4 AI-Azkaar

BAFATA ....... FUIiia Duna 1, s-a 17 Paaydawwaa Zikrii 20 l.Zikrii Ysoo HirriJ1- Ka'an

Godhamu 29 2.Du'aa'ii Yeroo Uffilta Oodbata

Jcclblmu 30 3.Du'aa'ü yeroo Uffilta Haara'a

Godbatan.Jedlmnu 31 4.Du'aa'ii Nama Uffll&a Haana'a Arpkcf

Godbamu 32 5.Du'aa'ii YCfOC! Uftüa Baafàlan

Jedhamu 33 6.Du'aa'ii Yeroo M- Sapraa Sccnan

Oodhamu 33 7.Du'aa'ii Yeroo M- Sapnalli Bihan

Oodbamu 34 8 • .Zikrii Wuduu'a Dur& Jodhamu 34 9 . .zilaii F.rp Wuduu'a Oeessanii Booda

Godhamu 3$ 10.Du'aa'ii Yeroo Manaa Bihan

Oodhamu 36 11 Zikrii Y eroo Mana Seenan Jeclhamu 37 12.Du'aa'ii Yeroo Gan Masgiidaa

Deeman Jodhamu 38

"

'

AI-Azkaar s ..,_ Fuull 13.Du'aa'ü Wayita Mlljiida S...

Oocllamia "'° 14.Du'aa'ü Wayita Mujiidaa 8lbln

Ooclblmu 42 15.Du'aa'iwwan ADanaa 43 16.Du'aa'ii Semsa Salulaa 41 17.Du'aa'li Odoo Rukuu'ura Jinm

Ooclblmu 48 18.Du'aa'li Yeroo Rukuu'arraa Ka'am

Jodbamu 49 19.Du'aa'li Wayita Sujuudu

Dubbiflmu 50 20.Du'aa'ii Sujuudota Lamaàn Oidduai

Oodbanu 52 21.Du'aa'ii ~ïdaawu lrralti

Goclllmu 54 22.T........... 55 23.Salut Aln-Nabii Tuhabhuda Booda

DuN,if_, Booda Odoo Saluta Hia Xumurin Dura Oochman 57

24.Du'aa'i- Tashahhuda lllumu 59 25Zikrii- Salaata Booclan

Godbamln 62 26.Du'aa'ü Salaatal lllikasaa 67 27.Zikrii 0-.fi Oalplaa 72 28.zikrii ltirriiba Dura,.._ 85

6 AI-Azkaar ..... Fuulll 29.Du.'la'ii Haltail Yaœ Hirriibanaa

Ka'lnii Jihli Jijjinlai _._. 88 30.zibii vrn Haltail<T-> RifildNun

Hiniibllma PM,• --lp'I Qara'aaiu 89 31.Aqwfi l>ualpaquu Y aœ Arpn

Wllà.Joehaœ 90 32.Du.'la'ii Salula W-llrii IC-ai

Oollllawa 91 . 33.Du.'la'ii 8alllla W-llrii Booda

ooca.mu " 34.Du'u'il Y- Yudda6 Oaddaa

Ooclhamu 95 3.5.l)u'aa'ii Ycroo Rlktinu .W- 96 36.Du.'aa'ii v- Diimfi Mootii

(OaruJahatu) ArpnOodmmll 99 37.Du.'u'ii Namni Anmltii Jaa

K-ai Alkkiin lttidbapbemo Dhq11i1ÏIU 101

38.D6'u'ii Nmâ ldu U.firru Qabu .Goibi 103

39.Du.'la'ii Nanai Shlcyxaami Salula . t,tll!lllllti yb ocloo QIII'.- Qwra'u fa W...-.Dt 8. . Ill QllblM 105

40.Du.'la'ü Nami Raktiaai Wallii la ~OoAu. 106

41.T..taadiNIIIIBÎyaldralfcjata fullllclwllao.lm 107

AI-Azkaar 7

8aafala Fuula 42.Du'aa'ii Yeroo Dbimmi (R.akkimi) HumnaaotüNunaQunnamoOodhamu 108 43.Du'aa'ii Du'imufOodbllmu 109 44.Du'aa'ii Dwdrblbufa•fOodbamu 110 45.Faayidu l)hi.ic.11wat1• Gufildiu,1 112 46.Du'aa'ü Dbul<lmhpt•an Abdii

Fayyuu Hin Q•bae Oodha 114 47. Waa'ee Nuna Sabaa ·Du'aa lna Jiru

Karu Q•joeldiuu 115 48.Du'aa'ü Namai Rakkinni Isa

QunnamoDha~ 116 49.Du'aa'ii Narnni Nama Du'c lja

Walilti Qabu Oodha 117 50.Nama Du'erratti Y eroo SapcLunu

Du'aa'ii JsaafOocllamu 119 51.ljoollec Ocloo Umrii Oufi.tamaa Hin

Gabin Du'aniifDu'aa'ii Oodhamu 122 52.Du'aa'ii Gadda llliin Dmn 124 53.Du'u'ii Namai Roc:ftà Awwula ~ Kaayu Oodhau Qabu 126

54.Du'aa'ii Sima Awwaalaa Booda Oodhamu 127

55.Du'aa'ii Namai Qallrii 1.iyauu Oocllu 127

56.Du'aa'ü Yeroo BubNm Buhbàu

Oodlmnu ·~

8 AI-Azkaar

Baafata Fuula '7.Du'u'ii Ycroo H1111pamu Dbapban

Godbamu 130 58.Du'u'ii Y croo Roobni Dbabamu

Oodhamu 131 59.Du'aa'ii Ycroo Roobuuf Ta'u

Oodbamu 132 60.Du'aa'ii Erp Roobee Booda

Gochmu 133 61.Du'u'ü Yeroo Roobni Bu.y'alu

Oodhamu 13-4 62.Du'u'ü Namni Baatii Argc

Dbag1 iau 135 63.Du'u'ü Numi Soome Y croo Hiiku

Oodbu 136 6-4.Du'u'ii Nyuta Dura Clodbamu 137 65.Du'u'ü Nyaala Booda Ooclbamu 139 66.Du'aa'ü 1viem- Nama Isa

AfcereefOodbamu 140 67.Du'aa'ü N1111a Bilbua lsin Obuaeef

y1cn Ycroo Isa Arpdwu Bartuddan Jdlan 141

68.Du'aa'ii Namni Soome Ycroo ~ N-BiraaUi Hüb Jec:luu Qai,11 1-42

69.Du'aa'ü N- Haxxif'alNfGodbamu 143 70.Du'aa'ü Nama Haar'a Pllwllecf

Oodbamu 1~

AI-Azkaar 9

Bufat.l . Fuula 71.Du'aa'ü Nama Fuulliefi Nama Horii

BiteefOodhamu 145 72.Du'aa'ii Waliùi Makama Fooaii

Dura Godhamu 147 73.Du'aa'ii Yeroo Dallansuu Ooclhamu 148 74.Du'aa'ii Ycroo Nama Maaaeta

Hojjatc Argitan Ooc:huu Qabclan 149 75.Du'aa'ii Ycroo Walphii Oodlwnu 150 76.Du'aa'ii Walphii Booda Oodbamu 151 77.Du'aa'ii Nama Haxxifatun 'Rabbi

SiifHaa Rabmatu' JedhecfOodbamu 152 78.Du'aa'ii Nama Tola Jsiniif Ooleef

Ooota11 152 79.Du'aa'ii Fitnaa Muiihud-1>.;aal

lrraa UfeeguufGodhamu 153 80.Du'aa'ii Nuna Rabbiif Jedia Si

Jaaladha lsiniin Jcchcf Oodiuu Qabdan 154

81.Du'aa'ii Nama Maallaqa lainiif Kenneef Oootan 154

82.Du'aa'ii Yeroo Nanni Mallaqa Liqccffatc baaf Decbisu U.-aa Ooc:huu Qabu 155

83.Du'aa'ii Namni Shirlài Ufirratti Sodaate Oochuu Qabu 156

84.Du'aa'ii Nama Badhaua laiaüf kenneef'Oochuu Oabdan 157

10 AI-Azkaar

..... FUIiia 85.GaddiUi Aklca Hin Anmme

Mul'iluufJedla Zilcrii Oodlwnu 158 16.Du•-•ïi Y eroo Horii Y ubbii.

Koakol..aaa. Xiyyaarafi kkf' lnla KonnOoclllmla 160

87.Du'u'ii Yeroo 1malaaf (Kana) BahmOodbamuu 162

88.Du'u'ii Yeroo Oanda ylcn Mapalu S-Oochmu 166

119.Du'u'ii Yeroo Oara Oabu (Suuqii) 8-IIIIJoct-N 168

90.Du'u'ii Namni Kana Babe Mulii lauliif ykn Tuuttola Mapalu it-JiruutifOodhu 170

91.Du"u'ü Namni Biyy, Ufii Jiru Nana 1-la Blheef'Oodbu 171

91.Du'u'ii Yeroo Wun OI Fuuclluna Qallll lrra Bebaniifbu'an Oodlwnu 173

93.Du'aa'ii Namni Kana Dcemu Yeroo Boqomaaf (Nyulaaf) Tu'e Oodbu 173

!M.Du'aa'Ü NIIDli lmalmJ'la Deebi'e GQdbu 174

95.Du'u'ü Vero Wami N­OwmwtiÏIY ykn Wami N-Aalaa Nu QunmmiaOoonu 176

96.Faayidu N.W Mui-m.d a lnadi Salawutalluualu 178

AI-Azkaar 11

BMfatll FUUla 97.SalaunataBaay'essuu 179 91.Du'aa'ii Yeroo Lukkuun Ykn

Hamen lyyu Godhamu 110 99.Du'aa'ii Yeroo Suoonni Halbn

Outan Oodhamu Ill 100.Du'aa'ii Nama Anabsitaniîf

Godhuu Qabdan Ill 101.Sima lttiin Muslima Toldto

GalalceJfatan 182 102.Du'aa'ii Namni Hajaral Aswadiifi

Ruuknal Y amaan Oiclduu jiru Dhagecssisuu Qabu 1113

103.Du'aa'ii Yeroo Tabba-an Safuli Muwu 1rra Bahan Oodhaman IIS

104. Du'aa'ii Ouyyaa Arafaa Oodbamu 188 105.2ikrii Mash'aral Haraamitti

Godhamu 189 106.Du'aa'ii Ycroo Jùnaara ytn

(Boollowwan Minalti Argaman) in'atti Dhagaa Dubatan Godhamu 190

107.Du'aa'ii Yeroo Hajaral Aswad lna Gahan Godhamu 191

!Oil. Ou'aa'ii Diinarratti Godhamu 192 109.Du'aa'ii Nama Diina Sodutcf

Godhamu 193 11 O. Y eroo Dinqisiîfamaniifi

Gammadan Wanta Jcdhamu 193

12 AI-Azkaar

Baafata Fuul• 111.Ycroo Oduu Nama Oammadùisu

Dhagayan Wanta Jedhamu 194 112.Du'aa'ii Narnni Qaamni lsaa

Dhukltubu Godhu 195 113. Du'aa'ii Narnni ljasaatin Miidhaa

Geessa Jechuu Sodaate Oocha 196 114.Sima Galgala Raawwaiamu 196 11 S.Zikrii Narnni Sima Haijii ykn

Umraa lrra Jim Dhagecssisu 197 116.Zikrii Yeroo Rifannaa Jedham 199 117.Yoo Kaaftrri Haxxifate

DecbiiKennamuuf 199 118. Y oo Kaafuri Nagaha lsin Gaafate

Deebii Kennamuuf 200 119.Namni Soomu Yoo Arrabsame

Dccbii kennuu Qabu 201 120. Y eroo Gumaata Dhiyeessaniifi

Qalma Qalan Wanta Jedhamu 201 121.lstighfaarafi Tawubaa 201 122.Faayidaa Tasbiihaa. Tah'miidaa..

Tahliilali Takbiiraa. 204 123.Bifa 'Tasbiiha' Nabiyyii. 211

AI-Azkaar 13

~ ~, ~ ~, J.JMIJ JU

4'J f ~ ~~, ~)) :~J . .,. .,.

J.. 4'J f ~ ~ ~~~ . .,. .,.

(i.j_;~I] ( ( ~~ ~\ .,.

"Fakkeeny nama Gooftaa issaa

faarsutllfi nama Gooftaa isaa hin

faarsinee fakkeenya jlraafi du'aatl"

(Bukhaarii)

Al-Azkaar 15

DURSA Kitaabni xinnoon maqaa II Al­

Azkaar" jedhuun qopheessiile tuni zikriiwwan yeroofi haala adda addaa keessatti jedhamuu­dhaan faayidaa guddaa kennan qabattee jirti.

Kitaabattii kan qopheessine kitaaba "Hisnul-Muslim Min Azkaaril-Kitaabi Was-Sunnaa" jedhamu kan "Sa'iid lbni Alii lbpi Wahfi Al-Qahxaanin' qoph­eessee maxxanfame gabaabsinee hiikuni.

Rabbiin fï hojiiwwan kee­nna hunda akka nurraa qeebalu,

16 AI-Azkaar

jannatas akka nuuf birmatuufi ibidda azaabaa jalaa akka nu baasu Isa kadhanna. Aalama tanaafi tan fuunduraaa keessatti fedha keenna akka nuuf kennu Rabbiin ni kadhanna.

Hiikaa

Al-Azkaar 17

SEENSA Faarun hundi kan Rabbiiti.

Nutis isa galateeftànna. Isatti gargaarsifanna. Arurama Isa gaafanna. Hamtuuwwan nabseen teenya fidduufi hojüwwan gadhee keenya irraa Rabbitti maganfanna. Nama Rabbün isa qaj'eelche namni isa jallisu hin jîru. Nama Rabbün isa jallise ammoo namni qajeelchu hinjîru.

Rabbün malee gooftaan biraa akka hin jirreefi tokkicha ta'uu Isaa, akkasumas Shariilca akka hin qabne ragaa baba. Muhammad ammoo a gabrichaafi ergamaa Isaa ta'uu

18 A~Azkaar

isaanii ragaa baba. Salawaanni Rabbü isaaniifi maatii isaanii akkasumas sahaabota isaanitiifi nama hanga guyyaa qiyaamaatti karaa 1saan11 hordofe hundarratti haa jiraatu.

Kanatti aansudhaan kitaabni Jeun kitaaba ''Az-Zikri Wad­Du'aa'i Fil Jlaaji Bir-Ruqaa Minai Kitaabi Ws-Sùnnaa• jedhamu irraa zikrü ilaalchisee kan barreesse gidduu akka · namni karaa deemu qabatee deemuu danda'u kan gabaabsee dhiyeesse. Hadüsota dhiyeessèf yaàda ijoo qofa ibsuudhan nama gabaase jalatti himeera.

AI-Azkaar 19

Hojii kan~n jaalala Rabbii kan argadhu, jiruu duniyaa irrattis ta'ee erga du'ee booda kan na fayyadu akka ta'u, akkasumas namni dubbise, kan maxxanseefi ~an maxxansiise hundi kan itti fayyadamu akka godhu Rabbiin ni kadha. Nageenyi fi rahmanni Rabbü nabiyyicha Isaa, sahaabota isaanitiifi namoota karaa isaanü hordofan hundarratti haa jiraatu.

Qophwwssaa

20 AI-Azkaar

·•FAAYDAWWAN;~:wœf A. Our'aanarraa:

"Na yaadadhaa, Anis 1sm yaadadhaa. Anàafis galata galcha. Nan ganinaas," (Baqaraa:152)

"Yaa warra (Rabbitti) amantan! Rabbiin faaruu hedduun faarsaa."

(Al-Ah7.aab:41)

AI-Azkaar 21

11lsaan dhiirafi dubartii kan Rabbün baay'ee faarsan, Rabbün isaanif araarafi mindaa guddaa qopheesseera. 11 (Al-Ahzaab:35)

· _j]~ t-1t) ~ -~ .r· !J

22 AI-Azkaar

"Gooftaa kee iccitiidhan (isaaf) lwfàatioiifi sodaacbaa, jecba iyyaosaa gadi ta'eenis ganamaati galgalas isa faarsi, warra ·ïrraan­tàtan irraa hin ta'io" .(Aal-Imraan:205)

Al-Azkaar 23

"Rabbiin akkana jedba: 'Ani haala gabrichi kiyya Na eegetti argama. yeroo inni Na faarsu Anis isa waijin ta'a. Y oo inni kopbaa isaa Na faarse Anis kophaa kiyya isa yaadadha, Yoo inni ummata keessatti Na faarse Anis ummata isaan caalu keessatti iSa yaadadha, Y oo inni hanga ciqilee Natti kalaaye Ani banga taakkuu itti kalaaya. Y oo inni hanga taakkuu Natti kalaaye ammoo ani banga taakkuu lamaa itti kalaaya. Yoo

24 Al-Azkaar

inni suutan gara kiyya dhufe Ani daddaffiin itti dœma'"

(Bukhaarii)

~ .::.,;~ tt _:j, \i : j)t 'J 4 ~81

. .:;:,;- f~j ~.::.,;~ ~f :~:, ,, .. ,,,, ,. ._,? r-=-4.J

"Nama kitaaba Rabbii irraa qubcc takka qara'c, sanaan mindaa (hasanaa) takka argata. Mindaan takkaan sun ammoo mindaa isii fakkaattu kudhaniin baay'atti. (Kan qur'aana kccssatti) "Alif Làam

AI-Azkaar 25

Miim" (jedhu) qubee (harfii) tokko hin jcdhu. Garuu 'Aliif qubee tokko, 'Laam' qubee tokko, 'Miim' qubcc tokko." (Tinniizii)

"Namoonni teessuma wahii taa'anii sana kccssatti Rabbiin odoo hin faarsineefi nabiyyii isaanii irratti nagahaafi rahmata odoo hin buufue yoo hafan hoongoon isaanirratti ta'u malec hin hafu. (Rabbiin) yoo

26 AI-Azkaar

fedhe isaan adaba, yoo fedhe ammoo isaanif araarama. Il

~~j~ ~ Ji-• =ilJ\Ïj ··: ~jt, ~· ~ ~j ~j;i "~r,

"Fakkeenyi nama Gooftaa isaa faarsutiifi nama Gooftaa isaa hin faarsinee fakkeenya jiraafi du'aati."

(Bukhaarii)

Ergamaan Rabbii ili: "Hunda caalan hojii keessanii, Gooftaa birattis irra qulqullu-.. kan sadarkaa keessanis ol fuudhu, Meetafi birrii sadaqachuù irra kan isiniif caalufi diinotii keessaniin walqunnamtanii morma isaanii rukutuufi isaan isin rukutuu kan isiniif caalu isinitti himuu" jechuun

AI-Azkaar 21

gaafatan. "Rabbii olta'e faarsudha (Zikrii gochuudha.) jedhaniitin deebisaniif. (Tinniizii)

Akka Abdallaah ibni Busri • dabarsanitti namni tokko ergamaa Rabbii M bira dhufuudhaan: ''Y aa ergamaa Rabbii! Heerrin Islaamaa natti baay'ataniiru. Wanta xiqqoo yeroo hunda jabeessee qabadhu odoo natti himtanii," jechuun gaafate. Isaanis "Arraba keetin Rabbiin faarsuu irraa uf hin qusatin" jedhaniin. (Tinniizii)

Uqbaa ibni Aamir • akkana jechuudhaan dabarsaniir&1: Ergamaan Rabbii M gara barandaa nuti jala jirruu dhufuudhaan: "Ganama guyyaa hundaa gara

28 AI-Azkaar

Buxhan ykn Aqiiq deemudhaan odoo maaseta tokkos hin ho.üanneefi (fira waijiinis) odoo wal hin lolle gaalaa dhalaa lama qabee dhufuu namni hin feene jiraa?" jechuun gaafii nuuf dhiyeessan. ''Nuti hunduu ni barbaanna yaa ergamaa Rabbii" jenneen. Ergasuu gara masjiidaa deemaa · beekumsa fodhaa ykn qur'aanarraa suuraa lama qara'aa. Kun gaala dhalaa lamarra isiniif caala. Suuraa sadi (qara'uunis) gaala dhalaa sadi irra ni caala. Gaala kormaa (dhiira) irras yoo ta'e akkanurna," jechuun nutti himaniiru. (Muslim)

Al-Azkaar

1. Zikrii Yeroo Hirriibaa Ka'an Godhamu

L,; ~ ~~l ~.û, dJ ~, - .,,, .,,, ,

29

, , ., ,,.

· j~I ~!:, ŒL.;î

"Alhamdu Lillaahil-lazii Ahyaanaa Ba'ada Maa Amaatanaa Wa lleeyi hin-Nushuur."

"Faaruun kan Rabbiiti. Isa erga nu à.üeesee booda nu jiraachise. Kan kaafamnus garuma lsaati."

(Bukhaarii)

30 AI-Azkaar

2. Du'aa'ii Yeroo uffata Godhatan Jedhamu

, .,,

. -!~'(, •Athamdu Lillaahillazii Kasaanii Haazaa (Assowba) Warazaqaniihi Min Gheeyri Howtin Minnii Walaa Quwwaa .... "

"Faarun kan Rabbiitti. Isa (uffata) kana na uffiseefi dandeettifi humna kiyyaan ala naafkenne." {Nasaa'ii malce Sunana kcessatti ibsamcera)

AI-AzJcaar

3. Du'aa'ii Y eroo Uffata Haara'a Keewwatan

Godhamu

31

'~~~f~,~j.fÎJ1 -~;b '~e.:,t; ;;-J~~~t:.1

~&~µ.;~~4 "Allaahumma lakal-Hamdu Anla kasawtaniihi, As!aluka Min Kheeyrihi Wakheeyri Maa Sunl'a Lahuu. Wa A'uuzu Bika Min Sharrihi Wa sharri Maa Suni'a lahuu."

"Yaa Raabbi, Faamn Simaafi. Ati (uffilta) kana natti uffistce j~.

.,

32 AI-Azlcaar

Gaarii uffatichaatifi gaarii wanta uffatichi hojjatameefii irraa Si kadha. Hamtuu uffatichaatifi ham­tuu wanta uffatichi hojjatameefiî irraa Sitti maganfadha."

(Abuu DaawudiifTirmüzii)

4. Du'aa'ii Nama Uffata Haara'a Argateef

Godhamu

- .... . - ,,, . .. ,~ ..r';J '1-¼~ ~! 1) ,,, - ., . (1) ,_L .. _~ • ,,,,

. -:r-.__.,J ,. .

"llbas jadlldan, Wa'ish hamlidan, Wamut Shahiidan"

AI-Azkaar 33

"(Y eroo bonda) haara'a uffadhu. jiruu kee irratti Rabbii kee galateeffadhu. (yeroo duutu) ammoo shahiida ta'ii du'i."

----------------5. Du'aa'ii Yeroo Uffata

Baafatan Jedhamu

"Bismillaah"

"Maqaa Rabbütin"

. J.' . ,,,c» ~" .. . ..

6. Du'aa'ii yeroo Mana Sagaraa Seenan Jedhamu

34 AI-Azlcaar

·ce1smillaah) Allaahumma lnnf A'uuzu Bika Minalkhubsi Wal Khabaa'isï•

"(Maqaa Rabbiitin) Y aa Rabbi, ani sheeyxaana dhiiratiifi sheeyxaana dhalaa irraa Sitti maganfadha."

(Bukhaarii)

7. Du'aa'ii yeroo Mana Sagaraatii Bahan Godhamu

"" , . , ,, .... ,, .. ,,_..,p•)

"Araarama Keet barbaada" (Nasaa'ii malce Sunana keessa jira)

8. Zikrii Wuduu'a Dura 1 Jedbamu _

AI-Azlraar 35

"Maqaa Rabbiitin (ialqaba)." (Abuu Deawudüfi lbni Maajaah)

9. Zikrii Erga Wuduu'a Geessanii Booda Godhamu

•Ashihadu Ali Laa llaaha lllallaah. Wahdahuu · Laa Shariika L.ahw.

36 AI-Azkaar

Wa Ashituàt Anna Muhammadan Abduhuu warasuuluhu ... Allaahurnma lj'alnii Minat-Tawwaabiina Waj'alnii Minai mutaxahhiriin. •

"Rabbiin maJcc gooftaan dhugaa akka hinjirreefti Jnni tokkicha shariika hin qabne ta'uu ragaa baha. Muhammad ammoo gabrichaafi ergamaa lsaa ta'uu ragaa baba. Y aa Rabbi, warra gara kcc decbi'an irraa na taasisi. Akkasumas warra qulqullaayan irraa na taasisi." (Tinniizii)

1 O. Du'aa'ii Y eroo Manaa Bahan Godhamu

AI-Azkaar 37

"Bismillaahi, Tawakkaltu Alallaahi, Walaa Hawla Walaa Quwwata lllaa Billaah"

"Maqaa Rabbiitin Rabbirratti irkadhe, Gargaara Rabbiitin malee ani beekumsaafi humna hin qabu."

(Abuu Daawudiifi Tùmiizii)

11. Zikrii Y eroo Mana Seenan Jedhamu

38 AI-Aztoar

•a1sm111aahl Walajnaa, Wabismlllaahi Kharajnaa, Wa Alaa Rabblnaa Tawakkalnaa•

"Maqaa -Rabbütin seenne. Maqaa Rabbütin Beau, Gooftaa keenya inattis idaume. • (Abuu Daawud)

12. Du'aa'ii Yeroci"Gan Masjiidaa Deeman

Jedhamu ., . . J) ,,jj ~ J .,..-, ~'» ,tjj ~ J J..-lj "jj i~ > ::,. j;...,J ·"jj ";.,,. J) - , , ,

~ j;...,J "jj ~~f ~j ,jj

AI-.Azkaar

; êΕ, ,~ ' • -' J.J' ~

39

~J "jj ✓J «ijJ~f

•A11aahumma lj'al Fii Qalbii Nuuran, Wafii Lisaanii Nuuran, Wafal Fil Sam'il Nuuran, Wafii Basarii Nuuran, Waj'al min Khalfii Nuurao, Wamin Amaamii Nuuran, Waj'al Min Fowqii Nuuran, -Wamin Tahtii Nuuran, ~laahumma A'axinii Nuuraa."

"Y aa Rabbi, onnee tiyya keessatti imana, arraba kiyya keessattis imana taasisi. Gurra kiyya keessattis imana taasisi, lja kiyya keessattis imana taasisi. Duuba kiyyattis imana · taasisi. Fuundura kiyyattis imana taasisi. Gubbaa

40 AI-Azkaar

kiyyattis. jala kiyyattis ifuana taasisi. Yaa Rabbi, ifuana naaf kenni." (Bukhaari)

13. Du'aa'ii Yeroo Masjida Seenan Godhamu

"A'uuzu Billaahil Aziim Wabii­wajhihil Kariim Wasulxaanihil Qadiim Minish-Sheeyxaanlr-Rajiim•

"Rabbii Guddaafi Zaata (Qaama) lsaa kan olta'een. akkasumas

AI-Azkaar 41

taayitaa lsaa kan waan hunœ dursuun sheeyxaana abaarame irraa (Rabbitti) maganfadha. ~

j;. r~IJ] o>(t~IJ ,~I t • ;1 ul -~ J • ::, r .~b, <t>['4itl J , .. • ..t-! ~ e.:t .. ., ,-.J

(T) ., • ..- •, ' ., ..,. .)

"Bismillaahi Wassalaatu Wassalaamu Alaa Rasuulillaahi. Allaahumma lftah Ui Abwaaba Rahmatika"

"Maqaa Raabbitin (seena). Nagaafi rabmanni _Rabbii ergamaa isaa irratti haa jiraatu. Yaa Rabbi, baJabala rahmata keetii naaf bani."

42 AI-Azkaar

14. Du'aa'ii Y eroo Masjiidaa Bahan. Godhamu

:fa f~r, i~IJ ;i»I r½ -l ..!Jl ~ •. ~t.:.1 ~, ~I ,Jil J ,, , ~ 4'• , ,,-J

-~j)I ~'': ', H ~ H' 141,,

"Bismilloahi Wassalaatu wassal­aamu Alaa Rasuulillaah. Allaah­umma lnnii As'aluka Min Fadhilika. Allaahumma A'asimnii Minash­~heeyxaanir-Rajiim."

"Maaaa Rabbiitin (baba) Nuaafi rahmanni ergamaa Rabbii irratti baa jiraatu. Yaa Rabbi, ani ni'imaa kee irraa · si kadha. Y aa Rabbi, ·

AI-Azkaar 43

sbeeyxaana abaarame irraa na qulqulleessi." (Abuu Daawud)

1 15. Du'aa'iwwan A7.aanaa 1

Wàan namm 1uaana' godliu jedhu irra deebitanii gochuudhan Rabbün faarsaa. Yeroo namni 'azaana' godhu:

,,,,,. , . ,,,, , '- , .,, ,

~':fa:;-,!~' :fa :r J "Hayya Alas-Salaah, Hayya Alal Falaah" jedhu isin akka asü gadü jechuun deebisaa.

~~ ~1 i;i ~J J:,;. ~ : ~;: .. "Laa Howla Walaa Quwwata lllaa Blllaah" (Bukhaarii)

44 AI-Azkaar

Itti aansudhaanis

"Wa'ana Ashihadu An Laa llaaha lllallaah, wahdahu Laa Shariika Lahu, Wa'anna Muhammadan Abduhu Warasuuluhu, Radiitu Billaahi Rabban, Wabi Muhammadin Rasuulan, Wabil lslaami Diinaa" jedhaa.

"Rabbiin malee gooftaan dbugaa jirre, tokkicha ta'uu lsaatifi sharüka kan hinqabne ta'uu,

AI-Azkaar 45

akkasumas Muhammad gabrichaafi ergamaa lsaa ta'uu ragaa baba. Rabbiin gooftaa ta'uu, Muhammad crgamaa ta'uu lslaamni amantii ta'uu jaaladheera." (Muslim)

Akkuma geessitaniin du1aa1ii kanatti aanu dabalaa:

~.1J1 ~~ ~:, r fi Il i •~~, ,wuj1o~rJ ,~è, ,,,, ., ,,,, ,,, ,.

i-';.;.;. t.u.; ~r, ( -;,_ ~~;,J -:,_ ;)1

[J~l/"tJ.;.;~ ~I] ,~~, .UI ... , • J~,

"Allaahumma Rabba Hazihid-Da'awatit-Taammaa, wa~Salaatil Qaa'imah, Aati Muhammadan Al-

46 Al-Azkaar

wasiilati Wal Fadiilah, Wab'asihu Maqaaman Mahmuudan, Allazii Wa'adtahu (lnnaka Laa Tukhliful Mii'aad)."

"Y aa Rabbi, Gooftaa waamichattii guutuu tanaatifi salaatattii sagada­muuf jirtu tanaa, Muhammadiifi jannatoota Wasiilaa'fi 'Fadiilaa' jedhaman kenniif. Sadarkaa faarfamaa waadaa galteef irratti (du'a boodan) isaan kaasi. Ati waadaa galte kan hin diigne waan ta'eef." (Bukhaarii ~

Yaadannoo: Du'aa'in gidduu 'azaana' fi 'iqaamaa' godhamu Rabbiin biratti kan fudhatama qabu ta'uu hadiisni Tirmiiziin, Abuu Daawudiifi Ahmad gabaasan ni ibsa.

AI-Azkaar 47

Kanaaf yeroo sana keessa du'aa'itti jabaachun barbaachisaadha.

l t 6. Du'aa'ii Seensa Salaataa 1

ii;\i., 4 .!lhJ ~Il ~~ !)~ 4!J1 ~, 4 !)~ j~ 4~,

"Subhaanaka Allaahumma wabi­hamdika, Watabaarakasmuka, Wata'aalaa Jadduka Walaa llaaha Gheeyruka."

"Y aa Rabbi, Ati (hirdhuu hundarraa) qulqulloofte faarunis keetumma. Maqaan keetis qulqull-

48 AI-Azkaar

aaye. Taayitaan Keetis olta'e. Si malee giiftaan dhugaa hin jiru"

(Tinnüzii)

17. Du'aa'ii Rukuu'arratti Godhamu . ... ... , .. , -~ c.r...J 1,,) • - ....

A) "Subhaana Rabbiyal Aziim• (yeroowli)

"Rabbii Guddaa ta'e (hirdhuu bundarraa) qulqullaayera."

(Sunana kcessatti galmaayeera)

AI-Azkaar 49

B) "Subbuuhun Qudduusun Rabbul Malaa'ikati War-Ruuh"

"Gooftaan Malaa'ikotaatifi Jibriil (hirdhuu hundarraa) qulqullaayaa ulfaataa ta'e." (Muslim)

18. Du'aa'ii Y eroo Rukuu'arraa Ka'an

Jedhamu

A) "Sami'allaahu Liman Hamidah"

"Rabbiin nama Isa galateeffate jalaa ni dhagaya (irraa qeebala)."

(Bukhaarii)

so AI-Azkaar

B) "Ra~banaa Walakal Hamdu, Hamdan Kasiiran, Xayyiban, Mubaarakan Fiihi."

"Gooftaa kcenya, faarun hundis kcctuma. Faaruun baay'een, gaariin, barakaan isa kecssajiru."

(Bukhaarii)

19. Du'aa'ii Yeroo Sujuudaa Godhamu

AI-Azkaar 51

A) "Subhaana Rabbiyal A'ilaa" (yeroo sadi)

"Gooftaan kiyya kan Olta'e qulqullaaye."

(Sunana keessatti galmaaye)

, ,'· ~;i ~J ~~ ~ riÏH ,. ,,.,,, , ·' . .,,, , , , , '~<.S~,-J~ ,~l~J . . , .1:,y ,::-,~J ~ jj,:, ,~:,;..;,.,

((~WI • 1'-cial

B) "Allaahumma Laka Sajadtu, Wabika Aamantu, Walaka Aslamtu, Sajada Wajhii Ullazii Khalaqahu, Wasawwarahu, Washaqqa Sa,n'ahu, Wabasarahu, Tabaara­kallaahu Ahsanul Khaaliqiin"

52 AI-Azlcaar

''Y aa Rabbi, Sujuuda siif godhe, Siif tole jedhe, Fuulli kiyya (Rabbii) isa uumef, kan tolchee isa bareechef, kan gurraafi ija irratti uumef sujuuda bu'eera. Rabbiin tolchee waan hunda uumu baay'ee ulfaatadha." (Muslim)

20. Du'aa'ii Sujuudota Lamaan Giddutti Godhamu

. .-u J ~1 ~:; J ~1 ~:; i;

A) "Rabbighfirlii, Rabblghfirlii"

"Gooftaa kiyya, naaf araarami" (al lama)

AI-Azkaar 53

B) "Allaahumma lghfirlii, Warha­mnii, Wahdinii, Wajbumii, Wa'aafinii, Warzuqnii, Warfa'anii."

''Yaa Rabbi, naaf araarami, rahrnata naaf godhi, na qajeelchi, na suphi, fayyaa naaf lœnni, rizqii oaaf kenni, sadarkaa kiyyas ol kaas." 1.

54 AI-Azkaar

21. Du'aa'ii Sajdatat­Tilaawaa lrratti Godhamu.

"Sajada Wajhii Lillazii khalaqahu, Washaqqa Sam'ahu Wabasarahu Bihowlihi Waquwwatihi, Fatabaar­akallaahu Ahsanul khaaliqiin."

"Fulli kiyya Rabbii beekumsaafi dandeettii Isaatin ilsa uumee. gurraafi ijas isaaf baqayseef

AI-Azkaar SS

sujuuda bu'a. Rabbiin akkaan waa tolchcc uumu Ulfaatcera. "(Tinni~ii)

22. Tashahhuda

, .,,, ,, .;; , ,, ~ ~,,, 'allJ l ~ ~,~ -,.:)1 ~ ~,p-:.~ .•1-1;'~1 ,::.,~1"' '-!;""t'! - r .. ., ,::,; r~' , ~u;.:, ~1 ~JJ ~1 if U . ~~, ~1 ~~ ~:,

:'~ i-,~ ~l i. t1:,''4Îtl ~1 ci1 ~ , ~,_!,-:,:,

•Attahiyyaatu Ullaahi, Wassala­waatu, Waxxayyibaatu; Assalaamu

56 AI-Azkaar

Aleeyka Ayyuhan-Nabiyyu Warah­matullaahi Wabarakaatuhu, Assalaamu Aleeynaa Wa'alaa lbaadillaahis-Saalihiin. Ashihadu An Laa llaaha lllallaah, Wa'ashihadu Anna Muhammadan Abduhu Warasuuluhu."

"Nageenyi (Kamillee) kan Rabbiiti. Salaatonni (yeroo shaniiti) fi wanti gaggaarin hundis. Nagaafi rahmanni Rabbii akkasumas kabajaan Isaas sirratti haa jiraatu yaa nabiyyii (Rabbii). Nageenyi nuufi gabroota gaggaarii Rabbii hundarratti haa jiraatu. Rabbün malee gooftaan biraa akka hinjirre ragaa baba. Muhammad gabrichaafi ergarnaa Rabbii ta'uu isaas ragaa baba."

(Bukhaarii fi Muslim)

AI-Azkaar

23. Salaat Alan-Nabii T ashahhuda Booda

Dubbifamu

57

58 AI-Azkaar

Alaa lbraahiima wa'alaa aali lbraahiima lnnaka Hamiidun Majiid. Allaahumma Baarik Alaa Muhammadin Wa'alaa Aali Muhammadin Kamaa Baarakta Alaa lbraahiima Wa'alaa Aali lbraahima lnnaka Hamiidun Majiid."

"Yaa Rabbi, Muhamrnadiifi maatii Muhammad irratti nagaa buusi, akkuma lbraahimiifi maatii lbraahiim irratti nagaa buufte -Ati faarfamaa, mootii waan taateef. Yaa Rabbi, Muhammadiifi maati Muhammad irrattiifi rahmata taasisi, akkuma Ibraahimüfi maatii lbraahiim irratti rahmata taasiste -Ati faarfamaa, mootii waan taateef" (Bukhaarii)

AI-Azkaar 59

24. Du'aa'ii Tashahhuda Boodan Odoo Salaata Hin Xumurin Dura Godhamu

i'~l~~~l~l~~t.JII

~11;~~~}f J~~ll•1

- ,. p ::,_.;, '(' ~,.;. ~I~ ::,_.;, "_;..aJI ., ., . .... ... . .

---........:JI o lJ ~ • .... --. "..:.,L~: •• llJ ~I ~,,, ,,,,.r....,-,,,,,., .,, -., . •i~~iJI

A) "Allaahumma lnnii A'uuzu Bika Min Azaabil Qabri, Wamin Azaabi Jahannama, Wamin Fitnatil Mahyaa Walmamaati, Wamin Sharri Fitnatil Masiihid-Oajjaal."

''Y aa Rabbi, ani azaaba qabrii irraa, azaaba jahannam irraa, fitôaa

60 AI-Azkaar

jiruufi du'aa irraa. jallinaa fitnaa masihud-Da.üaal irraa sitti maganfadha."

B) "Allaahumma lnnii Zalamtu Nafsii Zulman Kasiiran, Walaa Yaghfiruz-Zunuuba lllaa Anta. Faghfirlii Maghfiratan Min lndika Warhamnii lnnaka Antal Ghafuurur-Rahiim. •

AI-Azkaar 61

''Y aa Rabbi, ani nafsee tiyya rniidhaa heddu rniidheera. Maaseta kan araaramu ammoo simalee hin jiru. Araara Sibiraa ta'e naaf araarami. Rahniata naaf godhi. Ati araaramaafi rahmata godhaan sima waan ta'eef." (Bukhaarii)

! _,;fJ ~' ~t:.f Jl r ~" ~l!J,~~

C) "Allaahumma lnni As'alukal Jannata Wa A'uuzu Bika. Minan­Naar."

62 AI-Azkaar

"Y aa Rabbi. ani jannata Si kadha. lbidda irraa ammoo Sitti maganfadha. Il

(Abuu Daawudiifi lbni Maajaal1)

25. Zikriiwwan Salaata Booda Godhaman

~f r,.ju ci.~) ... ~, ~: ~,

li¼:- sJç ,ri!.J' .• ,~ ~ ,r'jJJ'­, ... ~, ... J~, r.,,: J ....

A) "Astaghfirullaah• "Allaahumma Antàs-Salaamu Waminkas­Salaamu Tabaarakta Yaa Zal­Jalaali Wal lkraam."

AI-Azkaar 63

"Araara Rabbit barbaada" (al sadi)

"Y aa Rabbi, Ati nagaa dha. Nageenyi kan argarnus Simarraayi. Yaa Abbaa gudinaafi arjummaa, Ati qulqulloofte. 11 (Muslim)

B) ·Laa llaaha lllallaah Wahdahu Laa shariika Lahu, Lahul Mulku Walahul Hamdu wahuwa Alaa Kulli

64 AI-Azkaar

Sheey'in Qadiir. Allaahumma Laa Maani'a Limaa A'ixeeyta Walaa Mu'uxiya Limaa mana'ita, Walaa Yanfa'u Zal Jaddl Mlnkal Jaddu."

"Rabbiin malee gooftaan dhugaa hin jiru. lnni tokkicha, shariika hin qabu. Inni waan hundarratti danda'aadha. Yaa Rabbi, nama Ati kenniteef eenyullee hin dhoorgatu, Nama Ati dhoorgatte ammoo namni kennuuf hin jiru. Qabeenyi fi Olaantummaan homaa hin fayy­adu. Qabeenyifi Olaantummaan sunis Simarraayi," (Bukhaarii)

i., -: ·~. -'~ "'~·

AI-Azkaar 65

C) "Subhaanallaah" (Rabbiin qulqulllayye) -a1 soddomii uadi

~~~,-... - J

"Wal Hamdullillaah" (Faarun kan Rabbiiti)- al aoddomii sadi

?.1'41j, "Wallaahu Akbar" (Rabbi guddaadha)- al soddomii aadi.

ltti aansce:-

66 AI-Azkaar

·Laa llaaha lllallaah Wahdahu Laa Shariika Lahu, Lahul Mulku Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir." jedhaa.

"Rabbiin malee gooftaan dhugaa hin jiru. Inni tokkicha, Shariika hin qabu. Taayitaanis kan lsaati. Faarunis kan Isaati. I~i waan hundarratti danda'aadha." (Muslim)

D) "Suurawwan 'Qui Huwal/aahu Ahad ', 'Qui A 'uuzu Bi rabbi/ Falaqi' fi 'Qui A 'uuzu Birabbin­Naas ' salaata hundaa boodan al tokko tokko qara'aa. Salaatota Maghriibafi Subhii booda garuu al sadi sadi qara'aa."

(Abuu Daawudiifi Nasaa'ii)

A/..Azkaar 61

E) Salaata hundaa boodan ''Aayatal Kursii" qara'aa.

26. Du'aa'ii Salaata Istikhaaraa (Filannoo)

Jaabir ibni Abdallaah 4li, akka <Lbarsanitti "Ergamaan Rabbii :li akkuma aayatoota qur'aanaa nubarsiisan Salaata Istikhaaraas (salaata waan gaarii filachuuf sagadamu) nubariisaa turan. Yeroo wanti nu yaachisu tokko nu qannamu salaata raka'aa lamaa kan salaatota fardiitin ala ta'an akka sagannuufi du'aa'ii kanatti aânus akka goonu nubarsiisaniiru" jedhu.

w

AI-Az/caar 69

Js-~?u-~ï:,*~ :Jujl_ , ,,, • J. • ... • ~ d~,, ,,, , · ..ûr ~ ·· · r - .r.- ~) J ~,r'J

., , ,.,. ,,, ) ..• , ::: ,. . \S ~~) I"""'

"Allaahumma lnnii Astakhiiruk Bi'ilmika, Wa Astaqdiruka Biqudratika, Wa As'aluka Min Fadhlikal Aziim, Falnnaka Taqdiru Walaa Aqdiru, Wata'alamu Walaa A'alamu, Wa Anta Allaamul Ghuyuub. Allaahumma lnkunta Ta'alamu Anna Haazal Amra -wayusammaa haajatahu- Kheeyrun Lii Fii Diinii, Wama'aashii, Wa'aaqibati Amrii -Aw Qaala Aajilahu Wa'aajilahu- Faqdurhu Lii, Wayassirhu Lii, Summa Baarik Lii Fiihi. Wa'in Kunta Ta'alamu Anna Haazal Amra Sharrun Lii Fii Diinii, Wama'aashii, Wa'aaqibati

70 AI-Azkaar

Amrii -Aw Qaala Aajilahu Wa'aajlahu- Fasrifhu Anni Wasrifnii Anhu, Waqdur Lii AI-Kheera Heeysu Kaana, Summa Ardinii Bihi."

"Y aa Rabbi, ani bekumsa keetin akka naaf filtu sikadha Dandeettii guutuu akka qabdus ni a,nana.

Qabeenya guddaa Kee irraayîs Sikadha. Ati ni dandeetta, ani garuu hin danda'u. Ati ni beekta. ani garuu hin beeku. Ati waan kaluu hin jirre hunda beekaa waan taatcef. Y aa Rabbi, wanti kun (dhimma isaa ibsee) arnantii kiyyaaf, jireenya kiyyaafi booddee kiyyaafis gaarii yoo ta'e naaf murteess1, naaf laaffisis, isa keessatti barakaa naaf taasisi. Dhimmi kun arnantii kiyyaaf,

Al-Azkaar 71

jireenya kiyyaafi booddee kiyyaaf badaa (sharrii) yoo ta'e m1rraa fageessi, anas isarraa fageessi. Waan naaf gaarii ta'e iddoo kamittuu naaf murteessi, ergasii isa na jaalachiisi." (Bukhaarii)

Dhugumatti namni Rabbiin filachiisefi mu'uminoota mari'ac­hiisee ergasii murticha irratti kutate hin saalfatu. Rabbiin aï akkanajedha:

"W• lulllaa k11111ttll laan

llll'l'llhllll Eraa Jaada IU'tllaltll _.. llllllllrrattl lrkllbl.w

(Aal bnraan: 159)

72 AI-Azkaar

27. Zikrii Ganamaafi Galgalaa

27.1. Zikrii Ganamaa

AI-Azkaar 73

"Asbahanaa Wa'asbahal Mulku Ullaahi, Wal Hamdu Lillaahi, Laa llaaha lllallaah, Wahdahu, Laa Shariika Lahu. Lahul Mulku Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir. Rabbi As'aluka Kheeyira Maa Fii ·Haazal Yowmi, Wa Kheeyira Maa Ba'aadahu, Wa A'uuzu Bika Min Sharri Haazal Yawmi Washarri Maa Ba'adahu. Rabbi A'uuzu Bika Minai Kasali, Wasuu'il Kibri. Rabbi A'uuzu Bika Min Azaabin Fin­Naari, Wa'azaabin Fil Qabri."

"Nuti bariisifanneerraa Taayitaanis kan Rabbü ta'ee buleera. Faarun kan Rabbiiti. Rabbiin malee gooftaan dhugaa hin jiru. Inni tokkicha, sbariika hin qabu. Taayitaan kan lsaati. Faanmis kan lsaati. Inni waan hundarrattuu

74 AI-Azkaar

danda'aadha. Gooftaa kiyya, wanta gaarii guyyaa kaoaatifi wanta gaarii guyyaa kana boodaa Sf kadha. Sharrü guyyaa kaoaatifi sharrii guyyaa kana boodaa irraa sitti maganfadha. Gooftaa kiyyaa dadbabaa -ta'uufi bamtuu boonaa irraa sitti_ maganfadha. Gooftaa kiyya. ibidda keessatti adabamuufi qabrii .keessatti adabamuu irraa sitti maganfadha." (Muslim)

~, , l:.....:;: ;.l J.1..e ~t» , , ~ , •" , ,,,,, , ,,,,, ·t

• ,, • ~, '\;:.;.; ~, '(1)~ '-'.,..., .:J • .:J • , ,

• j., ,.t,~. •&;Ji,

ÂI-Azkaar 75

•AHaahumma Bika Asbahnaa, Wabika Amseeynaa, Wabika Nahyaa, Wablka Namuutu, Wa lleeykan-Nushuur. •

"Yaa Rabbi. Simaan bariismume. Simaan dhiisifannes. Simaan jiraanne. Simaan duunas. Gamma keetti deebinas. tl

21,a Zikrii Gal••111

16 AI-Azkaar

dAJ~ ~ ~J ~i;IJ, ~~ J, ~ > Jl!I, J ~,~ ::,.. ~ i _;f YJ " , - ,,, .,.

"Amseeyna Wa'amsaa Al Mulku Llllaahi, Wal Hamdu Lillaah, Laa llaaha lllallaahu Wahdahu Laa Shariika Lahu, Lahul Mulku Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir. Rabbi As'aluka, Kheeyira Maa Fii Haazihil-Leeylati, Wa Kheeyira Maa Ba'adahaa. Wa'auuzu Bika Min Sharri Haazihil-Leeylati, Wa ShalTi Maa Ba'adahaa. Rabbi A'uuzu Bika Minai Kasali, Wasuu'il Kibri. Rabbi A'uuzu Bika Min Azaabin Fin-Naari, Wa Azaabin Fil Qabri:

AI-Azkaar 11

"Nuti galgala geenyee, Taayitaanis kan Rabbii ta'ee dhiisifate. Faarun kan Rabbiiti. Rabbiin malee gooftaan biraa hin jiru. Inni _tokkicha shariika hin qabu. Taayitaan kan lsaati, Faarunis kan lsaati. lnni waan hundaa irratti danda'aadha. Gooftaa kiyya wanta gaam halkan kana keessatiifi wanta gaarii isii boodaa irraa Sikadha. Sharrii halkan kanaatifi sharri isa boodaa irraa sitti maganfadha. Gooftaa kiyya, dadhabaa ta'uu fi hamtuu boonaa irraa sitti maganfadha. Gooftaa kiyya, adaba ibidda keessatiifi adaba qabrii keessaa irraa Sitti maganfadha. Il

(Muslim)

78 AI-Azkaar

~J , ~f ~J ,~; ;r ~ ~+Ïh»

(c,..J, ~1J ~ ~ ~J ,y.j , , ,

"Allaahumma Bika Amseeynaa Wa Blka Asbahnaa Wabika Nahyaa Wabika Namuutu · Wa lleeykal Masiir."

;'Y aa Rabbi, Simaan dhiisifanne, Simaan bariisifanne, Simaan jiraanne, Simaan duuna. Garuma keetti deebinas. Il (Tinniizii)

A) Du'aa'iwwan Rabbiin araarama ittiin kadhannu keessaa kan kanatti aanu bangafa ta'uun nabi Mubammadiin :li ibsameera:

AI-Azkaar 79

"Allaahumma Anta Raboii Laa llaaha lllaa Anta Khalaqtanii Wa'ana Abduka, Wa'ana Alaa Ahdika, Wawa'adika Mastaxa'atu, A'uuzu Bika Min Sharri Maa Sana'atu, Abuu'u Laka Bini'imatika Alayya, Wa'abuu1u Bizanbii,

so AI-Azkaar

Faghfir Lii Fa'innahu Laa Yaghfiruz-Zunuuba lllaa Anta."

"Y aa Rabbi, Gooftaan kiyya S~. Simalee gooftaan biraa hin nru. Na'uumtee jirta. Ani gabricha Keeti. Ani hanga danda'een waadaafi ajaja kee (guutuu) irra jira. Sharrii ho,ijadhe irraa Sitti maganfadha. Naaf araarami, waan Simalee kan rnaaseta ho.üatarneef araaramu hin jirreef." (Bukhaarii)

l.i_p : •~J ~, ~~Il ,., ,.; ,, . , .,,,.,, ., "' .~i_j

;1.-'·•·•~•...t:;,~:;J ,4-Âi U.JJ ,~ ,,,,,.,, ,, ,r , ,,,,. ,, , ,.,,

(.., • ~ !;,1..:.,1• .. .!.,~) Il ~~ e-- - J"' ,, ,.

AI-Azkaar 81

B) "Subhaanallaah Wabihamdlhi Adada Khalqlhi, Waridaa Nafslhii Wazinata Arshihi, Wa Midaada Kallmaatihi. ".

"Rabbiin qulqulJuufi faarafamaa­dha. baayina uumama Isaantin, hanga Ufü jaalatœn, hanga bareedumaa arshii lsaatin, hanga baayina jechoota Isaatin. Il (Al Sadi)

'<••'ll\.) ••~",Jill:,~• ~ , ,,,, ; ,,, .., . C) "Subhaanallaah·Wabihamdihi."

"Rabbiin hirdhuu irraa qulqulluufi faarfamaadha. Il (yeroo dhibba tolcko)

D) Ergamaan Rabbii li Akkana jedbaniiru: ''Na.mw ganama barraaqan zikrii kanatti aanu jedhe

82 AI-Azkaar

akka nama ilmaan Ismaa'iil irraa gunnuu gabra 'tokkoo bilisa baaseetti isaaf lakkaa'ama. Maasetni kudhanis isarraa haqama. Sadàrlcaa kudhan isaaf ol fuudh­ama. Hanga dhiyuttis sheeyxaana irraa isa tiiysiti. Y 00 galgala zikrii kana jedhe ammoo hanga bari'utti sheeyxaana irraa isa tüysiti."

. Zikricbis akkana jedba:- •Laa llaaha lllallaah Wahdahu Laa Sharilka Lahu, Lahul Mulku

A/-Azkaar 83

Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir.•

"Rabbiin malee gooftaan biraa hin jiru. Inni tokkicha. Shariika hin qabu. Taayitaan kan lsaati. Faarunis kan lsaati. lnni waan hundarratti danda'aadha."

(Ibn Maajaah)

E) Nabiyyiin ~ ganamaafi galgala zikrii kanatti aanu jedhaa turan.

n> -j.:, i' i" t:. 1 ';_ G.::..;, 1 r ' .. r-: i.r- . d,:i _..,,) ',;_J .. ' """~ ~I ~ , ,;_J ... ..,.,,, i.r- ...,...- ,, , ,, i.r-,,, , ,., ,, ,

, .. ~,.,•1 ~, a.. ',;_ .. '~ ..L!,;.. • .,..;. •• ,,,,, ,,,,,c,r'J -., . . ,, , - -

' -: (' & ~ ,, -: • \S ~-- w.:.; \À.;> ,.;:: .r- ~"' J .. .., ,,

84 AI-Azkaar

"Asbahanaa Alaa Fixratil lslaaml, Wa'alaa Kalimatil lkhlaasi, Wa'alaa Diini Nabiyyinaa Muhammadin •· Wa'alaa Millati Abiinaa lbraahiima Haniifan Musliman Wamaa Kaana Minai Mushrikiina."

"Nuti uumaa (fixraa) lslaamaa inatti, jecha quluqulluu (Laa llaaha Illallaah) irratti, amanti oabiyyii keenya Muhammad irratti, karaa abbaa keenoa lbraahiim isa Muslima dhugaa kan warra Rabbitti waa hin maknee irratti bariisifannee jirra." (Ahmad)

Af-Azkaar

28. Zikrii Hirriba Dura Jedhamu

85

A) Nabi Muhammad ~ yeroo hunda odoo hin rame dura harkasaanii bal'isaniitin ganaa lamaan irratti tuttufani. Sana booda "Qui Huwal-1,aahu A-had .. ", "Qui A 'uuzu Birabbil Falaq ... " fi "Qu/ A 'uuzu Birabbin-Naas ... " ni qara'u. Ergasii mataa isaanii irraa jalqabuudhaan fuulafi qaama fuundura isaanii, itti aansudhaan banga danda'ameen qaama isaanii hunda ni quyyisu.Kanas marsaa sadigodhu.

B) Nabi Muhammad ~ akkana jedhaniiru: "Yeroo gara siree keetii

86 AI-Azkaar

(birribaat) adeemtu Aayatal Kursyyiin qara'i. Yoo kana goote tiilcseen Rabbün biraa siif ergame sibiraa hin deemu. Hanga dammaqtutti sheeyxaanni sitti hin kàlaayu. (Bukhaarii)

C) "Namni halkan suuraa Baqaraa irra aayatoota dhumaa lamaan (Lak. 275-276) qara'e sharrii waan hundaa irraa isün isa eegdi."

D) Du'aa'ü kanatti aanu hirriba dura godhachuun sunnaadha.

1 t.;::-1, ~ ,_.....:l (.--tÏJI . •l, -_tf

AI-Azk.aar 87 •e1smika Allaahumma Amuutu Wa'ahyaa"

"Yaa Rabbi, maqama keetin du'ee (ergasillee) jiraadha." (Bukhaarii)

E) Ergamaan Rabbii t1 akkaoa jedhu: · "Gabra tolcko qabaachuu irra (humnaafi jabina argamsii­suun) wanta caalu isinitti himuu? yeroo soddomii sadi 'Subhaanallaah ', yeroo soddomii sadi 'Alhamdu Lillaah' yeroo soddornii af'ur ammoo 'Allaâhu Akbar' jedhaa. Kun gabra tokko qabaachuu irra isiniif caalaa." •

(Bukhaarii)

1 Kun gaafii Faaximaan isiifi Aliyyiif • akka gabra kennan yeroo Nabiyyii a gaafatte deebii isaan isiifkennan ture.

88 AI-Azkaar

29. Du'aa'ii Y oo Halkan Ka'anii Jihaa Hirnl>aa Jijjiiratan Godhamu

Akka Aa'ishaan • odeessanitii ergamaan Rabbii :1 yeroo ha1lcan cinaa tokkorraa gara isa biraatti jijjiiratanii rafan akkana jedhaa turani:

"Laa llaaha lllallaahul-Waahidul­Qahhaar, Rabbis-Samaawaati Wal An:li Wamaa Beeynahumaa AI­Azilzul Ghaffaar."

AI-Azkaar 89

"Rabbü tokkich moo'ataa ta'e malee gooftaan biraa hin jiru. Inni Gooftaa · samiiwwanii, dachiifi wanta gidduu isaan larnaanü jiniuti. (inni) Moo'ataafi Araaramaadha."

(Haakim)

30. Du'aa'ii Yoo Halkan (Tasa) Rifatanii Hirribarraa

Ka'an Godhamu

•A'uuzu Bikalimaatillaahlt­Taammaati Min Ghadabihi Wa

90 AI-Azkaar

lqaabihi, Wa Sharri fbaadlhi, Wamin Hamazaatlsh-shayaaxini Wa"an Yahadhuruun."

"Ani Jechoota Rabbii guutuu ta'aniin dallansuu Isaa, adabbii Isaa, Shanii gabroota Isaatifi dogoggorsaa sheeyxaanatiifi · natti kalaayuu (sheeyxaanaa) irraa Isatti (Rabbitti) maganfadha."

(Abuu Daawud)

31. Abjuufi Dunquqquu Yeroo Argan Wanta

Jedhamu

"Abjuun gaarin Rabbirraa dhufa. Dunquqquun ammoo sheeyxaan­aarraa dhufa. Namni waan jaalatu arge nama jaalatutti malee nama biraatif lùn ibsin." (Muslim)

AI-Azkaar 91

Namni abjuu isaatin wanta jibbu arge waao kaoatti aanu baa raawwaatu:-• Cioaacba bitaa isaatti (fuulan garagalee) al sadi baa tuttufu, • Wanta arge eenyutillee hin himin. • Cinaacha irratti rafee ture haa jijjüru, • Yoo barbaade ka'ee baa salaatu.

(Muslim)

32. Du'aa'ii Salaata Witrii Keessatti Godhamu

"Allaahumma lhdinii Fiiman Hadeeyta, Wa'aafinii Fiiman Aafeeyta, Watawallanii Fiimaa A'axeeyta, Waqinii Sharra Maa Qadeeyta, Fa'innaka Taqdii Walaa Yuqdaa Aleeyka, lnnahu Laa Yazillu Man Waaleeyta, [Walaa Ya'izzu Man Aadeeyta,] Tabaarakta Rabbanaa Wata'aaleeyta."

"Y aa Rabbi, warra qajeelchite wa»am anas qajeelchi. Warra fuyyaa kenniteef waijiin fayyaa

AI-Azkaar 93

naaf kenni. Warra jaalattee gargaarsa gootef wa»110 na jaaladhu. Waan naaf kennite keessatti barakaa naaf taasisi. Hamtuu (Sharrii) murteessite jalaa nabaasi. Ati murteessaa yoo taatu namni Sirratti murteessu hin jiru. Namni Ati jaalattee ol fuute hin salphatu (IÙn xiqqaatu). Namni diina siîf ta'e ammoo hin guddatu (bin kabajamu). Yaa Rabbi, Ati qulquUooftee jirta, Otis taatee jirta. Il (Ahmad, Daaramiifi Haakim)

33. Du'aa'ii Salaata Witrii Booda Jedhamu

Ergamaan Rabbii M raka'aa jalqabaafi lammaffaa tan salaata

94 AI-Azkaar

witrü keessatti HSabbihisma Rabbikal A 'alaa .. " fi "Qui Yaa A.yyuha/ Kaafiruun ... " yoo qara'an raka'aa sadaftaa keessatti ammoo HQu/ Huwal/aahu A.had .. H qara'aa turan. Erga salaammatanii booda:-

.,, ,.,. . ,,,,,. .!.i~• .'.UJI ~I -~ ._,,., ., ., ù .

•subhaanal Malikul Qudduus• (Mootin faarafamaan (Rabbün) qulqullaaye) jechuun al sadi Rabbiin fàarsu. Yeroo sadaftàatti sagalee isaanii ol kaasu.

•, !,~. .. ,:.. , ~;, r:. • ... '~l!Jr ..:.,t• '-'~ ~~ U"91:r-P.! .. J • r" ., ., .

>,,[ç.l,W, ~~I ~J] •Rabbul Malaa'lkati Wam,uhï• jecbuun. (Gooftaa malaa'ikotaafi

AI-Azkaar 95

Jibriil kan ta'e) kan jedhus itti dabaJu tore. (Nasaa'iifi Daaraquxnii)

34. Du'aa'ii Yeroo Y aaddofi Gadqaa Jedhamu

~,,, ••. " ,t ~1~'' f"T ~ ~ ;,_y-1" .. •

~IJ , ~1, ,;._;j1, , ~:,;.îlJ .. :, Jb-' Il ili' · ; .UI ,.Ll, ; · '!.. Ît .. . r , . J iJ. c,--J ..r.:- J .. , ..

"Allaahumma lnnii A'uuzu Bika Minai Hammi Wal Huzni, Wal Ajzi Wal kasali, Wal Bukhli, Wal Jubnl, Wadila'id-Deeyni, Waghalabatir­Rijaali."

96 AI-Azkaar

''Yaa Rabbi, ani Yaaddofi gadda irraa, dadhabbiifi gadi aantummaa irraa, donyummaafi .scxfaattummaa irraa fe'aa idaatifi namootan moo'atarnuu (isaan jala ooluu) irraa Sitti maganfadha,"

1 35. Du'aa'ii Yeroo Rakkoo 1

\H;.;, r-~j,'~1 ~1 ci1 ~!l

~ 'r-~jl j,~I ~~'~I ~l 4!J1 ~ ~JJ ~l~I ~~ ,~, ~l 4!31

'W I <'ÎI "~i, !,'' '•~, r-r q-r . JJ~J

A) "Laa llaaha lllallaahil Aziimil Haliim, Laa llaaha lllallaah Rabbil Arshil Aziim, Laa uaaha lllallaah

AI-Azkaar 91

Rabbis Samaawaati Wa Rabbil Ardi Wa Rabbil Arshll Kariim."

"Rabbii Guddaafi Danda'aa ta'e malee gooftaan biraa hin jiru. Rabbï'i Gooftaa arshii guddaa ta'e malee gooftaan biraa hin jiru. Rabbii Gooftaa sarniiwwanii, Gooftaa dachiitifi Gooftaa arshii kabajamaa ta'e rnalee gooftaan biraa hin jiru." (Bukhaarii)

98 AI-Azkaar

B) •AHaahumma Rahmatika Aljuu Falaa Takilnii llaa Nafsii Xarfata Eèynln Wa Asllh LU Sha'anii Kullahuu, Laa llaahaa Illas Anta. •

liy-aa Rabbi, rahmata kee ni kajeela. Dhimma kiyya anummaan akka bahu yeroo libsuu ijaatifis natti hin dhiisin. Waa'ee kiyya hunda naaf tolchi. Simalee gooftaan biraa hin jiru.11

(Abuu Daawudiifi Ahmad)

C) •Laa ilaaha lllaa Anta Subhaanaka lnnii Kuntu Minaz­Z&alimiin•

AI-Azkaar 99

''Yaa Rabbi, Simalee gooftaan biraa hio jiru. Sima qulqulleessina. Ani garuu namoota nafsee isaanii miidhan keessaa tokko." (Tirmüziifi Haakim)

36. Y eroo Diinaafi Mootii (Garaa Jabaatu) Argitan

Du'aa'ii Godhamu . . , ,. , ,. ,, ., ~ '· ' •ll"' "· ''!"~, 1 J ~ . ,., 1 .,.., U ) ,.,,- - ~, . . , . ,, " , ..

'~~J~ ~ ~.) ,"'J

A} "Allaahumma lnnaa Naj'aluka Fli Nuhuurihim, Wana'uuzu Bika Min Shuruurihim."

100 AI-Azkaar

''Yaa Rabbi, nuti isaan (diinotii ykn moototii garaa jabaatan) duratti (irkoo) Sigodhanna. Hamtuuwwan (sharriiwwan) isaanii irràa Sitti maganfanna."

(Abuu Daawudiifi Haakim)

B) "All~ahumma Anta Adhudii, Wa'anta Nasiinï, Bika Ajuulu Wabika Asuulu, Wabika Uqaatilu."

"Y aa Rabbi, Ati waantaa ani ittiin ittifamu, Ati gargaaraa kiyya. Ani

AI-Azkaar

Siin socho'a. (Humna) miidhaa geessa, (Humna)

101

Keetin Keetin

waraana (Iola)." . (Abuu Daawudiifi Tinniizii)

,, . . L <.,_ IJ ., • ,., ,, ~ 1 (" •.;,

··~ JI r"".J .ui •• ,,

C) "Hasbunallaahu Wani'imal Wakiil"

"Rabbiin nuuf gahaadha. lrkoon (Rabbii) kun akkam bareedadha. Il

(Bukhaarii)

37. Du'aa'ii Namni Amantii isaa keessatti Shakkiin itti Dbagayame Dhageessisu

Namni wanti amantii isaa irraa isa doorsisu itti dhufe tokko dura

102 AI-Azkaar

sheey xaana irraa Raabbütti baa maganfàtu. Kana jechuun:

• :,S1 ~11h;•• 1t ~ Js\f l ~f r'!' , , , ,, "A'uuzu Blllaahl Mlnash-Sheeyxaanir-Rajlim•

"Sheeyxaana dagsiisaa ta'e irraa Rabbitti maganfadha." haa jedhu. Itti aansœs:

' , ... , , ' . .J..!.'J '4itl, ~I• J_,.ii ,, J , : •

•Aamantu Billaahi Warusuliht•

"Rabbiifi Ergamtoota lsaatti amane." haa jedhu. (Bukhaarii)

Hadiisota Abuu Daawud galmeessan keessatti alMIOO

aayata qur'aanaa kan kanatti aanu .haa qara'u kan jedhu ni arganna.

AI-Azkaar 103

; ) : J~ D:,J 1~ -.y ,,,,, ~ 1di"; .,i;i,-- >. §t JVî ~ .,..J ~ . ~ ~ j";- ~ ~

;,,, ,,, .,. f. ,, -:

~•~~~ "Huwal Awwalu Wal Aakhiru Waz­Zaahiru, Wal Baaxinu, Wahuwa Blkulli Sheey'in Aliim."

"Inni doris kan jiru, boodas kan bafu, ifattis dhoksattis kan jiraatu. Inni waan hundaa beekadha. 11

(Al Hadiid:3)

38. Du'aa'ii Namni Idaa Ufirraa Qabu Godhu

104 AI-Azkoar,

A) •Anaahumma lkfinii Bihalaalika An Haraamlka Wa'aghninii Bifadhlika Amman Siwaaka."

''Y aa Rabbi, waan dhoo~ (haraama) ta'e irraa (na fageessii) waan hayyarname (halaala ta'e) qofaan uf na dandeessisi. Kennaa keetin nama siin alaa (kadhachuu) irraa na qananiisi." (Tirmiizii)

~'~~~;tJ1~11• J;4r, , J:-s:k, _;.;j,:; ,.:,;.Jr, ... 1Jt;.jJ1, 1~, . :.1J, ~, -: , ; . • !.ir

, • , • J\]!. J ~, , , ,

AI-Azkaar 105

B) "Allaahumma lnnii A'uuzu Bika Minai Hammi Wal Huznl, Wal Ajzi, Wal Kasali, Wal Bukhli, Wal Jubni, Wadil'id-Deeyni, Waghalabatir­Rijaali."

''Yaa Rabbi, Yaaddofi gadda irraa, dadhabbiifi gadiaantummaa irraa, donyummaafi sodaatummaa irraa fe'aa idaatifi namootaan moo'ata­muu (isaan jala ooluu) irraa Sitti maganfadha. 11 (Bukhaariî)

39. Du'aa'ii Namni Sbeeyxaanni Salaat~ Keessatti

ykn Odoo Qur'aa,nà Qara'u ha Wasawwue Dhageessisuu

Qabu

Usmaan lbnil Aasi • kan kanatti aanu dabarsanii jiru:

106 AI-Azkaar

Ergamaa Rabbiitin 8 ''Y aa ergamaa Rabbii, Sheeyxaanni anaafi salaata kiyya akkasumas qur'aana qara'u gidduu seene na dogoggorseera" jedheen. Isaanis:­"Kuni sheeyxaaùa 'Khim.aab' jedhamu. Yeroo jiraachuun isaa sitti dhagayame akka Rabbi sharrii isaa irraa si tiiksu gara cinaacha bitaatti al sadi tuttufi" naanjedhan.

(Muslim)

40. Du'aa'ii Namni Wanti Rakkisaan Isa Qwmame

Godhu

AI-Azkaar 107

•Anaahumma Laa Sahla lllaa Maa Ja'altahu Sahlan, Wa Anta Taj'alul Hazana lzaa Shi'ita Sahlaa."

''Yaa Rabbi, wanta Ati· laafaa (mijaayaa) goote malee wanti laafan hin jiru. Ati yoo feete wanta nama gaddisiisullee laafaa goota."

(lbni Hibbaan)

41. Tarkaanfi Namni Y akka Ho.ijate Fudhachuu

Qabu

~rgamaan Rabbü a aklrana jedhaniiru: "Gabrichi (Rabbii) tokko yoo yakka (maaseta) bojjate wuduu'a sirritti haa godbatu. Sana

108 AI-Azkoar

booda raka'aa lama baa salaatu. ltti aansee Rabbiin dhiifama baa gaafatu. (Rabbiin) Isaaf araarama."

(Abuu Daawudiifi Tirmiizii)

42. Du'aa'ii Yeroo Dhimmi (Rakkinni) Humnaa Olii

Nama Qunnamu Godhamu

Ergamaan Rabbii M akkana jedhaniiru: "Rabbiin fï dadhabaa ta'uu ni jibba, cimaa ta'uuf yaali. Y oo dhimmi tokko humna keetii ol ta'e

•Hasbiyallaahu Wani'imal Wakin•

AI-Azkaar 109

"Rabbiin naaf gayaadha. Isarratti irkachuun akkam bareedadha). jedhi." (Abuu Daawud)

43. Du'aa'ii Daa'imaaf Godhamu

Akka Ibni Abbaas .:1Ji, galmee­ssarutt1 ergamaan Rabbii M Hasaniifi Huseenin Sheeyxaanarraa akka Rabbiin isaan tiiksu du'aa'ii kanatti aanu godhaafii turanüru:

~I ~~ :i ~I ~_,.!,; ~l! ~ê, 4111 ~~ l,j-~f • ~ •, .:j,, , , ,,,, ,, . ., - J

, - , • ', ., 1 ('. -::: - , •

~ JS ;,,,aj ,~lAJ .;>ua;.!, JS' ~ •~'J "

110 AI-Azkaar

•A'iizukumaa Bikalimaatillaahlt­Taammati Min Kulli Sheeyxaanin Wahaammah, Wamin Kulli Eeynin Laammaa."

"Jechoota Rabbii kan guutuu ta'aniin sheeyxaana hundaafi nama bamtuu yaadu akkasumas ija summii qabdu irraa akka isin tiiksu (Rabbitti) maganfadha. Il (Bukhaarii)

l 44. 0u•aa~bsataaf l A) Nabiyyichi a wayta dbukkubsataa gaafachuuf mana seenan du'aa'ü kanatti aanu godhaa turaniùu:

AI-Azkaar 111

"Laa Ba'asa xahuurun lnshaa'allaah."

"Jabaadhu hamtuun hin jirtuu, yoo Rabbiin jedhe (dhukbni kun) kan maaseta sirraa qulqulleessu ta'a."

(Bukhaarii)

B) Ergamaan Rabbii :1 akkana jedhaniiru: "Y oo gabrichi muslimaa kamillee dhukkubsataa tokko erga gaafatee booda ..;u'aa'ii kanatti aanu al torba godheef yoo guyyaan (ajalli) isaa hin gahin dhukkùb-sataan suni ni fayya". Du'aa'ichis:

112 AI-Azkaar

"As'alullaahal Aziim, Rabbi! Arshil Aziim An yashfiika." ·

"Akka sifayyisu Rabbii Guddaa Gooftaa arshii guddaa ta'e ni kadha." (Tinniizifi Abuu Daawud)

45. Faayidaa Dhukkubs~taa Gaafachuu

Aliyyii ibni Abuu Xaalib • ergamaan Rabbii • haasa'a kanatti aanu yeroo dubbatan dhagayeera jedhu:

Al-Azlcaar 113

"Namni tokko yoo · obboleessi isaa kan muslimaa tokko dhibamee gaafachuuf deeme hanga deebi'utti c:affee jannataa keessa jiraata. Yeroo inni taa'u rahmanni Rabbii isaaf yaa'a. Yeroon inni gaafate ganama yoo ta'e hanga dhiyutti malaa'ikonni kuma torbaatamaa nagaafi rahmata Rabbii isarratti buusu. Yeroon iMi gaafate galgala yoo ta'e hanga bari'utti malaa'ikonni kuma torbaatamaa nagaafi rahmata Rabbii isarratti buusu."

(Tinniizifi lbni Maajaab)

114 AI-Azkaar

46. Du'aa'ii Dhukkubsataan Abdii Fayyuu Hinqabne

Godhu

•Anaahumma lghfirtii Warhamnii Wa Alhiqnii Bir-Rafiiqil A'ilaa."

''Y aa Rabbi, naaf araarami, rahmata naaf godhi, (jannata keessatti) hiriyyoota ciccimoo ta'an ijaalalleewwan Rabbii) wa.üiin na tàasisi."

(Bukhaarifi MWllim)

AI-Azkaar 115

B) Akka Aa'ishaan .:o. odeessanitti Nabiyyiin ;li yeroo dhukkubsatanii turan harka isaanii bishaan keessa cuuphudhaan baasanii fuula isaanii haxaayaa

, ., . .,,,,. ' ,,. ,

9 1~9~~(~1~1~1~ "Laa llaaha lllallaah. lnna Lilmowti Lasakaraat"

"Rabbiin malee gooftaan (dhugaa) hin jiru, duuti sakaraa qabdi" jedhaa turan. (Bukhaarii)

47. Waa'ee Nama Sakraa Du'aa Irra Jiru Karaa

Qajeelchuu Narna sakraa du'aa irra jiru

akka hafuurrisaa kan dhumaa

ll6 AI-Azkaar

amantii irratti ta'uufi "Laa llaaha lllallaah" jedhee akka du'u karaa itti akeekun barbaachisaadha. Sababaan isaa waan ergamaan Rabbi :li "Namin jechisaa kan dhumaa Laa llaaha Illallah" isaaf ta'e jannata gale" jedhaniifi. (Abu$ Daawud)

48. Du'aa'ii Namni Rakkinni Qunname Dhageessisu

AI-Azkaar 'H7

•1nnaa Ullaahi Wa'innaa lleeyhi Raajruun, Allaahumma Ajimil Fli Musilbatll, Wakhluf UI kheeyran Mlnhaa"

"Nuti kanuma (uumama) Rabbüti, garuma Isaatti deebi'aa jirras. Y aa Rabbi, rakkina nana gaheef mindaa naaf kennii, wanta sanarra caalus bakka naafbuusi" (Muslim)

49. Du'aa'ii Namni Nama Du'e Ija Walitti Qabu

Godhu

118 AI-Azkaar ,,,. ,,, ., , .

K •-1J••·•, •• •-1J•,,,•,, ~ .J.J'J --r-~ e-' J

"Allaahumma lghfir Lifulaanin (Bismihi) War'fa'i Darajatahu Fil Mahdiyyüna Wakhlufhu Fii Aqibihi Fil Ghaabiriina Waghfir Lanas Walahuu Vasa Rabbal Aala miin. Wafsah Lahu Fii Qabrihi Wanawwir Lahu Fiihi."

''Yaa Rabbi, ebaluuf (maqaa tuq.uun) araarami, sadarkaa isaas warra karaa qajeelloo hordofan keessatti ol fuudhi. Namoota isa bakka buustus warra sodaa Rabbii qaban godhi. Nuufi isaafis araarami, Y aa Gooftaa aaJama hundaa. Qabrii isaa keessattis isaaf ba'isi, isü keessatti isaaf ibsi."

(Muslim)

AI-Azkaar 119

50. Nam.a Du'erratti Yeroo Sagadamu Du'aa'ii Isaaf

Godhamu

A) •A1taahumma lghfir Lihayyinaa, Wamayyttinaa, Washaahidinaa, Waghaa1binaa, Wasaghiirina, Wa-

120 AI-Azkaar

kabilrinaa, Wazakarinaa, Wa'uun­saanaa. Allaahumma Man Ahyeeytahuu Minnaa Fa'ahyihi Alal lslaami, Wamari. Tawaffeey-tahuu Minnaa Fatawaffihu Alal limaani. Allaahumma Laa Tahrimnaa Ajrahuu Walaa Tudhillanaa Ba'adahu.•

"Yaa Rabbi, jiraa keenyafi du'aa keenyafis, nama biyya jiruuf kan &goo jiruufis, xiqqaafi guddaa keenyafis, dhiirafi dubartii ·keeny­afis araarami. Y aa Rabbi, nama nurraa jiraachifte lslaamummaa irratti isa jiraachisi. Nama nurraa ajjeefte anunoo iimaana irratti isa ajjeesi. Yaa Rabbi, mindaa isaa (kan nuti isa geegessuuf hojjanne) nun dhoorgatin, isa booda ammoo nun jallisin." (lboi Maajaahiti Ahmad)

AI-Azkaar 121

,•L;,;l ~r, !l.i;.; r•i'h :; ~ ~,, u•l;~.!.J Jl t~I

B) "Allaahumma Abduka Wabni Amatika, lhtaaja llaa Rahmatika, Wa Anta Ghaniyyun An Azaabihi. ln Kaana Muhsinan Fazid Fii hasnaatihi, Wa'in Kaana Musii'an Fatajaawaz Anhu."

"Y aa Rabbi, namni kun gabricha Ke'eti. . Ilma gabrittii Teetiti. Rahmata Keet barbaada. Ati apunoo isa adabuu irraa uf gabaadba. Y oo inni n.ama toltuu

122 AI-Azkaar

hojjate ta'e toltuu isaa irratti ·isaaf dabali. Yoo inni nama hamtuu hojjate ta'e ammoo irra isaaf darbi (dhiisit)." (Haakim)

S 1. ljoollee Odoo Umrii Gaaf~tamaa Hin Gabin

Du'aniif Du'aa'ii Godhamu - •.f; ,, • .,. ~ ,,. 1.,-:i-~J U,1 ~· r-•· : Jli ~ 41 ~-~ ~·· • \,~ \-...l' , ~.:ilrr \ • . . .,,, J --- ,-~ ,., ~-- ,~ .. .,~ ~ -~•~ .. ·~.:-,-r.., J J,. .,. J u JI'

, ,, Ill .,

,,, ,., . . 4'\.o . ~r• '-: •• \~ ,, .JL., ., ..t . J iJ.i'1',.,... C? ; . ., ., .. ......;.i, ~ •• ,.~ .. 4i" ,.. ,.,•, r-.,-.- . ., ~ .,.,J ~ r.,

AI-Azkaar 123

•Anaahumma lj'alhu Faraxan Wazukhran Liwaalideeyhi, Wash• fii'an Mujaaban.Allaahumma Saqqil Bihi Mawaaziinahumaa Wa'a'azim Bihi Ujuurahumaa, Wa Alhiqhu Bisaalihil Mu'uminiina Waj'alhu Fii Kafaalati lbraahiima, Waqihi Birahamtika Azaabal Jahiim.•

"Y aa Rabbi, badhaasa jalqabaa isa taasisi. Warra isaatif qabeenya kuusarnee ol taa'e (isa taasisi), araarsaa fudhatama qabu (taasisiit). Y aa Rabbi, mii7.aana abbaafi haadha isaa sababaa isaatin ol kaasi. mindaa isaaniis guddis. Mu'uminoota gaggaarii wajjiin isa taasisi. Eegumsa lbraahiim jala isa · taasisi. Rahmata keetin az.aaba ibiddaa jalaa isa baasi."

(Daarusu Fiihimaa lbni Baaz)

124 AI-Azkaar

j 52. Du'aa'ü 1bsa Gaddaa

f .. .. ,f f ' , c;,;, i. u- , -1>1 ~ ~ 1Jl" J-' J .... f "• .,,. ,,

"' .. , l.:_\, te.- .,_.~ -l<'J • • • ~ ~ ; ,, --'-r' 4J

,, • .. • ..... j, .-u '( ·-· J • ,, ~ . .,, ;..

A) •1nna Ullaahi Maa Akhaza, Walahu Maa A'axaa, Wakullu Sheey'ln lndahu Bi'ajalin Musammaa... Fal Tabsir Wal Tahtasib.112

2 "Fal Tasbir Wal Tahtasib" Saala dubartütif fayyada Du'aa'ii Nabiyyiin a dubartii ilmi jalaa du'e takkaaf godhan waan ta'eef dubartiin dhiyaate. Yoo dhiira ta'e "Fasbir Wahtasib" jcdhama.

AI-Azkaar 125

"Kan fudbate. kanuma Rabbiiti. Wanti kennes kanuma lsaati. Wanti hundi Isa biratti beellama murtaaye qaba. Kanaaf haa obsitu, mindaa isiis Rabbirraa baa barbaaddu."

(Bukhurifi Muslim)

B) •A•azamallaahu Ajraka, Wa"ahsana Azaa'aka, Waghafara Limayyitika. •

"Muindaa kee Rabbiin baa guddisu. Balaa sirra gahe Rabbün toltuun süfbaafüjüru. Nama sirraa du'eef Rabbiin haa araaramu." Y oo ·

1U AI-Azkaar

jedbame gaarii akka ta'e Imaam Nawawiin kitaaba isaanii kan "Azkaar" jedhamu keessatti ibsaniiru.

53. Du'aa'ii Yeroo Reeffa Awwaala Keessa Kaayan

Godhamuu Qabu

•-il J , .. .!.!, , 'i;, .clll ~• , ,.,,.,.J, ~, l, ;

"Blsmillah Wa'alaa Sunnati Rasuulillaah. •

"Maqaa Rabbiitin sunnaa ergamaa Rabbii irratti (hundaayee isa ciibsa."

(Abuu Daawud)

AI-Azkaar 127

54. Du'aa'ii Sima Awwaalaa Booda Godhamu

Nabi Muhammad a nama du'e erga awwaalanü booda qabrii bira dhaabbachuudhaan: "Obboleessa keessaniif araara kadbaa. karaa gaarii irratti akka gadi dhaabbatu kadhaa( inni amma gaafàtamaa jiraa" jedhaa turan. (Abuu Daawudüfi Haakim)

55. Du'aa'ii Namni Qabrii Ziyaaru Godhu

128 Al-Azkaar

•Assalaamu Aleeykum Ahlad­Dlyaarl Minai Mu'umlnilna Wal Musllmilna Wa'innaa lnshaa"al­laahu Blkum Laahiquuna Nas'alu­llaahi Lanas Walakumul Aaflyaàh. •

"Y aa mu'uminootafi muslimoota ganda qabrii kanaa keessa jirtan. nageenyi Rabbü isinirratti haa jiraatu. yoo Rabbi jedhe nutis isinitti makamna. Nuufi isiniifis akka fayyaa kennu (akka dhiifama nuuf godhu) ni kadbanoa." (Muslim)

AI-Azkaar 129

56. Du'aa'ii Yeroo Bubbeen Bubbisu Godhamu

•AHaahumma lnnii As'aluka Kheeyrahaa Wa A'uuzu Blka Min Sharrthaa."

"Y aa Rabbi, ani toltuu bubbee tanaa Si kadhaa. Hamtuu (sharrii) ÎIÎi irraa ammoo Sitti magan fildba."

(Abuu Daawudiifi lboi Maaj~

130 AI-Azkaol'

57. Du'aa'ii Yeroo Hangaasuu Dhagayan

Godhamu

AbdaUaah ibni Zubeeyri • yeroo hangaasuu dbagayan haasa'a isaanii dhaabudhaan:

.l-• 11 > :J,,, > .û, -: ~li .J' ~ ~-- ù .

,,, . .... .... . 11~·- ~~"-~ ,,, • ,,, ~ ,,., .J ,, •

"SubhaanaHazii Yusabbihur-Ra'adu Blhamdihii Wal Malaa'ikatu Min Khiifatihi."

"(Rabbiin) qulqullaaye, Inni hang­aasun faaruu Isaatin, Malaa'ikonnis sodaachaa Isa qulquUeessan."

(Al-Muwaxxaa)

.,,

AI-Azkaar 131

58. Du'aa'ii Yeroo Roobni Dhabamu Godhamu,

A) "Allaahumma Asqinaa Gheeysan Mughiisan, Marii'an, Nurii'an, Naafi'an Gheeyra Oaarrin, Aajilan Gheeyra Aajilin."

''Y aa Rabbi, rooba tolaa, guutuu, fayya qabeessa, kan faayidaa kennuufi kan hin miine, kan yeroo eeggateefi kan duubatti hin harkifatin nuuf roobsi."

(Abuu Daawud)

132 AI-Azlcaar

~1 ~' . ,:- =!fr tî-uii ~'r•i,~

B) •Anaahumma Aghisnaa, Allaah­umrna Aghisnaa, Allaahumma Aghisnaa.•

"Yaa Rabbi, rooba nuufkenni. Yaa Rabbi, rooba nuuf kenni. Yaa Rabbi, rooba nuufkenni."

(Bukhaarifi Muslim)

59. Du'aa'ii Yeroo Roobuf Ta'u Oodhamu

Al-Azkaar 133

"Allaahumma Sayyiban Naafi'an."

"Y aa Rabbi, duumessa roobaa faaydaqabeessa nuuf godhi."

(Bukhaarii)

60. Du'aa'ii Erga Roobee Booda Godhamu

~r• @l t.....;,ù~t;•i.:::11 ,, JJ ~ u-----: ~ ., , ,

~Muximaa Warahmatihi."

Blfadhlillaahi

"Kennaa Rabbütifi rahmata Isaatin nuuf roobe."

(Bukhaarifi Muslim)

134 AI-Azkaar

61 Du'aa'ii Y eroo Roobni Baay'atu Godhamu

"AUaahumma Hawaaliinaa Walaa Aleeynaa. Allaahumma Alal Aakaami Waz-Zlraabi, Wabuxuunil Awdiyati, Wamanaabitish-Shajari."

"Y aa Rabbi. daangawwanitratti malee nurratti hin roobsisin. Y aa , Rabbi, dachii margaa, tabbaawwan, yaa'awwaniifi hidda mukkiinii irratti akka roobu godhi. Il

(Bukhaarifi Muslim)

AI-Azkaar 135

62. Du'aa'ii Namni Baatii Arge Dhageessisu

, ' Ji '(( . , ' .... <CAi • .J.J

•Auaahu Akbar, Allaahumma Ahillahuu Aleeynaa Bil Amnl Wal limaani Wassalaamati, Wal lslaami, Wat-Tawfiiqi Limaa Tuhibbu Watardhaa Rabbunaa Warabbukallaahu."

"Rabbiin (waan hundarra) Guddaadha. Y aa Rabbi, baatü tana

136 AI-Azlcaar

tasgabbiin. iimaanan, nagaan, Islaamummaan, waan Ati jaalattuu fi itti gammaddu nu qunnamsüsun nuuf baasi. (Baatiinnana) Gooftan keenyafi Gooftan keetis Rabbuma."

63. Du'aa'ii Namni Soome Yeroo Hiiku Godhu

Du'aa'in namni soome yeroo hüku godhu fudhatama kan qabu waan ta'eef xiyyeeffannaan kennamuufii .qaba. Namni soome tokko yeroo hiiku du'aa'ii kanatti aanu haa godhu.

, • ~... ,,, ! . ,, , J,~1 ~r, Will .;.,.~• . .. . ~ .. .:., .. w.1,· ,,,.., ..... • ;; ;':' 4J

AI-Azkaar 137

"Zahabaz-Zama'u, Wabtallatil Uruuqu, Wasabatal Ajru lnshaa'allaah."

"Dheebun keenya deemeera. Hiddi dhiiga keenyaas jüdheera. Mindaanis (nuuf) mirkanaayeera, yoo Rabbi jedhe." (Abuu Daawud)

l 64. 0u·~ Dura I A) Ergamaan Rabbii il akkana jedhaniiru: "Yeroo nyaachuuf qophooftan

,~I~

-Sismlllaah" yookan "Maqaa Rabbiitin (jalqaba)" jedbaa. Y 00

jalqabarratti dagattan:

138 AI-Azkaar

•~t ~~ Jf.1 r½ ·e1smlllaahi Fil Awwalihi Wa Aakhirihl• ykn "Jalqabaafi xumu­raafis maqaa Rabbiitin (jalqaba)" jedhaa. (Abuu Daawudiifi Tinniizii)

B) Nabi Muhammad 8 akkana jcdhu: "Namni Rabbiin nyaata isaaf kenne akkana haa jcdhu:

,,, .,, /. • fJ

'~ •~ ~,:, ~ w !l~G i41J' "Allaahumma Baarik Lanaa Flihi, Wa'ax'imnaa Kheeyran Minhu. •

"Y aa Rabbi, isa keessatti barakaa nuuf taasisi. Kan isa caalus nu nyaachisi."

AI-Azlcaar 139

Namni kabbiin aannan isa obaase ammoo:

·«~ t~.)J ~ GJ !\-!¼ i',.j11 •Anaahumma Baarik Lanaa Fiihi Wazidnaa Mlnhu"

"Yaa Rabbi, (aannan) -kana keessatti barakaa nuuf taasisi, isumarraa nuuf dabalis" haa jedhu.

65. Du'aa'ii Nyaata Booda Godhamu

140 AI-Azkaar

•Alhamdu Llllaahll-Lazll Ax'amanli Haazaa, Warazaqaniihi Min Gheeyri Hawlin Minnii Walaa Quwwaah."

"Rabbü beekumsaafi jabina kiyyaan ala nyaata kana na nyaachiseefi naaf kenneef faarun haagahu."

66. Du'aa'ii Keessummaan Nama Isa Afeeref Godhu

AI-Azkaar

"Allaahumma Baarik Fiimaa Razaqtahum, Lahum Warhamhum."

141

Lahum Waghfir

"Y aa Rabbi, waan kenniteef keessatti barakaa taasisi. Isaanif araarami. rahmatas isaanif godhi."

(Muslim)

67. Du'aa'ii Nama Isin Obaasef ykn Y oo Bishaan

Argachuu Barbaaddan Gootan

•Auaahumma Ax'im Man Ax'amanii, Wasqi Man saqaanii."

142 AI-Azkaar

''Y aa Rabbi, nama na nyaachise nyaachisi. Nama na obaase obaasi." (Muslim)

68. Du'aa'ii Namni Soome Yeroo Mana Nama Biraatti

Hiike Jechuu Qabu

"Afxara lndakumus-Saa'imuun, Wa'akala xa•aamakumul Abraaru, Wasallat Aleeykumul Malaa'ikatu."

AI-Azkaar 143

''Namoonni sooman isin biratti baa hükan. Nyaata keessan namoonni qaqqajeellon qofti haa nyaatan. Malaa'ilconni isininatti oagaafi rahmata haa buuftu. • (Abuu Daawud)

69. Du'aa'ii Nama Haxxifateef Godhamu

Ergamaan Rabbü M Akkana jedhaniiru: ''Namni tokko yeroo haxxifatu

'Alhamdu Lillaah' (Faarun kan Rabbüti) haa jedbu. Obboleessi ykn œmni isa bira jiru:

144 AI-Azkaar

'Yarhamukallaah' (Rabbin rahmata siif haa godhu) jedbee haa deebisuuf Innis deebisee:

-~çg.:_/411~~· 'Yahdilkumullaahu Wayuslihu Baalakum' (Rabbi isin haa qajeel­chu. Haala keessanis haa tolchu (onnee keessan haa qulqulleessu)) jechuun haa deebisuuf."

70. Du'aa'ii Nama Haara'a FuudhefGodhamu

Al-Azkoar 145

•eaarakallahu Laka, Wabaaraka Aleeyka, Wajama'a Beeynakumaa Fii Kheeyrin.•

"Rabbiin (warra ykn niitii) barakaa siif haa godhu. Sirrattis barakaa baa godhu. Gidduu keessanis walitti hidhama gaarü haa taasisu. Il

(Nasaa'in yoo hafan As'baaba Sunan gabaasan)

71. A) Du'aa'ii Namni Fuudhe Godhu

Ergamaan Rabbii t1 akkana jedhaniiru: "Tokkoon keessan yeroo niitü fuudhu alckana baa jedhu:11

146 AI-Azkaar

. :. :: i+J'.;. , ~ • t;;, •. , ,. . . ~J

,, 4~ ,.

"Allaahummà lnnii As'aluka Kheeyrahaa Wakheeyra Maa Jabalathaa Aleeyhi, Wa A'uuzu Bika Min. Sharrihaa Washarri Maa Jabalathaa Aleeyhl."

"Y aa Rabbi, 81\i waan gaarii isütifi waan gaarii isiin dhuunfàtte si kadba. Hamtuu (sharrii) isiitifi ~u isün dhuuoûtte irraa sitti maganfadha."

AI-Azkaar 147

B) Du'aa'ii Namni Horii Bite Godhu

"Yeroo gaala bitte dalluu isaa qabachuudhaan du'aa'ii olitti ibsame qara'i."

(Abuu Daawudüfi lbni Maajaah)

72. Du'aa'ii Walitti Makama Foonii Dura Godhamu

,~•':'tJ• ·~ ~' -~' t. ;' l''J',1"".'•f"'- 11 .. 11 - .... Il • '"8 .•,ua:..!, ~J .J.J "" • • • ..

"Bismillaah.Allaahumma Jannibnaah-Sheeyana, Wajannl>iah-Sheeyx Maa Razaqtanaa." ·

148 AI-Azkaar

"Maqaa Rabbiitin. Yaa Rabbi, Sheeyxaana nurraa fageessi. Waan nuuf kemtitu irrallee sheeyxaana fageessi." (Bulchaarifi Muslim)

73. Du'aa'ii Yeroo Dallansuu Godhamu

"A'uuzu Billaahi Sheeyxaanir-Rajiim."

Minash-

"Sheeyxaana abaarammaa trraa Rabbitti rnaganfadha. Il

AI-Azkaar 149

74. Du'aa'ii Yeroo Nama Y aalame (Maasetarratti Kufe) Argitan Gootan

•Alhamdu Ullaahi Allazii Aafaanii Mimmabtalaaka Bihi Wafaddha­lanii Alaa Kasiirin Mimman Khalaqa Tafdhiilaa."

"Faarun kan Rabbüti. Isa wanta si ittiin yaale irraa bilisa na godhe. Akkasumas Isa hedduu waan uumee irra sadarkaa kiyya ol kaase."

150 AI-Azkaar

75. Du'aa'ii Yeroo Walgahii Godhamu

Akka lbni Umar • dabarsanitti ergarnaan Rabbü tl walgahii tokko irratti yeroo dhibba du'aa'ii kanatti aanu dhageessisaa akka turan lakkoofuee jirra:

• Jpl~~» . ., . ., , ,,,,_ ., , ,,,,_ ,. " ,

11 j~I ~lj:H ::..;, ~1? ~J

•Rabbighfir Lli Watub Alayya lnnaka Antat-Tawwaabul Ghafuur. •

"Gooftaa kiyyaa, naaf araarami, naaf dhiisi. Ati kan dhiifama gootufi araaramtu waan taatef."

(Tirmiizii)

AI-Azkaar \

7 6. Du'aa'ii W algahii Booda Godhamu

151

"Subhaanaka Allaahumma Wabi­hamdika, Ashihadu An Laa llaaha Ulaa Anta Astaghfiruka Wa'atuubu lleeyka."

"Y aa Rabbi, faaruu keetin siqulqulleessa. Simalee gooftaa (dhugaa) hin jiru. Araara si kadha. garuma keet deebi'a"

(Sunana)

152 AI-Azkaar

77. Du'aa'ii Nama 'Rabbi Rahmata Siif Haa Godhu'

Jedheef Godhamu

Abdallaah ibni Sarjas • wanta kanatti aanu dabarsaniiru: Mana Nabiyyii :1 deemudhaan isaan wajjiin erga nyaata nyaannee booda "Y aa ergamaa Rabbü. Rabbiin rahmata isiniif haa godhu" jedheen. Isaanis "Silleef (rahmata haa godhu)" naan jedhan.

(Ahmadiifi Nasaa'ii)

78. Du'aa'ii Nama Tola Siif OolefGootu

Namni nama tola isaaf oolen:

AI-Azkaar 153

- ,,, 411,,,,, , 1 r.> -cill .!li .r.'"11

"Jazaakallaahu Kheeyran" (hojii gaarii ho_üatteef Rabbi mindaa siif haa kennu) jedhee ga1ata ta'uu qabu dhiyeesseera. (Tinniizii)

79. Du'aa'ii Hamtuu Masiihud-Dajjaal Irraa

Ufeeguf Godhamu

Ergarnaan Rabbii M akkana jedhu:''Namni aayatoota kudhannan jalqaba suuraa Al­Kahfi qomatti qabate hamtuu Da,ijaal irraa isa eegd.i. Namni dàurna Tashahhuda boodaa irratti fitnaa Da.üaal irraa Rabbiin alcka

154 AI-Azkaar

isa eegu du'aa'ii godhe fitnaa isaa irraa nagaa ~-" (Muslim)

80. Du'aa'ii Nama 'Rabbiif Jecha Sin Jaaladha' Jedheef

Godhamu

1(( ~- ... , • '( .u' ., "" ., f "~'41, 1~ »

"Ahabbakallazii · Ahbabtaniil-Lahu."

"Inni (Rabbiin) ati lsaaf jecha na jaalatte si haa jaalatu." (Abuu Daawud)

81. Du'aa'ii Nama Mallaqa Isiniif Kenneef Gootan

AI-Azkaar 155

•eaarakallaahu Laka Fil Ahllka Wa Maallka"

"Rabbiin maatii keetifi horü kee keessatti barakaa siif haa taasisu."

82. Du·'aa'ii Namni Maallaqa Liqeesse Yeroo Liqeeffataan

Maallaqa Deeb'is Gochuu Qabu

,J.u~J~l .J~~, il''" , , .,,,,, J •

1,1:,~,J 1~1., ii, u ,,;.. ~1

•eaarakallaahu Laka Fï Ahlika WamaaHka, lnnamaa Jazaa'us­S&lafi Alhamdu Wal Adaa'u.•

156 AI-Azkaar

"Rabbiin maatifi horrii kee lœessatti barakaa siif haa -taasisu. Mindaa liqaa faarufi waan liqeeftàtan deebisuudha."

83. Du'aa'ii Namni Shirkii Sodaate Godhu

•A11aahumma lnnii A'uuzu Bika An Ushrika Bika Wa'ana A'alamu, Wa'astaghfiruka Llmaa Laa A'alamu.•

AI-Azlcaar 157

"Y aa Rabbi, ani wanta odoo beeku shariika siif godhu irraa sitti maganfadha, waan hin beekiniif ammoo araara sikadha." (Ahmad)

84. Du'aa'ii Nama Kennaa Ykn Sadaqaa Kenneef

Godhamu

Akka Aa'ishaan • odeessanitti ergamaan Rabbii :li kennaan re'ee dhiyaatefii ture. Isaanis (hiyyee­ssotiif) qoqqoodi naan Jedhan. (Anis ni qoode). Aa'ishaan gabrichi yeroo (qoodeen) deebi'u "Maal jedhan" Jedhee gaafachaa ture. "Baralcallaahu Fiikum" (Rabbün barakaa keessatti isiniif haa taasisu) jedhan deèbiin jedbu yeroo deebi'uuf. "Waflihim Baaralcal/aah"

158 AI-Azkaar

(lsaanifis Rabbiin barakaa baa taasisu) jechuun erga deebisanii booda: "Waanma isaan jedhan deebimaaf. Mindaan isaa nuuf hafa" jedhaa turan. (lbni Saniyyi)

85. Gadditti3 Akka Hin Amanne Mul'isuuf Zikrii

Jedhamu

3 Asirratti gaddii jedhamee kan hiikame jecha Arabitîaan "Xeeyri" jedhu. Allaattii gadi lakkisuun qooda (ixaa) baasudhaan ... waa'ee gaarummaa fi badummaa yeroo dbufuu, yoo karaa deemuuf yaadan galrna gahaafi hin ga'uu himuuf kan itti

AI-Azkaar 159

"Allaahumma Laa Xeeyra lllaa Xeeyruka Walaa Kheeyra lllaa Kheeyruka Walaa llaaha Gheeyruka."

"Y aa Rabbi, waan Ati hojjattu amanuu malee gaddiin hin jiru. Waan Ati gaarii goote malee gaarin hin jiru. Simalee gooftaan (dhugaa) hin jiru."

(Ahmad)

fayyadamamu mala hundee hin qabne. Kun dhoorgamaadha.

160 AI-Azkaar

86. Du'aa'ii Yeroo Horii Yaabbii (Konkolaataa, Xiyyaara ... ) Irra Ballan

Godhamu

~~> .. > ~ Î~I , ;il~

•~_); ~ ,:~ ,~_;1.:c.Ofo u~î

•~A~<,t;JL 61,

"Bismillaah Alhamdulillaah, Subhaanallazii Sakhara Lanaa Haazaa Wamaa Kunnaa Lahuu Muqriniin, Wa'innaa llaa Rabbinaa Lamunqalibuun."

"Maqaa Rabbütin, faarun kan Rabbiiti. Inni (Rabbün) kana

AI-Azkaar 161

(yaabbicha) nuuf mijeesse akkaan qulqullaaye. Nuti kana gochuuf dandeettii hin qabnu. ture. Boodas garurna Gooftaa keenyaat deebina."

ltti aansudhaan: al sadi "Alhamdu lillaah", al sadi: ''Al/aahu Akbar" erga jedhee booda

"Subhaanakal•Llaahumma lnnii Zalamtu Nafsii Faghfir Lii Fa'innahuu Laa Yaghfiruz .. Zunuuba Illas Anta."

162 AI-Azkaar

"Y aa Rabbi, Ati qulqulloofte, ani ammoo nafsee tiyya miidheera. Naaf araarami, waan simalee maaseta kan araaramu hin jirreef." (Abuu Daawudiifi Tirmiizii)

87. Du'aa'ii Y eroo Imalaaf (Karaa) Bahan Godhamu

AI-Azkaar 163

"Allaahu Akbar, Allaahu Akbar, Allaahu Akbar: Subhaanallazii Sakhara Lanaa Haazaa Wamaa Kunnaa Lahuu Muqriniin. Wa'innaa ma Rabbinaa Lamunqa-libuun. Allaahumma lnnaa Nas'aluka Fii Safarinaa Haazaa Al Birra Wat­Taqwaa, Waminal Amali Maa Tardhaa. Allaahumma Hawwin

164 Al~Azka4r

Aleeynaa Safaranaa Haazaa Waxwa Annaa Bu'udahu. Allaahumma Antas-Saahibu Fis­Safari, Wal Khalllfatu Fil Ahli. Allaahumma lnnl A'uuzu Bika Min Wa'asaa'is-Safari, Wakaabatil Manzari Wasuu'il Munqallbi Fil Maali Wal Ahli."

"Rabbi Guddaadha, Rabbi Guddaa-dha, Rabbi Guddaadha. lnni (Rabbiin) kana nuuf mijeesse akkaan qulqullaaye. Nuti kana gochuuf dandeettii lùn qabnu tune. Boodas garuma Gooftaa keenyaat deebina. Y aa Rabbi, nuti imala keenya kanarratti hojii gaarü (birrii) fi (hamtuu hojjachurraa) sodaa kee (taqwaa) si kadhanna. Hojiin ho.üannus kan Ati jaalattu akka ta'u (si kadhanna). Yaa

AI-Azkaar 165

Rabbi, karaa keenya kana nuuf laaffisi, dheerinna isaas nuuf gabaabsi. Yaa Rabbi. Ati imalarratti (eegumsa keetin) nu wajjiin ta'i, maatii keenya birattis nuuf hafi (nuuf èegi). Yaa Rabbi, rakkina karaa irraa, jijjiirama ilaalchaafi horii irraa, maatii keenya hamtuun tuquu irraa sitti maganfanna."

Erga imalarraa deebi'anii booda ammoo du'aa'ii olü q_ara'aniitin kan kanatti aanu itti dabalu:

166 AI-Azkaar

•Aa'ibuuna, Taa'ibuuna, Aabiduuna, Llrabbina Haamiduun.•

"Rabbiin araara kadhachaa, gara Isaa deebi'aa, Isa gabbaraa, Gooftaa keenyaf faaruu galcbaa (gara mana keenyaa deebine)."

(Muslim)

88. Du'aa'ü Y eroo Ganda Ykn Magaala Tokko Seenan

Godhamu

AI-Azkaar 167

~ J.ûl:.l . ::,;j1 ~J ç.~~' ~:;J .,, .• ' , "jil"'' ,.. , , r: ï. l,; ... • · ... , 1-: 1 ~, ... • • ... ~ • • t ,b -.:"'. ,r.>J ~ ,r.>J,. ,

l lf!;.t j.l, d~j..!, ~ ~ ~.;,, ,

,-:.. &~- .. , -r.: .,,.,

•AHaahumma RabblS-Samaaw­aatis-Sab'I Wamaa Azlalna. Warabbil Aradiina Sab'i Wamaa Aqlalna. Wa Rabbish-Shayaaxiina Wamaa Adhlalna. Wa Rabbir­Riyaahi Wamaa Zareeyna. As'aluka Kheeyra Haazihll Qaryati Wa Kheeyra Ahllhaa, Wa Kheeyra Maa Fiihaa, . Wa A'uuzu Bika Min Sharrihaa, Wa Sharri Maa Filhaa.•

''Y aa Rabbi, Gooftaa samiiwwan torbaoiif waan naanna'a isaanii

168 AI-Azkaar

jiruu, -Gooftaa dachiiwwaan torbaafi waan .isaa badhatanii, Gooftaa sheeyxaanotaafi waan isaan jallisanii, Gooftaa bubbeew­waniifi waan isaan bubbisanii, ani gaarii ganda kanaatifi gaarii warrii (ummanni) ganda kanaa qaba irraa si kadha. Hamtuu ganda kanaatifi hamtuu warriin ganda kanaa qaban irraa ammoo sitti maganfadha."

(AIHaakim)

89. Du'aa'ii Yeroo Gabaa (Suuqii) Seenan Jedhman

'~ ~~ ~!.b-/~1~1.11 ~" , , , , . ,,. , .. ,,. ~,,. • ~~111' ~ .. , .11 .,.J ~ J

AI-Azkaar 169

"Laa llaaha lllallaah Wahdahuu Laa Shariika Lahuu, Lahul Mulku Walahul Hamdu Yuhyil Wa Yumiitu Wahuwa Hayyun Laa Yamuutu Biyadihil Kheeyru Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir."

"Rabbiin malee gooftaan (dhugaa) hin jiru. IMi tolçkicha. shariika hin qabu. Taaytaan kan lsaati, faarunis kan lsaati. Inni ni jiraachisa, ni ajjeesas. IMi garou Jaraatadha. hin du'u. Gaarin (kheeyrin) hundi

170 AI-Azkaar

harkasaat jira. Inni waan hundarratti danda'aadha."

(Tinniiziifi Haakim)

90. Du'aa'ii Namni Imalarra Jiru Maatii Isaatif Ykn

J iraattoota Magaala Keessa Jiruutif Godhu

"Astawdl'ukumullaah Allazii Laa Tudhii'u Wadaa'i'uhu."

"Ani Rabbitti dhiiseera. Isa dhiifatan nama

amaanaa isin amaanaa itti

jalaa. . hin

AI-Azkaar 171

balleessine." (Rabbi in akka 1sm eegu ni kadha, Rabbiin isin wajjiin haa ta'u akkajechuuti).

(Ahmadiifi lbni Maajaah)

91. Du'aa'ii Namni Biyya Ufii Jiru Nama lmalarra

Jiruuf Godhu

A) "Astawdi'ullaaha Diinaka, Wa'amaanataka, Wakhawaatiima AmaUka."

172 AI-Azkaar

"Amantii kee, ôiUllantummaa keetifi dhuma hojii keetii akka tolchu Rabbitti amaana keMadhe."

(Ahmadiifi Tinniizii)

B) "Zawadakallaahut-Taqwaa, Waghafara Zanbaka, Wayassara Lakal Kheeyra Heeysu Maa Kunta."

"Rabbiin sodaa lsaa galaa siif haa godhu. Maaseta kee siif haa araaramu. Bakka deemte hundatti hojii gaarii hunda siifhaa laaffisu."

(Tinniizii)

Al-Azkaar 173

92. Du'aa'ii Y eroo Waan Olfuudhamaa Irra Bahaniifi

Bu'an Godhamu

Jaabir 4i- akkana jechuun odeessaniiru: Ycroo waan ol fuudhamaa irra korru "A llaahu

Akbar", yeroo gadi buunu ammoo "Subhaanallaah" jcdhaa turre.

93. Du'aa'ii Namni Karaa Deemu Yeroo Boqonnaaf

(Nyaataf) Taa'u Godhu

174

"A'uuzu Taammaati Khalaqa."

AI-Azkaor

Bikalimatillaahit­Min Sharri Maa

"Jechoota Rabbii kan guutuu ta'aniin hamtuu lnni uurnè hundarraa (Rabbitti) maganfadha "

(Muslim)

94. Du'aa'ii Namni Imalarraa Deebi'e Gochuu

Qabu

Akka lbni Umar • odeessanitti ergamaan Rabbii ;i yeroo duularraa ykn Haijii irraa deebi'an iddoowwan ciccimoo yoo gahan: "Al/aahu ·Akbar, Allaahu Akbar, Al/aahu Akbar" jedhaa turan. Itti aansunis:

AI-Azkaar 175

.!J~ lo.Î .. ~ :Jl< , 'j;_ ~ " .r" i.r ,.,- . -

:.,,;.--J'.Ji1~1~1~ :J..i;~!~,~ ~ t .r-("',, ~

4.t.;..ir~:, "JJi~,~ 4~4~ ~ .. , ,- .,,. , ., ,,,

,i:,~I 'î-~ ~~ Js' ;)s, :,..:, - -, , , ,,,. I>,,;' ,, , .,,. , ,

41JJ~l,;. ~J! LIJJ~\s, 41)~.J ,,,.,,,,,,, ,,.,,,, ,, ,.,,., ,. , ,

r :,,., , ·~ ~J , .~:, ~, "'~ :.'.b.:, ~I ~ ~I

"Laa llaaha lllallaah Wahdahu Laa Shariika Lahu, Lahul Mulku Walàhul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir. Aa'ibuuna, Taa'ibuuna, Aabiduuna, Lirabbina Haamiduun. Sadaqallaahu Wa'adahu, Wanasara Abdahu. Wa Hazamal Ahzaaba WahtJahu."

176 AI-Azkaar

"Rabbiin malee gooftaan (dhugaa) hin jiru. Inni tokkicha, shariika hin qabu. Taayitaan kan Isaati. Faarunis kan isaati. Inni waan hundaa irratti danda'aadha. Rabbiin araara kadhachaa, gara Isa.a deebi'aa, Isa gabbaraa. Gooftaa keenyaf faaruu galchaa (gara mana keenyaa deebinee). Rabbiin waadaa Isaa guute, gabricha Isaas gargaare, kophaa Isaas humna diinaa moo'ateera. 11 (Bukhaariifi Muslim)

95. Du'aa'ii Yeroo Wanti Nama Gammachisu Ykn

Dallansiisu Argamu Godhamu

Ergamaan Rabbii :i .yeroo wanti isaan gammachiisu isaan qunnamu:

AI-Azkaar l77

"Alhamdu Lillaahil-Lazii Bini'imatlhi Tatimm1Js~saalihaatu." (Faarùn kan Rabbiiti. Isa ni'imaa Isaatin wanti gaggaariin guutamtu) jedhaa turan. Yeroo wanti na.ma dallansiisu isaait qunnamu ammoo~

: Ju u~~~1:ul 1:,1, ,., ., ' , .

·11J\;. -l< • 1;. ~ ~I • -- ..,- ~, .,

"Alhamdu Lillaahi Alaa Kulli Haalin" (Haala hundaa keessatti faarun kan Rabbiiti) jedhu.

(Haakim)

178 AI-Azkaar

96. Faayidaa Nagaafi Rahmata Nabi Muhammad

Irratti Buusuu

A) Ergamaan Rabbii :1 akkana jedhu: "Nama yeroo tokko nagaafi rahmata narratti buuse Rabbiin yeroo kudhan nagaafi rahmata isarratti buusa."

(Muslim)

B) Ergamaan Rabbii :1 akkana jedhu: "Qabrii kiyya bakka ayyaana itti kabajan hin godhinaa, nagaafi rahmata narratti buusaa, waan nagaafi rahmanni 1sm eessallee taatanii narratti buuftan nagahuuf."

(Abuu Daawudiifi Ahmad)

AI-Azkaar 179

C) "Donyi nama maqaan kiyya biratti waamamee narratti nagaafi rahmata hin buusin" jechuun isaanii galmeeffamccra.

(Tinniizii)

1 97. Salaamata Baay'essuu 1

A) Ergamaan Rabbii :i akkana jedhaniiru: "Hanga amantaniitti jannata hin. seentani, Waljaalattan malee ammoo hin amantani. Kanaaf wanta yoo isa hojjattan wal jaalattan isinitti argisiisuu? Gidduu keessanitti salaamata (nagaa wal gaafachuu) baay'essaa." (Muslim)

B) Akka Ammaar ibni Yaasir .t;. odeessanitti ergamaan Rabbii li akkana jedhaniiru: "Namni wanti

180 AI-Azkaar

sadi walitti qabamccf iimaanni walitti qabamccfiiramurtii dhugaa dabarsuu, nama hundaa nagaa gaafachuu fi qabccnya (xinnoo) qaban irraa sadaqa kcnnuu."

98. Du'aa'ii Y eroo Lukkuun Ykn Harreen lyyu Godhamu

Ergan1aan Ràbbii ;lg akkana jcdhniir].l: "Ycroo iyya lukkuu dhagccttan Rabbiin ni'imaa lsaa irraa kadhaa, lukkuun kan iyyu ycroo malaa'ikaa arge waan ta'ccf. Ycroo iyya harree dhageettan ammoo sheeyxaana abaaramaa irraa (Rabbitti) maganfadhaa, harr­ccn kan iyyu yeroo sheeyxaana arg!.l w.mn ta11.Jcf."

(Uukhaarili Muslim)

AI-Azkaar 181

99. Du'aa'ii Yeroo Saroonni Halkan Dutan Godhamu

"Halkaniin duta sareetifi iyya harree yoo dhageettan Rabbitti maganfadha ('A'uuzu Billaah' jedhaa). lsaan waan isin hin agarre arganii (iyyuu waan danda'aniif).

(Abuu Daawudiifi Ahmad)

l 00. Du'aa'ii Nama Arrabsitaniif Godhuu

Qabdan

182 AI-Azkaar

"Allaahumma Fa'ayyumaa Mu'uminiin sabbabtuhu Faj'al Zaalika Lahuu Qurbatan lleeyka yawmal Qiyaamaa."

"Yaa Rabbi. mu'umina ani arrabse kamillcc (arraba kiyya) kana kan guyyaa kaafamaa gara kcetitti ittiin kalaayu taasisi." (Bukhaarifi Muslim)

101. Sima lttiin Muslima Tokko Galateeffatan

"Namni jaalallce 1saa galatecffachuu barbaadc tokko akkana haa jedhu:

Al-Azkaar 183

"Ahsibu Fulaanan Wallaahu Hasiibuhu Walaa Uzakkii Alallaahi Ahadan Ahsibuhu."

"(Ani ebaluun akkanatti beeka. Kan is a qoratu Rabbi. Ani Rabbiin biratti nama tokkos qulqulluudha jedhee hin hirilu) jechuun yoo waa'cc namichaa sirritti beekee waan beeku haa ibsu." (Muslim)

102. Du'aa'ii Namni Hajaral Aswadiifi Ruuknal Yamaan Gidduu jiru Dhageessisuu

Qabu

Ergamaan Rabbii ~ yeroo Ruknal Y amaanifi Hajaral Aswad

184 .AI-Azkaar

gidduu gahan du'aa'ii kanatti aanu qan1'u ture.

"Rabbanaa Hasainatan Hasanatan Naar."

Aatlnaa Fidc:tuoya• Wafil Aa"hlratl

Waqlnaa Azaaban-

11Y aa Gooftaa keenya, duniyaa kee$satti Wajlll gaarii. aakhiraa keessattis waan gaarii nuuf kenni. Adaba ibiddaa jalaayis nu baasi."

(Abuu Paawudiifi Nunad)

AI-Azkaar

I 03. Du'aa'ii Yeroo Tabbawwan Safaafi Marwaa lrra Bahan

Godhaman

185

Jaabir • yeroo akkaataa raa\\Wii sima Ha.üii Nabiyyii :li haasa'an akkana jedhaniiru: "Tabba Safaatti yeroo kalaayan:-

1:,J lLlal, ~ ii \j;\!J

•:fii ✓-~ ~ ;_;·--,Î~ \~ ;J\ ~\. ) .... .. .,,, ,_,,.., J t

"lnnas-Safaa Wal-Marwata Min Sha'aa'irillaah" (Safaafi Marwaan iddoowwan waa'ee Rabbii dhugaan itti beeknu keessayi) 'aayata' jedhuu erga qara'anii booda anis bakka Rabbiin jalqabe irraa jalqabe' jechuun dura Safaa gubbaa

186 AI-Azkaar

hanga ka'abaan itti mul'atutti ol bahu Ergasii fuula isaanii gara ka'abaa naannessuun tokkummaafi guddina Rabbii ibsu. Sana booda:

,~, 114!31 ~ : JliJ :;,s/~1 :,.;..,, j:.;j1 ~J .~,·,~, ~ '~ ~). ~ ~,i;. J

~

114!31 ~ 4 ~~ ~~ JS' :fa ~J

,~~ ~:, ,~~:, ~, ,:.'.b-::,'~, ,:.:i;.J ~i:,;.~, r:,-J

"Laa llaaha lllallaahu wahdahu Laa Shariika Lahuu, Lahul Mulku Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir. Laa llaaha lllallaahu Wahdahu, Anjaza

AI-Azkaar 187

Wa'adahu, Wanasara Abdahu Wahazamal Ahzaaba Wahdahu."

"Rabbiin malee gooftan (dhugaa) hin jiru. Joni tokkicha. shariika hin qabu. Taayitaan kan Isa qofaati. Faarunis kan Isaati. lnni waan hundaa irratti danda'aadha. Rabbiin malce gooftan (dhugaa) hin jiru. lnni tokkicha. Waadaa lsaa guut­eera, gabricha Isaa (Muharnmadiin) gargaareera, tuuta (diinaa) kophaa lsaa moo'ateera" jedhaa turan.

Kana boodas du'aa'ii gochuu­dhaan kanuma olii al sadi irra deebi'anii qara'an ture. Marwaa irra yeroo bahanis haaluma wal fakkaatun raawwachaa akka turan ibsameera. (Muslim)

188 AI-Azkaar

104. Du'aa'ii Guyyaa Arafaa Godhamu

Du'aa'iin hunda caalu isa guyyaa Arafaa godhamu. Zikrii aniifi nabiyyoonni naduraas godhan keessaa ammoo kan caalu isa kanatti arum:

~, , t; r ~ ,~s ~~il,•. 4!31 ~ : ii ·. : i ~w ct ::. il ~ ~ ~.., •. J , . . ., .,, ., ., ,., .,,

~I ~ ,t ~.r' ~ :,i;.J'<Clll il ., .,,,, .,, , . .,,

._ Jj,, • • -l< , i;., ' ... ,4,:,JI ~ ... f- ... --~v"' i.r- ,JAJ J

"Laa llaaha lllallaah Wahdahu Laa Shariika Lahu, Lhul Mulku Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir."

Al-Azkaar 189

"Rabbiin malee gooftaan (dhugaa) hin jiru. lnni tokkicha. Shariika hin qabu. Taayitaan kan Isaati. Faarunis kan Isaati. lnni waan hundaa irratti danda'aadha."

(Tirmiizii)

105. Zikrii Mash'aral Haraamitti Godhamu

Jaabir • akka addeessanitti Nabiyyiin ta akkuma Qaswaa'i4

irra bahanii xinnoo deemaniin 'Mash'aral Haraam' gahan. Gara qiblaa naanna'uunis du'aa'ii godhan. "Allaahu Akbar, Laa Jlaaha Jlla/laah" jedhan. Tokkichummaa

4 Qaswaa'i -maqaa gaala nabi Muhammad ti

190 AI-Azkaar

Rabbillee ni yaadachiisan. Hnaga sarniin gannalee daalachatuttis (achuma) dhaabbatan. Garuu odoo aduun hin bahin dura (iddoo sana dhiisanii deeman). (Muslim)

106. Du'aa'ii Yeroo Jimaara ykn (Boollowwan Minatti Argamao) irratti Dhagaa

Darbatan Godhamu

Ergamaan Rabbii :1 yeroo Uimaara' sadan inatti dhagaa darbatan 'Allaahu Akbar' jedhu ture. Erga dhagaa duraatifi lammaffaa darbatanii booda xinnoo gara fuunduraa siqaniitin dhaabbatu. Gara qiblaa garagaluudhanis harka

AI-Azkaar 191

isaanii ol kaasanii du'aa'ii godhu ture. Erga dhagaa dhumaa 'A/laahu Akbar' jedhanii darbatanii booda garuu dafaniitin iddoo sana dhiisanii deemu. (Bukhaarii)

I 07. Du'aa'ii Y eroo Hajaral Aswad Irra Gahan

Godhamu

''Nabi Muhammad :li gaala yaabbatanii 'Ka'abaa' ziyaarcUlii jiru. Yeroo dhagaa gurraacha bira gahan (namoota isaan wajjiin jiraniit) malkata wahii kennuudhaan 'Allaahu Akbal jedhu ture.

192 AI-Azkaar

108. Du'aa'ii Diinarratti Godhamu

~ . ~ . . ~,. rJr' ''°:"~I Jf ~I• -

~' ,-;.,t:,.;. ~' rr-' ·' 't~' • • ,,,,rfl.,-: .. . ' .. ' . r.J, ..... .iA .,. r • .,.

"Allaahummaa Munzilal Kitaabi Sarii'al Hisaabi Ahzimll Ahzaab. Allaahumma lhzamhum Wazalzilhum."

''Yaa Rabbi, Kitaabota (qulqulluu) kan buusu sima. Qorannoon (hisaabni) keetis sardamaadha. Tuuta diinaa caccabsi. Yaa Rabbi,

AI-Azkaar

isaan caccabsi, sochoosi."

193

dachii isaanin (Muslim)

109. Du'aa'ii Nama Diina Sodaatef Godhamu

, .~- , = ~; r ~-:!s,;. ,, ,.. "Allaahumma lkfiniihim Bimaa Shi'ita."

"Y aa Rabbi, karama barbaadden namoota kana irraa Ati na eegi"

(Muslim)

1 JO. YerooDinqisiifamaniifi Gamma.dan Wanta Jedhamu

.,~,~~-, .

194

"Subhaanallaah" qulqullaaye)

.,,:.., ~' •r.• 411

AI-Azkaar

(Rabbiin

"Allaahu Akba... (Rabbiin waan hundaa irra guddaadha.) (Bukhaarii)

111. Y eroo Oduù Nama Gammachiisu Dhagayan

Wanta Jedhamu

Nabiyyiin · li yeroo oduu nama gammachiisu dhagahan Rabbiin galateeffachuuf jecha "sujuuda" godhu ture.

AI-Azkaar 195

112. Du'aa'ii Namni Qaamni Isaa Dhukkubu

Dhagayame Godhu

Harka kee iddoo si dhukkubu irra kàa'udhaan al sadi "Bismillaah" jedhi. Sana booda du'aa'ii kanatti aanu al torba dhageessisi.

, . , . '- ,,,. r-~ ~.J..ÛJ ~~; ;t . (\),: ~~t;.1:, ~1 ~

"A'uuzu Billaahi Waqudratihi Min Sharri Maa Ajidu Aauhaaziru."

"Dhukkuba natti dhagahamuufi .sodaa qabu irraa dandeettii lsaatin Rabbitti maganfadha."

196 AI-Azkaar

1 13. Du'aa'ii Namni lja Isaatin Miidhaa Akka Hin Geessine Sodaate Godhu

Eenyullee wanta obboleessa isaa tokko ykn wanta mataasaa ykn qabeenya ija nama butu tokko yoo laale akka Rabbiin barakaa isaaf kennu du'aa'ii haa godhu, waan ijji (namaa) dhugaa ta'ecf. Namoonni ijaan waa summeessuu akka danda'an ibsameera.

(Ahmadiifi Ibni Maajaah)

114. Sima Halkanii

"Yeroo halkan seenu (yeroo Maghriibaa) ijoollen keessan (gara alaa) akka hin baane dhoorgaa, waan yeroo · kana sheeyxaanni

AI-Azkaar 197

iddoo iddotti faca'uuf. Erga yeroon murtaa'c darbee booda yoo socho'an garuu rakkina hin qabu. Balbala keessan cufaa, maqaa Rabbillee irratti faarsaa. Sheey­xaanni mana cufame banee hin seenu. Qarbata (meeshaa) bishaanii kcessan qadaadaa, maqaa Rabbillee irratti faarsaa. Saaniwwan kcessan waa itti uffisaa. maqaa Rabbillee ir1atti faarsaa lbsaa (ibidda) kecssanis dhaamsaa."

(Bukhaarifi Muslim)

115. Zikrii (Talbiyaa) Namni Sirna Hajjii Ykn Umraa Irra

Jiru Jechuu Qabu

~) ~ 4 .•,~!~Ill ,11~ 1 •-· ,

198 AI-Azkaar

"labbeeyka Allaahumma Labbeeyka, labbeeyka Laa Shariika Laka Labbeeyka. lnnal Hamda Wanni'imata Laka Wal Mulka Laa Shariika Laka."

"Yaa Rabbi, tolc (ajaja kee fudhcc asitti argamc), tolc Siif .shariikni hin jiru, tole. Faarun dhugaa qananiin waa hundaa K'eetuma. Taayitaanis (kectuma) Siif shariikni hinjiru.

(Uukhaariifi Muslim)

AI-Azkaar

116. Zikrii Y eroo Rifannaa Jedhamu

"Laa llaaha lllallaah"

199

"Rabbiin malee gooftan (dhugaa) hin jiru." (Bukhaarifi Muslim)

117. Y eroo Kaafirri Haxxifatu Deebii Kennamu

"Yahdiikumullaahu Baalakum"

Wayuslihu

200 AI-Azkaar

"Rabbiin isin haa qajeelchu. Haala keessanis haa tolchu."

(Tinniiziifi Ahmad)

118. Y eroo Kaafirri Salaamata Dhiyeessu Deebii

Kennamuufii Qabu,

Ergamaan Rabbii ai akkana jedhaniiru. "Yeroo Ah/al Kitaab (Kiristaannifii Y ahuudaan) salaamata isiniif dhiyeessan

'Wa'aleeykum" (isinirrattis) jedhan. Guutuu guututti 'Wa'aleeykum Assalaam' hin jedhinaa.

AI-Azkaar 201

119. Namni Somaa Jini Yeroo Arrabsame Deebii

KennuuQabu

•rt~Jl '~~Jl• "lnnii Saa'imun, lnnli Saa'imun"

"Ani soornaajira, ani soomaajira" (Bukhaarifi Muslim)

120. Zikrii Yeroo Gumaata Dhiyeessaniifi (Nahri) Qalma Qalan Jedhamu

202 Al~Azkaar

"Bismillaahi Wallaahu Akbar. Allaahumma Minka Walaka. Allaahumma Taqabbal Minnii."

"Maqaa Rabbiitin. Rabbiin guddate. Y aa . 1 Rabbi, Simarraa argannee Simatti deebifua. Yaa Rabbi, narraa jaaladhu."

(Muslimiifi Beeyhaqii)

121. Istighfaara fi Tawbaa ( Araara Gaafachuufi Gara

Rabbii Deebi'uu)

Ergamaan Rabbii ti akkana Jedhaniiru: "Rabbiitti ka.kadhee ani guyyaa guyyaan yeroo torbaatamaa ol Rabbiin araara kadha." (Bukhaarii)

AI-Azkaar 203

"Y aa ilmaan namaa, gara Rabbii deebi'aa (tawbadhaa). Ani guyyaa guyyaan yeroo dhibba gara asaa deebi'a (tawbaa godha )"

"Yeroon Rabbi gabricha Isaatif irra itti kalaayu yeroo walakkaa halkaniiti. Y oo yeroo kana namoota Rabbiin faarsan irraa ta'uu barbaadde kana hoijadhu" jedhaniiru.

(Tinniizii. Nasaa'iifi Haakim)

"Y eroon gabrichi Rabbii tokko caalaa Isatti kalaayu wayta sujuuda irra jitu. (Yeroo kana) du'aa'ii baay'esaa."

(Muslim)

204 AI-Azkaar

122. F aayidaa T asbiihaa, Tahmiidaa, Tahliilaafi

Takbiiraa

Akka nabi Muhammad ~

dabarsanitti:-

"Subhaanallaah Wabihamdihi Subhaanallaahil-Aziim" (Rabbiin qulqullaayee, faarunis kan Isaati) kan jedhu yeroo dhibba namni qara'e maasenni isaa odoo akka hoomacha galaanaas kan baqay'atu ta'ellee ni haqamaafi."

(Bukhariifi Muslim)

AI-Azkaar 205

Akka Abuu Ayyuub Al Ansaariin 4 odcessanitti egramaan Rabbii :IE akkana jcdhaniiru.

4!J1 ~ Ju ~ : ~ Jli:, 4 J.itj, j 4 ~ 4_,j. ~ :.:i,;./~i ~ l,

, -,,,, .,, J ... , , ,..

~:li ~~ JS' :_)s, ;i:, • -4;,JI ~J

"Laa llaaha lllallaah Wahdahu Laa Shariika Lahuu, Lahul Mulku Walahul Hamdu Wahuwa Alaa Kulli Sheey'in Qadiir." (Rabbiin malee gooftaan cdhugaa> hin jiru. lnni tokkicha, shariikas hin qabu. Taayitaan kan lsaati. Faarunis kan lsaati. lnni waan hundaa irratti danda'aadha.) Nama zikrii kana ycroo kudhan jcdhc akka nama

206 AI-Azkaar

gabroota afur ilmaan Ismaa'iil irraa (gabrummaa jalaa) bilisa baasettitti isaaflakkaa'ama." '

(Bukhaarifi Muslim)

Sa'ad • akkana jechuun odeessaniiru: Ergamaa Rabbii a waijiin taanee "tokkoon tokkoon keessan guyyaa guyyaan 'basana.a' (sadarkaa) kuma tokko walitti qabuu dadhabduu?" jechuun nugaafatan. Namoota jirru keessaa tokko: "akkamitti nu keessaa namni tokko 'hasanaa'kumatokko argachuu danda'a? jechuun gaafate. Isa.anis "Tasbiiha (subhaanallaah) yeroo dhibba tokko haa jedhu. Rabbiin kana.an 'hasanaa' kuma tokko isaaf katabaa, ykn maaseta

AI-Azkaar

lnuna . tokko jechuun ibsan.

207

isarraa haqaa." (Muslim)

Akka Abdallaah ibni Qeeysi • odeesanitti ammoo ergamaan Rabbii a akkana jedhaniiru. ''Yaa Abdallaah ibni Qeeysi, qabeeya furdaa jannata keessa jiran gidduu tokko kan ta'e siif himuu?

"Laa hawla Walaa Quwwata lllaa Billaah" (Rabbiin malee ani rnalaafi humnas hin qabu) jechuudha."

(Bukhaarifi Muslim)

"Jechoonni Rabbiin biratti 11irritti jaalataman afuri.

208 AI-Azkaar

'Subhaanallaah, Walhamdu Lillaah, Walaa llaaha lllallaah, Wallaahu Akbar' kan jedhan yoo ta'an kamilleen yoo jalqabame rakkoo hin qabu." jechuudhaan nabi Muhammad ;lï dubbachuu isaanii Muslim gabaaseera.

Xaariqul Ashja'iin .;C;. akkana Jedhaniiru: "Yeroo namni tokko lslaama fudhatu Nabiyyiin fi akkamitti akka salaata sagadu isa

AI-Azkaar 209

barsiisaa turan. ltti aansunis yeroo du'aa'ii godhu jechoota kanatti aananitti akka fayyadamu 1sa ajajaa turan:

"Allaahumma lghfir Lii War'hamnii Wahdinii, Wa'aafinii, War'zuqnii."

"Y aa Rabbi, naaf araarami, rahmata naaf godhi, karaa sirrii na qajeelchi, fayyaa naaf kenni, qabeenya naaf kenni (na nyaachisi)."

(Muslim)

210 AI-Azkaar

Akka Jaabir ibni Abdallaah _. odeessanitti ergamaan Rabbii ~ akkana jcdhaniiru. "lrra caalan Du'aa'ii 'Alhamdu Lillaah' kan jcdhu yoo ta'u irra caalan Zikrii ammoo 'Laa .llaaha lllallaah' kan jedhu. (Tinniizii, Ibni MaajaahifHaakim)

Ergamaan Rabbi ~ akkana jcdhaniiru "hojiiwwan gaggaarin ycroo kamillcc hin banne 1saan kana:

~l,;.:..!, : ::_,bJ~I ~l'JÙI »' . ... •,,, . , , ',,,,,, ,, . ~l'J 4~1 "'' ~I "''J ,4!.U ~l'J ,-cill . . ., ,,, ,,

~ , , ,,, ,,. .... 1~4 "'li;; "'J J;; "':, , ?.'1 ,,

"Subhaanallaah, Walhamdu Lillaah, Walaa llaaha lllallaah,

Al•Azkaar 211

Wallaahu Akbar, Walaa Hawla Walaa Quwwata lllaa Billaah.•

"Rabbiin Qulqullaaye. Faarun kan Rabbitti. Rabbiin malec gooftan (dhugaa) hin jiru. Rabbiin guddate, Rabbin n'ialee rnalaafi humnas hin qabnu" (Ahmad)

123. Bifa 'Tasbü/1a' Nabiyyii ai

Abdallaah ibni Amri • "Nabiyyiin aï yeroo tasbiiha godhan (' Subhaanallaah' yeroo jedhan) harb mirgaa isaanitiin kan lakkaa'an argeera" jedhaniiru.

(Abuu Daawudiifi Tinniizâi)

212 AI-Azkaar

,; ., ' .,, ' \ÇÇ Js, !lJ ~ ~J d\ ..f-.oJ

,,. ,.

NABI MIIHAMMADIIFI MAAHI ISAANII AKKASIJMAS SAIIAABOTA /SAAN/1 HIJNDA IRRAm NA6AAFI RAHMANNI

RABBI/ HAA BI/V.

AI-Azkaar 213

214 Al-Azkaar