2792013200746mikro İktisat baskı

8/10/2019 2792013200746Mikro ktisat bask

1/23

2014

kpsskpss ve kurum

snavlar iin

zgn konular ve

zgn sorulardan oluan

tek kitap

mikro iktisat

Mfettilik

Uzmanlk

Denetmenlik

Banka Snavlar

Kontrolrlk

Kaymakamlk

Hakimlik

dilek erdoan kurumlu


2/23

Dilek ERDOAN KURUMLU

KPSS MKRO KTSAT

ISBN 978-605-364-553-5

Kitapta yer alan blmlerin tm sorumluluu yazarna aittir.

Pegem Akademi

Bu kitabn basm, yayn ve sat haklar

Pegem Akademi Yay. Et. Dan. Hizm. Tic. Ltd. tie aittir.Anlan kuruluun izni alnmadan kitabn tm ya da blmleri,

kapak tasarm, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayt

ya da baka yntemlerle oaltlamaz, baslamaz, datlamaz.

Bu kitap T.C. Kltr Bakanl bandrol ile satlmaktadr.

Okuyucularmzn bandrol olmayan kitaplar hakknda

yaynevimize bilgi vermesini ve bandrolsz yaynlar

satn almamasn diliyoruz.

Bu kitapta yer alan gemi yllarda SYM'nin yapm olduu snavlardaki IKMI

SORULAR'n her hakk SYM'ye aittir. Hangi amala olursa olsun, tamamnn veya birksmnn kopya edilmesi, fotoraflarnn ekilmesi, herhangi bir yolla oaltlmas ya dakullanlmas, yaymlanmas SYM'nin yazl izni olmadan yaplamaz. Pegem Akademi

Yaynclk telif creti deyerek bu izni almtr.

3. Bask: Eyll 2013, Ankara

Yayn-Proje Ynetmeni: Selcan ArslanDizgi-Grafik Tasarm: Glnur calan

Trke Redaksiyon: Bahar SarmehmetoluKapak Tasarm: Grsel Avc

Bask: Ayrnt Basm Yayn ve Matbaaclk Ltd. ti.vedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A

Yenimahalle/ANKARA(0312-394 55 90)

letiim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kzlay / ANKARAYaynevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yaynevi Belge: 0312 435 44 60Datm: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Datm Belge: 0312 431 37 38Hazrlk Kurslar: 0312 419 05 60E-ileti: [email protected]


3/23

SUNU

Deerli adaylar;

Toplumda en deerli beeri sermayemiz olan sizler, yllarca girdiiniz snavlardan sonra yeni birsnavla daha kar karyasnz. Devlet kurumlarna atanmak, zellikle uzman ve mfetti olabilmekiin nce KPSS barajn gemeli ve o snavlara KPSS Alan Bilgisi'nden alacanz puanlarla bavu-ru hakk elde etmelisiniz. Zor bir srele kar karyasnz fakat bu srecin sonunda elde edeceinizmevkileri dnrseniz bu glklere ok daha rahat katlanabilirsiniz.

Bu ok nemli olan srete, Alan Bilgisi'nde biliyoruz ki hepinizin en byk korkularndan biri"iktisat".Analizleri, formlleri, yorumlar... ktisatta her gn yeni bir ey kefeder; engin bir denizde

istediiniz kadar alabilirsiniz! Fakat bizim amacmz bu denizde sizi kaybetmek deil gvenli biryolla sonuca ulatrmaktr. Bu amala hazrlanan kitabmzda size en pratik ve en kolay test yntem-leriyleiktisad retmek ve her eyden nemlisi korkulan deil sevilen bir iktisatdersi sunmak hedef-lenmitir. Ayrca sadece KPSS sorular deil, kurumlarn mfettilik ve uzmanlk snav sorular dadikkate alnarak KPSS sonras da ktphanenizde bulunmas gereken bir kitaba dntrlmtr.

KPSS Alan ktisat'ta;

Mikro ktisat % 30Makro ktisat % 25Para-Banka Kredi % 10

Uluslararas iktisat % 10Byme ve Kalknma % 10Trkiye Ekonomisi % 10ktisadi Doktrinler Tarihi % 5 orannda yer almaktadr.

Kitapla ilgili neri, eletiri ya da [email protected] bizimle paylamanz ister,hepinize baarlar dilerim. Ayrca kitaplarmn olumasnda emei geen herkese sonsuz teekkr ederim.

Dilek ERDOAN KURUMLU


4/23

NDEKLER

1. BLM ktisada Giri

KTSAT BLMNDE BAZI KAVRAMLAR ...............................................................3

RETM MKANLARI ERS ................................................................................5

Frsat Maliyeti .....................................................................................................6

Marjinal Dnm Oran ....................................................................................7

Baml-Bamsz Deiken ...............................................................................8

TOPLAM, ORTALAMA ve MARJNAL DEERLER ...............................................9

Ceteris Paribus ................................................................................................10

Ksmi Denge Analizi .........................................................................................10

Genel Denge Analizi ........................................................................................10

TEST-1 KURUM SORULARI ................................................................................11

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER..........................................................12

TEST-2 .................................................................................................................13

TEST-2ZMLER ............................................................................................15

2. BLM Tketici Dengesi Analizi

TKETC ve TKETC TERCHLER.................................................................19

Tketici Tercihleri .............................................................................................19

Homo - Economicus .........................................................................................19

Fayda ve Fayda Fonksiyonunun zellikleri .....................................................19

KARDNAL FAYDA TEORS ................................................................................20

Toplam Fayda ..................................................................................................20

Marjinal Fayda .................................................................................................20

Azalan Marjinal Fayda Kanunu ........................................................................21

ORDNAL FAYDA TEORS ..................................................................................25

Farkszlk Erisi ................................................................................................25

Bte Kst .......................................................................................................28

Tketici Dengesi (Fayda Maksimizasyonu) .....................................................29

TKETC DENGESNN DEMES .................................................................32

Fiyatlardaki Deimeler ...................................................................................32

Fiyat Tketim Erisi .........................................................................................33

Bireysel Talep Erisi .........................................................................................34

Gelirdeki Deimeler ........................................................................................35

Gelir Tketim Erisi ..........................................................................................35


5/23

viPEGEM AKADEM

Engel Erisi ......................................................................................................35

Zevk ve Tercihlerin Deimesi .........................................................................37

HCKS VE SLUTSKY YAKLAIMI ........................................................................37

Fiyat Etkisi ........................................................................................................37

Gelir Etkisi ........................................................................................................37kme Etkisi ......................................................................................................37

Hicks'ci Yaklam .............................................................................................38

Slutsky Metodu ................................................................................................38

NORMAL, LKS, DK VE GFFEN MALLARINDA

GELR VE KAME ETKLER ................................................................................39

TELAF EDLM TALEP ERS .........................................................................40

TEST-1 KURUM SORULARI ................................................................................42

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER..........................................................46

TEST-2 .................................................................................................................51

TEST-2 ZMLER ...........................................................................................54

3. BLM Talep - Arz Analizi ve Piyasa Dengesi

TALEP ANALZ ...................................................................................................59

Bireysel Talep Erisi ........................................................................................ 59

Piyasa Talep Erisi .......................................................................................... 59

Talep Kanunu ..................................................................................................59

Talebi Etkileyen Unsurlar ................................................................................ 60

Talep Fonksiyonu ............................................................................................60

Talep Edilen Miktarn Deimesi ..................................................................... 63

Talebin Deimesi ........................................................................................... 63

ARZ ANALZ .......................................................................................................65

Bireysel Arz Erisi ...........................................................................................65

Piyasa Arz Erisi .............................................................................................65

Arz Kanunu .....................................................................................................65

Arz Etkileyen Unsurlar ...................................................................................65

Arz Fonksiyonu ...............................................................................................65

Arz Edilen Miktarn Deimesi ........................................................................ 66

Arzn Deimesi ..............................................................................................66

PYASA DENGES VE PYASA DENGESNN DEMES ............................... 67

Walras Fiyat ntibak........................................................................................68

Marshall Miktar ntibak ................................................................................... 68

DEVLETN PYASAYA MDAHALES.................................................................69

Taban Fiyat Uygulamas ................................................................................. 69Tavan Fiyat Uygulamas .................................................................................. 69


6/23

vii PEGEM AKADEM

Vergiler ............................................................................................................71

Sbvansiyonlar ...............................................................................................72

Tarife ve Kotalar .............................................................................................. 73

TKETC VE RETC RANTI ........................................................................... 73

HKMET MDAHALELER ve ETKNLK ........................................................77Taban - Tavan Fiyat Tespiti ve Etkinlik ............................................................77

Vergilendirme ve Etkinlik ................................................................................. 78

Serbest D Ticaretin thalat lkenin Refahn Artrmas .............................. 78

Serbest D Ticaretin hracat lkenin Refahn Artrmas.............................79

Tarife ve Kotalarn Dara Kayb ........................................................................ 80

Tarife ...............................................................................................................80

Kota .................................................................................................................81

TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................... 83

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER.........................................................85TEST-2 ................................................................................................................89

TEST-2 ZMLER ..........................................................................................92

4. BLM Esneklik

TALEBN FYAT ESNEKL ...............................................................................97

Talebin Fiyat Esnekliinin Hesaplanmas ........................................................97

Talebin Fiyat Esnekliinin Yorumlar ...............................................................98

Esneklik ve Eim ........................................................................................... 100

Dorusal Bir Talep Erisi zerinde Esneklik .................................................102

Talebin Fiyat Esnekliinin Belirleyicileri .........................................................102

ESNEKLK VE TOPLAM HASILAT .................................................................... 103

FYAT - TKETM ERS VE ESNEKLK ........................................................ 104

TALEBN GELR ESNEKL ............................................................................105

Talebin Gelir Esnekliinin Hesaplanmas ......................................................105

Talebin Gelir Esnekliinin Yorumlar..............................................................106

Engel Erisi ve Esneklik ................................................................................ 106

GELR TKETM ERS VE ESNEKLK .........................................................107

TALEBN APRAZ ESNEKL ........................................................................108

Talebin apraz Esnekliinin Hesaplanmas ..................................................108

Talebin apraz Esnekliinin Yorumlar..........................................................108

ARZ ESNEKL ...............................................................................................109


7/23

viiiPEGEM AKADEM

Arz Esnekliinin Hesaplanmas ....................................................................109

Arz Esnekliinin Yorumlar ............................................................................ 109

Piyasa Dnem Esneklikleri ........................................................................... 110

TEST-1 KURUM SORULARI ..............................................................................111

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER....................................................... 113TEST-2 .............................................................................................................. 115

TEST-2 ZMLER ........................................................................................ 119

5. BLM retim Teorisi

RETM TEORS .............................................................................................125

retim Fonksiyonu ........................................................................................125

Piyasa Dnem Esneklikleri ...........................................................................125

Sabit - Deiken Girdi ...................................................................................125

RETM TEORSN AIKLAYAN ANALZLER ................................................126

Ksa Dnem retim Fonksiyonu ...................................................................126

Toplam - Ortalama - Marjinal rn ................................................................126

Azalan Verimler Yasas .................................................................................126

retim Safhalar ............................................................................................127

E - rn Analizi ...........................................................................................128

E Maliyet Dorusu (Maliyet Kst) ...............................................................130

RETC DENGES VE DENGENN DEMES ............................................131

LEN VERM .............................................................................................132

KAME ESNEKL ...........................................................................................133

UZUN DNEM RETM FONKSYONU...........................................................134

Cobb - Douglas retim Fonksiyonu ..............................................................134

Dorusal retim Fonksiyonu .........................................................................135

Leontief retim Fonksiyonu ..........................................................................135

CES retim Fonksiyonu ................................................................................136

TEST-1 KURUM SORULARI .............................................................................139

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER.......................................................142

TEST-2 ..............................................................................................................144

TEST-2 ZMLER ........................................................................................148


8/23

ix PEGEM AKADEM

6. BLM Maliyet Analizi

RETM MALYETLER ................................................................................... 157

Ak Maliyetler .............................................................................................. 157

Zmni - rtk Maliyet .................................................................................... 157

ktisadi Kr - Muhasebe Kr ........................................................................ 157

KISA DNEM MALYET ANALZ .................................................................... 158

Toplam Maliyetler ......................................................................................... 158

Ortalama Maliyetler ...................................................................................... 159

Marjinal Maliyet ............................................................................................ 160

UZUN DNEM MALYET ANALZ .................................................................. 164

lek Ekonomileri ........................................................................................ 164

Dsal Ekonomiler ........................................................................................ 165Maliyet - kt Esneklii ................................................................................ 166

Alan Ekonomileri .......................................................................................... 167

TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................ 168

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER...................................................... 170

TEST-2 ............................................................................................................. 173

TEST-2 ZMLER ....................................................................................... 176

7. BLM Tam Rekabet Piyasas

TAM REKABET PYASASI ...............................................................................181

Tam Rekabet Piyasasnn zellikleri ............................................................ 181

Tam Rekabeti Firmann Talep Erisi ..........................................................181

TAM REKABETE KISA DNEM FRMA DENGES .........................................183

TR - TC Yaklam ........................................................................................183

MR - MC Yaklam ......................................................................................183

KISA DNEM ARZ ERS VE KAPANMA NOKTASI .....................................185

TAM REBETTE UZUN DNEM DENGES ......................................................186

UZUN DNEM ENDSTR ARZ ERS ........................................................ 187

TEST-1 KURUM SORULARI ............................................................................189

TEST-1 KURUM SORULARI ZMLER......................................................193

TEST-2 .............................................................................................................198

TEST-2 ZMLER .......................................................................................200


9/23

xPEGEM AKADEM

8. BLM Eksik Rekabet Piyasalar

MONOPOL(TEKEL) .........................................................................................205

Monopol Trleri ............................................................................................205

Monopolde Talep Erisi ................................................................................206

Monopolde Toplam, Ortalama ve Marjinal Haslat Erileri ........................... 206

Monopolde Firma Dengesi ...........................................................................208

Tekelci Gc (Lerner Endeks Deeri) ..........................................................208

Monopolde Fiyat Farkllatrmas .................................................................210

Monopol Dzenleme Politikalar ................................................................212

MONOPOLC REKABET PYASASI ...............................................................213

Monopolc Rekabette Firma Dengesi ..........................................................214

Tam Rekabet ve Tekelci Rekabetin Uzun Dneminin Karlatrlmas...........215

OLGOPOL .......................................................................................................216

Cournot Modeli .............................................................................................216

Tepki Erileri ................................................................................................ 217

Bertrand Modeli ............................................................................................218

Edgeworth Modeli ........................................................................................219

Chamberlin Modeli .......................................................................................219

Stackelberg Modeli ......................................................................................220

Sweezy Modeli (Dirsekli Talep Teorisi) .........................................................220

Anlamal Oligopoller (Kartel) ......................................................................221

Fiyat nderlii ..............................................................................................221

Oyun Teorisi .................................................................................................221

DOPOL MODELLERN KARILATIRILMASI ..............................................223

N FRMA YOUNLAMA ENDEKS................................................................224

HHI ENDEKS...................................................................................................224



TEST-2 .............................................................................................................236TEST-2 ZMLER .......................................................................................239


10/23

xi PEGEM AKADEM

9. BLM Faktr Piyasalar

FAKTR TALEB ..............................................................................................243

Marjinal rn Deeri ....................................................................................243

Marjinal rn Haslat .................................................................................. 243

Faktr Talebini Etkileyen Unsurlar ...............................................................244

Firmann Kr Maksimizasyonunda Emek Talebine likin Kural ..................244

Rekabeti ve Monopolc Firmann Talep Erisi ...........................................245

FAKTR ARZI ..................................................................................................247

Tam Rekabette Faktr Arz Erisi .................................................................248

Monopson ve Monopolde Faktr Arz Erisi .................................................248

FAKTR PYASASINDA DENGE .....................................................................249

EKONOMK RANT ...........................................................................................251

Mutlak Rant ..................................................................................................251

Diferansiyel Rant ..........................................................................................251

Mevki Rant ..................................................................................................251



TEST-2 .............................................................................................................258

TEST-2 ZMLER .......................................................................................260

10. BLM Genel Denge ve Refah Analizi

TKETCLER ARASI - DEMDE ETKNLK ..............................................265

Pareto Optimalite Kriteri ............................................................................... 265

Szleme Erisi ...........................................................................................266

Tketicilerin Genel Dengesi .........................................................................266

RETCLER ARASI ETKNLK .......................................................................267retimin Szleme Erisi .............................................................................267

retim mkanlar Erisi .................................................................................267

reticilerin Genel Dengesi ...........................................................................267

DAILIMDA VE RETMDE GENEL DENGE .................................................268

SOSYAL REFAH KRTERLER ........................................................................268

PYASA BAARISIZLII ..................................................................................269



TEST-2 .............................................................................................................273TEST-2 ZMLER .......................................................................................275


11/23

xiiPEGEM AKADEM

KURUM SORULARI .........................................................................................277

DAR YARGI HAKML 2006/2008/2010 .....................................................279

KAYMAKAMLIK 2006/2007/2008/2009/2010/2011/2012 ................................281

ZRAAT BANKASI 2007/2008 .........................................................................292

HALK BANKASI 2008/2009.............................................................................294SAYITAY 2006/2007/2008/2011/2012 ...........................................................298

GELR UZMAN YARDIMCILII 2011/2012 .....................................................308

KARMA KURUM SORULARI ...........................................................................312

CEVAP ANAHTARI ...........................................................................................315

KAYNAKA ......................................................................................................316


12/23

KTSADA GR

KTSAT BLMNDE BAZI KAVRAMLAR

RETM MKANLARI ERS

TOPLAM-ORTALAMA-MARJNAL DEER

ktsat renmenn amac, ktsad sorunlarn hazr cevaplarn elde etmek deldr; ktsatlar

tarafndan kandrlmamay renmektr.

BRITANYALI KTSATI JOAN ROBNSON (1960)

2005

2004

2006

2007

2008

2009

2010

201

1

-

-

-

-

-

-

1

-

-

2012

2013-

km Soru Aac


13/23

2PEGEM AKADEM

MKRO KTSATTA KULLANILAN TERMLER

Q (q) Quantity Miktar TR:Toplam Haslat P price Fiyat AR: Ortalama Haslat

U utility Fayda MR: Marjinal Haslat

D demand Talep TC:Toplam Maliyet

S supply Arz AC:Ortalama Maliyet

e elasticity Esneklik MC: Marjinal Maliyet

T total Toplam

A average Ortalama TVC:Toplam Deiken Maliyet

R revenue Haslat-gelir AVC:Ortalama Deiken Maliyet

C cost Maliyet TFC:Toplam Sabit Maliyet

V variable Deiken AFC: Ortalama Sabit Maliyet

F fixed Sabit

F factor Faktr MVP: Marjinal rn Deeri

P product rn MRP: Marjinal rn Haslat

L labour Emek MFC:Marjinal Faktr Maliyeti

K capital Sermaye PL:Emein birim fiyat

w wage cret PK:Sermayenin birim fiyat

r interest rate Faiz oran : Kr

LR long-run Uzun dnem

TU:Toplam Fayda

MU: Marjinal Fayda

TP:Toplam rn

AP: Ortalama rn

MP:Marjinal rn

w: cret, emein birim maliyeti

r: Faiz, sermayenin birim maliyeti

MRT:Marjinal Dnm Oran

MRS:Marjinal kame Oran

MRTS:Marjinal Teknik kame Oran


14/23

1. BLMKTSADA GR

ktisat:nsan ihtiyalarnn karlanmasnda kt kaynaklarn alternatif kullanm yol-

larn inceleyen bir sosyal bilim daldr.

ktisat, insanlarn sonsuz ihtiyalarnn kt kaynaklarla karlanmasnda etkin see-

neklerin neler olduunu inceler. nk nsan ihtiyalar sonsuz, kaynaklar snr-

ldr (kttr).

Mikro ktisat: retim, dalm, blm, etkinlik gibi kk birimler zerinde duran

iktisat daldr. rnein tketici maksimizasyonu, gelir, talep, kaynak dalm...

Makro ktisat:Byk lekli deikenlerin incelendii iktisat daldr. rnein enf-lasyon, isizlik, byme, milli gelir...

Pozitif ktisat: Deer yarglar iermeyen, test edilebilendir. rneinpara arz ar-

tnca fiyatlar artar.

Normatif iktisat: Deer yarglar ieren, olmas gerekeni aklayan, test edileme-

yendir. rnein enflasyon kontrol edilmelidir.

KTSAT BLMNDE BAZI KAVRAMLAR

htiya: Karlandnda zevk ve haz, karlanmadnda ac ve znt veren duy-

gulardr. htiyalar sonsuzdur ve srekli tekrarlanr.

Mal ve hizmetler:htiyalar karlama zellii olan nesnelerdir.

Hava gibi sonsuz olan mallar serbest mal; bedeli ve fiyat olan mallar iktisad

mallardr.

Bir arada kullanlan mallar tamamlayc; birbiri yerine geen mallarikame (ra-

kip); birbiri ile ilikisiz olan mallar bamsz mallardr.

nsan ihtiyalarn dorudan doruya karlayan mallar tketim mal (nihamal);dolayl karlayanlar retim mal (sermaye mal)dr.retim srecinde

bir baka mala dntrlebilen mallar iseara mallardr.

Yeni Trkiyemizi lyk olduumertebeye karmak iin mu-hakkak iktisadiyatmza birinciderece ehemmiyet vermek

mecburiyetindeyiz. nkzamanmz tamamen biriktisatdevresinden bakabir ey deildir.

M. K. Atatrk

HOCA NOTU

ktisat bilim hvtiyetini ka-zanan ikinci bilim daldr.

A. Smith

Ekonomiilmi

Mikroekonomi

Makroekonomi

Mikroekonomi

DeerTeorisi

RefahTeorisi

Makroekonomi

Milli gelir ve istihdamteorisi

Ekonomik byme ve

kalknma Teorisi


15/23

4PEGEM AKADEM

Ayakkab ve tkenmez kalem nasl mallardr?

A) kame mallar

B) Tamamlayc mallar

C) Bamsz mallarD) Dk mallar

E) Lks mallar

htiyac giderme asndan ilikisiz olan bu mallar bamsz mallardr.

Cevap C

KPSS

Otomobil ve benzin nasl mallardr?

A) Tamamlayc mallar

B) kame mallar

C) Bamsz mallar

D) Zorunlu mallar

E) Dk mallar

Tamamlayc mallar;bir ihtiyac giderme zelliine beraber sahip olunan mallardr. Bumallarda bir maln kullanm dier maln kullanmn gerekli klar ve birlikte kullanmlardaha fazla fayda salar.

Cevap A

Tketim: nsan ihtiyalarnn dolaysz olarak karlanmas amacyla mal ve hiz-

metlerin kullanlmasdr. Bunlar kullanan birey ise tketicidir.

Fayda: htiyalarn mal ve hizmet kullanlarak dorudan doruya karlanmas s-

rasnda tketicinin memnuniyetidir ve mallarn ihtiyalar giderme zelliidir.

retim: Fayda yaratma faaliyetidir. retim faaliyetinde kullanlan unsurlara kay-

naklar (retim faktrleri)denir.

Emek Bedensel ve zihinsel insan gcdr.

Sermaye retim srecine giren mal demetidir.

Toprak Topran alt ve stndeki tm doal kaynaklardr.

Giriimci Dier kayna bir araya getiren, retimi gerekletiren ve riski

alan kiidir.

retm faktrlernn gelrler

Emek ToprakSermaye Grmc

krfaz rantcret

retim faktrleri;

Emek (i gc)

Sermaye

Toprak (doal kaynak)

Giriimci

Faktr gelirleri;

cret

Faiz

Rant

Kr

HOCA NOTU


16/23

5 PEGEM AKADEM

Piyasadane, nasl, kimler iin retilecekeklindeki iktisadi mesele kumanda

ve piyasa ekonomileri eklinde kendine cevap bulur.

Kumanda ekonomileri:Fiyat, devlettarafndan belirlenir. Devlet retim ve t-

ketim kararlarna hkimdir. Sosyalizmezgdr.

Piyasa ekonomileri: Devlet etkin deildir. Fiyat serbest piyasa modelinde be-

lirlenir. ktisadi ajanlar kendi karlarn maksimize etmeye alrlar. retim ve

tketim kararlar A. SmithinGrnmez Elprensibine gre piyasa tarafndan

belirlenir. zel mlkiyetesastr. Kapitalizmezgdr.

Karma Ekonomi: Hkmetin piyasa mekanizmasna mdahale etmesi duru-

munda sz konusu olur.

RETM MKANLARI ERS

retim imknlar erisi (transformasyon dnm erisi): Bir ekonomide

kaynaklar ve teknoloji veri iken belli bir dnemde retilmesi mmkn olan maksi-mum mal bileimlerinin geometrik yeridir. zerindeki her nokta retilmesi mmkn

alternatif mal bileimlerini vermektedir.

0 x mal

(ekmek)

y mal(TV)

A, B, C, DEtkn noktalardr.

E Etkn olmayan noktadr. Eksk sthdam, mevcuttur ve kaynaklar atldr.

F Ver teknoloj ve ekonomdek kaynaklarla ulalmas mmkn olmayan noktadr.

Aadakilerden hangisi iktisadi analizlerde var olan kaynaklar ve tekno-

loji ile retilebilecek iki niha mal ve hizmetin deiik bileimlerinigsterir?

A) retim olanaklar erisiB) retim faktrleri

C) retim fonksiyonu

D) Kaytszlk erisi

E) retim faktrleri gelirleri

retim olanaklar erisi; bir ekonomideki tm retim faktrlerinin retime koulmas vehibirinin atl kalmamas varsaym altnda, belirli bir dnemde retilebilecek niha mal vehizmetlerin alternatif mal bileimlerini gsterir.

Cevap A

Kt kaynaklarn etkin kullan-m ana sorunun yantnabaldr.

Hangi mallar ne miktardaretilecek?

(Fiyat Teorisi)

retimde hangi kaynak vehangi yntem kullanla-cak?

(retici Teorisi)

retim kimler iin yapla-cak?

(Blm Teorisi)

HOCA NOTU


17/23

6PEGEM AKADEM

retim imknlar erisiorijine gre i bkey-

dir.Nedeni bir maldan daha fazla retilmesi

iin dier maldan vazgeilen miktarn giderek

artmasdr. Yani artan frsat maliyeti (alternatif

maliyet)dir.

Frsat Maliyeti (Alternatif Maliyet)

Bir eyden vazgemenin bedelidir. G.Haberler tarafndan ortaya atlmtr. Kt

kaynaklarn kullanmndan alnan her kararda, o kararn alnmasyla karlan fr-

satlar ifade eder.

SABT

ARTAN

i bkey

negatif eimlidz izgi

SIFIR

AZALAN

d bkey

eksenlereparalel

y

y

0

0

0

0x

x

y

y

x

x

bkey D bkey

EksenlereNegatif eimli

TV

E

Tg =TV (TV mktar)

E (Ekmek mktar)

0

TV miktar(Bin)

Ekmek miktar(Bin)

retim olanaklar erisinin dz bir izgi olmas durumunda zerindeki her nokta-

da eim ayndr.retim olanaklar erisinin eimi, bir maldan bir birim daha fazla

retilmesi halinde, dier maldan retilen miktarn ne kadar vazgeilmesi gerektii-

ni yani retimi arttrlan maln retimi azaltlan mal cinsinden alternatif maliyetini

gsterir. Dz bir izgide eim aynyken ekmek retiminin TV cinsinden alternatif

maliyeti sabittir. Nedeni, retim faktrlerinin bir maln retiminden dier maln

retimine mkemmel ekilde kaymasdr.

0

nsan ihtiyalar sonsuz,mal ve hizmetler snrldr.Gereksinmeler ve ihtiyalararasndaki bu dengesizlikktlkyaratr. Kaynaklar ktolduu iin bir karar alnrkenbir baka karardan vazge-mek gerekir, bu da frsatmaliyetinin neminigsterir.

HOCA NOTU

ktisadi alanda genel kabulgrenyaklama gre artanfrsat maliyeti ilkesince re-tim imknlar erisi aksi be-lirtilmedii srece i bkeyolarak kabul edilir.


18/23

7 PEGEM AKADEM

retim olanaklar erisinin negatif eime sahip dz bir izgi olmas aa-

dakilerden hangisini gsterir?

A) ki rnn ayn piyasa fiyatna satldn

B) Tketiciler asndan her iki rnn de ayn lde nemli olduunuC) ktisadi kaynaklarn etkin olarak kullanlmadn

D) Eri zerindeki her noktada iki rnn eit miktarda retildiini

E) ktisadi kaynaklarn, bir retimden dierine mkemmel bir ekilde kayd-

n

retim olanaklar erisi negatif eime sahip dz bir izgiiken sabit frsat maliyetiszkonusudur. Bu durum iktisadi kaynaklarn (retim faktrlerinin) bir maln retimindendierine mkemmel ekilde kaydn gsterir.

Cevap E

Marjinal Dnm Oran (MRT)

Bir maldan bir birim daha fazla retmek iin, teki maln retiminin ne kadar azal-

tlmas gerektiini gsteren orandr. retim imkanlar erisi zerindeki herhangi bir

noktadan izilen teetin eimine marjinal dnm oran denir.

a

ArtanFrsatMalyet

b

c

d

d1

d2

y

0 x

|MRT1| =

|MRT1| |MRT2|

|MRT2| =

a

c

a

c

b

d

b d

a

AzalanFrsatMalyet

b

c

d

y

0 x

Bir lkede retim faktrleri artar,ekonomik byme gerekleir, teknolojik

gelimeolursa retim imknlar erisi saadoru (da doru) kayar.

0

MRT: retim imkanlar erisizerindeki herhangi bir nokta-dan izilen teetin eimidir.

x,y

dYMRT

dX=

(vazgeilen)(Yerine konulan)

HOCA NOTU

Mutlak Fiyat:Bir malnpara cinsinden deerlsdr.

Nisb Fiyat:Bir maln tekimallar cinsinden deerlsdr.

Frsat maliyetinin lm

iin mutlak deil nisbfiyatlarn bilinmesi gerekir.


19/23

8PEGEM AKADEM

KPSS

Aadakilerden hangisi retim olanaklar erisinin saa kaymasna yol

aar?

A) Tketici talebinin ciddi lde ve aniden artmas

B) Kaynaklarn bir maln retiminden dierine kaydrlmas

C) Okuma yazma orannn ykselmesi

D) Toplam nfusun azalmas

E) Aktif i gelirinin azalmas

retim olanaklar erisini sa ya da sola kaydran nedenlertketiciler ile ilgili deil, re-tim ile ilgilidir.Okuma yazma orannn artmasretim faktrlerinden emein verimli-liini arttrr.Bu durum retimi de artrd iin retim imknlar erisi saa dorukayar.

Cevap C

KPSS

Aadakilerden hangisi niversiteye gitmenin frsat maliyeti deildir?A) niversite harlar

B) niversiteye gitmeme durumunda allacak bir iten salanan gelir

C) niversiteye giderken yaplacak yiyecek giderleri

D) Ders alrken kullanlacak zamann, alternatif alanlarda kullanm

E) niversitede dersler iin yaplan kitap ve krtasiye harcamalar

niversiteye gidilse de gidilmese de kii mutlaka yemek yiyecektir. Bu nedenle niver-siteyegiderken yaplacak yiyecek giderleriniversiteye gitmenin alternatif maliyetideildir.

Cevap C

Stok Deiken: Deeri zamann belli bir annda llebilen deikendir. Para sto-u, servet, sermaye, d bor gibistatik durumu aklayan deikendir.

Akm Deiken: Deeri belirli bir zaman diliminde llebilen deikendir. Gelir,

yatrm, net ihracat, vergi gibidinamik durumu aklayan deikendir.

Dsal Deiken: Deeri model dnda sistem d etkilerle deien deikendir.

sel Deiken: Deeri model iinde belirlenen deikendir.

Baml Deiken:Fonksiyonel ilikide, dier deikence belirlenen deikendir.

Bamsz Deiken: Fonksiyonel ilikide, dier deikeni belirleyen deikendir.

Q = f(P) eitliinde;

Maln miktar Q Baml deiken

Maln fiyat P Bamsz deiken

Stok Deiken: Deerizamann belli bir anndallebilen deikendir. Parastou, servet, sermaye, dbor gibi statikdurumuaklayan deikendir.

Akm Deiken: Deeri belirlibir zaman diliminde llebi-len deikendir. Gelir, yatrm,

net ihracat, vergi gibidinamikdurumu aklayandeikendir.

HOCA NOTU


20/23

9 PEGEM AKADEM

y = 20 - 0,2x eklindeki cebirsel ifadede;

y Baml deiken

x Bamsz deiken

(-0,2) Eim

(-) Azalan fonksiyondur.

TOPLAM, ORTALAMA VE MARJNAL DEERLER

Toplam deer: Bamsz deikenin, baml deikende oluturduu toplam de-

erdir.

Ortalama deer:Bamsz deikenin birim bana hesaplanan deeridir.

Marjinal deer: Bamsz deiken bir birim arttrldnda toplam deerde meyda-na gelen deimedir. Toplam deerin trevinin alnmasyla elde edilir.

M(x) = A(x) =,dT(x) T(x)

dx x

.

0

M

0

.

M

0

M

Toplam deermax.

Marjnaldeer sfr

Ortalama deernA(x)maksmum olduu yerde,

marjnal deern ortalamadeer sttenkestnoktada;

A(x) = M(x) dr.

Ortalama deernA(x)mnmum olduu yerde,

marjnal deern ortala-ma deer alttankestnoktada;

A(x) = M(x) dr.

0 100

y = 20 - 0,2x

20

y

x

=

=

=

=

=

max . M( x) 0

dT(x)

dx

T(x)

x

A(x) M(x)A(x) M(x)

T(x)

M(x)

A(x)

A(x)max.A(x)min.

HOCA NOTU


21/23

10PEGEM AKADEM

T(x) = -x3+30x2 iken ortalama deeri maksimum yapan x deeri katr?

T(x) = - x3+30x2 iken trevi M(x)dir.

M(x) = -3x2+60x

A(x) = A(x) = = - x2+30xdr.T(x) - x3+30x2

x x

Ortalama deerin maksimum olduu yerde A(x)=m(x)dir.

x2+30x = 3x2+60x

2x2 = 30x

x2 = 15x

x = 15dir.

Ceteris Paribus: Bir kavram belirleyen ok sayda deikenden bir tanesinin de-

iebilecei, dier deikenlerin ise sabit kalaca varsaymdr.

Ksm Denge Analizi: Piyasalar aras karlkl bamll hesaba katmadan, di-

er deikenlerin deimedii varsaymn (ceteris paribus) benimseyeniktisadi

analiz trdr. Alfred Marshallaaittir ve Marshalln iktisat bilimine yapt en

nemli metodolojik katk olarak kabul edilir.

Genel Denge Analizi: Piyasalararas bamll hesaba katarak ceteris paribus

varsaymn benimsemeyeniktisadi analizdir. LeonWalrasaaittir.

Biliyorum actyorama senin iin iyi olduunu

da biliyorum.

A. Marshall Ksm DengeAnalizi

L. Walras Genel DengeAnalizi

Statik Analiz: Belirli birandaki ekonomik olaylarnfonksiyonel ilikilerini inceler.

Bu analizde belirli bir zamanndna klmaz ve zamanbir deiken olarak dikkatealnmaz. (Ceteris paribus ikenbelli bir andaki piyasa denge-sinin incelenmesi gibi...)

Mukayeseli Statik Analiz:Statik analizin zel bir durumuolarak, statik analizde yaplandengelerin sonularnn kar-latrlmasna dayanr. (Talebiveya arz etkileyen faktrler-den biri deitiinde, arz veyatalebin kaymas sonucu dengemiktarnn deimesi gibi...)

Dinamik Analiz: Bir denge-

den teki dengeye geite,zaman iindeki deimeleridikkatealarak eitli dengedurumlarn karlatran ana-lizdir. (rmcek a teoremigibi...)

Genel Denge Analizi: Ekono-mideki tm mal-hizmet ve girdipiyasalarndaki fiyat ve mik-tardaki deimelerin karlklilikilerini ve bu ilikiler sonucugerekleen e anl dengeleriinceleyen analizdir. Piyasala-raras bamll dikkate alanve ceteris paribus varsaymnbenimsemeyen analizdir.

Bir ampulu ka iktisatdeitirir?

Cevap:100

nk 1ideitirir, 99tanesi

dier artlar sabittutmayaalr.* Herkes iin iktisat JIM STANFORD


22/23

11 PEGEM AKADEM

1. Ekonominin bulunduu noktann, cari retim

olanaklar snrnn solunda olmas aadaki-

lerden hangisini gsterir? (2000 D Tic. Uzm.)

A) Ekonomide baz retim faktrlerinin atlolduunu

B) Ekonomide ksa dnemde bymeninmmkn olmayacan

C) Alternatif maliyetinin yksek olduunu

D) Ekonomik bymenin gereklemi olduu-nu

E) retim faaliyetinin niha amacna ulatn

2. Aadakilerden hangisi akm deiken deil-dir? (2001 YHS)

A) Net ihracatB) Amortisman

C) Vergiler

D) Gelir

E) Yatrmlar

3. Marshalln iktisat teorisine yapm olduumetodolojik katk aadakilerden hangisidir?(2002 KPSS)

A) Nakdi maliyet ve reel maliyet ayrm

B) Rant benzeri kavramC) Tketici art

D) Ksm denge analizi

E) Alternatif maliyet

4. Aadaki durumlarn hangisinde frsat mali-yeti kavram nemsiz hale gelir?(2003 Saytay)

A) Kaynak tahsisi piyasa mekanizmas tarafn-dan gerekletiriliyorsa

B) Kaynaklar devlet tarafndan tahsis ediliyorsa

C) retim imknlar erisi d bkeyseD) retim imknlar erisi dorusalsa

E) Kaynaklar kt deilse

5. Aadakilerden hangisi retim faktrlerinigsterir? (2003 Saytay)

A) gc, ham madde, sermaye ve para

B) Kira, cret, faiz ve kr

C) retim, datm, fiyatlama ve pazarlama

D) Doal kaynaklar, i gc, sermaye ve giri-imcilik

E) iler, firmalar, devlet ve para

6. Sosisli sandviin hamburger kart frsatmaliyeti nedir? (2004 Kaymakamlk)

A) Sosisli sandvi talep erisinin eiminin,

hamburger talep erisinin eimine oranB) Sosisli sandvi arz erisinin eiminin, ham-

burger arz erisinin eimine oran

C) Sosisli sandvi fiyat ile hamburger fiyatarasndaki fark

D) Bir sosisli sandvi fiyatnn bir hamburgerfiyatna oran

E) Sosisli sandvi arz erisinin eimi ile ham-burger arz erisinin eimi arasndaki fark

7. Genel denge analizini gelitiren iktisat aa-dakilerden hangisidir? (2005 KPSS)

A) Walras

B) Marshall

C) Smith

D) Pareto

E) Cournot

8. Aadakilerden hangisi iktisatlar ilgilendi-ren mikro bir konudur? (2008 Saytay)

A) sizlik

B) D ticaret aC) retimin maksimizasyonu

D) Bte a

E) Enflasyon

9. Bir lkenin veri teknoloji ve tam alma ko-ullar altnda snrl kaynaklaryla retebilece-i mal bileimlerini gsteren eri aadaki-lerden hangisidr? (2012 Gelir Uzm. Yard.)

A) Teklif Erisi B) Dnm Erisi

C) Arz Erisi D) Kaytszlk Erisi

10. retim imkanlar altnda kalan bir nokta ileilgili olarak aadaki ifadelerden hangisidorudur? (2012 Saytay)

A) Ulalmas imkanszdr.

B) Eksik istihdam gstermektedir.

C) Fiyatlarn ok dk olduunu gstermekte-dir.

D) Tasarruf olgusunu gstermektedir.

E) Optimal kaynak dalmna istihdam ncesi

tam ulaldn gstermektedir.

Test - 1 Kurum Sorular

1. A 2. B 3. D 4. E 5. D 6. D 7. A 8. C 9. B 10. B


23/23

12PEGEM AKADEM

test - 1 kurum sorular zmler

1.

retim olanaklar

snrnn solundaolan bir ekonomi-

de, retim faktr-leri tam ve etkin

kullanlmam, atlbraklmtr.

Cevap A

2. Net ihracat, gelir, vergiler ve yatrmlar iin belli bir

zaman dilimi gerekir, akm deikendir. Fakat amor-tismanlar belli bir anda hesaplanabilme zelliine

sahiptir ve stok deikendir.

Cevap B

3. A seenei:Marshall'a aittir.

B seenei:Marshall'a aittir.

C seenei:lk kez kullanlan Jules Dupuit,kavramgelitiren ve iktisadi analiz haline getiren Marshall'dr.

E seenei: lk kez bu kavramdan Sayve Nassau

William Seniorbata olmak zere Klasik iktisatlarbahsetmi, Marshall'n da iinde yer ald Neoklasik

iktisatlar gelitirmitir.

Cevap D

4. nsan ihtiyalar sonsuz, mal ve hizmetler s-nrldr. Gereksinmeler ve ihtiyalar arasndaki bu

dengesizlik ktlk yaratr. Kaynaklarn kt olma-s nedeniyle bir karar alnrken bir baka karardan

vazgemek gerekir ve frsat maliyeti nem kazanr.

Kaynaklar kt olmasayd frsat maliyeti (alternatifmaliyet) nemsizhale gelirdi.

Cevap E

5. retim Faktrleri ve Gelirleri

Emek (igc) cret

Sermaye Faiz

Doal kaynaklar (toprak) Rant

Mteebbis (giriimci) Kr

Cevap D

y

x0

C

6. Bir sandvi almakla ka hamburgerden vazgeildiini,frsat maliyetini bulabilmek iin, hamburger ve sand-

vi fiyatlar arasndaki nisbfiyatlarn bilinmesi gerekir.

Mutlak fiyat: Bir maln para cinsinden deer lsdr.Nisb fiyat (greli fiyat): Bir maln teki mallar cin-sinden deer lsdr. Sandvi fiyatnn ham-

burger fiyatna oran, ikisi arasndaki nisb fiyatgsterirve frsat maliyeti iinmutlak fiyatlarn deil

nisb fiyatlarn bilinmesi gereklidir.

Cevap D

7. Fransz iktisat Leon Walras, genel denge analizine

matematiksel bir ierik katarak bu kavram metodolo-jik bir analiz haline getiren ilk iktisatdr.

Cevap A

8. retimin maksimizasyonu bir tek firmay ilgilendi-ren ve retim teorisinin konusuna giren mikro bir

konudur. Dier seenekler makrodur.

Cevap C

9. Bir lkenin veri teknoloji ve tam alma koullar

altnda snrl kaynaklaryla retebilecei mal bile-enlerini gsteren eri, retim imkanlar (transfor-

masyon - dnm)erisidir.

Cevap B

10. retim imkanlar erisinin altnda kalanbir nokta

tam istihdamn altnda, kaynaklarn atl brakldeksik istihdam (isizlik)gstermektedir.

Cevap B

2792013200746mikro İktisat baskı

Documents