4mat เรื่องโครงสร้างและหน้าที่ของ พืช...
TRANSCRIPT
การพฒนาชดการสอนส าหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
โดย นางสาวปารฉตร ภทอง
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
การพฒนาชดการสอนส าหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
โดย นางสาวปารฉตร ภทอง
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ภาควชาเทคโนโลยการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2558
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
THE DEVELOPMENT OF INSTRUCTIONAL PACKAGE USING 4MAT ACTIVITIES IN STRUCTURE AND FUNCTION OF PLANTS FOR MATHAYOMSUKSA 5, GROUP OF
PATTANA THACHIN SCHOOLS
By Miss Parichat Putong
An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Education Program in Educational Technology
Department of Educational Technology Graduate School, Silpakorn University
Academic Year 2015 Copyright of Graduate School, Silpakorn University
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ การพฒนาชดการ
สอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช สาหรบ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน ” เสนอโดย นางสาวปารฉตร ภทอง เปน
สวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา
……...........................................................
(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)
คณบดบณฑตวทยาลย
วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........
อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ
ผชวยศาสตราจารย ดร.นามนต เรองฤทธ
คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ
.................................................... ประธานกรรมการ
(รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม)
............/......................../..............
.................................................... กรรมการ
(รองศาสตราจารย ดร.ฐาปนย ธรรมเมธา)
............/......................../..............
.................................................... กรรมการ
(ผชวยศาสตราจารย ดร.นามนต เรองฤทธ)
............/......................../..............
ง
54257405 : สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา
คาสาคญ : ชดการสอนสาหรบคร / กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT / โครงสรางและหนาทของพช
ปารฉตร ภทอง : การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน. อาจารยทปรกษา
การคนควาอสระ : ผศ.ดร.นามนต เรองฤทธ. 212 หนา.
การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช 2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและ
หลงเรยน ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3) เพอศกษาความพงพอใจของคร ทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช 4) เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยน ทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช ประชากรทใชในการวจยครงน คอ คร
ประจารายวชา ชววทยา สงกดโรงเรยนในจงหวดสมทรสาคร จานวน 25 คน และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
ในกลมโรงเรยนพฒนาทาจน จานวน 2 โรงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ครผสอนวชา ชววทยา สงกด
โรงเรยนในจงหวดสมทรสาคร จานวน 9 คน โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
โรงเรยนบานปลองเหลยม ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จานวน 1 หองเรยน จานวน 21 คน
โดยใชวธการสมอยางงาย
เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) แบบสมภาษณแบบมโครงสราง 2) แผนการจดการเรยนร
แบบ 4MAT 3) ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT 4) แบบประเมนความพงพอใจ
สาหรบคร 5) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 6) แบบสอบถามความพงพอใจสาหรบนกเรยนทมตอการ
เรยนดวยชดการสอนสาหรบคร สถตทใชในการวจย ไดแก คารอยละ (%) คาเฉลย ( ) สวนเบยง เบนมาตรฐาน
(S.D.) การทดสอบคาท (t-test)แบบไมอสระ (t-test for dependent samples)
ผลการวจยพบวา 1) ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช มคณภาพอยในระดบด (x = 4.36, S.D. = 0.61) 2) ผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดการสอน
สาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช หลงเรยนสงกวากอนเรยน
อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช อยในระดบมาก (x = 4.33, S.D. = 0.59) 4) ความพงพอใจ
ของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช อยในระดบมาก (x = 4.47, S.D. = 0.52) ภาควชาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2558
ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ........................................
จ
54257405 : MAJOR : (EDUCATIONAL TECHNOLOGY)
KEY WORD : INSTRUCTIONAL PACKAGE FOR TEACHER / 4MAT LEARNING ACTIVITIES /
STRUCTURE AND FUNCTION OF PLANTS
PARICHAT PUTONG : THE DEVELOPMENT OF INSTRUCTIONAL PACKAGE USING 4MAT
ACTIVITIES IN STRUCTURE AND FUNCTION OF PLANTS FOR MATHAYOMSUKSA 5, GROUP OF
PATTANA THACHIN SCHOOLS. INDEPENDENT STUDY ADVISOR : ASST.PROF. NAMMON RUANGRIT,
Ph.D.,. 212 pp.
The purposes of this research were : 1) to develop the instructional package for teacher by
using 4MAT activities on the structure and function of plants 2) to compare the students’ achievement of
learning by the instructional package by using 4MAT activities on the structure and function of plants through
using the pre-test and the post-test 3) to study the teachers’ satisfaction through the instructional package by
using 4MAT activities on the structure and function of plants 4) to study the students’ satisfaction of learning
through the instructional package by using 4MAT activities on the structure and function of plants. The sample
consisted of 9 biology teachers in Samutsakorn Province by using the purposive sampling and 21 students of
Mathayomsuksa five from 1 classroom in Banplongleam School, Samutsakorn Province during the second
semester of 2015 academic year by using the simple random sampling.
The instruments used in this research were : 1) Structured interview 2) Lesson plans of 4MAT
3) The instructional package by using 4MAT activities on the structure and function of plants 4) The
assessment of teachers’ satisfaction 5) The achievement test of learning 6) The student’s satisfaction
questionnaire of instructional package.The data was statistically analyzed by Percentile (%), Mean (x), Standard
Deviation (S.D.), and t-test dependent.
The results of this research were as follow : 1) The instructional package by using 4MAT
activities on the structure and function of plants had the quality at good level follow to the selected efficiency
criterion. (x = 4.36, S.D. = 0.61) 2) The learning achievement of the instructional package by using 4MAT
activities on the structure and function of plants post-test score were higher than pre-test at the significant
level 0.01. 3) The teachers’ satisfaction of the instructional package by using 4MAT activities on the structure
and function of plants were at high level (x =4.33, S.D. = 0.59) 4) The students’ satisfaction of the instructional
package by using 4MAT activities on the structure and function of plants were at high level ( x = 4.47, S.D.
= 0.52) Department of Educational Technology Graduate School, Silpakorn University
Student's signature ........................................ Academic Year 2015
Independent Study Advisor's signature ........................................
ฉ
กตตกรรมประกาศ
การคนควาอสระฉบบนสาเรจลลวงไปดวยด เนองจากไดรบความอนเคราะหเปนอยางสง
จากผชวยศาสตราจารย ดร.น ามนต เรองฤทธ ซงเปนอาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ทให
คาแนะนาและความชวยเหลอ รวมทงรองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม ประธานกรรมการ
ผตรวจสอบการคนควาอสระ รองศาสตราจารย ดร.ฐาปนย ธรรมเมธา กรรมการผทรงคณวฒ และ
คณาจารยทานอนๆ ทไดกรณาใหคาปรกษา ขอเสนอแนะและใหความรแกขาพเจาจนจบหลกสตร
ในครงน ผวจยขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทกทานเปนอยางสง
ขอขอบพระคณผเชยวชาญทกทาน ทใหความอนเคราะหในการตรวจสอบเครองมอทใชใน
การวจยและชวยเหลอ ใหคาแนะนาเปนอยางด
ขอขอบพระคณผอานวยการโรงเรยน รองผอานวยการโรงเรยน ครและนกเรยน โรงเรยน
บานปลองเหลยม ทอานวยความสะดวก ชวยเหลอในการเกบรวบรวมขอมลการวจย และขอบใจ
นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 ทใหความรวมมอในการวจยครงน
ขอกราบขอบพระคณบดา มารดา พสาว รวมทงเพอนนกศกษาปรญญาโท สาขาเทคโนโลย
การศกษา ทใหคาปรกษาและความชวยเหลอ อกทงเปนกาลงใจทด ทาใหการคนควาอสระสาเรจ
ลลวงไปดวยด ผวจยขอมอบแดบดา มารดาและครอบครว ตลอดจนบรพคณาจารยทประสาทวชา
ความรทงในอดตและปจจบน
ช
สารบญ
หนา
บทคดยอภาษาไทย....................................................................................................................... ง
บดคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................................. จ
กตตกรรมประกาศ........................................................................................................................ ฉ
สารบญตาราง............................................................................................................................... ญ
สารบญภาพ.................................................................................................................................. ฏ
บทท
1 บทนา.............................................................................................................................. 1
ความเปนมาและความสาคญของปญหา............................................................ 1
กรอบแนวคดในการวจย................................................................................... 6
วตถประสงคของการวจย.................................................................................. 7
สมมตฐานการวจย............................................................................................. 7
ขอบเขตการวจย................................................................................................ 7
นยามศพทเฉพาะ............................................................................................... 8
2 วรรณกรรมทเกยวของ
หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.............................. 11
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร........................................................ 14
การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT.............................................................. 18
ประวตความเปนมาของกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT..................... 18
ความหมาย 4MAT.............................................................................. 19
แนวความคดของการเรยนรแบบ 4MAT............................................ 20
ขนตอนการจดกจกรรมการสอนแบบ 4MAT..................................... 24
แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบชดการสอน .................................................. 26
ความหมายของชดการสอน................................................................ 26
ประเภทของชดการสอน..................................................................... 27
องคประกอบของชดการสอน............................................................. 29
ซ
บทท หนา
แนวคดพนฐานและหลกการในการผลตชดการสอน........................ 31
ขนตอนการสรางชดการสอน........................................................... 32
คณคาของชดการสอน...................................................................... 33
งานวจยทเกยวของ.......................................................................................... 35
3 วธดาเนนการวจย ........................................................................................................ 41
ประชากรและกลมตวอยาง ............................................................. 41
ตวแปรทใชในการวจย ................. ................................................. 42
ระเบยบวธวจย ................................................................................ 42
เครองมอทใชในการวจย.................................................................. 43
การสรางและหาประสทธภาพของเครองมอ.................................... 43
วธดาเนนการวจยและเกบรวบรวมขอมล ........................................ 58
สถตทใชในการวจย......................................................................... 59
4 ผลการวเคราะหขอมล................................................................................................... 63
ตอนท 1 ผลการวเคราะหคณภาพของชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
โรงเรยนบานปลองเหลยม............................................................................... 64
ตอนท 2 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยน
ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรองโครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม....................... 69
ตอนท 3 ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช โรงเรยน
บานปลองเหลยม ............................................................................................. 69
ตอนท 4 ความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอการเรยน
ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรองโครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม ......................... 72
5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ........................................................................... 74
ประชากรและกลมตวอยาง................................................................................ 74
ฌ
บทท หนา
ตวแปรทใชในการวจย....................................................................................... 75
เครองมอทใชในการวจย................................................................................... 75
สรปผลการวจย................................................................................................. 75
อภปรายผล........................ ............................................................................... 76
ขอเสนอแนะ..................................................................................................... 81
รายการอางอง............................................................................................................................... 83
ภาคผนวก..................................................................................................................................... 89
ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย.......................................... 90
ภาคผนวก ข แบบสมภาษณผเชยวชาญ............................................................. 93
ภาคผนวก ค แผนการจดการเรยนร.................................................................. 105
ภาคผนวก ง แบบประเมนชดการสอนสาหรบคร............................................. 138
ภาคผนวก จ แบบทดสอบวดผลสมฤทธ.......................................................... 156
ภาคผนวก ฉ แบบสอบถามความพงพอใจ......................................................... 168
ภาคผนวก ช ชดการสอนสาหรบครและประมวลภาพกจกรรม......................... 180
ประวตผวจย................................................................................................................................. 212
ญ
สารบญตาราง
ตารางท หนา
1 แสดงคะแนน วชาชววทยา ระดบชนมธยมศกษาปท 4-6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555 ... 16
2 แสดงคะแนน วชาชววทยา ระดบชนมธยมศกษาปท 4-6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 .... 17
3 แสดงคะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET)
ชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555 โรงเรยนบานปลองเหลยม ............................. 17
4 แสดงคะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET)
ชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2556 โรงเรยนบานปลองเหลยม ............................. 17
5 แสดงแบบแผนการวจยแบบ One-group Pretest – Posttest Design ...................................... 42
6 แสดงผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญดานเนอหา จานวน
3 ทาน ........................................................................................................................... 62
7 แสดงผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญดานชดการสอน
จานวน 3 ทาน ............................................................................................................... 62
8 แสดงผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร ของครผสอน วชา ชววทยา จานวน
3 ทาน ........................................................................................................................... 65
9 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวย
ชดการสอนสาหรบครสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ............ 67
10 ความพงพอใจของคร ทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยน.
รแบบ 4MAT ................................................................................................................ 68
11 ความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบ
คร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT .................................................................... 70
12 แสดงผลการประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนร ของผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน .......... 135
13 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนสอชดการสอนสาหรบคร
ดานเนอหา .................................................................................................................... 144
14 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนสอชดการสอนสาหรบคร
ดานชดการสอน ............................................................................................................ 145
15 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนสอชดการสอนสาหรบคร
สาหรบครผสอน วชา ชววทยา ..................................................................................... 146
ฎ
ตารางท หนา
16 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญดานเนอหา จานวน
3 ทาน ........................................................................................................................... 147
17 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ ดานชดการสอน
จานวน 3 ทาน ............................................................................................................... 148
18 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ ดานครผสอน
วชา ชววทยา จานวน 9 ทาน ........................................................................................ 150
19 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน .......... 161
20 แสดงคาความยากและอานาจจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน .............. 163
21 แสดงผลคะแนนการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนจากชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ......................................................................... 165
22 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบแบบสอบถามความพงพอใจของคร
ทมตอสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT .................... 171
23 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยน
ทมตอสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT...................... 172
24 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของครผสอน วชา ชววทยา ทมตอชดการสอน
สาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช 173
25 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดการสอนสาหรบคร โดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ............................. 177
ฏ
สารบญแผนภาพ
แผนภาพท หนา
1 กรอบแนวคดในการวจย ....................................................................................................... 6
2 แสดงกระบวนการเรยนรของเดวด คอลบ ............................................................................ 20
3 วฏจกรของการเรยนร 4 MAT .............................................................................................. 21
4 การแบงวฏจกรการเรยนรออกเปน 8 สวนตามบทบาทของสมองสองซก ซกซายและขวา .. 22
5 แสดงขนตอนการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ....................................................... 45
6 แสดงขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ......... 48
7 แสดงขนตอนการพฒนาชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม ......................................... 51
8 แสดงขนตอนการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ สาหรบคร ...................................... 53
9 แสดงขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน .......................................... 55
10 แสดงขนตอนการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ สาหรบนกเรยน ............................. 58
1
บทท 1
บทนา
ความเปนมาและความสาคญของปญหา
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 22 การจดการศกษายดหลกวา
ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด
กระบวน การจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมศกยภาพ
โดยมการจดกระบวนการเรยนรตาม มาตรา 24 ไดระบให สถานศกษาและหนวยงานทเกยวของ
ดาเนนการดงน 1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของ
ผเรยนโดยคานงถงความ แตกตางระหวางบคคล 2) ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญ
สถานการณ และการประยกตความรมาใช เพอปองกนและแกไขปญหา 3) จดกจกรรมใหผเรยน
ไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝร
อยางตอเนอง 4) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน
รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกสาระการเรยนร 5)
สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนการสอน และ
อานวยความสดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของ
กระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและ
แหลงเรยนร 6) จดการเรยนรใหเกดขนได ทกเวลา ทกสถานทมการประสานความรวมมอกบบดา
มารดา ผปกครองและบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผ เ รยนตามศกยภาพ
(พระราชบญญตการศกษาแหงชาต, 2542: 8) ดงนนการจดการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญ มความ
จาเปนทบคลากรทางดานการศกษาตองปรบกระบวนการในการพฒนาคณภาพทางการศกษาโดยให
ความสาคญกบผเรยน สงเสรมใหผเรยนไดแสวงหาความรดวยตนเองใหมากทสด และการผเรยนจะ
มคณภาพตามมาตรฐานทกาหนด และสอดคลองกบความตองการของชมชน และสงคม กจะอยกบ
กระบวนการจดการเรยนรเปนสาคญ
กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช
2551 ซงเอกสารหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551น จดทาขนสาหรบ
ทองถนและสถานศกษานาไปใชเปนกรอบและทศทางในการจดทาหลกสตรสถานศกษา และ
จดการเรยนการสอนเพอพฒนาเดกและเยาวชนไทยทกคน ในระดบการศกษาขนพนฐานใหม
2
คณภาพดานความรและทกษะทจาเปนสาหรบการดารงชวตในสงคมทเปลยนแปลง และแสวงหา
ความร เพอพฒนาตนเองอยางตอ เนองตลอดชวต หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน
พทธศกราช 2551 มความเหมาะสม ชดเจนทงเปาหมายของหลกสตรในการพฒนาผเรยนการพฒนา
ผเรยนใหเกดความสมดลตองคานงถงหลกพฒนา การทางสมองและพหปญญา หลกสตรแกนกลาง
การศกษาขนพนฐาน จงกาหนดใหผเรยนเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร คอ ภาษาไทย คณตศาสตร
วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและ
เทคโนโลย ภาษาตางประเทศ ในแตละกลมสาระการเรยนรไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเปน
เปาหมายสาคญของการพฒนาคณภาพผเรยน มาตรฐานการเรยนรระบสงทผเรยนพงร ปฏบตได ม
คณธรรมจรยธรรมและคานยม ทพงประสงคเมอจบการศกษาขนพนฐาน
ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (2551:92) วาวทยาศาสตรม
บทบาทสาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบทกคนทงในชวต
ประจาวน และการงานอาชพตางๆตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตางๆ ท
มนษยไดใชเพออานวยความสะดวกในชวตและการทางาน เหลานลวนเปนผลของความร
วทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของ
โลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจาเปนตอง
ไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษย
สรางสรรคขน สามารถนาความรไปใชอยางมเหตผล มคณธรรม และกลมสาระการเรยนร
วทยาศาสตร มงหวงใหผเรยน ไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการม
ทกษะสาคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และ
การแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทากจกรรมดวยการ
ลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชนนนเอง
ในปจจบนปญหาของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรทยงไมประสบผลสาเรจ
เทาทควรนนมสาเหตหลายประการแตทพบมากทสดคอ การจดการเรยนการสอนทเนนการสอน
แบบบรรยายเปนสวนใหญ เพราะเปนวธทงายและสะดวกทสด ซงสอดคลองกบผลงานวจยสภาวด
โรจนธรรมกล (2544) ทศกษาความเขาใจของนกเรยนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของครท
สอนกลมสรางเสรมประสบการณชวตพบวากจกรรมทครปฏบตมากไดแก ครใชวธการสอนแบบ
บรรยายและใชกระดานดาเปนสอประกอบการสอน ปจจบนความกาวหนาทางดานวทยาศาสตร
และเทคโนโลย มพฒนาการและความกาวหนาอยางตอเนอง ในยคของเทคโนโลยดจทลทนามา
ประยกตใชเพอการศกษาสงผลใหการเรยนการสอนจาเปนตองปรบเปลยนกระบวนการในการจด
สภาพแวดลอมของการเรยนร (Learning Environment) ใหมลกษณะหรอบรรยากาศทสงเสรมให
3
ผเรยนมสวนรวม (Require Learner Participation) ในกจกรรมการเรยนการสอน สนบสนนให
ผเรยนไดมโอกาสเรยนรไดตามอตราความ กาวหนาของตนเอง ตามความถนดและความสนใจ
นอกจากน เนอหาจากบทเรยนรายวชา ชววทยา ทใชในสถานศกษาสวนใหญอยในรปแบบหนงสอ
ตาราเรยนสาเรจรป ใบงาน รปภาพ และสไลดถาวรสาเรจรปสาหรบศกษาดวยกลองจลทรรศน ซง
เนอหาบางสวนนกเรยนไมสามารถทดลองได และทสาคญผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนใน
เรองนยงไมเปนทนาพอใจ ซงอาจมปจจยหลายดานททาใหผลสมฤทธเฉลยอยในระดบตา จากการ
สรปผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา
2555 ทดาเนนการโดยสถาบนการทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) โดยมการจดสอบ 8 กลม
สาระ คอ ภาษาไทย สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ภาษาองกฤษ คณตศาสตร วทยาศาสตร
สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย พบวา วชาวทยาศาสตร มผเขาสอบ
จานวน 391,524 คน มคะแนนเฉลยเทากบ 29.23 ซงในระดบประเทศมคะแนนเฉลยเทากบ 33.10
ซงมคะแนนเฉลยอยในระดบทต ากวาระดบประเทศอย 3.92 คะแนน จากขอมลดงกลาวเปนปญหา
ทเกดขนของโรงเรยนในกลมวชาวทยาศาสตร ซงรวม 3 วชาเอาไว คอ ฟสกส เคม ชววทยา โดย
ผวจยเปนครผสอนวชาชววทยา ผวจยจงเหนวา เนอหาในรายวชานควรไดรบการพฒนา และ
วธการสอนทจะทาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนเพมขน
การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เปนแนวคดอกแนวหนงทใหผเรยนมวธการเรยนร
แตกตางกนและมงใหผเรยนเปนศนยกลางการเรยนร ซงในปจจบนแนวความคดทเนนผเรยนเปน
ศนยกลาง ไดกลายเปนประเดนหลกของการปฏรปการเรยนการสอนของการศกษาไทย ซงไดเขามา
สประเทศไทยไมนอยกวา 4 ทศวรรษทผานมา โดยเขามาพรอมๆกบแนวคดเรองการศกษาแผนใหม
ทใหความสาคญแกผเรยนในการลงมอกระทาเพอการเรยนร จนผเรยนทางการศกษาคนเคยกบ
ความคดเรองความแตกตางระหวางบคคล ตลอดจนการเรยนดวยวธการแกปญหาและอนๆ แนว
การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เปนแนวคดอกแนวหนงทใหผเรยนมวธการเรยนรแตกตาง
กนและมงใหผเรยนเปนศนยกลางการเรยนร รปแบบการจดกระบวนการเรยนรตามวฏจกรการ
เรยนร(4MAT) พฒนาขนจากการคนควาวจยของ Bernice McCarthy (ศกดชย นรญทวและไพเราะ
พมมน, 2543:7) ในป ค.ศ. 1980 เบอนส แมคคารธ (Bernice McCarthy) ไดนารปแบบการเรยนร
ของเดวด คอลบ (David Kolb) ป ค.ศ.1976 มาประยกตและพฒนาเปนรปแบบการเรยนการสอน
แบบใหมทตอบสนองการเรยนรของผเรยน 4 แบบ ซงมความสมพนธโดยตรงกบธรรมชาตการ
เรยนรของมนษยและระบบการทางานของสมองซกซายและซกขวา (เธยร พานช, 2544: 22-23) เมอ
นาแนวความคดการจดการเรยนการสอนเพอตอบสนองการใชสมองซกซายและขวา มาเปนหลก
ประกอบ ทาใหการวางแผนกจกรรมยอยออกเปน 8 ขนตอน ประกอบดวย ขนท 1 ขนสราง
4
ประสบการณ ขนท 2 ขนวเคราะหประสบการณ ขนท 3 ขนปรบประสบการณเปนความคดรวบ
ยอด ขนท 4 ขนพฒนาความคดดวยขอมล (หาความรเพมเตม) ขนท 5 ขนปฏบตตามหรอทาตาม
แนวคดทกาหนด ขนท 6 ขนสรางชนงานตามความถนด ความสนใจ ขนท 7 ขนวเคราะหผลและ
ประยกตใช ขนท 8 ขนแลกเปลยนความรความคดกบผอน ซงจะชวยใหสามารถจดกจกรรมได
อยางหลากหลายยดหยน ตอบสนองการพฒนาศกยภาพทกดานของผเรยนซงมลกษณะการเรยน
แตกตางกนอยางเตมท (ศกดชย นรญทวและไพเราะ พมมน, 2543:14-25) และการจดการเรยนการ
สอนทมประสทธภาพ คอ การเปดโอกาสใหผเรยนเปนศนยกลางแหงการเรยนรทแทจรงและผเรยน
ไดฝกทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง ครตองเปลยนบทบาทจากครผสอนมาเปนผจดการ
หรอผทมหนาทจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยจดสภาพแวดลอมและสอการเรยนรดวยตนเองไว
อยางเหมาะสมและเพยงพอ (วมลรตน สนทรโรจน ,2544)
จากการศกษาเกยวกบสอการเรยนการสอน สอนบวาเปนสงทมบทบาทสาคญอยางมากใน
การเรยนการสอนตงแตอดตจนถงปจจบน เนองจากเปนตวกลางทชวยใหการสอสารระหวางผสอน
และผเรยนดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ชวยใหผเรยนเขาใจความหมายของเนอหาบทเรยนได
ตรงกบทผสอนตองการ ไมวาสอนนจะอยในรปแบบใดกตามลวนแตเปนทรพยากรทสามารถ
อานวยความสะดวกในการเรยนรไดทงสน กอนการนาสอการเรยนการสอนมาใชผสอนจาเปนตอง
ศกษาลกษณะเฉพาะและคณสมบตของสอแตละประเภทเพอสามารถเลอกสอใหตรงกบ
วตถประสงคการสอนและสามารถจดประสบการณเรยนรใหกบผเรยนได โดยตองมการวางแผน
อยางเปนระบบในการใชสอดวย ทงนเพอใหกระบวนการเรยนการสอนดาเนนไปไดอยางม
ประสทธภาพ (กดานนท มลทอง, 2548: 99)
ชดการสอนเปนนวตกรรมการศกษา และเปนสอการสอนชนดหนงซงเปนสอประสมทจด
ขนสาหรบหนวยการเรยนตามหวขอเนอหา และประสบการณของแตละหนวยทตองการจะให
ผเรยนไดรบ โดยจดเอาไวเปนชดๆ บรรจอยในซองกลองหรอ กระเปา แลวแตผสรางจะทาขน การ
สรางชดการสอนจะใชวธระบบเปนหลกสาคญดวยจงทาใหมนใจไดวาชดการสอนจะสามารถชวย
ใหผเรยนไดรบความรอยางมประสทธภาพ และยงชวยใหผสอนเกดความมนใจ พรอมทจะสอน
(บญเกอ ควรหาเวช, 2543:91) ซงผวจยพบวา ชดการสอน เปนสอการสอนทางการศกษา ทจะชวย
การจดการเรยนการสอนในรายวชาชววทยาไดอยางมประสทธภาพ เนองจากชดการสอนเปนสอทม
ความหลากหลาย และเหมาะสมกบผเรยนทมความแตกตางระหวางบคคลไดด อกทงยงชวยให
ผเรยนไดศกษาหาความร ผเรยนเกดการเรยนรไดดวยตนเอง
จากเหตผลทกลาวมาขางตน ผวจยจงมความสนใจทจะพฒนาชดการสอนสาหรบครโดย
ใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เขามาชวยในการเรยนของนกเรยนในวชา ชววทยา เรอง
5
โครงสรางและหนาทของพช โดยใชชดการสอน เพราะชดการสอนเปนสอการเรยนการสอนทม
สอหลากหลายประกอบกนขนซงจะชวยพฒนาการเรยนวชาตางๆ เกดประสทธภาพมากขน และ
การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เปนรปแบบการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวาง
นกเรยนแตละบคคล และพฒนาสมองซกซายและขวาอยางสมดล ผวจยจงไดพฒนาชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เพอนามาใชในการเรยนการสอน พฒนา
ผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอวชาชววทยาใหดขน
6
กรอบแนวคดในการวจย
การวจยครงนผวจยสนใจทจะศกษาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ผวจยไดกาหนด
กรอบแนวคดในการวจยดงน
แผนภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย
ชดการสอนสาหรบคร
คอ สอการเรยนการสอนทคร
สรางขน เพอใชในการจดการเรยนการ
สอน วชา ชววทยา ชดการเรยนการสอน
ประกอบการบรรยาย ประกอบไปดวย
สอประสมทมสอการเรยนการสอน เพอ
เปลยนบทบาทครใหพดนอยลง ไดแก
ใบคว ามร บทฏบตการ ใบงาน สอ
มลตมเดย โดยสอดคลองกบเนอหาและ
หนวยการเรยนรทผวจยสรางขน
(บญเกอ ควรหาเวช, 2543)
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
คอ กระบวนการจดการเรยนโดยรวม
ลกษณะของผเรยน 4 แบบเขาดวยกน
ดวยการนาวธการพฒนาสมองซกซาย
ขวาเขารวมกน ประกอบดวยขนตอน 8
ขนตอน ไดแก
ขนท 1 ขนสรางประสบการณ
ขนท 2 ขนวเคราะหประสบการณ
ขนท 3 ขนปรบประสบการณเปน
ความคดรวบยอด
ขนท 4 ขนพฒนาความคดดวยขอมล
ขนท 5 ขนปฏบตตามหรอทาตาม
แนวคดทกาหนด
ขนท 6 ขนสรางชนงานตามความถนด
ขนท 7 ขนวเคราะหผลและประยกตใช
ขนท 8 ขนแลกเปลยนความรความคด
กบผอน
( ศกดชย นรญทว และไพเราะ
พมมน, 2543 : 9 -1 6 )
หลกสตร
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
มงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนน
การเชอมโยงความรกบกระบวนการ ม
ทกษะสาคญในการคนควา และสรางองค
ความร โดยใชกระบวนการในการสบ
เสาะหาความร และการแกปญหาท
หลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการ
เรยนรทกขนตอน มการทากจกรรมดวย
การลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย
สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต
(หลกสตรแกนกลางการศกษา
ขนพนฐาน พทธศกราช 2551)
ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ความพงพอใจของนกเรยน
ทมตอชดการสอนสาหรบคร
ผลสมฤทธทางการเรยน ดวยชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT
ความพงพอใจของคร
ทมตอชดการสอนสาหรบคร
7
วตถประสงคของการวจย
1. เพอพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและหลงเรยน ดวยชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. เพอศกษาความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
4. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
สมมตฐานการวจย
1. ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช มคณภาพอยในระดบด
2. ผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช หลงเรยนสงกวากอนเรยน
3. ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช อยในระดบมาก
4. ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช อยในระดบมาก
ขอบเขตการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรทใชในการวจย ไดแก
1. ครประจารายวชา ชววทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดโรงเรยนในจงหวด
สมทร สาคร จานวน 25 คน ปการศกษา 2558
2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทกาลงศกษาอยในปการศกษา 2558 กลมโรงเรยน
พฒนาทาจน จานวน 2 โรงเรยน ประกอบดวย 1) โรงเรยนบานปลองเหลยม 2) โรงเรยนวด
นางสาว มจานวนนกเรยนทงหมด 55 คน
8
กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก
1. ครผสอนวชา ชววทยา สงกดโรงเรยนในจงหวดสมทรสาคร จานวน 9 คน ไดมาโดย
วธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)
2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม สงกดองคการบรหารสวน
จงหวดสมทรสาคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จานวน 21 คน ไดมาโดย
วธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชโรงเรยนเปนหนวยสม
2. ตวแปรทใชในการวจย
2.1 ตวแปรตน
2.1.1 ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT เรองโครงสราง
และหนาทของพช
2.2 ตวแปรตาม
2.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของพช
2.2.2 ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบคร
2.2.3 ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
3. เนอหาและระยะเวลาทใชในการวจย
เนอหาทนามาใชในการวจยครงน เพอสรางชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT ใชเนอหารายวชาชววทยา เรอง โครงสรางและหนาทของพช ของนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 5 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของ
กระทรวงศกษาธการ สาระการเรยนรวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาตอนปลายปท 4-6
ระยะเวลาทใชในการทดลองครงนใชชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT สปดาหละ 2 ชวโมง เปนระยะเวลา 3 สปดาห รวมทงสน 6 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ป
การศกษา 2558
นยามศพทเฉพาะ
1. ชดการสอนสาหรบคร หมายถง สอการเรยนการสอนทผวจยสรางขน เพอใชในการ
จดการเรยนการสอนของคร วชา ชววทยา สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ชดการเรยนการ
9
สอนประกอบการบรรยาย ประกอบไปดวยสอประสมทมสอการเรยนการสอน ไดแก ใบความร
บทฏบตการ ใบงาน สอมลตมเดย โดยสอดคลองกบเนอหาและหนวยการเรยนร
2. กจกรรมการเรยนรแบบ 4 MAT หมายถง กระบวนการจดการเรยนโดยรวมลกษณะของ
ผเรยน 4 แบบเขาดวยกน ดวยการนาวธการพฒนาสมองซกซายขวาเขารวมกน ขนตอนการจด
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ประกอบดวย 8 ขนตอน ดงน
ขนท 1 ขนสรางประสบการณ
ขนท 2 ขนวเคราะหประสบการณ
ขนท 3 ขนปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด
ขนท 4 ขนพฒนาความรความคดดวยขอมล
ขนท 5 ขนปฏบตตามหรอทาตามแนวคดทกาหนด
ขนท 6 ขนบรณาการหรอปรบแตงเปนแนวคดของตนเอง
ขนท 7 ขนวเคราะหผลและนาไปประยกตใช
ขนท 8 ขนแลกเปลยนความรความคดกบผอน
3. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความรความสามารถทไดจากเรยนดวยชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT ซงพจารณาจากคะแนนทผเรยนไดจากการสอบ
กอนเรยนและหลงเรยน
4. นกเรยน หมายถง ผเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ของโรงเรยนในกลมพฒนาทาจน จงหวด
สมทรสาคร
5. ความพงพอใจ หมายถง ความรสกทมตอการเรยนการสอน ดวยชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT วชาชววทยา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
10
บทท 2
เอกสารและงานวจยทเกยวของ
การวจย เรอง พฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยท
เกยวของในการศกษา มดงตอไปน
1. หลกสตรสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน
พทธศกราช 2551
1.1 ทาไมตองเรยนวทยาศาสตร
1.2 เรยนรอะไรในวทยาศาสตร
1.3 คณภาพของผเรยน
1.4 สาระและมาตรฐานการเรยนร
1.5 ผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4-6
2. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบวฏจกรการเรยนร 4MAT
2.2 ความหมาย 4MAT
2.3 แนวความคดของการเรยนรแบบ 4MAT
2.4 ขนตอนการจดกจกรรมการสอนแบบ 4MAT
3. ชดการสอน (Instructional Package)
3.1 ความหมายของชดการสอน
3.2 ประเภทของชดการสอน
3.3 องคประกอบของชดการสอน
3.4 แนวคดพนฐานและหลกการในการผลตชดการสอน
3.5 ขนตอนการสรางชดการสอน
3.6 คณคาของชดการสอน
4. งานวจยทเกยวของ
11
4.1 งานวจยในประเทศ
4.2 งานวจยตางประเทศ
1. หลกสตรสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551
คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ได
ดาเนนการทบทวนหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๔ เพอพฒนาหลกสตรแกนกลาง
การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ โดยนาขอมลทไดจากการศกษาวจย และขอมลจากแผน
พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. ๒๕๕๐ – ๒๕๕๔) มาใชในการพฒนาหลกสตร
ใหมความเหมาะสมชดเจนยงขน ทงเปาหมายในการพฒนาคณภาพผเรยน และกระบวนการนา
หลกสตรไปสการปฏบตในระดบเขตพนทการศกษาและสถานศกษา โดยไดมการกาหนดวสยทศน
จดหมาย สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานการเรยนรและตวชวด
โครงสรางเวลาเรยนของแตละกลมสาระการเรยนรในแตละชนป ตลอดจนเกณฑการวดประเมนผลให
มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร และมความชดเจนตอการนาไปปฏบต เพอใชเปนทศทางใน
การจดทาหลกสตร การเรยนการสอนในแตละระดบ โดยเปดโอกาสใหสถานศกษาเพมเตมไดตามความ
พรอมและจดเนน เพอพฒนาเดกและเยาวชนไทย ใหมคณภาพดานความร และทกษะทจาเปนสาหรบใช
เปนเครองมอในการดารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง และแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยาง
ตอเนองตลอดชวต
หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
มงหวงใหผเรยน ไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะสาคญในการ
คนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาท
หลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรง
อยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน
1.1 ทาไมตองเรยนวทยาศาสตร
วทยาศาสตรมบทบาทสาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของ
กบทกคนทงในชวตประจาวนและการงานอาชพตางๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและ
ผลผลตตางๆ ทมนษยไดใชเพออานวยความสะดวกในชวตและการทางาน เหลานลวนเปนผลของ
ความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยได
พฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสาคญในการ
12
คนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลท
หลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปน
สงคมแหงการเรยนร (knowledge-based society) ดงน นทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหร
วทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาต
1.2 เรยนรอะไรในวทยาศาสตร
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยง
ความรกบกระบวนการ มทกษะสาคญในการคนควา และสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการ
สบเสาะหาความรและการแกปญหาทหลากหลายใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทา
กจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลายเหมาะกบระดบชน โดยไดกาหนดสาระสาคญไวดงน
1. สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต สงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต โครงสรางและ
หนาทของระบบตางๆของสงมชวตและกระบวนการดารงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การ
ถายทอดทางพนธกรรม การทางานของระบบตางๆ ของสงมชวต ววฒนาการ และความหลากหลาย
ของสงมชวต และเทคโนโลยชวภาพ
2. ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตทหลากหลายรอบตว ความสมพนธระหวางสงมชวตกบ
สงแวดลอม ความสมพนธของสงมชวตตางๆในระบบนเวศ ความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การ
ใชและการจดทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลก ปจจยทมผลตอการอยรอดของ
สงมชวตในสภาพแวดลอมตางๆ
3. สารและสมบตของสาร สมบตของวสดและสาร แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การ
เปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคมของสาร สมการเคม และการแยกสาร
4. แรงและการเคลอนท ธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง แรงนวเคลยร การ
ออกแรงกระทาตอวตถแรงเสยดทาน โมเมนตการเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจาวน
5. พลงงาน พลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน สมบตและปรากฏการณของ
แสง เสยงและวงจรไฟฟา ลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงส และปฏกรยานวเคลยร ปฏสมพนธ
ระหวางสารกบพลงงาน การอนรกษพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม
6. กระบวนการเปลยนแปลงของโลก โครงสรางและองคประกอบของโลก ทรพยากรทาง
ธรณ สมบตทางกายภาพของดน หน น า อากาศ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ กระบวนการ
เปลยนแปลงของเปลอกโลก ปรากฏการณทางธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ
13
7. ดาราศาสตรและอวกาศ ววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ปฏสมพนธและ
ผลตอสงมชวตบนโลก ความสมพนธของดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก ความสาคญของ
เทคโนโลยอวกาศ
8. ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหา
ความร การแกปญหา และจตวทยาศาสตร
1.3 คณภาพของผเรยน
1. เขาใจการรกษาดลยภาพของเซลล และกลไกการรกษาดลยภาพของสงมชวต
2. เขาใจกระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การแปรผน ววฒนาการของสงมชวต ความ
หลากหลายของสงมชวต และปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสงแวดลอมตาง ๆ
3. เขาใจกระบานการ ความสาคญและผลของเทคโนโลยชวภาพตอมนษย สงมชวต และ
สงแวดลอม
4. เขาใจชนดของอนภาคสาคญทเปนสวนประกอบในโครงสรางอะตอม การจดเรยนธาต
ในตารางธาต การเกดปฏกรยาเคม และเขยนสมการเคม ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม
5. เขาใจชนดของแรงยดเหนยวระหวางอนภาค และสมบตตาง ๆ ของสารทม
ความสมพนธกบแรงยดเหนยว
6. เขาใจการเกดปโตรเลยม การแยกแกสธรรมชาต การกลนลาดบสวนน ามนดบ การนา
ผลตภณฑปโตรเลยมไปใชประโยชน และผลตอสงมชวต และสงแวดลอม
7. เขาใจชนด สมบต ปฏกรยาทสาคญของพอลเมอร และสารชวโมเลกล
8. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทเกยวกบการเคลอนทแบบตาง ๆ สมบตของคลน
กล คณภาพของเสยง และการไดยน สมบต ประโยชนและโทษของคลนแม เหลกไฟฟา
กมมนตภาพรงส และพลงงานนวเคลยร
9. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของโลก และปรากฏการณทางธรณทมผลตอสงมชวต
และสงแวดลอม
10. เขาใจการเกดและววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ และความสาคญของ
เทคโนโลยอวกาศ
11. เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตร ทมผลตอการพฒนาเทคโนโลยประเภท
ตาง ๆ และการพฒนาเทคโนโลยทสงผลใหมการคดคนความรทางวทยาศาสตรทกาวหนา ผลของ
เทคโนโลยตอชวต สงคม และสงแวดลอม
14
12. ระบปญหา ตงคาถามทจะสารวจตรวจสอบ โดยมการกาหนดความสมพนธระหวางตว
แปรตาง ๆ สบคนขอมลจากหลายแหลง ต งสมมตฐานทเปนไปไดหลายแนวทาง ตดสนใจเลอก
ตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได
13. วางแผนการสารวจตรวจสอบเพอแกปญหาหรอตอบคาถาม วเคราะห เชอมโยง และ
ความสมพนธของตวแปรตางๆ โดยใชสมการทางคณตศาสตร หรอสรางแบบจาลองจากผลหรอความร
ทไดรบจาการสารวจตรวจสอบ
14. สอสารความคด ความรจากการสารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใช
เทคโนโลยสารสนเทศ
15. อธบายความรและใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการดารงชวต การศกษาหา
ความรเพมเตม ทาโครงงาน หรอสรางชนงานตามความสนใจ
16. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตยในการสบเสาะหา
ความรโดยใชเครองมอ และวธการใหไดผลถกตองเชอถอได
17. ตระหนกในคณคาของความรทางวทยาศาสตร และเทคโนโลยทใชในชวตประจาวน
การประกอบอาชพ แสดงถงความชนชม ภมใจ ยกยอง อางองผลงาน ชนงานทเปนผลจากภมปญญา
ทองถน และการพฒนาเทคโนโลยททนสมย
18. แสดงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใช และรกษาทรพยากรธรรมชาต
และ สงแวดลอมอยาง ร คณคา เสนอตว เอง รวมมอปฏบตกบชมชนในการปองกน ดแ ล
ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมของทองถน
19. แสดงถงความพอใจ และเหนคณคาในการคนพบความร พบคาตอบ หรอแกปญหาได
20. ทางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนโดยมขอมลอางอง และเหตผล
ประกอบ เกยวกบผลของการพฒนา การใชวทยาศาสตร และเทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคม
และสงแวดลอม และยอมรบฟงความคดเหนของผอน
1.4 สาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต
มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาท
ของระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร
และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต
15
มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม
ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษย
และสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และนาความร
ไปใชประโยชน
สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม
มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต
ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยา
ศาสตรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน
มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตใน
ระดบทองถน ประเทศ และโลกนาความรไปใชในในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใน
ทองถนอยางย งยน
สาระท 3 สารและสมบตของสาร
มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง
และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงท
เรยนร นาความรไปใชประโยชน
มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกด
สารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และ
นาความรไปใชประโยชน
สาระท 4 แรงและการเคลอนท
มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร
มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและม
คณธรรม
มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาตมกระบวนการ
สบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน
สาระท 5 พลงงาน
มาตรฐาน ว 5.1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน
ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวน การ
สบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและ นาความรไปใชประโยชน
16
สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก
มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธ
ของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก ม
กระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน
สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ
มาตรฐาน ว 7.1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซและเอกภพการปฏสมพนธภายใน
ระบบสรยะและผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร การ
สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน
มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจความสาคญของเทคโนโลยอวกาศทนามาใชในการสารวจอวกาศและ
ทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยา
ศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม
สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร
การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและ
ตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม
และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน
1.5 ผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4
ตารางท 1 แสดงคะแนน วชา ชววทยา ระดบชนมธยมศกษาปท 4-6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555
ระดบชน/เกรด 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1
ม.4 (33) 6.06(2) 0 15.15(5) 15.15(5) 36.36(12) 3.03(1) 24.24(8)
ม.5 (29) 34.48(10) 13.79(4) 13.79(4) 6.89(2) 24.13(7) 0 0
ม.6 (17) 23.52(4) 0 0 0 64.70(11) 11.76(2) 0
17
ตารางท 2 แสดงคะแนนวชาชววทยาระดบชนมธยมศกษาปท 4-6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555
ตารางท 3 แสดงคะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชน
มธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555 โรงเรยนบานปลองเหลยม
ป
การศกษา
คะแนนเฉลยผลการสอบ O-NET มธยมศกษาปท 6
รวม
เฉลย ภาษาไทย คณต
ศาสตร
วทยา
ศาสตร
สงคม
ศกษา
สขศกษา
/พละ
ศลปะ การงาน
อาชพฯ
ภาษา
องกฤษ
2555 43.10 20.00 29.23 34.34 50.13 31.03 44.10 18.45 33.79
ตารางท 4 แสดงคะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชน
มธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2556 โรงเรยนบานปลองเหลยม
ป
การศกษา
คะแนนเฉลยผลการสอบ O-NET มธยมศกษาปท 6
รวม
เฉลย ภาษาไทย คณต
ศาสตร
วทยา
ศาสตร
สงคม
ศกษา
สขศกษา
/พละ
ศลปะ การงาน
อาชพฯ
ภาษา
องกฤษ
2556 53.33 18..02 31.00 33.57 67.66 30.81 53.58 21.75 33.79
จากคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนในวชาชววทยาขางตนพบวาคะแนนเฉลยวชาชววทยาในแตละ
ระดบชนมเกณฑคะแนนเฉลยคอนขางนอย และจากคะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษา
ระดบชน/เกรด 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1
ม.4 (33) 6.06(2) 18.18(6) 24.24(8) 24.24(8) 27.27(9) 0 0
ม.5 (29) 22.22(6) 3.70(1) 22.22(6) 14.81(4) 33.33(9) 3.70(1) 0
ม.6 (17) 5.88(1) 11.76(2) 5.88(1) 5.88(1) 35.29(6) 35.29(6) 0
18
ระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนมธยมศกษาปท 6 ปการศกษา 2555 พบวาคะแนนในกลมสาระ
วทยาศาสตรมคะแนนเฉลยเทากบ 29.23 ซงในระดบประเทศมคะแนนเฉลยเทากบ 33.10 ซงมคะแนน
เฉลยอยในระดบทต ากวาระดบประเทศอย 3.92 คะแนน ปการศกษา 2556 พบวาคะแนนในกลมสาระ
วทยาศาสตรมคะแนนเฉลยเทากบ 31.00 ซงในระดบประเทศมคะแนนเฉลยเทากบ 30.48 ซงมคะแนน
เฉลยสงกวาระดบาระดบประเทศอยแค 0.52 คะแนน ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาเกยวกบ
วธการสอนทจะทาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาชววทยาสงขน จงไดศกษาเรองการ
พฒนาชดการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช สาหรบ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม
2. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบวฏจกรการเรยนร 4MAT
ศกดชย นรญทวและไพเราะ พมมน (2543:7-8) ไดอธบายแนวความคดของ เบอรนส แมคคาร
ธ (Bernice McCarthy) ผพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบนเปนคนแรกเปนนกการศกษาชาว
อเมรกนทมประสบการณในการสอนหลายระดบชนเรยนมาเปนเวลานาน รวมทงการเปนทปรกษาให
คาแนะนาเดกทงหลาย ทาใหเธอเกดความเขาใจและมนใจวาเดกแตละคนมความแตกตางกนทงทางดาน
สตปญญา การรบร และการเรยนรอยางสนเชง จงเปนแรงผลกดนใหเกดงานวจยของเธอขนมา
ในป ค.ศ. 1979 แมคคารธ ไดรบทนสนบสนนงานวจยชนใหญจากบรษท แมคโดนลด ทาวจย
เกยวกบองคประกอบทางสมองและสไตลการเรยนรของเดก นนคอจดเรมตนในการพฒนาแนวคดท
ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลใหชดเจนและเปนภาคปฏบตมากขน แมคคารธ ไดกลนกรอง
รปแบบการศกษาเกยวกบสไตลการเรยนรหลายรปแบบ ในทสดกไดดงเอารปแบบการเรยนรของ เดวด
คอลบ(David Kolb) ปราชญทางการศกษาชาวอเมรกน มาเปนแนวความคดในเรองการจดกระบวนการ
เรยนร ทคานงถงความแตกตางระหวางบคคลเปนสาคญ
ตามทฤษฎของคอลบ (1976) นน จากการศกษาพบวาม 2 มต ทมความสาคญกบการเรยนร
คอ การรบร และกระบวนการ กลาววาการเรยนเกดจากการทคนทงหลายรบรแลว นาเขาไปจด
กระบวนการในสงทตนรบรมาอยางไร ถาจะลองนกถงตวอยาง คนทมความแตกตางกนมากๆ กไดแก
คนทรบรผานรปธรรม แตคนอกประเภทหนงรบรผานนามธรรม คนสองกลมนสรางความคดแตกตาง
กนในเรองเดยวกน
19
ดงนนในปค.ศ. 1980 แมคคารธ จงไดสรปแนวความคดเปนรปแบบการเรยนการสอนแบบ
ใหมทตอบสนองการเรยนรผเรยน 4 แบบ (4 Types of Students) ซงลกษณะการเรยนรของเดกๆ ม
ความสมพนธโดยตรงกบโครงสรางทางสมอง และระบบการทางานของสมองซกซายและซกขวา
โดยเอาแนวคดจากคอลบ (Kolb) มาประยกต ซงรปแบบของคอลบ (Kolb) นนกไดรากฐานทฤษฏ
มาจากจอหน ดวอ (John Dewey) เครท เลวน (Kurt Lewin) และฌอง ปอาเชต (Jean Piaget) ซงรปแบบ
การเรยนทแมคคารธไดคดขน
จากการศกษากจกรรมการเรยนแบบ 4 MAT สามารถสรปไดวา แมคคารธ (McCarthy) เปน
ผพฒนากจกรรมการเรยนแบบ 4 MAT ขนมา โดยนาแนวคดเกยวกบแบบการเรยนรของนกเรยน
4 แบบของคอลบ (Kolb) กบเทคนคการพฒนาสมองซกซายและซกขวาอยางสมดล เพอใหนกเรยน
เกดการเรยนรทสมดลและตรงตามศกยภาพของนกเรยน
2.2 ความหมาย 4MAT
นกวชาการไดกลาวถงความหมายของ 4MAT ดงตอไปน
เบอรนส แมคคารธ (Bernice McCarthy, 1990:1) ไดกลาววา 4MAT คอ กระบวนการจด
กจกรรมการเรยน โดยรวมลกษณะของผเรยน ทง 4 คณลกษณะเขาดวยกน ดวยนาการวธการพฒนา
สมองทงซกซายและซกขวาเขามารวมดวย
ไดแอน มลเลอร (Dyann Miller, 1999:1) ไดกลาววา 4MAT ผสมหลกพนฐานของหลาย
ทฤษฎในการพฒนาบคคลกบงานวจยทเกยวกบการทางานของสมองและการเรยนรในปจจบน
เคทท แมคแคน (Kate McCann, 2001:1) ไดกลาววา 4MAT ใชเพอสรางแผนการสอนโดย
รวบรวมความแตกตางของรปแบบการเรยนของผเรยน, พหปญญาและกระบวนการทางานของสมอง
ซกซายและซกขวา
นอกจากนนกการศกษาไทยหลายทานไดกลาวถงความหมายของ 4MAT ดงตอไปน
ตรเนตร อชชสวสด (2542 : 1) ไดกลาววา 4 MAT เปนรปแบบกาเรยนการสอนทตอบสนอง
การเรยนรของผเรยน 4 ลกษณะซงลกษณะซงลกษณะการเรยนรของเดกๆ มความสมพนธโดยตรงกบ
โครงสรางสมองและระบบการทางานของสมองซกซายและสมองซกขวา
อษณย โพธสข (2542 : 62) ไดกลาววา 4MAT เปนการสอนทตอบสนองการเรยนรของ
ผเรยน 4 ลกษณะซงลกษณะการเรยนรของเดกๆ มความสมพนธโดยตรงกบโครงสรางทางสมองและ
ระบบการทางานของสมองซกซายและซกขวา
เธยร พานช (2544 : 123) ใหคาจากดความวา 4MAT เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอน
20
ใหสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของผเรยน
จากความหมายของ 4MAT สรปไดวา 4MAT เปนกจกรรมการเรยนการสอนรปแบบหนงท
มการจดกจกรรมเปนลาดบขนใหเหมาะสมกบลกษณะการเรยนรของผเรยนทแตกตางกน ใหสามารถ
เรยนรวมกนได และเนนการพฒนาสมองซกซายและซกขวาในขณะเดยวกน
2.3 แนวความคดของการเรยนรแบบ 4MAT
ศกดชย นรญทวและไพเราะ พมมน (2543:8) ไดกลาววา เดวด คอลบ พจารณาดวาคนบางคน
มกระบวนการเรยนรผานการลงมอปฏบตจรง (Active Experimentation) ขณะทบางคนอาจถนดเรยนร
โดยการสงเกตจากแหลงตางๆ แลวสะทอนกลบเปนการเรยนร (Reflective Observation) ซงคนทงสอง
ประเภทดงกลาว เปนผทมลกษณะการเรยนรทแตกตางกนอยางสนเชง ดงนนการจดการเรยนการสอน
เอออานวยแกผเรยนประเภทใดประเภทหนงมากจนเกนไป จะทาใหผเรยนอกแบบหนงขาดโอกาสทจะ
พฒนาความสามารถไดอยางเตมศกยภาพ
แผนภาพท 2 แสดงกระบวนการเรยนรของเดวด คอลบ (David Kolb, 1976)
ผเรยนแบบท 1 (Active Experimentation) จะเรยนรไดดและเขาใจไดอยางแจมแจง กตอเมอ
เขาไดลงมอกระทา มอไมแขนขาไดสมผสและเรยนรควบคไปกบสมองทงสองดานสงการเรยกวาเปน
การเรยนรทงเนอทงตวทตองผานประสาทสมผสอนๆประกอบกน
ผเรยนแบบท 2 (Reflective Observation) จะเรยนรโดยการผานจตสานกจากการเฝามองแลว
คอยๆ ตอบสนอง
ผเรยนแบบท 3 (Abstract Conceptualization) จะเรยนรโดยใชสญญาณหย งรมองเหนสงตางๆ
เปนรปธรรมแลววเคราะห สงเคราะหจากการรบรทไดมาเปนองคความร
ผเรยนแบบท 4 (Concrete Experience) จะเรยนรไดดตอเมอผานการวเคราะห การประเมนสง
ประสบการณตรง (Contrete Experience)
ลงมอปฏบต กระบวนการเรยนร การสงเกตอยางไตรตรอง
(Active Experimentation) (Reflective Observation)
ความคดรวบยอด (Abstract Conceptualization)
21
ตางๆ โดยการเอาตวเองเขาไปพสจนหรอโดยการใชหลกเกณฑแหงเหตผล
ทง 4 กลม ตางมจดดจดเดนคนละแบบ ซงเปนโครงสรางทางกลไกทางการเรยนรของนกเรยน
ทมอยจรงในทกโรงเรยนทวโลก ดงนนหนาทของผเปนครยอมตองพยายามหาหนทางทจะทาใหเกด
สภาวะสมดลทางการเรยนรใหได
สภาวะสมดล การสรรคสรางโอกาสใหผเรยนทมความแตกตางกนทงโครงสรางทางสตปญญา
กลไกทางการเรยนรหรอการทางานของสมองแตกตางกนใหมโอกาสแสดงออกซงความสามารถของ
ตนออกมา พรอมทงรจกและสามารถนาวธการของเพอนคนอนมาปรบปรงลกษณะการเรยนรของตน
เพอเพมประสทธภาพในการเรยนใหดขน
ดงนนในป ค.ศ. 1980 แมคคารธ จงไดนาแนวคดดงกลาวของคอลบ มาประยกตและพฒนา
เปนรปแบบการเรยนการสอนแบบใหมทตอบสนองการเรยนรของผเรยน 4 แบบ (4 Types of students)
ทเรยกวา 4 MATหรอ การจดกจกรรมการเรยนใหมความสมพนธสอดคลองกบระบบการทางานของ
สมองซกซายและซกขวา (แนวคดของคลอบน ไดรากฐานทฤษฎมาจาก จอหน ดวอ เครท เลวน และ
ฌอง ปอาเชต)
รบร / รสก
IF ? WHY ?
4. บรณาการ 1. บรณาการ
การประยกตกบ ประสบการณใหเปน
ประสบการณ สวนหนงของตนเอง
(เชอมโยงกบชวตจรงและ (เรองทเรยนตองมความหมาย
อนาคต ) และความสาคญตอนกเรยน
แตละคน)
ทา HOW ? WHAT ? สงเกต
3. ปฏบตและเรยนรตาม 2. สรางความคดรวบยอด
ลกษณะเฉพาะตว (ใหขอมลความรเพมเตม)
(ผเรยนลงมอกระทาตาม แกผเรยน )
ความสนใจ)
คด
แผนภาพท 3 วฏจกรของการเรยนร 4 MAT (ศกดชย นรญทวและไพเราะ พมมน, 2543:14)
22
ประสบการณตรง
8. ขนแลกเปลยน 1. ขนสราง
การประยกตกบ คณคาและ
เรยนรกบผอน ประสบการณของ
7. ขนวเคราะห ของสงทเรยน
คณคาและ ขวา ขวา 2. ขนวเคราะห
ประยกตใช ซาย ซาย ประสบการณ
การปฏบต 6. ขนสรางชนงาน ขวา ขวา 3. ขนปรบประสบ การสงเกต
เพอสะทอนความ ซาย ซาย การณเปนความ
เปนตนเอง 5. ขนลงมอ 4. ขนพฒนา คดรวบยอด
ปฏบตจากกรอบ ความคด
ความคด รวบยอด
ความคดรวบยอด
แผนภาพท 4 การแบงวฏจกรการเรยนรออกเปน 8 สวน ตามบทบาท
ของสมองสองซกซายและขวา (ศกดชย นรญทวและไพเราะ พมมน, 2543:16)
แมคคารธ ไดขยายแนวคดของคอลบออกไปใหกวางขน โดยเสนอวาผเรยนมอย 4 แบบหลกๆ
(ศกดชย นรญทวและไพเราะ พมมน, 2543:9-11) (เธยร พานช, 2544: 26-30) มดงน
ผเรยนแบบท 1 (Type One Learner) ผเรยนถนดการใชจนตนาการ (Imaginative Learners)
ผเรยนจะรบรผานประสาทสมผสและความรสก และสามารถประมวลกระบวนการเรยนรไดดยงใน
ภาวะทตนเองไดมโอกาสเฝามอง หรอการไดรบการสะทอนกลบทางความคดจากทตางๆ สมองซกขวา
ของพวกนทาหนาทเสาะหาความหมายของสงตางๆ จากประสบการณ สมองซกซายขดคนเหตผลและ
ความเขาใจจากการวเคราะห เปนพวกทชอบถามเหตผล คาถามทคดจะพดขนมาเสมอๆ คอ “ทาไม”
“ทาไม” หรอ Why? ผเรยนทอยในรปแบบนตองเขาใจกอนวาทาไมพวกเขาตองเรยนสงเหลาน แลวจะ
เกยวของกบตวเขาหรอสงทเขาสนใจอยางไร โดยเฉพาะเรองคานยม ความเชอ ความคด คตนยม
ความรสก ชอบขบคดปญหาตางๆคนหาเหตผล และสรางความหมายเฉพาะของตนเอง ผเรยนเชนน
23
จะตองหาเหตผลทจะตองเรยนรกอนสงอนๆ จะเรยนรไดดหากมการถกเถยง อภปราย โตวาท กจกรรม
กลม การใชการเรยนแบบสหรว มใจ ครตองใหเหตผลกอนเรยนหรอระหวางการเรยน
ผเรยนแบบท 2 (Type Two Learner) ผเรยนถนดการวเคราะห (Analytic Learners) จะรบรใน
ลกษณะรปธรรมและนาสงทรบรมาประมวลกลไกหรอกระบวนการเรยนรในลกษณะของการมอง
สงเกตสมองซกขวาเสาะหาประสบการณทจะสามารถผสมผสานการเรยนรใหมๆ และตองการความแจ
มกระจางในเรองคาตอบขององคความรทไดมา ในขณะนสมองซกซายมงวเคราะหจากความความร
ใหมเปนพวกทชอบถามวาขอเทจจรง คาถามทสาคญทสดของเดกกลมน คอ “อะไร” หรอ What?
ผเรยนแบบนชอบการเรยนรแบบดงเดม ตองการศกษาหาความร ความจรง ตองการขอมลทเหมาะสม
ถกตอง แมนยาโดยอาศยขอเทจจรง ขอมล ขาวสาร มความสามารถสงในการนาความรไปพฒนาเปน
ความคดรวบยอด(Concept) ทฤษฎหรอจดระบบหมวดหมของความคดไดอยางด เดกกลมนเรยนรโดย
มงเนนรายละเอยดขอเทจจรงความถกตองแมนยา จะยอมรบนบถอเฉพาะผเชยวชาญ ผรจรง หรอผม
อานาจสงการเทานน เดกกลมนจะเรยนอะไรตอเมอรวาจะตองเรยนอะไร และอะไรทเรยนได สามารถ
เรยนไดดจากรปธรรมไปสความคดเชงนามธรรม การจดการเรยนการสอนใหเดกกลมนจงควรใชวธ
บรรยายและการทดลอง การวจยหรอการทารายงาน การวเคราะหขอมล เปนตน
ผเรยนแบบท 3 (Type Three Learner) ผเรยนถนดใชสามญสานก(Commonsense Learners)
รบรโดยผานจากกระบวนความคดและสงทเปนนามธรรม แตการประมวลความรนนผเรยนประเภทน
จะตองการการทดลอง หรอกระทาจรง สมองซกขวามองหากลยทธในการปรบเปลยนรปแบบของ
องคความรไปสการนาไปใช ในขณะทสมองซกซาย มองหาสงทจะเปนขอมลเพมเตมคาถามยอดนยม
ของกลมน คอ “อยางไร” หรอ How? ผเรยนแบบนสนใจกระบวนการปฏบตจรงและทดสอบทฤษฎโดย
การแกปญหาตางๆ ดวยการวางแผนจากขอมล ขาวสาร ความรทเปนนามธรรมมาสรางเปนรปธรรมเพอ
ประโยชนในชวตประจาวน “ใครเขาทาอะไรไวบางแลวหนอ” เดกกลมนตองการทจะทดลองทาบางสง
บางอยาง และตองการทจะฝกปฏบตและตองการเปนผปฏบต (ถาครยนบรรยายละก เดกพวกนจะ
นนสามารถใชไดในโลกแหงความจรงหรอไม พวกเขาสนใจทจะนาความรมาสการปฏบตจรงและ
อยากรวาถาจะทาสงนน สงททาได ทาไดอยางไร รปแบบการเรยนการสอนทดทสด คอ การทดลองให
ปฏบตจรง ลองทาจรง
ผเรยนแบบท 4 (Type Four Learner) ผเรยนทสนใจคนพบความรดวยตนเอง (Dynamic
Learners) ผเรยนจะรบรผานสงทเปนรปธรรมและผานการกระทา สมองซกขวาทางานในการถกทอ
ความคดใหขยายกวางขวางยงขน ในขณะทสมองซกซายเสาะหาการวเคราะหเพอใหเกดการ
24
เปลยนแปลงทชดเจนและโดดเดนขน เปนพวกทชอบตงเงอนไข คาถามทผดขนในหวใจของเดกกลมน
บอยๆ คอ “ถาอยางนน” “ถาอยางน” “ถา…” หรอ IF? ผเรยนแบบนชอบเรยนรโดยการไดสมผสกบของ
จรง ลงมอทาในสงทตนเองสนใจ และคนพบความรดวยตวเอง ชอบรบฟงความคดเหน หรอคาแนะนา
แลวนาขอมลเหลานนมาประมวลเปนความรใหม เดกกลมนมความสามารถทจะมองเหนโครงสรางของ
ความสมพนธของสงตางๆ แลวกลนกรองออกมาเปนรปแบบของความคดทแปลกใหมเพอตนเองหรอ
ผอน เดกกลมนจะมองเหนอะไรทซบซอนและลกซง มความซบซอน จะเรยนไดดทสดโดยใชวธการ
สอนแบบคนพบดวยตนเอง (Self Discovery Method)
ผคดทฤษฎนเชอวา เราจาเปนตองสอนเดกโดยใชวธการสอนทงหมดทกลาวมาแลว 4 อยาง
เทาๆ กน เพราะทกษะทางธรรมชาตของผเรยนทง 4 อยางเปนสงทเราตองการ ในชนเรยนหนงๆ นน
มกจะมผถนดการเรยนรทง 4 แบบ อยรวมกน ดงนนครจาเปนตองใชวธการสอนทเหมาะสมทง 4 แบบ
อยางเสมอภาคกน เพอใหผเรยนเกดความสนกสนานตามรปแบบการเรยนรทตนถนด จากการหมน
เวยนรปแบบการสอนทง 4 อยางน ทาใหนกเรยนมโอกาสไดพฒนาความสามารถดานอนทตนไมถนด
ดวยวธการเรยนรในรปแบบตางๆ ทงยงมโอกาสทจะไดแสดงความสามารถอยางนอย รอยละ 25 ของ
เวลาททาทายพวกเขาสวนเวลาทเหลออาจไมเปนทตองใจเทาไร
2.4 ขนตอนการจดกจกรรมการสอนแบบ 4MAT
แมคคารธ เสนอแนวทางการพฒนาวงจรการสอนใหเออตอผเรยนทง 4 แบบ โดยกาหนด
วธการใชเทคนคพฒนาสมองซกซายซกขวา กลาวคอ กจกรรมการเรยนรจะหมนวนตามเขมนาฬกาไป
จนครบทง 4 ชวง 4 แบบ (Why - What - How - If) แตละชวงจะแบงเปน 2 ขน โดยจะเปนกจกรรมทมง
ใหผเรยนไดใชสมอง ทงซกซายและขวาสลบกนไป ดงนนขนตอนการเรยนรจะมทงสน 8 ขนตอนดงน
(เธยร พานช, 2544:26-31)
ชวงท 1 แบบ Why? / สรางประสบการณเฉพาะของผเรยน
ขนท 1 (กระตนสมองซกขวา) สรางประสบการณตรงทเปนรปธรรมแกผเรยน การเรยนรเกด
จากการจดกจกรรมเพอพฒนาสมองซกขวา โดยครสรางประสบการณจาลอง ใหเชอมโยงกบความร
และประสบการณเกาของผเรยน เพอใหผเรยนสรางเปนความเหมายเฉพาะของตนเอง
ขนท 2 (กระตนสมองซกซาย) วเคราะหไตรตรองประสบการณ การเรยนรเกดจากการจด
กจกรรมเพอพฒนาสมองซกซาย โดยครใหนกเรยนคดไตรตรอง วเคราะหประสบการณจาลองจาก
กจกรรมขนท 1
ในชวงท 1 นครตองสรางบรรยากาศใหนกเรยนเกดความใฝร และกระตอรอรนในการหา
25
ประสบการณใหมอยางมเหตผล และแสวงหาความหมายดวยตนเอง ฉะนน ครตองใชความพยายาม
สรรหากจกรรมเพอใหบรรลจดประสงคดงกลาว
ชวงท 2 แบบ What? / สรางความคดรวบยอดของผเรยน
ขนท 3 (กระตนสมองซกขวา) สะทอนประสบการณเปนแนวคด การเรยนรเกดจากการจด
กจกรรมเพอพฒนาสมองซกขวา โดยครกระตนใหผเรยนไดรวบรวมประสบการณและความรเพอสราง
ความเขาใจพนฐานของแนวคด หรอความคดรวบยอดอยางชดเจนแจมแจง เชน การสอนใหผเรยน
เขาใจลกซงถงแนวคดของการใชอกษรตวใหญในภาษาองกฤษ ครตองหาวธอธบายใหผเรยนเขาใจ
อยางแจงชด วาอกษรตวใหญทใชนาหนาคานามในภาษาองกฤษ เพอเนนถงความสาคญของคานนๆ
อาจยกตวอยาง เชน ชอคนชอเมอง หรอชอประเทศ เปนตน
ขนท 4 (กระตนสมองซกซาย) พฒนาทฤษฎและแนวคด การเรยนรเกดจากการจดกจกรรมเพอ
พฒนาสมองซกซาย ครใหนกเรยนวเคราะหและไตรตรองแนวคดทไดจากขนท 3 และถายทอดเนอหา
ขอมลทเกยวเนองกบแนวคดทได ซงจะเปนประโยชนตอการพฒนาแนวคดนนๆ ตอไป พยายามสราง
กจกรรมกระตนใหผเรยนกระตอรอรนในการเกบรวบรวมขอมล และการศกษาคนควาหาความร
เพมเตม
ในชวงท 2 ครตองจดกจกรรมใหผเรยนไดคด เพอใหผเรยนทชอบการเรยนรโดยการลงมอ
ปฏบตจรง สามารถปรบประสบการณและความร สรางเปนความคดรวบยอดในเชงนามธรรม โดยฝก
ใหผเรยนคดพจารณาไตรตรองความรทเกยวของ ในชวงนเปนการจดกจกรรมใหผเรยนไดความรโดย
การคดและฝกทกษะในการคนควาหาความร
ชวงท 3 แบบ How? / การปฏบตเพอฝกทกษะและการสรางชนงาน
ขนท 5 (กระตนสมองซกซาย) ดาเนนตามแนวคด และลงมอปฏบตหรอทดลอง การเรยนรเกด
จากการจดกจกรรมพฒนาสมองซกซาย เชนเดยวกบขนท 4 นกเรยนเรยนรจากการใชสามญสานก ซง
ไดจากแนวคดพนฐาน จากนนนามาสรางเปนประสบการณตรง เชน การทดลองในหองปฏบตการ หรอ
การทาแบบฝกหดเพอสงเสรมความร และไดฝกทกษะทเรยนรมาในชวงท 2
ขนท 6 (กระตนสมองซกขวา) ตอเตมเสรมแตง และสรางองคความรดวยตนเอง การเรยนรเกด
จากการจดกจกรรมเพอพฒนาสมองซกขวา นกเรยนเรยนรดวยวธการลงมอปฏบต แกปญหา คนควา
รวบรวมขอมลเพอนามาใชในการศกษาคนพบองคความรดวยตนเอง
ในชวงท 3 ครมบทบาทเปนผแนะนา และอานวยความสะดวก เพอใหนกเรยนเกดการเรยนร
26
อยางสรางสรรค นอกจากนครควรเปดโอกาสใหนกเรยนเขามามสวนรวมในการวางแผนกจกรรมการ
เรยนร
ชวงท 4 แบบ If? / การบรณาการประยกตใชกบประสบการณของตน
ขนท 7 (กระตนสมองซกซาย) วเคราะหแนวทางทจะนาความรไปใชใหเกดประโยชน และเปน
แนวทางสาหรบการเรยนรเพมเตมตอไป การเรยนรเกดจากการจด กจกรรมเพอพฒนาสมองซกซาย
นกเรยนนาสงทเรยนรมาแลวมาประยกตใชอยางสรางสรรค โดยนกเรยนเปนผวเคราะหและเลอกทา
กจกรรมอยางหลากหลาย
ขนท 8 (กระตนสมองซกขวา) ลงมอปฏบต และแลกเปลยนประสบการณ การเรยนรเกดจาก
การจดกจกรรมเพอพฒนาสมองซกขวา นกเรยนคดคนความรดวยตนเองอยางสลบซบซอนมากขน
เพอใหเกดเปนความคดทสรางสรรค จากนนนามาเสนอแลกเปลยนความรซงกนและกน
ในชวงท 4 ครมบทบาทเปนผประเมนผลงานของนกเรยน และการกระตนใหนกเรยนคด
สรางสรรคผลงานใหมๆ
จากการศกษากจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT สรปไดวา ครตองจดลาดบการสอนโดยดาเนน
ไปตามวฏจกรการเรยนรโดยคานงถงผเรยนแตละแบบ เพอใหผเรยนตอบสนองและเกดการเรยนรได
อยางสมดบและมประสทธภาพ
3. ชดการสอน (Instructional Package)
3.1 ความหมายของชดการสอน
มนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของชดการสอนไว ดงน
ชดการสอน หรอ ชดการเรยน มาจาก Instructional Package หรอ Learning Package ชดการ
สอนเปนนวตกรรมการศกษา และเปนสอการสอนซงเปนสอประสมทจดขนสาหรบหนวยการเรยนตาม
หวขอเนอหา และประสบการณของแตละหนวยทตองการจะใหผเรยนไดรบ โดยจดเอาไวเปนชดๆ
บรรจอยในซองกลองหรอ กระเปา แลวแตผสรางจะทาขน การสรางชดการสอนจะใชวธระบบเปนหลก
สาคญดวยจงทาใหมนใจไดวาชดการสอนจะสามารถชวยใหผเรยนไดรบความรอยางมประสทธภาพ
และยงชวยใหผสอนเกดความมนใจ พรอมทจะสอน (บญเกอ ควรหาเวช, 2543)
ชดการสอน หมายถง ระบบการผลตและการนาสอการสอนประสมทสอดคลองกบวชา หนวย
การสอน และหวเรองมาชวยใหการเปลยนพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ
27
ยงขน ชดการสอนเปนนวกรรมการศกษาอยางหนง ซงจะชวยขจดปญหาทางการศกษา (ชยยงค พรหม
วงศ, 2521)
ชดการสอน หมายถง การวางแผนการเรยนการสอนโดยใชสอตางๆรวมกน หรอใชสอ
ประสม เพอสรางประสบการณในการเรยนรอยางกวางขวางและเปนไปตามจดมงหมายทวางไว โดยจด
ไวเปนชดในลกษณะซองหรอกลอง (วาสนา ชาวหา, 2522)
ชดการสอน หมายถง นวกรรมทางการศกษา ทสามารถนามาใชในระบบการศกษาทงในและ
นอกระบบโรงเรยน หรอหมายถง ชดของวสดอปกรณตางๆ ทประกอบกนขนเพอใชสอน จะมสอ
มากกวา 1 ชนขนไป สอจะอยในรปของสอประสม วสด อปกรณ และวธการนามาบรณาการ โดยใช
วธการจดระบบเพอใหชดการสอนแตละชดมประสทธภาพ ชดการสอนแตละชดมความสมบรณ
เบดเสรจในตวเอง ชดการสอนอาจอยในแฟมหรอกลองมจานวนเทากบหนวยการสอนในแตละวชา
อาจใชสอ เชน ระบบบนทกภาพ ฟลม สไลด วสดกราฟฟค รปภาพตางๆ ใบไมใบหญา เปนตน
(สมหญง กลนศร, 2523)
ชดการสอน หมายถง ระบบการผลตและการนาสอการเรยนหลายๆอยางมาสมพนธกนและม
คณคาสงเสรมซงกนและกน สอการเรยนเหลาน เรยกอกอยางหนงวา สอประสมนามาใชใหสอดคลอง
กบเนอหาวชา เพอชวยใหผเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน
(วชย วงษใหญ, 2525)
ชดการสอน หมายถง สอการเรยนหลายอยางประกอบกนจดเขาไวดวยกนเปนชด (Package)
เรยกวาสอประสม (Multimedia) เพอมงใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพมชอเรยกหลาย
อยางเชน Learning Package, Instructional Kits หรอ Self Instructional Unit (บญชม ศรสะอาด, 2528)
ชดการสอน หมายถง การรวมเอาวสดเพอการเรยนการสอนทประกอบดวยสอมากกวาหนง
ชนดขนไป มาจดระบบไวอยางเกยวเนองกนในการสอนเนอหาวชาใดวชาหนง (วารนทร รศมพรหม,
2531)
ชดการสอน เปนชดของวสดอปกรณและกระบวนการเกยวกบการเรยนการสอนท
ประกอบดวย องคประกอบพนฐาน ไดแก กจกรรมการเรยนและการประเมนผล (Gordon, 1973)
ชดการสอน เปนรปแบบของการสอสารระหวางครและนกเรยน ซงประกอบดวย คาแนะนาท
จะใหนกเรยนไดประกอบกจกรรมการเรยนการเสนอ จนบรรลพฤตกรรมทเปนผลของการเรยนรและ
28
เนอหาบทเรยนจะตองเขยนดวยภาษาทชดเจน และสามารถสอความหมายใหผเรยนเกดพฤตกรรมตาม
เปาหมายได (Kapfer, 1972)
จากการศกษาความหมายของนกการศกษาหลายทาน สรปไดวา ชดการสอน หมายถง สอ
ประสมทมสอการเรยนการสอนหลายอยางประกอบกน ทสรางขนโดยสอดคลองกบเนอหาและหนวย
การเรยนร เพอนาไปใชในการจดการเรยนการสอน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตรงตามเปาหมาย
3.2 ประเภทของชดการสอน
ชยยงค พรหมวงศ, สมเชาว เนตรประเสรฐ, และสดา สนสกล (2521:6) ไดแบงประเภทชด
การสอนทผลตจากระบบการสอนแผนจฬา เปน 4 ประเภท คอ
1. ชดการสอนประกอบแบบบรรยาย ชวยใหคร/อาจารยทาการสอนแบบบรรยายได
อยางมประสทธภาพ เพอลดบทบาทของคร/อาจารยใหพดนอยลง และใชสอการสอนชวยในการ
ถายทอดเนอหาสาระแกผเรยนมากยงขน
2. ชดการสอนประกอบกลมกจกรรม ใชในการสอนแบบกจกรรมทใชกลมสมพนธ
เขาชวย เหมาะทจะใชในระดบประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษาขนตน(ป1-2) หากปรบปรง
กจกรรมและเนอหาใหเหมาะสมแลว สามารถสอนนกศกษาและผใหญไดด
3. ชดการสอนรายบคคล ใชในการสอนตามเอกตภาพ มการแบงเนอหาออกเปนหนวย
ยอย (Modules) โดยวธการเขยนเปนแบบโปรแกรมทจะเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเรยนไดดวยตนเอง
มหองเรยนเพอการสอนรายบคคลโดยเฉพาะ โดยมคหาจานวนเพยงพอมหองประชมกลมยอย หงเกบ
ชดการสอน และมเจาหนาทคอยใหบรการ อาจใหเปนสวนหนงของหองสมด
4. ชดการสอนประเภทอน ระบบการผลตชดการสอนแผนจฬาสามารถใชผลตชดการ
สอนการผลตรายการโทรทศน ชดการสอนทางไปรษณย ชดการสอนสาหรบผปกครอง (สอนบตรธดา)
ชยยงค พรหมวงศ (อางใน สายไหม โพธศร, 2554:52) ไดจาแนกประเภทของชดการสอนและ
แนวคดในการผลตชดการเรยนการสอนออกเปนชด และประเภทใหญๆ 4 ประเภท คอ
1. ชดการเรยนการสอนประกอบการบรรยาย เปนชดการเรยนการสอนทมงขยาย
เนอหาสาระการสอนแบบบรรยายใหชดเจนขนโดยกาหนดกจกรรมและสอการสอนใหครใชประกอบ
คาบรรยาย บางครงจงเรยกวา “ชดการเรยนการสอนสาหรบคร” ชดการเรยนการสอนนจะมเนอหาวชา
เพยงหนวยเดยว และใชกบผเรยนทงชน โดยแบงหวขอทจะบรรยาย และกจกรรมไวตามลาดบขน ทงน
เพออานวยความสะดวกแกครผสอน และเพอเปลยนบทบาทการพดของครใหนอยลง เปนการเปด
29
โอกาสใหผเรยน ไดมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนมากยงขน ชดการเรยนการสอนประกอบการ
บรรยายนนยมใชกบการฝกอบรมและในการสอนในระดบอดมศกษา สอการสอนทใชอาจเปนแผนการ
สอน แผนภม รปภาพ ภาพยนตร โทรทศน หรอกลมกจกรรม เปนตน สอการสอน ชดการเรยนการสอน
มกจะบรรจในกลองทมขนาดเหมาะสม แตถาเปนวสดอปกรณทมราคาแพงหรอขนาดเลก หรอใหญ
เกนไป ตลอดจนเสยหายงาย หรอเปนสงมชวตกจะไมบรรจลงกลอง แตจะกาหนดไวในคมอครเพอ
จดเตรยมกอนสอน
2. ชดการเรยนการสอนสาหรบกจกรรมแบบกลม เปนชดการสอนท มงเนนทตว
ผเรยนไดประกอบกจกรรมรวมกน ครจะเปลยนบทบาทจากผบรรยายเปนผแนะนาชวยเหลอผเรยน ชด
การเรยนการสอนแบบกจกรรมกลมอาจจดเรยนในหองเรยนศนยการเรยน ชดการเรยนการสอนแตละ
ชดจะประกอบดวย ชดการสอนยอยทมจานวนเทากบจานวนศนยกจกรรมนนๆ ซงจดไวในรปสอ
ประสม อาจใชเปนสอรายบคคล หรอทงกลมใชรวมกนกได ในขณะทากจกรรมการเรยนหากมปญหา
ผเรยนสามารถซกถามครไดเสมอ เมอจบการเรยนแตละศนยแลวผเรยนสนใจทจะเรยนเสรมกสามารถ
ศกษาไดจากศนยสารองทจดเตรยมไว โดยไมตองเสยเวลารอคอยผอน
3. ชดการเรยนการสอนรายบคคลเปนชดการเรยนการสอนทจดไวใหผเรยนเรยนดวย
ตนเองตามคาแนะนาทระบไว แตอาจมการปรกษากนระหวางเรยนได และเมอสงสยไมเขาใจบทเรยน
ตอนไหนสามารถไตถามครได การเรยนจากชดการสอนรายบคคลนนยมใชหองเรยนทมลกษณะพเศษ
แบงสดสวนสาหรบผเรยนแตละคน ซงเรยกวา “หองเรยนรายบคคล” ชดการเรยนการสอนรายบคคลน
นกเรยนอาจนาไปใชเรยนทบานไดดวยโดยมผปกครองหรอบคลากรอนคอยใหความชวยเหลอ ชดการ
เรยนการสอนรายบคคลนเนนหนวยการสอนยอย จงนยมเรยกวา บทเรยนโมดล (Instructional module)
4. ชดการเรยนการสอนทางไกล เปนชดการเรยนการสอนสาหรบผเรยนอย ตางถนตาง
เวลามงสอนใหผเรยนศกษาดวยตนเองโดยไมตองเขามาชนเรยน ประกอบดวยสอประเภทสงพมพ
รายการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตร และการสอนเสรมตามศนยบรการการศกษา เชน ชด
การเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนตน
จากการจดประเภทของชดการเรยนรทกลาวมาแลวขางตน ผวจยสรปไดวาชดการสอนนนจะ
เปนชดการสอนสาหรบครทจะสรางขนใหผเรยนไดเรยนและทากจกรรมรวมกน โดยใชสอการสอนท
บรรจไวในชดการสอน โดยมแผนจดการเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT โดยมงเนนให
ผเรยนไดทากจกรรม คอ เรยนรวชาชววทยาในรปแบบของกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT จากบทบาท
30
ของครทเปนผสอนเพยงอยางเดยว ครผสอนเปลยนไปเปนผทคอยชวยเหลอแนะนาในการทากจกรรม
การเรยนการสอนใหกบนกเรยน
3.3 องคประกอบของชดการสอน
สมหญง เจรญจตรกรรม ( 2525:66-67 ) ไดแบงสวนประกอบของชดการสอนเปน 4 สวน คอ
1. คมอและแบบฝกปฏบต สาหรบครผใชชดการสอนและผเรยนทตองเรยนจากชดการสอน
2. คาสงหรอการมอบงาน เพอกาหนดแนวทางการเรยนรใหผเรยน
3. เนอหาสาระอยในรปของสอการสอนแบบประสม และกจกรรมการเรยนทงแบบกลมและ
รายบคคลซงกาหนดไวตามวตถประสงคเชงพฤตกรรม
4. การประเมนผล เปนการประเมนผลของกระบวนการ ไดแก แบบฝกหดรายงานการคนควา
ฯลฯ และผลของการเรยนรในรปแบบสอบตางๆ สวนประกอบทงหมดจะอยในซองหรอกลองโดย
จดเปนหมวดหมเพอสะดวกตอการใช
บญเกอ ควรเวหา (อางใน สายไหม โพธศร, 2554:54) ไดกาหนดองคประกอบทสาคญๆ
ภายในชดการเรยนการสอน สามารถจาแยกออกเปน 4 สวน คอ
1. คมอคร เปนคมอและแผนการสอนสาหรบผสอน หรอผเรยนตามแตชนดของการเรยนการ
สอนภายในคมอจะชแจงถงวธการใชชดการเรยนการสอนเอาไวอยางละเอยดประกอบดวย
1.1 คานา (สาหรบคมอทเปนเลม)
1.2 สวนประกอบของชดการเรยนการสอน
1.3 คาชแจงสาหรบผเรยน
1.4 สงทผสอนและผเรยนตองเตรยม
1.5 บทบาทของผสอนและผเรยน
1.6 การจดหองเรยน
1.7 แผนการสอน
1.8 เนอหาสาระของชดการเรยนการสอน
1.9 แบบฝกหดปฏบตหรอกระดานตอบคาถาม
1.10 แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน (พรอมเฉลย)
2. บตรคาสงหรอคาแนะนา จะเปนสวนทบอกใหผเรยนดาเนนการเรยนหรอ ประกอบกจกรรม
แตละอยาง ตามขนตอนทกาหนดไวประกอบดวย
2.1 คาอธบายในเรองทจะเรยนทจะศกษา
31
2.2 คาสงใหผเรยนดาเนนกจกรรม
2.3 การสรปบทเรยน
3. เนอหาสาระและสอจะบรรจไวในรปของสอการสอนตางๆอาจจะประกอบดวยบทเรยน
โปรแกรม สไลด เทปบนทก ฟลมสตรป แผนภาพโปรงใสวสดกราฟก หนจาลอง ของตวอยาง รปภาพ
เปนตน
4. แบบประเมนผลผเรยนจะทาการประเมนผลความรดวยตนเอง กอนและหลง แบบ
ประเมนผลทอยในชดกจกรรมอาจจะเปนแบบฝกหด ใหเตมคาในชองวาง เลอกคาตอบทถก จบค ดผล
การทดลอง หรอใหทากจกรรม เปนตน
จากการศกษาองคประกอบของชดการสอน จากนกการศกษาทกลาวมาขางตน สามารถสรปได
วาองคประกอบของชดการสอนนน ประกอบดวยสวนตางๆดงน
1. ชอชดการเรยน
2. สวนประกอบของชดการสอน
3. คาชแจง
4. แผนการจดการเรยนร
5. ระยะเวลาทใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน
6. เนอหาสาระของชดการสอน
7. กจกรรมและสอการเรยนรในรปแบบตางๆ
8. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
9. การประเมนผล
3.4 แนวคดพนฐานและหลกการในการผลตชดการสอน
แนวคดทนาไปสการผลตชดการสอนศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ ไดกลาวถงแนวคดท
จะเปนแนวทางในการผลตชดการสอนไวดงน (ชยยงค พรหมวงศ, 2520: 103-105)
1. การประยกตทฤษฎความแตกตางระหวางบคคล
2. การเรยนทใหนกเรยนเปนศนยกลางการเรยน
3. การตระหนกถงกจกรรมกลมและปฏสมพนธระหวางคร นกเรยน หรอปฎสมพนธ
ภายในกลม
4. การเรยนการสอนทเปนการใชสอการเรยนการสอน เพอการถายโยงความร จาก
นามธรรมไปสความเปนรปธรรม
32
5. การจดสภาพแวดลอม บรรยากาศการเรยนการสอน การเสรมแรง การเรยน ตาม
ลาดบขน หรอยดหลกจตวทยาการเรยนร
ไชยยศ เรองสวรรณ (อางใน สายไหม โพธศร, 2554:59) ไดใหหลกการและทฤษฎในการ
สรางชดการสอนไวดงน
1. ทฤษฎทเกยวกบความแตกตางระหวางบคคล ชดการสอนนเปนสอและกจกรรมการ
เรยนจดทาขนเพอสนองความตองการ ความสนใจและความตองการของผเรยนเปนสาคญทฤษฎทวา
ดวยความแตกตางระหวางบคคล จงนามาใชเปนทฤษฎพนฐานในการจดทาและใชชดการสอน
2. หลกการเกยวกบสอประสมชดการสอน ซงหมายถง การใชสอหลายๆอยางทเสรม
ซงกนและกนอยางมระบบ มาใชเปนแนวทางการเรยนร และกจกรรมการเรยนทาใหผเรยนไดเรยนร
จากสอ
3. ทฤษฎการเรยนร ชดการสอนเปนสอการเรยนรทมงใหผเรยนไดมสวนรวมในการ
เรยนแขงขน และไดรบขอมลยอนกลบอยางฉบพลน อกทงไดรบประโยชนแหงความสาเรจหรอการ
เสรมแรง มการเรยนเปนขนตอนตามความสามารถของผเรยน
4. หลกการวเคราะหระบบชดการสอน จดทาโดยอาศยวธวเคราะหระบบมการทดลอง
สอน และปรบปรงแกไขจนเปนทนาเชอถอได จงนาออกมาใชและเผยแพรกจกรรมการเรยนการสอน
โดยใชชดการสอน ทงเพอใหกจกรรมการเรยนการสอนดาเนนไปอยางสมพนธกน
จากแนวคดพนฐานและหลกการในการผลตชดการสอนของนกการศกษาขางตนน สามารถ
สรปไดวา ในการสรางชดการสอนควรมการวางแผน โดยการกาหนดเนอหา กาหนดจดมงหมายและ
วตถประสงค กจกรรม การวดการประเมนผล และทสาคญคอการคานงถงหลกทางจตวทยาการเรยนร
ตางๆ เชน ทฤษฎความแตกตางระหวางบคคล แลวนาไปทดลองใชเพอนามาปรบปรงแกไขชดการสอน
แลวจงจะนาไปใชในการจดการเรยนการสอนจรง เพอกอใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยน
3.5 ขนตอนในการสรางชดการสอน
ไดมนกการศกษาหลายทานไดเสนอหลกการในการสรางชดการสอนไวดงน
สวทย มลคา (อางในวนดา ปรชญรตน 2551) ไดเสนอหลกการสรางชดการสอนดงน
1. กาหนดเรองเพอทาชดการสอน อาจกาหนดตามเรองในหลกสตร หรอกาหนดเรองใหม
แบงเนอหาออกเปนยอยขนอยกบลกษณะการใชชดการสอนนนๆ การแบงเนอเรองเพอทาการสอนใน
แตละระดบยอมไมเทากน
33
2. กาหนดหมวดหมและเนอหาประสบการณ อาจกาหนดเปนหมวดวชาหรอบรณาการ
แบบสหวทยาการไดตามความเหมาะสม
3. จดเปนหนวยการสอน จะแบงเปนกหนวย หนวยหนงๆ จะใชเวลานานเทาใดนนควร
พจารณาใหเหมาะสมกบวยและระดบชนของผเรยน
4. กาหนดหวเรอง จดแบงหนวยการสอนเปนหวขอยอยๆ เพอสะดวกแกการเรยนรแตละ
หนวยควรประกอบดวยหวขอยอย หรอประสบการณในการเรยนรประมาณ 4-6 ขอ
5. กาหนดความคดรวบยอดหรอหลกการ ตองกาหนดใหชดเจนวาจะใหผเรยนเกดความคด
รวบยอดหรอสามารถสรปหลกการ แนวคดอะไร
6. กาหนดจดประสงคการสอน หมายถงจดประสงคทวไปและจดประสงคเชงพฤตกรรม
รวมทงกาหนดเกณฑการตดสนผลสมฤทธทางการเรยนไวอยางชดเจน
7. กาหนดกจกรรมการเรยน ตองกาหนดใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม ซงจะ
เปนแนวทางในการเลอกและผลตสอการสอน
8. กาหนดแบบประเมนผล ตองออกแบบประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม
โดยใชการสอบแบบองเกณฑ เพอใหผสอนทราบวาหลงจากผานกจกรรมมาเรยบรอยแลว ผเรยนได
เปลยนพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทตงไวมากนอยเพยงใด
9. เลอกและผลตสอการสอน เมอผลตเสรจแลว ควรจดสอการสอนเหลานนแยกออกเปน
หมวดหมในกลอง กอนนาไปหาประสทธภาพเพอหาความตรง ความเทยงกอนนาไปใชเราเรยกสอการ
สอนแบบนวา ชดการสอน
10. สรางขอสอบกอน และหลงเรยนพรอมทงเฉลย การสรางขอสอบเพอทดสอบกอนเรยน
และหลงเรยนควรสรางใหครอบคลมเนอหากจกรรมทกาหนดใหเกดการเรยนร โดยพจารณาจาก
จดประสงคการเรยนรเปนสาคญ ขอสอบไมควรยากจนเกนไปแตควรเนนกรอความรสาคญในประเดน
หลกมากกวา รายละเอยด และเมอสรางเสรจควรทาเฉลยไวพรอมกอนสงไปหาประสทธภาพของชด
การสอน
11. หาประสทธภาพของขดการสอน เมอสรางชดการสอนเสรจแลวควรนาไปทดสอบโดย
วธการตางๆ กอนนาไปใชจรง เชน ทดลองใชเพอปรบปรงแกไข ใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตอง
ความครอบคลมและความตรงของเนอหา
34
3.6 คณคาประโยชนของชดการสอน
ชดการเรยนการสอนเปนสอการเรยนรประเภทหนงทมประโยชนตอการจดกจกรรมการเรยน
การสอนอยางมาก มนกการศกษาหลายทานไดกลาวถงประโยชนของชดการเรยนรไวดงน
กาญจนา เกยรตประวต (อางใน สายไหม โพธศร, 2554:61) ไดกลาวถงประโยชนชดการเรยนร
ดงน
1. ชวยเพมประสทธภาพในการสอนของคร ลดบทบาทในการสอนของคร
2. ชวยเพมประสทธภาพในการเรยนของผเรยน เพราะสอประสมทไดจดไวในระบบ
เปนการแปรเปลยนกจกรรมและชวยรกษาระดบความสนใจของผเรยนอยตลอดเวลา
3. เปดโอกาสใหผเรยนศกษาดวยตนเอง ทาใหมทกษะในการแสวงหาความรพจารณา
ขอมลและฝกความรบผดชอบในการตดสนใจ
4. เปนแหลงความรททนสมย และคานงถงหลกจตวทยาการเรยนร
5. ชวยขจดปญหาการขาดคร
6. สงเสรมการศกษานอกระบบ เพราะสามารถนาไปใชไดทกเวลา และไมจาเปนตอง
ใชเฉพาะในโรงเรยน
ชยยงค พรหมวงศ (2551) กลาววา ชดการสอนไมวาจะเปนประเภทใดกตามกจะชวยเพม
ประสทธภาพในการเรยนการสอนไดในดานตางๆ ดงน
1. ชวยเราและกระตนความสนใจของผเรยน เนองจากชดการสอนเปนชดสอประสมท
มกจกรรม และสอทจะเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนอยางเตมท จงทาใหผเรยนสนใจใน
เนอหาบทเรยนมากขน
2. สนบสนนและสนองตอบความแตกตางระหวางบคคล ชดการสอนสวนใหญมกจะ
จดกจกรรมการเรยนและสอประกอบ ทจะเปดโอกาสใหผเรยนเปนผกระทากจกรรมการเรยนดวย
ตนเองและเรยนรดวยตนเองตามความสนใจ ความสามารถ หรอความตองการของตนเองได
3. ใหประสบการณแกผเรยนในแนวทางเดยวกน เพราะชดการสอนเปนสอประสมท
ผลตขนมาอยางมระบบ และเปนไปตามวตถประสงคเฉพาะของหนวยเนอหานนๆ ผสอนทแตกตางกน
กสามารถใหประสบการณไดเหมอนกน
4. ชวยใหการเรยนรของผเรยนเปนอสระจากอารมณและบคลกภาพของผสอนสภาพ
การเรยนรจากชดการสอนผเรยนจะทากจกรรมจากสอตางๆ ดวยตนเอง ครผสอนจะทาหนาทเพยงเปน
35
ผชวยดแลควบคมใหดาเนนกจกรรมการเรยนรไดเตมทเทานน บคลกภาพของครหรออารมณของคร จง
ไมมผลตอการเรยนของผเรยนแตอยางใด
5. ชวยลดภาระและสรางความมนใจใหแกครผสอน เพราะชดการสอนแตละชดผลต
ขนมาเปนหมวดหม มอปกรณ กจกรรม ตลอดจนมขอแนะนาชแจงเกยวกบใชไวอยางละเอยดชดเจน
สามารถนาไปใชไดทนท
6. ชวยลดปญหาการขาดแคลนครหรอผมประสบการณเฉพาะทางได เพราะชดการ
สอน โดยเฉพาะชดการสอนแบบกจกรรมกลม และชดการสอนรายบคคลผเรยนสามารถเรยนดวย
ตนเองและกลมได โดยทไมตองใหครหรอผเชยวชาญสอนโดยตรงกได
7. เปดโอกาสใหผเรยนไดฝกฝนตนเองในดานความกลาแสดงออกความ คดเหนการ
ตดสนใจ การแสวงหาความรดวยตนเองและความรบผดชอบตอตนเองและสงคม
จากประโยชนของชดการสอนทนกการศกษาไดกลาวมานนสรปไดวา ชดการสอนเปนการ
จดการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนไดศกษาหาความร ฝกฝนดวยตนเอง สงเสรมใหผเรยนไดคด
และไดตดสนใจดวยตนเอง
4. งานวจยทเกยวของ
4.1 งานวจยในประเทศ
สณสา เกยวกล (2548, บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนภาษา
องกฤษเพอการสอสารของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทสอนโดยวธการสอนแบบ 4MAT การวจย
ในครงนมวตถประสงค 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษเพอการสอสารดานทกษะ
การฟง การพด การอาน และการเขยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กอนและหลงการสอน โดย
วธการสอนแบบ 4MAT 2) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอวธการสอนแบบ 4MAT ของ
นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษเพอการสอ
สารดานทกษะการฟง การพด การอานและการเขยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กอนและหลง
การสอนแบบ 4MAT แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยผลสมฤทธทางการเรยน
ของนกเรยนทสอนดวยวธการสอนแบบ 4 MAT หลงการสอนสงกวากอนการสอน โดยทกษะทมการ
พฒนาสงสด คอ ทกษะการเขยน และทกษะทมการพฒนานอยทสด คอ ทกษะการพด 2) ความคดเหน
ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมตอการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสารดวย วธการสอนแบบ
4MAT ในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการทางานรวมกน
36
นกเรยนเหนดวยมากทสด เปนอนดบท 1 นกเรยนคดวาการทางานกลมทาใหงานเสรจเรวขน รองลงมา
คอ ดานความรความ สามารถนกเรยนคดวาการเรยนภาษาองกฤษดวยวธการสอนแบบ 4 MAT สงเสรม
ใหนกเรยนสามารถสอสารกบเจาของภาษาได ดานการเหนคณคาในตนเองและความมนใจในตนเอง
นกเรยนคดวาการสอนแบบ4MAT สงเสรมใหนกเรยนภมใจและยอมรบในความสามารถของตนเอง
และลาดบสดทาย คอ ดานบรรยากาศในการเรยน นกเรยนมความสข สนกกบการเรยนภาษาองกฤษดวย
วธการสอนแบบ 4MAT
จตอารย กระเครอ (2549, บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การพฒนาชดการสอน เรอง สมการเชง
เสนตวแปรเดยว สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 การวจยในครงนมวตถประสงค 1) เพอสรางและ
พฒนาชดการสอน เรอง สมการเชงเสนตวแปรเดยว สาหรบชนมธยมศกษาปท 1 ใหมประสทธภาพตาม
เกณฑ 80/80 2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง สมการเชงเสนตวแปรเดยวของนกเรยน
ทเรยนดวยชดการสอน ระหวางเรยนและหลงเรยน 3) เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอชด
การสอน เรอง สมการเชงเสนตวแปรเดยว เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1)แบบสมภาษณแบบ
มโครงสราง เพอใชสอบถามผเชยวชาญ 2) ชดการสอนคณตศาสตร 3) แบบประเมนชดการสอน
4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธ 5) แบบประเมนความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดการสอน ผลการวจย
พบวา 1) ประสทธภาพของชดการสอนเทากบ 80.72/82.86 ซงมประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนดไว
2) ผลสมฤทธทางการเรยนของชดการสอน พบวา คะแนนหลงเรยนสงกวากอนเรยนดวยชดการสอน
อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3) ความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดการสอน พบวา โดยภาพ
รวมมความพงพอใจอยในระดบมาก
กญญาดา แจงคา (2550 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง ผลของการสอนวาดภาพระบายสโดย
ใชรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน 4MAT ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนดานทศนศลปของ
นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 การวจยในครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาผลของการสอนวาดภาพ
ระบายสโดยใชรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน 4MAT ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนดาน
ทศนศลปของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน
สงขนหลงจากทเรยนวชาทศนศลปเรอง การวาดภาพระบายสโดยใชการจดกจกรรมการเรยนการสอน
ตามแนวคด 4MAT อยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ.05 2) นกเรยนมทกษะการทางานในแตละ
พฤตกรรม ตามเกณฑทกาหนดรอยละ70 3) คาเฉลยของคะแนนผลงานการวาดภาพระบายสของ
นกเรยนสงขนหลงจากเรยนการวาดภาพระบายสโดยใชการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามแนวคด
4MAT
37
นศรา วงษสบรรณ (2553 : บดคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ
เรยน เรองการแตงรอยกรองประเภทโครงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยการจดการเรยน
รแบบ 4MAT กบการจดการเรยนรดวยวธสอนแบบปกต การวจยในครงนมวตถประสงค 1) เพอเปรยบ
เทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการแตงรอยกรองประเภทโคลงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาป
ท 2 โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT กบการจดการเรยนรดวยวธสอนแบบปกต 2) เปรยบเทยบผล
สมฤทธทาการเรยนเรองการแตงรอยกรองประเภทโครงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กอน
เรยนและหลงเรยน โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT 3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการ
แตงรอยกรองประเภทโครงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กอนเรยนและหลงเรยน โดยการ
จดการเรยนรดวยวธการสอนแบบปกต 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบ
4MAT ผลการวจยพบวา 1) ผลการปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการแตงรอยกรองประเภท
โคลงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT กบการจดการเรยนร
ดวยวธสอนแบบปกต พบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ 0.05 โดยกลมทดลองทสอนโดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT มคะแนนเฉลยสงกวากลมทสอน
โดยการจดการเรยนรดวยวธการสอนแบบปกต พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน
อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2) ผลการเปรยบ
เทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการแตงรอยกรองประเภทโครงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาป
ท 2 กอนเรยนและหลงเรยน โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT พบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน
แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยน 3) ผล
การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการแตงรอยกรองประเภทโครงสสภาพของนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 2 กอนเรยนและหลงเรยน โดยการจดการเรยนรดวยวธการสอนแบบปกต พบวา
นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคะแนนเฉลย
หลงเรยนสงกวากอนเรยน 4) ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรแบบ4MAT
พบวา ในภาพรวมนกเรยนกลมทดลองมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมาก
จรยา ทศพร (2553 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การพฒนาชดการสอน วชาคณตศาสตร
พนฐาน เรอง อตราสวนตรโกณมต ระดบชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนทวธาภเศก 2 เขตบางขนเทยน
กรงเทพผลการวจย ผลการวจยพบวา 1) ชดการสอนวชาคณตศาสตรพนฐาน เรองอตราสวนตรโกณมต
ชนมธยมศกษาปท 4 ทสรางขนมประสทธภาพ 78.32/75.43 สงกวาเกณฑ 75/75 ทกาหนดไว 2)
ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยชดการสอน วชาคณตศาสตรพนฐาน เรอง อตราสวน
38
ตรโกณมต ระดบชนมธยมศกษาปท 4 หลงเรยนสงกวากอนเรยนแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ .01 3) นกเรยนชนมธยมศกษาท 4 มความพงพอใจตอชดการสอน วชาคณตศาสตรพนฐาน เรอง
อตราสวนตรโกณมต อยในระดบมาก
ปญจพร มาพลาย (2553 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การศกษาผลการเรยนรดวยชดการสอน
เรองรปรางโมเลกลโคเวเลนต ชนมธยมศกษาปท 4 ทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอกบการเรยน
การสอนรายบคคล ผลการวจย พบวา 1) ชดการสอนเรอง รปรางโมเลกลโคเวเลนต ชนมธยมศกษาปท
4 ทสรางขนนาไปใชกบการเรยน 2 วธ คอ 1.1 การจดการเรยนแบบรวมมอ มประสทธภาพ 80.63/81.67
1.2 การจดการเรยนแบบรายบคคล มคา 82.75/82.17 ซงคาทไดจากการเรยน 2 วธสงกวาเกณฑ 75/75
ทกาหนดไว 2) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองรปรางโมเลกลโคเวเลนต ชนมธยมศกษาปท 4 ท
เรยนดวยชดการสอน โดยการเรยนแบบรวมมอ หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ .05 3) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองรปรางโมเลกลโคเวเลนต ชนมธยมศกษาปท 4 ท
เรยนดวยชดการสอน โดยการเรยนแบบรายบคคล หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต
ทระดบ .05 4) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองรปรางโมเลกลโคเวเลนต ชนมธยมศกษาปท 4 ท
เรยนดวยชดการสอน โดยการเรยนแบบรวมมอ กบการเรยนแบบรายบคคล ไมแตกตางกน อยางม
นยสาคญทางสถตทระดบ .05 5) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 มความพงพอใจตอชดการสอนทงท
เรยนดวยการเรยนแบบรวมมอ และการเรยนรายบคคลอยในระดบมาก
ขวญยน ดเลศ (2554: บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การพฒนาชดการสอนแบบศนยการเรยน
เรอง การใชหนงสออางอง สาหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนศกษาสงเคราะหบาง
กรวย นนทบร ผลการวจยพบวา 1) ชดการสอนแบบศนยการเรยน เรอง การใชหนงสออางอง ท
พฒนาขนมประสทธภาพ 80.65 / 80.97 เปนไปตามเกณฑทกาหนด 80 / 80 2) นกเรยนทเรยนดวยชด
การแบบศนยการเรยน มความกาวหนาทางการเรยนเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3)
นกเรยน มความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการสอนแบบศนยการเรยน อยในระดบมาก
เพลนพศ ทองกวด (2554 : บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรอง กลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2
ผลการวจยพบวา 1) ชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง กลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนร
วทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 มองคประกอบ 4 องคประกอบ คอ คมอการใชชด
กจกรรมการเรยนร, แผนการจดการเรยนร, สอการจดการเรยนร, การวดการประเมนผล กระบวนการ
เรยนรตามแนว 4MAT 8 ขนตอน พบวาชดกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมอยในระดบมากทสด
39
และมประสทธภาพ 87.60 / 83.86 2) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน โดยใชชดกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษา
ปท 2สงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 และเมอศกษาความคงทนของการเรยนร
หลงเรยน 2 สปดาห พบวามความคงทนในการเรยนร โดยมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ.01 3) นกเรยนมความพงพอใจตอชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวต
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 อยในระดบมาก
4.2 งานวจยตางประเทศ
Wilkerson (1986)ไดศกษาผลของระบบ 4MAT กระบวนการในการหารปแบบการเรยนร
ความถนดของการใชสมองทงสองซกทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความคงทนในการเรยนร
รวมถงความเขาใจของนกเรยนทศนคตตอการเรยน และการรบรของคร ตอรปแบบการสอนและ
พฤตกรรมของนกเรยน โดยประชากรทใชในการทดลองมจานวน 50 คน มาจากการสมนกเรยนท
เรยนในโรงเรยนของรฐ ในรฐนอรทคาโรไลนา โดยกลมทดลองจะไดรบการสอนดวยระบบ 4MAT
สวนกลมควบคมไดรบการสอนจากหนงสอเรยน หลงจากจบบทเรยนแลวไดมการใหทงสองกลมไดรบ
การทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยแบงออกเปน 2 สวน ซงสวนทหนงเปนแบบวดความเขาใจ
ความสามารถในการประยกต ความสามารถ ในการคดวเคราะห สวนทสองเปนแบบวดความสามารถ
ในการคดสงเคราะห และการประเมนคา ซงผลของการวจยพบวา ภายในกลมทดลอง และกลมควบคม
ในสวนท 1 มความแตกตางกนอยางมนยสาคญ ในสวนท 2 พบวา ภายในกลมทดลองและกลมควบคม
ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญ หลงจากนน 25 วนไดมการสรปบทเรยนทไดเรยนและมการทดสอบ
ดวยแบบวดชดเดมอกครงหนง พบวา ภายในกลมทดลองและกลมควบคมมความแตกตางอยางม
นยสาคญ โดยกลมทดลองมคะแนนสงกวาอยางมนยสาคญ สวนในสวนท 2พบวาไมมความแตกตาง
อยางมนยสาคญระหวางสองกลม สาหรบการวดความสนใจและทศนคตในวชาวทยาศาสตร พบวากลม
ทดลองมความสนใจมากและมทศนคตในทศทางบวก และพฤตกรรมการแสดงชนงานมากกวากลม
ควบคม
Valerie (1995) ไดศกษาผลของการเรยนการสอนแบบระบบ 4MAT ทมตอผลสมฤทธทางการ
และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตร เรองโลก ตวอยางประชากร คอ นกเรยนมธยมศกษา เกรด 9
จานวน 48 คน ในโรงเรยนมธยมศกษา ของรฐคอนเนกตคต โดยแบงเปน 2 กลม โดยกลมท 1 ใชการ
เรยนการสอนแบบระบบ 4MAT กลมท 2 ใชการเรยนการสอนตามปกต ผลปรากฏวา นกเรยนทไดรบ
40
การเรยนการสอนแบบระบบ 4MAT มคะแนนผลสมฤทธสงกวานกเรยนการสอนตามปกตอยางม
นยสาคญทางสถต สวนดานเจตคตพบวาไมมความแตกตางกน
จากการศกษางานวจยทเกยวของทงในและตางประเทศ สรปไดวา รปแบบการเรยนการสอน
แบบ 4 MAT เปนรปแบบการเรยนการสอนทตอบสนองความแตกตางของผเรยนและธรรมชาตการ
เรยนรของผเรยน สงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน นกเรยนความพงพอใจทด เหน
ความ สาคญและประโยชนของการเรยนวาสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน ผเรยนรจก
ตนเองและผอนมความคดเหนในเชงสรางสรรคแกปญหาได อกทงทางานกลมไดด จากเหตผลดงกลาว
ผวจยจงสนใจทจะนาการเรยนการสอนแบบ 4 MAT มาใชในการสอนวชาชววทยา เรองโครงสรางและ
หนาทของพช เพอแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยนและความพงพอใจตอการเรยนวชาชววทยา อยใน
ระดบตา ดงนนจงมความเหมาะสมทจะใชรปแบบการเรยนการสอนแบบ 4 MAT ในการจดกจกรรม
ใหกบผเรยนเพอใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองไดเตมศกยภาพ และมประสทธภาพมากยงขนตอไป
41
บทท 3
วธดาเนนการวจย
การวจยในครงน เปนการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยการพฒนาชดการ
สอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน เพอหาคณภาพของชดการสอน หาผลสมฤทธ
ทางการเรยนของนกเรยน และศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดการสอนสาหรบครดงกลาว
ผวจยไดดาเนนการศกษาวจยตามลาดบ ดงน
1. ประชากรและกลมตวอยาง
2. ตวแปรทใชในการวจย
3. ระเบยบวธวจย
4. เครองมอทใชในการวจย
5. การสรางและการหาประสทธภาพของเครองมอ
6. วธดาเนนการวจยและเกบรวบรวมขอมล
7. สถตทใชในการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรทใชในการวจย ไดแก
1. ครประจารายวชา ชววทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดโรงเรยนในจงหวด
สมทรสาคร จานวน 25 คน ปการศกษา 2558
2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทกาลงศกษาอยในปการศกษา 2558 กลมโรงเรยนพฒนา
ทาจน จานวน 2 โรงเรยน ประกอบดวย 1) โรงเรยนบานปลองเหลยม 2) โรงเรยนวดนางสาว มจานวน
นกเรยนทงหมด 55 คน
กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก
1. ครผสอนวชา ชววทยา สงกดโรงเรยนในจงหวดสมทรสารคร จานวน 9 คน ไดมาโดย
วธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)
42
2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม สงกดองคการบรหารสวนจงหวด
สมทรสาคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จานวน 21 คน ไดมาโดยวธการสมอยาง
งาย (Simple Random Sampling) โดยใชโรงเรยนเปนหนวยสม
2. ตวแปรทใชในการวจย
2.1 ตวแปรตน
2.1.1 ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช
2.2 ตวแปรตาม
2.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของพช
2.2.2 ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบคร
2.2.3 ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
3. ระเบยบวธวจย
การวจยครงน เปนการวจยและพฒนา (Research and Development) เพอพฒนาชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยน
ชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน โดยใชแบบแผนการทดลองแบบกลมเดยว (One-Group
Pretest – Posttest Design) สอบกอนเรยนและหลงเรยน มรปแบบการวจย ดงตารางท 1 (มาเรยม นล
พนธ 2547 : 142-144)
ตารางท 5 แบบแผนการวจยแบบ One-group Pretest – Posttest Design
สอบกอน การทดลอง สอบหลง
T1 X T2
T1 คอ การทดสอบกอนเรยน
T2 คอ การทดสอบหลงเรยน
X คอ การเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
43
4. เครองมอทใชในการวจย
การวจย เรอง การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน ม
เครองมอทใชในการวจยในครงน ไดแก
4.1 แบบสมภาษณแบบมโครงสรางเพอใชสอบถามผเชยวชาญ
4.2 แผนการจดการเรยนรแบบ 4MAT
4.3 ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
4.4 แบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร
4.5 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
4.6 แบบสอบถามความพงพอใจสาหรบนกเรยน
5. การสรางและการหาประสทธภาพของเครองมอ
5.1 แบบสมภาษณแบบมโครงสรางเพอใชสอบถามผเชยวชาญ
ผวจยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสรางเพอใชในการสอบถามความคดเหนและขอเสนอแนะ
ของผเชยวชาญ เพอใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT ในวชาชววทยา เรอง โครงสรางและหนาทของพช มขนตอนในการสรางดงน
5.1.1 ศกษาวธการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เพอกาหนดหวขอสมภาษณ
โดยศกษาวธการสรางจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอนามาสรางปร ะเดนสมภาษณผเชยวชาญ
3 ดานคอดานเนอหารายวชาชววทยา ดานการสอนแบบ4MAT ดานการออกแบบชดการสอนสาหรบคร
5.1.2 สรางแบบสมภาษณ เพอประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบผเชยวชาญ
ขนมา โดยผวจยไดสรางแบบสมภาษณขนมา 3 ดาน คอ ดานเนอหา ดานการสอน4MAT ดานชดการ
สอนสาหรบคร
5.1.3 นาแบบสมภาษณทสรางขนเรยบรอยแลว เสนอตออาจารยทปรกษาตรวจสอบ
ความถกตองเพอขอคาแนะนาและนาไปปรบปรงแกไข
5.1.4 ไดแบบสมภาษณและนาไปสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหารายวชาชววทยา
ดานการสอนแบบ 4MAT ดานชดการสอนสาหรบคร ดานละ 3 ทาน
5.1.5 สรปผลการสมภาษณจากผเชยวชาญ ดานเนอหารายวชา ชววทยา 3 ทาน ดาน
44
การสอนแบบ 4MAT 3 ทาน ดานชดการสอนสาหรบคร 3 ทาน และนามาเปนแนวทางในการสรางชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT วชาชววทยา เรอง โครงสรางและหนาทของ
พช จากการวเคราะขอมลจากการสมภาษณผเชยวชาญในดานเนอหา ดานการสอนแบบ 4MAT และ
ดานชดการสอนสาหรบคร สรปดงน
5.1.5.1 จากการสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหา รายวชาชววทยา ทง 3 ทาน มความ
เหนโดยสรปวา เนอหา เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทจะ
นามาพฒนาชดการสอนสาหรบคร นนควรมเนอหา โดยเรมทบทวนความรเดม คอ เรองเซลลพชและ
เนอเยอพช และใหความหมายเกยวกบพช วาครอบคลมขอบเขตแคไหน ในเนอหาควรม เรอง โครง
สรางของราก ลาตน ใบ ทงภายนอกและภายในและโครงสรางพเศษของราก ลาตน ใบ สวนในการออก
แบบกจกรรมการเรยนร ผเชยวชาญมความเหนตรงกนวา ควรใหนกเรยนไดทากจกรรมกลมปฏบตการ
ทดลองเพอศกษาโครงสรางและหนาทของพช ราก ลาตน ใบ ภายนอกและภายใน บนทกผลการทดลอง
วาดภาพเซลล มการนาเสนอผลงานหนาชนเรยน เชน แผนผงความคด สวนสอการสอนทใชในชดการ
สอนแบบกจกรรมกลม ควรมสอ สไลดถาวรแสดงเนอเยอตางๆ ตวอยางจรงของพช สอมลต มเดย ใบ
ความร ใบกจกรรม สวนเรองแบบฝกหดระหวางเรยนควรม การจบเวลา การปฏบตการทดลอง รายงาน
ปรนย อตนย การวาดภาพประกอบและการนาเสนอผลงาน เรองการวดและประเมนผล ควรมแบบทด
สอบกอนเรยนและหลงเรยน โดยวดประเมนผลตามจดประสงคทตงไว
5.1.5.2 จากการสมภาษณผเชยวชาญดานการสอนแบบ 4MAT ทง 3 ทาน มความเหน
โดยสรปวา การใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ทจะทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดนน ใหดตวชวดวา
นกเรยนตองรและทาอะไรไดบาง ควรใชกจกรรมทหลากหลาย สอของจรง รปภาพ สอเทคโนโลย
อปกรณ วดทศน แผนผงความคด เพอดงดดความสนใจผเรยนและควรการจดกจกรรมกลม ตามขนตอน
ของ 4MAT ในการวดผลและประเมนผล ควรประเมนจากชนงาน ภาระงานทมอบหมาย พฤตกรรม
ของผเรยน
5.1.5.3 จากการสมภาษณผเชยวชาญดานชดการสอนสาหรบคร ทง 3 ทานมความเหน
โดยสรปวา ชดการสอนสาหรบครควรมองคประกอบ คอ คมอคร คาแนะนาการใชชดการสอน เนอหา
สาระควรมความเหมาะสมชดเจน กจกรรมระหวางการเรยน สวนการออกแบบชดการสอนใหนาสนใจ
สอทใชควรสอดคลองกบเนอหาทตองการใหผเรยนเรยนร รปภาพ วดทศน การประเมนผลควรมการ
45
ผาน
ไมผาน
ทดสอบกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน การประเมนชนงานและการสงเกตพฤตกรรมของผเรยน
เปนตน
สรปขนตอนการสรางแบบสมภาษณมโครงสราง สามารถสรปเปนแผนภาพได ดงน
ศกษาวธการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง เพอนามาสรางประเดน
สมภาษณ ดานเนอหา ดานการสอน4MAT และดานชดการสอนสาหรบคร
สรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง
ไดแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ดานเนอหารายวชาชววทยา
ดานการสอนแบบ4MAT ดานการออกแบบชดการสอนสาหรบคร
แผนภาพท 5 แสดงขนตอนการสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง
นาแบบสมภาษณให
อาจารยทปรกษาตรวจ
นาขอมลจากแบบสมภาษณมาวเคราะหเพอนาไปเปนแนวทางในการ
สรางสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
46
5.2 แผนการจดการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4
ผวจยไดดาเนนการสรางแผนการจดการเรยนร ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 เพอ
นาไปใชในการจดการเรยนการสอนวชาชววทยา โดยมขนตอนในการสรางดงน
5.2.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการ
เรยนรวทยาศาสตร และหลกสตรสถานศกษา โรงเรยนบานปลองเหลยม
5.2.2 ศกษาทฤษฏ หลกการและรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการรแบบ 4MAT
งานวจยทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
5.2.3 นาผลการสมภาษณจากผเชยวชาญดานเนอหา วชาชววทยา และดานการสอน
แบบ 4MAT มาเปนแนวทางในการสรางแผนการจดการเรยนร ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยจดทาแผนการสอน 1 หนวย
การเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของพช จานวน 3 แผน 6 ชวโมง โดยสอนครงละ 2 ชวโมง เปน
จานวน 3 ครง โดยในแตละแผนประกอบดวยสวนของ สาระสาคญ ผลการเรยนรทคาดหวง
จดประสงคการเรยนร คณลกษณะอนพงประสงค กจกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวด
และประเมนผล
5.2.4 นาแผนการจดการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทสรางขนเสนอ
ตออาจารยทปรกษาเพอพจารณาตรวจสอบความถกตอง แลวนาขอเสนอแนะไปปรบปรงแกไข
5.2.5 นาแผนการจดการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผเชยวชาญ 3 ทาน เพอตรวจสอบความเหมาะสมและความ
ถกตอง โดยใชแบบประเมนคณภาพมลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ (บญชม ศรสะอาด,
2539: 66-68) ดงน
5 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมมากทสด
4 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมมาก
3 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมปานกลาง
47
2 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมนอย
1 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมนอยทสด
โดยผวจยกาหนดเกณฑแปลความหมายไวดงน
คะแนนเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมในระดบมากทสด
คะแนนเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมในระดบมาก
คะแนนเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมในระดบปานกลาง
คะแนนเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมในระดบนอย
คะแนนเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง แผนการจดการเรยนรเหมาะสมในระดบนอยทสด
ผลจากการนาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ไดคะแนน
เฉลย ( x ) = 4.33 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.54 ซงหมายถง แผนการจดการเรยนร
เหมาะสมในระดบมาก
5.2.6 นาแผนการจดการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพชสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทปรบปรง แลวไป
ทดลองใช
48
สรปขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนร สามารถสรปเปนแผนภาพได ดงน
ไมผาน
แผนภาพท 6 แสดงขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
จากแผนภาพท 2 แสดงขนตอนในการจดทาแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT จากนนนากจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ไปสรางชดการสอนสาหรบครตอไป
5.3 ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MATเรอง โครงสรางและหนาท
ของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม
ผาน
นาแผนการจดการเรยนรปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช
ศกษาหลกสตร ทฤษฏ หลกการและรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการรแบบ 4MAT งานวจยท
เกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
นาแผนการจดการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทสรางขนเสนอตออาจารยท
ปรกษาเพอพจารณาตรวจสอบความถกตองแลวนาขอเสนอแนะไปปรบปรงแกไข
เขยนแผนการจดการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
ผเชยวชาญ ประเมนคณภาพ ปรบปรงแกไข
49
5.3.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการ
เรยนรวทยาศาสตร และหลกสตรสถานศกษา โรงเรยนบานปลองเหลยม และศกษาเนอหา จดประสงค
การเรยนร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
5.3.2 นาความคดเหนจากการสมภาษณผเชยวชาญทง 3 ดาน คอ ดานเนอหา ดาน
4MATดานชดการสอนสาหรบคร ทไดจากการสมภาษณแบบมโครงสรางมาเปนแนวทางในการสราง
ชดการสอน
5.3.3 สรางชดการสอนสาหรบครแลวนาชดการสอนไปใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบ
แลวนามาแกไขปรบปรง
5.3.4 นาชดการสอนสาหรบครทสรางขน ไปใหผเชยวชาญทง 2 ดาน ดานละ 3 ทาน
โดยแบงเปน ดานเนอหา จานวน 3 ทาน ดานชดการสอนสาหรบคร จานวน 3 ทาน ประเมนหาคณภาพ
ชดการสอนโดยโดยการสรางแบบประเมนคณภาพของชดการสอนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating
Scale) ม 5 ระดบ เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยเทยบการประเมน
ของเบสท (Best, 1983: 179-187) ดงน
5 หมายถง มคณภาพอยในระดบดมาก
4 หมายถง มคณภาพอยในระดบด
3 หมายถง มคณภาพอยในระดบปานกลาง
2 หมายถง มคณภาพอยในระดบพอใช
1 หมายถง มคณภาพอยในระดบตองปรบปรง
จากนนหาคาเฉลยและนามาแปลความหมายตามเกณฑ
คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง ชดการสอนมคณภาพระดบดมาก
คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง ชดการสอนมคณภาพระดบด
คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง ชดการสอนมคณภาพระดบปานกลาง
คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง ชดการสอนมคณภาพระดบพอใช
คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง ชดการสอนมคณภาพระดบตองปรบปรง
ผลการตรวจสอบคณภาพชดการสอนสาหรบคร จากผเชยวชาญดานเนอหาพบวาม
คาเฉลย ( x ) = 4.37 มคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.46 และผเชยวชาญดานชดการสอนพบวา
50
มคาเฉลย ( x ) = 4.62 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.42 โดยคาเฉลยจากการตรวจสอบ
คณภาพชดการสอน ทง 2 ดาน คอ ดานเนอหา และดานชดการสอน ในดานเนอหา พบวาชดการสอน
สาหรบครมคณภาพอยในระดบด สวนดานชดการสอน พบวาชดการสอนสาหรบครมคณภาพอยใน
ระดบดมาก จงสามารถนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ไปใชทดลองได
ในขนตอนตอไป
5.3.5 นาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ใหครผสอนวชา
ชววทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย จานวน 9 คน ประเมนคณภาพชดการสอน พบวามคาเฉลย( x )=
4.36 มคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.61 โดยคาเฉลยคณภาพของชดการสอนสาหรบครม
คณภาพ อยในระดบด
5.3.6 นาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ไปใชกบกลม
ทดลอง ซงเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม จานวน 21 คน
51
สรปขนตอนการสรางชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม เปนแผนภาพดงน
ไมผาน
ผาน
แผนภาพท 7 แสดงขนตอนการพฒนาชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม
ศกษาหลกสตร เนอหาและจดประสงคการเรยนร
นาความคดเหนจากการสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหาและดานชดการสอน
มาเปนแนวทางในการสรางชดการสอน
สรางชดการสอน แลวใหอาจารยทปรกษา ตรวจสอบความเหมาะสม
และความถกตอง พรอมปรบปรงแกไข
ประเมนคณภาพชดการ
สอนโดยผเชยวชาญ
ปรบปรงแกไข
ไดชดการสอน นาชดการสอนไปทดลองใชกบกลมทดลอง
ประเมนคณภาพชดการ
สอนโดยผสอน
52
5.4 แบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร
5.4.1 ศกษาเอกสารและงานวจยเกยวของกบแบบสอบถามวดความพงพอใจ และ
วธการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ เพอกาหนดขอบเขตและเนอหาของแบบสอบถาม
5.4.2 สรางแบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร โดยกาหนดรายการประเมน ไดแก
ดานเนอหา ดานสอชดการสอน ดานกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT ดานชดการสอน ในการประเมน
ความพงพอใจทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช มลกษณะการตอบแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) แบงออกเปน 5 ระดบ
(บญชม ศรสะอาด, 2539: 66-68) ดงน
5 หมายถง พงพอใจมากทสด
4 หมายถง พงพอใจมาก
3 หมายถง พงพอใจปานกลาง
2 หมายถง พงพอใจนอย
1 หมายถง พงพอใจนอยทสด
โดยผวจยกาหนดเกณฑแปลความหมายไวดงน
คะแนนเฉลย 4.50-5.00 หมายถง พงพอใจในระดบมากทสด
คะแนนเฉลย 3.50-4.49 หมายถง พงพอใจในระดบมาก
คะแนนเฉลย 2.50-3.49 หมายถง พงพอใจในระดบปานกลาง
คะแนนเฉลย 1.50-2.49 หมายถง พงพอใจในระดบนอย
คะแนนเฉลย 1.00-1.49 หมายถง พงพอใจในระดบนอยทสด
5.4.3 นาแบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร ตอชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ทสรางขนเสนอใหอาจารยทปรกษา
พจารณาตรวจสอบความถกตองและนามาปรบปรงแกไขตามคาแนะนา
5.4.4 นาแบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร ตอชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ไปใหผเชยวชาญ 3 ทาน ตรวจสอบ
53
ลกษณะของขอความ ความสอดคลองกบวตถประสงค แลวนามาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ซงม
เกณฑในการประเมนดงน
+1 หมายถง แนใจวาแบบประเมนความพงพอใจสอดคลองกบวตถประสงค
0 หมายถง ไมแนใจวาแบบประเมนความพงพอใจสอดคลองกบวตถประสงค
-1 หมายถง แนใจวาแบบประเมนความพงพอใจไมสอดคลองกบวตถประสงค
โดยคาดชนความสอดคลองทยอมรบไดตองมคาตงแต 0.5 ขนไป จากนนนาแบบ
ประเมนความพงพอใจ มาปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ซงไดคาความสอดคลองของขอ
คาถามแบบประเมนความพงพอใจเทากบ 1
5.4.5 ไดแบบประเมนความพงพอใจสาหรบครทมตอชดการสอนสาหรบคร โดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช เพอนาไป ใชในงานวจย
ขนการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ สรปเปนแผนภาพดงน
ไมผาน
ผาน
แผนภาพท 8 แสดงขนตอนการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ
ไดแบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร
ใหอาจารยทปรกษา พจารณาตรวจสอบความถกตอง แลวปรบปรงแกไข
ปรบปรงแกไข
ผเชยวชาญตรวจสอบหาคา
IOC
ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแบบสอบถามความพงพอใจ
สรางแบบประเมนความพงพอใจสาหรบคร
54
5.5 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชา
ชววทยา เรอง โครงสรางและหนาทของพช จะเปนขอสอบแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ
5.5.1 ศกษาเอกสาร หลกการ แนวทางการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
และการวดผลและประเมนผล
5.5.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของพช
แบบทดสอบทสรางขนเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 50 ขอ
5.5.3 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขนเสนอใหอาจารยทปรกษา เพอ
พจารณาตรวจสอบความถกตอง แลวแกไขปรบปรง
5.5.4 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนใหผเชยวชาญดานเนอหา 3 ทาน ตรวจ
สอบความถกตองและความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวนามาหาคาดชนความสอดคลอง
(Item Object Congruence) หรอ IOC โดยใหผเชยวชาญพจารณาตามเกณฑ ดงน
+1 หมายถง แนใจวารายการพจารณาขอคาถามแตละขอสอดคลองกบเนอหา
0 หมายถง ไมแนใจวารายการพจารณาขอคาถามแตละขอสอดคลองกบเนอหา
-1 หมายถง แนใจวารายการพจารณาขอคาถามแตละขอไมสอดคลองกบเนอหา
5.5.5 นาผลทไดจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไขแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ คอ การตงคาถามควรตงใหชดเจน และควรใชชอใหถกตามคาศพทเฉพาะ
โดยเลอกแบบทดสอบทมคาความสอดคลอง (IOC) ตงแต 0.66 ขนไป ซงอยในเกณฑทยอมรบได
จานวน 37 ขอ
5.5.6 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนไปทดลองใชกบนกเรยนระดบมธยม
ศกษาปท 6 ทเคยเรยนรายวชานมาแลว จานวน 41 คน
5.5.7 นาคะแนนทไดมาวเคราะหหาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) (ธรศกด
อนอารมยเลศ, 2554: 80-81) ของแบบทดสอบรายขอ แลวคดเลอกแบบทดสอบจานวน 30 ขอ ทมคา
ความยากงาย (p) ระหวาง 0.2 – 0.8 และคาอานาจจาแนก (r) ตงแต 0.2 ขนไป โดยเลอกขอทไดคาความ
ยากงาย (p) อยระหวาง 0.53 – 0.80 และคาอานาจจาแนก (r) ทมคาตงแต 0.23 – 0.61 จานวน 30 ขอ
55
5.5.8 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทผานการวเคราะห ความยากงาย และคา
อานาจจาแนก มาหาความเชอมนของแบบทดสอบโดยใชสตร KR-20 ของ Kuder-Richardson ไดคา
ความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบมคาเทากบ 0.95 ซงอยในเกณฑทยอมรบได
5.5.9 ไดแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT จานวน 30 ขอ นาไปใชกบกลมทดลอง
สรปขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน สรปเปนแผนภาพดงน
ศกษาเอกสาร หลกการ แนวทางการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
และการวดผลและประเมนผล
ไมผาน
ผาน
แผนภาพท 9 แสดงขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบปรนย จานวน 50 ขอ
แลวใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความถกตอง พรอมปรบปรงแกไข
ปรบปรงแกไข
นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนไปทดลองใชกบนกเรยน
ชนมธยมศกษาปท 6 ทเคยเรยนรายวชานมาแลว
ผเชยวชาญ ตรวจสอบความเทยงตรง
เชงเนอหา และหาคา IOC
วเคราะหความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r)
หาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
ไดแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
56
5.6 แบบสอบถามความพงพอใจสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนดวยชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
5.6.1 ศกษาเอกสารและงานวจยเกยวของกบแบบสอบถามวดความพงพอใจ และวธ
การสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ เพอกาหนดขอบเขตและเนอหาของแบบสอบถาม
5.6.2 สรางแบบวดความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอน
ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ม
ลกษณะการตอบแบบมาตราสวนประมาณคา(Rating Scale) แบงระดบความคดเหนเปน 5 ระดบ(บญ
ชม ศรสะอาด, 2539: 66-68) ดงน
5 หมายถง พงพอใจมากทสด
4 หมายถง พงพอใจมาก
3 หมายถง พงพอใจปานกลาง
2 หมายถง พงพอใจนอย
1 หมายถง พงพอใจนอยทสด
โดยผวจยกาหนดเกณฑแปลความหมายไวดงน
คะแนนเฉลย 4.50-5.00 หมายถง พงพอใจในระดบมากทสด
คะแนนเฉลย 3.50-4.49 หมายถง พงพอใจในระดบมาก
คะแนนเฉลย 2.50-3.49 หมายถง พงพอใจในระดบปานกลาง
คะแนนเฉลย 1.50-2.49 หมายถง พงพอใจในระดบนอย
คะแนนเฉลย 1.00-1.49 หมายถง พงพอใจในระดบนอยทสด
5.6.3 นาแบบวดความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ทสรางขนเสนอให
อาจารยทปรกษา พจารณาตรวจสอบความถกตองและนามาปรบปรงแกไขตามคาแนะนา
5.6.4 นาแบบวดความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช ไปใหผเชยวชาญ
57
3 ทาน ตรวจสอบลกษณะของขอความ ความสอดคลองกบวตถประสงค แลวนามาหาคาดชนความ
สอดคลอง (IOC) ซงมเกณฑในการประเมนดงน
+1 หมายถง แนใจวาแบบวดความพงพอใจสอดคลองกบวตถประสงค
0 หมายถง ไมแนใจวาแบบวดความพงพอใจสอดคลองกบวตถประสงค
-1 หมายถง แนใจวาแบบวดความพงพอใจไมสอดคลองกบวตถประสงค
โดยคาดชนความสอดคลองทยอมรบไดตองมคาตงแต 0.5 ขนไป จากนนนาแบบวด
ความพงพอใจ มาปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ซงไดคาความสอดคลองของขอคาถาม
แบบสอบถามวดความพงพอใจเทากบ 1
5.6.5 ไดแบบวดความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอน
ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
เพอนาไป ใชในงานวจย
58
ขนการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ สรปเปนแผนภาพดงน
ไมผาน
ผาน
แผนภาพท 10 แสดงขนตอนการสรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ
6. วธดาเนนการวจยและเกบรวบรวมขอมล
การดาเนนการวจยโดยดาเนนการวจยกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชทดลองในเวลา
เรยน 3 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง หรอ 2 คาบ เปนจานวน 3 ครง รวม 6 ชวโมง ผวจยเปน
ผดาเนนการทดลองดวยตนเอง โดยดาเนนการสอนโดยใชแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT และชดการสอนสาหรบคร โดยใหกลมตวอยางเรยนเนอหาในชดการสอน และทา
กจกรรมในชดการสอน โดยมขนตอนในการดาเนนการวจยและการเกบรวบรวมขอมลดงน
6.1 ชแจงใหกลมตวอยางใหทราบถงวตถประสงค วธการเรยนและขอตกลงตางๆใน
การใชชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาชววทยา และแจกคมอการใชงานชดการสอน
ไดแบบสอบถามวดความพงพอใจ
ใหอาจารยทปรกษา พจารณาตรวจสอบความถกตอง แลวปรบปรงแกไข
ปรบปรงแกไข
ผเชยวชาญตรวจสอบหาคา
IOC
ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแบบสอบถามวดความพงพอใจ
สรางแบบสอบถามวดความพงพอใจ
59
6.2 ทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยนเพอทดสอบพนฐานความรกอนเรยนของ
นกเรยน โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ การ
ทดสอบใชเวลา 30 นาท กอนทจะทาการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
6.3 ใหนกเรยนดาเนนกจกรรมการเรยนโดยครเปนผใชชดการสอน เรอง โครงสราง
และหนาทของพช ตามแผนการจดการเรยนรทสรางขน โดยชดการสอนสาหรบครแบงเนอหาออกเปน
3 ชด โดยชดท 1 เรอง โครงสรางและหนาทของราก ชดท 2 เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน ชดท
3 เรอง โครงสรางและหนาทของใบ ในแตละชดการสอนสาหรบครใชเวลาครงละ 2 ชวโมง รวมเวลา
เรยนทงหมด 6 ชวโมง รวมกบการทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน 1 ชวโมง รวมทงสน
ใชเวลา 8 ชวโมง โดยครใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน กอนดาเนนกจกรรมการเรยน จากนนคร
จะเปนผดาเนนการสอนตามแผนการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT
6.4 ใหนกเรยนเรยนตามการจดกจกรรมการเรยนรในชดการสอนสาหรบคร เรอง
โครงสรางและหนาทของลาตน โครงสรางและหนาทของใบ ในลาดบตอไป
6.5 ใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยน หลงจากการเรยนดวยชดการ
สอนสาหรบคร ทง 3 ชด
6.6 ใหนกเรยนตอบแบบสอบถามวดความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวย
ชดการสอนสาหรบคร เรอง โครงสรางและหนาทของพช แลวนาผลไปวเคราะหทางสถต
6.7 นาคะแนนทไดจากการทาแบบทดทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน
ดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ทไดมาวเคราะหขอมล
7. สถตทใชในการวจย
7.1 สถตทใชในการวเคราะหขอมล
7.1.1 คาเฉลย (Mean) (ลวน สายยศและองคณา สายยศ 2538: 73) โดยใชสตรดงน
X = N
X∑
แทนคาเมอ 𝑋 หมายถง คาเฉลยเลขคณต
∑X หมายถง ผลรวมของขอมลทงหมด
N หมายถง จานวนขอมลทงหมด
60
7.1.2 การหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน (Standard Deviation : S.D.)
(ภทรา นคมานนท, 2542: 171-180) โดยคานวณจากสตร
S.D. = ( ))1(
22
−
− ∑∑nn
XXn
แทนคาเมอ S.D. หมายถง สวนเบยงเบนมาตรฐาน
∑X หมายถง ผลรวมของคะแนนทงหมด
∑X2 หมายถง ผลรวมของคะแนนยกกาลง 2
n หมายถง จานวนขอมลทงหมด
7.2 สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ
7.2.1 การหาระดบความยาก (Level of difficulty : p) และคาอานาจจาแนก
(Discrimination: r) (ธรศกด อนอารมยเลศ, 2554: 80-81) โดยคานวณจากสตร
p = 𝑃𝐻+𝑃𝐿
2
r = 𝑃𝐻 − 𝑃𝐿
แทนคาเมอ p หมายถง ระดบความยากของขอสอบ
r หมายถง คาอานาจจาแนกของขอสอบ
PH หมายถง สดสวนของคนทตอบถกในกลมสงของแตละขอ
PL หมายถง สดสวนของคนทตอบถกในกลมตาของแตละขอ
ขอบเขตของคาความยากงายและความหมาย
0.81 – 1.00 เปนขอสอบทงายมาก
0.61 – 0.80 เปนขอสอบทคอนขางงาย
0.41 – 0.60 เปนขอสอบทงายพอเหมาะ
0.20 – 0.40 เปนขอสอบทคอนขางยาก
0.00 – 0.19 เปนขอสอบทมความยากมาก
ขอบเขตของคาอานาจจาแนกและความหมาย
61
0.40 ขนไป มอานาจจาแนกดมาก คณภาพขอสอบดมาก
0.30 – 0.39 มอานาจจาแนกดพอสมควร คณภาพขอสอบด
0.20 – 0.29 มอานาจจาแนกพอใช คณภาพขอสอบพอใช
r ตากวา 0.20 ลงมา มอานาจจาแนกตา คณภาพขอสอบใชไมได
r ตดลบ มอานาจจาแนกตรงกนขาม ตองตดทง
7.2.2 การหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-20 ของคลเดอร-รชาร
สน (Kuder-Richardson) (ธรศกด อนอารมยเลศ, 2554: 70-71) โดยคานวณจากสตร
rtt =
−
−∑
2Spq
11k
k
P = RN
แทนคาเมอ rtt หมายถง คาความเชอมนของแบบทดสอบ
n หมายถง จานวนขอสอบ
p หมายถง อตราสวนของผตอบถกในแตละขอ
R หมายถง จานวนผตอบถกในขอนน
N หมายถง จานวนผสอบ
Q หมายถง สดสวนของคนทาผดในแตละขอ (1-p)
S2 หมายถง ความแปรปรวนของคะแนนทงฉบบ
7.2.3 การหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence: IOC)
ของขอสอบกบผลการเรยนร (ธรศกด อนอารมยเลศ, 2554: 60)โดยใชสตร
IOC = N
R∑
แทนคาเมอ IOC หมายถง คาดชนความสอดคลอง
62
∑R หมายถง ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ
N หมายถง จานวนผเชยวชาญทงหมด
โดยท +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง
-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง
0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง
โดยคา IOC ทคานวณไดจะตองมคาตงแต 0.5 ขนไป จงจะถอวาขอคาถามนนมความ
เทยงตรงเชงเนอหา
7.2.4 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน
และหลงเรยน โดยใช t-test แบบ Dependent Samples (ธรศกด อนอารมยเลศ, 2554: 200) โดยใชสตร
t = ∑D
�𝑛∑D2−(∑D)2𝑛−1
แทนคาเมอ D หมายถง ความแตกตางระหวางคะแนนแตละค
n หมายถง จานวนค
63
บทท 4
ผลการวเคราะหขอมล
การวจยเรอง การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน เปนการ
วจยและพฒนา (Research and Development) โดยมวตถประสงค ดงน
1. เพอพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและหลงเรยน ดวยชดการ
สอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. เพอศกษาความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
4. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
โดยผวจยขอเสนอผลการวเคราะหขอมล แบงเปน 3 ตอน ดงน
ตอนท 1 ผลการวเคราะหคณภาพของชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม
ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยน ดวยชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบาน
ปลองเหลยม
ตอนท 3 ผลการวเคราะหความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม
ตอนท 4 ผลการวเคราะหความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอการเรยนดวย
ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช
โรงเรยนบานปลองเหลยม
64
ตอนท 1 ผลการวเคราะหคณภาพของชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม
ตอนท 1.1 การวเคราะหหาคณภาพของชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม จากผเชยวชาญทง 2 ดาน ไดผลดงน
ตารางท 6 แสดงผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญดานเนอหา จานวน
3 ทาน
ขอ รายการประเมน 𝒙� S.D.
แปลผล
ลาดบท
1. เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4.67 0.58 ดมาก 1
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ 4.33 0.58 ด 2
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบ
ขนตอน
4.67 0.58 ดมาก 1
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน
อานงาย
3.67 0.58 ด 4
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน 4.00 0.00 ด 3
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 4.00 0.00 ด 3
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
4.67 0.58 ดมาก 1
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบ
ของผเรยน
4.67 0.58 ดมาก 1
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใช
เรยน
4.33 0.58 ด 2
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT มประโยชนตอการ
จดการเรยนการสอน
4.67 0.58 ดมาก 1
รวมเฉลย 4.37 0.46 ด
65
จากตารางท 6 ผลการตรวจสอบคณภาพของชดการสอนสาหรบคร จากผเชยวชาญดานเนอหา
พบวามคาเฉลย ( x ) = 4.37 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.46 แสดงวา ชดการสอน
สาหรบคร ดานเนอหามคณภาพอยในระดบด
ตารางท 7 แสดงผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญดานชดการสอน จานวน
3 ทาน
ขอ รายการประเมน 𝒙� S.D.
แปลผล
ลาดบท
ดานเนอหา
1. เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4.67 0.58 ดมาก 2
2. ความยากงายของเนอหาเหมาะสมกบผเรยน 4.33 0.58 ด 3
3. การนาเสนอเนอหาเปนไปตามลาดบขน 4.67 0.58 ดมาก 2
ดานสอชดการสอน
4. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบ
ชดการสอน
4.67 0.58 ดมาก 2
5. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4.67 0.58 ดมาก 2
6. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา 4.67 0.58 ดมาก 2
7. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร 4.67 0.58 ดมาก 2
8. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4.67 058 ดมาก 2
9. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร 4.00 0.00 ด 2
10. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหาและหนวยการเรยนร
4.67 0.58 ดมาก 2
11. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความ
แตกตางระหวางบคคล
5.00 0.00 ดมาก 1
12. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหาและ
จดประสงคการเรยนร
4.33 0.58 ด 3
66
ขอ รายการประเมน 𝒙� S.D.
แปลผล
ลาดบท
ดานชดการสอน
13. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยใหผเรยนสนใจเรยน
5.00 0.00 ดมาก 1
14. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน
5.00 000 ดมาก 1
15. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร หรอ
ประสบการณเดมของนกเรยนได
4.33 0.58 ด 3
รวมเฉลย 4.62 0.42 ดมาก
จากตารางท 7 ผลการตรวจสอบคณภาพชดการสอนสาหรบคร จากผเชยวชาญดานชดการสอน
พบวา มคาเฉลย ( x ) = 4.62 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.42 แสดงวา ชดการสอน
สาหรบคร ดานชดการสอนนนมคณภาพอยในระดบดมาก
ตอนท 1.2 การวเคราะหหาคณภาพของชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม จากครผสอน วชา ชววทยาจานวน 9 คน
ไดผลดงน
67
ตารางท 8 แสดงผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร ของครผสอน วชา ชววทยา จานวน
9 ทาน
ขอ รายการประเมน 𝒙� S.D.
แปลผล
ลาดบท
ดานเนอหา
1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4.56 0.53 ดมาก 2
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ 4.22 0.67 ด 5
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบขนตอน
4.44
0.53
ด
3
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน
อานงาย 4.56
0.73
ดมาก
2
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน 4.33 0.87 ด 4
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 4.67 0.50 ดมาก 1
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4.44
0.53
ด
3
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบของ
ผเรยน 4.44
0.73
ด
3
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใชเรยน
3.67
0.87
ด
8
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT มประโยชนตอการจดการ
เรยนการสอน 4.44
0.53
ด
3
ดานสอชดการสอน
11. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบชดการ
สอน 4.44
0.53
ด
3
12. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4.33 0.50 ด 4
68
ขอ รายการประเมน 𝒙� S.D.
แปลผล
ลาดบท
ดานสอชดการสอน
13. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา 4.56 0.53 ดมาก 2
14. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร 4.67 0.50 ดมาก 1
15. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4.44 0.53 ด 3
16. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร 4.33 0.50 ด 4
17. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหาและหนวยการเรยนร 4.44
0.53
ด
3
18. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความ
แตกตางระหวางบคคล 3.78
0.83
ด
7
19. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหาและ
จดประสงคการเรยนร 4.33
0.71
ด
4
ดานชดการสอน
20. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยใหผเรยนสนใจเรยน 4.22
0.67
ด
5
21. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน
4.44
0.53
ด
3
22. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร หรอ
ประสบการณเดมของนกเรยนได 4.11
0.60
ด
6
รวมเฉลย 4.36 0.61 ด
69
จากตารางท 8 ผลการตรวจสอบคณภาพชดการสอนสาหรบคร จากผเชยวชาญดานครผสอน
วชา ชววทยา พบวา มคาเฉลย ( x ) = 4.36 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.61 แสดงวา
ชดการสอนสาหรบครนนมคณภาพอยในระดบด
ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงเรยน ดวยชดการสอนสาหรบครโดย
ใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพชโรงเรยนบานปลองเหลยม
ตารางท 9 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวยชดการ
สอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช
คะแนน
ทดสอบ
จานวน
นกเรยน
คะแนนเตม คาเฉลย 𝒙�
S.D. t-test Sig
กอนเรยน 21 30 7.57 3.11 12.87* .00
หลงเรยน 21 30 22.43 2.50
* มนยสาคญทระดบ .01
จากตารางท 9 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช คะแนนกอนเรยน มคาเฉลย
(�� ) = 7.57 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) = 3.11 และคะแนนหลงเรยน มคาเฉลย (�� ) =
22.43 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) = 2.50 พบวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน
สงกวากอนเรยน เมอวเคราะหคาทางสถตดวยโปรแกรมหาคาทางสถต จากการคานวณหาคา t-test
แบบ dependent สามารถสรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยนกอนการใชชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT และหลงการใชชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต โดยหลงการใชชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MATวชา ชววทยา เรอง โครงสรางและหนาทของพช นกเรยนมการเรยนรท
สงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01
ตอนท 3 ผลการวเคราะหความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช โรงเรยนบานปลองเหลยม
70
ตารางท 10 ความพงพอใจของคร ทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT
ขอ
รายการประเมน
𝒙� S.D. ระดบความ
พงพอใจ
ลาดบ
ดานเนอหา
1. เนอหาในแตละเรองออกแบบไดอยางเหมาะสม
4.22
0.44
มาก
5
2. เนอหาในแตละเรองมความถกตองและความชดเจน
ของเนอหา 4.44
0.53
มาก
3
3. เนอหาในแตละเรองมลาดบขนในการนาเสนอเนอหา
ไดอยางเหมาะสม 4.56
0.53
มากทสด
1
ดานสอชดการสอน
4. ใบความร ใบงาน และบทปฏบตการในแตละเรองม
ความเหมาะสมสอดคลองกบเนอหา ในระดบชนของ
ผเรยน 4.44
0.53
มาก
3
5. สอมลตมเดยในแตละเรองออกแบบไดอยางนาสนใจ
ชวยใหผเรยนสนใจเรยนมากยงขน 4.22
0.67
มาก
5
6. สอการเรยนการสอนในแตละเรองมความหลากหลาย
นาสนใจ เหมาะสมกบระดบของผเรยน 3.89
0.78
ปานกลาง
6
7. สอการเรยนการสอนชวยกระตนและสรางความ
สนใจใหกบผเรยน 4.44
0.73
มาก
3
ดานกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT
8. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยใหผเรยนสนใจ
เรยน 4.33
0.50
มาก
4
71
ขอ
รายการประเมน
𝒙� S.D. ระดบความ
พงพอใจ
ลาดบ
ดานกจกรรมการเรยนรแบบ4MAT
9. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยใหผเรยนเขาใจ
เนอหามากยงขน 4.22
0.44
มาก
5
10. ความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร 4.50 0.68 มากทสด 2
ดานชดการสอน
11. ชดการสอนสาหรบครมรปแบบทสวยงามและนาใช 4.44 0.53 มาก 3
12. ชดการสอนสาหรบครมความสะดวกตอการใชงาน 4.33 0.71 มาก 4
13. ชดการสอนสาหรบคร มลาดบขนตอนการใชงานท
ชดเจน เขาใจงาย 4.56
0.53
มากทสด
1
14. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT มความเหมาะสมกบระดบของผเรยน 4.33
0.71
มาก
4
15. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนมผลการเรยนทดขน 4.22
0.83
มาก
5
รวมเฉลย 4.33 0.59 มาก
จากตารางท 10 พบวา ครผสอนมความพงพอใจตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช โดยสรปไดวา ความพงพอใจของครทมตอชด
การสอนสาหรบคร มคาเฉลย (�� ) = 4.33 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.59 เมอแปร
ความหมายตามเกณฑ พบวาอยในระดบความพงพอใจมาก โดยขอทครมความพงพอใจมากทสดเปน
อนดบแรก ม 2 ขอคอ ขอ 3) เนอหาในแตละเรองมลาดบขนในการนาเสนอเนอหาไดอยางเหมาะสม
และขอ 13) ชดการสอนสาหรบคร มลาดบขนตอนการใชงานทชดเจน เขาใจงาย โดยมคาเฉลย ( X ) =
4.56 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.53 อนดบท 3 ขอ 10) ความพงพอใจตอการเรยนดวย
ชดการสอนสาหรบคร โดยมคาเฉลย ( X ) = 4.50 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.68
โดยทงสามขอนนมระดบความพงพอใจอยในระดบมากทสด ทงสน
72
ตอนท 4 ผลการวเคราะหความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอการเรยนดวยชดการ
สอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช
โรงเรยนบานปลองเหลยม
ตารางท 11 ความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ขอ
รายการประเมน
𝒙� S.D. ระดบความ
พงพอใจ
ลาดบ
1. เนอหาตรงตามจดประสงคการเรยนร 4.38 0.59 มาก 6
2 การจดเรยงลาดบเนอหาและขนตอนการสอน
ทาใหเขาใจเนอหามากขน
4.57 0.51 มากทสด 2
3. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 4.76 0.44 มากทสด 1
4. ใบความรและใบงานมความเหมาะสมกบการจดการ
เรยนร
4.48 0.51 มาก 4
5. สอการสอนมความเหมาะสม ชดเจนและนาสนใจ 4.48 0.60 มาก 4
6. บทปฏบตการสามารถพฒนาทกษะกระบวนการ
คดของนกเรยนได
4.57 0.60 มากทสด 2
7. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนสนใจเรยนมาก
ยงขน
4.43 0.60 มาก 5
8. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนจดจามากขน
4.14 0.36 มาก 8
9. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนเชอมโยงความร
หรอประสบการณเดมของนกเรยนได
4.33 0.48 มาก 7
10. ความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร 4.52 0.51 มากทสด 3
รวม 4.47 0.52 มาก
73
จากตารางท 11 พบวา นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช โดยสรปไดวา ความพงพอใจของ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทมตอชดการสอนสาหรบคร มคาเฉลย (�� ) = 4.47 และมคาสวนเบยง
เบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.52 เมอแปรความหมายตามเกณฑ พบวาอยในระดบความพงพอใจมาก โดย
ขอทนกเรยนมความพงพอใจมากทสดเปนอนดบแรกคอขอ 3) คอภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม
โดยมคาเฉลย ( X ) = 4.76 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.44 อนดบท 2 ไดแก ขอ 2) การ
จดเรยงลาดบเนอหาและขนตอนการสอนทาใหเขาใจเนอหามากขน โดยมคาเฉลย ( X ) = 4.57 และม
คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.51 และขอ 6) บทปฏบตการสามารถพฒนาทกษะกระบวนการคด
ของนกเรยนไดโดยมคาเฉลย ( X ) = 4.57 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.60 อนดบท 3
คอ ขอ 10) ความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยมคาเฉลย ( X ) = 4.52 และมคา
สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.51 โดยทงสามขอนนมระดบความพงพอใจอยในระดบมากทสด
ทงสน
74
บทท 5
สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ
การวจยเรอง การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน เปนการ
วจยและพฒนา (Research and Development) โดยมวตถประสงคในการวจย ดงน
1. เพอพฒนาชการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและหลงเรยน ดวยชดการ
สอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. เพอศกษาความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
4. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากร
1. ครประจารายวชา ชววทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดโรงเรยนในจงหวดสมทร
สาคร จานวน 25 คน ปการศกษา 2558
2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทกาลงศกษาอยในปการศกษา 2558 กลมโรงเรยนพฒนาทา
จน จานวน 2 โรงเรยน ประกอบดวย 1) โรงเรยนบานปลองเหลยม 2) โรงเรยนวดนางสาว มจานวน
นกเรยนทงหมด 55 คน
กลมตวอยาง
1. ครผสอนวชา ชววทยา สงกดโรงเรยนในจงหวดสมทรสาคร จานวน 9 คน ไดมาโดยวธการ
เลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)
75
2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนบานปลองเหลยม สงกดองคการบรหารสวนจงหวด
สมทรสาคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จานวน 21 คน ไดมาโดยวธการสมอยาง
งาย (Simple Random Sampling) โดยใชโรงเรยนเปนหนวยสม
ตวแปรทใชในการวจย
ตวแปรตน
1. ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาท
ของพช
ตวแปรตาม
1. ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของพช
2. ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบคร
3. ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
เครองมอทใชในการวจย
1. แบบสมภาษณแบบมโครงสราง ดานเนอหา ดานการสอนแบบ 4MAT และดานชดการสอน
2. แผนการจดการเรยนร ดวยชดการสอนสาหรบครรวมกบกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาท
ของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
4. แบบประเมนความพงพอใจสาหรบครทมตอชดการสอนสาหรบคร
5. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของพช
6. แบบสอบถามวดความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนดวยชด
การสอนสาหรบคร รวมกบกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
สรปผลการวจย
การวจยเรอง การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน เปนการ
วจยและพฒนา (Research and Development) สรปผลการวจยไดดงน
76
1. ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาท
ของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน จากผเชยวชาญดานเนอหา ม
คาเฉลย ( x ) = 4.37 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.46 สวนดานชดการสอน มคาเฉลย
( x ) = 4.62 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.42 และจากครผสอนรายวชาชววทยา ม
คาเฉลย ( ) = 4.36 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.61 สรปไดวา คณภาพของชดการสอน
สาหรบครมคณภาพอยในระดบด ซงเปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไว
2. ผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน พบวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน
หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไว
3. ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย
( x ) = 4.33 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.59 ซงเปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไว
4. ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 อยในระดบ
มาก โดยมคาเฉลย ( x ) = 4.47 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.52 ซงเปนไปตามสมมตฐาน
ทกาหนดไว
อภปรายผล
จากผลการวจย เรอง การพฒนาชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
สามารถนามาอภปรายผลการวจยไดดงน
1. ชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาท
ของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน มคณภาพอยในระดบด
เนองจากผวจยไดสรางชดการสอนสาหรบครอยางเปนระบบ โดยการศกษา วเคราะหหลกสตร เนอหา
วธการจดการเรยนรแบบ 4MAT แนวทางการสรางชดการสอนประเภทของชดการสอน และ
องคประกอบของชดการสอน ซงชดการสอนสาหรบครรวมกบการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ประกอบดวย คมอสาหรบครผใชชดการสอน คานา สวนประกอบของชดการสอน คาชแจงสาหรบคร
คาชแจงสาหรบนกเรยน เนอหาสาระ กจกรรมการเรยนร บทปฏบตการ ใบความร ใบงาน สอมลตมเดย
x
77
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแผนการจดการเรยนรแบบ 4MAT โดยไดออกแบบชดการ
สอนสาหรบครเปนรปเลมซงปกมสสนสวยงามเขากบเนอหา และทนทานตอการใช หนาปกของชดการ
สอนสาหรบครและปกของสอมลตมเดยมรปแบบเดยวกน มความชดเจนของตวหนงสอ ขอความและ
รปภาพทใชประกอบ อกท งไดออกแบบสอใหมความนาสนใจ มสสนทสวยงาม และภาพทใช
ประกอบการเรยนในสอมความคมชดเหมอนจรง แลวผานการตรวจสอบคณภาพสอจากผเชยวชาญดาน
เนอหา ดานชดการสอน และหาคณภาพชดการสอนจากครผสอน วชาชววทยา พบวา ชดการสอน
สาหรบครน นมคณภาพอยในระดบด นอกจากนยงผานกระบวนการทดลองใชกบกลมทดลอง
สอดคลองกบการผลตชดการสอนตามแผนจฬาของชยยงค พรหมวงศ (2521:9-11) วาขนตอนการผลต
ชดการสอนทจดไวเปนระบบ แบงออกเปน 10 ขนตอน โดยเรมจากการแบงหมวดหมเนอหาและ
ประสบการณออกเปนหนวย กาหนดหนวยการสอนโดยประมาณเนอหาทครสามารถถายทอดความร
ใหแกนกเรยนได กาหนดหวเรอง กาหนดมโนทศนและหลกการโดยสรปเปนแนวคด สาระและ
หลกเกณฑสาคญ กาหนดวตถประสงค กาหนดกจกรรมการเรยนใหสอดคลองกบวตถประสงคเชง
พฤตกรรม ซงจะเปนแนวทางในการเลอกและการผลตสอการสอน กาหนดแบบประเมนผล เพอให
ผสอนทราบวาหลงจากผานกจกรรมมาแลว นกเรยนไดเปลยนพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงค
ทตงไวหรอไม จากนนเลอกและผลตสอการสอนโดยพจารณาความเหมาะสมของเนอหากบระดบของ
ผเรยน จากนนหาประสทธภาพของชดการสอนเพอใหทราบวาชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพใน
การสอนโดยการนาไปทดลองใช โดยหากมขอบกพรองของชดการสอนจะตองปรบปรงแกไข จน
สามารถนาไปสอนผเรยนใหบรรลจดประสงคทตงไว นอกจากนจากการศกษางานวจยเกยวกบชดการ
สอน โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT พบวาสอดคลองกบงานวจยของเพลนพศ ทองกวด (2554 :
บทคดยอ) มหาวทยาลยนเรศวร ไดทาการวจยเรอง การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง
กลไกของสงมชวต กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการวจย
พบวา 1) ชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวต กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 มองคประกอบ 4 องคประกอบคอ คมอการใชชดกจกรรมการ
เรยนร แผนการจดการเรยนร สอการจดการเรยนร การวดการประเมนผล กระบวนการเรยนรตามแนว
4MAT 8 ข นตอน พบวาชดกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมอยในระดบมากทสด และม
ประสทธภาพ 87.60 / 83.86 2) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน โดยใชชดกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรองกลไกของสงมชวต กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2
สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 และเมอศกษาความคงทนของการเรยนรหลงเรยน
78
2 สปดาห พบวามความคงทนในการเรยนร โดยมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01
3) นกเรยนมความพงพอใจตอชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวต กลมสาระ
การเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 อยในระดบมาก แสดงวาชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT มคณภาพ เหมาะสาหรบผเรยนทมความแตกตาง
ระหวางบคคล ซงเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยชดการสอนเปนชดสอประสมทมกจกรรมและสอทจะ
เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนอยางเตมท จงทาใหผเรยนสนใจในเนอหาบทเรยนมากขน
สงเสรมและกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรไดเปนอยางด
2. ผลการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT สาหรบ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอน
เรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนเนองจากชดการสอน
สาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช ไดสรางขนตาม
ลาดบขนตอนของกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ซงเปนวฏจกรการเรยนรทคานงถงความแตกตาง
ระหวางบคคล แบงการเรยนรของผเรยนเปน 4 แบบ โดยแตละแบบมการพฒนาสมองทง 2 ซก ซกซาย
กบซกขวา โดยผเรยนแบบท 1 ผเรยนถนดการใชจนตนาการ ผเรยนแบบท 2 ผเรยนถนดการวเคราะห
ผเรยนแบบท 3 ผเรยนถนดใชสามญสานก รบรโดยผานจากกระบวนความคดและสงทเปนนามธรรม
ผเรยนแบบท 4 ผเรยนทสนใจคนพบความรดวยตนเอง ผเรยนจะรบรผานสงทเปนรปธรรมและผานการ
กระทาหรอลงมอกระทาจนเปนประสบการณรปธรรม เกดการประมวลเปนความรใหม โดยผวจยได
ดาเนนการจดกจกรรมการเรยนรเพอตอบสนองผเรยนทง 4 แบบ ตามลาดบขนของกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ม 8 ขนดงน ขนท 1 สรางประสบการณ(สมองซกขวา) โดยในขนนผวจยจะอธบาย
จดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของราก จากนนทบทวนความรเดมกบนกเรยนเกยว
กบ เรองเซลลและเนอเยอของพชกบสตว ในเรองทเคยเรยนมาแลว จากนนกตงคาถามเพมเตมกอนให
นกเรยนชมสอวดโอทบทวนความรเดม แลวนาเขาสบทเรยนโดยใหนกเรยนดสอวดโอเกยวกบเนอเยอ
พช เปนการกระตนใหผเรยนเกดความสนใจ และเพอเชอมโยงความรและประสบการณเกาของผเรยน
ขนท 2 วเคราะหประสบการณ(สมองซกซาย) ผวจยไดตงประเดนคาถามเกยวกบพชในโรงเรยนของเรา
ใหนกเรยนรวมกนอภปราย เชน มพชชนดใดบางในโรงเรยนของเรา พชแตละชนดเปนพชใบเลยงเดยว
หรอใบเลยงค ดจากรากไดอยางไร จากนนใหนกเรยนศกษาใบความรเกยวกบรากพชชนดตางๆ ทผวจย
ไดจดทาขน เพอใหนกเรยนไดคดไตรตรองและวเคราะหประสบการณ ขนท 3 ปรบประสบการณเปน
ความคดรวบยอด ผวจยไดตงประเดนคาถามกอนทาการทดลองในบทปฏบตการ จากนนแบงกลมนก
79
เรยนเพอทาบทปฏบตการ เมอทาการทดลองเสรจใหผเรยนแตละกลมบนทกผลการทดลองลงในใบงาน
ท1-3 ซงในขนนผเรยนจะไดมสวนรวมในการอภปรายรวมกนทาใหผเรยนไดรวบรวมประสบการณ
และความรเพอสรางความเขาใจพนฐาน ขนท 4 พฒนาความคดรวบยอด (สมองซกซาย) ผวจยไดให
นกเรยนแตละคนเขาเรยนในหองคอมพวเตอร โดยใหศกษาสอมลตมเดย เปนรายบคคลซงภายในสอจะ
มลาดบเนอหา ภาพแสดงสวนตางๆของโครงสรางพช สอยงมปฏสมพนธกบผเรยน เปนการชวย
กระตนใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ ขนท 5 ลงมอปฏบตตามแนวความคดทกาหนด
(สมองซกซาย) ผวจยไดใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยนในสอมลตมเดย จานวน 10 ขอหลงจาก
นกเรยนไดศกษาเนอหาความรในสอมลตมเดยเสรจ จากนนผวจยใหนกเรยนลองคดสรปแผนผง
ความคด ขนท 6 สรางชนงานตามความถนด ความสนใจ (สมองซกขวา) ผวจยใหนกเรยนรวมกนสรป
โดยใหนกเรยนแตละคนในกลมสรางชนงานของตนเองโดยเขยนสรปสาระสาคญ ในรปแบบแผนผง
ความคด (Mind Mapping) ตามความคดของตนเอง เพอใหนกเรยนพบองคความรดวยตนเอง ขนท 7
วเคราะหคณคาและการประยกตใช (สมองซกซาย) ใหนกเรยนแตละกลมศกษาแผนผงความคดท
นกเรยนแตละคนในกลมไดสรป แลวรวมกนอภปราย วเคราะหผลงานของกลมตนเองกบเพอน จากนน
แกไขปรบปรงแลวสรางแผนผงความคดของกลมตนเองขนมาใหมอยางสราง สรรค เพอนาสงทเรยนร
แลวมาประยกตใชอยางสรางสรรค ขนท 8 แลกเปลยนประสบการณการเรยนรกบผอน(สมองซกขวา)
ใหนกเรยนแตละกลมนาผลงานการเขยนแผนผงความคด(Mind Mapping) มาอภปรายและนาเสนอหนา
ชนเรยน แลวแลกเปลยนความคดเหน และเสนอแนะตอผลงานของเพอน เพอใหนกเรยนนาผลงานไป
ปรบปรงแกไขใหดขน ในขนนเปนการกระตนใหนกเรยนคดสรางสรรคผลงานใหมๆ จะเหนไดวาการ
จดกจกรรมการเรยนการสอนแบบ 4MAT เปนการจดกจกรรมทมความหลากหลาย ตามความถนดและ
ความสนใจของผเรยน ใหผเ รยนไดแสดงผลงานของตน ทาใหผเรยนเกดความภาคภมใจใน
ความสามารถของตน และกจกรรมนทาใหผเรยนยอมรบความสามารถของตนเองและความสามารถ
ของผอน ทาใหผเรยนอยากเรยนรและพฒนาตนเอง สอดคลองกบงานวจยของ นศรา วงษสบรรณ
(2553 : บดคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ เรยน เรองการแตงรอยกรอง
ประเภทโครงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT กบการจดการ
เรยนรดวยวธสอนแบบปกต ผลการวจยพบวา 1) ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองการ
แตงรอยกรองประเภทโคลงสสภาพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT
กบการจดการเรยนรดวยวธสอนแบบปกต โดยกลมทดลองทสอนโดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT ม
คะแนนเฉลยสงกวากลมทสอนโดยการจดการเรยนรดวยวธการสอนแบบปกต นกเรยนมผลสมฤทธ
80
ทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอน
เรยน และยงสอดคลองกบงานวจยของเพลนพศ ทองกวด (2554 : บทคดยอ) ทาการวจยเรอง การพฒนา
ชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน โดยใชชดกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 5 สงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 และเมอศกษาความคงทนของ
การเรยนรหลงเรยน 2 สปดาห พบวามความคงทนในการเรยนร โดยมความสมพนธกนอยางมนยสาคญ
ทางสถตทระดบ.01
3. ความพงพอใจของครทมตอชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรองโครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย
( X ) = 4.33 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) = 0.59 ซงเปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไว ทงน
เนองจากมการผลตชดการสอนอยางเปนขนตอน โดยในสวนของเนอหาจะมการจดลาดบขนในการ
นาเสนอเนอหาไดอยางเหมาะสมโดยจดลาดบเนอหาจากงายไปยาก มการออกแบบสอและการเลอก
รปภาพประกอบกบเนอหาในแตละสวนซงมความเหมาะสมกบเนอหา และในสวนลาดบขนตอนการ
ใชงานชดการสอนมความชดเจนเขาใจงาย เพราะมคาแนะนาการใชงานชดการสอนสาหรบครผสอน
และสาหรบนกเรยนไวดวย โดยการดาเนนการสอนจะเปนไปตามกจกรรมการเรยนรในแตละชดการ
สอนจงทาใหครผสอนเขาใจงาย นาไปใชไดสะดวก สอดคลองกบชยยงค พรหมวงศ, สมเชาว เนตร
ประเสรฐและสดา สนสกล (2520:89) วาสวนสาคญทจะชวยใหครสามารถสงความรไดอยางม
ประสทธภาพ ครตองหาวธถายทอดความรเพอใหถงผรบคอนกเรยนมากทสด คอ ตองมความชดเจน
ของเนอหา ความชดเจนของภาษาในการสงความร มบรรยากาศทดและวธการถายทอดความร
4. ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวา
โดยรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.47 และมคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ
0.52 ทงนอาจเนองมาจากนกเรยนรสกวาการจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT มสอประสมทนามาใชในการสอนหลากหลาย คอ มวดทศน ใบ
ความร บทปฏบตการใหลงมอทาการทดลอง ใบงาน สอมลตมเดยทสรางขนโดยใหมการตอบสนอง
ระหวางเรยน ซงมลกษณะทแตกตางออกจากการเรยนแบบปกตทมแคทาการทดลองเพยงอยางเดยว
และสอทสรางขนเหลานมสสนสวยงาม คมชดเหมอนภาพจรง ซงชวยดงดดใหนกเรยนสามารถจดจา
81
และสรางความเขาใจจากสงทเหนไดมากขน นอกจากนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ยงทาให
นกเรยนเกดการเรยนรไดดวยตนเอง แลวมการแลกเปลยนความรทไดกบเพอนในกลม จากนนมการทา
ชนงานรวมกน โดยนกเรยนจะแบงหนาทตามความถนดของตนเอง เกดการพดคยปรกษาซงกนและกน
ทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ และสรางความสนกสนานในการเรยน ซงเปนไป
ตามสมมตฐานทกาหนดไว สอดคลองกบงานวจยของ จตอารย กระเครอ (2549, บทคดยอ) ไดทาการ
วจยเรอง การพฒนาชดการสอน เรอง สมการเชงเสนตวแปรเดยว สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1
ผลการวจยพบวา ความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดการสอนโดยภาพรวมมความพงพอใจอยในระดบ
มาก และยงสอดคลองกบงานวจยของเพลนพศ ทองกวด (2554 : บทคดยอ) ทาการวจยเรอง การพฒนา
ชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผลการวจยพบวา นกเรยนมความพงพอใจตอชดกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT เรองกลไกของสงมชวตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2
อยในระดบมาก
จากผลการวจยครงน ถอไดวาการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลม
โรงเรยนพฒนาทาจน จะสงผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยน ซงเปนการเพมประสทธภาพในการ
เรยน นกเรยนจะสามารถคด วเคราะหและลงมอปฏบตไดดวยตนเอง ซงสอดคลองกบความหมายของ
ชดการสอนของชยยงค พรหมวงศ (2551) กลาววา ชดการสอนเปนการจดระบบสอการสอนไวใน
รปแบบของสอประสม ใหสอดคลองกบเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน และประสบการณเรยนร
เพอใหผเรยนเกดการเปลยนพฤตกรรมตามทคาดหวงไวอยางมประสทธภาพ และสามมารถชวยเพม
ประสทธภาพในการเรยนการสอนไดในดานตางๆ เปนตนวา ชวยเราและกระตนความสนใจของผเรยน
เนองจากชดการสอนเปนชดสอประสมทมกจกรรมและสอทจะเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการ
เรยนอยางเตมทอกดวย
ขอเสนอแนะ
จากผลการวจยครงน ผวจยไดพบขอเสนอแนะและเปนแนวทางในการวจยครงตอไป ดงน
ขอเสนอแนะทไดจากการวจย
82
1. จากผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT หลงเรยนสงกวากอนเรยน ดงนนจงควรนาการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ไปใชในการพฒนาผลการเรยนรของนกเรยนใหดขนได
2. ในการจดการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ครควร
จดเวลาใหมการยดหยนและเหมาะสม โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ในดานความรพนฐาน
เนองจากผเรยนนมความสามารถในการเรยนรแตกตางกน เพอเปนประโยชนตอการทาความเขาใจใน
เนอหาของนกเรยนมากขน
3. ในการใชชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT สาหรบครผสอน ชด
การสอนสาหรบครจะเปนชดการสอนประกอบการบรรยาย ซงจะชวยใหครทาการสอนแบบบรรยาย
ไดอยางมประสทธ ภาพ โดยตองมความชดเจนของเนอหา ความชดเจนของภาษาในการสงความร
บรรยากาศทดในการเรยน วธการถายทอดความรและมการใชสอการสอนชวยในการถายทอดเนอหา
สาระแกผเรยนไดอยางชดเจน เพอเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการเรยนมากยงขน ม
สวนรวมในการอภปราย สรปผล โดยครผสอนนนมบทบาทในการนาเขาสบทเรยนและการดาเนน
กจกรรมการเรยนแตละขนตอน และชแนะใหคาปรกษาเทานน
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
1. ควรมการวจยและพฒนาชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT วชา
ชววทยา ในเนอหาเรองอนๆตอไป
2. ควรมการวจยและพฒนาชดการสอนสาหรบครกบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน
แบบอนๆ เชน รปแบบการเรยนการสอนของการเรยนรแบบรวมมอ รปแบบการเรยนการสอน
กระบวนการสบสอบและแสวงหาความรเปนกลม เปนตน
83
รายการอางอง
ภาษาไทย
กรมวชาการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.
2545 และพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: โรงพมพอกษรไทย.
กระทรวงศกษาธการ. (2544). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพ
ครสภาลาดพราว.
__________. (2546). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยน. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
__________. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ
ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.
กนตกาน สบกนร. (2551). “การศกษาผลการเรยนรและความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร
ของนกเรยนชนประถมศษาปท 6 โดยจดการเรยนรแบบ4MAT.” วทยานพนธปรญญา
ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ มหาวทยาลยศลปากร.
กญญาดา แจงคา. (2549). “ผลของการสอนวาดภาพระบายสโดยใชรปแบบการจดกจกรรมการเรยน
การสอน 4MAT ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนดานทศนศลปของนกเรยนชนประถม
ศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาศลปศกษา จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
กดานนท มลทอง. (2540). เทคโนโลยการศกษาและนวตกรรม. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
__________. (2548). เทคโนโลยและการสอสารเพอการศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพอรณการพมพ.
กตตชย ลรงนาวารตน. (2550). “การเปรยบเทยบความสามารถทางการเรยน ระหวางการสอนดวยชด
บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนรปการจดกจกรรมการเรยน 4MAT กบการสอนปกต.”
วทยา นพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยคอมพวเตอร
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.
เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2547). รายงานคณลกษณะสาคญทพงประสงคของคนไทยตามแตละชวง
วย. กรงเทพฯ: องคการคาของครสภา.
84
ขวญยน ดเลศ. (2554). “การพฒนาชดการสอนแบบศนยการเรยน เรอง การใชหนงสออางอง สาหรบ
นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนศกษาสงเคราะหบางกรวย นนทบร.” การ
ศกษาคนควาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลย
สโขทยธรรมาธราช.
คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2541). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ:
อรรถพลการพมพ.
จรยา ทศพร. (2553). “การพฒนาชดการสอน วชาคณตศาสตรพนฐาน เรอง อตราสวนตรโกณมตระดบ
ชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนทวธาภเศก 2 เขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร.” การคน
ควาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลย
ศลปากร.
จตอารย กระเครอ. (2549). “การพฒนาชดการสอน เรอง สมการเชงเสนตวแปรเดยว สาหรบนกเรยน
ชนมธยมศกษาปท 1.” สารนพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการ
ศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
ชยยงค พรหมวงศ. (2545). มตท 3 ทางการศกษา : สานฝนสความเปนจรง. พมพครงท 1. กรงเทพฯ:
เอส.อาร. พรนตง แมสโปรดกส.
ชยยงค พรหมวงศ, สมเชาว เนตรประเสรฐ และสดา สนสกล. (2521). ระบบการผลตชดการสอนแผน
จฬา. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
__________. (2520). ระบบสอการสอน. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ตรเนตร อชชสวสด. (2542) “การศกษาผลการสอนโดยใชกจกรรม 4MAT และการสอนโดยใชชด
กจกรรมตามวธทางวทยาศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการ
แกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา.” วารสารวชาการศกษา
ศาสตร 1, 1(กนยายน-ธนวาคม): 79-80.
ทพวรรณ พลอยงาม. (2554). “การเปรยบเทยบผลการเรยนดวยสอมลตมเดยโดยใชกจกรรมการเรยนร
4MAT ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมแผนการเรยนตางกน.” การคนควาอสระ
ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
ทศนา แขมมณ. (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
85
ทศนา แขมมณ. (2554). ศาสตรการสอน. พมพครงท 14. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
ธรศกด อนอารมยเลศ. (2554). วธวทยาการวจยทางสมคมศาสตร. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลย
ศลปากร.
เธยร พานช. (2544). 4MAT การจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนร
ของผเรยน. กรงเทพฯ: มลนธสดศร-สฤษดวงศ.
นศรา วงษสบรรณ. (2553). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การแตงรอยกรองประเภท
โคลงสสภาพ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยการจดการเรยนรแบบ 4MAT กบการ
จดการเรยนรดวยวธสอนแบบปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขา
วชาการสอนภาษาไทย มหาวทยาลยศลปากร.
นชษนย แมบญเรอน. (2555). “ผลการเรยนรดวยชดการสอนแบบศนยการเรยนกบการสอนแบบปกต
วชา ศลปะ เรอง ทศนธาต สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4.” การคนควาอสระ
ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
บญเกอ ควรหาเวช. (2543). นวตกรรมการศกษา. พมพครงท 5. นนทบร: เอสอาร พรนตง.
ปญจพร มาพลาย. (2553). “การศกษาผลการเรยนรดวยชดการสอน เรอง รปรางโมเลกลโคเวเลนต ชน
มธยมศกษาปท 4 ทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอกบการเรยนการสอนรายบคคล.”
การคนควาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา
มหาวทยาลยศลปากร.
ปญญา รงเรอง. (2551). “การศกษาผลการเรยนร เรอง ภมศาสตรประเทศไทย โดยใชวธสอนทใชชด
การเรยนรกบวธสอนแบบปกต สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5.” วทยานพนธ
ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนสงคมศกษา มหาวทยาลยศลปากร.
ปารชาด สรสณห. (2553). “การพฒนาชดการสอนโดยการเรยนรแบบรวมมอ สาระการเรยนรวทยา
ศาสตร เรอง ระบบนเวศ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.” วทยานพนธการศกษามหา
บณฑต มหาวทยาลยบรพา.
เพลนพศ ทองกวด. (2554). “การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองกลไกของสงมชวต
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2.” การศกษาคนควา
ดวยตนเองปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลย
นเรศวร.
86
ภทรา นคมานนท. (2542). การประเมนผลและการสรางแบบทดสอบ. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร
สถาบนราชภฏจนทรเกษม.
ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ:
สวรยาสาสน.
วนดา ปรชญรตน. (2551). “การพฒนาชดการเรยนวชาคณตศาสตรทเรยนแบบรวมมอ เรองสมบต
ของจานวนนบ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนหวยกระเจาพทยาคม.” การ
คนควาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา
มหาวทยาลยศลปากร
วาสนา ชาวหา. (2522). เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ: อกษรสยามการพมพ.
วมลรตน สนทรโรจน. (2544). การพฒนาการเรยนการสอน. มหาสารคาม: ภาควชาหลกสตรและการ
สอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสารคาม.
วสนดา วรรณาดเรก. (2552). “การพฒนาหนงสออเลกทรอนกส โดยใชรปแบบการเรยนรแบบวฏจกร
การเรยนร 4MAT เรองประวตศาสตรไทย สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5.”
วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา
มหาวทยาลยนเรศวร.
ศกดชย นรญทว และไพเราะ พมมน. (2543). วฏจกรการเรยนร 4MAT การจดกระบวนการเรยนรเพอ
สงเสรมคณลกษณะ ด เกง มสข. พมพครงท 3. นนทบร: เอสอาร พรนตง.
สมหญง กลนศร. (2523). เทคโนโลยทางการศกษา. นครปฐม: แผนกบรการกลาง สานกงานอธการบด
พระราชวงสนามจนทร มหาวทยาลยศลปากร.
สมหญง เจรญจตรกรรม. (2525). เทคโนโลยการศกษาเบองตน. พมพครงท 3. นครปฐม: โรงพมพ
มหาวทยาลยศลปากร.
สมหญง เจรญจตรกรรม. (2534). เทคโนโลยการศกษาเบองตน. พมพครงท 5. นครปฐม: โรงพมพ
มหาวทยาลยศลปากร.
สายไหม โพธศร. (2554). “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชชด
การเรยนรรวมกบวธการเรยนแบบรวมมอ วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน.” การคนควา
อสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลย
ศลปากร.
87
สณสา เกยวกล. (2548). “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยน
ชนประถมศกษาปท 5 ทสอนโดยวธการสอนแบบ 4MAT. วทยานพนธปรญญาศกษาศาตร
มหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ มหาวทยาลยศลปากร.
สภาวด โรจนธรรมกล. (2528). “การศกษาความสนใจของนกเรยนในการจดกจกรรมการสอนของคร
ในกลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนสงกดรงเทพมหา
นคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
อษณย โพธสข. (2542) “การสอนแบบ 4MAT System.” สานปฏรป, 1(พฤศจกายน): 62-65.
ภาษาองกฤษ
Best, John W.and James V.,D.A. (1986). Research in Education. 5th ed. New Jersey: Prentice
Hall Inc.
Dyann Miller. (2015, June). Rusch Elementary : A Great Place to be. Available from: www.
aboutlearning.com.
Ebel, R.L.,and Frisbie,D.A. (1986). Essential of Educational Measurement. 4 th ed. New Jersey:
Prentice-Hall.
Kate Mclan. (2015, June). A 4MAT Unit Plan for the Concept of Similarity. Available from: www.
UVM2du.Krowe/unit plan htm.
McCarthy, Bernice. (1990, October). Using the 4MAT System to Bring Learning Styles to Schools.
Eric Accession: NISC Discover Report, 31-37.
McCarthy, Bernice. (1997, March). A Tale of Four Learners: 4MAT’s Learning Styles. Eric
Accession: NISC Discover Report, 46-51.
Sandra E.Craven. (2000) 4MAT: Applying a Learning Style System to Create Interesting and
Innovative Presentations. [Online]. Retrieved October 29, from https://www.uleth.ca/
dspace/bitstream/handle/10133/794/Craven_Sandra_E.pdf?sequence=1
Valeria, U.D. (1995). “Effect of the 4MAT System of instruction on Achievement, Products and
Attitudes Toward Science of Ninth-Grade Student.” Dissertation Abstracts
Internationnal. 58(November).
88
Wilkerson, Rhonda Morgan. (1986). “Effects of the 4MAT System of instruction on Students
Achievement, Retention and Attitudes.” Desertation Abstracts Internationnal, 8844
(March): 368.
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก
รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย
91
รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย
ผเชยวชาญดานชดการสอน
1. ผชวยศาสตราจารย จรารตน ชรเวทย อาจารยภาควชาเทคโนโลยและนวตกรรมการศกษา
คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม
2. อาจารย ดร.ธตรตน รงเจรญเกยรต อาจารยสาขาวชาเทคโนโลยและนวตกรรมการศกษา
คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม
3. อาจารย ดร.สทธชย ลายเสมา อาจารยภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร
มหาวทยาลยศลปากร
4. อาจารย ดร. ศรวรรณ ฉตรสรยวงศ อาจารยโรงเรยนบานปลองเหลยม ครเชยวชาญ (คศ.4)
อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร
ผเชยวชาญดาน4MAT
1. อาจารย ดร. อบลวรรณ สงเสรม อาจารยภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร
มหาวทยาลยศลปากร
2. อาจารย ดร.ศรวรรณ วณชวฒนวรชย อาจารยภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร
มหาวทยาลยศลปากร
3. อาจารยจารส อนทลาภาพร อาจารยกลมวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร
มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม
ผเชยวชาญดานเนอหา
1. อาจารย ดร.ยศเวท สรจามร อาจารยภาควชาชววทยา สาขาพฤกษศาสตร
คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร
2. อาจารยอนญญา ทองสมา อาจารยสาขาวชาชววทยา คณะวทยาศาสตรและ
เทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม
3. อาจารย ดร.บวหลวง ฝายเยอ อาจารยสาขาวชาชววทยา โรงเรยนมหดลวทยานสรณ
อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม
92
ครผสอน วชา ชววทยา
1. อาจารยสนสนย หนทาไม อาจารยโรงเรยนสมทรสาครวทยาลย
ต.มหาชย อ.เมอง จ.สมทรสาคร
2. อาจารยสรารตน ชอไมทอง อาจารยโรงเรยนสมทรสาครวทยาลย
ต.มหาชย อ.เมอง จ.สมทรสาคร
3. อาจารยวรรวษา ดษแพ อาจารยโรงเรยนสมทรสาครบรณะ
ต.มหาชย อ.เมอง จ.สมทรสาคร
4. อาจารยธระเดช บวลอม อาจารยโรงเรยนสมทรสาครบรณะ
ต.มหาชย อ.เมอง จ.สมทรสาคร
5. อาจารยอรวรรณ สมมะล อาจารยโรงเรยนกระทมแบน “วเศษสมทคณ”
ต.ตลาดกระทมแบน อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร
6. อาจารยสภาพร สงขงาม อาจารยโรงเรยนกระทมแบน “วเศษสมทคณ”
ต.ตลาดกระทมแบน อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร
7. อาจารยกรณพล โลนชต อาจารยโรงเรยนออมนอยโสภณชนปถมภ
ต.ออมนอย อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร
8. อาจารยกนกวรรณ ชนถนอม อาจารยโรงเรยนออมนอยโสภณชนปถมภ
ต.ออมนอย อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร
9. อาจารยแวววไล ไชยเสรม อาจารยโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง)
ต.ทาไม อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร
ผเชยวชาญดานการตรวจสอบคณภาพเครองมอ
1. ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรศกด อนอารมยเลศ อาจารยภาควชาพนฐานทางการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร
2. ผชวยศาสตราจารย ดร.เอกนฤน บางทาไม อาจารยภาควชาเทคโนโลยการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร
3. อาจารย ดร.วรวฒ มนสขผล อาจารยภาควชาเทคโนโลยการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร
ภาคผนวก ข
แบบสมภาษณผเชยวชาญ
- แบบสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหา
- แบบสมภาษณผเชยวชาญดานการสอนแบบ 4MAT
- แบบสมภาษณผเชยวชาญดานชดการสอน
- สรปความคดเหนผเชยวชาญจากการสมภาษณ
94
แบบสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหา
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง โครงสรางและหนาทของพช
.............................................................................................................................................................
หวขอวจย
การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
วตถประสงคของการวจย
1. เ พอพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เ รอง
โครงสรางและหนาทของพช
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและหลงเรยน ดวยชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ผวจย นางสาวปารฉตร ภทอง ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร
คาชแจง แบบสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหาน แบงเปน 2 ตอนดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ................................
3. อาชพ.......................................................ตาแหนง...........................................................................
สถานททางาน..................................................................................................................................
4. หนวยงานตนสงกด..........................................................................................................................
5. ประสบการณในการจดกจกรรมการเรยนร /ความรความสามารถเกยวกบเนอหาวชาชววทยา.....ป
95
ตอนท 2 ดานเนอหาวชาชววทยา โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช
1. ทานคดวาการสอน เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทจะ
นามาพฒนาเปนชดการสอนสาหรบคร ควรแบงเปนเนอหาและเรยงลาดบอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
2. ถาจะสอนเนอหา เรอง โครงสรางและหนาทของพช โดยใชชดการสอนแบบกจกรรมกลม
ทานคดวาควรออกแบบกจกรรมการเรยนรอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. ทานคดวาสอการสอนทจะใชในชดการสอน แบบกจกรรมกลม เรอง โครงสรางและหนาทของ
พชควรมสออะไรบาง
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
96
4. ทานคดวาแบบฝกหดระหวางเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของพช ควรเปนรปแบบใด จงจะ
สอดคลองกบเนอหาและมความเหมาะสม
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
5. ทานคดวาการวดและการประเมนผล (แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน) เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช ควรมรปแบบใดจงจะสอดคลองกบเนอหา
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ขอขอบพระคณททานไดกรณาตอบแบบสมภาษณ
ลงชอ..................................................................
(................................................................)
ตาแหนง.............................................................
97
แบบสมภาษณผเชยวชาญดานการสอนแบบ 4MAT
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง โครงสรางและหนาทของพช
.............................................................................................................................................................
หวขอวจย
การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
วตถประสงคของการวจย
1. เพอพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสราง
และหนาทของพช
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและหลงเรยน ดวยชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร โดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ผวจย นางสาวปารฉตร ภทอง ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร
คาชแจง แบบสมภาษณผเชยวชาญดานการสอนแบบ 4MATน แบงเปน 2 ตอนดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ................................
3. อาชพ........................................................ตาแหนง..........................................................................
สถานททางาน..................................................................................................................................
4. หนวยงานตนสงกด..........................................................................................................................
5. ประสบการณในการจดกจกรรมการเรยนร / ความรความสามารถเกยวกบการสอนแบบ 4MAT
........ป
98
ตอนท 2 ดานการสอนแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
1. ทานคดวาการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและหนาทของพช อยางไร จงจะ
ทาใหผเรยนเกดการเรยนรได
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
2. ทานคดวา ควรจดกจกรรมการเรยนร เนอหาโครงสรางและหนาทของพช กบ 4MAT ใหมความ
หลากหลายและนาสนใจ ไดอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. ทานคดวาชดการสอนสาหรบคร เรอง โครงสรางและหนาทของพช โดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ในแตละขนของกจกรรมแบบ 4MATควรเปนอยางไร
3.1 ขนสรางประสบการณ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3.2 ขนวเคราะหประสบการณ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
99
3.3 ขนบรณาการประสบการณและความรไปสความคดรวบยอด
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3.4 ขนพฒนาทฤษฎและแนวคด
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3.5 ขนปฏบตตามความคดรวบยอด
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3.6 ขนสรางแนวคดของตนเอง
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3.7 ขนวเคราะหเพอนาความรไปใช
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3.8 ขนแลกเปลยนความรของตนเองกบผอน
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
4. ทานคดวาสอการสอนทใชในการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาท
ของพชควรมสออะไรบาง
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
100
5. การวดผลและประเมนผล เรอง โครงสรางและหนาทของพช โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ทานคดวาควรเปนอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ขอขอบพระคณททานไดกรณาตอบแบบสมภาษณ
ลงชอ..................................................................
(................................................................)
ตาแหนง.............................................................
101
แบบสมภาษณผเชยวชาญดานชดการสอนสาหรบคร
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง โครงสรางและหนาทของพช
.............................................................................................................................................................
หวขอวจย
การพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสราง
และหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
วตถประสงคของการวจย
1. เ พอพฒนาชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เ รอง
โครงสรางและหนาทของพช
2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กอนเรยนและหลงเรยน ดวยชด
การสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบครโดยใช
กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ผวจย นางสาวปารฉตร ภทอง ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยศลปากร
คาชแจง แบบสมภาษณผเชยวชาญดานชดการสอนสาหรบครน แบงเปน 2 ตอนดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผใหสมภาษณ
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ................................
3. อาชพ......................................................ตาแหนง............................................................................
สถานททางาน..................................................................................................................................
4. หนวยงานตนสงกด..........................................................................................................................
5. ประสบการณในการจดกจกรรมการเรยนร / ความรความสามารถเกยวกบชดการสอน...............ป
102
ตอนท 2 ดานชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรองโครงสรางและ
หนาทของพช
1. ทานคดวาชดการสอนทเหมาะสมกบนกเรยนเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ควรมองคประกอบ
อยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
. 2. ทานคดวาการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยใชชดการสอนสาหรบคร และเปนแบบ
กจกรรม กลมควรมขนตอนในการจดการเรยนการสอนอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. ถาจะสอนเนอหา โครงสรางและหนาทของพช ดวยชดการสอนสาหรบคร ควรประกอบดวยสอ
อะไรบาง
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
103
4. ทานคดวาควรออกแบบชดการสอนสาหรบคร อยางไรใหนาสนใจ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
5. ทานคดวาวธการวดและการประเมนผล โดยใชชดการสอนสาหรบคร ควรเปนอยางไร
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ขอขอบพระคณททานไดกรณาตอบแบบสมภาษณ
ลงชอ..................................................................
(................................................................)
ตาแหนง.............................................................
104
จากการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณผเชยวชาญ ไดขอสรปดงน
1. จากการสมภาษณผเชยวชาญดานเนอหา รายวชาชววทยา ทง 3 ทาน มความ
เหนโดยสรปวา เนอหา เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ท
จะนามาพฒนาชดการสอนสาหรบคร นนควรมเนอหา โดยเรมทบทวนความรเดม คอ เรองเซลลพช
และเนอเยอพช และใหความหมายเกยวกบพช วาครอบคลมขอบเขตแคไหน ในเนอหาควรม เรอง
โครง สรางของราก ลาตน ใบ ทงภายนอกและภายในและโครงสรางพเศษของราก ลาตน ใบ สวน
ในการออก แบบกจกรรมการเรยนร ผเชยวชาญมความเหนตรงกนวา ควรใหนกเรยนไดทากจกรรม
กลมปฏบตการทดลองเพอศกษาโครงสรางและหนาทของพช ราก ลาตน ใบ ภายนอกและภายใน
บนทกผลการทดลองวาดภาพเซลล มการนาเสนอผลงานหนาชนเรยน เชน แผนผงความคด สวน
สอการสอนทใชในชดการสอนแบบกจกรรมกลม ควรมสอ สไลดถาวรแสดงเนอเยอตางๆ ตวอยาง
จรงของพช สอมลตมเดย ใบความร ใบกจกรรม สวนเรองแบบฝกหดระหวางเรยนควรม การจบ
เวลา การปฏบตการทดลอง รายงาน ปรนย อตนย การวาดภาพประกอบและการนาเสนอผลงาน
เรองการวดและประเมนผล ควรมแบบทด สอบกอนเรยนและหลงเรยน โดยวดประเมนผลตาม
จดประสงคทตงไว
2. จากการสมภาษณผเชยวชาญดานการสอนแบบ 4MAT ทง 3 ทาน มความเหน
โดยสรปวา การใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ทจะทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดนน ใหด
ตวชวดวานกเรยนตองรและทาอะไรไดบาง ควรใชกจกรรมทหลากหลาย สอของจรง รปภาพ สอ
เทคโนโลย อปกรณ วดทศน แผนผงความคด เพอดงดดความสนใจผเรยนและควรการจดกจกรรม
กลม ตามขนตอนของ 4MAT ในการวดผลและประเมนผล ควรประเมนจากชนงาน ภาระงานท
มอบหมาย พฤตกรรมของผเรยน
3. จากการสมภาษณผเชยวชาญดานชดการสอนสาหรบคร ทง 3 ทานมความเหน
โดยสรปวา ชดการสอนสาหรบครควรมองคประกอบ คอ คมอคร คาแนะนาการใชชดการสอน
เนอหาสาระควรมความเหมาะสมชดเจน กจกรรมระหวางการเรยน สวนการออกแบบชดการสอน
ใหนาสนใจ สอทใชควรสอดคลองกบเนอหาทตองการใหผเรยนเรยนร รปภาพ วดทศน การ
ประเมนผลควรมการทดสอบกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน การประเมนชนงานและการ
สงเกตพฤตกรรมของผเรยน เปนตน
ภาคผนวก ค
แผนการจดการเรยนร
- แบบประเมนแผนการจดการเรยนร
- ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนร
- แผนการจดการเรยนร
- ผลการประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนร
106
แบบประเมนแผนการจดการเรยนร ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
***************************************************************************
คาชแจง แบบประเมนคณภาพสอ ชดการสอนสาหรบคร แบงออกเปน 3 ตอน ดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผประเมน
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ................................
3. ประสบการณในการทางาน เปนระยะเวลา................... ป
ตอนท 2 รายการประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนร
คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมน ใหสอดคลองกบความคดเหนของ
ทาน โดยมระดบการประเมน 5 ระดบ ดงน
5 หมายถง มากทสด
4 หมายถง มาก
3 หมายถง ปานกลาง
2 หมายถง พอใช
1 หมายถง ควรปรบปรง
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
สาระสาคญ
1. มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
จดประสงคการเรยนร
2. มความสอดคลองกบเนอหาและสาระสาคญ
3. สอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร
4. สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง
เนอหา
5. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
6. เนอหาถกตองและชดเจน เขาใจงาย
7. การจดเรยงลาดบเนอหา เปนไปตามขนตอน
107
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
กจกรรมการเรยนร
8. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
9. สอดคลองกบเนอหา
10. นาสนใจ ทาใหผเรยนอยากมสวนรวม
11. มการนาเสนอทเหมาะสมกบระดบผเรยน
12. กจกรรมการเรยนรตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล
สอ วสดอปกรณ และแหลงเรยนร
13. เหมาะสมกบเนอหา
14. สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร
15. เหมาะสมกบผเรยน
การวดและประเมนผล
16. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
17. มเกณฑการวดระดบความสามารถทชดเจน
ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตม
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
...
ขอขอบพระคณผประเมนทไดกรณาตอบแบบประเมนน
ลงชอ.........................................................
(........................................................)
ตาแหนง.....................................................
108
ตารางท 10 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนร
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
สาระสาคญ
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
จดประสงคการเรยนร
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
4. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
เนอหา
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
7. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
กจกรรมการเรยนร
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
11. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
12. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
สอ วสดอปกรณและแหลงเรยนร
13. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
14. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
15. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
การวดและประเมนผล
16. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
17. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
109
แผนการจดการเรยนรท 1
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 30243 รายวชาชววทยา ชนมธยมศกษาปท 5
หนวยการเรยนรท 1 เรอง โครงสรางและหนาทของพช เวลา 6 ชวโมง
เรอง โครงสรางและหนาทของราก เวลา 2 ชวโมง
1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด
มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และ
หนาท ของระบบตาง ๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร
สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเอง และดแลสงมชวต
มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหา
ความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถ
อธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร
เทคโนโลย สงคมและสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน
ตวชวด
ว 1.1 ม.5/1 ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต
ว 8.1 ม.5/5 รวบรวมขอมลและบนทกผลการสารวจตรวจสอบอยางเปนระบบถกตอง
ครอบคลมทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยตรวจสอบความเปนไปได ความเหมาะสม หรอความ
ผดพลาดของขอมล
ว 8.1 ม.5/9 นาผลของการสารวจตรวจสอบทได ทงวธการและองคความรทไดไปสราง
คาถามใหม นาไปใชแกปญหาในสถานการณใหมและในชวตจรง
ว 8.1 ม.5/11 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบอยางมเหตผลใชพยานหลกฐาน
อางองหรอคนควาเพมเตม เพอหาหลกฐานอางองทเชอถอได และยอมรบวาความรเดม อาจมการ
เปลยนแปลงได เมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมเตม หรอโตแยงจากเดม ซงทาทายใหม
การตรวจสอบอยางระมดระวง อนจะนามาส การยอมรบเปนความรใหม
ว 8.1 ม.5/12 จดแสดงผลงาน เขยนรายงานและ/หรออธบายเกยวกบแนวคดกระบวนการ
และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ
110
2. สาระสาคญ
พชมโครงสรางและหนาทของราก ลาตนและใบแตกตางกน ราก (root) มโครงสรางอยใต
ดนไมมขอ ปลอง ตาและใบ มการเจรญเตบโตลงดนตามแรงโนมถวงโลก (Positivegeotropism) ม
กาเนดมาจากเรดเคล (radicle) ของตนออน (embryo) ซงอยภายในเมลด โครงสรางภายในรากของ
พชทตดตามขวาง มการเรยงตวของเนอเยอเปนชนๆ จากดานนอกเขาสดานใน คอ ชนเอพเดอรมส
(Epidermis) สวนใหญมการเรยงตวของเซลลเพยงชนเดยวแตเรยงชดกน ชนถดมาคอ คอรเทกซ
(cortex) สวนใหญเปนเซลลพาเรงไคมา ชนในสดของคอรเทกซ คอ เอนโดเดอรมส (endodermis)
ผนงเซลลเอนโดเดอรมสมสารซเบอรน (suberin) สะสมเปนแถบอยรอบเซลล แถบหนา เรยกวา
แคสพาเรยนสตรป (casparian strip) ซงเปนแถบทเกยวของกบการควบคมน าผานเขาสชนสตล
เพราะสารซเบอรนเปนสารทน าผานไมได และชนในสด คอ ชนสตล (stele) ซงประกอบดวย
เพรไซเคล(pericycle) มดทอลาเลยง(vascular bundle) และ พธ (pith) ในพชใบเลยงเดยวจะพบพธ
(pith) อยใจกลางราก ชวยทาหนาทในการสะสมอาหาร สวนพชใบเลยงคจะไมพบพธ(pith) แตจะ
พบไซเลม (xylem) อยใจกลางของรากซงชวยทาหนาทในการลาเลยงน า
3. ผลการเรยนรทคาดหวง
ศกษา ทดลองและอธบายโครงสรางและหนาทของรากพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
4. จดประสงคการเรยนร
1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะโครงสรางภายในรากของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
2. นกเรยนสามารถเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในรากของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยง
คได
3. นกเรยนสามารถปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครง
สรางของรากไดอยางถกตอง
5. คณลกษณะอนพงประสงค
1. มงมนในการทางาน
2. มความรบผดชอบ
3. มจตวทยาศาสตร
111
6. กจกรรมการเรยนร
วฏจกรการเรยนรแบบ 4MAT ออกแบบใหเหมาะสมกบผเรยนทกลกษณะ แนวการสอน
โดยกจกรรมบางชวงจะตอบสนองใหผเรยนทง 4 แบบ มความสขในการเรยนชวงกจกรรมทตนเอง
ถนด และรสกทาทายในชวงทผอนถนด โดยมกจกรรมยอยออกเปน 8 ขน
ครอธบายจดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของราก
- อธบายลกษณะโครงสรางภายในรากของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
- เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในรากของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคได
- ปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครงสรางของ
รากไดอยางถกตอง
ครอธบายสงทนกเรยนตองเตรยมมาในสปดาหหนา คอ เพาะเมลดถวเขยวกบเมลด
ขาวโพดมา
ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของ
พช จานวน 30 ขอ
ชวโมงท 1-2
ขนท 1 - 2 ใชเวลา 20 นาท
ชวงท 1 แบบ Why ? / สรางประสบการณเฉพาะผเรยน
ขนท 1 สรางประสบการณ (สมองซกขวา) ใชเวลา 10 นาท
1. ครอธบายจดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของราก กอนเรมการเรยน
การสอนอกครง
- อธบายลกษณะโครงสรางภายในรากของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
- เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในรากของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคได
- ปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครงสรางของ
ราก
2. ครทบทวนความรเดมกบนกเรยนเกยวกบ เรอง เซลลและเนอเยอของพชกบสตว ใน
เรองทเคยเรยนมาแลว วาเซลล คอ หนวยยอยทเลกทสดของสงมชวต ซงพชเปนสงมชวตหลายเซลล
เชนเดยวกบคนและสตว โครงสรางหลกของเซลลในเซลลพชและเซลลสตวเหมอนกนคอม 1.สวน
ทหอหมเซลล เชน ผนงเซลล (พบเฉพาะในพช) ,เยอหมเซลล (พบทงพชและสตว) 2. ออร
แกเนลล เชน คลอโรพลาสต (พบเฉพาะในพช) 3. นวเคลยส โดยหลายๆเซลลรวมกนเปน
เนอเยอ เนอเยอของพช แบงออกเปน 2 ประเภท คอ เนอเยอเจรญ และเนอเยอถาวร ซงเนอเยอทง
112
2 ชนดน ตางกทางานประสานกนเปนอวยวะ กลายเปนระบบอวยวะของสงมชวต โดยพชม
โครงสรางทเปรยบเหมอนอวยวะทสาคญไดแก ราก ลาตน และใบ
จากนนครตงคาถามเพมเตมกอนใหนกเรยนชมสอวดโอทบทวนความรเดม เพอสราง
ความสนใจใหกบผเรยนกอนเรยน โดยใหนกเรยนรวมกนอภปรายวา “ เนอเยอททาหนาทลาเลยงน า
และลาเลยงอาหารคอเนอเยอใด จดเปนเนอเยอเจรญหรอเนอเยอถาวร ” (เนอเยอไซเลมลาเลยงน า
เนอเยอโฟลเอมลาเลยงอาหาร ทง 2 เนอเยอจดเปนเนอเยอถาวร พบทงในราก ลาตน ใบ)
3. ครนาเขาสบทเรยน โดยใหนกเรยนดสอวดโอเกยวกบเนอเยอพช โดยครตงคาถาม
ใหนกเรยนไดรวมกนอภปราย โดยครใชตวอยางคาถาม กอนนกเรยนชมวดโอดงน
- ในโครงสรางของราก มเนอเยอใดบางเปนเนอเยอเจรญและเนอเยอถาวร
(แนวคาตอบ เนอเยอเจรญสวนปลาย ปลายยอด ปลายราก เนอเยอเจรญดานขาง
และเนอเยอเจรญดานขางหรอแคมเบยม เชน วาสควลารแคมเบยมหรอเนอเยอทอลาเลยง และคอรก
แคมเบยม สวนเนอเยอถาวร เชน เนอเยอพาเรงไคมา เนอเยอคอลเลงไคมา เนอเยอสเคลอเรงไค
มา เนอเยอไซเลม เนอเยอโฟลเอม )
4. ครตงประเดนคาถามเปดโอกาสใหนกเรยนอภปรายโดยยงไมสรป เพอใหนกเรยน
เกดความสนใจในเรองโครงสรางและหนาทของราก
- เนอเยอเหลาน ภายในโครงสรางของรากทาหนาทอยางไรบาง และโครงสรางของ
รากถกแบงออกเปนสวนๆอะไรบาง
ขนท 2 วเคราะหประสบการณ (สมองซกซาย) ใชเวลา 10 นาท
1. ครตงประเดนคาถามเกยวกบพชในโรงเรยนของเรา ใหนกเรยนรวมกนอภปรายดงน
- มพชชนดใดบางในโรงเรยนของเรา
- พชแตละชนดเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค ดจากรากไดอยางไร
- รากของพชแตละชนดนาจะมลกษณะอยางไร สงเกตไดจากสงใด
2. ครใหนกเรยนศกษาใบความร เกยวกบรากพชชนดตางๆ ทครไดจดทาขน จากนนให
นกเรยนวเคราะหจากใบความรทใหศกษาวา พชชนดไหนนาจะเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค
113
ชวงท 2 แบบ What ? / สรางความคดรวบยอดของผเรยน ใชเวลา 40 นาท
ขนท 3 ปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด (สมองซกขวา)
ครตงประเดนคาถามกอนทาการทดลองในบทปฏบตการวา “รากพชใบเลยงเดยว
กบรากพชใบเลยงค เมอตดตามขวางนน มโครงสรางการเรยงตวของเนอเยอเปนอยางไร และม
ลกษณะเหมอน หรอแตกตางกนอยางไร”
1. ครแบงนกเรยนออกเปน 5 กลม กลมละ4-5 คน โดยคละกนตามความสามารถของ
นกเรยน ซงดจากคะแนนสอบปลายภาคเรยน จากนนใหนกเรยนแตละกลมทาบทปฏบตการท 1
เรอง โครงสรางภายในของราก จากชดการสอนสาหรบคร ชดท 1 ครจดเตรยมอปกรณททาการ
ทดลองให จากนนใหนกเรยนทาการทดลอง โดยมวธการทดลองตามขนตอน ดงน
1.1 นาเมลดถวเขยวและเมลดขาวโพดทผานการเพาะ โดยการแชน าประมาณ 6-12
ชวโมง ซงเมลดแตละชนดถกเพาะลงดนในกระบะเพาะชนดละ1 กลอง ใชระยะเพาะประมาณ 1
สปดาห
1.2 นาตนถวเขยวและขาวโพดขนมาจากกระบะเพาะ โดยระวงไมใหปลายรากขาด
1.3 นาตนพชไปลางน าใหดนหลดจากรากแลวแชน าไว จากนนเลอกรากพชท
สมบรณมาอยางละ 2-3 ราก ลางใหสะอาดแลวนาไปแชน า
1.4 ใชใบมดโกนตดแบงรากใหเปนทอนสนๆ ประมาณ 3 เซนตเมตร จากนนนา
ชน สวนของรากมาตดตามขวางใหไดชนบาง โดยจบทอนรากดวยนวหวแมมอและนวช ใหหนาตด
ทตองการตดอยในแนวระนาบ และสงกวานวมอเลกนอย จบใบมดโกนจมน าใหเปยกดวย นว
หวแมมอและนวชของมออกขาง ใหคมมดอยในแนวระนาบกบหนาตดของราก ดงใบมดเขาหาตว
ใหไดชนบางทสด หามดงใบมดหลายๆครงแบบการเลอยไม เพราะจะทาใหเนอเยอพชเกดความ
เสยหาย จากนนนาชนสวนของรากไปแชน าในจานเพาะเชอ
1.5 ใชพกนเลอกชนสวนทบางทสดและสมบรณ 1-2 แผน วางบนแผนสไลด แลว
หยดสารละลายสซาฟรานน 1-2 หยด
1.6 ปดดวยกระจกปดสไลดแลวนาไปสองดดวยกลองจลทรรศน เลอกศกษาชน
เนอเยอทบางและสมบรณทสด โดยเรมทเลนสใกลวตถกาลงขยายตา (4X) และกาลงขยายสงขน
(10X ,40X) ตามลาดบ
1.7 บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะโครงสรางภายในรากท
ตดตามขวางของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว ทศกษาภายใตกลองจลทรรศน ลงในใบงานท 1
กจกรรมท 1 โครง สรางภายในของราก โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลว
สรปผลการทดลอง
114
2. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเพมเตมจากใบความรท 1 เรองโครงสรางและหนาท
ของราก
3. ใหนกเรยนแตละกลม บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะ
โครงสรางภายในรากทตดตามขวางของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยวรวมกน จากการศกษา
ภายใตกลองจลทรรศน ทกาลง ขยายขนาดตางๆ ลงในใบงานท 1 กจกรรมท 1 โครงสรางภายใน
ของราก โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลวสรปผลการทดลอง และตอบคาถาม
ลงในใบงานท 2 เรอง โครงสรางและหนาทของราก จานวน 10 ขอ
นกเรยนแตละกลม ควรสรปไดวา โครงสรางภายในรากพช มการเรยงตวของ
เนอเยอเปนชนๆ โดยเรยงจากดานนอกเขาสดานใน แบงไดเปน 3 สวนคอ 1. ชนเอพเดอรมส มชน
เดยวอยชนนอกสด บางเซลลเปลยนไปเปนขนราก เหมอนกนทงพชใบเลยงค และใบเลยงเดยว
2. ชนคอรเทกซ เหมอนกนคอ ชนนประกอบดวยเนอเยอพาเรงไคมาเปนหลก และชนในสดมชน
เอนโดเดอรมสเรยงแถวเดยว ตางกนคอ ชนเอนโดเดอรมสในพชใบเลยงเดยว เรยงเปนแถวเหน
ชดเจนกวารากพชใบเลยงค 3.ชนสตล เหมอนกนคอมมดทอลาเลยง
ขนท 4 - 5 ใชเวลา 40 นาท
ขนท 4 พฒนาความคดรวบยอด (สมองซกซาย)
ใหนกเรยนแตละคนเขาเรยนในหองคอมพวเตอร โดยใหศกษาสอมลตมเดย เรอง โครง
สราง และหนาทของราก เปนรายบคคลซงภายในสอจะมลาดบเนอหาตงแตระบบของราก ภาพ
แสดงสวนตางๆของราก สอยงมปฏสมพนธกบผเรยน เปนการชวยกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร
ไดอยางมประสทธภาพ เพอใหนกเรยนไดศกษาตามความเขาใจของตนเอง
สอมลตมเดย หนาแรก
115
ลงชอเขาสสอมลตมเดย
หนาเมนตางๆ
คาแนะนาการใชบทเรยน
116
จดประสงคการเรยนร
หนาเนอหา
ชวงท 3 แบบ How ? / การปฏบตเพอฝกทกษะและการสรางชนงาน
ขนท 5 ลงมอปฏบตตามแนวความคดทกาหนด (สมองซกซาย)
1. ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน เรองโครงสรางและหนาทของราก ภายใน
สอมลตมเดย จานวน 10 ขอ หลงจากนกเรยนไดศกษาสอมลตมเดยเสรจ
2. ครตงคาถามวา หากนกเรยนตองการสรปเปนแผนผงความคด เรองโครงสราง และ
หนาทของราก นกเรยนจะสรปแผนผงความคดอยางไร
ขนท 6 - 8 ใชเวลา 20 นาท
ขนท 6 สรางชนงานตามความถนด ความสนใจ (สมองซกขวา)
117
ใหนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบโครงสรางและหนาทของราก จากนนใหนกเรยนแตละ
คนในกลมสรางชนงานของตนเอง โดยเขยนสรปสาระสาคญ ในรปแบบแผนผงความคด (Mind
Mapping) ตามความคดของตนเอง
ชวงท 4 แบบ If ? / การบรณาการประยกตใชกบประสบการณของตน
ขนท 7 วเคราะหคณคาและการประยกตใช (สมองซกซาย)
ใหนกเรยนแตละกลมศกษาแผนผงความคด ทนกเรยนแตละคนในกลมไดสรป เรอง
โครงสรางและหนาทของราก แลวรวมกนอภปราย วเคราะหผลงานของกลมตนเองกบเพอน
จากนนแกไขปรบปรง แลวสรางแผนผงความคดของกลมตนเองขนมาใหมอยางสรางสรรค
ขนท 8 แลกเปลยนประสบการณการเรยนรกบผอน (สมองซกขวา)
ใหนกเรยนแตละกลมนาผลงานการเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) มาอภปราย
และนาเสนอหนาชนเรยน แลวแลกเปลยนความคดเหน และเสนอแนะตอผลงานของเพอน
7. สอ /แหลงการเรยนร
สอการเรยนร
1. หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม วชาชววทยา เลม 3
2. เอกสารประกอบการเรยน
3. ใบความรท 1 เรองโครงสรางและหนาทของราก
4. บทปฏบตการท 1 เรองโครงสรางและหนาทของราก
5. ใบงานท 1-2
6. เมลดเพาะรากของพชใบเลยงเดยว เชน ขาวโพด และพชใบเลยงค เชน ถวเขยว
7. สไลดสาเรจรป รากพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
8. สอมลตมเดย เรอง โครงสรางและหนาทของราก
9. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
แหลงการเรยนร
1. หองสมด
2. ขอมลจากเวบไซตตางๆ
118
8. การวดและประเมนผล
1. การประเมนกอนเรยน
ประเมนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยน
2. การประเมนระหวางการจดกจกรรมการเรยนร
ประเมนการทาใบงาน
แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน
แบบประเมนผลงานกลม
3. การประเมนหลงเรยน
ประเมนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยน
ชนงาน / ภาระงาน วธการประเมน เครองมอ เกณฑ
1. ใบงาน การทาใบงาน แบบเฉลยใบงาน ผานเกณฑรอยละ 70
2. แผนผงความคด การทาแผนผง
ความคด
แบบประเมนผลงานกลม ผานเกณฑรอยละ 70
3. แบบทดสอบ
หลงเรยน
การทดสอบ แบบทดสอบหลงเรยน ผานเกณฑรอยละ 70
4. คณลกษณะอนพง
ประสงค
สงเกตพฤตกรรม
การเรยนของ
นกเรยน
แบบประเมนพฤตกรรม
ผานเกณฑในระดบ
ด
119
แผนการจดการเรยนรท 2
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 30243 รายวชาชววทยา ชนมธยมศกษาปท 5
หนวยการเรยนรท 1 เรอง โครงสรางและหนาทของพช เวลา 6 ชวโมง
เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน เวลา 2 ชวโมง
1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด
มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และ
หนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร
สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเอง และดแลสงมชวต
มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหา
ความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถ
อธบาย และตรวจสอบได ภายใตขอมล และเครองมอทมอยในชวงเวลาน นๆ เขาใจวา
วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคมและสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน
ตวชวด
ว 1.1 ม.5/1 ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต
ว 8.1 ม.5/5 รวบรวมขอมลและบนทกผลการสารวจตรวจสอบอยางเปนระบบถกตอง
ครอบคลมทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยตรวจสอบความเปนไปได ความเหมาะสม หรอความ
ผดพลาดของขอมล
ว 8.1 ม.5/9 นาผลของการสารวจตรวจสอบทได ทงวธการและองคความรทไดไปสราง
คาถามใหม นาไปใชแกปญหาในสถานการณใหมและในชวตจรง
ว 8.1 ม.5/11 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบอยางมเหตผลใชพยานหลกฐาน
อางองหรอคนควาเพมเตม เพอหาหลกฐานอางองทเชอถอได และยอมรบวาความรเดม อาจมการ
เปลยนแปลงได เมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมเตม หรอโตแยงจากเดม ซงทาทายใหม
การตรวจสอบอยางระมดระวง อนจะนามาส การยอมรบเปนความรใหม
ว 8.1 ม.5/12 จดแสดงผลงาน เขยนรายงานและ/หรออธบายเกยวกบแนวคดกระบวนการ
และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ
120
2. สาระสาคญ
พชมโครงสรางและหนาทของราก ลาตน และใบแตกตางกน โครงสรางภายในลาตนของ
พชทตดตามขวางพชใบเลยงเดยว มดทอลาเลยง (vascular bundle) จะกระจายไปทวลาตน โดยม
เซลลพาเรงไคมา เปนพนและไมมแคมเบยม (cambium) จงไมมโฟลเอมทตยภมและไซเลมทตยภม
หรอไมมการเจรญเตบโตทตยภม สวนพชใบเลยงค มดทอลาเลยง (vascular bundle) จะเรยงเปนวง
ในแนวรศมเดยวกนรอบลาตน โดยมไซเลมอยดานใน โฟลเอมอยดานนอก และมแคมเบยม
(cambium) แทรกอยตรงกลาง
3. ผลการเรยนรทคาดหวง
ศกษา ทดลองและอธบายโครงสรางและหนาทของลาตนพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
4. จดประสงคการเรยนร
1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะโครงสรางภายในลาตนของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
2. นกเรยนสามารถเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในลาตนของพชใบเลยงเดยว กบพชใบ
เลยงคได
3. นกเรยนสามารถปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครง
สรางของลาตนไดอยางถกตอง
5. คณลกษณะอนพงประสงค
1. มงมนในการทางาน
2. มความรบผดชอบ
3. มจตวทยาศาสตร
6. กจกรรมการเรยนร
วฏจกรการเรยนรแบบ 4MAT ออกแบบใหเหมาะสมกบผเรยนทกลกษณะ แนวการสอน
โดยกจกรรมบางชวงจะตอบสนองใหผเรยนทง 4 แบบ มความสขในการเรยนชวงกจกรรมท
ตนเองถนด และรสกทาทายในชวงทผอนถนด โดยมกจกรรมยอยออกเปน 8 ขน
ครอธบายจดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของลาตน
- อธบายลกษณะโครงสรางภายในลาตนของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
121
- เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในลาตนของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคได
- ปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครงสรางของ
ลาตนไดอยางถกตอง
ครอธบายสงทนกเรยนตองเตรยมมาในสปดาหหนา คอ ลาตนถวเขยวกบลาตนขาวโพดท
ไดจากการเพาะ และตนพชชนดอนๆทนกเรยนตองการศกษา
ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของ
พช จานวน 30 ขอ
ชวโมงท 3-4
ขนท 1 - 2 ใชเวลา 20 นาท
ชวงท 1 แบบ Why ? / สรางประสบการณเฉพาะผเรยน
ขนท 1 สรางประสบการณ (สมองซกขวา) ใชเวลา 10 นาท
1. ครอธบายจดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของลาตน กอนเรมการ
เรยนการสอนอกครง
- อธบายลกษณะโครงสรางภายในลาตนของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
- เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในลาตนของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคได
- ปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราว เพอศกษาเนอเยอภายในโครงสรางของ
ลาตนไดอยางถกตอง
2. ครทบทวนความรเดมกบนกเรยน เกยวกบ เรอง โครงสรางและหนาทของราก ท
นกเรยนไดเรยนไปเมอสปดาหทแลว วาภายในโครงสรางของราก มเนอเยอไซเลมทาหนาทลาเลยง
น า เนอเยอโฟลเอมทาหนาทลาเรยงอาหารลาเลยงอาหาร
จากนนครตงคาถามเพมเตมกอนใหนกเรยนชมวดโอ เพอสรางความสนใจใหกบ
ผเรยนกอนเรยน โดยใหนกเรยนรวมกนอภปราย จากคาถามวา “ โครงสรางภายในรากของพชทตด
ตามขวาง มการเรยงตวของเนอเยอเปนชนๆ จากดานนอกเขาสดานใน มชนอะไรบาง แตละชนม
ลกษณะอยางไร ”
(แนวคาตอบ ชนเอพเดอรมส (Epidermis) สวนใหญมการเรยงตวของเซลลเพยงชนเดยวแต
เรยงชดกน ชนถดมา คอ คอรเทกซ (cortex) สวนใหญเปนเซลลพาเรงไคมา ช นในสดของ
คอรเทกซ คอ เอนโดเดอร มส (endodermis) ผนงเซลลเอนโดเดอรมสมสารซเบอรน
(suberin)สะสม เปนแถบอยรอบเซลล แถบหนา เรยกวา แคสพาเรยนสตรป (casparian strip) ซงเปน
122
แถบทเกยวของกบการควบคมน าผานเขาส ชนสตลชนในสดคอ ชนสตล (stele) ซงประกอบดวย
เพรไซเคล(pericycle) มดทอลาเลยง(vascular bundle) และ พธ (pith))
3. ครนาเขาสบทเรยน โดยใหนกเรยนดสอวดโอเกยวกบการลาเลยงในไซเลม โฟลเอม
ของลาตน โดยครตงคาถามใหนกเรยนไดรวมกนอภปราย โดยครใชตวอยางคาถาม กอนนกเรยน
ชมวดโอดงน
- โครงสรางของลาตนตดตามขวาง ในชนสตล (stele) มมดทอลาเลยงประกอบดวย
เนอเยออะไรบาง แลวแตละเนอเยอมหนาทอยางไร
- ภายในโครงสรางของลาตน เนอเยอเหลานมการลาเลยงสารอยางไร
4. ครตงประเดนคาถามเปดโอกาสใหนกเรยนอภปรายโดยยงไมสรป เพอใหนกเรยน
เกดความสนใจในเรองโครงสรางและหนาทของลาตน
- โครงสรางภายในลาตนพชตดตามขวาง ในพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคมลกษณะ
การเรยงตวของชนเนอเยออยางไร
- โครงสรางภายในลาตนและรากพชทตดตามขวาง มลกษณะเหมอนกนและแตกตางกน
อยางไร
ขนท 2 วเคราะหประสบการณ (สมองซกซาย) ใชเวลา 10 นาท
1. ครตงประเดนคาถามเกยวกบพชในโรงเรยนของเรา ใหนกเรยนรวมกนอภปรายดงน
- มพชชนดใดบางในโรงเรยนของเรา
- พชแตละชนดเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค ดจากลาตนไดอยางไร
- ลาตนของพชแตละชนดนาจะมลกษณะอยางไร สงเกตไดจากสงใด
2. ครใหนกเรยนศกษาใบความร เกยวกบลาตนพชชนดตางๆ ทครไดจดทาขน จากนน
ใหนกเรยนวเคราะหจากใบความรทใหศกษาวา ลาตนพชชนดไหนนาจะเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบ
เลยงค
ชวงท 2 แบบ What ? / สรางความคดรวบยอดของผเรยน ใชเวลา 40 นาท
ขนท 3 ปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด (สมองซกขวา)
ครตงประเดนคาถามกอนทาการทดลองในบทปฏบตการวา “ลาตนพชใบเลยง
เดยวกบลาตนพชใบเลยงค มโครงสรางการเรยงตวของเนอเยอเปนอยางไร และมลกษณะ
เหมอนกน แตกตางกนอยางไร”
123
1. ใหนกเรยนกลมเดม โดยแตละกลมทาบทปฏบตการท 2 เรอง โครงสรางและหนาท
ของลาตน จากชดการสอนสาหรบคร ชดท 2 ครจดเตรยมอปกรณททาการทดลองให จากนนให
นกเรยนทาการทดลอง โดยมวธการทดลองตามขนตอน ดงน
1.1 นาลาตนพชใบเลยงค คอ ถวเขยว หรอหมอนอย และลาตนพชใบเลยงเดยว
คอ ขาวโพด หรอหญาขน ลาตนพชใบเลยงคมการเจรญเตบโตทตยภม โดยศกษาบรเวณลาตน 2
บรเวณ คอ บรเวณใกลยอดจะมการเตบโตปฐมภม และบรเวณใกลโคนลาตน มการเตบโตทตยภม
สวนลาตนพชใบเลยงเดยวไมมการเจรญเตบโตทตยภม ใหนาตนมาลอกใบออกไป จะเหนสวนขอ
และปลอง โดยใหตดบรเวณกลางปลอง
1.2 ใชใบมดโกนตดแบงลาตนใหเปนทอนสนๆประมาณ 3 เซนตเมตร จากนนนา
ชนสวนของลาตนมาตดตามขวางใหไดชนบาง โดยจบชนสวนของลาตนดวยนวหวแมมอและนวช
ใหหนาตดทตองการตดอยในแนวระนาบ และสงกวานวมอเลกนอย จบใบมดโกนจมน าใหเปยก
ดวยนวหวแมมอและนวชของมออกขาง ใหคมมดอยในแนวระนาบกบหนาตดของลาตน ดงใบมด
เขาหาตว ใหไดชนบางทสด หามดงใบมดหลายๆครงแบบการเลอยไม เพราะจะทาใหเนอเยอพชเกด
ความเสยหาย จากนนนาชนสวนของลาตนไปแชน าในจานเพาะเชอ
1.3 ใชพกนเลอกชนสวนทบางทสดและสมบรณ 1-3 แผน วางบนแผนสไลด แลว
หยดสารละลายสซาฟรานน 1-2 หยด
1.4 ปดดวยกระจกปดสไลดแลวนาไปสองดดวยกลองจลทรรศน เลอกศกษาชน
เนอเยอทบางและสมบรณทสด โดยเรมทเลนสใกลวตถกาลงขยายตา (4X) และกาลงขยายสงขน
(10X ,40X) ตามลาดบ
1.5 บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะโครงสรางภายในลาตนท
ตดตามขวางของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว ทศกษาภายใตกลองจลทรรศน ลงใน ใบงานท 1
กจกรรมท 1 โครงสรางภายในของลาตน โดยสมาชกในแตละกลมชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยง
ตวของเซลลแลวสรปผลการทดลอง
2. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเพมเตมจากใบความรท 1 เรองโครงสรางและหนาท
ของลาตน
3. ใหนกเรยนแตละกลม บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะ
โครงสรางภายในลาตนทตดตามขวางของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยวรวมกน จากการศกษา
ภายใตกลองจลทรรศนทกาลง ขยายขนาดตางๆ ลงในใบงานท 1 กจกรรมท 1 โครงสรางภายใน
ของลาตน โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลวสรปผลการทดลอง และตอบ
คาถามลงในใบงานท 2 เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน จานวน 10 ขอ
124
นกเรยนแตละกลม ควรสรปไดวา โครงสรางภายในลาตนพช มการเรยงตวของ
เนอเยอเปนชนๆ โดยเรยงจากดานนอกเขาสดานใน แบงไดเปน 3 สวนคอ 1. ชนเอพเดอรมส มชน
เดยวอยชนนอกสด บางเซลลเปลยนไปเปน ขนหนามหรอเซลลคม (guard cell) ผวดานนอก
เอพเดอรมสมกมสารพวกควทน(cutin) เคลอบอยเพอปองกนการระเหยของน า เหมอนกนทงพชใบ
เลยงคและใบเลยงเดยว 2. ชนคอรเทกซ เหมอนกน คอ ชนนประกอบดวยเนอเยอพาเรงไคมาเปน
หลก และชนเอนโดเดอรมสเหนไมชดเจนหรอไมเหนเลย แตกตางจากราก 3. ชนสตล
เหมอนกนคอ มมดทอลาเลยง แตมดทอลาเลยงในพชใบเลยงค มดทอลาเลยงจะเรยงเปนวงในแนว
รศมเดยวกนรอบลาตน โดยไซเลมอยดานใน โฟลเอมอยดานนอก และมแคมเบยมแทรกอยตรง
กลาง ในพชใบเลยงเดยวมดทอลาเลยงกระจายทวลาตน โดยมเซลลพาเรงไคมาเปนพน และไมม
แคมเบยม
ขนท 4 - 5 ใชเวลา 40 นาท
ขนท 4 พฒนาความคดรวบยอด (สมองซกซาย)
ใหนกเรยนแตละคนเขาเรยนในหองคอมพวเตอร โดยใหศกษาสอมลตมเดย เรอง
โครงสราง และหนาทของลาตน เปนรายบคคล ซงภายในสอจะมลาดบเนอหา ตงแตการเรยงตว
ของเนอเยอภายในลาตน ภาพแสดงสวนตางๆของลาตน สอยงมปฏสมพนธกบผเรยน เปนการ
ชวยกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ เพอใหนกเรยนไดศกษาตามความเขาใจ
ของตนเอง
หนาเมนตางๆ
125
หนาเนอหา
ชวงท 3 แบบ How ? / การปฏบตเพอฝกทกษะและการสรางชนงาน
ขนท 5 ลงมอปฏบตตามแนวความคดทกาหนด (สมองซกซาย)
1. ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน
ภายในสอมลตมเดย จานวน 10 ขอ หลงจากนกเรยนไดศกษาสอมลตมเดยเสรจ
2. ครตงคาถามวาหากนกเรยนตองการสรปเปนแผนผงความคด เรองโครงสรางและ
หนาทของลาตน นกเรยนจะสรปแผนผงความคดอยางไร
ขนท 6 - 8 ใชเวลา 20 นาท
ขนท 6 สรางชนงานตามความถนด ความสนใจ (สมองซกขวา)
ใหนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบโครงสรางและหนาทของลาตน จากนนใหนกเรยนแต
ละคนในกลมสรางชนงานของตนเองโดยเขยนสรปสาระสาคญ ในรปแบบแผนผงความคด (Mind
Mapping) ตามความคดของตนเอง
ชวงท 4 แบบ If ? / การบรณาการประยกตใชกบประสบการณของตน
ขนท 7 วเคราะหคณคาและการประยกตใช (สมองซกซาย)
ใหนกเรยนแตละกลมศกษาแผนผงความคด ทนกเรยนแตละคนในกลมไดสรป เรอง
โครงสรางและหนาทของลาตน แลวรวมกนอภปราย วเคราะหผลงานของตนเองกบเพอน จากนน
แกไขปรบปรง แลวสรางแผนผงความคดของกลมตนเองขนมาใหมอยางสรางสรรค
126
ขนท 8 แลกเปลยนประสบการณการเรยนรกบผอน (สมองซกขวา)
ใหนกเรยนแตละกลมนาผลงานการเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) มาอภปราย
และนาเสนอหนาชนเรยน แลวแลกเปลยนความคดเหน และเสนอแนะตอผลงานของเพอน
7. สอ /แหลงการเรยนร
สอการเรยนร
1. หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม วชาชววทยา เลม 3
2. เอกสารประกอบการเรยน
3. ใบความรท 1 เรองโครงสรางและหนาทของลาตน
4. บทปฏบตการท 2 เรองโครงสรางและหนาทของลาตน
5. ใบงานท 1-2
6. ลาตนพชใบเลยงเดยว เชน ขาวโพด หญาขน และพชใบเลยงค เชน ถวเขยว
หมอนอย
7. สไลดสาเรจรป ลาตนพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
8. สอมลตมเดย เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน
9. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
แหลงการเรยนร
1. หองสมด
2. ขอมลจากเวบไซตตางๆ
8. การวดและประเมนผล
1. การประเมนกอนเรยน
ประเมนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยน
2. การประเมนระหวางการจดกจกรรมการเรยนร
ประเมนการทาใบงาน
แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน
แบบประเมนผลงานกลม
3. การประเมนหลงเรยน
ประเมนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยน
127
ชนงาน / ภาระงาน วธการประเมน เครองมอ เกณฑ
1. ใบงาน การทาใบงาน แบบเฉลยใบงาน ผานเกณฑรอยละ 70
2. แผนผงความคด การทาแผนผง
ความคด
แบบประเมนผลงานกลม ผานเกณฑรอยละ 70
3. แบบทดสอบ
หลงเรยน
การทดสอบ แบบทดสอบหลงเรยน ผานเกณฑรอยละ 70
4. คณลกษณะอนพง
ประสงค
สงเกตพฤตกรรม
การเรยนของ
นกเรยน
แบบประเมนพฤตกรรม
ผานเกณฑในระดบ
ด
128
แผนการจดการเรยนรท 3
กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รหสวชา ว 30243 รายวชาชววทยา ชนมธยมศกษาปท 5
หนวยการเรยนรท 1 เรอง โครงสรางและหนาทของพช เวลา 6 ชวโมง
เรอง โครงสรางและหนาทของใบ เวลา 2 ชวโมง
1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด
มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนา
ทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสง
ทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเอง และดแลสงมชวต
มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหา
ความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถ
อธบาย และตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา
วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคมและสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน
ตวชวด
ว 1.1 ม.5/1 ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต
ว 8.1 ม.5/5 รวบรวมขอมล และบนทกผลการสารวจตรวจสอบ อยางเปนระบบถกตอง
ครอบคลมทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยตรวจสอบความเปนไปได ความเหมาะสม หรอความ
ผดพลาดของขอมล
ว 8.1 ม.5/9 นาผลของการสารวจตรวจสอบทได ทงวธการและองคความรทไดไปสราง
คาถามใหม นาไปใชแกปญหาในสถานการณใหมและในชวตจรง
ว 8.1 ม.5/11 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบอยางมเหตผล ใชพยานหลกฐาน
อางองหรอคนควาเพมเตม เพอหาหลกฐานอางองทเชอถอได และยอมรบวาความรเดม อาจมการ
เปลยนแปลงได เมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมเตม หรอโตแยงจากเดม ซงทาทายใหม
การตรวจสอบอยางระมดระวง อนจะนามาส การยอมรบเปนความรใหม
ว 8.1 ม.5/12 จดแสดงผลงาน เขยนรายงานและ/หรออธบายเกยวกบแนวคดกระบวนการ
และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ
129
2. สาระสาคญ
พชมโครงสรางและหนาทของราก ลาตน และใบแตกตางกน โครงสรางภายในใบของพช
แบงออกเปน 3 สวน คอ ชนเอพเดอรมส มชนเดยวอยชนนอกสด มทงดานหลงใบและทองใบ เรยง
ตวเพยงชนเดยว เซลลไมมคลอโรพลาสต เอพเดอรมสบางเซลลเปลยนไปเปนเซลลคมและพนผวม
สารพวกควทนเคลอบอย ถดมาคอ ชนมโซฟลล อยถดจากเอพเดอรมส เปนเซลลพาเรงไคมา ซงม
คลอโรพลาสตจานวนมาก เซลลอยทางดานบนตดเอพเดอรมส เรยกวา แพลเซดมโซฟลล เปนเซลล
รปรางยาว เรยงตวหนาแนนเปนแถวตงฉากมคลอโรพลาสตหนาแนนมาก สวนเซลลอยทางดานลาง
ตดเอพเดอรมส เรยกวา สปนจมโซฟลล เปนเซลลรปรางไมแนนอนเรยงตวหลายทศทาง อยก น
อยางหลวมๆ ทาใหเกดชองวางระหวางเซลลมาก ตางกนท ใบเลยงคจะแยกชนมโซฟลล ทง 2 ชน
ชดเจน สวนใบเลยงเดยวไมแยกชดเจน สวนถดมา คอมดทอลาเลยง อยตรงบรเวณเสนกลางใบ เสน
ใบ เสนใบยอย มขนาดใหญเลกแตกตางกน โดยไซเลมอยดานบน โฟลเอมอยดานลาง ในใบเลยง
เดยวเหนมดทอลาเลยงชดเจนทกมด สวนใบเลยงค เหนมดทอลาเลยงชดเจนเฉพาะเสนกลางใบ
3. ผลการเรยนรทคาดหวง
ศกษา ทดลองและอธบายโครงสรางและหนาทของใบพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
4. จดประสงคการเรยนร
1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
2. นกเรยนสามารถเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
ได
3. นกเรยนสามารถปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายใน
โครงสรางของใบไดอยางถกตอง
5. คณลกษณะอนพงประสงค
1. มงมนในการทางาน
2. มความรบผดชอบ
3. มจตวทยาศาสตร
130
6. กจกรรมการเรยนร
วฏจกรการเรยนรแบบ 4MAT ออกแบบใหเหมาะสมกบผเรยนทกลกษณะ แนวการสอน
โดยกจกรรมบางชวงจะตอบสนองใหผเรยนทง 4 แบบ มความสขในการเรยนชวงกจกรรมทตนเอง
ถนดและรสกทาทายในชวงทผอนถนด โดยมกจกรรมยอยออกเปน 8 ขน
ครอธบายจดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของใบ
- อธบายลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
- เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคได
- ปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครงสรางของ
ใบไดอยางถกตอง
ครอธบายสงทนกเรยนตองเตรยมมาในสปดาหหนา คอ นาตนถวเขยวกบตนขาวโพด และ
ตนพชชนดอนๆ ทนกเรยนตองการศกษาใบของพชชนดนน
ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของ
พช จานวน 30 ขอ
ชวโมงท 1-2
ขนท 1 - 2 ใชเวลา 20 นาท
ชวงท 1 แบบ Why ? / สรางประสบการณเฉพาะผเรยน
ขนท 1 สรางประสบการณ (สมองซกขวา) ใชเวลา 10 นาท
1. ครอธบายจดประสงคการเรยนร เรองโครงสรางและหนาทของใบ กอนเรมการ
เรยนการสอนอกครง
- อธบายลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
- เปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคได
- ปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอภายในโครงสรางของ
ใบได
2. ครทบทวนความรเดมกบนกเรยนเกยวกบ เรอง โครงสรางและหนาทของรากกบ
ลาตนทนกเรยนไดเรยนไปเมอสปดาหทแลววา ภายในโครงสรางของรากกบลาตนมลกษณะการจด
เรยงตวของชนเนอเยอ เหมอนกน คอ มชนเอพเดอรมส ชนคอรเทกซ ชนสตล และมการลาเลยง
น า ลาเลยงอาหารแตกตางกน เชน ใจกลางของรากพชใบเลยงคในชนสตล จะไมพบพธ แตจะพบไซ
เลมซงเปนทอลาเลยงน า สวนลาตนของพชใบเลยงคจะพบพธอยทใจกลางลาตน รากและลาตนม
หนาททแตกตางกนดวย
131
จากนนครตงคาถามเพมเตมกอนใหนกเรยนชมวดโอ เพอสรางความสนใจใหกบ
ผเรยนกอนเรยน โดยใหนกเรยนรวมกนอภปราย จากคาถามวา “ โครงสรางภายในรากและลาตน
ของพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคทตดตามขวาง มลกษณะเหมอนหรอแตกตางกนอยางไรบาง ”
(แนวคาตอบ มลกษณะเหมอนกน คอ มชนเอพเดอรมส (Epidermis) สวนใหญมการเรยง
ตวของเซลลเพยงชนเดยวแตเรยงชดกน ชนถดมาคอ คอรเทกซ(cortex) สวนใหญเปนเซลลพาเรงไค
มา ชนในสดของคอรเทกซ ชนในสด คอ ชนสตล (stele) ซงประกอบดวยเพรไซเคล
(pericycle) มดทอลาเลยง(vascular bundle) และ พธ (pith) แตกตางกนคอ ชนเอพเดอรมส ของราก
บางเซลลอาจเปลยนไปเปนขนราก สวนลาตนอาจเปลยนแปลงไปเปนขนหนามหรอเซลลคม ชน
เอนโดเดอรมสของชนคอรเทกซในรากสามารถเหนไดชดเจน สวนในลาตนเหนไมชดเจน )
3. ครนาเขาสบทเรยน โดยใหนกเรยนดสอวดโอเกยวกบปากใบของพชโดยครตง
คาถามใหนกเรยนรวมกนอภปรายและตอบประเดนคาถามโดยครใชตวอยางคาถาม กอนนกเรยน
ชมวดโอดงน
- ใบพช มหนาทอยางไรบาง
(แนวคาตอบ สงเคราะหแสงเพอสรางอาหารใหแกพช,การคายน าออกทางรปาก
ใบ)
4. ครตงประเดนคาถามเปดโอกาสใหนกเรยนอภปรายโดยยงไมสรป เพอใหนกเรยน
เกดความสนใจในเรองโครงสรางและหนาทของลาตน
- โครงสรางของใบพชตดตามขวาง ในพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคมลกษณะของ
ปากใบเปนอยางไร
ขนท 2 วเคราะหประสบการณ (สมองซกซาย) ใชเวลา 10 นาท
1. ครตงประเดนคาถามเกยวกบพชในโรงเรยนของเรา ใหนกเรยนรวมกนอภปราย
ดงน
- มพชชนดใดบางในโรงเรยนของเรา
- พชแตละชนดเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค ดจากใบไดอยางไรไดอยางไร
- ใบของพชแตละชนดนาจะมลกษณะอยางไร สงเกตไดจากสงใด
2. ครใหนกเรยนศกษาใบความร เกยวกบลาตนพชชนดตางๆ ทครไดจดทาขน จากนน
ใหนกเรยนวเคราะหจากใบความรทใหศกษาวา ใบพชชนดไหนนาจะเปนพชใบเลยงเดยวหรอใบ
เลยงค
132
ชวงท 2 แบบ What ? / สรางความคดรวบยอดของผเรยน ใชเวลา 40 นาท
ขนท 3 ปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด (สมองซกขวา)
ครตงประเดนคาถามกอนทาการทดลองในบทปฏบตการวา “ ใบพชใบเลยง
เดยวกบใบพชใบเลยงค มโครงสรางการเรยงตวของเนอเยอเปนอยางไร และมลกษณะเหมอนกน
แตกตางกนอยางไร ”
1. ใหนกเรยนกลมเดม โดยแตละกลมทาบทปฏบตการท 3 เรอง โครงสรางและหนาท
ของใบ จากชดการสอนสาหรบคร ชดท 3 ครจดเตรยมอปกรณททาการทดลองให จากนนให
นกเรยนทาการทดลอง โดยมวธการทดลองตามขนตอน ดงน
1.1 นาใบพชมาจานวน 2 ชนด คอ พชใบเลยงค คอ ชบา หรอตาลง และพชใบ
เลยงเดยว คอ ขาวโพด หรอวานกาบหอย ถาเปนใบทบางใหมวนใบไมตามความยาวใหแนนเปน
ทอนกลมใหตดปลายขางหนงทงไป ถาเปนใบทหนาและแขง เชน วานกาบหอย ใหตดแบงเปนชน
เลกๆ พอจบถอไดถนด
1.2 ใชใบมดโกนตดตามขวางใบทมวนหรอชนของใบ ทตดแบงไว ใหไดชนบาง
ทสดจากนนนาชนสวนของใบไปแชน าในจานเพาะเชอ
1.3 ใชพก นเลอกชนสวนทบางทสดและสมบรณ 1-2 แผน ซงยอมสซาฟรานน
แลว
วางบนแผนสไลดทมหยดน า
1.4 ปดดวยกระจกปดสไลดแลวนาไปสองดดวยกลองจลทรรศน เลอกศกษาชน
เนอเยอทบางและสมบรณทสด โดยเรมทเลนสใกลวตถกาลงขยายตา(4X) และกาลงขยายสงขน
(10X ,40X) ตามลาดบ
1.5 บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะโครงสรางภายในใบทตด
ตามขวางของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว ทศกษาภายใตกลองจลทรรศน ลงในใบงานท 1
กจกรรมท 1 โครงสรางภายในของใบ โดยสมาชกในแตละกลมชวยกนสงเกต ตาแหนงการเรยงตว
ของเซลลแลวสรปผลการทดลอง
2. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเพมเตมจากใบความรท 1 เรองโครงสรางและหนาท
ของใบ
3. ใหนกเรยนแตละกลม บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะ
โครงสรางภายในใบทตดตามขวางของพชใบเลยงค และพชใบเลยงเดยวรวมกน ทศกษาภายใต
กลองจลทรรศนทกาลง ขยายขนาดตางๆ ลงในใบงานท 1 กจกรรมท 1 โครงสรางภายในของใบ
133
โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลวสรปผลการทดลอง และตอบคาถามลงในใบ
งานท 2 เรอง โครง สรางและหนาทของใบ จานวน 10 ขอ
นกเรยนแตละกลม ควรสรปไดวา โครงสรางภายในใบพช มการเรยงตวของเนอเยอ
เปนชนๆ โดยเรยงจากดานนอกเขาสดานใน แบงไดเปน 3 สวนคอ 1. ชนเอพเดอรมส มชนเดยวอย
ชนนอกสด บางเซลลเปลยนไปเปนเซลลคม (guard cell) ผวดานนอกเอพเดอรมส มกมสาร
พวกควทน(cutin) เคลอบอยเพอปองกนการระเหยของน า เหมอนกนทงพชใบเลยงคและใบเลยง
เดยว 2. ชนมโซฟลล เปนเซลลพาเรงไคมา ซงมคลอโรพลาสตจานวนมาก เซลลอยทางดานบน
ตดกบเอพเดอรมส เรยกวา แพลเซดมโซฟลล เปนเซลลรปรางยาว เรยงตวหนาแนนเปนแถวตงฉาก
มคลอโรพลาสตหนาแนนมาก สวนเซลลอยทางดานลางตดเอพเดอรมส เรยกวาสปนจมโซฟลล
เปนเซลลรปรางไมแนนอนเรยงตวหลายทศทาง อยกนอยางหลวมๆ ทาใหเกดชองวางระหวางเซลล
มาก ตาง กนท ใบเลยงคจะแยกชนมโซฟลล ทง 2 ชนชดเจน สวนใบเลยงเดยวไมแยกชดเจน 3. มด
ทอลาเลยง อยตรงบรเวณเสนกลางใบ เสนใบ เสนใบยอย มขนาดใหญเลกแตกตางกน โดยไซ
เลมอยดานบน โฟลเอมอยดานลาง ในใบเลยงเดยวเหนมดทอลาเลยงชดเจนทกมด สวนใบเลยงค
เหนมดทอลาเลยงชดเจนเฉพาะเสนกลางใบ
ขนท 4 - 5 ใชเวลา 40 นาท
ขนท 4 พฒนาความคดรวบยอด (สมองซกซาย)
ใหนกเรยนแตละคนเขาเรยนในหองคอมพวเตอร โดยใหศกษาสอมลตมเดย เรองโครง
สรางและหนาทของใบ เปนรายบคคล ซงภายในสอจะมลาดบเนอหาตงแตการเรยงตวของเนอเยอ
ภายในใบ ภาพแสดงสวนตางๆของใบ สอยงมปฏสมพนธกบผเรยน เปนการชวยกระตนใหผเรยน
เกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ เพอใหนกเรยนไดศกษาตามความเขาใจของตนเอง
หนาเมนตางๆ
134
หนาเนอหา
ชวงท 3 แบบ How ? / การปฏบตเพอฝกทกษะและการสรางชนงาน
ขนท 5 ลงมอปฏบตตามแนวความคดทกาหนด (สมองซกซาย)
1. ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน เรอง โครงสรางและหนาทของใบ ภายในสอ
มลตมเดย จานวน 10 ขอ หลงจากนกเรยนไดศกษาสอมลตมเดยเสรจ
2. ครตงคาถามวาหากนกเรยนตองการสรปเปนแผนผงความคด เรองโครงสรางและ
หนาทของใบ นกเรยนจะสรปแผนผงความคดอยางไร
ขนท 6 - 8 ใชเวลา 20 นาท
ขนท 6 สรางชนงานตามความถนด ความสนใจ (สมองซกขวา)
ใหนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบโครงสรางและหนาทของใบ จากนนใหนกเรยนแตละ
คนในกลมสรางชนงานของตนเอง โดยเขยนสรปสาระสาคญ ในรปแบบแผนผงความคด (Mind
Mapping) ตามความคดของตนเอง
ชวงท 4 แบบ If ? / การบรณาการประยกตใชกบประสบการณของตน
ขนท 7 วเคราะหคณคาและการประยกตใช (สมองซกซาย)
ใหนกเรยนแตละกลมศกษาแผนผงความคด ทนกเรยนแตละคนในกลมไดสรป เรอง
โครงสรางและหนาทของใบ แลวรวมกนอภปราย วเคราะหผลงานของตนเองกบเพอน จากนน
แกไขปรบปรง แลวสรางแผนผงความคดของกลมตนเองขนมาใหมอยางสรางสรรค
135
ขนท 8 แลกเปลยนประสบการณการเรยนรกบผอน (สมองซกขวา)
ใหนกเรยนแตละกลมนาผลงานการเขยนแผนผงความคด (Mind Mapping) มาอภปราย
และนาเสนอหนาชนเรยน แลวแลกเปลยนความคดเหน และเสนอแนะตอผลงานของเพอน
ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยน เรอง โครงสรางและ
หนาทของพช จานวน 30 ขอ หลงการเรยนการสอน
7. สอ /แหลงการเรยนร
สอการเรยนร
1. หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม วชาชววทยา เลม 3
2. เอกสารประกอบการเรยน
3. ใบความรท 1 เรองโครงสรางและหนาทของใบ
4. บทปฏบตการท 3 เรองโครงสรางและหนาทของใบ
5. ใบงานท 1-2
6. ใบพชใบเลยงเดยว เชน ขาวโพด หรอวานกาบหอย หญาขน และพชใบเลยงค เชน
ชบา ตาลง
7. สไลดสาเรจรป ใบพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค
8. สอมลตมเดย เรอง โครงสรางและหนาทของใบ
9. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
แหลงการเรยนร
1. หองสมด
2. ขอมลจากเวบไซตตางๆ
8. การวดและประเมนผล
1. การประเมนกอนเรยน
ประเมนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยน
2. การประเมนระหวางการจดกจกรรมการเรยนร
ประเมนการทาใบงาน
แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน
แบบประเมนผลงานกลม
3. การประเมนหลงเรยน
ประเมนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยน
136
ชนงาน / ภาระงาน วธการประเมน เครองมอ เกณฑ
1. ใบงาน การทาใบงาน แบบเฉลยใบงาน ผานเกณฑรอยละ 70
2. แผนผงความคด การทาแผนผง
ความคด
แบบประเมนผลงานกลม ผานเกณฑรอยละ 70
3. แบบทดสอบ
หลงเรยน
การทดสอบ แบบทดสอบหลงเรยน ผานเกณฑรอยละ 70
4. คณลกษณะอนพง
ประสงค
สงเกตพฤตกรรม
การเรยนของ
นกเรยน
แบบประเมนพฤตกรรม
ผานเกณฑในระดบ
ด
137
ตารางท 12 แสดงผลการประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนร ของผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท1 คนท2 คนท3
สาระสาคญ
1. มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 3 5 4.00 0.00
จดประสงคการเรยนร
2. มความสอดคลองกบเนอหาและสาระสาคญ 5 4 5 4.67 0.58
3. สอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร 5 4 5 4.67 0.58
4. สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 5 4 5 4.67 0.58
เนอหา
5. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 4 5 4.33 0.58
6. เนอหาถกตองและชดเจน เขาใจงาย 4 4 5 4.33 0.58
7. การจดเรยงลาดบเนอหา เปนไปตามขนตอน 4 4 5 4.33 0.58
กจกรรมการเรยนร
8. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 4 5 4.33 0.58
9. สอดคลองกบเนอหา 4 4 5 4.33 0.58
10. นาสนใจ ทาใหผเรยนอยากมสวนรวม 5 4 5 4.67 0.58
11. มการนาเสนอทเหมาะสมกบระดบผเรยน 4 4 5 4.33 0.58
12. กจกรรมการเรยนรตอบสนองความแตกตาง
ระหวางบคคล
4 3 4 3.67 0.58
สอ วสดอปกรณ และแหลงเรยนร
13. เหมาะสมกบเนอหา 4 4 4 4.00 0.00
14. สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 4 4 5 4.33 0.58
15. เหมาะสมกบผเรยน 4 4 5 4.33 0.58
การวดและประเมนผล
16. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 4 5 4.33 0.58
17. มเกณฑการวดระดบความสามารถทชดเจน 4 4 5 4.33 0.58
รวมเฉลย 4.24 3.88 4.88 4.33 0.54
ภาคผนวก ง
แบบประเมนชดการสอนสาหรบคร
- แบบประเมนชดการสอนสาหรบคร สาหรบผเชยวชาญดานเนอหา
- แบบประเมนชดการสอนสาหรบคร สาหรบผเชยวชาญดานชดการสอน
- แบบประเมนชดการสอนสาหรบคร สาหรบครผสอน วชา ชววทยา
- ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนชดการสอน
- ผลการประเมนคณภาพชดการสอนสาหรบคร
139
แบบประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
สาหรบผเชยวชาญดานเนอหา
****************************************************************************
คาชแจง แบบประเมนคณภาพสอ ชดการสอนสาหรบคร แบงออกเปน 3 ตอน ดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผประเมน
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ................................
3. ประสบการณในการทางาน เปนระยะเวลา................... ป
ตอนท 2 รายการประเมนคณภาพสอ ดานเนอหา
คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมน ใหสอดคลองกบความคดเหนของ
ทาน โดยมระดบการประเมน 5 ระดบ ดงน
5 หมายถง มากทสด
4 หมายถง มาก
3 หมายถง ปานกลาง
2 หมายถง พอใช
1 หมายถง ควรปรบปรง
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบขนตอน
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน อานงาย
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน
140
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใชเรยน
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT มประโยชนตอการจดการเรยนการสอน
ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตม
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ขอขอบพระคณผประเมนทไดกรณาตอบแบบประเมนน
ลงชอ.........................................................
(........................................................)
ตาแหนง....................................................
141
แบบประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
สาหรบผเชยวชาญดานชดการสอน
****************************************************************************
คาชแจง แบบประเมนคณภาพสอ ชดการสอนสาหรบคร แบงออกเปน 3 ตอน ดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผประเมน
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ................................
3. ประสบการณในการทางาน เปนระยะเวลา................... ป
ตอนท 2 รายการประเมนคณภาพสอ ดานชดการสอน
คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมน ใหสอดคลองกบความคดเหนของ
ทาน โดยมระดบการประเมน 5 ระดบ ดงน
5 หมายถง มากทสด
4 หมายถง มาก
3 หมายถง ปานกลาง
2 หมายถง พอใช
1 หมายถง ควรปรบปรง
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
ดานเนอหา
1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
2. ความยากงายของเนอหาเหมาะสมกบผเรยน
3. การนาเสนอเนอหาเปนไปตามลาดบขน
ดานสอชดการสอน
4. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบชดการสอน
5. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน
6. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา
142
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
7. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร
8. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน
9. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร
10. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบเนอหาและ
หนวยการเรยนร
11. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความแตกตาง
ระหวางบคคล
12. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหาและ
จดประสงคการเรยนร
ดานชดการสอน
13. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ชวยใหผเรยนสนใจเรยน
14. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ชวยสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน
15. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร หรอประสบการณเดมของ
นกเรยนได
ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตม
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ขอขอบพระคณผประเมนทไดกรณาตอบแบบประเมนน
ลงชอ.........................................................
(........................................................)
ตาแหนง....................................................
143
แบบประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
สาหรบครผสอน วชา ชววทยา
***************************************************************************
คาชแจง แบบประเมนคณภาพสอ ชดการสอนสาหรบคร แบงออกเปน 3 ตอน ดงน
ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผประเมน
1. เพศ ชาย หญง
2. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อนๆ...............................
3. ประสบการณในการทางาน เปนระยะเวลา................... ป
ตอนท 2 รายการประเมนคณภาพสอ ดานเนอหา
คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมน ใหสอดคลองกบความคดเหนของ
ทาน โดยมระดบการประเมน 5 ระดบ ดงน
5 หมายถง มากทสด
4 หมายถง มาก
3 หมายถง ปานกลาง
2 หมายถง นอย
1 หมายถง นอยทสด
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
ดานเนอหา
1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบขนตอน
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน อานงาย
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม
144
ขอ
รายการประเมน
ระดบการประเมน
5 4 3 2 1
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบของผเรยน
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใชเรยน
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT มประโยชนตอการจดการเรยนการสอน
ดานสอชดการสอน
11. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบชดการสอน
12. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน
13. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา
14. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร
15. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน
16. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร
17. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบเนอหาและ
หนวยการเรยนร
18. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความแตกตาง
ระหวางบคคล
19. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหาและ
จดประสงคการเรยนร
ดานชดการสอน
20. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ชวยใหผเรยนสนใจเรยน
21. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ชวยสงเสรมการเรยนรใหแกผเรยน
22. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร หรอประสบการณเดมของ
นกเรยนได
145
ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตม
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................. ขอขอบพระคณผประเมนทไดกรณาตอบแบบประเมนน
ลงชอ.........................................................
(........................................................)
ตาแหนง....................................................
146
ตารางท 13 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนสอชดการสอนสาหรบคร
ดานเนอหา
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
4. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
7. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
147
ตารางท 14 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนสอชดการสอนสาหรบคร
ดานชดการสอน
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
ดานเนอหา
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
ดานสอชดการสอน
4. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
7. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
11. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
12. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
ดานชดการสอน
13. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
14. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
15. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
148
ตารางท 15 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบประเมนสอชดการสอนสาหรบคร
สาหรบครผสอน วชา ชววทยา
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
ดานเนอหา
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
4. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
7. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
ดานสอชดการสอน
11. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
12. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
13. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
14. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
15. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
16. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
17. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
18. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
19. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
ดานชดการสอน
20. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
21. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
22. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
149
ตารางท 16 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญดานเนอหา
จานวน 3 ทาน
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท1 คนท2 คนท3
1. เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 4 5 4.67 0.58
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ 5 4 4 4.33 0.58
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบ
ขนตอน
5 4 5 4.67 0.58
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน
อานงาย
3 4 4 3.67 0.58
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน 4 4 4 4.00 0.00
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 4 4 4 4.00 0.00
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร
5 4 5 4.67 0.58
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบ
ของผเรยน
5 4 5 4.67 0.58
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใช
เรยน
4 4 5 4.33 0.58
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT มประโยชนตอการ
จดการเรยนการสอน
5 4 5 4.67 0.58
รวมเฉลย 4.50 4.00 4.60 4.37 0.46
150
ตารางท 17 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ
ดานชดการสอน จานวน 3 ทาน
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท1 คนท2 คนท3
ดานเนอหา
1. เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 5 4 4.67 0.58
2. ความยากงายของเนอหาเหมาะสมกบผเรยน 5 4 4 4.33 0.58
3. การนาเสนอเนอหาเปนไปตามลาดบขน 5 4 5 4.67 0.58
ดานสอชดการสอน
4. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบ
ชดการสอน
5 4 5 4.67 0.58
5. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 5 4 5 4.67 0.58
6. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา 5 4 5 4.67 0.58
7. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร 5 4 5 4.67 0.58
8. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 5 4 5 4.67 0.58
9. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร 4 4 4 4.00 0.00
10. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหาและหนวยการเรยนร
5 5 4 4.67 0.58
11. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความ
แตกตางระหวางบคคล
5 5 5 5.00 0.00
12. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหา
และจดประสงคการเรยนร
5 3 5 4.33 0.58
ดานชดการสอน
13. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนสนใจเรยน
5 5 5 5.00 0.00
14. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยสงเสรมการเรยนรใหแก
ผเรยน
5 5 5 5.00 0.00
151
ตารางท 17 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ
ดานชดการสอน จานวน 3 ทาน (ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท1 คนท2 คนท3
ดานชดการสอน
15. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร
หรอประสบการณเดมของนกเรยนได
5 4 4 4.33 0.58
รวมเฉลย 4.93 4.27 4.67 4.62 0.42
152
ตารางท 18 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ
ดานครผสอน วชา ชววทยา จานวน 9 ทาน
ขอ รายการประเมน ผเชยวชาญประเมน
คนท
1
คนท
2
คนท
3
คนท
4
คนท
5
คนท
6
ดานเนอหา
1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 4 4 5 5 5
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ 4 4 3 4 5 5
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบ
ขนตอน 4 4 4 4 5 5
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน
อานงาย 4 4 3 5 5 5
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน 4 3 3 4 5 5
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 4 4 4 5 5 5
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 4 4 5 5 4
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบของ
ผเรยน 3 4 5 5 5 4
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใช
เรยน 4 3 2 4 5 4
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT มประโยชนตอการ
จดการเรยนการสอน 4 4 4 5 5 5
ดานสอชดการสอน
11. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบชด
การสอน 4 4 4 4 5 5
12. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4 4 4 4 5 4
13. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา 4 4 5 4 5 5
14. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร 4 4 5 5 5 5
153
ตารางท 18 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ
ดานครผสอน วชา ชววทยา จานวน 9 ทาน (ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน
คนท
1
คนท
2
คนท
3
คนท
4
คนท
5
คนท
6
15. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4 4 4 4 5 5
16. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร 4 4 4 4 5 4
17. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหาและหนวยการเรยนร 4 4 4 5 5 4
18. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความ
แตกตางระหวางบคคล 3 3 3 4 5 4
19. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหา
และจดประสงคการเรยนร 4 4 3 4 5 5
ดานชดการสอน
20. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนสนใจเรยน 4 4 3 4 5 4
21. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยสงเสรมการเรยนรใหแก
ผเรยน 4 4 5 4 5 5
22. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร
หรอประสบการณเดมของนกเรยนได 3 4 4 4 5 4
รวมเฉลย 3.86 3.86 3.82 4.36 5 4.59
154
ตารางท 18 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ
ดานครผสอน วชา ชววทยา จานวน 9 ทาน (ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท 7 คนท 8 คนท 9
ดานเนอหา
1 เนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4 5 5 4.56 0.53
2. เนอหามความชดเจนและนาสนใจ 4 4 5 4.22 0.67
3. การนาเสนอเนอหาเหมาะสมตามลาดบ
ขนตอน 5 4 5 4.44
0.53
4. การใชตวอกษรมขนาดและสทชดเจน
อานงาย 5 5 5 4.56
0.73
5. ใชภาษาถกตอง สอความหมายไดชดเจน 5 5 5 4.33 0.87
6. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 5 5 5 4.67 0.50
7. เนอหาทนาเสนอในสอคอมพวเตอรมความ
สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 4 5 4.44
0.53
8. เนอหามความยากงายเหมาะสมกบระดบของ
ผเรยน 5 5 4 4.44
0.73
9. เนอหามความเหมาะสมกบระยะเวลาทใช
เรยน 3 4 4 3.67
0.87
10. สอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรม
การเรยนรแบบ 4MAT มประโยชนตอการ
จดการเรยนการสอน 4 5 4 4.44
0.53
ดานสอชดการสอน
11. คาชแจงมความเหมาะสมสอดคลองกบชด
การสอน 5 4 5 4.44
0.53
12. ใบความรสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4 5 5 4.33 0.50
13. ภาพประกอบเหมาะสม ชวยใหเขาใจเนอหา 4 5 5 4.56 0.53
14. ใบงานสอดคลองกบหนวยการเรยนร 4 5 5 4.67 0.50
155
ตารางท 18 แสดงผลการประเมนคณภาพสอชดการสอนสาหรบคร ของผเชยวชาญ
ดานครผสอน วชา ชววทยา จานวน 9 ทาน (ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท 7 คนท 8 คนท 9
15. ใบงานชวยสงเสรมการเรยนรใหกบผเรยน 4 5 5 4.44 0.53
16. บทปฏบตการเหมาะสม สงเสรมการเรยนร 4 5 5 4.33 0.50
17. สอมลตมเดยมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหาและหนวยการเรยนร 5 4 5 4.44
0.53
18. กจกรรมประกอบการเรยนรตอบสนองความ
แตกตางระหวางบคคล 3 5 4 3.78
0.83
19. แบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหา
และจดประสงคการเรยนร 4 5 5 4.33
0.71
ดานชดการสอน
20. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนสนใจเรยน 5 5 4 4.22
0.67
21. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยสงเสรมการเรยนรใหแก
ผเรยน 4 5 4 4.44
0.53
22. ชดการสอนสาหรบคร กจกรรมการเรยนร
แบบ 4MAT ชวยใหผเรยนเชอมโยงความร
หรอประสบการณเดมของนกเรยนได 4 5 4 4.11
0.60
รวมเฉลย 4.32 4.73 4.68 4.36 0.61
ภาคผนวก จ
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
- ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC)
- คาความยากและอานาจจาแนก
- ผลคะแนนการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
157
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
รหสวชาว30243 รายวชาชววทยา เรองโครงสรางและหนาทของพช ชนมธยมศกษาปท 5 คาชแจง ใหนกเรยนกากบาท X ขอทถกตองทสดลงในกระดาษคาตอบเพยงขอเดยว 1. สวนใดของรากทเปนอปสรรคมากทสด ในการลาเลยงนา ก. เอพเดอรมส ข. คอรเทกซ ค. เอนโดเดอรมส ง. เพรไซเคล 2. เมอตดตามขวางชนสวนของพช พบวาใจกลางเปนเนอเยอไซเลม แสดงวาเปนชนสวนของ ก. ลาตนพชใบเลยงเดยว ข. ลาตนพชใบเลยงค ค. รากพชใบเลยงเดยว ง. รากพชใบเลยงค 3. โครงสรางใดของพชใบเลยงคทไมมเยอแคมบยม ก. ใบและกงกาน ข. ใบและขนราก ค. ใบและราก ง. รากแขนงและกงกาน 4. เซลลในชนคอรเทกซ สวนใหญเปนเซลล เรยกวา ก. พาเรงไคมา ข. คลอเรงไคมา ค. สเกลอเรงไคมา ง. เซลลคม 5. ไซเลมนอกจากลาเลยงนาแลวยงมหนาทอะไรอก ก. สงเคราะหดวยแสงใหแกพช ข. ลาเลยงอาหารใหแกพช ค. ชวยเสรมความแขงแรงใหแกพช ง. สรางสารบางอยางใหแกพช 6. ในการตอนกง จะตองควนและลอกเปลอกไม แลวตองขดเซลลใดออก ก. พาเรงไคมา ข. ไซเลม ค. โฟลเอม ง. แคมเบยม 7. สารในขอใดตอไปน พบเปนองคประกอบของเทรคด (tracheid) ก. เพคตน ข. ควทน ค. ลกนน ง. ซเบอรน 8. ขอใดไมเกยวของกบการปรบตวตอสภาพแวดลอม ทแหงแลงแบบทะเลทราย คอ ก. มชน คอรก (cork) ข. ลาตนอวบนา ค. มใบลดรปเปนหนาม ง. มปากใบจมลก 9. อาหารทพชสรางสวนมากมกจะนาไปสะสมไวทเซลลใด ก. พาเรงไคมา ข. สเกลอรด ค. ซฟทวบ ง. คอมพาเนยนเซลล 10. เนอเยอใดในลาตนทถกสรางขนมามากทสดในการเจรญขนทสองหรอขนทตยภม ก. ไซเลมปฐมภม ข. ไซเลมทตยภม ค. โฟลเอมปฐมภม ง. โฟลเอมทตยภม
158
11. พชพวกใดมการเจรญเตบขนทตยภม
ก. พทธรกษา ข. ขาวโพด
ค. ทานตะวน ง. ออย
12. เซลลใดทมการเจรญเตบโตเตมทแลวจะตาย
ก. เทรคด เวสเซล และซฟทวบเมมเบอร ข. เทรคด เวสเซล และไฟเบอร
ค. เทรคด เวสเซล และเซลลคอมพาเนยน ง. เทรคด เวสเซล ไฟเบอรและเซลลคอม
พาเนยน
13. เซลลชนดใดทาหนาททงใหความแขงแรงและลาเลยงนาใหแกพช
ก. เทรคด เวสเซล ข. ซฟทวบเมมเบอรและเทรคด
ค. เวสเซล และไฟเบอร ง. ซฟทวบเมมเบอรและไฟเบอร
14. แผนไมทนามาทาโตะประกอบดวยเซลลชนดใดบาง
ก. เทรคด เวสเซล ไฟเบอร พาเรงไคมา
ข. เวสเซล ไฟเบอร พาเรงไคมา ซฟทวบ
ค. ซฟทวบ คอมพาเนยนเซลล พาเรงไคมา เวสเซล
ง. ซฟทวบ ไฟเบอร พาเรงไคมา คอมพาเนยนเซลล
15. จะพบซฟทวบเมมเบอร ในสวนใดของตนไม
ก. วงป ข. กระพ
ค. เปลอกไม ง. แกนไม
16. หากลาตนของพชมไซเลมใหญแถบกวางและสจางแสดงวา
ก. วาสควลารแคมเบยมมผนงหนา ข. วาสควลารแคมเบยมขนาดใหญ
ค. วาสควลารแคมเบยมเจรญในฤดนานอย ง. วาสควลารแคมเบยมเจรญในฤดนามาก
17. ถาควนตนพชใบเลยงเดยวและทงไวนานๆ ผลจะเปนอยางไร
ก. พชจะตายเพราะรากขาดอาหาร ข. พชจะตายเพราะนาไมถกลาเลยง
ค. พชจะยงคงมชวตอยเพราะทอลาเลยงกระอยทว ง. พชมโอกาสรอดและตายเทากน
18. ทออาหารของพชมเซลลทไมมหนาทเกยวของกบการลาเลยงนาและอาหาร
ก. เซลลเทรคด ข. เซลลไฟเบอร
ค. เซลลคอมพาเนยน ง. เซลลซฟทวบเมมเบอร
159
19. พชชนดหนงมควทเคลเคลอบเซลลเอพเดอรมสหนามาก แสดงวาพชนนเจรญไดดในสภาพใด
ก. ทะเลทราย ข. ปาดบชน
ค. ทะเล ง. แมนาลาคลอง
20. ถาควนตนเขมจนหมดชนโฟลเอม และควนตนไผใหลกกวางเทากน ทงไวนานๆ จะเปนอยางไร
ก. ตายทงสองตน ข. ตนเขมไมตาย ตนไผตาย
ค. ตนเขมตาย ตนไผไมตาย ง. ไมตายทงสองตน
21. พชจาพวกสนลาเลยงนาโดยเซลลชนดใด
ก. เวสเซล และเวสเซล ข. เทรคด และซฟทวบ
ค. เซลลคอมพาเนยน ง. เทรคด
22. เพราะเหตใดจงไมสามารถขยายพนธพชใบเลยงเดยว โดยวธการตอน
ก. ลาตนไมมจดกาเนดของรากอย
ข. ลาตนมการแตกกงกานนอยมาก
ค. ลาตนมทอลาเลยงกระจายอยทวไป
ง. ลาตนออนแอเกนไป จงไมเหมาะสม
23. การคายนาของพชมผลตอกระบวนการใด
ก. การหายใจ ข. การลาเลยงนา
ค. การลาเลยงนาตาล ง. การสงเคราะหดวยแสง
24. พชทมปากใบอยเฉพาะทางดานบนของใบเทานนมกจะเปนพชแบบใด
ก. ใบพชจมอยใตนา ข. พชทอยในทะเลทราย
ค. พชทขนในทความชนสง ง. พชทมใบลอยอยทผวนา
25. เมอตดใบหกวางตามขวาง หากสองดดวยกลองจลทรรศน จะสงเกตอยางไรวาดานใดคอ
ดานบน
ก. เซลลคม ข. เอพเดอรมส
ค. สปนจมโซฟลล ง. แพลเซดมโซฟลล
26. ใบไมจะเหยวในตอนกลางวน เนองจาก
ก. พชคายนาเรวกวาการดดนา ข. ดนในนามนอย
ค. พชดดนาไดนอย ง. พชคายนามาก
160
27. เพราะเหตใดเวลายายตนไมไปปลกจงตองตดใบบางสวนออก
ก. สะดวกในการเคลอนยาย ข. ลดการสงเคราะหแสง
ค. ลดการคายนาของพช ง. ลดนาหนกพชสวนทเหนอดน
28. ขอใดเปนปจจยททาใหปากใบเปดกวาง
ก. มลมแรงและอากาศรอนจด ข. เซลลคมมแรงดนออสโมซสสงกวาเซลลขางเคยง
ค. แรงดนภายในรากสงมาก ง. นาแพรออกจากเซลลคมไปสเซลลขางเคยง
29. หนาทของเซลลใด มความสมพนธกนนอยทสด
ก. ไซเลมกบการลาเลยง ข. โฟลเอมกบการคายนา
ค. เซลลคมกบการสรางอาหาร ง. ขนรากกบการออสโมซล
30. ลกษณะของคอรเทกซ ในรากและลาตนมลกษณะอยางไร
ก. คอรเทกซ ของลาตนมขนาดแคบกวา คอรเทกซ ของราก
ข. คอรเทกซ ของลาตนมขนาดกวางกวา คอรเทกซ ของราก
ค. คอรเทกซ ของลาตนและราก มขนาดกวางพอๆกน
ง. คอรเทกซ ของลาตนม แตในรากไมม
31. เหตใดตนมะพราว แมจะมอายหลายปแตไมมวงปเกดขน เพราะเหตใด
ก. ไมมแคมเบยม
ข. มปรมาณเนอเยอไซเลมนอยเกนไป
ค. มปรมาณเนอเยอพาเรงไคมานอยเกนไป
ง. กลมทอนา ทออาหารอยอยางไมเปนระเบยบ
32. โฟลเอม มทศทางการลาเลยงอยางไร
ก. มทศทางลงอยางเดยว ข. มทศทางขนอยางเดยว
ค. มทศทางขนและลงในเวลาเดยวกน ง. มทศทางไมแนนอน
33. เมอตดตนไมยนตนตามขวางทมอาย 1 ป พบเนอเยอ เรยงลาดบจากชนในสดออกมาดาน
นอก คอ
ก. ไซเลม แคมเบยม โฟลเอม ข. ไซเลม โฟลเอม แคมเบยม
ค. โฟลเอม แคมเบยม ไซเลม ง. แคมเบยม โฟลเอม ไซเลม
34. รากเกาะ พบไดในพชชนดใด
ก. ตอยตง มนแกว ข. เตย ไทรยอย
ค. มะพราว ตาล ง. พลดาง กลวยไม
161
35. รากคาจน พบไดในพชชนดใด
ก. กลวยไม พรกไทย ข. กระชาย ตาล
ค. มะพราว ตาล ง. โกงกาง ขาวโพด
36. ใบประดบทชวยในการลอแมลง พบในพชชนดใด
ก. หนาวว ข. กหลาบ
ค. ชบา ง. ดาวเรอง
37. ขอใดเปนรากฝอยทงหมด
ก. มนแกว มนสาปะหลง ข. มะมวง มะพราว
ค. กระชาย มะคาโมง ง. สก มะปราง
38. รากสะสมอาหาร ทเปลยนแปลงมาจากรากแกว คอ
ก. หวผกกาด ข. รกเร
ค. กระชาย ง. มนสาปะหลง
39. มนฝรงจดเปนลาตนใตดนชนดใด คอ
ก. บลบ ข. ทเบอร
ค. คอรม ง. ไรโซม
40. พชชนดใดมมอเกาะ (stem tendril)
ก. พล ข. มะกรด
ค. เฟองฟา ง. ฟกทอง
41. ใบประกอบ คอใบของพชชนดใด
ก. มะขาม ข. มะละกอ
ค. ตาลง ง. ตาล
42. ใบสะสมอาหาร คอใบของพชชนดใด
ก. มะระ ข. บานบร
ค. วานหางจระเข ง. กาบหอยแครง
43. ใบททาหนาทจบแมลง คอใบของพชชนดใด
ก. หวายลง ข. โคมญป น
ค. ศรนารายณ ง. กาบหอยแครง
162
44. สวนใดของตนควาตายหงายเปน ทใชในการขยายพนธ
ก. ราก ข. ใบ
ค. กง ง. ลาตน
45. หอมและกระเทยม คอใบชนดใด
ก. ใบแท ข. ใบเลยง
ค. ใบเกลด ง. ใบดอก
46. มอเกาะของมะระขนก เปลยนแปลงมาจากสวนใด
ก. ลาตน ข. ใบ
ค. ดอก ง. ผล
47. สตล (stele) คอสวนใดบาง
ก. มดทอลาเลยงและพธ ข. พธและคอรเทกซ
ค. มดทอลาเลยงและคอรเทกซ ง. มดทอลาเลยงและเอนโดเดอรมส
48. หญาหรอไผ บรเวณกลางลาตนจะกลวง คอสวนใด
ก. คอรเทกซ ข. เพรไซเคล
ค. พธ ง. ทอลาเลยง
49. สวนของพชทไมมการคายนาเลย คอสวนใด
ก. ดอก ข. ลาตน
ค. ผล ง. ราก
50. ขนรากเปนเซลลทมลกษณะอยางไร
ก. มแวควโอลใหญ ข. มแวควโอลเลก
ค. ไมมแวควโอล ง. เปนเซลลทตายแลว
163
ตารางท 19 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 0 -1 0 0 ไมสอดคลอง
4. +1 0 +1 2 0.66 สอดคลอง
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
7. +1 0 +1 2 0.66 สอดคลอง
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
11. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
12. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
13. +1 0 -1 0 0 ไมสอดคลอง
14. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
15. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
16. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
17. +1 -1 -1 -1 -0.33 ไมสอดคลอง
18. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
19. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
20. +1 -1 -1 -1 -0.33 ไมสอดคลอง
21. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
22. +1 0 +1 2 0.66 สอดคลอง
23. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
24. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
25. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
164
ตารางท 19 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
(ตอ)
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
26. +1 0 +1 2 0.66 สอดคลอง
27. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
28. +1 0 0 1 0.33 ไมสอดคลอง
29. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
30. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
31. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
32. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
33. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
34. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
35. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
36. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
37. +1 0 -1 0 0 ไมสอดคลอง
38. +1 +1 -1 1 0.33 ไมสอดคลอง
39. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
40. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
41. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
42. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
43. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
44. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
45. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
46. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
47. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
48. +1 +1 0 2 0.66 สอดคลอง
49. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
50. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
165
ตารางท 20 แสดงคาความยากและอานาจจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
ขอท คาความยากงาย (P) คาอานาจจาแนก (r) แปลผล
1 0.73 0.47 ใชได
2 0.80 0.23 ใชได
3 0.65 0.23 ใชได
4 0.70 0.23 ใชได
5 0.65 0.61 ใชได
6 0.63 0.09 ใชไมได
7 0.68 0.28 ใชได
8 0.80 0.23 ใชได
9 0.63 0.28 ใชได
10 0.68 0.38 ใชได
11 0.39 0.00 ใชไมได
12 0.60 0.33 ใชได
13 0.21 -0.04 ใชไมได
14 0.53 0.28 ใชได
15 0.63 0.38 ใชได
16 0.68 0.47 ใชได
17 0.56 0.33 ใชได
18 0.21 -0.04 ใชไมได
19 0.80 0.23 ใชได
20 0.34 -0.09 ใชไมได
21 0.26 -0.14 ใชไมได
22 0.75 0.33 ใชได
23 0.63 0.47 ใชได
24 0.73 0.28 ใชได
25 0.41 -0.04 ใชไมได
26 0.78 0.28 ใชได
166
ตารางท 20 แสดงคาความยากและอานาจจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (ตอ)
ขอท คาความยากงาย (P) คาอานาจจาแนก (r) แปลผล
27 0.80 0.33 ใชได
28 0.29 -0.38 ใชไมได
29 0.29 -0.09 ใชไมได
30 0.68 0.38 ใชได
31 0.75 0.33 ใชได
32 0.41 -0.33 ใชไมได
33 0.24 -0.28 ใชไมได
34 0.78 0.28 ใชได
35 0.75 0.33 ใชได
36 0.78 0.38 ใชได
37 0.26 -0.33 ใชไมได
38 0.34 -0.09 ใชไมได
39 0.36 0.23 ใชได
40 0.60 0.42 ใชได
41 0.68 0.38 ใชได
42 0.73 0.28 ใชได
43 0.80 0.23 ใชได
44 0.82 0.00 ใชไมได
45 0.56 0.33 ใชได
46 0.63 0.38 ใชได
47 0.70 0.28 ใชได
48 0.73 0.28 ใชได
49 0.34 -0.09 ใชไมได
50 0.43 0.09 ใชไมได
167
ตารางท 21 แสดงผลคะแนนการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนจากชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
คนท คะแนนกอนเรยน คะแนนหลงเรยน
1 5 26
2 9 18
3 6 20
4 12 21
5 7 25
6 13 22
7 10 21
8 6 23
9 4 22
10 7 20
11 4 24
12 7 20
13 5 28
14 7 24
15 3 24
16 6 25
17 9 19
18 11 21
19 13 24
20 4 21
21 11 23
𝒙� 7.57 22.43
S.D. 3.11 2.50
ภาคผนวก ฉ
แบบสอบถามความพงพอใจ
- แบบสอบถามความพงพอใจสาหรบครผสอน
- แบบสอบถามความพงพอใจสาหรบนกเรยน
- ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามความพงพอใจ
- ผลการวเคราะหความพงพอใจของครผสอน
- ผลการวเคราะหความพงพอใจของนกเรยน
169
แบบสอบถามความพงพอใจตอสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบครผสอน วชา ชววทยา
***************************************************************************
คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบความพงพอใจใหตรงกบความคดเหนของทาน
ตามเกณฑดงน
ระดบการประเมน 5 หมายถง พงพอใจอยในระดบมากทสด
4 หมายถง พงพอใจอยในระดบมาก
3 หมายถง พงพอใจอยในระดบปานกลาง
2 หมายถง พงพอใจอยในระดบนอย
1 หมายถง พงพอใจอยในระดบนอยทสด
ขอ
รายการประเมน
ระดบความพงพอใจ
5 4 3 2 1
ดานเนอหา
1. เนอหาในแตละเรองออกแบบไดอยางเหมาะสม
2. เนอหาในแตละเรองมความถกตองและความชดเจนของ
เนอหา
3. เนอหาในแตละเรองมลาดบขนในการนาเสนอเนอหาได
อยางเหมาะสม
ดานสอชดการสอน
4. ใบความร ใบงาน และบทปฏบตการในแตละเรองมความ
เหมาะสมสอดคลองกบเนอหา ในระดบชนของผเรยน
5. สอมลตมเดยในแตละเรองออกแบบไดอยางนาสนใจ
ชวยใหผเรยนสนใจเรยนมากยงขน
6. สอการเรยนการสอนในแตละเรองมความหลากหลาย
นาสนใจ เหมาะสมกบระดบของผเรยน
7. สอการเรยนการสอนชวยกระตนและสรางความสนใจ
ใหกบผเรยน
170
ขอ
รายการประเมน
ระดบความพงพอใจ
5 4 3 2 1
ดานกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
8. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยใหผเรยนสนใจเรยน
9. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยใหผเรยนเขาใจเนอหา
มากยงขน
10. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยสงเสรมใหผเรยน
เกดการเรยนร เหมาะสมกบระดบของผเรยน
ดานชดการสอน
11. ชดการสอนสาหรบครมรปแบบทสวยงามและนาใช
12. ชดการสอนสาหรบครมความสะดวกตอการใชงาน
13. ชดการสอนสาหรบคร มลาดบขนตอนการใชงานทชดเจน
เขาใจงาย
14. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT มความเหมาะสมกบระดบของผเรยน
15. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ
4MAT ชวยใหผเรยนมผลการเรยนทดขน
ขอเสนอแนะ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.
171
แบบสอบถามความพงพอใจตอสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
เรอง โครงสรางและหนาทของพช สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนพฒนาทาจน
***************************************************************************
คาชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในชองระดบความพงพอใจใหตรงกบความคดเหนของ
นกเรยน
ระดบการประเมน 5 หมายถง พงพอใจอยในระดบมากทสด
4 หมายถง พงพอใจอยในระดบมาก
3 หมายถง พงพอใจอยในระดบปานกลาง
2 หมายถง พงพอใจอยในระดบนอย
1 หมายถง พงพอใจอยในระดบนอยทสด
ขอ
รายการประเมน
ระดบความพงพอใจ
5 4 3 2 1
1. เนอหาตรงตามจดประสงคการเรยนร
2 การจดเรยงลาดบเนอหาและขนตอนการสอน
ทาใหเขาใจเนอหามากขน
3. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม
4. ใบความรและใบงานมความเหมาะสมกบการจดการเรยนร
5. สอการสอนมความเหมาะสม ชดเจนและนาสนใจ
6. บทปฏบตการสามารถพฒนาทกษะกระบวนการคดของ
นกเรยนได
7. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนสนใจเรยนมากยงขน
8. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนจดจามากขน
9. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาทของพช
แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนเชอมโยงความร หรอ
ประสบการณเดมของนกเรยนได
10. ความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร
172
ขอเสนอแนะ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
173
ตารางท 22 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบแบบสอบถามความพงพอใจของคร
ทมตอสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
ดานเนอหา
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
ดานสอชดการสอน
4. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
7. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
11. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
12. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
ดานชดการสอน
13. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
14. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
15. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
174
ตารางท 23 ผลการประเมนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยน
ทมตอสอชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
ขอท
ผเชยวชาญ
รวม
IOC
ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3
1. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
2. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
3. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
4. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
5. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
6. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
7. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
8. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
9. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
10. +1 +1 +1 3 1.00 สอดคลอง
175
ตารางท 24 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของครผสอน วชา ชววทยา ทมตอชดการสอน
สาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ขอ รายการประเมน ผเชยวชาญประเมน
คนท
1
คนท
2
คนท
3
คนท
4
คนท
5
คนท
6
ดานเนอหา
1. เนอหาในแตละเรองออกแบบไดอยาง
เหมาะสม 4 4 4 4 5 4
2. เนอหาในแตละเรองมความถกตองและความ
ชดเจนของเนอหา 4 4 4 5 5 5
3. เนอหาในแตละเรองมลาดบขนในการ
นาเสนอเนอหาไดอยางเหมาะสม 4 4 5 4 5 5
ดานสอชดการสอน
4. ใบความร ใบงาน และบทปฏบตการในแต
ละเรองมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหา ในระดบชนของผเรยน 4 4 4 4 5 5
5. สอมลตมเดยในแตละเรองออกแบบไดอยาง
นาสนใจ ชวยใหผเรยนสนใจเรยนมากยงขน 4 4 3 4 5 4
6. สอการเรยนการสอนในแตละเรองมความ
หลากหลาย นาสนใจ เหมาะสมกบระดบ
ของผเรยน 3 3 3 4 5 5
7. สอการเรยนการสอนชวยกระตนและสราง
ความสนใจใหกบผเรยน 3 5 4 4 5 5
ดานกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
8. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยให
ผเรยนสนใจเรยน 4 4 4 4 5 4
9. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยให
ผเรยนเขาใจเนอหามากยงขน 4 4 4 4 5 4
176
ตารางท 24 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของครผสอน วชา ชววทยา ทมตอชดการสอน
สาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
(ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน
คนท
1
คนท
2
คนท
3
คนท
4
คนท
5
คนท
6
10. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยสงเสรม
ใหผเรยนเกดการเรยนร เหมาะสมกบระดบ
ของผเรยน 4 4 4 4 5 4
ดานชดการสอน
11. ชดการสอนสาหรบครมรปแบบทสวยงาม
และนาใช 4 4 4 4 5 4
12. ชดการสอนสาหรบครมความสะดวกตอการ
ใชงาน 4 3 4 4 5 5
13. ชดการสอนสาหรบคร มลาดบขนตอนการ
ใชงานทชดเจน เขาใจงาย 4 4 4 5 5 5
14. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT มความเหมาะสมกบ
ระดบของผเรยน 3 4 4 4 5 5
15. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT ชวยใหผเรยนมผลการ
เรยนทดขน 3 4 4 3 5 5
177
ตารางท 24 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของครผสอน วชา ชววทยา ทมตอชดการสอน
สาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
(ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท 7 คนท 8 คนท 9
ดานเนอหา
1. เนอหาในแตละเรองออกแบบไดอยาง
เหมาะสม 4 4 5 4.22
0.44
2. เนอหาในแตละเรองมความถกตองและความ
ชดเจนของเนอหา 4 4 5 4.44
0.53
3. เนอหาในแตละเรองมลาดบขนในการ
นาเสนอเนอหาไดอยางเหมาะสม 5 4 5 4.56
0.53
ดานสอชดการสอน
4. ใบความร ใบงาน และบทปฏบตการในแต
ละเรองมความเหมาะสมสอดคลองกบ
เนอหา ในระดบชนของผเรยน 4 5 5 4.44
0.53
5. สอมลตมเดยในแตละเรองออกแบบไดอยาง
นาสนใจ ชวยใหผเรยนสนใจเรยนมากยงขน 5 4 5 4.22
0.67
6. สอการเรยนการสอนในแตละเรองมความ
หลากหลาย นาสนใจ เหมาะสมกบระดบ
ของผเรยน 4 4 4 3.89
0.78
7. สอการเรยนการสอนชวยกระตนและสราง
ความสนใจใหกบผเรยน 5 4 5 4.44
0.73
ดานกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
8. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยให
ผเรยนสนใจเรยน 5 5 4 4.33
0.50
9. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยให
ผเรยนเขาใจเนอหามากยงขน 4 5 4 4.22
0.44
178
ตารางท 24 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของครผสอน วชา ชววทยา ทมตอชดการสอน
สาหรบคร โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
(ตอ)
ขอ รายการประเมน
ผเชยวชาญประเมน 𝒙� S.D. คนท 7 คนท 8 คนท 9
10. กจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT ชวยสงเสรม
ใหผเรยนเกดการเรยนร เหมาะสมกบระดบ
ของผเรยน 4 5 4 4.22
0.44
ดานชดการสอน
11. ชดการสอนสาหรบครมรปแบบทสวยงาม
และนาใช 5 5 5 4.44
0.53
12. ชดการสอนสาหรบครมความสะดวกตอการ
ใชงาน 5 4 5 4.33
0.71
13. ชดการสอนสาหรบคร มลาดบขนตอนการ
ใชงานทชดเจน เขาใจงาย 5 4 5 4.56
0.53
14. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT มความเหมาะสมกบ
ระดบของผเรยน 5 5 4 4.33
0.71
15. ชดการสอนสาหรบคร โดยใชกจกรรมการ
เรยนรแบบ 4MAT ชวยใหผเรยนมผลการ
เรยนทดขน 5 5 4 4.22
0.83
รวมเฉลย 4.33 0.59
179
ตารางท 25 แสดงผลการวเคราะหความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดการสอนสาหรบคร
โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT เรอง โครงสรางและหนาทของพช
ขอ รายการประเมน 𝒙� S.D. แปลผล ลาดบท
1. เนอหาตรงตามจดประสงคการเรยนร 4.38 0.59 มาก 6
2 การจดเรยงลาดบเนอหาและขนตอนการสอน
ทาใหเขาใจเนอหามากขน
4.57 0.51 มากทสด 2
3. ภาพมความเหมาะสม คมชด สวยงาม 4.76 0.44 มากทสด 1
4. ใบความรและใบงานมความเหมาะสมกบการจด
การเรยนร
4.48 0.51 มาก 4
5. สอการสอนมความเหมาะสม ชดเจนและนาสนใจ 4.48 0.60 มาก 4
6. บทปฏบตการสามารถพฒนาทกษะกระบวนการ
คดของนกเรยนได
4.57 0.60 มากทสด 2
7. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนสนใจเรยน
มากยงขน
4.43 0.60 มาก 5
8. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนจดจามากขน
4.14 0.36 มาก 8
9. การเรยนดวยชดการสอนโครงสรางและหนาท
ของพช แบบ4MAT ชวยใหนกเรยนเชอมโยงความร
หรอประสบการณเดมของนกเรยนได
4.33 0.48 มาก 7
10. ความพงพอใจตอการเรยนดวยชดการสอนสาหรบคร 4.52 0.51 มากทสด 3
รวมเฉลย 4.47 0.52 มาก
ภาคผนวก ช
ตวอยางชดการสอนสาหรบครโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 4MAT
และประมวลภาพกจกรรมการเรยนการสอน
181
หนาปก
182
คานา
183
สารบญ
184
สารบญ (ตอ)
185
สวนประกอบของชดการสอน
186
คาชแจงการใชชดการสอน
187
คาแนะนาการใชชดการสอนสาหรบคร
188
คาแนะนาการใชชดการสอนสาหรบนกเรยน
189
แบบทดสอบกอนเรยน
190
กระดาษคาตอบ
191
หนาปก ชดการสอนสาหรบคร ชดท 1
192
บทปฏบตการท 1 โครงสรางภายในของราก
จดประสงคการเรยนร
1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะโครงสรางภายในของรากในแนวตดตามขวางของราก
จากดานนอกเขาสดานในได
2. นกเรยนสามารถเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในของรากพชใบเลยงเดยว และ
รากพชใบเลยงคได
3. นกเรยนสามารถปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราวเพอศกษาเนอเยอพช
ภายในโครง สรางของรากได
สาระสาคญ
โครงสรางภายในของราก แบงออกเปน 3 สวน คอ เนอเยอชนผว (epidermis) เปนเนอเยอ
ทมการเรยงตวของเซลลเพยงชนเดยว เปลยนแปลงมาจากเนอเยอโปรโตเดรม สวนเนอเยอชน
คอรเทกซ (cortex) เนอเยอสวนนประกอบดวยเซลลพาเรงไคมาเปนสวนใหญ ชนในสดของคอร
เทกซ คอ เอนโดเดอรมส ซงเซลลเปนเซลลพาเรงไคมามการเรยงตวเปนแถวเดยวเหมอนเอพเดอร
มส และสวนเนอเยอชนสตล (stele) เปนชนทประกอบดวย เนอเยอทอลาเลยงหรอมดทอลาเลยง
ไดแก เนอเยอไซเลม เนอเยอโฟลเอม ซงเนอเยอนมการเรยงตวแตกตางกนระหวางรากของพชใบ
เลยงเดยวพชใบเลยงค ชนสตล ยงมเนอเยอเพรไซเคลซงพบในรากเทานน และเนอเยอในพธ ซง
เปนสวนใจกลางของรากเจรญมาจากโพรแคมเบยม
วสดและอปกรณ
1. กลองจลทรรศน
2. สยอม Safranin
3. จานเพาะเชอ
4. สไลด และกระจกปดสไลด
5. หลอดหยด
6. พกน
7. ใบมดโกน
8. กระดาษทชช
9. กระบะเพาะ
193
10. ดน
11. เมลดถวเขยว เมลดขาวโพด
วธการทดลอง
1. นาเมลดถวเขยวและเมลดขาวโพดมาเพาะ โดยแชน าประมาณ 6-12 ชวโมง จากนนนาเมลด
แตละชนดมาเพาะลงดนในกระบะเพาะชนดละ 1 กลอง กลบดนบางๆแลวพรมน า ใชเวลาเพาะ
ประมาณ 1 สปดาห (ครใหนกเรยนเตรยมการเพาะเมลดมากอนทาการทดลอง 1 สปดาห)
2. นาตนถวเขยวและขาวโพดขนมาจากกระบะเพาะ โดยระวงไมใหปลายรากขาด
3. นาตนพชไปลางน าใหดนหลดจากรากแลวแชน าไว จากนนเลอกรากพชทสมบรณมาอยาง
ละ 2-3 ราก ลางใหสะอาดแลวนาไปแชน า
4. ใชใบมดโกนตดแบงรากใหเปนทอนสนๆ ประมาณ 3 เซนตเมตร จากนนนาชนสวนของ
รากมาตดตามขวางใหไดชนบาง โดยจบทอนรากดวยนวหวแมมอและนวช ใหหนาตดทตองการ
ตดอยในแนวระนาบและสงกวานวมอเลกนอย จบใบมดโกนจมน าใหเปยกดวยนวหวแมมอ และ
นวชของมออกขาง ใหคมมดอยในแนวระนาบกบหนาตดของราก ดงใบมดเขาหาตวใหไดชนบาง
ทสด หามดงใบมดหลายๆครงแบบการเลอยไมเพราะจะทาใหเนอเยอพชเกดความเสยหาย จากนน
นาชนสวนของรากไปแชน าในจานเพาะเชอ
5. ใชพกนเลอกชนสวนทบางทสดและสมบรณ 1 - 2 ชน วางบนแผนสไลด แลวหยด
สารละลายสซาฟรานน 1-2 หยด
6. ปดดวยกระจกปดสไลดแลวนาไปสองดดวยกลองจลทรรศน เลอกศกษาชนเนอเยอทบาง
และสมบรณ ทสด โดยเรมทเลนสใกลวตถกาลงขยายตา(4X) และกาลงขยายสงขน (10X ,40X)
ตามลาดบ
7. บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพลกษณะโครงสรางภายในรากทตดตามขวางของพช
ใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว ทศกษาภายใตกลองจลทรรศน ลงในใบงานท 1 กจกรรมท 1 โครง
สรางภายในของราก โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลวสรปผลการทดลอง
194
ใบงานท 1
กจกรรมท 1 โครงสรางภายในของราก
รายชอผทาการทดลอง กลมท..............................
1. ............................................................................ 2. ……………..………….....…………….………... 3. ............................................................................ 4. …........………..…………….…………………... 5. ............................................................................ 6. ……………..……………………………………... บนทกผลการทดลอง
โครงสรางและเนอเยอของรากพชใบเลยงเดยวและใบเลยงค เนอ
เนอเยอของรากพชใบเลยงเดยว เนอเยอของรากพชใบเลยงค กาลงขยาย................ กาลงขยาย................
เนอ
เนอเยอของรากพชใบเลยงเดยว เนอเยอของรากพชใบเลยงค กาลงขยาย................ กาลงขยาย................ สรปผลการทดลอง ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ..............................................................................................................................................................
195
ใบงานท 2
โครงสรางและหนาทของราก
กลมททาการทดลอง กลมท.......................
คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน 1. ราก กาเนดหรอเจรญมาจากสวนใดของพช ............................................................................................................................................................. 2. รากแกว พบในพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค และมความสาคญอยางไร ............................................................................................................................................................. 3. หมวกราก มลกษณะและความสาคญอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4. ขนรากเกดจากการเปลยนแปลงเซลลของเซลลใด มหนาทอยางไร ............................................................................................................................................................. 5. เนอเยอรากชนในสดของชนคอรเทกซ (cortex) เปนเซลลแถวเดยวเหมอนกบเอพเดอรมส เรยกวา ............................................................................................................................................................. 6. ไซเลม (xylem) มเซลลททาหนาทลาเลยงนาอะไรบาง ............................................................................................................................................................. 7. แถบแคสพาเรยนสตรป มลกษณะอยางไรพบอยในชนใด ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 8. พธ (pith) เจรญมาจากสวนใด ในพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 9. รากหายใจ เปนรากทมลกษณะอยางไร พบในพชชนดใดบาง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 10. มดทอลาเลยง (vascular bundle) ของรากพชใบเลยงเดยวกบรากพชใบเลยงคแตกตางกน อยางไร ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
196
หนาปก ชดการสอนสาหรบคร ชดท 2
197
บทปฏบตการท 2 โครงสรางภายในของลาตน
จดประสงคการเรยนร
1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะโครงสรางภายในของลาตนในแนวตดตามขวางของลา
ตนจากดานนอกเขาสดานในได
2. นกเรยนสามารถเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในของลาตนพชใบเลยงเดยว และ
ลาตนพชใบเลยงคได
3. นกเรยนสามารถปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราว เพอศกษาเนอเยอพช
ภายในโครงสรางของลาตนได
สาระสาคญ
โครงสรางภายในของลาตน แบงออกเปน 3 สวน คอ เนอเยอชนผว (epidermis) เปน
เนอเยอทมการเรยงตวของเซลลเพยงชนเดยว อาจเปลยนแปลงไปเปนขนหนามหรอเซลลคม
(guard cell) สวนเนอเยอชนคอรเทกซ (cortex) เนอเยอสวนนประกอบดวยเซลลพาเรงไคมาเปน
สวนใหญ เซลลพวกนมกมสเขยวเรยก คลอเรงไคมา(chlorenchyma) สามารถสงเคราะหแสงได
ชนเอนโดเดอรมสทอยดานในสดของชนคอรเทกซ ในลาตนสวนใหญจะเหนไมชดเจนหรอไม
เหนเลยแตกตางจากราก สวนเนอเยอชนสตล (stele) เปนชนทประกอบดวย เนอเยอทอลาเลยง
หรอมดทอลาเลยง (vascular bundle) ไดแก ไซเลมกบโฟลเอม ลาตนพชใบเลยงเดยวมดทอ
ลาเลยงจะกระจายไปทวลาตน โดยมเซลลพาเรงไคมาเปนพน และไมมแคมเบยม (cambium)
จงไมมโฟลเอมทตยภม และไซเลมทตยภม หรอไมมการเจรญเตบโตทตยภม สวนพชใบเลยงค
มดทอลาเลยงจะเรยงเปนวงในแนวรศมเดยวกนรอบลาตน โดยมไซเลมอยดานในโฟลเอมอยดาน
นอก และมแคมเบยม (cambium) แทรกอยตรงกลาง
วสดและอปกรณ
1. กลองจลทรรศน
2. สยอม Safranin
3. จานเพาะเชอ
4. สไลด และกระจกปดสไลด
5. หลอดหยด
6. พกน
198
7. ใบมดโกน
8. กระดาษทชช
9. ลาตนถวเขยว ลาตนขาวโพด
วธการทดลอง
1. คดเลอกตนถวเขยวและตนขาวโพดทสมบรณจากทเพาะไวลวงหนา โดยมอายประมาณ 1-2
สปดาห ลาตนพชใบเลยงคมการเจรญเตบโตทตยภม โดยศกษาบรเวณลาตน 2 บรเวณ คอ บรเวณ
ใกลยอดจะมการเตบโตปฐมภม และบรเวณใกลโคนลาตน มการเตบโตทตยภม สวนลาตนพชใบ
เลยงเดยวไมมการเจรญเตบ โตทตยภม ใหนาตนมาลอกใบออกไป จะเหนสวนขอและปลอง
โดยใหตดบรเวณกลางปลอง
2. ใชใบมดโกนตดเฉพาะสวนลาตนมาแชน าไวในจานเพาะเชอ โดยตดลาตนพชใหเปน
ทอนสนๆประมาณ 3 เซนตเมตร จากนนนาชนสวนของลาตนมาตดตามขวางใหไดชนบาง โดย
จบทอนลาตนดวยนวหวแมมอและนวช ใหหนาตดทตองการตดอยในแนวระนาบและสงกวานว
มอเลกนอย จบใบมดโกนจมน าใหเปยกดวยนวหวแมมอ และนวชของมออกขาง ใหคมมดอยใน
แนวระนาบกบหนาตดของลาตน ดงใบมดเขาหาตวใหไดชนบางทสด หามดงใบมดหลายๆครง
แบบการเลอยไมเพราะจะทาใหเนอเยอพชเกดความเสยหาย จากนนนาชนสวนของลาตนไปแชน า
ในจานเพาะเชอ
5. ใชพกนเลอกชนสวนทบางทสดและสมบรณ 1-2 ชน วางบนแผนสไลด แลวหยดสารละลาย
สซาฟรานน 1-2 หยด
6. ปดดวยกระจกปดสไลดแลวนาไปสองดดวยกลองจลทรรศน เลอกศกษาชนเนอเยอทบาง
และสมบรณทสด โดยเรมทเลนสใกลวตถกาลงขยายตา(4X) และกาลงขยายสงขน (10X ,40X)
ตามลาดบ
7. บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะโครงสรางภายในลาตน ทตดตามขวาง
ของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว ทศกษาภายใตกลองจลทรรศน ลงในใบงานท 1 กจกรรมท
1 โครง สรางภายในของลาตน โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลวสรปผลการ
ทดลอง
199
ใบงานท 1
กจกรรมท 1 โครงสรางภายในของลาตน
รายชอผทาการทดลอง กลมท..............................
1. ............................................................................ 2. ……………..………………………………... 3. ............................................................................ 4. ……………..………………………………... 5. ............................................................................ 6. ……………..………………………………...
บนทกผลการทดลอง
โครงสรางและเนอเยอของลาตนพชใบเลยงเดยวและใบเลยงค
เนอ
เนอเยอของลาตนพชใบเลยงเดยว เนอเยอของลาตนพชใบเลยงค
กาลงขยาย................ กาลงขยาย................
เนอ
เนอเยอของลาตนพชใบเลยงเดยว เนอเยอของลาตนพชใบเลยงค
กาลงขยาย................ กาลงขยาย................
สรปผลการทดลอง
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
200
ใบงานท 2
โครงสรางและหนาทของลาตน
กลมททาการทดลอง กลมท.......................
คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน 1. ลาตน เจรญมาจากสวนใดของพช ............................................................................................................................................................. 2. ลาตนพชใบเลยงเดยวกบลาตนพชใบเลยงค มลกษณะภายนอกแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 3. ชนคอรเทกซ (cortex) ในลาตนพชกบในรากแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. 4. เนอเยอเจรญปลายยอด มลกษณะอยางไร และมการพฒนาไปเปนสวนใดของพช ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 5. คลอเรงไคมา (chlorenchyma) เปนเซลลทมลกษณะแบบใด ทาหนาทอะไร ............................................................................................................................................................. 6. มดทอลาเลยง (vascular bundle) ของลาตนพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 7. พธ (pith) ของลาตนพชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงคแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 8. เนอไม (wood) คอ เนอเยอสวนใดของพช ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 9. แกนไม (heartwood)และ กระพไม (sapwood) มลกษณะแตกตางกนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 10. วงป (annual ring) เกดขนไดอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
201
หนาปก ชดการสอนสาหรบคร ชดท 3
202
บทปฏบตการท 3 โครงสรางภายในของใบ
จดประสงคการเรยนร
1. นกเรยนสามารถอธบายลกษณะโครงสรางภายในของใบในแนวตดตามขวางของใบ
พชจากดานนอกเขาสดานในได
2. นกเรยนสามารถเปรยบเทยบลกษณะโครงสรางภายในใบของพชใบเลยงเดยว และใบ
พชใบเลยงคได
3. นกเรยนสามารถปฏบตการทดลองและเตรยมสไลดชวคราว เพอศกษาเนอเยอพช
ภายในโครง -สรางของใบได
สาระสาคญ
โครงสรางภายในของใบ แบงออกเปน 3 สวน คอ เนอเยอชนผว (epidermis) เปน
เนอเยอทมการเรยงตวของเซลลเพยงชนเดยว มทงดานหลงใบและทองใบ บางเซลลเปลยนแปลง
ไปเปนเซลลคมและพนผวมสารพวกควทนเคลอบอย ถดมาคอ ชนมโซฟลล อยถดจากเอพ
เดอรมส เปนเซลลพาเรงไคมา ซงมคลอ-โรพลาสตจานวนมาก เซลลอยทางดานบนเรยกวา แพ
ลเซดมโซฟลล เปนเซลลรปรางยาวเรยงตวหนาแนนเปนแถวตงฉากมคลอโรพลาสตหนาแนน
สวนเซลลดานลางเรยกวา สปนจมโซฟลล เปนเซลลรปรางไมแนนอนเรยงตวหลายทศทางอยกน
อยางหลวมๆ ในพชใบเลยงคจะแยกชนมโซฟลลชดเจน สวนพชใบเลยงเดยวไมแยกชดเจน
สวนถดมาคอ มดทอลาเลยง (vascular bundle) จะพบอยตรงบรเวณเสนกลางใบ เสนใบ เสนใบ
ยอย โดยไซเลมอยดานบน โฟลเอมอยดานลาง ในพชใบเลยงเดยวมดทอลาเลยงชดเจนทกมด สวน
พชใบเลยงคเหนมดทอลาเลยงชดเจนเฉพาะเสนกลางใบ
วสดและอปกรณ
1. กลองจลทรรศน
2. สยอม Safranin
3. จานเพาะเชอ
4. สไลด และกระจกปดสไลด
5. หลอดหยด
6. พกน
7. ใบมดโกน
203
8. กระดาษทชช
9. ใบถวเขยว ใบขาวโพด
วธการทดลอง
1. คดเลอกใบตนถวเขยวและใบตนขาวโพดทสมบรณจากทเพาะไวลวงหนา โดยมอาย
ประมาณ 1-2 สปดาห
2. ใชใบมดโกนตดแบงใบ โดยใบทบางใหมวนใบตามความยาวใหแนนเปนทอนกลม ให
ตดปลายขางหนงทงไป ประมาณ 1/3 ของความยาวทงหมด ถาเปนใบทหนาและแขง เชน วาน
กาบหอย ตดแบงใบเปนชนเลกๆ พอจบถอไดถนด
3. ใชใบมดโกนตดตามขวางใบทมวนหรอชนของใบ ทตดแบงไวใหไดชนบางทสด จากนน
นาชน สวนของใบไปแชน าในจานเพาะเชอ
5. ใชพกนเลอกชนสวนทบางทสดและสมบรณ 1-2 ชน วางบนแผนสไลด แลวหยดสารละลาย
สซาฟรานน 1-2 หยด
6. ปดดวยกระจกปดสไลดแลวนาไปสองดดวยกลองจลทรรศน เลอกศกษาชนเนอเยอทบาง
และสมบรณทสด โดยเรมทเลนสใกลวตถกาลงขยายตา(4X) และกาลงขยายสงขน (10X ,40X)
ตามลาดบ
7. บนทกผลการทดลอง โดยบนทกภาพแสดงลกษณะโครงสรางภายในใบพช ทตดตามขวาง
ของพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยว ทศกษาภายใตกลองจลทรรศน ลงในใบงานท 1 กจกรรมท
1 โครง สรางภายในของใบ โดยชวยกนสงเกต ตาแหนง การเรยงตวของเซลลแลวสรปผลการ
ทดลอง
204
ใบงานท 1
กจกรรมท 1 โครงสรางภายในของใบ
รายชอผทาการทดลอง กลมท..............................
1. ............................................................................ 2. ……………..………………………………... 3. ............................................................................ 4. ……………..………………………………... 5. ............................................................................ 6. ……………..………………………………...
บนทกผลการทดลอง
โครงสรางและเนอเยอของใบพชใบเลยงเดยวและใบเลยงค
เนอ
เนอเยอของใบพชใบเลยงเดยว เนอเยอของใบพชใบเลยงค
กาลงขยาย................ กาลงขยาย................
เนอ
เนอเยอของใบพชใบเลยงเดยว เนอเยอของใบพชใบเลยงค
กาลงขยาย................ กาลงขยาย................
สรปผลการทดลอง ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ..............................................................................................................................................................
205
ใบงานท 2
เรอง โครงสรางและหนาทของใบ
กลมททาการทดลอง กลมท.......................
คาชแจง ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน 1. ใบ คออวยวะของพชทเจรญมาจากสวนใด .............................................................................................................................................................. 2. โครงสรางของใบโดยทวไปมลกษณะอยางไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 3. พชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค มลกษณะการจดเรยงเสนใบ(vein) อยางไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 4. การจดเรยงของเสนใบ(venation)แบบขนาน มกพบในพชใบเลยงเดยวหรอใบเลยงค ลกษณะ เปนอยางไร .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 5. ใหนกเรยนยกตวอยางพชใบเลยงเดยว อยางนอย 2 ชนด .............................................................................................................................................................. 6. ใหนกเรยนยกตวอยางพชใบเลยงค อยางนอย 2 ชนด .............................................................................................................................................................. 7. ชนเอพเดอรมสของใบ มความสาคญอยางไร .............................................................................................................................................................. 8. ชนมโซฟลลชนใดทมคลอโรพลาสตหนาแนนมากทสด อยดานใดของใบ .............................................................................................................................................................. 9. ปากใบ (Stoma) มหนาทอยางไร .............................................................................................................................................................. 10. ใบเดยวและใบประกอบ แตกตางกนอยางไร .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................
206
การทดสอบกอนเรยน
เตรยมอปกรณการทดลอง
207
208
การปฏบตการทดลอง
209
210
การทดลองสอ
211
การทดสอบหลงเรยน
212
ประวตผวจย
ชอ – สกล
ทอย
ททางาน
ประวตการศกษา
พ.ศ. 2551
พ.ศ. 2554
ประวตการทางาน
พ.ศ. 2551 – 2552
พ.ศ. 2552 – 2557
พ.ศ. 2557 – ปจจบน
นางสาวปารฉตร ภทอง
บานเลขท 115/40 หมท 1 ตาบลคลองใหม อาเภอสามพราน
จงหวดนครปฐม รหสไปรษณย 73110
โรงเรยนบานปลองเหลยม ตาบลทาไม อาเภอกระทมแบน
จงหวดสมทรสาคร
สาเรจการศกษาปรญญาตร คณะวทยาศาสตร สาขาวชาเคม-ชววทยา
มหาวทยาลยสงขลานครนทร
ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
คร โรงเรยนบานปลองเหลยม ตาบลทาไม อาเภอกระทมแบน
จงหวดสมทรสาคร
ผชวยคร โรงเรยนบานปลองเหลยม ตาบลทาไม อาเภอกระทมแบน
จงหวดสมทรสาคร
ครผชวย โรงเรยนบานปลองเหลยม ตาบลทาไม อาเภอกระทมแบน
จงหวดสมทรสาคร