Chng 11

H THY

3.11.1 tu v cch b tr

I. Phn loi tu

dng ng tu c cc loi nh trong bng 3.11.1

Bng 3.11.1 Cc loi ng tu

Phn loi tu

c trng ch yu u khuyt im Phm vi s dng

Phn loi theo v tr tu

tu nm ngang

Mt tu nm ngang. Thng thng b tr hai bn cnh hoc mt bn cnh khu vc di chuyn ngang ca tu, tr thnh tu nhiu v tr tu,nm hai cnh hoc mt cnh.

u im:1. Tu c ng trng thi nm ngang, c th p dng cng ngh tin tin, thi cng tin li.2. Cng vic lp rp, vn chuyn trn tu t tn sc hn so vi tu nm nghing.3. C nhiu v tr tu, tnh kinh t tng i tt, s dng linh hot.Khuyt im:1. Cn phi b tr khu vc di chuyn ngang h thy, v trang b thit b di chuyn tu.2. Nu kch c tu vt qu phm vi nht nh, thit b h thy (c bit ti khu vc di chuyn ngang) rt phc tp, gi thnh ng tu rt cao.

Thng thng kt hp dng vi ng trt c gii ha hoc tu kiu bm nc.

tu nm nghing

Mt tu trng thi nm nghing. ng trt h thy trc tip lp t trn tu. dc ca tu ni chung c th nh hn dc ca ng trt 1/200 ~ 1/100. Phn di 10 - 15m ca u pha trc tu c th lm thnh nm ngang,nhm gim thp cao ca tu.

u im:1. Vic ng v h thy cng mt v tr, mt bng ng tu tng i gn gng.2. Ni chung khng phi di chuyn tu, do khng cn thit b di chuyn tu chuyn dng.Khuyt im:1. Tu c ng trng thi nghing, thao tc thi cng khng tin li bng tu nm ngang.2. Vic s dng tu khng linh hot bng tu nm ngang.

Thng kt hp s dng vi ng trt dc c bi m.Thch hp s dng vi mi loi tu , trc mt c dng tng i ph bin.

1

Phn loi tu

c trng ch yu

u khuyt im Phm vi s dng

Phn loi theo tnh trng c mi che

tu l thin

Pha trn ca tu khng c mi che c nh

u im:1. Tit kim c kin trc nh xng.2. C tnh linh hot s dng tng i ln.3. C th b tr tm thi cc kiu cn trc.4. Vn chuyn cc phn on c th a vo t nhiu pha, t chnh din, t mt bn.Khuyt im:1. iu kin lao ng km, nng sut lao ng thp.2. K hoch sn xut b nh hng rt ln bi iu kin t nhin.

Thch hp s dng vi nhng tu khng nh hnh, nhiu chng loi ln, va.

tu trong nh

Pha bn trn ca tu c khung nh cao ln, thng thng c lp t cn trc. Cc tc nghip ca tu hon ton tin hnh trong nh.

u im:1. iu kin lao ng tng i tt, nng sut cao.2. K hoch sn xut khng b nh hng do iu kin t nhin, c li cho vic thu ngn chu k ca tu .Khuyt im:1. Cn xy dng nh xng to ln, u t ln.2. Cc phn on ch c th vn chuyn vo tu theo hng dc, so vi l thin hay xy ra nhiu lon trong qu trnh cu ,vn chuyn, hiu sut vn chuyn c gim thp mt t.3. Tnh c ng trong li dng tu tng i km, khi kch c ca cu kin vt qu chiu cao ca phn xng s khng th treo lp c.

Ni chung dng ng nh hnh nhng tu c va v nh, nht l tu qun s .Hin nay dng tng i nhiu nh my ng tu trong sng hoc nh my sa cha tu.Gn y nh my ng tu c ln nhiu nc cng c xu th p dng mt b phn tu trong nh thch ng vi phng php ng tu mi (v d nh ng tu hng lot)

II. Xc nh kch thc ch yu ca tu

1. Kch thc ch yu ca tu l thin.

Chiu di ca tu : LS = LOA + 2bTrong cng thc:LS chiu di b phn trn mt nc ca tu, m.LOA tng chiu di tu trong quy hoch thit k ca nh my, m.B chiu rng ca gin gio, ly 1,5 ~ 2,5m.

Chiu rng ca tu: BS = B + 2bTrong cng thc:BS chiu rng ca tu , m.B chiu rng ln nht ca tu trong quy hoch thit k ca nh my. tu c ng trt nghing dc l loi tng i ph bin, do khi xc nh kch thc ca tu nn cn c vo c im pht trin ca cng nghip ng tu, d on y cc kh nng pht trin c th ca tu thuyn v s thay i quy hoch sn xut ca nh my, nn

2

d tha mt lng t ai nht nh ,nht l chiu rng hai bn tu , tnh kch thc ca trt tu

2. Kch thc ch yu ca tu trong nh.B tr phng hng chiu di ca tu trong nh, xem hnh 3.11.1

Hnh 3.11.1 b tr chiu di ca tu trong nhHnh 3.11.2 b tr cao ca tu trong nh.

Chiu di ca tu : LT = Loa + l1 + 2l2 + l3Trong : LT chiu di ca trong nh (tc chiu di phn xng), m.l1 khong cch ca mp ct n gin gio, khong 1 ~ 2m.l2 chiu rng ca gin gio, khong 1,5 ~ 2,0m. l3 chiu rng ca ng vn chuyn chnh, ly 12 ~ 18m.Chiu di k trn ch cho mt v tr tu, thch hp s dng cho ng tu phn on. Khi p dng cho phng php ng tu tng on, gia cc tng on nn cha k h 1 ~ 2m. Nu khi c hai hoc trn hai v tr ng tu hng lot nn xt n c ng thng chiu ngang.Khi b tr theo chiu rng v chiu cao ca tu trong nh, xem hnh 3.11.2.

Chiu rng phn xng: BT = B + b1 + 2b2 + b3 + b4 + 2b5Trong cng thc:BT chiu rng phn xng ca tu trong nh, m.b1 khong cch mp ct n gin gio, ly 1 ~ 2m.b2 chiu rng gin gio, ly 1,5 ~ 2,0m.b3 chiu rng ng thng chnh, ly 3 ~ 3,5m.b4 chiu rng bi vt liu, ly 3 ~ 6m.b5 chiu rng ct, m.

Chiu cao phn xng: HT = H + h1 + h2 + h3 + h4 + h5Trong cng thc: HT chiu cao t mt t n nh ng ray cn cu, m.H chiu cao ton b ca tu trong quy hoch thit k ca nh my (nhng khng bao gm tng kin trc cao nht), m.h1 khong cch t y tu n mt t (hoc mt ng ray), ly 1,2 ~ 1,5m.

3

h2 khe h khi cu treo lp rp kin trc tng cao trn ht ca tu, ly 05 ~ 1m.h3 chiu cao ca tng kin trc cao trn ht ca tu, m.h4 khong cch ca mc cu n kin trc tng cao trn ht, ly 2 ~ 4m.h5 khong cch t mc cu n nh ng ray, m.Kch thc tham kho ca vt kin trc tu trong nh. Xem biu 3.11.2.

Bng 3.11.2 kch thc tham kho ca vt kin trc tu trong nh.

Quy m nh my

Phng php ng tu

Chiu rng phn xng, m

Khong cch ct, m

Ti trng ca cn cu, t

cao t mt t n nh

ray cn cu, mNh my ng tu c va

ng tu kiu phn on.

27 ~ 30 12 2 x (15 ~ 30) 25 ~ 27

ng tu kiu tng on

24 12 2 x (15 ~ 30) 25 ~ 27

Nh my ng tu c nh

ng tu kiu phn on.

24 6 ~ 12 2 x (10 ~ 15) 14 ~ 18

ng tu kiu tng on

21 6 ~ 12 2 x (10 ~ 15) 14 ~ 18

III. Xc nh ph ti ca tu

1. Ti trng bnh qun ca tu.Cn c tnh ton ch yu xc nh ph ti ca tu l trng lng h thy ca tu. Cho nn khi tnh ton chnh xc ph ti ca tu phi cn c vo nhng s liu trng lng h thy ca tu v ng cong phn b ca n, ng thi tham kho tnh trng ca nhng tu gn ging nh loi hnh ca n, a ra ph ti tuyn tnh trn n v chiu di ca tu, sau tnh i li ph ti ca g k tu.Khi thiu nhng s liu c th phng tnh, theo phng php kinh nghim di y:Phn b ph ti theo chiu dc ca tu:

q = 0,9ppkQ

Trong cng thc:q ph ti tuyn tnh n v ca tu trong phm vi 0,9Lpp, kN/m (T/m).Q trng lng h thy ca tu, t, thng thng ly 80 ~ 85% lng hon thnh ca tu.k h s phn b ph ti, ly k = 1,8 ~ 2,2 (khoang my, v tr khoang tu su ly 2,0 ~ 2,2).Lpp = chiu di gia cc ng thng ng (vertical line) m.Phn b ph ti theo hng ngang ca tu , xem hnh 3.11.3. Tr s trong hnh c tnh theo t s phn trm ca ph ti tuyn tnh.

4

(a) (b) (c)

hnh 3.11.3 phn b ph ti theo hng ngang ca tu(a) phn ui (b) phn gia tu (c) phn mi tu

2. Ph ti tu vng ui ni.Khi p dng cng ngh h thy gi phn mi tu th ph ti tuyn tnh ca tu vng ui ni c tnh theo cng thc di y:

q = Pl x 2

kp

Khi p dng cng ngh h thy khng c gi phn mi tu, th ph ti tuyn tnh ca tu vng ui ni c tnh theo cng thc di y:

q = el x 2

kp

Trong cng thc:q ph ti tuyn tnh ca tu vng ui ni, kN (hoc T).p phn lc tnh ton phn mi tu khi ui tu ni, kN (hoc T).lp chiu di gi mi, m.le chiu di tip xc c hiu qu ca phn mi khi ui ni (xem 3.11.8), m.k h s khng ng u, ly 1,2 ~ 1,3.

IV. Xc nh dc v cao ca ng c bn thn tu (hoc sng chnh) (Keel)1. Xc nh dc ng c s (hoc sng chnh) ca thn tu.Tu khi c ng trn tu nm ngang, ng c bn ca thn tu phi trng thi nm ngang.Tu khi c ng mi trn tu nm nghing, dc ca ng c bn thn tu (hoc sng chnh) thng thng c ly bng hoc gn bng dc ca ng trt. Khi b phn di nc ca ng trt tng i di hoc khi mc nc h thy c y , dc ca ng c bn c th hi nh hn mt t so vi dc ca ng trt, c li cho tc nghip lp t tu, ng thi gim nh p lc i vi gi mi tu khi ui tu ni ln. Khi ng c bn ca thn tu khng ging vi ng sng chnh(th d nh tu ko, tu c) th dc ca n nn ly ng sng chnhlm chun.Cho nn ng thi vi vic xc nh dc ng c bn ca thn tu, trn c bn nn xc nh dc ca ng trt.

2. Xc nh cao ng c bn (hoc sng chnh) ca thn tu.Khi xc nh cao ng c bn ca thn tu (i vi tu khng c ui nghing, tc cao gi sng chnh) phi xt n cc nhn t di y.a. Tnh tin li tc nghip thi cng di y tu Khi cao qu nh, thao tc thun tin.b. nh hng i vi mc nc h thy Khi cao tng ln, yu cu nng cao mc nc h thy hoc tng thm chiu di b phn di nc ca ng trt.c. Tnh tin li ca trang b h thy v vic lp rp ca n m ta p dng Gia y tu v ng trt, nht l phn bng tu, phi c mt khng gian y t trang b h thy, khi cn thit t dm ngang h thy trn mng trt, ng c bn phi cao hn mt ng trt mt tr s nht nh.

5

d. Tnh an ton khi tu ni ln Khi cao qu nh, nn xt n qun tnh khi tu ni ln c lm cho mi tu va vo tu hay khng.e. Nhng nhn t khc Th d nh c nhu cu lp t thit b c chng di y tu (b lp Sonar nh v bng siu m), tnh n nh ca g k, cc b tu chm xung.Hin nay, cao ca ng c bn thn tu phn ln u cao hn mt ng trt, khong cch ch thp nht ca n n mt ng trt i vi tu c ln khong 0,6 ~ 0,9m; i vi tu c va, khong 0,5 ~ 0,7m. Khi p dng cng ngh h thy khng c gi mi th c th h thp so vi bnh thng 0,2 ~ 0,3m. iu kin h thy c bit, cng c th cho ng c bn thn tu thp hn mt trt, nhng ni chung khng mong mun dng.

V. Xc lp nh du nh v dng lp rp ca tu1. Tm ng tm tu.Trn tm ng tm tu, dc theo chiu di ton tu to ra ng tm thn tu, ng v tr u mt mi ui, thit k chiu di ng nc, ng nh v xng sn (rib) phn on v ng v tr xng sn (rib) ch mi ni ln. Khi p dng phng php ng tu theo kiu thp (tower) cn cn phi lm ng vung gc ca ng trung tm trn ng v tr xng sn (rib) ch mi ni ln phn on mn tu (broadside, shipboard) (thc o gc) nhn c tr s na chiu rng nh v phn on. Nhng nh du ny tt nht dng ng l hoc tm thp khng g nh du (ng ra du c), sau hn dnh trn tm bn ng trung tm v hai bn cnh ca tu.2. Thanh (que, so) nh du.a. Thanh nh du cao ton b.Ni chung dng ng tu tng on cho tu nh. Dng ng v mt pha ca tu, s lng ca n da vo chiu di ca ng mm cn phng (niv), khong 1 ~ 2 thanh. Trn thanh nh du nn ghi li cao ca ng c bn (hoc sng chnh), kim tra cao ca ng nc, cao bn cnh ca boong (board, deck) hoc cao trung bnh. Cn phi ch ra rng, thanh nh du cao vung gc vi s xc lp ng nm ngang, do dng ng cao ca tu nghing, khc vi tu nm ngang. Cc loi ng cao trn tu nm ngang hon ton ph hp vi bn v mt ct ngang ca thn tu, c th trc tip t thanh hnh dng di chuyn v ra, cn tu nghing do c dc do cc tr s cao t thanh nh du cao di chuyn v ra s gim nh tng ng.b. Thanh nh du cao ng c bn.Thng dng vic ng mi kiu thp hoc tng on i vi tu c ln, c va. Dng ng bn cnh tu, mi mt khong cch nht nh dng mt thanh, cng c th trc tip dng ng trn tm bn ng trung tuyn ca tu, t hai u mt phn on b phn y. Trn thanh nh du phi c cao ng c bn dng nh v phn on b phn y.c. Thanh nh du chiu sng (cn gi ct nhn nh sng).Thng thng dng ng mi kiu thp cho tu c ln. Dng ng mt cnh hoc hai bn cnh ca tu, mi cnh khong 8 ~ 12m dng mt thanh. Yu cu c th ca ct nhn nh sng, xem t m 3.5.7.

VI. Cc k bng g v cch b tr1. Chng loi v quy cch cc k bng g.Cc k bng g, cn gi l thanh g hnh tr vung, l trang b ch yu chu v tu trn tu. trnh by tin li, hm ct h thy cng lit vo phm vi g k.Chng loi v quy cch ca g k, xem bng 3.11.3.2. Chng loi v cch hp thnh khi g k.

6

Khi g k c hp thnh t cc thanh g k, l im ta chu v tu trn tu. Chng loi v s hp thnh ca n xem bng 3.11.4.

Bng 3.11.3 Chng loi v quy cch g k thng dng

phn loi g k

hnh thc kt cu quy cch thng dng, mm

nng lc ph ti v tr s dng

Thanh k bng g

thanh g vung

thanh g dt

Thanh g hnh nm

Thanh g vung300 x 300 x 1000300 x 300 x 1200200 x 200 x 1000Thanh g dt150 x 200 x 1000200 x 300 x 1200Thanh g hnh nm:Tit din:100 x 300 ~ 150 x 300di 1079Tit din110 x 300 ~ 180 x 300Di 1200

Khong 294 ~ 343 N/m2(c khong 30 ~ 5T/m2)

Dng rng ri tt c cc v tr

Cc k bng b tng

300 x 300 x 1000350 x 350 x 1200

c khong 3920 KN/m2(khong 400T/m2)

Dng lm nn mng cho khi g k, khng tip xc trc tip vo y tu.

Khi k bng kim loi

Khi k tu (khi k ng tu)

Cao 600 ~ 800 dy tm thp = 12 ~ 16

600 ~ 1200 KN/ci(60 ~ 20T/ci)

Dng lm nn mng cho khi k sng chnhtrung gian.

cao c nh600 x 800 cao iu chnh c: 200 ~ 300

146 ~ 294KN/ci(20 ~ 30T/ci)

Dng lm nn mng cho khi k sng chnhtrung gian, iu chnh c cao.

Cao 800 ~ 1000Thp gc cnh u10# ~ 12,5#

392 ~ 588KN/ci(40 ~ 60T/ci)

Dng lm nn mng cho khi k ba mp. cng cao n nh chc chn hn khi k bng b tng.

Khi k h thy

Hm ct 300 x 500 x 900 dy tm thp = 4 ~ 6

392 ~ 588KN/ci(40 ~ 60T/ci)

Dng lm khi k sng chnhh thy, lp t trc khi h thy.

Khi k bng thp tho lp c

300 x 320 x 900 dy tm thp = 4 ~ 5

294 ~ 490KN/ci(30 ~ 50T/ci)

Thay th hm ct dng lm khi k sng chnhh thy. Hnh thc kt cu khi k thp tho lp c hin nay ang ci tin.

Bng 3.11.4 Chng loi v s hp thnh khi k

7

Phn loi v tr k

Tc dng v c trng Gin Cc hp thnh chnh

V tr khi k tu (v tr k ng tu)

Khi k gia

Nm ch sng chnhni trong thn tuL khi k chu lc chnh.Hnh (a) thch hp dng khi cao ng c bn thn tu tng i ln.Hnh (b) dng ch yu trn tu nm ngang khi cn di chuyn ngang.Hnh (c) dng cc loi tu, nhng khi cao ca ng c bn thn tu tng i ln, nu tng lp g k qu nhiu, s gy ra khng n nh.

(a) 1. Thanh g k2. Thanh nm g3. K bng kim loi

(b) 1. G k2. Trc vt3. Gi bng kim loi

(c) 1. G k2. Nm g3. Khi k bng b tong

Khi k bin

Nm hai bn ng trung tuyn thn tu hoc khi k gia, cn c vo ln nh ca chiu rng tu c th b tr khi k bin th nht, khi k bin th 2, khi k bin th 3... ngoi hnh thc (d) ra, khi k gia (c) cng ph bin dng lm khi k bin.

(d) 1. G k2. K bng kim loi

Khi k h thy tu

Thng thng xc lp tm thi trc khi h thy, yu cu c c im trong thi gian ngn c th tho b n.Hnh (e) l kiu hnh nm xin, dng bulng c nh li, do lp t tng i kh khn nn hin nay khng dng nhiu.Hnh (f) kiu bao ng ct, khi tho ri ch cn ct rch bao ct l c.Hnh (g) kiu hm ct, l khi k h thy thng dng nht hin nay.Hnh (h) l khi k bng thp c th tho lp c, l s ci tin ca kiu hm ct; c im ca n l khng cn ng ct ng thi tho ri tin li, c th va lm khi k dng ng tu, c th thc hin mt ln xp khi r , c th tit kim rt nhiu thi gian lm vic, rt ngn s chun b h thy v thi gian thao tc h thy.

(e) 1. G k2. T hp nm3. Nm bng g4. Khi k bng kim loi

(f) 1. G k2. Nm bng g3. Bao ct4. Khi k bng b tong

(g) 1. G k2. Nm bng g3. Hm ct4. Khi k bng b tong

(h) 1. G k2. Nm bng g3. Khi k bng thp tho lp c.4. Khi k bng b tong

3. Nhng nhn t cn suy xt khi b tr khi k.

a. S xp hng ca khi k.Phi c th bo m s an ton v n nh khi lp rp nh v phn on. Khi khi k qu cao c th dng khi k (block) bng kim loi lm nn mng. Phng hng xp khi k xc nh theo tnh hnh c th. Ni chung khi k c th xp thnh hnh kiu ch #, g k nn mng nn xp theo hng dc, tin cho tm ng tm ca tu thng qua; khi

8

k mp cng c th dng ch #, cng c th xp thnh mt hng dc. Xp hng mt theo hng ngang hiu qu khng tt lm (c bit l b phn ui tu), trng hp bnh thng khng tin dng.b. Thn tu ch xp khi k phi c y bn tn kh nng b tr ch kt cu hng dc, ngang ca thn tu (nh cc khoang tu, thanh dng gia cng y tu, tm gia cng).c. V tr gi k nn trnh b tr khe ni ln thn tu, v tr nt x nc y tu v nhng b phn ng trt i qua (khi cha lp t ng trt).d. Xc nh v tr gi .S lng v tr gi nn xc nh theo nhng nguyn tc di y:- Cn c vo trng lng ca tu theo trng lng h thy ca tu tnh s phn b ph ti ca tu, xc nh s lng t nht ca gi k bin v gi k gia. Thng thng s lng gi k gia nn nhiu hn gi k bin.- Tha mn nhu cu tnh n nh lp rp phn on thn tu gi bin ngoi vic chu thn tu ra, s dy v s lng b tr ca n mc rt ln cn phi suy xt n tnh n nh lp rp phn on, do s nhiu hn s lng tnh ton.- Xt n nng lc chu ti ca gi - mt ph ti tu nht nh, khi nng lc chu ti ca gi ln th s lng ca n c th gim bt. Trong s dng, nng lc chu ti tnh ton ca gi c th ly: i vi gi xp hng mt, mi ci l 196 ~ 294KN (20 ~ 30T); i vi gi xp theo kiu ch # th mi ci 294 ~ 490KN (30 ~ 50T).- Xt n nng lc chu ti ca tu khi trng lng h thy ca tu qu ln, nng lc chu ti cc b ca tu ch gi khng , th c th xt n tng thm gi mt cch thch ng. Khi ng mi tu ln trn tu nh cng c th dng phng php tng thm gi gim ph ti cc b ca tu.- Xt n s cn thit gia cng cc b thn tu cn phi lm th nghim kn nc v tr khoang hm su, v tr khoang hm my khi gia ti tm thi, th nn tng thm v tr gi cn thit.e. Quy cch chung b tr gi .- Tng chiu di gi , c khong 0,9Lpp (Lpp chiu di gia cc ng vung gc ca tu).- Khong cch gia cc gi trc, sau.Gi gia: Kiu chiu ngang mt dy 1,5 ~ 2,0m; kiu chiu dc mt dy hoc kiu ch # 2,5 ~ 3,5m.Gi bin: Gi bin th nht (1,5 ~ 2,0) l (l khong cch gia cc gi gia); gi bin th hai (2,0 ~ 2,5) l; gi bin th ba: xem s cn thit quyt nh.- S dy ca gi , xem bng 3.11.5.

9

Bng 3.11.5 S dy ca gi

Tnh cht gi

Chiu rng tu, m Ph ch25

Gi giaGi bin

S dy ca gi 12

14

1 ~ 24 ~ 6

1 ~ 26 ~ 8

y tu c thanh dng (joist) gia hnh hp, c th b tr hai dy gi thnh mt dy theo hng dc.

VII. G v cch b tr ca n1. Tc dng v cch b tr ca g .G cng l mt trong nhng trang b chu tu tc dng chnh ca n l gi phn on thn tu, phng b nghing ngang. i vi tu c nh p dng cch ng mi tng on cn c tc dng iu chnh nm ngang ca tng on.i vi tu c tng i ln, g chng ni chung ch dng phn on b phn ui mi; i vi tu c nh th c th dng cho ton phm vi tu.

2. Quy cch g chng (xem bng 3.11.6)

Bng 3.11.6 Quy cch g chng

Chiu di g

chng, m

ng knh u nh g chng, mm

Chiu di g

chng, m

ng knh u nh g chng, mm

200 250 300 200 250 300Ph ti cho php, KN (T) Ph ti cho php, KN (T)

1234

304(31)265(27)216(22)157(16)

480(49)431(44)382(39)314(32)

686(70)637(65)598(61)510(52)

5678

98(10)78(8)40(5)

--

245(25)176(18)98(10)

--

421(43)343(35)255(26)147(15)

VIII. Mc ko v s b tr ca n1. Hnh thc cu to ca mc ko (peg)Mc ko ca tu cn gi l tru t, dng ko r nh v khi lp rp phn on thn tu. Hnh thc cu to thng dng ca n, xem bng 3.11.7.

Bng 3.11.7 Hnh thc cu to ca mc ko (peg) thng dng.

Loi hnh

Hnh thc cu to Thuyt minh

Mc ko kiu c lp

Khi kt cu ca tu l b tng ct thp, dng mc ko kiu ng c lp th tng i kinh t, ch cn lp thm trc vng ko bng thp vo tm b tng ct thp l c.Nng lc ca mc ko thng l 29 ~ 49KN (3 ~ 5T), tu ln c th l 98KN (10T).

10

Mc ko trong gi

bng b tng

Khi kt cu ca tu lm bng t th em chn gi lm sn bng b tng c mc ko, lc ko khng vt qu 49KN (5T).

Mc ko rnh thp

kiu lin tc

Khi kt cu ca tu lm bng t, c th c trc nn mng hnh thnh bng b tng lm mc ko rnh bng thp kiu lin tc.Khi kt cu ca tu bng b tng ct thp th c th trc tip thit k mc ko rnh thp. Mc ko kiu ny c tnh thch ng ln so vi hai loi trn, s dng tin li.Lc ko ni chung khng vt qu 49KN (5T).

2. B tr mc koa. S dy ca mc ko, xem bng 3.11.8.

Bng 3.11.8 S dy ca mc ko

Quy m ca tu tu c nh tu c va tu c lnS dy ca mc ko 2 4 6

Ch thch: Dy mc ko ngoi cng nn b tr bn ngoi vch hng ca tu (shipboard).

b. Khong cch gia mc ko: 4 ~ 6m.

IX. Xe ra ca tu1. Tc dng v cu to ca xe ra tu.Xe ra ca tu l thit b chuyn dng chu ng tu di chuyn tu nm ngang v vng di chuyn ngang.Xe ra ca tu c hp thnh bi hai gi bng kim loi: Gi di l mt dm ln c lp hai bnh xe, chnh gia dm ln c lp con i (kch) lm vic bng p lc du.Gi trn l gi bng kim loi c lt tm g phng, bn trn n c th t gi bng g. S lng bnh xe ca xe ra tu thng c 4 bnh xe. Cn c vo c im dn ng, xe ra tu c th chia lm hai loi: t ng v khng t ng. Xe ra tu t ng so vi xe ra tu khng t ng nhiu hn mt b c cu di chuyn.

hnh 3.11.4 hnh 3.11.5Xe ra tu t ng Xe ra tu khng t ng

11

Hnh thc cu to c th ca xe ra tu cn c vo iu kin s dng khc nhau m c s khc bit. Hnh 3.11.4 v hnh 3.11.5 l hai loi hnh xe ra tu kiu lc (comb).

2. Tnh nng k thut ca xe ra tu (xem bng 3.11.9)

Bng 3.11.9 Tnh nng k thut ca xe ra tu

Tnh nng k thut

Xe ra tu 60t

Xe ra tu 80t

Xe ra tu 100t

Xe ra tu 125t

Xe ra tu 200t

t ng

khng t ng

t ng

khng t ng

t ng

khng t ng

t ng

khng t ng

khngt ng

Trng lng ti trng, t.Khong cch ng ray, mm.Khong cch tm gia bnh trc v sau, mm. cao xe ra, mm.p lc ln nht ca bnh xe KN (T).ng knh bnh xe, mmp lc ca con i du, N/cm2 (kg f/cm2) cao nng h ca mt bn, mmTc di chuyn, m/min

601505

1400

1400~1650176(18)

60001735(177)250

3

601505

1400

1400~1650159(16)

6001735(177)250

-

801505

1400

1450~1700235(24)

7001735(177)250

3

801505

1400

1450~1700

216(22)

7001735(177)250

--

1001505

1450~1700274(28)

7002254(230)250

3

1001505

1450~1700

274(28)

7002254(230)250

--

1251000

1250

1100~1300333(34)

6502127(217)200

3

1251000

1250

1100~1300

323(33)

6502127(217)200

3

2002000

294(30)

210

Cng sut ng c in, kw

5 - 6,3 - 7,5 - -

Kch thc ph b, mm 1600 x 1600 (kch thc mt bn)

1600 x 1600 (kch thc mt bn)

Trng lng bn thn, t 3,79 2,83 3,9 2,89 5,43 4,3 3,92 3,17 9,56

12

3.11.2 Phng php h thy tuI. Khi qut v phn loi v phng php h thy tu

Ph

ng p

hp

h th

y

H thy ng trt xin

H thy kiu trng lc

H thy kiu ko

H thy dc

H thy ngang

H thy dc

H thy ngang

H thy dc trt trn ng trt c bi m.

H thy dc trt trn ng trt con ln.

H thy ngang trt trn ng trt c bi m.

H thy ri theo hng ngang.

H thy dc trn ng trt hai im ta

H thy dc trn ng trt trn

H thy dc trn ng trt gi xin

H thy ngang trn ng trt gi xinH thy ngang trn ng trt c ng ray cao thp

H thy ngang trn ng trt kiu lc

H thy tu

H thy tu kh

H thy ni

H thy tu kiu bm nc vo

H thy cm ng tu

H thy bng c gii

Dng cn cu h thy

My nng thng ng tu ln h thy

My nng tu thng ng theo hng dc h thy

My nng tu thng ng theo hng ngang h thy

13

14

II. Cc phng php h thy ch yuPhng php ch yu h thy tu, c trnh by trong bng 3.11.10

Bng 3.11.10 Cc phng php h thy tu ch yu

Phng php h

thy

Lc Thit b h thy chnh

Nguyn l hot ng u khuyt im iu kin s dng

H thy trt theo ng trt dc

1. ng trt (c bi m, c bi ln hoc ng trt c mt bng cht do).2. Mng trt v gi .

Tu c ng mi trn tu nm nghing. Trc khi h thy, lm cho trng lng ca tu t trn cn k di sng chnh trn tu chuyn sang ng trt h thy.Di tc dng ca trng lng,tu trt dc theo ng nghing.Vi ng trt bi m v ng trt c mt cht do,da trn ma st trt, cn ng trt con ln l ma st ln.

u im:1. Phm vi s dng rng ri.2. Thit b c gii rt t.3. Kt cu xy dng n gin, u t xy dng t.4. Chm sc bo dng tin li.Khuyt im:1. Thi gian chun b h thy di.2. K thut thao tc h thy tng i phc tp.3. p lc gi mi sinh ra trong qu trnh h thy khng c li cho tu sng c bn dc tng i yu.4. Phi c vng nc rng ri.

u thch hp dng cho tt c loi hnh tu vi cc loi trng lng h thy, ng thi kinh nghim s dng tng i thnh thc, l mt loi phng php h thy hin nay c dng nhiu nht.Chiu rng vng nc khu vc nh my phi trn 3 ln chiu di tu ln nht.Vi vng thng du,do chnh lch mc nc sng rt ln, ni chung khng nn dng.

H thy ri theo hng ngang

1. ng trt.2. Mng trt v gi .

Nguyn l trt xung cng ging nh h thy trt theo hng dc, nhng on di ca ng trt rt ngn, ni chung khng ko di vo trong nc (tc l ng trt xung khng c nc); trng tm ca tu sau khi vt qua im mp ca tu th ri vo trong nc, sau da vo lc ni v mmen hi phc m tr v cn bng.

u im:1. Cng trnh xy dng rt n gin, u t t.2. ng trt ngn nht.3. C th ng tu dng nm ngang.Khuyt im:1. Phm vi p dng tng i nh.2. Khi h thy tu chu lc rt ln.3. ng lc h thy tnh ton phc tp.

Thch hp dng cho nh my c vng nc cht hp, c vch b thng ng, cao ri xung trong phm vi 1 ~ 3m do trong sng c chnh lch mc nc ln khng thch hp dng.

15

Phng php h

thy

Lc Thit b h thy chnh

Nguyn l hot ng u khuyt im iu kin s dng

H thytrn ng trt c gi nghing theo hng dc

1. H di chuyn ngang.2. Gi tu nghing (xe ra h thy).3. Xe ra di chuyn ngang.4. Xe ra tu.5. Gian my ti.

Tu c ng trn tu nm ngang. Khi h thy, tu c ko n khu vc di chuyn ngang, ri li di chuyn n gi tu nghing, sau ko h thy.Gi tu nghing l mt xe ra hnh nm c kt cu khung thp lin tc, cn k g trn mt khung thnh hnh nm ngang hoc gn nh nm ngang, do tu c h thy trng thi nm ngang.

u im: 1. H thy n nh, tin cy; ng thi c bn kh b c p lc gi mi.2. ng trt c th phc v cho nhiu tu, thch hp dng cho nhu cu ng tu hng lot.3. Yu cu k thut xy dng cng thp hn so vi ng trt ng ray cao thp chiu ngang, chi ph cng tng i thp.Khuyt im:Gi nghing phn ui rt cao, do yu cu ng trt h thy rt di lm tng chi ph xy dng.

Thch hp dng nh my ng tu c vng nc tng i rng v khng b bi lp.Do kch thc vng nc v khu vc di chuyn ngang b hn ch, trng lng h thy ca tu khng vt qu 1500 ~ 2000 tn l thch hp.

H thy trn ng trt c ng ray cao thp theo hng ngang

1. Khu vc di chuyn ngang.2. B phn ng trt c dc nghing.3. Gin my ti.4. Xe ra h thy.5. Xe ra tu

Tu c ng trn tu nm ngang. Khi h thy, tu c ko ln xe ra h thy khu vc di chuyn ngang, sau ko h thy dc theo ng ray cao thp.Do ng trt c hai ng ray cao thp do xe ra h thy dc nghing c th gi c trng thi nm ngang ti khu vc di chuyn ngang.

u im:1. H thy n nh, tin cy.2. Mc c gii ha thao tc tng i cao.3. Yu cu chiu rng ca vng nc tng i nh, su tng i cn.4. ng trt c th phc v cho nhiu tu.Khuyt im:1. Kt cu thy cng phc tp,yu cu thi cng ng ray cao thp phi c chnh xc cao.2. Dng nhiu thit b c gii , thao tc tng i phc tp.

c bit thch hp cho cc nh my ng tu c va, c iu kin khu vc nc tng i km, trng lng h thy ca tu khng vt qu 2000 ~ 3000 tn.

16

Phng php h

thy

Lc Thit b h thy chnh

Nguyn l hot ng u khuyt im iu kin s dng

H thy trn ng trt rng lc nm ngang

1. tu2. B phn nm ngang ca ng trt.3. Phn dc nghing ca ng trt.4. Xe ra .5. Gi nghing ca tu.

Phn dc ca ng ray c xp cho nhau vi phn nm ngang ca ng ray, ng thi ko di ln nhau mt on di, hnh thnh nhng rng lc cao thp an cho nhau.Tu c ng mi trn tu nm ngang. Khi h thy dng xe ra ko tu n khu vc di chuyn ngang, sau quay 900 bnh xe ca xe ra ri ko ng ray hng ngang ca tu n ln trn gi nghing ca tu, cui cng ko h thy.

u im:1. Chi ph u t tng i t hn so vi ng trt c ng ray cao thp.2. Xe ra t ng di chuyn, khng cn lun dy cp ko.Khuyt im:1. Thao tc c nhiu nguyn cng nh thay gi , thay gi , chuyn hng, v cng phc tp, mt nhiu thi gian.2. Kt cu xe ra phc tp, kh chm sc bo dng.3. Trong qu trnh di chuyn tu d xy ra x lch, iu chnh phin phc.

Dng nhiu nh my ng tu c va trn sng, trng lng h thy ca tu khng vt qu 2000 ~ 2500 tn.Thch hp vi tu y bng, vi tu y nhn h thy tng i phc tp.

H thy bng ni

1. ni2. Cn k3. Vng nh chm 4. Xe ra di chuyn ngang5. ng ray di chuyn tu.6. Cu tu nh ra7. Tr

ni tu bn thn l mt loi cng trnh c th ni ln v chm xung.Khi h thy , t trin , tu di chuyn n ni, sao cho trng tm ca tu t ng vi v tr thng ng ca ni, sau khi c nh xong th ko ni n vng nh chm (nu su ca nc th khng cn lm thm vng nh chm), bm nc vo trong khoang , lm cho chm xung,con tu s t nhin ni ln.

u im:1. S dng c ng, linh hot, mt ni c th cho nhiu nh my s dng.2. u t xy dng t hn so vi kh cng kch c.Khuyt im: 1. Nhiu thit b c gii, lng duy tu bo dng ln.2. Nu khng su nc nh chm th phi o vng chuyn dng nh chm , hn ch phm vi s dng.

Khng nhng thch hp h thy tu , m cn c bit thch hp sa cha ti hin trng khi tu b h hng trn bin.Lng h thy ca tu ni chung khng b hn ch.

17

Phng php h

thy

Lc Thit b h thy chnh

Nguyn l hot ng u khuyt im iu kin s dng

H thy bng my nng tu thng ng(synchrolift)

1. Gi 2. Cu dn 3. Dm nng tu 4. My nng5. Thanh nng6. ng ray di chuyn tu

Dng thit b c gii nng dm nng tu hoc mt bn nng tu theo phng thng ng.Khi h thy , trc ht nng mt bn ln cho ng ray trn mt bn ni tip vi ng ray trn b. Sau dng xe ra di chuyn tu t tu nm ngang n khu vc di chuyn ngang, xoay bnh xe ra 900, di chuyn tu n mt bn nng h, h mt bn nng h xung, tu s ni ln.

u im: 1. Trnh c gii ha cao, thi gian thao tc h thy ngn.2. Thao tc tin li, an ton, tin cy.Khuyt im:1. Thit b c gii tng i phc tp, lng duy tu bo dng ln.2. Cng trnh xy dng thy cng ln, u t nhiu.3. Tnh thch ng ca tu h thy nh.

S dng thch hp nh my ng tu ven bin c chnh lch thy triu tng i ln. i vi nh my ng tu trong sng c chnh lch mc nc rt ln tuy c th s dng, nhng do kt cu qu cao, d gy nn s khng n nh.V mt kiu dng v kch c tu, dng nhng tu c nh, nh hnh hoc sn xut hng lot nh, trng lng h thy c th di 1500 tn. Nhiu nc s dng my nng tu thng ng c ln, kim c sa cha tu.

1. Gi ca thanh nng gi2. Con i thy lc3. Mt bn nng4. Xe di chuyn ngang

18

III. So snh vi loi h thy tu trt theo hng dc

1. So snh phng php cng ngh h thy.Phng php cng ngh h thy tu theo hng dc, thng thng ly b phn chu lc chnh ca thit b h thy kiu loi ca gi mi chia ra: Tip tc s dng phng php thng quy l trn mng trt c lp t gi mi (ng thi bao gm gi ui), nhng nm gn y, cng ngh h thy dm ngang v cng ngh h thy khng c gi mi c ph bin nhanh chng. S so snh ba loi phng php cng ngh k trn, xem bng 3.11.11.

Bng 3.11.11 So snh phng php cng ngh h thy trt dc

19

STT Hng mc so snh

Phng php thng quy

Cng ngh khng c gi mi

Cng ngh H thy dm ngang

1 c im cng ngh

B phn mi, ui ca tu ta lc trn gi nng chu mi, ui trn mng trt

Loi b gi mi v nhng thit b ph thuc ca n (bao gm gi ui) cho b phn mi ui thng qua m g trc tip ta lc trn mng trt.

Dng dm ngang thay th cho gi mi, ui.

2 Nguyn l c bn

1. Xem thn tu nh mt vt cng.2. Khi ui ni th thn tu vng qua u trc gi mi di chuyn.3. Khi ui ni bt u, p lc phn mi t n gi tr ln nht, sau dn dn nh i.4. Khi ui ni ln, tng p lc ca phn mi ln nht v do gi mi tp trung chu ng, u mt chu lc ln nht.

1. Xem thn tu nh mt vt cng.2. Khi ui ni thn tu khng quay quanh u mi, trung tm p lc khng ngng t t bin ha t gia hng ra mi.3. Tr s p lc ln nht ca b phn mi khng phi pht sinh vo thi khc khi ui bt u ni m l trong qu trnh ng i ca ui ni.4. Khi ui ni, tng p lc ca phn mi l ln nht, nhng phn b trn m g phm vi tng i di, v li ch chu lc ln nht khng m mi m chnh gia phm vi phn b p lc.

Cng tng t nh nguyn l c bn ca cng ngh khng c gi mi. Nhng p lc ca h thy khng c gi trc tip thng qua m g truyn n mng trt, cn h thy dm ngang th thng qua dm ngang truyn n mng trt, im tc dng ca lc trn dm ngang c th c hai im, cng c th c ba im, nh hnh (a), (b).

hnh (a)

20

hnh (b)

3 u khuyt im

u im:1. Phng php cng ngh tng i thnh thc.2. Tnh trng chu ca mi v ui tng i tt.Khuyt im: 1. Phi ch tc thit b chuyn dng, gi thnh cao.2. Thi cng h thy c chu k di.3. u mi chu lc tp trung, c yu cu ph thm i vi vic gia cng kt cu, v b phn ng trt v tu.

u im:1. Phng php cng ngh n gin, thao tc h thy tin li, chu k thi cng ngn.2. Khng cn ch tc thit b chuyn dng, chi ph tit kim r rt.3. Ci thin tnh trng phn b p lc trong qu trnh h thy, do vic h thy s an ton v tin cy hn.4. Khng c yu cu thm i vi kt cu ng trt v tu .5. Khng cn bt k u t thit b mi.

u im:1. Phng php cng ngh tng i n gin, chu k thi cng ngn.2. Khng cn ch tc thit b chuyn dng, tit kim chi ph.3. Ci thin tnh trng phn b p lc trong qu trnh h thy, h thy an ton tin cy.Khuyt im:1. lp t dm ngang, nn cao ca ng c bn y tu phi cao hn so vi cc phng php khc, t nng cao yu cu i vi mc nc h thy.2. Tit din dc ca nhiu dm ngang tng i ln, t tng ln lc cn h thy mt cch r rt.

4 Tnh trng thch hp s dng

Ph bin dng cho vic h thy cc loi tu.

C th dng h thy cc loi tu. Nhng i vi vic b tr gi m g phn mi phi trn c s khng ngng tng kt kinh nghim tin hnh suy

C th dng h thy cho cc loi hnh tu, i vi tu c tuyn hnh b phn mi tng i nhn, kin ngh dng phng php ny thay th cng ngh 21

xt mt cch nghim tc, c bit l i vi tu c tuyn hnh b phn mi c ct nhn, chi ph chn dng nn cn thn.

khng c gi mi.Khi h thy tu nh, hoc dc ca ng trt tng i nh, s dng phng php ny phi c bit ch nh hng ca sc cn nc i vi tc trt xung.

2. S b tr h thy in hnha. Phng php h thy thng quy, xem hnh 3.11.6

hnh 3.11.6 S b tr h thy thng quy

1. ng trt 2. Mng trt 3. Gi mi 4. Gi ui 5. Chng trung gian 6. m g mng trt 7. B ngng trt chnh 8. B h tr trt chnh 9. Con i b phn mi.

b. Phng php h thy khng c gi mi, xem hnh 3.11.7

22

hnh 3.11.7 S b tr h thy khng c gi mi

1. ng trt 2. Mng trt 3. m mi tu 4. m gi mng trt 5. B ngng trt 6. Con i b phn mi.

c. Phng php H thy dm ngang, xem hnh 3.11.8

hnh 3.11.8 S b tr H thy dm ngang

1. ng trt 2. Mng trt 3. Dm ngang phn mi 4. Dm ngang phn ui 5. Tm m (thp tm dy) 6. G m mng trt 7. Con i phn mi 8. B ngng trt.

IV. Cc nhn t cn suy xt khi chn phng php h thy tuDo phng php h thy tu lun lin h vi tu , do vic la chn phng php h thy tu i vi vic tng b tr v hp l ha dy chuyn cng ngh ca nh my ng tu c nh hng rt ln.Khi la chn phng php h thy tu nn xt n cc nhn t di y:1. Tha mn quy hoch sn xut ca nh my v yu cu ca cng ngh ng tu.2. Nm vng mt cch y v chc chn cc d liu v thy vn, a cht, kh tng.

23

3. Nm vng cc d liu tnh hnh t ai trn b v iu kin vng nc ca khu vc nh my.4. Tn dng kh nng c gii ha tc nghip h thy gim hao sc lc.5. C gng ht sc gim bt vic ch to cc thit b h thy chuyn dng gim gi thnh ng mi tu.6. ng trt v cc kt cu xy dng hng n n gin, ng thi c gng gim bt tnh phc tp ca cng trnh thy cng.7. Trong qu trnh h thy trnh lm cho tu chu ng ng sut qu ln.8. C iu kin h thy an ton.9. n gin ha qu trnh thao tc h thy, rt ngn thi gian h thy.10. Khi s dng tu c nhiu v tr tu, v mt b tr phi bo m tu cc v tr ng tu u c th h thy ty v khng cn tr ln nhau.11. Vic thao tc cc thit b ko r phi an ton, tin cy. Khi nhiu gian my ti cng lc lm vic phi bo m ng b.12. Tnh khng ng u v ph ti ca thit b di chuyn tu phi gim n mc nh nht.

3.11.3 ng trt h thy

I. ng trt trt theo kiu trng lc hng dc

1. Loi hnh c bn ca ng trt.Loi hnh c bn ca ng trt h thy trt theo kiu trng lc hng dc, xem bng 3.11.12.

Bng 3.11.12 Loi hnh c bn ca ng trt h thy trt theo kiu trng lc hng dc

Phn loi ng trt

c trng cu to u khuyt im Phm vi s dng thch hp

Phn loi theo

ng trt bng g

Dng g vung thng c tit din (250 x 250 ~ 350 x 350mm) ni li vi nhau

u im: 1. Trng lng nh2. Tin vic duy tu3. Tin di chuynKhuyt im:1. Tui th s dng ngn2. Gi thnh hng nm ln

Dng ph bin nht tu c nh, va

24

tnh cht vt liu

ng trt bng thp

Thn chnh l dm thp kiu hp, bn trn c lt mt lp g dy khong 80 ~ 120mm

u im:1. Gi thnh thp2. Tui th s dng di3. S dng tin cyKhuyt im: Tnh linh hot km

Thng thng dng ng trt vnh cu ca tu c ln

ng trt bng xi mng

c lm bng b tng ct thp. Khi cn thit, pha bn trn cng c th ph g tm dy 80 ~ 120mm

u im:1. Gi thnh thp2. Tui th d dng di3. S dng tin cyKhuyt im:Tn linh hot km

Thng thng dng ng trt vnh cu ca tu c ln

Chia theo phng thc c nh vi tu

Kiu ng Khng c nh vnh cu vi tu c th theo ln nh ca tu c h thy iu chnh khong cch gia cch ng trt v chiu rng ca ng trt

u im:S dng linh hotKhuyt im:1. Chi ph duy tu hng ngy cao2. Tnh tin cy tng i km

Dng nh my ng tu c va v nh, c tu rt t, ng thi thng dng ng trt bng g

Chia theo phng thc c nh vi tu

Kiu vnh cu

C nh vnh cu vi tu, khong cch gia cc ng trt khng th iu chnh

u im:1. S dng tin cy2. Duy tu tin liKhuyt im:Tnh linh hot km

p dng tng i nhiu tu c ln, ng thi thng p dng ng trt bng xi mng

25

Phn loi ng trt

c trng cu to

u khuyt im Phm vi s dng thch hp

Chia theo mt trt

ng trt c b

Ly lp m bi lm tip xc gia mt trt vi mng trt

u im: 1. Gi thnh thp2. Kt cu n ginKhuyt im:1. Khng th dng lp i lp li2. B nh hng ca iu kin thi tit ln3. Thi gian tc nghip di4. Nng lc chu nn b hn ch

S dng ph bin cho vic h thy cc loi tu

ng trt vin bi ln

Dng vin bi ln (vin bi thp) lm tip xc gia mt trt vi mng trt

u im:1. Khng b nh hng bi iu kin kh hu.2. Nng lc chu nn ln3. H s ma st khng i4. Thi gian tc nghip ngn5. Cng vic chun b h thy c th tin hnh trc, c li cho vic rt ngn chu k ca tu.6. C th dng lp i lp liKhuyt im:1. Gi thnh ln u cao2. Kt cu phc tp3. Qu trnh h thy khng n nh so vi ng trt bi m

Thch hp dng nh my ng tu c va v ln

26

ng trt bng cht do

Ph hoc ti mt lp cht do c chng to s tip xc gia mt trt v mng trt

u im:1. Khng b nh hng bi iu kin kh hu.2. Kt cu n gin3. Thi gian tc nghip ngn4. Nng lc chu nn ln5. C th s dng lu diKhuyt im:1. Cng ngh thi cng phc tp2. Duy tu hng ngy kh khn

Hin nay dng khng nhiu

2. La chn dc ca ng trta. Cc nhn t phi xt n khi la chn dc ng trt.- Bo m tu c th t ng trt h thy.- Bo m tu c th ui ni kp thi.- Trnh do sinh ra p lc gi mi qu ln nh hng n bn kt cu thn tu.- Tin li cho vic thao tc tu.- C gng gim thp gi xy dng cng trnh.b. iu kin tu t ng trt.T hnh 3.11.9 bit c iu kin tu t ng trt l:F > N. Do dc ng trt phi tha mn:

i = tg > Trong cng thc: F phn lc ca tu dc theo hng ng trt, tc l lc trt, F = QsinN phn lc ca tu vung gc vi mt ng trt; N = QcosQ trng lng h thy ca tu h s ma st tnh gia ng trt vi mt trt. - Gc nghing ca ng trt.i dc ca ng trt, i = tg

27

hnh 3.11.9 Hnh phn gii lc trt xung ca tu

c. Phm vi thng dng ca dc ng trt, xem bng 3.11.13.

Bng 3.11.13 Phm vi thng dng ca dc ng trt

Chiu di tu, m Phm vi dc ng trt< 60

6 ~ 1201200 ~ 200

> 200

1/14 ~ 1/171/16 ~ 1/191/18 ~ 1/221/21 ~ 1/24

3. Xc nh chiu di ca ng trtChiu di ng trt c xc nh theo cng thc di y:

L = L1 + L2Trong cng thc: L tng chiu di ng trt, mL1 chiu di b phn ng trt trn mt nc, mL2 chiu di b phn ng trt di nc, m

V mt tr s, L2 = tgH

H su ca nc u cui ng trt, m

4. Xc nh chiu rng ng trtChiu rng ng trt c xc nh theo cng thc di y:

28

b = P nlkQ x 9,8 (khi n v ca P l kN/m2)

hoc b = Ps nlkQ (khi n v ca P l T/m2)

Trong cng thc:b chiu rng c ch ca mi ng trt (tc chiu rng mt tip xc thc t gia mng trt v ng trt), m.Q trng lng h thy ca tu, tn - s lng ng trt, thng ly n = 2l chiu di ca mng trt, m; xem 3.11.4Ps p lc bnh qun n v din tch ng trt, KN/m2 (T/m2).i vi ng trt bi m, thng thng trong phm vi 147 ~ 294KN/m2 (15 ~ 30T/m2), khi tnh ton thng ly Ps = 196 ~ 245KN/m2 (20 ~ 25T/m2), i vi ng trt vin bi ln, khi tnh ton c th ly Ps = 294 ~ 343KN/m2 (30 ~ 35T/m2).k h s khng ng u, ly k = 1,2 ~ 1,3.Chiu rng ng trt thng dng, xem bng 3.11.14

Bng 3.11.14 Chiu rng ng trt thng dng

Ti trng tu, t < 800 800 ~ 3000 3000 ~ 10.000 > 10.000Chiu rng ca mi mt ng trt, m

0,3 0,45 ~ 0,6 0,6 ~ 1,0 1,0 ~ 1,2

5. Xc nh khong cch tm ca ng trtKhong cch tm gia hai ng trt (tc gin cch ng trt) c khong trong phm vi (1/3 ~ 3/7)B, thng thng ly 1/3B. i vi tu y bng, ln nht c th ly 1/2B (B chiu rng tu).Khi khong cch tm qu nh, tnh n nh ca tu tng i km; khi khong cch tm qu ln th tnh trng chu lc ca tu v ng trt s xu i, ng thi lm cho cao ca gi mi v ui s tng ln r rt, ng thi lm cho sc cn ca nc tng ln trong qu trnh h thy. bo m s trt xung c thun li, gin cch ng trt nn thnh hnh dng ming loa kn m rng i cht v pha mt nc, gin cch u cui ca n, c th tng ln 50 ~ 100mm so vi u nh, hoc tnh ton theo mi 100 mt chiu di ng trt tng ln khong cch tm 50mm.

6. Xc nh ph ti ng trt

29

a. Trng thi ph ti ng trt v tnh ton.Trng thi ph ti hnh thnh dc theo sut chiu di ng trt trong qu trnh h thy, xem bng 3.11.15.

Bng 3.11.15 Trng thi ph ti hnh thnh dc theo sut chiu di ng trt trong qu trnh h thy.

c trng vng ph ti

Ph ti ch yu

Nguyn nhn hnh thnh

Tnh ton ph ti

Vng ph ti nh

Ph ti tnh

Khi bt u h thy sinh ra do tu t g k di chuyn n ng trt

Pc = nlkQ

Trong cng thc:Pc p lc trn n v chiu di ng trt, T/m.k h s khng ng u, ly k = 1,2Q trng lng h thyn - s lng ng trtl chiu di mng trt, m

Vng gia cng ui ni

p lc gi mi

Khi ui tu ni ln sinh ra p lc ca gi mi i vi ng trt

PF = 1nl

KR

Trong cng thc:PF p lc trn n v chiu di gi mi, T/m.R p lc ln nht gi mi khi ui ni.l1 chiu di gi mi, m

Vng ng trt di nc

p lc u cui ng trt

Cc loi ph ti u cui ng trt chu ng hnh thnh khi h thy

PA = (0,3 ~ 0,4) PFTrong cng thc:PA p lc trn n v chiu di u cui ng trt.

b. S phn b ph ti ng trtS phn b ph ti dc sut chiu di ng trt, xem hnh 3.11.10

30

hnh 3.11.10 Hnh phn b ph ti ng trt

7. Xc nh su ca nc u cui ng trtXc nh su ca nc u cui ng trt, ly iu kin khi gi mi trt n u mt cui ca ng trt c th tha mn ton b chic tu ni ln lm cn c.T hnh 3.11.11 c th bit, cng thc tnh ton ca n l:

H = Tf + h + hoTrong cng thc:H su nc u cui mt ng trt, mTf chon nc mi ch gi mi ca tu h thy, mh khong cch t y tu n mt ng trt ch gi mi, m; i vi tu ln ly h = 0,5 ~ 08m; tu nh ly h = 0,3 ~ 04m, khi dc ca sng chnhbng dc ca ng trt, nn ly tr s ln.ho , m; thng thng ly ho = 0,2mCn c vo kinh nghim, su ca nc u cui ng trt c th i khi tnh theo cng thc di y:

H = k (TP + h)Trong cng thc:TP lng chon nc bnh qun ca tu h thy, mk h s, ly 1,2 ~ 1,5, khi chon nc ca mi v ui gn nhau th nn ly tr s ln ca n. h khong cch t y tu ch gia thn tu n mt ng trt, m

31

hnh 3.11.11 Hnh m t su nc u cui ng trt1. u cui ng trt 2. ng trt 3. Gi mi tu 4. tu

II. ng trt c gii ha theo chiu dc Yu t cc loi ng trt c gii ha theo hng dc, xem bng 3.11.16

32

Bng 3.11.16 Yu t cc loi ng trt c gii ha theo hng dc

Loi hnh ng trt

ng trt ca tu ng trt hai im ta ng trt gi tu nghing

dc ng trt

1/12 ~ 1/20 1/8 ~ 1/10, trong phm vi u cui 20m c th ly 1/6 1/14 ~ 1/20

S ng ray ng trt v khong cch ng ray

S ng ray: 2 ~ 3 ng, xc nh theo tu ln hay nh.Gin cch ng ray bin: khong 1/2 chiu rng tu.

S ng ray: 2 ngKhong cch ng ray: 1/3 chiu rng tu

S ng ray: thng l 2 ng.Khong cch ng ray: 2/5 ~ 1/2 chiu rng tu

Chiu di ng trt (b phn dc nghing)

L = L1 + L2 L2 = iH

Trong cng thc: L chiu di ng trt, mL1 chiu di ng trt trn mt nc, mL2 su ca nc u cui mt ng trt, mi dc ng trt

L = i

H o

Trong cng thc:L chiu di ng trt, mHo chnh lch cao gia hai u ng trt, mi dc ng trt

L = i

H o

Trong cng thc:L di ng trt, mHo chnh lch cao hai u ng trt.i dc ng trt

su nc u cui ng trt

Hnh m t

Cng thc tnh ton

H = T1 + a + h1 + i lTTrong cng thc:H su vng nc u cui mt ng trt, mT1 ch su chon nc ca tu ch on trc ca ng trot, ma d tha; ly a = 0,3m (bao gm g m), mh1 cao ca tu (bao gm g m), m, tu nh ly 0,4 ~ 0,6m, tu ln ly 0,6 ~ 0,8mi dc ng trt lT tng chiu di khi phn on dn li di nc, m lT = (0,6 ~ 0,7) Lpp Lpp - chiu di gia cc ng thng ng ca tu, m

H = Tf + a + h1 + 21

iLpp

Trong cng thc:H su vng nc u cui mt ng trt, mTf su ngp nc ca tu ch xe ra ca on trc, mh1 cao ca xe h thy, m; tu c va, nh thng ly 1 ~ 1,2m, tu ln ly 1,2 ~ 1,5m.

H = Ta + a + h2 + h1Trong cng thc:H su vng nc u cui mt ng trt, m.Ta ngp nc ca ui tu, mh2 cao ca xe ra i theo tu, mh1 cao u mt pha sau ca gi nghing tu, m.

33

III. ng trt c gii ha theo chiu ngangYu t cc loi ng trt (slipway) c gii ha hng ngang, xem bng 3.11.17

Bng 3.11.17 Yu t cc loi ng trt c gii ha hng ngang

Loi hnh ng trt

ng trt ng ray cao thp ng trt kiu lc

Hnh m t ng trt

S nhm ng ray b phn ng trt nghing v vng di chuyn ngang

N = maxPnr q)k(Q +

Trong cng thc:N s nhm ng rayQ trng lng h thy ca tu, q tng trng lng xe ra theo tu v xe ra h thy, tk h s khng u ph ti bnh xe, ly k=2Pmax p lc bnh xe ln nht, ly 20 ~ 30tn s lng bnh xe trn mt thanh rayr s ng ray trn mt nhm ng ray. B phn dc nghing ca ng trt, r = 4, vng di chuyn ngang r = 2

N = 1l

2l'Loa +

N = N + 1Trong cng thc:N s nhm ng ray b phn dc nghing ca ng trt.Loa tng chiu di tu, ml chiu di treo th ra cho php ca mi, ui tu; thng ly (0,08 ~ 0,1) Loal khong cch tm gia cc nhm ng ray, m; thng ly 6 ~ 10m.N s nhm ng ray vng di chuyn ngang.

dc ca ng trt

Tu c nh l 1/4 ~ 1/8; tu c va v c ln l 1/8 ~ 1/12 Tu c nh l 1/6 ~ 1/8, c va v c ln l 1/8 ~ 1/12, thng thng khi tnh ton c th ly 1/8.

Chiu di hnh chiu nm ngang ca b phn dc nghing ca ng trt

L = i

HH o + + l + b + s

Trong cng thc:L chiu di hnh chiu nm ngang ca b phn dc nghing ng trt, mHo cao t mc nc (water level) thit k n mt ng ray vng di chuyn ngang ca ng trt, m.H su nc u cui ng trt, ml khong cch gia hai im A, B trong hnh, m.b khong cch gia hai im ta ca xe h thy, m; khong (1/3 ~ 1/2) chiu rng tu.

L = i

HHo +

Trong cng thc:L hnh chiu nm ngang ca chiu di b phn dc nghing ca ng trt, mHo cao t mc nc thit k n mt ng ray vng di chuyn ngang ca ng trt, mH su nc u cui ng trt, mi dc ca ng trt

34

s d d (abundant, plentiful) bn ngoi phm vi on qu , c khong 1 ~ 2m.i dc ca ng trt

su nc u cui ng trt

H = T + a + h2 + h1 +2

bo i + r

Trong cng thc:H su nc u cui mt ng trt, mT su ngp nc ln nht khi h thy tu, ma d d (tha thi) ca su nc, mh1 cao ca xe h thy, mh2 cao ca xe ra theo tu (bao gm c cao ca g k), mbo khong cch trc ca bnh xe cn bng xe h thy, ly bo = 0,8 ~ 1,2m.i dc ng trtr bn knh bnh xe cn bng ca xe h thy, m

H = T + a + h1Trong cng thc:H su nc u cui mt ng trt, mh1 cao u pha sau gi nghing ca tu (bao gm cao ca g k), mT su ngp nc ln nht khi h thy tu, ma d d (tha thi) ca su nc, m

Nhng kch thc khc

Chnh lch cao gia ng ray cao v ng ray thp.hn = ib

Trong cng thc:hn chnh lch cao gia ng ray cao v ng ray thp.b khong cch gia hai im ta ca xe h thy, khong (1/3 ~ 1/2) chiu rng tu.i dc ng trt

Tnh ton b phn giao cho nhau ca ng trc s khng:

l2 = i

h'c)(h 1o + + d2; l1 = L - i

h'h 1o + d1

Trong cng thc: l2 di hnh chiu nm ngang ca b phn nh ra ca ng ray nghing, m.l1 di ca b phn nh ra ca ng ray nm ngang, mho cao nh nht ca xe ra tu, m.h1 cao u pha trc ca gi tu nghing (bao gm cao ca gi k bng g), m.c khi gi tu nghing c ko n v tr cao nht, th d d khong cch gia y tu vi mt bn xe ra tu, ly c = 0,2m.i dc ca ng trtd2 di d d, m; ly d2 = 0,2 ~ 0,5mL1 chiu di gi tu nghing, md1 d d ca b phn nh ra nm ngang, m; ly d1 = 0,2 ~ 0,5m.(Khi chiu rng tu B > L1 nn xt n phn bng tu trnh chm vo b phn nh ra ca ng ray nm ngang.

35

36

3.11.4 Thit b h thy trt dc

I. Mng trt1. Hnh thc kt cu ca mng trt (xem bng 3.11.18)

Bng 3.11.18 Hnh thc kt cu ca mng trt

Chng loi mng trt

Hnh thc kt cu S c im

Mng trt bng g

Kt ni li vi nhau bng bulng ca mt lp hoc hai lp g vung.

u im:1. Trng lng tng i nh.2. C lc ni nht nh.Khuyt im:Lng hao ht ln, tui th s dng ngn

Mng trt hn hp gia thp v g

Ch th l kt cu thp tm hn li vi nhau, b phn tip xc vi ng trt m mt lp g tm, dng bulng bt cht g tm ln trn thp tm.Kt cu bng thp phi bo m kn nc.

u im:1. Lng tiu hao nh, tui th s dng lu hn trn 2 ln so vi mng trt bng g.2. Lc ni tng ng vi trng lng bn thn, khng tng thm trng lng h thy.Khuyt im:1. Trng lng tng i ln.2. Ch to tng i phin phc.

Ch thch: Kch thc, kt cu ca mng trt trong bng ch lm th d.

2. Quy cch mng trt (xem bng 3.11.19)

Bng 3.11.19 Quy cch mng trt

Chng loi mng trt

dy ca mng trt Chiu di mng trt, mmTu c nh Tu c va Tu c ln

Mng trt bng g

100 ~ 150 150 ~ 300 300 Thng dng 6000 ~ 8000Nhng ci khc 3000 ~ 4000

Mng trt hn hp gia thp v g

_ B phn lm bng thp > 100

B phn lm bng thp 150

3. Chiu di ph lt ca mng trt.Chiu di mng trt: lo = (0,8 ~ 0,9) Lpp l = (0,9 ~ 0,95) LoaTrong cng thc:lo chiu di tnh ton ca mng trt, ml chiu di ph lt thc t ca mng trt, mLpp tng chiu di ca tu, m

37

4. Khe h gia mng trt v ng trt. trnh trong qu trnh h thy mng trt v ng trt b kt cng, khi ph lt mng trt, gia mt cnh bn ca n vi cnh bn trong ca ng trt nn mt khe h 20 ~ 30mm, xem hnh 3.11.12.

hnh 3.11.12 Khe h gia mng trt v ng trt

II. Gi 1. Tc dng ca gi .Gi mi tu (cn gi gi trc) chu b phn mi tu, khi ui tu ni ln s l v tr chu lc ch yu. Gi mi tu phi tnh ton kim tra sc bn.Gi ui tu (cn gi gi pha sau) chu b phn ui tu, ng tng thm tnh n nh trong qu trnh h thy tu, khi tu bt u trt n chu mt lc xung kch nht nh. Gi ui tu ni chung khng cn tnh ton kim tra sc bn.

2. Tnh ton ph ti gi mi tu.Cn c ch yu thit k v thm nh sc bn ca gi mi tu l p lc ln nht ch gi mi tu khi ui tu ni ln, tr s ca n c th cn c vo cng thc kinh nghim v s liu thng k tu thc c c.Cng thc kinh nghim ca nc ta: R = (0,25 ~ 0,30)QCng thc kinh nghim ca nc ngoi:

Khi Q < 7000t R = 0,286QKhi Q 7000t R = 0,25Q + 250

Trong cng thc:R p lc ln nht ca gi mi tu, TQ trng lc h thy ca tu, t

3. Chiu di gi mi tuPhm vi chiu di gi mi tu, xem bng 3.11.20

Bng 3.11.20 Phm vi chiu di gi mi tu

Trng lng h thy tu, t

< 500 500 ~ 1000 1000 ~ 5000 > 5000

Chiu di gi mi tu, m

2,0 ~ 3,5 3,0 ~ 5,0 4,5 ~ 6,0 5,5 ~ 7,5

38

4. Hnh thc kt cu ca gi mi tu (xem bng 3.11.21)

Bng 3.11.21 Hnh thc kt cu ca gi mi tu

Loi hnh gi mi tu

Hnh thc kt cu

Nhng hp thnh ch yu c im Phm vi thch hp s dng

Gi kiu chng gi

1. Thanh chng bng g2. Gi nng3. Thanh thp hnh dng ni tip.4. Thanh m bng g5. Tm m v thanh nm bng g.

1. Kt cu n gin, nh nhng.2. Khi ui tu ni ln, tnh trng truyn i ca lc tng i km, thanh chng bng g th nht gn mi tu chu lc ln nht, i khi xy ra h hng.

Dng nhiu tu c nh, i vi tu c va c trng lng h thy thp, p lc gi mi tu tng i nh, cng c th xt n vic s dng.Hin nay dng tng i ph bin nh my ng tu c va v c nh.

Gi xoay kiu bn l

1. Gi xoay2. G chng 3. Gi nng4. Thanh thp hnh dng ni tip.5. Dm bng g6. Tm m v thanh nm bng g.

1. Kt cu tng i phc tp, t trng tng i ln, gi thnh tng i cao.2. Khi ui tu ni ln, gi s xoay quanh trc bn l, mt chu lc ca thanh chng s ng u, nhng bn l tp trung chu lc tng i ln, phi c sc bn y .3. Sau khi ch to xong c th cung cp cho nhiu loi tu s dng lu di.

Dng cho tu qun s c ln hoc tu trn vn tn. Khi ng mi hng lot tu ln, s dng lot gi ny cng kinh t.Hin nay tu ln s dng tng i nhiu.

39

Loi hnh gi mi tu

Hnh thc kt cu

Nhng hp thnh ch yu c im Phm vi thch hp s dng

Gi xoay hnh cung bng g

1. Mt xoay bn trn2. Mt xoay bn di3. G lt4. Mng trt5. Tm ( ; bracket; bracket place) v gi nng6. G m7. G chng8. Gi bng thp tm

1. Kt cu phc tp, vic ch to mt xoay yu cu tng i cao.2. Khi ui tu ni ln, xoay dc theo ton b mt hnh cung, mt chu lc ln v ng u, trnh c khuyt im ca gi kiu bn l.

Dng cho tu qun s c ln, tu dn dng rt t dng.

Gi n gin bng thp

1. Gi bng thp2. Tm nng3. m bng g4. Tm g5. Nm bng g6. Mng trt

1. Kt cu n gin, chiu cao tng i thp, cng vng tng i ln.2. Khi ui tu ni ln, p lc u pha trc ca gi rt ln, do nn xt vic tng bn cho bn trong thn tu, nu khng d dn n h hng.3. Sau khi ch to xong c th cung cp cho nhiu tu s dng.

Ni chung dng tu c va. Nhng nm gn y tu vn tn ng mi nc ta cng c s dng, nhng cn phi ch vic la chn v tr ca gi v vic gia cng bn trong thn tu.

Gi n gin bng thp c mang dm thp

1. Gi bng thp2. Thp rnh ni tip3. m bng g4. Dm ngang h thy5. Dm thp m g

1. Kt cu n gin, chiu cao rt thp, cng vng rt ln.2. Do b i tm nng bng thp trong loi gi trc m thay th n bng dm thp khi ui tu ni ln gi thnh ba im chu lc, ng thi im chu lc ch yu im gia dm thp do dm thp phi c bn y , bn trong thn tu phi xt n vic gia cng.3. Vic thi cng cng tin li hn so vi loi gi trc.

C th dng tu c ln c tuyn hnh b phn mi tu tng i y n. Trc mt nc ta (Trung Quc) dng cho vic h thy tu cp vn tn.

40

III. Dm ngang (cross beam) h thy1. Vt liu dm ngang h thyDm ngang h thy c hn ni li vi nhau t thp hp kim thp thng thng hoc thp cc-bon thp thng thng; dng thp hp kim thp thng thng l tt nht.2. Hnh thc kt cu v quy cch dm ngang dng h thy (xem bng 3.11.22)

Bng 3.11.22 Hnh thc kt cu v quy cch dm ngang h thy

Nng lc chu ti, T

Hnh thc kt cu v quy cch Vt liu

50 16Mn

50 16Mn

100 902

150 16Mn

150 902

200 16Mn

250 902

300 16Mn

350 902

600 904

Ch thch: Nng lc chu ti k trong bng c tnh theo ph ti tp trung, do nng lc chu ti thc t ln hn so vi bng k.41

IV. B kha trt ly c (trigger) h thy1. Hnh thc kt cu ca b kha trt (xem bng 3.11.23)

Bng 3.11.23 Hnh thc kt cu ca b kha trt

Loi hnh ca b kha trt

Hnh thc kt cu

Hp thnh ch yu

Nguyn l tc dng c im Phm vi thch hp s dng

Dng tay p vo b kha trt

Kiu trc tip chng (thanh chi)

1. ng trt2. Mng trt 3. Thanh kha trt (thanh chi (erect).4. Thanh chng5. G nm6. Tm chng ln

Thanh chi (erect) da vo thanh chng gi v tr nht nh, chi vo mng trt. Khi h thy p rt thanh chng, thanh chi rt xung, mng trt lp tc trt xung.

1. Kt cu n gin, lp rp tin li, s dng linh hot, c th lp bt k v tr no ca tu.2. Khi thao tc bn vch tu tri phi kh lm c ng b.3. Nng lc chu ti nh.

Dng ph bin tu nh, cng dng lm b kha trt ph tu ln.

Kiu chng gin tip

1. ng trt2. Mng trt3. Thanh kha trt4. Thanh chng5. Tm chng ln

(nh trn)

1. Kt cu n gin, thao tc khng thun tin nh kiu chng trc tip.2. Khi thao tc hai bn vch tu (shipboard) phi tri kh lm c ng b, i khi gy ra hin tng kt cng.3. Nng lc chu ti hi ln.

Dng tu nh, cng c th dng tu c va nhng dng khng rng ri.

B kha trt bng c gii

B kha trt ko dn bng dy cp

Kiu ba nng

1. ng trt2. Mng trt3. Thanh kha trt4. Ba nng (b cn bng).5. Thanh truyn 6. Dy cp thp

Thanh kha trt i chc vo trn mt mng trt. Khi h thy, dy cp thp ni ra, ba nng rt xung, thanh kha trt xoay ri khi mng trt, mng trt mt i s chng nn trt xung.

1. Kt cu lm bng thp, lp t mt v tr nht nh trn tu ng thi cn phi o mt h.2. Khi thao tc ng tc chnh xc, hai bn phi tri ging nhau.3. Ch c tay n cp hai tc dng, do lc ko ca ca dy cp thp tng i ln.4. Nng lc chu ti thng khng vt qu 490KN (50T), nu khng s rt nng n.

Dng tu c ln, c va, trc y dng tng i ph bin.

42

43

Loi hnh ca b kha trt

Hnh thc kt cu

Hp thnh ch yu Nguyn l tc dng

c im Phm vi thch hp s dng

B kha trt c gii

B kha trt ko dn bng dy cp

Kiu tay n

1. Tay n th nht (thanh kha trt).2. Tay n th hai3. Tay n th ba4. Tay n th t5. Dy cp thp bo him.6. Dy cp thp iu khin.7. Tm trt8. ng trt9. Tm mng trt.

Thanh kha trt t cng mng trt bn cnh ngoi ca ng trt. Khi h thy bung lng dy cp thp iu khin, tay n cc cp ln lt rt xung, mng trt mt i s chng gi nn trt xung.

1. Kt cu c hp thnh bi nhiu cp tay n (ngoi kiu bn cp tay n nh trong hnh, cn c kiu tay n hai cp, ba cp v nm cp) lc trt xung sau khi qua nhiu ln thu nh, lc ko ca cp thp rt nh.2. Kt cu nh gn, tc dng tin cy, thao tc linh hot, ng tc hai bn vch tri phi nht tr.3. Tay n cc cp u c th tho, do tin vic tho lp bo qun.4. mt nng lc chu ti ging nhau kch thc nh hn so vi cc b kha trt khc.5. Phi lp mt v tr nht nh trn tu v phi o h.6. Nng lc chu ti thng thng l 490 ~ 980KN (50 ~ 100T), kiu nm tay n cng c th t cao n 2940KN (300T).

Dng tu c ln, c va, c th thay th b kha trt kiu ba nng.Trong kiu tay n hai cp ch dng tu nh, an ton hn so vi kiu chng trc tip.

B kha trt thy lc

1. Thanh kha trt2. Thanh truyn3. Thanh pt-tng4. Bm thy lc5. Mng trt6. ng trt7. Tm trt

Thanh kha trt chi hm vo mng trt bn cnh ngoi ca ng trt (here, runway, slip, slipdock, slipway). Khi h thy, iu khin bm thy lc, lm quay thanh kha trt ri khi mng trt, lm cho mng trt mt i s chng nn b tut xung.

1. Kt cu tng i phc tp, nng n, lp t phin phc, duy tu bo dng yu cu cao.2. Trn tu v tr c nh o h t su hn so vi b ko kha trt.3. Tc dng tin cy, ng thi c nng lc vt ti nht nh.4. Nng lc chu ti ln, khi cn thit c th vt qu 980KN (100T).

Dng tu c ln, thch nghi sn xut hng lot hoc sn xut nh hnh.

44

2. Quy cch tham kho b kha trt kiu tay n (lever)Quy cch tham kho ca b kha trt kiu tay n, xem bng 3.11.24

Bng 3.11.24 Quy cch tham kho ca b kha trt kiu tay n (lever)

Kiu Nng lc ph ti (T)

Hnh phc tho

Kiu tay n bn cp

490 (50)

980 (100)

1470 (150)Kiu tay n nm cp 2940 (300)

Ch thch: B kha trt nng lc chu ti 490KN (50T,) c ch to t thp c im chy (breakdown point) khng thp hn 255N/mm2 (26kg/mm2). B kha trt 980KN (100T) nn chn dng loi thp hp kim thp c im chy khng thp hn 353N/mm2 (36kg/mm2) ch to.

3. Tnh ton ph ti b kha trtPh ti [load] ca b kha trt (tc nng lc chu ti) c tnh theo cng thc di y:

Po = nN)k(F

Trong cng thc:P ph ti ca mi mt ci b kha trt, Tk h s khng ng u, thng ly k = 1,6 ~ 2 - h s ma st tnh gia ng trt v mng trtn s lng ca b kha trt (l ch s lng ca cng mt loi b kha trt)F phn lc dc theo hng ng trt ca trng lng h thy tu, T

F = Q.sinQ trng lng h thy tu, tN p lc vung gc ca tu h thy i vi ng trt, T

N = Q.cos - gc nghing ca ng trt ()Khi on s b, c th ly theo cng thc kinh nghim, Po = 0,5Q

4. Tnh ton lc ko dn b kha trtKhi p dng b kha trt tay n nhiu cp, th lc chu u cui cp mt, gi l lc ko dn. Ly b kha trt kiu tay n bn cp lm th d, nh hnh 3.11.13, lc ko dn ca n l:

PM = P4 = 4

343

llxP

Trong cng thc:

45

P3 = 3

232

llP

P2 = 2

121

llP

P1 = 1

12o

llP

hnh 3.11.13 Hnh tnh ton lc ko dn ca b kha trtTrong cng thc:PM lc ko dn ca b kha trtP1, P2, P3, P4 lc tc dng sinh ra cc cp.Po ph ti ca b kha trtl1, lo1, l34, l4 cnh tay n ca lc (arm of force)

5. V tr lp t b kha trtV tr lp t b kha trt ni chung c th ly ch cch u mi tu 2/5 chiu di tu. Cn c vo ln nh ca tu, cng c th ly: i vi tu nh, nm 3 ~ 5 khong cch xng sn pha trc im gia thn tu; i vi tu c ln, c va th nm 6 ~ 8 khong cch xng sn tu pha trc im gia thn tu.Khi lp t hai b kha trt tu, th b kha trt ph tr (thng l kiu g p bng tay) nn lp pha sau im gia thn tu (midship).

V. Thit b hm (phanh) (arrester) trnh cho tu sau khi h thy xong do tip tc trt v tng vo b i din, c th p dng gii php hm nht nh. V th m thit lp mt thit b chuyn dng gi l thit b hm (phanh). Thit b hm thng dng xem bng 3.11.25.

Bng 3.11.25 Thit b hm thng dng

Chng loi thit b

Phng php lp t v nguyn l tc dng

Phng php tnh ton u khuyt im v tnh thch hp s dng

Hm bng tm cn (scute)

Tm hm lp sau li hoc hai bn cnh ui tu, sau khi n i vo trong nc khi vn ng trong nc to ra sc cn m gy nn tc dng hm.

Sc cn nc:R = V2F (N)Trong cng thc:V tc h thy ca tu, m/s.F din tch ca tm chn (scute) ngp vo trong nc, m2. - h s, N.s2/m4ly = 550 ~ 637

u im: Lp t gin tin.Khuyt im:1. Tc dng hm phi sau khi vo nc ri mi c th sinh ra.2. Tnh ton lc hm tng i kh khn.3. Tho tm che chn (saite) phi vo . Cch i ln ny dng nhiu tu nh c dc ng trt tng.

46

Hm bng dy buc

Dng dy ch (c th dng xch neo, dy thng hoc dy cp thp), mt u c nh trn b, cch b tr nh trong hnh.Trong hnh: 1. Dy buc2. Dy buc chnh3. Cc bng g4. Neo c nh5. Dy nm mt tKhi tu trt xung, do dy buc b ko t s thu ht ng nng trt nn t c mc ch hm li.

Khi dy tri b ko t, nng lng ng bin thu ht c xc nh bng th nghim vt liu. (nng lng ng bin strain energy)

u im: Khng lu sau tu bt u trt, th c th to ra tc dng hm.Khuyt im: Lp t phc tp.Phng php ny trc y thng dng cho tu ln, hin nay t dng.

Hm bng ph ti cn

Dng khi st ph thi hoc xch neo t trn mt t hai bn tu h thy, ni vi thn tu bng phng php ni tip (a trong hnh) hoc bng phng php song song (b trong hnh), khi tu h thy nh vo sc cn ko r ph ti cn to ra tc dng hm.

HNH

Lc cn ma st ca ph ti cn:Rf = 9,8 x f.W (N)Trong cng thc:f h s ma st, ly 0,45 ~ 0,65.W tng trng lng ca ph ti cn, kg.

u im: 1. Khng lu sau khi tu bt u trt th c th to ra tc dng hm.2. Lp t tin li hn so vi kiu dy buc.Khuyt im:Lm h hng mt t k gn tu. Cch ny dng tu c va v c ln.

Hm bng neo

Khi h thy, t trn tu qung neo xung, hoc trc c nh neo di nc.

Lc cn ca neo:

R = 9,8 2g.g

V(Vp 2o2

1o ;

(KN)Trong cng thc:Po tng trng lng h thy, t. S khong cch di chuyn ca neo, m.V1, Vo tc ban u v tc cui cng ca tu trong qu trnh hm bng neo, m/s.g trng lng gia tc, m/s.

u im: Lp t tin liKhuyt im:Khi h thy th neo phi c kinh nghim, ni chung kh nm bt thi c.Phng php ny dng nhiu tu c va, c nh; nhng nm gn y cng c dng tu vn tn.

3.11.5 Thit b h thy bng vin bi ln

I. S hp thnh thit b h thy bng vin bi ln1. S hp thnh thit b h thy bng vin bi ln (xem hnh 3.11.14)

47

hnh 3.11.14 S hp thnh thit b h thy bng vin bi ln

1. Vin bi 2. Dng c gi khong cch 3. Tm dn hng 4. Mng trt 5. ng trt 6. Bnh xe 7. Thanh ray

2. Vin bi lna. Vt liu vin bi ln: Thp cht lng tt, cc-bon cao hoc thp bi crm cao.b. ng knh vin bi ln: 85 ~ 100mm, ng knh 90mm c dng rng ri nht.c. Ph ti s dng ca vin bi.

Pb ph ti s dng ca vin bid ng knh vin bi, mm

i vi vin bi thp c ng knh l 90mm, ph ti s dng bnh thng ca n l 39KN/vin, (4T/vin); qua th nghim c th chu ng ph ti tc thi khi ui tu ni ln l 147KN/vin (15T/vin).d. H s ma st ca vin bi ln: H s ma st tng cng ca thit b h thy vo khong 0,02 ~ 0,025, khi tnh ton ly 0,025.e. Yu cu cht lng i vi vin bi ln.- B mt nhn bng, khng c vng lm v khe nt.- Sai s cho php khi ch to: ng knh 0,2mm, mt vin bi - 0,1mm.- su cc b v tng n mn do st g khng c vt qu 1,5mm.

3. Tm dn hnga. Vt liu tm dn hng: Thp tm thng.b. Ph ti s dng ca tm dn hng:

Pm = 4,9 t (N), hoc Pm = 0,5 t (Kgf)Trong cng thc: Pm ph ti s dng bnh qun ca tm dn hng.t chiu dy ca tm thp, mm. - h s, quyt nh bi vt liu ca nn mng (ng trt) pha di tm dn hng. G tng cht lng cao ly = 18, g cng ly = 22, b tng ly = 25.c. Chiu dy ca tm dn hng: Chiu dy ca tm dn hng c tnh theo cng thc di y:

t = 0,32 Pb (khi n v ca Pb l N)

hoc t = Pb (khi n v ca Pb l Kgf)

Trong cng thc:t chiu dy ca tm dn hng, mmPb ph ti s dng ca vin bi ln - h s; xem cng thc trn dy ca tm dn hng ph thng thng ly 18mm (h s an ton khong 2), dy tm dn hng khu vc ui tu ni thng ly 25 ~ 30mm (h s an ton khong 1,5).

4. Thanh raya. Vt liu ca thanh ray: Thp thng.b. Kch thc v hnh dng tit din ca thanh ray, nh hnh 3.11.15. Trong (a) l thp trn, (b) l thp hnh.

48

hnh 3.11.15 Kch thc v hnh dng tit din thanh rayhnh 3.11.16 Hnh dng dng c gi khong cch

5. Dng c gi khong ccha. Hnh dng ca dng c gi khong cch, nh hnh 3.11.16.b. Kch thc ca dng c gi khong cch.Kch thc ca dng c gi khong cch phi cn c vo chiu rng ca ng trt xc nh, ng thi cn phi xt n c th dng sc ngi di chuyn (2 ngi khing ln di chuyn). Kch thc thng dng ca n c khong trn di 1000 x 650 ~ 750mm.c. S l ca dng c gi khong cch.Dng c gi khong cch kiu ph thng c thit lp vng ph ti bnh thng, mi mt mt vung nn c 12 ~ 14 l lm (tc phi c 12 ~ 14 vin bi i qua).Dng c gi khong cch kiu chuyn dng thit k vng ui tu ni, mi mt vung nn c 21 ~ 26 l lm (tc phi c 21 ~ 26 vin bi i qua).d. Vt liu ca dng c gi khong cch: Thp thng.

II. Phi hp b tr gia vin bi v dng c gi khong cch1. S phi hp b tr gia vin bi v dng c gi khong cch.Mt ca vin bi v loi hnh ca dng c gi khong cch phi da vo s khc nhau ca vng ng trt m b tr tnh trng chia vng ca n. Xem hnh 3.11.17.

hnh 3.11.17 Hnh chia vng ng trt vin bilf - chiu di mi tu th ra khi mng trt.la chiu di ui tu th ra khi mng trt. - chiu di mng trt.

49

l chiu di ng trt.(l - ) chiu di b phn l ra.Yu cu phi hp b tr gia vin bi v dng c gi khong cch, xem bng 3.11.26.

Bng 3.11.26 Yu cu ca vic phi hp b tr gia vin bi v dng c gi khong cch

K hiu phn on

ng trt

Chiu di phn on ng

trt

c trng ph ti ng trt

Yu cu trang b vin bi

Yu cu s sp t ca dng c gi khong cch

a le/2 Trong phm vi lf u trc ca ng trt, xt n vic tng thm trng lng trong on lf

Ly ph ti ca mi vin bi 19,6 ~ 39,2KN (2 ~ 4T)

Loi ph thng

b (ls - le)/2 hoc (l - le)/3

Vng ui tu ni chu ng p lc ln nht gi pha trc.

Ly ph ti ca mi vin bi 98 ~ 147KN (10 ~ 15T)

Loi chuyn dng, c xt n kt ni c bit

c - (a + b) Trong phm vi la u sau mng trt, xt n s tng thm trng lng trong on la

Ph ti ca mi vin bi ly 19,6 ~ 39,2KN (2 ~ 4T)

Loi ph thng

d (l - )/2 Ph ti ca mi vin bi ly 39,2KN (2 ~ 4T)

Loi ph thng, xt n s ni tip c bit.

e le/2 - f Vng khng n nh ca ph ti

Thch hp vi ch trng lp ca C khi tng thm s lng ca vin bi.

f d Ch thch: Trong cng thc; le hnh trnh trt ca ui ni, ls - hnh trnh trt ni ln ton b.

2. S phi hp b tr gia thanh ray v tm dn hng.a. Yu cu lp t ca tm dn hng. bo m vic trt c thun li, th yu cu lp t ch ni tip gia tm dn hng vi ng trt hoc ch ni tip vi mng trt, nn theo quy nh nh trong hnh 3.11.18 v hnh 3.11.19.

50

hnh 3.11.18Yu cu lp t ch ni tip gia tm dn hng v ng trt

hnh 3.11.19Yu cu lp t ch ni tip gia tm dn hng vi mng trt

b. Yu cu lp t ca thanh ray.Yu cu lp t ch ni tip gia thanh ray vi ng trt hoc vi ch ni tip vi mng trt, nn theo quy nh hnh 3.11.20 v hnh 3.11.21.

hnh 3.11.20 Yu cu lp t ch ni tip gia thanh ray vi ng trt (hnh mt phng)

hnh 3.11.21Yu cu lp t ch ni tip gia thanh ray vi mng trt (hnh mt phng)

c. S sp t ca thanh ray.S sp t ca thanh ray phi theo mi dy dng c gi khong cch. Phng php b tr sp t ca n c hai loi, xem hnh 3.11.22; trong hnh (b) tng thm hai thanh ray B2, B3, so snh vi (a) c th lm cho dng c gi khong cch khng chu nh hng lc hng cnh ca vin bi, s dng cng c an ton.

hnh 3.11.22Phng thc b tr sp xp thanh ray

1. Mng trt 2. ng trt 3. Dng c gi khong cch 4. Thanh ray

51

Tng s ca cc thanh ray c xc nh theo s dy ca dng c gi khong cch c b tr sp xp theo chiu rng ca ng trt.

3.11.6 M bi trn ng trt1. Yu cu k thut ca m bi trn ng trt.- C y sc bn chu nn. Sc bn p lc tnh tnh ton vi mi iu kin kh hu ca m bi trn phi t c 196 ~ 245kN/m2 (20 ~ 25T/m2),nh nht khng c thp hn 147kN/m2 (15T/m2), bo m di tc dng ca trng lng h thy ca tu khng b h hng hoc mt n nh.- C h s ma st tng i nh. H s ma st tnh cc loi tnh trng p lc no cng khng c ln qu 0,035 bo m tu trt xung c thun li, ng thi lm cho lp m bi trn pht huy tc dng bnh thng.- Gia lp m bi trn vi ng trt v mng trt c lc bm tt, sau khi ti bi xong khng xy ra khe nt v bc rt.- Khi nhit khng kh thay i c tnh nng n nh tnh tt. Khi nhit khng kh vt qu 300C, m bi trn khng mm i v chy ra; khi nhit khng kh thp hn -50C, m bi trn khng c kh nt.- Khi tip xc vi nc bin khng to ra phn ng ha hc.- Khi pha ch ,khng qu nhy cm vi tp cht.

2. H s ma st ca m bi trn.H s ma st ca m bi trn ph thuc nhiu yu t nh vt liu ng trt, nhn bng b mt ng trt, thnh phn m , nhit khng kh, nhit v t s p lc ca ng trt. c c h s ma st chnh xc phi thc hin th nghim, ri li thng qua thc tin h thy iu chnh thm. Nhng trong nhiu trng hp thng thng,ta c th cn c vo nhng s liu kinh nghim ri tham chiu h s ma st thc t ca loi hnh tu tng ng hiu chnh . Hnh 3.11.23 l mt nhm ng cong kinh nghim ca h s ma st.

Hnh 3.11.23 ng cong kinh nghim h s ma st1. H s ma st ng cn c theo s liu ca Php 2. H s ma st tnh theo s liu ca Nga 3. H s ma st ng cn c theo s liu ca Nga 4. H s ma st ng cn c theo s liu ca Anh 5. S liu kinh nghim h s ma st tnh ca Trung Quc 6. S liu kinh nghim h s ma st ng ca Trung Quc

3. Pha ch m bi trn.

52

a. Cch pha ch m bi trn thng p dng nh bng 3.11.27

Bng 3.11.27 Cng thc pha ch m bi trn ng trt thng dng

Ma s dng

T s phn trm trng lng pha ch v thnh phn m bi trn, %

Nng lc chu nn kN/m2 (T/m2)

Cng ngh ti bi pht Ghi ch

Lp chu nn Lp bi trnMa h

Paraphin 65% (im nng chy 600CX phng calcium stearate 35%

M bi trn gc canxi s 3 (m mu vng) mt trn ti thm mt lp du nht.

510 (52) ti nhit 500C

Sau khi pha trn theo t l, t nng cho chy ra, khuy u, nu tip nhit 140 ~ 1600C khong 20 pht.Nhit ti pht m bi trn:- Lp th nht: 1200C- Lp th hai: 1250C- Lp th ba: 1300CChnh lch nhit ti pht tng lp khng c ln qu 50C

X phng calcium stearate c pha ch ring theo phng php xem ch thch (2)Do kh tm ngun nguyn liu lm x phng calcium stearate , cng ngh pha luyn phc tp nn bnh thng c th thay bng sp than nu.

Ma ng

Paraphin 70% (im nng chy 580C) Stearic axit 30%

M bi trn gc canxi s 3, mt trn ti thm mt lp du nht.

Ch thch: 1) Bng trn l phng php pha ch in hnh c th tham kho khi chn m bi trn ng trt. Khi pha ch c th c th cn c vo c im ca tu, cng ngh h thy, iu kin kh hu iu chnh thch ng. 2) Pha ch x phng calcium stearate nh sau:- T l theo trng lng: axit stearic 100, vi sng(oxyt canxi) 6,1, nc 82.- Phng php gia cng: t nng axit stearic nng chy n khong 800C. Ly sa vi( vi sng (oxyt canxi) 6,1, nc 83) pha sn trc , va khuy trn, va t t rt vo, sau khi rt xong, nhit khong 1000C khuy trn khong 2 ~ 3 gi, i thnh phn nc bc hi; x phng canxi nng chy, khuy trn thm 20 pht na, ly ra dng mt t th , nu sau khi ngui, n cng li, khng dnh tay th vic x phng ha hon thnh, ly ra ngui , l x phng calcium stearate. Nhit nng chy l 980C.3) Pha ch nht bi trn gc nha thng:Nha thng cp c bit: 30Dibutyl phthalate: 5,7Dung dch nc caustic potash: 11,1(Nng caustic potash: nc = 3:7, nc ngt tinh khit:: 55- Phng php gia cng: nha thng vo nc, t nng cho n khi nng chy hon ton. Ngng t nng, va khuy trn va dung dch caustic potash vo, sau tip tc t nng nu si 1 ~ 2 pht. Ngng t nng, va khuy trn va dibutyl phthalate vo, sau tip tc t nng, nu si 1 ~ 2 pht. Khuy trn cho ngui l c.

53

4. Tnh nng ca cc loi thnh phn hp thnh m bi trn.a. Paraphin- Ch tiu k thut [theo tiu chun Trung Quc GB254-77, GB1202-77] ca paraphin cng nghip nh bng 3.11.28.

Bng 3.11.28 Ch tiu k thut ca paraphin cng nghip

Cc hng mcCh tiu k thut

Paraphin trng Paraphin vngs50

s52

s54

s 56

s 58

s 60

s 62

s 52

s 54

s 56

s 58

im nng chy, 0C

Khng thp hn

50 52 54 56 58 60 62 52 54 56 58

Thp hn 52 54 56 58 60 62 54 56 58

Lng cha du, % khng ln hn.

2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 1,0 2,0 1,8 1,6 1,4

mu (chroma), s hiu khng ln hn.

4 4 4 4 4 4 4 8 8 8 8

Tnh n nh nh sng, s hiu khng ln hn.

6 6 6 6 6 6 6

Mi v khng

khng khng khng

khng

khng khng khng

khng

khng

khng

Tp cht c hc v thnh phn nc

khng

khng khng khng

khng

khng khng khng

khng

khng

khng

- Ch tiu k thut [GB446-77] ca paraphin c im nng chy cru (tnh bch lp), xem bng 3.11.29.

Bng 3.11.29 Ch tiu k thut ca paraphin c im nng chy cao (tnh bch lp)

Cc hng mcCh tiu k thut

s52

s 54

s 56

s 58

s 60

s 62

s 66

s 70

im nng chy, 0C

Khng thp hn 52 54 56 58 60 62 66 70Thp hn 54 56 58 60 62 64 70 -

Lng cha du, %, khng ln hn.

0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5

mu, s hiu ,khng ln hn.

1 1 1 1 1 1 1 1

Tnh n nh nh sng, s hiu, khng ln hn.

4 4 4 4 5 5 5 5

V thi khng khng khng khng khng khng khng khngTp cht c hc v thnh phn nc.

khng khng khng khng khng khng khng khng

Tnh cht chy tan trong axit hoc kim.

khng khng khng khng khng khng khng khng

- Ch tiu k thut [theo SYB1606-52S] ca paraphin mm, xem bng 3.11.30

54

Bng 3.11.30 Ch tiu k thut ca paraphin mm

Cc hng mc Ch tiu k thuts 25 s 35 s 45

Hnh dng bn ngoi khng m hn

Mu vng nht Mu vng nht Mu vng nht

im nng chy, 0C khng thp hn

25 35 45

im chp chy (flash point h), 0C khng thp hn

120 140 150

Thnh phn nc, % khng ln hn

0,5 0,5 0,5

Tp cht c hc C vt C vt C vt

b. Stearic axitCh tiu k thut [theo GB523-66] ca stearic axit, xem bng 3.11.31

Bng 3.11.31 Ch tiu k thut ca stearic axit

Cc hng mc Ch tiu k thutCp mt Cp hai Cp ba Cp bn

Mu sc v ng nh Trng trong Trng Mu hi vng n vng nht

Vng nht n mu

vngTr s lodin, khng ln hn 2 4 8 16Tr s x phng ha (tr s saponification)

206 ~ 211 205 ~ 220 200 ~ 220 190 ~ 220

Tr s axt (axit number) 205 ~ 210 203 ~ 218 198 ~ 218 188 ~ 218im ng c, 0C (freezing point) 54 ~ 570C 54 52 52Thnh phn nc, % khng ln hn

0,2 0,2 0,2 0,2

c. Nha thng Ch tiu k thut ca nha thng, xem bng 3.11.32

Bng 3.11.32 Ch tiu k thut ca nha thng

Cc hng mc Tr s axt Tr s x phng ha

Cht bo (lipid)

Nhit nng chy, 0C

T trng

Ch tiu k thut

140 ~ 185 145 ~ 195 5 ~ 35 90 ~ 100 khi 800C mm

1,07 ~ 1,09

d. M bCh tiu k thut ca m b, xem bng 3.11.33

55

Bng 3.11.33 Ch tiu k thut ca m b

Cc hng mc Tr s axt Tr s x phng ha

Nhit ng c, 0C

Nhit nng chy, 0C

T trng

Ch tiu k thut

1 ~ 50 192 ~ 200 42 ~ 46 40 ~ 50 0,937 ~ 0, 953

e. M bi trnTnh nng k thut [GB491-65] ca m bi trn gc canxi (m mu vng)- Cc thnh phn hp thnh, xem bng 3.11.34

Bng 3.11.34 Thnh phn ca m bi trn canxi

Thnh phn nguyn liu T s phn trm trng lng hp thnh, %ZG-1 ZG-2 ZG-3 ZG-4 ZG-5

X phng canxi du ng thc vt

9 ~ 14 12 ~ 17 14 ~ 20 17 ~ 24 19 ~ 26

Du khong sn 91 ~ 86 88 ~ 83 86 ~ 80 83 ~ 76 81 ~ 74

- Ch tiu k thut, xem bng 3.11.35

Bng 3.11.35 Ch tiu k thut m bi trn gc canxi

Hng mc Ch tiu k thutZG-1 ZG-2 ZG-3 ZG-4 ZG-5

Hnh dng bn ngoiT mu vng nht n mu nu sm, trn tm thy tinh ri pht lp m bi trn dy 1,2mm, khi kim tra bng cch soi n, thnh mt dng kem ng u khng khuyt dng.

Nhit chy nh git, 0C khng thp hn

75 80 85 90 95

thm thu (penetration degree), (250C, 150g), 1/10mm

310 ~ 340 265 ~ 295 220 ~ 250 175 ~ 205 130 ~ 160

n mn (l thp, l ng thau, 1000C, 3h)

t yu cu t yu cu t yu cu t yu cu t yu cu

Kim t do (free alkali) (NaOH%) khng ln qu

0,2 0,2 0,2 0,2 0,2

Axt hu c t do (free organic axit)

Khng c Khng c Khng c Khng c Khng c

Tp cht hu c Khng c Khng c Khng c Khng c Khng cNhit s dng, 0C khng vt qu

55 55 60 60 65

- Ch tiu k thut [SYB1408-59] m bi trn gc nhm, xem bng 3.11.36

Bng 3.11.36 Ch tiu k thut m bi trn gc nhm

56

Hng mc Ch tiu k thut Hng mc Ch tiu k thutHnh dng nhn bn ngoi

Dng kem m trong sut, trn nhn c mu vng nht n nu sm

Tnh nng phng h t yu cu

Nhit chy nh git, 0C, khng thp hn

75 Thnh phn nc, % Khng c

thm thu, (250C, 150g), 1/10mm

230 ~ 280Tp cht c hc, % Khng cHm lng x phng %, khng thp hn 14

f. Du nht myCh tiu k thut [GB443-64] ca du nht, xem bng 3.11.37

Bng 3.11.37 Ch tiu k thut du nht my

Hng mc Ch tiu k thutHJ-10 HJ-20 HJ-30 HJ-40 HJ-50 HJ-70 HJ-90

nht ng, 500C, centistocke

7 ~ 13 17 ~ 23 27 ~ 33 37 ~ 43 47 ~ 53 67 ~ 73 87 ~ 93

Nhit ng c, 0C, khng cao qu

-15 -15 -15 -10 -10 0 0

Tnh c th tan trong axt hoc kim

Khng c

Khng c

Khng c

Khng c

Khng c

Khng c

Khng c

Tr s axt (mg KOH/g), khng ln hn

0,14 0,16 0,20 0,35 0,35 0,35 0,35

Tp cht c hc, % khng ln hn

0,005 0,005 0,007 0,007 0,007 0,007 0,007

Thnh phn nc Khng c

Khng c

Khng c

Khng c

Khng c

C vt C vt

im chp chy (flash point) ( h) khng thp hn

165 170 180 190 200 210 220

n mn (l thp, l ng thau, 1000C, 3h)

t yu cu

t yu cu

t yu cu

t yu cu

t yu cu

t yu cu

t yu cu

57

g. Phn tch tc dng cc thnh phn ca m bi trn (xem bng 3.11.38)

Bng 3.11.38 Phn tch tc dng thnh phn ca cc loi m bi trn

STT

Thnh phn m bi trn

Trng thi nhit thng

Tnh nng ch yuPhn tch tc dng nht

nhit thng

H s ma st

cng

dn Sc bn

1 Paraphin Th rn _ S gim nh khi nng chy ln cao, thng thng ln hn so vi stearic axit

Tng i thp

Paraphin c nng chy cao, khi nhit thp d b dn

Tng i cao

L thnh phn c bn ca lp chu nn v lp qu ca m bi trn. bn ca n c nng cao theo s tng ca nhit nng chy. Khi s dng c th cn c vo thi tit khc nhau chn dng paraphin c im nng chy khc nhau, thng thng nhit cng thp th paraphin c chn dng c im nng chy cng cng thp.Trong m bi trn, theo s tng ln ca t l paraphin th nng lc chu ti c xu th gim .

2 Stearic axit Th rn _ Tng i nh, s gim nh khi nng chy ln cao

Tng i thp

C tnh do dai tt

Tng i cao

L mt trong nhng thnh phn ch yu ca lp chu c nn v lp qu . Trong mt phm vi nht nh ,khi tng lng axit ny c th nng cao nng lc chu nn, ng thi ci thin tnh nng bi trn ca m. Vo ma ng cho thm mt lng thch ng stearic axit vo m bi trn, c th nng cao do, ngn nga nt n.

3 X phng calcium stearat

Th rn _ Tng i nh

Tng i cao

C do tt Rt cao Ly stearic lm thnh phn c bn pha ch, c th lm mt trong nhng thnh phn ch yu ca lp chu ng nn ca m bi trn, im nng chy rt cao, ng thi c nng lc chu nn rt cao, tnh do dai v tnh bi trn tt, l mt loi thnh phn m bi trn chu nhit cao v chu nn cao tng i l tng.

4 Nha thng Th rn _ Rt ln Tng i cao

nhit thp dn tng i ln

Cao hn so vi paraphin v stearic axit

L mt trong nhng thnh phn ch yu chu nn ca m bi trn, nha thng c tc dng dnh kt v ch yu l tng thm bm gia mng trt v mt ng trt, ng thi nng cao nng lc chu nn mc nht nh. Khi dng qu liu lng,b mt m bi trn s b dnh li lm cho tnh nng bi trn ca m b xu i. Vo ma ng khi lng cho vo qu nhiu, d lm cho m bi trn dn v nt n.

5 M b Th rn _ Tng i nh

Tng i thp

C tnh do tt

Tng i cao

Tc dng cng tng ng nh stearic axit, ng thi c lc bm tt, l mt trong nhng thnh phn ch yu ca lp chu nn v lp qu ca m bi trn.

6 M bi trn mu vng (m bi trn gc canxi, ng thi bao gm c m bi trn gc nhm)

Dng kem Tng i ln

Rt nh _ _ Cc nh L thnh phn c bn ca lp bi trn ca m. L kt hp tt c tnh nng bi trn tt vi lp chu nn (hoc lp qu ).M bi trn gc canxi c tnh chng nc tt, nhng trong nc bin c ha tan nht nh. M bi trn gc nhm th c tnh chng nc bin tt.

7 X phng kali (x phng nc)

Na th rn

Tng i nh

Rt nh _ C do dai nht nh

C bn nht nh

L thnh phn c bn ca lp bi trn ca m, tnh nng tng hp tng i tt hn so vi m mu vng, nhng tnh khng nc tng i km hn so vi m mu vng.

8 Nht my Th lng Rt nh Cc nh _ _ _ C tc dng bi trn cc tt, bi ln b mt m bi trn gim h s ma st khi khi ng, trong lp chu nn ca m bi trn, cho vo mt t lng nht my c th nng cao c tnh nng chng nt.

5. Xc nh dy bi pht m bi trn ng trt.a. Yu t nh hng ti dy m bi trn ng trt.- Ph ti ng trt: Ph ti ng trt cng ln th cng tng dy lp m bi trn.- Nhit : dy ti pht vo ma h phi hi ln hn so vi vo ma ng.

58

- Cht lng m bi trn: M bi trn c nng lc chu nn cao, cht lng tt, khi ti pht c lc bm mnh th dy ca n c th gim nh mt cch thch ng.- Lng mn hng: ng trt cng di, hnh trnh trt (tc chiu di ma st) cng ln th lng mn hng ca m bi trn cng ln, dy ca n nn tng ln tng ng.- Cht bi trn: Tnh nng cht bi trn tt, c th gim bt s mn hng ca m bi trn, dy ca n cng c th gim thch ng.- bng phng trn tru ca b mt ti pht m bi trn: B mt m bi trn cng nhn bng, lng mn hng cng nh, dy ca n cng c th gim mt cch thch ng.

b. Xc nh dy ti pht nh nht ca lp m bi trn. dy nh nht ca lp chu nn (bao gm c lp qu ) c th tham kho hnh 3.11.24 la chn. Khi trng lng h thy tng i ln th chn s liu ny v tng thm 1 ~ 2mm. dy ca lp bi trn v nguyn tc l c th ph ng u lp chu nn (hoc lp qu ).

Hnh 3.11.24 ng cong dy nh nht ca m bi trn

3.11.7 Tnh ton h thy trt theo hng dc1. Phn tch giai on h thy trt theo hng dc.Cn c vo c im tu trt h thy, thng thng c th chia qu trnh h thy ra bn giai on nh trong bng 3.11.39.

59

Bng 3.11.39 Phn tch giai on h thy trt theo hng dc

Giai on

h thy

Phm vi chuyn ng

ca tu

c trng vn ng

Hnh biu th Trng thi lc hc ngha ca k hiu

Giai on th nht

T bt u trt n khi thn tu tip xc mt nc

Hng chuyn ng ca tu song song vi ng trt, trt vi gia tc u.

1. Lc trt xungF = PC sin - PC cos PC ( - )PC = P + p2. iu kin tu bt u trt xung: tg > o

F lc trt xung, TPC tng trng lng h thy, TP trng lng h thy ca tu, Tp trng lng ca cc thit b h thy, T - h s ma st ng - gc nghing ca ng trt.o h s ma st tnh.

Giai on th hai

T thn tu tip xc mt nc n trc khi ui tu ni ln

Hng chuyn ng ca thn tu song song vi ng trt nhng tc trt gim dn.

1. Lc trt xung.F = Psin - Pcos - RTrong P = PC - R = 1/1000 (6,5A + 60A) v22. Momen i vi u trc ca gi mi:Momen ca lc ni: M = (L2 x1)Momen trng lc : MP = PC . L23. Momen i vi u cui ca ng trt:Momen lc ni: M = (a x1)Trong a = S (L1 + ),

S = L1 + tgh

Momen trng lc: MP = PC.a4. iu kin tu bt u ni ln (ui ni): M = MP5. iu kin ngn nga xy ra ui cong (lt nga): M > MP

R lc cn ca nc khi trt, TA din tch mt ct ngang ln nht b phn i vo trong nc ca thn tu, m2.A din tch mt ct ngang ln nht b phn i vo trong nc ca gi h thy, m2.v tc trt, m/s lc ni b phn i vo nc ca thn tu, T.M , M mmen lc ni, T.mMP, MP mmen trng lc, T.mL2 khong cch t trng tm ca trng lng h thy n u pha trc ca gi , m.x1 khong cch t ng tc dng ca lc ni n trng tm ca trng lng h thy, m (khi tu ni pha trc trng tm th c tr s dng, ngc li l tr s m).a khong cch t u cui ng trt n trng tm trng lng h thy, m.L1 khong cch t trng tm trng lng h thy n u sau ca gi ui tu. - chiu di b phn di nc ca ng trt.S hnh trnh trt tnh t on cui ca giai on th nht.h khong cch t ng nc ch mt ct ngang trng tm ca trng lng h thy n cnh y ca tm trt, m; (khi v tr ca mt ct ngang trng tm cha trt vo trong nc, th ly tr s m).

Giai on th ba

T lc ui tu ni ln n lc thn tu ton b ni ln.

Tu ly gi mi lm im ta chuyn ng ln pha trn, ng thi trt trn ng trt.

1. Tnh trng chu lc ging vi giai on th hai.2. Trong ton b giai on, iu kin ca lc ph hp: M = MP3. Ngn nga xy ra iu kin mi tu b rt: H > Tf + h

H su nc y sng ti u cui ng trt, m.Tf mc nc mi tu sau khi tu h thy, m.H su nc u cui ng trt cch

60

4. Sau khi xy ra mi tu b rt, iu kin ngn nga va chm vo y sng:

H 2T1 - H

mt nc, m.h cao ca y tu cch mt ng trt ch gi mi tu, m.

Giai on th t

T khi thn tu ton b ni ln n khi s chuyn ng ca tu hon ton chm dt.

Do qun tnh tu tri v pha trc, ng thi c kh nng lc dc, chuyn ng ln cao h xung.

1. iu kin tu ni ln hon ton: PC = 2. Giai on ny nn tnh ton tnh n nh xem c y khng.3. Giai on ny nn tnh nghim xem hnh trnh xng ti theo qun tnh, phng tng vo b i din. Cn c kinh nghim hnh trnh xng ti theo qun tnh ca s trt ca tu c khong 2 ~ 3 ln chiu di ca tu.

61

2. Tnh ton h thy theo hng dc.a. Ni dung tnh ton.i vi vic h thy trt theo hng dc, trong tnh trng thng thng ch lm php tnh tnh lc hc m khng lm tnh ton ng lc hc.Ni dung tnh lc hc ch yu tnh ton h thy bao gm:- Trng lng h thy tu PC (hng s).- Lc ni ca tu cc hnh trnh trt khc nhau.- Mmen MP ca trng lng h thy i vi u trc ca gi mi tu (hng s).- Mmen M ca lc ni i vi u trc gi mi tu.- Mmen MP ca trng lng h thy i vi u cui ca ng trt.- Mmen M ca lc ni i vi u cui ca ng trt.Mc ch ca tnh ton h thy l tm cc tr s k trn, ng thi ly kt qu v thnh mt ng cong h thy.

b. Phng php v cc bc tnh ton.Bc th nht: Lit k ra cc s liu nguyn thy cn thit tnh ton bao gm:- Cc kch thc ch yu ca tu:Tng chiu di, mChiu di ng nc khi ti y, mChiu di gia hai ng vung gc mChiu rng tu, mChiu cao mn, mMn nc, m- V tr ca trng lng h thy v trng tm:Trng lng h thy PC (bao gm c trng lng ca thit b h thy), tV tr trng tm theo hng dc, xg (tnh t sn gia tu).Khong cch t trng tm n u sau gi ui tu L1, m.Khong cch t trng tm n u trc gi mi tu L2, m.Mmen MP ca trng lng h thy i vi u trc ca gi mi tu, T.m- Mc thy triu La chn theo lch h thy.- dc ca ng trt v sng chnh. dc ca ng trt dc ca sng chnh ca tuChiu di b phn di nc ca ng trt, , m su nc y sng ca u cui ng trt H, m su cch mt nc ca u cui mt ng trt H, mHnh trnh trt khi tu bt u i vo nc S, m cao ca mt y mng trt cch ng nc ti ch mt ct ngang trng tm khi tu bt u i vo trong nc h, m (ly tr s m). Bc th hai: Chia tch ra hnh trnh trt xung (gi tt l hnh trnh trt) S, ng thi cn c vo hnh trnh trt tm mn nc mi tu Tf v mn nc ui tu Ta ti v tr . tin vic tnh ton, thng thng ly giao im gia ng c bn ca y tu vi mt nc lm im s khng ca hnh trnh trt (tc l bt u tnh t cui giai on th nht ca vic h thy), khong cch gia cc hnh trnh trt l 2 ~ 3 ln khong cch sn l thuyt ca tu.

62

Bc th ba: Tnh ton lc ni v v tr tm ni cc hnh trnh trt. Phng php tnh ton c th tin hnh theo bng 3.11.40.

Bng 3.11.40 Bng tnh lc ni v v tr tm ni ca cc hnh trnh trt

Hnh trnh trt S = m Mn nc mi Tf = mMn nc ui Ta= m

S sn l thuyt(tnh t gia tu )

Din tch mt ct ngang(II) (III) (I) x (IV)B phn mi B phn ui

I II III IV V01

m-1m

0 o 1 - 1

m-1 - m-1 m - m

0 1 - 1

(m-1) ( m-1 - m-1)

m( m - m)

1

m-1 m

1

m-1 m

Cng 1 2S hiu chnh

21 ( m + m) 2

1 m ( m + m)

Cng sau khi hiu chnh

1 2

Cng thc tnh ton Th tch chim nc: V =

'

12mL , (m3)

Lc ni: = . , (T)

V tr tm ni: xc = mL

2 '1

'2

, (m)

Mmen th tch chim nc: M = mL

2 ( mL

2 2 xg 1), (m3.m)

Trong cng thc:L chiu di ng nc ca tu, m t trng ca nc, t/m3, nc ngt ly 1t/m3, nc bin ly 1,025t/m3

Bc th t: Tnh ton mmen lc ni v mmen trng lc, phng php tnh ton nh bng 3.11.41.

Bng 3.11.41 Bng tnh mmen lc ni v mmen trng lc

Cc hng mc n v K hiu

Cng thc tnh ton Kt qu tnh ton

Hnh trnh trt m I S S1, S2 SmTh tch x nc m3 II VMmen th tch x nc m3.m III MKhong cch t ng tc dng lc ni n trng tm h thy

m IV x1 = (III)/(II)

63

Lc ni T V = Cnh tay n t ng tc dng ca lc ni n u trc gi mi tu.

m VI L2 x1

Mmen ca lc ni i vi u trc gi mi tu.

T.m VII M = (V) x (VI)

Cnh tay n t ng tc dng ca lc ni n u cui ng trt.

m VIII S (L1 + + x1)

Mmen ca lc ni i vi u cui ng trt.

T.m IX M = (V) x (VIII)

Khong cch t u cui ng trt n trng tm h thy.

m X a = S (L1 + )

Mmen ca trng lng h thu i vi u cui ng trt.

T.m XI Mp= a xPc

Bc th nm: Tnh lc ni ca cc hnh trnh trt tng ng v xin cn bng.Khi tnh ton ,ta gi nh dc ca hnh trnh trt v sng chnh , trc ht theo bng 3.11.40 tnh ra lc ni trng thi , sau tin hnh tnh ton cn bng theo bng 3.11.42.

Bng 3.11.42 Bng tnh lc ni v nghing cn bng ca cc hnh trnh trt sau khi ui tu ni

Hnh trnh trt gi nh

dc sng chnh gi

nh

x1 = M L2 - S M = (I) x (III)

I II III IVS1 1/100

2/1003/1004/100

... 1/1002/1003/1004/100

Sn 1/1002/1003/1004/100

Bc th su: V ng cong h thy,ng ny c hnh dng nh hnh 3.11.25.

64

Hnh 3.11.25 ng cong h thy

Bc th by: Phn on iu kin an ton h thy tu.

Bc th tm: Tnh ton lc nn gi mi tu.- T ng cong h thy ,ta tm c ti trng tp trung ca gi mi tu khi ui tu ni l NS.

- Tnh ra p lc trn n v din tch ca gi mi tu: PS = bS

S

llN

Trong cng thc:PS p lc trn n v din tch ca gi mi tu.NS p lc gi mi tu, TlS chiu di gi mi tu, mbS chiu rng mng trt

Bc th chn: Tnh ton chiu cao n nh ban u:ho = Zm Zg

Trong cng thc:ho chiu cao n nh ban u, mZm cao ng c bn ti trng tm tu, mZg cao ng c bn ti tm n nh ngang ca tu h thy,m

3.11.8 Chun b cng ngh v trnh t thao tc h thy trt theo hng dcI. iu kin cn h thy tu1. Cc mi hn ca cc tm v bao thn tu pha di hm tu v boong tu c kim nghim theo quy nh v t yu cu, b phn khng t yu cu c loi b v sau khi kim tra li, t yu cu.2. Cc ph kin ca phn thn tu di nc u lp t xong, cht lng ph hp yu cu.3. C cng trnh thn tu pha di vch hm v boong tu hon thnh, t yu cu kim tra kn.4. Cc kch thc ch yu o c xong, cc k hiu du mn nc gia tu,mi, ui tu c ng kim xc nhn.5. Cng trnh sn v ngoi ca thn tu (b phn di nc) xong, cht lng ph hp yu cu, lp sn cui cng hon ton kh.6. Cc s liu v h thy hon chnh.

II. Cng tc chun b cng ngh h thy trt theo hng dc1. Cn c vo trng lng h thy xc nh cao ca mc nc h thy v cc bin php tng ng.2. Cn c vo tnh ton h thy xc nh ngn nga mi tu b ri rt hoc ui tu b cong, xem c phi gia cng them hoc p dng nhng bin php khc.3. Cn c vo trng lng h thy v tnh ton h thy xc nh p lc ln nht b phn mi tu.4. Cn c vo kinh nghim h thy v trng thi k thut ca nh my xc nh p dng phng php cng ngh h thy no (p dng phng php thng thng hay loi b gi mi tu).

65

5. Cn c vo p lc ln nht ca b phn mi tu thit k kt cu gi mi tu hoc chn dng dm ngang h thy, khi p dng cng ngh khng c gi mi, th cn c vo y xc nh chiu di tip xc c hiu qu v v tr ca m mi tu.6. Xc nh dc ca ng trt (thng thng khi cn k xc nh).7. Cn c vo lc trt xung chn cc dng c kha trt.8. Cn c vo ma trong nm v trng lng h thy chn m bi trn ng trt, v quyt nh dy lp m.9. Xut pht t cc yu t an ton, n nh, ngn nga s bin dng ca thn tu v phng php tho mng trt sau khi h thy chn v b tr cc thit b h thy khc.10. V bn v b tr h thy.11. Nu ra bng k cc vt liu v trang b cn thit dng h thy.

III. Xc nh cc yu t ca cng ngh h thy khng c gi mi tu.1. Chiu di tip xc c hiu qu ca g m b phn mi tu.S xon cong n hi sinh ra khi ui tu ni ln lm cho mt chiu di nht nh ca thn tu b phn mi tu nm t ln trn g m ca mng trt, do khi ui tu ni ln p lc b phn mi tu sinh ra s phn b trong on chiu di ny. Chiu di ny gi l Chiu di tip xc c hiu qu, tr s ca n c phng tnh theo cng thc di y:

Le = k.LcTrong cng thc:Le chiu di tip xc c hiu quLc chiu di ca mng trtk h