แผนพฒนาระบบบรการกายภาพบาบด กระทรวงสาธารณสข

๑. หลกการและเหตผล การบรการกายภาพบาบด เปนสวนหนงของบรการในระบบสาธารณสขโดยนก

กายภาพบาบดซงมหนาทและบทบาทท ง 4 ดาน คอ สงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การรกษาและการฟนฟ

สมรรถภาพ สามารถใหการบรการต งแตระดบปฐมภม โดยใชองคความรในดานการสงเสรมสขภาพ การ

ปองกนโรคทเกดจากการทางาน จากความเสอมสภาพ โรคเรอรง ผ สงอาย ทาใหประชาชนมสขภาพดตาม

วย มพฤตกรรมการทางานและการดาเนนชวตทลดความเสยงทจะกอใหเกดโรคเรอรงตางๆ เชน ปวดเขา

ปวดหลง ปวดขอ เบาหวาน ความดนสง และโรคหวใจ ในระดบทตยภมและตตยภม ใหการรกษารวมกบ

แพทยในทกสาขา ดวยวธการรกษาทางกายภาพบาบด เครองมอทางกายภาพบาบด การบรหารกลามเนอ

การรกษาความบกพรองทางการเคลอนไหวทกประเภท รวมท งการปองกนและแกไขภาวะแทรกซอนทาง

ระบบทางเดนหายใจ ในภาวะวกฤตท งเดกและผ ใหญ ใหบรการฟนฟสมรรถภาพรวมกบ ทมสหวชาชพใน

การดแลผ ปวยเรอรงและคนพการทกประเภทใหสามารถดารงชวตในสงคมไดอยางมคณภาพ สวนการ

บรการในระดบความเชยวชาญระดบสงทมงเนนการรกษาโรคทมความยงยากซบซอน การบรการ

กายภาพบาบดกมสวนสาคญในการใหบรการ เชน ศนยหวใจ ศนยอบตเหต กายภาพบาบดชวยดแลผ ปวยใน

ภาวะวกฤต และระยะฟนฟสภาพใหกลบมาทางานไดเตมศกยภาพ ศนยมะเรง กายภาพบาบดมสวนเขาไป

สรางความแขงแรงของรางกายแกผ ปวยมะเรงท งระยะใหยาบาบดและหลงใหยา รวมถงระยะการดแล

ประคบประคอง ศนยทารกแรกเกด กายภาพบาบดจะเขารวมดแลภาวะแทรกซอนทางปอดในผปวยทใช

เครองชวยหายใจ ภาวะปอดแฟบ ปอดอกเสบ การเฝาระวงเดกพฒนาการชา

จากโครงสรางประชากรทเปลยนแปลงไปในปจจบนและชวง 10 ปขางหนาทาใหคาดวาผ สงอาย

และวยทางานจะเพมมากข น ทาใหเกดผ ปวยเรอรง ผ สงอาย คนพการ และการบาดเจบจากการทางานเพม

มากข น ความตองการบรการทางกายภาพบาบดมเพมมากข นในทกดานท งดานการรกษาทางกายภาพบาบด

การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค รวมท งดานการฟนฟสภาพ ประกอบกบการเขาไมถงบรการ

กายภาพบาบดในทกระดบย งเปนปญหาในระดบประเทศเนองจากการกระจายนกกายภาพบาบดไมท วถง

และมไมเพยงพอ แตประชาชนย งมปญหา เรองปวดขอ ปวดกลามเนอ ผ สงอาย อมพาต โรคเบาหวาน โรค

ความดนสง โรคอวน โรคปอดอดก นเรอรง อยตามบานตามชมชน เปนจานวนมาก ซงวชาชพกายภาพบาบด

สามารถชวยไดมากในประชากรทกชวงอาย เชนในวยทางาน นกกายภาพบาบดสามารถปองกนและแกไข

ปญหาสขภาพอนเนองจากการทางานในททางาน เกษตรกรรม หรอในโรงงานอตสาหกรรม เชน ปญหาปวด

หลงในผ ใชแรงงาน มการลดปวดโดยใชความเยน( Ice massage) สอนทาทางทถกตอง(Postural training)

เปนตน ในผ สงอาย การชะลอภาวะความเสอมสภาพ การลดความเสยงในภาวะโรคเรอรง เชน เบาหวาน

ความดนโลหตสง โรคหวใจ อมพาต หรอการปองกนภาวะกระดกบาง ปวดตางๆ ปญหาการลมในผสงอาย

อนเปนเหตใหเกดปญหาภาวะพงพาในผสงอาย หรอการใหบรการกายภาพบาบดแกประชาชนในกลม

เฉพาะอนๆ เชน คนพการ นกกายภาพบาบดสามารถสารวจและคดกรองคนพการ และเยยมบานเพอใหการ

ฟนฟสมรรถภาพ และปรบสภาพสงแวดลอมใหเหมาะสมกบสภาพของคนพการนอกจากน ในผ ปวยโรคปอด

อดกนเรอรง ปอดบวม นกกายภาพบาบดสามารถชวยระบายเสมหะ ฝกการหายใจเพอรกษาและฟนฟสภาพของ

ปอดใหกลบสสภาพปกตหรอไมใหลดลงไปมากกวาเดม ปองกนภาวะแทรกซอนตาง ๆ ทาใหผ ปวยไมตองเขา

รบการรกษาในโรงพยาบาลโดยไมจ าเปนเปนตน

จากกรอบแนวคดของกระทรวงสาธารณสขทจะพฒนาระบบบรการสขภาพของประเทศใหมทศทาง

และมเปาหมายทชดเจน มงพฒนาระบบบรการทกระดบต งแตระดบปฐมภม ทตยภม ระดบตตยภม รวมถง

การพฒนาความเชยวชาญระดบสง สรางระบบทเชอมโยงกนเปนเครอขายท งภายในจงหวด ภายในเขตและ

เปนเครอระดบประเทศ เพอใหสามารถจดบรการสขภาพทมคณภาพ และเกดการใชทรพยากรทมอยอยาง

จ ากดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนเปนระบบบรการสขภาพทมศกยภาพรองรบปญหาทางการแพทยและ

สาธารณสขทมความซบซอนในระดบพนทได

ดงน นการบรการกายภาพบาบด จ าเปนตองวางแผนพฒนาบรการท งระบบใหสอดคลองกบนโยบาย

ของกระทรวงสาธารณสข และแกไขปญหาทแทจรงของประชาชนทจาเปนตองไดรบบรการกายภาพบาบด

ทไดมาตรฐาน เพยงพอ เขาถงไดในทกระดบตามแผน 5 ป ( พ.ศ.2555 – 2559 )

๒.วตถประสงค

๑.เพอจดระบบบรการกายภาพบาบด ใหครอบคลมกลมเปาหมาย ดงน ผ สงอาย ผ ปวยโรคเรอรง คน

พการ เดกทมพฒนาการลาชา กลมผ ปวยทมอาการปวดกลามเนอและขอตอใหสามารถเขาถงบรการ

กายภาพบาบดไดงายในสถานบรการทกระดบ

๒. เพอจดทาแผนพฒนาระบบบรการกายภาพบาบดเปนเครอขายใหสอดคลองกบทศทางการ

พฒนาดงกลาว โดยสอดประสานกนท งทางดานโครงสราง บคลากร และคณภาพบรการ

๓. เพอพฒนาระบบสงตอท งไปและกลบทกระดบแบบไรรอยตอ ใหประชาชนไดรบบรการ

กายภาพบาบดอยางเหมาะสมกบสภาวะปญหาของผ ปวย

๔. เพอกาหนดทศทางการพฒนาและออกแบบระบบบรการกายภาพบาบดในสวนภมภาคท งระบบ

ใหมขดความสามารถทจะรองรบความทาทายและบรบททเปลยนแปลงในอนาคตได

๓. กรอบแนวคด

๑.ประชาชนเขาถงบรการกายภาพบาบดไดงายและรวดเรว ครอบคลมท งกลมสขภาพด กลมเสยง

กลมผปวย คนพการเพอลดความรนแรงของโรค ลดจานวนคนพการ และ ลดคาใชจายดานสขภาพ

โดยเฉพาะอยางยงในกลมคนพการ กลมผ ปวยระยะเรอรง

๒.พฒนาขดความสามารถบรการกายภาพบาบด ใหสอดคลองกบมาตรฐานของสถานบรการ

สขภาพแตละระดบ

๓. จดใหมเครอขายบรการกายภาพบาบดระดบจงหวด และระดบเขต ทสามารถรองรบการสงตอได

ตามขดความสามารถของโรงพยาบาลแตละระดบ เพอใชทรพยากรกายภาพบาบดภายในเครอขายทมอยาง

จ ากดใหมประสทธภาพสงสดโดยเครอขายจะตองพฒนาประสทธภาพในการใหบรการของเครอขายให

สงข นตามมาตรฐานทกาหนด ประกอบดวยโรงพยาบาลท วไปทอยในระดบมาตรฐาน(S)เปนแมขาย และ

รบผดชอบการจดบรการของโรงพยาบาลระดบทตยภมและเครอขายบรการปฐมภม เครอขายอาจสงตอไป

นอกเครอขายเทาทจ าเปนหรอในรายทเกนขดความสามารถเทาน น ท งน การบรหารเครอขายใหด าเนนการ

ในรปแบบของคณะกรรมการ และพฒนาศกยภาพบรการกายภาพบาบด ใหมความเชยวชาญระดบสง เพอ

รองรบระบบสงตอผ ปวยทมความยงยากซบซอน และใชเทคโนโลยระดบสง และราคาแพงใหไดรบบรการ

ทางกายภาพบาบดเชยวชาญเฉพาะสาขาสนสดในพนทเครอขายระดบเขต

๔. ทศทางและเปาหมายการพฒนาระบบบรการทางกายภาพบาบดในแผน ๕ ป

๑. การพฒนาระบบบรการกายภาพบาบดในเครอขายระดบปฐมภม ท งในชมชนและในเขตเมองทม

ประชากรหนาแนน ใหครอบคลมกลมเปาหมาย ผ สงอาย ผปวยโรคเรอรง คนพการ กลมผ ปวยทมอาการ

ปวดกลามเนอและขอตอ ใหเขาถงบรการกายภาพบาบดไดงาย เพอลดความแออดในโรงพยาบาล และ

สอดคลองกบโครงสรางใหมตามภารกจของสถานบรการภายในเครอขาย

โรงพยาบาลชมชนทกแหงมบรการกายภาพบาบดทครอบคลมท งบรการในโรงพยาบาล

การบรการในชมชน และเปนพเล ยงประสานงานกบศนยสขภาพชมชน และ โรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบลในเครอขาย ดงน นจงจ าเปนตองมนกกายภาพบาบดในโรงพยาบาล

ชมชนอยางนอย 3 คน โดยมเปาหมายนกกายภาพบาบด 1 คนตอประชากรทรบผดชอบ

10,000 คน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลขนาดใหญ จ านวนไมตากวา 500 แหง จดใหมบรการ

กายภาพบาบดทมคณภาพโดยมนกกายภาพบาบดอยางนอยแหงละ 1 คน

ศนยสขภาพชมชนเมองจานวน 228 แหงท วประเทศจดใหมบรการกายภาพบาบดทม

คณภาพโดยมนกกายภาพบาบดอยางนอยแหงละ 1 คน

๒. พฒนาศกยภาพบรการกายภาพบาบด เพอสนบสนนการบรการในศนยเชยวชาญระดบสง ๔

ศนย ไดแก ศนยหวใจ ศนยอบตเหต ศนยมะเรง และศนยทารกแรกเกด โดยพฒนาใหมนกกายภาพบาบด

เชยวชาญเฉพาะสาขา ใหปฏบตงานในศนย อยางนอย 2 คน และเพมอตรากาลงตามภาระงาน เชน

กายภาพบาบดเชยวชาญสาขาระบบกลามเนอและขอตอ สาขาระบบทางเดนหายใจ หวใจและหลอดเลอด

สาขาระบบประสาท สาขากายภาพบาบดชมชน สาขาผ สงอาย สาขาเดก และสาขาการจดการอาการปวด

เปนตน

๓. พฒนาระบบเครอขายบรการกายภาพบาบด เพอใหเกด ระบบสงตอท งไปและกลบทกระดบแบบ

ไรรอยตอ พฒนาระบบสารสนเทศ และความรวมมอดานวชาการ บคลากร เครองมออปกรณ ในเครอขาย

ระดบจงหวด ระดบเขตและระดบประเทศ

๔. พฒนาบรการกายภาพบาบด ในสถานบรการของรฐใหผานการรบรองคณภาพตามมาตรฐาน

บรการกายภาพบาบด จากสภากายภาพบาบด

๕. ผลลพธทตองการ

๑. กลมเปาหมาย 70 % สามารถเขาถงบรการทางกายภาพบาบดไดงายและทนการณมระบบเขาถง

บรการทหลากหลาย โดยคานงถงความตองการของผ รบบรการ

๒. กลมเปาหมายไดรบบรการกายภาพบาบดททาใหคณภาพชวตดานสขภาพ ดข น70 %

๓. มเครอขายระบบบรการกายภาพบาบดครบทกจงหวดเพอใหผ ปวย คนพการ ทซบซอนและยงยาก

สามารถไดรบบรการกายภาพบาบดเฉพาะสาขาไดในเครอขายสขภาพระดบพนทของตวเอง

ครอบคลมทกเขตท วประเทศ

๔. มระบบสงตอท งไปและกลบเชอมโยงกนทกระดบแบบไรรอยตอ ท งในระดบปฐมภม ทตยภม

ตตยภม ครบทกเครอขาย

๕. มแผนพฒนาระบบบรการกายภาพบาบดทเหมาะสมกบสถานบรการสขภาพทกระดบ

กรอบแนวทางพฒนาบรการกายภาพบาบด

การพฒนาระบบบรการปฐมภม

มบรการกายภาพบาบดในระบบบรการปฐมภม โดยมนกกายภาพบาบดประจาในโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบลขนาดใหญ ศนยสขภาพชมชนเมอง และในเครอขายระดบปฐมภม ในสดสวนนก

กายภาพบาบด ๑ คน ตอประชากร ๑๐,๐๐๐ คน เนนการจดบรการสงเสรมสขภาพปองกนโรค โดยการ

สารวจ คดกรองปญหาสขภาพทางกายภาพบาบด การประเมนสขภาวะทเกยวของกบความบกพรองของการ

เคลอนไหวของรางกาย การใหความรค าแนะนา การรกษาทางกายภาพบาบดเบองตน การแกไขความ

บกพรองทางการเคลอนไหวในกลมประชากรสงอาย กลมโรคเรอรง โรคทเกดจากความเสอมของรางกาย

อาการเจบปวดกลามเนอและขอตอและการฟนฟสมรรถภาพ คนพการในชมชน รวมท งมระบบสงตอผ ปวย

ไปรกษาย งสถานบรการทสงข นและรบผ ปวยกลบ เพอการดแลตอเนองในชมชน ในกลมเปาหมายหลก 4 กลม และกลมเปาหมายอนตามบรบทของหนวยบรการ ในการใหบรการจะใหบรการแบบองครวมท งทาง

กาย ทางจต ทางสงคม การศกษาและอาชพโดยบรณาการงานกบภาคเครอขายทเกยวของ ทสาคญมากของ

การบรการกายภาพบาบดในระดบปฐมภมคอการใหการรกษาถกต งแตเรมแรกและในเวลาททนการณ

( early treatment )

การพฒนาระบบบรการทตยภม

มบรการกายภาพบาบดในระบบบรการทตยภม โดยเนนการจดบรการดานการรกษาทาง

กายภาพบาบดมากข น ควบคกบการใหบรการสงเสรมสขภาพปองกนโรค และฟนฟสมรรถภาพคนพการ

โรงพยาบาลชมชนขนาดเลก (ระดบF3) มบรการรกษาทางกายภาพบาบด ท งผ ปวยในและผ ปวย

นอก มระบบรบและสงตอผ ปวยไปรกษาย งสถานบรการทสงข นและรบผ ปวยกลบ เพอการดแลตอเนองใน

ชมชน รวมท งบรการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค คลอบคลมทกกล มทงกล มสขภาพด กล มเสยง และ

กลมผ ปวย

โรงพยาบาลชมชนขนาดกลางและขนาดใหญ (ระดบF1-2) มการพฒนาศกยภาพเพอบรการแก

ผ ปวยรวมกบทมแพทยเฉพาะทางบางสาขาทมอย หรอ ทมสหสาขา เชน ผ ปวยทางระบบกลามเนอและขอ

ตอ มการรกษาทางกายภาพบาบดเพอลดปวด เพมกาลงกลามเนอ ปองกนและแกไขขอตอยดตด การฝกเดน

เปนตน ผ ปวยทางระบบทางเดนหายใจ หวใจและหลอดเลอด ใหการรกษาเพอปองกนภาวะแทรกซอน

ภายหลงการผาตด เพมประสทธภาพการหายใจ ลดการค งคางของเสมหะ เปนตน ผ ปวยทางระบบประสาท

ใหการรกษาเพอเพมกาลงกลามเนอและการเคลอนไหว เพมศกยภาพในการชวยเหลอตวเองในการทา

กจว ตรประจาว น เปนตน

โรงพยาบาลชมชนแมขาย (ระดบM2) มการพฒนาศกยภาพบรการเพอรองรบแพทยเฉพาะทางครบ

ท ง ๖ สาขาหลก และเปนแมขายใหการสนบสนนเครอขายโรงพยาบาลขนาดเลกในพนท

การพฒนาระบบบรการกายภาพบาบดระดบตตยภม (ร.พ.ทวไป)

โรงพยาบาลท วไปขนาดเลก(ระดบM1) มระบบบรการกายภาพบาบดเพอรองรบผ ปวยทสงตอจาก

เครอขายบรการภายในเขต/เขตใกลเคยง เนนการจดบรการดานการรกษาทางกายภาพบาบดในโรคทยงยาก

ซบซอน นกกายภาพบาบดมขดความสามารถดานการตรวจประเมนวนจฉยทางกายภาพบาบดเพมข น

สามารถตรวจประเมนวนจฉยทางกายภาพบาบดในผปวยระบบกระดกกลามเนอ ผ ปวยระบบทางเดนหายใจ

และหลอดเลอด ผ ปวยระบบประสาท รวมท งผ ปวยระบบอนๆดวย สวนโรงพยาบาลท วไป (ระดบS) เรมม

นกกายภาพบาบดทมความเชยวชาญเฉพาะสาขาตามความตองการและบรบทของโรงพยาบาลซงสามารถ

ใหบรการในโรคทยงยากซบซอน เพอใหสอดคลองกบศกยภาพของสถานบรการรวมท งสนบสนนดาน

วชาการและนเทศในจงหวด

การพฒนาระบบบรการกายภาพบาบดระดบตตยภม (ร.พ.ศนย)

การบรการกายภาพบาบดในโรงพยาบาลศนย เนนการจดบรการดานการรกษาทางกายภาพบาบด

ในโรคทยงยากซบซอนมากข น เพอรองรบระบบสงตอผ ปวย การวนจฉยทางกายภาพบาบดทตองอาศย

ทกษะระดบเชยวชาญและการรกษาทจะตองใชอปกรณหรอเครองมอทมเทคโนโลยระดบสง จ าเปนตองม

นกกายภาพบาบดทมความเชยวชาญเฉพาะสาขาอยางนอย 3 สาขา คอ ผ ปวยระบบกลามเนอและขอตอ

ผ ปวยระบบทางเดนหายใจ หวใจและหลอดเลอด ผ ปวยระบบประสาท ผ ปวยเดก เพอใหสอดคลองกบ

แผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service plan) ของประเทศ รวมท งสนบสนนดานวชาการและนเทศในเขต

การพฒนาระบบบรการกายภาพบาบดความเชยวชาญระดบสง

การบรการกายภาพบาบดในศนยความเชยวชาญระดบสง เนนการใหบรการเชยวชาญเฉพาะสาขา

ครบทกสาขาเพอรองรบระบบสงตอผ ปวยทมความยงยากซบซอนมากในในศนยความเชยวชาญระดบสง 4

ศนย คอศนยทารกแรกเก◌ด ศนยมะเร◌ง ศนยอ◌บ◌ต◌เหต◌ แ ล ะ ศน ย โ ร ค ห◌วใจ การวนจฉยทาง

กายภาพบาบดทตองอาศยทกษะข นสงและเครองมอราคาแพงเพอใหไดการวนจฉยถกตองแมนย าเชนการ

วเคราะหการเดน การวนจฉยการเปลยนแปลงของสญญาณชพทอาจทาใหเกดอนตราย สวนการรกษาทาง

กายภาพบาบดจะตองใชทกษะระดบเชยวชาญเฉพาะสาขา บางรายอาจมการใชอปกรณหรอเครองมอทม

เทคโนโลยระดบสง ราคาแพง เชน Robot รวมท งเปนผ สนบสนนงานดานวชาการและนเทศงาน ใหกบ

เครอขายบรการภายในเขต/เขตใกลเคยง ดงน นจงตองมนกกายภาพบาบดทมความเชยวชาญเฉพาะสาขาครบ

ทกสาขา เพอใหสอดคลองกบศกยภาพของสถานบรการ

แนวทางพฒนางานกายภาพบาบด

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

1. นยาม

วชาชพทกระทาตอมนษยเกยวกบการตรวจประเมน

การวนจฉย และการบาบดความบกพรองของรางกายซงเกด

เนองจากภาวะของโรคหรอการเคลอนไหวทไมปกต การ

ปองกน การแกไขและการฟนฟความเสอมสภาพความ

พการของรางกาย รวมท งการสงเสรมสขภาพรางกายและ

จตใจ ดวยวธการทางกายภาพบาบดหรอการใชเครองมอ

หรออ ปกรณ ท รฐ มนตร ประก าศโ ดยคา แนะนาขอ ง

คณะกรรมการใหเปนเครองมอ หรออปกรณกายภาพบาบด

/ / / / / / / / /

2. เจตจานงและจดมงหมาย

ใชเปนแนวทางในการใหบรการทางกายภาพบาบด / / / / / / / / /

ครอบคลมท งดานการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค รกษา

และการฟ นฟสมรรถภาพแก แกผ ปวยคนพการและ

ประชาชนทวไป อยางมคณภาพไดมาตรฐาน ผ รบบรการ

พงพอใจในบรการ

3. การบรหารจดการองคกร

3.1 ก าหนดแผนกลยทธของหนวยงานกายภาพบาบดโดยผ

ประกอบวชาชพกายภาพบาบด

/

/

/ / / / / / /

3.1.1 ก าหนดวสยทศน พนธกจ ขอบเขต เปาหมาย และ

วตถประสงคของหนวยงานกายภาพบาบดใหสอดคลองกบ

ความตองการของผ รบบรการ

/

/

/

/

/

/

/

/

/

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

3.1.2จดทานโยบายและแผนการปฏบตงานไวเปนลาย

ลกษณอกษรใหสอดคลองกบพนธกจและวสยทศนของ

หนวยงาน และโรงพยาบาล

/

/

/

/

/

/

/

/

/

3.1.3สอสารใหบคลากรภายในหนวยงาน และหนวยงาน

ภายนอกทเกยวของรบทราบ / / / / / / / / /

3.1.4 ปฏบตตามแผน ควบคมกากบ ตดตาม ประเมนผล

และพฒนาอยางตอเนอง3.1.4ปฏบตตามแผน ควบคมกากบ

ตดตาม ประเมนผลและพฒนาอยางตอเนอง

/ / / / / / / / /

3.2 หวหนาหนวยงาน เ ปนผ ประกอบวชา ชพ

กายภาพบาบด และมความสามารถ ในการบรหารใน

หนวยงาน ใหบรรลพนธกจ ทก าหนดไว

/ / / / / / / / /

3.3 โครงสรางของงานกายภาพบาบดมความชดเจน ม

แผนภมของโครงสรางของหนวยงานประกอบดวย สายงาน

การบงคบบญชา จานวนบคลากร และงานในความ

รบผดชอบ

/ / / / / / / / /

3.4 มการกาหนดคณลกษณะเฉพาะตาแหนงเปนลายลกษณ

อกษร / / / / / / / / /

3.5 มกลไกการสอสาร ประสานงาน แกไขปญหาทม

ประสทธภาพ โดยมรปแบบทหลากหลายและครอบคลมท ง

ภายในหนวยงานระหวางหนวยงาน และระหวางผ

ใหบรการกบผ รบบรการ

/ / / / / / / / /

4. การบรหารและพฒนาบคลากร

4.1 มระบบการคดเลอกบคลากรเขาปฏบตงานตาม

คณสมบตและเกณฑทก าหนดใหเหมาะสมกบพนธกจและ

เปาหมายของการใหบรการ ท งน นกกายภาพบาบด

ตองมใบอนญาตเปนผ ประกอบวชาชพกายภาพบาบด

/ / / / / / / / /

4.2 มการจดทาแผนทรพยากรบคคลเปนลายลกษณอกษร / / / / / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

4.2.1ก าหนดประเภทและจานวนกาลงคนทตองการใน

ปจจบนและอนาคต การจดก าลงคนควรสงเสรมใหม

บคลากรทเพยงพอ และเหมาะสมกบพนธกจของหนวยงาน

ท งในดานปรมาณและคณภาพ

/ / / / / / / / /

4.2.2ก าหนดกลไกตดตามและประเมนความพอเพยงของ

บคลากรใหเหมาะสมกบปรมาณงานอยางเปนระบบ และ

สมาเสม

/ / / / / / / / /

4. 2 . 3จดอตร า กา ลงท ดแท น เ มอ มค ว ามจา เ ป น ตา ม

สถานการณทเหมาะสม

/ / / / / / / / /

4.3 มแผนการเตรยมความพรอมการเพมพนความรและ

ทกษะ การสงเสรมจรยธรรม เพอใหบคลากรสามารถ

ปฏบตหนาทไดอยางมคณภาพ

/ / / / / / / / /

4.4 มการประเมนสมรรถนะและ/หรอผลการปฏบตงาน

ของบคลากรอยางสมาเสมอ โดย เนนผลการปฏบตงานเชง

บวก เพอสรางความภาคภมใจ และสงเสรม ใหมการพฒนา

อยางตอเนอง

/ / / / / / / / /

4.5 บคลากรทมคณสมบตไมครบตามทกาหนดไวใน

คณสมบตเฉพาะตาแหนง หรอนกศกษาฝกงาน จะตอง

ปฏบตงานภายใตการกากบดแลของผ ประกอบวชาชพ

กายภาพบาบด

/ / / / / / / / /

4.6 บคลากร

นกกายภาพบาบด / / / / / / / / /

4.7 อตรากาลง

นกกายภาพบาบด : ผ ปวย : เวลาทาการ 1 วน 1:10 1:10 1:10 1:10 1:10 1:10 1:10 1:10 1:10

นกกายภาพบาบด เฉพาะทาง : ผ ปวย : เวลาทาการ 1 วน

1:6 1:6

นกกายภาพบาบดดานการฟนฟสมรรถภาพ(ออกเยยม

บาน) : ผ ปวย : เวลาทาการ 1 วน

1:5 1:5 1:5 1:5 1:5 1:5 1:5 1:5 1:5

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

นกกายภาพบาบดดานการสงเสรมสขภาพ(กลม) :

ผ ปวย : เวลาทาการ 1วน 1:15 1:15 1:15 1:15 1:15 1:15 1:15 1:15 1:15

นกกายภาพบาบด : ผ ชวยนกกายภาพบาบด 1:0 2:1 2:1 2:1 2:1 2:1 2:1 2:1 2:1

5. โครงสราง อาคาร สถานท สงแวดลอม และความ

ปลอดภย

5.1โครงสรางทางกายภาพและส งอ านวยความสะดวกม

ความเหมาะสมและปลอดภย โดยมพนทไมนอยกวา 6

ตารางเมตรตอหน งเตยงรกษา และแตละเตยงหางกนอยาง

นอย 80 เซนตเมตร*

/ / / / / / / / /

5.2 มสงอ านวยความสะดวกและอปกรณเพอความปลอดภย

ของผ ปวย เชน ทางลาด หองน าสาหรบคนพการ กร ง

สญญาณเรยกเจาหนาท / / / / / / / / /

5.3 มระบบการสอสารและขนสงทสามารถใชการได

ตล อ ดเ ว ล า เ ชน ร ะ บ บ เ ตอ น ภย เ ก ย ว กบ อค ค ภย

ระบบสอสารภายในกรณฉกเฉน

/ / / / / / / / /

5.4 มระบบและวธการกาจดขยะทถกสขลกษณะตาม

ระเบยบ และขอปฏบตขององคกร

/ / / / / / / / /

5.5 มเครองมอและระบบปองกนอคคภยตามระเบยบและ

ขอปฏบตของกฎหมายทเกยวของ / / / / / / / / /

5.6 มการคนหา จดทาบญชและวเคราะหความเสยงของ

หนวยงาน รวมท งแนวโนมของปญหาโดยเชอมโยงขอมล

กบหนวยงานทเกยวของ

/ / / / / / / / /

5.7 มการเ ฝาระวงและจดทารายงานอบตการณให

ครอบคลม ความเสยงในการดแลรกษาผ ปวยความเสยง

ทางดานกายภาพ ความเสยงทางดานอารมณ ความเสยง

ทางดานสงคม ความเสยงดานความปลอดภยของทรพยสน

ความปลอดภยของเจาหนาทและอาชวอนามย

/ / / / / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

5.8 มการจดการ/แกไขความสญเสย/ความเสยหายทเกดข น

และมการกาหนดมาตรการปองกนความเสยงทรดกม โดย

ครอบคลม การชวยฟนคนชพเบองตน

/ / / / / / / / /

5.9 มการประเมนผล โดยการตดตามเครองช วดความเสยง

ของหนวยงานประจาเดอน และทบทวนอบตการณความ

เสยงประจาป เพอคนหาโอกาสพฒนาและปองกนไมไห

เกดอบตการณซ า

/ / / / / / / / /

6.เครองมอ และวสดอปกรณ ทางกายภาพบาบด

6.1 มหลกเกณฑและระบบการคดเลอก ประเมนเครองมอ

และวสดอปกรณ ทจาเปนในการใหบรการ นกกายภาพม

สวนรวมในการจดทา ก าหนด พจารณาคณลกษณะของ

เครองมออปกรณ

/ / / / / / / / /

6.2 มเครองมอและวสดอปกรณสาหรบปฏบตงานอยาง

เพยงพอ / / / / / / / / /

6.3.มระบบบรหารเครองมอและวส ดอปกรณอยางม

ประสทธภาพ

/ / / / / / / / /

6.3.1 มร ะ บ บ สา ร อ ง เ ค ร อ ง มอ แ ล ะ อ ป ก ร ณ ท พ ร อ ม

ใหบรการ / / / / / / / / /

6.3.2 มบคลากรทมความรในการใชเครองมอและอปกรณ

ใหม/พเศษ

/ / / / / / / / /

6.3.3 มการสารวจและประเมนปรมาณการใชเครองมอและ

อปกรณประจาป / / / / / / / / /

6.3.4 มคมอการใชเครองมอและอปกรณ

/ / / / / / / / /

6.4 มระบบบารงรกษาและสอบเทยบเครองมอและวสด

อปกรณทมประสทธภาพ

/ / / / / / / / /

6.4.1 มแผนการบารงรกษาและสอบเทยบเครองมอและ

อปกรณ / / / / / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

6.4.2 มคมอปฏบตการดแลรกษาเครองมอและอปกรณ เพอ

ปองกนเสอมชารด / / / / / / / / /

6.5 มระบบตรวจสอบเพอเตรยมเครองมอ/อปกรณให

พรอมใชงาน / / / / / / / / /

6.6 รายการวสดครภณฑทางกายภาพบาบด

6.6.1 วสดครภณฑดานการรกษา

- Hydrocollator หรอ Hot pack / * / * / / / / / / /

- TENS +/- +/- / / / / / / /

- Paraffin bath / / / / / / /

- Cold pack / / / / / / / / /

- Pelvic traction / / / / / / / /

- Cervical traction / / / / / / / /

- Electrical stimulation / / / / / / / /

- Interference therapy unit +/- +/- +/- / / /

- High voltage galvanic therapy unit +/- +/- +/- / / /

- Microwave diathermy / /

- Shortwave diathermy +/- +/- / / / /

- Laser / /

- Ultrasound / / / / / / / /

- Biofeedback / /

- Whirl pool / /

- Hubbard tank /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

- เตยง Mobilization unit / /

- เครองก ดบบสาหร บภาวะทางหลอดเลอ ด

(Compressor unit for vascular condition) /

- เครองควบคมแรงกดดนความเยน (Cryo controller

pressure therapy unit) /

6.6.2 วสดครภณฑดานการฟนฟสมรรถภาพ

- Tilt table / / / / / / / /

- walking aids(crutches cane walker/set) / / / / / / / / /

- Parallel bar /* /* /* / / / /

- Wheel chair / / / / / / / / /

- Mobile stand mirror /* /* /* / / / /

- Suspension unit /* /* /* / / / /

- Overhead pulley /* /* /* / / / / / /

- เตยงฝกผ ปวยระบบประสาท +/- +/- / / / /

- Push up block /* /* /* / / / / / /

- Quadricep board /* /* /* / / / / / /

- Weight strap(set) /* /* /* / / / / / /

- Dumbell(set) /* / / / / / / / /

- บนไดเขามม +/- +/- +/- / / /

- Tread mill +/- +/- +/- +/- / /

- NK table +/- +/- +/- / / /

- จกรยานนงปน (Stationary bicycle) +/- +/- +/- / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

- ชดทดสอบสมรรถภาพทางกาย วดไขมน , ความ

ยดหยนตามความเหมาะสม ในแตละบรบทของ รพ. +/- +/- +/- / / / / / /

- Spirometer / / / / / / /

- Podoscope / / /

- อปกรณกระตนพฒนาการเดก / / / / / / /

- เครองมออน ๆ ตามความเหมาะสม

เชน CPM , Theraband ,Ball exercise, Goniometer +/- +/- +/- +/- +/- +/- +/- +/- +/-

7. กระบวนการทางกายภาพบาบด

7.1 มระบบบรการกายภาพบาบด ใหสามารถเขาถงไดงาย

และรวดเรว / / / / / / / / /

7.2 มการตรวจประเมนและวนจฉยทางกายภาพบาบดใน

ผ ปวยทกรายโดยนกกายภาพบาบด / / / / / / / / /

7.3 มการวางแผนการดแลและกาหนดเปาหมายทชดเจน

สอดคลองกบปญหา/ความตองการดานสขภาพรวมกนกบ

ผ ปวย/ผ รบบรการ ตลอดจนมการวางแผนการจาหนาย

ผ ปวย เพอทจะชวยใหผ ปวยกลบไปใชชวตตามปกตไดเรว

/ / / / / / / / /

7.4 มการดแลรกษา สงเสรม ปองกน และฟนฟสมรรถภาพ

ใหเปนไปตามมาตรฐานของวชาชพ ซ งเปนทยอมรบวาด

ทสดภายใตสถานการณของหนวยงาน โดยบคคลท

เหมาะสม

/ / / / / / / / /

7.5 มการประเมนผ ปวยกอน และหลงการรกษา ทบทวน

การวนจฉยทางกายภาพบาบดและวางแผนการดแลรกษา

เปนระยะ โดยคานงถงผลลพธและเปาหมาย เพอตอบสนอง

ความตองการดานปญหาสขภาพของผ รบบรการ

/ / / / / / / / /

7.6 สรางระบบการปรกษาและสงตอกบบคลากรสหวชาชพ

โดยทางานรวมกนเปนทมกบบคลากรทเกยวของ / / / / / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

7.7 ใหขอมลทจาเปนเกยวกบความเจบปวยและเสรมพลง

(Empowerment) แกผ ปวย/ผ รบบรการหรอครอบครว และ

ชวยเหลอใหเกดการเรยนรสาหรบการดแลตนเอง และการ

มพฤตกรรมสขภาพทเออตอการมสขภาพด

/ / / / / / / / /

7.8 มระบบการดแลตอเนอง โดยมระบบนดหมายผ ปวย

กลบมารบการรกษา เมอมขอบงช และประสานงานกบ

หนวยงานทเกยวของหรอเครอขาย เพอใหเกดความ

ตอเนองในการตดตามดแลผ ปวย

/ / / / / / / / /

7.9 บนทกเวชระเบยนของผ ปวย ปญหาผ ปวย แผนการดแล

รกษา การปฏบตตามแผนและผลลพธทเกดข น เพอใหเกด

การสอสารทดระหวางทมงานผ ใหบรการและเกดความ

ตอเนองในการดแลรกษา พรอมท งมการทบทวนบนทกเวช

ระเบยน

/ / / / / / / / /

7.10 กจกรรมงานกายภาพบาบด

7.10.1 ประเมนสขภาวะทเกยวของกบความบกพรองของ

การเคลอนไหวของรางกายเพอวางแผนในการบาบดความ

บกพรองและฟนฟสภาพ เชน ผ สงอาย , เดกพเศษ, คน

พการ , ผ ปวยโรคเรอรงไมตดตอ

/ / / / / / / / /

7.10.2 การสารวจและคนหาคนพการ / / / / /

7.10.3 การสรางความร ความเขาใจในการดแลดาน

สขภาพเชน

- ทาทางทถกตองในกจวตรประจาวนและการทางาน / / / / / / / / /

- การแนะนาการเลอกใชและดดแปลงอปกรณและ

เครองใชทเหมาะสม ในกจวตรประจาวน / / / / / / / / /

- การออกกาลงกายเพอสขภาพตามความเหมาะสมตาม

วย / / / / / / / / /

- การออกกาลงกาย เพอการรกษาเฉพาะโรค / / / / / / / / /

-การมความรเรองเครองมอศกษาชมชน / / / / /

-การแนะนาในการปรบสภาพสงแวดลอมทเออตอสขภาพ / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

และความปลอดภย

7.10.4 การเสรมพลงใหมการสรางระบบเครอขายในการ

ดแลดานสขภาพเชนการดแลผ พการ ผ สงอาย ผปวยเรอรง

ในชมชน

/ / / / /

7.10.5 การพจารณา ใหอปกรณ เครองชวย / กายอปกรณ

สาหรบผ ปวย / คนพการ / / / / / / / / /

7.10.6 การรกษาทางกายภาพบาบด

- การใชความรอน/ความเยนในการรกษา

ความรอนตน (hot pack, paraffin, IRR) / / / / / / / / /

ความรอนลก (SWD,Microwave) / / / /

Cold therapy / / / / / / / / /

- การใชคลนเหนอเสยงในการรกษา : US / / / / / / / /

- การใชแสงในการรกษา :UV,Laser / /

- การรกษาดวยไฟฟา

ความถต า : ES / / / / / / / /

ความถต า :TENS. / / / / / / / / /

ความถปานกลาง : IFC / / /

ความถสง :HV / / /

7.10.7 การนวดเพอการรกษา / / / / / / / / /

7.10.8 กจกรรมงาน กายภาพบาบดดานการฟ น ฟ

สมรรถภาพ

7.10.8.1 การออกกาลงกายเพอการรกษา

- การจดทา (Positioning) / / / / / / / / /

- การเพมกาลงของกลามเนอ / / / / / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

- กจกรรมเพอคงไว/เพมองศาของขอ / / / / / / / / /

- การเพมความคงทนของกลามเนอ (Endurance) / / / / / / / / /

- การฝกการทรงตว / / / / / / / / /

-การฝกการผอนคลายของกลามเนอ( Relaxation technique) / / / / / / / / /

- การฝกกจวตรประจาวน / / / / / / / / /

- ก า ร ฝ ก ก า ร ป ร ะ ส า น ก า ร ทา งา น ข อ ง ร า งก า ย

(Coordination training ) / / / / / / / / /

- เทคนคพเศษในโรคเฉพาะ General: Bobath, PNF,MRL / / / / / / / / /

- เทคนคพเศษในโรคเฉพาะ Advance : Bobath, PNF,MRL / / /

- การฝกการเดนและการเคลอนยาย / / / / / / / / /

7.10.7.2 เทคนคการกระตนพฒนาการเดก / / / / / / / / /

7.10.9 การใชน าในการรกษา : Whirl pool, Swimming

pool +/- /

10 การดด การเคลอนขยบขอตอ : General Mobilization, / / / / / / / / /

7.10.10 การดด การเคลอนขยบขอตอ : Advance

Mobilization, Manipulation / / /

7.10.11 การดง : Manual Traction / / / / / / / /

7.10.12 การดง : Machine Traction / / / / / / / /

7.10.13 อนๆ

- การสอนการหายใจ / / / / / / / / /

- การฝกไอ / / / / / / / / /

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

- เทคนคพเศษ General: Pleurisy exs., chest

mobilization, etc. / / / / / / / / /

- เทคนคพเศษ Advance: Pleurisy exs., chest

mobilization, etc. / / /

7.10.14 มระบบสงตอและตดตามความตอเนองของการ

บรการ / / / / / / / / /

8. แนวทางหรอคมอปฏบตงาน

8.1 มคมอ/แนวทางการปฏบตงานทางกายภาพบาบดเปน

ลายลกษณอกษร / / / / / / / / /

8.2 มกระบวนการทจะนาความร ท มหลกฐานทาง

วทยาศาสตรมา เ ปนพ นฐานในการกาหนดแนวทา ง

กายภาพบาบดในการดแลผ ปวยทางคลนก(clinical practice

guideline)

/ / / / / / / / /

9. ระบบขอมลสารสนเทศทางกายภาพบาบด

9.1 วางระบบและ ออกแบบระบบสารสนเทศทา ง

กายภาพบาบดทเหมาะสม และตอบสนองความตองการ

ของผ ใช

/ / / / / / / / /

9.1.1มการออกแบบระบบการจดเกบขอมล การบนทก

ขอมล และการรายงานผล

/

/

/

/

/

/

/

/

/

9.1.2มการกาหนดมาตรฐานขอมลใหมขอมลทเพยงพอ

สาหรบการสอสาร การดแลผ ปวยอยางตอเนอง และการ

ประเมนผล

/ / / / / / /

/ /

9.2 ใชขอมลสารสนเทศทางกายภาพบาบดเชอมโยงขอมล

สารสนเทศภายในและภายนอกหนวยงาน เพอบรหาร

จดการการดแลรกษาผ ปวย และพฒนาคณภาพการบรการ

/ / / / / / / / /

10. ผลลพธการดาเนนงานของงานกายภาพบาบด

แนวทาง

ร พ .

สต. ศสม. F3 F2 F1 M2 M1 S A ห ม า ย

เหต

10.1 ผลดานการดแลผ ปวย แสดงใหเหนระดบปจจบนและ

แนวโนมของตวช วดทสาคญในภาพรวมดานการดแลผ ปวย

ท งดานผลลพธ และกระบวนการดแลผ ปวย

/ / / / / / / / /

10.1.1ดานผลลพธควรครอบคลมท งดานความบกพรอง

(Impairments) ขอจากดในการทากจกรรม (Functional

limitations) ขอจากดการมสวนรวมในการทากจกรรมใน

สงคม (participation restriction) และความตองการหรอ

ความคาดหวงของผ ใชบรการ

/ / / / / / / / /

10.1.2ดานกระบวนการ ควรแสดงใหเหนถงประสทธภาพ

ในการใหบรการ และความปลอดภยในการดแลผ ปวย / / / / / / / / /

10.2 ผลดานการมงเนนผ ปวยและผ รบผลงาน แสดงใหเหน

ระดบปจจบนและแนวโนมของตวช วดทสาคญเกยวกบ

ความพงพอใจหรอความไมพงพอใจจากมมมองของผ ปวย

และผ รบผลงาน

/ / / / / / / / /

10.3 ผลลพธการดาเนนงานดานอน ๆ เชน ผลดานการเงน,

ผล ดา น ทร พ ย า กร บ ค ค ล, ผ ล ดา นร ะ บ บ งา น แ ล ะ

กระบวนการสาคญ, ผลดานการนา (Leadership), ผล

ดานการสรางเสรมสขภาพ

/ / / / / / / / /

11. การควบคมกากบและประเมนผล

11.1 มระบบการวดผลครอบคลมประเดนสาคญและการ

ประเมนผล โดยการตดตามเครองช วดทสาคญเพอตดตาม

ความกาวหนาในการปฏบตตามแผน

/ / / / / / / / /

11.2 มการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรอยาง

สมาเสมอ โดย เนนผลการปฏบตงานเชงบวก เพอ

สรางความภาคภมใจและสงเสรม ใหมการพฒนาอยาง

ตอเนอง

/ / / / / / / / /

หมายเหต เครองหมาย +/- หมายถงควรม

เครองหมาย / * หมายถงตองม หรอสามารถผลตไดเองหรอดดแปลงไดโดยใชว สดในชมชน

สรปขดความสามารถในการใหบรการทางกายภาพบาบดของสถานพยาบาลระดบตาง ๆ

ระดบ

สถานพยาบาล งานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค

การรกษาทาง

กายภาพบาบด การฟนฟสมรรถภาพ

ระดบปฐมภม

1. ใชเครองมอวเคราะหชมชน

เพอสารวจปญหา สขภาพทเกยวของ

กบงานกายภาพบาบด ( Early

Detection ) เชน ปญหาสขภาพ ท

เ ก ย ว ก บ อ า ก า ร ป ว ด ก า ร

เคลอนไหวทผดปกต ความผดปกต

ทางโครงสรางของกระดกสนหลง

แ ล ะ แ ข น ข า ป ญ ห า ส ข ภ า พ ท

เกยวของกบการทางานในสถานท

ทางานแบบตางๆ และคนพการใน

ชมชน เพอใหค าแนะนาและแกไข

ปญหาในเบองตน และสามารถคด

กรองผ ปวย รวมท งการสงตอเพอรบ

บรการทเหมาะสมสาหรบผ ปวยใน

สถานพยาบาลในระดบทสงข น

2. ก า ร ใ ห ค ว า ม ร ท า ง

กายภาพบาบดแกประชาชนใน

ชมชน เพอปองกนไมใหเกดโรคท

ปองกนได( Health Promotion and

Prevention ) เชน DM , HT โรคท

เกดจากการทางาน ทมอาการปวด

ขอและกลามเนอ และปองกนภาวะ

ความพการ( Secondary Prevention ) เปน

ตน

3. การนเทศงานเพอใหเกดการ

ใหบรการทถกตองเหมาะสม ผ

นเทศงานควรเปนนกกายภาพบาบด

สา ห ร บ ใ น เ ค ร อ ข า ย ท ไ ม ม น ก

กายภาพบาบดประจาการ ควร

1.การดแลรกษาทาง

กายภาพบาบด ดวย

เทคนคและเครองมอ

ทา ง กา ย ภา พ บา บด

ต า ม บ ร บ ท ข อ ง

หนวยงาน เชน ความ

รอนต น คว ามเยน

การออกกาลงกายเพอ

การรกษาในรปแบบ

ตางๆ และการหดเดน

เปนตน ซ งรกษาใน

โรคพนฐานท วไปท

ไมซบซอนมากนก

2. การสงตอผ ปวย

ไปรบการรกษาใน

สถานพยาบาลทม

ศก ย ภ า พ ส ง ก ว า

และรบคนผ ปวยจาก

สถานพยาบาลทสง

ตอกลบมา เพอการ

ด แ ล ต อ เ น อ ง ใ น

ช ม ช น อ ย า ง

เหมาะสม

3. มระบบการตดตาม

เยยม ผ สงอาย และ ผ ท

ตองไดรบการฟ นฟ

สภาพ ในพนท อยาง

ตอเนองรวมถงการ

ฟนฟสมรรถภาพปอด

1. การสารวจและคนหาคน

พการและใหบรการฟนฟ

สมรรถภาพ

2. การจดหาและ/หรอปรบ

เครองมอ อปกรณทจ าเปน

สาห รบ ผ พ กา ร ก าร ปร บ

สภาพแวดลอมภายในบาน

เพอ ให ค นพ กา รสาม าร ถ

ดารงชวตได

3. มการสงตอคนพการไปรบ

การรกษาในสถานพยาบาลทม

ศกยภาพสงกวาและรบกลบ

เพอการดแล ตอเนองในชมชน

อยางเหมาะสม

4. มระบบการตดตามเยยม คน

พการทกประเภทในพนท อยาง

ตอเนอง

5. มการสรางเครอขาย การ

ฟ นฟสมรรถภาพ ในชมชน

โดยชมชนมสวนรวม

ระดบ

สถานพยาบาล งานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค

การรกษาทาง

กายภาพบาบด การฟนฟสมรรถภาพ

ประสานกบนกกายภาพบาบดใน

โรงพยาบาลหรอเครอขายใกลเคยง

เพอขอรบการสนบสนนท งทางดาน

วชาการและปรกษาหารอรวมกน

เ พ อ ใหป ร ะ ช า ช น ใน เ ค ร อ ข า ย

ส า ม า ร ถ เ ข า ถ ง บ ร ก า ร ท า ง

กายภาพบาบดได

4. สงเสรมใหเกดเครอขาย การ

ดแลผ ปวย , ผ พการ แบบ CBR (

Community Base Rehabilitation )

5. ปรบ สงแวดลอม ในบาน ท

เออตอสขภาพ และความปลอดภย

ในกลมผ สงอาย หรอ ผ พการ

6. สงเสรมสขภาพ และใหความร

ในการดแลตนเอง ในกลมหญง

ต งครรภ

7. มกระบวนการ สง เสรมให

ชมชนมสวนรวมในการสรางเสรม

สขภาพ ของคนในชมชน เพอความ

ตอเนองและย งยน ( Encourage

Community Involvement ) เชน

จด ต ง ก จ ก ร ร ม ช ว ย เ ห ล อ ด แ ล

สขภาพของตนเอง (Self-care)

ดวย

ระดบทตยภม

1. การตดตอประสานดาน

ขอมลเกยวกบภาวะสขภาพของ

ประชาชนในพนทรบผดชอบจาก

ระดบปฐมภม หรออาจสารวจภาวะ

ส ข ภ า พ ดว ย ตว เ อ ง ต า ม ค ว า ม

1. การรกษาทาง

กายภาพบาบด ใน กลมท

ม ป ญ ห า Impairment

movement : Postural

syndrome , Dysfunction

1. การบรการฟนฟสมรรถภาพ

เ บ อ ง ตน แ ก ค นพ ก า ร ท ม

ป ญ ห า ไ ม ซ บ ซ อ น (

รายละเอยดตามแนวทางการ

พฒนาบรการกายภาพบาบด)

ระดบ

สถานพยาบาล งานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค

การรกษาทาง

กายภาพบาบด การฟนฟสมรรถภาพ

เหมาะสม

2. การวเคราะหภาวะเสยงทอาจ

เกดข นท งในตวบคคล สถานท เชน

สภาพภายในบาน สภาพททางาน

และสงแวดลอมอน ๆ

3. การใหความรทางกายภาพบาบด

แกประชาชนในพนทรบผดชอบใน

การดแลดานสขภาพเพอปองกน

ไมใหเกดโรคทปองกนได เชน

สอนทาทางทถกตองในกจวตร

ประจาว นและการปรบสภาพงาน

การออกกาลงกายเพอสขภาพตาม

ความเหมาะสม เปนตน

4. ต ด ต อ ป ร ะ ส า น ง า น ก บ น ก

กายภาพบาบดภายนอกหนวยงาน

เพอขอรบการสนบสนนท งทางดาน

วชาการและรบคาปรกษา

5. นเทศงานกายภาพบาบดระดบ

ปฐมภม

6. ทดสอบสมรรถภาพ รางกาย ใน

กลมวยทางานทมความเสยงในการ

เกดโรค ทเกดจากการทางาน ทม

อาการปวดขอและกลามเนอ

7. ใหความร และสอนทกษะ การ

ออกกาลงกาย ในกลมหญงต งครรภ

ท ง กอน และ หลงคลอด

8. ม ก ร ะ บ ว น ก า ร ส ง เ ส ร ม ใ ห

ชมชนมสวนรวมในการสรางเสรม

สขภาพ ของคนในชมชน เพอความ

syndrome , Derangment

syndrome ท ย งไม ม

ปญหาดาน Neurological

deficit ในกลมโรคทาง

ระบบกระดกกลามเน อ

มการใหบรการท งผ ปวย

นอกและผ ปวยใน และ

บรการในชมชน

2. สถา นพ ยา บา ล

ระดบ F 2,F1 สามารถ

ใหบรการไดมากข น

ต า ม ศก ย ภ า พ ข อ ง

สถานพยาบาลระดบ

น น ๆ สา มา ร ถด แ ล

ผ ป ว ย ใ น โ ร ค ท

ซบซอนมากข นได

3.เนน การรกษา โดย

ใช เ ท ค น ค Manual

Therapy, Therapeutic

exercise., Functional

exercise

4. การดแลกลมผ ปวย

ระยะสดทาย

โดยกาหนดโปรแกรมการ

ฟนฟสมรรถภาพ ทเหมาะกบ

สภาวะ และบรบท ของผ ปวย

แตละราย

2. สถานพยาบาลระดบ F2,F1

สามารถใหบรการไดมาก

ข น ต า ม ศก ย ภ า พ ข อ ง

สถานพยาบาลระดบน นๆ

สามารถดแลคนพการ ท

ซบซอนมากข นได

3 มการสงตอผ ปวยไปรบการ

รกษาในสถานพยาบาลทม

ศกยภาพสงกว าและร บ

กลบ เพอการดแล ตอเนอง

ในชมชน อยางเหมาะสม

4 ทากลม COPD rehabilitation

ท งผ ปวยในและผ ปวยนอก

มการประเมน six - minute

walk test

5.มระบบการดแลผ ปวย แบบ

Holistic Care

6. การกระตนพฒนาการเดก

ทมปญหาดานพฒนาการ

7.ทา ง า น ป ร ะ ส า น ร ว ม ก บ

ระดบปฐมภม และ ทมงานใน

การดแลสขภาพทหลากหลาย

เชน ครอบครวผ ปวย อสม.

ก ลมจตอาสา หนวยงาน

ทองถน ผ สงอาย พระ ชมรม

ตางๆ เพอ สงเสรมใหเกด

ระดบ

สถานพยาบาล งานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค

การรกษาทาง

กายภาพบาบด การฟนฟสมรรถภาพ

ตอเนองและย งยน ( Encourage

Community Involvement ) เชน

จด ต ง ก จ ก ร ร ม ช ว ย เ ห ล อ ด แ ล

สขภาพของตนเอง (Self-care)

9. สรางกจกรรม สงเสรมสขภาพ

ใหเจาหนาท ใน รพ.

10. .กจกรรมกลมชมรมผสงอาย ทา

senior fitness test ใหความรการ

ดแลตวเอง การออกกาลงกาย เลน

เกม/กจกรรมกลมเพอสงเสรมการ

เขาสงคมและมกจกรรมรวมกน

บรหารสมอง ฝกความคลองตวไป

ดวยพรอมๆกน ออกกาลงกายท

เหมาะสมกบผ สงอาย เปนตน

เครอขาย การดแลผ ปวย , คน

พการ แบบ CBR ( Community

Base Rehabilitation ) ใน

ชมชน

8. ระบบการฟนฟ ท มงเนน

การพฒนาคณภาพชวต ทเขาใจ

โอกาสและขอจากดในการดา

เ น น ช ว ต ข อ ง ผ ป ว ย แ ล ะ

ครอบครวตามสภาพความเปน

จรง เพอสามารถจดและ

ออกแบบการใหบรการไดอยาง

เหมาะสม และสอดคลองกบ

ผ ปวย โดยใชทรพยากร และ

อปกรณเครองมอทมภายใน

บานมาประยกตใช

9. Vestibular Rehabilitation

10.มเครอขายและทมงานใน

การดแลสขภาพทหลากหลาย

เชน ครอบครวผ ปวย อสม.

กลมจตอาสา หนวยงาน

ทองถน ผ สงอาย พระ ชมรม

ตางๆ

11. มระบบการสรางศกยภาพ

ในกลมผ พการในพนท

ระดบตตยภม

(Individual

health)

เปนผ สนบสนนทางดานวชาการ

และอนๆ ใหกบสถานพยาบาลใน

ระดบปฐมภมและทตยภมในบาง

สถานพยาบาลอาจมงานสงเสรม

ส ข ภ า พ ท ต อ ง อ า ศย ค ว า ม ร ท

ในระดบตตยภ มจะ

เนนทการรกษาผ ปวย

เปนหลก เปนงานท

ตองใชความเชยวชาญ

แ ล ะ เ ท ค น ค พ เ ศ ษ

ใหบรการฟนฟสมรรถภาพได

ครบวงจร มหนาทหลกในการ

ฟน ฟสมร รถภา พค นพ กา ร

ผ ปวยทจ าเปนตองไดรบการ

ฟ น ฟ ผ ส ง อ า ย ใหสา ม า ร ถ

ระดบ

สถานพยาบาล งานสงเสรมสขภาพและปองกนโรค

การรกษาทาง

กายภาพบาบด การฟนฟสมรรถภาพ

เฉพาะเจาะจงใหกบชมชน เชน การ

ใหบรการในโรงงานอตสาหกรรม

หรอในโรงเรยน

ต า ง ๆ ก า ร ร ก ษ า

กายภาพบาบดเฉพาะ

ท า ง ม ง ท

ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ แ ล ะ

ป ร ะ ส ท ธ ผ ล เ ป น

สาคญ

ชวยเหลอตนเองและสามารถ

อยในสงคมไดอยางไมตอง

พ งพาผ อน ใหบรการเฉพาะ

บคคลและในชมชน ชวยปรบ

สภาพสงแวดลอมท งภายใน

บานและสงคมใหเหมาะสม

ความพการ

ร ะ ด บ ค ว า ม

เ ช ย ว ช า ญ

ระดบสง

เปนผ สนบสนนทางดานวชาการ

และอนๆ ใหกบสถานพยาบาลใน

ระดบปฐมภม ทตยภมและตตยภม

ในบางสถานพยาบาลอาจมงาน

สงเสรมสขภาพทตองอาศยความรท

เฉพาะเจาะจงใหกบชมชน เชน การ

ใช ความรดาน การยศาสตร

( Ergonomic )ในโรงงาน

อตสาหกรรม หรอในโรงเรยน

เนนการใหบรการ

เชยวชาญเฉพาะสาขา

เพอรองรบระบบสง

ต อ ผ ป ว ย ท ม ค ว า ม

ยงยากซบซอน การ

ว น จ ฉ ย ท า ง

กายภาพบาบดทตอง

อาศยเครองมอราคา

แพงและการรกษาท

จ ะ ต อ ง ใ ช ท ก ษ ะ

เฉพาะ และใชอปกรณ

ห ร อ เ ค ร อ ง ม อ ท ม

เทคโนโลยระดบสง

ราคาแพง

ใหบรการฟนฟสมรรถภาพได

ค ร บ ว ง จ ร ม า ก ข น น ก

กายภาพบาบดมทกษะมาก

ข นในดานการว เคราะห

การเคลอนไหวและ ม

ทกษะเฉพาะในดานการ

ฟนฟสมรรถภาพเพอชวย

ใ ห ค น พ ก า ร ส า ม า ร ถ

ชวยเหลอตนเองไดตาม

ศก ย ภ า พ แ ล ะ ส า ม า ร ถ

ดารงชวตอสระไดในสงคม

โดยใหบรการเฉพาะบคคล

ต ล อ ด จ น ป ร บ ส ภ า พ

สงแวดลอมท งภายในบาน

และสงคมให เหมาะสม

ความพการ

สถานบรการทกระดบควรม

1. ระบบการนเทศงานเพอเพมศกยภาพ และสนบสนนใหบรการทางกายภาพบาบดใหมคณภาพ

และมาตรฐาน ประชาชนสามารถเขาถงบรการไดอยางท วถง

2. ระบบการสงตอและตดตามความตอเนองของการบรการเพอใหสถานบรการระดบตางๆ

สามารถใหการรกษาไดอยางมประสทธภาพสงสดท งการสงตอผ ปวย จากสถานพยาบาลทม

ศกยภาพต ากวาไปสระดบทสงกวาและการดแลตอเนองอยางมประสทธภาพเมอถกสงกลบ

รวมท งดานการประสานงาน ท งดานขอมล และ การดแล รกษา ทตอเนอง

3. รปแบบการทางานทางกายภาพบาบด เปนการดแลสขภาพแบบองครวม ( Holistic ) โดย

ทางานรวมกบสหสาขาวชาชพ และภาคเครอขายสขภาพ

4. Family/community Consultation เปนทปรกษาของครอบครวและชมชน ในเรองสขภาพและ

กายภาพบาบด เชน การเตรยมตวกอน-หลงคลอด การตรวจและสงเกตพฒนาการของลก

วธการลดน าหนกทถกตอง ปลอดภย

5. งานคณภาพ HA , CQI , R2R , HNQA