4th grading araling panlipunan

Republic of the Philippines Department of Education

DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

K to 12 Curriculum Guide

ARALING PANLIPUNAN

(Grade 1 to Grade 7)

January 31, 2012

K TO 12 ARALING PANLIPUNAN

*Dr. Maria Serena Diokno, LAT Convenor – version as of January 31, 2012 2

CONCEPTUAL FRAMEWORK

Figure 1. The Conceptual Framework of Araling Panlipunan



I. LEARNING AREA STANDARD

Naipamamalas ang pag-unawa sa mga konsepto at pag-aaral ng mga tao at grupo, komunidad at lipunan kung paano sila namuhay at namumuhay, ang kanilang ugnayan at interaksyon sa kapaligiran at sa isa’t isa, at ang kanilang mga paniniwala at kultura upang makabuo ng pagkakakilanlan bilang Pilipino, tao at miyembro ng bansa at mundo; maunawaan ang sariling lipunan gamit ang mga kasanayan sa pananaliksik, pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, pagkamalikhain, pakikipagkapwa, likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman at pakikipagtalastasan tungo sa isang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

II. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

K – 3

4 – 6 7 – 10 11 – 12

Naipamamalas ang panimulang pag-unawa at pagpapahalaga sa sarili, pamilya, paaralan at komunidad at mga batayang konseptong pagpapatuloy at pagbabago, distansya at direksyon tungo sa pagbuo ng kamalayan tungkol sa sarili at kapaligiran bilang kasapi ng isang lipunan na may karapatan at pananagutan sa sarili, sa kapwa at sa kapaligiran.

Naipamamalas ang batayang pag-unawa sa mga pangunahing konseptong heograpiya at ang aplikasyon ng mga ito sa iba’t ibang pamayanan sa Pilipinas at kasaysayan ng bansa; at ang pagpapahalagang pansibiko tungo sa paghubog ng mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsible, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa .

Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan, kultura at aspetong panlipunan, pang-ekonomiya, pampulitika sa Pilipinas, sa rehiyon ng Asya at sa mundo, ang ugnayan sa rehiyon at daigdig at ang batayang konseptong ekonomiks at aplikasyon nito sa buhay gamit ang mga kasanayang napapaloob sa kakayahan ng pagsisiyasat, mapanuring pag-iisip at matalinong pagpapasya

Naipamamalas ang malawak at integratibong pag-unawa sa mga hamon, isyu at tugon sa kontemporaryong lipunang Pilipino, Asyano at pandaigdig batay sa masusing pagsasaliksik at mabisang paghayag ng resulta ng pagsasaliksik tungo sa pagbuo ng solusyon o tugon upang marating ang isang makatarungan, mapayapa, makakalikasan at makataong lipunan at mundo.



III. GRADE LEVEL STANDARD:

Grade Level Grade Level Standards

Kindergarten Naipamamalas ang pag-unawa sa kaalaman tungkol sa sarili at mga gawain ng tao sa kanyang kapaligiran at pagpapaunlad ng

kakayahang sosyo-emosyunal at positibong pakikipag-ugnay at pakikisalamuha sa tahanan, paaralan at pamayanan

Baitang 1 Naipamamalas ang kamalayan bilang batang Pilipino at kasapi ng pamilya at paaralan at pag-unawa sa batayang konseptong pagpapatuloy at pagbabago, distansya at direksyon at ang pagpapahalaga sa kapaligiran ng tahanan at paaralan tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 2 Naipamamalas ang pagkilala, pag-unawa at pagpapahalaga sa kinabibilangang komunidad ngayon at sa nakaraan gamit ang mga konseptong pagpapatuloy at pagbabago, pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari, mga simpleng konseptong heograpikal tulad ng lokasyon tungo sa isang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 3 Naipamamalas ang pag-unawa sa kasaysayan ng sariling lalawigan at rehiyon kasama ang aspetong pangkultura , pampulitika,

panlipunan at produksyon at distribusyon ng lokal na produkto gamit ang mga natutunang konsepto at pamamaraan sa mga naunang

baitang para sa mas malalim na pag-unawa ng impormasyon at pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas tungo sa

paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may

pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday

ng kinabukasan.

Baitang 4 Naipamamalas ang pag-unawa sa batayang konseptong pangheograpiya at ang aplikasyon nito sa iba’t ibang pamayanan ng

Pilipinas katulad ng mga komunidad sa itaas at ibaba, sa tabi ng dagat at ilog, at iba pa, ang ugnayan ng tao, lipunan at kalikasan at

ang epekto ng ugnayang ito sa pamayanan at kapaligiran tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni,

responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa

mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 5 Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa pagkabuo ng kapuluan at mga sinaunang

lipunan hanggang sa simula ng ika-20 siglo gamit ang batayang konseptong katulad ng kahalagahang pangkasaysayan (historial

significance), pagpapatuloy at pagbabago, ugnayang sanhi at epekto tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri,

mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at




pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 6 Naipamamalas ang patuloy na pag-unawa at pagpapahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas mula sa ika-20 siglo hanggang sa

kasalukuyan tungo sa pagbuo ng tiyak na pagkakakilanlan bilang Pilipino at mamamayan ng Pilipinas tungo sa paglinang ng isang

mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at

pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng

kinabukasan.

Baitang 7 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas batay sa pagsusuri ng sipi ng nakasulat, pasalita awdyo-

biswal at kombinasyon ng mga ito, mula sa sa iba’t-ibang panahon, tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri,



Baitang 8 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa at pagpapahalaga ng heograpiya, kasaysayan, kultura, lipunan, pamahalaan, ekonomiya,

at ugnayan ng mga bansa sa rehiyong Asya tungo sa paggalang at pagpapahalaga ng mga pagkakatulad at pagkakaiba sa rehiyon at

sa papel ng Pilipinas sa Asya t ungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo,

makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan

sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 9 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa iba’t-ibang aspeto ng kasaysayan ng mundo, tungo sa pag-unawa, paggalang at

pagpapahalaga ng mga pagkakatulad at pagkakaiba sa daiddig at sa pagbuo ng pandaigdigang pananaw tungkol sa lugar at papel ng

Pilipinas sa mundo, tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan,

makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at

kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 10 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa batayang konseptong ekonomiks at ang aplikasyon ng mga ito sa sariling buhay at sa

bansa, gamit ang pamamaraang matematikal tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri, mapagmuni, responsable,

produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin

sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

Baitang 11 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga hamon at napapanahong isyung hinaharap ng Pilipinas upang makabuo ng tugon

na batay sa masusing pag-aaral ng isyu at nararapat at sapat na impormasyon tungo sa paglinang ng isang mamamayang mapanuri,






Baitang 12 Naipamamalas ang malalim na pag-unawa sa mga hamon at napapanahong isyung hinaharap ng Asya at ng mundo upang makabuo

ng tugon na batay sa masusing pag-aaral ng isyu at nararapat at sapat na impormasyon tungo sa paglinang ng isang mamamayang

mapanuri, mapagmuni, responsable, produktibo, makakalikasan, makatao at makabansa na may pambansa at pandaigdigang

pananaw at pagpapahalaga sa mga usapin sa lipunan sa nakaraan at kasalukuyan tungo sa pagpanday ng kinabukasan.

BILANG NG ORAS SA PAGTUTURO: 10 weeks/quarter; 4 quarters/year

Grade Time Allotment

1-2 30 min/day x 5 days

3-6 40 min/day x 5 days

7-10 3 hrs/week

MGA TEMA

Grade 1 Grade 7

A. Tao, Kapaligiran at Lipunan

B. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

C. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

D. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

A. Tao, Kapaligiran at Lipunan

B. Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago

C. Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa

D. Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan

E. Kapangyaraihan, Awtoridad at Pamamahala

F. Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo



GRADE 1

Content Content Standards Performance Standards Learning Competencies

Grade 1 - UNANG MARKAHAN

I. Ako ay Natatangi

A. Pagkilala sa Sarili

Ang mag-aaral ay…

naipamamalas ang pag-unawa sa kahalagahan ng pagkilala sa sarili

Ang mag-aaral ay…

nakapagpapahayag ng pagpapakilala sa sarili ng may pagmamalaki sa sariling pagkakakilanlan at katangian

Ang mag-aaral ay. . .

Nasasabi ang batayang impormasyon tungkol sa sarili: pangalan, kaarawan, edad, tirahan, paaralan

Naipakikilala ang sarili sa pamamagitan ng sariling larawan (self-portrait)

Naisasaayos ang mga batayang impormasyon tungkol sa sarili sa pamamagitan ng simpleng graphic organizer

Nasasabi ang sariling pangangailangan (pagkain, kasuotan at iba pa.)

Nailalarawan at naiguguhit ang pansariling kagustuhan tulad ng: paboritong kapatid, kamag-anak, kulay, pagkain, damit, laruan, lugar at iba pa

B. Ang Aking Kwento

naipamamalas ang pag-unawa sa konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago batay sa kwento ng sarili

nakapagsasalaysay ng kwento ng sarili

Nakabubuo ng kwento ng sarili sa pamamagitan ng inilarawang timeline ng sariling buhay

Natutukoy ang mahahalagang pangyayari o conjuncture sa sariling buhay sa pamamagitan ng timeline

Nakababasa ng timeline at nakapagsasalaysay ng buhay base rito

Ang mag-aaral ay…….




Ang mag-aaral ay . . .



Nakapaghihinuha sa konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago sa pamamagitan ng pagsasaayos ng mga larawan ayon sa pagkakasunod-sunod nito

Naipakikita ang mga pagbabago sa buhay at sa personal na gamit (tulad ng laruan) mula noong sanggol hanggang sa kasalukuyang edad

Naihahambing ang sariling kwento o karanasan sa buhay sa karanasan ng mga kamag-aral

C. Pagpapahalaga sa Sarili

naipamamalas ang pagpapahalaga at pagmamalaki sa sarili

nakapagpapahayag ng personal na pagnanais para sa sarili

Naipapakilala ang sarili sa pamamagitan ng nabuong collage o scrapbook ng mga larawan o bagay na nagpapakilala sa sarili

Nakapagsasaad ng mga pangarap o ninanais para sa sarili sa pamamagitan ng graphic organizer

Naipaliliwanag kung bakit mahalaga ang mga personal na pagnanais para sa sarili

Grade 1 - IKALAWANG MARKAHAN

II. Ang Aking Pamilya

A. Pagkilala sa mga Kasapi ng Pamilya

naipamamalas ang pag-unawa sa mga kasapi ng pamilya at ang papel na ginagampanan ng bawat kasapi nito

nakagaganap ng nararapat na papel bilang kasapi ng pamilya

Natutukoy ang mga kasapi ng pamilya.

Nailalarawan ang bawat kasapi sa pamamagitan ng isang likhang sining

Naipakikita ang iba’t ibang papel na ginagampanan ng bawat kasapi ng pamilya sa pamamagitan ng concept map o graphic organizer

Nakabubuo ng sariling kwento tungkol sa pang-araw-araw na gawain ng mga kasapi ng pamilya




B. Ang Kwento ng Aking Pamilya

Ang mag-aaral ay…

naipamamalas ang pang-unawa sa sa konsepto ng pagbabago at pagpapatuloy batay sa kwento ng pamilya

Ang mag-aaral ay…

nakapagsasalaysay ng katangi-tanging katangian at kwento ng sariling pamilya at ng iba pang mga pamilya gamit ang konsepto ng pagpapatuloy at pagbabago

Ang mag-aaral ay…

Naisasalaysay ang kwento ng pamilya sa pamamagitan ng family tree at/o album ng pamilya

Natutukoy ang ang mga mahahalagang pangyayari sa buhay ng pamilya batay sa inilarawang timeline

Nakapagsasalaysay ng kwento ng pamilya sa pamamagitan ng timeline

Natutukoy ang mga nagbago at patuloy na tradisyon o nakagawiang gawain ng pamilya

Nakapaghahambing ng mga tradisyon at nakagawiang gawain ng pamilya noon at ngayon

Nakapaghahambing ng kwento ng sariling pamilya sa kwento ng pamilya ng mga kamag-aral

Napahahalagahan ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pamilya

C. Mga Alituntunin sa Pamilya

naipamamalas ang pag-unawa sa mga alituntuning ipinatutupad ng pamilya

nagpapamalas ng matapat at kusang loob na pagsunod at pagtupad sa mga alituntunin ng pamilya.

Nakatutugon sa iba-ibang sitwasyon sa pang-araw-araw na buhay ng pamilya

Nahihinuha ang mga alituntunin ng pamilya na tumutugon sa iba-ibang sitwasyon ng pang-araw-araw na buhay ng pamilya

Naikakategorya ang iba’t ibang alituntunin ng pamilya

Nasusuri ang batayan ng mga alituntunin ng pamilya

Naihahambing ang alituntunin ng sariling pamilya sa alituntunin ng pamilya ng mga kamag-aral

Napahahalagahan ang pagtupad sa mga alintuntunin ng pamilya




D. Pagpapahalaga sa

Pamilya

Ang mag-aaral ay…….

naipamamalas ang pag-unawa sa pagpapahalaga ng sariling pamilya at ng ibang mga pamilya

Ang mag-aaral ay….

nakalalahok sa mga gawain na nagpapamalas sa mga pagpapahalaga ng sariling pamilya at ugnayan ng sariling pamilya sa ibang pamilya.

Ang mag-aaral ay…..

Nakapaghihinuha sa mga pagpapahalaga ng pamilya mula sa pakikinig ng kwento tungkol sa pamilya tulad ng ―Pamilyang Ismid‖ (Aklat Batibot)

Nakaguguhit ng larawan ng sariling pamilya upang makabuo ang klase ng malaking mosaic

Nailalarawan ang batayang pagpapahalaga ng pamilya at nabibigyang katwiran ang pagtupad sa mga ito

Nakikilala ang mga pagpapahalaga ng iba’t ibang pamilya

Naihahambing ang mga pagpapahalaga ng iba’t ibang pamilya

Nakalalahok sa pagbuo ng consensus sa klase tungkol sa mga pagpapahalaga sa pamilya

Nakapagbibigay ng halimbawa ng ugnayan ng sariling pamilya sa ibang pamilya

Nakabubuo ng paglalahat tungkol sa kabutihan ng mabuting pakikipag-ugnayan ng sariling pamilya sa iba pang pamilya

IKATLONG MARKAHAN

III. Ang Aking Paaralan

A. Pagkilala sa aking Paaralan

Naipamamalas ang pag-unawa sa kahalagahan ng batayang impormasyon at pisikal na kapaligiran ng sariling paaralan at ang kahalagahan ng paaralan sa paghubog ng mga batang mag-aaral.

Nakapagpapahayag ng pagmamalaki at pagkilala sa sariling paaralan at ang kahalagahan ng paaralan sa buhay ng isang batang mag-aaral

Nasasabi ang batayang impormasyon tungkol sa sariling paaralan: pangalan nito, lokasyon, mga bahagi nito at taon ng pagkatatag nito/edad

Nakapagsasaliksik ng mga impormasyon tungkol sa sariling paaralan

Naisasaayos ang mga mga nakalap na impormasyon tungkol sa paaralan sa simpleng graphic organizer

Nailalarawan at/o naiguguhit ang pisikal na




kapaligiran ng paaralan

Nakapaghihinuha sa epekto ng pisikal na kapaligiran ng paaralan sa buhay ng mga mag-aaral

Naipaliliwanag ang kahalagahan ng paaralan sa buhay ng bata

B. Ang Kwento ng Aking

Paaralan


naipamamalas ang pang-unawa sa sa konsepto ng pagbabago at pagpapatuloy batay sa kwento ng paaralany


nakapagkukwento o nakakaguhit ng kasaysayan ng paaralan

Ang mag-aaral ay…..

Naisasalaysay ang kwento ng paaralan sa iba’t-ibang panahon batay sa timeline ng paaralan o album ng mga larawan ng paaralan

Nasasabi kung paano nagbago ang paaralan sa iba’t-ibang panahon: ang laki nito, pangalan, lokasyon, tauhan, bilang ng mag-aaral

Naisasaayos ang mga pagbabago sa paaralan sa simpleng graphic organizer

Naihahambing ang mga pagbabago ng paaralan sa iba’t ibang aspeto noon at ngayon

C. Ako Bilang Mag-aaral

Naipamamalas ang pag-unawa sa papel na ginagampanan ng mag-aaral

Nakatutupad sa itinakdang papel at tungkulin na dapat gampanan bilang mag-aaral sa sariling paaralan

Nasasabi kung bakit nag-aaral

Nailalarawan ang isang araw sa paaralan

Nailalarawan ang isang tipikal na araw sa paaralan sa pamamagitan ng timeline

Nasasabi ang mga tungkulin bilang mag-aaral

Nahihinuha ang kahalagahan ng pagtupad sa itinakdang papel at tungkulin sa paaralan.




D. Mga Alituntunin sa

Silid-Aralan

Ang mag-aaral ay…

naipamamalas ang pag-unawa sa mga alituntuning ipinatutupad ng paaralan


nakapagpapakita ng pagsunod at pagtupad sa mga alituntunin ng paaralan.

Ang mag-aaral ay:

Nasasabi ang mga alituntunin sa silid-aralan at nabibigyang katwiran ang pagtupad nito

Nakapagbibigay ng halimbawa ng mga pagsunod at paglabag sa mga alituntuning ito

Naihahambing ang epekto sa sarili at sa klase ng pagsunod at hindi pagsunod sa mga alituntunin

Nakapaghihinuha sa kahalagahan ng alituntunin sa paaralan at sa buhay ng mga mag-aaral

E. Pagpapahalaga sa

Paaralan

naipamamalas ang pagpapahalaga at pagmamalaki sa paaralan

nakapagpapakita ng mga pagkilos at gawain bilang pagpapahalaga at pagmamalaki sa sariling paaralan

Naiisa-isa ang mga gawain at pagkilos na nagpapamalas ng pagpapahalaga sa sariling paaralan

Nakagagawa ng kwento o larawan tungkol sa batang nag-aaral at hindi nakapag-aaral

Nahihinuha ang kahalagahan ng paaralan sa buhay ng bata mula sa kwento o larawan ng batang nag-aaral at hindi nakapag-aaral

IKA-APAT NA MARKAHAN

IV. Ako at ang Aking

Kapaligiran

A. Ako at ang Aking Tahanan at Paaralan

naipamamalas ang pag-unawa sa kahalagahan ng pisikal na kapaligiran na ginagalawan sa buhay ng mga bata

nakapaglalarawan o nakakaguhit ng pisikal na kapaligirang ginagalawan batay sa konsepto ng distansya

nakapagpapahayag ng pag-unawa sa kaugnayan ng kapaligiran sa bahay at paaralan

Nahihinuha ang konsepto ng lokasyon, lugar at distansiya sa pamamagitan ng nabuong mapa ng bahay

Nagagamit ang ilang terminolohiya sa pagsukat ng lokasyon at distansiya ito (kanan, kaliwa, itaas, ibaba, harapan at likuran) sa pamamagitan ng pagtukoy sa nilalaman at gamit sa bahay at klasrum at kung saan matatagpuan ang mga ito

Naipapaliwanag ang konsepto ng distansiya sa pamamagitan ng nabuong mapa ng klasrum at ang distansiya ng mag-aaral sa ibang bagay dito




Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Nasususi ang konsepto ng distansiya sa pamamagitan nabuong mapa mula sa klasrum patungo sa aklatan at ibang bahagi ng paaralan

Naiuugnay ang konsepto ng lugar, lokasyon at distansiya sa pang-araw-araw na buhay sa pamamagitan ng iba’t ibang uri ng transportasyon mula sa bahay patungo sa paaralan

Naiisa-isa ang mga bagay at istruktura na nakikita at nadadaanan mula sa bahay patungo sa paaralan

Nailalarawan at naiguguhit ang panahon at ang pagbabago sa mga istruktura at bagay mula sa bahay patungo sa paaralan

Naipapaliwanag i kung paano naaapektuhan ng panahon ang kasuotan at pang-araw-araw na gawain

B. Pangangalaga sa

Kapaligiran

naipamamalas ang pag-unawa sa kahalagahan ng pangangalaga sa kapaligiran

nakapagsasasagawa ng mga gawain at aktibidad sa pangangalaga at pagpapahalaga sa kapaligiran.

Naiguguhit ang iba’t ibang paraan ng pangangalaga sa kapaligiran

Naikakategorya ang mga kagawian at ugali na nakatutulong at nakasasama sa kapaligiran

Naisasagawa ang mga paraan ng pangangalaga sa kapaligiran



GRADE 7


UNANG MARKAHAN

Pag-unlad, Pagpapatuloy at Pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng primaryang sanggunian Pangkalahatang Tema : Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago , Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo A. Pagpapakilala sa

Primaryang Sanggunian - Kahulugan at kahalagahan ng primaryang sanggunian at ang kaibahan nito sa mga aklat at ibang sekondaryang

Ang mag-aaral ay… Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pag-unlad, pagbabago at pagpapatuloy ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa pag-unlad, pagpapatuloy at pagbabago ng lipunang Pilipino mula sa sinaunang pamayanan hanggang sa pagtatag ng kolonyang Espanya sa pamamagitan ng mga primaryang sanggunian.

Ang mag-aaral ay… Naipapaliwanag ang kahulugan at pagkakaiba ng mga primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

Natutukoy ang mga uri ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian




sanggunian - Uri ng primaryang sangguniana at sekondaryang sanggunian -Mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian - Kahalagahan ng primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan B. Sinaunang Pilipino Ayon

sa mga Primaryang Sanggunian

- Sinaunang paniniwala at buhay pampamilya: larawan ng bangang manunggul, sipi ng salaysay ng prayle at iba pang primaryang sanggunian - Pang-araw araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at iba pang kaugnay na primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay…

Nakikilala ang mga halimbawa ng primaryang sanggunian at sekondaryang sanggunian

Nasusuri ang mga uri ng primaryang sanggunian: nakasulat (liham,opisyal na report, balita);pasalita (teyp o transkrip ng panayam); biswal ((karikatura, larawan); awdyo-biswal (video, pelikula)

Natataya ang kahalagahan ng mga primaryang at sekondaryang sanggunian sa pag-aaral ng kasaysayan. Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa pagkiling (bias) o punto de bista ng may-akda ng sanggunian Nakakakuha ng datos mula sa iba’t-ibang primaryang sanggunian Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa mga primaryang sanggunian ukol sa mga sinaunang Pilipino Nasusuri ang sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ayon sa bangang manununggul, sipi ng salaysay ng mga prayle at iba pang primaryang sanggunian Nakapaghihinuha mula sa mga impormasyon at datos ng mga primaryang sanggunian sa sinaunang paniniwala at buhay pampamilya ng mga Pilipino




C. Pagtatag ng Kolonyang

Espanya Batay sa mga Primaryang Sanggunian

- Paglakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historikal na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu sa Isla ng Mactan -Reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho (forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay… Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng ilang pangyayari ng mga primaryang sanggunian ukol sa pang-araw-araw na buhay, teknolohiya at hanapbuhay ng mga sinaunang Pilipino Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon – pangunahing salita at ideya- sa sariling salita ukol sa mga sinaunang Pilipino Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian sa panahon ng sinaunang Pilipino at nakikilalala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan Nasusuri ang sanhi-bunga (cause and effect) ng ilang mahahalagang pangyayari o penomeno sa panahon ng kolonyalismong Espanyol Natutukoy ang opinyon at katotohanan sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakabay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, sipi ng salaysay ng prayle at/o ng iba pang primaryang sanggunian




Ang mag-aaral ay… Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanang sa ilang pangyayari sa panahon ng kolonyalismong Espanyol tulad ng paglalakbay ng mga Espanyol sa Pilipinas at pagtatag ng kolonya ayon sa sipi ng salaysay ni Antonio Pigafetta, mga historical na palatandaan nina Magellan at Lapu-Lapu Isla ng Mactan, at siping salaysay ng prayle at sa pagpapatupad ng ilang kolonyal na patakaraan Natataya ang historical na kahalagahan ng mga tao, grupo, pangyayari, proseso at institusyon sa panahon ng kolonyalismong Espanyol sa bansa Nasusuri ang mga datos tungkol sa reduccion, tributo at sapilitang pagtatatrabaho forced labor) ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Natataya ang mga impormasyon at nakabubuo ng interprestayon tungkol sa magkaiba at posbileng magkasalungat na paliwanang ng isang pangyayari tulad ng reduccion, tributo at sapilitang pagtratrabaho ayon sa sipi ng prayle at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng kamalayan ng pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon ng kolonyalismong Espanol at nakikilalala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga ito sa kasalukuyan




IKALAWANG MARKAHAN

Pagbubuo ng Bansang Pilipinas Pangkalahatang Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Mga Kaugnay na Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan, Kapangyarihan , Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon Pagpapatuloy at Pagbabago A. Simula ng Pagtutol sa

Imperyong Espanyol

- Laban sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat na opisyal

_ Mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni

Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas)

Ang mag-aaral ay… Naipapamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa pagkabuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol ayon sa primarya at sekondaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay nakapagpapahalaga sa naging pagsisikap ng mga Pilipino sa pagbuo at pag-unlad ng bansang Pilipinas sa konteksto ng kolonyalismong Espanyol mula sa pagbasa sa mapanuring pamamaraan ng ilang piling primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay…

Nasusuri ang sanhi at bunga ng iba’t-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Natutukoy at nasusuri ang patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang iba’t-ibang pagtutol ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol Naikakategorya ang pagpapamalas ng pagtutol ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa iba’t-ibang sanggunian




B. Pagsibol ng Kamalayang

Pilipino

- Kilusang Propaganda ayon sa mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, ―Dasalan at Toksohan‖ ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping

Ang mag-aaral ay… Nasusuri ang iba’t-ibang paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa sipi ng salaysay ng prayle at ulat opisyal

Natataya ang historikal na perspektibo sa naging paglaban ng mga Pilipino sa pang-aabuso ayon sa salaysay ng prayle at ulat na opisyal. Nakapaghihinuha sa adhikain ng mga Pilipino sa paglaban sa kolonyalismo mula sa mga panimulang ideya ng progreso ayon sa sinulat ni Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag sa panimulang ideya ng progreso ng mga Pilipino batay sa paghahambing sa sipi ng mga sinulat nina Sinibaldo de Mas, Padre Jose Burgos (tungkol sa sekularisasyon ng mga parokya), Gregorio Sanciano (El Progreso de Filipinas) Nahihinuha mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian ang mga pangyayari na nakapag-ambag at/o nakahadlang sa pagsibol ng kamalayang Pilipino




- Pagtatag ng Katipunan ayon sa sipi ng ―Dapat Mabatid ng mga Tagalog‖ ni Andres Bonifacio, ang kanyang tula, ―Pag-ibig sa Tinubuang Lupa,‖ Kartilya ni Emilio Jacinto -

Ang mag-aaral ay… Natataya ang historikal na kahalagahan ng Kilusang Propaganda bilang kilusan at mga kasapi nito sa pakikibaka ng mga Pilipino sa Imperyong Espanyol mula sa datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian tulad ng painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, ―Dasalan at Toksohan‖ ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Napaghahambing ang impormasyon mula sa mga magkakaugnay na primaryang sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo tungkol sa adhikain at kahalagahan ng Kilusang Propaganda mula sa sipi ng mga sinulat ng mga Kilusang Propandista at artikulo mula sa La Solidaridad Nakikilala ang historikal na perspektibo ng awtor ng mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa kilusang Propaganda tulad ng mga painting nina Juan Luna at Resurreccion Hidalgo, liham at/o diary ni Jose Rizal, ―Dasalan at Toksohan‖ ni Marcelo del Pilar, sipi ng mga artikulo ni Rizal sa La Solidaridad, news clipping Naipapahayag ang damdamin ng pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng Katipunan sa pagsibol ng kamalayang Pilipino ayon ayon sa mensahe ng ilang primaryang sanggunian tulad ng ―Dapat Mabatid ng mga Tagalog‖ at ―Pag-ibig sa Tinubuang Lupa‖ ni Andres Bonifacio, at ―Kartilya‖ ni Emilio Jacinto




Ang mag-aaral ay… Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol pagkakatatag at iba pang usapin sa Katipunan mula sa mga datos at impormasyon sa mga primaryang sanggunian Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya tungkol sa Katipunan sa konteksto ng pakikibaka ng mga Pilipino sa kolonyalismong Espanyol mula sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian tulad ng sipi ng ―Dapat Mabatid ng mga Tagalog‖ ni Andres Bonifacio, ang kanyang tula, ―Pag-ibig sa Tinubuang Lupa,‖ Kartilya ni Emilio Jacinto

IKATLONG MARKAHAN

Ang Pagkakamit ng Kalayaan at Kasarinlan laban sa Kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Pangkalahatang Tema: Kapangyariahan, Awtoridad at Pamamahala Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Karapatan, Pananagutan at Pagkamamamayan Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo

Naipapamalas ng mag-aral ang malalim na pag-unawa sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon

Ang mag-aaral ay nakapagsasaliksik gamit ang kasanayan sa pagsusuri at pagbuo ng interpretasyon ng impormasyon mula sa primaryang sanggunian sa mahahalagang pangyayari at naging tugon ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon




Panahon , Pagpapatuloy at Pagbabago A. Pakikibaka para sa

Kalayaan -Rebolusyon laban sa Espanya: news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato B. Ang Imperyong Amerikano

hanggang Ikalawang Digmaang Pandaidig

Digmaang Pilipino-

Ang mag-aaral ay…

Nasusuri ang mga hugpungang pangyayari (conjunctures) sa pamamagitan ng timeline ang mga mahahalagang pangyayari sa pakikibaka ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan at kasarinlan laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Natataya ang historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa naging pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian Natutukoy ang mga salik at pangyayari na nakatulong at nakahadlang sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan at kasarinlan sa ilalim ng kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon mula sa pagsusuri ng mga datos at impormasyon ng mga primaryang sanggunian Nakasasagot ng tanong batay sa angkop at sapat na ebidensiya sa ilang pangyayari na may kaugnayan sa pagkakamit ng kalayaan ng mga Pilipino laban sa kolonyalismong Espanyol, Amerikano at Hapon Nakapag-aayos ng resulta ng pagsasaliksik partikular ng mga datos at impormasyon sa lohikal na paraan




Ammerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng ―El Verdadero Decalogo‖ ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng ―Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903,

Ang mag-aaral ay… Nakagagamit ng teknolohikal na instrumento sa pagsasaliksik, pagsusuri ng datos, pagsulat ng sanaysay o papel, at paghahanda ng presentasyon sa pananaliksik ukol sa naging pagiging ng mga Pilipino para makamit ang kalayaan laban sa kolonyalismo Nakapagbubuod ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa Rebolusyon laban sa Espanyan ayon sa news clipping ng labanan San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di-pagkakasundo ng awtor tungkol sa Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato

Nasasaliksik ang ugnayan ng sanhi at bunga ng Rebolusyon laban sa Espanya ayon sa sa news clipping ng labanan sa San Juan del Monte, larawan ng mga bandila ng rebolusyon ayon sa sipi ng salaysay nina Bonifacio at Aguinaldo at kasunduang Biyak-na-Bato Nakapagpapahayag ng sariling ideya o pagtingin at/o interpretasyon tungkol sa pinag-uusapan at mga natutuhan




larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

Limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng ―Aves de Rapiña,‖ sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935

Ang mag-aaral ay… Rebolusyong Pilipino batay sa impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tulad ng deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, at sipi ng ―El Verdadero Decalogo‖ ni Apolinario Mabini Nasusuri ang mga pagkaka-ugnay-ugnay ng ng sari-saring datos ng Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng ―El Verdadero Decalogo‖ ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng ―Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa Digmaang Pilipino-Amerikano ayon sa deklarasyon ng kasarinlan sa Kawit, probisyon ng Konstitusyong Malolos, ayon sa sipi ng ―El Verdadero Decalogo‖ ni Apolinario Mabini, karikaturang pampulitika sa magasin sa E.U., proklamasyon ng ―Benevolent Assimilation larawan ng digmaan, mapa ng labanan, news clipping Natataya ang kahalagahang historikal sa pagkakamit ng mga Pilipino ng kalayaan ng mga ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair,




Okupasyong Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Acta ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act Nakapipili ng mga makatotohanan at mahahalagang ebidensiya sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya upang mataya ang historikal na impluwensiya nito sa Imperyo ng Amerikano ayon sa sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act

Nasusuri sa malinaw at maayos na paraan ang sariling kaisipan tungkol sa kaganapan o isyung pinagaaraalan na pinagtitibay ng nararapat na datos sa Filipinisasyong pampulitika at kontrol sa ekonomiya ayon sipi ng ulat ng Philippine Commission, sensus ng 1903, larawan ng 1904 St. Louis Fair, Jones Law, news clipping, Bates Treaty, Payne-Aldrich Act Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa mga magkapareho o magkaibang paliwanag sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon impormasyon ng ilang primaryang sanggunian tungkol sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng ―Aves de Rapiña,‖ sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935




Ang mag-aaral ay… Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo batay sa pagsusuri ng mga primaryang sanggunian sa ilang pangyayari tungkol sa limitasyon sa paghayag ng nasyonalismong Pilipino ayon sa Brigandage Act, Reconcentration Act, news clipping, sipi ng ―Aves de Rapiña,‖ sipi ng talumpati ni Manuel Quezon, probisyon ng Konstitusyon ng 1935. Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon sa sariling salita ng mga pangunahing katotohanan at ideya sa ilang pangyayari batay sa datos o ebidensiya sa ilang pangyayari sa pagkakamit ng kalayaan sa ilalim ng kolonyalismong Amerikano Nakatutuklas ng mga kaisipan at makatotohanang ebidensya sa okupasyong Hapon mula sa mga opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng Death March, clipping ng dyaryo o magasin Nakapagbubunyag ng mga historikal na kamalian sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin




Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Ang mag-aaral ay…

Napapalim ang mga implikasyon at aral sa okupasyon ng Hapon ayon sa opisyal na ulat, memoir ng beterano ng digmaan, larawan ng Maynila bilang open city, larawan ng death march, clipping ng dyaryo o magasin

IKA-APAT NA MARKAHAN

Mga Hamon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Pangkalahatang Tema: Karapatan, Pananagutan at Pagkamamayan Mga Kaugnay na Tema: Kultura, Pagkakakilanlan at Pagkabansa Kapangyarihan, Awtoridad at Pamamahala Produksyon, Distribusyon at Pagkonsumo Panahon, Pagpapatuloy at Pagbabago A. Hamon sa Bagong

Republika

Naipamamalas ng mag-aaral ang malalim na pag-unawa sa mga mahahalagang pangyayari at hamon ng pagsasarili ng bagong republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

Ang mag-aaral ay nakabubuo ng panukalang programa, proyekto o gawain na nagpapapamalas sa malalim na pagkaunawa sa mga suliranin at hamon ng Pilipinas bilang isang bagong republika gamit ang kasanayan sa pagsisiyasat at pananaliksik ng impormasyon mula sa mga primaryang sanggunian

Ang mag-aaral ay nakapaghahayag ng matatag na paninindigan batay sa masusing pagsisiyasat/pagsasaliksik at matalinong pagpapasaya sa mga usaping panlipunan at kontrobersiya sa panahon ng Bagong Republika

Natutukoy ang mga hamong kinaharap ng Bagong Republika simula 1946 batay sa pagsusuri sa mga datos at impormasyon sa ilang primaryang sanggunian Nasusuri ang mga patterns at trends sa pamamagitan ng timeline ang mahahalagang pangyayari at conjunctures sa mga hamong kinaharap ng bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan Nagiging maingat sa sariling naisin, paniniwala, punto de bista o posisyon sa mga isyu at usaping panlipunan Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip kahit hindi ito sumasang-ayon sa sariling ideya, posisyon o pagtingin Nakapag-aayos at nakagagawa ng buod ng impormasyon—pangunahing katotohanan at ideya—sa sariling salita tungkol sa mga pangyayari, tao, kilusan at institusyon na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ng isang Bagong Republika




Kahulugan ng kasarinlan ayon larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar -Mga problema sa lupa ayon sa sipi ng memoir ni Luis Taruc, dyaryo at opisyal na ulat - Kamalayan at pag-unawa sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro

Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… Nakapagbibigay ng historikal na kahalagahan sa mga tao, grupo, pangyayari, proseso o kilusan at institusyon sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan batay sa ipinapahayag ng mga primaryang sanggunian Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag ng isang pangyayari sa panahon ng Bagong Republika mula 1946 hanggang sa kasalukuyan

Nakapagpapakita ng pantay na pakikitungo at paggalang sa mga may ibang pag-iisip o ideya tungkol sa kahulugan ng kalayaan/kasarinlan ayon sa larawan ng 100 peso bill na nagpapakita ng pag-angat ng bandilang Pilipinas at pagbaba ng bandilang E.U., Philippine Rehabilitation Act, parity at Kasunduang Base Militar Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo sa ilang usapin na may kaugnayan sa mga hamon ng pagsasarili ayon ipinapahayag ng ilang di-panatay na kasunduan tulad ng Philippine Rehabilitation Act, parity rights at Kasunduang Base Militar




B. Batas Militar at Pagsikap

tungo sa Pagbabago - Batas military ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na ―Bayan Ko,‖ manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986

Ang mag-aaral ay… Nakatataya ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala sa bias o punto de bista ng awtor sa ilang usaping panlipunan tulad ng problema sa lupa ayon sa memoir ni Luis Taruc at iba pang primaryang sanggunian Nakabubuo ng paghihinuha sa nasyonalismong nalinang ng mga Pilipino batay sa pagsusuri ng ilang primaryang sanggunian tulad ng patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, at pagbuo ng kamalayang Moro Nakabubuo ng konklusyon base sa interpretasyon ng impormasyon sa nasyonalismong Pilipino ayon sa patakarang Filipino First, mga batas na nag-aalaga ng ekonomiya at industriya ng bansa, sipi ng talumpati ni Recto, pagbuo ng kamalayang Moro Nakapag-uugnay-ugnay ng mga historikal na ebidensya sa mga kaisipan sa batas militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na ―Bayan Ko,‖ manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng interpretasyon tungkol sa magkaiba at posibleng magkasalungat na paliwanag tungkol sa Batas Militar batay sa pagsusuri sa mga primaryang sanggunian na may kaugnayan sa naturang pangyayari.




Pagbabago sa ilalim ng demokrasy ayon sa sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

Ang mag-aaral ay… Napapahalagahan ang mga aral na pangkasaysan ng Batas Militar ayon sa Proklamasyon 1081, ibang mga utos ng pamahalaan, awit na ―Bayan Ko,‖ manifesto ng oposisyon sa batas militar, larawan ng EDSA 1986 Nakabubuo ng kamalayan sa mga pagpapahalaga, gawi at kaugalian ng panahon at nakikilala ang pagkakaiba at/o pagkakatulad ng mga iyon sa kasalukuyan batay sa mga datos at impormasyon tulad ng ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW Nakapaghahambing ng impormasyon mula sa mga magkaugnay na sanggunian at nakikilala ang mga punto ng pagkakasundo at di pagkakasundo ilang usaping panlipunan matapos ang pagbabalik ng demokrasya noong 1986 hanggang sa kasalukuyan Naisasaalang-alang ang historikal na perspektibo ng awtor ng primaryang sanggunian sa pagbuo ng pansariling interpretasyon, kongklusyon at paninindigan sa isang pangyayari o isyung pangkasaysayan. Nagagamit ang kasanayan sa pagtukoy sa sanhi at bunga, fact o opinion, at pagkiling ng awtor ng sanggunian sa pagbuo ng sariling ideya o pagtingin tungkol sa pinag-uusapan at mga natutunan mula sa sanggunian




Ang mag-aaral ay… Nakapaghahambing ng sariling kaisipan sa kaisipan ng awtor/manlilikha at naipaliliwanag kung saan at bakit sumasang-ayon o hindi ang dalawang kaisipan Nakabubuo ng konglusyon batay sa interpretasyon ng impormasyon mula sa ilang sanggunian tulad ng sipi ng Konstitusyon ng 1987, sensus, sipi ng Comprehensive Agrarian Reform na batas, istatistiko tungkol sa mga OFW

4th grading araling panlipunan

Documents

ang aplikasyon ng mga

ang ugnayan ng tao

mga gawain ng tao

kapaligiran ng tahanan

pagpanday ng kinabukasan

pagaaral ng mga tao

kasaysayan ng bansa

kasapi ng pamilya