I.

HAFTA

BOYUTLU ZME GRYZEY VE KATILARIN BRLETRLMES,IKARILMASI,ARA KESTLERNN ALINMASI:WCS UCS UCSICON VPOINT PLAN : : : : : World Coordinate System, Dnya (Absolute) Koordinat Sistemi. User Coordinate System, Kullanc Koordinat Sistemi. Koordinat gstericinin On/Off edilmesi veya orijine tanmasn salayan komuttur. izime bak istikametini deitirmek iin kullanlan bir komuttur. WCS veya UCS sembolnn akk olduu dzlemi displaye akk hale getiren komuttur.

Orijin noktasnda bulunmayan WCS

Orijin noktasnda bulanan WCS

Orijinde bulunmayan kullanc koordinat gsterici (UCS)

Orijin noktasnda bulunan kullanc koordinat gsterici. (UCS)

koordinat gsterici.

Orijinde bulunan fakat Z ekseni istikametinden bakldn gsteren (UCS) kullanc

Orijinde olmayan bak istikametinin Z ekseni istikametine ayarlandn gsteren kullanc koordinat sistemi gstericisi (UCS) Aada sralanan ve yzeylere nasl uygulanaca rneklenen komutlar ayn zamanda boyutlu kat objeler iin de benzeri ekilde uygulanabilir.

1

REGION : Taan ksm olmayan objelerle snrlanan alanlarn yzey olarak tanmlanmasn salar. (Taan ksm olanlar iin BOUNDARY kullanlr fakat yzey rmez) SHADE : Yzeylerin glgelendirilmesini salar. UNION : Region ile tanmlanm rten iki yzeyi veya iki solid (kat) objeyi birletirip tek yzey veya tek kat obje haline getiren komuttur. SUBTRACT : Region ile tanmlanm rten iki yzeyden ilk seilenden ikinci seileni karr. ayet seilen objeler solid ise birinci solidden ikinci solidi kararak kalan tek solid yapar. INTERSECT gsterir. Uygulama: : Region ile tanmlanm rten iki yzeyin ve katnn ortak alan veya hacmini

Pline, Line, Arc, Spline, Polygon gibi komutlar kullanarak ekil a) gibi iki kapal alan oluturun. SHADE komutu ile glgelendirmeye aln. ( Yzey olmad iin glgelendirilemez ! ) ki kapal alan saa kopyalayarak REGION komutu ile dzleme evirip tekrar SHADE ile ekil b) gibi glgelendirin. REGION ile oluturup SHADE ile glgelenen iki boyutlu dzlemlerden ekil c) gibi saa MOVE komutu ile rtecek ekilde kopyasn aln. rten bu dzlemlerden ekil d) e) ve f) yi oluturabilmek iin 3 tane daha kopyasn aln. ekil d) iin UNION (birletirme) komutu uygulayn. ekil e) iin SUBTRACT ( karma ) komutu uygulayn. ekil f) iin INTERSECT ( ara kesit ) ekillerin benzerini elde ediniz.

a) Line, Polygon, Fillet

b) Region, Shade

c) Copy, Move

d) Union

e) Subtract

f) Intersect

Bu komutlarn dzlemlere uyguland gibi hacimli kat objeler (SOLIDS) iin de uygulanabileceini unutmayn. Aada CUBE ve CYLINDER ile rtecek ekilde izilen iki kat objeye sra ile UNION, SUBTRACT, INTERSECT uygulanarak sonular verilmitir.

Box,Cylinder

Union

Subtract

Intersect

INTERFERE : Bu komut ile ortak hacimleri bulunan iki solid objenin, rten hacminden nc bir solid oluturmak mmkndr. boyutlu izimde veya kat modellemede iki solid birbirine bindirilerek nc solidi

2

oluturma yntemi ok kullanlmaktadr. Aadaki uygulamada birbirine bindirilen BOX ve WEDGE yardm ile rten hacimden sa ortada kalan nc solid retilmitir.

BOX+WEDGE

INTERFERE

MOVE komutundan sonra 3. SOLID

ki boyutlu x-y dzleminde alrken kullanlan Line, Circle vb. komutlarla izilen objeler x-y dzlemine akk durumdadr. izilen objelerin x-y dzleminden ykseltilmesi iin ELEV komutu kullanlr. izilen objelere THICKNES komutu ile bir kalnlk kazandrlarak dzlem haline getirilebilmektedir. Uygulama: Start From Scratch ile izim ortamna girerek yatk A4 kadna snrlar ayarlayp, izim alann ereveleyin, grid=snap=10 deerine kurun ve aktif yapn. Merkezi 100,150 koordinatlarnda yar ap 50 birim olan bir emberi x-y dzleminde siyah renkte izin. ELEV komutu ile alma dzlemini 100 birim +Z ekseni istikametinde ykselterek yukardaki zellikte bu kez mavi renkte bir ember daha izin. ELEV komutu ile +Z ekseni istikametinde izim dzlemini 200 birim yukarya kaldrp THICKNES deerini 50 birim deerine kurarak ayn zellikte emberi krmz olarak izin. Bak istikametiniz x-y dzlemine dik ve Z ekseni istikametinde olduu iin izilen emberleri tek ember gibi greceksiniz. Bak istikametini VPOINT komutu ile eksene de eit uzaklkta bir nokta olarak tanmlayarak bakacak olursak ELEV ve THICKNES iin embere kazandrlan zellikleri obje renklerinden izleyebilirsiniz. Yeni bir izim ortamna girerek nce VPOINT ile bak istikametini olarak kurup yukardaki ilemleri boyutlu dzlemde grsel olarak yapnz. Standart ara ubuundan ORBIT komutu ile bak istikametinizi grsel olarak deitirin, muhtelif istikametlerden izime bak yapn. Grnmemesi gereken ELEV 200 olan silindirik yzeyi SHADE ile glgelendirin veya RENDER ile yzeyini rn ve grsel olarak izleyin.

3

BOYUTLU KORDNAT TANIMLAMA,UCS KONUMUNU DETRME, ALIMA DZLEM DETRME, BAKI STKAMETN GRSEL OLARAK DETRME (ORBIT)rnek olarak boyutlu BOX komutu ile izilen bir dikdrtgenler prizmasnn yzleri zerinde aadaki uygulama ile UCS komutu kullanlarak alma dzleminin deitirilmesi ve bu yzlerde alma aklanmtr. ORBIT komutu ve parametreleri ile izilen boyutlu objelerin grselletirilmesine dikkat ediniz.

Uygulama: Yeni bir izim ortamna girerek limitleri yatk A4 boyutlarna kurup erevesini iziniz. Bak istikametini VPOINT ile deerine kurunuz. BOX komutu ile sol alt ke koordinat kar kesi ve ykseklii 50 birim olan bir dikdrtgenler prizmasn iziniz. UCS komutu ile kullanc koordinat gstericiyi orthoGraphic parametresi ile RIGHT dzleme paralel hale getiriniz.

PLAN komutu ile allan dzlemi ekrana paralel hele getirerek ELEV 40 yapmak sureti ile yaklak kegen kesiim yerini merkez kabul eden yarap 20, ykseklii 100 birim olan bir CYLINDER (Silindir) aknz.

4

ORBIT ile sonucu yukardaki ekilde gzledikten sonra SUBTRACT ile silindiri dikdrtgenler prizmasndan kararak delik ama uygulamasn gerekletiriniz.

RENDER komutunu hi ayarlama yapmadan uygulayp son durumu aadaki gibi sonucu grselletiriniz.

ORBIT>Shading Modes>Wireframe seimi ile grnty tekrar retiniz. UCS>ortoGraphic>back seimi ile alma yzn deitiriniz. Bu yze ortalayarak aadaki resimde grld gibi bir SPHERE (kre) gmerek UNION ile birletiriniz.

ORBIT>More>Continuous Orbit yolu ile hareketli yzeyi RENDER ile kaplanm objeyi srekli hareketli halde inceleyiniz.

5

Evren BAYRAM

II.

HAFTA

GEOMETRK YZEYLER: (SURFACES)Yzey geometrik olarak kalnl sfr kabul edilen dzlemler anlamna gelir. SURFACES ara ubuu zerinde bulunan dmeler yardm ile izilirler. Bazlar ile ilgili izim rnekleri aada verilmitir. Yzeylerin kalitesi SURFTAB1 Ve SURFTAB2 sistem deikenleri ile kurulurken SOLID yzey kalitesi ISOLINES ile ayarlanr ve deer verirken ok byk rakamlarn yzeylerin ve katlarn oluturulmasn yavalataca unutulmamaldr. Dier taraftan grnmez ayrtlar gizlenen objeler RENDER veya SHADE edilince yzeyin dzgnln kurmak iin geerli deeri 0,01 ile 10 arasnda seilebilen FACETRES deikeni kullanlr. Yksek deerler daha akc dzgn grnl yzeylere karlk gelir. COMMAND:3DFACE : boyutlu kalnl sfr olan yzeyler oluturmak iin kullanlabilir. Aada ELEV deerleri farkl iki POLYGON izilmi ve bunlarn aras rlerek p kutusuna benzer bir yap kazandrlmtr.

COMMAND: BOX

3DFACE : i bo kutular izer. Komut iletileri aadadr.

Command: _ai_box Initializing... 3D Objects loaded. Specify corner point of box: Specify length of box: Specify width of box or [Cube]:

6

Specify height of box: Specify rotation angle of box about the Z axis or [Reference]: 45 Command: render Using current view. Default scene selected.

BOX COMMAND: WEDGE : Takoz izer. Komut iletileri aadadr. Command: _wedge Specify first corner of wedge or [CEnter] : Specify corner or [Cube/Length]: Wedge of zero width not permitted. Specify corner or [Cube/Length]: Specify height: Specify second point:

WEDGECOMMAND: PYRAMID : Piramit iziminde kullanlr. Komut iletileri aadadr. Command: _ai_pyramid Specify first corner point for base of pyramid: Specify second corner point for base of pyramid: Specify third corner point for base of pyramid: Specify fourth corner point for base of pyramid or [Tetrahedron]: Specify apex point of pyramid or [Ridge/Top]: 40,30,50

7

PYRAMIDCOMMAND:CONE : Koni iziminde kullanlr. Komut iletileri aadadr.

Command: _ai_cone Specify center point for base of cone: Specify radius for base of cone or [Diameter]: 40 Specify radius for top of cone or [Diameter] : Specify height of cone: 80 Enter number of segments for surface of cone :

CONECOMMAND: SPHERE : Kre izimi iin kullanlr. Komut iletileri aadadr.

Command: _ai_sphere Specify center point of sphere: Specify radius of sphere or [Diameter]: Enter number of longitudinal segments for surface of sphere : Enter number of latitudinal segments for surface of sphere :

SPHERECOMMAND: DOME Command: _ai_dome : Kubbe izmek iin kullanlr. Yarm SPHERE gibidir.Komut iletileri aadadr.

8

Specify center point of dome: Specify radius of dome or [Diameter]: Enter number of longitudinal segments for surface of dome : Enter number of latitudinal segments for surface of dome :

COMMAND: DISH

DOME : Yarm kre eklinde tabak izmek iin kullanlr. Komut iletileri aadadr.

Command: _ai_dish Specify center point of dish: Specify radius of dish or [Diameter]: Enter number of longitudinal segments for surface of dish : Enter number of latitudinal segments for surface of dish :

DISHCOMMAND: TORUS : i bo simit eklinde objeler izer. Komut iletileri aadadr.

Command: _ai_torus Specify center point of torus: Specify radius of torus or [Diameter]: Specify radius of tube or [Diameter]: Enter number of segments around tube circumference : Enter number of segments around torus circumference :

TORUS

9

Yukarda belirtilen Primitive objeler haricinde EDGE, 3DMESH, REVSURF, TABSURF, RULESURF, EDGESURF dmeleri de bulunmaktadr. Bu dmeler ile oluturulacak yzeylerin ekli izen tarafndan ekillendirilebilir. Bunlardan nem tayanlar iin birer rnek verelim. COMMAND: REVSURF : Line ile izilen dndrme ekseni etrafnda Pline ile oluturulan profilin dndrlmesi ile oluturulan yzeylerdir. rnek olarak bir kadeh resmi oluturulmutur. Komut iletileri aadadr. Command: revsurf Current wire frame density: SURFTAB1=16 SURFTAB2=16 Select object to revolve: Select object that defines the axis of revolution: Specify start angle : Specify included angle (+=ccw, -=cw) :

COMMAND: TABSURF : ki boyutlu bir dzlemi bir bir ynlendirme izgisi boyunca teleyerek nc boyut kazandrma yntemidir. Aada U profil demiri benzeri 3D YZEY obje oluturulmutur.

REVSURF

TABSURFCOMMAND: RULESURF : Aadaki rnekte grld gibi ELEV deerleri farkl emberlerin arasna yzey rme ilevini yaparak huni benzeri bir yzey rlmesi salanmtr.

RULESURFCOMMAND: EDGESURF : rnek olarak aada grld gibi drt stunun zerine adrvan at rts benzeri bir yzey oluturabiliriz.

10

EDGESURFSOLIDS ara ubuunda da SURFACES ara ubuunun benzeri olarak ayn ad tayan ve benzeri yntem ile kullanlan komutlar bulunur ve fark olarak ii dolu (SOLID) objeler izer. Bunun dnda tretme katlar oluturmada kullanlan EXTRUDE ve REVOLVE komutlarndan bahsedelim. COMMAND: EXTRUDE : Kapal olarak izilen Pedit>Join ile oluturulan bir profilin ykseltilerek katlatrlmas komutudur.Aada grld gibi, en solda izilen kapal profil tepe as daraltlarak, ayn ada veya geniletilerek ykseltilebilmektedir. Elektrik kablosunu temsil eden bir pline etrafnda bir emberi yrterek yrngeye silindirik kalnlk kazandrlabilir.

KATI (SOLID) OBJELER OLUTURMAK

EXTRUDECOMMAND: REVOLVE : Bir eksen etrafnda dndrerek katlatrma komutudur.Aada bir transformatr buingi iin izilen kapal profil 120,180 ve 360 dndrlerek komut kullanm aklanmtr.

COMMAND: SLICE : boyutlu objeleri istenen yerinden bir dzlem geirerek dilimlemek demektir. Yukarda izilen buing resmi zerinden bir kesme dzlemi geirilerek aadaki ekilde kesilmek suretiyle komut uygulanmtr.

11

SLICECOMMAND: SECTION : Slice komutunda kesme dzleminin deydii yzeyin kesit resmini izmek iin kullanlr.Aada sa yandaki kat obje zerinden geirilen SECTION dzlemi zerine izilen kesit resim elde edilmitir.

SECTION

Evren BAYRAM

BOYUTLU TASARIM UYGULAMASI:Aada izometrik perspektifi verilen parann A-A bak iin verilen ayrntlara da dikkat ederek kat modellemesini oluturalm. Bu arada bir slayt gsterisi iin gerekli slaytlar da aada verilecek aklamalara gre ekelim ve otomatik slayt gsteri dosyasn da hazrlayalm.

12

SLAYT HAZIRLAMA LE LGL KOMUTLAR VE LEVLER Slayt hazrlamak iin aadaki kat modelleme rneinde grlecei gibi ilemlerin aamalarn izleyebilmek amacna ynelik olarak her aamada slayt oluturulacaktr. Slayt oluturma ile ilgili komutlarn zeti aadadr. Otomatik olarak arka arkaya ekilen slaytlar gstermek iin iinde aada rneklenecei gibi komutlar bulunan SCRIPT file NOTEPAD veya DOS EDTR (EDIT) ile yazlr. Otomatik iletim dosyalar .scr uzantl olmaldr. Konu sonunda NOTEPAD ile yazlm dosyas da verilecektir. MSLIDE VSLIDE DELAY RSCRIPT ESC tuu RESUME SCRIPT : : Ekran grntsnn fotorafn ekerek slayt haline dntrr ve .sld uzantl dosya oluur : Oluturulan bir slayd izlemek iin bu komuttan sonra izlenecek slayt ad verilir. : Otomatik slayt izleme dosyasnda slaytlar arasnda bekleme sresini yaklak olarak milisaniye cinsinden kurmay girilen rakam sayesinde salar. : Yazlan otomatik iletim dosyas iinde en alt satr olup slaytlar batan bir dng halinde yeniden gsterme emri anlamna gelir. :Bir slayt dosyasnn otomatik gsterimi klavyede ESC tuuna baslarak kesilebilir. : Otomatik gsterim dosyasnn ESC ile kesildikten sonra kalnan dosyadan devam etmesi iin kullanlan komuttur. Hazrlanan otomatik slayt gsterim dosyasnn altrlmas bu komut ile salanr.

PERSPEKTF GRNN DREKT KATI MODELE DNTRLMES VE SLAYT UYGULAMASI N NERLEN LEM SIRASI1. izimin taban kesini 0,0,0 WCS orijininde kabul ederek izime balaynz.

13

2. 3. 4. 5. 6.

7. 8.

Tabanda bulunan 5x10x145 llerindeki aya PLINE ile iziniz. Ykseklii 5 birim olacak ekilde EXTRUDE ediniz. izimin taban kesini 0,0,0 WCS orijininde kabul ederek izime balaynz. Tabanda bulunan 5x10x145 llerindeki aya PLINE ile iziniz. Ykseklii 5 birim olacak ekilde EXTRUDE ediniz. 3DORBIT>PRESET PREVIEW>NE bak istikametini kurunuz. Grnten MSLIDE komutu ile A1 slaydn ekiniz.

9. izilen ayan COPY ile 70 birim y eksenine doru uzaa kopyasn alnz. 10. Grnten A2 slaydn MSLIDE komutu ile oluturunuz.

a1

a2

11. HIDE komutunu kullanarak MSLIDE ile A3 slaydn ekiniz.

a3

12. UCS ile WCS sembolnz Z ekseninde 5 birim yukarya alnz. HIDE komutundan sonra A4slaydn ekiniz.

a4 13. 125,40 merkez noktal R90 bir ember CIRCLE iziniz.Sa yarsn TRIM ile budaynz. 14. Bu konumda A5 slaydn ekiniz.

14

a5 15. Ana taban LINE ile tamamladktan sonra PEDIT>Join ile PLINE haline getiriniz. 16. Ayn bak asndan A6 slaydn oluturunuz.

a6 17. Bak istikametinizi deitirmeden EXTRUDE ile ana taban15 birim ykselterek katlatrnz. 18. Ayn bak asndan objelere HIDE uygulayarak A7 slaydn oluturunuz.

19. kat paray da UNION ile tek kat paraya dntrnz. 20. HIDE komutu ile grnmemesi gereken ayrtlar gizleyiniz. 21. Gizlenmi konumda A8 slaydn ekiniz.

a7

a8

15

22. UCS>Move ile Z istikametinde 20 koduna yani alt tabann tam stne karnz. 23. Bu bak asndan A9 slaydn oluturunuz.

a9 24. PLAN komutu ile alma dzleminizi ekrana paralel konuma getiriniz. 25. Ana gvdenin zerinde 2D olarak elipstik ve dairesel delikleri izip A10 slaydn ekiniz.

a10 26. ap 50 olan delik ile elipstik delik arasndaki 20 birim ykseklik oluturan paray PEDIT edip EXTUDE ile ykseltiniz. 27. Bak istikametini 3DORBIT>PRESET VIEWS>NE iken yaparak A11 slaydn ekiniz.

a11

28. Ayn bak istikametini koruyarak 40 birim ykseklikteki delii ykseltip A12 slaydn ekiniz.

a12

16

29. Resme HIDE konutunu uygulayarak 30 birim apta delik oluturacak solidin karlmas gerektiinigrnz ve bu durumda A13 slaydn ekiniz.

30.

a13 30 birim apl delii oluturmak iin SBTRACT uygulayp A14 slaydn ekiniz.

a14

31. Ayn bak asnda elipstik delii oluturmak iin PEDIT>JOIN yaptnz delik elemanlarn 25birim EXTRUDE ettikten sonra, ite delii oluturan solidi SUBTRACT edip karnz. HIDE edilmi grnn A15 ad ile slaydn ekiniz.

a15 32. Bu ana kadar izilen btn objeleri UNION ile birletirip RENDER edince aadaki grn elde edilecektir.

17

33. Yukardaki son resimde Z ekseni istikametinde olan yanal taban izmek iin ncelikle UCS x-y eksenini yanal tabana ynlendirmek gerekmektedir. Bu ilemi aadaki komut itlisi ile gerekletirebiliriz. Command: ucs Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] : z Specify rotation angle about Z axis : Command: UCS Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] : x Specify rotation angle about X axis : Command: ucs Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] : m Specify new origin point or [Zdepth]: 0,0,5

34. PLAN komutu uygulanarak yanal yzn tabann aadaki A16 slaydnda olduu gibi

tamamlanmaldr. Tabanda 38 birim apndaki emberin merkez koordinatlarnn UCS ye gre 40,75 olacan dikkatten karmaynz.

a16

35. PEDIT>JOIN ile birletirilen yanal tabana Z ekseni istikametinde 8 birim kalnlk EXTRUDEedilerek kazandrlr ve A17 slayd ekilerek aadaki grn elde edilir. Izgarann (grid) x-y dzlemine her zaman akk olacan hatrlaynz.

18

a17

36. Izgara UCS Z ekseni 8 birim ne ekilerek yanal tabann yzne ekilip PLAN komutu uygulanarakyanal tabann zerindeki delikleri oluturmak iin uygun orijine emberleri izip A18 slaydn ekin.

37.

a18 Yanal yzde izilen emberleri 42 birim EXTRUDE edip 20 birim apl silindiri SUBTRACT ediniz. Solidler iin yzey kalite izgilerinin saysn artrmamz gerekir. Bu ilem iin ISOLINES sistem deikeni kullanlr, varsaym deerini 16 deerine ykseltip, A19 slaydn oluturunuz.

38. Verilen Perspektifte 10 birim kalnlndaki son delikle elipstik delik arasndaki yamuk destek

parasn da izerek izimi tamamlayacaz. nce UCS x-y eksenleri almak istediimiz dzleme ynlendirilir, aktrlr. Sonra R20 ve 38 birim apl kovanlarn quadrantlarn bir PLINE ile birletiriniz. Solidler UNION ile birletirme yaplnca sonuca etkisi olmayaca iin mevcut katlarn iinden geen, izmek istediimiz profilden daha geni kapal bir PLINE oluturunuz. Aadaki A20 slaydnda oluturulan PLINE seili durumda braknz.

19

a20

39. Oluturulan son PLINE aa tanarak, 10 birim kalnlk oluturacak ekilde EXTRUDEedilmelidir. Daha sonra A21 slaydn ekiniz.

a21

40. Yukardaki slaytta crosshatc sembolnn bulunduu quadranta gelmesi gereken akta oluturulanparay midpoint noktas ile rttrerek taynz. A22 slaydn ekiniz.

a22

20

41. Son slaytta uygun yere tanan solid ile dierlerini UNION ile tek solid haline getiriniz ve A23slaydn ekiniz. Bylelikle paramzn izimi tamamlanm olmaktadr.

a23 42. Kat modelimizin yzeyini RENDER ederek son imaj ile modelimizin izimini tamamlayalm.

RENDER edilmi makine parasnn farkl bak alarndan grn rnekleri.

21

43. Kat modelimizin istenirse izometrik perspektif grn zerinde UCS ilgili dzlemlere sra ile tanarak, aada rneklendii gibi llendirme de yapmak mmkn olacaktr.

Hidden ve Wireframe Perspektif llendirilmi Grnler.

22

44. Yukarda izim annda ekilen slaytlarn otomatik olarak gsterilebilmesini salayan ve her slayt iin yaklak 10 saniye bekletme yapan dosyann alan not defterine yazlm satrlar aadadr. Command:NOTEPAD File to edit : show.scr (Not defterinde yazlacak dosyaya verilen isimdir !)vslide a1 delay 10000 vslide a2 delay 10000 vslide a3 delay 10000 vslide a4 delay 10000 vslide a5 delay 10000 vslide a6 delay 10000 vslide a7 delay 10000 vslide a8 delay 10000 vslide a9 delay 10000 vslide a10 delay 10000 vslide a11 delay 10000 vslide a12 delay 10000 vslide a13 delay 10000 vslide a14 delay 10000 vslide a15 delay 10000 vslide a16 delay 10000 vslide a17 delay 10000 vslide a18 delay 10000 vslide a19 delay 10000 vslide a20 delay 10000 vslide a21 delay 10000 vslide a22 delay 10000 vslide a23 delay 10000 rscript

45. DEV:1 Kat modelimizin iki boyutlu 3 grnn daha nceki bilgilerinize gre 1/1 leinde A3 antetlikadna CAD ile izip ktsn aln. izim kopyasn diskete kaydedin. (Yalnz Elektrik Prg iin.)

Yukardaki ilem basamaklarna gre izeceiniz llendirilmi perspektif grnn HIDDEN formatnda 1/1 lekli ktsn aln.En az 20 slaytlk Script File oluturup otomatik iletim dosyasn yazarak resimle birlikte diskete kaydediniz. (Bu ve dier ilemler btn gruplar iin.) Word ile dzenleyeceiniz dev kapak sayfasna kimlik bilgilerinizi eksiksiz girip ktsn alnz.

23

Plastik dosyaya uygun standartta katladnz ktlarnz taknz. Disketlerinizi dosyann arka kapana yaptracanz zarfa dmeyecek ekilde koyunuz. devlerini Nisan ayndaki ilk ders saatinde teslim etmeyenler uygulamadan baarsz saylr. Evren BAYRAM AUTOCAD KOMUT KISAYOLLARI VE ZELETRLMES

Bu ana kadar yaplan anlatmlarmzda komut satrndan komutlar girerken komutlarn renilmesine ynelik olarak tam adlarn yazmay tercih etmitik. Fakat komut satrna komutlarn bir, iki veya harften oluan ksa yollarn da yazarak komutlar altrmak mmkn olur. AutoCAD paketinde ok kullanlan komutlar iin ksa yollarnn neler olduu acad.pgp dosyasnn iinde yazldr. htiyaca gre bu dosya dzenlenerek ksa yollar grlebilir, deitirilebilir veya yenileri eklenebilir. Bunun iin aadaki ilem srasna gre hareket edilmelidir.

1. Ksayollarn kaytl olduu dosyaCommand: SHELL OS command

C:\Program Files\ACAD2000\SUPPORT altnda bulunur. Bu nedenle bu ksma aadaki satrlar ile ulalr ve NOTEPAD ile ilgili dosya alp ierii grlr.

C:\Program Files\ACAD200\CD SUPPORT

C:\Program Files\ACAD200\SUPPORT\NOTEPAD acad.pgp 2. Dosyann iindeki metinlerin arasnda komut ksa yollarn gsteren ksm aada grld gibi yazldr. (Yer kaplamamas iin byk ounlu aradan karlmt ! )3A, *3DARRAY 3DO, *3DORBIT 3F, *3DFACE 3P, *3DPOLY A, *ARC AA, *AREA AL, *ALIGN AR, *ARRAY ATT, *ATTDEF -ATT, *-ATTDEF B, *BLOCK -B, *-BLOCK BH, *BHATCH BO, *BOUNDARY -BO, *-BOUNDARY BR, *BREAK C, *CIRCLE CH, *PROPERTIES -CH, *CHANGE CHA, *CHAMFER COL, *COLOR COLOUR, *COLOR CO, *COPY D, *DIMSTYLE X, *EXPLODE XL, *XLINE XR, *XREF -XR, *-XREF Z, *ZOOM

24

3. Ksa yol satrlarndan grld gibi komutlarn ksa yolu ksaltma harflerinden sonra bir virglve tab boluundan sonra * ve komutun ad formatndadr. Buna gre dosyada bulunmayan (genellikle az kullanlan) komutlar iin benzeri format ile ksa yol tanmlamas yaplabilir. Ayrca tanml ksa yollar deitirilebilir yada bir komut iin birka ayr ksa yol tanmlamas yaplabilir. Unutulmamas gereken baka komut iin kullanlan bir ksa yolun yeniden kullanlmamasdr. rnek olarak COPY komutunun CO ksaltmasna ilave olarak CP ksaltmasn da atamay dnelim. Bunu gerekletiren alt izili satr aada olduu gibi araya girip dosyay ayn isimle kaydedip kn. COLOUR, *COLOR CO, *COPY CP, *COPY D, *DIMSTYLE

4. Bu ayarlamadan sonra CAD ortamna EXIT ile dnnce, CP ksaltmasnn almadngrrseniz, almasn salamak iin, resminizi SAVE edip kmanz ve CAD ortamna yeniden giriniz. nk bu dosyann ierii izim ortamna girerken yeniden okunur.

KATI MODELLERDEN K BOYUTLU GRNLER RETMEKKat modeli izilen bir objenin bize salad avantajlar grsellik yannda parann iki boyutlu grnlerini de birka dakika iinde izilmesini salamasdr. Bunun iin gerekli ilemleri sra ile inceleyelim. 1.

2.

ncelikle yukarda izdiimiz ve solid2004.dwg adn verdiimiz dosyay kaydederek knz. izdiimiz boyutlu paramzn iine yerleebilecei byklkte uygun bir ablon dosyas (sheet title block) seiniz. Yukarda izimi yaplan modelimizin 1/1 lekli grn en kk A3 (tercihen A2) lsnde bir sayfa bal blou iine smas mmkndr. Bunun iin ;

AutoCAD ortamna Startup mnsnden Use a template (ablon dosyas kullan) seimi ile giriniz. Alan ablon dosyalarndan Iso a2color dependent named plot styles.dwt dosyasn seerek anz. Bu dosya izimimizin iine sabilecei A2 formatnda antet izimi hazr bir ablon dosyasdr. ablon dosyasnn grn penceresinin i snr izgisini aadaki grnte olduu gibi seerek klevyedeki Delete tuuna basnz. ( Seilen snrlar mavi renge dnr ! )

erceve seilip Delete tuuna baslyor.

View>Viewports> 1 Viewport seimini yaptktan sonra izim alan iinde yaklak toplam izim alannn 1/4 n iine alacak ekilde apraz iki nokta arasnda alan pencere iini

25

aada grld gibi bir grn penceresi yapnz. ( Ekranda henz deien hibir ey olmayacaktr ! )

View>Viewport> 1 Viewport yolu ile bak penceresi oluturuluyor. File>Save as ile dosyanz solid2004_title.dwg ad ile kaydediniz. Artk antedi izilmi grn kat dzlemine benzeyen fakat yzen model dzleminde bir bak penceresinin iindesiniz. (Floating Model Space) Sra son ilemde oluturulan yzen bak penceresine (Floating Viewport) nceden izdiimiz solid2004.dwg kat modelini indirmeye geldi. Kat modelinizi indirmeden llendirme ve eksen izgilerinin izildii katmanlar OFF yapnz. Daha sonra aadaki yolu izleyiniz.

3.

Yzen bak penceresine ift tklayarak seili hale getirin ve resminizi Insert>Block File penceresi ile ararak anz. Yalnz Insert penceresinde Explode onay tiki bulunmal, Specify On Screen tikleri bulunmamaldr. Aktif yzen bak penceresinin iinde yerleen grn nceden kaydettiiniz boyutlu modelinizin n grn olarak, View>3D views>Front seimini yaparak parann grnn n grn olarak ayarlaynz. View>Zoom>Scale semini yapn ve bak pencerenize izimin 1/1 lekli yansmas iin Enter a scale factor iletisine 1xp yazarak uygulayn. n grn atnz pencereye smyor ise, grn penceresi dna (paper space) ift tklayarak oluan griplerden tutup pencereyi uygun boyuta aadaki ekran grnnde olduu gibi ayarlayn.

26

Bak penceresi dna ift tklayarak gripler ile pencerenin uygun boya ayarlanma seimi.

Ayarlanm uygun byklkteki bak penceresi

4. Sra dier ortoganal grnlerin (st ve yan grnlerin) oluturulmasna geldi. Bunun iinaada nerilen yolu izleyiniz.

Draw>Solids>Setup>View seimini yapnz. Komut satrnda kan yapnz. Ucs/Ortho/Auxiliary/Section/ iletisine Ortho seimini

Bak penceresinin sa kenar izgisine yaklaarak Midpoint seimi belirince sol tklayn Specify side of viewport to project mesajnda pencerenin sa yannda midpoint kenetlenmesi varken tklaynca beliren izgiyi oluturacanz grn penceresinin yaklak merkezine gelecek bir yere saa srkleyip tklaynz. Aadaki grnt oluur.

htiya duyarsanz bundan sonra kan Specify view center mesaj iin muhtelif noktalar tklayarak grn penceresini yukardakine yakn bir konuma getirip basnz.

27

Specify first corner of viewport yeni olumasn istediiniz bak penceresi erevesinin sol alt ke yerini, kacak Specify opposite corner of viewport iletisine sa st ke hizasn gstererek onay veriniz. Enter view name iletisine rightside diyerek cevap veriniz. Bu durumda front view pencersine geri dnlm olur. Komut satrnda yeniden kan Ucs/Ortho/Auxiliary/Section/ iletisine Ortho seimini yaparak devam edip yukardaki yolu izleyerek Top yani st grn ve penceresinin ayarn tamamlaynz. Bylelikle grnn izimi aadaki grnte olduu gibi tamamlanm olur. Son olarak kan Ucs/Ortho/Auxiliary/Section/ iletisini Exit seimi ile yani ile onaylayp komuttan knz. Aadaki grn elde etmi olacaksnz.

5. imdi de izim alannn sa st kesine grnn izdiimiz parann perspektif grnn aadaki ilem srasna uyarak ekleyelim.

Model sekmesini tklayarak izim dzlemine geiniz. View>3D Views > SE seimi ile perspektif objemizde bak istikametini South East istikametine ayarlaynz. Tools>New UCS>View seilerek yneldiiniz bak istikametine UCS yi paralelletiriniz.

28

Model Space zerinde SE istikametine UCS paralel hale getirilmi durumda.

Tools>Named UCS seimi ile perspektifte kurduunuz bak istikametine SEIsometric adn verdikten sonra Layout sekmesine basarak geri dnnz. Bu durumda Model Space iin grn kurmu olmanza ramen bunun Layout sekmesindeki bak pencerelerinde deiiklik oluturmadn greceksiniz. Solids ara ubuunda Setup View dmesini seiniz. Ucs/Ortho/Auxiliary/Section/ iletisine UCS diye cevap veriniz. Enter view scale iletisini ile geiniz. View center iletisini setikten sonra perspektifin uygun yerletiine karar verene kadar muhtelif yerleri tklayarak yerleimi uygun ekle getiriniz.

29

Son durumda izometrik perspektif ile birlikte din a2 formatnda 1/1 lekli grnlerin yerleimi

6. Bu aamadan sonra sra grnmemesi gereken ayrtlar gizlenerek kesik izgili hale getirilmi

teknik resim kurallarna gre oluturulacak grnmleri oluturmaya geldi. Bunun iin Setup Profile arac aadaki yntemle uygulanmaldr. Sol alt grn penceresinin iini ift tklayn. Solid ara ubuundan Setup Profile seimini yapn. Pencere iindeki kat modeli tklayp seerek

tuuna basn.

Display hidden profile lines on separate layer? [Yes/No] iletisine basarak olumlu cevap verin. Project profile lines onto a plane ? [Yes/No] iletisine cevap verin.

tuuna

tuuna basarak olumlu

Delete tangential edges? [Yes/No] iletisine tuuna basarak olumlu cevap verin. Bu durumda program bir sre alr bize yansyan bir deiim olmamasna ramen komut satr yeniden belirir.

Bu aamada Setup Profile aracnn etkisini henz izleyemezsiniz! stenilen deiikliklerin yansmas iin aadaki ilemleri de sra ile yapmanz gerekmektedir.

Aktif pencerenin dndaki alana ift tklayarak bak penceresinden paper spacee kn Sonra bak penceresine tekrar ie ift tklayarak girin. Gerekiyorsa nden grnm bak pencerenizi dolduracak ekilde zoom yapn. Kat modelinizi izdiiniz katman ( 0 katmannda izmitik!) kapatn. Ancak bu durumda n grnn oluumu ekrana yerleecektir, Setup Profile aracnn etkisi yansm olacaktr. Fakat hala grnmemesi gereken ayrtlar kesik izgi olarak aada da grld gibi izlenememektedir!

Setup Profile arac uygulamasnn sonucu. Object Properties ara ubuundan, Layers dmesine basarak PH ile balayan katman seip aada grld gibi izgi tipini hidden olarak ayarlayp knca bak penceresindeki grn aadaki sol ekilden grnmezlerin gizlendii sa ekle dnecektir.

30

n grnn grnmemesi gereken ayrtlarnn gizlenmesi ncesinde ve sonrasnda bak penceresi Bu durumda Model Space alrsa aadaki grn benzeri bir grn ile karlalacaktr.

Model Space grnnde perspektifin yanna drlen iki boyutlu grn.

Benzeri yolla dier bak pencerelerindeki grnleri de n grne benzer ekilde reterek aadaki ekli tamamlaynz. stenirse llendirme de yaplabilir. Daha fazlas iin kaynak kitaplardan faydalannz.

31

Btn bak pencerelerinde grnmemesi gereken ayrtlar gizlenip llendirme rneinden sonra.

32