3. Çocuk genetik sempozyumu · abdomen mide (varlığı, sol üst kadran lokalizasyonu)...
Embed Size (px)
TRANSCRIPT
-
1
3. ocuk Genetik Sempozyumu
-
2
3. ocuk Genetik Sempozyumu
NDEKLER
Sayfa
DAVET YAZISI 3
KURULLAR 4-5
BLMSEL PROGRAM 6-8
KONUMACI ZETLER 9
SZEL BLDRLER 24
POSTER BLDRLER 45
-
3
3. ocuk Genetik Sempozyumu
DAVET YAZISI
Deerli Meslektalarmz;
3. ocuk Genetik Sempozyumunun 11-13 Ekim 2017 tarihleri arasnda Antalyada yaplacan sevinle duyurmak
istiyoruz.
Hepimizin bildii zere, genetik hastalklar byk bir ksm ocukluk anda karmza kmaktadr. Bu nedenle pediatrideki hemen hemen tm bilim dallar ile pediatrik genetik bilim dal arasnda yakn bir ibirlii ortam
mevcuttur.
Genetik bilimindeki hzl ilerleme, nedeni bilinmeyen ok sayda hastaln sebebinin aslnda genetik problem veya
problemler olduunu gstermeye balamtr. Bu gelimelerde, ncelikle tm ekzom dizileme yntemi ve kromozomal mikroarray analizlerinin yaygnlamas nemli bir role sahiptir.
Sempozyumumuzda, zellikle bu yeni yntemlerin pediatride kullanm, sonularn yorumlanmas asndan,
konusunda uzman ulusal ve uluslararas deneyimi olan konumaclarn sunumlar ile bilgilerimizi gncellemeyi planlamaktayz. Ayrca klinikte sk grlen sendromlarn takiplerinde dikkat edilmesi gereken noktalarn vurguland
ve tan konulamayan hastalarn tartld klinik toplantlar da sempozyumumuzda yer alacaktr.
Konumaclarn deerli sunumlar ile sempozyumun bata pediatrik genetik olmak zere, pediatrinin dier tm bilim
dallar, tbbi genetik aratrma grevlileri ve uzmanlarnn ilgiyle ve heyecanla izleyebilecekleri bir bilimsel platform haline geleceinin inanc iindeyiz.
Bilgi ve deneyimleriniz ile zenginleebilecek bu sempozyuma katlmnzdan ve Antalyann en gzel zaman olan
sonbaharda sizleri arlamaktan mutluluk duyacaz.
Prof. Dr. Ercan Mh
Prof. Dr. Ergl Tunbilek
Sempozyum Bakan ocuk Genetik Hastalklar Dernei Bakan
-
4
3. ocuk Genetik Sempozyumu
KURULLAR
Sempozyum Bakan ocuk Genetik Dernei Bakan
Prof. Dr. Ercan MIHI Prof. Dr. Ergl TUNBLEK
Sempozyum Sekreteri Yrd. Do. Dr. Banu NUR
Onursal Kurulu Prof. Dr. Mustafa NAL (Akdeniz niversitesi Rektr) Prof. Dr. Glay ZBLM (Akd. . Tp Fakltesi Dekan)
Prof. Dr. Burhan SAY Prof. Dr. Asm CENAN Prof. Dr. Sevim BALCI
Prof. Dr. Memnune Yksel APAK Do. Dr. kran TAOY
Dzenleme Kurulu Prof. Dr. Ergl TUNBLEK Prof. Dr. Ferda ZKINAY Prof. Dr. Derya ERAL
Prof. Dr. M. Gnl OUR Prof. Dr. Ercan MIHI
ocuk Genetik Hastalklar Ynetim Kurulu Prof. Dr. Ergl TUNBLEK Prof. Dr. Cihangir ZKINAY Prof. Dr. Beyhan TYSZ
Prof. Dr. Koray BODUROLU Prof. Dr. zlem GRAY BOZKAYA
Bilim Kurulu Memnune Yksel APAK
Nurten AKARSU Dilek AKTA
Yasemin ALANAY Mehmet ALKAFOLU
zgl ALPER Sevim BALCI
Seher BAARAN Koray BODUROLU
Asm CENAN zden ALTIOK CLARK
zgr OULLU Munis DNDAR
Nursel ELOLU Derya ERAL
Fatih Sheyl EZG Birsen KARAMAN Hlya KAYSERL
Pelin zlem imek KPER Esra MANGUOLU
Ercan MIHI
-
5
3. ocuk Genetik Sempozyumu
Gnl OUR Hseyin ONAY
Ferda ZKINAY Tayfun ZELK
Cihangir ZKINAY Ferda PERN Nur SEMERC
Mehmet SEVEN Asl TOYLU
kran TAOY Ergl TUNBLEK Beyhan TYSZ
Eda UTNE Zehra Oya UYGUNER
Sezin YAKUT
Yerel Organizasyon Komitesi Prof. Dr. Ercan MIHI
Do. Dr. zden ALTIOK CLARK Yrd. Do. Dr. Banu NUR Yrd. Do. Dr. Asl TOYLU
-
6
3. ocuk Genetik Sempozyumu
-
7
3. ocuk Genetik Sempozyumu
-
8
3. ocuk Genetik Sempozyumu
-
9
3. ocuk Genetik Sempozyumu
KONUMACI ZETLER
-
10
3. ocuk Genetik Sempozyumu
1-) DOWN SENDROMLU HASTALARIN ZLEM
Dr. Banu NUR, Akdeniz niversitesi Tp Fakltesi, Pediatrik Genetik BD.
Down sendromu (DS) insanda mental retardasyonun en sk grlen genetik nedeni olmakla birlikte en iyi bilinen
kromozom hastaldr. nsidans 1/600~1/800 canl doum olarak bildirilmektedir. Sklnda blgesel yada
toplumsal etkilenim olabilmekte ancak genel poplasyondaki skl deimemektedir. leri anne ya, Down
sendromlu dourma ihtimalini arttran en nemli faktrdr. Annelerin 35 ya sonrasnda Down sendromlu ocuk
dourma riskleri hamilelik ya ile orantl olarak artmaktadr. Down sendromunun rk, lke veya sosyoekonomik
seviye ile ilikisi yoktur. Yaam sreleri 1900l yllarn balarnda 44 ya iken, 1990larda 68 ya (ort.55 ya) olarak
bildirilmektedir. Mortalite oranlar KKH, ani ocuk lm, pnmoni, infeksiyon, lsemi nedeniyle ilk 5 yata
yksektir. 10-40 ya aras yaam beklentisi genel poplasyonla paralel seyretmekte olup, 40 ya st lm hzlar
inme ve alzheimer nedeniyle tekrar artmaktadr.
Tipik yz grnm, oblik palpebral fissrler, ensede deri bolluu, kk az, brakisefali, hiperfleksibilite, sandal
akl, burun kk baskl, kk el ve kaln parmaklar, ksa boyun, di anomalileri, epikantus, klinodaktili,
brushfield lekeleri, skrotal dil, simian izgisi, kk ve displastik kulaklar sendromun bilinen fenotipik zellikleridir.
Sendromun fenotipik zelliklerden hibirisi, DS iin kesin patognomonik deildir. Dier yandan bu fenotipik
zelliklerden biri veya birkan tayan bir ocuun, kesin olarak Down sendromlu olduunu klinik olarak sylemek
de uygun deildir. Bu nedenle ailelere verilecek genetik danmanlk ve hasta prognozundaki baz farklar nedeniyle
izleme alnacak hastalarda genotipin belirlenmesi nem tamaktadr.
Sendromda mental retardasyon, hipotoni gibi tm Down Sendromlu ocuklarda mevcut olan bulgular yannda,
konjenital kalp hastalklar, duedenal atrezi/stenoz, hirschsprung, sarlk, konuma bozukluu, immn yantta
yetersizlik, katarakt, atlanto-aksiyel eklem instabilitesi gibi bu ocuklarn sadece bir ksmnda bulunan zellikler de
mevcuttur. Ayrca akut myeloid lsemi, lyak gelime riski de normal ocuklardan daha fazladr. Sendromda
grlebilen tm bu patolojilerin, klinie yansma iddetleri de deikendir. Bu nedenle hastalarn yaamlar boyunca
sendromun prognozunda karlaabilecekleri sorunlara ynelik detayl ve dzenli sistem muayeneleriyle birlikte, bu
izlemlere ynelik oluturulmu izlem protokolleri mevcuttur. Hasta izleminde deerlendirilen sistemler;
1. Geliim basamaklar, nromotor geliim
2. Davran paternleri ve nropsikiyatrik sorunlar
3. Endokrin sistem
4. Kardiyovaskler sistem
5. Optalmolojik
6. Kulak ve iitme
7. Kas ve iskelet sistemi
8. Gastrointestinal sistem
9. Genitoriner sistem
10. mmunolojik sistem
11. Hematolojik sistem, Lsemi
-
11
3. ocuk Genetik Sempozyumu
12. Epilepsi
13. Uyku problemleri
14. Kraniyofasiyal ve di sorunlar
15. Dermatolojik
16. Alzheimer olarak sralandrlabilir. Sunumda Down sendromlu hastalarn klinik bulgular, prognozda
geliebilecek sorunlar yer almaktadr. Hasta izlem merkezlerinde, temel grler erevesinde oluturulmu
kontrol listeleri dorultusunda, hastalara uygulanmas nerilen izlem protokolleri tartlacaktr.
-
12
3. ocuk Genetik Sempozyumu
2-) DOWN SENDROMU: TEDAVDE YENLKLER
Prof Dr Yasemin ALANAY, ocuk Genetik Hastalklar Bilim Dal, ocuk Sal ve Hastalklar Anabilim Dal
Acbadem Mehmet Ali Aydnlar Tp Fakltesi, stanbul
Down sendromu (DS) zihinsel yetersizliin en sk genetik nedenidir. Trizomi 21 olarak adlandrlan, 21 numaral
kromozomun kopya olmas ile karakterizedir. Yaklak 1/800 canl doumda bir grlr. Konjenital ve akkiz pek
ok tbbi durum DSlularda toplumdakinden daha sk grlmektedir.
Konjenital kalp hastalklar bata olmak zere, endokrinolojik problemler (hipotiroidi, diabetes gibi), hematolojik
malignensilerin tedavilerindeki iyilemeler DSlu bireylerin yaam kalitesinin ve ortalama yaam srelerinin belirgin
ekilde artmasn salamtr.
DSlu yetikinlerin yaklak yarsnn 60 yana geldiklerinde Alzheimer-ilikili demans tans aldklar bilinmektedir.
DSlu bireyler genel olarak birbirlerine benzeseler de bireyler aras, kognitif ve davransal fenotipte deikenlik dikkat
ekicidir.
Bilisel geliimde iyilemeye neden olabilecek FDA-onayl bir ila henz yok. Yakn zamana kadar klinik deneysel
aratrmalara ragmen anlaml bir ilerleme kaydedilemedi. Ancak, yakn zamanda DSl bireylerin aile organizasyonlar
ve aratrma fonlarnn destekledii baz almalrn gelecek iin mit verici olabilecei sylenebilir. Bu konumada
DSunda nrogeliimsel aratrma alanndaki gncel gelimelerden bahsedilecektir.
-
13
3. ocuk Genetik Sempozyumu
3-) PERNATOLOUN SAPTADII BULGULARIN GENETK PRATNDE
ANLAMI
Prof. Dr. nan MENDLCOLU, Akdeniz niversitesi , Perinatoloji Blm
Dk riskli populasyonda anomali saptama oran %14-85dir. En sk riner ve SSS anomalileri, en az kas iskelet
anomalileri tannmaktadr.
Tablo 1. Birinci trimester (11-14. Hafta) fetal anatomik tarama parametreleri
Kranium Kraniyal kemikler
Falks serebri
Koroid pleksus
Boyun Ense saydaml lm
Yz Gzler
Nazal kemik
Mandibula
Dudaklar
Omurga Vertebralar ve stlerindeki cilt dokusu
Toraks Akcier alanlar
Efzyonlar
Kitleler
Kalp Dzenli aktivite
Drt simetrik oda
Abdomen Mide (varl, sol st kadran lokalizasyonu)
Mesane
Bbrekler
Batn n duvar
Kord nsersiyon blgesi
Damar says
Ekstremiteler Ekstremite says
El/ayak pozisyonlar
-
14
3. ocuk Genetik Sempozyumu
Tablo 2. kinci ve nc trimester fetal anatomik tarama parametreleri
Kranium ntakt kraniyal kemikler
Kavum septum pellusidum
Talamus
Serebral ventrikller
Serebellum
Sisterna magna
Koroid pleksus
Boyun Kitle varl
Yz Orbitalar
Az
st dudak
Toraks Toraks ve akcierlerin byklk ve ekilleri
Diyafragma
Kalp Kardiyak aktivite varl
4 oda grnm
Aort ve pulmoner klar
Abdomen Mide (varl, sol st kadran lokalizasyonu)
Barsaklar
Her iki bbrein varl
Kord insersiyonu
Mesane
skelet Omurga
Kitleler
Eller ve kollar
Ayaklar ve bacaklar
Genitalya
-
15
3. ocuk Genetik Sempozyumu
4-) TME KAYIPLARINDA GENETK
Tahir ATK
itme kayb dnya apnda toplamda yaklak 360 milyon insan ilgilendiren ok ciddi bir morbidite sebebidir.
Hastalarn hem fiziksel hem de bilisel olarak etkilendikleri bu durum genetik ve genetik olmayan sebeplerden
kaynaklanabilir. Gelimi lkelerde yenidoan iitme tarama programlar ile iitme kaybnn erken belirlenmesi,
konuma ve dil geliimi asndan nemli kazanmlar salamaktadr.
Konjenital iitme kayplarnn genetik sebepleri iki grup altnda deerlendirilmektedir: nonsendromik ve sendromik
iitme kayplar. itme kaybnn bir sendromun bulgusu olarak yer ald durumlarn saysnn >400 olduu
sylenebilir. Nonsendromik iitme kayplarnda da benzer bir genetik heterojeniteden szedilebilir. Bugne kadar
100den fazla gendeki mutasyonlarn nonsendromik iitme kayplarna yol aabildii belirlenmitir.
itme kayplarnn genetik sebebinin belirlenmesinde, son yllarda molekler tanda devrimsel bir yer edinen yeni
nesil dizi analizi teknolojileri byk bir ilerleme kayna olmutur. zellikle hedeflenmi gen panellerinin kullanm
ve giderek ulalabilirliinin artmas ile tm ekzom dizi analizi hem hastalarda molekler etiyolojinin
belirlenebilmesinde hem de iitme kaybna yol aan yeni genlerin tespitinde bilim adamlarnn elindeki en nemli
imkan olmaktadr. Bu alandaki gelimeler ile tarama testi olarak genetik testlerin kullanma girmesi sz konusu
olacaktr.
Konjenital iitme kayplarnn genetik temelli tedavisinde son 10 ylda yaplan aratrmalar, hzla bu alanda da
tedavide genetiin barole kacan dndrmektedir. zellikle rejenerasyon/restorasyon amal tedaviler,
molekler tedaviler ve gen tedavileri bu alandaki umut vadeden sonular salasa da phesiz en byk gelimelerin
genom dzenleme yntemleri ile olaca beklenmektedir. Ayrca klasik bir tedavi yntemi olan kohlear implantn
baarsnda etkilenen genin hangisi olduu nemli bir belirte olabilir.
Sonu olarak, ok zellemi bir reseptr organ olan i kulak ve bu organn patolojilerinden kaynaklanan iitme
kayplarnda etiyolojinin belirlenmesi ve sonrasnda tedavi alannda byk bir hzda ilerlemeler devam etmektedir.
-
16
3. ocuk Genetik Sempozyumu
5-) TME KAYIPLARI, VAKA RNEKLER
Z. Oya UYGUNER, Tbbi Genetik AD, stanbul Tp Fakltesi, stanbul niversitesi
eitli almalar, dnyada her bin yeni doann 1-3 nde iitme kayb olduunu, bunlarn % 25inin genetik, %
18inin edinsel ve %57sinde ise etiyolojinin bilinmediini, genetik kkenlilerin, % 70inin non sendromik
sensrinral iitme kayb (NSSK), % 30unun 400 farkl sendromdan biriyle ilikili olduunu, NSSKnn % 80nin
otozomal resesif (OR), % 17sinin otozomal dominant (OD) ve % 3nn Xe bal kaltm (XL) ve mitokondriyal
kaltm gsterdiini bildirmektedir (1, 2).
Trkiyede 2016 TK verileri canl yeni doan saysn 1.300.000 olarak vermektedir. Her bin yeni doann
birinde iitme kayb olduu hesabndan gidilirse Trkiyede her yl genetik nedenlere bal iitme kayb ile 325
bebek doduu, bunlarn 227sinin NSSK ve 98inin ise sendromik olabilecei dnlebilir.
itme kayb, odyolojik testler ile intensite (yksek ve alak ses) ve frekansa (ince ve kaln ses) gre, kulaktaki
problemin kaynana gre ileti (d ya da orta kulak hasar), sensrinral (i kulak yaplarn fonksiyonunda bozukluk)
ve miks tip (hem ileti hem sensrinral) olarak, dil renim yandan nce (
-
17
3. ocuk Genetik Sempozyumu
Sempozyumda, ksa olarak sk ve nadir sendromik iitme kayplarndan rnekler sunulacaktr (8-10).
itme fonksiyonu beyinde balantsallk ile ilikilidir. 3 yandan nce iitme kayb grlen ocuklarda okur
yazarlk orannda dme ve ileri yalardaki hastalarda ise izolasyon ve yalnzla bal zorluklar kalitesiz bir yaam
biimine yol amaktadr. NSSKda ve zellikle GJB2 mutasyonlu bireylerde koklear implanta olan yantlarnn ok
iyi olduu bildirilmektedir (11). Kokleda, i sa hcreleri ve destek hcreleri bulunmaktadr. Spiral ganglion nronlar (SGN), sa hcreleri ile
sinaptik iletiimi salamaktadr. SNKde sa hcreleri hasar grdnden yapnn btnl bozulmakta, SGN
uzantlar dejenere olmaktadr. Koklear implant genelde rezidual duyma fonksiyonu olan kiilerde daha baarl
bulunmaktadr. Gnmzde, SGNlar salkl tutabilmek iin uygulanan ve aratrma aamasnda olan eitli terapi stratejileri gelitirilmektedir (12). Farelerde yaplan almalarda, bir transkripsiyon faktr olan ATOH1 anlatm
susturulduunda i sa hcresi olumad, anlatm aktifletiinde ise destek hcrelerinin i sa hcresi fonksiyonu
kazand gsterilerek yeni gen tedavilerine umut olmutur (13).
Kaynakalar
1. Zahnert T The differential diagnosis of hearing loss. Deutsches rzteblatt International 2011: 108: 433.
2. Sloan-Heggen C M, Bierer A O, Shearer A E, et al. Comprehensive genetic testing in the clinical evaluation
of 1119 patients with hearing loss. Human genetics 2016: 135: 441-450.
3. Rudman J R, Kabahuma R I, Bressler S E, et al. The genetic basis of deafness in populations of African
descent. Journal of Genetics and Genomics 2017.
4. Hochman J B, Stockley T L, Shipp D, et al. Prevalence of Connexin 26 (GJB2) and Pendred (SLC26A4)
mutations in a population of adult cochlear implant candidates. Otology & Neurotology 2010: 31: 919-922.
5. Uyguner O, Emiroglu M, Uzumcu A, et al. Frequencies of gapand tightjunction mutations in Turkish
families with autosomalrecessive nonsyndromic hearing loss. Clinical genetics 2003: 64: 65-69.
6. Uyguner O, Tukel T, Baykal C, et al. The novel R75Q mutation in the GJB2 gene causes autosomal dominant
hearing loss and palmoplantar keratoderma in a Turkish family. Clinical genetics 2002: 62: 306-309.
7. Casazza G andMeier J D Evaluation and management of syndromic congenital hearing loss. Current Opinion
in Otolaryngology & Head and Neck Surgery 2017: 25: 378-384.
8. Wollnik B, Tukel T, Uyguner O, et al. Homozygous and heterozygous inheritance of PAX3 mutations causes
different types of Waardenburg syndrome. American Journal of Medical Genetics Part A 2003: 122: 42-45.
9. Kayserili H, Wollnik B, Gven G, et al. A novel homozygous COL11A2 deletion causes a Cterminal protein
truncation with incomplete mRNA decay in a Turkish patient. American Journal of Medical Genetics Part A
2011: 155: 180-185.
10. Hinson J T, Fantin V R, Schnberger J, et al. Missense mutations in the BCS1L gene as a cause of the
Bjrnstad syndrome. New England Journal of Medicine 2007: 356: 809-819.
11. Sampaio A L, Arajo M F andOliveira C A New criteria of indication and selection of patients to cochlear
implant. International journal of otolaryngology 2011: 2011.
12. Gillespie L N, Richardson R T, Nayagam B A, et al. Treating hearing disorders with cell and gene therapy.
Journal of neural engineering 2014: 11: 065001.
-
18
3. ocuk Genetik Sempozyumu
6-) FARMAKOGENETK YAKLAIM
Asl TOYLU
Genom bilgisinin artmas ve genetik aratrmalarn topluma dayal geni gruplar zerinde yrtlmesiyle, ila
metabolizmasnn genetik temelleri gnmzn nde gelen aratrma konularndan birisi olmutur. Farmakogenetik
yaklam, ilalara kar verilen farkl yantlardan sorumlu genetik deiikliklerin incelendii bir bilim dal haline
gelmitir. Bata ila metabolizmasndan sorumlu proteinler olmak zere; ilalarn emilimi, dalm, atlm ve toksik
ila metabolitlerinin ilenmesi srelerinde rol alan proteinlerdeki aktivite deiiklikleri ve bu deiikliklerden
sorumlu genomik varyasyonlarn belirlenmesi farmakogenetiin aratrma konularn oluturmaktadr. Dolaysyla,
ila dozu ve yan etkiler asndan hastaya en uygun tedavinin ngrlebilmesi iin ncelikle ila yant fenotipleriyle
ilikili genotip dalmlarnn saptanmas hedeflenmektedir.
Gnmzde genomu bilgisine ulamn kolaylamas, hastalklarn molekler biyolojik temellerinin daha iyi
anlalmasna yardmc olmann yannda, bireylerin sahip olduklar kendilerine zg genetik altyapnn da
deerlendirilmesine olanak vermektedir. Bu bilgilerin farmakogenomik ile bir arada incelenmesi sayesinde
kiiselletirilmi tbbi yaklamlarn uygulanmas mmkn olmaya balamtr. zellikle toplumda belirli hastalklar
iin risk altnda olan bireyle veya youn-uzun sreli-maliyetli tedavi gereksinimleri olan bireyler asndan
kiiselletirilmi yaklamlara daha ok ihtiya duyulmaktadr. Mevcut farmakogenetik ila-gen ilikilerinin
renilmesi, toplumumuzdaki varyant dalmlarnn belirlenmesi ve ncelikli-risk altndaki bireylere uygulanacak
yaklamlarn gelitirilmesi ile tbbi uygulamalarmz ve genetik yaklam protokollerimizi gncellemek mmkn
olabilecektir.
-
19
3. ocuk Genetik Sempozyumu
7-) GENOM DUZENLEME YONTEMLER (GENOME EDTNG)
Ferda ZKINAY
Genom dzenleme, genomik materyal olan DNA zerinde istenilen deiiklikleri gerekletirilmesi ilemini
tanmlamaktadr. Bu sayede DNA zerinde tek baz deiikliinden, delesyon ya da insersiyon oluturma ya da DNA
dzeyindeki deiiklikleri dzeltmeye kadar birok dzenleme yaplabilmektedir. Genom dzenlemede temel ama,
DNA zerinde dzenleme yaplmas istenilen blgede ift zincir kr yaratp, Homolog Rekombinasyon (Homolog
Direct Repairing [HDR]) ya da Non Homolog End Joining(NHEJ) doal tamir mekanizmalarn tetiklemektir.
Genom dzenlemede yaygn olarak yntem kullanlmaktadr. Bunlar Zinc Finger Nkleaz (ZFN), TALEN
(Transcription activator-like effector nucleases) ve CRISPR/Cas9 (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic
Repeats/CRISPR Associated Protein 9) yntemleridir. Zinc Finger Nkleaz, DNA zerinde ardk nkleotide
balanma zellii bulunan Zinc Finger proteinlerine FokI restriksiyon enzimi fzyonuyla oluturularak tasarlanm bir
nkleazdr. Benzer ekilde TALEN de, 33-35 aminoasitlik ardk tekrar domainlerinin herbirinin DNA zerindeki 4
farkl nkleotidten birine balanabilmektedir ve TALE proteinine FokI enzimi fzyonuyla oluturulmu bir
nkleazdr. Bu iki yntem de hem tasarm ve blge seimi zorluklar hem de maliyet asndan byk kstllklara
sahiptir. En gncel ve kolay uygulanabilir yntem olan CRISPR/Cas9 ise tm bu kstllklar am durumdadr. Bu
yntem bakterinin adaptif immn yantnda etkili olan CRISPR sisteminden esinlenilerek oluturulmutur.
Bakterilerde 3 tip CRISPR sistemi mevcuttur. Ancak genom dzenlemede Cas9 endonkleaz enziminin etkin rol
oynad Tip-2 sistemi byk ounlukla tercih edilmektedir. Bu sistemi oluturan genomik bileenler, Cas9 geni, bu
genin hemen bitiiinde alan ve dzenli aralklarla blnm ksa palindromik tekrar dizileri ile bu dizilerin arasnda
spacer ad verilen daha nce karlalm virslerin genomuna ait paralardan oluan CRISPR lokusu (bu lokustan
crRNA transkribe olmaktadr) ve tek bir CRISPR tekrar ile komplementer olan tracrRNAdr.
Genom dzenleme amacyla kullanlacak olan CRISPR/Cas9 yntemi ise 3 ana komponentten olumaktadr. Bunlar
Cas9 enzimi, rehber RNA (guideRNA [gRNA]) ve PAM (protospacer adjacent motif) sekansdr. Cas9 enzimi ift
zincir kr yaratacak olan bir endonkleazdr ve gRNA ile de kompleks oluturabilmektedir. gRNA ise genomda
dzenleme yaplmas istenen blgeye gre tasarlanacak olan bakterideki crRNA:tracrRNA kompleksini taklit ederek
-
20
3. ocuk Genetik Sempozyumu
oluturulmu bir dizidir. gRNAnn yaklak 20 nkleotidlik bir blm, genom zerinde dzenleme yaplmas
istenilen blgeye tam olarak hibridize olabilecek ekilde tasarlanmaktadr. PAM sekans ise dzenleme blgesinde
bulunmas gereken ve Cas9 enzimi tarafndan tannan 2 ile 6 nkleotid arasnda deien bir dizidir. almalarda en
sk kullanlan S. Pyogenes bakterisinden elde edilen SpCas9 enziminde PAM sekans NGG l nkleotidi
eklindedir. Pratik olarak genom zerinde NGG sekans bulunan her yerde istenilen dzenleme yaplabilir demek
mmkndr.
Cas9 enzimi ve gRNA kompleksi olutuktan sonra ncelikle Cas9 enzimi genom zerindeki PAM sekansn
tanmaktadr. Ardndan tand sekans blgesinin hemen yanndaki dizi gRNAnn 20 nkleotidlik blmyle tam
olarak komplementer ise o blgedeki iki zincir arasndaki ba bozulup gRNA ile hibridizasyon gereklemektedir.
Sonrasnda ise Cas9 enzimi konformasyonel deiiklie urayp PAM sekansnn hemen bitiiinden iki zinciri de
kesmektedir. Bunun sonucunda ift zincir kr olumakta ve istenilen dzenlemeye olanak salanmaktadr.
-
21
3. ocuk Genetik Sempozyumu
8-) NROFBROMATOZS TANI, YEN TEDAV YNTEMLER VE TAKP
Prof. Dr. zgr OULU
Hcre bymesini ve sinir dokusunun geliimini etkileyen ve sklkla ciltte renk deiiklii ve tmral lezyonlarla
karakterize otozomal dominant bir hastalktr. ki tipi vardr. Nrofibromatozis Tip 1 ve Tip 2. Aslnda ayn hastaln
iki tipi olarak snflandrlan bu klinik grnmler birbirinden tamamen farkldr. Tip 1 1/3000 sklkta grlr. Tam
penetrans gsterir. Hastalarn yarsnda mutasyonlar de novodur. Ras yolanda grev alan nrofibromin genindeki
mutasyonlar nedeniyle oluur. 17q11.2 blgesine lokalize olan bu gen tmr supresr gendir. Bu mutasyona sahip
hastalarda tmr oluumu iin ikinci bir mutasyon gerekir. Nrofibromin fonksiyonlar RAS proto-oncogenei
basklayarak tmr supresyonu yapmak, nral stem hcre proliferasyonunu, yaam sresini ve astroglial
deferansiyasyonu dzenleyerek ve nroglial progenitr fonksiyonu etkilemek, damar duvarnn devamlln
salamak, Schwann hcrelerinin myelinizasyonunda etkili olmak ve kemik formasyonu ve remodelizasyonunda yer
almaktr. Nrofibromin mutasyonlarnda zellikle myelinizasyon olmak zere beyinde ve sinir dokusunda, damarlarda
ve kemiklerde bulgular ortaya kar. Bununla birlikte klinik bulgular deri, gz, iskelet, nrolojik, kardiyovaskler,
neoplazik ve renal bulgular olarak zetlenebilir. ikayetler genellikle ocuklukta balar. Olgularn %30u 1 yana
kadar tan kriterlerinin en az 1ini, %97si 8 yana kadar en az 2sini ve 20 yana kadar tamamn karlar. Muayene
bulgusu olarak Caf-au-lait lekeleri, illenme, nrofibromlar, Lisch nodlleri, kemik deformiteleri, renme gl
ve makrosefali grlr. Nrofibromatozis kanser yatknl yapan en sk karlalan tek gen sendromudur.
Glioblastom, optik gliom, meme kanseri, over kanseri, melanom gibi cilt kanserleri en sk karlalan kanser
tipleridir. Nrofibromatozisde grlebilen pleksiform nrofibromlar malign periferal sinir klf tmrne
transformasyon gsterebilirler. Spesifik hastala zg tedavi yoktur. Tedavi edilebilir bozukluklarn erken tespiti ve
genetik danmanlk nemlidir. Asemptomatik birey ylda bir kontrol edilmelidir. Semptomatik bireylere cerrahi
tedavi uygulanr. Cerrahi tedavinin yansra tmral lezyonlara kar lazer, tirozin kinaz inhibitr imatinib kullanlan
alternatif tedavilerdir. te yandan mTOR inhibitrleri aratrlmakta olan kemoterapi seeneklerinden biridir.
Hastaln progresyonunda karlalabilecek durumlar;
1. Konjenital iskelet/kas bozukluklar
2. Erken bebeklikte cilt bulgular
3. Grme kaybna kadar gidebilecek retinal tmrler
4. Okul ncesi renme gl
-
22
3. ocuk Genetik Sempozyumu
5. Nrofibromlar
6. Psikiyatrik bozukluklar
7. Kanser olarak zetlenebilir.
Hastalarn izleminde bu durumlara kar nlem alnmaldr. Dolaysyla genetik uzmannn yansra nrolog,
oftalmolog ve dermatolog tarafndan hastalar dzenli izleme alnmaldr. Hastalarn skolyoz ya da pseudoartroz
gelime riski nedeniyle ortopedi, hipertansiyon ve bbrek bulgular gelime riski nedeniyle nefroloji takibi altna
alnmalar gerekir. Ortalama beklenen yaam sresi 54 yl olarak bildirilmektedir. Bununla birlikte klinik durum
hastann yaam sresini direkt olarak etkiler. En nemli lm nedeni malignite geliimidir. Tan klinik bulgular
zerinden konur, mutasyon incelemesinin prenatal tan planlanmad srece pratik olmad bildirilmektedir.
Nrofibromatozis tip 2 ise 22 numaral kromozoma lokalize Merlin genindeki mutasyonlar sonucu otozomal dominant
olarak ortaya kan bir klinik durumdur. Merlin geni tmr supresr bir gendir. Mutasyonunda tmr oluumuna
yatknlk geliir. Hastaln karakteristik lezyonu kanserojen zellik gstermeyen Schwannomadr. zellikle 8. Kafa
iftinde balayan tmr geliimi iitme kayb ya da denge bozukluu ile 20li yalar civarnda bulgu verir. Tmr
yansra katarakt gibi gz bulgularna da rastlanr. Ar olan Wishart fenotipi ve hafif olan Feiling-Gardner fenotipi
olmak zere 2 alt tipi bulunur. En nemli tan arac MRIdir. Erken tan prognozu iyiletirir. Tmrlere ve katarakta
kar cerrahi tedavi yaplabilir. te yandan radyoterapi de bir baka alternatif tedavi aracdr.
-
23
3. ocuk Genetik Sempozyumu
9-) OTZMDE GENETK TESTLERN YER
zgl ALPER
Otizm, sinir sisteminin geliimsel bozukluundan kaynaklanan ve buna bal olarak; tekrarlayc ve snrl davran
bulgular ile kendini gsteren sosyal iliki ve iletiim yetersizligidir. Klinik ve genetik heterojeniteye sahip olan bu
gruptaki hastalklar Otizm Spektrum Bozukluklar (OSB); Autism Spectrum Disorders (ASDs) bal altnda
toplanmaktadr.
Bugne kadar yaplm olan, genetik ve fonksiyonel aratrmalarn ynlendirici verilerle elde edilmesi bizler
icin son derece nem ve deer tamaktadr. Bu balamda, sendromik ve sendromik olmayan otizm tans
alm olgulardaki aday genlerde (>800 gen) mutasyonlarn ve kromozomal kopya says deiimlerinin
(>2000 CNV) saptanm olmas; tannn kesinlemesine, genetik, fenotip heterojenitenin, ve genetik
risklerin daha iyi deerlendirilmesi ve dolays ile teraptik ajanlarn gelitirilerek tedavide uygulanmalar
asndan olduka nemlidir.
Sunumda, genomik teknolojiler arasnda yer alan kromozomal mikroarray (CMA,del/dup analizi), WES
(Tm ekzom dizileme), WGS (Tm genom dizileme) teknikleri ile Amerika ve Avrupada yrtlmekte
olan diagnostik genetik testlerin uygulama algoritmalar ve elde edilen veriler zet halinde sunulacaktr.
Otizm Spektrum Bozukluklar toplumumuzda sklkla grlen bir hastalk grubu olduundan, kontrol altna
alnmas, ve lkemiz iin uygun genetik tarama algoritmalarnn gelitirilmesi asndan nem
kazanmaktadr. Amacmz, konu ile ilgili klinik ve tansal deneyimlerimizi sizlerle paylamak ve tartmaktr.
-
24
3. ocuk Genetik Sempozyumu
SZEL BLDRLER
-
25
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-01 / KLEDOKRANAL DSPLAZ VE RUNX2: KLNK VE MOLEKLER
ZELLKLER
LEYLA ELKANOVA1, DLEK ULUDA ALKAYA1, NLAY GNE1, VOLKAN
KARAMAN2, FATH TEPGE2, GVEN GOKSOY2, ZEHRA OYA UYGUNER2,
BEYHAN TYSZ3,
1STANBUL NVERSTES CERRAHPAA TIP FAKLTES OCUK GENETK BLM DALI, 2STANBUL NVERSTES STANBUL TIP FAKLTES TIBB GENETK ABD, 3STANBUL NVERSTES
CERRAHPAA TIP FAKLTES OCUK GENETK BLM DALI,
Runt ile ilikili transkripsiyon faktr ailesinin (RUNX) yesinden biri olan RUNX2 gerek intramembranz gerekse endokondral kemikleme esnasnda osteoblast diferansiasyonu iin esansiyel grevi olan bir gendir. Bu gen
mutasyonunda geni fontanel, klavikula hipoplazisi ve di anomalileri ile karakterize Kleidokranial displazi ortaya
kar. Bu almann amac Kleidokranial displazi tans alan hastalarda klinik bulgular ve molekler sonular
deerlendirmektir.
Klinik olarak Kleidokranial displazi tans alaN sekiz aileden 14 kiide klinik zellikler fizik muayene bulgular ve
radyolojik yntemle deerlendirildi. Bu hastala yol aan RUNX2 geni Sanger dizi analizi ile incelendi.
Drt ailede otozomal kaltm destekleyen aile yks vard.Hastalarn hepsinde frontal bossing, geni ak fontanel ve
fontanel kapanmasnda gecikme, bask yz, di deiiminde gecikme ve/veya hipodonti ve iki paral, hipoplastik
veya aplastik klavikula vard. Geliimsel kala displazisi ve astm drt hastada, boy ksal ve osteopeni iki hastada, skolyoz ve iitme kayb birer hastada mevcuttu. Radyolojik deerlendirmede klavikula anomalisinin yansra
kalvaryum kalnl, wormian kemikler, geni kranial suturler, hipoplazik ilium, pubis ossifikasyonunda gecikme, ksa
ve geni femur boynu hastalarn ounda gzlendi. Sekiz ailede ekzon 2, 4, 8 ve intron 4de biri frameshift, bei
missense mutasyon saptand. Bu mutasyonlardan drd daha nce tanmlanmamt.
Bu hastalkta genotip-fenotip korelasyonunun zayf olduu bilinmektedir. Ancak literatrde baz mutasyonlar di
tutulumu ile ilikili olduu gsterilmitir; sk rastlanan R225Q mutasyonu olan iki ailemizden birinde literatre benzer
olarak fazla di vard ayrca bu hastalarda bugne dek bildirilmeyen geliimsel kala displazisi mevcuttu. Frameshift mutasyonlarnn bu hastalkta osteoporoz ve skolyozla ilikili olduu bildirilmitir. Frameshift mutasyon olan bir
ailemizden baba ve olunda boy ksal ve skolyoz saptand. Hastalarmzn bavuru ya 3 ay ile 10 ya arasnda idi.
Klinik takipte di ve buna bal beslenme problemleri, astm ve iskelet bozukluklar ne kan problemlerdir. Erken
klinik ve molekler tan hastalarn doru takibi iin nemlidir.
ANAHTAR KELMELER: RUNX2, KLEDOKRANAL DSPLAZ, KLAVKULA, D
-
26
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-02 / OKLOAURKLOVERTEBRAL SPEKTRUMDA 5P DELESYONU
Gizem REL DEMR1, Smeyra OUZ2, Naz GLERAY2, zlem AKGN DOAN1,
Pelin zlem MEK KPER1, Glen Eda UTNE1, Mehmet ALKAFOLU2, Koray
BODUROLU 1,
1Hacettepe niversitesi ocuk Genetik Bilim Dal, 2Hacettepe niversitesi Tbbi Genetik Anabilim Dal,
Okloauriklovertebral spektrum (OAVS), Goldenhar sendromu olarak da bilinen birinci ve ikinci brankiyal arkn geliim anomalisi sonucu oluan hemifasiyal mikrozomi, kulak anomalileri, epibulbar dermoid, vertebral anomaliler ile karakterize bir sendromdur. Cri-du-chat sendromu 5p delesyonu ile ilikili mikrosefali, karakteristik yz bulgular,
hipotoni, motor ve zihinsel yetersizliin elik ettii bir sendrom olup kedi miyavlamas eklinde tiz sesli alama
tipiktir. OAVS ile 5p terminal delesyon ilikisi daha nce gsterilmitir. OAVS n tans ile izlenen ve 5p delesyonu
tespit edilen 2 olgu sunulmutur.
Olgu1: 3,5 aylk kz hasta dismorfik bulgular nedeniyle kliniimize refere edildi. Antenatal dnemde ense kalnlnda art saptand ancak fetal karyotip analizinin yaplmad renildi. Fizik muayenesinde; sol preaurikler blgede 3
adet, sol az kesinde 1 adet skin tag, sol hemifasiyal mikrozomi, geni ve bask burun kk, mikroretrognati
farkedildi. Gz muayenesinde epibulbar dermoid saptanmad ve vertebra grafisi normaldi. Olgu2: 7 aylk kz hasta damak onarm ve skin tag eksizyonu ncesi kliniimize ynlendirildi. Olgunun 27 haftalk 950 gr doduu,
doduunda alamasnn kedi miyavlamasna benzetildii renildi. Fizik incelemede; sol az kesinden sol kulak
hizasna uzanan yarklanma, ayn hat zerinde 2 adet skin tag ve hemifasiyal mikrozomi tespit edildi.
Fizik muayene bulgular ile n planda OAVS dnlen Olgu1in kromozom analizi 46,XX,del (5) (p15.2) olarak
bulundu. Fizik muayene bulgular ile OAVS n tanlar arasnda dnlen Olgu2ye alama sesi ile ilgili yk, atipik yz bulgular ve preterm doum olmas nedeniyle mikrodizin analizi yapld. Mikrodizin analizinde 5p15.33p15.32
blgesinde 4,747 kb byklnde delesyon saptand.
OAVS olgularnn ou sporadik grlmekle birlikte otozomal resesif ve otozomal dominant kaltm ile uyumlu
aileler bildirilmitir. OAVS eitli kromozomal yeniden dzenlenmeler ile ilikilendirilmi olup literatrde 5p terminal delesyonu gsterilen 8 olgu bildirilmitir. Klinik olarak n planda OAVS dnlen ve 5p delesyonu tespit edilen 2
yeni olgu sunularak 5p terminal lokusunun OAVS ile ilgili bir geni ierebilecei ihtimaline k tutmak amalanmtr.
ANAHTAR KELMELER:
-
27
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-03 / TAIYICI KIZ KARDELERN OULLARINDA ZHNSEL YETERSZLK
Gizem REL DEMR1, Smeyra OUZ2, Naz GLERAY2, zlem AKGN DOAN1,
Pelin zlem MEK KPER1, Glen Eda UTNE1, Mehmet ALKAFOLU2, Koray
BODUROLU1, 1,
1Hacettepe niversitesi ocuk Genetik Bilim Dal, 2Hacettepe niversitesi Tbbi Genetik Anabilim Dal,
Parsiyel trizomi 17q ve parsiyel monozomi 20q birlikteliinde byme ve gelime gerilii, zihinsel yetersizlik, mikrosefali, atipik yz bulgular, kalp anomalileri ve nbet varl bildirilmitir. ki kz kardein benzer bulgular olan
3 hasta erkek ocuu sunulmutur.
Olgu1 12 yanda erkek hasta atipik yz grnm, zihinsel yetersizlik nedeniyle bavurdu. lk olarak 13 gnlkken
nbet geirdii, geliim basamaklarn ge kazand renildi. Kromozom analizinin 46,XY olarak saptand
grld. Fizik muayenesinde; uzun yz, sinofris, antevert kulaklar, makrostomi, kifoz, pes planus ve eklem laksitesi
saptand. Kardiyak deerlendirmede mitral kapak prolapsusu, mitral yetmezlik, ksa PR mesafesi saptand. Olgu2 Olgu1'in teyzesinin olu olan 15 yanda erkek hasta benzer ikayetlerle bavurdu. 11 gnlkken nbet geirmeye
balayan ve gelime gerilii olan hastann kromozom analizinin, Frajil X ve Angelman sendromlarna ynelik yaplan
tetkiklerinin normal saptand renildi. Fizik muayenede; bitemporal darlk, derin yerleimli gzler, belirgin burun kprs ve kolumella, antevert kulaklar, pektus karinatum, skolyoz ve eklem laksitesi tespit edildi. Kardiyolojik
deerlendirmede mitral yetmezlik, sol ventrikl ierisinde bant saptand. Olgu3 Olgu2'nin kardei 9 yanda erkek
hasta benzer ikayetlerle bavurdu. Hastann 1 haftalkken nbet geirmeye balad ve dil geliimi n planda olmak
zere gelime geriliinin olduu renildi. Kromozom analizinin 46,XY olduu grld. Fizik muayenede; yksek aln, hipertelorizm, pektus karinatum ve pes planus saptand. EKO'da periferik pulmoner stenoz ve atriyal septal
defekt tespit edildi.
Mikrodizin analizleri sonucunda her olguda da 17q25.3 blgesinde duplikasyon, 20q13.33 blgesinde delesyon
saptand. Dengeli translokasyon n tans ile annelere yaplan kromozom analizleri normal sonuland. Annelere 17 ve 20. kromozomlara ait subtelomerik ve 17. kromozoma ait sentromerik prob kullanlarak yaplan FISH analizi ile
translokasyon varl doruland.
ki kz kardein 3 erkek ocuu olmalar zerine ilk planda X'e bal zihinsel yetersizlik sendromlarndan birinden
etkilendikleri varsaylan hastalarda, mikrodizin analiziyle parsiyel trizomi 17q ve parsiyel monozomi 20q saptanm
ve annelerinde de dengeli translokasyon taycl gsterilmitir. Zihinsel yetersizlik ile bavuran olgularda
mikrodizin analizi yine de ilk basamak test olarak kullanlmaldr.
ANAHTAR KELMELER:
-
28
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-04 / PRADER-WLL SENDROMU BENZER BULGULAR LE SEYREDEN
DSTAL XQ DUPLKASYONLU OLGU
MEHMET KOCABEY1, DUYGU ONUR CURA1, ZGR KIRBIYIK2, MURAT DERYA
ERAL3, TUFAN ANKAYA1, 1DOKUZ EYLL NVERSTES TIP FAKLTES TIBB GENETK AD, 2TEPECK ETM VE ARATIRMA
HASTANES GENETK HASTALIKLAR TANI MERKEZ, 3DOKUZ EYLL NVERSTES TIP FAKLTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI AD OCUK GENETK BD , DOKUZ EYLL NVERSTES TIP
FAKLTES TIBB GENETK AD,
Distal Xq duplikasyonlar nadir karlalan olgular olup, klinik bulgular hastann cinsiyetine ve duplikasyona uram blgenin byklne bal olarak geni bir varyasyon gstermektedir. nfantil dnemde byme gelime
gerilii, hipotonisite, genital anomaliler ile Prader-Willi sendromuna (PWS) fenotipik benzerlik gsteren olgular
tanmlanmtr. Prevalans kesin bilinmemekle beraber tm Xe bal kaltlan mental retarde erkeklerin %1inden sorumlu olduu dnlmektedir. Bu sunumda klinik olarak PWS dndrten, sitogenetik olarak Xp+ saptanp,
molekler sitogenetik yntemler ile Xq27.1-qter duplikasyonu saptanan bir olgunun fenotip-genotip korelasyonu
yaplmtr.
10 aylk erkek hasta polikliniimize gelime gerilii ve obezite nedeniyle bavurdu. Prenatal yksnde zellik
saptanmayan olgu 37 haftalk iken C/S ile 1950 gr domu. Bavuru srasnda ba evresi 20p , boyu 6p, kilosu >97p olarak lld. Fizik muayenede badem gzler, kk az, retrognati, kk ayaklar ve hipogenitalya mevcuttu.
Olgunun nromotor basamaklar yana gre geriydi, desteksiz oturamyor ve konuamyordu. Aile yksnde zellik
yoktu.
Yaplan transfontanel ve abdominal ultrasonografi, iitme testi, oftalmolojik inceleme ile metabolik tetkikleri normaldi. PWS n tans ile yaplan FISH analizinde delesyon grlmedi. Karyotipi ise 46,XY,Xp+ idi. Ayn yapy
klinik olarak normal olan annesinin de tad grld. Bu anomalinin array CGH ile deerlendirilmesi sonucunda
olguda Xq27.1-q28 blgesinde yaklak 15.4 Mb byklnde patojenik duplikasyon, Xp22.33 ve Xq28 blgelerinde srasyla 402 Kb ve 312 Kb byklnde triplikasyon saptand. Klinik zellikler ile birlikte deerlendirildiinde
olgunun kardinal semptomlarnn MECP2 duplikasyon sendromu ile, obezite bulgusunun Xq28 duplikasyon sendromu
ile, genital anomalisinin ise SOX3 duplikasyonu nedeni ile ortaya km olabilecei dnld.
Olgu epileptik bozukluklar, otizm belirtileri, spastisite, gastrointestinal disfonksiyon gibi olas komorbiditeler
asndan takibe alnd. Fizik tedavi, konuma terapisi planland. Aileye sonraki gebelikler iin preimplantasyon genetik tan ve prenatal tan imkanlar ile ilgili genetik danma verildi. Sonu olarak Prader-Willi sendromu benzeri
bulgular olan mental retarde erkeklerde, distal Xq blgesine ait yeniden dzenlenmeler olabilecei gz nnde
bulundurulmaldr.
ANAHTAR KELMELER: XQ27-QTER FONKSYONEL DZOMS, MECP2 DUPLKASYONU, XQ
DUPLKASYONU, PRADER-WLL BENZER SENDROM, SOX3
-
29
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-05 / BR VAKA NEDENYLE FRAJL X SENDROMU VE PATERNAL GE
Hatice MUTLU-ALBAYRAK1, Aslhan SANRI2, Yelda YALIN2, Huri Sema AYMELEK2,
Engin ALTUNDA2, mmet ABUR2, Gnl OUR2,
1Cengiz Gkek Kadn Doum Ve ocuk Hastalklar Hastanesi, 2Ondokuz Mays niversitesi,
OM TF ocuk Genetik blmnde FMR1 geni CGG quantifikasyon analizi ve Triple repeat primed PCR ve sekans analizi ile FRX sendromu tans alan erkek hastalar iinde paternal geii olan vakamzn ayrntl klinik, genetik
sonularnn ve ayn aileden 4 kuakta maternal-paternal gei fark rneklerinin yorumlanmas
5 yanda erkek hasta boy ksal, opere VSD ve zihinsel yetersizlii olmas nedeniyle ynlendirilmiti. Hasta 21
aylkken yrm, ilk kelimelerini 1 yanda sylemeye balam ancak dzgn cmle kurmaya balamamt. Dede ve dedenin erkek kardeinde zihinsel yetersizlik olduu renildi. Muayenesinde VA:12,4 kg (
-
30
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-06 / MOZAK 7Q11.23 DUPLKASYON SENDROMLU BR OLGU
MELKE ATASEVEN KULALI1, ELN BORA2, SEMRA GRSOY1, YAAR BEKR
KUTBAY3, MURAT DERYA ERAL4, 1,
1DOKUZ EYLL NVERSTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI ANA BLM DALI OCUK
GENETK BLM DALI, 2DOKUZ EYLL NVERSTES TIBB GENETK ANA BLM DALI, 3TEPECK ETM ARATIRMA HASTANES GENETK HASTALIKLAR TANI MERKEZ, 4DOKUZ EYLL
NVERSTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI ANA BLM DALI OCUK GENETK BLM DALI,
DOKUZ EYLL NVERSTES TIBB GENETK ANA BLM DALI,
Kromozom 7q11.23 duplikasyon sendromu Williams-Beuren sendromunda delesyona urayan 26 genin duplikasyonu sonucu meydana gelmektedir. Prevalans 1/13 000-1/20 000 olarak bildirilmektedir. Delesyon sendromuna kyasla
klinik zellikler hafif ve daha az belirgindir. Makrosefali, geni aln, dz kalar, derin yerleimli gzler, ksa filtrum, ince st dudak, konjenital kalp defektleri, eklem laksitesi, hipotoni, nbet, spesifik olmayan beyin MRI anomalileri,
gelime gerilii, entelektel gerilik, konuma ve dil gerilii, otizm spektrum bozukluu ve davran problemleri
grlebilmektedir. Sunumda, nadir grlen 7q11.23 duplikasyon sendromlu bir olgu anlatlm, klinik ve molekler
ynlerine dikkat ekilmitir.
ocuk genetik kliniine dismorfik bulgular ve byme gelime gerilii nedeni ile gnderilen 15 aylk erkek olgu,
aralarnda akraba evlilii olmayan salkl anne babann ikinci ocuklaryd. Fizik muayenesinde makrosefali, geni
aln, derin yerleimli gzler, uzun kirpikler, dk kulak, sol ayak 2. ve 3. parmaklar arasnda sindaktili, her iki ayak
4. parmakta klinodaktili mevcuttu. Ba evresi 77 p olup boyu ve vcut arl yana gre belirgin geriydi. Ban
aylkken tutabilen olgunun desteksiz oturmas, emeklemesi ve yrmesi yoktu. Tek kelimelerle konumas mevcuttu.
Olguda baklan kreatin kinaz dzeyi, metabolik tetkikleri normaldi. itme testi ve gz muayenesi olaand. Kraniyal
MRI ve abdominal ultrasonografisinde zellik yoktu. Kemik surveyinde makrosefalisi saptanp tipik displazi ile
uyumlu olabilecek grnm izlenmedi. Ekokardiyografisi normaldi. Kromozom analizi 46, XY[30] 47, XY+mar?[20] olarak raporlad. Annenin karyotip analizi 46, XX, babann ise 46, XY olarak geldi. Olgumuzun array
CGH analizinde 7q11.21-q21.11 blgesinde yaklak 20.1 Mb byklnde kopya says art saptand. Bu blge
7q11.23 duplikasyonu sendromu kapsamndayd.
Mikroduplikasyonlar belki de daha hafif fenotipe neden olduklar iin literatrde daha az bildirilmektedir. Gelime
gerilii ve dismorfik bulgular olan hastalarda ayrntl genetik analiz 7q11.23 duplikasyon sendromu gibi nadir durumlar saptamakta yararldr. Mozaik paternde duplikasyona sahip olup hastaln klinik zellikler ini belirgin
olarak gsteren bu olgu ile 7q11.23 duplikasyon sendromunu hatrlatmak istedik.
ANAHTAR KELMELER:
-
31
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-07 / ALPL GENNDE HOMOZGOT MUTASYON SAPTANAN BR NFANTL
HPOFOSFATAZYA OLGUSU
Banu NUR1, Gamze ELMEL2, Erdoan SOYUEN3, ffet BRCAN2, Ercan MIHI1,
1Akdeniz niversitesi Tp Fakltesi, Pediatrik Genetik BD, 2Akdeniz niversitesi Tp Fakltesi, Pediatrik
Endokrinoloji BD, 3Akdeniz niversitesi Tp Fakltesi, Pediatrik Metabolizma BD,
Hipofosfatazya otozomal resesif ve daha az sklkta otozomal dominant kaltml nadir grlen konjenital bir kemik hastaldr. Karacier, kemik, bbrekteki alkalen fosfataz(ALP) enzim aktivitesinin yetersizliine bal gelien kemik
mineralizasyon defekti sonucu meydana gelir.1/100000 canl doumda bir grlmektedir. Grlme yana bal olarak
perinatal(lethal), infantil, ocukluk ve erikin dnemlerde grlebilen drt farkl klinik tablosu tanmlanmtr. skelet bulgusu olmakszn di bulgular ile karekterize olan (Odontohipofosfatazya) ve normal serum ALP dzeyleri ile
seyreden(Pseudohipofosfatazya) tipleride mevcuttur. Etyolojide kromozom1in ksa kolundaki p36.1p34 blgesinde
lokalize ALPL geninde mutasyon sorumlu tutulmaktadr. Klinik bulgular tan ya ve TNSALP aktivitesinin eksikliinin iddetiyle orantl olarak ar seyretmektedir. Perinatal ve infantil formlarnda solunum yetmezlii ve
pnomni nedeniyle%50 orannda mortalite grlebilmektedir. Defektif iskelet mineralizasyonu nedeniyle
hiperkalsemi ve hiperkalsiri erken balangl ar formlarda grlebilir. Radyolojik bulgular riketse benzeyebilmektedir. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikte kalsitonin infantil formda kullanlmtr. Yakn zamanda
enzim replasman tedavisi ve kemik ilii transplantasyonu ile ilgili aratrmalar yaplmaktadr. Hastamz, nadir grlen
bir hastalk olan infantil tip hipofosfatazya tans almas ve ALPL geninde homozigot mutasyon tanmlanmas
nedeniyle sunulmaktadr.
1,5aylk erkek hasta, ektremitelerinde ksalk, epilepsi nedeniyle deerlendirildi. Aralarnda akrabalk olmayan ailenin, sezaryan ile miadnda doan birinci gebelikten yaayan ilk erkek ocuuydu. Fizik muayenesinde bask yz
grnm, geni aln, burun kk bask, bilateral dk kulaklar, ksa boyun, dar toraks, sol kolda hipoplazi ve
ksalk, bilateral dizlerde ie kklk grld. Laboratuvar tetkiklerinde hiperkalsemi, hiperkalsri, ALP dkl saptand. Kemik grafilerinde metafizyel dzensizlik, anaklama, diyafizlerde ksalma, tbulasyon bozukluklar tesbitt
edildi.
Hipofosfatazya tansyla altrlan ALPL geninde homozigot mutasyon saptand.
Raitizm bulgular olan hastalarda, hiperkalsemi ve ALP dkl tesbit edilirse, nadir grlen bir hastalk olan
hipofosfatazyannda akla gelmesi gerekmektedir. Eksik enzimin yerine konulmas bir tedavi yntemi gibi
grnmekteyse de, henz kesin bir tedavisi olmayan hastalkta erken tan klinik izlem, genetik danmanlk ve prenatal tan asndan nemlidir. Not: I. Ege Endokrin Hastalklar ve Genetik Sempozyumunda poster sunumu olarak
sunulmutur.
ANAHTAR KELMELER: NFANTL HPOFOSFATAZYA, ALPL GEN
-
32
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-08 / MEDNIK SENDROMLU BR OLGU VE AP1S1 GENNDE YEN BR
MUTASYON
TAHR ATK1, ESRA IIK1, BLA AKGN1, ELF UZAY2, AYA AYKUT2, FERDA
ZKINAY3,
1Ege niversitesi Tp Fakltesi, ocuk Sal Ve Hastalklar Anabilim Dal, ocuk Genetik Bilim Dal, 2Ege
niversitesi Tp Fakltesi, Tbbi Genetik Anabilim Dal, 3Ege niversitesi Tp Fakltesi, ocuk Sal Ve Hastalklar Anabilim Dal, ocuk Genetik Bilim Dal Ege niversitesi Tp Fakltesi, Tbbi Genetik Anabilim Dal,
Bu alma ile nadir bir genetik sendrom olan MEDNIK sendromu klinik ve molekler tans tespit edilen bir olguyu
sunmay amaladk.
MEDNIK (mental retardasyon, enteropati, sarlk, nropati, iktiyozis ve keratoderma) sendromu yakn zamanda tanmlanan bir bakr metabolizma bozukluudur. Bu multisistemik hastalk klinik ve biyokimyasal olarak Menkes ve
Wilson hastalna benzerlik gsterir. MEDNIK sendromuna AP1S1 genindeki mutasyonlar yol aar. AP1S1 geni,
hcre ii bakr tanmndan sorumlu adaptr complex protein 1in 1A alt tipini kodlar.
ktiyoz, enteropati ve sarlk ile tarafmza bavuran 7,5 yanda kz olgunun yaplan fizik muayenesinde; byme-gelime gerilii, frontal bossing, dolgun yanaklar, hipertrikoz ve tm vcutta pullanma saptand. Anne ile baba
arasnda 1. kuzen evlilii bulunan olgunun salkl iki erkek kardei vard.
MEDNIK sendromu dnlen hastann periferik kanndan Illumina Miseq platformunda yeni nesil dizi analizi ile
yaplan AP1S1 gen dizi analizi sonucu homozigot c.356_357insT(p.M119fs*21) mutasyonu bulunmutur. Olguya
inko asetat tedavisi klinik tan konar konmaz balanmtr.
ANAHTAR KELMELER: MEDNIK, AP1S1,
-
33
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-09 / NROFBROMATOZS TP 1 HASTALIINDA KLNK VE GENETK
ZELLKLER
Nilay GNE1, Dilek ULUDA ALKAYA1, Gzde YEL2, Rejin KEBUD3, Beyhan
TYSZ1,
1STANBUL NVERSTES CERRAHPAA TIP FAKLTES OCUK GENETK BLM DALI, 2Bezmialem
Vakf niversitesi Tp Fakltesi, Tbbi Genetik Anabilim dal, stanbul, 3stanbul niversitesi, Cerrahpaa Tp Fakltesi, ocuk Hematoloji Ve Onkoloji Bilim Dal, stanbul,
Nrofibromatozis Tip1 (NF1), tmr supresr proteini nrofibrominin kodland NF1 geninde oluan mutasyonlarn neden olduu, otozomal dominant kaltlan bir hastalktr. Tanda, cafe-au-lait, nrofibrom, illenme gibi cilt bulgular, Lisch nodl, optik gliom gibi okler bulgular, sfenoid displazi, pseudoartroz gibi iskelet sistemi bulgular ve aile
yks aratrlr. Optik gliom, beyin tmrleri, malign periferik sinir klf tmr, nroendokrin tmrler NF1e en
sk elik eden neoplazilerdir. almann amac, NF1 tans ile izlenen olgularn klinik zellikleri ve genotip-fenotip
ilikileri aratrmaktr.
NF1 tans ile izlenen 86 NF1 olgusu retrospektif olarak aratrld. Hastalarn klinik zellikleri, genotip-fenotip
ilikileri irdelendi. 31 hastada NF1 geni dizi analizi yapld.
NF1 tan kriterlerden cafe-au-lait tm hastalarda bulunmaktayd, aksiler illenme 46 hastada, Lisch nodl 26 hastada,
3 hastada tibia, 1 hastada ulnada pseudoartroz tespit edildi. Skolyoz 17 , boy ksal dokuz hastada vard. 86 hastadan
10unda optik gliom (3-12 ya), birinde serebral astrositom (13 ya), birinde serebellar astrositom (7 ya), birinde hipotalamik gliom (3.5 ya), nde rabdomyosarkom (embriyonal 4 aylk, vajende 9 aylk, mesanede 2 yanda) ve
bir hastada malign periferik sinir klf tmr (5 ya) saptand. NF1 gen analizi sonulanm olan hasta grubunda 7
hastada nonsense, 6 hastada missense, 6 hastada frameshift, 5 hastada intronik mutasyon saptand. ki hasta dnda tm hastalarda farkl mutasyon vard; ekzon 41de ayn frameshift mutasyon tespit edilen iki hastann birinde 6
yanda iken optik gliom, puberte prekoks ve skolyoz bulunurken, iki yanda olanda bu bulgular henz ortaya
kmamt. Optik gliom tanl hastalarda 2 nonsense, 1 frameshift ve 1 intronik mutasyon bulundu. Molekler tans yaplan Rabdomyosarkom gelimi iki hastadan nonsense mutasyon olanda 9 aylkken vajende , missense mutasyon
olanda ise iki yanda mesanede tmor saptand.
Hastalarda genotip-fenotip korelasyonu tam olarak kurulamad. Daha fazla hastann molekler incelenmesi yaplarak
klinikle korelasyonu gerekmektedir. Ayrca doru hasta takibi ve komplikasyonlarn azaltlmas iin molekler tannn
tm hastalarda yaplmas hedeflenmelidir.
ANAHTAR KELMELER:
-
34
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-10 / WES ANALZ LE SAPTANAN SPASTK PARAPLEJ OLGUSU
Aya AYKUT1, Esra IIK2, Tahir ATK2, Zehra CENGSZ1, Ferda ZKINAY3, zgr
OULU3,
1Ege niversitesi Tp Fakltesi Tbbi Genetik Anabilim Dal, zmir, 2Ege niversitesi Tp Fakltesi ocuk Genetik
Anabilim Dal,zmir, 31-Ege niversitesi Tp Fakltesi ocuk Genetik AD,zmir 2-Ege niversitesi Tbbi Genetik Anabilim Dal, zmir,
Son yllarda kullanlmaya balanan yeni nesil DNA Dizilemesi (NGS) artan bir ivme ile tan ve tedavide nemli bir yer tutmaktadr. NGS teknolojilerinde meydana gelen bu olaanst gelimelerin klinie yansmas yaklak 5 yl
iinde gereklemitir. NGS nin baarl uygulamalarndan olan tm ekzom sekanslama (WES) geni bilinen
hastalklar iin molekler tannn konmasnda ve geni bilinmeyen hastalklarda yeni genlerin tanmlanmasnda ok
nemli bir teknik olarak ne kmaktadr. Ayrca WES, klinik olarak alt tiplerinin belirlenmesinin olduka g olduu, klinik ve genetik heterojenite gsteren nadir hastalklarda kesin tannn konulmasnda nemli bir yere sahiptir. Bu
almada spastik parapleji dnlen fakat genetik tans bilinmeyen 15 ya erkek hastada yeni nesil dizileme temelli
Ion AmpliSeq Ekzom Ready S5 ile hastala neden olan mutasyonun bulunmas amalanmtr. Dizileme ilemi iin
Ion Torrent in Ion S5 Sequencer sistemi kullanlmtr.
13 yandan beri yrme, konuma bozukluu ve enrezisi olan 15 yandaki erkek hastada, herediter spastik parapleji
n tans ile kliniimizde takip edilmekteydi.
Blmmzde yaplan WES analizi ile SPG11 geninde, 39. ekzonda homozigot c.7023C>A (p.Tyr2341Ter)
mutasyonu tespit edildi.
Otozomal resesif kaltlan ve nadir bir hastalk olan spastik parapleji klinik ve genetik heterojenite gsteren kaltsal
nrodejeneratif bir hastalktr. Gnmzde hastala sebep olan 84 farkl gen lokusu ve 67 gen bilinmektedir. WES, buna benzer monogenik hastalklarda alt tiplendirmenin yaplmas asndan olduka baarl bir yntemdir. Burada,
kliniimizde WES analizi ile inceleme sonucu SPG11 geninde homozigot c.7023C>A (p.Tyr2341Ter) mutasyonu
saptanan spastik parapleji tip 11 hastas sunulmutur.
ANAHTAR KELMELER: WES, SPASTK PARAPLEJ, SPG11
-
35
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-11 / BOHRING-OPITZ SENDROMLU BR OLGU
MELKE ATASEVEN KULALI1, SEMRA GRSOY1, FUNDA TZN2, GZEM
BAKIR3, ZLEM GRAY BOZKAYA4, 3,
1DOKUZ EYLL NVERSTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI ANA BLM DALI OCUK
GENETK BLM DALI, 2DOKUZ EYLL NVERSTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI ANA BLM DALI YENDOAN BLM DALI, 3DOKUZ EYLL NVERSTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI
ANA BLM DALI, 4DOKUZ EYLL NVERSTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI ANA BLM
DALI OCUK GENETK BLM DALI, DOKUZ EYLL NVERSTES TIBB GENETK ANA BLM DALI,
Bohring-Opitz sendromu etyolojisi bilinmeyen, nadir, sporadik bir genetik hastalktr. Beslenme problemleri, intrauterin byme gerilii, mikrosefali, mikroretrognati, flammeus nevs, belirgin gzler, damak anomalileri,
ekstremitelerde pozisyon anomalileri hastaln belirgin zellikleridir. Bohring-Opitz sendromlu olgularn yaklak yarsnda ASXL1 (additional sex comb like 1) geninde de novo trunkasyon tipi mutasyonlar saptanmtr. Hastalk
obstrktif apne ve aklanamayan bradikardi nedeni ile erken ocukluk dneminde sklkla fatal seyretmektedir.
Aralarnda akraba evlilii olmayan salkl anne babann ilk ocuu olan 9 gnlk hasta Opitz Trigonosefali sendromu
(C sendromu) n tans ile danld. Fizik muayenesinde mikrosefali, trigonosefali, dar aln, dk n sa izgisi, alnda hemanjiom, dk kulak, dolgun burun ucu, mikroretrognati, yksek damak, santral hipotonisite, alt ve st
ekstremitelerde spastisite mevcuttu.
Olgumuzun yaplan tetkiklerinde kreatin kinaz dzeyi, metabolik taramas normal saptand. Abdominal
ultrasonografisi ve gz muayenesi olaand. Bilateral iitme kayb tespit edildi. Ekokardiyografisinde ince PDA
belirlendi. Beyin MRGsinde korpus kallozum agenezisi ve bilateral optik sinir atrofisi saptand. EEG sinde bilateral sada egemen frontotemporal blgeden kken alan hafif-iddetli epileptiform aktivite tespit edildi. Karyotip analizi
46,XY olarak raporland. Array CGH analizinde Yq11.223 blgesinde 542 Kb byklnde delesyon belirlendi fakat
fenotiple ilikilendirilmedi. Sanger sekanslama ile ASXL1 geninde de novo, yeni heterozigot c.1934insG mutasyonu
saptand.
ok nadir grlen bu sendromu karakteristik bulgular ile hatrlatmak, ayrc tansn tartmak ve daha nce Bohring-
Opitz sendromu iin tanmlanmam heterozigot c.1934insG mutasyonunu literatr ile paylamak amacyla bu vakay
sunmay planladk.
ANAHTAR KELMELER:
-
36
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-12 / MALGN HPERTANSYONLA BAVURAN, MOYAMOYA VE
PRMORDYAL DWARFZM OLGUSU
Zehra MANAV KABAYET1, Ender CAN2, Beste KPAK YZBAI2, Gkay
BOZKURT1, Aye TOSUN2,
1Adnan Menderes niversitesi Tp Fakltesi Tbbi Genetik Anabilim Dal, 2Adnan Menderes niversitesi Tp
Fakltesi ocuk Nroloji Bilim Dal,
Mikrosefalik Osteodisplastik Primordiyal Dwarfizm Tip 2 (MOPD2), prenatal ve postnatal byme gelime gerilii, mikrosefali, karakteristik yz grnm ve iskelet displazisi ile giden, otozomal resesif kaltlan nadir bir sendromdur.
Bu sendrom, Perisentrin(PCNT) geninde oluan homozigot mutasyonlar sonucu ortaya kar. Bu olgu sunumu ile
PCNT geninde yeni bir mutasyon sonucu ortaya kan MOPD2 vakasn bildirmeyi amaladk.
17 ya erkek olgu; solunum sknts, bilin bulankl ile acile bavurdu. z-soygemiinden, anne-baba arasnda
akrabalk, tans bilinmeyen ccelii, 3 yandan itibaren tekrarlayan afebril nbetleri olduu renildi. Boy:-11,35
SDS, arl:-6,15 SDS, ba evresi:-11,64 SDS, KB:240/120 mmHg idi. ne kk burun, mikrosefali, mikrognati, mikrodonti, zayf seyrek salar, hiper-hipopigmente cilt lezyonlar ve klinodaktilisi mevcuttu. MR anjiografisi; arter
kalibrasyonlarnda belirgin azalma, daralma, sigara duman manzaras moyamoya ile uyumluydu. Renal Doppler ve
Abdominal BT anjiyografisi normaldi. Direkt grafilerinde epifizler kapanmt, kk iliak kanatlar ve coxa vara
mevcuttu.
Olguda mikrosefalik osteodisplastik primordiyal dwarfizm tip II (MOPD II)/Seckel Sendromu dnld. MOPD2 n tansna ynelik PCNT gen mutasyonu alld. PCNT geni 21. kromozomun q kolunda yer alan evrimsel olarak iyi
korunmu bir gendir. Perisentrin proteinini kodlar ve bu protein sentrozom ilevlerinde grev alr. Hastada PCNT
geninde c.3465-1 G>A mutasyonu homozigot olarak saptand. Anne-baba ayn deiiklik iin heterozigottu. Bu varyasyon daha nce literatrde bildirilmemi olmakla birlikte, 18. ekzonun splice blgesini bozarak hastala neden
olduu dnlmtr.
MOPD grubu, Seckel Sendromundan mikrosefalinin daha hafif olmas, byme gelime geriliinin daha ar olmas,
mental durumun daha iyi olmas ve iskelet bulgularnn grlmesi ile ayrlabilir. Ar prenatal ve postnatal gelime
gerilii ve mikrosefali ile seyreden MOPD hastalarnn iinde ise, MOPD2 hastalar belirgin iskelet bulgular, anormal di yaps, artm serebrovaskler hastalk riski ve inslin resistansnn grlmesi ile farkllk gsterir. Otozomal
resesif kaltm modeli gsteren MOPD2 hastalnda, hastala neden olan mutasyonun tespit edilmesi, akraba
evliliinin sk grld lkelerde prenatal tan ve preimplantasyon genetik tan seeneklerinin kullanlabilmesi iin
nem tamaktadr.
ANAHTAR KELMELER:
-
37
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-13 / PROGRESF PSEUDOROMATOD DSPLAZ: 34 HASTADA KLNK,
MOLEKLER ZELLKLER VE PROGNOZUN DEERLENDRLMES
DLEK ULUDA ALKAYA1, ZGR KASAPOPUR2, NLAY GNE1, KENAN
BARUT2, TMUR YILDIRIM3, HSEYN ONAY4, LUSA BONAFE5, AYEGL
BURSALI3, BEYHAN TYSZ1,
1STANBUL NVERSTES CERRAHPAA TIP FAKLTES OCUK GENETK BLM DALI, 2STANBUL NVERSTES CERRAHPAA TIP FAKLTES OCUK ROMATOLOJ BLM DALI, 3BALTALMANI
METN SABANCI KEMK HASTALIKLARI ETM ARATIRMA HASTANES, 4EGE NVERSTES TIP
FAKLTES TIBB GENETK BLM DALI, 5DVSON MOLECULAR PEDATRCS LAUSANNE UNVERSTY HOSPTAL,
Progresif pseudoromatoid displazi (PPD), inflamasyon bulgusu olmakszn eklemlerde ilerleyici ilik, ar ve kstllk ile karakterize, generalize osteopeni, kifoskolyoz ve boy ksalnn elik ettii WISP3 genindeki fonksiyon kaybettiren mutasyonlar sonucu oluan bir iskelet displazisidir. Bu almada PPD tans ile izlenen hastalarn klinik,
radyolojik ve molekler zelliklerinin sunulmas amaland.
Cerrahpaa ocuk Genetik Polikliniinde PPD tans ile izlenen, 25 aileden 34 hasta almaya alnd. Hastalarda
yk, balang ve takipte kaydedilen fizik ve radyolojik bulgular incelendi. Prognoz yrme kabiliyetine gre
deerlendirildi. Bu hastala yol aan WIPS3 geni dizilendi.
Yaknmalarn balad ya ve ortalama bavuru ya sras ile 3,7 (9 ay-7 ya) ve 9,6 (1.5-26 ya) idi. Balca yaknmalar ortalama 3-4 yata fark edilen yalpalayarak yrme, 5-6 yata balayan el eklemlerinde ilik, eklem
kstllklar, ar ve ergenlik dneminde progresif yrme glyd. Son izlem srasnda 5-9 ya arasnda olan yedi
hastann tm desteksiz yryebilmekte iken, 9-14 ya arasndaki 17 hastann onu desteksiz yrmekte, 15 yandan sonra 10 hastadan drd desteksiz yrmekte idi. Boy ksal 5 yatan sonra belirginlemekte olup hastalarn 5, 10,
15 ve erikin ya boy SDSleri sras ile -0.2,-1.78,-3.1 ve -3,6 olarak hesapland. Radyolojik incelemelerde hastalarn
tmnde interfalangeal eklemlerde metafizer genileme, diz ve kala eklem epifizlerinde dzensizlik ve eklem aralnda daralma ve platispondili saptand; radyolojik bulgularda yala birlikte progresyon izlendi. 23 ailede WISP3
gen analizi yapld, biri daha nce tanmlanmam 9 farkl mutasyon saptand. En sk grlen c. 156C>A (p.Cys52*)
mutasyonu ailelerin % 61inde tespit edildi.
Hastaln balang ya ile prognoz arasnda bir iliki bulunamad. Hastalarda desteksiz yrme yetenei ortalama
12,3 (10-14 ya) yata kaybolmaktayd. Mutasyon tipi ile hastaln prognozu arasnda bir korelasyon bulunamad. Ayn mutasyona sahip ailelerden bazlarnda fenotip dierlerine gre daha iyi idi. Bunun yansra aile ii fenotipik
farkllklar gzlendi.
ANAHTAR KELMELER:
-
38
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-14 / KIF11 GENNDE NOVEL MUTASYON TAIYAN MCLMR SENDROMLU
OLGU
NADDE CEMRE RANDA1, ESRA ATAMAN1, SEMRA GRSOY2, ZLEM GRAY
BOZKAYA3, AYFER LGENALP1, 1DOKUZ EYLL NVERSTES TIP FAKLTES TIBB GENETK AD, 2DOKUZ EYLL NVERSTES TIP
FAKLTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI AD OCUK GENETK BD, 3DOKUZ EYLL NVERSTES TIP FAKLTES OCUK SALII VE HASTALIKLARI AD OCUK GENETK BD , DOKUZ
EYLL NVERSTES TIP FAKLTES TIBB GENETK AD,
lk kez 1992de Feingold ve Bartoshesky'nin tanmlad Mikrosefali, Koryoretinopati, Lenfdem ve Mental retardasyon (MCLMR) sendromu nadir bir hastalktr. KIF11 genindeki baz patojenik deiimler MCLMR sendromu
ile sonulanmaktadr. Mikrosefali, okler manifestasyonlar, alt ekstremitelerde konjenital lenfdem, ve deien
iddette mental retardasyon bu sendromda grlebilmektedir. Okler manifestasyonlar arasnda koryoretinopati, hipermetropik astigmatizm olmak zere; periferal retinal pigmentasyon, retinal katlantlar, optik atrofi, makler
dejenerasyon, mikroftalmi, miyopik/hipermetropik astigmatizm, persistan hiperplastik primer vitreus bulunmaktadr.
KIF11 mutasyonlar ile en ok ilikili olan bulgular ise hipermetropik astigmatizm ve koryoretinopatidir. MCLMR sendromu ile ilikili olan dismorfik bulgular: geni burun kk, upslanting palpebral fissr, yuvarlak burun ucu, uzun
filtrum, sivri ene, ince st dudak ve belirgin kulaklardr. Sunumda, nadir grlen MCLMR sendromlu bir olgu
anlatlm, klinik ve molekler zelliine dikkat ekilmitir.
ocuk genetik kliniimize mikrosefali ve sol optik diskte kolobom ve fibrotik band nedeni ile gnderilen yedi aylk
kz olgu, aralarnda akraba evlilii olmayan salkl anne babann ilk ocuu idi. Fizik muayenesinde mikrosefali (
-
39
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-15 / OTOMOZAL RESESF OSTEOPETROZS TANILI 13 OLGUNUN TCIRG1
VE SNX10 GEN MUTASYONLARI VE KLNK BULGULARININ
DEERLENDRLMES
Gamze KOAK1, Banu GZEL NUR2, Ercan MIHI2, Esra MANGUOLU1,
1Akdeniz niversitesi, Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji Ve Genetik Anabilim Dal, Antalya, TRKYE, 2Akdeniz
niversitesi, Tp Fakltesi, ocuk Sal Ve Hastalklar Anabilim Dal, Antalya, TRKYE,
Malignant otozomal resesif osteopetrozis kemik ykmndan sorumlu osteoklast hcrelerindeki bozukluktan kaynaklanan, artan kemik younluu ile karakterize nadir ve iddetli bir genetik kemik hastaldr. Bu almada,
olgularn srasyla %50 ve %4'nden sorumlu olan TCIRG1 (T-hcre immn reglatr 1) ve SNX10 (Sorting Neksin
10) gen mutasyonlarnn aratrlmas amalanmtr.
13 olgu ve ailelerinde TCIRG1 ve SNX10 geninin kodlayc ekzonlar (srasyla ekzon 2-20 ve ekzon 2-7) Sanger
dizileme yntemi ile dizilendi.
almaya 13 olgu ve aileleri dahil edilmi olup tan ya 0-37 ay arasndadr. Olgulardan birinde intron 6da
heterozigot olarak tanmlanan g.9483G>T(IVS6+1G>T) mutasyonu ve dier bir olguda ekzon 15te homozigot olarak
tanmlanan g.10170_10171delTG(p.V595LfsX74) mutasyonu bu almada tanmlanmtr. Bir dier hastada birleik
heterozigot olarak; ekzon 7de bilinen bir g.9574_9599del26(p.Met217fsX) 26 bplik delesyonu ve ekzon 12de yine bilinen bir g.13698G>A (p.Gly458Ser) mutasyonu bulunmutur. Bilinen bir g.11240G>A(IVS18+1G>A) mutasyonu
ise bir dier olguda homozigot olarak gzlenmitir. Ayrca osteopetrozisli bebek yks olan ailede prenatal test
sonucunda anne ve babada g.15065G>A(IVS14-1G>A) mutasyonu heterozigot olarak, CVS rneinde ise homozigot olarak saptanmtr. ki hastada ise ekzon 3te olaslkla benign olarak deerlendirilen g.7786C>T(p.Arg56Trp)
deiimi heterozigot olarak saptanmtr. SNX10 geninde ise olgulardan birinde ekzon 7de yeni bir
g.85603C>G(p.Ser177=) deiimi heterozigot olarak saptanmtr. Bilinen polimorfizmlerden TCIRG1 geninde IVS2+83T>C, IVS4+11A>G ve IVS7-14C>A; SNX10 geninde ise IVS2+36T>A ve IVS3-84G>A bulunmutur.
Mutasyon bulunan olgularn klinik bulgularna bakldnda genel olarak anemi, hepatosplenomegali grlmektedir.
Olgularn ikisinde radyografi sonucu kemik-iinde-kemik grnm gzlenmitir. Ayrca mutasyon bulunan 5
olgunun 4nde akraba evlilii ya da osteopetrozisli ocuk hikayesi bulunmaktadr.
Bulunan mutasyonlarn ekzonlardaki dalm hastaln genetik olarak heterojenitesini gstermektedir. Heterozigot olarak bulunan mutasyonlara bakldnda byk yeniden dzenlemelerin baka yntemlerle de deerlendirilmesi
gerekmektedir. almada daha nce tanmlanmayan yeni mutasyon tanmlanmtr. Bu almada yeni tanmlanan
deiimlerin in silico analizleri sonucunda olaslkla hastalk yapc olabilecei tahmin edilmitir. Bir olguda saptanan birleik heterozigotluk durumu ise literatrde daha nce rapor edilmemitir. Bu almada saptanan yeni mutasyonlar
AROnun genetik etiyolojisine katk salamaktadr.
ANAHTAR KELMELER:
-
40
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-16 / LMNA GENNDE HOMOZGOT MUTASYON: MANDBULOAKRAL
DSPLAZ TP A
Mustafa ALTAN1, Zehra MANAV1, Lamiya MARDAN1, Emel TRK2, Ahmet ANIK3,
Tolga NVAR3, Gkay BOZKURT1,
1ADNAN MENDERES NVERSTES TIP FAKLTES TIBB GENETK AD, 2ADNAN MENDERES
NVERSTES TIP FAKLTES PEDATR AD, 3ADNAN MENDERES NVERSTES TIP FAKLTES PEDATRK ENDOKRNOLOJ BD,
Mandibuloakral Displazi, mandibula ve klavikulada hipoplazi, el ve ayak parmaklarnda akro-osteoliz, kutanz atrofi ve lipodistrofi, vcudun eitli blgelerinde subkutanz ya doku kayb ile seyreden bir durumdur. Tip A ve tip B olmak zere iki tip mandibuloakral displazi tanmlanmtr. Her iki tip de otozomal resesif olarak kaltlmaktadr. Tip
A LMNA; tip B ise ZMPSTE24 geninin mutasyonlar sonucu ortaya kar. Biz burada LMNA geninde saptadmz
homozigot mutasyona bal bir Mandibuloakral Displazi Tip A (MADA) vakas sunuyoruz.
Yznde ve parmaklarnda dismorfik bulgular olan on yandaki kz olgu Tbbi Genetik blmmze ynlendirildi. Aralarnda akrabalk bulunan salkl ebeveynlerin ikinci ocuuydu. Sezaryen doumla term olarak domutur.
Doum arl ve boyu bilinmemektedir. Nromotor geliim normaldir. Fizik muayenede propitoz, bird-like burun,
tombul yanaklar, retromikrognati, akan diler ile maloklzyon, ince ve gergin deri, dk omuzlar ve belirgin omuz
kntlar; distrofik trnaklar, ksa ve geni distal falankslar vard. Ba evresi 52cm(50p), boyu 140cm(50-75p) ve arl 36kg(50-75p) idi; pubik kllanma evre 3, aksiller kllanma yok, meme geliimi evre 2 idi. ncesinde
saptanm Faktr X eksiklii mevcuttu.
Tiroid fonksiyonu, lyak markrlar, kolesterol dzeyleri, rik asit normaldi. Karacier enzimleri, trigliseridler ve
HBA1c hafif, inslin dzeyleri belirgin yksekti. Kromozom analizi 46,XX olarak sonuland. LMNA gen dizi
analizinde c.1586C>T (p.Ala529Val) mutasyonu homozigot saptand.
MADA primer laminopatilerden otozomal resesif gei gsteren nadir bir hastalktr. Dismorfik yz bulgular, byme
gerilii, iskelet ve cilt bulgular ve metabolik bozukluklar ile karakterizedir. Gnmze kadar LMNA geninde MADA
ile ilikili birok varyasyon saptanmtr. Olgumuzda saptanan mutasyon ilk kez oulu ve ark. tanmlad deiimle
ayndr ve olgumuz bu deiimi tad bildirilen literatrdeki nc vakadr. Ancak ayn nokta mutasyonda grlen meme hipoplazisi ve normal glukoz deerleri bizim olgumuzla uyumamaktadr. Olgumuz dier vakalardan Faktr 10
dzeyinin dk olmas ile de ayrlmaktadr. Tannn kesinlemesi hiperglisemi, aritmi ve fraktr gibi klinik aciliyeti
olabilecek durumlarn takibi asndan nem tamaktadr ayrca genetik danmanlk kapsamnda prenatal ve
preimplantasyon genetik tan olana sunmutur.
ANAHTAR KELMELER:
-
41
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-17 / PGAP3 GENNDE YEN TANIMLANMI MUTASYONA BALI
HPERFOSFATAZYA MENTAL RETARDASYON SENDROMU
ZLEM AKGN DOAN1, GZEM REL DEMR1, CAN KOUKU1, EKM
TAKIRAN1, PELN ZLEM MEK KPER1, GLEN EDA UTNE1, MEHMET
ALKAFOLU1, KORAY BODUROLU1, 1,
1HACETTEPE NVERSTES,
Hiperfosfatazya mental retardasyon sendromu (HPMRS) artm alkalen fosfataz (ALP) dzeylerine elik eden sendromik olmayan hafif zihinsel yetersizlikten, ciddi gelime gerilii, epilepsi, dismorfik yz bulgularyla karakterize
sendromik forma kadar geni spektrumda bulgularla karakterize bir grup hastalktr. Saptanan molekler patolojiye gre alt alt tipi tanmlanan sendromda, imdiye kadar 25 bireyde bildirilen PGAP3 genindeki mutasyonlar, HPMRS
tip4 (OMIM #615716) ile ilikilendirilmektedir. Burada, gelime gerilii ve dismorfik yz bulgular nedeniyle izlenen
ve tm ekzom sekanslama (WES) analizinde PGAP3 geninde yeni homozigot patojenik deiiklik saptanan 2 karde
sunulacaktr.
Olgu 1, aralarnda akrabalk bulunan ebeveynin ikinci ocuu olarak sorunsuz bir gebelik sonras, miadnda 3450 gr
domu, solunum ve beslenme gl nedeniyle 10 gn youn bakm nitesinde izlenmiti. Dismorfik yz bulgular
ve yark damak nedeniyle 54 gnlkken kliniimizde deerlendirilen hastann fizik muayenesinde belirgin hipotonisite, yuvarlak yz, hipertelorizm, ksa burun, mikroretrognati, yark damak, pektus ekskavatum, kk
krlgan trnaklar ve hipospadias saptand. ALP deerleri 747-1150 U/L arasnda izlendi. zleminde byme ve
gelime gerilii giderek daha belirgin hale gelen ve tekrarlayan aspirasyon pnmonileri nedeni ile pek ok kez tedavi
alan hasta, 18 aylkken aspirasyon pnmonisine ikincil solunum yetersizlii nedeniyle kaybedildi. Olgu 2 ayn ailenin 3. ocuu olarak 36 haftalk 3160 gr dodu. Kaybedilen kardele benzer dismorfik yz bulgular, hipotonisite ve sa
ayakta ekin deformitesi nedeniyle blmmzde deerlendirildi. Fizik muayenede hipertelorizm, ksa burun,
mikroretrognati dnda dismorfik bulgu saptanmad. zleminde, global gelime gerilii, yutma disfonksiyonu gzlendi
ve ALP deerleri 592-885 U/L arasnda seyretti.
ki kardee yaplan WES analizinde PGAP3 geninde yeni homozigot missense deiiklik belirlendi.
Byme gelime gerilii, hipotonisite, ve spesifik olmayan dismorfik bulgularn bir arada grld hastalarda ayrc
tan listesi olduka geni ve zorlaycdr. Bu grup hastalarda akraba evlilii yks ve kolaylkla gzden kaabilecek
hafif- orta dzeyde ALP ykseklii varlnda HPMRS ayrc tanda akla getirmelidir
ANAHTAR KELMELER:
-
42
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-18 / KIVRINTILI ARTER SENDROMU: OLGU SUNUMLARI VE FENOTP-
GENOTP KORELESYONU
Ahmet KABLAN1, Lamia ALYEVA1, Margot COUSN2, Fahrettin UYSAL1, zlem
BOSTAN1, Lut Van Laer3, Ergn L1, Bart LOEYS3, Eric KLEE2, ehime TEMEL1
1Uluda niversitesi, 2Mayo Clinic, 3Antwerp University ,
Kvrntl Arter Sendromu (KAS), ounlukla byk ve orta-byklkteki arterlerin kvrntl bir anatomi almasyla sonulanan otozomal resesif gei gsteren nadir grlen bir ba dokusu hastaldr. Arteryel tutuluma bal olarak
hastalarda stenoz ve anevrizma yatknl artmaktadr. KASn, genetik patogenezinde mitokondri, endoplazmik
retikulum gibi hcre ii membran yaplarnda grevli GLUT10 adl glukoz transporter kodlayan SLC2A10 geni rol
oynamaktadr.
Olgulardan ilki pediatrik kardiyoloji polikliniine kardiyak frm nedeniyle bavuran 2 yandaki erkek olgudur. Bir
aylkken yaplan ekokardiyografide aort kknde genileme ve kvrntl arkus aorta grlen olgunun fenotipinde uzun
yz, mikrognati, sarkk yanaklar, eklem hipermobilitesi ve gevek deri bulgular vard. Takiplerde aort kknn giderek geniledii gzlendi. MR anjiyografisinde kan aortada anevrizma, her iki pulmoner arterde ve torasik
aortada kvrmlama, sa hepatik vende kollateral yaplanmaya sebep olan vena kava inferior stenozu grld. kinci
olgu ise; 1 yanda solunum sknts ile tarafmza bavuran erkek olgudur. lk hafta yaplan ekokardiyografide kan
aortada genileme saptand. Ileusu olan olgu 1 aylkken ameliyat edilmiti. Ek olarak uzun yz, mikrognati, sarkk yanaklar, pektus ekskavatumu, gevek deri blgular vard. Anjiografide; arkusdan dallanan arterlerde kvrmlanma,
inen aorta da yine S ekilli kvrmlanma ve normal pulmoner arter yaps izlendi. Son olgu; Mayo klinik tarafndan kas
zafiyeti, eklem laksisitesi, gevek deri yaps, yorgunluk ve konstipasyonla izlenen ve kas biopsisinde %228 mtDNA
art saptanan 4 yanda kz olgudur. Olgunun MR anjiyografisinde aort ve karotis arterlerde kvrntl yap izlendi.
Yaplan SLC2A10 geni sekans analizinde olgularda srasyla iki homozigot patojenik varyant c.727C>A, c.395C>A
ve bir birleik heterozigot varyant c.314G>A, c.727C>A tesbit edildi. Heterozigot SLC2A10 mutasyonlar anne ve
babalarda doruland. Patojenik varyantlar srasyla GLUT10'un ikinci ekstraselller illmik, ikinci intraselller ilmik ve yedinci transmembran ksmnda bir p.Arg105His , p.Arg132Gln, p.Gln243Lys deiikliine yol aar. Ilk olgu aort
kk replasman cerrahisi geirdi.
KAS, Loeys-Dietz ve Marfan sendromu ile benzerlikler gstermektedir, dolaysyla erken tan ve vaskler
komplikasyonlara ynelik mdahale (anevrizma gibi) byk nem tamaktadr.
ANAHTAR KELMELER:
-
43
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-19 / CANAVAN HASTALII TANISI ALAN 10 OCUK VE ALESNDEK
MOLEKLER GENETK ANALZ SONULARI
Hseyin ONAY1, zlem ATAN SAHN2, Esra IIK3, Emine pek CEYLAN1, Tahir ATK3,
1Ege niversitesi Tp Fakltesi, Tbbi Genetik Anabilim Dal, 2Acbadem niversitesi Tp Fakltesi, ocuk Sal
Ve Hastalklar Anabilim Dal, 3Ege niversitesi Tp Fakltesi, ocuk Sal Ve Hastalklar Anabilim Dal, ocuk
Genetik Bilim Dal,
Canavan Hastal (CH), ASPA genindeki biallelik mutasyonlar sonucunda aspartoasilaz enzim (NP_000040. 1) eksikliine bal oluan otozomal resesif kaltml bir lkodistrofidir. ASPA geni 17. Kromozom zerine
bulunmaktadr ve 6 ekzonu bulunmaktadr. ASPA enzimi miyelin sentezinde fonksiyonel bir homodimerdir ve myelin sentezinde temel rol oynar. CHda klinik belirtiler 3. aydan sonra ortaya makrosefali, beyaz cevherde sngersi
deiiklikler, ban tutamama, psikomotor retardasyon, ataksi, konvlziyon ve grme bozukluklar ile prezante olur.
Bu almamzda CH tans alm 10 ocuk ve ebeveynlerinin molekler genetik zelliklerini sunulmaktadr.
Olgularda klinik ve radyolojik deerlendirmeler sonucunda CH dnlen 9 aileden 10 etkilenmi bireye Sanger dizi analizi (ABI 3130) ya da yeni nesil dizi analizi yntemi (Illumina MiSeq Platrformu) ile ASPA geni analizi
yaplmtr. Elde edilen varyantlar ACMG kriterlerine gre deerlendirilmi, aile segregasyonlar tamamlanmtr.
Toplam 9 aileden 10 etkilenmi bireyde, 2 tanesi daha nce literatrde tanmlanmam, 8 farkl mutasyon tespit
edilmitir. G274R, H244Y, G27R, R168H, I191M mutasyonlar birer olguda saptanrken, A305E, A286D ikier
olguda ve I16T ise 3 olguda belirlenmitir. Hastalardan ikisinde bileik heterozigot mutasyon tespit edilirken (H244Y/G27A ve A286D/I16T) dier mutasyonlar homozigot bulunmutur. Belirlenen mutasyonlardan A286D ve
I191M ilk kez bu almada saptanmtr.
Bu almada CH olgularnda ASPA geni dizi analizi yaplarak 10 olgudaki mutasyon spektrumu belirlenmi ve 2 yeni
mutasyon tespit edilmitir.
ANAHTAR KELMELER: CANAVAN HASTALII, ASPA, LKODSTROF
-
44
3. ocuk Genetik Sempozyumu
S-20 / MKST SELLLER HODGKN LENFOMALI OCUKLARDA MKRO RNA
EKSPRESYON PROFL
Dudu SOLAKOLU KAHRAMAN1,
1Salk Bakanl Tepecik Eitim Aratrma Hastanesi Patoloji Blm,zmir,
MikroRNA(miRNA)lar, yksek seviyede korunan DNA blgelerinden kodlanan fakat proteine translasyonu gereklemeyen, yaklak 18-25 nkleotid uzunluunda,kk RNA moleklleridir. Mikro RNA'lar (miRNA'lar),
hematopoez ve tmrigenezde nemli bir rol oynayan gen ekspresyonunun negatif dzenleyicileridir. Son
zamanlardaki almalarda miRNAlarn Hodgkin lenfomay da iine alan birok neoplazmda tan ve prognozda
kullanlabilecei belirtilmitir. Bu almada, pediatrik HL olgularndaki miRNA ekspresyon profilinin
deerlendirilmesi amalanmtr.
2003- 2014 yllar arasnda zmir Tepecik Eitim ve Aratrma Hastanesi ve zmir Dr. Behet Uz ocuk Hastalklar
ve Cerrahisi Eitim ve Aratrma Hastanelerinde tan konulup, tedavi edilmi 20 pediatrik mikst selller Hodgkin
Lenfoma olgusu almaya alnd. Her hastaya ait demonstratif canl tmr dokusu ieren bir parafin bloktan 8-10 mikrometre kalnlkta kesitler alnd ve bu kesitlerden Qiagen (miRNeasy FFPE KT) izolasyon kiti kullanlarak RNA
izolasyonu yapld. Genmar Giagen Mikro RNA dizileme sistemi kullanlarak olgularda mikro RNA ekspresyon
deiiklikleri aratrld. Saptanan Mikro RNA ekspresyon deiiklikleri dier prognostik ve klinik zelliklerle
karlatrld.
Yalar 2- 13 arasnda (ortanca 7,4) deien 20 pediatrik HL olgusu incelendi. Olgularn ou (%70, n=14) erkekti. 5 olgu (%25) evre 1, 5 olgu (%25) evre 2, 9 olgu (%45) evre 3 ve 1 olgu (%5) evre 4 olup, sadece 8 olguda (%40) B
semptomlar vard. Sa kalm oran %90 bulundu. Mikro RNA dizileme sonucunda en fazla ekspresyon deiiklii
saptanan mikro RNA tipleri miR-1273e, miR-4322, miR-5008-5p, miR-508-5p ve miR-6511b-5p saptand.
HL tedavisinde gncel ama; erken evrede sa kalm orann azaltmadan tedavi yan etkilerini azaltmak ve ileri evrede tan konmu hastalardaki sa kalm oranlarn ykseltmektir. almamzda saptadmz pediatrik HL olgularna
snrl mikro RNA ekspresyon deiiklikleri, HL etyopatogenezine farkl bir bak getirebilecek ve zellikle pediatrik
HL olgularnda MikroRNAlar hedef alan yeni tedavi yntemleri gelitirilmesinde etkili olacaktr.
ANAHTAR KELMELER: MKRORNA, HODGKN LENFOMA,MKST SELLLER TP,PEDATRK
-
45
3. ocuk Genetik Sempozyumu
POSTER BLDRLER
-
46
3. ocuk Genetik Sempozyumu
P-01 / TUBEROSKLEROZS TP 2 NN BLASTOMER ANALZ LE
PREMPLANTASYON GENETK TANISI
Didem SAVA1, Zeynep ADIRCI ZKAN1, Nazan EMRU MREK1, Merve HOCAOLU1, Elif
YOLCU1, Rdvan Sekin ZEN1,
1stanbul Genetik Grubu,
Tuberosklerozis Tip 2 (OMIM#613254, 16p13.3), Tuberoz Skleroz Kompleksi (TSC), oklu organ iyi huylu tmrlerin (hamartomalar) gelimesi ile karakterize, klinik olarak otozomal dominant bir hastalktr. Klinik olarak entelektel ilev bozukluu, epilepsi, otizm ve renal veya kalp yetmezlii izlenmektedir. Bu almada, TSC2 geni
ekzon 41 c.5228G/A (p.R1743Q) mutasyonu iin heterozigot bir ocuklar olan iftin tp bebek ile elde edilen
embriyolarna ait blastomer analizi sonular sunulmaktadr.
Aile hikayesinde, TSC2 geni ekzon 41 c.5228G/A (p.R1743Q) mutasyonu iin heterozigot olan bir kz ocuk sahibi
olan ebeveynlerin bu mutasyonu periferik venz kan rneklerinde tamad saptanmtr. Anne ve baba kanndan elde dilen DNA ile yaplan almada bu mutasyonun saptanmam olmas kz ocuunda bulunan mutasyonun anne
veya babann gametlerinde (bir seferlik olmak zere sadece bir gamette veya mozaik koleksiyon haliyle) de novo
olutuu ya da kz ocuunun erken embriyonik dneminde olutuu dnlebilir. Baba adaynn germinal mozaik haliyle c.5228G/A mutasyonunu tespit edilebilir dzeyde tayp tamad, Tm Sperm ve Tek Sperm Hcre analizi
yaplarak aratrldnda tespit edilebilir bir mozaiklik gsterilememitir. Preimplantasyon Genetik Tan iin
hazrlanan multipleks nested PCR protokolnde, TSC2 geni ekzon 41 c.5228G/A (p.R1743Q) mutasyonu minisekans
analizi, TSC2 intron-1 STR, 5ucunda D16S3252, D16S291, D16S664 ve D16S283, 3ucunda D16S3024, D16S3395, D16S525 ve D16S521 genetik belirteleri (STR) tek hcre almas iin fragman analizi yaplacak ekilde optimize
edilmitir.
Tek tp bebek uygulamas ile elde edilen 4 embriyodan blastomer biyopsisi ile alnan tek blastomer hcrelerinde
multipleks nested PCR analizi yaplmtr. TSC2 geni ekzon 41 c.5228G/A (p.R1743Q) mutasyonu ve ebeveynlerde heterozigot bulunan 5 adet STRnin analiz sonularna gre embriyolarn genotipleri 3 Normal, 1 i Monozomi 16
olarak ngrlmtr.
Normal olarak ngrlen embriyolar, embriyo transferi iin nerilmitir. Tek embriyo transferi sonras normal yolla
ve miadnda doum gereklemi olup, bebein periferik venz kan rneinden yaplan genetik analiz sonucunda
Normal olduu dorulanmtr. Bu alma ile optimize edilen multipleks nested PCR protokolnn, TSC2 geninin
mutasyonlu olduu ailelerde gvenle kullanlabilecei gsterilmitir.
ANAHTAR KELMELER: TSC2, TUBEROSKLEROZ TP2, PGT, IVF, BLASTOMER
-
47
3. ocuk Genetik Sempozyumu
P-02 / KID SENDROMU: NADR BR KLNK ANTTE
ZLEM AKGN DOAN1, SMEYRA OUZ1, DLEK MENTEOLU1, GZEM REL DEMR1,
PELN ZLEM MEK KPER1, GLEN EDA UTNE1, SBEL DOAN GNAYDIN1, SBEL
ERSOY EVANS1, KORAY BODUROLU1,
1HACETTEPE NVERSTES,
KID (Keratozis-iktiyozis-deafness) sendromu (OMIM#148210), konneksin 26 proteinini kodlayan GJB2 genindeki heterozigot mutasyonlar sonucunda meydana gelen, sensrionral iitme kayb ve elik eden deri bulgular ile
karakterize olduka nadir grlen bir sendromdur. Yenidoan dneminden itibaren fark edilebilen deri bulgular
arasnda; zellikle yz, boyun ve aksillada daha belirgin olan eritrokeratoderma, iktiyozis, hipotrikoz ve palmoplantar hiperkeratoz yer alr. Alopesi, trnak distrofisi ve hipohidrozis hastalarda grlen dier ektodermal bulgular
arasndadr. Tekrarlayan deri enfeksiyonlar, mukoza ve deride skuamoz hcreli karsinom, korneal kuruluk ve
inflamasyon nedeniyle meydana gelen tekrar eden keratit sonucu ortaya kan grme kayb, hastalarda ciddi bir morbidite ve mortaliteye neden olmaktadr. Burada GJB2 geninde heterozigot missense mutasyon saptanan KID
sendromlu bir hasta sunulacaktr.
Blmmzde ilk kez 1 yandayken deerlendirilen hastann yksnden; aralarnda akrabalk bulunmayan
ebeveynin ikinci ocuu olarak 35 haftalk 2710 gr doduu, doumda ciltte herhangi bir lezyon bulunmamakta
birlikte belirgin kserozis saptand, iitme taramasnda sensrionral iitme kaybnn tespit edildii, 4. aydan itibaren zellikle gne gren blgelerde dkntlerin grlmeye balad, scak havalarda huzursuzluk ve ate
yaknmalarnn olduu renildi. Dermatolojik incelemede sa, ka ve kirpiklerde hipotrikozis, alnda milimetrik,
krmz-sar papller ve pstller, kask ve sakral blgede kahverengi krmz keratotik plaklar, gvde ve ekstremitelerde eritemli skuaml plaklar ve pstller, palmoplantar keratoderma ve trnaklarda distrofi mevcuttu.
Gvdedeki plaklardan alnan biyopsi psoriazis ile uyumlu bulundu.
KID sendromuna ynelik yaplan GJB2 sekans analizinde, sendromla ilikili olarak daha nce bildirilen
c.50C>T(p.Ser17Phe) deiiklii saptand.
KID sendromu literatrde 100den az vakada bildirilen nadir grlen bir sendrom olmakla birlikte, ektodermal dokuya
ilikin bulgulara elik eden sensrionral iitme kayb varlnda aklda tutulmal ve molekler analiz planlanmaldr. Bylece bu hastalkta grlebilecek bir takm komplikasyonlarn neden olduu morbiditenin nne geilebilecek ve
ailelere uygun genetik danma verilebilecektir.
ANAHTAR KELMELER:
-
48
3. ocuk Genetik Sempozyumu
P-03 / PETERS PLUS SENDROMU
Gizem REL DEMR1, zlem AKGN DOAN1, Pelin zlem MEK KPER1, Glen Eda UTNE1,
Koray BODUROLU1,
1Hacettepe niversitesi ocuk Genetik Bilim Dal,
Peters plus sendromu, en sk Peters anomalisi olmak zere gzn n kamarasn ilgilendiren defektler ile karakterize otozomal resesif bir hastalktr. Orantsz boy ksal, gelime gerilii, tipik kraniyofasial zellikler ve yark damak/dudak sk gzlenen dier bulgulardr. Hastalktan sorumlu genin 13q12.3te lokalize B3GLCT geni olduu
gsterilmitir.
Bir aylk kz hasta doutan itibaren olan korneal opasite ve dismorfik bulgular nedeniyle kliniimize bavurdu. 32
yandaki annenin 2. gebeliinden 2. yaayan ocuk olarak term 2320 gr arlnda, 43 cm boyunda doduu,
antenatal dnemde ekstremite ksalnn farkedildii renildi. Anne ve baba arasnda birinci derece kuzen evlilii
mevcuttu.
Fizik muayenede; frontal belirginlik, derin yerleimli gzler, hipertelorizm, mikroftalmi, bilateral korneal opasite, ksa
burun kprs, bulbz burun ucu ve ince st dudak mevcuttu. El ve ayak parmaklarnda brakidaktili gzlendi. Gz
muayenesi Peters anomalisi ile uyumlu olarak deerlendirildi. B3GLCT geni dizi analizi sonucunda hastada
homozigot, anne ve babasnda heterozigot olan c.660+1 G>A splice site mutasyonu saptand.
Peters plus sendromu ilk olarak 1984 ylnda gzn n kamarasndaki geliimsel defektler, gelime gerilii, tipik yz
grnm, ksa ekstremiteli ccelik ve brakidaktili birliktelii olarak tanmlanmtr. Peters anomalisi santral korneal
opasite, iridokorneal adezyonlar, kornea endoteli ve Descement membrann incelmesi veya yokluu ile karakterize bir
hastalktr. Peters plus sendromunda sklkla bilateral Peters anomalisi grlmekle birlikte unilateral tutulum ya da farkl bir n kamara defekti ile birliktelik gsterebilir. n kamara defekti saptanamayan baz hastalar ise aile yks
ile tan alabilmektedir. Katarakt ve glokom sk gzlenen komplikasyonlar arasnda yer almaktadr. Bu gz bulgular ile
bavuran hastalarda Peters plus sendromu n tans ile B3GLCT geni dizi analizi yaplarak mutasyon varl
aratrlmaldr.
ANAHTAR KELMELER:
-
49
3. ocuk Genetik Sempozyumu
P-04 / TBEROSKLEROZ HEMHPERPLAZ BRLKTEL
ZLEM AKGN DOAN1, GZEM REL DEMR1, PELN ZLEM MEK KPER1, GLEN
EDA UTNE1, KORAY BODUROLU2,
1HACETTEPE NVERSTES, 2HACETTEPE NVERSTES,
Tberoskleroz (OMIM #191100, # 613254) pek cok organ sisteminde hamartom geliimi ile karakterize herediter nroktanz bir hastalktr. Hcre bymesi ve proliferasyonunun kontrolnde grev alan mammalian target of rapamycin (mTOR) yolann inhibisyonunda rol oynayan TSC1 ve TSC2 genlerindeki heterozigot mutasyonlar
hastalktan sorumludur. Beyin, cilt, bbrek ve kalp bata olmak zere birok organ sistemi tutulumu gzlenen
hastalkta deiken ekspresivite nedeniyle semptomlar ok geni bir spektrumda grlebilir. mTOR yolann
kontrolnde grevli dier gen mutasyonlarnda sklkla grlen konjenital lenfdem, vaskler anomali ve doku ar bymesine bal hemihiperplazi, tberoskleroz hastalarnda nadir olarak bildirilmitir. Burada doumda
hemihiperplazi saptanan ve izlemde tberoskleroz tans alan iki hasta sunulacaktr.
Olgu1: lk kez iki yanda kliniimizde grlen hastann yksnden, sorunsuz gebelik izlemi sonrasnda miadnda
3600 gr doduu, doumda sa uylukta fark edilen hemihiperplazi dnda herhangi bir bulgusunun olmad, ilk 6 ay ierisinde geliim basamaklarnn yatlar ile uyumlu olduu, 3 aylktan itibaren ciltte beyaz lekelenmelerin fark
edildii, 6 aylk iken nbet geirmeye balad, beyin MR grntlemesinde bilateral frontoparietal ve subependimal
blgelerde tberlerin saptanmas zerine tberoskleroz tans konulduu renildi. Fizik muayenede ciltte yaygn hipopimente makller ve sa uylukta 3 cm, baldrda 1cm ap fark gzlendi. Olgu2: lk kez iki yanda kliniimizde
grlen hastann yksnden, sorunsuz gebelik izlemi sonras miadnda 2500 gr doduu, doumda sol bacakta fark
edilen hemihiperplaziye ynelik tetkik edilirken yaplan ekokardiografide, rabdomyomlarn grlmesi zerine yaplan
TSC1 ve TSC2 gen analizinde TSC2de heterozigot mutasy