4 stopień wtajemniczenia

Pixele, megabajty, rozdzielczość, format … czyli wszystko co

powinieneś wiedzieć o zdjęciach!

ZdjęcieZdjęcie• Zdjęcie fotograficzneZdjęcie fotograficzne– ogólna – ogólna

nazwa czegoś, co zostało nazwa czegoś, co zostało sfotografowane, czyli sam obraz sfotografowane, czyli sam obraz zapisany dowolną techniką zapisany dowolną techniką fotograficzną. Fizycznie obraz ten fotograficzną. Fizycznie obraz ten może występować w kilku może występować w kilku postaciach – negatyw, slajd odbitka postaciach – negatyw, slajd odbitka fotograficzna a także obraz fotograficzna a także obraz utrwalony bezpośrednio w postaci utrwalony bezpośrednio w postaci cyfrowej. cyfrowej.

• Istnieją dwie zasadnicze techniki Istnieją dwie zasadnicze techniki zapisu fotografii. W przypadku zapisu fotografii. W przypadku techniki srebrowej (czyli fotografii techniki srebrowej (czyli fotografii tradycyjnej) zdjęcie fotograficzne po tradycyjnej) zdjęcie fotograficzne po naświetleniu na filmie przyjmuje naświetleniu na filmie przyjmuje postać obrazu utajonego, po czym w postać obrazu utajonego, po czym w procesie wywoływania zmienia się w procesie wywoływania zmienia się w obraz jawny. W technice cyfrowej obraz jawny. W technice cyfrowej podziału takiego nie ma, a obraz podziału takiego nie ma, a obraz przyjmuje od razu postać cyfrową.przyjmuje od razu postać cyfrową.

Fotografia cyfrowaFotografia cyfrowa• polega na utrwaleniu obrazu w postaci cyfrowej, a nie, jak w fotografii polega na utrwaleniu obrazu w postaci cyfrowej, a nie, jak w fotografii

tradycyjnej, na chemicznym nośniku światłoczułym. Do wykonywania zdjęć, w tradycyjnej, na chemicznym nośniku światłoczułym. Do wykonywania zdjęć, w odróżnieniu od fotografii tradycyjnej służy sprzęt o odmiennej konstrukcji: odróżnieniu od fotografii tradycyjnej służy sprzęt o odmiennej konstrukcji: cyfrowy aparat fotograficzny.cyfrowy aparat fotograficzny.

• Utrwalenie obrazu w aparatach cyfrowych odbywa się poprzez pomiar Utrwalenie obrazu w aparatach cyfrowych odbywa się poprzez pomiar jasności poszczególnych pikseli (punktów) matrycy, na którą pada światło jasności poszczególnych pikseli (punktów) matrycy, na którą pada światło poprzez obiektyw. Różnica pomiędzy fotografią cyfrową, a tradycyjną poprzez obiektyw. Różnica pomiędzy fotografią cyfrową, a tradycyjną sprowadza się zasadniczo tylko do sposobu utrwalania – zatrzymania obrazu, sprowadza się zasadniczo tylko do sposobu utrwalania – zatrzymania obrazu, gdyż cała optyka właściwie nie uległa znacznym modyfikacjom w stosunku do gdyż cała optyka właściwie nie uległa znacznym modyfikacjom w stosunku do fotografii tradycyjnej. Charakterystyczne w tej technice jest to, że każde fotografii tradycyjnej. Charakterystyczne w tej technice jest to, że każde zdjęcie posiada dokładnie określoną rozdzielczość obrazu wyrażoną w zdjęcie posiada dokładnie określoną rozdzielczość obrazu wyrażoną w pikselach (jednostką rozdzielczości aparatu jest megapiksel – Mpx), podczas pikselach (jednostką rozdzielczości aparatu jest megapiksel – Mpx), podczas gdy w fotografii tradycyjnej rozdzielczość jest cechą charakterystyczną błony gdy w fotografii tradycyjnej rozdzielczość jest cechą charakterystyczną błony światłoczułej (wielkości kryształów srebra metalicznego). W obu przypadkach światłoczułej (wielkości kryształów srebra metalicznego). W obu przypadkach rozdzielczość fotografii limitowana jest zdolnością rozdzielczą obiektywu.rozdzielczość fotografii limitowana jest zdolnością rozdzielczą obiektywu.

• W obu technologiach występuje efekt ziarna (szumów), rosnącego wraz ze W obu technologiach występuje efekt ziarna (szumów), rosnącego wraz ze zwiększaniem czułości sensora lub filmu. W przypadku matrycy, wynika to z zwiększaniem czułości sensora lub filmu. W przypadku matrycy, wynika to z większego wzmocnienia sygnału, które to wzmocnienie wpływa także na większego wzmocnienia sygnału, które to wzmocnienie wpływa także na szumy. W przypadku klisz fotograficznych o wysokiej czułości, używa się szumy. W przypadku klisz fotograficznych o wysokiej czułości, używa się większych i co za tym idzie, bardziej widocznych ziaren bromku srebra.większych i co za tym idzie, bardziej widocznych ziaren bromku srebra.

PixelePixele• Aparat cyfrowy mający więcej pikseli może w praktyce robić nieco Aparat cyfrowy mający więcej pikseli może w praktyce robić nieco

gorsze zdjęcia niż starszy model z mniejszą ilością pikseli. gorsze zdjęcia niż starszy model z mniejszą ilością pikseli. Oczywiście nie jest to reguła, jednak było kilka takich modeli. Ilość Oczywiście nie jest to reguła, jednak było kilka takich modeli. Ilość pikseli powinna być dopasowana do wielkości matrycy. Faktem jest, pikseli powinna być dopasowana do wielkości matrycy. Faktem jest, że im więcej pikseli tym rozdzielczość zdjęcia jest większa, że im więcej pikseli tym rozdzielczość zdjęcia jest większa, jakościowo jednak może być ono gorsze. Nadmiar upchanych jakościowo jednak może być ono gorsze. Nadmiar upchanych pikseli na małej matrycy w pewnych sytuacjach może powodować pikseli na małej matrycy w pewnych sytuacjach może powodować szumy, widoczne w postaci zwiększonej ziarnistości zdjęcia. szumy, widoczne w postaci zwiększonej ziarnistości zdjęcia. Większość aparatów kompaktowych wyposażonych jest w matryce Większość aparatów kompaktowych wyposażonych jest w matryce CCD 1/2.5". Liczby pikseli w aparatach wciąż rosną, matryce są te CCD 1/2.5". Liczby pikseli w aparatach wciąż rosną, matryce są te same. Producenci wykorzystują różnego rodzaju techniki i softy same. Producenci wykorzystują różnego rodzaju techniki i softy (oprogramowanie) niwelujące szumy. W niektórych kompaktach (oprogramowanie) niwelujące szumy. W niektórych kompaktach występują matryce CCD 1/1.8", 1/1.6", które są większe od 1/2.5". występują matryce CCD 1/1.8", 1/1.6", które są większe od 1/2.5". Warto w pierwszej kolejności zwracać uwagę na wielkość matrycy. Warto w pierwszej kolejności zwracać uwagę na wielkość matrycy. Bo tak naprawdę po co nam 10Mpix, czy będziemy wywoływać Bo tak naprawdę po co nam 10Mpix, czy będziemy wywoływać zdjęcia formatu A3?zdjęcia formatu A3?

Zamieńmy nadmiar pikseli na Zamieńmy nadmiar pikseli na centymetrycentymetry

• Na co dzień potrzebujemy tych pikseli tylko troszkę, ale zdarza się - raz częściej, raz rzadziej - popełnić jakieś zdjęcie warte zaprezentowania w sposób bardziej efektowny niż tylko w postaci odbitki 10x15 cm czy na ekranie monitora komputerowego. Do rodzinnego albumu powinien trafić wydruk 18x24 cm, ale może lepiej będzie powiesić zdjęcie na ścianie? W takim razie niezbędny będzie format rzędu A4, czyli ok. 20x30 cm. Tylko jak wykonać powiększenia tej wielkości z 2-megapikselowej matrycy? Na zdjęcie do albumu przydałoby się ich 6, a co najmniej 4-5, natomiast w przypadku formatu A4 konieczną liczbą jest 8 milionów pikseli. I po to właśnie warto mieć w aparacie matrycę o bardzo dużej rozdzielczości i przy wszystkich zdjęciach w pełni ją wykorzystywać. Bo nigdy nie wiadomo, która z naszych fotografii okaże się tą super-klatką. Dlatego starajmy się nie ustawiać w menu aparatu rozdzielczości, która nam na co dzień wystarcza - zawsze pracujmy pełnymi 10 megapikselami. Zdjęcia te oczywiście zajmą w pamięci znacznie więcej miejsca, ale w czasach gdy 1-gigabajtową kartę pamięci wysokiej klasy kupić można już za 80-100 zł, nie bardzo ma sens oszczędzać na rozdzielczości zdjęć.

Tak wyglądają proporcje wielkości powiększeń możliwych do uzyskania z matrycy o 10 milionach fotokomórek i z 2-megapikselowej. Różnica, jak widać, jest ogromna, a więc i potencjał zdjęć wykonywanych w pełnej rozdzielczości matrycy znacznie większy. Nie marnujmy tego potencjału dla oszczędności miejsca w pamięci aparatu czy komputera.

Rozmiary matrycRozmiary matryc• Czym jest matryca?Czym jest matryca? Matryca ta to duża liczba, kilka do Matryca ta to duża liczba, kilka do

kilkunastu milionów, elementów kilkunastu milionów, elementów światłoczułych umieszczonych na światłoczułych umieszczonych na prostokątnej płytce o rozmiarach prostokątnej płytce o rozmiarach boku od kilku do kilkudziesięciu boku od kilku do kilkudziesięciu milimetrów. Aparaty fotograficzne milimetrów. Aparaty fotograficzne cyfrowe o przystępnej cenie, do cyfrowe o przystępnej cenie, do około 2000,00 zł mają matryce od 3 około 2000,00 zł mają matryce od 3 do 8 milionów pikseli. Mniejszych do 8 milionów pikseli. Mniejszych obecnie nie produkuje się ale obecnie nie produkuje się ale można je spotkać w starszych można je spotkać w starszych apratach. Zasada działania matrycy apratach. Zasada działania matrycy nie zależy od jej rozmiarów ani od nie zależy od jej rozmiarów ani od liczby pikseli. Jednak aparaty z liczby pikseli. Jednak aparaty z dużą, a tym samym drogą matrycą, dużą, a tym samym drogą matrycą, mają więcej dodatkowych mają więcej dodatkowych elementów, których nie opłaca się elementów, których nie opłaca się producentom montować w prostych producentom montować w prostych aparatach z małą matrycą.aparatach z małą matrycą.

Nazwa OpisDokladne wymiary w mm

Długość Szerokość

9x13 Standardowy format 9x13 89 127

10x15Standardowy format

pocztówkowy 10x15102 152

13x18 Standardowy format 13x18 127 178

15x21 Standardowy format 15x20 152 204

0x25 Format 20x25 203 254

20x30 Format A4 21x30 210 297

30x42 Format A3 30x42 297 420

9x12Przystosowany do aparatów

cyfrowych odpowiednik 9x13

89 120

10x14Przystosowany do aparatów

cyfrowych odpowiednik 10x15

102 136

13x16Przystosowany do aparatów

cyfrowych odpowiednik 13x18

127 160

WymiaryWymiary

Matryca Przekątna Wymiary Boki

1/2.7'' 6,59 mm 5.27 x 3.96 mm 4:3

1/2.5'' 7,2 mm 5.76 x 4.29 mm 4:3

1/1.8'' 8,93 mm 7,18 x 5,32 mm 4:3

1/1.7'' 9,5 mm 7.60 x 5.70 mm 4:3

1/1.6'' 10,5 mm 8,4 x 6,3 mm 4:3

2/3'' 11,0 mm 8.80 x 6.60 mm 4:3

1'' 16,0 mm 12.80 x 9.60 mm 4:3

4/3" 22,5 mm 18,0 x 13,5mm 4:3

APS-C 27,1 mmokoło 22.50 x 15.10 mm

w zależności od aparatu

3:2

DX 27,5 mm 23,7 x 15.6mm 3:2

FF (Full Frame)Pełnoklatkowa

43,3 mm 36 x 24 mm 3:2

Megapixele Rozdzielczość*

4 MPx 6 MPx8 MPx10 MPx12 MPx13 MPx14 MPX18 MPx22 MPx24 MPx

2448 x 1632 3000 x 20003464 x 23123872 x 25924240 x 28244416 x 29444592 x 30565200 x 34645744 x 38326000 x 4000

MegabajtMegabajt• MegabajtMegabajt – jednostka – jednostka

używana w informatyce używana w informatyce oznaczająca ~ milion oznaczająca ~ milion (dokładnie: 1 048 576 ~ 1 000 (dokładnie: 1 048 576 ~ 1 000 000 = 106) bajtów. Jednostka 000 = 106) bajtów. Jednostka wykorzystywana do określania wykorzystywana do określania pojemności pamięci różnych pojemności pamięci różnych urządzeń: komputerów, stacji urządzeń: komputerów, stacji dysków, Pendrive, a także dysków, Pendrive, a także nośników pamięci (dysków, nośników pamięci (dysków, płyt CD).płyt CD).

Przedrostki dziesiętne(SI)

Przedrostki binarne(IEC 60027-2)

Nazwa Symbol Mnożnik Nazwa Symbol Mnożnik

kilobajt kB 103=10001 kibibajt KiB 210=10241

megabajt MB 106=10002 mebibajt MiB 220=10242

gigabajt GB 109=10003 gibibajt GiB 230=10243

terabajt TB 1012=10004 tebibajt TiB 240=10244

petabajt PB 1015=10005 pebibajt PiB 250=10245

eksabajt EB 1018=10006 eksbibajt EiB 260=10246

zettabajt ZB 1021=10007 zebibajt ZiB 270=10247

jottabajt YB 1024=10008 jobibajt YiB 280=10248

Zalety fotografii cyfrowejZalety fotografii cyfrowej

• Natychmiastowy podgląd zdjęcia Natychmiastowy podgląd zdjęcia bez czekania na wywołanie filmu. bez czekania na wywołanie filmu.

• Większe możliwości retuszu. Większe możliwości retuszu. • Małe koszty przechowywania Małe koszty przechowywania

dużej ilości zdjęć dużej ilości zdjęć • Zdjęcia mogą być kopiowane bez Zdjęcia mogą być kopiowane bez

utraty jakości. utraty jakości. • Nie ma potrzeby skanowania Nie ma potrzeby skanowania

zdjęć przed użyciem ich w zdjęć przed użyciem ich w komputerze. komputerze.

• Możliwość wydruku własnych Możliwość wydruku własnych zdjęć na drukarce, czasami nawet zdjęć na drukarce, czasami nawet bezpośrednio z aparatubezpośrednio z aparatu

• Mniejszy rozmiar, niż w fotografii Mniejszy rozmiar, niż w fotografii tradycyjnej tradycyjnej

• Możliwość dołączania do zdjęć Możliwość dołączania do zdjęć dodatkowych danychdodatkowych danych

Zalety fotografii tradycyjnejZalety fotografii tradycyjnej

• Większa rozpiętość tonalna. Większa rozpiętość tonalna. • Zazwyczaj dłuższa żywotność Zazwyczaj dłuższa żywotność

baterii baterii • Klisze filmowe oferują wciąż Klisze filmowe oferują wciąż

nieco większą rozdzielczość. nieco większą rozdzielczość. Klatka 35 mm odpowiada mniej Klatka 35 mm odpowiada mniej więcej 19 megapikselom, średni więcej 19 megapikselom, średni format (56 mm x 56 mm) – 69 format (56 mm x 56 mm) – 69 megapikselom, a duży format (8 megapikselom, a duży format (8 x 10 cali) – 1135 megapikselom. x 10 cali) – 1135 megapikselom.

• W fotografii tradycyjnej nie W fotografii tradycyjnej nie występuje tzw. występuje tzw. cropcrop. W . W aparatach cyfrowych ze względu aparatach cyfrowych ze względu na mniejszą od matrycę na mniejszą od matrycę światłoczułą (z reguły mniejszej światłoczułą (z reguły mniejszej niż klatka filmu 35mm) trudno niż klatka filmu 35mm) trudno jest uzyskać obiektywy jest uzyskać obiektywy szerokokątne. szerokokątne.