สารบัญ

ขุมทรพัยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวร................................................1หลากหลาย OSS & Freeware ที่มีคุณภาพสําหรับคอมพวิเตอรใชงาน..............................................4เวบ็ STKS ยคุใหมรวมสรางสรรค.....................................................................................................8STKS e-Learning แหลงเรียนรูออนไลนโดย ศวท..........................................................................10Moodle รวมสรางสรรคและเรียนรู e-Learning...............................................................................16สงเสรมิความรู OSS for Library .....................................................................................................17จัดการความรูดวย OSS....................................................................................................................19บริการจัดการงาน ศวท. ดวย Dokuwiki..........................................................................................20หองสมุดดิจทิัลดวย Greenstone......................................................................................................21Koha ระบบหองสมดุอัตโนมัติของ ศวท.........................................................................................22PHPMyLibrary ระบบหองสมุดขนาดเล็กแตมากดวยความสามารถ...............................................22Institutional Repository ดวย Dspace..............................................................................................22สงทาย “OSS & Freeware” เพือ่คนไทย..........................................................................................23

คํานํา

ขุมทรพัยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร – โอเพนซอรสและฟรีแวร แนวทางสงเสรมิการใชงานโปรแกรมในกลุมโอเพนซอรส และฟรีแวรที่ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ศวท.) สํานกังานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) ไดศึกษา วจิยัและเลือกนาํมาใชเปนระบบงานตางๆ จนสามารถแนะนําและสงเสริมใหทาน หรือหนวยงานของทานเลือกใชตามความเหมาะสม

ทั้งนีศ้นูยบริการความรูทางวิทยาศาาสตรและเทคโนโลยี ขอขอบพระคุณ ศ.ดร.ศักรินทรภูมิรัตน ผูอํานวยการ สวทช. ที่ใหความสําคัญและประกาศนโยบายการใชโอเพนซอรสใน สวทช.อยางเปนรูปธรรม ดร.ทวศีักดิ์ กออนนัตกูล รองผูอํานวยการ สวทช. ผูบุกเบกิการใชโอเพนซอรสและเปนครแูนะนําความรูโอเพนซอรสใหกับผูเขยีนเสมอมา อาจารยประดษิฐา ศิริพนัธ รักษาการผูอํานวย ศวท. ที่กรุณาใหโอกาสผูเขียนไดเขียนและพมิพเผยแพร รวมทั้งทกุๆ ทานทั้งในและนอกศวท. ที่กรุณาสนใจอาน และแนะนําเพื่อการปรับปรุงในโอกาสตอไป

จากประสบการณการใชงานภายใน ศวท. ผูเขียนจึงหวังวาเอกสารฉบับนี้จะเปนสื่อกลางถายทอดความรูจากประสบการณจริงใหทานไดพอสมควร และหากมีขอผิดพลาดใดผูเขียนขอนอมรับไว ณ ที่นี้ และหวังวาทานจะแนะนาํกลับมาที่ boonlert@nstda.or.th

ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี7 กรกฎาคม 2551

คํานิยม

ผมขอชื่นชมกบัศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ที่ไดใหความสําคัญกับนโยบายสงเสริมการใชโอเพนซอรสและฟรีแวรของ สวทช. และไดปฏิบัติอยางเปนรูปธรรม อีกทั้งเปนกําลังสําคัญในการเผยแพรความรูสูหนวยงานภายนอก โดยเฉพาะสถานศึกษาอันจะเปนแหลงตนน้ําที่ชวยกระจายความรูสาขานี้ตอไป

การสงเสริมการใชโอเพนซอรสและฟรีแวรจะเปนจุดเริม่ตนในการใชไอซทีีอยางมีคุณธรรม จริยธรรม และลดคาใชจายงบประมาณของหนวยงานลงไดอยางมาก สวทช. และ ศวท.หวงัวาเอกสารเลมนี้จะเปนตัวกระตุนใหกับหนวยงานตางๆ เพื่อนําไปปฏิบัติไดอยางเปนรูปธรรม

(ศักรินทร ภมูิรัตน)ผูอํานวยการ

สํานกังานพฒันาวิทยาศาตรและเทคโนโลยีแหงชาติ9 กรกฎาคม 2551

คํานิยม

ขุมทรพัยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร – โอเพนซอรสและฟรีแวร นบัเปนเอกสารที่มีคณุคาของ สวทช. ฉบับหนึง่ที่ชวยสงเสริม สนับสนุนการใชไอซีทีอยางมีคุณธรรม จริยธรรม และลดคาใชจายงบประมาณของหนวยงาน เรียบเรียงโดยนางสาวสุภาพร ชัยธัมมะปกรณ และนายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศนูยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

สวทช. หวงัวาเอกสารเลมนี้ จะสนับสนนุใหมกีารใชงานโอเพนซอรสและฟรีแวรในประเทศไทยอยางเปนรูปธรรม ถือเปนกาวสําคัญของการใชคอมพิวเตอรของคนไทย และการใชไอซีทีอยางมีคุณคาของประเทศไทย คณะผูจัดทํา หวงัวาจะมีประโยชนตอทุกทานในการทํางานเพื่อประเทศไทยตอไป

(ทวศีักดิ์ กออนนัตกูล)รองผูอํานวย

สํานกังานพฒันาวิทยาศาตรและเทคโนโลยีแหงชาติ9 กรกฎาคม 2551

ขุมทรัพยซอฟตแวรเพ่ือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวร

OSS หรือ Open Source Software ซอฟตแวรที่เปดเผยตนฉบับ มีเสรภีาพในการแจกจายเผยแพรและปรับปรงุ นบัเปนนวตักรรมอันยิ่งใหญนวัตกรรมหนึ่งทีไ่ดรับการยอมรับอยางกวางขวาง จากทกุวงการ ทุกประเทศ อีกทั้งยังสอดคลองกับแนวคดิเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดําริพระบาทสมเดจ็พระเจาอยูหัวทีไ่ดพระราชทานแกพสกนิกรชาวไทย รวมทั้งยังเปนแนวทางที่เปนรูปธรรมในการใช ICT อยางมีคณุธรรมและจรยิธรรม

ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ศวท.) หนวยงานสังกัดสํานกังานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) ไดใหความสําคญักบัการใชงาน และสงเสรมิการใชงาน OSS และ Freeware ตั้งแตระดับบุคคล หนวยงาน องคกร และพนัธมิตร โดย ศวท. ไดนําซอฟตแวรตางๆ ในกลุม OSS มาประยกุตใชและพัฒนาระบบงานตางๆ อันเปนการปรับตนเองและระบบงานขององคกร ในระยะเวลาอันสั้น แตไดผลอยางรวดเร็ว เพราะไมตองมาเริ่มตนวางแผนพฒันาจากเริ่มตน เนื่องจาก ศวท. ไดดําเนนิการศึกษาความสามารถ คณุสมบัติ และฟงกชันการทํางานของซอฟตแวรในกลุม OSS และเลือกใชงานซอฟตแวรที่ศึกษาดําเนนิการติดตั้งปรับปรุง และใชงาน ทั้งนีร้ะบบงานที่ ศวท. ใชประกอบดวยระบบทีเ่ปนระบบงานสํานักงาน เชนซอฟตแวรจัดการงานเอกสาร งานคํานวณ ส่ือนําเสนอ งานกราฟก บริหารโครงการ และระบบงานออนไลนดวยเทคโนโลยีอินเทอรเนต็ ไดแก เว็บไซต ศวท. ระบบ e-Learning ระบบบริหารจัดการความรู และระบบอินทราเนต็ ศวท.

นอกจากการเลือกซอฟตแวรในกลุม OSS แลว ศวท. ไดจัดกิจกรรมสงเสรมิการใชงานOSS และถายทอดความรูใหกบัพันธมิตร โดยเฉพาะภาควชิาบรรณารกัษ สํานกัหอสมดุ หองสมุดสํานกัวทิยบริการ ศนูยสารสนเทศ และผูสนใจทัว่ไป ใหเห็นคุณคาและความสําคัญของการใช ICTอยางมีคณุธรรมและจรยิธรรม การใชซอฟตแวรที่ถูกกฏหมายโดยหลักสูตรและกจิกรรมสมัมนา ฝกอบรมทั้งภาคทฤษฏี และปฏิบัติ ทั้งภายในเขตพื้นที่และตางจังหวดัอยางสม่ําเสมอ โดยไดรับการตอบรับเขาอบรมเปนอยางดี รวมทั้งผูเขารับการอบรมหลายทานก็นําความรูที่ไดรับไปประยุกตใชและเผยแพรตอในองคกร นับเปนการขยายฐานความรูการใช OSS สําหรับการบริหารจัดการทรัพยากรสารสนเทศของ ศวท. อยางเต็มรูปแบบ

ศวท. ยังเลือกใชซอฟตแวรในกลุม Freeware ซ่ึงเปนซอฟตแวรที่อนุญาตใหใชงานไดฟรีไมเสยีคาใชจาย และถูกกฏหมายเปนอกีซอฟตแวรทางเลือกที่ ศวท. เลือกใชงานรวมกับ OSS เพือ่ใหเหมาะสมกับความตองการและระบบงานของ ศวท. สูงสุด

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

1

ตารางระบบงานและซอฟตแวรท่ี ศวท. เลือกใช

ระบบงาน ซอฟตแวร ประเภท

ซอฟตแวรในกลุม Client

ระบบงานเอกสาร ส่ือนําเสนอ OpenOffice.org OSS

เวบ็เบราวเซอร Mozilla FireFox OSS

ปองกนั/กําจัดไวรัส AVG Free Freeware

สรุปการประชุม FreeMind OSS

Compress/Uncompress 7-Zip, IZarc OSS

จัดการคลังภาพ XnView Freeware

ออกแบบตกแตงผลงานกราฟก GIMP OSS

วาดแผนผัง Dia OSS

บริหารจัดการโครงการ OpenProj OSS

Flash Learning Object CamStudio OSS

PDF Converter PDFCreator OSS

Text Editor NotePad ++ OSS

FTP WinSCP, Filzilla OSS

Thai/Eng Dictionary LexiTron Freeware

Citation TextCite, Zotero OSS

Sound Editor Audacity OSS

Screen Capture MWSnap Freeware

Web Generator/Editor NVU, Kompozer OSS

จําลองเครื่องแมขายเวบ็ AppServ, XAMPP OSS

Telnet Putty OSS

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

2

ซอฟตแวรในกลุมเว็บ

ระบบปฏิบัตกิารเครื่องแมขายเวบ็ Ubuntu OSS

เวบ็ไซต ศวท. Joomla OSS

e-Learning LearnSquare, Moodle OSS

Knowledge Community Wordpress, DokuWiki OSS

STKS Intranet Dokuwiki OSS

Digital Library Greenstone OSS

ILS Koha, PHPMyLibrary OSS

Institutional Repository Dspace OSS

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

3

หลากหลาย OSS & Freeware ที่มีคณุภาพสําหรับคอมพวิเตอรใชงาน

สามารถกลาวไดเตม็ปากเตม็คํากว็าไดสําหรับ ศวท. วาเปนกรณีศึกษาในการปรับเปลี่ยนระบบการทํางานของบุคลากร ศวท. ภายในระยะเพียงไมถึงปใหยอมรับและใชงาน OSS &Freeware ดวยความรูสึกที่ดีและเปนรูปรางอยางแทจริง

การเริ่มตนที่ดีของบุคลากร ศวท. ในการใชงานซอฟตแวรอยางเชน OpenOffice.org Writerพิมพงาน สรางสรรคเอกสาร สรางสื่อนําเสนอดวย OpenOffice.org Impress เลือกใช 7-zip หรือIzarc บีบอดัและคลายแฟม .zip แสดงผลภาพจํานวนมากและจดัการภาพดวย XnView และสรางเอกสารฟอรแมต PDF ดวย PDFCreator ทําใหการใช OSS ใน ศวท. เปนไปอยางธรรมชาติ เมื่อมีการปรับเปลี่ยนระบบใหญที่ทํางานผานเวบ็ไซต จึงสามารถกาวสูระบบดงักลาวไดงาย และรวดเร็ว

ปจจบุันคอมพิวเตอรใชงานของบุคลากร ศวท. และคอมพวิเตอรบริการผูใชไดรับการติดตั้งซอฟตแวรในกลุม OSS และ Freeware พรอมใชงาน โดยแตละซอฟตแวรมจีุดเดน ดงันี้

โปรแกรมหลักในการจัดการงานเอกสาร งานคํานวณ และสื่อนําเสนอดวยโปรแกรม OpenOffice.org Writer, Calc และ Impressตามลําดบั ดวยความสามารถที่แลกเปลี่ยนแฟมเอกสารกับMicrosoft Office ได รวมทั้งสงออก (Export) เอกสารเปน PDF ไดทนัที ทําใหสามารถรองรับงานตางๆ ของ ศวท. ไดสะดวก

Mozilla Firefox เวบ็เบราวเซอรจิว๋แตมากดวยความสามารถ โดยเฉพาะการเพิ่มเติม Add-on ที่เหมาะสมกับลักษณะงาน เชนFireBug ผูชวยมือฉมงัสําหรับ Web Master ที่ควรติดตัง้เสริมใหกบัFireFox หรือ Zotero โปรแกรมเสริมจัดการรายการอางอิงหรือบรรณานกุรมที่สุดเจง บนัทึกและสรางรายการบรรณานกุรมไดหลากฟอรแมต รวมทั้งฟงกชันพืน้ฐานเชน ส่ังพิมพเอกสารเว็บไดโดยไมมีปญหาเนือ้หาตกขอบกระดาษ ระบบสบืคนอัตโนมัติของGoogle และ Dict-Longdo ทําใหสืบคนขอมลูไดเร็วและสะดวกการจัดการเว็บไซตดวยแทบ็ และระบบบุคมารคเว็บไซต

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

4

ปญหาไวรัสคอมพิวเตอรเปนปญหาใหญที่แกไมตกมานานแลวการปองกันคือวิธีที่ดีที่สุด ดังนัน้คอมพวิเตอรทุกเครื่องควรตดิตัง้โปรแกรมตรวจสอบและปองกนัไวรัสคอมพิวเตอร และควรหมัน่ปรับปรงุฐานขอมูลไวรัสสม่ําเสมอ AVG Free เปนซอฟตแวรตัวเลือกที่โดดเดนและนาสนใจมากโปรแกรมหนึง่

การประชุมระดมความคดิแลวสรุปออกมาในรูปของผังความคดิหรือ MindMap ไดรับการยอมรับวาเปนรูปแบบการนําเสนอแนวคิดการประชุมที่ไดผลมากวิธีหนึ่ง FreeMind โปรแกรมชวยสรางสรรคผังความคิดที่สวยงาม ใชงานงาย สงออกผังความคิดเปนรายงานสรุปในรูปแบบเอกสาร Word ฟอรแมตOpenOffice.org Writer และนําเสนอผานเว็บดวย FreeMind FlashBrowser

7-Zip และ Izarc โปรแกรมชวยเหลือขนาดเล็กแตแจว สนับสนุนการบีบอัด (Compress) และคลายขอมูล (Uncompress) ขอมูลไดหลายฟอรแมต โดยเฉพาะ .zip ที่ไดรับความนยิมสูง จึงควรเปนซอฟตแวรประจําเครื่องอยางแทจริง

ภาพจํานวนมากจากกลองถายภาพดิจิทัล หรือเครือ่งสแกนภาพเปนปญหาใหญของเกือบทุกคนมาชานาน โดยเฉพาะการจดัการภาพจํานวนมาก เชน การเปลี่ยนชือ่ภาพ การยอภาพ หรือการสืบคนภาพดวย Image Metadata เชน EXIF หรือ IPTC แตดวยความสามารถของ XnView ทําใหงานดังกลาวเปนเรือ่งงาย

GIMP โปรแกรมสุดเจงสําหรับการออกแบบ ตกแตง สรางสรรคงานกราฟกหลากฟอรแมต พรอมดวยเครื่องมอืและฟงกชันทีห่ลากหลาย สนบัสนนุฟอรแมตภาพสําหรับ Adobe PhotoShop ทําใหสามารถทํางานรวมกนัไดเปนอยางดี

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

5

Dia หรือ Diagram วาด/ออกแบบแผนผังตางๆ ไดงายและรวดเร็วจากแมแบบแผนผังที่หลากหลายชุด

โครงการตางๆ บริหารจดัการไดงาย สราง Grant-chart รวดเรว็ตองเลือก OpenProj โปรแกรมบริหารจัดการโครงการที่มากดวยความสามารถที่หลากหลาย นบัเปนอีกโปรแกรมที่ไมควรมองขาม

ส่ือการเรียนการสอนออนไลน หรือ e-Learing Courseware นับเปนสื่อหนึ่งที่มีความสําคัญสูงมากในการเรียนรูดวยตนเองผานระบบ e-Learning การออกแบบสื่อที่ผูเรียนเหน็ภาพการทํางานของโปรแกรมตางๆ เสมือนจริง จงึเปนจุดเดนของการพัฒนาCamStudio นับเปนตัวเลือกที่นาสนใจมากโปรแกรมหนึ่ง เลือกฟอรแมตผลงานไดทั้ง .avi และ .swf

PDFCreator อีกหนึง่ซอฟตแวรเสริมที่ควรมีประจําเครื่อง ชวยใหการแปลงเอกสารจากโปรแกรมตางๆ เปน PDF เปนเรื่องงายและรวดเร็ว

NotePad ++ โปรแกรมจัดการเอกสารหลากฟอรแมต โดยเฉพาะเอกสารเวบ็ทั้ง .html, .xml, .css ชวยใหสามารถสราง และแกไขเอกสารไดงาย รวดเรว็ และสะดวกดวยการบงชี้ดวยสีที่แตกตาง

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

6

เอกสารเวบ็ฟอรแมตตางๆ เมื่อสรางหรือปรับแตงแลวยอมตองโอน (FTP) เขาเครื่องแมขายเว็บ โปรแกรม WinSCP หรือ FilZillaนบัเปนโปรแกรมทางเลือกที่นาสนใจ รองรับ Secure FTP และหลากหลายฟงกชันการทํางาน

คนหาคําศัพทไทย อังกฤษ ทั้งโดยการปอน การคลิกเลือก หรือCross Search ไมใชเร่ืองยากดวย Lexitron โปรแกรมพจนานกุรมไทย อังกฤษที่พัฒนาโดยนกัวิจยัจากเนคเทค

นกัวจิัย นกัวิชาการยอมมปีญหากับการทํารายการอางอิง หรือบรรณานกุรมจากเอกสารจํานวนมาก หรือเวบ็ไซตหลากแหลง แตดวยความสามารถของ TextCite หรือ Zotero ขณะที่ทองเวบ็ หรืออานหนังสือสามารถบันทึกรายการอางอิงไดทันที สงออกเปนรายการอางอิงไดหลายฟอรแมต แบบนีแ้ลวยังไมรีบติดตั้งใชงานอีกหรือครับ

Audacity โปรแกรมบันทึก ตดัตอเสียงในกลุม OSS ที่มากดวยความสามารถจัดการกับเสียง รองรับฟอรแมต .mp3 อีกหนึง่โปรแกรมที่ควรศึกษาและเลือกใชงาน

เอกสารคูมือ ส่ือนําเสนอยอมหนีไมพนการจับภาพจากจอภาพคอมพวิเตอรมานําเสนอ MWSnap โปรแกรม Screen Capture ที่มีลูกเลนที่นาสนใจสําหรับทุกทานที่ตองการจับภาพจอภาพมาแปลงเปนงานพิมพ

ฝกหดัใชงานโปรแกรมเว็บ (Web Application) ไมใชเร่ืองยาก ดวยการจําลองพีซีธรรมดาเปนเครื่องแมขายเวบ็จําลองของ AppServหรือ XAMPP

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

7

เว็บ STKS ยุคใหมรวมสรางสรรค

เวบ็ไซตของศูนยบริการความรูทางวทิยาศาสตรและเทคโนโลยี ทีม่ี URL ในการเขาถึง คือ http://stks.or.th ไดมีการปรบัเปลี่ยนทั้งเทคนิควิธีการพฒันา และการสรางสรรคโดยเลือกใชซอฟตแวรในกลุมOpen Source CMS คือ Joomla ซ่ึงไดรับรางวัล The Best Open Source CMS Award2007 เปนเครื่องมือในการพัฒนา ดวยความสามารถการจัดการเอกสารเว็บที่เปนหมวดหมู รองรับการนําเขา สรางเอกสาร และตรวจสอบเอกสารกอนเผยแพร ทําใหการรวมสรางสรรคเว็บไซตของบุคลากร ศวท. เปนไปไดอยางรวดเร็ว ไดเนือ้หานําเสนอตามภาระความรับผิดชอบของบุคลากรทุกคนในศวท. จึงเปนการนําเทคโนโลยีมาผสมผสานกับแนวทางการทํางานรวมกันแบบออนไลนอยางแทจริง

การพฒันาเว็บไซต ศวท. ดวยJoomla ใชเวลาไมนานก็สามารถเปดเว็บไซตได (ธันวาคม พ.ศ. 2550) และดวยความรวมมือของทุกคนใน ศวท. ที่ชวยกันสรางสรรคเนื้อหา ทําใหจํานวนเนื้อหาในเว็บไซตมีจํานวนพอสมควรในเวลาอันสั้น และเปนขอมูลที่หลากหลาย หลากหมวดหมู หลากฟอรแมต สงผลใหจํานวนผูเขาชมเว็บ ศวท.มีจํานวนเพิม่ขึ้นตามลําดบั

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

8

ไตรมาส เดือน จํานวนคน จํานวนคนตอวัน

1 ธ.ค. 7,475 249

2 ม.ค. 27,547 918

2 ก.พ. 87,126 2904

2 ม.ีค. 178,237 5941

3 เม.ย. 167,692 5590

3 พ.ค. 203,280 6776

3 มิ.ย. 340,357 11345ขอมูล ณ วันที่ 2 กรกฎาคม 2551

เนื้อหาที่นําเสนอในเวบ็ไซต ศวท. มหีลากหลาย สามารถแบงเปนหมวดใหญๆ ไดดังนี้

● แนะนํา ศวท. และกิจกรรมตางๆ ของ ศวท. ● คลังดาวนโหลด คลังภาพ คลังขาว และคลังเว็บไซตแนะนํา● คลังความรู ที่บริการสาระความรูหลากหลายรูปแบบ ทั้งหนังสอืแนะนํา ส่ือสาระ

ความรูออนไลน สารสนเทศวเิคราะห e-Book e-Presentation และ e-Learning● ฐานขอมูลออนไลนที่ ศวท. บอกรับเปนสมาชิกและพัฒนาขึ้นมา

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

9

STKS e-Learning แหลงเรียนรูออนไลนโดย ศวท.

ศวท. ใหความสําคัญกับการพฒันาสื่อการเรียนการสอน และสือ่เรียนรูดวยตนเองดวยเทคโนโลยี e-Learning ในระบบเปด โดยเลือกใชโปรแกรม LearnSquare ซ่ึงเปนซอฟตแวรบริหารจัดการการเรียนการสอนระบบเปด (Open Source LMS: Learning Management System) ที่พฒันาโดยนักวิจยัจากศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนกิสและคอมพวิเตอรแหงชาต ิ(เนคเทค) นํามาพัฒนาเปนเวบ็ไซตเรียนรูออนไลนของ ศวท. ที่เรียกชมไดที่ http://stks.or.th/elearning

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

10

เนื้อหาที่นําเสนอประกอบดวยเนือ้หาหลากหลายสาขา โดยเฉพาะสาขาเทคโนโลยีสารสนเทศ และคอมพวิเตอร โดยพฒันาสือ่ในฟอรแมตตางๆ อันเปนผลจากการศึกษาและพัฒนาตามภาระงานพัฒนาสื่อสาระดิจิทัล เพื่อศึกษาและเลือกใชส่ือที่เหมาะสมกบัผูเรียนและเทคโนโลยีที่แตกตางกัน นอกจากนีเ้นื้อหาทกุเนือ้หาสามารถสงออกเปนบทเรยีนออฟไลน (Offline) ตามมาตรฐาน SCORM ไดทันที ซ่ึงจะสงตอยอดใหเกิดคลังวัตถุการเรียนรูระบบเปด (Open DigitalLearning Object Repository) ของ ศวท. ตอไป

ปจจบุันเนือ้หาที่นําเสนอในเว็บไซต STKS e-Learning มดีังนี้

1. การออกแบบพัฒนาเว็บไซต

● dw001 : Macromedia Dreamweaver● dw002 : การจัดการไฟลเอกสารเว็บ● dw003 : การสรางเว็บไซต● dw004 : เทคนคิการสรางเว็บดวย Dreamweaver● dw005 : เทคโนโลยเีว็บ● dw006 : ความรูเกีย่วกับภาษา HTML● dw008 : เวบ็สําเร็จรูปดวย CMS & Generator● dw009 : JavaScript

2. การพฒันาหนังสืออิเล็กทรอนิกส

● eb001 : หนงัสืออิเล็กทรอนิกส● eb002 : การพัฒนา Multimedia e-Book ดวย FlipAlbum● eb003 : การสรางเอกสาร PDF● eb004 : Multimedia e-Book ดวย Desktop Author● eb005 : เอกสารอิเล็กทรอนิกสเพื่อการเรียนรู (e-Book)

3. e-Learning

● el001 : ความรูเกีย่วกับ e-Learning● el002 : การนําบทเรียนเขา LearnSquare● el003 : ซอฟตแวรจัดการ e-Learning : Moodle● el004 : การฝกอบรมดวยส่ือมัลติมีเดีย● el005 : การพฒันาสือ่เรียนรูดิจิทัล (e-Courseware)● el006 : การสรางสื่อ e-Learning ดวย Macromedia Captivate

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

11

● el007 : ซอฟตแวรจัดการระบบการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกสLearnSquare

● el008 : หลักการและวธีิการพัฒนา e-Learning4. Mutimedia ดวย Flash

● fl001 : เร่ิมตนกับ Flash● fl002 : การทํางานกับไฟล Flash● fl003 : ทํางานกับ Multimedia● fl004 : สรางสรรค Flash Movie ดวย Swish● fl005 : Macromedia Flash for e-Learning● fl006 : Flash ActionScript● fl007 : สรางสรรคผลงานดวย Flash

5. GreenStone หองสมุดดิจทิัล

● gs001 : สรางหองสมุดดิจิทัลดวย Greenstone● gs002 : การปรับแตงระบบ

6. Graphics Tools

● gt001 : การใชงานโปรแกรม XnView● gt002 : เทคนิคการสรางงาน Graphics ดวย Photoshop● gt003 : ความรูเกีย่วกับงานกราฟก● gt004 : GIMP● gt005 : จับภาพใสจอดวย Screen Capture● gt006 : สรางสรรคงานกราฟกดวย Adobe Photoshop● gt007 : PhotoShop ActionScript

7. การประยกุตใช ICT ในการเรียนการสอน

● ed001 : สไลดความรูตางๆ ในสาขาเทคโนโลยกีารศึกษา● ed002 : พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาต ิพ.ศ. 2542● ed003 : OSS & Feeware เพือ่การเรียนการสอน

8. ความรูเกีย่วกับคําสั่งของ Linux

● li001 : คําสั่งเบื้องตนของ Linux

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

12

9. OpenOffice.org

● oo000 : เร่ิมตนกับ Open Source Software & OpenOffice.org● oo001 : เร่ิมตนกับ OpenOffice.org Writer● oo002 : การสรางจดหมายราชการ● oo003 : การสรางรายงานการประชุม● oo004 : การสรางรายงานบัญชี● oo005 : การสรางบัญชีรายช่ือ● oo006 : การทํา Mail Merge● oo007 : การสรางแผนพับ● oo008 : การออกแบบโปสเตอร● oo009 : แบบฟอรมและแมแบบเอกสาร● oo010 : เอกสารรูปเลม● oo011 : เร่ิมตนกับ OpenOffice.org Calc● oo012 : การสรางรายงานประจําปดวย OpenOffice.org Calc● oo013 : การนําเสนอขอมูลดวยกราฟ● oo014 : การจัดการฐานขอมูลดวย OpenOffice.org Calc● oo015 : สูตรการคํานวณของ OpenOffice.org Calc● oo016 : ฟงกชันการคํานวณของ OpenOffice.org Calc● oo017 : การสรางฟอรม● oo018 : การสราง Mail Merge ดวย OpenOffice.org Calc● oo019 : จําไดไหมรูจัก Impress คร้ังแรก เมื่อไร อยางไร● oo020 : ปรับเปลี่ยนงานพรีเซนเทชั่นอยางไร ใหนาสนใจ และตรงใจ● oo021 : พลิกโฉมงานพรีเซนเทชัน่ในสไตลตวัเอง● oo022 : พิมพงานอยางสรางสรรค สําหรับงานพรีเซนเทชัน่● oo023 : เครือ่งมือเด็ดโดนใจ สรางพรีเซนเทชัน่อยางมือโปร● oo024 : เคล็ด(ไม)ลับพิชิตงานพรเีซน็เทชัน่● oo025 : ทํางานกับ OpenOffice.org Calc● oo026 : การสรางสูตรสมการดวย OpenOffice.org Math● oo027 : แนะนํา OpenOffice.org Base

10. เรียนรูกับ MicroWorlds Pro

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

13

● cs000 : รูจักกับ MicroWorlds● cs001 : สรุปคําสัง่พี้นฐาน● cs002 : ตวัอยางผลงาน

11. Microsoft Office

● ms001 : Microsoft Excel● ms002 : Microsoft Word● ms003 : เทคนคิการใชงาน MS Excel

12. Joomla เครือ่งมือพฒันาเวบ็มืออาชีพ

● jo001 : พฒันาเวบ็ไซตดวย Joomla

13. สนุกกับภาษาไทย

● th001 : รูจักกับสภุาษิต สํานวน คําพงัเพยไทยผาน flash movies

14. Blog ชุมชนออนไลน

● bl001 : สรางสรรเวบ็ชุมชนออนไลนดวย Blog

15. Multimedia Tools

● mm001 : ส่ือมัลติมีเดยีดวย Macromedia Director● mm002 : เทคโนโลยีเสยีง

16. Web Accessibility

● wa001 : การลงรหัส HTML ตามมาตรฐาน Web Accessibility

17. Computer Technology

● cp001 : ประวัติคอมพวิเตอร● cp002 : ระบบคอมพิวเตอร● cp003 : ระบบจํานวน● cp004 : การประยกุตใชงานคอมพิวเตอร● cp005 : เทคโนโลยีสารสนเทศ● cp006 : บทความ สาระนารูเกีย่วกับเทคโนโลยี ECTI

18. การจัดการสารสนเทศ

● lb001 : CyberTools

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

14

19. Open source software

● os001 : ความรูเกีย่วกับ Open Source● os002 : เครือ่งมือจัดการเวบ็ไซต● os003 : ส่ือกราฟกและมัลติมเีดยี● os004 : จําลองเครือ่งพีซีเปน Server● os005 : บีบอัดไฟลใหเล็กกอนใชงาน● os006 : รักษาความปลอดภยัคอมพิวเตอรดวย OSS

รูปบทเรียน Flash Movie “กบในกะลา”

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

15

Moodle รวมสรางสรรคและเรียนรู e-Learning

การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบ e-Learning สําหรับหนวยงานพันธมิตรที่ตองการระบบการเรียนการสอนแบบรวมสรางสรรคและเรียนรูผานเครื่องมือที่หลากหลาย เพือ่ใหสอดคลองกับระบบการเรียนการสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ศวท. ไดแนะนําใหหนวยงานดงักลาวเลือกใช Moodle ซอฟตแวรจัดการการเรียนการสอนอิเล็กทรอนกิส (LMS: Learning ManagementSystem) ตัวอยาง การแนะนําใหกับโรงเรียนจติรลดา ฝายประถม พฒันาเว็บไซต e-Learning ดวยMoodle อันจะเปนชองทางสรางสรรคความรูรวมกันทั้งครู และนักเรยีน หรือนักเรียนกับนกัเรยีน

Moodle เปน LMS ที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อใหจัดกระบวนการเรียนการสอนในรูปแบบอิเล็กทรอนิกสที่สอดรับกับปรชัญาการศึกษาทั้งรูปแบบการเรียนรูแบบสรางองคความรูดวยตนเอง(Constructivism) การเรียนรูแบบคิดเอง สรางเอง (Constructionvism) การเรียนรูแบบสรางองคความรูในสังคม (Social Constructivism) หรือการเรียนรูรวมกนัเปนหมูคณะ และการเรยีนรูแบบเชื่อมโยงและการแยกสวนความรู (Connected and Separated Knowing)

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

16

สงเสริมความรู OSS for Library

กจิกรรมเดนอีกกิจกรรมหนึ่งของ ศวท. คือ การสงเสรมิความรูเกี่ยวกบัการประยกุตใชOSS & Freeware ออกสูภายนอก ศวท. และสวทช. ผานหลักสูตรฝกอบรมสัมมนาและใหบริการความรูในการเปนวิทยากรหนวยงานตางๆ

ในชวง 3 ไตรมาสของปงบประมาณ 2551 ศวท. ไดจัดกิจกรรมฝกอบรม 57 คร้ังโดยแบงเปนการอบรมที่เกีย่วกับ OSS จํานวน 21 คร้ัง รายละเอียดดังนี้

ประเภท ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ยอดรวมหลักสตูร OSS 3 11 7 21หลักสตูรอื่นๆ 9 22 5 36รวม 12 33 12 57

1. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare คณะศึกษาศาสตร มหาวทิยาลัยเกษตรศาสตร วนัที่ 4 ตุลาคม 2550

2. หลักสูตรการสงเสริมการใช OSS ในหองสมุดงานสัมมนาวชิาการ วนัที่ 16ธันวาคม 2550

3. หลักสูตรการสงเสริมการใช Greenstone วนัที่ 17-18 ธันวาคม 25504. หลักสูตร Open Source Software & OpenOffice.org งานประชุมวชิาการ

WUNCA#18 วนัที่ 10 มกราคม 25515. หลักสูตร Open Source Software & OpenOffice.org (ภาคปฏิบัติ) งานประชุม

วชิาการ WUNCA#18 วนัที่ 11 มกราคม 25516. หลักสูตร OpenOffice.org การบินไทย วันที่ 21 - 22 มกราคม 25517. หลักสูตร OpenOffice.org การบินไทย วันที่ 31 มกราคม - 1 กมุภาพันธ 25518. หลักสูตร Open Souce Software & OpenOffice.org วนัที่ 7 - 8 กมุภาพันธ 25519. โครงการอบรมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตรหลักสตูร ตูเอกสาร

อิเล็กทรอนิกสในระบบ Open Source Dspace วนัที่ 27 มีนาคม 255110. หลักสูตร Open Source & OpenOffice.org สํานกัหอสมุด ม.เกษตรฯ วันที่ 4 - 5

มีนาคม 255111. หลักสูตร Joomla กับ Web Accessibility วนัที่ 7 มีนาคม 2551

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

17

12. หลักสูตรการพัฒนา Digital Library ภาควชิาบรรณารักษ ม.บูรพา วนัที่ 14มีนาคม 2551

13. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare สํานักงานปองกนัและควบคุมโรคที่ 8 นครสวรรค วันที่ 17 - 19 มีนาคม 2551

14. หลักสูตร OpenOffice.org Calc บริษัทการบินไทยจํากดั (มหาชน) วันที่ 24 - 25มีนาคม 2551

15. หลักสูตร OpenOffice.org บริษัทการบินไทยจํากัด (มหาชน) วนัที่ 1 - 4 เมษายน2551

16. หลักสูตรการพัฒนาเวบ็ไซตดวย Joomla วันที่ 9 - 10 เมษายน 255117. หลักสูตรการพัฒนาเวบ็ไซตดวย Joomla วันที่ 19 - 20 เมษายน 255118. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare สํานักงานปองกนัควบคมุโรคที่

8 จ.นครสวรรค 23 เมษายน 255119. หลักสูตรการพัฒนาหองสมุดดิจทิัลดวย Greenstone วันที่ 7 - 8 พฤษภาคม 2551

ณ สํานักวทิยบรกิารและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวทิยาลัยราชภฎัรําไพพรรณีจนัทบุรี

20. หลักสูตรการพฒันา e-Learning ดวย LearnSquare คณาจารยมหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร วันที่ 11 พฤษภาคม 2551

21. หลักสูตรการพัฒนาเวบ็ไซตดวย Joomla วันที่ 16 พฤษภาคม 2551

ผลที่ไดจากการจัดหลักสูตรฝกอบรมสัมมนา และใหบริการความรูคือ หนวยงานหลายหนวยงานใหความสนใจนําซอฟตแวรในกลุม OSS & Freeware ที่ ศวท. แนะนํากลับไปปรับระบบการใหบริการผูใช และเลือกใชโปรแกรมหลายโปรแกรมพัฒนาระบบงานออนไลน เชน การพัฒนาหองสมุดดิจทิัลดวย Greenstone ของมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ และกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข การพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla และบางสถาบันการศึกษากน็ําไปใชเปนเครื่องมือการเรียนการสอน การวิจยัของนกัศึกษาทั้งระดับปริญญาตรี และปริญญาโท เชน ภาควิชาบรรณารกัษศาสตร มหาวทิยาลัยเชียงใหม มหาวิทยาลัยขอนแกน มหาวทิยาลัยราชภัฏรําไพพรรณีมหาวทิยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยแมโจ และมหาวิทยาลัยหอการคาไทย เปนตน

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

18

จดัการความรูดวย OSS

การจัดการความรู (Knowledge Management) ปจจยัสําคัญในการนําพาองคกรสูองคกรแหงเรยีนรูเปนภารกจิหนึ่งที่ ศวท. ใหความสําคัญและสนใจ โดยเลือกใชซอฟตแวรที่เหมาะสมจากกลุม OSS มาพฒันาเปนเครื่องมือสําหรับจัดการความรูของบุคลากรทั้งภายในและภายนอก ศวท.เครื่องมือสําคัญชิ้นหนึ่งของ ศวท. คือ เว็บไซต STKS Blog พฒันาจากซอฟตแวร Wordpress ที่มาดวยฟงกชันการทํางานหลากหลาย สรางและแบงปนเนือ้หาความรูไดดวยจากระบบ WYSIWYGEditor ทําใหบุคลากร ศวท. มีความสนุกกับการรวมกนัเขียน รวมกนับอกเลา แบงปนความรูของตนเองใหกับผูอ่ืนๆ และแลกเปลี่ยนเรยีนรูดวยกัน

WordPress เปนซอฟตแวรในกลุม OSS ที่รองรับการสรางสรรคเนื้อหารูปแบบ Blog (Web Log) หรือไดอารีออนไลนประจําตัว จึงออกแบบมาใหรองรับการใชงานจากผูใชทุกกลุมดวยเครื่องมือทํางานที่คลายกับการพิมพงานดวย WordProcessor ที่คุนเคยกันอยูแลว แตมีความสามารถจัดหมวดหมูเอกสาร การกรองเนือ้หาตามวนัที่สรางเอกสาร และการระบุคําคนดวย Tag เพื่อแสดงถึงจํานวนเนื้อหาดวย Tag Clound

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

19

บริการจัดการงาน ศวท. ดวย Dokuwiki

ศวท. ไดจัดทําระบบบริหารจดัการงานภายใน ศวท. เชน รายงานการประชุม การตดิตามงาน การนําเสนอโครงการและพิจารณาโครงการ ตลอดจนการสื่อสารภายในทุกหมวดเนื้อหาภายใตเวบ็ไซต STKS Intranet โดยเลือก OSS ที่ทํางานในลักษณะ Wiki มาเปนเครื่องมือหลัก

Dokuwiki คอื ซอฟตแวรจัดการ Wiki ในกลุม OSS ที่เลือกใช ดวยความสามารถการจัดการหมวดหมูเอกสาร การจัดการบัญชีผูใช การกําหนดสทิธิ์การเขาถึงเนื้อหาแตละหนาเอกสาร อีกทั้งรูปแบบคําสัง่ที่งายในการปอนหรือสรางเอกสาร และฟงกชันเสริมที่หลากหลาย เชน การนําเสนอออนไลนจากเนื้อหาที่สรางตามฟอรแมต Wiki การสงออกเอกสารเปน OpenOffice.org Writerเปนตน

นอกจากนี้ Dokuwiki ยังบนัทึกการแกไขขอมูลทุกเวอรช่ัน ทําใหแสดงประวัติการแกไขขอมูลและยอนขอมูลกลับไดทุกเวอรช่ัน เหมาะสําหรับการทํารายงานการประชุมออนไลน หรือการจัดการบริหารโครงการของหนวยงาน นับเปนระบบอนิทราเน็ต (Intranet) หนวยงานฉบับเล็กแตมากดวยความสามารถไดงาย และรวดเร็ว

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

20

หองสมุดดิจทิลัดวย Greenstone

หองสมุดดิจทิัล นวตักรรมหนึ่งในวงการหองสมุดที่ไดรับความนยิมสูงมานวัตกรรมหนึง่โดยการสรางชุดขอมูล หรือ Collection ที่ตองการแลวในฟอรแมตดจิิทัลแลวใชเครื่องมือมาบริหารจัดการ จัดหมวดหมู และบริการสืบคนออนไลน

Greenstone นับเปนเครื่องมือจัดการหองสมุดดจิิทัลฉบับออนไลนที่มีความสามารถมากรองรับเอกสารดิจิทัลไดทกุฟอรแมต อีกทั้งสนบัสนนุชุดเมทาดาทาไดตามความตองการของผูใชเชน Dublin Core หรือ LOM (Learning Object Metadata) สําหรับวตัถุการเรียนรู (LearningObjects) ผลงานของ Greenstone สามารถสงออก (Export) เปนสื่อ CD หรือ DVD พรอมใชงานได

Greenstone นอกจากทําหองสมดุดิจิทัลที่ใหบริการจัดเก็บ และสืบคนเอกสารดิจิทัลหลากฟอรแมต หลากเมทาดาทาแลว ยังเหมาะสําหรับนําไปพฒันาหอจดหมายเหตุฉบับออนไลนไดอีกดวย จึงเปนเครือ่งมือที่นาสนใจมาก

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

21

การจดัการหองสมดุอตัโนมัตดิวย Koha

Koha เปนโอเพนซอรสซอฟตแวรในการจัดการหองสมดุอัตโนมตัิแบบบูรณาการตัวแรกซ่ึง ศวท. ไดศึกษาและพัฒนาจนสามารถรองรับการทํางานของหองสมุดในโมดลูตาง ๆ นบัวาเปนความภาคภูมิใจของ ศวท. ที่เปนผูบุกเบกิการพัฒนาและการใชโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติแบบบูรณาการที่เปนโอเพนซอรสและเต็มรูปแบบเปนแหงแรกในประเทศไทย และยังเปนหองสมุดตนแบบสําหรับหองสมุดขนาดกลางและหองสมุดขนาดเลก็ในการนําโปรแกรมหองสมดุอตัโนมตัิมาใชโดยไมตองเสียคาใชจายเทากับโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติเชิงพาณชิยทีใ่ชกนัอยางแพรหลายในประเทศไทย นอกเหนือจากการศึกษาและพัฒนาโปรแกรมเพื่อการใชงานแลว ศวท. ยนิดทีี่จะเปนศนูยประสานงานและเผยแพรการใชโปรแกรม Koha ในประเทศไทย เพื่อเผยแพรการใช ฝกอบรมใหแพรหลายในวงกวางมากขึน้ และรวมพัฒนาโปรแกรมดวยกนั

PHPMyLibrary ระบบหองสมดุขนาดเล็กแตมากดวยความสามารถ

นอกจาก Koha แลว ศวท. ยังไดศึกษาระบบหองสมุดอัตโนมัติสําหรับหองสมุดขนาดเลก็แตตองการความสามารถยืม/คืน จัดการบัตรรายการ และวารสารพรอมระบบ Web OPAC โดยไดแนะนํา PHPMyLibrary ซอฟตแวรจัดการหองสมุดอัตโนมัตอีิกโปรแกรมใหกับผูสนใจอีกโปรแกรมหนึ่ง

DSpace กับการจดัการภูมิปญญาดิจิทัล สวทช.

ภูมิปญญาอันเปนทรัพยสินจากความคิด การคนควา การวจิัย ของบุคลากร สวทช. นบัวาเปนขุมทรัพยของการวจิัยตามยุทธศาสตรของประเทศชาติ ซ่ึงถามไิดมกีารวางแผนในการบริหารจัดการ นบัวนัทรพัยสินทางความคิดเหลานั้น กจ็ะสูญหายไปจากโลก ศวท. จึงไดนาํโปรแกรมDSpace มาใชในการจดัเก็บภมูปิญญาดิจทิัลเหลานีไ้ว ดวยการทํางานของโปรแกรมที่สามารถรับผลงานของชุมชนใน สวทช. ไดโดยตรง มรีะบบการประเมินผลงาน มีระบบสงวนรักษาแฟมขอมูลที่นําเขาในรูปแบบตาง ๆ กนั ทําให DSpace นอกเหนอืจากการทําหนาที่เปนคลังเก็บ (Repository)ยังสามารถนาํไปพัฒนาเปนระบบ Knowledge Repository ไดตอไปอกีดวย โดย ศวท. ทําหนาที่ในการพฒันาระบบการทํางานใหสอดคลองกับสภาพแวดลอมของ สวทช. และใหเอื้อประโยชนสูงสุดกับชุมชน และสังคมภายนอกในการใชความรูจากคลังปญญาดิจิทัล สวทช.

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

22

สงทาย “OSS & Freeware” เพ่ือคนไทย

ศวท. หวงัวาการเริ่มตนกับ OSS & Freeware ของ ศวท. คงเปนจุดเริ่มตนสําหรับทุกทานและทกุหนวยงานไดเปนอยางดี ทั้งนี้ ศวท. พรอมที่จะรวมกาวเดนิไปบนถนนเสน OSS &Freeware กับทกุทานในรปูแบบความรวมมือทางวิชาการเพื่อพฒันานวัตกรรมนีใ้หยืนยาว และมั่นคง ทั้งนีเ้นื้อหาตางๆ ทีเ่กี่ยวกับซอฟตแวรที่ไดแนะนาํในเอกสารฉบับนี้ ศวท. ไดจัดทําและนําเสนอผานเว็บไซต ศวท. (http://stks.or.th) และเว็บไซต e-Learning (http://stks.or.th/elearning)

อยางไรก็ตาม “การเลือกใช OSS & Freeware” ไมไดหมายความ ทานหรือหนวยงานของทานจะไมตองเสยีคาใชจายใดๆ คือไดฟรีทุกอยาง แต ศวท. อยากใหคําแนะนําวา ทานยงัคงตองมกีารจัดสรรงบประมาณเพือ่การพฒันา OSS ใหเหมาะสมกบัความตองการของทาน เพียงแตคาใชจายระยะยาว เชน คาดูแลรักษา รายจายรายปจะลดนอยลงอยางเชนไดชัด

นอกจากนี้ซอฟตแวรที่แนะนําสวนมากยังทํางานกับระบบปฏิบัติการ Micrsoft Windowsซ่ึงทานยังคงตองจายคาลิขสทิธิ์โปรแกรมนีเ้ชนกัน ดงันั้นการเริ่มตนกบั OSS & Freeware ศวท. หวงัวา ทานคงจะเปดใจที่จะพัฒนาดวยเงินงบประมาณสวนหนึง่ และความคุมทุนจะตามมาในปถัดไปเองครับ

เร่ือง: ขมุทรัพยซอฟตแวรเพือ่ใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรแีวรขมุโดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย

23