เอกสารอาช

69
บบบบบ 1 บบบบบบบบบบบ บบบบบบบบ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ (SpecialCrime) บบ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจ 40 จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจ จจจจจจจ 1-จจจจจจจจจจ 10 จ จจ จจจจจ จจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจ จจจจจ จจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจ จจจจจจจ จจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ (Formal Economy) จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จ จ จ จ จ จ จ จ จ จ จ (Gross Domestic Product :GDP) จจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจจจจ จจจจจจจจจ จจจจจ GDP จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ 6 จจจจจจจจจจจ จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจ จจจ 1

Upload: -

Post on 17-Aug-2014

138 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

บทท 1แนวคดทฤษฎ ความหมาย

และประเภทอาชญากรรมพเศษ (SpecialCrime)

ส ภ า พ ค ว า ม เ ป น ม าจากแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชวง 40 ปทผานมาประเทศไทยได

พฒนาประเทศ ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1-ถงฉบบท 10 ทใชใน

ปจจบน ทำาใหเกดความเจรญเตบโตและพฒนาทางดานตางๆ ทงเศรษฐกจ สงคม การเมองฯลฯ

เพมมากขน เนองจากคนในชาตรวมกน สรางงาน และกจกรรมทางเศรษฐกจทงภาคการผลต

การเงน การคา การบรการทมการจดทะเบยนถกตองตามกฎหมายอนเปนเศรษฐกจในระบบ

(Formal Economy) โดยมผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product :GDP)

เปนตวชวด ขนาดของเศรษฐกจของประเทศวามความเตบโตมากนอยเพยงใด ซงในปจจบน

พบวา GDP ของประเทศไทยมมลคาสงถง 6 ลานลานบาท หรอมขนาดเศรษฐกจทขยายตว

ขนาดใหญตดอน ดบ 1ใน 30 ประเทศแรกจาก 208 ประเทศทวโลก นอกจากกจกรรมทาง

เศรษฐกจในระบบแลวยงมกจกรรมทางเศรษฐกจอกดานหนงทเปนกจกรรมทางเศรษฐกจท

1

ไมนำาผลผลตมานบรวมใน GDP กจกรรมทางเศรษฐกจนนเรยกวา เศรษฐกจนอกระบบ ซง“ ”

สามารถแบงออกเปน 2 สวน ไดแก เศรษฐกจนอกระบบทไมเปนทางการ (Informal

Economy) ซงมการดำาเนนกจกรรมทเศรษฐกจทถกตองตามกฎหมาย แตยงไมมการวางระบบ

และไมสามารถนบได เปนกจกรรมทมรายไดนอยเกนกวาจะตองเสยภาษ หรอเปนกจกรรมทางเศรษฐกจทไมสามารถวดมลคาหรอไมถกนำาเขาสระบบ GDP และฐานภาษ เชน หาบเร แผงลอย จกรยานยนตรบจาง ผลตสนคาขายในชมชน เปนตน ซงกจกรรมทางเศรษฐกจดงกลาวไมมการจดทะเบยนการผลต ขาดหลกประกนสงคม และขาดโอกาสทางสงคม นำาไปสการแสวงหารายไดของเจาหนาทรฐและผมอทธพล ทงน สนคาการบรการทผลตออกมา (ใตดน)ไมมมาตรฐานและขาดความปลอดภย อกทงแรงงานถกเอารดเอาเปรยบ ไมมนคงในการทำางาน ซงทำาาใหเกดชองโหวอนนำาไปสความเหลอมลำา ในการพฒนาเศรษฐกจของผทอยในระบบและนอกระบบ ทงๆทเศรษฐกจ นอกระบบ(ไมรวมทประกอบอาชพผดกฎหมาย) ไดสรางเงนไดมลคาประมาณ 2.38 ลานบาท หรอเก อบคร งหน งของ GDP ซ งค ด เป น ร อยละ 43.8 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP)ในป 2545 นอกจากน เศรษฐกจนอกระบบทประกอบอาชพถกกฎหมายนยงเปนแหลงรายได และสรางงานใหกบคนในประเทศรอยละ 73 หรอประมาณ 23 ลานคน และทส ำาาคญในภาวะวกฤตทางเศรษฐกจในชวงป

2

2540 สำาานกงานสถตแหงชาต ไดดำาาเนนการสำารวจผทรบงานมาทำาทบานขยายตวถงรอยละ 90 หรอประมาณ รอยละ 31.4 ของผมงานทำาในชวงป 2542-25453 และเศรษฐกจนอกระบบทผดกฎหมาย (Illegal) ไดแก การพนน การคาประเวณ การคายาเสพตด การใชแรงงานผดกฎหมาย การคาการลงทน ทผดกฎหมายตางๆ มการหลกเลยงภาษ ผดศลธรรม ฯลฯ จะมรปแบบการทำาความผดทซบซอน บางสวนมเปนลกษณะอาชญากรรมพเศษ ทแตกตางจากอาชญากรรมพนฐานทวไป เชน อาขญากรรมทางเศรษฐกจ คอมพวเตอร อาชญากรรมขามชาต การโกงหน ภาษ การทจรตคอรรปชน การฮวประมลราคา การปลอมแปลงสนคา ทำาลายทรพยากรสงแวดลอม ฯลฯ มการใชเคร องมอหรอเทคโนโลยททนสมย มการรวมมอสรางเครอขายเชอมโยงทงภายในประเทศและตางประเทศ ผกระทำาความผดจะเปนคนทมต ำาแหน งหน าท การงาน ได ร บการศ กษาด หร อท เ ร ยกว า อาชญากรรมคอปกขาว (White Collar-crime) ทำาใหเจาหนาทตำารวจหรอหนวยงานทเกยวของ จะไมสามารถตดตามจบกมไดงายๆ ซงนบวนอาชญากรรมดงกลาวจะเพมจำานวนมากขน ควบคไปกบความเจรญเตบโตและพฒนาของประเทศ จากการศกษาของศนยเศรษฐศาสตรการเมอง แหงจ ฬาลงกรณมหาวทยาลย พบวา ในชวงป 2536-2538 เศรษฐกจนอกระบบประเภทน(รวมเฉพาะหวยใตดน บอนการพนน และพนนฟตบอล) สรางเงนไดมลคาประมาณ 2.86-4.57 ลานบาท คดเปนรอยละ8-13 ของ GDP ทงน จะเหนไดวาเศรษฐกจนอกระบบมความสำาคญ โดยเฉพาะอยางยงเศรษฐกจนอกระบบทไมเปนทางการท

3

ถกกฎหมาย อนเปนแหลงสรางงานของคนสวนใหญ รวมทงคนยากจนของประเทศ ซงเปนสวนทสะทอนขนาดเศรษฐกจ และการพฒนาประเทศอยางมนยสำาคญ สวนเศรษฐกจนอกระบบทผดกฎหมาย กมความสำาคญเชนกน แตรฐบาลจะตองไตรตรองถงผลดผลเสย (Trade-off ) ของกจกรรมเหลานนใหถกตอง และบรหารจดการเศรษฐกจนอกระบบทมผลกระทบตอสงคม โดยการจดระเบยบใหธรกจผดกฎหมาย ทสงคมมขอยตใหการยอมรบเขามาใน ระบบบรหารจดการของภาครฐเขาสระบบ(จดทะเบยนและเสยภาษอยางถกตอง) สามารถกำากบควบคม ปองกนและปราบปรามธรกจผดกฎหมายทเปนภยตอความสงบเรยบรอย และความมนคงในสงคมอยางเขมงวดไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอใหการควบคมคมครองดแลประชาชนใหมความปลอดภยในชวตและทรพยสน นำารายไดมาพฒนาประเทศ สรางคณภาพชวตทดขน(Quality of life) ของคนทอยนอกระบบไดอยางทวถงและเปนธรรม ภาครฐ จะตองการบรหารงานบนหลกธรรมาภบาล(Good Governance) คมครองสทธใหประชาชนไดรบสทธขนพนฐานบนความเทาเทยมกนและศกดศรความเปนมนษยรวมทงสรางระบบการบรหารจดการทมความโปรงใส ตรวจสอบไดจากภาคประชาชน เพอไมใหเกดการเลอกปฏบตของ เจาหนาทรฐในการใหบรการประชาชน และสรางความเสมอภาคเทาเทยมกนใหกบประชาชน แตอยางไรกตาม ตองระลกถงบทเรยนข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ใ น ช ว ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ ฟ อ ง ส บ (Babble Economy ) ซงเปรยบเสมอนเปนภาพลวงตาทางเศรษฐกจ (Illusion) ส ง ผ ล ใ ห ป ร ะ เ ท ศ พ ฒ น า อ ย า ง ไ ม ย ง ย น

4

(Unsustainable Development) เพราะเศรษฐกจทเตบโตอยเวลานน มไดอยบนพนฐานภาค การผลตทแทจรง (Real Sectors) ดงนนรฐบาลชดปจจบนจะตองมความระมดระวงในการใชจายงบประมาณ เพราะการดำาาเนนการใดๆของรฐบาลเปรยบไดกบเหรยญสองดาน ซงรฐบาลจะตองตระหนกถงปญหาตางๆอยางรอบดาน อาท ปญหา การกระจายรายได ทยงมชองวางระหวางคนรวยกบคนจน ทยงอยในระดบสง หนภาคครวเรอนทเพมสงขนซงอาจทำาาใหประชาชน ตกอยในบวงหน (Liquidity Trap)ได รวมทงปญหาอาชญากรรมตางๆ ทเพมสงสดในรอบ 5 ป ซ งการดำาเนนงานบรหารเศรษฐกจนอกระบบ ใหเขาสระบบรฐบาลตองแกไขปญหาดวยบรบททเปนองครวม(Holistic)สรางความเปนธรรมในสงคม(Social Equity) สรางคานยมใหมทเนน การพฒนาทางจตใจ (จตนยม) มากกวาวตถ(การบรโภคนยมและวตถนยม) และสรางความพอเพยงในการดำาเนนชวต (Self - Sufficiency) รวมทงผลกดนกฎหมายอนๆทเกยวของ ใหออกมามผลบงคบใช เพอใหเศรษฐกจชมชนมความเขมแขง และพรอมใช ภมปญญาทองถน (Local wisdom) อยางเตมศกยภาพ ใชมองเพยงมตทางเศรษฐกจในการแกไขปญหาเพยงดานเดยว จงจะชวยแกไขปญหา ความเหลอมลำา และปญหาความยากจนของคนในประเทศไดอยางแทจรง ประเทสจะสามารถเจรญเตบโตและพฒนาทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และการเมอง ไดอยางตอยงยนตอเนองตลอดไปแนวคดและทฤษฎ ทเกยวของกบอาชญากรรม

ทฤษฎ อโนม “ (Anomie) “

5

อไมล เดอรคารม (Emile Durkheim) มแนวคดวา “ พฤตกรรมอาชญากรรมเปนปรากฎการณปรกตของสงคม เนองจากมนษยมความตองการอยางไมมขอบเขตและไรขดจำากด ซงในสภาวะปรกตของสงคม จะมกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ เปนกลไกควบคมความประพฤตของบคคลในสงคม ตราบเทาทสงคมไมมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวเกนไป อาชญากรรมกจะเกดขนในลกษณะทสงคมหรอบคคลในสงคมสามารถยอมรบหรอทนได แตในทางตรงขามหากสงคมเกดการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว เจรญขน ไปสสงคมองคกรหรออตสาหกรรม ผคนในสงคมจะมหลากหลาย ความสมพนธตางๆ จะมการเปลยนแปลงไป ขณะทกฎหมาย ระเบยบ กฎเกณฑทมอย ไมสามารถควบคมความตองการตางๆ ของบคคลในสงคมได คนจะมพฤตกรรมเบยงเบนหลากหลาย และนำาไปสปรากฏการณอาชญากรรมทมมากขน สงคมไมอาจจะมสภาพเปนปรกตสข ตกอยในสภาพทไร บรรท ดฐาน ซ งเรยกวา อโนมหรอสภาพไรบรรทดฐาน“ (Anomie)” สวนมากจะเกดขนในชวงทสภาพแวดลอมสงคมมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว เชน ถาสภาพเศรษฐกจเจรญรงเรองอยางรวดเรว สภาพความเปนอยจะเปลยนแปลงไป เปนเหตใหคนในสงคมมความตองการทางดานตางๆ เพมขน โดยปราศจากการควบคมของกฎระเบยบของสงคม จะเกดความไมสมดลระหวางความตองการกบการตอบสนองความตองการ ทำาใหเกดปรากฎการณทเรยกวา อโนม สภาพดงกลาวจะเกดขนกบนกธรกจเปนสวนมาก ทคำานงถงแตความมงคง แตไมสามารถ

6

ไดเพยงพอกบตอบสนองความตองการ จะนำาไปสสาเหตการฆาตวในทสด

ทฤษฎความกดดนทางสงคม ( Strain Theory ) โดย โรเบตร เมอรตน (Robert merton) อธบายวา “

วฒนธรรมสงคม จะเป นตวก ำาหนดจดมงหมายหรอความตองการของคนในสงคม (Culture Goals ) บคคลจะตองการไขวควาหรอหามาใหได ซงจดมงหมายในแตละสงคม จะแตกตางกนออกไปตามแตละวฒนธรรม สำาหรบประเทศทพฒนาแลว จดมงหมายสงสดของสงคมทวฒนธรรมกำาหนดขนกคอ ความรำารวยหรอความมงคง เมอบคคลใดในสงคม มความร ำารวย หรอความมงคงแลว จะไดการยกยอง มเกยรตยศ ชอเสยงไดรบการยอมรบจากสงคม มสถานะภาพทางสงคมสงขนตามมา ซงคนในสงคมจะมสทธเสรภาพ ความเทาเทยมกน ทจะสรางฐานะทางเศรษฐกจ และถกคาดหวงวาจะพยายามสรางฐานะดใหได หากใครไมมความพยามจะถกสงคมกลาวหาวา เกยจครานหรอไมมความทะเยอทะยาน ซงจดมงหมายทางสงคมหรอความร ำารวยเชนน ไดสรางความกดดน ( Strain )ใหแกบคคลทไมสามารถบรรลจดหมายทางสงคมได เปนสาเหตใหผคนหาวธการทจะบรรลเปาหมายใหได บางคร งจะมองขามวธการปฏบตท ถกตองตามกฎหมายระเบยบขอบงคบของสงคม บางคร งอาจจะตองใชวธ การทขดแยงตอวฒนธรรมอนด หรอกฎระเบยบขอบงคบของสงคมทมอย ซงวธการทจะตอบโตความกดดน ม 5 แนวทาง คอ

1. การปฏบตตาม (Conformity) คอ ยดถอจดมงหมายทางสงคม และใชวธการทถกตองไดรบการยอมรบ

7

2. การเปล ยนแปลง (Innovation) คอ ยดถ อจดม งหมายทางสงคม และใชวธการทไมถกตองไมไดรบการยอมรบหรอละเมดกฎหมาย ขนบธรรมเนยมศลธรรมอนด เชน การคายาเสพตด ทจรตคอรรปชน

3. การยดถอวฒนธรรมใหม (Ritualism) คอ ปฏเสธไมยอมรบจดมงหมายสงคม แตยงคงเลอกทจะปฏบตตามวธการทถกตองตามกฎหมายฯ สวนมากจะเปนชนชนกลางระดบตน

4. การลาถอยหรอยอมแพ (Retreatism) คอ ไมยอมรบหรอลาถอยจากจดมงหมายสงคม และวธการปฏบตทถกตองตามกฎหมายฯ เชน คนทตดยาเสพตด สรา คนจรจด

5. การปฏวต (Rebellion) คอไมยอมรบจดมงหมายสงคม และจะเปลยนแปลงจดมงหมายใหม เชน จดมงหมายทางการเมอง โดยวธการทอาจจะตองใชก ำาลงปฏวตหรอวธการสนตกได เชน พวกชมนมเรยกรองสทธตางๆ ทางสงคม

ทฤษฎแนวทางมารคซสซ (Karl Marx) โดยวลเลยม บองเกอร (Willam Bonger)

ไดใชอธบายการเกดอาชญากรรมในสงคมวา องคกรในสงคม“แบบทนนยม เป นตวก ำาเน ดอาชญากรรม การเป นเจาของกระบวนการผลต โดยเอกชน และความมงหวงการหาผลกำาไรในสงคมแบบทนนยม กอใหเกดแนวโนมใหเหนแกตวมากเกนไป ทำาใหบคคลมความโลภ และเหนแกตว ไมมความตระหนกถงความรบผดชอบทมตอสงคมโดยสวนรวม สงคมทมลกษณะเชนน ทำาใหคนมแนวโนมทจะกออาชญากรรมไดงาย หรอกลาวไดอกอยางหนงวา ระบบทนนยม ทำาใหสงคมเกดบรรยากาศ ทจะกระตนให

8

เก ดอาชญากรรม ด งนน จงแบงอาชญากรรมออกเปน 4 ประเภท คอ

1)อ า ช ญ า ก ร ร ม ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ (Economic Crime) เกดขน เนองจาก บคคลมความตองการความร ำารวยหรอความมงคง

2)อาชญากรรมเก ยวก บเพศ (Sexual Crime) เกดขนเนองจาก สภาพความเปนอยของชนชนตำา ทปลกฝ งแนวคดใหลกหลานตอการมเพศสมพนธแนวทางของสตยชนตำา

3)อาชญากรรมเมอง (Political Crime) เก ดจากชนชนกรรมาชพ ทำาการตอตานหรอลมลางชนชนปกครอง

4)อาชญากรรมแกแคน (Vengeful Crime) เกดจากสภาพทางเศรษฐกจ ทกระตนหรอจงใจใหบคคลตองตอสแขงขนทางการคาตลอดเวลา

ทฤษฎความขดแยงทางสงคม (Social   Conflict   Analysis)

อาชญากรรม  คอ พฤตกรรมทเกดขนในสงคมอนเนองมาจากความขดแยงในสงคมโดยเฉพาะความขดแยงระหวางชนชนทางสงคม  อาชญากรรมเปนพฤตกรรมท ถกกำาหนดจากผทมอำานาจหรอมสถานภาพทางสงคมสง ในสงคมทมความแตกตางระหวางชนชนโดยเฉพาะระบบทนนยม จะกอใหเกดความแตกตางระหวางชนชนนายทนและแรงงาน นายทนมการเอารดเอาเปรยบชนชนแรงงานและตองการรกษาผลประโยชนของตนเองไว โดยการเลนการเมองเปนผมอำานาจในการกำาหนดกฎหมาย กำาหนด

9

พฤตกรรมอาชญากร โดยเฉพาะกำาหนดใหพฤตกรรมของชนชนแรงงานหรอผด อยโอกาสเปนพฤตกรรมอาชญากร  รวมทงกระบวนการยตธรรมทำาหนาทในการรบใชชนชนนายทน ไมมความยตธรรมอยางแทจรง หรอสรปไดวา คนมอ ำานาจนอย     คอ ผทมพฤตกรรมอาชญากร โดยทบรรทดฐานของสงคมรวมทงกฎหมายกำาหนดจากผมอำานาจในสงคม มผลตอผมสถานภาพตำา ถาผมอำานาจมพฤตกรรมทไมเหมาะสม  จะใชอำานาจตตราผอนวาเปนผมพฤตกรรมอาชญากร ดงนน ผทมอำานาจการกำาหนดพฤตกรรมอาชญากร คอ เจาของทน    ผวาจางแรงงาน ผมอำานาจ     ชนชนสง

ทฤษฎสถาบนทเกยวเนองกบการเกดอาชญากรรม (Theories of Institutions and Crime) อาชญากรรม เกดข นเนองจากสถาบนในสงคม ทมบทบาทควบคมดแลสมาชกในสงคมทำาหนาทไมเหมาะสม ไมสามารถใหการควบคมดแล อบรมสงสอนใหกบสมาชกของตนหรอคนอนในสงคม ใหประพฤตปฏบตใหอยในกตกา กฎเกณฑ ระเบยบวนยหรอกฎหมายทกำาหนดของสงคมโดยสวนรวมได จงทำาใหเขามพฤตกรรมเบยนเบนไปจากกตกากฎเกณฑฯ ของสงคม หรอมการกระทำาความผดกฎหมายขนมา ซงสถาบนทางสงคมดงกลาวทสำาคญ เชน ครอบครว สถาบนการศกษา สอมวลชน และรฐบาล เปนตน

ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะ ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง อ า ช ญ า ก ร ร ม ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง อ า ช ญ า ก ร ร ม

10

อาชญากรรมจะเปนปรากฏการณอยางหนงของสงคมทเกดขน โดยการกระทำาของบคคล ซงมนกอาชญาวทยาหลายๆ คน ใหความหมายอาชญากรรมดงน

Jeremy Bentham กลาววา อาชญากรรมหรอการกระทำาทถอวาเปนความผดทางอาญา คอการกระทำาทกฎหมายหามไว ซงมผลรายมากกวาผลด

B.A. Worths กลาววา อาชญากรรมเปนการกระทำาทฝาฝนกฎหมาย เปนการกระทำาผดตอศลธรรม หนาทในทางสงคม ตอเพอนรวมสงคม ยงผลใหผฝาฝนจะตองรบโทษ Galofalo อธบายวา อาชญากรรม มลกษณะคอ เปนความเหนของชนหมหนง เชอวาการกระทำานนเปนภยแกสงคม ซงมอำานาจทจะบงคบปรบโทษ และไดออกขอหามการกระทำาเชนนนโดยการลงทณฑ

นอกจากนแลว การพจารณาวาการกระท ำาอยางไรเปนอาชญากรรมนน จะแตกตางกนในแตละสาขา ดงน

ทางดานกฎหมาย อาชญากรรมหมายถง เปนการกระทำาทมความผดและมบทลงโทษทางกฎหมายอาญาทไดระบไวเปนหลก

ทางดานสงคมวทยา อาชญากรรมหมายถง เปนการกระทำาความผดทสงผลตอสงคมสวนรวม และสงคมมงจะลงโทษผทมพฤตกรรมดงกลาว

ทางดานอาชญาวทยา อาชญากรรมหมายถง การกระทำาใดๆ โดยมเจตนาละเมดกฎหมายอาญา หรอละเวนไมกระท ำาในสงทกฎหมายอาญาบงคบใหกระทำา โดยไมมขอแกตวทสมเหตสมผล

11

ซ งทำาใหรฐตองดำาเนนการลงโทษในฐานะทเป นความผด ซ งกฎหมายไดบญญตหามไว เพอคมครองประโยชนสาธารณะ และถาผใดฝาฝนไมปฏบตตามจะถกลงโทษโดยวธด ำาเนนกระบวนพจารณาทางศาล สวนการกระทำาใด ๆ ไมวาจะนาประณามลงโทษ ผดศลธรรมมากนอยเพยงใด ถาไมมบทบญญตของกฎหมายหามไวกไมถอวาเปนอาชญากรรม

แตอยางไรกตาม อาชญากรรมในประเทศหนงอาจไมเปนอาชญากรรมในอกประเทศหนงกได ทงนจะตองพจารณาจาก ลกษณะบรรทดฐานของอาชญากรรม ( Crime Norms ) หรอการกระทำาทกฎหมายอาญาบญญตไววาเปนความผดและกำาหนดโทษไว

ดงนน จากความหมายอาชญากรรมดงกลาว จะสรปในภาพรวมไดวา อาชญากรรม (Crime) หมายถง พฤตกรรมของคน ทฝาฝนขอหามของรฐในสวนทเกยวกบกฎหมายอาญาโดยผกระทำามเจตนาชวราย และจากการฝาฝนดงกลาว กอใหเกดความสญเสยตอชวต รางกาย เสรภาพ และทรพยสน ผกระท ำาผดจะตองไดรบโทษทางอาญา สวนบคคลทกระทำาผดเราจะเรยกกนวา

อาชญากร “ ” (Criminal) คอ  ผกระทำาผดทางอาญาทศาลไดมคำาพพากษาถงทสดวามความผดและไดรบโทษทางอาญา อยางไรกด อาชญากรรมอาจมการจดแบงประเภทไดหลายประเภท เชน อาชญากรรมอนเปนการประทษรายตอชวต รางกาย และเพศ อาชญากรรมยาเสพตด ฯลฯ ซงอาชญากรรมแตละประเภทดงกลาว จะมหลกเกณฑในการแบงแยกดงน

ประเภทของอาชญากรรม

12

นกอาชญาวทยา ไดแยกประเภทของอาชญากรรมดวยเกณฑตางๆ แตกตางกน เชน แยกประเภทความผดบคคล ตอทรพย ตอความสงบเรยบรอยของบานเมอง ลกษณะโทษหนก เบา และความผดเลกนอย ความผดตอเอกชน ตอสาธารณะ ฯลฯ ดงนน ประเภทอาชญากรรม แบงตามเกณฑตางๆ มดงน

ก. ตามเกณฑความชวรายของการกระทำาความผด หรอ อาชญากรรมในแงกฎหมาย

อาชญากรรม เปนการกระทำาทมความผดและมบทลงโทษทางอาญาเปนหลก โดยการกระทำาความผดทางอาญา แบงเปน 2 ประเภท คอ

1) Mara inse เปนอาชญากรรมทมความผด มความชวรายในตวเอง เกดความเสยหาย ผดศลธรรม เชน ลก จ ชง ปลนทรพย ฆาคนตาย ฯลฯ

2) Mara Prohibita เปนอาชญากรรมทมไมความผด ไมมความชวรายในตวเอง ไมผดศลธรรม แตกฎหมายระบวามความผดหรอเปนการละเมดกฎหมาย เชน การขบรถผดกฎจราจร ขายสนคาหนภาษ การละเมดกฎหมายแรงงาน ฯลฯ

ข . ต า ม เ ก ณ ฑ ผ เ ส ย ห า ย ท ไ ด ร บ ผ ล จ า ก ก า ร ก ออาชญากรรม แบงเปน

1) อาชญากรรมทมผเสยหาย หมายถง อาชญากรรมทมผทำาความผด แลวทำาใหผอนไดรบความเสยหายหรอผลกระทบจากการกระทำาความผดหรอกออาชญากรรมนนๆ เชน การจชงทรพย การปลน การฆาคนตาย ฯลฯ

13

2) อาชญากรรมไมมผเสยหาย หมายถง อาชญากรรม ซ งเก ยวของก บการละเมดศลธรรมจรรยาของบคคล เป นอาชญากรรมทผกระทำาผด ไดรบความเสยหายหรอผลกระทบดวยตวเอง หรอกลาวไดอกอยางหนงวา อาชญากรรมทผกระทำาความผดและผเสยหายเปนคนเดยวกน เชน การพนน การคาประเวณ การทำาแทง การเสพยาเสพตด การเมาสราขบรถตนเองประสบอบตเหต การฆาตวตาย การมและใชสงลามกอนาจาร เปนตน

ค. ตามเกณฑดานเพศ หรออาย เชน อาชญากรรมผชาย อาชญากรรมผหญง เดกและเยาวชนกระทำาผด อาชญากรรมทผใหญกระทำาความผด

ง. ตามเกณฑดานพฤตกรรมการกออาชญากรรม แบงเปน

1) อาชญากรรมอาชพ (Professional Crime) ไดแก การกระทำาผดกฎหมาย ซงผกระทำายดถอเปนอาชพ ไมประกอบอาชพอนๆ เพราะเหนวาลำาบากหรอมรายไดนอยกวา ดำารงชพอยไดดวยการประกอบอาชญากรรมเปนหลก มความช ำานาญมาก ไมนยมใชความรนแรงหรอใชก ำาลงประทษราย ถอวาตวเอง เปนอาชญากรชนสงกวาอาชญากรประเภทอนๆ ถอวาการประกอบอาชญากรรมถอเปนอาชพอยางหนง เชน นกการพนน นกลวงกระเปา งดแงะ เปดตนรภย ฯลฯ

2) อาชญากรรมเปนคร งคราว (Occasiona Crime) ไดแก การกระทำาความผดเกยวกบทรพยสนผอน เชน การขโมยรถ ลกทรพย ใชจายเชคไมมเงน ฯลฯ จะไมคอยรสกส ำานกวาตนเองไดประกอบอาชญากรรม จะมเหตผลในการทำาความผด ซง

14

สวนใหญแลวผท ำาผดมงหวงจะใหไดมาซงทรพยสน เพอเสรมสรางสถานภาพของตนในสงคม

3) อาชญากรรม อกฉกรรจ (Violent Crime) ไดแก การทำาความผดฐานฆาคนตาย ทำารายรางกายผอนจนบาดเจบสาหส การขมขน ฯลฯ

4) อาชญากรรมคอปกขาว (White collar Crime) ไดแก การกระทำาความผดของบคคลทอยในตำาแหนงหนาทการงานทงภาครฐและเอกชน โดยใชตำาแหนงหนาทการงานแสวงหาผลประโยชนตนเองหรอสมครพรรคพวกไปในทางมชอบ เชน การทจรตคอรรปชน การฉอโกง การหลบเลยงภาษ ฯลฯ

5) อาชญากรรมรวมกนกระทำา ไดแก การกระทำาความผดรวมกนหลายคน อาจจะรวมตวสมพนธก นเปนกลมกอน ไม สามารถจะดำาเนนการใหสำาเรจไดโดยคนๆ เดยว จำาเปนจะตองอาศยความรวมมอจากหลายๆ ฝาย หรออาจจะมการรวมตวกนเปนองคกร เชน การลกพาบคคลเพอเรยกคาไถ การคมบอนการพนน การจดหาผหญงโสเภณ การคายาเสพตด ฯลฯ

6) อาชญากรรมองคกร ไดแก อาชญากรรรมซงผกระทำาความผดไดรวมตวกนตามสายงานการบงคบบญชาในรปขององคกร โดยมการจดวางแผน การดำาเนนงานเพอประกอบธรกจผดกฎหมายประเภทตางๆ อยางมระบบ เปนขบวนการ บางครงอาจใชความรนแรง มอทธพลการเงน เศรษฐกจและการเมองหนนหลง ผบรหารระดบสงของอาชญากรรมประเภทนมกถกเรยกวา มาเฟย (Mafia) หรอเจาพอ เชน การคาอาวธสงคราม การคา

15

ยาเสพตด การคาสนคาหนภาษ การคามนษย บอนการพนน ปลอยเงนกดอกเบยสง เรยกคาคมครอง ฯลฯ

ลกษณะขององคการอาชญากรรม เชน คณะบคคล รวมตวอยางมนคง มการวางแผน กำาหนดนโยบาย การบรหารจดการมประสทธภาพ มหวหนา อำานาจเศรษฐกจ การเมอง สงคม ม ขาราชการ นกการเมอง รวมเปนสมาชก เปนลกษณะอาชญากรอาชพ ขามชาต การดำาเนนงาน บคคลมความร เชยวชาญ ใชเงนจำานวนมาก จดสรรเงนพเศษ ดแลพรรคพวก บรวาร อาจใชใชความรนแรงในการดำาเนนธรกจ

7) อาชญากรรมขามชาต ไดแก การกระทำาความผดโดยละเมดกฎหมายอาญา โดย ผกอกระทำาขนในประเทศหนง มผลเสยหายเชอมโยงอกประเทศหนง เชน การคายาเสพตด การคาโสเภณ อาชญากรรมทางคอมพวเตอร แรงงานขามชาต ฯลฯ  8) อาชญากรรมการเมอง ไดแก การกระทำาผดทละเมดตอกฎหมายอาญา ซ งกอใหเกดผลเสยทางการเมอง โดยเฉพาะความมนคงทางการเมอง หรอเสถยรภาพทางการเมอง ผกระทำาผดจะไดรบการศกษาอบรมมาเปนอยางด มประสบการณเปนผปฏบตตามกฎหมายระเบยบขอบงคบของบานเมองมากอน แตทละเมดกฎหมาย เพราะเชอวา จะทำาใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม โดยมวตถประสงคทางการเมองเปนสำาคญ เชน การกอความไมสงบ วนาศกรรม และการกอการราย การลอบสงหาร หรอทำารายผนำาทางการเมอง หรอผมบทบาททางการเมอง การปฏวต ชงอำานาจในการปกครอง/ การเปนปฏปกษตอรฐบาล

16

สงครามการเมองภายในประเทศ การทำาสงครามจตใจภายใน การทจรตเกยวกบการเลอกตง เปนตน

9) อาชญากรรมทางเศรษฐกจ ไดแก การกระทำาความผดกฎหมายทเกยวของกบเศรษฐกจและการพาณชย นอกจากจะกอใหเกดความเสยหายแกบคคลทเกยวของโดยตรงแลว ยงมผลกระทบตอเศรษฐกจ และความมนคงของประเทศดวย เชน การทจรตคอรรปชน การทำาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การป นหน การปลอมแปลงเงนตรา การทำาความผดเกยวกบสถาบนการเงน การฟอกเงน ฯลฯ

อยางไรกตามในปจจบนนยม แบงอาชญากรรม โดยจดกลมตามลกษณะ

พฤตกรรม ออกเปน 5 ประเภท ดงน1) อาชญากรรมปราศจากผเสยหาย 2) อาชญากรามพนฐาน หมายความถง อาชญากรรมซง

เกยวกบการประทษรายตอทรพย รายกาย และหรอชวตของบคคลอน เชน ลกทรพย ว งราวทรพย ชงทรพย ปลนทรพย ทำารายรายกาย และฆาผอน เปนตน

3) อาชญากรรมองคการ หรออาชญากรรมรวมกนกระทำาผด 4) อาชญากรรมคอปกขาว

5) อาชญากรรมพเศษ หมายถง อาชญากรรมทมความละเอยดออนและสลบซบซอน ซงยากแกการควบคม เชนเดยวกบอาชญากรรมองค การและอาชญากรรมคอปกขาว เช น

17

อาชญากรรมทางเศรษฐกจและพาณชย คอมพวเตอร การกอการราย ฯลฯ เปนตน

สรป จากการแนวคด ทฤษฎ ความหมาย และลกษณะอาชญาดงกลางขางตน ดงนนจะสรปไดวา อาชญากรรมพเศษ หมายถง การกระทำาผดตอกฎหมาย ทมความละเอยดออนและสลบซบซอน ซงยากแกการควบคม มการพฒนารปแบบวธการของการกระทำาความผดอยางตอเนองและตลอดเวลา ทงในดานกรรมวธการกระทำาความผด การนำาเทคนควธการสมยใหมเขามาเปนเคร องมอประกอบการกระท ำาความผด ทมผลกระทบตอเศรษฐกจและความมนคงของประเทศ โดยมไดจำากดเฉพาะความผดตามกฎหมายอาญาเทานน ซงผกระทำาความผด จะมทงผทมสถานภาพในทางสงคม มตำาแหนงหนาทการงานของหนวยงานทงในภาคราชการ รฐวสาหกจ เอกชน นกการเมอง ใชต ำาแหนงหนาทดงกลาวในทางไมชอบเพอแสวงหาผลประโยชนสวนตน มปฏสมพนธระหวางในลกษณะตางตอบแทนผลประโยชนซงกนและกนโดยมชอบ เปนเคร อขายเชอมโยงทงภายในและตางประเทศ ซ งผกระทำาความผดมลกษณะสอดคลองกบลกษณะประเภทอาชญากรรมทเรยกวา อาชญากรรมคอปกขาว (White Collar Crime) เนองจากอาชญากรรมพเศษน เปนอาชญากรรมทมการพฒนารปแบบวธการของการกระทำาความผดอยางตอเนองและตลอดเวลา ทงในดานกรรมวธการกระทำาความผด การนำาเทคนควธการสมยใหมเขามาเปนเคร องมอประกอบการกระทำาความผด ลกษณะการกระทำาความผดทมดำาเนนการอยางเปน

18

ระบบและขบวนการ รวมทงการกระทำาความผดมความเกยวเนองและมเครอขายโยงใยระหวางประเทศ ซงการกระทำาความผดตางๆ น มความสลบซบซอน แยบยลและละเอยดออน เนองจากผกระทำาผดเปนผทมความร ความชำานาญ และความเชยวชาญในดานนนๆ เปนอยางด ทำาใหสรางความเสยหายและกอใหเกดผลกระทบอยางรนแรงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และความ มนคงของประเทศอยางมากมาย กลาวคอ นอกจากจะสรางความเสยหายโดยตรงตอระบบเศรษฐกจของประเทศหลายลานบาทตอป แตยงไม สามารถดำาเนนการสบสวนสอบสวนหรอจบกมตวผกระทำาผดไดอกจำานวนมาก สงผลตอเนองถงความเชอมนในการลงทนของชาวตางประเทศ เกดผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมอง สงคม และความมนคงของประเทศชาตในทสด นอกจากนแลวสงทไมอาจประเมนความเสยหายไดคอความสญเสยของชวตรางกายและทสำาคญทสดคอ ความสงบสขของคนในสงคม ดงนน ปจจบนมหนวยงานทไดเขามามบทบาทหนาทควยคมดแลโดยตรง นอกเหนอจากหนวยงานสงกดสำานกงานตำารวจแหงชาต เชน กรมสอบสวนคดพเศษ สำานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ฯลฯ เปนตน

สำาหรบ ความหมายของคดความผดทกรมสอบสวนคดพเศษรบผดชอบควบคมดแล สรปวา ความหมายอาชญากรรมพเศษ หมายถง อาชญากรรมทมความสลบซบซอน แตกตางไปจากอาชญากรรมพนฐานทวไป ผกระทำาผดจะบางสวนจะมโครงขายโยงใยระหวางประเทศ ลกษณะเปนองคกร ทมอทธพลหนนหลง และมความรความเชยวชาญในเทคโนโลยระดบสง การกระ

19

ทำาความผดกอใหเกดความเสยหายอยางยงตอประเทศชาตและประชาชน ดงนน จงไดจดคดการกระทำาความผดตามกฎหมายตางๆ ออกเปนประเภทอาชญากรรมพศษ ดงน ประเภทอาชญากรรมพเศษ

1.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการกยมเงนทเปนการฉ อ โ ก ง ป ร ะ ช า ช น2.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการแขงขนทางการคา3.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการธนาคารพาณชย4.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนท น ธ ร ก จ ห ล ก ท ร พ ย แ ล ะ ธ ร ก จ เ ค ร ด ต ฟ อ ง ซ เ อ ร 5.ค ด ค ว า ม ผ ด ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว า ด ว ย ก า ร เ ล น แ ช ร 6.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการควบคมการแลกเ ป ล ย น เ ง น7.คดความผดตามกฎหมายวาดวยความผดเกยวกบการเ ส น อ ร า ค า ต อ ห น ว ย ง า น ข อ ง ร ฐ8.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการคมครองแบบผงภมข อ ง ว ง จ ร ร ว ม9.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค10.คดความผดตามกฎหมายวาดวยเคร องหมายการคา11.ค ด ค ว า ม ผ ด ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว า ด ว ย เ ง น ต ร า12.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการชดเชยคาภาษอ า ก ร ส น ค า ส ง อ อ ก ท ผ ล ต ใ น ร า ช อ า ณ า จ ก ร13.คดความผดตามกฎหมายวาดวยดอกเบยเงนใหกยมข อ ง ส ถ า บ น ก า ร เ ง น

20

14.คด คว ามผ ดต า มกฎ ห มา ยว า ด ว ยธนา คา รแ ห งป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย15.คดความผดตามกฎหมายวาดวยบรษทมหาชนจำากด16.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบป ร า ม ก า ร ฟ อ ก เ ง น17.คดความผดตามกฎหมายวาดวยมาตรฐานผลตภณฑอ ต ส า ห ก ร ร ม18.ค ด ค ว า ม ผ ด ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว า ด ว ย ล ข ส ท ธ 19.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทน20.คดความผดตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและรกษาค ณ ภ า พ ส ง แ ว ด ล อ ม21.ค ด ค ว า ม ผ ด ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว า ด ว ย ส ท ธ บ ต ร22.คด ความผ ดตามกฎหมายวาด วยหล กทรพยและตลาดหลกทรพยคด ความผดอาญาตามกฏหมายทกำาหนดไวในกฏกระทรวง

วาดวยการกำาหนดคดพเศษเพมเตม ตามกฏหมายวาดวยการสอบสวนคดพเศษ พ.ศ.2547 บญชทายประกาศ กคพ. ฉบบท 2(พ .ศ .2547)ด ง น 1.ค ด ค ว า ม ผ ด ต า ม ป ร ะ ม ว ล ร ษ ฎ า ก ร 2.คดความผ ดตามกฏหมายวาด วยศลกากร 3.คดความผดตามกฏหมายวาดวยภาษสรรพสามต 4.ค ด ค ว า ม ผ ด ต า ม ก ฏ ห ม า ย ว า ด ว ย ส ร า 5.คดความผดตามกฏหมายวาดวยยาสบ

21

คดการกระทำาความผดตามกฎหมายตางๆ ทกรมสอบสวนคดพเศษ ไดจดเปนประเภทอาชญากรรมพเศษดงกลาว ไดจดแบงออกเปนกลมๆ ดงน

1.  อาชญากรรมเศรษฐกจท ท ำาต อระบบการเง นการธนาคาร การคาการพาณชย  การหลกเลยงภาษอากร การละเมดท ร พ ย ส น ท า ง ป ญ ญ า แ ล ะ ก า ร ท ำา ล า ย ส ง แ ว ด ล อ ม แ ล ะทรพยากรธรรมชาต   2.  อาชญากรรมคอมพวเตอรหรออาชญากรรมดานเทคโนโลยสารสนเทศทกระทำาการลกลอบ แกไข เปลยนแปลง หรอทำาลายขอมลหรอระบบปฏบตการของหนวยงานตางๆ

3.  อาชญากรรมทมอ ทธพลเขามาเก ยวของ องค กรอาชญากรรม และอาชญากรรมขามชาต เปนการกระทำาผดทมการดำาเนนการอยางเปนระบบ เปนองคกร มเครอขายทงภายในและระหวางประเทศรวมทงผกระทำาผดมกไดแก ผมอทธพลหรอมผมอทธพลใหการสนบสนนอยเบองหลง เชน ขบวนการคาโสเภณขามชาต ขบวนการคามนษย และการคายาเสพตด เปนตน

จากประเภทอาชญากรรมพเศษดงกลาว สวนใหญจะเหมอนกบอาชญากรรมเศรษฐกจทสำานกงานอยการสงสด และสำานกงานตำารวจแหงชาต ทไดจดแบงกลมประเภทอาญากรรมเศรษฐกจ ดงน

1) ความผดเกยวกบการเงนและธนาคารไดแก ความผดเกยวกบการเงนและการธนาคารทธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารพาณชย บรษทเงนทนหลกทรพย บรษทเครดตฟองซเอร เปนผเสยหายหรอผตองหา ความผดเกยวกบกฎหมายปรวรรต

22

เงนตรา การกยมเงนทเปนการฉอโกงประชาชน เชน แชรลกโซ แชรชารเตอร แชรแมชมอย หรอธรกจเงนตอเงนการฉอโกงโดยเอกสารทผานทางธนาคารในการสงสนคาไปยงตางประเทศ การฉอโกงดวยการใชเอกสารเลตเตอรออฟเครดตหรอเอกสาร การโ อ น เ ง น ห ร อ ต ว แ ล ก เ ง น ร ะ ห ว า ง ป ร ะ เ ท ศ ป ล อ ม การฉอโกงดวยการใชพนธบตรสทธบตร หรอใบหนปลอมหรอใชโดยมชอบ การฉอโกงในการซอขายในตลาดคาผลตผลลวงหนา การฉอโกงในการซอขายหน ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย เชน การป นหนการซอขายโดยคนวงใน(insidertrading) การฉอโกงดวยการใชบตรเครดต ตวแลกเงนเดนทางระหวางประเทศปลอม เชน การขโมยบตรเครดตของผอนมาใช ปลอมบตรเครดตขนมาใหมทงฉบบ(บตรขาว) การฉอโกงหรอลกทรพยจากเครองจายเงนอตโนมต (Automatic Teller Machine) ความผดเ ก ย ว ก บ ก า ร ป ล อ ม แ ป ล ง เ ง น ต ร า เ ป น ต น          2) ความผดเกยวกบการคาและการพาณชย ไดแก การฉอโกงและฉอฉลในการซอขายสนคาจำานวนมาก การลมละลายโดยฉอฉลการให หรอการโอนยกยายถายเททรพยสนของนตบคคลในทางการคาโดยมชอบ การปลอมแปลงใบสงสนคาหรอสญญาทางการคา การจดตงนตบคคลโดยมชอบ การฉอโกงโดยใชเทคโนโลยทนสมย เชน หรอเทเลกซปลอม การปลอมแปลงดวงตราไปรษณยากรและอากรแสตมป การฉอโกงทางการคาโดยใชอบาย การฉอโกงบรษทประกนภย การฉอโกงและปลอมแปลงบตร หรอเอกสารโดยสารยานพาหนะในการเดนทาง การเปดเผย

23

ความลบทางการคา และความผดเกยวกบการทรพยสนทางปญญา เชน ลขสทธสทธบตร หรอเครองหมายการคาและอนๆ

3) เปนความผดเกยวกบ การควบคมโภคภณฑและคมครองผบรโภค ความผดเกยวกบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมและสนคาขาออก การกระทำาทเปนอนตรายตอสงแวดลอม ความผดเกยวกบอาหารและยา วตถมพษ และกรณอนๆในลกษณะดงกลาว  4) ความผดเกยวกบการกำาหนดราคาสนคาและปองกนการผ ก ข า ด เ ช น ก า ร ผ ก ข า ด ส น ค า ก ก ต น ส น ค า ฯ ล ฯ 5)  ความผดเกยวกบภาษอากร ศลกากร สรรพากร และสรรพสามต เชน การปลอมใบกำากบภาษสนคาการนำาเขาสนคาห ล ก เ ล ย ง ภ า ษ   6) ความผดเกยวกบปาไม แร นำามนเชอเพลงปโตรเลยม และอนๆลกษณะเดยวกน 7) อาชญากรรมทางคอมพวเตอร เชน โจรกรรมขอมล สรางขอมลเทจ (วายราย A.T.M.) และความผดเกยวกบการฟอกเงน  จะเหนวา สวนใหญจะคลายคลงกบอาชญากรรมเศรษฐกจ (รายละเอยดอยในวชาอาชญากรรมทางเศรษฐกจ) ดงนน สำาหรบอาชญากรรมพเศษน จงจะอธบายเฉพาะการกระทำาความผดประเภททมผลกระทบตอทรพยากรและสงแวดลอม เชน การตดไม ทำาลายปา ความผดผลกระทบตอเดก เยาวชน และสตร เชน ภยลอลวงทางอนเตอรเนต และความผดการทจรตคอรรปชนภาครฐ เชน ฮวประมลราคา รวมทงการกระทำาความผดลกษณะอนๆ ทแตกตางจากอาชญากรรมพนฐานทวไปฯลฯ เปนตน

24

    

บทท 2อาชญากรรมพเศษ และกฎหมาย ระเบยบทเกยวของ

ความผดทมผลกระทบตอทรพยากรและสงแวดลอมปจจบนปาไมในประเทศไทยมเนอททงหมด 322 ลานไร หรอ

ประมาณ 511,936 ตร.กม. เปนพนทปาไมประมาณ 160 ลานไร หรอราวๆ 50 % ของเนอทของประเทศ และในชวง 40 ปประเทศไทยสญเสยพนทปาไมไปถง 67 ลานไร หรอมอตราการสญเสยเฉลยปละประมาณ 1.6 ลานไร ชวง พ.ศ. 2498 - 2500 ปาไมถกแผวถางทำาไร เลอนลอยเสยกวา 20 ลานไร  ป พ.ศ. 2507 - 2511 มการลกลอบตดฟนไมสก เปนปรมาณถงปละ 82,849 ตร.ม. สวนป พ.ศ. 2504 - 2532 ป า ไม ถกบกร กท ำาลายในอตราเฉลยป ละ 5,572.76 ตร.กม.หรอเทากบ 3,482,475 ไร เมอแบงเปนรายภาค จะเปนดงน

ภาคเหนอ มจงหวดรวม 16 จงหวด นบแตจงหวดอทยธาน ขนไป มเนอทประมาณ

100,000 ตารางกโลเมตร เปนภาคทมความสำาคญ ตนกำาเนดแมนำาเจาพระยาและตนนำาของแมนำาหลายสาย ปง วง ยม นาน และปาสก พ .ศ.2498 – 2500 ปาไมถกแผวถางท ำาไร เล อนลอย กวา 20 ลานไร

25

พ .ศ .2507- 2511 มก า รล กล อ บต ด ไ ม ส ก ป ร ม า ณ ป ล ะ 82,849 ลบ.ม.

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ   ม 15 จงหวด นบตงแตจงหวด นครราชสมาขนไปมเนอทปาไม

อยประมาณ 75,000 ตร.กม. ในป 2511 สามารถผลตไมกระยาเลยไดประมาณ 974,954 ลบ.ม. มการลกลอบตดฟนประมาณ 15,383 ลบ.ม.

ภาคตะวนออก   ม 8 จงหวด นบตงแตนครนายก   ปราจนบร และฉะเชงเทราลงไปมเนอท

ปาไมเหลออยประมาณ 15,000 ตร.กม. ไดสญเสยไประหวางใชประมวลกฎหมายทดน เมอป 2497 ถงประมาณรอยละ 60 ของพนทปาภาคน

ภาคตะวนตก    ม 8 จงหวด นบตงแตสมทรสาคร นครปฐม และกาญจนบร ลงไปจน ถง

ประจวบครขนธ มเนอทปาอยราว 25,000 ตร.กม.ภาคใต    ม 17 จงหวด แตทองทสมบรณมเพยง 6 จงหวด เทานน คอ นครศรธรรมราช

กระบ พงงา สราษฎรธาน ชมพร และ ระนอง ภาคนมเน อททงหมด 35,000 ตร.กม. ในป 2511 สามารถทำาไมออกได 425,225 ลบ.ม. ไมทถกลกลอบตดฟนมประมาณ 47,938 ลบ.ม. ตามปกตแลวภาคนจะผลต ไมไดประมาณปละ 170,000 ลบ.ม.

สำาหรบเมองไทยปจจบน ไมพะยงซงโตชา ใชเวลานานเปน สบ ๆ ป เรมจะหายาก ดงนน

26

จงมขบวนการลกลอบตดในพนทปาสงวน-ปาอนรกษ ลกลอบสงขายตางชาต โดยเฉพาะตงแต 1-2 ปทแลวจนปจจบน โดยไมพะยงในพนทปาแถบอสานตอนลางกำาลงตกเปนเปาใหญ เพราะเนอไมมแกนและลวดลายสวยงามเปนพเศษ

กฎหมายทเกยวของกฎหมายทเกยวของนำามาบงคบใชในการกระทำาผดเกยวกบ

กฎหมายปาไม และท ร พ ย า ก ร ข อ ง ช า ต อ น ๆ ท เ ก ย ว ข อ เ ช น พ .ร .บ .ป า ไ ม พ .ศ .2484 , พ .ร .บ .ป า ส ง ว น แ ห ง ช า ต พ .ศ .2507, พ.ร.บ.อทยานแหงชาต พ.ศ.2504 , พ.ร.บ.สงวนและคมครองส ต ว ป า พ .ศ .2535, พ .ร .บ .เ ล อ ย โ ซ ย น ต พ .ศ .2545 และพ.ร.บ.ศลกากร พ.ศ.2469 ฯลฯ

ความผดเกยวกบนำ<ามนเช<อเพลงพลงงานถอเปนสงจำาเปนอยางยงสำาหรบมนษย พลงงาน

หลกทใชคอนำามน ทงเพอใชในการผลตไฟฟา การคมนาคมขนสง ความผนผวนของราคานำามนในตลาดโลก มผลกระทบอยางหลกเลยงไมไดทงทาง ดานเศรษฐกจและสงคม เนองจากประเทศไทยนำาเขานำามนจากตางประเทศจำานวนมาก นำามนเพอนบานถกกวาบานเรา มผลตางลตรละ 17-18 บาท ทำาใหเกดแรงจงใจการลกลอบนำามนเชอเพลงจากตางประเทศโดยไมเสยภาษเขามาจำาหนายในประเทศเปนจำานวนมาก

นำ<ามนเถอน คอ นำามนทไมเสยภาษตามกฎหมาย นำามนทถกตองตามกฎหมาย คอนำามนทเสยภาษใหรฐเปนเงนอยางนอย

27

ลตรละประมาณ 3-5 บาท ดงนน ผคานำามนเถอนจงหาสารพนวธทเลยงการจายเงนภาษ เพอจะไดลดตนทนใหตำาทสด จากราคานำามนเพอนบานตำากวาบานเรามาก จงเปนมลเหตจงใจในการลกลอบกระทำาผด

ในปจจบนแนวโนมราคานำามนเชอเพลงในประเทศไทยมทาทสงขน และราคามการปรบตวสงขนอยางรนแรง อนเนองมาจากสถานการณราคานำามนดบในตลาดโลกมแนวโนมสงขน ทำาใหแนวโนมการลกลอบขนนำามนเถอนมาจำาหนายในประเทศสงขน

วธการกระทำาความผด ไดแก การลกลอบขนสงทางนำา ทางบก การฉอฉลภาษ การปลอมปนนำามน เปนตน

การลกลอบขนสงทางนำ<า วธการกระทำาความผด โดยใชเรอบรรทกขนาดใหญ ใช

เรอประมงดดแปลงขนาดใหญ ใชเรอประมงขนาดเลกการลกลอบขนสงทางบก วธการกระทำาความผด ใชรถยนตกระบะดดแปลงสภาพถงบรรจ

นำามน รถยนตบรรทกสบลอ เขาไปสงในประเทศมาเลเซย เตมนำามนกลบมาใชรถยนตกระบะหรอรถยนตเกงสภาพเดม วงหลายเทยว รถยนตบรรทกนำามน ป มมอหมนหลอดแกว สถานบรการนำามน (ป มนำามน)

กลมผคารายยอย วธการทำาความผด สวนมากจะใชสถานทบรเวณบานพกของตนเองเปนสถานทกกเกบนำามน โดยจะสงซอนำามนจากกลมผลกลอบขนทเปนรถยนตสภาพดดแปลง เกบไวคร งละไมเกน 1,000 ลตร หากมลกคาสงซ อจะนำาใสถงเหลก

28

ขนาด 200 ลตร บรรทกทายรถยนตกระบะไปสงให เนนสงลกคารายยอย เชน ผขบขรถบรรทกสบลอ รถสองแถว ชาวประมงชายฝง หรอผใชรายยอยตามหมบาน

การฉอฉลภาษ ม 2 รปแบบ คอ (1) การลกลอบนำานำามนสงออกมาจำาหนายในประเทศ และ

ขอคนภาษ (2) การลกลอบนำานำามนเตมเรอสนคาตางประเทศ  และเรอเดนทางไปตางประเทศแลวกลบเขามาจำาหนาย ในประเทศ

การลกลอบนำานำามนสงออกมาจำาหนายในประเทศและขอคนภาษ ม 4 วธ คอ

1) สงออกนำามนไปนอกอาณาจกรแลว ยอนกลบมาจำาหนายในประเทศ พรอมขอคนภาษ

2) วงรถบรรทกเปลาหรอบรรทกนำาผานดานศลกากรชายแดนออก-เขา แลวยนเอกสารขอคนภาษ

3) การฉอฉลทางเอกสารแจงวาสงออกนำามน แตมไดสงออกนำามนไปจรงหรอสงออกจรงนอยกวาเอกสารขอมลสงออกของศลกากร และปลอมเอกสารการขอรบคนภาษ

4) ลกลอบนำานำามนผานแดนไป สปป.ลาว ซงไมตองเสยภาษออกจากขบวนรถ ขนสงแลวจำาหนายในประเทศ

การลกลอบนำานำามนเดนเรอเดนทางไปตางประเทศ แลวนำากลบเขามาจำาหนายในประเทศม 3 วธ คอ

1) แจงเทจเกยวกบปรมาณนำามนดเซลหรอนำามนเตาทเตมเรอสนคา ตางประเทศ หรอเรอไทย เพอเปนเชอเพลงเดนทางไปตางประเทศ โดยแจงใหเกนกวาปรมาณทเตมจรง

29

2) ขนถายนำามนดเซลและนำามนเตาทเหลอจากการใชในเรอตางประเทศ แลวนำามาขนคลงยอยสงขาย

3) แจงเทจวาสงนำามนดเซลและนำามนเตาไปเตมเรอสนคา ตางประเทศ  (แตไมมเรอจรง) 

การปลอมปนนำ<ามนคอนำามนเชอเพลงทมคณภาพตำากวาทกำาหนด ซ งในชวงท

ราคานำามนแพง ผคานำามนบางแหงไดนำาสารอนมาปลอมปนในนำามน เพอลดตนทน ทำาใหนำามนไมไดมาตรฐาน

วธการปลอมปนนำ<ามน คอ มการนำาสารละลายไฮโดรคารบอนหรอโซลเวนทมาปลอมปนในนำามนเบนซน และดเซลจำาหนายในสถานบรการตางๆ

กฎหมายทเกยวของ เชน พ.ร.บ.ควบคมนำามนเช อเพลง 2542 พ.ร.บ. ศลกากร พ.ศ.2469 พ.ร.บ. การคานำามนฯ พ.ศ.2543 พ.ร.บ.มาตรฐานอตสาหกรรม พ.ศ.2511 ม.20, 36, 48, 55 พ.ร.บ.คมครองผบรโภค พ.ศ.2522 ม.30 ,47 ว ร ร ค 1,52 ว ร ร ค 1 พ .ร .บ .ร ถ ย น ต พ .ศ .2522 พ.ร.บ.เคร องหมายการคา พ.ศ.2524 ม.108 พ.ร.บ.วสด อนตราย พ.ศ.2535 ม.20 ,23 พ.ร.บ.สาธารณสข พ.ศ.2535 ม.32

ปญหาและอปสรรคในการปฏบตงาน1) ปญหาการกอความไมสงบในพนทจงหวดชายแดนภาคใต

ทำาใหยากในการสบสวนและทำาการจบกม ในการจบกมแตละคร งตองคอยระวงแนวรวมทอาจมาทำาอนตรายกบเจาหนาทได

30

2) พนทในสวนทตดกบชายทะเลมบรเวณกวาง สวนใหญมการซอขายกนกลางทะเลทำาใหยากแกการจบกม

3) เครองมอตรวจสาร MARKER ไมสามารถตรวจสอบนำามนทลกลอบนำาเขามาจากประเทศมาเลเซยได เนองจากนำามนของประเทศมาเลเซยไมใสสารดงกลาว จงไมสามารถตรวจสอบได

4) เจาหนาทผปฏบตงานประจำาชดยงขาดความรเกยวกบขอกฎหมายทเกยวของและเทคนคในการปฏบตหนาท

5) ขาดแคลนงบประมาณและยานพาหนะทใชในการปฏบตหนาท

ความผดการปลอมแปลงบตรประจำาตวประชาชนปลอมลกษณะความผด การปลอมบตรประชาชนมวตถประสงคแยกออกเปน 2

ประเภทคอ1) คนตางดาว เพราะคนตางดาวตองการมบตรประชาชน

เปนคนไทย เพอทจะไดมและใชสทธในสวสดการเหมอนกบเปนคนไทย เชน ในการประกอบอาชพ การรกษาพยาบาล การศกษา คาแรง ซออสงหารมทรพย จดทะเบยนการคาฯลฯ 2)คนไทย ตองการปกปดการกระทำาผด หลบหนหมายจบเฉพาะเร องยาเสพตดประมาณ 10,000 ราย จงมการทำาบตรประชาชนขนมา เพอใชหลบหนการจบกม หรอการตดตามของเจาหนาทตำารวจ หรอเพอใชในการประกอบอาชญากรรมอนๆ โดยการกระทำาผดดงกลาวจะไปเกยวของกบกลมบคคลหลายฝาย ไดแก คนตางดาว , คนไทยทตองการปกปดการกระทำาผด , นายหนา , เจาพนกงานของรฐ ตงแต กำานน , ผใหญบาน ,ผชวยผใหญบาน รวมถงปลดอำาเภอ และนายอำาเภอ หรอนายทะเบยนทองถน โดยจะมความผดเกยวกบการแจง

31

ขอความอนเปนเทจแกเจาพนกงาน , การปลอมแปลงเอกสาร , การใชหรออางเอกสารอนเกดจากการกระทำาผดตาม

กฎหมายทเกยวของ เชน ตามประมวลกฎหมายอาญา , ความผดเกยวกบบคคลตางดาวหลบหนเขาเมอง ตาม พ.ร.บ.คนเขาเมอง พ.ศ.2522 , ความผดเกยวกบบตรประจำาตวประชาชนปลอม ตาม พ.ร.บ.บตรประจำาตวประชาชน พ.ศ.2526 , ความผดเกยวกบการทะเบยนราษฎร ตาม พ.ร.บ.การทะเบยนราษฎร พ.ศ.2534 , ความผดตาม พ.ร.บ.ประกอบรฐธรรมนญวาดวยกา รป อ ง ก น แ ล ะ ป ร า บ ป ร า ม ก า ร ท จ ร ต พ .ศ .2542 แ ล ะ พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ.2542

วเคราะหแนวโนมอาชญากรรมทเกดข<นในปจจบนและอนาคต

โลกในยคปจจบน ยคโลกาภวตน ไดกอใหเกดสภาวะโลกไร พรมแดน ประกอบกบประเทศไทยมความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย ขอมลขาวสาร ตลอดจนเปนศนยกลางของการคมนาคม เศรษฐกจ และการลงทนในภาคอตสาหกรรม จงมความตองการแรงงานราคาถก จากประเทศเพอนบาน จงไดมการเคลอนยายแรงงานจำานวนมากขามชาต เขามายงประเทศไทยและเปนเสนทางผานไปยงประเทศทสาม ดวยเหตน บคคลตางดาวทเขามาในประเทศไทย โดยผดกฎหมาย จงมความตองการบตรประจำาตวประชาชน เพอแสดงตววาเปนคนไทย เพอทจะไดมและใชสทธในสวสดการ เหมอนกบคนไทย ขณะเดยวกนกมคนไทยสวนหนง ตองการปกปดการกระทำาความผด ดวยการทำาบตรประจำาตวประชาชนปลอมขนมา เพอเปนบคคลใหม และปกปดความผด หรอหลบหนการจบกม หรอการตดตามของเจาหนาท หรอเพอใชในการประกอบอาชญากรรมอนๆ จากสถตคดทพบการกระทำาผดทวประเทศมประมาณปละ 9,000 กวาราย และมแนวโนมจะสงขนเร อยๆ ปญหาทส ำาคญคอ เพราะมเจาหนาทของรฐชวยเหลอ ปกปด อำาพราง หลกฐานถกทำาลาย เจาหนาทมรายไดจากการทจรตเปนจำานวนมาก แตการถกลงโทษชกชาไมทนการณ ซ ำายงมการชวยกนปกปดความผดอก ซ งเป นปญหาตอการบรหารราชการแผนดนมากมาย

32

วธการกระทำาผดอย 4 รปแบบไดแก แบบท 1 การใชเหตวาเปนชาวเขา 9 เผา คอ กะเหรยง มง

เมยน อาขา ลาห ลซอ ลวะ ขม มลาบร วธนจะชวยเหลอทำาบตรใหชาวพมา ชาวจนฮอ โดยมวธยอย 2 วธ ไดแก

วธท 1 เพมชอบคคลตางดาวทไมเขาหลกเกณฑบคคลผไมมสถานะทางทะเบยน ใน ท.ร.13 โดยมชอบ

วธท 2 บคคลบนพนทสงทไดรบการสำารวจแบบ ท.ร.13 และตอมาไดรบการเพมชอใน ท.ร.14 แตยงไมไดไปยนขอมบตรประจำาตวกบเจาหนาท

แบบท 2 วธสวมตวคนตาย หรอแจงตวเองตายแลวไปสวมคนตาย

แบบท 3 แกงปลอมบตรประชาชน มรปแบบการปลอม 2 ลกษณะ คอวธท 1 ผทำาปลอมใชชอ สกล ทอย ของผอน แตใชรปถาย

ของผปลอม และ วธท2 ผทำาขอมลปลอมทงหมดไมตรงกบบคคลอน แตใช

รปถายของผทำาปลอมแบบท 4 สวมตวคนเปน

ปญหาอปสรรคหรอขอขดของในการสบสวนปราบปราม1) เจาพนกงานตำารวจผทำาหนาทสบสวนปราบปราบ ยงขาด

ความร เกยวกบ พ.ร.บ.บตรประจำาตว , พ.ร.บ.ทะเบยนราษฎร

2)การตรวจสอบขอมลทางทะเบยนหรอเอกสารทเกยวของกบคดจากทางอำาเภอทมการ

ทจรตเปนขบวนการ มกจะไมไดรบความรวมมอ และบางคร งเอกสารทสำาคญบางรายการเชน คำาขอมบตร อาจถกทำาลาย ดวยวธการเผา

3) พยานบคคลทเกยวของกบคด มกจะไมใหความรวมมอในการใหปากคำา เพราะเกรงกลว

อทธพลของผรวมขบวนการซงสวนใหญจะประกอบดวย กำานน ผใหญบาน สมาชกสภาองคการบรหารสวนตำาบล เปนตน

33

ความผดการละเมดทรพยสนทางปญญาทรพยสนทางปญญา หมายถง ผลงานอนเกดจากความคดสรางสรรคของมนษย เปน

ทรพยสนตามกฎหมาย ซงไทยไดเขารวมเปนภาคขออนสญญา เชน Berne Convention, TRIP, WTO และ GATT มการแกไขกฎหมายใหเปนไปตามอนสญญา เชน พรบ.สทธบตรฯ, พรบ.เครองหมายการคา

ประเภทของทรพยสนทางปญญา1) ทรพยสนทางอตสาหกรรม (Industrial Property) เชน สทธบตร: หนงสอสำาคญทรฐ

ออกให เพ อค มครองการประด ษฐ (ความค ดสรางสรรค : โครงสรางหรอกลไก), การออกแบบผลตภณฑ (รปลกษณภายนอก: สวยงามหรอตางๆ ไปจากเด ม) หรอผลตภ ณฑอรรถประโยชน (อนสทธบตร: การประดษฐคดคนเพยงเลกนอย) แบบผงภมของวงจรรวม: แผนผงเพอแสดงถงการจดวางและการเชอมตอของวงจรไฟฟา เคร องหมายการคา: เคร องหมายหรอสญลกษณหรอตราทใชกบสนคา หรอบรการความลบทางการคา: ขอมลทยงไมเปนทรจก และลบชอทางการคา: ชอทใชในการประกอบกจการ เชน โกดก, ฟจ สงบงชทางภมศาสตร: สงใดๆ ทใชเรยกแทนแหลงภมศาสตร และบงบอกวาสนคาจากแหลงนนมคณภาพ ชอเสยง ฯลฯ

2) ล ขส ทธ (Copyright) หมายถ ง งานหรอความค ดสรางสรรคในสาขาวรรณกรรม

34

ศลปกรรม ดนตรกรรม งานภาพยนตร หรองานอนใดในแผนกวทยาศาสตร นอกจากน ยงรวมถง สทธขางเคยง: การนำาเอางานดานลขสทธออกแสดง เชน การถายทอดเสยงหรอภาพโปรแกรมคอมพวเตอร งานฐานขอมล (Database)

วธการกระทำาความผด เชน โดยการนำาเขาจากการตางประเทศ การผลต และการจำาหนาย

กฎหมายทเกยวของ เชน พ.ร.บ.สทธบตร พ.ศ.2522 แกไขเพมเตม พ.ศ.2535 และ พ.ศ.

2542 พ.ร.บ.เคร องหมายการคา พ.ศ.2534 แกไขเพมเตม พ.ศ.2543 พ.ร.บ.ลขสทธ พ.ศ.2537 พ.ร.บ.คมครองแบบผงภมของวงจรรวม พ.ศ.2543 พ.ร.บ. การผลตผลตภณฑซด พ.ศ. 2548 พ.ร.บ. ศลกากร พ.ศ. 2469 ป.อาญา มาตรา 271, 272, 273, 274 และ 275ความผดทมผลกระทบตอเดก เยาวชน และสตร

สภาพอาชญากรรมทวไปสภาพทางสงคมและเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปสสภาพสงคมแบบตะวนตก และสภาพ

เศรษฐกจแบบทนนยม กอใหเกดการกระท ำาความผดตอเดก เยาวชน และสตร เกดขนอยางตอเนอง และมแนวโนมทจะเพมสงขน เชน นำาเดก เยาวชน และสตร มาแสวงหาประโยชนทางการเงน เชน การคาประเวณ การใชแรงงานผดกฎหมาย การคามนษย นำาเดก เยาวชน และสตร การแสวงหาประโยชนทางกามมารมย เชน การลวงละเมดทางเพศ สอลามก เปนตน

วธการ

35

การใชสอลามก เชน ชกชวน โนมนาว จงใจ ใหถายภาพ ถายคลปวดโอ ถาย ภาพยนตร

ลามกอนาจาร ใชอบายหลอกลวง ขเขญ ใชกำาลงประทษราย ใหถายคลปวดโอ ลามกอนาจาร นำาไปทำาวซดจำาหนาย ชกชวนคนอนถายคลปวดโอขณะรวมเพศ แลวนำาคลปออกเผยแพรตดตอภาพบคคลทมชอเสยงเปนภาพลามก โพสทลงอนเตอรเนต รวบรวมคลปวดโอ จดทำาเปนวซด นำาไปจำาหนาย เปนความผดตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 287 พระราชบญญตวาดวยการกระทำาความผด เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 มาตรา 14

การลวงละเมดทางเพศ เชน ชกชวน โนมนาว จงใจ เพอกระทำาอนาจาร หรอ กระทำาชำาเรา

ใชอบายหลอกลวง ขเขญ ใชกำาลงประทษราย ใชวธ ขมขนใจ เพอกระทำาอนาจาร หรอขมขน เปนความผดตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 276 , 277 , 278 , 279 , 280 , 283 ทว , 284 , 317 , 318 และ 319

การคาประเวณ เชน ชกชวน โนมนาว จงใจ ใหท ำาการคาประเวณดวยความสมครใจ ใช

อบายหลอกลวง ขเขญ ใชกำาลงประทษราย ใชวธ ขมขนใจ ใหทำาการคาประเวณ เปนความผดตาม พระราชบญญตการปองกนและปราบปรามการ คาประเวณ พ.ศ.2539 มาตรา 9 และ 12 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 282 และ 283 พระราชบญญตมาตรการในการปองกนและปราบปราม การคาหญงและเดก พ.ศ.2540 มาตรา 5 และ 7

36

การใชแรงงานโดยผดกฎหมาย เชน นำาเดกตำากวาสบหาปมาใชแรงงาน นำาเดกอายตำากวา

สบแปดปมาทำางานในโรงงานทมเคร องจกร ท ำางานในสถานบรการ ลกลอบนำาแรงงานตางชาตเขามาในราชอาณาจกร นำาไปใชงานในเรอประมง โรงงาน และ สถานประกอบการตาง ๆ เปนความผดตาม พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ.2546 มาตรา 26 และ 78 พระราชบญญ ต ค มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 44 , 47 , 48 , 49 และ 50 พระราชบญญตมาตรการในการปองกนและปราบปราม การคาหญงและเดก พ.ศ.2540 มาตรา 5 และ 7 พระราชบญญตการทำางานของคนตางดาว พ.ศ.2521 มาตรา 22 และ 39 พระราชบญญต คนเขาเมอง พ .ศ.2522 มาตรา 63 , 64 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 310 ทว , 312 ทว และ 312 ตร

การคามนษย เชน ขมข ใชกำาลงบงคบ ลกพาตว หลอกลวง ใหเงนหรอผลประโยชนแก

ผปกครองหรอผดแล เพอนำาบคคล ไปแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ การผลต หรอเผยแพรวตถหรอสอลามก เอาคนลงเปนทาส นำาคนมาขอทาน บงคบใชแรงงานหรอบรการ เปนความผดตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ.2551 มาตรา 6 , 7 , 8 , 9 , 10 , 11 , 12 , 13 , 52 และ 53 พระราชบญญตมาตรการในการปองกนและปราบปราม การคาหญงและเดก พ.ศ.2540 มาตรา 5 และ 7 ความผดทจรตคอรรปชน โดยการฮวประมลราคา

ลกษณะของการทจรตคอรรปชน

37

การคอรปชน มหลายรปแบบ ซงสามารถสรปไดดงน 1) ไมไดทำาสงใดสงหนงตามทบญญตไวในกฎหมาย2) การกระทำาส งใดสงหนง กอใหเกดความสญเสยแก

ราชการ องคกร3) การกระทำาสงใดสงหนงทเกดขอบเขตแหงอำานาจ4) การรบสนบน 5)การรำารวยผดปกต 6)การใชตำาแหนงหนาทการงาน ในการกระทำาความผด7)การใชอทธพล ปกปองอาชญากร 8)การมสวนรวมในธรกจองคกรอาชญากรรม แตละปภาคธรกจตองจายเงนทเกดจากการคอรปชน โดย

เฉลยประมาณ 10% ของจดพ หรออยทประมาณ 5 แสนลานบาท ตวอยางการทจรตทเกดขนในประเทศไทย เชน การทจรตธนาคารกรงเทพพาณชยการ จำากด (มหาชน) ความเสยหาย 80,000 ลานบาท การคอรปช นทจรตยาของกระทรวงสาธารณสข มลคาไมตำากวา 105 ลานบาท คาโงทางดวน เปนกรณทการทางพเศษแหงประเทศไทย(กทพ.) ถกตดสนชดเชยแกบรษทคสญญาสงถง 6,200 ลานบาท การคอรรปช นในกระบวนการเกบภาษอากร เชน การปลอมแปลงเอกสาร การสงสนคามมลคาไมสงตามทได แจงไว การคอรปช นในธรกจกอสราง เชน การประมลฮวประมลราคาทสงเกนไป การไดสงกอสรางทไมไดมาตรฐาน ทำาใหระบบและกลไกตลาดลมเหลว เปนตน

กฎหมายทเกยวกบการกระทำาความผด

38

กระทำาความผดทจรตคอรรปชน ทเกดขนในโครงการรบจำานำาพชผลการเกษตร การกอสราง ฯลฯ มลกษณะความผดทางกฎหมายทบญญตวาเปนความผด เชนพระราชบญญตวาดวยการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 ประมวลกฎหมายอาญา วาความผดฐานฉอโกง และความผดฐานยกยอกทรพย และขาราชการททำาผด จะเกยวของกบกฎหมายและระเบยบขอบงคบของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ปปช.) สำานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (ปปง.) กรมสบสวนคดพเศษ (D.S.I.) สวนนกธรกจเอกชน จะเกยวของกบกฎหมายของสำานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน

ตวอยางการฮวประมล ตามพระราชบญญตวาดวยการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 มดงน

1) กรณเอกชนเปนผกระทำาความผดมาตรา 4 “ผใดตกลงรวมกนในการเสนอราคา เพอ

วตถประสงคทจะใหประโยชนแกผใดผหนง เปนผมสทธทำาสญญากบหนวยงานของรฐ โดยหลกเลยงการแขงขนราคาอยางเปนธรรม หรอโดยการกดกนมใหมการเสนอสนคาหรอบรการอนตอหนวยงานของรฐ หรอโดยการเอาเปรยบแกหนวยงานของรฐ อนมใชเปนไปในทางการประกอบธรกจปกต ตองระวางโทษจำาคกตงแตหนงปถงสามป และปรบรอยละหาสบของจำานวนเงนทมการเสนอราคาสงสดในระหวางผรวมกระทำาความผดนน หรอของจำานวนเงนทมการทำาสญญากบหนวยงานของรฐแลวแตจำานวนใดจะสงกวา

39

ผใดเปนธระในการชกชวนใหผอนรวมตกลงกนในการกระทำาความผดตามทบญญตไวในวรรคหนง ผนนตองระหวางโทษตามวรรคหนง”

การตกลงรวมกนในการเสนอราคา คอ บคคลตงแต 2 คนขนไป ทำาความตกลงรวมกนในการเสนอราคา โดยการตกลงนจะตองมการแสดงออกและรบกนโดยกรยาอยางใดอยางหนง ถาตางคนตางตงใจหรอตางทำา แตบงเอญรวมกนเขากไมนบวาเปนการตกลง

ผทจะมความผดตามมาตราน นอกจากมเจตนาทจะตกลงรวมกนในการเสนอราคาแลว ยงจะตองมมลเหตจงใจ (เจตนาพเศษ) ตามทไดกลาวไวแลวขางตน แตความผดนจะสำาเรจเมอมการตกลงกน โดยไมจ ำาเปนตองมการกระทำาตามทตกลง พฤตกรรมการกระทำาความผดตามขอเทจจรงดงกลาว โดยทวไปพบวาจะมการนดหมาย พบปะกนในสถานทใดๆทบคคลภายนอกไมรวตถประสงค เชน นดเลยงกนตามหองอาหาร และพดคยกนในเรองการจดฮว การจดแบงผลประโยชนใหกบเอกชนรายอนทยอมหลกทางให ซงการสบสวนหาพยานหลกฐานในคดการฮวประมลเปนเร องทกระทำาไดยาก เนองจากโดยสภาพของความผด ผทจะรบรถงการตกลงกนในการสมยอมจะมกแตผทรวมกระทำาความผดดวยกนเทานน ในการดำาเนนคดจงตองนำาผรวมกระทำาความผดมาเปนพยาน เพราะจะไดพยานหลกฐานทเปนประโยชนแกรปคด

มาตรา 5 “ผใดให ขอให หรอรบรองวาจะใหเงน ทรพยสน หรอประโยชนอนใดแกผอน เพอประโยชนในการเสนอ

40

ราคา โดยมวตถประสงคทจะจงใจใหผนนรวมดำาเนนการใดๆ อนเปนการใหประโยชนแกผใดผหนง เปนผมสทธทำาสญญากบหนวยงานของรฐ หรอเพอจงใจใหผนนทำาการเสนอราคาสงหรอตำาจนเหนไดชดวาไมเปนไปตามลกษณะสนคา บรการ หรอสทธทจะไดรบ หรอเพอจงใจใหผนนไมเขารวมในการเสนอราคาหรอถอนการเสนอราคา ตองระวางโทษจำาคกตงแตหนงปถงหาป และปรบรอยละหาสบของจำานวนเงนทมการเสนอราคาสงสดในระหวางผรวมกระทำาความผดนน หรอของจำานวนเงนทมการทำาสญญากบหนวยงานของรฐแลวแตจำานวนใดจะสงกวา

ผใดเรยก รบ หรอยอมจะรบเงนหรอทรพยสนหรอประโยชนอนใดเพอกระทำาการตามวรรคหนง ใหถอวาเปนผรวมกระทำาความผดดวย”

ความผดอาญาตามมาตราน เปนความผดทมลกษณะความผดคลายคลงกบความผดฐานใหสนบนแกเจาพนกงาน แตความผดอาญาฐานใหเงนหรอทรพยสนหรอประโยชนอนใดเพอจงใจใหรวมเสนอราคาโดยทจรตน เปนการใหเงนหรอทรพยสนหรอประโยชนอนใดแกบคคลทวไปหรอเจาหนาทในหนวยงานของรฐกได

“ประโยชนอนใด ” ทให หรอขอให หรอรบวาจะให หมายถง ประโยชนทไมใชทรพยสนเงนทอง แตเปนสงอน เชน หากยอมไมเขารวมในการเสนอราคาจะใหเปนกรรมการบรษท หรอใหบานพกโดยไมเสยคาใชจาย เปนตน

มาตรา 6 “ผใดขมขนใจผอนใหจำายอมรวมดำาเนนการใดๆในการเสนอราคา หรอไมเขารวมในการเสนอราคา หรอ

41

ถอนการเสนอราคา หรอตองทำาการเสนอราคาตามทกำาหนด โดยใชกำาลงประทษราย หรอขเขญดวยประการใดๆใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของผถกขเขญหรอบคคลทสาม จนผถกขมขนใจยอมเชนวานน ตองระวางโทษจำาคกตงแตหาปถงสบป และปรบรอยละหาสบของจำานวนเงนทมการเสนอราคาสงสด ในระหวางผรวมกระทำาความผดนน หรอของจำานวนเงนทมการทำาสญญากบหนวยงานของรฐแลวแตจำานวนใดจะสงกวา”

“ ขมขนใจ ” คอ การบงคบเอาโดยผถกขเขญไมไดสมครใจ การยอมโดยถกบงคบเชนน ไมใชยนยอมโดยสมครใจ

“ ใชก ำาล งประทษราย” หมายความวา ท ำาการประทษรายแกกายหรอจตใจของบคคลอน ไมวาจะทำาดวยใชแรงกายภาพหรอดวยวธอนใด และใหหมายความรวมถงการกระทำาใดๆ ซ งเปนเหตใหบคคลหนงบคคลใดอยในภาวะทไมสามารถขดขนได ไมวาจะโดยใชยาทำาใหมนเมา สะกดจต หรอใชวธอนใดอนคลายคลงกน (ประมวลกฎหมายอาญามาตร 1(6))

มาตรา 7 “ผใดใชอบายหลอกลวงหรอกระทำาการโดยวธอนใด เปนเหตใหผอนไมมโอกาสเขาเสนอราคาอยางเปนธรรม หรอใหมการเสนอราคาโดยหลงผด ตองระวางโทษจำาคกตงแตหนงปถงหาป และปรบรอยละหาสบของจำานวนเงนทมการเสนอราคาสงสด ระหวางผรวมกระท ำาความผดนน หรอของจำานวนเงนทมการทำาสญญากบหนวยงานของรฐแลวแตจำานวนใดจะสงกวา”

42

“การใชอบายหลอกลวง” คอ การทำาใหผอนหลงเชอผดจากความจรง เชน การปลอมหนงสอของสวนราชการเกยวกบการประกวดราคา เปนตน

สวนการกระทำาโดยวธอ นน<น วธการทใชจะเป นประการใดกได ทำานองเดยวกบการใชอบาย เชน การทำาใหการสงเอกสารเกยวกบการประกวดราคาลาชา เปนตน

มาตรา 8 “ผใดโดยทจรต ทำาการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ โดยรวาราคาทเสนอน<นตำามากเกนกวาปกตจนเหนไดชดวาไมเปนไปตามลกษณะสนคาหรอบรการ หรอเสนอผลประโยชนตอบแทนใหแกหนวยงานของรฐสงกวาความเปนจรงตามสทธทจะไดรบ โดยมวตถประสงคเปนการกดกนการแขงขนราคาอยางเปนธรรม และการกระทำาเชนวานน เปนเหตใหไมสามารถปฏบตใหถกตองตามสญญาได ตองระวางโทษจำาคกต<งแตหนงปถงสามป และปรบรอยละหาสบของจำานวนเงนทมการเสนอราคา หรอของจ ำานวนเงนทมการทำาสญญากบหนวยงานของรฐแลวแตจำานวนใดจะสงกวา

ในกรณทไมสามารถปฏบตใหถกตองตามสญญาไดตามวรรคหนง เปนเหตใหหนวยงานของรฐตองรบคาใชจายเพมขนในการดำาเนนการใหแลวเสรจตามวตถประสงคของสญญาดงกลาว ผกระทำาผดตองชดใชคาใชจายใหแกหนวยงานของรฐนนดวย”

“โดยทจรต” หมายความวา เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายสำาหรบตนเองหรอผอน (ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 1(1))

43

ความผดตามมาตราน< มกเกดข<นเมอไมอาจพสจนไดชดเจน วามการตกลงฮวกนในระหวางผยนประกวดราคา แตมผรบเหมารายหนงเสนอราคาตำากวาปกต จนเหนไดชดวาไมเปนไปตามลกษณะสนคาหรอบรการ ผรบเหมารายนนกถกตงขอหาฐานเสนอราคาทสงหรอตำาเกนปกตจนไมอาจปฏบตตามสญญาได

ขอสงเกต การกระทำาทจะเปนความผดตามมาตราน ตองเปนกรณทไมสามารถปฏบตตามสญญาได

มาตรา 9 “ในกรณทการกระทำาความผดตามพระราชบญญตน เปนไปเพอประโยชนของนตบคคลใด ใหถอวาหนสวนผจดการ กรรมการผจดการ ผบรหาร หรอผมอำานาจในการดำาเนนงานในกจการของนตบคคลนน หรอผรบผดชอบในการดำาเนนงานของนตบคคลในเร องนน เปนตวการรวมในการกระทำาความผดดวย เวนแตจะพสจนไดวาตนไมมสวนรเหนในการกระทำาความผดนน”

2) กรณเจาหนาทหนวยงานรฐหรอผดำารงตำาแหนงทางการเมองเปนผกระทำาความผด

ความผดอาญาทเจาหนาทในหนวยงานของรฐเปนผกระทำา มบญญตไวในมาตรา 10 ถงมาตรา 13 ความผดในกรณนมหลกการสำาคญ 2 ประการคอ ผทกระทำาจะตองเปนเจาหนาทในหนวยงานของรฐ และเจาหนาทผนนตองมอำานาจหนาทในเร องนน

เจาหนาทในหนวยงานของรฐ หมายถง เจาหนาทในหนวยงานของรฐ ดงน กระทรวง ทบวง กรม ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ หรอ

44

งานอนใดทด ำาเนนกจการของรฐตามกฎหมาย และไดรบเงนอดหนนหรอเงนหรอทรพยสนลงทนจากรฐ

มาตรา 10 “เจาหนาทในหนวยงานของรฐผใด ซงมอำานาจหนาทในการอนมต การพจารณาหรอการดำาเนนการใดๆ ทเกยวของกบการเสนอราคาครงใด รหรอมพฤตการณแจงชดวา ควรรวาการเสนอราคาในครงนน มการกระทำาความผดตามพระราชบญญตน ละเวนไมดำาเนนการเพอใหมการยกเลกการดำาเนนการเกยวกบการเสนอราคาในครงนน มความผดฐานกระทำาความผดตอตำาแหนงหนาท ตองระวางโทษจำาคกตงแตหนงปถงสบป และปรบตงแตสองหมนบาทถงสองแสนบาท”

เจาหนาทในหนวยงานของรฐ ทมอ ำานาจในการอนมตการพจารณาหรอการดำาเนนการใดๆทเกยวของกบการเสนอราคา สำาหรบราชการสวนกลาง ไดแก หวหนาสวนราชการทจะตองรบผดในระดบสงสด เชน อธบดหรอหวหนาสวนราชการทเรยกชออยางอน และมฐานะเปนนตบคคล กรณราชการสวนภมภาค ไดแก ผวาราชการจงหวด โดยเจาหนาทในหนวยงานของรฐน จะครอบคลมถงบคคลทหวหนาสวนราชการแตงตงใหมหนาทในการดำาเนนการเกยวกบการเสนอราคาครงนน ไมวาจะเปนเจาหนาทของรฐในระดบใดกตาม

การรวาการเสนอราคา มการกระทำาความผดตามพระราชบญญตวาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐน ไดแก กรณทมการกระทำาความผด แลวเจาหนาทผนนรบร เชน มกลมชายฉกรรจ 10 กวาคน ยนอยหนาประตของสวนราชการทเปดใหมการยนซองประกวดราคา แลวหามไมใหผรบ

45

เหมาเขามาประกวดราคา เจาหนาทเหนเหตการณเชนนตองทราบแลววามการกระทำาความผดฐานใชกำาลงประทษรายหรอขเขญใหรวมเสนอราคาโดยทจรตตามมาตรา 6 แลว และตองรายงานเพอใหมการยกเลกการดำาเนนการเกยวกบการเสนอราคาในคร งนน หากไมดำาเนนการถอวาเปนความผดตามมาตรา 10

มาตรา 11 “เจาหนาทในหนวยงานของรฐผใด หรอผไดรบมอบหมายจากหนวยงานของรฐผใด โดยทจรตท ำาการออกแบบ กำาหนดราคา กำาหนดเงอนไข หรอกำาหนดผลประโยชนตอบแทน อนเปนมาตรฐานในการเสนอราคาโดยมงหมายมใหมการแขงขนในการเสนอราคาอยางเปนธรรม หรอเพอชวยเหลอใหผเสนอราคารายใด ไดมสทธเขาทำาสญญากบหนวยงานของรฐโดยไมเปนธรรม หรอเพอกดกนผเสนอราคารายใด มใหมโอกาสเขาเสนอราคาอยางเปนธรรม ตองระวางโทษจำาคกตงแตหาปถงยสบปหรอจำาคกตลอดชวต และปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท”

ในการกำาหนดรายละเอยดของอาคารสงปลกสราง ราคา คณสมบตของผเสนอราคา สามารถใชดลพนจกำาหนดรายละ เอ ยดเฉพาะ ได ตามความต องการ เพ อ ให เป น ไปตามวตถประสงคของการดำาเนนงาน แตถาดำาเนนการดวยความไมสจรต โดยมการออกแบบ ก ำาหนดเงอนไข กดกนไมใหมการแขงขน หรอเออประโยชนใหแกผรบเหมาหรอผเขาเสนอราคาบางรายเทานน ทรจกกนทวไปวา ลอคสเปก“ กฎหมายจงกำาหนด”ความผดไวในมาตรา 11

46

มาตรา 12 “เจาหนาทในหนวยงานของรฐผใดกระทำาความผดตามพระราช บญญตน หรอกระทำาการใดๆโดยมงหมายมใหมการแขงขนราคาอยางเปนธรรม เพอเออ อำานวยแกผเขาทำาการเสนอราคารายใด ใหเปนผมสทธท ำาสญญากบหนวยงานของรฐมความผดฐานกระทำาผดตอตำาแหนงหนาท ตองระวางโทษจำาคกตงแตหาปถงยสบปหรอจ ำาคกตลอดชวต และปรบตงแตหนงแสนบาทถงสแสนบาท”

ความผดฐานนมอย 2 กรณดวยกน กลาวคอกรณแรกเจาหนาทในหนวยงานของรฐผใดกระท ำา

ความผดกรณทสอง เจาหนาทกระทำาการใดๆ โดยมงหมายม

ใหมการแขงขนราคาอยางเปนธรรม เพอเอออำานวยแกผเขาทำาการเสนอราคารายใด ใหเปนผมสทธท ำาสญญากบหนวยงานของรฐ

มาตรา 13 “ ผดำารงตำาแหนงทางการเมอง หรอกรรมการ หรออนกรรมการของรฐ ซงมใชเปนเจาหนาทในหนวยงานของรฐผใด กระทำาความผดตามพระราชบญญตน หรอกระทำาการใดๆตอเจาหนาทในหนวยงานของรฐ ซงมอำานาจหรอหนาทในการอนมตการพจารณา หรอการดำาเนนการใดๆทเกยวของกบการเสนอราคา เพอจงใจหรอทำาใหจำายอมตองยอมรบการเสนอราคาทมการกระทำาความผดตามพระราชบญญตน ใหถอวา ผนนกระทำาความผดฐานกระทำาผดตอตำาแหนงหนาท ตองระวางโทษจำาคกตงแตเจดปถงยสบปหรอจำาคกตลอดชวต และปรบตงแตหนงแสนสหมนบาทถงสแสนบาท”

47

หลกเกณฑการจดซ<อจดจาง โดยวธประกวดราคาตามระบบราชการของไทย

การจดซอจดจางราคาตามระบบราชการของประเทศไทย ตามระเบยบสำานกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ. 2535 วาดวยการจดซอจดจาง ไดแก วธตกลงราคา ( วงเงนไมเกน ๑๐๐,๐๐๐ บาท ) วธสอบราคา ( วงเงนเกน ๑๐๐,๐๐๐ แตไมเกน ๒ ลานบาท ) วธ ประกวดราคา (วงเงนเกน ๒ ลานบาท ใชวธ e-auction ) วธพเศษ ( เปนเร องเรงดวน อาจจะเกดความเสยหาย จงตองใชวธพเศษ ) วธกรณพเศษ (เปนการซอขายระหวางสวนราชการ) เปนตน สำาหรบการศกษาวเคราะหครงน จะพจารณาเฉพาะวธการประกวดราคาเปนหลก ดงน

หลกเกณฑการประกวดราคา แบงเปนก) การประกวดราคาเพอจดซ<อสนคาบรการ ดวยวธการ

ทวๆ ไป เชน ซ<อแบบ เปดซอง แบงออกไดเปน 2 วธ คอ

1) ก า ร เ ป ด ป ร ะ ก ว ด ร า ค า ท ว ไ ป (Public competition tender)

วธการประกวดราคาจดหาพสดของทางราชการ คดเลอกผขายหรอผรบจางดวยการเปดใหมการแขงขนราคากน ซงตามระเบยบสำานกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตม ขอ 21 ไดกำาหนดใหสวนราชการทจะซอหรอจางในวงเงนเกนกวาสองลานบาทข<นไป จะตองใชวธการประกวด

48

ราคา เพอเปดโอกาสใหมการแขงขนกนโดยทวไปแกผสนใจซงมคณสมบตยนคำาเสนอประกวดราคา ภายใต หลกความเสมอภาค

2) การเปดประกวดราคา เฉพาะผผานการคดเลอกเบ<องตน (Selective competition tender)

การจดประกวดราคา จะเสยเวลาและมคาใชจายสง ดงนน จงเร มมานยมใชวธการคดเลอกผเสนอราคาเฉพาะราย ทมคณสมบตเหมาะสมและผานการคดเลอกเบองตนแลว โดยเฉพาะอยางยงสญญาเกยวกบเทคโนโลยระดบสง หรอทตองใชทกษะและประสบการณพเศษ หรอสญญาเกยวกบทรพยากรทมความสำาคญ เปนตน

ข) การประมล โดยวธการดวยระบบอเลกทรอนกส (e-Auction)

กรณทมการจดซอจดจางทมวงเงนตงแตสองลานบาทขนไป ใหใชวธการประกวดราคาตามทไดกลาวมาขางตนและจะตองดำาเนนการประมลดวยระบอเลกทรอนกส (e-Auction) อกสวนหนงดวย

การประมลดวยระบบอเลกทรอนกส หมายความวา การแขงขนเสนอราคาดวยระบบอเลกทรอนกส ภายในระยะเวลาทกำาหนด โดยม 2 วธการ คอ 1) ป ร ะ ม ล แ บ บ เ ป ด ร า ค า (Reverse Auction) เปนการประมลแขงขนเสนอราคาตำาสด โดยแสดงตวเลขทมการเสนอราคา แตไมแสดงวาผใดเปนผเสนอราคา เหมาะสำาหรบ เชน สนคาหรอบรการทจะดำาเนนการประมลอยในระดบมาตรฐานเดยวกน สนคาหรอบรการทอยในธรกจทมผขาย

49

มากรายและมการแขงขนอยางเสร สามารถเปดเผยราคาประมลได แตไมสามารถเปดเผยผเสนอราคาเขามา

2) ป ร ะ ม ล แ บ บ ป ด ร า ค า (Sealed Bid Aution) เปนการประมลแขงขนเสนอราคาตำาสด โดยแสดงชอผเสนอราคาตำาสด แตไมแสดงตวเลขทมการเสนอราคา เชน งานทไมตองการเปดเผยราคาตำาสด/สงสด ไมตองการเปดเผยจำานวนผเสนอราคาทเขารวมประมลสนคาหรอบรการทจะดำาเนนการประมลอยในระดบมาตรฐานเดยวกน

รปแบบและวธการกระทำาความผดการฮวประมลราคา 1) กรณเอกชนเปนผกระทำาความผด ม 2 รปแบบ

ดงน 1.1) รปแบบการกดกน เปนพฤตกรรมของเอกชน

ผเขาแขงขนในการเสนอราคาบางราย หรอบคคลภายนอกซงมไดเขาแขงขนในการเสนอราคา หรอทเรยกวา ผจดฮว การกระทำา“ ” หรอควบคมการสงการใหบคคลอนกระทำาการในลกษณะตาง ๆ ดงน

ทำาลายหรอแยงเอาไปเสยซงเอกสารประกาศของทางราชการทเกยวของกบการประกวดราคา หนวงเหนยว กกขง ขมข ขดขวางการตดตอสอสารทางอเลกทรอนกส ประทษรายตอชวต รางกาย หรอกระทำาการใดๆ อนเปนการถวงเวลา เพอไมใหผเสนอราคายนเอกสารการเสนอราคาตอเจาหนาทไดทนเวลาทกำาหนด อนเปนเหตใหถกตดสทธในการเปนผเสนอราคาตอหนวยงานของรฐในคราวนน

50

1.2) รปแบบการสมยอม เป นพฤตกรรมของเอกชนผเขาแขงขนในการเสนอราคาบางราย หรอบคคลภายนอกซงมไดเขาแขงขนในการเสนอราคา หรอทเรยกวา ผจดฮว“ ” กระทำาการ หรอควบคมสงการใหบคคลอนกระทำาการในลกษณะตางๆ ดงน

1) รวมกนตกลงใหผเสนอราคารายใดเปนผเสนอราคาตำาสด แลวจดลำาดบการไลราคาระหวางผเสนอราคาดวยกนในการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ โดยผทไดรบคดเลอกใหเปนผมสทธในการเสนอราคา จะจายผลประโยชนตอบแทนแกผเสนอราคารายอนในอตราทตกลงกน เปนการกระทำาความผดในการเสนอราคา ในโครงการกอสรางขนาดใหญและสวนใหญเปนโครงการเดยว โดยอาจเปนการกระทำาของผเสนอราคาดวยกนหรอบคคลภายนอกกได

2) รวมกนตกลงใหผเสนอราคารายใดเปนผเสนอราคาตำาสดแลวจดลำาดบการไลราคาระหวางผเสนอราคาดวยกนในการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ และผลดเปลยนหมนเวยนกนเสนอราคาตำาสด โดยมการรวบรวมเงนไวเปนสวนกลางจำานวนหนงสำาหรบเปนคาใชจายในการดำาเนนการ รวมถงกรณใหสนบนเจาพนกงานทเกยวของ เปนการกระทำาความผดในการเสนอราคาในโครงการกอสรางขนาดใหญและมหลายโครงการในเวลาเดยวกนหรอใกลเคยงกน โดยอาจเปนการกระทำาของผเสนอราคาดวยกนททรงอทธพล หรอบคคลภายนอกกได

3) การเสนอใหผลประโยชน ทรพยสน หรอแลกเปลยนผลประโยชน เชน การมอบชวงการรบเหมางาน เพอใหผ

51

เสนอราคาบางรายถอนการเสนอราคา เสนอราคาสง หรอเจตนาเสนอราคาผดไปจากเงอนไขทกำาหนด ทงน เพอใหผมสทธเสนอราคาทรวมกระทำาผด อยในเงอนไขการเปนผมสทธเขาทำาสญญากบหนวยงานของรฐแทน

2) กรณเจาหนาทของรฐเปนผกระทำาความผดโดยขอเทจจรงจะเปนการสมคบกนกบเอกชน ใน

ลกษณะแบงหนาทกนทำา นำาประโยชนมาแบงสรรกน หรอเปนลกษณะสนบสนนการกระทำาความผดของกนและกน ในการกระทำาความผดสวนใหญเปนกระบวนการและซบซอน พบวาม 3 รปแบบ ดงน 2.1) รปแบบการกดกน เปนพฤตกรรมของเจาหนาทของรฐทกระทำาการหรองดเวนการกระทำาการใดๆ ทตนเองมหนาทตองกระทำา อนสงผลใหผเสนอราคารายอนไมสามารถเขาแขงขนในการเสนอราคา หรอทำาใหการแขงขนในการเสนอราคาดงกลาวไมเปนธรรม โดยปราศจากความยนยอมของฝายนนในลกษณะตาง ๆ ดงน

1) เจาหนาทของรฐ กำาหนดคณลกษณะเฉพาะพสดทตองการโดยนำาคณลกษณะเฉพาะของเอกชนรายใดรายหนงมากำาหนดเปนการเฉพาะ โดยปราศจากเหตผลความจำาเปนของทางราชการ เพอเจตนาใหผเสนอราคาดงกลาวเปนผมสทธเขาท ำาสญญากบหนวยงานของรฐ และเปนผลใหผเสนอราคารายอนไมอาจเขาแขงขนในการเสนอราคาได หรอหากไดกเปนจำานวนนอยราย เปนการสะดวกในการจดใหมการสมยอมในการเสนอราคา

52

เปนวธการทำาผดทพบกนมากในปจจบน โดยทคณะกรรมการจดหาพสด คณะกรรมการพจารณาผล รวมถงคณะกรรมการตรวจรบพสด หรอตรวจการจาง ไมสามารถจะแกไขหรอเปลยนแปลงเปนประการอน เนองจากเปนไปตามเงอนไขการจดหาทกประการ

2) เจาหนาทของรฐ กำาหนดเงอนไขในการเสนอราคา ในลกษณะทกดกนผเสนอราคารายอนทมไดอยในกลมทมการตกลงกนกอน ใหเปนผขาดคณสมบตในการเปนผเสนอราคา และเพอเปดโอกาสใหเอกชนทอยในกลมสมยอมราคากนโดยสะดวก

3) เจาหนาทของรฐผทำาหนาทรบเอกสารในการเสนอราคากดกน ถวงเวลา หรอหลบเลยงไมยอมรบเอกสารของผเสนอราคารายอน ใหเลยกำาหนดเวลาในการยนเอกสารการเสนอราคา เพอใหผเสนอราคาทมการสมยอมกนเทานน เขาดำาเนนการอำาพรางในการแขงขนเสนอราคา เปนวธการกระทำาความผดรปแบบหนง ทมกเกดกบการเสนอราคาในพนทตางจงหวดซ งผกระทำาการเปนผมอ ทธพลเหนอเจาหนาทของรฐ โดยเสนอประโยชนใหกบเจาหนาทของรฐเพอชวยเหลอในการกระทำาผดดงกลาว 2.2 รปแบบการสมยอม เปนพฤตกรรมทเจาหนาทของรฐ เชน คณะกรรมการในกระบวนการจดหาพสด ผบรหารองคกร รหรอมพฤตการณอนควรรวามการกระทำาความผด หรอมการแขงขนราคาทไมเปนธรรมเกดขน แลวเจตนางดเวนทจะปองกนเหตทเกดขน โดยสมครใจและประสงคตอผลรวม

53

กน เพอเจตนาใหผเสนอราคารายใดเปนผมสทธเขาทำาสญญากบหนวยงานของรฐ แลวเจาหนาทของรฐ อาจไดรบประโยชนตอบแทนรปแบบใดรปแบบหนงในลกษณะตาง ๆ ดงน

1) เจาหนาทของรฐจงใจไมตรวจสอบคณสมบตของผเสนอราคา เพอใหผเสนอราคาทเปนผมประโยชนรวมกน เชน ผเสนอราคาทมความสมพนธเชงทน เชงบรหาร หรอเชงไขว โดยพจารณาจากเอกสารหลกฐาน และไมพยายามตรวจสอบถงขอเทจจรงในทางพฤตนย เปนวธการกระทำาความผดของเจาหน าท ของรฐท เป นคณะกรรมการพจารณาผล หรอคณะกรรมการทมอำานาจพจารณาคดเลอกผมสทธในการเสนอราคา ซงมกเปนในกรณของบรษททเรยกวา เปเปอรคอมพาน ทท ำา“ ”หนาทเปน คเทยบ ในการเสนอราคา โดยมไดมเจตนาทจะเขา“ ”แขงขนในการเสนอราคาทแทจรง

2) เจาหนาทของรฐร หรอเหนการกระทำาของผเสนอราคารายอน ทสมยอมกบผเสนอราคาบางราย แลวละเวนไมดำาเนนการตามอำานาจหนาท เปนวธการกระทำาความผดทเจาหนาทรบเอกสารการเสนอราคา พบเหนการหนวงเหนยวผเสนอราคารายอนไมใหเขามายนเอกสารเสนอราคา แลวละเวนไมดำาเนนการ หรอรายงานผบงคบบญชา เปนตน การกระทำาความผดในรปแบบนเป นวธการกระท ำาความผดโดยงดเวนตามประมวลกฎหมายอาญา ซงวธการน เจาหนาทของรฐจะถกตรวจพบการกระทำาความผดไดนอย เนองจากการพจารณาวาเปนการงดเวนหรอไม ประการใด เปนดลพนจทางกฎหมาย อนเปนชองทางในการตอสคดความ อกทงหากเปนการถกฟองเกยวกบการปฏบต

54

หนาท ในเรองความเสยหาย ยงมพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ใหความคมครองดวย 2.3) รปแบบเจตนากระทำาผดกฎระเบยบ เพ อเป ดชองให มการแขงขนราคาท ไม เป นธรรม เป นพฤตกรรมทเจาหน าท ของรฐใชอ ำานาจหนาท ตามกฎหมาย ระเบยบ โดยทจรต เพอใหเกดการแขงขนราคาทไมเปนธรรม ในลกษณะตาง ๆ ดงน

1) เจาหน าท ของรฐอาศยชองวางแหงระเบยบ ยกเลกการเสนอราคา ในกรณทเอกชนทถกตกลงวาจะใหเปนผเสนอสทธเสนอราคา ไมผานการพจารณาคดเลอกเปนผมสทธในการทำาสญญากบหนวยงานของรฐ ทงนเพอจดการเสนอราคาใหมและปรบปรงหลกเกณฑเพอกดกนผเสนอราคารายอนใหเดดขาด หรอใหผเสนอราคาทสมยอมกนมคณสมบตครบถวนและอยในเงอนไขเปนผมสทธทำาสญญากบหนวยงานของรฐ

2) เจาหนาทของรฐ อาศยโอกาสทรขอมลในการแขงขนเสนอราคาใหขอมลกบผเสนอราคาบางราย เพอใหไดเปรยบในการเขาแขงขนในการเสนอราคา

3) หวหนาหนวยงานของรฐ ผบรหาร หรอ เจาหนาทของรฐ ตงนตบคคลขนมาเพอเขาแขงขนในการเสนอราคาเสยเอง ภายใตการกำากบดแลของบคคลในครอบครว เครอญาต หรอบรวารแวดลอม โดยอำานาจบรหารทแทจรงเปนของตน

4) เจาหนาทของรฐเจตนากำาหนดราคากลางพสดเกนกวาความเปนจรง อนเปนเหตให ผเสนอราคาทสมยอมเปนผชนะการเสนอราคา และมสทธเขาทำาสญญากบหนวยงานของรฐ

55

มเหตทจะขอรบจดสรรงบประมาณเพมเตม กรณงบประมาณไมเพยงพอ

สรป การกระทำาความผดทจรตคอรรปชนในโครงการรบจำานำา เชน การฮวประมลราคา จะมกฎหมายทเกยวของกบการกระทำาความผดดงกลาว เชนพระราชบญญตวาดวยการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 ประมวลกฎหมายอาญาดานความผดฉอโกง ยกยอกทรพย การคา ฯลฯ

56