4.thuế đánh vào cung lao động

CHƯƠNG 4:THUẾ ĐÁNH VÀO CUNG LAO ĐỘNG

TS. LÊ QUANG CƯỜNG

LÝ THUYẾT CƠ BẢNTHIẾT LẬP MÔ HÌNH

Giả sử Ava đang quyết định dùng bao nhiêu thời gian để làm việc và bao nhiêu thời gian để nghỉ ngơi. Ava có hàm thỏa dụng U(L,C), ở đó L phản ảnh nhàn rỗi và C phản ảnh giờ lao động tạo ra thu nhập và tiêu dùng được quyết định bởi thu nhập.

Đường giới hạn ngân sách được miêu tả trong hình Hình 4.1Hình 4.1. Tối đa hóa thỏa dụng giữa lựa chọn giờ làm việc và nhàn rỗi.

Consumption

Leisure

BC1BC2

slope = -w

slope = -w(1-τ)

L1

C1

Hình 4.1 Đánh thuế và sự đánh đối giữa tiêu dùng và nhà rỗi

A

BC2

L2

Nhàn rỗi

Lao động

Đường giới hạn ngân sách ban đầu của Ava, đường màu xanh, được diễn tả như :

Trong đó, C là tiêu dùng được quyết định bởi thu nhập, wL giá trị thời gian nhàn rỗi, và wT là tổng thu nhập.

Ban đầu Ava chọn A, (L1,C1).

C w L w T

LÝ THUYẾT CƠ BẢN THIẾT LẬP MÔ HÌNH

Chính phủ đánh thuế tỷ lệ t, thuế làm giảm tiền lương một giờ từ w xuống còn (1-t)w, đường giới hạn ngân sách di chuyển đến đường màu đỏ. Khi đó:

Thuế đã làm giảm thời gian lao động của Ava một khoản L2 - L1 và đồng thời tăng thời gian nhàn rỗi lên một khoản L2 - L1. Tuy nhiên, thu nhập giảm đi hay hàng hóa tiêu dùng giảm một khoản C1 – C2.

C w L w T 1 1

LÝ THUYẾT CƠ BẢN THIẾT LẬP MÔ HÌNH

Câu hỏi đặt ra, có phải đánh thuế thu nhập luôn làm giảm mức cung lao động hay không?

Xem Hình 4.2 –Xem Hình 4.2 –Hiệu ứng thay thế và Hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập.hiệu ứng thu nhập.

LÝ THUYẾT CƠ BẢN HIỆU ỨNG THAY THẾ - HIỆU ỨNG THU NHẬP

Consumption Consumption

LeisureLeisure

BC1BC2 BC1BC2

L1 L1L2 L2

C1

C2

C1

C2

Substitution effectis larger

Income effectis larger

Hình 4.2 Hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập

Ava works less. Ava works more.

Hình vẽ thứ nhất, Ava tiêu dùng nhiều giờ nhàn rỗi hơn và ít làm việc. Giờ nhàn rỗi gia tăng từ L1 đến L2. Trong trường hợp này, ảnh hưởng thay thế lớn hơn ảnh hưởng thu nhập.

Hình vẽ thứ hai, Ava tiêu dùng ít nhàn rỗi và làm việc nhiều hơn. Giờ nhàn rỗi giảm từ L1 đến L2. Trong trường hợp này ảnh hưởng thu nhập lớn hơn ảnh hưởng thay thế.

Ở mức cung lao động thấp nhất, dường như không thể xảy ra ảnh hưởng thu nhập lớn hơn ảnh hưởng thay thế, bởi vì ảnh hưởng thu nhập tương ứng với giờ làm việc trước khi tiền lương thay đổi.

LÝ THUYẾT CƠ BẢN HIỆU ỨNG THAY THẾ - HIỆU ỨNG THU NHẬP

LÝ THUYẾT CƠ BẢNGIỚI HẠN GIỜ LÀM VIỆC

Lý thuyết cung lao động cơ bản có một số yếu tố giới hạn. Ví dụ, các cá nhân khó điều chỉnh giờ làm việc. Làm ngoài giờ làm thay đổi đường giới hạn

ngân sách. Quy định thanh toán ngoài giờ nghĩa là người lao

động trong hầu hết công việc theo quy định luật pháp phải trả thêm tiền ngoài giờ nếu như họ làm hơn 40 giờ/tuần. Quy định này tạo ra độ lồi của giới hạn ngân sách, làm cho

lao động trở nên đắt đỏ hơn đối với các doanh nghiệp trong việc thuê mướn lao động khi làm việc hơn 40/giờ.

LÝ THUYẾT CƠ BẢNNGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM

Lý thuyết thực nghiệm về đánh thuế vào cung lao động phân biệt giữa 2 loại lao động.

Những người kiếm tiền sơ cấp là những thành viên gia đình, tạo ra nguồn lực thu nhập chính trong gia đình .

Những người kiếm tiền thứ cấp: là những lao động khác còn lại trong gia đình. Theo truyền thống, những người kiếm tiền sơ cấp

thường là người chồng; còn người kiếm tiền thứ cấp là người vợ có trách nhiệm nuôi con cái

Kết luận từ các công trình nghiên cứu thực nghiệm: Độ co giãn từ những người lao động sơ cấp

là +0.1, ảnh hưởng khá nhỏ. Độ co giãn từ những người lao động thứ cấp

thay đổi từ +0.5 đến +1.0, ảnh hưởng rất lớn. Ảnh hưởng này xuất phát từ biên mở rộng liệu có làm thêm hay không?, chứ không phải là thâm dụng biên dựa vào số giờ thực tế lao động.



Có 3 cách tiếp cận chính để ước lượng độ co giãn cung lao động:Hồi quy tuyến tínhThực nghiệm xã hộiCác dạng có tính chất thực nghiệm

Hồi quy tuyến tính ước lượng theo phương trình:

Trong đó: LS là đo lường cung lao động, ATWAGE là dollar cuối cùng của tiền lương sau thuế, NLINCOME là thu nhập không do lao động và X là vectơ tính cách cá nhân như là giáo dục, trạng thái gia đình.

Nếu β>0, thì cung lao động dốc hướng đi lên và hiệu ứng thay thế lớn hơn hiệu ứng thu nhập.

L S A T W A G E N L IN C O M E Xi i i i


Bằng việc đưa vào thu nhập không do lao động, hồi quy đã tách rời hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập.

Hệ số β bao gồm cả hai hiệu ứng, trong khi hệ số δ chỉ bao gồm hiệu ứng thu nhập.

Tuy nhiên, những hệ số này có thể dẫn đến các “thành kiến”. Những cá nhân có thu nhập cao có thể là những người quá thành công và có thể làm việc thời gian dài.


Một cách tiếp cận khác là sử dụng thực nghiệm ngẫu nhiên.

Thực tế điều này được thực hiện trong những năm 1970s với thực nghiệm thuế thu nhập âm (negative income tax (NIT)). Chương trình đảm bảo phúc lợi và thuế suất được sắp xếp ngẫu nhiên đối với những gia đình khác nhau.

Công trình này phát hiện độ co giãn lao động nữ là +0.1.


Cách tiếp cận cuối cùng là các dạng có tính thực nghiệm.

Eissa (1995) kiểm tra cung lao động của những người phụ nữ có gia đình phản ứng với Đạo luật cải cách thuế 1986. Cải cách thuế làm thay đổi theo thuế suất biên đối với những người vợ có chồng kiếm thu nhập cao.

Cung lao động của người nữ có gia đình +0.8.



Tất cả công trình nghiên cứu có những giới hạn nhất định: Hơn thập kỷ qua, có sự bùng phát giữa những

người kiếm tiền sơ cấp và thứ cấp. Thêm vào đó, sự tham gia lực lượng lao động

và giờ lao động, những yếu tố như là nỗ lực công việc, cơ hội việc làm… có thể khác nhau.

Thuế có ảnh hưởng đến hiệu quả xã hội, tạo ra mất trắng xã hội.

CHÍNH SÁCH THUẾ THU NHẬP HỖ TRỢ TIỀN LƯƠNG CHO NGƯỜI CÓ THU NHẬP THẤP VÀ CUNG LAO ĐỘNG

Khấu trừ thuế cho người có thu nhập thấp (The Earned Income Tax Credit (EITC)): Đây là thuế liên bang trợ cấp cho những người kiếm thu nhập thấp.

ở Mỹ, chương trình EITC đưa vào từ năm 1976.Xem Hình 4.3Xem Hình 4.3 cho thấy Sự tăng EITC

theo thời gian.

Hình 4.3 Sự gia tăng EITC

Cơ cấu hiện hành của EITC được minh họa trong Hình 4.4Hình 4.4 – Chính sách hỗ trợ thuế thu nhập.

Ban đầu, EITC phản ảnh 40% trợ cấp tiền lương, và khi thu nhập kiếm được cao, trợ cấp thuế giảm xuống mức thuế suất 21%.

CHÍNH SÁCH THUẾ THU NHẬP HỖ TRỢ TIỀN LƯƠNG CHO NGƯỜI CÓ THU NHẬP THẤP VÀ CUNG LAO ĐỘNG

Hình 4.4 Chính sách hỗ trợ thuế thu nhập

Tác động của EITC đến cung lao động

EITC có tác động đến hiệu ứng thay thế và hiệu ứng thu nhập đến quyết định cung lao động.

Xem Hình 5.5Hình 5.5 – Hiệu ứng EITC đối với cung lao động.

Hình 4.5 Hiệu ứng EITC đối với cung lao động

Hình vẽ này cho thấy 4 nhóm khác nhau: Đối với những yếu tố ngoài lực lượng lao động,

được đặt tại điểm A, EITC làm gia tăng sự tham gia lực lượng lao động thông qua ảnh hưởng thay thế không rõ ràng.

Đối với những yếu tố ở điểm như B, sự trợ cấp tạo ra rất rõ ràng những ảnh hưởng đến giờ lao động. Ảnh hưởng thay thế làm gia tăng việc làm, trong khi ảnh hưởng thu nhập làm giảm đi việc làm.



Đối với những yếu như là điểm C, trợ cấp làm giảm việc làm bởi vì ảnh hưởng thu nhập. Không có ảnh hưởng thay thế.

Những yếu tố như là điểm D, vùng bị loại ra, ảnh hưởng thu nhập và ảnh hưởng thay thế cả hai làm giảm cung lao động

CHÍNH SÁCH THUẾ ĐỐI VỚI CHĂM SÓC TRẺ EM VÀ CUNG LAO ĐỘNG

Chăm sóc trẻ em:Tiêu chuẩn thu nhập tổng thể Haig-Simons

có ý nghĩa đối với phân tích chăm sóc trẻ em.

Cung lao động trên thị trường lao động thì phải đánh thuế trong khi cung lao động thông qua hoạt động phi thị trường giống như chăm sóc trẻ em thì không đánh thuế.

Ở Mỹ, các gia đình chọn lựa tự chăm sóc trẻ em, chứ không đi làm để kiếm tiền và thuê dịch vụ chăm sóc trẻ em để trả thuế thấp.

Xem Hình 4.6 – Lựa chọn chăm Xem Hình 4.6 – Lựa chọn chăm sóc trẻ emsóc trẻ em


Hình 4.6

Child care choicesCase Pretax,

Pre-childcare earnings

Child care costs

Child care

deduction

Imputed

earnings

Taxes owed if work,

=50%

Taxes owed

if home

After-tax

value of

work

After-tax

value of

home

Base $1,000 $600 0 0 $500 0 $500 $600

Impute

$1,000 $600 0 $600 $500 $300 $500 $300

Deduct

$1,000 $600 $600 0 $200 0 $800 $600

Hàng thứ nhất chi phí chăm sóc trẻ em không được giảm trừ, giá trị sau thuế của công việc thị trường nhỏ hơn giá trị sau thuế của công việc phi thị trường .

Thuế đánh vào công việc thị trường tạo ra góc thuế “tax wedge”.

Theo nghĩa rộng tax wedges là bất kỳ khoảng chênh lệch giữa thu nhập trước thuế và sau thuế đối với các hoạt động.


Hàng thứ nhất minh chứng điểm chung về tax wedges: Chúng bóp méo hành vi, khuyến khích công chúng thay đổi hành vi thực hiện hoạt động không đánh thuế và dẫn đến tổn thất thuế .

Đánh thuế vào các hoạt động hoặc trợ cấp cho các mức hoạt động làm cân bằng sân chơi bình đẳng.


Những lựa chọn có ảnh hưởng khác nhau đến cơ sở thuế. Theo sau sự giảm trừ chăm sóc trẻ em làm giảm cơ sở thuế.

Thuế suất các loại thuế khác phải gia tăng đồng thời để gia tăng mức độ nguồn thu nhất định và tổn thất sẽ gia tăng cũng với gia tăng thuế suất.


CÂU HỎI ÔN TẬP

Câu 1: Giả sử mỗi giờ bạn làm việc kiếm được 10 đô la trước thuế. Hơn nữa, giả sử bạn có thể làm việc lên đến 16 giờ/ngày, 365 ngày. Vẽ đường ngân sách phản ảnh đánh đổi giữa nhàn rỗi và tiêu dùng theo chính sách thuế thu nhập như sau:

a. Mức thuế suất 20% cho tất cả các mức thu nhập.

b. Thu nhập đến 10.000 đô la nộp thuế suất 0% và thuế 10% cho tất cả thu nhập trên 10.000 đô la.

4.thuế đánh vào cung lao động

Education