31.05.2011 ġule yilmaz 1 - wordpress.com · 2011. 6. 3. · madde gözlemler aÇiklamalar demĠr...

31.05.2011 1ġULE YILMAZ

MADDE BİLGİSİ

• KÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ OLAN HERŞEYE MADDE DENİR.

• Maddenin şekil almış haline cisimdenir

• Cam bir madde


A-Maddenin KATI hali

• Katı maddelerin belirli şekil ve hacimleri vardır

• Tanecikler birbirine çok yakındır ve bu tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti vardır

• Moleküller titreşim hareketi yaparlar.

• Örnekler :Bardak saat masa sıra vs


B-Maddenin SIVI hali

• Sıvı maddelerin belirli hacimlerivardır

• Şekilleri yoktur

• İçinde bulundukları kabın şeklinialırlar

• Tanecikler arası boşluk daha fazladır

• Tanecikleri bir arada tutan kuvvet zayıftır

• Akışkandır(moleküller birbirinin üzerinden kayar)

• Örnekler :Süt su zeytinyağı vs vs 31.05.2011 4ġULE YILMAZ

C-Maddenin GAZ hali

• Belirli şekilleri ve hacimleri yoktur

• İçinde bulundukları kabın şeklini ve hacmini alırlar

• Tanecikler arası boşluk fazla çekim kuvveti ise çok azdır

• Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve genişletilebilirler

• Örnek :hava, duman ,su buharı vs vs


Madenin hal değişimi

KATII SIVI GAZ

ERĠME BUHARLAġMA

DONMA YOĞUNLAġMA

SÜBLĠMLEġME

KIRAĞILAġMA

ISI VERĠR

DÜZENLĠLĠK ARTAR

DÜZENSĠZLĠK ARTAR

Isı alır


Maddelerin Görülebilen Hissedilebilen Özelikleri

• RENK

• SAYDAMLIK VE OPAKLIK

• KOKU TAD

• SERTLİK YUMUŞAKLIK


Maddenin ORTAK özellikleri

• KÜTLE

• HACİM

• EYLEMSİZLİK

• ELEKTRİKLİ YAPI

BU ÖZELLĠKLER MADDE MĠKTARINA

GÖRE DEĞĠġĠRLER


MADDE

KATI SIVI GAZ

TANECĠKLĠ

BOġLUK

ÇOK AZ

BĠRAZ

BOġLUK

VAR

BOġLUKLAR

ÇOK


Maddenin adı Katı Sıvı Gaz

Ağaç X

Çorba X

Yağmur X

Sıcak çikolata X

Süt X

Kaya X

Peynir X

AteĢ ve duman X

Kolonya X

Rüzgar X

Katı mı-sıvı mı- gaz mı


MADDE Gözlemler AÇIKLAMALAR

DEMĠR ________ Yapısında boĢluk

olmadığı için

SU ________ Yapısında boĢluk

olmadığı için

HAVA X Yapısında boĢluk

olduğu için

Hangisi SıkıĢır?

Gaz haldeki maddelerin yapısında boĢluklar vardır.

O halde bu maddeler tanecikli olabilir mi?


Maddelerin Özelliklerini Bulalım

Özellikler Katı Sıvı Gaz

ġekli değiĢebilir. X X

SıkıĢtırılabilir. X

Tanecikler arasında çok boĢluk

vardır.

X

Tanecikler birbirine çok yakındır. X X

SıkıĢtırılamaz. X X

ġekli değiĢemez. X

Hacmi değiĢmez. X X


ATOMU OLUġTURAN

DAHA KÜÇÜK

PARÇACIK

VARMI?????

ORGANĠZMAYI

OLUġTURMAK ĠÇĠN HÜCRELER

BĠRARAYA GELĠR

ORGAN

HÜCRE

HÜCREYĠ OLUġTURAN

KARBONHĠTRATVE YAĞ

ATOMLAR31.05.2011 13ġULE YILMAZ

Çok sayıda aynı çeĢit

atomların bir araya gelerek

oluĢturduğu maddeye

ELEMENT denir.

Elementlerdeki

atomlar tek çeĢittir.

Elementler saf

maddelerdir.


Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler

kümeler halinde bulunur.

Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.


Moleküller iki atomdan oluĢtuğu gibi

çok fazla sayı da atomdan da oluĢur

Bazı moleküller tek çeĢit atomdan oluĢurken;

bazı moleküller farklı çeĢit atomlardan oluĢur.

Molekülleri oluĢturan farklı çeĢitteki atomların büyükleri

ve özellikleri de birbirinden farklıdır.


MOLEKÜLLER

BASĠT YAPILI

MOLEKÜLLER

( AZ SAYIDA

ATOM)

KARMAġIK

YAPILI

MOLEKÜLLER

(ÇOK SAYIDA

ATOM)


BĠLEġĠK

Ġki yada daha

fazla çeĢitte

element

atomlarının bir

araya gelerek

oluĢturdukları

yeni saf maddeye

denir.

BileĢiği

oluĢturan

elementler

kendi

özeliklerini

kaybeder.


SAF MADDELER

ELEMENTLERBĠLEġĠKLER

ATOMİK

YAPIDA OLANLAR

MOLEKÜLER

YAPIDA

OLANLAR

MOLEKÜLER

YAPIDA

OLANLAR

MOLEKÜLER

YAPIDA

OLMAYANLAR


• Atomlar …….. biçimlidir.

• Deneyde alkolün içine atılan iyot kristallerine ne olmuştu?

• İyot kristalleri alkolün içinde çözünerek alkole renk verdiğini gözlemlemiş miydik?

• Bu gözlemlerden yola çıkarak, çözünen iyodun alkolün içinde yayılmasını nasıl açıklarsınız?

• İyodun alkolde dağılması ile, şekerin suda dağılmasını karşılaştıralım.

KÜRE


• Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve bölünmesi zor yapı taşları olan …………….. Oluşmuştur.

• Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler olmasına karşılık, ancak günlük yaşantımızda pek çok gözlem sonucu atomların varlığı

……………………

ATOMLARDAN

KANITLANMIŞTIR.


•Demir ya da bakır parçası da ardışık olarak yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde gördüğümüz atomları elde edecektik.


KARBON


B

A

K

I

R31.05.2011 27ġULE YILMAZ

DEMİR


A

L

T

I

N31.05.2011 29ġULE YILMAZ

İYOT31.05.2011 30ġULE YILMAZ

A

L

Ü

M

İ

N

Y

U

M31.05.2011 31ġULE YILMAZ

SU31.05.2011 32ġULE YILMAZ

• Daha önce incelediğimiz modellerden farkı var mı?

• Su ve iyotta gördüğümüz bu “atom kümelerine” MOLEKÜL diyoruz.

• Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir oksijen atomu içerir.

• İyot molekülleri de bir araya gelerek iyodu oluşturur.


• Hücreyi de yeteri kadar büyütürsek daha küçük iç yapılarını görebilir miyiz?

• Hücrenin büyütülmesi ile çekirdeği, çekirdeğin büyütülmesi ile molekülleri, moleküllerin büyütülmesi ile de atomları görebiliriz. 31.05.2011 34ġULE YILMAZ

DAHA SONRA ARAŞTIRMA YAPAN BİLİM İNSANLARINA GELİNCE;

• John Dalton(Can Daltın), atomların içi dolu, berk ve bölünmez olduğunu söylemiştir.

• Becquerel(Bekerel) ve Madam Curie(Madam Kuri)’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.31.05.2011 35ġULE YILMAZ

• Dalton, atom hakkındaki düşüncelerini açıklamak için ilk atom modelleri olarak ders kitabımızın 89. sayfasındaki resimde yer alan topları kullanmıştır.

• Maddenin küçük bölünemez parçacıklardan yani atomlardan oluştuğunu öne sürmüştür.31.05.2011 36ġULE YILMAZ

Tarihten

–ATOMUN TARİHÇESİ

• John Dalton(1766-1844)

• J.J.Thomson(1856-1940)

• Ernest Rutherfort(1871-1937)

• Niels Bohr(1885-1962)


• Atom kavramı ile ilgili tarih boyunca değişen düşünceler:

Democritus ve diğer Yunan filozofları her maddenin hep aynı özdeş atomlardan oluştuğunu düşünüyorlardı. John Dalton atomun içi dolu berk ve bölünmez olduğu fikrini taşıyordu. Becquerel ve Madam Curie’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.

• Atom konusunda çalışmalar yapan bilim insanları:

Democritus ve Yunanlı filozoflar, John Dalton, J.J.Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr, Becquerel, Madam Curie


Bugün kullanılan atom

modeli “Bulut modeli”dir.

Bu modele göre; atomun

merkezinde (çekirdeğinde) (+)

yüklü protonlar ve yüksüz

nötronlar bulunur.

Atom çekirdeğinin

çevresinde ise (-) yüklü

elektronlar sürekli

hareket halindedir31.05.2011 39ġULE YILMAZ

MADDEDEKİ DEĞİŞİMLER

FİZİKSEL DEĞİŞİM KİMYASAL DEĞİŞİM


MADDENİN ÖZELLİKLERİ

• Fiziksel özellikler

• Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir.

• Maddenin rengi,


• Kömürün toz haline gelmesi

• Demirin tel ve levha haline gelmesi

• Kağıdın yırtılması

• Suyun buharlaĢması

• ġekerin suda çözünmesi

*** Bu olaylar sonunda maddenin

iç yapısında değiĢme olmaz.

*** Bütün hal değiĢtirme olayları fiziksel

Fiziksel değiĢimler


KAR YAĞMASI FĠZĠKSEL.

BĠR OLAYDIR


Kimyasal özellikleri

Kimyasal özellikleri

• Maddenin maddeler ile birleşerek yeni madde oluşturabilme kapasitesidir.

• Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya


Kimyasal DeğiĢimler

• Kâğıdın yanması

• Mumun yanması

• Sütün ekĢimesi

• Yumurtanın bozulup çürümesi

• Demirin paslanması

• Fotosentez olayı

• Solunum olayı

*** Kimyasal değiĢmeler sonucunda

maddeler baĢka maddelere dönüĢür.

*** Bütün yanma olayları kimyasal

değiĢmedir.31.05.2011 45ġULE YILMAZ

YANMA OLAYI KİMYASAL BİR OLAYDIR.


SAF (ARI) MADDELER

• Tek tür tanecikten oluşan maddelere

saf madde denir

moleküller

atomlar


• Aynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere Element denir.

Sembollerle ifade edilirler .

H:HİDROJEN

O:OKSİJEN

C:KARBON

Fe:DEMİR


• İki yada daha fazla elementin belirli oranda birleşerek kimyasal yolla oluşturduğu yeni özellikteki saf maddeye


SAF OLMAYAN MADDELER

• ĠKĠ YADA DAHA FAZLA

MADDENĠN

ÖZELLĠKLERĠNĠ

KAYBETMEDEN

ÇEġĠTLĠ

ORANLARDA

KARIġMASI ĠLE

OLUġAN

TOPLULUĞA

KARIġIM DENĠR


Aynı cins atom veya

moleküllerden oluĢan

maddelere “saf madde” denir.

Elementler ve bileĢikler saf

maddelerdir.


KarıĢımlar birden fazla

faklı maddeden oluĢur.

KarıĢımı oluĢturan

tanecikler

farklı moleküller

Veya

farklı atomlar olabilir


Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir-madde gibi gözükmeyen

karışımlardır.

maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran,

petrol su karışımı , beton parçası, toprak heterojen karışımlara örnek

verilebilir.

• Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılır.


• Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir.

• Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibi


• Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir.

• Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.


• Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir.

• Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.

ÇÖZELTİ


Bütün maddeler

taneciklerden oluĢmuĢtur

Ve tanecikler hareketlidir

Katılar: TĠTREġĠM

Sıvılar ve gazlar: ÖTELEME

HAREKETĠ yaparlar.


TİTREŞİM ÖTELEME


31.05.2011 ġule yilmaz 1 - wordpress.com · 2011. 6. 3. · madde gözlemler aÇiklamalar demĠr...

Documents