7/28/2019 53420431-Globalizimi

1/15

PUNIM SEMINARIK

LNDA: HISTORIA E CIVILIZIMITTEMA: GLOBALIZIMI

PROF: DOC.DR. FEJZULLA SHABANI STUDENTET: IDEAL HOXHA ID: 115376

FAKULLTETI I SHKENCAVE POLITIKE

7/28/2019 53420431-Globalizimi

2/15

PRMBAJTJA

Hyrje

Historiku I Globalizimit

Natyra Dhe Egzistenca eGlobalizimit

Karakteristikat e Globalizimit Pro Globalizimi

Anti Globalizimi

Matja e Globalizimit

7/28/2019 53420431-Globalizimi

3/15

Hyrje

Globalizmi, n thelbin e tij, prshkruan dhe shnon jo mtepr senj bot e cila karakterizohet me rrjete t lidhjeve q ikaprcejn hapsirat multi-kontinentale. Prkundr ksaj,globalizimi shnon rritjen ose zvoglimin n shkall tglobalizmit. Ai fokusohet n forcat, dinamizmin oseshpejtsin e ktyre ndryshimeve. Globalizmi, pra, e

prshkruan realitetin e t qent i ndrlidhur, kurseglobalizimi prfshin shpejtsin n t ciln kto lidhjeshtohen apo paksohen. Ne ktu do t merremi mekonceptin globalizim, edhe pse pr t njjtn dukurishpesh e hasim edhe termin globalizm, sidomos e hasimt prdoret si nj, rrym apo tendenc e cila e mbshtetfort procesin e globalizimit.

7/28/2019 53420431-Globalizimi

4/15

sht e vrteta, ekzistojn shum prkufizime(definicione) pr at se sht n t vrtet globalizimidhe lirisht mund t thuhet se kto prkufizime n tshumtn e rasteve jan tepr subjektive dhe varen nga

prvoja dhe pozita e prkufizuesit, n ai ka mendime eqndrime pro ose anti-globaliste.Nj definicion tipik mirpo kufizues mund t merretnga Fondi Monetar Ndrkombtar (FMN ose IMF), i cili ethekson ndrvarsin ekonomike gjithnj n rritje tvendeve rreth e prqark bots prmes shtimit t vllimitdhe shumllojshmris s transaksioneve tej-kufitare nmallra e n shrbime, rrjedhjen e lir ndrkombtare t

kapitalit si dhe shprndarjen tejet t shpejt e t gjer tteknologjis.

Historiku i GlobalizimitSi nj term globalizimi ka filluar t prdoret qysh n vitin 1944,mirpo ekonomistt kan filluar ta aplikojn aty kah viti 1981.

Termi fshat global u afirmua pas botimit t veprsUnderstanding Media (Routledge, Londr, 1964) nga autori M.McLuhan. Ndrkaq Theodore Levitt sht meritori pr farkimin etermit globalizim prmes nj artikulli t tij q ai e shkroi nvitin 1983 pr Harvard Business Review t titulluar Globalization

of Markets (Globalizimi I tregjeve).Meq kjo fjal ka dy kuptime, edhe teknike edhe politike, sht eqart se grupe t ndryshme do t ken edhe histori t ndryshmet globalizimit.N trajtimin e historis s globalizimit, disa autor fokusohen nngjarjet q nga 1492, mirpo shumica e dijetarve e teoricienveprqendrohen n nj t kaluar shum m t afrt. Ndrkaqshum m par se viti 1492, njerzit kan filluar ti lidhin bashkvendet e ndryshme t globit n sisteme t gjera t komunikimit,

7/28/2019 53420431-Globalizimi

5/15

migrimit e t ndrlidhjes. Ky formim i sistemeve t ndrveprimitmidis globales dhe lokales ka qen nj forc motivuese kryesoren historin botrore. T ktilla kan qen rastet si: prhapjadhe shtrirja e religjioneve botrore, hinduizmi, budizmi, xhainizmi,

sihizmi, taoizmi, konfuionizmi, jehudizmi, krishterimi, islami etj. ;rruga e mndafsht (silkroad), ekspansioni i Xhengis Kanit,Aleksandrit t Madh; krijimi i perandorive t mdha botrore;zbulimi i kontinenteve tjera t bots; prhapja e tregtis meskllevr; revolucioni amerikan e francez; kolonizimi; luftratbotrore; dekolonizimi etj. Epoka e par e globalizimit ka filluarme periudhn e standardit t arit** dhe t liberalizimit n shek.XIX. E mbshtetur n Pax Britannica dhe n kmbimin e mallrave,kjo epok sht zhvilluar bashk me industrializimin. Kjo epokthuhet se dobsohet n fazat e fillimit t Lufts

s Par Botrore dhe prfundon me krizn e standardit t arit nvitet e vona 1920 dhe n fillim t viteve 1930. Vendet q n ktepok u angazhuan n globalizim, prfshir brthamn e Evrops,disa periferi si dhe disa degzime t Evrops n Amerik e nOqeani, prosperuan dukshm. Pabarazia midis ktyre vendeve uzhduk si pasoj e rrjedhjes s lir t mallrave, kapitalit e punsmidis ktyre popujve.Q nga Lufta e Dyt Botrore e kndej globalizimi sht lvizurnga raundet e negociatave mbi tregtin, fillimisht nn

patronazhin e GATT-it****, q kan uar n nj seri tmarrveshjeve pr ngritjen e kufizimeve n tregtin e lir. Raundii Uruguait (1984-1995) ka uar te marrveshja pr themelimin eOrganizats Botrore t Tregtis (OBT ose WTO), pr tndrmjetsuar n mosmarrveshjet tregtare. Me qllim treduktimit t tarifave e t pengesave tregtare jannnshkruar edhe nj sr marrveshjesh dy e m shumpalshe,prfshir ktu edhe Marrveshjen e Mastrihtit n Evrop dheMarrveshjen pr Tregti t Lir n Amerikn Veriore (The NorthAmerican Free Trade Agreement - NAFTA)

Natyra Dhe Ekzistenca EGlobalizimit

Ekzistojn diskutime t shumta akademike rreth asaj nse globalizimi sht nj

fenomen i vrtet apo vetm nj artefakt (mit) analitik. Edhe pse termi n fjal

sht mjaft i prhapur, shum autor thon se karakteristikat q i vishen

7/28/2019 53420431-Globalizimi

6/15

globalizimit sot jan vrejtur edhe m hert n koh t ndryshme t historis. Pra,

shum ka q thon se kto tipare, prfshir edhe rritjen n tregtin ndrkombtare

si dhe rolin gjithnj m t madh t korporatave multinacionale, nuk jan ngulitur

aq thell sa mund t duket se jan.

Disa autor m me ndje e paraplqejn termin internacionalizim sesa globalizim.

Te internacionalizimi, roli i shteteve dhe rndsia e kombeve jan m t mdha,

ngase globalizimi n formn e tij komplete i eliminon shtetet kombtare. Kshtu

ata thon se kufijt e shteteve, n kuptimin m t gjer, jan larg ngritjes s tyre

totale prandaj edhe ky proces i globalizimit nuk ndodh dhe me siguri edhe nuk do

t ndodh, duke marr parasysh se n historin botrore internacionalizimi kurr

nuk sht shndrruar n globalizim (Bashkimi Evropian dhe NAFTA akoma jan

duke e provuar rastin e tyre).

Megjithkt, bota gjithnj e m shum po i ndan problemet dhe sfidat q nuk u

binden kufijve t shteteve kombtare, n veanti ndotja e mjedisit natyror si dhe

lvizja q publikisht njihet si anti-globalizim, e cila sht transformuar n njlvizje pr globalizim nga posht, duke krkuar, prmes eksperimentimit, forma t

organizimit shoqror q i tejkalojn kufijt e shteteve kombtare dhe demokracin

prfaqsuese.

Disa autor t tjer thon se jemi duke kaluar n nj faz planetare t qytetrimit;

forma dhe karakteri i sakt i shoqris globale po kontestohet dhe kjo do t

prcaktohet nga zgjedhjet q do ti bjm n dekadat e ardhshme kritike. Pr

shembull, The Global Scenario Group (Grupi I Skenarit Global)** ka skicuar

mendime alternative pr t ardhmen globale, me rast forcat e tregut ose

globalizimi ekonomik jan vetm njri opsion, i vn prball reforms n

politik, bots kala, shkatrrimit, eko-komunalizmit dhe nj paradigme t

re vazhdimsie. Disa t tjer jan t mendimit se globalizimi sht nj gjeografi e

imagjinuar; d.m.th. nj mjet politik i qeverisjes s neoliberalistve, t cilt tentojn

ti prdorin disa pamje e diskurse t politiks botrore pr ti arsyetuar agjendat e

tyre politike.

Karakteristikat eGlobalizimit

Globalizimi / internacionalizimi sht identifikuar me nj numrprirjesh, shumica prej t cilave kan mund t zhvillohen q nga

7/28/2019 53420431-Globalizimi

7/15

Lufta II Botrore. Kto prfshijn nj lvizje m t madhendrkombtare t t mirave, t parave, t informatave e tnjerzve, si dhe prfshijn zhvillimin e teknologjis, organizatave,t sistemeve juridike e t infrastrukturs q e lejojn dhe

mundsojn nj lvizje t ktill.N vazhdim do t prmendim veorit kryesore t ktij procesi tmanifestuar n jetn ekonomike, kulturore, juridike eteknologjike.1. N nivelin ekonomikglobalizimi shfaqet n:- rritjen e tregtis ndrkombtare n nj shkall shum m tshpejt sesa rritja eekonomis botrore,- shtimin e rrjedhjes ndrkombtare t kapitalit prfshir edheinvestimet e jashtme

direkte,- lidhjen e marrveshjeve ndrkombtare q kan shkaktuarkrijimin e organizatave siWTO* (Organizata Botrore e Tregtis) dhe t karteleveekonomike si shtOPEC,**- zhvillimin e sistemeve globale financiare,- rritjen e rolit t organizatave ndrkombtare si jan WTO,WIPO, IMF q merren me transaksione ndrkombtare,

- shtimin e praktikave ekonomike si outsourcing (prdorimi iburimeve t jashtme) dhe offshoring (zhvendosje e proceseve tbiznesit nga nj vend n tjetrin) nga korporatat multinacionale...2. N nivelin kulturorglobalizimi shfaqet n:- shkmbimin kulturor gjithnj m t madh ndrkombtar,- prhapjen e multikulturalizmit si dhe pranimin m t mirindividual nshumllojshmrin kulturore, pr shembull prmes eksportimit tfilmave tHollywoodit e t Bollywoodit. Megjithkt, kultura e importuarleht mund tia zr vendin kulturs lokale duke shkaktuar mekt rast reduktimin e shumllojshmris prmes hibridizimit osemadje edhe prmes asimilimit. Forma m e spikatur e ksaj shtwesternizimi (perndimizimi), mirpo gjithashtu ndodh edhesinicizimi ose sinifikimi (asimilimi gjuhsor apo kulturor i termavedhe koncepteve n gjuhn apo kulturn kineze),- udhtimin dhe turizmin gjithnj m t madh ndrkombtar,- imigrimin m t madh, prfshir edhe imigrimin ilegal,

7/28/2019 53420431-Globalizimi

8/15

- shtrirjen e prodhimeve t gatshme lokale (p.sh. ushqimit) nvende t tjera (shpesh t adaptuara ndaj kulturs s atyrevendeve),- modat (trillet) botrore dhe n kulturat pop(ullore) si jan

Pokemon, Sudoku,Numa, Origami, Serit idole, YouTube, My Space, Messenger dheshum t tjera.- ngjarjet botrore t sportit si sht Kupa Botrore e FIFA-s(Federata Ndrkombtare e Futbollit) dhe lojrat olimpike,- formimin ose zhvillimin e nj sr vlerash universale...3. N nivelin teknik / juridikglobalizimi manifestohet n:- zhvillimin e nj infrastrukture globale pr telekomunikim dhe nrrjedhjen m tmadhe t t dhnave prtej kufirit, duke prdor teknologjin si

internetin, satelittpr komunikim, fijet optike t nndetseve dhe telefonat celular,- shtimin e numrit t standardeve t zbatuara n shkall globale,p.sh. ligjet pr tdrejtat e autorit (copyright laws) dhe patentat,- iniciativn e shum avokatve pr themelimin e gjykatavendrkombtare pr krime lufte dhe lvizjeve ndrkombtare prdrejtsi, si pr shembull kemi ICC The International CriminalCourt (Gjykatn Ndrkombtare pr Krime Lufte) dhe ICJ The

International Court of Justice (Gjykata Ndrkombtare) Shpeshthuhet se madje edhe terrorizmi ka psuar nj globalizim, mesulmet n vendet e jashtmeq nuk kan lidhje t drejtprdrejta me vendin am.10 Mendime esidomos deklarata t ktilla sot dgjohen nga shum politikananeknd bots, lufta kundr terrorizmit global etj...

Pro GlobalizimiMbshtetsit e globalizimit demokratik her-her quhen edhepro-globalist. Ata konsiderojn se faza e par e globalizimit, ecila ka qen me orientim tregtar, duhet t kompletohet nga njfaze e ngritjes s institucioneve globale politike q do taprfaqsojn vullnetin e qytetarve botror. Dallimi prejglobalistve t tjer sht se kta nuk prcaktojn paraprakishtndonj ideologji q do ta drejtonte kt vullnet, ka i lihet

7/28/2019 53420431-Globalizimi

9/15

zgjedhjes s lir t ktyre qytetarve perms nj procesidemokratik.Mbshtetsit e tregtis s lir theksojn se teorit ekonomike tprfitimit komparativ sugjerojn q tregtia e lir on n nj

akordim efektiv t burimeve, me ka t gjitha vendet e involvuaran kt tregti do t prfitojn. Marr n prgjithsi, kjo shpie temimet m t ulta, punsimin m t madh dhe rendimentet mt larta.Vullnetaristt dhe ithtart e tjer t kapitalizmit laissez-fairethon se shkallt m t larta t liris politike dhe ekonomike nform t demokracis dhe kapitalizmit n botn e zhvilluar jandy caqe n vetvete dhe po ashtu krijojn nivele m t larta tkamjes materiale. Kta globalizimin e shohin si nj prhapje dheshtrirje t dobishme t liris dhe kapitalizmit.

Kritikt thon se lvizja anti-globaliste prdor dshmi anekdotikepr ti mbshtetur pikpamjet e saj dhe se statistikatgjithbotrore n t vrtet e mbshtesin fort globalizimin:- Prqindja e njerzve q n vendet n zhvillim jetojn me tardhura nn 1 $ amerikan n dit sht prgjysmuar brendavetm njzet viteve11, edhe pse disa kritik jan t mendimit seduhen studiuar m mir e m thell ndryshoret pr matjen evarfris.- Jetgjatsia thuajse sht dyfishuar n vendet n zhvillim q

nga Lufta II Botrore dhe ka filluar ta mbyll hendekun me vendete zhvilluara ku prmirsimi ka qen m i vogl.Vdekshmria e fmijve ka rn n do rajon t bots nzhvillim.13 Pabarazia e tardhurave pr botn si trsi po zvoglohet.14- Demokracia sht shtuar n mnyr dramatike nga pothuajseasnj komb me t drejt universale t vots n vitin 1900 deri te62.5 % te t gjitha kombet n vitin 2000.- Mes viteve 1950 1999, shkrim e leximi sht shtuar nga 52 %n 81 % t bots. Femrat e prbnin hendekun m t madh:shkrim-leximi i femrave si nj prqindje e shkrimleximit tmeshkujve sht rritur nga 59% n vitin 1970 n 80% n vitin2000.- Prqindja e fmijve si forc puntore ka rn nga 24% n vitin1960 n 10% n vitin 2000.- Tendenca t njjta vrehen edhe n fushn e energjis elektrike,veturave, radiotelevizioneve, telefonave etj. pr kok banori, sidhe prqindja e atyre q furnizohen me uj t pijshm.

7/28/2019 53420431-Globalizimi

10/15

Megjithkt, disa nga kto prmirsime mund t mos jenpasoj e globalizimit, ose mund t jen t mundshme edhe paformn aktuale t globalizimit.Disa pro-kapitalist jan po ashtu kritik ndaj Banks Botrore

dhe FMN-s, duke thn se kto dy institucione jan burokraci tkorruptuara q kontrollohen dhe financohen nga ana e shteteve ejo nga ana e korporatave. Shum hua u jan dhn diktatorve tcilt asnjher nuk i kan realizuar reformat e premtuara dhe tcilt ia kan ln popullit t thjesht q ti paguaj ato m von.Disa t tjer, si senatori Douglas Roche, globalizimin e shohinthjesht si nj gj tpashmangshme dhe e prkrahin krijimin e institucioneve si t njAsambleje Parlamentare t Kombeve t Bashkuara t zgjedhurdrejtprdrejt, pr t ushtruar mbikqyrjen mbi institucionet e

pazgjedhura ndrkombtare.

Anti-GlobalizimiKritikt e aspekteve ekonomike t globalizimit e kontestojn atse globalizimi sht, ashtu si dshirojn ithtart e tij ta kuptojn,nj proces i paprkulur q rrjedh natyrshm nga nevojatekonomike t secilit. Kritikt n mnyr tipike theksojn seglobalizimi sht nj proces q diktohet nga imperativet e elits,dhe n mnyr tipike e diskutojn mundsin e institucioneve

dhe politikave alternative globale, t cilat, besojn ata, do taadresojn krkesn morale t klasave t varfra e puntoreaneknd globit si dhe shqetsimet pr mjedisin n nj mnyrshum m t drejt. Sa i prket shtjes s diskutueshme mbimigrimin global, diskutimet rrotullohen rreth dy pikave: rrethshkaqeve, n far mase migrimi global sht vullnetar apo

jovullnetar, i domosdoshm apo jo i domosdoshm, dhe rrethpasojave, nse sht kjo e dobishme, apo ka ndonj mim

7/28/2019 53420431-Globalizimi

11/15

shoqror dhe ambiental. Ithtart e globalizmit priren ta shikojnmigrimin thjesht si nj proces me rastpuntort jakbardh dhe jakblu mund t shkojn nga nj vendn tjetrin pr ti kryer shrbimet e tyre, ndrkaq kritikt priren ti

theksojn rastet negative si pasiguria ekonomike, politike dheambientale, dhe si nj efekt t dukshm negativ e citojnlidhshmrin midis migracionit dhe rritjes enorme t lagjeve tvarfra (varosheve) n vendet n zhvillim. Aspekte t ndryshme tglobalizimit shihen si t dmshme nga aktivist t interesit publiksi dhe nga nacionalistt e fuqishm t shtetit. Kjo lvizje nuk kanj emr t prbashkt. Termi antiglobalizimsht nj term q m shum e preferojn mediet: Kjo mund toj n disangatrrime, sepse aktivistt i kundrshtojn vetm disa aspekte

apo forma t globalizimit, e jo vet globalizimin. Vet aktivistt,pr shembull Noam Chomsky, kan thn se ky emr sht Ipakuptimt, ngase qllimi i ksaj lvizjeje sht globalizimi idrejtsis (shtrirja e drejtsis sociale n mbar globin). N fakt,lvizja pr drejtsi globale sht nj emr i prbashkt. Shumaktivist ndrkaq bashkohen nn sloganin nj bot tjetr sht emundur. Ka nj sr llojesh t anti-globalizimit. N prgjithsi,kritikt thon se rezultatet e globalizimitnuk jan ato q jan predikuar kur kan filluar prpjekjet pr

shtimin e tregtis s lir, dhe se shum institucione t involvuaran sistemin e globalizimit nuk i kan marr n considerateinteresat e popujve t varfr, klasn puntore si dhe ambientin.Argumentet ekonomike t teoricienve t tregtis s ndershmethon se tregtia e lir e pakufizuar u shkon n interes atyre meforc financiare (pra t pasurve) n dm t t varfrve. Shum ttjer e shohin globalizimin si nj promovim t agjendskorporatiste, e cila ka pr synim ndrydhjen dhe shkurtimin e liriveindividuale n emr t fitimit. Ata po ashtu pohojn se shtimi iautonomis dhe fuqizimi i entiteteve korporative n mnyr tshkallshkallshme eformson politikn e shteteve-kombe. Disa grupe anti-globalistepohojn se globalizimi pashmangshm ka nj karakterimperialistik, sht njra prej arsyeve shtytse t lufts n Irakdhe i detyron kursimet q t rrjedhin drejt SHBA-ve e jo drejtvendeve n zhvillim e sipr; mund t thuhet se globalizimi nkt kuptim

7/28/2019 53420431-Globalizimi

12/15

sht nj term tjetr pr nj form t amerikanizimit, saq ngadisa vrojtues besohet se SHBA-t mund t jen njri nga shumshtete (nse jo edhe i vetmi) q vrtet prfitojn nga globalizimi.Disa pohojn se globalizimi e imponon ekonomin e mbshtetur

n borxhe, ka rezulton me rritjen e paparashikueshme tborxheve e t krizave t borxheve. Kriza financiare n AzinJuglindore q filloi n vitin 1997 n ekonomin relativisht t vogl,t ngritur me borxhe t Tajlands por q shum shpejt u prhapn Malajzi, Indonezi, Koren e Jugut dhe eventualisht n nj rrip tgjer botror, i shfaqi rreziqet e reja dhe paqndrueshmrin ntregjet e globalizuara q ndryshojn n mnyr rapide*. Paratshptimtare t FMN-s kan ardhur me kushtzime prndryshime politike n vend dhe kjo nga kritikt sht par si njminim i sovranitetit nacional sipas mods neo-kolonialiste.

Shum institucione globale q kan ndikim t madhndrkombtar as q udhhiqen n mnyr demokratike e as qlidert e tyre jan zgjedhur n mnyr demokratike. Prandaj,sipas disave ata konsiderohen si forca mbikombtare

jodemokratike.Kundrshtimi kryesor i bhet globalizimit t papenguar(neoliberal; kapitalizmit laissez-faire), q udhhiqet nga qeveritdhe nga ato q supozohet t jen kuazi-qeveri (si FMN-ja dheBanka Botrore) dhe t cilat me sa duket nuk merren n

prgjegjsi nga popullatat q ato i qeverisin dhe q n vend tksaj ata kryesisht u prgjigjen interesave t korporatave. Shumkonferenca t mbajtura nga ministrat e tregtis dhe t financavet vendeve q e prbjn thelbin e kombeve t globalizimitzhvillohen nn protesta t mdha, her-her t dhunshme, ngakundrshtart e globalizmit t korporatave.Disa aktivist t anti-globalizimit e kundrshtojn faktin seglobalizimi aktual i globalizon parat dhe korporatat, e jo edhenjerzit dhe sindikatat. Kjo mund t vrehet n kontrollin e rreptt imigrimit n pothuajse t gjitha shtetet, si dhe nga mungesa et drejtave t puntorve n shum vende t bots n zhvillim esipr.Nj kamp tjetr akoma m konservativ q e kundrshtojnglobalizimin jan nacionalistt shtetcentrik t cilt kan frik semos globalizimi po e zvendson rolin e kombeve n politiknglobale dhe organizatat joqeveritare po i plason si forca q itejkalojn kufijt e kombeve t caktuara individuale.

7/28/2019 53420431-Globalizimi

13/15

Kjo lvizje sht shum e gjer, duke prfshir grupet kishtare,fraksionet nacional liberale, partit majtiste, ambientalistt,sindikalistt e fshatarve, grupet anti-raciste, anarkistt,prkrahsit e rilokalizimit etj. Shumica prej ktyre jan reformist

(q e prkrahin nj form m humane t kapitalizmit), ndrkaq ttjert jan m tepr revolucionar (q pretendojn se at q ata ebesojn sht nj sistem shum m human sesa kapitalizmi).Shum e kan qortuar mungesn e bashkimit dhe drejtimitbrenda lvizjes, mirpo disa si Noam Chomsky kan deklaruar sekjo munges e centralizimit n fakt mund t jet nj forc.

Matja e Globalizimit

Se n far mase sht globalizuar nj shtet-komb apo nj kulturbrenda nj vitit t caktuar deri von kohve t fundit sht maturprmes prfaqsuesve t thjesht si rrjedhja e tregtis, migrimiose investimi i drejtprdrejt nga jasht. Nj qasje shum m esofistikuar pr matjen e globalizimit sht indeksi bashkkohor ikalkuluar nga instituti zviceran pr hulumtime (think tank) KOF.Indeksi n fjal i mat tri dimensionet kryesore t globalizimit, at:ekonomik, social dhe politik. Krahas tre treguesve pr matjen ektyre dimensioneve, kalkulohet edhe nj indeksi prgjithshm iglobalizimit dhe nn-tregues q u referohen rrjedhave aktualeekonomike, kufizimeve ekonomike, t dhnave pr kontaktpersonal, t dhnave rreth rrjedhave informative si dhe tdhnave rreth lidhjeve kulturore. T dhnat jepen n baz vjetorepr 122 vende. Sipas ktij indeksi, vendi m i globalizuar n botsht SHBA-ja, e pasuar nga Suedia, Kanada, Mbretria eBashkuar dhe Luksemburgu. Vendet m pak t globalizuara sipasindeksit t KOF it jan Togoja, adi dhe Republika e Afriks

Qendrore.

7/28/2019 53420431-Globalizimi

14/15

LITERATURA

www.kof.ch/globalization

www.worldbank.org

www.forumsocialmundial.org.br

www.transnational.org

www.freedomhouse.org

www.sciencedirect.com

http://globalization.about.com

http://www.kof.ch/globalizationhttp://www.worldbank.org/http://www.forumsocialmundial.org.br/http://www.transnational.org/http://www.freedomhouse.org/http://www.sciencedirect.com/http://globalization.about.com/http://www.kof.ch/globalizationhttp://www.worldbank.org/http://www.forumsocialmundial.org.br/http://www.transnational.org/http://www.freedomhouse.org/http://www.sciencedirect.com/http://globalization.about.com/

7/28/2019 53420431-Globalizimi

15/15

www.opec.org

www.globalissues.org

http://www.nafta-sec-alena.org

www.theglobalist.com

http://www.opec.org/http://www.globalissues.org/http://www.nafta-sec-alena.org/http://www.opec.org/http://www.globalissues.org/http://www.nafta-sec-alena.org/