด เพั-�อ่ทั�าความเข�าใจำอ่ย่�างชี�ดเจำน ไม�ควรหย่(ดอ่�านระหว�างเร-�อ่งเพัราะจำะทั�าให�ความเข�าใจำไม�ต่�ดต่�อ่ก�น             3.อ่�านซึ่�9าต่อ่นทั��ไม�เข�าใจำ และต่รวจำสอ่บความเข�าใจำบางต่อ่นให�แน�นอ่นถ�กต่�อ่ง

Page 5: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

             4.เร�ย่บเร�ย่งใจำความส�าค�ญขอ่งเร-�อ่งด�วย่ต่นเอ่ง

การอ่�านว�เคราะห์�ความสำ�าค�ญ             การอ่�านว�เคราะห)เป็นทั�กษะการอ่�านในระด�บทั��ส�งข�9นกว�าการอ่�านทั��วๆไป็ กล�าวค-อ่ ม�ใชี�เป็นเพั�ย่งการอ่�านเพั-�อ่ความร� �และความเพัล�ดเพัล�นเทั�าน�9น แต่�ย่�งต่�อ่งม�การว�เคราะห)ส��งทั��ผ��เข�ย่นได�เข�ย่นในด�านต่�าง ๆ ด�วย่             คร�ควรจำ�ดให�น�กเร�ย่นได�ฝึAกทั�กษะการอ่�านว�เคราะห)อ่ย่�างจำร�งจำ�ง เพั-�อ่น�าไป็ส��การสร�างความร� � ความค�ด การต่�ดส�นใจำแก�ป็5ญหาและสร�างว�ส�ย่ทั�ศึน)ในการด�าเน�นชี�ว�ต่ ความหมาย่             การอ่�านเชี�งว�เคราะห)เป็นการอ่�านหน�งส-อ่แต่�ละเล�มอ่ย่�างละเอ่�ย่ดให�ได�ความครบถ�วนแล�วจำ�งแย่กแย่ะให�ได�ว�าส�วนต่�าง ๆ น�9นม�ความหมาย่และความส�าค�ญอ่ย่�างไรบ�าง แต่�ละด�านส�มพั�นธิ)ก�บส�วนอ่-�น ๆ อ่ย่�างไร ว�ธิ�อ่�านแบบว�เคราะห)น�9 อ่าจำใชี�ว�เคราะห)อ่งค)ป็ระกอ่บขอ่งค�าและวล� การใชี�ค�าในป็ระโย่คว�เคราะห)ส�านวนภาษา จำ(ดป็ระสงค)ขอ่งผ��แต่�ง ไป็จำนถ�งการว�เคราะห)น�ย่ หร-อ่เบ-9อ่งหล�งการจำ�ดทั�าหน�งส-อ่หร-อ่เอ่กสารน�9น             การว�เคราะห)เร-�อ่งทั��อ่�านทั(กชีน�ด ส��งทั��จำะละเลย่เส�ย่ม�ได�ก7ค-อ่ การพั�จำารณาถ�งการใชี�ถ�อ่ย่ค�าส�านวนภาษาว�าม�ความเหมาะสมก�บระด�บ และป็ระเภทัขอ่งงานเข�ย่นหร-อ่ไม� เชี�น ในบทัสนทันาก7ไม�ควรใชี�ภาษาทั��เป็นแบบแผน ควรใชี�ส�านวนให�เหมาะสมก�บสภาพัจำร�งหร-อ่เหมาะ แก�กาลสม�ย่ทั��เหต่(การณ)ในหน�งส-อ่น�9นเก�ดข�9น เป็นต่�น ด�งน�9น การอ่�านว�เคราะห)จำ�งต่�อ่งใชี�เวลาอ่�านมาก และย่��งม�เวลาอ่�านมากก7ย่��งม�โอ่กาสว�เคราะห) ได�ด�มากข�9น การอ่�านในระด�บน�9 ต่�อ่งร� �จำ�กต่�9งค�าถามและจำ�ดระเบ�ย่บเร-�อ่งราวทั��อ่�าน เพั-�อ่จำะได�เข�าใจำเร-�อ่งและความค�ด

Page 6: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

ขอ่งผ��เข�ย่นต่�อ่งการ การว�เคราะห์�การอ่�าน             การว�เคราะห์�การอ่�านประกอ่บด�วย             1.ร�ป็แบบ              2.กลว�ธิ�ในการป็ระพั�นธิ)             3.เน-9อ่หาหร-อ่เน-9อ่เร-�อ่ง             4.ส�านวนภาษา 

กระบวนการว�เคราะห์�             1.ด�ร�ป็แบบขอ่งงานป็ระพั�นธิ)ว�าใชี�ร�ป็แบบใด อ่าจำเป็นน�ทัาน บทัละคร นวน�ย่าย่ เร-�อ่งส�9น บทัร�อ่ย่กรอ่ง หร-อ่บทัควมจำากหน�งส-อ่พั�มพั)             2.แย่กเน-9อ่เร-�อ่งอ่อ่กเป็นส�วนๆ ให�เห7นว�าใครทั�าอ่ะไร ทั��ไหน อ่ย่�างไร เม-�อ่ไร             3.แย่กพั�จำารณาแต่�ละส�วนให�ละเอ่�ย่ดลงไป็ว�าป็ระกอ่บก�นอ่ย่�างไร หร-อ่ป็ระกอ่บด�วย่อ่ะไรบ�าง             4.พั�จำารณาให�เห7นว�าผ��เข�ย่นให�กลว�ธิ�เสนอ่เร-�อ่งอ่ย่�างไร การอ่�านเชิ�งว�เคราะห์�ในขั้��นต�าง ๆ             1.การอ่�านว�เคราะห์�ค�า              การอ่�านว�เคราะห)ค�า เป็นการอ่�านเพั-�อ่ให�ผ��อ่�านแย่กแย่ะถ�อ่ย่ค�าในวล� ป็ระโย่ค หร-อ่ข�อ่ความต่�างๆ โดย่สามารถบอ่กได�ว�า ค�าใดใชี�อ่ย่�างไร ใชี�อ่ย่�างไร ใชี�ผ�ดความหมาย่ ผ�ดหน�าทั��ไม�เหมาะสม ไม�ชี�ดเจำนอ่ย่�างไรควรจำะต่�อ่งหาทัางแก�ไข ป็ร�บป็ร(งอ่ย่�างไร เป็นต่�น เชี�น                           1.อ่ย่�าเอ่าไป็ใชี�ทั�บกระดาษ                           2.ทั��น��ร �บอ่�ดพัระ

Page 7: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

                           3.เขาทั�อ่งเทั��ย่วไป็ทั��วพั�ภพั                           4.เจำ�าอ่าวาสว�ดน�9มรณกรรมเส�ย่แล�ว                2.การอ่�านว�เคราะห์�ประโยค             การอ่�านว�เคราะห)ป็ระโย่ค เป็นการอ่�านเพั-�อ่แย่กแย่ะป็ระโย่คต่�างๆ ว�าเป็นป็ระโย่คทั��ถ�กต่�อ่งชี�ดเจำนหร-อ่ไม� ใชี�ป็ระโย่คผ�ดไป็จำาก แบบแผนขอ่งภาษาอ่ย่�างไร เป็นป็ระโย่คทั��ถ�กต่�อ่งสมบ�รณ)เพั�ย่งใดหร-อ่ไม� ม�หน�วย่ความค�ดในป็ระโย่คขาดเก�นหร-อ่ไม� เร�ย่งล�าด�บความใน ป็ระโย่คทั��ใชี�ได�ถ�กต่�อ่งชี�ดเจำนหร-อ่ไม� ใชี�ฟุ่( Cมเฟุ่Dอ่ย่โดย่ไม�จำ�าเป็นหร-อ่ใชี�ร�ป็ป็ระโย่คทั��ส-�อ่ความหมาย่ไม�ชี�ดเจำนหร-อ่ไม� เม-�อ่พับข�อ่บกพัร�อ่งต่�างๆแล�วก7สามารถแก�ไขให�ถ�กต่�อ่งได� เชี�น                          1) ส(ขภาพัขอ่งคนไทัย่ไม�ด�ส�วนใหญ�                          2) การแก�ป็5ญหาจำราจำรในกร(งเทัพัฯเก�ดการจำลาจำล                          3) ทั(กคนย่�อ่มป็ระสบความส�าเร7จำทั�ามกลางความขย่�นหม��นเพั�ย่ร                          4) เขาม�กจำะเป็นหว�ดในทั(กคร�9งทั��ฝึนเร��มต่ก             3.การอ่�านว�เคราะห)ทั�ศึนะขอ่งผ��แต่�ง              ผ��อ่�านต่�อ่งพั�จำารณาไต่ร�ต่รอ่งให�รอ่บคอ่บว�าผ��เข�ย่นเสนอ่ทั�ศึนะม�น�9าหน�กเหต่(ผลป็ระกอ่บข�อ่เทั7จำจำร�งน�าเชี-�อ่ถ-อ่เพั�ย่งใด เป็นคนมอ่งโลกในแง�ใด เป็นต่�น

             4.การอ่�านว�เคราะห)รส              การอ่�านว�เคราะห)รส หมาย่ถ�ง การอ่�านอ่ย่�างพั�จำารณาถ�งความซึ่าบซึ่�9งป็ระทั�บใจำทั��ได�จำากการอ่�าน ว�ธิ�การทั��จำะทั�าให�เข�าถ�งรสอ่ย่�างล�กซึ่�9ง ค-อ่การว�เคราะห)รสขอ่งเส�ย่งและรสขอ่งภาพั                          4.1 ด�านรสขอ่งเส�ย่ง ผ��อ่�านจำะร� �ส�กได�ชี�ดจำากการอ่�านอ่อ่กเส�ย่งด�งๆไม�ว�าจำะเป็นการอ่�านอ่ย่�างป็กต่�หร-อ่การอ่�านทั�านอ่งเสนาะ จำ�งจำะชี�วย่ให�ร� �ส�กถ�งความไพัเราะขอ่งจำ�งหวะ และความ

Page 8: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

เคล-�อ่นไหว ซึ่��งแฝึงอ่ย่��ในเส�ย่ง ทั�าให�เก�ดความร� �ส�กไป็ต่ามทั�วงทั�านอ่งขอ่งเส�ย่งส�งต่��าจำากเน-9อ่เร-�อ่งทั��อ่�าน                          4.2 ด�านรสขอ่งภาพั เม-�อ่ผ��อ่�านอ่�านแล�วเก�ดความเข�าใจำเร-�อ่ง ในขณะเด�ย่วก�นทั�าให�เห7นภาพัด�วย่ เป็นการสร�างเสร�มให�ผ��อ่�านได�เข�าใจำความหมาย่ การเข�ย่นบรรย่าย่ความด�วย่ถ�อ่ย่ค�าไพัเราะ ทั�9งร�อ่ย่แก�วและร�อ่ย่กรอ่ง ก�อ่ให�เก�ดภาพัข�9นในใจำผ��อ่�าน ทั�าให�เก�ดความเพัล�ดเพัล�นและเข�าใจำความหมาย่ขอ่งเร-�อ่งได�ด�ย่��งข�9น              5.การอ่�านเพั-�อ่ว�เคราะห)ขอ่บเขต่ขอ่งป็5ญหาและการต่�ความเน-9อ่หาขอ่งข�อ่ความ              การอ่�านเชี�งว�เคราะห) ย่�งม�ส��งทั��ต่�อ่งพั�จำารณา ค-อ่ การว�เคราะห)ขอ่บเขต่ขอ่งป็5ญหา และการต่�ความเน-9อ่หาขอ่งหน�งส-อ่ ซึ่��งม�ราย่ละเอ่�ย่ดด�งน�9                          5.1 การว�เคราะห)ขอ่บเขต่ขอ่งป็5ญหา ม�หล�กป็ฏ�บ�ต่�ด�งน�9                                5.1.1 จำ�ดป็ระเภทัหน�งส-อ่ต่ามชีน�ดและเน-9อ่หา หน�งส-อ่แต่�ละป็ระเภทัม�ว�ธิ�อ่�านต่�างก�น ก�อ่นอ่�านต่�อ่งว�เคราะห)ร� �ว�า หน�งส-อ่เล�มน�9นอ่ย่��ในป็ระเภทัใด การแบ�งป็ระเภทัจำะด�แต่�ชี-�อ่เร-�อ่งหร-อ่ล�กษณะภาย่นอ่กเพั�ย่งอ่ย่�างเด�ย่วไม�ได�ต่�อ่งส�ารวจำเน-9อ่หาด�วย่ อ่ย่�างไรก7ต่าม ชี-�อ่เร-�อ่งเป็นส��งแรกทั��ใชี�เป็นแนวทัางได� เพัราะผ��เข�ย่นย่�อ่มต่�อ่งพัย่าย่ามต่�9งชี-�อ่เร-�อ่งให�ต่รงแนวเข�ย่นหร-อ่จำ(ดม(�งหมาย่ในการเข�ย่นขอ่งต่นให�มากทั��ส(ด                                  5.1.2 สร(ป็ให�ส� 9นทั��ส(ดว�า หน�งส-อ่น�9นกล�าวถ�งอ่ะไร หน�งส-อ่ทั��ด�ทั(กเล�มต่�อ่งม�เอ่กภาพั ม�การจำ�ดอ่งค)ป็ระกอ่บขอ่งส�วนย่�อ่ย่อ่ย่�างม�ระเบ�ย่บ ผ��อ่�านต่�อ่งพัย่าย่ามสร(ป็ภาพัด�งกล�าวอ่อ่กมาเพั�ย่ง 1-2 ป็ระโย่คว�า หน�งส-อ่เล�มน�9นม�อ่ะไรเป็นจำ(ดส�าค�ญหร-อ่เป็นแก�นเร-�อ่ง

Page 9: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

แล�วจำ�งหาความส�มพั�นธิ)ก�บส�วนส�าค�ญต่�อ่ไป็                                  5.1.3 ก�าหนดโครงส�งเขป็ขอ่งหน�งส-อ่ เม-�อ่อ่�านต่�อ่งต่�9งป็ระเด7นด�วย่ว�า จำากเอ่กภาพัขอ่งหน�งส-อ่เล�มน�9นม�ส�วนป็ระกอ่บส�าค�ญบ�าง ส�วนทั��ส�าค�ญๆส�มพั�นธิ)ก�นโดย่ต่ลอ่ดหร-อ่ไม� และแต่�ละส�วนก7ม�หน�าทั��ขอ่งต่น สน�บสน(นซึ่��งก�นและก�นหร-อ่ไม�                                 5.1.4 ก�าหนดป็5ญหาทั��ผ��เข�ย่นต่�อ่งการแก� ผ��อ่�านควรพัย่าย่ามอ่�านและค�นพับว�าผ��เข�ย่นเสนอ่ป็5ญหา อ่ะไร อ่ย่�างไร ม�ป็5ญหาย่�อ่ย่อ่ะไร และให�ค�าต่อ่บไว�ต่รงๆหร-อ่ไม� การต่�9งป็5ญหาเป็นว�ธิ�การหน��ง ทั��จำะทั�าให�เข�าใจำเร-�อ่ง แจำ�มแจำ�ง ย่��งต่�9งป็5ญหาได�กว�างขวางล�กซึ่�9งเพั�ย่งใด ย่��งเข�าใจำได�เพั��มข�9นเพั�ย่งน�9น                          5.2 การต่�ความเน-9อ่หาขอ่งหน�งส-อ่ การต่�ความเป็นส��งทั��ผ��อ่�านทั�าความเข�าใจำ ความค�ดขอ่งผ��เข�ย่น พั�จำารณาว�ต่ถ(ป็ระสงค)ขอ่งผ��เข�ย่น ซึ่��งบางคร�9งผ��เข�ย่นไม�ได�บอ่กความหมาย่หร-อ่น�ย่ขอ่งข�อ่ความทั��เข�ย่นอ่อ่กมาต่รงๆ แต่�ผ��อ่�านต่�อ่งอ่าศึ�ย่ความร� �ความเข�าใจำบร�บทัขอ่งเร-�อ่งเป็นอ่ย่�างด� จำ�งจำะต่�ความได�ถ�กต่�อ่ง การทั�าความเข�าใจำความค�ดขอ่งผ��เข�ย่นน�9น ไม�ว�าความค�ดจำะถ�กต่�อ่งหร-อ่ไม�เราจำะเห7นด�วย่หร-อ่ไม�ก7ต่ามแต่�การพัย่าย่ามเข�าใจำเชี�นน�9นทั�าให�เราไม�ว�จำารณ)ผ��เข�ย่นอ่ย่�างไม�ย่(ต่�ธิรรม แต่�จำะพั�จำารณาทั�9งข�อ่ด� ข�อ่บกพัร�อ่ง ขอ่งงานเข�ย่นน�9นอ่ย่�างแจำ�มแจำ�ง การต่�ความเน-9อ่หาขอ่งหน�งส-อ่ม�ราย่ละเอ่�ย่ดต่�างๆ ด�งน�9                                       5.2.1 ต่�ความหมาย่ขอ่งค�าส�าค�ญ และค�นหาป็ระโย่คส�าค�ญทั��ส(ด ผ��อ่�านต่�อ่งพัย่าย่ามเข�าใจำค�าส�าค�ญ และเข�าใจำป็ระเด7นทั��ส�าค�ญทั��ผ��เข�ย่นเสนอ่ เพั-�อ่เข�าใจำความค�ดขอ่งผ��เข�ย่น                                       5.2.2 สร(ป็ความค�ดส�าค�ญขอ่งผ��เข�ย่น โดย่พั�จำารณาว�าป็ระโย่คใดเป็นเหต่( ป็ระโย่คใดเป็นผล ป็ระโย่คใดเป็นข�อ่สร(ป็ ซึ่��งบางคร�9งผ��เข�ย่นไม�ได�สร(ป็ความค�ดอ่อ่กมาให�เห7นชี�ดเจำน แต่�ผ��อ่�านต่�อ่งพัย่าย่ามสร(ป็อ่อ่กมาให�ได�

Page 10: ใบความรู้เรื่องการอ่านจับใจความสำคัญ

                                       5.2.3 ต่�ดส�นว�าอ่ะไรค-อ่การแก�ป็5ญหาขอ่งผ��เข�ย่น เม-�อ่ผ��อ่�านต่�ต่วามส�าค�ญให�ต่รงก�บผ��เข�ย่น เข�าใจำความค�ดส�าค�ญขอ่งผ��เข�ย่น และสร(ป็ความค�ดขอ่งผ��เข�ย่นได�แล�ว ผ��อ่�านก7จำะว�เคราะห)หร-อ่ต่�ดส�นได�ว�า จำากเร-�อ่งราวหร-อ่เหต่(ผลต่�างๆทั��ผ��เข�ย่นน�ามาเสนอ่น�9นม�ความสมเหต่(สมผลหน�กแน�น น�าเชี-�อ่ถ-อ่ได�หร-อ่ไม�เพั�ย่งใด เพั-�อ่น�าไป็ส��การว�จำารณ)หน�งส-อ่เร-�อ่งน�9นๆต่�อ่ไป็