28 05 2016

frettatiminn.is [email protected]@frettatiminn.is

25. tölublað7. árgangur

Laugardagur 28.05.2016

Ást í meinum 6

38

34

Þegar hin hollenska Mirjam Foekje van Twuijver hlaut sögulega langan fangelsisdóm fyrir að vera burðardýr, hvarflaði ekki að henni að ástin biði hennar á Kvíabryggju. Þau Tómas Ingi Þórarinsson, sem afplánar dóm fyrir fíkniefnabrot, eru ástfangin upp fyrir haus og vilja slá upp brúðkaupi í fangelsinu á Akureyri.

Ástfangin í fangelsi

Magnað fólk og ferðasögur

HERINN VAR LÍFLÍNA

HLÍN EINARS

Hvellur • Smiðjuveg 30, 200 Kópavogur • www.hvellur.com • s: 577 6400Opið virka daga 9:00 - 18:00 og 12:00 - 16:00 á laugardögum.

Murray sláttuvélar frá HvelliLoksins eru gæða sláttuvélarnar aftur fáanlegar á Íslandi, allar vélarnar eru framleiddarí Evrópu með nýjustu umhverfisvænum gæðamótorum frá Briggs og Stratton.

Varist eftilíkingar!!

Heimilisvélin. Verð kr. 69.739,-

Murray EQ400Briggs & Stratton 450E Series 125cc OHV bensínmótor.Sláttubreidd 46 cmAfturkast með 60 l poka og möguleika á “Mulching”6 hæðarstillingar, klippir 28 - 92 cm18 cm hjólTvær saþátta hæðarstillingar

Stóra heimilisvélin með drifi. Verð kr. 89.362,-

Murray EQ500X Ready StartBriggs & Stratton 575EX Series 140cc OHV bensínmótor.Sláttubreidd 46 cmSjálfkeyrandi drif 3.6 km/t.Afturkast með 60 l poka og “Mulching” (hökkun)6 hæðarstillingar, klippir 28 - 92 cm18 og 28 cm hjólEin saþátta hæðarstilling fyrir öll hjól.

Fyrir Atvinnumannin og Sveitarfélög. Verð kr. 125.771,-

Murray EQ700X Ready StartBriggs & Stratton 750EX Series 161cc DOV bensínmótor.Sláttubreidd 53 cmSjálfkeyrandi drif 3.6 km/t.Afturkast með 70 l poka og “Mulching” (hökkun)6 hæðarstillingar, klippir 28 - 92 cm20 og 28 cm hjólEin saþátta hæðarstilling fyrir öll hjól.

KINNALITUR VERÐUR AÐ VERA Í SNYRTITÖSKUNNI 6

LAUGARDAGUR 28.05.16

SÍÐASTA VÍGI HOMMA- FÓBÍUNNAR

Á FERÐ UM VESTURLAND

Myn

d | H

ari

STILLIR VÆNTINGUM Í HÓF VEGNA EM-MYNDAR

LAMBALUNDIR LÆKNISINS

AÐ FLJÓTA ER ÁVÍSUN Á RÓLEGRA LÍF

Sjálfsfróun gerir kynlífið betraIndíana Rós Ægisdóttir skrifar um kynlíf kvenna

Umgjörð forsetans frá 19. öldFálkaorða, danskt málverk, sligandi serimóníur og skraut

Stórstjarna blómatímans Jónas R. syngur bara það sem er gott, gaman og skemmtilegt

Lítil eyja, stórt klúðurRis og fall Nárú

Strákarnir eru fyrirViktoría og Hildur segjast vera bestar á hjólabretti

26 22 18

12

Verður nám bara fyrir börn ríkra?Lánasjóðurinn sker niður framfærslu

2 | FRÉTTATÍMINN | Helgin 28. maí – 29. maí 2016

GrillbúðinSmiðjuvegi 2, Kópavogi - (við hliðina á Bónus) - Sími 554 0400

gasgrill 3ja brennara

Niðurfellanleg hliðarborð

• 3 brennarar úr ryðfríu stáli• Postulínsemalerað eldhólf• Grillgrindur úr pottjárni• PTS hitajöfnunarkerfi• Kveiking í öllum tökkum• Niðurfellanleg hliðarborð• Tvöfalt einangrað lok• Postulínsemaleruð efri grind• Hitamælir• Auðveld þrif - Bakki fyrir fitu undir öllu grillinu• Vönduð yfirbreiðsla fylgir

• Afl 10,5 KW

Á R A

grillbudin.is

AFMÆLISTILBOÐ

79.900 VERÐ ÁÐUR 98.900

50 áraAFMÆLISTILBOÐ

Nr. 12934

Nýtt frumvarp umbyltir lánasjóðnumLÍN Námsmenn í fullu námi geta fengið 65.000 krónur á mánuði í beinan styrk samkvæmt nýju frumvarpi um heildarendurskoðun laga um Lánasjóð íslenskra námsmanna sem var afgreitt úr ríkisstjórn á þriðjudag

Frumvarpið hefur verið kynnt þing-f lokkum stjórnarflokkanna. Það verður lagt fyrir þingið eftir helgi. Hægt verður að njóta styrksins í alls fimm skólaár.

Heildarstyrkur til námsmanns getur numið allt að 2.925.000 krón-

um miðað við fulla námsframvindu og hámarkslán miðast við 15 millj-ónir á hvern námsmann. Heildar-aðstoð getur numið tæpum 18 millj-ónum króna, en yfir 99 prósent nemenda falla undir það viðmið.

Endurgreiðslur verða fastar mánaðarlegar afborganir í stað tekjutengdra afborgana, eins og nú er. Uppgreiðslu lána skal ávallt vera lokið fyrir 67 ára aldur, en sambæri-legt skilyrði miðast við 65 ára aldur í Noregi og 60 ár í Svíþjóð.

Frumvarpið gerir ráð fyrir að nemendur fái fulla framfærslu í stað 90 prósent framfærslu. Hún

er áætluð tæpar 188 þúsund krón-ur á mánuði.

Hægt verður að sækja um heim-ild til að fresta helmingi hvers gjalddaga námslána vegna kaupa á fyrsta íbúðarhúsnæði í allt að 60 mánuði til að auðvelda ungu fólki íbúðarkaup. | þká

Nýtt frumvarp gerir ráð fyrir að nemar fái fulla framfærslu í stað 90 prósenta

eins og nú er.

Allt að 6 ára fangelsi fyrir mótmæli í flugvélMótmæli Aðgerðarsinnar verða kærðir fyrir að raska öryggi farþega í flugvél Icelandair. Engin bótakrafa komin fram

Konurnar tvær, sem handteknar voru í flugvél Icelandair á fimmtu-daginn, mega búast við allt að sex ára fangelsi fyrir að raska öryggi farþega, verði þær ákærðar fyrir að uppnámið sem þær ollu þegar þær reyndu að varna því að flótta-maðurinn Eze Henry Oka for, frá Ní-geríu, yrði framseldur til Svíþjóðar.

Konurnar, sem heita Ragnheið-ur Freyja Kristínardóttir og Jórunn

Edda Helgadóttir, keyptu miða í flugið og komust þannig um borð í vél Icelandair.

Konurnar eru í samtökunum No Borders sem berst fyrir réttindum flóttamanna með beinum aðgerðum.

Þær hvöttu farþega flugvélarinnar til þess að standa upp og aðstoða sig við að stöðva brottflutning Eze. Undir-tektirnar voru þó dræmar, sé tekið mið af myndbandi sem þær birtu í kjölfarið á samskiptamiðlum.

„Við bíðum núna bara eftir því hvað Icelandair gerir varðandi bótakröfu,“ segir Sveinbjörn Hall-dórsson, rannsóknarlögreglumað-ur hjá lögreglunni á Suðurnesjum. Hann segir að konurnar verði kærð-ar fyrir margvísleg brot, allt frá brotum á lögum um loftferðir yfir í að óhlýðnast fyrirmælum lögreglu sem þurfti að handtaka konurnar og færa út úr flugvélinni. | vg

Konurnar ollu miklu uppnámi í flugvél Icelandair þegar þær reyndu að koma

flóttamanni til aðstoðar.

Allt að 30 með neyðarhnappa vegna ógnanaÖryggismál Notkun á neyðar-hnöppum jókst snarlega eftir hrun og eru á þriðja tug einstaklinga með slíka hnappa í dag. Af ólíkum ástæðum þóValur [email protected]

„Það eru núll til tíu með svona hnapp hjá okkur á hverjum tíma-punkti,“ útskýrir Ómar Örn Jóns-son, framkvæmdastjóri hjá Ör-yggismiðstöðinni, þegar kemur að neyðarhnöppum sem einstaklingar eru með sökum þess að þeir óttast um eigið öryggi. Hann segir nokkuð snöggan kipp hafa orðið í fjölgun á slíkum hnöppum sem einstaklingar eru með eftir hrunið, þegar ólgan var mikil í samfélaginu.

Öryggisfyrirtæki eru einnig í samstarfi við lögreglu þegar kemur að öryggishnöppum fyrir einstak-linga, en Securitas þjónustar með-al annars lögregluna. Þannig kom fram í úrskurði Hæstaréttar Íslands í vikunni að heyrnarlaus kona, sem hefur fengið nálgunarbann á barns-föður sinn, sé með slíkan hnapp til þess að tryggja eigið öryggið.

Konan notaði hnappinn oftar en einu sinni vegna áreitis af hálfu mannsins, sem hefur meðal annars verið kærður fyrir kynferðisbrot gegn konunni.

Í svari frá Securitas kom fram að þeir þjónusta meðal annars lögregluna vegna hnappanna en þar fengust ekki skýr svör um það hversu margir notist við slíka hnappa, annað en að það megi gera ráð fyrir að þeir séu líklega um helmingi umsvifameiri en Öryggis-miðstöðin hvað þetta varðar. Því sé hægt að álykta að hnappar sem einstaklingar eru með, séu flestir á þriðja tug samanlagt hjá báðum fyrirtækjum.

Ómar Örn segir neyðarhnappa bæði einfalda lausn og hagnýta. „Meðalviðbragðstími, hjá okkur það er að segja, eru 10-12 mínútur. Svo auðvitað gerum við lögreglu viðvart ef atvik eru þannig skil-greind, enda getum við auðvitað ekki handtekið fólk eða verið með forgangsakstur,“ útskýrir Ómar. Hann segir viðbragðstímann þó misjafnan, stundum sé hann lengri einfaldlega út af ytri aðstæðum, svo sem umferð.

Ómar Örn Jónsson segir allt að tíu einstaklinga vera með öryggishnappa að jafnaði.

Ekki pláss fyrir hælisleitendurHúsnæði Fyrri leit Útlendinga-stofnunar að íbúðum fyrir hælisleitendur skilaði ekki árangri. Stofnunin vonar að gangi betur í þetta sinn. Ís-lendingar vöktu heimsathygli fyrir stuðning við flóttamenn í fyrra en nú gengur illa að koma þeim fyrirValur [email protected]

Útlendingastofnun leitar að hús-næði fyrir 100 hælisleitendur og hefur tvisvar gert útboð eftir íbúð-um í ár. Því fyrra lauk í mars en þá tókst ekki að finna húsnæði fyrir neinn af þessum hundrað. Annarri tilraun lauk um miðjan maí og er enn verið að vinna úr gögnum.

„Við fengum ekki mörg tilboð í hvorugu útboðinu, fimm tilboð bárust í því fyrra og fimm eða sex núna,“ segir Kristín Völundardótt-ir, forstjóri Útlendingastofnunar. „Í fyrra skiptið komu tilboð sem hent-uðu ekki svo við fórum í nýtt.“

En hvernig stendur á því að svo illa gengur að finna húsnæði þótt 12.000 manns hafi boðið fram að-stöðu í fyrra?

„Ég hef ekki einhlítt svar við því, en ein skýring er þó sú að við vor-um að óska eftir stærri einingum en fólk var mögulega að bjóða eitt herbergi eða eina íbúð,“ segir Krist-ín. „Önnur skýring getur verið sú að leigutími er eingöngu til 12 mánaða í senn en oft er fýsilegra fyrir leig-usala að gera langtímasamninga.“

Er ætlast til að öllum þessum hundrað verði komið fyrir á sama stað? „Ef einhver hefði boðið mér 50 herbergi út um allt og verðið væri skaplegt hefði ég samþykkt það,“ segir Kristín.

Ríkiskaup annaðist útboðið og var óskað eftir húsnæði til leigi í 12 mánuði með möguleika á fram-

lengingu í 12 mánuði í viðbót, 7-10 íbúðir fyrir allt að 50 einstaklinga og 25-50 herbergi fyrir aðra 50. Þá var gerð krafa um að þær væru ekki fjær en 50 km frá miðbæ Reykjavík-ur, í göngufæri við almenningssam-göngur og að grunnþjónusta á borð við matvöruverslanir, skóla, afþr-eyingu og fleira sé í göngufæri eða tryggð með almenningssamgöng-um.

„Þetta minnir mig á málið í flug-vélinni. Ég get trúað að margir sem voru um borð hefðu viljað bregðast öðruvísi við, en fólk þarf að láta í sér heyra,“ segir Bryndís Björgvins-

dóttir, sem var kosinn maður ársins í fyrra af Stöð 2 fyrir átak til stuðn-ings flóttamönnum sem fékk mikil viðbrögð. „Þetta slær mig ekki sem hræsni og segir ekkert um álit fólks, en svona er kerfið sem við búum við. Við tengjum húsnæði við skjót-an gróða frekar en sem heimili fyrir fólk, og það er vandamál almennt á þessu landi hvað það er erfitt að eignast heimili.“

Kristín segist bjartsýnni á að húsnæði finnist í þessari atrennu. „Ég vona að það þurfi ekki að vera fleiri útboð, en þetta er í skoðun og skýrist á næstu tveim vikum.“

12.000 manns hafa tekið þátt í herferðinni, og ýmiskonar tilboð

verið lögð fram á facebook síð-unni. Íslenskir ríkisborgarar hafa

boðið fram þjónustu sína til að elda fyrir þá sem eru hjálpar þurfi, fara með börnin í skólann, gefa föt og búsáhöld og að hjálpa sýrlensk-

um flóttamönnum að aðlagast íslensku samfélagi.“

- Huffington Post

Kjóll,

5755,-

Fylgstu með á Facebook – Lindex Iceland

#LindexIceland

Guðmundur Ingi Þóroddsson, formaður Afstöðu, félags fanga, fordæmir ummæli Helga Gunn-laugssonar afbrotafræðings um að breytingar á lögum um fullnustu refsinga hafi verið sérhönnuð að hvítflibbaglæpamönnum. Slíkt sé fjarri sanni. Breytingin hafi ver-ið almenn og prófessorinn hafi sjálfur setið í nefnd sem hafði að markmiði að endurskoða ákvæði laga um fullnustu refsinga í heild sinni,“ segir Guðmundur. „Það var samdóma álit nefndarinnar þá að breyta lögum, fjölga úrræðum og rýmka fullnustu utan fangelsa,“ segir hann og bendir á að Helgi hafi sjálfur viljað ganga lengra í átt að betrun í stað refsinga.

Hann bendir á að eina breytingin sem Alþingi hafi gert á frumvarp-inu í mars á þessu ári hafi verið að samræma rýmkað rafrænt eftirlit fyrir fyrstu 12 mánuði refsingar til samræmis við lengri dóma. All-ir þingmenn hafi verið sammála þeirri breytingu, jafn þingmenn meirihlutans sem og þingmenn minnihlutans. Núna vilji prófess-orinn opinbera rannsókn á því af hverju þessi tiltekna breyting var gerð.“

Hann segist ekki geta annað en fordæmt menn eins og Helga, sem komi með aðdróttanir um að al-þingi hafi samið lög fyrir fámenn-an hóp á meðan þessu lög eru al-menn og allir fangar njóta góðs af

þeim og þar á meðal hann sjálfur. „Fjöldi fanga hefur nú þegar farið fyrr á áfangaheimili, á rafrænt eft-irlit og jafnvel losnað úr afplánun,“ segir hann. „Við eigum Evrópumet í endurkomum í fangelsin og erum

svo langt á eftir öðrum löndum í betrun en við skulum ekki eyði-leggja þó það jákvæða sem hefur verið gert. Það á ekki og má ekki fara í manngreinarálit þegar kemur að lögum.“ | þká

Úr fréttum RÚVSkoða þarf hvers vegna lögum var breytt þannig að menn sem hafa verið dæmdir fyrir efnahagsbrot losna fyrr úr fangelsi. Þetta segir Helgi

Gunnlaugsson, prófessor í afbrotafræði, í framhaldi af fréttum um að Ólafur Ólafsson athafnamaður hafi brotlent þyrlu sinni á Hengilssvæðinu en hann er í afplánun á áfangaheimilinu Vernd.

„Það hlýtur auðvitað að koma mjög á óvart að þarna er brotamaður sem fékk nýlega mjög þungan dóm með

mjög hörðum rökstuðningi hæstaréttar, og að þarna sé viðkomandi í útsýnisflugi í sinni eigin þyrlu svona skömmu eftir svona þungan dóm. Og í raun enn í afplánun á áfangaheimili,“ segir Helgi Gunn-laugsson, prófessor í afbrotafræði.


MALLORCANetverð á mann frá kr. 9.900 aðra leið m/sköttum og tösku.Flugsæti

Birt m

eð fy

rirva

ra um

pren

tvillu

r. He

imsfe

rðir

áskil

ja sé

r rétt

til le

iðrétt

inga á

slíku

. Ath.

að ve

rð ge

tur br

eyst

án fy

rirva

ra.Frá kr.

9.900Aðra leið m/sköttum

og tösku

Guðmundur Ingi Þóroddsson segist fordæma aðdróttanir prófessors við HÍ um af hverju lögum um fullnustu refsinga var breytt.

Breytingar á lögum ekki gerðar fyrir hvíflibbaglæpamennFangar Formaður Afstöðu, félags fanga, fordæmir Helga Gunnlaugsson, prófessor í HÍ, fyrir aðdróttanir um að alþingi hafi samið lög til að koma til móts við hvítflibba-glæpamenn

Sýknað fyrir nauðgun því fórnarlambið kyssti gerandannKynferðisbrot Réttargæslu-maður segir ekki eðlilegt að dæma fórnarlambið út frá hegðun þess fyrr um kvöldið

„Henni líður mjög illa yfir þessu,“ segir Þórdís Bjarnadóttir, réttar-gæslumaður átján ára stúlku, sem kærði pilt fyrir nauðgun árið 2014 þegar hún sjálf var sextán ára, en hann sautján.

Réttað var í málinu í Héraðsdómi Vesturlands en piltinum var gefið að sök að hafa nýtt sér ölvunarástand stúlkunnar sem gat ekki spornað við verknaðinum vegna ölvunar. Hann var aftur á móti sýknaður af

nauðgun, þar sem dómurinn taldi hann hafa haft „réttmæta ástæðu“ til þess að ætla að hún væri sam-þykk mökunum, eins og það var orðað í dómi. Meðal annars vegna þess að stúlkan kyssti piltinn fyrr um kvöldið og settist klofvega yfir hann.

„Það er fráleitt að dæma út frá hegðun stúlkunnar fyrr um kvöldið,“ segir Þórdís og bendir á að fyrri samskipti skipta engu í þessu samhengi, sérstaklega í ljósi þess að hún telji að pilturinn hafi mátt gera sér grein fyrir ástandi stúlkunnar, og því hafi honum ver-ið ljóst að hann hafi ekki haft rétt-

mætar ástæður til þess að hafa við hana mök.

Pilturinn neitaði alfarið sök í mál-inu en játaði að hafa haft mök við stúlkuna.

Í dóminum kemur fram að atvik-ið hafi haft mikil og alvarleg áhrif á stúlkuna. Sjálf lýsti hún afleiðingum þessa atviks á þá leið að það hefði breytt öllu. Hún hefði lokað sig af og hætt samskiptum við flesta vini sína.

„Hún er verulega ósátt við þessa niðurstöðu,“ segir Þórdís en ákæru-valdið skoðar nú hvort dóminum verði áfrýjað. Þórdís vonar að svo verði.

Þórdís Bjarnadóttir var réttargæslu-maður stúlkunnar.

Ferðamenn munu umpóla samfélaginuFerðaþjónusta Miðað við spá Björgólfs Jóhannssonar, stjórnarformanns Icelandair, mun fjölgun ferðamanna umpóla samfélaginu. Gömlu undirstöðuatvinnuvegirnir verða sem dvergar í saman-burði við ferðaiðnaðinn

Björgólfur Jóhannsson, stjórnarfor-maður Icelandair, segir að búast megi við því að á næstu árum fjölgi ferðamönnum á Íslandi upp í 3 og jafnvel 5 milljónir árlega. Slík aukn-ing mun valda miklum og djúp-stæðum breytingum í samfélaginu. Miðað við gjaldeyristekjur á hvern ferðamann á undanförnum árum mun fjölgun þeirra upp í 3 milljónir auka gjaldeyristekjur landsmanna um 27 prósent frá því sem nú er. Ef fjöldinn fer upp í 5 milljónir munu gjaldeyristekjur landsmanna aukast um 66 prósent á örfáum árum.

Íslendingar hafa ekki séð aðra eins sprengingu síðan í seinna

stríði, árunum sem umbreyttu Ís-landi úr fátæku og einangruðu bændasamfélagi í einskonar vísi að vestrænu nútímasamfélagi.

Árið 2010 skiptist gjaldeyrisöflun þjóðarbúsins þannig að fjórðungur kom frá sjávarútveginum og fjórð-ungur frá álverum. Tæpur fimmt-ungur kom frá ferðaþjónustunni.

Ef 5 milljónir ferðamanna koma til Íslands, eftir fimm eða sex ár, munu aðeins um 30 prósent gjald-eyrisins koma frá fiskafurðum og álverum samtals en tæplega 60 pró-sent frá ferðamönnum.

Slík breyting mun hafa áhrif á allt samfélagið. Ferðamannaþjónustan er ekki eins lokuð atvinnugrein og útgerð, landbúnaður eða orkufrek-ur iðnaður. Gríðarvöxtur innan hennar mun því opna atvinnulíf-ið og hafa valddreifandi áhrif inn í stjórnmálaflokkana, svipað og þegar stríðsgróðinn gróf undan ægivaldi bænda í íslensku samfé-lagi. | gse

Annað220 milljarðar

Ál335 milljarðar

Fiskur270 milljarðar

Ferðamenn1.150 milljarðar

Nýja ÍslandSvona skipt-ast gjald-eyristekjur milli helstu atvinnu-greina ef sú spá geng-ur eftir að hingað komi 5 milljónir ferðamanna árlega.

Vísindi Tékkneskur stærð-fræðingur reiknar út hlutfall þungarokkshljómsveita í Evrópu. Íslandi í þriðja sæti

Ísland er í þriðja sæti í þegar kemur að fjölda þungarokkshljómsveita í Evrópu, samkvæmt útreikningum tékkneska stærðfræðingsins Jakub Marian. Finnar eru í fyrsta sæti með 630 metal hljómsveitir á millj-ón íbúa og Svíar í öðru með 428. Íslendingar eru með 341, en næstir koma Norðmenn, Grikkir og Danir.

Efnaðri Norðurlönd hafa meiri metal á haus en fátækari lönd á borð við Albaníu og Moldóvu sem reka lestina. Undantekningin er

þó krísulandið Grikkland, sem er með 162 þungarokkshljómsveitir á milljón íbúa, á meðan nágrannarn-ir í Tyrklandi hafa ekki nema sex. Sigurvegari Eurovision, Úkraína,

er með eitt lægsta hlutfall metal-banda sem kannski útskýrir vel-gengni þeirra í keppninni. Þó ber að nefna að Finnar eru einmitt eina landið sem hefur unnið Eurovision með þungarokki.

Jakub kann enga skýringu á vin-sældum þungarokks á Norðurlönd-um aðra en að ef til vill sé þetta eitt-hvað í víkingablóðinu. Hann tekur þó fram að rauntala Íslands sé 110 starfandi metalbönd, en hún hækk-ar þegar miðað er við milljón íbúa.

Niðurstöðurnar koma heim og saman við fyrri rannsóknir, sem flestar sýna yfirburði Norðurland-anna á þessu sviði, ásamt Grikkjum og Portúgölum.

Mikill metall á Íslandi

Það er fráleitt að dæma út frá hegðun stúlkunnar fyrr um kvöldið.

Þórdís Bjarnadóttir réttargæslumaður

Fjórhjóladrifin skemmtun!

Bílabúð Benna kynnir sportjeppann Tivoli, nýjasta smellinn frá bílaframleiðandanum SsangYong í Suður-Kóreu. Sportjeppinn Tivoli er allt í senn, flottur, ríkulega búinn, fjórhjóladrifinn og einstaklega lipur í akstri. Tivoli er fyrir þá kröfuhörðu sem kunna að meta stílhreina hönnun, gegnheil gæði og frábært verð.

4WD – 50/50 skipt4WD – læst

ReykjavíkTangarhöfða 8 Sími: 590 2000

ReykjanesbærNjarðarbraut 9 Sími: 420 3330

OpnunartímarVirka daga frá 9:00 til 18:00Laugardaga frá 12:00 til 16:00

Kíktu í heimsókn á benni.is. Verið velkomin í reynsluakstur.

• Fjórhjóladrifinn!

• Sjálfskiptur!

• Ríkulega búinn!

• Frábært verð!

Í hnotskurn-Mirjam Foekje Van Twuijver kom ásamt sautján ára dótt ur sinni með flugi frá Amsterdam til Íslands á föstu dag inn langa í fyrra. Í fórum þeirra við komuna til landsins voru níu kíló af am-feta míni og tíu kíló af MDMA, ætluð til sölu dreif ng ar hér á landi í ágóðaskyni.

-Mirjam játaði strax aðild sína að málinu og var talið ljóst að hún væri burðardýr.

-Hún aðstoðaði lögreglu við rannsókn málsins og tók þátt í tálbeituaðgerð við hótel Frón. Aðgerðin misheppnaðist og höf-uðpaurarnir ganga enn lausir.

-Mirjam fékk lengsta dóm sem kveðinn hefur verið upp yfr burðardýri á Íslandi og hlaut 8 ára fangelsisrefsingu.

Þegar hin hollenska Mirjam Foekje van Twuijver hlaut sögulega langan fangelsis-dóm fyrir að vera burðadýr í fíkniefnainnflutningi, hvarfl-aði ekki að henni að ástin biði hennar í fangelsinu á Kvía-bryggju. Hvað þá að hún yrði ólétt 47 ára gömul og þyrfti að leyna því fyrir fangavörð-um. Þau Tómas Ingi Þórar-insson, sem einnig afplánar dóm fyrir fíkniefnabrot, eru ástfangin upp fyrir haus og vilja slá upp brúðkaupi í fang-elsinu á Akureyri. Þóra Tómasdó[email protected]

Mirjam segir líf hennar hafa verið eina allsherjar rússíbanareið og þær stórskrítnu aðstæður sem hún nú hefur komið sér í, séu í raun í takti við hvernig hún hefur lifað áður. „Ég veit að þetta hljómar ótrúlega. En líf mitt hefur alltaf verið það. Ég hef upplifað margar hæðir og lægðir og það er voða-lega fátt sem er eðlilegt hjá mér. En hvað er svo sem eðlilegt?“ spyr Mirjam og hlær í fangelsissímann. „Fyrir mér er ekkert óeðlilegt að vera stödd þar sem ég er nú. Þó ég sé ekki glæpamaður og hafi aldrei verið á sakaskrá þá virðast ótrúleg-ustu hlutir gerast í lífi mínu. Það fara ekki allir beinu brautina.“

Ástin kviknaði á KvíabryggjuHún sér spaugilegar hliðar á

erfiðleikum sínum og hlær stund-um að þeim þó hún finni alla daga fyrir alvarleika málsins. Hún vill auðvitað ekki vera innilokuð í fangelsi, fjarri dætrum sínum tveimur og þurfa að bíða í nokkur ár eftir frelsinu.

Hæstiréttur dæmdi Mirjam í 8 ára fangelsi fyrir stórfelldan innflutning á fíkniefnum. Eftir að hún var gómuð með tvær ferða-töskur af sterkum fíkniefnum við komuna til Íslands var hún sett í Kvennafangelsið í Kópavogi á meðan málið var í rannsókn.

Óumdeilanlegt burðardýrMirjam ákvað strax að upplýsa lögreglu um stöðu sína og vera samvinnuþýð við rannsóknina. Hún tók meðal annars þátt í tál-beituaðgerð við Hótel Frón sem lögregla skipulagði til að reyna að elta efnin til höfuðpaura smygls-ins. Aðgerðin fór út um þúfur þegar lögregla réðist til atlögu of snemma og handtók íslenskan sendisvein í stað þess að góma þá sem mesta ábyrgð báru. Þeir ganga enn lausir.

Hafið þótti yfir allan vafa að Mirjam væri burðardýr. Í viðtali við Ísland í dag í vetur útskýrði hún aðkomu sína að málinu. Þar sagði hún frá fortíð sinni, að hún hefði hrærst í ofbeldisfull-um fíkniefnaheimi og hafi verið svo illa stödd fjárhagslega að hún hefði stundaði vændi til að eiga fyrir skólagöngu barna sinna. Mirjam á tvær dætur í Hollandi og önnur þeirra, 17 ára, var með í för til Íslands. Hún fékk hinsvegar að snúa aftur heim til Hollands eftir að málið kom upp.

Innilokunarkennd á Akureyri„Þegar kvennafangelsinu var lokað var ég flutt í fangelsið á Akureyri. Mér leið auðvitað hræðilega og var mjög niðurdregin yfir aðstæð-um mínum, en verð ég að segja að starfsfólkið í fangelsinu á Akureyri reyndi eftir fremsta megni að láta líf mitt vera eins gott og það gat orðið. Þau voru hjálpleg og komu fram við mig eins og venjulega manneskju.“

Mirjam segir að þrátt fyrir lið-legheit starfsfólksins hafi henni þótt erfitt að dvelja á Akureyri.

Möguleikar til útiveru þar séu litl-ir sem engir og hún hafi upplifað inniveruna mjög íþyngjandi.

„Mér var því verulega létt þegar kom að því að ég fékk að fara í opna fangelsið á Kvíabryggju. Þó að kostirnir sem því fylgja, gagnist mér sem útlendingi lítið, fannst mér gott að geta loks haft dætur mínar hjá mér á Skype, eins og oft og lengi og ég vildi. Það hjálpaði mér mikið“

Mirjam segir það hafa haft góð áhrif á geðheilsu hennar að komast út í náttúruna við Kvía-bryggju. „Ég reyndi að finna mér eitthvað að gera og mér fannst frábært að vinna með dýrunum á bænum. Við vorum með kjúklinga og kindur og það eru hestar á næsta bæ. Mig dauðlangaði að fá vinnu þar því ég var í hesta-mennsku í Hollandi fyrir mörg-um árum. En svo langt komst ég aldrei.“ Óvæntir atburðir áttu eft-ir að kúvenda aðstæðum Mirjam á ný.

Smullu samanYfirleitt er reynt að aðskilja kynin í fangelsum á Íslandi en á meðan ekkert kvennafangelsi er starf-rækt og fangelsið á Hólmsheiði hefur ekki verið tekið í gagnið, hafa þær fáu konur sem hlotið hafa þunga dóma fengið að hefja afplánun á Akureyri og Kvía-bryggju.

„Þegar ég kom á Kvíabryggju sá ég Tomma og við klikkuðum saman á einni sekúndu. Þetta var ást við fyrstu sín, þó það hljómi lygilega. Við erum mjög líkir einstaklingar og komumst að því að við eigum margt sameigin-legt. Það gerði mig svo botnlaust hamingjusama að kynnast honum á svona stað. Ég sem er vön að standa á eigin fótum. Ég ól dætur mínar upp ein og ég hafði ekki verið í löngu sambandi í mörg ár. Á dauða mínum átti ég von, en ekki að verða ástfangin í íslensku fangelsi. Ég var vön að segja að ég væri ekkert hjónabandsefni en Tommi breytti skoðun minni á því.“

Einstakt hugarfar MirjamTómas Ingi Þórarinsson hefur setið í fangelsi síðan 2013 en hann var handtekinn í Danmörku


Við tökum svefninn alvarlega. Hjá DUX® byggist góður svefn á háþróaðri tækni, góðu handverki, stöðugum prófunum og vandlega völdum efnum. Þegar þú sefur í DUX rúmi hvílir líkami þinn á meira en 85 ára rannsóknum og þróun.

duxiana.isDUXIANA Reykjavik,

Ármúla 10 / Sími 5 68 99 50

Gæði og þægindi síðan 1926

DU

X an

d D

UXI

AN

A ar

e re

gist

ered

trad

emar

ks o

wne

d by

DU

X D

esig

n A

B 20

12

og sakfelldur fyrir umsvifamik-ið fíkniefnamál. Hann afplánaði fyrsta ár refsingarinnar í dönsku fangelsi, en var síðar framseldur til Íslands og hefur setið bæði á Litla-Hrauni og Kvíabryggju. Nú afplánar hann síðustu mánuði dómsins á Vernd.

„Ég féll mjög hratt fyrir henni enda ofsalega skemmtilegur persónuleiki. Eitt sterkasta ein-kenni hennar er að hún gefst aldrei upp þó á móti blási. Við erum svolítið líkar týpur hvað þetta varðar og getum alltaf séð það jákvæða í hlutunum. Ég hef verið í fangelsi síðan í janúar 2013 og hef kynnst því vel hvern-ig fólk hverfur inn í sig í svona aðstæðum. Dofnar og missir alla von. Það er ekki hægt að lýsa því fyrir fólki sem ekki hefur verið í fangelsi. En Mirjam finnur alltaf eitthvað jákvætt til að einblína á. Hún vaknar á hverjum degi og ætlar sér að sjá möguleika í stöð-unni. Henni finnst eins og það sé alltaf eitthvað hægt að gera. Ég hélt að það væri enginn annar svona ruglaður eins og ég. Mér finnst oftast hægt að gera eitthvað gott úr öllu. Ég hef alltaf fundið mér eitthvað að gera og hef komið mér í vinnu í fangelsunum. Í Dan-mörku var ég í viðhaldi á fang-elsinu og alltaf að gera við allan andskotann. Við Mirjam smullum bara saman með þetta hugarfar,“ segir Tómas.

Mirjam segir kynni þeirra hafi óvænt gert vistina á Kvíabryggju bærilegri. „Maður stjórnar því ekki beinlínis hvenær maður verður ástfanginn. Það er ekki eins og ég hafi verið að leita mér að maka í fangelsinu. En við hverju búast þeir svo sem þegar þeir setja konur og karla saman í fangelsi? Við nutum þess að vera saman, fórum í langa göngut-úra og spjölluðum um allt milli himins og jarðar. Við vissum reyndar að þetta yrði vesen og það væri illa séð að við ættum í sambandi. Þess vegna reyndum við að vera varkár. Auðvitað laum-uðumst við aðeins en hver getur skammast yfir því?“ spyr Mirjam.

Hrifningin leyndi sér ekkiTómas segir þau ekki hafa getað leynt hrifningu sinni hvort að öðru í fangelsinu. „Ég ákvað að leggja öll spilin á borðið og sagði forstöðumanninum á Kvíabryggju frá stöðunni, ég vildi bara að það yrði unnið úr þessu. Mér finnst gott að ganga hreint til verks og vera ekki í neinum feluleik. Við-brögðin sem ég fékk, bæði frá honum og öðru starfsfólki, var að þetta gæti ekki gengið. Það var alltaf verið að koma því inn hjá okkur að við værum að gera eitt-hvað rangt. Enn er starfsfólk fang-elsanna að segja mér að gleyma henni.“

Bæði segjast hafa skynjað það frá upphafi að ástarsambandi þeirra væri ekki fagnað af fangels-isyfirvöldum. „Þegar við höfð-um verið á Kvíabryggju í rúman mánuð, vissum við að Tommi væri á förum og yrði brátt fluttur á Vernd. Við gerðum okkur grein fyrir að þá yrðu möguleikar okkar á að vera saman ekki miklir. Þess vegna ákváðum við, áður en hann fór, að við vildum giftast. Ekki síst til að auka möguleika okkar á að geta verið saman.“

Mirjam segist hafa fengið fal-legt bónorð frá Tómasi áður en þau voru aðskilin. „Við vorum í göngutúr um lóðina þegar hann tók í höndina á mér og spurði hvort ég vildi verða konan sín. Ég sagði bara já. Ég elska þennan mann einlæglega og mér finnst ég hálf manneskja án hans. Þó fólk bendi á að við séum búin að þekkjast í stuttan tíma, þá vitum við að þetta er rétt fyrir okkur.“

Þau Tómas og Mirjam komu því til skila til starfsfólks fangelsisins að þau hefðu í hyggju að ganga í hjónaband. Þau segjast hafa reynt

allar formlegar leiðir til að kanna möguleikana á að láta gefa sig saman. „Það var eins og enginn vildi svara okkur og einörð af-staða starfsfólksins til sambands okkar, skein í gegn, þegar við leit-uðum aðstoðar,“ segir Tómas.

Uppgötvaði óléttunaMirjam segist hafa orðið mjög döpur þegar Tómas var fluttur af Kvíabryggju, en þau hafi talað saman á Skype öllum stundum. Þau hafi ítrekað reynt að fá upp-lýsingar um hvernig hægt væri að framkvæma brúðkaup. „Fólkið í kerfinu reyndi eftir öllum leiðum að tefja áform okkar og drepa þessu á dreif. Starfsfólk fangelsis-ins vísaði á Fangelsismálastofnun. Viðbrögð Fangelsismálastofnun-ar við spurningu um hvort við mættum giftast, voru að segja mér að tala við sálfræðing. En ég þurfti engan sálfræðing. Ég vissi nákvæmlega hvað ég var að gera og það er minn sjálfsagði réttur að elska þann sem ég vil. Það eina sem ég þurfti var aðstoð við að geta gert þetta rétt,“ segir Mirjam.

Ást þeirra Tómasar og Mirjám átti eftir að koma þeim í meira vesen. „Rétt eftir að Tommi fór frá Kvíabryggju komst ég að því að ég væri ólétt. Önnur kona sem afplánaði dóm þarna með mér, spurði mig hvort það gæti verið, það væri farið að sjást á mér. Ég komst fljótt að því að hún hafði rétt fyrir sér, þegar blæðingarn-ar hurfu og ógleðin helltist yfir mig. En eins og ég segi, líf mitt er einn samfelldur rússíbani. Það hvarflaði ekki að mér að ég yrði barnshafandi, 47 ára gömul,“ seg-ir Mirjam.

Hún greindi Tómasi frá ólétt-unni fyrstum manna. „Hann varð

„Eitt sterkasta einkenni hennar er að hún gefst aldrei upp þó á móti blási. Við erum svolítið líkar týpur hvað þetta varðar og getum alltaf séð það jákvæða í

hlutunum,“ segir Tómas.

Mirjam finnur alltaf eitthvað jákvætt til að

einblína á. Hún vaknar á hverjum degi og ætlar sér

að sjá möguleika í stöð-unni, segir Tómas.


PORTÚGAL

Birt m

eð fy

rirva

ra um

pren

tvillu

r. He

imsfe

rðir

áskil

ja sé

r rétt

til le

iðrétt

inga á

slíku

. Ath.

að ve

rð ge

tur br

eyst

án fy

rirva

ra.

EN

NE

MM

/ S

IA •

NM

7552

9

Portúgal á sér ríka og langa sögu, sögu sæferða, landafunda og vínræktar. Í þessari skemmtilegu 10 daga sérferð kynnumst við mörgum af áhugaverðustu stöðum

landsins en margir þeirra eru á heimsminjaskrá UNESCO. Ferðin hefst á flugi til Porto með millilendingu í London og dvalið verður fyrstu 3 næturnar í Porto. Á fjórða degi er farið í dagsferð um eitt af elstu og fallegustu vínræktarhéruðum heims, hinn undurfagra Dourodal, en í lok dagsins er ekið til háskólabæjarins Coimbra og dvalið þar í eina nótt. Ekið svo áfram til baðstrandarbæjarins Cascais þar sem dvalið verður í 3 nætur en í lok ferðar er dvalið í Lissabon í 2 nætur.

Frá kr. 259.900 m/morgunmat, 3 kvöldverðum og 5 kynnisferðum.Netverð á mann frá kr. 259.900 m.v. 2 í herbergi. Innifalið er morgunmatur alla daga, 3 kvöldverðir, 5 kynnisferðir ásamt ferð til Windsor í Bretlandi í lokin, þar sem millilent er í London á heimleið.

Frá kr. 249.900 m/morgunmat, 4 kvöldverðum og 4 kynnisferðum.Netverð á mann frá kr. 249.900 á mann m.v. 2 í herbergi. Innifalinn er morgunmatur alla daga, 4 kvöldverðir og 4 kynnisferðir.

SARDINÍA

13. sept. í 9 nætur

22. sept. í 9 nætur

Porto – Guimaräes - Dourodalurinn – Coimbra – Batalha klaustrið – Estoril – Cascais – Lissabon – Windsor

Fararstjóri: Sigrún Knútsdóttir

Fararstjóri: Ólafur Gíslason

Sardinía sem löngum hefur verið sveipuð svolitlum ævintýraljóma er önnur stærsta eyjan í Miðjarðarhafinu næst á eftir Sikiley. Sardinía er eitthvert best geymda

leyndarmál Ítala, en þeir hafa um áraraðir notað þessa undurfögru eyju sem sumarleyfisstað. Eyjan er orðlögð fyrir einstaka náttúrufegurð sína og heillandi andrúmsloft. Helsta einkenni eyjunnar er tær sjórinn og einhver hreinasta strandlengja sem Miðjarðarhafið státar af. Ósnortin náttúran skartar sínu fegursta og fjöbreytnin í landslaginu er slík að eyjunni hefur verið líkt við heila heimsálfu. Dvalið verður í bænum Palau sem er lítill ferðamannabær á norðausturströnd Sardiníu en þaðan verður haldið í spennandi kynnisferðir þar sem við kynnumst eyjaskeggjum og lífsháttum þeirra. En það gefst einnig tími til að njóta lífsins í þessum litla en fallega bæ.

glaður eins og lítið barn. Sjálf var ég himinlifandi og upplifði einlæga hamingju þó þessu fylgdi algjör óvissa.

Ég reyndi að hugsa ekki mikið um þá staðreynd að ég væri í fang-elsi og fann að þetta var einstak-lega velkomið barn. Það sem upp úr stóð var tær gleði og eftir-vænting hjá okkur báðum,“ segir Mirjam.

Forstöðumaður í sjokkiTómas taldi réttast að greina for-stöðumanni Kvíabryggju frá ólétt-unni. „Hann fékk sjokk. Hann hreinlega vissi ekkert hvernig hann átti að bregðast við þessu. Ég held þetta hafi bara verið of flókið mál fyrir hann. Ég get eig-inlega ekki varist því að finnast það pínulítið fyndið. Þetta voru auðvitað absúrd aðstæður,“ segir Mirjam.

Þau segjast hafa fengið stuðn-ing frá fangelsisprestinum sem sagði þeim jafnframt að þau væru sannarlega ekki fyrstu fangarnir á Íslandi sem hefðu óskað eftir að ganga í hjónaband. Nokkur brúð-kaup hafi farið fram innan veggja fangelsanna. „Hann var einstak-lega ánægður fyrir okkar hönd og var sá fyrsti sem ekki leit á þetta sem vandamál. Starfsfólkið var bara að bíða eftir að við gæfumst upp,“ segir Tómas.

Þá hafi Guðmundur Ingi Þór-oddon, formaður Afstöðu, félags fanga, einnig verið þeim mikil hjálp.

Fósturmissir í fangaklefaSkömmu eftir að starfsfólki Kvía-bryggju varð ljóst að Tómas og Mirjam ættu von á barni gerðist atvik sem átti eftir að draga dilk á eftir sér. Fangavörður á Kvía-bryggju taldi sig sjá bíl Tómasar

á fangelsislóðinni á sama tíma og Mirjam var hvergi sjáanleg. Grunsemdir vöknuðu um að þau hefðu hist á laun og Mirjam var sökuð um að fara út af lóðinni í leyfisleysi. Þessu neita þau bæði og Mirjam segist hafa verið í göngutúr að ræða við móður sína í Hollandi í síma. Tómas hafi kom-ið keyrandi frá Reykjavík í þeirri von um að geta hitt hana, en ekki náð í hana í síma þar sem hún var upptekin í samtali við móður sína. Starfsfólk fangelsisins hafi tekið hana á teppið og hlustað á skýringar þeirra beggja. Tómas tók á sig sökina og játaði að hann hefði viljið hitta Mirjam. Það hafi hinsvegar ekki gengið eftir. Starfs-menn á Vernd tóku skýringar Tómasar góðar og gildar og hann fékk að halda áfram að búa þar án frekari eftirmála.

„Daginn eftir fór mér að blæða. Ég var svo stressuð yfir þessu öllu og hrædd. Ég fékk hryllilega krampa og ég fann strax hvað var að gerast. Það var algjörlega hræðilegt að liggja þarna ein í fangaklefa og finna að ég var að missa barnið sem ég var svo glöð að eignast. Það var sárt að hafa Tomma ekki hjá mér á þessari stundu. Mér fannst ég vera alein í heiminum.“

Mótlætið gerir okkur nánari Læknir staðfesti fósturmissi daginn eftir. Mirjam segist hafa lokað sig af og grátið og ekki vilj-að ræða við neinn. Það næsta sem hún vissi var að henni var í snarhasti tilkynnt að hún yrði send aftur í fangelsið á Akureyri. Hún hefði fengið klukkutíma til að taka saman dótið sitt áður en hún var flutt norður í flýti. Síðan eru liðnar þrjár vikur.

„Ég er enn að jafna mig á

fósturmissinum og finnst ég hafa fengið óréttláta meðhöndlun. En sem betur fer er starfsfólkið hér á Akureyri vingjarnlegt og sér hve mikilvægt það er okkur Tomma að fá að gifta okkur. Í fyrsta sinn finn ég fyrir því að einhver samgleðst okkur og vill aðstoða okkur við að koma brúðkaup-inu í kring. Þó við höfum þurft

að standa í allskonar pappírsves-eni er útlit fyrir að vilji okkar nái loksins fram að ganga. Ég býst við því að við verðum orðin hjón á næstu dögum. Því í staðinn fyrir að þetta splundri okkur, þá færir mótlætið okkur nær hvort öðru. Fangelsisbatteríið ætti bara að fagna ást okkar, við erum engin dýr,“ segir Mirjam.

Á dauða mínum átti ég von, en ekki að verða ástfangin í íslensku fangelsi.

„Því í staðinn fyrir að þetta splundri okkur, þá færir mótlætið okkur nær hvort öðru,“ segir Mirjam.


Nánari upplýsingar má finna á landsvirkjun.is/heimsoknir.

Til hamingju! Gagarín hefur hlotið gullverðlaun European Design Awards 2016 fyrir stafræna hönnun orkusýningar Landsvirkjunar, Orka til framtíðar, í Ljósafossstöð.

Á sýningunni gefst gestum á öllum aldri kostur á að kynnast eðli raforkunnar og hvernig krafti endurnýjanlegra orkugjafa á borð við vatn, jarðvarma og vind er umbreytt í rafmagn.

Við þökkum Gagarín og þeim fjölmörgu sem komu að sýningunni fyrir samstarfið og hvetjum fólk á öllum aldri til að líta við í Ljósafossstöð. Sýningin er opin alla daga kl. 10-17.

VIÐ VILJUM BREYTINGARVið viljum Magnús Orra sem formann Samfylkingarinnar

MAGNÚSorri

Við styðjum Magnús Orra til formanns Samfylkingarinnar | magnusorri.is

Stjórnmálahreyfing jafnaðarmanna á að vera

í stöðugri þróun. Veljum skýra framtíðarsýn.

„Magnús hefur hugrekkið og hjartað til að leiða breytingar.“

„Magnús Orri hefur framtíðar-sýn um jöfnuð og samábyrgð.“

„Magnús Orri er leiðtogi sem nær fram því besta úr hópnum.“

Gjaldfrjáls heilbrigðisþjónusta | Ný stjórnarskrá | Framsækið atvinnulíf | Jöfn tækifæri til menntunar | Auðlindir í almannaþágu

„

“

Námslönd þar sem lækkun tekur gildiFinnland, Svíþjóð, Bret-land, Holland, Kýpur, Lettland, Lúxemborg, Spánn, Bandaríkin, Kanada, Ekvador, Japan, Malta, Perú, Nýja-Sjáland og Ungverjaland.

„Ég fór af stað með könnun til þess að kanna fjárhagsstöðu hjá okkur sem stundum nám hérna úti, hvernig væntanlegar breytingar LÍN muni hafa áhrif á næsta skóla-ár og framtíð námsins. Könnunni lauk á miðvikudaginn og er ég bara að vinna í því að taka saman allar niðurstöður.“

Leifur er enn að vinna úr niðurstöð-unum en segir þó: „Í heildina lítur þetta mjög illa út fyrir okkur sem erum í námi hér úti. Fram-færsla LÍN dugar

fæstum eins og staðan er í dag og mun enn versna. 41 af 61 sögðu að lækkun á framfærslu muni hafa gríðarleg áhrif á næsta ári. Þess má geta að 47 af 61, eða 77%, reiða sig á að nota hluta af framfærslunni til þess að borga skólagjöldin. Um helmingur mun ekki fá skólagjalda-lán frá LÍN á næsta ári.“

Liggur á að komast í foreldrahús

„Í dag ná skólagjaldalán LÍN að-eins að fjármagna fyrstu þrjú ár læknisfræðinnar hér í Debr-ecen af sex. Eftir þriðja ár verða nemendur að treysta á stuðning velunnara eða taka auka námslán hjá einkafyrirtækjum. Ég lifi spart, þau sumur síðan ég hóf nám hafa öll farið í mikla sumarvinnu, ég bý með meðleigjendum, kaupi ekki ávallt nýjustu tæki og tól og reyni að klára prófin sem fyrst til

að komast fyrr heim í for-eldrahús á Íslandi og þar með lækka framfærslukostnað yfir alla önnina.“

Reynir hefur þó minni áhyggjur en flestir: „Niður-skurður framfærslulána til okkar í Debrecen hljóð-

ar uppá 23% síðan ég byrjaði í námi haustið 2012, en fyrir mitt leyti sleppur þetta fyrir horn. Á öðru ári var ég það lánsamur að fá skólastyrk frá Háskólanum í Debrecen fyrir góðan námsár-angur sem ég nýtti til að borga skólagjöld, og að auki hef ég ávallt millifært framfærslupen-inga þegar krónan hefur verið sem sterkust og með því sparað þó nokkra upphæð.“

Hlægilegar tölur

„Starfsfólkið sem ég talaði við á skrifstofu erlendra námsmanna í háskólanum hérna úti fór bara að hlæja þegar ég sýndi þeim tölurnar. Ég fékk afrit af þessum tölvupósti sem LÍN fékk sent frá skólanum hér varðandi kostnað þess að lifa og læra í Debrecen og þær tölur stemma ekki með nokkru móti við þær tölur sem Analytica skrif-ar í sína skýrslu. Og þó eru tölur

ungverska háskólans van-mat þar sem það er nokkurs-konar tvöfalt hagkerfi hérna úti, útlendingar borga mun hærri leigu en Ungverjar til að mynda.

Brynja segir þó skólagjöldin erfiðasta bitann: „Sama

skólagjaldaþak er fyrir allt nám, sama hvað það er langt. Þess-ar sífelldu lækkanir og breytingar árlega eru ekkert annað en algjör forsendubrestur fyrir fólk sem þegar hefur hafið nám. Og þeir byggja þessar ákvarðanir augljós-lega ekki á áreiðanlegum heim-ildum. Ég gæti samt ekki hugsað mér að vera að gera neitt annað og kann mjög vel við mig hérna úti.“

LÍN lækkar lán nema erlendis um allt að 20 prósent. Námsmenn draga gögnin sem ákvörðunin byggir á í efa. Sumir hafa þurft að hverfa frá námi. Valur [email protected]

Er nám fyrir þá sem eiga ríka foreldra?

Í vor tilkynnti Lánasjóður íslenskra námsmanna (LÍN) að hann hefði breytt úthlutunarreglum fyrir næsta skólaár þannig að nemar erlendis fá allt að 20 prósenta skerðingu. Kemur þetta ofan á 10 prósenta skerðingu frá því árið áður.

Samband íslenskra námsmanna erlendis (SÍNE) ætlar að kvarta

undan ákvörðun menntamála-ráðherra til umboðsmanns Alþingis eins og þeir gerðu í fyrra. Segja þau að málið sækj-

ast hægt vegna þess hve lengi ráðuneytið er til svara, þrátt fyrir ítrekanir umboðs-

manns. Þá er sér-staklega verið að skoða skerðingar vegna tekna maka,

jafnvel þó makinn sé ekki í vinnu í námslandinu.

Samkvæmt yfirlýsingu LÍN gaf framfærslugrunnur námsmanna erlendis ekki rétta mynd af raun-verulegri framfærsluþörf og því var ákveðið að „lagfæringar var þörf til að gæta sanngirnis milli lánþega, koma í veg fyrir lántöku nemenda umfram þörf og tryggja eðlilegan rekstur sjóðsins.“ Þá er búið að lækka hámarksfjölda eininga sem lánað er fyrir en frítekjumarkið er enn það sama, eða 930.000 krón-ur. Tekjur fram yfir það leiða til skerðingar á lánum. Áætlanir LÍN eru byggðar á skýrslu ráðgjafafyr-irtækisins Analytica, en niðurstöð-urnar hafa verið gagnrýndar af nemum.

„Allt er svo rosalega óljóst hjá LÍN, pabbi minn er búin að hringja tvisvar og þeir vilja ekki segja neitt, segja manni bara að kíkja á

þetta skjal en þar er ekki ljóst við hverja er átt. Skólagjöld hér eru þrjár milljónir og ég fæ lánaðan ríflega helming en verð að borga restina sjálf. Ég var skuldlaus þegar ég byrjaði en nú

kominn með yfirdrátt upp á tvær milljónir. Þetta var erfitt fyrir en vonlaust nú. Við verðum að borga sem alþjóðleg-ir nemar í Bretlandi, en ef við værum í ESB myndum við

borga sömu gjöld og heimamenn, eða 9.000 pund í stað 15.000 á ári.“

Rakel segir hátekjumarkið gera erfitt fyrir: „Það eru aðeins tvær vikur eftir af önninni en ég verð að hverfa úr námi og halda heim til að safna pening-um. Ég er búin að skrifa undir skjölin um frestun. Ég hef verið verslunarstjóri í Spútník á sumrin og var að íhuga að vinna í fiski í haust en ætla í stað-inn til Danmerkur. Það má ekki fara yfir ákveðna upphæð í launum því þá fær maður skerðingu hjá LÍN. Maður má ekki vera duglegur heldur, þeir refsa

fyrir það. Ég er bara af venjulegu fólki komin sem getur lítið hjálpað. Ísland er að verða land fyrir námsmenn sem eiga ríka foreldra.“

LondonVæri ódýrara að vera í ESB

DebrecenLítur mjög illa út

Leifur ÞráinssonFormaður félags íslenskra læknanema í Ungverjalandi Læknisfræðinemi í Debrecen

Brynja Kristín EinarsdóttirLæknisfræðinemi í Debrecen

Reynir Hans ReynissonLæknisfræðinemi í Debrecen

Rakel Unnur ThorlaciusNemi í London College of Fashion

20%Lækkun á framfærslulánum þar sem hún er mest.

77%Hlutfall íslenskra læknanema sem notar hluta af framfærslunni í skólagjöld.

3.2 árTími sem læknanemar fá lánað fyrir skólagjöldum, af sex ára námi.

930.000krónur Hámark sem nemar mega vinna sér inn á ári án þess að til skerðingar komi.

480ECTS einingar. Hámark sem hægt er að fá lánað fyrir. Samsvarar átta ára námi, sem er lækkun um tvö ár frá því sem var.


OPIÐ Í DAGLAUGARDAG KL. 11:00 - 15:00

FJÖRIÐ ER Á KANARÍ KOMDU Í FRÍ MEÐ OKKUR!

INNIFALIÐ Í VERÐI ER FLUG, GISTING, ÍSLENSK FARARSTJÓRN, FLUGVALLASKATTAR, FERÐATASKA OG HANDFARANGUR.

HÖLDUM ÁFRAM MEÐ SAMA LÁGA VERÐIÐ.FLEIRI VERÐDÆMI OG FJÖLSKYLDUSTÆRÐIR Á UU.IS

Staðsett á fallegum stað, 150 metra frá strönd. Íbúðirnar eru góðar. Boðið upp á fjölbreytta skemmtidagskrá á kvöldin fyrir fullorðna og börn.

Alcudia

SOL ALCUDIA CENTER HHH

VERÐ FRÁ 69.900 KR.*

*á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í íbúð með 1 svefnh. 7. - 14. júní. Verð á mann m.v. 2 fullorðna 89.900 kr.

Fæði Strönd 150 mSkemmtidagskráNet

MALLORCA / VINSÆLTFrítt! Aðgangur í

Hidropark

á meðan birgðir endast

KANARÍ – EITTHVAÐ FYRIR ALLA!! STÖÐUGT HITASTIG OG ÞÆGILEGT LOFTSLAG, FJÖLSKYLDU – OG SKEMMTIGARÐAR, FRÁBÆRIR GISTIMÖGULEIKAR, FALLEGAR STRENDUR OG SKEMMTILEGT NÆTURLÍF.

BROTTFÖR Í MAÍ MALLORCA VERÐ FRÁ 49.900 KR.

Snyrtilegt hótel á Ensku ströndinni, rúmgóð herbergi. Góð aðstaða í sundlauga garð inum, stutt í þjónustu, verslanir og veitinga staði.

Meloneras

IFA BUENAVENTURA HHH


*á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í tvíbýli með hálfu fæði. Verð á mann m.v. 2 fullorðna 79.900 kr.

Net Skemmtidagskrá Fæði Strönd 700 m

KANARÍ / HÁLFT FÆÐI

Íbúðagisting staðsett við Tirajana götuna. Stutt er í alla þjónustu, verslanir og veitingahús. Ganga niður að strönd tekur u.þ.b. 10 mínútur.

Meloneras

TENEGUIA HH


*á mann m.v. 2 fullorðna og 1 barn í íbúð með einu svefnh. Verð á mann m.v. 2 fullorðna 69.900 kr.

Strönd 500 m

KANARÍ

ALMERÍA - FRÁBÆR KOSTUR / ALLT INNIFALIÐ

Vinsælasta fjölskyldugisting ÚÚ. Sundlaugagarður með rennibrautum og frábæru barnasvæði. Eingöngu allt innifalið. Alveg við strönd.

Verð frá 79.900 KR.*

*á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í tvíbýli með öllu inniföldu 2. – 9. júní. Verð á mann m.v. 2 fullorðna 93.900 kr.

Roquetas de Mar

ZORAIDA GARDEN HHHH Allt innifalið Net Við StröndSkemmtidagskrá

Vel staðsett á Costa Blanca. Stór og fall egur sundlaugagarður, leiksvæði, heilsurækt og spa. Lifandi tónlist á hverju kvöldi. Stutt í verslunarmiðstöð.

Benidorm

BALI HHHH


*á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í tvíbýli með hálfu fæði 31. maí –8. júní. Verð á mann m.v. 2 fullorðna 89.800 kr.

Net Fæði Strönd 300 mSkemmtidagskrá

BENIDORM / HÁLF FÆÐI TENERIFE / FJÖLSKYLDUVÆNT HÓTEL / HÁLFT FÆÐI

Fjögurra stjörnu hótel staðsett fyrir miðju Playa de las Americas strandar-innar. Mjög stutt er á ströndina og alla þjónustu, veitingastaði og skemmtistaði.


*á mann m.v. 2 fullorðna og 2 börn í tvíbýli með hálfu fæði, 25. júní – 2. júlí. Verð á mann m.v. 2 fullorðna 118.000 kr.

Playa de las Americas

HOTEL LA SIESTA HHHH Net Strönd 150 mFæðiSkemmtidagskrá

MALLORCA VERÐ FRÁ 49.900 KR. KANARÍ VERÐ FRÁ 49.900 KR. ALMERÍA VERÐ FRÁ 59.900 KR. TENERIFE VERÐ FRÁ 79.900 KR. BENIDORM VERÐ FRÁ 79.900 KR.

SÉRTILBOÐ TIL 31. MAÍ Í ALLAR

BROTTFARIR Í JÚNÍ

TIL KANARÍ Á VÖLDUM

HÓTELUM.

BROTTFARIR Í JÚNÍ 8., 15., 22., & 29.

Sértilboð!

Allar brottfarir

í júníSértilb

oð!

Allar brottfarir

í júní

Sími 412 2500 - [email protected] - www.murbudin.is

MOWER sláttuvélarmeð Briggs&Stratton bensínmótor

Kletthálsi Reykjavík

Reykjanesbæ

CE/GS VOTTUN

MOWER sláttuorf0,7KW 31CCSkurðarbreidd 255 > 480mm

MOWER CJ20 Sláttuvél m/drifi, BS 6,0 hp mótor, sláttubreidd 51cm. Rúmtak 190 CC, skurðarvídd 51cm/20”, sjálfknúin 3,6 km/h, safnpoki að aftan 65 L, hliðar útskilun, skurðhæð og staða 25-75mm/8

MOWER CJ21 Sláttuvél 53cm m/drifi, BS 6,0 hp mótor, 53cm serían. Vél BS675EX með Ready Start Briggs & Stratton vél, bensín, rúmtak 190 CC, skurðarvídd 53cm/21”, sjálfknúin 3,4 km/h. Safnpoki að aftan 65 L, hliðar útskilun Skurðhæð og staða 25-80mm/8

69.990

55.992

20%AFSLÁTTUR

42.990

34.392MOWER CJ18Sláttubreidd 46cm. BS 3,5hp mótor, rúmtak 158 CC,

skurðarvídd 46cm/18”. Safnpoki að aftan 60 L,

skurðhæð og staða 25-85mm/8

66.990

53.592

21.990

17.592

NT 35/1 Tact Ryksugar blautt og þurrt

FylgihlutirBarki 35mm 2,5m, málmrör, 30mm gólfhaus og mjór sogstútur.

NT 45/1 Tact Te Ryksugar blautt og þurrt

FylgihlutirBarki 35mm 2,5m, málmrör, 30mm gólfhaus og mjór sogstútur, rafmagnstengill.

NT 55/1 Tact Ryksugar blautt og þurrt

Fylgihlutir2,5m 35mm barki, málmrör, 30mm gólfhaus og mjór sogstútur.

NT 25/1 Ap Ryksugar blautt og þurrt

FylgihlutirBarki 35mm 2,5m, málmrör, 30mm gólfhaus og mjór sogstútur. Takkifyrir hreinsuná síu.

IðnaðarryksugurFyrir bæði blautt

og þurrt

Sjálfvirk hreinsun á síu

Tengill

Skeifan 3E-F · Sími 581-2333 · [email protected] · www.rafver.is

K Ä R C H E R S Ö L U M E N N

V E R T U Á Ö R U G G U M S T A Ð


Það var alltaf eitthvað bogið við yfirlýsingar stjórnar-flokkanna um kosningar í haust meðan Sigmundur

Davíð Gunnlaugsson stóð í storm-inum miðjum og Ísland varð að athlægi í augum umheimsins.

Ekki síst í ljósi þess að þeir komu fljótlega fram með óskalista yfir tugi mála sem yrði að afgreiða áður en kosið yrði. Þetta var nær pólitískur ómöguleiki, svo vitnað sé til fleygra ummæla. Og dálítið siðlaust.

En þetta var þá.

Sigmundur Davíð hrökklaðist úr embætti, að því að við héldum og heimsbyggðin öll, þar til dularfull fréttatilkynning úr neðanjarðarbyrgi stjórnarráðsins til erlendra fjölmiðla kvað á um að ráðherrann væri bara farinn í frí um ótilgreindan tíma. Í kjölfarið fylgdu harmþrungnar yf-irlýsingar um að ráðherrann hygð-ist verja meiri tíma með eiginkonu sinni og barni.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, er núna kominn heim úr fríi, skeggj-aður og sólbrúnn. Hann lýsti því yfir við fjölmiðla að það lægi ekkert á því að kjósa, hann ætlaði að halda áfram formennsku í flokknum og það er svo sem ekkert sem kemur í veg fyr-

ir að hann taki aftur við embætti for-sætisráðherra.

Sjálfstæðismenn virðast að sama skapi ætla að efna loforð sitt um kosningar. Farandverkamaðurinn úr forsætisráðuneytinu er hins-vegar ekki tilbúinn að slíta sambúð sinni og þjóðarinnar, jafnvel þótt hún samþykki að uppfylla allar ósk-ir hans og eiga með honum og Sjálf-stæðisflokknum sjötíu og sex börn, áður en þeir taka saman föggur sín-ar.

Jón er kominn heim og það virð-ist ríkja mikill einhugur á Fram-sóknarheimilinu. Einn fram-sóknarmaður á dag kemur fram í fjölmiðlum og tekur undir með formanninum. Það liggur ekkert á. Ljúkum kjörtímabilinu. Ráðherra-stólar eru undir og þingmennska. Flestir þurfa að finna nýja vinnu að loknum kosningum, nema fyrir kraftaverk.

Á meðan láta kjósendur sig hverfa hægt og rólega undir pilsfaldinn á Sjálfstæðisflokknum. Framsóknar-flokkurinn er við það að detta út af þingi.

Velgengni Sjálfstæðisf lokksins í kjölfar Panama-lekans gerir þó allar stjórnmálaskýringar ótrúverðugar sem hefjast á þeim orðum að kjós-

endum sé nóg boðið, þeir láti ekki bjóða sér hitt og þetta. Kjósend-ur sem fylktu sér um Framsóknar-flokkinn í síðustu kosningum eru greinilega til í eitt og annað. Það var helst að þeim sárnaði þegar ís-lenski forsætisráðherrann var loks-ins búinn að slá í gegn erlendis, og var nú oftast nefndur í hópi skúrka og fjárglæframanna meðal þjóðar-leiðtoga eða hann var hreinlega að-hlátursefni.

Sic transit gloria mundi

En flokkarnir tapa ekki bara völd-um. Þeir tapa miklum peningum ef þeir uppskera lítið í kosningum. Og það getur lamað innra starf flokk-anna og slagkraftinn í kosningabar-áttunni, ef menn hafa lifað hátt og ekki lagt fyrir.

Styrkjum ríkisins til flokkanna verð-ur úthlutað 2. febrúar samkvæmt fylgi þeirra þá. Ef Framsóknarflokk-urinn uppsker í haust sama fylgi og hann fékk í skoðanakönnun Frétta-blaðsins núna fær hann 22 milljón-ir og tapar 52 milljónum. Svo mikið kostar að neita sér um þann munað að draga lappirnar í nokkra mánuði.

Sjálfstæðisflokkurinn græðir hins-vegar fimmtán milljónir og fær mest allra flokka, eða 95 milljónir. Fast á hæla honum koma Píratar með 72 milljónir.

Og það eru fleiri að hverfa sam-kvæmt könnunum. Samfylkingin, sem tapar 20 milljónum á haust-kosningum og fær 18 og Björt Fram-tíð sem tapar 20 milljónum og fær 7, láta sig hafa það að drattast með og lesa upp kröfuna um kosningar strax, eins og sinn eigin dauðadóm, með slappan hnefa á lofti.

Allir nema Framsókn.

Þar blygðast menn sín ekki þótt þeir staldri aðeins lengur við í boði al-mennings, en velvild gestgjafanna gefur tilefni til, klári aðeins meira af veisluborðinu, þar til þeir eru örugg-lega mettir.

Þóra Kristín Ásgeirsdóttir

JÓN ER KOMINN

HEIM

Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjó[email protected] Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir.

Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Framkvæmdastjóri og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.

Vatnagörðum 24-26 • 104 Reykjavík • Sími 520 1100 • www.bernhard.is

www.honda.is

Umboðsaðilar: Reykjanesbæ, Bernhard, sími 421 7800 • Akranesi, Bílver, sími 431 1985 • Akureyri, Höldur, sími 461 6020 • Vestmannaeyjum, Bragginn, sími 481 1535

Hvort sem þú vilt öryggi, sparneytni og lipurð í borgarsnúningana eða þægindi, rými og útsýni í skoðunarferðina þá er Honda CR-V fyrir þig. Bættu við hagstæðu verði og 5-stjörnu öryggi og þú sérð heildarmynd hagkvæma borgarjeppans sem hefur rakað að sér verðlaunum í öllum heimsálfum. Heildarmyndin endurspeglast í háu endursöluverði og verðlaunum sem áreiðanlegasti bílaframleiðandi heims í tæp 10 ár í röð.

Mynd | Hari

„Heill forseta vorum og fósturjörð!“ kallar forsætisráðherra upp í þingsal þegar Alþingi er sett. Alþingismenn, fulltrúar almennings, hrópa á móti fjórum sinnum „húrra!“ Þessi hróp kunna að virka gamaldags en þannig er persóna forsetans tengd framtíð lands og þjóðar.

Við lýðveldisstofnun árið 1944 tóku menn hattinn ofan í rign-ingunni á Þingvöllum og hylltu fyrsta forseta lýðveldisins, Svein Björnsson. Nýr kafli hófst í sögu þjóðarinnar, fullu sjálfstæði var lýst yfir og þjóðarviljinn fullkomnaður í miðri heimsstyrjöld, á meðan gamla herraþjóðin í Danmörku var í klóm nasista.

Ísland er„lýðveldi með þingbund-inni stjórn“ þar sem lýðurinn vel-ur sér forseta. Í rúmlega sjötíu ára sögu embættisins hafa fjölbreyttar hefðir skapast og valdastaða forset-ans verið undirstrikuð með ýmis konar sviðsetningu og táknum. Umgjörð embættisins virðist fast-mótuð en vitanlega hefur einstak-lingurinn sem gegnir embættinu áhrif á notkun þessara tákna sem móta ímynd þjóðarinnar af emb-ættinu. Stór þáttur starfsins er síð-an athyglin sem við, almenningur, veitum forsetanum og væntingarnar sem gerðar eru til hans með tilliti til virðuleika og hefða.

Forseti Íslands og táknin í kringum æðsta embættismann þjóðarinnar

ÞjóðarlíkaminnNauðsynlegur öryggis-ventill, gamaldags tild-ur, sameiningartákn, gestg jafi þjóðarinnar. Íslendingar hafa ýmsar skoðanir um forsetann sinn, en eitt er víst að hann er umkringdur táknum sem að eiga sér mislanga sögu. Fréttatíminn skoðar táknheim embættisins.Guðni Tó[email protected]

Ráðuneyti Sigurðar Inga Jóhannssonar í apríl síðastliðnum. Óvíst er hvenær næsta

ríkisstjórn kemur saman á ríkisráðsfundi og líka hver mun næstur sitja við borðsendann.

Á fundunum á tilfærsla valdsins sér í raun stað og forseti „lætur ráðherra framkvæma

vald sitt“ eins og segir í stjórnarskrá.

Konan í hópnumStærsta breyting á ímynd forseta-embættisins var embættistaka Vigdísar Finnbogadóttur árið 1980, enda var hún fyrsta kona heims sem var þjóðkjörinn þjóðhöfðingi. Í samtali við Fréttatímann segist Vig-dís ekki hafa átt erfitt með hefðirn-ar og táknin sem umlykja forset-ann. „Nei, þetta er eins og hvert annað sem maður lærir og reynir að gera ekki mikið úr. Ég er ekki nein svona tildurkona og reyndi að hafa þetta allt eins látlaust og hægt var, en samt myndarlegt. Mér var mjög í huga að hafa myndar-skap á Bessastöðum.“

Um fálkaorðuna, sem er aug-sýnilega beinn arfur frá dönsku krúnunni, segir Vigdís að sér þyki vænt um hana. „Hún er fyrsta sjálfstæðistákn okkar og þetta eru þjóðirnar í kringum okkur allar með á ýmsum stigum. Orðan er það eina sem þessi embættismaður getur veitt fyrir hönd þjóðar til að þakka einstaklingum fyrir vel unnin störf. Ég varð oft vör við að fólk komst í mikla geðshræringu við að fá orðuna. Mér var því alltaf ljúft að veita hana.“

Vigdís segir að hver forseti geti skapað sitt umhverfi, þó svo að húsgögn sem keypt voru á stríðs-árunum í Bretlandi, af þáverandi ríkisstjóra Sveini Björnssyni, séu til staðar, t.d. ríkisráðsborðið svo-kallaða sem venjulega er geymt í bókhlöðunni milli ríkisráðsfunda. „Fyrri forsetar skilja eftir ákveðna gripi,“ segir Vigdís „sem eru skráðir sem eign embættisins, en annars verður hver forseti að byggja upp heimilið eins og honum líkar best.“

Hvaðan kemur valdið?Vald í vestrænum lýðræðissamfélög-um er byggt á lögum og viðurlögum. Hér eru þessar reglur samfélagsins að mestu settar af Alþingi, þó svo að uppsprettan sé oftar en ekki hjá fót-gönguliðum framkvæmdavaldsins – embættismönnum í ráðuneytum. Forsetinn felur ráðherrum valdið og ríkisráðsfundir eru við stjórn-arskipti táknmynd þess. Þannig er stjórnarráðið í raun framlenging á forsetaembættinu og forsetinn virkar eins og á hliðarlínunni, tilbú-inn að samþykkja lög. Embætti for-setans byggist að miklu leyti á ein-kennum danska konungsvaldsins, enda er íslenska stjórnarskráin mót-uð úr stjórnarskránni sem Kristján níundi kom með og færði Íslending-um hátíðlega árið 1874. Margt í hinni opinberu ásýnd forsetans ber keim af þessari sögulegu staðreynd.

Vald er flókið fyrirbæri. Það getur eflst í meðförum þeirra sem kunna með það að fara. Þannig getur rétta manngerðin „setið vel“ í stöðu sinni, á meðan aðrir eru fullfær-ir um að glutra niður virðingu og trausti sem samfélagið veit-ir þeim. Í að-draganda for-setakosninga er mörgum tíðrætt um formlegt vald forsetans er varð-ar staðfestingu eða synjun laga og um hlutverk hans við stjórn-armyndanir. Ásýnd embættis-ins er hins vegar mótuð með táknum, gripum og um-gjörð, sem undirstrika tengsl þess við hugmyndina um íslenska þjóð, sem auðvitað er á endanum bara hugmynd sem Íslendingar gangast undir að tilheyra. Forsetinn er ein af aðalpersónunum á leiksviði þessar-ar þjóðar.

Ávörp og ræðurForseti Íslands talar vitanlega við ýmis tækifæri og inn í ýmsa hópa, bæði við gesti sína á Bessastöðum, á samkomum um allt land og víða um heim. Það er hins vegar ekki ýkja oft sem hann nær eyrum allrar þjóðar-innar. Ef litið er framhjá fréttavið-

Kristján níundi konungur stendur

enn með stjórnarskrána frá

1874 fyrir framan Stjórnarráðið.

Málverkin Dönsk og íslensk í eigu Listasafns Íslands og embættisins. Dönsk rómantík, íslenskir frumkvöðlar og módernismi í bland.

Teppin Persknesk teppi eru um víða veröld álitin tákn ríkidæmis, víðsýni og virðuleika.

HúsgögninHúsgögn í skreyttum rókókó-stíl einkenna aðalsalinn. Rýma ágætlega við sögu hússins en íslensk hönnun gæti líka komið til greina.

Borðið Ríkisráðsborðið svokallaða er ævafornt, líklega 400 ára gamalt og auðvitað úr gegnheilli eik. Þar er stöðugleiki stjórnskipunarinnar tryggður. Borðið var keypt í Bretlandi á stríðsárunum í ríkisstjóratíð Sveins Björnssonar. Talið er að borðið sé munkaborð en það var lengi kallað „ Jóhann landlausi.“

Guðrún Katrín Ljósmynd af Guðrún Katrínu Þorbergs-dóttur, fyrri konu Ólafs Ragnars Grímssonar hefur á undan-förnum árum verið stillt upp í salnum. Persóna hennar var ríkur þáttur í fyrsta framboði Ólafs en fyrri forsetar hafa einnig stillt upp myndum af sér og sínum víða á Bessastöðum.

alla föstudaga og laugardaga


WWW.TRANSATLANTIC.IS SÍMI: 588 8900

FERÐAÁÆTLUN 03. - 16. NÓVEMBER 2016

SRI LANKAStórkostleg náttúra, einstakt mannlíf og forn menning. Kynnstu fjölbreyttu dýralífi í safaríferð um þjóðgarð eyjunnar en þar má m.a sjá fílahjarðir, hlébarða, krókódíla, buffala, apa, slöngur og einstakt fuglalíf.

Innifalið í verði: Hálft fæði, flug, hótel, skattar, islenskur fararstjóri og allar ferðir m.a. Safarí ferð um Yala þjóðgarðinn

549.900.-á mann í 2ja manna herbergi

ALLUR FATNAÐUR, ALLIR SKÓR, ALLAR SNYRTIVÖRUR,

ÖLL LEIKFÖNG, ÖLL HJÓL, ALLAR HEIMILISVÖRUR...

ÁN VIRÐISAUKASKATTS*

DAGANA 27.-29. MAÍAð sjálfsögðu fær ríkissjóður 24% virðisaukaskatt af þessari sölu. *Verðlækkunin 19,36% er alfarið á kostnað Hagkaups.

Ekki afsláttur af Weber grillum

RISA

Meira á frettatiminn.is

Laugavegi 15 og Kringlunni – sími 511 1900 – www.michelsen.is

Tribe herraarmband

7.400 kr.

Flair dömuarmband

12.600 kr.

Flair dömuarmband

9.400 kr.

Tribe herraarmband

4.900 kr.

Glæsilegar útskriftargjafir

Bessastaðir og bílarnirBessastaðir eru aðsetur forseta Íslands. Hvítmáluð húsin standa virðuleg á Álftanesi en auk þess er skrifstofa forsetans við Sóleyjargötu í einu glæsilegasta húsi miðbæjar-ins. Hvíti liturinn er vitanlega tákn fyrir bæði hreinleika og virðuleika, hvort sem um er að ræða Bessastaði

eða Hvíta húsið. Bessa-staðastofa er eitt elsta steinhús landsins, reist 1761-67. Arkitektúrinn er klassískur og danskur, nátengdur uppruna þess valds sem þar á heima.

Bessastaðir eiga sér merka sögu allt frá land-námstíð. Á þjóðveldisöld bjó þar Snorri Sturluson, sem tengir forsetaemb-ættið við helgustu vé íslenskrar menningar og bókmennta. Þessi and-blær skilar sér vel í bók-hlöðunni á Bessastöðum þar sem núverandi for-

seti útskýrði nýlega lokaniðurstöðu sína um að hætta við að hætta við að hætta í sjónvarpsviðtali. Á eftir Snorra bjuggu æðstu embættismenn konungs á Bessastöðum, t.d. land-fógeti og amtmaður og þar var skóli fyrir „bestu syni landsins.“

Stóra leiksvið forsetans er aðal-salur Bessastaðastofu sem prýdd-ur er fjölmörgum málverkum sem flest koma úr safneign Listasafns Íslands en embættið á einnig nokkur þeirra. Þetta eru einkum málverk frumkvöðla íslenskrar málaralist-ar, auk yngri módernískra verka. Víða í húsnæðinu, t.d. á efri hæð Bessastaðastofu, er að finna ýmsar gjafir frá erlendum gestum. Það er nokkurt safn og merkilegt með hlið-sjón af tísku og tíðaranda.

Á hlaðinu á Bessastöðum blaktir forsetafáninn, sérstök útgáfa hins klofna ríkisfána (tjúgufánans). For-setafáninn er jafngamall þjóðfánan-um en lög voru samþykkt um fánana við lýðveldisstofnun.

Þegar forseti Íslands fer á flakk stendur honum til boða að nota bifreiðar embættisins en gagnvart al-menningi eru bifreiðarnar dæmi um þann lúxus sem fylgir embættinu. Bifreiðar embættisins eru númer-aðar með fyrstu tölustöfunum auk skjaldarmerkis og þær eru á stund-um prýddar fánum sem aðeins emb-ættismenn mega nota í erindum sínum, samkvæmt fánalögum.

Bílafloti forseta Íslands í dag: Lexus LS600H, árgerð 2007.Toyota Land Cruiser 120, árgerð 2006.

Notaðir við há-tíðleg tækifæri:Cadillac Brougham, árgerð 1990.Packard bifreið Sveins Björnsson-ar, 1942, er eign Þjóðminjasafnsins.

Heiðursorður eru hluti af formfestu og ímynd vestrænna konungdæma og forsetaembætta. Forseti Íslands nýtir sína aðaldaga sína á árinu, nýársdag og 17. júní, til að hengja slíkar orður á velvalda einstaklinga fyr-ir „vel unnin störf í þágu íslensku þjóðarinnar eða á alþjóðavettvangi.“ Þegar forsetabréf um hina ís-lensku fálkaorðu er skoðað kvikna hugrenningar um krossferðir, riddara og leynireglur mjög fljótlega, enda eru slíkar orður um heim allan af þeim sögulega meiði. Forseti Íslands er þannig „stórmeistari orðunnar“ og við hátíðleg tilefni, svo sem við þingsetningu, ber hann sérstaka keðju með stórkrossstjörnu, en hún er æðsta stig fálka-orðunnar og hana bera þjóðhöfðingjarnir einir.

Keðjan er valdsmannsleg og er henni nákvæmlega lýst í forsetabréfinu um fálkaorðuna en þar kemur fram að keðjan „liðast í blásteinda skildi með silfruðum fálka og skjaldarmerki lýðveldisins til skiptis.“ Hún er síð og lafir stundum jafnt fram á bringu forsetans og aftur á bak hans. Í tíð Vigdísar Finnbogadóttur var stórkrossstjarnan stundum næld í viðhafnarbúning hennar.

Fálkinn sem slíkur er forvitnilegt tákn fyrir heiður sem útdeilt er í samfélaginu. Hann er álitinn prins fugla, er voldugur ránfugl og gæludýr konunga og fursta um aldir. Aðalfæða fálkans er líka eftirlæti sportveiðimanna á fjöllum, rjúpan. Fálkinn, hið karllæga tákn, sigrar og veiðir rjúpuna, sem samkvæmt þjóðtrúnni er systir hans,

en ránfuglinn áttar sig ekki á skyldleikanum fyrr en hann

er kominn að hjarta og vælir þá mikið.

Fálkaorðan er beinn arfur frá danska kon-ungsveldinu en það var Kristján tíundi sem stofn-

aði til hennar árið 1921 þegar hann kom til Íslands ásamt Alexandrine drottningu. Tal um tildur hefur lengi tengst fálkaorðunni og veiting hennar verið umdeild. Strax ári eftir komu fram hugmyndir um að leggja orðuna niður. Árið 1966 lagði þingmað-urinn Skúli Guðmundsson fram tillögu um að hún yrði lögð niður og setti greinargerðina fram í

bundnu máli:

Hér er farið fram á það að fella niðurorðuveitingar og sparaútgjöldin sem til þess fara.Orðan barst frá okkar grönnum eins og fleiraþarflaust tildur. Þeir eru vanirþessu til að mynda Danir.Og sagt er að Rússar sæmi ýmsa svona skrauti.Það er hengt á vildarvinivaldhafanna, í heiðursskyni.Þó að sumir þrái krossa, þá munu fleirimæla að enginn Íslendingurætti að dýrka þannig glingur.

Tillagan sofnaði í nefnd, þá eins og oftar.

Stórriddarinn

tölum og blaðamannafundum, sem haldnir eru um einstök mál-efni í hita leiksins, þá eru tækifæri forsetans til að tala beint til þjóðar-innar fyrst og fremst ávörp hans á nýársdag og 17. júní og setningar-ræður á Alþingi.

Í sjónvarpsávörpum, eins og á ný-ársdag, eru það íslenski fáninn og gamalt málverk sem að ramma inn persónu forsetans. Málverkið, sem er innst í aðalsal Bessastaðastofu er eitt mest myndaða málverk lands-ins. Það sýnir tvær skútur í ólgusjó en verkið er danskt, heitir Á rúmsjó (Paa aaben sö) og er eftir Carl Freder-ik Sørensen. Sá var á sinni tíð sér-fræðingur einmitt í skútum og hafi. Danmörk er flatt land þannig og hér er Snæfellsjökull í bakgrunni. Á myndinni er kóngur á leið til lands með stjórnarskrána árið 1874. Upp í hugann koma líka tengingar við sjósókn, samskipti við útlönd og einangrun Íslands. Skilaboðin: For-setinn er virðulegi skipstjórinn á þjóðarskútunni, forsætisráðherra fyrsti stýrimaður.

Önnur sviðsmynd forsetans og í raun alls stjórnmálavalds í samfé-laginu er Austurvöllur og Þinghúsið, undir vökulu auga Jóns Sigurðssonar á stalli sínum á miðjum vellinum. Á þjóðhátíðardaginn tekur forsetinn þátt í hátíðarhöldum m.a. með því að leggja blómsveig að leiði Jóns. Athöfnin er táknræn og viðheldur hugmyndum okkar um sjálfstæðis-hetjuna, en sagnir af slíkum mönn-um (og oftast er um karlmenn að ræða) eru nauðsynlegar fyrir þjóðar-hugmyndina. Líkt og á við um fallna

hermenn erlendis og minnismerki um þá eru blómin þakklætisvottur fyrir fórnfýsi Jóns og forsetinn nýt-ur við athöfnina aðstoðar frá tveim-ur stúdendum, fulltrúum æsku-blómans og framtíðarvonarinnar.

Formleg samskipti forseta og Al-þingis eru kapítuli útaf fyrir sig. Þar er í raun um víxlverkun að ræða. Að loknum alþingiskosningum set-ur forseti þingið og heldur ræðu þó þær hafi reynst mislangar hjá forsetum fortíðar, t.d. voru ræður Vigdísar Finnbogadóttur við það til-efni lítið annað en árnaðaróskir til þingmanna í þeirra störfum. Sam-kvæmt hefð er gengið til kirkju við þingsetningu og þannig er tilvist þjóðkirkjunar í samfélaginu viður-kennd af þingi, ríkisstjórn og forseta. Gengið er milli bygginganna tveggja við heiðursvörð lögreglunnar sem undirstrikar að „með lögum skal land byggja“ og að valdið er til stað-

ar hvað sem öllu herleysi þjóðarinnar

líður.Að loknum forsetakosning-

um mætir nýkjörni forsetinn síð-an í þingið til að taka við embætti

og vinna „eið eða drengskap-arheit að stjórnarskránni.“

Ræðustóll Alþingis fær að víkja vegna mik-

ilvægi þessarar athafnar sem

undirstrikuð er af nærveru allra helstu embættis-manna þjóðarinnar, veraldlegum og geistlegum. Tíðkast hefur að forseti komi fram á svalir Alþingis-hússins að athöfn lokinni en yfir höfði hans, á þaki hússins, gnæfir kóróna Danakonungs enn og minn-ir á yfirráð Dana hér á landi á öld-um áður. Hvort hefðin um að veifa af svölum þinghússins er algjörlega aflögð verður að koma í ljós.

Manneskjan og tilfinningar okkar„Ég breytist ekkert þótt ég verði forseti“ sagði Kristján Eldjárn við vini sína og vildi fullvissa þá um að hann myndi ekkert breytast ef hann sigraði kosningarnar 1968.

Þetta sjónarmið, sem kann að vera hugmynd einhverra fram-bjóðenda nú, er þó lítið annað en óskhyggja. Það er kalt á toppnum og forsetinn er dæmdur til að ein-angrast að einhverju leyti um leið og aðrar dyr standa honum galopn-ar. Þetta kemur ekki síst til vegna hefða og tákna sem að einkenna störf forsetans.

Þessum táknum er ætlað að segja

sögu. Þar komum við að tali um for-setann sem sameiningartákn þjóðar sem ekki er alveg víst á okkar dög-um hversu sameinuð og samstíga er. Guðmundur Oddur Magnússon, prófessor í Listaháskóla Íslands, hefur velt ýmsu fyrir sér er varðar táknmyndir í íslensku samfélagi. Í grein sem hann ritaði í Viðskipta-blaðið árið 2010 benti hann á að forsetaembættið væri „tengdara tilfinningum en vitsmunum“ og að allt táknmál í kringum embættið, eins og þjóðerniskennd almennt, höfðaði til tilfinninga okkar. Þá má spyrja hvaða tilfinningar táknin, sem oft eiga uppruna sinn aftur á nítjandu öld, kveiki nú þegar svo langt er komið inn á 21. öld og til stendur að kjósa nýjan forseta.

Tíminn líður og frá lýðveldisstofnun hefur íslenskt samfélag tekið stórstígum framförum. Alþjóðavæðingin hefur líka gert það að verkum að áhugi á jaðarsvæði eins og Íslandi vex og vex. Ísland er langt í frá eins einhæft samfélag og raunin var þegar lýðveldi var stofnað og táknheim-ur erlends konungsvalds nokkurn veginn yfir-færður óþýddur á emb-ætti forsetans.

Guðmundur Oddur bendir líka á að mörgum táknum þjóðríkisins og þar með forsetaembættisins sé ætlað „að ná til sálarinnar.“ Spurn-ingin er hins vegar hvort að sálir Íslendinga séu móttækilegar fyrir táknum sem urðu til öðru hvoru megin við aldamótin 1900 og eru margar hverjar beinn arfur frá dönsku einveldi.

Í aðdraganda kosninganna nú kviknar því spurningin um það hvort nýr forseti, sem nú er ljóst að þjóðin kýs sér 25. júní, geti breytt þeim táknmyndum sem einkenna embættið og fært þær í nútíma-legra horf ef vilji er fyrir hendi. Eitt er víst að forsetaembættið breyt-ir þeim sem tekur það að sér. Um-hverfið gerir þær kröfur á forsetann að hann hagi sér með ákveðnum hætti. Stjórnsýslan í kringum emb-ættið er einnig í eðli sínu íhalds-söm og formfesta mikil í lífi emb-ættismanns þjóðarinnar nr. 1. Það styttist í embættistöku. Ætli okkur verði boðið upp á fagurfræði nítj-ándu aldar enn og aftur?

Myndir í greininni eru úr safni feðganna Vigfúsar Sigurgeirsson-

ar og Gunnars Vigfússonar, en þeir hafa ljósmyndað forseta frá

lýðveldisstofnun.

Skjaldarmerki forseta Forseti Íslands er svo miðlægur í stjórn-skipaninni að hann á sér sérstakan fána, hinn íslenska tjúgufána, sem er klofinn. Hann á líka sérstakt skjaldarmerki sem t.d. skreytir bréfsefni og boðskort sem embættið sendir frá sér.

Sveinn Björnsson á ferð um landið, umvafinn framtíð landsins.

Ásgeir Ásgeirsson og Dóra Þórhalls-dóttir í norsku konungshöllinni.

Kristján Eldjárn með Karl Bretaprins í heimsókn.


t

ht.isUMBOÐSMENN UM LAND ALLT

HAFNARGÖTU 90 REYKJANESBÆ S: 414 1740 • EYRARVEGI 21 SELFOSSI S: 480 3700 • GARÐARSBRAUT 18A HÚSAVÍK S: 464 1600 • GLERÁRGÖTU 30 AKUREYRI S: 460 3380 • KAUPVANGI 6 EGILSSTÖÐUM S: 414 1735 • ÞJÓÐBRAUT 1 AKRANESI S: 431-3333 • SUÐURLANDSBRAUT 26 REYKJAVÍK S: 569 1500

12 MÁNAÐA VAXTALAUSAR GREIÐSLUR

TILBOÐ

VERÐ ÁÐUR 79.995

69.995Philips 40PFT411140" FHD LED sjónvarp með 1920 x 1080p upplausn. Digital Crystal Clear mynd vinnsla. 100 Hz Perfect Motion Rate. 16 W RMS Incredible Surround hljóðkerfi. Stafrænn DVB-C, DVB-T2 móttakari. USB tengi. USB upptökumöguleiki. 2 HDMI tengi, Scart, Component. Heyrnartólstengi, optical út & CI rauf. EasyLink.

40”

FULL HD SJÓNVARP

TILBOÐ

VERÐ ÁÐUR 249.995

189.995

EM TILBOÐ

TILBOÐ


269.995

Philips 55PUS715055" 3D Android LED sjónvarp með Ultra HD 4K 3840 x 2160p upplausn. Pixel Precise Ultra HD. Micro Dimming Pro. 800 Hz Perfect Motion Rate. Natural Motion. Quad Core örgjörvi. Ambilight 3 bakljós. Cloud TV / Cloud Explorer / Dropbox. Multiroom TV. Android 5.0. Google Play store. Wi-Fi 2x2. NETFLIX - 4K. Stafrænn DVB-C/T2/S2 móttakari. Gervihnattamóttakari. 3 x USB. 4 x HDMI. Apple / Android síma- / spjaldtölvu app. Easy 3D - 4 gleraugu fylgja.

65”

SMART ANDROID LED

TILBOÐ


139.995

Panasonic TX50CX670E50" Smart LED sjónvarp með 4K Ultra HD 3840x2160p upplausn og VIERA Direct. Quad Core Pro örgjörvi. 200 Hz BMR. Local Dimming. 4K Up-Scaling / 4K Smooth Motion. Studio Master Color DCI. Brilliant Contrast. Pro 24p Smooth Film/Play Back. Firefox OS netvafri. NETFLIX - 4K. Swipe & Share 2.0 / My Home Screen. Wi-Fi. TV Anywhere. Stafrænn DVB-C/T2 móttakari. 3 x USB tengi. 3 x HDMI o.fl.iPhone eða Android síma- / spjaldtölvu app.

50”

SMART LED 4K UPPLAUSN

TILBOÐ


179.995

LG 55UF680V55" Smart IPS LED sjónvarp með Ultra HD 4K 3840 x 2160p upplausn og 1000Hz PMI. Tru ULTRA HD Engine - 4K uppskölun. Micro Pixel Control. Real Cinema 24p. Quad-Core örgjörvi. webOS 2.0 - opinn vafri. NETFLIX - 4K. LG Cloud, Miracast, Wi-Fi Direct. Stafrænn DVB-C/T2/S2 móttakari. Gerfihnattamóttakari. 2x USB 2.0. USB 3.0. 2x HDMI o.fl. Apple og Android síma- / og spjaldtölvu app.

55”

SMART IPS ULTRA HD 1000Hz PMI

VIERA Direct

Philips 65PFT652065" Smart Android LED sjónvarp með Full HD 1920 x 1080p upplausn og Perfect Pixel HD. DualCore örgjörvi. Ambilight 3 bakljós. Cloud TV og Cloud Explorer. Multiroom TV. 800 Hz PMR. Micro Dimming Pro. Perfect Natural Motion. Android 5.0 með Google. Play store. Wi-Fi. Spotify Connect. Ljósnemi. Stafrænn DVB-C/T2 móttakari. 3 x USB. USB upptaka. 4 x HDMI o.fl. MyRemote Apple og Android síma- / og spjaldtölvu app.

Suðurhafseyjan Nárú er heimsins minnsta eyríki. Sagan um það hvernig landið varð ríkast í heimi vegna námuvinnslu á forn-um fuglaskít – og glutraði svo auðæfunum niður – er eitt lygilegasta varnaðarvíti síðustu áratuga í heiminum. Þegar landið fór á hausinn um síðustu aldamót breytti það sér í skattaskjól og geymdi þýfi frá rússnesku mafíunni. Nú hefur landið tekjur af því að vera fangelsi fyrir flóttamenn sem vilja komast til Ástralíu.Helgi Hrafn Guð[email protected]

Í hundruð þúsunda ára f lugu mávar og aðrir sjófuglar yfir lítið kóralrif í Kyrrahafinu og drituðu. Smám saman, þó kannski hraðar en ella vegna steikjandi sólarinnar á þessum hitabeltisslóðum, breytt-ist fuglaskíturinn á þessari para-dísareyju í hart og dularfullt efni sem fallegur frumskógur þakti. Eyj-an sem um ræðir heitir Nárú og er ekki nema um 21 ferkílómetri að stærð – örlítið stærri en Vestmanna-eyjar. Nárú liggur langt norðaust-ur af Ástralíu í Míkrónesíusvæðinu. Eins og flestar eyjar á þessum slóð-um er hún afskekkt og pínulítil nál í hinum gífurlega stóra heystakki Kyrrahafsins.

Fosfatið búiðÓlíkt mörgum litlum suðurhafseyj-um var Nárú auðugt af náttúruauð-lindum. Nánar tiltekið fosfati. Efnið er eftirsótt og dýrt því það er not-að í framleiðslu áburðar sem bor-inn er á tún heimsins. Og í nokkur undarleg ár á áttunda áratugnum var Nárú ríkasta land í heiminum. Nú er fosfatið allt uppurið og landið gjaldþrota. 80% af eyjunni sjálfri er galtóm námuhola. Eyjarskeggjar, sem eru um 10 þúsund talsins, hafa nú atvinnu af rekstri varðhalds-stöðvar þar sem hælisleitendur í Ástralíu eru geymdir.

Pleasant IslandSaga Nárú hófst fyrir um 3000 árum þegar pólínesískir og míkró-nesískir landnámsmenn settust þar að. Allt þar til Evrópumenn komu þangað löngu síðar lifðu eyjarskeggjar á kókoshnetum og ávöxtum. Þeir handsömuðu fisk úr hafinu og færðu í lónið á eyjunni og bjuggu þannig til eldi. Þykkur frum-skógur þakti eyjuna. Evrópumenn eygðu fyrst Nárú árið 1798 þegar breska hvalveiðiskipið Hunter kom að. John Fearn skip-stjóri nefndi þessa para-dísareyju Ple-asant Island.

Brennivín og byssurNæstu áratug i lentu evrópsk skip reglulega á eyjunni og skiptu á matvælum og nauðsynjum fyrir áfengi og byssur, sem voru nýjungar fyr-ir ættbálkana 12 sem þar bjuggu í sátt og samlyndi. Nokkrum áratug-um síðar höfðu brennivínið og vopn-in eyðilagt samfélagið. Tveir þriðju þjóðarinnar féllu í valinn fyrir böl-inu, ýmist með því að drekka sig í hel eða vera skotnir til bana. Árið 1888 slógu Þjóðverjar eign sinni á eyjuna. Nýlendustjórar þeirra og fylgdarlið settust að á Nárú og fluttu með sér ýmsa sjúkdóma, sem aftur hafði ömurleg áhrif á heilsu þjóðar-innar. Margir þjáðust af holdsveiki og öðrum kvillum.

Nýlendur hirtu gróðannUm 1900 uppgötvaðist að furðu-legt grýtið í miðju eyjarinnar væri í raun uppfullt af fosfati. Upp frá því hætti Nárú að vera fagurt og ósnortið kóralrif og breyttist í opna námu sem iðnríki heims kepptust við að moka upp úr. Þjóðverjar misstu völd á eyjunni í

fyrri heimsstyrjöldinni og þá tók við sameiginleg stjórn Bretlands, Ástralíu og Nýja-Sjálands. Saman stofnuðu þessi ríki fyrirtækið British Phosphate Commission sem upp frá því stundaði umfangs-mikinn námugröft á fosfati Nárú og hirtu sjálf gróðann. Eyjarskeggjar fengu örfá prósent auðsins í sínar hendur. Enn tóku við hörmungar fyrir Nárúmenn, því í síðari heims-styrjöldinni hernámu Japanir eyj-una og lögðu helming íbúa í vinnu-þrælkun. Holdsveikir voru settir í bát sem var látinn sigla út á haf og þar sökkt.

Sjálfstæði og ríkidæmiEftir uppgjöf Japana 1945 tóku við 20 ár þar sem Ástralía hafði um-sjón yfir landinu á vegum Sam-einuðu þjóðanna. Árið 1968 hlaut Nárú loks sjálfstæði og var þar með eitt smæsta ríki heims. Hið nýja ríki keypti öll hlutabréf í námu-fyrirtækinu og stofnaði Nauru Phosphate Corporation. Það var mikið hagsmunamál því eyjar-skeggjar höfðu varla séð tangur né tetur af tekjum námuvinnslunn-ar. En eins og heimssagan hefur svo oft sýnt fylgir bölvun miklum auðlindum. Þá er ekki átt bölvun eins og svartagaldur eða djöflatrú. Ríki sem hafa hag af einni stórri og verðmætri auðlind mistekst oftast hrapalega að nýta hana á skynsam-legan hátt. Hagkerfi ganga ekki vel þegar treyst er á eina stoð og all-ur kraftur þjóðarinnar sogast í eitt verkefni. „Hollenska veikin“ er hagfræðilegt hugtak sem notað er um ójafnvægi sem skapast við

Fuglaskítur, skattaskjól og flóttamannabúðir

Ris og fall Nárú

Galtóm náma. 80% af Nárú er uppurin fosfatnáma. Fosfatið var selt til fram-leiðslu áburðar og gerði þjóðina að þeirri ríkustu í heimi. Nú er ekkert eftir nema

beinagrind af gamalli námu.

í nokkur undarleg ár á áttunda áratugnum

var Nárú ríkasta land í heiminum.

slíkar aðstæður og er dreg-ið af því þegar Hollendingar

lentu í gengishækkun í kjöl-far mikilla olíu- og jarðgas-

funda.

Ríkasta land í heimiÍ kjölfar sjálfstæðis urðu íbúar Nárú ríkasta þjóð í heimi. Menn vissu auðvitað að fosfatnáman myndi í framtíðinni tæmast. Þess vegna var stofnaður sjóður sem í rann nokk-ur hluti gróðans af námuvinnsl-unni. Á áttunda áratugnum rann, þrátt fyrir það, upp mikið eyðslu-skeið á eyjunni. Allir gátu keypt sér lúxusvarning. Allir keyptu sér rándýra sportbíla – Lamborghini og Ferrari – þrátt fyrir að „rúntur-inn“ á eyjunni væri ekki nema ör-stuttur vegarspotti. Og þetta pínu-litla ríki þurfti auðvitað að stofna eigið flugfélag og hélt á hátindi sín-um sjö þotum. 10 prósent þjóðar-innar gátu þannig ferðast á sama tíma. En vélarnar flugu auðvitað oftast hálftómar og ævintýrið var rándýrt. Farið var að kalla Nárú „Kúveit Kyrrahafsins“. Ráðamenn landsins virtust telja að sjóðirnir væru endalausir.

Hæsti turn í Ástralíu Fjárfestingarsjóðurinn, sem átti að gæta hagsmuna þjóðarinnar, var sífellt notaður í áhættusöm og undarleg verkefni. Fengnir voru til starfa ýmsir fjármálasérfræðingar frá útlöndum til að annast hann. Til dæmis lagðist sjóðurinn í byggingu 52 hæða skýjakljúfs í Melbourne árið 1972, sem þá var hæsta hús Ástralíu. Sjóðurinn reisti einnig hótel víða um heim.

Ömurlegur söngleikurSkrýtnasta fjárfestingin var hins vegar gerð árið 1993 þegar ríkis-stjórn Nárú hafði ráðið breskan fjárfestingarráðgjafa. Hann hét Duke Minks og hafði starfað á árum áður í Liverpool sem umboðsmað-ur „bítlasveitarinnar“ Unit 4 + 2. Minks fékk gamla félaga sína úr

bandinu til að skrifa söngleik um ástarsamband Leonardo Da Vinci við Mónu Lísu. Og sannfærði Nárú um að vera bakhjarl í risastórri upp-setningu söngleiksins á West End í London. „Leonardo the Musical: A Portrait of Love“ var ekki einung-is kjánalegur sögulegur uppspuni heldur hin versta hrákasmíð með lélegri tónlist og leik. Í einu atriðinu slær Leonardo Mónu Lísu á boss-ann og biður hana um að „hjálpa sér í vinnunni“. Skemmst er frá því að segja að söngleikurinn var eitt allsherjar klúður og var tekinn af fjölunum eftir tvær vikur. Þjóðar-búið á Nárú tapaði tugum milljón-um dollara.

Gjaldþrota peningaþvottastöðÍ lok aldarinnar varð Nárú loks gjaldþrota þegar fosfatnáman tæmdist og engar tekjur voru leng-ur til staðar til að fjármagna lúx-uslífsstíl íbúanna – sem höfðu ekki borgað neina skatta. Síðan þá hafa sportbílarnir elst og ryðgað og á meðan hefur ríkið reynt að finna einhverjar nýjar tekjulindir. Um miðjan tíunda áratuginn hleypti ríkið af stokkunum nýrri atvinnu-grein: Alþjóðlegri fjármálaþjón-ustu. Betra heiti væri peninga-þvottastöð. Hver sem er í heiminum gat farið á vefsíðu og keypt sér leyfi til að stofna banka á Nárú fyrir um 20 þúsund dollara. Þetta sló í gegn hjá rússnesku mafíunni og öðrum misindismönnum sem færðu pen-inga úr rústum Sovétríkjanna. Talið er að mafían hafi þvegið um 70 milljarða dollara með skúffubönk-um á eyjunni í lok aldarinnar. Auk hennar voru mýmargir einræðis-herrar, eiturlyfjabarónar og spillt-ir stjórnmálamenn með fjármuni í skattaskjólinu á Nárú.

ÁSTRALÍA

JAPAN

HAVAÍ

NÁRÚ


Verslaðu með símanum

ÞAKKIRfyrir greiðslufrestinn og einfalt líf

Borgaðu á einfaldan og öruggan mátaí verslun eða á netinu með Netgíró.

14 DAGA GREIÐSLUFRESTUR

12 MÁNAÐA RAÐGREIÐSLUR

Yfir 40.000 manns hafa skráð sig hjá okkur, þú skráir þig á www.netgiro.is

ÍSLE

NSK

A/SI

A.IS

/NE

G 7

9780

05/

16

Mótmæli í Ástralíu. Í apríl lést íranskur flóttamaður eftir að hafa kveikt í sér í mótmælaskyni í flóttamannabúðunum á Nárú.

VegabréfasvindlEn Adam var ekki lengi í skattapara-dís. Árið 2000 settu iðnríkin 7 Nárú á svartan lista til að stöðva þenn-an skaðlegan leka peninga inn á bankabækur þar. Smám saman var ríkið knúið til samvinnu við Bandaríkin og Ástralíu og gert að lofa bót og betrun. Þó brá sömu ríkj-um í brún í kringum aldamót þegar ýmsir hryðjuverkamenn og mafíós-ar dúkkuðu upp með vegabréf frá Nárú. Þeir höfðu borgað stjórnvöld-um 15-30 þúsund dollara fyrir það. Þegar Nárú var sett í skammarkrók-inn var það ekki í stöðu til annars en að hlýða Bandaríkjamönnum eins og eftirfarandi saga sýnir: Í leynilegum samningi, sem síðar kvisaðist út, var Nárú gert að leggja niður skattaparadísina. Í stað refs-ingar myndi Nárú stofna sendiráð í Kína sem væri í raun leynibústaður fyrir CIA-menn þar í landi.

Varðhaldsstöð fyrir flóttafólkÁrið 2001 bjargaði norska flutn-ingaskipið Tampa 400 afgönskum flóttamönnum af sökkvandi báti

á Indlandshafi. Fólkið hafði reynt að komast til Ástralíu á flótta und-an Talíbönum. Norski skipstjórinn ákvað að sigla með fólkið til Ástr-alíu, en stjórnvöld þar neituðu að taka við því og þá upphófst mikil deila. John Howard forsætisráð-herra var þá í miðri kosningabar-áttu og notaði málið sem herbragð. Hann aflaði sér atkvæða þeirra sem voru á móti auknum innflytj-endastraumi í landið. Þegar Tampa sigldi inn í ástralska landhelgi brut-ust ástralskir sérsveitarmenn inn í skipið. Howard kynnti til sögunnar „Kyrrahafslausnina“, en það heiti fannst mörgum ósmekklega keim-líkt „lokalausn“ nasista. „Lausn-in“ fólst í að flytja flóttamennina til Nárú, koma þar upp varðhaldsstöð og borga fjársveltu eyríkinu fyrir „þjónustuna“.

SjálfsíkveikjurVarðhaldsstöðin á Nárú hefur síð-an starfað með hléum fyrir áströlsk stjórnvöld. Samkvæmt nýlegum tölum eru um 600 hælisleitend-ur á eyjunni á hverjum tíma. Í lok

apríl síðastliðnum lést íranskur hælisleitandi eftir að hafa kveikt í sjálfum sér á Nárú í mótmælaskyni. Það hefur valdið miklum deilum og mótmælum í Ástralíu og varðhalds-stöðinni hefur verið líkt við fanga-búðirnar í Guantánamo. Ekki bæt-ir úr skák að fjölmiðlamönnum er í raun bannað að heimsækja eyjuna og lítið er því almennilega vitað um aðstæður þar.

Feitasta þjóð heimsOfan á peningavandræði Nárúbúa leggst alvarlegt heilsufarsvanda-mál. Offita mælist hvergi jafn mikil á byggðu bóli og þar – 95% þjóðar-innar telst of þung. Ein af ástæðum þess eru neysluhefðir sem hófust á góðæristímanum. Þá kom vest-rænt fæði í stað hefðbundinn-ar Kyrrahafsfæðu, nánast á einni nóttu. Og vegna ríkidæmisins þurftu íbúarnir sáralítið að vinna og hreyfðu sig því lítið. Stjórnvöld hvetja þjóðina til að ganga daglega hringinn í kringum flugbrautina á eyjunni. Framtíðin þar er ekki björt. Nú vonast stjórnvöld til að finna nýjar leiðir til að vinna síð-asta fosfatið sem eftir er á eyjunni, en það er grafið á erfiðustu stöðun-um. Önnur tekjulind er að taka við fjármunum frá voldugum ríkjum fyrir að greiða með þeim atkvæði hjá Sameinuðum þjóðunum. Nárú viðurkenndi sjálfstæði Abkasíu árið 2009. Rússar greiddu 60 milljónir dollara fyrir.

Leonardo the Musical: A Portrait of Love var ekki einungis kjánalegur sögu-

legur uppspuni heldur hin versta hrákasmíð með

lélegri tónlist og leik.

Ástralir mótmæltu brottflutningum flóttamannanna í fangabúðirnar á Nárú.


ORKA NÁTTÚRUNNAR · Bæjarhálsi 1, 110 Reykjavík · Sími 591 2700 · www.on.is

NOTAR ÞÚ MEIRA EN AÐRIR?

Kíktu á reiknivél ON: www.on.is/reiknivel

Orka náttúrunnar framleiðir og selur rafmagn til allra landsmanna á

samkeppnishæfu verði. Við viljum nýta auðlindir

af ábyrgð og nærgætni og bæta lífsgæðin í nútíð og

framtíð.• Reiknaðu út orkunotkun heimilistækjanna• Berðu orkunotkun þína saman við önnur heimili• Fáðu góð ráð varðandi orkunotkun

Blandari

129 kr. á ári

Brauðrist

359 kr. á ári

Orka

náttúrunnar

Lykill býður þér að leigja bíl í stað þess að kaupa og lágmarka bæði kostnað og áhættu við rekstur bílsins.

Innifalið í leigunni er þjónusta, viðhald, dekk, tryggingar og bifreiðagjöld,

Þú velur bíl í samráði við okkur.

Leigusamningur getur verið 12–36 mánaða langur.

Leigugreiðslan er föst fjárhæð allan leigutímann og því engin áhætta af verðbólgu eða gengi krónunnar.

Lykilleigafyrir einstaklinga

Flotaleigafyrir fyrirtæki

Lykill leigir bílaflota til fyrirtækja með tilheyrandi þjónustu og tekur svo við honum aftur

að leigutíma loknum.

Fyrirtækin njóta stærðarhagkvæmni Lykils.

Þú finnur bíla sem henta þínum rekstri.

Lykill sér um kaup og rekstur bílanna.

Leigugreiðslan er föst fjárhæð allan leigutímann og því engin áhætta af verðbólgu eða gengi krónunnar.

Flotaleigafyrir fyrirtæki

Kynntu þér möguleikana á

lykill.is/showroom/

Lykill er hluti af Lýsingu hf. I Ármúla 1 I 108 Reykjavík I S. 540 1700 I lykill.is I [email protected]

Leigulausnir Lykils

Þetta heldur manni á tánum. Ég er að ögra

sjálfum mér. Þetta er dálítið eins og þegar þú

varst fimmtán, það er einhver strákur sem kann

á gítar og þig bara langar að syngja.

Jónas R. Jónasson – aftur í gallann

Í kringum 1970 vakti hann mikla athygli fyrir þokka-fulla framkomu og söng lög sem að brenndu sig inn í vitund landsmanna. Eftir langa fjarveru frá opinberu tónleikahaldi er Jónas R. Jónsson, einn af bestu sonum blómatímans, á leið aftur á svið Guðni Tó[email protected]

Það rignir í miðborg Reykjavíkur. Á Óðinsgötunni á fólk erindi við mann. Snyrtilega klæddur kúnni kemur með undarlega tösku. Hún er stór, ílöng og þunn og unglings-stúlka kemur með aðra tösku sem er kunnuglegri í forminu. Þetta er fiðlutaska. Fiðlubogar reynast vera í tösku snyrtilega mannsins, einhver hefur verið að prófa þá með hljóð-færinu heimavið. Á móti gestunum tekur gráhærður maður, snyrtilegur

Fiðlumaður aftur á sviðtil fara með úfið en fallegt hér. Það er fiðluviðgerðarmaðurinn Jónas R. Jónsson, fyrrum dagskrárstjóri sjón-varpsstöðvar, framkvæmdastjóri hljóðvers, umboðsmaður íslenska hestsins og síðast en ekki síst popp-stjarna á árum áður.

Á meðan espressóvélin malar segist Jónas hafa verið í raddþjálf-um hjá sjóuðum söngvara í bænum. „Það segir sig sjálft að þegar það eru fjörutíu ár síðan þú fórst síðast á svið þá ferð þú í raddþjálfun,“ segir Jónas. Hann miðar við síðasta alvöru „giggið“ en síðan hefur Jónas sungið í veislum af og til, en ekki fyrir hinn almenning með sinn kaupmátt.

Á blómatímanum, hippatíman-um eða hvað svo sem við kjósum að kalla það söng Jónas með sveitum á borð við Toxic, Flowers og Náttúru. Sum laganna náðu miklum vinsæld-um. „Slappaðu af!“ voru skilaboðin í einu því allra vinsælasta en í öðru, Glugganum, söng hann um það að sitja og gægjast oft út um gluggann. Með því að fara á svið er Jónas frekar á því að hann sé á leiðinni í gegnum glerið. Þetta er auðvitað áhætta, en eitt er víst að þessi tvö lög brenndu sig inn í þjóðarvitundina á sínum tíma, ekki síst vegna söngsjarma Jónasar.

ÆfingarNú standa yfir æfingar. Það var önn-ur stjarna íslensks tónlistarlífs á virðulegum aldri, Gunnar Þórðar-son, sem stakk upp á því við Jónas vin sinn að þeir stofnuðu bara band og færu saman á svið. Jónas langaði að syngja lög úr „amerísku söngbók-inni“ – djass-standarda sem staðið hafa tímans tönn. Gunnar og Jónas fengu því djassmenn til liðs við sig, þá Gunnar Hrafnsson á bassa, Scott McLemore á trommur og Hjört Ingva Jóhannsson á hljómborð. Þeir voru til en úr varð að taka upp yngri og fjölbreyttari lög, eitthvað sem sam-kvæmt sérfræðingum mætti kalla „nýju amerísku söngbókina“ segir Jónas og lofar fjölbreyttri og fallegri dagskrá.

„Þetta heldur manni á tánum,“ segir hann brosandi á fiðluvið-

gerðarverkstæðinu. „Ég er að ögra sjálfum mér. Við Gunni [Þórðar] tökum stundum lagið þegar við og fjölskyldurnar erum búin að borða saman. Þetta er dálítið eins og þegar þú varst fimmtán, það er ein-hver strákur sem kann á gítar og þig bara langar að syngja. Þetta blundar alltaf í manni og mér finnst gaman að syngja. Af hverju ekki?“

Fiðlurnar í Skírisskógi og Góða hirðinumÞað er gaman að koma á verkstæðið til Jónasar. Úr stórum gömlum há-tölurum rennur djasstónlistin mjúk-lega. Þarna leikur Jónas tónlist fyrir sjálfan sig allan daginn og þetta er ekta „breskt sánd.“ Bassinn er silki-mjúkur. „Þetta með fiðlurnar byrj-aði allt þannig að ég rakst á eina í Góða hirðinum,“ segir Jónas. „Mig langaði að gera við hana og gerði, með hjálp frá Jóni Marínó Jónssyni hljóðfærasmið. Svo keypti ég bara þrjár fiðlur í viðbót af netinu og hélt áfram.“

Það var síðan annar hljóðfæra-smiður, Hans Jóhannsson, sem benti Jónasi á skóla í Englandi. „Þá var framundan niðurskurður í hljóð-færasmíðaskóla í Lincoln og þrír kennarar þaðan tóku sig saman og stofnuðu sinn eigin skóla. Ég var í fyrsta nemendahópnum og þetta var allt að byrja. Þarna voru þrír nem-endur og þrír kennarar sem skipt-ust á að kenna okkur.“ Á þessu fal-lega svæði í austurhluta Englands, á slóðum Hróa Hattar, lærði Jónas réttu handtökin en sem barn lærði hann á fiðlu og fram á unglingsár. Þaðan kom því áhuginn á að hand-fjatla þessa fallegu gripi, strengja-hljóðfærin.

Aðallega sjálfselskaÞrátt fyrir að langt sé liðið síðan Jónas var meðal vinsælustu popp-söngvara landsins og hristi ljósu lok-ana í sjónvarpssal, svo að tekið var eftir, þá hafa fjarvistir frá heimi tón-listarinnar aldrei verið ýkja langar. Dagskrárgerð Jónasar um tónlist, rekstur hljóðversins Hljóðrita, upp-tökustjórn og fleira mætti telja til.

Jónas R. sér ekki eftir neinu og er viss um að hafa hætt á réttum tíma. „En þetta var gaman á meðan á því stóð“Mynd | Rut


Dýnudagar

SKETCH

Síðumúla 30 . ReykjavíkHofsbót 4 . Akureyri

www.vogue.is

20-40%afsláttur

RAFTÆKJAVERSLUN • SÍÐUMÚLA 2 • SÍMI 568 9090 • WWW.SM.IS

FRÁBÆRT VERÐ

49.990VERÐ ÁÐUR 59.990

29.990VERÐ ÁÐUR 39.990

UNITED 50LEDX17T250" Full HD sjónvarp með 1920 x1080p upplausn. 3D Comb Filter. Stafrænn DVB-C, DVB-T2 móttakari. 1 x USB. 3 x HDMI. Scart, mini AV, mini Component, VGA & CI rauf. Digital coax út og heyrnatólatengi. USB upptökumöguleiki. Sérstök hótelstilling.

UNITED 40LEDX17T240" Full HD sjónvarp með 1920 x1080p upplausn. 3D Comb Filter. Stafrænn DVB-C, DVB-T2 móttakari. 1 x USB. 3 x HDMI. Scart, mini AV, mini Component, VGA & CI rauf. Digital coax út og heyrnatólatengi. USB upptökumöguleiki. Sérstök hótelstilling.

United LED32X16T232“ sjónvarp með 1366x768p upplausn. Progressive Scan. Stafrænn DVB-T/T2 móttakari. USB, 3x HDMI, Scart, S-video, Digital Coax, PC, heyrnartóls- og RCA tengi. CI kortarauf.

69.990VERÐ ÁÐUR 89.990

Þess eru engin dæmi á Vesturlöndum að stjórn-málamenn hafi mælst með jafn lítið traust og Sigmundur Dav-íð Gunnlaugsson forsætisráðherra í apríl síðastliðnum og Davíð Oddsson seðla-bankastjóri í október 2008. Síðasta vika á Íslandi einkenndist af vilja þessara manna til að snúa aftur inn á sviðið þrátt fyrir að engum stjórnmála-manni hafi tekist að vinna aftur traust sem hann hefur tapað í jafn miklu magni

Traust á stjórnmálamönnum lýtur sömu lögmálum og traust í öðrum samskiptum manna. Traust sem tekur mörg ár að byggja upp getur horfið á einni nóttu. Og þegar traustið hverf-ur er þrautinni þyngra að vinna það til baka, næstum ómögulegt. Mörg pör hafa reynt að yfirvinna skaðað traust vegna framhjáhalds en sárafáum tekist.

Þess eru dæmi að stjórnmála-mönnum hafi tekist að ávinna eitt-hvað af því trausti til baka sem þeir hafa misst en ekki í stórum sekkjum. Almenna reglan er sú að stjórnmálamenn missa frá sér traustið með störfum sínum og ná því ekki aftur.

Þetta er vel þekkt stað-reynd. Þess vegna hafa margir stjórnmálamenn horfst í augu við veika stöðu sína og hætt sjálfviljugir. Það átti til dæmis við um Harry S. Truman, sem treysti sér ekki í forsetakosn-ingar 1952 þegar mælingar sýndu að aðeins 22 prósent landsmanna treystu forset-anum. Það sama átti við um Lyndon B. Johnson, sem mældist með 34 prósent traust 1968.

Enginn forseti Bandaríkj-anna hefur mælst með minna traust en George W. Bush við lok ferils síns. Hann sat með 19 pró-sent traust í rústum efnahagskerf-isins í október 2008. Þegar Richard M. Nixon flaug út úr Hvíta húsinu í þyrlu mældist hann með 24 pró-sent stuðning landsmanna.

Jimmy Carter naut trausts um 28 prósent Bandaríkjamanna þegar hann var við það að tapa endur-kjöri gagnvart Ronald Reagan 1980 og George Bush eldri mældist með 29 prósent stuðning þegar Bill Clint-on valtaði yfir hann í kosningunum 1992.

Í apríl síðastliðnum mældist Sig-mundur Davíð Gunnlaugsson að-eins með 10 prósent stuðning í könnun MMR. Enginn stjórnmála-maður hefur mælst með lakari útkomu nema Valgerður Sverr-isdóttir, formaður Framsóknar, í desember 2008. Aðeins 6 prósent sögðust treysta Valgerði. Í sömu könnun sögðust 10 prósent styðja Davíð Oddsson, þáverandi seðla-bankastjóra.

Það er ekki hægt að finna jafn lágar tölur í stjórnmálasögu Evrópu eða Ameríku. Andúð Íslendinga á sínum stjórnmálaleiðtogum nær lengra en annars staðar mælist. Annað sem einkennir þá íslensku er að sumir þeirra freista endurkomu inn á sviðið þrátt fyrir að hafa misst frá sér svo til allan stuðning.

Helst má líkja traustinu á íslenska stjórnmálamenn við óvinsælt fyrir-brigði á borð við Evrópusambandið

Tæplega 10 prósent landsmanna sögðust

treysta Sigmundi Davíð Gunnlaugs-syni eftir að Panamaskjölin voru opnuð í apríl síðastliðnum.

Þegar ásakanir um spillingu og siðleysi

höfðu hlaðist upp árum saman á hendur Silvio Berlusconi mæld-ist traust á honum lægst í apríl 2011.

Sjö mánuðum síðar missti hann

forsætisráðherra-stólinn.

Tveimur mánuðum eftir bankahrunið

í október 2008 mældist traust á Davíð Oddssyni seðlabankastjóra 10 prósent.

Traust á Margréti Thatcher þvarr síðari

hluta valdatíma hennar. Í apríl 1990 mældist það 23 prósent. Sjö mánuðum síðar höfðu flokksmenn

hennar bolað henni burt.

Um það leyti sem Ric-hard M. Nixon steig

upp í þyrlu sína og flaug í frá Hvíta hús-inu, í ágúst 1974, sögðust 24 prósent Bandaríkjamanna treysta forseta

sínum.

Jónas segist ekki sjá eftir neinu frá því í kringum 1970 þegar frægðarsól hans í íslensku tónlistarlíf stóð í há-degisstað. „Það var samt hluti af því að ég hætti að ég felldi mig aldrei við að vera það sem hægt væri að kalla, innan gæsalappa, „stjarna“ eða eitt-hvað slíkt. Það er ekki eftirsóknar-vert. Það er glansmynd. Ég hætti á réttum tíma og tók mjög meðvit-aða ákvörðun um að komast dálítið í burtu, en þar fyrir utan var þetta æðislegt á meðan á því stóð,“ seg-ir hann og er alveg harður á því að hafa aldrei séð eftir því að hætta á sínum tíma.

Nú er hins vegar komið að því að hita upp röddina, fara á svið og telja í, eftir fjörutíu ára pásu. En er þetta þá aðallega sjálfselska? „Já! Klár-lega,“ svarar Jónas skellihlæjandi.

Á eigin forsendumÆfingar fyrir tónleikana yfir eru hafnar, þó að allur hópurinn sé rétt fyrst að koma saman núna, hálfum mánuði fyrir konsert. Þetta eru fag-menn. Ætli þessi söngvari og fyrr-

um stórstjarna á íslenskan mæli-kvarða þess tíma sé að finna gamla taktinn, gamla Jónas? Eftir hlátur og nokkurt hik játar hann því og bætir við: „Maður er náttúrulega öðruvísi, bara þroskaðri. Áður þá var maður að syngja lög sem voru vinsæl og í tíðarandanum þá. Nú er ég að syngja lög sem kannski voru aldrei neitt sér-staklega vinsæl, þetta bara falleg lög. Ég geri þau meira að mínum eigin, ég er ekkert að kljást við tóntegund-ir eins og maður gerði í gamla daga og syng þetta bara eins og mér hent-ar í dag.“

Fyrir bragðið segist hann sáttari við tónlistina í dag. Ég ætla ekki að syngja neitt annað en það sem mér finnst gott, gaman og skemmtilegt. Þetta er bara eigingirni í mér. Ég á góða vini sem eru til í að spila með mér og að fá tækifæri að syngja með svona æðislegum strákum og fá „feedbackið“ úr salnum er frábært. Í salnum gerist alltaf einhver gald-ur og vonandi klúðrar maður hon-um ekki,“ segir Jónas hlæjandi og bætir við að hann trúi því tæplega.

„Ef þetta verður bara eitt gigg, þá er það í lagi, en vonandi verða þau tvö,“ segir hann brosandi. „Nú er ég bara að fara á svið einfaldlega til að syngja. Þetta er kannski eins og þegar maður byrjaði allra fyrst í bílskúrsbandinu og fékk að spila í pásu hjá Hljómum. Þá var það bara æðislegt að fá að spila. Síðan kom svona tímabil þar sem maður ger-ist atvinnumaður og þetta verður einhver svona allt öðruvísi skepna. Núna snýst þetta bara um að fá að syngja og ekkert annað. Maður á að vera betri við sjálfan sig en svo að maður neiti sér um þetta,“ segir Jónas Jónasson í verkstæðinu fallega sínu við Óðinsgötuna.

Úti á götu er hætt að rigna.

Jónas R. Jónsson og Bandið halda tónleika á Café Rosenberg 10. júní

næstkomandi.

Meira á frettatiminn.isStutt viðtal við Jónas og myndir af verkstæðinu.

Ég sit og gægist oft út um gluggann að gamni mínu, út yfir skuggann,því fólk á förnum vegi,fótgangandi’ að nótt’ og degi,er alveg tilvalið að sjá.

… söng Jónas R. með hljóm-sveitinni Flowers. Rúnar Gunnarsson átti lagið, en text-ann átti textasmiður Íslands, Þor-steinn Eggertsson.

Íslendingarnir ætla inn úr kuldanum

í Grikklandi. Traust á því mældist 19 prósent árið 2103 þegar landið logaði í óeirðum. Það er á líku róli og traustið á Bjarna Benediktssyni, formanni Sjálfstæðisflokksins. Það mældist 22 prósent í apríl síðast-liðnum.

Davíð og Sigmundur eru nær trausti Tyrkja á ISIS, Íslamska rík-inu, eftir hryðjuverkin þar fyrir skömmu. Eftir sem áður sögðust 8 prósent Tyrkja treysta ISIS.

Margrét Thatcher missti breska Íhaldsflokkinn þegar hún mæld-ist með 23 prósent traust og Silvio Berlusconi missti stól ítalska for-sætisráðherrans þegar hann mæld-ist með 31 prósent traust 2011. Nicolas Sarkosy tapaði forseta-kosningum í Frakklandi þegar vin-sældir hans fóru niður í 30 prósent og Stephen Herper hrökklaðist frá völdum eftir tíu ár þegar traustið á honum fór niður í 26 prósent.

Barack Obama hefur aldrei mælst með minna traust en 41 prósent og Angela Merkel var talin vera í mikl-um vanda þegar traustið á henni fór niður í 46 prósent á þessu ári.

Það er því ekki að undra að mörg-um Íslendingnum finnist undarlegt að stjórnmálamenn sem hafa fallið niður í 10 prósent traust telji sig eiga endurkomu í stjórnmálin. Og ekki að undra þótt tilraunir þeirra geti virkað kostulegar. / gse


Stærsta uppboð ársins · Óvenju margar perlur gömlu meistaranna

mánudaginn 30. maí, kl. 18og þriðjudaginn 31. maí, kl. 18

Listmunauppboðí Gallerí Fold

Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is

Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is

Forsýning á verkunum laugardag til þriðjudags

laugardag kl. 11–17, sunnudag kl. 12–17, mánudag kl. 10–17, þriðjudag kl. 10–17

Jóhannes S. Kjarval Þorvaldur Skúlason

Frá kr.49.995

SALOU COSTA DE ALMERÍA

Frá kr. 69.995 Netverð á mann frá kr. 69.995 m.v. 2 í herbergi/ íbúð/stúdíó.6. júní í 10 nætur.

Frá kr. 91.970 m/hálft fæði innif. Netverð á mann frá kr. 91.970 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í tvíbýli. Netverð á mann frá kr. 124.095 m.v. 2 í tvíbýli. 2. júní í 11 nætur.

Frá kr. 97.895 Netverð á mann frá kr. 97.895 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í íbúð. Netverð á mann frá kr. 114.495 m.v. 2 í stúdíó. 6. júní í 10 nætur.

Frá kr. 91.970 m/hálft fæði innif. Netverð á mann frá kr. 91.970 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í tvíbýli. Netverð á mann frá kr. 124.095 m.v. 2 í tvíbýli. 2. júní í 11 nætur.

Frá kr. 103.845 Netverð á mann frá kr. 103.845 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í íbúð. Netverð á mann frá kr. 123.295 m.v. 2 í stúdíó. 16. júní í 10 nætur.

Frá kr. 124.095 m/allt innifalið Netverð á mann frá kr. 124.095 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í íbúð. Netverð á mann frá kr. 169.995 m.v. 2 í stúdíó. 27. júní í 10 nætur.

Stökktu

Hotel Oasis Park

Omega Platanias

Hotel Zoraida Beach Resort

Helios Apartments Porto Platanias Village

COSTA DEL SOL

Frá kr. 89.895 m/ekkert fæði innif. Netverð á mann frá kr. 89.895 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í íbúð. Netverð á mann frá kr. 119.895 m.v. 2 í stúdíó. 9. júní í 11 nætur.

Aguamarina Aparthotel

MALLORCA

Frá kr. 49.995 Netverð á mann frá kr. 49.995 m.v. 2 í herbergi/ íbúð/stúdíó.7. júní í 7 nætur.

Stökktu

Birt m

eð fy

rirva

ra um

pren

tvillu

r. He

imsfe

rðir

áskil

ja sé

r rétt

til le

iðrétt

inga á

slíku

. Ath.

að ve

rð ge

tur br

eyst

án fy

rirva

ra.

EN

NE

MM

/ S

IA •

NM

7557

1

SPOTTPRÍSALGJÖRUMSÓL Á

Allt að54.500 kr.afsláttur á mann

Bókaðu sól

KRÍT

Allt að 30.000 kr. afsláttur á mann Allt að 30.000 kr. afsláttur á mann Allt að 30.000 kr. afsláttur á mann Allt að 50.000 kr. afsláttur á mann

Allt að 40.000 kr. afsláttur á mannAllt að 30.000 kr. afsláttur á mann Allt að 54.500 kr. afsláttur á mannAllt að 40.000 kr. afsláttur á mann

STÓRTILBOÐ Í SÓLINA! EKKI MISSA AF SÓLARFERÐ Á ALGJÖRUM SPOTTPRÍS

GOTT

UM

HELGINA

Stanslaust stuð

á Skaganum

Það eru skýr fyrirmæli hjá Gamla kaupfélaginu á Skaganum; pússið skóna, græið dressið og gerið ykk-ur klár fyrir partí. Útvarpsstjörn-urnar Svali og Svavar þeyta skífum og lofa stuði fram á nótt. Hvar: Gamla kaupfélagið á Skag-

anum.

Hvenær: Laugardag frá miðnætti.

Dauðinn lifnar við

Á Gauknum um helgina fær dauðametall að dynja. Þrjár hljómsveitir stíga á stokk. Úlfúð, Grave Superior og Nathraal. Svart-metall af gamla skólanum, næntís progg og keðjusagarrokk sem mun fá þig til að slamma.Hvar: Gauknum.

Hvenær: Húsið opnar klukkan 21,

tónleikarnir byrja klukkan 22.

Það er ekki á hverjum degi sem þjóðinni býðst að sjá þjóðdansa frá Fil-ippseyjum, Taekwondo, street dansatriði og Non Quai Thao dansatriði frá Víetnam á sama degi. Fjölbreytileikanum verður fagnað í Hörpu um helgina á svokölluðum fjölmenningardegi borgarinnar. Þar verður opinn markaður með handverkum, hönnun, mat og menningu frá hinum ýmsu löndum. Þar verður hægt að smakka og kynnast alls kyns framandi góðgæti.Skemmtidagskrá verður í sölum tónlistarhússins en þar koma meðal annars fram Jóhanna Ruth, sigurvegari Ísland got talent, Hiildur, Bollyknockout, Mexikó – íslenskt dans- og söng atriði og marg fleira. Hvar: Harpa tónlistarhús.

Hvenær: Laugardaginn á milli klukkan 13-18.

Fögnum fjölbreytileikanum

Ástkær Valdimar

Hljómsveitin Valdimar treður upp á Húrra um helgina. Valdimar ættu flestir að þekkja en hljóm-sveitin á lög á borð við Yfirgefinn, Yfir borgina og Ryðgaður dans sem lengi hafa ómað í útvarp-inu. Eintök rödd Valdimars Guð-mundssonar skilur alla eftir með gæsahúð og því ávallt þess virði að sjá hljómsveitina á sviði. Hvar: Skemmtistaðnum Húrra.

Hvenær: Laugardag klukkan 21.

Ísland út fyrir

landsteina

Fjölbreyttur hópur flytur er-indi á TEDxReykjavík ráðstefn-unni um helgina. Þema ársins er áhrif innlendra hugmynda á heimsvísu. Kastljósinu verð-ur varpað á það hvernig hug-myndir sem spretta úr okkar nánasta umhverfi hér á Íslandi geta náð flugi og haft áhrif út fyrir landsteinana. Á meðal mælanda eru Tómas Guðbjarts-son, einnig þekktur sem lækn-inga Tómas, Vilborg pólfari, Una Torfa-dóttir, höfundur skrekk atriðisins Elsku stelpur og Ugla Stefanía aktí-visti. Hver og einn mun kynna sínar hugmyndir sem tengjast við-fangsefninu. Hvar:

Austurbær.

Hvenær:

Laugar-

daginn frá

klukkan

9-17.

Krakkaskemmtun á VatnsmýrarhátíðÍsbíllinn mætir, trúðar mæta, plötusnúður mætir, það verður ratleikur og það verður bíó! Norræna húsið blæs til veislu fyrir krakka og fjölskyldur þeirra á hinni árlegu Vatnsmýrarhátíð. Það verður nóg um að vera bæði inni og úti, glæný leiktæki frá Krumma verða tekin í notkun. Einnig verður Dr. Bæk á staðnum að fínstilla reiðhjólin fyrir sumarið. Plötusnúðurinn Magga Maack þeytir skífum fyrir krakkaball. Trúðar frá Sirkus Íslands mæta og sitja fyrir teikningum. Hvar: Norræna húsið.

Hvenær: Laugardaginn frá klukkan 13-15.

Heimsklassa ballett

Hinn víðfrægi San Francisco ball-ett kemur í fyrsta skiptið fram á Íslandi um helgina. Helga Tómas-syni var boðin staða listræns stjórnanda San Francisco ball-ettsins árið 1985. Þá hafði hann starfað sem aðaldansari hjá New York City Ballet í fimmtán ár og hefur verið lýst sem einum besta klassíska dansara þess tíma. Sin-fóníuhljómsveit Íslands flytur tón-listina á sýningunni, undir stjórn

Martin West, tónlistarstjóra og aðalstjórnanda hljómsveitar San Francisco ballettsins, en hann þykir vera einn fremsti stjórnandi balletttónlistar í heiminum.

Hvar: Harpa tónlistarhús.

Hvenær: Laugardag klukkan

20.00, sunnudag klukkan 14

og 20.

21. 5. – 11. 9. 2016HVERFANDI MENNING – DJÚPIÐ

ÞORVALDUR ÖRN KRISTMUNDSSON

AÐGANGUR ÓKEYPIS

Grófarhúsi, Tryggvagötu 15, 6. hæð, 101 Reykjavík · Opið 12–19 mán–fim, 12–18 fös, 13–17 um helgar · www.borgarsogusafn.is


40% AFSLÁTTUR

RÝMUM FYRIR NÝJUM VÖRUM

RÚMFÖT | BARNADÚNSÆNGUR | ILMVÖRUR | ELDHÚSVÖRUR | BARNAFÖT | O.M.FL.

LÝKUR Á MORGUN

Fólksbílakerrur, tækjakerrur, flutningavagnar og bílavagnar

BELLE jarðvegsþjöppur, vélhjólbörur, valtarar, flísasagir og steinsagir

- Honda Bensínmótór 13 hestöfl - Blaðstærð 600 mm- Skurðardýpt 203 mm- B/L/H 645/1370/990 MM- Þyngd 212 kg

GTM Professional sláttuvélar handdrifnar eða sjálfkeyrandi

SDMO bensín og dísel rafstöðvar með eða án hljóðeinangrunarkassa

Umboðsaðilar á landsbyggðinni:

4 hö B&S60 lítra safnpokiÞyngd 31 kg Stillanlegt handfangTvöfaldar hjólalegurSláttubreidd er 46 cmSláttuhæð 30-75 mmSláttuhæð 30-75 mmSláttusvæði 1500 m2203/280 mm hjól

3.5 hp B&S 45045 lítra safnpokiÞyngd 23 kg Stillanlegt handfangTvöfaldar hjólalegurSláttubreidd er 40 cmSláttuhæð 25-75 mmSláttuhæð 25-75 mmSláttusvæði 1500 m2180/180 mm hjól

6 hö B&S70 lítra safnpokiÞyngd 37 kgStillanlegt handfangTvöfaldar hjólalegurSláttubreidd er 56 cmSláttuhæð 30-75 mmSláttuhæð 30-75 mmSláttusvæði 2000 m2203/280 mm hjól

Berðu saman verð og gæði ...talaðu svo við okkur

Alvöru græjur fyrir vandláta

Hjallahrauni 2 - 220 HafnarfjörðurSími 562 3833 - [email protected] - www.asafl.is ÁSAFL

- Með áfram og afturábak- Ný og nútímaleg hönnun- Kraftmiklar og sterkar- Lítill víbringur upp í hendur- Góður aðgangur að mótor

- 2 eða 4 metra langir barkar- Einföld og traust hönnun- Mótor með langtímaendingu- Heilsteypt álhulsa- Umhverfisvænt tæki

- Aflmikill hágæða mótor - Hallanlegt borð skáskurð - Hægt að skera horn í horn - Grind fyrir endurtekinn skurð - Létt og hagkvæm í notkun

- Keyrsluhraði 6 km/klst- Burðarg. 134 lítrar/300 kg- Þyngd 155 kg.- Klifrar upp allt að 38° halla - Fjórhjóladrifin 4 gíra

20% afsláttur af

öllum Ethnicraft húsgögnum

FLAT SKENKUR223.000.-

N101 SÓFI176.000.-

BORÐ (200X90)167.200.-

TEKK COMPANY OG HABITAT | SKÓGARLIND 2, KÓPAVOGISÍMI 564 4400 | OPIÐ MÁN-LAU KL. 10–18 OG SUN KL. 12–17

VEFVERSLUN Á WWW.TEKK.IS

NÝR STAÐUR:SKÓGARLIND 2,

KÓPAVOGI

VELKOMIN Í NÝJU

VERSLUNINA OKKAR Í

SKÓGARLIND

20% AFSLÁTTUR AF ÖLLUM

GULUM VÖRUM

HANNAÐU ÞINN EIGIN

SÓFA

20% AFSLÁTTUR

AF EININGASÓFUM

NEST BASTLAMPI

34.500,-

DROPLET VASI GULUR/BLÁR

950,-

HUGO BAÐVARA VERÐ FRÁ

1450,-

TREPIED GÓLFLAMPI

19.900,-TILBOÐ 14.900,-BLYTH

YELLOW 24.500,-

HAL PÚÐI 5.900,-

HELENA TEPPI 9.800,-

SHADI HANDKLÆÐI

2400,-

AGNES MOTTA (120X180) 19.500,-

CITRONADE 9800,-

COULEUR DISKUR

950,-

TRIPOD BORÐLAMPI

12.500,-

AFRICA STÓLL 11.250,-

DENA ARMSTÓLL GRÁR/SVARTUR

145.000,-

GRETA SKRIFBORÐ

48.000,-

OKEN HLIÐARBORÐ HVÍTT/SVART

24.500,-

EMMANUELLE LJÓS HVÍT/SVÖRT

11.900,-

PÁSKATILBOÐ

NÝJAR VÖRUR

FRÁ HABITAT

HANNAÐU ÞINN EIGIN

SÓFA

NORDIC TV132.000.-

Myndband má sjá á frettatiminn.is

Hildur Kristín og Viktor-ía eru tvær vinkonur á tíunda ári í Hafnar-firðinum sem æfa sig á hjólabretti í aðstöðu Brettafélags Hafnar-

fjarðar.Hildur prófaði brettið fyrst fyrir

þremur árum, en Viktoría heillaðist af brettinu við að sjá Hildi spreyta sig.

Viktoría steig á hjólabrettið fyrst fyrir sjö mánuðum, en þremur hjóla-brettaæfingum síðar tók hún þátt í hjólabrettamóti og hafnaði í þriðja sæti.

Aðspurðar hverjir séu bestu hjóla-brettakappar í heimi eru þær ekki vissar, en segja marga góða æfa í Brettafélagi Hafnarfjarðar: „Við erum allavega bestu stelpurnar hérna,“ segir Viktoria og Hildur er fljót að benda á vinkonu sína: „Hún! Hún er langbesta stelpan á bretti!“

Hildur og Viktoría segja það vanti

yngri stelpur á hjólabretti en það séu fullt af eldri stelpum á bretti. Strákunum í Brettafélaginu bera þær vel söguna þó Hildur hafi eina athugasemd við þá: „Þeir eru alltaf fyrir þegar ég er að renna mér,“ seg-ir hún glettnislega.

Stelpurnar segja að allir geti lært á hjólabretti, krakkar sem fullorðnir og jafnvel blaðamaður ef hún æfi sig á hverjum degi.

Aðspurðar hvað sé það fyrsta sem ber að læra þegar byrjað er á hjóla-bretti eru þær fljótar til svars: Vera með hjálm, kunna að beygja hnén og halla sér í þá átt sem maður er að fara.

Stelpurnar ætlar báðar að renna sér á fullu í sumar, en Viktoría er á leið til Spánar með fjölskyldunni þar sem hún er spenntust fyrir að prófa spænska hjólabrettagarða sem bróðir hennar er búinn að finna fyr-ir hana á netinu.

Brettavinkonurnar Hildur Kristín og Viktoría segja alla geta lært á hjólabretti.

Brettakempurnar Hildur og Viktoría

Strákarnir eru fyrirSalvör Gullbrá Þórarinsdóttir

[email protected]

Myndir | Rut Hildur Kristín og Viktoría segja mikilvægast að vera með hjálm og kunna að beygja hnén á brettinu.

Karlakórar eru ekkert sér-íslenskt eða norrænt fyrir-bæri. Bandarískur karlakór úr Penn State háskólanum var á ferðalagi á Íslandi í síðustu viku.

Hann heitir Penn State Glee Club, fimmtíu manna karlakór háskóla-pilta úr Pennsylvaníu háskóla. Kórinn er talsvert eldri en íslensku karlakórarnir, stofnaður árið 1888.Til samanburðar urðu Fóstbræður nýlega 100 ára og Karlakór Reykja-víkur níræður. Í Penn State er kór-inn elsta félag nemenda við háskól-ann sem var stofnaður 1855.

Ferð piltanna stóð í átta daga og þeir skoðuðu hveri, fossa og „Game of Thrones landslagið“ á Þingvöllum. Þeir sungu líka víða og deildu sviðinu á tónleikum með karlakórnum Geysi á Akureyri, Söngfélaginu í Reykjavík og kór Flensborgarskóla.

Bandarísk söngvagleði í Skálholti

Félagar í Penn State Glee Club hressir á Þingvöllum.

Í stoppi í Skálholti tóku þeir nokkur lög sjálfum sér til ánægju og nutu hljómburðar kirkjunnar. Upptaka með flutningi þeirra á skoska þjóðlaginu Loch Lomond, í útsetningu tónskáldsins Ralph Vaughan Williams, hefur vakið nokkra athygli á Facebook, enda er lagið ægifagurt. Í samtali við Fréttatímann sögðust söngmenn hafa notið lífsins hér á landi og voru hæstánægðir með ferðina. - gt


Vatnagörðum 22 | 104 Reykjavík | Sími 585 8300 | www.postdreifing.is

Sex daga vikunnar, bera um 600 starfsmenn okkar út

dagblöð, tímarit, fjölpóst, eða markpóst, inn á 80.000

heimili. Fyrir fyrirtæki sem vilja koma skilaboðum á framfæri

erum við í lykilhlutverki.

VIÐ LÁTUMÞAÐ BERAST

PIPA

R\TB

WA

• S

ÍA •

161

670

Röskva, Snæfinnur og Töffari voru meðal þeirra nafna sem ungir nemendur Háaleitisskóla í Álfta-mýri gáfu hænuungunum sem þau fengu að sjá klekjast út í skólanum og verða að stálpuðum ungum.

Tveir kennarar í skólanum fengu þetta árið í annað sinn egg uppi í sveit og útungunarvél og kenndu krökkum í 3. bekk að umgangast ungana og fylgjast með útungunar- og þroskaferli þeirra.

Eggin voru í útungunarvél í um

þrjár vikur áður en níu ungar komu úr eggjunum.

Krakkarnir kepptust við að mæta snemma í skólann til að geta eytt tíma með ungunum áður en kennsla hæfist og oft var röð út úr skólastof-unni af krökkum sem voru æstir í að sjá ungana og klappa þeim.

Svo virðist sem krökkunum hafi að mestu tekist að einbeita sér að kennslunni þrátt fyrir að þegar ungarnir komu úr eggjunum hafi verið læti í þeim, auk þess sem þeir

stækkuðu hratt og kæmust oft upp úr búri sínu í fram-haldinu.

Mikil sorg var meðal nemenda þegar ungarnir voru orðnir svo stórir að þeir voru sendir út í sveit síðasta föstudag, aftur á býlið þaðan sem þeir komu sem egg.

„Að hekla leikföng er mannbætandi,“ segir Árný Hekla Marinósdóttir.

Heklar eins og vindurinnÁrný Hekla Marinósdóttir stofnaði sérstakan hóp fyrir japanskt leikfangahekl á Facebook. Þar deila 700 meðlimir hópsins með sér uppskriftum að líflegum tuskudýrum. Guðni Tó[email protected]

Í hópnum Arnygurumi á Facebook er hægt að kynnast öllu um menn-ingarfyrirbærið Amigurumi sem er japönsk handverkshefð sem snýst um að hekla eða prjóna lítil dýr, dúkkur, fígúrur og fleira. Yfirleitt er heklað í spíral og hvert verkefni er í nokkrum bútum sem fylltir eru með tróði og síðan saumaðir saman.

Stofnandi hópsins, Árný Hekla

Marínósdóttir, er þriggja barna mamma á Seltjarnarnesi sem er handlagin og hugmyndarík. Í öðr-um risastórum Facebook hópi, Handóðum heklurum, þótti Ár-nýju leikfangagerðin týnast og hún ákvað því að stofna sinn eigin hóp. „Ég bjóst við að þarna yrðu kannski 40-50 leikfangaheklarar en núna erum við 700 talsins, sem er ótrú-lega skemmtilegt. Í hópnum deilum við uppskriftum og fáum hug-myndir. Mig langar mikið að fjölga íslenskum Amigurumi uppskrift-um. Möguleikarnir eru endalausir.“

Árný kennir námskeið í þessari tegund hekls í versluninni Hand-verkskúnst í Hraunbæ. Þar er hægt að læra grunntökin og byrja að hekla leikföng fyrir sig og sína. Árný segir að það að hekla hjálpi sér að viðhalda barninu í sjálfri sér auk þess sem hún vill lífga upp á tilveru barnanna sinna. „Mér finnst þetta bara svo lifandi og skemmti-legt. Maður er fljótur að búa til leikföngin og sér þá ár-angurinn strax.“

Þetta er Emma EM-stelpa. Hana gerði Árný fyrir

fótboltaveisluna sem er framundan á EM og fyrir

Freyju dóttur sína. „Þó strákarnir séu stjörnu-rnar núna þá geta allir

verið stjörnur. Emma er stjarna,“ segir Árný Hekla.

Amigurumi er japanskt handverk sem snýst um að hekla eða prjóna lítil dýr, dúkkur og fígúrur.

g hjólaði með hann Þórð í morg un en við þekktumst ekkert áður. Hann er níræð-

ur íbúi á hjúkrunarheim-ilinu Sóltúni,“ segir María Ericdóttir, einn sjálfboðaliða hjá Hjólað óháð aldri. Verk-efninu var hrundið af stað í vikunni og vakti verðskuld-aða athygli. Níu Kristjaníu-hjól voru flutt inn til lands-ins á dvalar- og hjúkrunarheimili og býðst íbúum hjólatúr um borgina og náttúru í góðum félagsskap.

Þórður og María hjóluðu að listasafni Sigurjóns Ólafssonar og höfðu gaman af. „Hann hafði aldrei komið þangað áður þrátt fyrir að búa skammt frá. Mér þótti það krist-alla fegurðina í verkefninu, að vera þarna ókunnug og upplifa nýja hluti saman.“

Þegar María og Þórð-ur snéru aftur tók næsti sjálfboðaliði við hjólinu. „Hann heitir Jesús Rod-ríguez og mér þótti það alveg ótrúlegt fyndið,

María og Jesús að hjóla þarna í morgunsárið.“Hjólað óháð aldri leitar

fleiri sjálfboðaliða sem vilja gerast hjólarar. Á Facebook--síðu félagsins má finna all-ar upplýsingar um næstu námskeið. Kaffihúsum og

veitingastöðum stendur einnig til boða að leggja sitt af mörkum. Í Danmörku hefur fjöldi kaffihúsa sett sérstakan límmiða í gluggann sem býður vegfarendum í Hjólað óháð aldri upp á frían kaffibolla. „Það væri frábært að sjá fleiri leggja verk-efninu lið. Við viljum að sem flestir geti notið góðs af hjólunum og ekki væri verra að geta stoppað fyrir einn kaffibolla.“

Hjólað óháð aldri hófst í vikunni. Tilgangurinn er að hleypa tilbreytingu, félagsskap og ferskum vindum í líf þeirra sem búa á dvalar- eða hjúkr-unarheimil-um.Mynd | Hari

Með Jesú og Maríu

Hjólað óháð aldri kallar eftir fleiri sjálfboðalið-um að slást í för með Maríu og Jesú og hjóla

með íbúa dvalar- eða hjúkrunarheimila

María og Jesús hittust í hjólatúr en þau eru sjálf-

boðaliðar hjá ver-kefninu Hjólað

óháð aldri.

É

Líf okkar hænuungannaTístandi í skólastofunni

Hænuungarnir Röskva, Snæfinnur og Töffari rétt áður en þeir sneru aftur í sveitina eftir dvölina í Háaleitisskóla.

Gefa skít í frambjóðendurÁ dögunum hætti söngvarinn The Weeknd við að koma fram í spjallþætti vegna væntanlegrar komu Donald Trump í þáttinn. Emmsjé Gauti hefur sagt að þeir sem kjósi Davíð Oddsson eigi ekki von á himnavist. Skrifstofa Davíðs hefur ekki kynnt sér skoðanir hans vel, því Emmsjé tísti því að þau hafi beðið sig að veita baráttu Davíðs lið. Við-brögð Emmsjé: „Gott að það sé sýra í hádegismat þar.“


HLJÓÐKERFALEIGA · LJÓSABÚNAÐUR · LJÓSAKERFI · MYNDBÚNAÐUR · MYNDBÚNAÐARLEIGA · SVIÐSVAGNAR · SVIÐSBÚNAÐUR · VEISLUR OG RÆÐUHÖLD · HLJÓMLEIKAR

HLJÓÐKERFI, LJÓS, LEDSKJÁIR, MYND- OG SVIÐSBÚNAÐURLAUSNIR FYRIR HÓTEL, VEITINGAHÚS, FUNDAARSALI OG SAMKOMUHÚS AF ÖLLUM STÆRÐUM OG GERÐUM.

ÚTLEIGA FYRIR SMÁA, STÓRA OG RISASTÓRA VIÐBURÐI. EKKERT VERKEFNI ER OF STÓRT NÉ OF LÍTIÐ.

HLJÓÐX · DRANGAHRAUN 5 & GRENSÁSVEGUR · SÍMI: 553-3050 · WWW.HLJODX.IS

Svanhildur Gréta Kristjánsdó[email protected]

Ég veit nánast allt um ást-arlíf vinkvenna minna. Hjá hverjum þær sofa, hverskonar kynlíf þær stunda og hversu oft. Hinsvegar er engin um-

ræða um sjálfsfróun,“ segir Indíana Rós Ægisdóttir sem er að útskrifast með BSc gráðu í sálfræði. Lokarit-gerðin hennar fjallaði um tengsl sjálfsfróunar kvenna við sjálfs-traust, líkamsímynd og ánægju í kynlífi.

Niðurstaða BSc ritgerðarinnar var sú að þær sem stunda sjálfsfró-un njóta kynlífs betur. „Þetta ligg-ur kannski í augum uppi, þær sem stunda sjálfs-fróun og þekkja sinn lík-ama hafa mesta ánægju af kynlífi. Þetta mál hef-ur hinsvegar verið afar lítið rannsakað og fáar tölur til á svörtu og hvítu. Rannsóknin leiddi einnig í ljós að konur sem stunda sjálfsfróun og eru í sam-bandi eru ánægðastar í kynlífi.“

Aðspurð um hvaða breytingar væri óskandi að sjá í viðhorfi íslensks samfélags til sjálfsfróun-ar kvenna, segir Indíana af mörgu á að taka. „Um 16% af 99 kvenna úrtaki

skömmuðust sín eða urðu vand-ræðalegar eftir að stunda sjálfs-fróun. Og það eru allt menntaðar konur á aldrinum 20-25 ára í sál-fræði og íþróttafræði, í stærra úr-taki yrði niðurstaðan líklega meira sláandi. Við þurfum að kynnast okkur sjálfum til þess að vita hvað okkur finnst gott og geta gefið leið-beiningar í kynlífi. Sjálfsfróun er eðlilegur og náttúrlegur hlutur, það er hálfskrítið hversu mikið tabú sjálfsfróun er, miðað við að vera ör-uggasta leiðin til fullnægingar. Það verður engin ólétt eða fær kyn-sjúkdóm við að fróa sér. Mitt ráð til kvenna er að prófa sig áfram, nota sleipiefni, gefa sér tíma og njóta.“

Indíana starfar sem ritari hjá Kynfræðifélagi Íslands þar sem

Sigga Dögg kynfræðingur fer með formennsku. Markmið félagsins er að efla þekkingu á kynfræði og kynhegðun fólks í íslensku nú-tímasamfélagi. Í gegnum starfið hefur Indíana orðið vitni að því þekkingarleysi og skömm sem fylgir umræðunni um sjálfsfró-un kvenna. „Við sjáum aldrei kon-

ur stunda sjálfsfróun í sjónvarpi. Konur hafa oft engin viðmið og telja sína iðkun gjarnan eðlilega, eða normið ef þær stunda sjálfsfróun oft eða sjald-an. Það er hinsvegar engin regla í þessu.“

Indíana stefnir á meist-aranám í kynfræði við Há-skólann og leiðréttir blaða-mann þegar hann ber fram kynjafræði. „Fólk ruglast mikið á þessum tvennu, kynfræði snýr að kynver-unni sem maðurinn er. Ég hef brennandi áhuga á þessu fagi og skil ekki hvernig þetta getur ekki heillað alla.“

Mynd | Hari

Einn þekktasti sjónvarps-maður landsins sest niður í hljóðveri RÚV og talar í útvarpiðGuðni Tómasson [email protected]

Hlustendur Rásar 2 eru vanir sínum röddum á morgnana. Á mánudaginn heyrðist í Morgun-útvarpinu ný en mjög kunnugleg rödd meðal umsjónarmanna. Sjón-varpsmaðurinn Gísli Marteinn var sestur við hljóðnemann. Frétta-tíminn greip hann glóðvolgan úr beinni útsendingu.

Gísli, er mikill munur á útvarpi og sjónvarpi? „Já, þetta er allt annað. Ég stekk inn með litlum fyrirvara og kann auðvitað ekkert á útvarp, en þarna er fyrir vinkona mín og fyrrum samstarfskona mín úr sjónvarpi, Guðrún Sóley Gestsdóttir. Því ákvað ég að slá til. Hún leiðir þetta og heldur í höndina á mér. Ég hef mjög gaman af því. Hún kann þetta og það væri auðvitað ekki hægt að hafa tvo byrjendur í þessu.“

Er beina útsendingin öðruvísi bein í þessum miðlum? „Já, hún er það. Þetta er allt af-slappaðra í útvarpi og þar er miklu meiri tími. Það þýðir ekkert að ann-að sé auðveldara en hitt. Í útvarp-inu er hægt að setja lag ef maður er ekki alveg tilbúinn, en það er auð-vitað ekki hægt í sjónvarpi. Maður finnur líka mun á gestunum, þeir eru í öðrum stellingum í útvarpi, rólegri. Ég held að gestir í sjónvarpi séu meira meðvitaðir um að þeir séu að tala við þjóðina á meðan það er auðveldara að gleyma því í útvarpsviðtali. Ég var t.d. að koma úr þætti þar sem við vorum að tala við Árna Pál Árnason og mér fannst hann opna sig vel, talaði um tilfinn-ingar sínar og svona. Mér fannst koma mikið út úr því spjalli og það held ég að hafi verið miðlinum að þakka.“

Hvert er framhaldið?„Ég verð á Morgunvaktinni fram að sumarleyfi í lok júní. Ég kem inn í þetta á skemmtilegum tíma. Það eru forsetakosningar framundan, EM í fótbolta, sumar og skemmtilegheit. Ég hlakka til.“

Þetta er allt afslappaðra í útvarpi og þar er miklu meiri tími, segir Gísli Marteinn sem sestur er við hljóðnemann í Morgunútvarpi Rásar 2.

Útvarps Gísli

Þekktu þig til að kenna á þig

Við vitum allt um kynlíf vinkvenna okkar en það er tabú að ræða sjálfsfróun, segir Indíana Rós Ægisdóttir. Hún fjallaði um tengingu sjálfs-

fróunar kvenna við sjálfsímynd og ánægju í kynlífi í lokaritgerð sinni.

„Sjálfsfróun er eðlilegur og náttúrlegur hlutur, það er hálf skrítið hversu mikið tabú sjálfsfróun er, miðað við að vera öruggasta leiðin til fullnægingar.“

Indíana hrinti af stað kassamerkinu #snípvæðingin á Twitter til að opna umræðuna um sjálfsfróun kvenna.

Ef ég ætti eina ósk, þá væri það að allar konur ættu gott

egg / titrara og gott sleipiefni #snípvæðing - @indianar92

Stundum, ef ég er mega pirruð út í feðraveldið, minni ég mig á að fullnæging kvenna endist (yfirleitt) lengur og ég róast smá #snípvæðing - @indianar92

Ég er að drepast í hægri úlnliðnum og get því hvorki farið í

sjómann né stundað proper sjálfsfróun. ÞESSI HELGI ER

ÓNÝT #snípvæðing - @kamillae

akkúrat þegar ég er á lausu og í sjálfsástar átaki þá finn ég ekki hleðslutækið fyrir eggið mitt??? #snípvæðing - @idaloga

Við sjáum aldrei kon-ur stunda sjálfsfróun í

sjónvarpi. Konur hafa oft engin viðmið og telja sína

iðkun gjarnan eðlilega, eða normið ef þær stunda

sjálfsfróun oft eða sjaldan.

Mynd | Hari

Anna Kristjánsdóttir vélfræðingur og kötturinn hennar Tárhild-ur eru í fríi frá vinnunni í dag svo morguninn er örlítið rólegri en vanalega: „Ef ég er á dagvakt drekk ég kaffið yfirleitt við tölv-una og hleypt svo út í bakarí og kippi með mér einhverju á leið í vinnuna. Eigi ég frí set ég kaffikönnuna hins vegar á og fer í bað. Þá er kaffið klárt þegar ég er búin í baði.“ Svo er yfirleitt hlust-að á Rás 2 yfir kaffinu og Facebook-skrollinu, sem eru fastir liðir í morgunstund Önnu.

Í dag er þó ekki algjört frí, Anna er á leið á þyrluæfingu með Slysavarnaskóla Sjómanna þar sem hún kennir nemum rétt við-brögð við sjóslysi og að hífa fólk upp úr sjónum sem fallið hefur í hann.

Morgunstundin Morgunbað á meðan kaffið mallar

Mynd | Rut Anna og kelni kötturinn hennar, Tárhildur, sem hún kallar oft Væla þegar hann lætur mikið í sér heyra.


ALMENN SALA HEFST 9. JÚNÍ KL. 10 Á HARPA.IS OG Í SÍMA 528-5050.

NÁNARI UPPLÝSINGAR OG SKRÁNING Á PÓSTLISTANN: WWW.SENA.IS/SISSEL

LEXUS OG EGILS APPELSÍN kynna með stolti

PÓSTLISTAFORSALA SENU LIVE HEFST Á FIMMTUDAGINN KL. 10.

ELDBORG HÖRPU 11. DESEMBER

Nýtt að hlusta áMyndbandið við lagið Skin með hljómsveitinni Retro Stefson kom út í gær. Fréttatíminn spáir laginu miklum vinsældum enda hefur það öll einkenni sumarsmells.

Nýtt að borðaVeitingastaðurinn Bazaar Oddsson var að opna á Oddsson hótelinu í

JL-húsinu. Þar má finna bistro, kaffihús og karókíherbergi og mun staðurinn einnig bætast í bröns-flóru Reykjavíkur innan

skamms.

Nýtt í bíóHeimildarmyndin Úti að aka – Á

reykspúandi kadilakk yfir Ameríku fór í almennar sýningar í Bíó Paradís í gær. Myndin fjallar um ferðalag rithöfundanna Einars Kárasonar og Ólafs Gunnars-

sonar yfir Ameríku á kadilják frá árinu 1960.

NÝTT

UM

HELGINA

Fólkið mælir með ... Grettir ValssonMáltíð: Heavy

brunch á Laundro-

mat Café.

Viðburður: Sýn-

ingin Leitin að til-

gangi unglingsins, sem er

sýnd í Gaflaraleikhúsinu.

Appið: Ditty, app sem syngur allt

sem þú skrifar inn í það.

Þátturinn: Ghetto Betur á Stöð 2.

Jóhann Alfreð KristinssonMáltíðin: Ban Thai

er pund fyrir pund

besti veitinga-

staður landsins.

Þú getur pantað

blindandi. Það er

allt gott.

Viðburðurinn: Það er allt eitthvað

svo viðburðaríkt þessa dagana. En

ég er ofboðslega gíraður fyrir EM,

eins og sakir standa, og mun mæta

í „full body flag paint“ á völlinn í

Frakklandi.

Appið: Er að byrja að fikra mig

áfram með Headspace. 10 mínútna

næring fyrir hausinn á hverjum degi.

Alltaf gott að næra hausinn.

Þátturinn: Seinfeld. Enn hefur ekkert

toppað Seinfeld. En var að byrja á

Better Call Saul og þeir eru hressir.

Halla Oddný MagnúsdóttirMáltíðin: Hvað sem

er, svo lengi sem

það er Dijon-sinnep

með.

Viðburðurinn:

Reykjavík Midsum-

mer Music, 16.-19.

júní í Hörpu. Þar verður

tónlist eftir Bach, Bítlana og allt þar

á milli, meira að segja glænýtt tón-

verk um geiminn eftir Skúla Sverris-

son. Fiðlustjarnan Viktoria Mullova,

Kristinn Sigmundsson og fleiri góðir.

Appið: Yo, appið sem gerir ekkert

nema að segja „Yo“ við fólk (einfalt

og gott – eins og Dijon-sinnep).

Þátturinn: Í ljósi sögunnar með Veru

Illugadóttur á Rás 1.

LANGVIRK SÓLARVÖRN

Sölustaði má finna á celsus.is

bakhlid.indd 1 11.5.2016 13:10:35

ILVA Korputorgi, s: 522 4500 www.ILVA.is laugardaga 10-18, sunnudaga 12-18, mánudaga - föstudaga 11-18:30

SUMARSPRENGJUR 25-50% AFSLÁTTUR

Crocker-stóll með örmum. Nælonband í sessu og baki. 14.900 kr. Nú 9.900 kr.

Stóll

9.900SPARAÐU

5.000

9.900SPARAÐU

5.000

8.900SPARAÐU

4.000

Costa-stóll. Blár, hvítur eða svartur stóll. Plast. 12.900 kr. Nú 8.900 kr.Sheffield-stóll. Staflanlegur. Bast. 14.900 kr. Nú 9.900 kr.

Vigo-borð. Steypt borð. 200 x 90 x 75,5 cm. 149.900 kr. Nú 104.930 kr. Click-stóll með plastrimlum og viðararmhvílum. 24.900 kr. Nú 17.430 kr.

Quito-hægindastóll. Plastsnúra í setu. Svartur, grár, bleikur eða blár. 14.900 kr. Nú 9.900 kr. Santiago-borð. 50 x 45 cm. Svart, grátt, bleikt eða blátt. 11.900 kr. Nú 7.995 kr.

Copenhagen-stóll. Plastseta með viðarfótum. Ýmsir litir. 24.900 kr. Nú 12.450 kr. Góðir inni sem úti.

ÁRAÁBYRGÐ

Á INNRI VÉLRÆNUM HLUTUM

Made in Norway

25%AF ÖLLUMSTRESSLESS

HÆGINDASTÓLUM

50%

30%

30%

Á BETRA VERÐIFÁÐU ÞÉR SÆTI

12.450SPARAÐU 12.450

28 05 2016

Documents