23 varivasya rahasyam 164 pages (1)

Parijatam Inner (2nd Proof) 1

=i=™êº ~°ÇÏãº=Ú

„Ñ «∞Å‰õΩ :t=HÍ"Õ∞â◊fii „QÆO äŒ=∂Å41–22/4–36, „Éèí=∞~åOÉÏÑÙ~°O,Hõ$+‚ÅOHõ, q[Ü«∞"å_»–520 013á¶È<£ : 0866–2522824

=Ú„ Œ :x~°‡ÖÏ PÑ¶πÃã\ò „Ñ≤O@~üû,QÍOnè#QÆ~ü, q[Ü«∞"å_»–3.á¶È<£ : 0866–2574828

=i=™êº ~°Ç¨Ïã¨º=Ú

„QÆO äŒHõ~°Î :™êfiq∞ Ñ~°=∂#O Œ<å äŒ (_®II „HÀq áê~°÷™ê~°kè)

„Ñ äŒ=∞ =Ú„ Œ : "Õ∞, 2008

=¸Åº=Ú : ~°∂. 60–00

„Ñ «∞Å∞ : 1000

ÇÏ‰õΩ¯Å∞ : „ÑHÍâ◊‰õΩÅq

„QÆO äŒHõ~°Î :™êfiq∞ Ñ~°=∂#O Œ<å äŒ

(_®II „HÀq áê~°÷™ê~°kä)

„ÑHÍâ◊‰õΩÅ∞ :

t=HÍ"Õ∞â◊fii „QÆO äŒ=∂Å41–22/4–36, „Éèí=∞~åOÉÏÑ¨Ù~°O, Hõ$+‚ÅOHõ,

q[Ü«∞"å_» – 520 013. á¶È<£ : 0866–2522824


'=i=ãº— JO>Ë J~°Û#, ÑÓ[, LÑKå~°=Ú Jx J~°úO. '=i=™êº~°ÇÏãº=Ú— JO>Ë P Ñ~°"Õ∞â◊fii Ü≥ÚHõ ÑÓ*Ïq è•#=Ú. ÑÓ[ Ô~O_»∞~°HÍÅ∞. 1. JO`«~°OyHõ=Ú 2. ÉÏÇ¨Ïº=Ú. =∞O„`«OÖ’x JHõ∆~åÅxÜ«∞=∞=Ú, HÍÅ=Ú, LKåÛ~°, JHõ∆~åÅ L`«ÊuÎ ™ê÷<åÅ∞, "å\˜„ÑÜ«∞ «fl=Ú, ~°∂Ñ=Ú, W=hfl JO «~°OyHÍÅ∞. D JO «~°OQÆ ™ê èŒ#Å∞JO ŒiH© ™ê èŒºO HÍ=Ù. JO «~°∞‡Y∞ÅH ™ê èŒº=∞=Ù`å~Ú. JO Œ∞KÕ «'=i=™êº ~°ÇÏãº=Ú— JO`å JO «~°∞‡Y∞Å HÀãO K≥ÑÊ|_çOk J<åfl~°∞„QÆO äŒOÜ≥ÚHõ Ô~O_»=ÉèÏQÆOÖ’x 106, 107 â’¡HÍÅÖ’.

D „QÆO äŒO "≥Ú «ÎO Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ L#flk. "≥Ú Œ\ ÉèÏQÆOÖ’'Nq Œº "Õ Œq Œº— Jx x~°∂Ñ≤ã∂Î, ÑOK« Œt =∞Ç=∞O„ «O U ~°HõOQÍPq~°ƒùqOzOk ? =~À‚ «ÊuÎ ™ê÷<åÅ∞, LKåÛ~° HÍÅ=Ú, â◊¥#º+@¯=Ú,q+µ= x~°∂Ñ, [Ñãfi~°∂Ñ=Ú "≥Ú ŒÖ·# q+Ü«∂Å∞ K≥Ñ≤Ê, Ô~O_»=ÉèÏQÆOÖ’ =∞O„ åxH 15 ~°HÍÅ~Ú# J~å÷Å∞ K≥|∞ «∂, =∞Oz QÆ∞~°∞=Ù

ŒQÆæ~° LÑ Õâ◊O á⁄Ok [ÑO KÕã≤# =∞Oz Ñ¶e «O =ã∞ÎO Œ<åfl~°∞.ÉèÏã¨¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ =∞Oz ÑÖ_ç`«∞_»∞. Nq^Àºáêã¨‰õΩ_»∞,

ã≤^ŒúÑ¨Ù~°∞+¨µ_»∞, =∞Ç¨*Ï˝x. J@∞=O\˜ =∞Ç¨Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ =∞#≥Å∞QÆ∞"å_»∞ HÍ=@O, PÜ«∞# „"åã≤# ÑÙãÎHÍxH <Õ#∞ <åKÕ «<≥·#O «

=~°‰õΩ q=~° „"åÜ«∞@O J<Õk x[OQÍ <å ÑÓ~°fi[#‡ ã∞Hõ$ «O. D„QÆO^äŒ ~°K«#Ö’ <å‰õΩ Jxfl q^è•ÖÏ ™êÜ«∞=∞OkOz# <å ÉèÏ~°º~°=∂ ÕqH Hõ$ «[ «Å∞.

Ug∞ `≥eÜ«∞x ##∞fl P™ê÷# q^•fiOã¨∞xQÍ xÜ«∞q∞Oz#J= èŒ∂ «, Œ «Î Ñ‘~îåkèÑu NNN QÆÑu ãzÛ •#O Œ ™êfiq∞ "åiHD „QÆO ä•xfl JOH «O KÕã∞Î<åfl#∞.

Ü≥∂yh Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú, HÍ=∞HõàÏqÖÏã¨=Ú, ™œO^Œ~°ºÅÇ¨Ïi,ã¨∞ÉèíQÀ^ŒÜ«∞ã¨∞Îu, Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨=Ú, LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú#„QÆO ä•Å#∞ L@OHã∂Î, D „QÆO äŒ~°K«# KÕã∞Î<åfl#∞. q∞ye#@∞=O\„QÆO ä•Å =∂kiQÍ<Õ Nq^•º ãO|O èŒ"≥∞ÿ# '=i=™êº ~°ÇÏ™êºxfl— ‰õÄ_®P Œi™êÎ~°x ÉèÏqã∂Î ...

„Ñ¨`«∞Å∞ J= èŒ∂ « Œ «Î Ñ‘~îåkèÑü [QÆ Œ∞æ~°∞ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ó[º

NNN QÆÑü ã¨zÛ^•#O Œ ™êfig∞r"åi

Pjã¨ûO^Õâ◊=Ú'ã$+≤ìHõ¢Ô~ÎÂ º #=∞ó—

'ã$+≤ìHõ¢iÎQÍ J"Õ∞‡ Jxfl\h ã$+≤ìOzOk. Jhfl J=∞‡Ö’<Õ L<å#~Ú.

'J—HÍ~åk 'Ç¨Ï— HÍ~åO`«O =~°‰õÄ QÆÅ =~å‚Å∂ L<åfl~Ú,„uHÀÏÅ∞ L<åfl~Ú. <å_»∞Å∂ L<åfl~Ú. Hõà ◊Å∂ L<åfl~Ú.ÑÖK« «<å‡„ «Å∞<åfl~Ú. =∞Ç¨"åHÍºÅ∞<åfl~Ú. K«„HÍÅ∞<åfl~Ú. K«„HÍÅq=~°Å∂ L<åfl~Ú. QÍÜ«∞„f =∞O„`å~°÷=¸ LOk. ÑÖK«HÀâßÅ« «Îfi=¸ LOk.

J~Ú`Õ W=hfl qÑ¨ÙÅOQÍ q=iOK«\ÏxH˜ „QÆO^ä•Å∞ KåÅ=Ù.áÈh <À\˜"åHÍºÅ`À Wq J~°÷=¸HÍ=Ù. JO^Œ∞ˆH J=∞‡ ™ÈÎ„`åÅhflQÆ∞Çºu QÆ∞ÇÏº=ÚÅ∞. ~°ÇÏ™êºu ~°ÇÏãº=ÚÅ∞.

=∞#O ÃÑ·# K≥ÑC‰õΩ#fl=hfl D '=i=™êº ~°ÇÏãºO—Ö’ L#fl"Õ.

Õg Láêã‰õΩÖ·# ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ J=∞‡‰õΩ ãO|OkèOz#~°ÇÏ™êºÅÖ’ H˘xfl\x =∞#‰õΩ ÑiK«Ü«∞OHÀã=∞x JOkOKå~°∞.

Jq =∂=¸Å∞ "åiH J~°÷O HÍ=Ù. J=∞‡#∞ Láêã≤Oz# "åiHHÍ™ÈÎ ‰õÄ™ÈÎ J~°÷=∞=Ù`å~Ú. ^Õg Láêã¨‰õΩÅ∞, ^Œ`«ÎÑ‘~î° P™ê÷#q^•fiOã∞Å∞, „HÀq áê~°÷™ê~°käQÍ~°∞, ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å∞ ~°zOz# D„QÆO ä•xfl q=iOK«\ÏxH „ÑÜ«∞ «flO KÕâß~°∞. KåÖÏ ãO`À+O.

J=∞‡ QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞HÀ=\ÏxH x «ºO „ÑÜ«∞uflã∂Î<Õ LO_®e.K«„HÍÅ#∞ JkèQÆq∞Oz ãÇÏ„™ê~° K«„HõOÖ’QÆÅ J=∞‡#∞ ™êH∆Í « iOÑKÕã¨∞HÀ=K«∞Û.

'JO «~°∞‡Y ã=∂~å è•ºÜ≥ÿ∞ #=∞ó |Ç≤Ï~°∞‡Y ã∞ Œ∞~°¡ÉèÏÜ≥ÿ∞ #=∞ó— J@∞=O\ J=∞‡ ~°ÇÏ™êºÅ#∞ áê~°÷™ê~°käQÍ~°∞ =∞ixfl "≥eH fã≤,

Õg Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ LÑÜ≥∂QÆÑ_»∞ JHõ∆~å~°Û##∞ KÕ «∞~°∞QÍHõ !

áê~°÷™ê~°käQÍ~°∞, "åi ‰õΩ@∞O|OÃÑ· PkQÆ∞~°∞ NHÍÖÏyfl â◊=∞#Œ åÎ„ ÕÜ«∞™êfiq∞ J#∞„QÆÇÏO =i¬OK«∞QÍHõ ! Jx Pj~°fikã∂Î .......

ã~°fi è•i<å=∞ ãO= «û~°"≥·âßY |Çïà◊ Œâ◊q∞â◊√„Hõ"å~°=Ú, 30–5–2008

|∞ èŒ[# q èÕÜ«Ú_»∞„HÀq áê~°÷™ê~°kä


Åe`åãÇÏ„™êxH J<ÕHõ=∞Ok "åºYºÅ∞ „"åâß~°∞. "å@xflO\Ö’H"≥Ú@ì"≥Ú Œ\k, =¸Å"≥∞ÿ#k ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ „"åã≤# ''™œÉèÏQÆºÉèÏã¨¯~°=Ú——. `«~°∞"å`« =zÛ# "åºYºÅxflO\˜H© W^Õ =∂`«$Hõ JxK≥ÑÊ@OÖ’ Juâ◊Ü≥∂HÎ ÖË Œ∞. g~°∞ „H©ã∞Îâ◊HõO17, 18 â◊ åÉÏÌÅ =∞ èŒºrqOKå~°∞.

Hõ~å‚@Hõ ~åROÖ’x c[Ñ¨Ó~°∞ #O^Œ∞ c[Ñ¨Ó~°∞ #"å|∞‰õΩqâßfiq∞„ « QÀ„f‰õΩ_≥·# QÆOcè~°~åÜ«∞ nH∆ «∞Å∞ =∞O„uQÍ LO_Õ"å_»∞.QÆOcè~°~åÜ«∞Å∞ =∞Ç¨ÑÖ_ç`«∞_»∞. ™È=∞Ü«∂l, |Ç¨ï „QÆO^äŒHõ~°Î,~å[huA_»∞. =∞ÇÉèÏ~° åxfl áês≈ÉèÏ+Ö’H J#∞=kOz ''ÉèÏ~°u——Jx a~°∞ Œ∞ á⁄O^•_»∞. DÜ«∞# ÉèÏ~°º HÀ#=∂O|. ~åK«HÍ~°º=Úg∞^Œ DÜ«∞# ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ #QÆ~åxH˜ =zÛ#Ñ¨C_»∞ JHõ¯_» DÑ¨Ùº^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ ÉèÏã¨¯~°~åÜ«∞Å∞ [x‡OKå_»∞. ÉÏÅÉèÏã¨¯~°∞_»∞k#k# „Ñ¨=~°ú=∂#∞_≥· <å~åÜ«∞¿Ñ@ ^ŒQÆæ~°QÆÅ 'Ö’HÍÑë¡— J<Õ„QÍ=∞OÖ’ ™êH∆Í «∂Î ã~°ãfifãfi~°∂Ñ"≥∞ÿ# #$tOÇÏÜ«∂l ŒQÆæ~° ã=∞ãÎq^ŒºÅ∞ JÉè íºã≤Oz, P `«~°∞"å`« ã¨∂~°`ü #QÆ~°"åã≤ J~Ú#''„ÑHÍâß#O Œ <å äŒ—— J<Õ nH∆Í<å=∞OQÆÅ t= Œ «Îâ◊√Hõ¡ ŒQÆæ~° LÑ Õâ◊Oá⁄O^•_»∞. QÆ∞~°∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ J#∞„QÆÇ¨ÏO`À Ñ¨~°^Õ=`å ™êH∆Í`å¯~°Oá⁄Ok# ÉèÏã¯~åKå~°∞º_»∞ Õâß@# K≥Ü«∞º@O „áê~°OaèOKå_»∞.

P ~ÀAÖ’¡ =∞Ç~åR ÕâßxH ¿ã<åkèÑu J~Ú# 'K«O„ Œ¿ã#*Ï Œ=Ù— ÉèÏã¯~åKå~°∞ºx t+µº_≥·<å_»∞. K«O„ Œ¿ã#∞_çH ãO`å#O ÖË Œ∞.JO^Œ∞KÕ`« J`«_»∞ ÉèÏ~°º`À ã¨Ç¨ QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~·# ÉèÏã¨¯~åKå~°∞ºx^ŒQ Æ æ~ °‰ õΩ" ≥o § , ã Ö`å<åxfl „Ñ ¨™êkOK«=∞x "Õ_ »∞‰ õΩ<å fl_ »∞ .Hõ~°∞Ï=∞Ü«Ú_≥·# ÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞ K«O„^Œ¿ã#∞_çH˜ Ñ¨Ù„`«ãÖ`å#OHõÅ∞QÆ∞`«∞Ok Jx nqOKå_»∞. HÍÅ„Hõ=∞OÖ’ K«O„^Œ¿ã#∞_ç ÉèÏ~°ºQÆ~°ƒù=u J~ÚOk.

P ~ÀAÅÖ’ <å~åÜ«∞ Õ=Ù_»∞ J<Õ"å_»∞ ÉèÏã¯~°∞xH t+µº_»∞QÍLO_Õ"å_»∞. J «_»∞ ÑO_ç «∞_»∞, ã Œ∞æãOÑ#∞fl_»∞. Jxfl\H© q∞Oz

QÆ∞~°∞=ÙQÍi g∞^Œ JK«OK«Å"≥∞ ÿ# Éè íH ˜ Î „Ñ ¨Ñ¨`«∞ ÎÅ∞ HõÅ"å_»∞.<å~åÜ«∞ Õ=Ùx Ü≥ÚHõ nHõ∆‰õΩ "≥∞zÛ ÉèÏã¯~åKå~°∞º_»∞ J «_çH "åQÌg=∞O„ åxfl LÑ ÕtOKå_»∞. QÆ∞~°∞Hõ\ÏHõ∆gHõ∆ÏÅ =Å¡ =∞O„ «ã≤kú [iy<å~åÜ«∞ Õ=Ù_çH "åHûkú ÅaèOzOk. D ~°HõOQÍ "åHûkúx á⁄Ok#<å~åÜ«∞^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® ^Õâß@# KÕã¨∂Î =∞Ç¨~åR „áêO`«OÖ’K«O„ Œ¿ã#∞_»∞#fl #QÆ~åxH =KåÛ_»∞. J «_ç Q˘ÑÊ «<åxfl q#fl@∞=O\"å_≥·K«O„ Œ¿ã#∞_»∞ J «x = ŒÌ‰õΩ "≥o§, «# ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=u Jx K≥Ñ≤Ê, «#‰õΩU ãO`å#O HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok ? Jx J_çQÍ_»∞. •xH <å~åÜ«∞ Õ=Ù_»∞¢ã‘Î ãÖ`å#=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok Jx K≥áêÊ_»∞. P =∂@Å∞ q#QÍ<ÕK«O„ Œ¿ã#∞_»∞ ''JÜ≥∂º ! J ≥ÖÏ [~°∞QÆ∞ «∞Ok ? =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ÉèÏã¯~åKå~°∞ºÅ "å~°∞ ÑÙ„ « ãO`å#O HõÅ∞QÆ∞ «∞O Œx K≥áêÊ~°∞ Hõ •!——J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#QÍ<Õ <å~åÜ«∞ Õ=Ù_»∞ ZHõ _À á⁄~°áê@∞[iyáÈ~ÚO Œx „QÆÇ≤ÏOz ''F =¸~°∞ö_® ? ÉèÏã¨ ~åKå~°∞ºÅ "åˆ~<å‰õΩ ‰õÄ_® QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞. "åi ŒÜ«∞=Å¡<Õ <å‰õΩ "åHûkú ÅaèOzOk.J@∞=O\ <å`À "Õ~~°HõOQÍ K≥Ñ≤ÊOKå=Ù. HÍ|\ì h‰õΩ P_®=∞QÍ HÍxtâ◊√=Ù [x‡ã∞ÎOk.—— Jx âßÑO ÃÑ\Ïì_»∞. K«O„ Œ¿ã#∞_»∞ «#∞ KÕã≤#Ñ¨xH˜ qKåiOK«™êQÍ_»∞. H˘O`«HÍÖÏxH˜ K«O„^Œ ¿ã#∞x ÉèÏ~°º„ÑãqOzOk. <å~åÜ«∞ Õ=Ù_»∞ K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ #ÑÙOã‰õΩ_»∞ [x‡Oz<å_»∞.D ÑïÏ=∂xH˜ K«O„^Œ¿ã#∞_»∞ qÑ¨s`«OQÍ ^Œ∞ódOK«™êQÍ_»∞.H˘O «HÍÖÏxH ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ 'ÉèíÖÏH— J<Õ #QÆ~åxH =zÛ#@∞¡QÍ`≥eã≤, ‰õΩ=∂~°∞˜‚ "≥O@ÃÑ@∞ì‰õΩx JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ QÆ∞~°∞=ÙQÍiáê^•Å<å„â◊~ÚOz, #Ñ¨ÙOã¨‰õΩ_≥·# `«# ‰õΩ=∂~°∞x Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞QÍK≥Ü«∞º=∞x HÀ~å_»∞. Hõ~°∞ÏO`«~°OQÆ∞_≥·# ÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞~å=∞K«O„ Œ *Ï Œ=Ù_»<Õ ¿Ñ~°∞ QÆÅ P ÉÏÅ∞‚ "≥O@ÃÑ@∞ì‰õΩx Hõ$ëê‚f~°=∞O^Œe ''=∞b=∞_»∞QÆ∞— — J<Õ Ñ¨Ùº ˆH ∆ „`åxH˜ áÈ~Ú Hõ$+¨ ‚Ö’«$Kå~°… º^•<å#∞ëêª#=Ú "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞.

=∞b=∞_»∞QÆ∞ #∞Oz Hõ$ëê‚#k H˘OK≥O ^Œ∂~°OQÍ L#flk.„Ñu~ÀE PKå~°∞º_»∞ #n f~åxH HÍe#_»Hõ# Uy J#∞ëêª#O ÑÓiÎKÕã∞‰õΩx =ã∞ÎO_Õ"å_»∞. WÖÏ K≥Ü«∞º@O =Å¡ J «_ç HÍà◊√§ ÉÁ|ƒÖH¯

ÉèÏã¨¯~°~åÜ«ÚÅ∞


Ñ¨ÙO_»∞¡ Ñ¨_çáÈ™êQÍ~Ú. Jk K«∂ã≤# t+¨µºÅ∞ ''QÆ∞~°∞^Õ"å! =∞#x"åãO #nf~åxH =∂~°∞^•ÌO !—— J<åfl~°∞. P =∂@Å∞ q#fl ÉèÏã¯~°∞_»∞''Hõ$ëê‚#k<Õ =∞# ŒQÆæ~°‰õΩ ~°Ñ≤Ê^•ÌO—— J<åfl_»∞. ^•xHÀãO =∞~°∞<å\#∞O_ç ã¨∂~Àºáêã¨# „áê~°OaèOKå_»∞. ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿÉèÏã¨¯~åKå~°∞ºx HÀiHõ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, '' „|Ç¨Ï‡ Ü≥ÚHõ¯ ã¨$+≤ ìxZkiOK«@O ‰õÄ_»x Ñ¨x. ~å=∞K«O„^Œ∞_çH˜ Ñ¨ÙOã¨`åfixfl <Õ#∞„Ñ¨™êk™êÎ#∞. P Ñ¨x =∂#∞HÀ—— J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#flÉèÏã¯~åKå~°∞º_»∞ ‰õΩÑ≤ «∞_≥·, ''~å=∞K«O„ Œ∞‚ ÑÙ~°∞+µxQÍ K≥Ü«∞ºQÆÅ™ê=∞~°úºO <å‰õΩ#flk. <Õ#_çy#@∞¡QÍ #∞=Ùfi Hõ$ëê‚#kx =∞o§OK«∞ÖËHõáÈ`Õ ã¨∂~Àºáêã¨# „Ñ¨Ü≥∂[#O ÖËxk Jx „Ñ¨Kå~°O KÕ™êÎ#∞——J<åfl_»∞. P =∂@Å∞ q#fl ã∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ ÉèÏã¯~°∞x HÀiHõ =∞xflOz,#n „Ñ¨"åÇ¨xfl =∞b=∞_»∞QÆ∞‰õΩ =∞o§OKå_»∞. P ãÖ^Œ~°ƒ ùOÖ’<ÕÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞ ''`«$K«ÉèÏã¨¯~°=Ú—— J<Õ „QÆO^ä•xfl ~°zOKå_»∞.«~°∞"å « ÉèÏã¯~°∞x Láêã#`À ~å=∞K«O„ Œ∞x #ÑÙOãHõ «fiO ‰õÄ_®

áÈ~ÚOk. nxH P#OkOz# ~å=∞K«O„ Œ∞x «O„_ç K«O„ Œ¿ã#∞_»∞=∞b=∞_»∞QÆ∞ „QÍ=∂xfl ÉèÏã¯~°∞#H=fiQÍ, ÉèÏã¯~åKå~°∞º_»∞ P „QÍ=∂xfl„ÉÏÇ¨Ï‡∞Å‰õΩ ^•#q∞KåÛ_»∞. P „QÍ=∞OÖ’ zO`« K≥@∞¡ Z‰õΩ¯=QÍLO_Õq. JO^Œ∞KÕ`« zO`«HÍÜ«∞Å#∞ Z=~°∂ J=∞‡~å^Œ∞. Z=iH˜HÍ=Åã≤#q "å~°∞ HÀã∞‰õΩx "å_»∞HÀO_ç. XHõ"Õà◊ Z=Ô~·<å "å\xJ=∂‡Åx K«∂¿ãÎ, "å\Ö’¡ ÑÙ~°∞QÆ∞ÖÁ™êÎÜ«∞x POHõ∆ ÃÑ\Ïì_»∞ ÉèÏã¯~°∞_»∞.

ÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºx Ñ¨~°OÑ¨~°QÍ J^≥·fi`«=∞`å<Õfl„ÑKå~°O KÕâß_»∞. P ~ÀAÅÖ’ ã «ºÉ’ èŒ™êfiq∞ =∞ èŒfi=∞~îåkèÑuQÍLO_Õ"å_»∞. ÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞ ^Õâß@#KÕã¨∂Î ã¨`«ºÉ’^èŒ™êfiq∞x"å Œ#Ö’ [~ÚOKå_»∞. D ã «ºÉ’ èŒ∞x ™È Œ~°∞x ‰õΩ=∂Ô~Î áê~°fiu.âßG„ÑHÍ~°=Ú =Ú„ •OH «∞~åÅ∞. =∞ èŒfi ãO„Ñ^•Ü«∞OÖ’ â◊OY∞ K«„Hõ=Ú„^ŒÅ∞ "Õ~ÚOK«∞‰õΩ#fl "åˆ~ ãÖ„Ñ¨^•Ü«ÚÅ∞. J@∞=O\˜ P"≥∞‰õΩ„áêÜ«∞tÛ «ÎO KÕ~ÚOz ™ê‡~°Îqkèx P"≥∞#∞ q"åÇÏO KÕã∞‰õΩ<åfl_»∞.D ~°HõOQÍ =∞ èŒ∞fiÅ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ q"åÇÏ=∂_®_»∞ HÍ|\ì =∞ èŒ∞fiÅ∞ÉèÏã¯~°∞_çH =ºu~‰õΩÖ·<å~°∞.

P ~°HõOQÍ ^Õâß@#KÕã¨∂Î „H©IIâ◊II 1750 „áêO`«OÖ’HÍjH∆„ åxH =zÛ '™œÉèÏQÆºÉèÏã¯~°=Ú— J<Õ ¿Ñ~°∞`À Åe`å ãÇÏ„™êxHÉèÏ+ºO „"åâß_»∞. P ~ÀAÅÖ’ HÍjH∆„ «OÖ’ L#fl ÑO_ç «∞ÅHõO ŒiH©D q+¨Ü«∞O ÉÏ^è•Hõ~°OQÍ `«Ü«∂~°~Ú "å~°O`å XHõKÀ@ KÕiÉèÏã¨¯~åKå~°∞º˜‚ Ñ¨sH˜∆OKåe J#∞‰õΩ<åfl~°∞. JÑ¨Ê\˜ ÑÖ_ç`«∞ÅÖ’‰õΩO‰õΩ=∂#O^Œ™êfiq∞ KåÖÏ „Ñ¨ã≤^Œ∞ú_»∞. JO^Œ∞KÕ`« HÍjÖ’xÑO_ç «∞ÅO Œ~°∂ P «x J#∞[ fã∞‰õΩx ÉèÏã¯~°∞x ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ''JÜ«∂º ! g∞~°∞ Ñ~° Õ=`åHõ\ÏHõ∆O`À Åe`å ãÇÏ„™êxH ÉèÏ+ºO „"åâß~°∞Jx K≥|∞`«∞<åfl~°∞. JÖÏQÆ~Ú#Ñ¨C_»∞ P ^Õq '=∞Ç¨K«`«∞+¨¬+≤ìHÀ\˜Ü≥∂yh QÆ¿ãq`å— Jx K≥Ñ¨Ê|_çOkHõ^•. P <å=∞OÖ’ L#flÜ≥∂yh Õ= «Å ¿Ñ~°∞¡, ~°∂áêÅ∞, "åi K«i„ «Å∞ q=iOK«O_ç—— J<åfl~°∞."åi =∂@Å∞ q#fl ÉèÏã¯~°∞_»∞ ''JÜ«∂º g∞~°O Œ~°∂ g∞g∞ Ñ#∞Å∞ÑÓiÎKÕã∞‰õΩx ™êÜ«∞OHÍÅO QÆOQÍ#n f~åxH ~°O_ç. <Õ#∞ ‰õÄ_®JHõ _çH =™êÎ#∞. P „Ñ Õâ◊OÖ’<Õ g∞ ãOâ◊Ü«∞O ‰õÄ_® f~°∞™êÎ#∞——J<åfl_»∞. ã~ J<åfl~°∞. ÑO_ç «∞Å∞ ™êÜ«∞OHÍÅO xs‚ «ã=∞Ü«∂xH=ÚO^Œ∞QÍ<Õ =KåÛ~°∞. ÑÖ_ç`« Ö’Hõ=∞O`å QÆOQÍf~å# KÕiOk.JÑ¨C_»∞ "åiÖ’#∞Oz XHõ ÑÖ_ç`«∞_»∞ ÖËz, 'P~åº ! K«`«∞+¨¬+≤ìHÀ\˜Ü≥∂yh ^Õ=`«Å ~°∂áêÅ#∞ q=iOK«O_ç— J<åfl_»∞. JÑ¨C_»∞ÉèÏã¯~°∞Å"å~°∞, ÑO_ç «∞ÅO Œih ™ê= è•#∞Å∞ Hõ=∞‡x K≥Ñ≤Ê Ü≥∂yhK«i„ « q=iOK«@O „áê~°OaèOKå~°∞. JÑC_»∞ J<ÕHõ Q˘O «∞Å`À, J<ÕHõãfi~åÅ`À Ü≥∂y#∞Å K«i„ « XHõ ™êiQÍ qxÑ≤OK«™êyOk. Jk q#flÑO_ç «Ö’HõO Pâ◊Û~°ºÉ’~ÚOk. XH =∞x+≤ XHõ ™êiQÍ Jxfl Q˘O «∞Å`ÀZÖÏ =∂\Ï¡_»QÆÅ_À J~°úO HÍÖË Œ∞ "åiH. Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖËHõ JHõ _»#∞Oz ‰õΩO‰õΩ=∂#O Œ™êfiq∞ ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§, [iy# ŒO`å K≥Ñ≤Ê J ≥ÖÏãOÉèí="≥∂ K≥ÑÊ=∞x „áê èÕÜ«∞Ñ_®¤~°∞. P =∂\Å∞ q#fl ‰õΩO‰õΩ=∂#O Œ™êfiq∞ z~°∞#=Ùfi`À «# Hõ=∞O_»ÅOÖ’x hà◊§ À ÑO_ç «∞ÅHõà◊√§ «∞_çzWÑ¨C_»∞ K«∂_»O_ç J<åfl_»∞. QÆOQÍ#kÖ’ PHÍâ◊ÉèÏQÆOÖ’ Ü≥∂yh

Õ= «Å∞ "åi"åi "åÇÏ<åÅ∞ ZH¯, "åi K«i„ «Å∞ "å~ K≥|∞ «∞<åfl~°∞.P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèÏã¨¯~åKå~°∞ºx ‰õΩ_çÉèí∞[O g∞^Œ Åe`å^Õq,


Z_»=∞Éèí∞[O g∞ Œ âßº=∞ÖÏ Õq ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞. P Œ$â◊ºO K«∂ã≤#ÑÖ_ç`«∞Å<À@ =∂@~åÖË^Œ∞. ÉèÏã¨¯~åKå~°∞ºx â◊H˜Î QÆ=∞xOz#"å~°O^Œ~°∂ "≥O@<Õ J`«x áê^•Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx Hõ ∆q∞OK«=∞x"Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. JO ÕHÍ‰õΩO_® ÉèÏã¯~åKå~°∞ºÅ∞ Ñ~° Õ=`å ãfi~°∂ÑÙÅx,™œÉèÏQÆº ÉèÏã¯~°=Ú J «ºO « „Ñ=∂„QÆO äŒ=∞x qâ◊fiã≤OKå~°∞.

„H©ã∞Î â◊Hõ=Ú 1700–1768 =∞ èŒºHÍÅOÖ’ ÉèÏã¯~åKå~°∞ºÅ"å~°∞™œÉèÏQ Æ º É èÏã ¨¯~ °=Ú, ¿ã`«∞|O^è Œ=Ú, K«O_®ÉèÏã ¨¯~ °=Ú,`«$K«ÉèÏã¨¯~°=Ú, =i=™êº ~°Ç¨Ïã¨º=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# 43 „QÆO^ä•Å#∞~°zOKå~°∞. ÉèÏã¨¯~°~åÜ«∞Å "åix QÆ∞iOz J`«x t+¨µº_»∞[QÆ<åfl èŒ∞_»∞ 'ÉèÏã¯~°qÖÏã HÍ=º=Ú— J<Õ „QÆO ä•xfl ‰õÄ_® „"åâß_»∞.

ÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞ "Õ^Œq^Œ∞_»∞. ã¨HõÅâß¢™êÎÅ∞ ‰õ ∆Ω‚OQÍK«kq#"å_»∞. Nq^•º ãO„Ñ^•Ü«∞OÖ’ ÑÓ~°‚nH∆ÍÑ~°∞_»∞. ŒH∆ÏKå~°ãÖÑ¨#∞fl_»∞. „QÆO^ä•Å#∞ „"å¿ã@Ñ¨C_»∞ "å\˜Ö’ L#fl ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞q=iOKåe HÍ|\ì "å=∂Kå~° Ñ Œú «∞Å#∞ ‰õÄ_® q=iOKå~°∞. nxx|\ì "å~°∞ Jxfl PKå~åÅ#∞, ãO„Ñ^•Ü«∂Å#∞ ÑÓiÎQÍ ≥eã≤#"å~°∞Jx ≥Å∞ã∞ÎOk. PÜ«∞# =∂„ «O ãfiÜ«∞OQÍ ŒH∆ÏKå~° ãOÑ#∞fl_»∞.=∞Ç=∞O„ «"Õ «Î.

É èÏã¨¯~°~åÜ«∞Å"åi `«O„_çQÍ Ô~ ·# QÆOcè~°~åÜ«∞Å"å~°∞=∞ÇÉèÏ~° åxfl áês≈ÉèÏ+Ö’H J#∞=kOKå~°∞ Jh, P ãO Œ~°ƒùOQÍ"åiH 'ÉèÏ~°u— Jx a~°∞ Œ∞ „Ñ^•#O K≥Ü«∞º@O [iyOk Jx =ÚO ÕK≥áêÊ=Ú. H˘xflKÀ@¡ D a~°∞^Œ∞Å∞ HÍÅ„Hõ"Õ∞Ï WO\˜¿Ñ~°∞¡QÍ=∂iáÈ «∞O\Ï~Ú. =∞# „áêO «OÖ’ 'N=∂<£— J<Õ a~°∞ Œ∞ D ~°HõOQÍ=∂i# Õ. J Õq èŒOQÍ 'ÉèÏ~°u— J<Õ a~°∞ Œ∞ ‰õÄ_® 'ÉèÏ~° «∞Å— J~ÚWO\˜¿Ñ~°~ÚOk. D ~ÀA# ÉèÏ~°`«∞Å J<Õ WO\˜¿Ñ~°∞QÆÅ "å~°∞Hõ$ëê‚#n„áêO «OÖ’ L<åfl~°∞. g~°∞ "≥·kHõ „ÉÏÇ¨Ï‡∞Å∞. ≥ÅQÍ∞ºÅ∞.Wxfl „QÆO^ä•Å∞ „"åã≤# Ñ¨~°^Õ=`åã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ÉèÏã¨¯~åKå~°∞º_»∞Hõ$ëê‚f~°"åã≤, "≥·kHõ„ÉÏÇ¨Ï‡∞_»∞. qâßfiq∞„`«QÀ„f‰õΩ_»∞, „Ñ¨`ÕºHÕzPO„ èŒ∞_»∞ HÍ=@O =∞# ÑÓ~°fi[#‡Å ÑÙºÑ¶ÅO.

D „QÆO äŒ=Ú

J= èŒ∂ «, Œ «ÎÑ‘~îåkèÑü

NNN QÆÑu ãzÛ^•#O Œ™êfiq∞"åiH

JOH «=Ú W=fi|_ç#k.

– „QÆO äŒHõ~°Î


Varivasya 01 (Final) 8-5-08 1

™êfiq∞ Ñ¨~°=∂#O Œ<å äŒ (_®II „HÀq áê~°÷™ê~°kä)

„Ñ¨ äŒ=∞ ÉèÏQÆ=Úâ’¡II q^•º<åOK« =∞#∂<åO =∞#∞ãOMÏº<åOK« q^•º<å"£∞ I

LÑ Õëêì [Ü«∞u «~åO #~°ã≤OÇ#O Œ<å äŒ QÆ∞~°∞ó II

=i=™êº ~°Ç¨Ï™êºM’º „QÆ<À÷Ü«∞<ÕÎ# xi‡ «ó I

«„ « Œ∞~°…@ â◊ÉÏÌ<å =∞~°÷ã¨ûOH∆Ñ¨º Hõ äŒº Õ II 1

ÉÏÅ, Ñ¨OK«^Œt, ëÈ_»t "≥Ú^ŒÖˇ·# q^ŒºÅ#∞, QÆÑ¨u, ^ŒH˜∆Ï=¸iÎ,

ÇÏÜ«∞„w==Ú "≥Ú ŒÖ·# =∞O„`åÅ#∞, "Õ Œ"Õ •OQÆ <åºÜ«∞ q∂=∂O™êk K« «∞~°Ìâ◊

q ŒºÅ#∞ LÑ ÕtOz# N #$ã≤OÇ#O Œ <å äŒ∞xH #=∞™ê¯~°=Ú.

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å QÆ∞~°∞=Ù #$ã≤OÇ#O Œ <å äŒ∞_»∞. JO Œ∞KÕ « =ÚO Œ∞QÍ «#

QÆ∞~°∞=ÙQÍiH #=∞ã¯iã∞Î<åfl_»∞ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å∞. JãÅ∞ QÆ∞~°∞=O>Ë Z=~°∞ ?

QÆ∞HÍ~À JO èŒHÍ~°â◊Û ~°∞HÍ~À «xfl~À èŒHõó

QÆ∞ HÍ~°=Ú JO>Ë JO èŒHÍ~°=Ú. P JO èŒHÍ~åxfl áê~°„^Àe *Ï#*’ºux

"≥eyOKÕ"å_»∞ QÆ∞~°∞=Ù. ™ê èŒ# HÀãO =∞O„`åxfl LÑ ÕtOz, nHõ∆ WzÛ ™ê èŒ<å

q è•#=Ú K≥Ñ≤Ê, =ÚHÎ=∂~°æO K«∂¿Ñ"å_»∞ QÆ∞~°∞=Ù. U =∞Ç «∞‡_»∞ h‰õΩ ÉÏQÍ

QÆ∞~°∞ÎO\Ï_À, U =∞Ç#∞ÉèÏ=Ùx ~°∂ÑO h =∞kÖ’ ã^• xezáÈ «∞O^À, U

ã<åºã≤ h‰õΩ ãfiÑflOÖ’ ‰õÄ_® HõxÑ≤Oz ã<å‡~åæxfl É’kèã∞ÎO\Ï_À, U =∞ÇÏhÜ«Ú_»∞

K≥Ñ≤Ê# èŒ~°‡ã¨∂„`åÅ∞ h =∞kÖ’ xezáÈ`åÜ≥∂, Z=i ŒQÆæ~°‰õΩ "≥à◊§QÍ<Õ h

J#∞=∂<åÅ∞ fiáÈ`åÜ≥∂, U =ºHÎ ŒQÆæ~° h‰õΩ „Ñ¨âßO « « ^˘~°∞‰õΩ «∞O^À,

P#O ŒO HõÅ∞QÆ∞ «∞O^À, Z=i g∞ Œ h‰õΩ #=∞‡Hõ=Ú, QÆ∞i HõÅ∞QÆ∞ «∞O^À, J «_Õ

h‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù. «# t+¨µº_çH˜ ã¨<å‡~åæxfl É’kèOz «~°∞ÀáêÜ«∞O K«∂¿Ñ"å_Õ

QÆ∞~°∞=Ù. =∞#‰õΩ J<ÕHõ ~°HÍÅ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞<åfl~°∞.

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567812345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456781234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567812345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456781234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567812345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456781234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567812345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456781234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567812345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456781234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678

=i=™êº ~°Ç¨Ïã¨º=Ú

13




1. ã∂K«Hõ QÆ∞~°∞=Ù – K« Œ∞=Ù K≥¿ÑÊ"å_»∞.

2. "åK«Hõ QÆ∞~°∞=Ù – ‰õΩÅ èŒ~å‡Å∞, P„â◊=∞ èŒ~å‡Å∞ K≥¿ÑÊ"å_»∞.

3. É’ èŒHõ QÆ∞~°∞=Ù – =∞Ç=∞O„`åÅ∞ LÑ ÕtOKÕ"å_»∞.

4. x+≤ Œú QÆ∞~°∞=Ù – =jHõ~°, =∂~°„ÑÜ≥∂QÍÅ∞ K≥¿ÑÊ"å_»∞.

5. qÇ≤Ï « QÆ∞~°∞=Ù – q+Ü«∞ Éè’QÍÅg∞ Œ q~°HÎ HõeyOKÕ"å_»∞.

6. HÍ~°QÆ∞~°∞=Ù – r=„|ÃÇ·Ï‡HÍºxfl É’kèOKÕ"å_»∞.

7. Ñ~°=∞ QÆ∞~°∞=Ù – r"å «‡, Ñ~°=∂ «‡ XHõ >Ë. J<Õ „Ñ «ºH∆Í#∞Éèí=O

HõeyOKÕ"å_»∞.

QÆ∞~°∞=Ù «# t+µº_çH nHõ∆ WzÛ ™ê èŒ# q=~åÅ∞ ≥eÜ«∞KÕ™êÎ_»∞. D nHõ∆

J<ÕHõ ~°HÍÅ∞. JO Œ∞Ö’ =ÚYº"≥∞ÿ#q.

1. ãÊ~°≈nHõ∆ – QÆ∞~°∞=Ù t+µºx `åH#O « =∂„ «OKÕ «<Õ t+µº_çH â◊HÎ

=ã¨∞ÎOk.

2. è•º#nHõ∆ – QÆ∞~°∞=Ù Œ∂~°OQÍ L#flÑÊ\H©, t+µº_ç HÀãO è•º#OKÕã≤,

J «xH â◊HÎ W™êÎ_»∞.

3. Œ$wÌHõ∆ – Wk HõO\K«∂ÑÙ`À WKÕÛ nHõ∆.

4. =∞O„ «nHõ∆ – QÆ∞~°∞=Ù t+µº_çH ™ê èŒ# q=~åÅ∞, èŒ~°‡ã∂„`åÅ∞ K≥Ñ≤Ê

=∞O„ «nHõ∆ WzÛ «~°∞ÀáêÜ«∞O K«∂ÑÙ`å_»∞.

QÆ∞~°∞=Ù U*Ïu"å_≥·<å, U‰õΩÅO"å_≥·<å, U=∞ «O"å_≥·<å J «xfl ÑÓlOKåe.

Q“~°qOKåe. P~åkèOKåe. Ö’HõOÖ’ Jã≤÷~°"≥∞ÿ#q, SÇ≤ÏHõ ã∞MÏÅxKÕÛq Zxfl

ãOáêkOz<å QÆ∞~°∞Hõ\ÏHõ∆O á⁄O ŒÖËHõáÈ~Ú#>Â¡ Õ W=hfl x¢+ÊÜ≥∂[#O. JO Œ∞H

â◊s~°O ã∞~°∂ÑO « ä•"å Hõà◊„ «O Ü«∞â◊âßÛ~°∞ z„ «O èŒ#O "Õ∞~°∞ «∞ÅºOI

=∞#âıÛ#flÅQÆflO QÆ∞~À~°O„Ñ¶≤∞ Ñ¨ Õ‡ « «óHO « «óHO « «óHO « «óHOII

=∞Oz Ü«∞=fi#=ÚOk. ~°∂Ñ=ÚOk, P~ÀQÆº=ÚOk, èŒ# è•<åºÅ∞ ÑÙ+¯ÅOQÍ

L<åfl~Ú, =∞Oz JO^Œ"≥∞ÿ# QÆ∞=u J~Ú# ÉèÏ~°º LOk. J~Ú#Ñ¨Ê\ ˜H©

QÆ∞~°∞=ÙQÍi áê ŒÑ^•‡Åg∞ Œ QÆ#Hõ =∞#ã∞ xÅ∞ÑÖËHõ áÈ~Ú#>Â¡ Õ, QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ

Hõ$áêHõ\ÏHõ∆ gHõ∆ÏÅ∞ á⁄O ŒÖËHõ áÈ~Ú#>Â¡ Õ Ug∞ „ÑÜ≥∂[#OÖË Œ∞. JO@∂

â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ 'QÆ∞~°fi+ìHõO— J<Õ ¿Ñ~°∞`À Zxq∞k â’¡HÍÅ∞ „"åâß~°∞ D

HÍ~°OKÕ`«<Õ.

#QÆ∞~À~°kèHõO « «Î fiO #QÆ∞~À~°kèHõO «Ñó I

« «Î fi*Ï˝# Ñ¨~°O <åã≤Î «Ãã·‡ NQÆ∞~°"Õ #=∞ó II

QÆ∞~°∞=Ù#∞ q∞Oz# « «Î fiO ÖË Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ q∞Oz «Ñã∞ûÖË Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù

K«∂ÑÖËx *Ï#=∂~°æOÖË Œ∞. J@∞=O\ QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú.

JYO_» =∞O_»ÖÏHÍ~°O "åºÑÎ"Õ∞# K«~åK«~°O I

« «Ê ŒO Œi≈ «OÜÕ∞# «Ãã·‡ N QÆ∞~°"Õ #=∞ó II

qâßÅ"≥∞ÿ# D [QÆ`«ÎO`å "åºÑ≤Oz#"å_»∞, t+¨µºxÜ≥ÚHõ¯ J*Ï˝<åxfl

áê~°„^Àe, *Ï#*’º «∞Å∞ "≥eyOKÕ"å_»∞ J~Ú# QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ áê ŒÑ^•‡Å‰õΩ

#=∞™ê¯~°=Ú.

JO Œ∞H „QÆO ä•xfl „áê~°OaèOK«É’ÜÕ∞ =ÚO Œ∞ «# QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~·# #$ã≤OÇ

#O Œ<å äŒ∞_çH #=∞ã¯iã∞Î<åfl_»∞. P QÆ∞~°∞=Ù ZÖÏO\"å_»∞ JO>Ë ÉÏÅ, ÑOK« Œt,

ëÈ_»t, "≥Ú^ŒÖˇ·# q^ŒºÅ#∞, QÆÑ¨u, ^ŒH˜∆Ï=¸iÎ "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞O„`åÅ#∞,

"Õ Œ"Õ •OQÍÅ#∞, +\ÏÛ¢™êÎÅ#∞ É’kèOz# =∞Ç#∞ÉèÏ=Ù_»∞.

WHõ _» q ŒºÅ∞, =∞O„`åÅ∞ Jx Ô~O_»∞ Ñ^•Å∞ "å_®~°∞. q Œº JO>Ë Uq∞\?

=∞O„ «=∞O>Ë Uq∞\ ? =∞#<å ü „`åÜ«∞ « Wu=∞O„ «ó =∞##=Ú KÕÜ«Ú@=Å#

=∞##=Ú KÕÜ«Ú"å_çx ~°H∆OKÕk =∞O„ «=Ú. XH JHõ∆~°=Ú, =∂@, Ñ Œ=Ú

ÖË • "åHÍºxfl Ñ ÕÑ Õ LK«ÛùiOz#>Â¡ Õ ^•xx =∞##=Ú JO\Ï~°∞. P ~°HõOQÍ

=∞##O K≥Ü«∞º@O=Å¡ H˘O « â◊HÎ Ñ¨Ù_»∞ «∞Ok. JÖÏ Ñ¨Ù\ì# â◊HÎ =∞##=Ú

KÕã≤# "å_ç HÀiHõ f~°∞ã¨∞ÎOk. =∞O„`åÅ∞ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞ 1. ¢ã‘Î Õ= «Å#∞

Láêã≤OKÕq. 2. Ñ¨Ù~°∞+¨ ^Õ=`«Å#∞ Láêã≤OKÕq. ¢ã‘Î ^Õ=`«Å#∞ Láêã≤OKÕ

=∞O„`åÅ#∞ 'q Œº— JO\Ï~°∞. ÑÙ~°∞+ Õ= «Å#∞ Láêã≤OKÕ"å\x =∞O„`åÅ∞

JO\Ï~°∞. WÑ¨C_»∞ #$ã≤OÇ¨#O^Œ<å^äŒ∞_»∞ D Ô~O_»∞ ~°HÍÖˇ·# =∞O„`åÅ#∞

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"åiH LÑ ÕtOKå_»∞.

„Ñ ÕºHõOQÍ Ñ~°"Õ∞â◊fii Láêã#‰õΩ "å_Õ =∞O„`åÅ#∞ 'Nq Œº— JO\Ï~°∞.

WHõ _» q Œº‰õΩ, Nq Œº‰õΩ Õ_® LOk. ¢ã‘Î Õ= «Å#∞ Láêã≤OKÕk q Œº. L^•II Œ∞~°æ,

1514




HÍo, K«O_ç =O\q. Ñ~°"Õ∞â◊fiix Láêã≤OKÕk Nq Œº. Õ= «Å∞ =∂#=ÙÅHõ#fl

â◊HÎ ãOÑ#∞flÅ∞. "å~°∞ =∂#=ÙÅ‰õΩ HÍ=Åã≤# Jxfl ~°HÍÅ â◊‰õΩÎÅ∞ W=fiQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.

ã≤iãOÑ ŒÅ∞, ã∞Y™œMÏºÅ∞, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞ "≥Ú ŒÖ·#=hfl W™êÎ~°∞. HÍx "≥∂H∆Íxfl

=∂„ «O W=fiÖË~°∞. "≥∂H∆Íxfl W=fiQÆeyOk Ñ~°"Õ∞â◊fii XHõ Õ. P Ñ~°"Õ∞â◊fiix

Láêã≤OKÕk 'Nq Œº—. D Ñ ŒOÖ’ N qâı+O HÍ Œ∞. „"å¿ã@ÑC_»∞, ÑeH@ÑC_»∞

=¸_»∞ JHõ∆~åÅ#∞ HõeÑ≤ XHõ\QÍ<Õ ÑÅHÍe. =∞ÇHÍo, =∞ÇÅH;, =∞Ç

ã~°ãfi «∞Å ãfi~°∂Ñ"≥∞ÿ# P Ñ~°"Õ∞â◊fiix Láêã≤OKÕ Õ Nq Œº.

Nq ŒºÖ’ =¸_»∞ JOK≥Å∞ ÖË • ™ê÷<åÅ∞<åfl~Ú. J"Õ =¸_»∞ =∞O„`åÅ∞.

1. ÉÏÅ, 2. ÑOK« Œt, 3. ëÈ_»t.

ÉÏÖÏ=∞O„ «O P~°∞ JHõ∆~åÅ∞QÆÅ =∞O„ «O. nxÖ’ x[OQÍ LO_Õq =¸_»∞

JHõ∆~åÖË. Jq‰õÄ_® =∞ÇHÍo, =∞ÇÅH;, =∞Ç ã~°ãfi «∞Å c*ÏÅ∞. P c*ÏHõ∆~åÖË

J#∞Ö’=∞ qÖ’=∞OQÍ LO\Ï~Ú. JO Œ∞H P =∞O„`åxH JO « â◊HÎ L#flk. D

=∞O„`åxfl QÆ#Hõ JHõ∆~°ÅHõ∆Å∞ KÕã≤#>Â¡ Õ ™ê èŒ‰õΩ_ç HÀiHõÅ∞ f~° å~Ú. ãÉèÏãÎOÉèí#

[~°∞QÆ∞ «∞Ok. WHõ Ô~O_»=k ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú. nxÖ’ Ñk¿ÇÏ#∞ JHõ∆~åÅ∞

LO\Ï~Ú. Wk "≥Ú «ÎO =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ LO@∞Ok. D ÉèÏQÍÅ<Õ ‰õÄ@=ÚÅ∞

ÖËHõ YO_»=ÚÅ∞ JO\Ï~°∞. D =∞O„ «[ÑO =Å¡ WÇÏÑ~åÅ∞ Jhfl ã≤kú™êÎ~Ú.

WHõ =¸_»=k ëÈ_»t. JO>Ë Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ JHõ∆~åÅ∞ QÆÅ =∞O„`«O. HÍx Wk

=∞ÇëÈ_»t. WO Œ∞Ö’ W~°"≥· Zxq∞k JHõ∆~åÅ∞O\Ï~Ú. ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH©

=ÚO Œ∞ Zxq∞k, «~°∞"å « S Œ∞ "≥~°ã≤ Ñ Œ=¸_»∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞O\Ï~Ú. J~Ú Õ

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x =¸_»∞ YO_®Å#∞ =¸_»∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞QÍ fã∞HÀ"åe.

D ~°HõOQÍ "≥Ú «ÎO Ñ ŒÇ~°∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞ LO\Ï~Ú. x[OQÍ QÆ#Hõ ÖHõ ÃÑ\˜ì#>Â¡ Õ

Ñ Œ=¸_»∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞, ÑOK« Œt =∞O„ «OÖ’x Ñk¿ÇÏ#∞ "≥~°ã≤ W~°"≥· Zxq∞k

JHõ∆~åÅ∞O\Ï~Ú. W Õ =∞ÇëÈ_»t. Wk "≥∂Hõ∆HÍ~°Hõ"≥∞ÿ# =∞O„ «=Ú.

D ~°HõOQÍ #$ã≤OÇ#O Œ<å äŒ∞Å"å~°∞ ÉÏÅ, ÑOK« Œt, ëÈ_»t "≥Ú ŒÖ·#

Nq Œº#∞, QÆÑu, ŒH∆Ï=¸iÎ, ÇÏÜ«∞„w==Ú "≥Ú ŒÖ·# =∞O„`åÅ∞ K≥áêÊ~°∞.

JO>Ë ¢ã‘Î ÑÙ~°∞+ Õ= «Å`À ‰õÄ_ç# =∞O„ «âß¢™êÎxfl ÑÓiÎQÍ K≥áêÊ~°#fl=∂@.

=∞O„ «âßG"Õ∞ HÍ‰õΩO_® "Õ Œ"Õ •OQÍÅ∞. "Õ •Å∞ <åÅ∞QÆ∞. 1. |∞∞Qfi Œ=Ú

2. Ü«∞A~fi Œ=Ú 3. ™ê=∞"Õ Œ=Ú 4. J èŒ~°fi "Õ Œ=Ú.

"Õ •OQÍÅ∞ P~°∞ : 1. tHõ∆ (áêx) 2. "åºHõ~°=Ú (áêx) 3. Kè«O Œã∞û

(Ñ≤OQÆÅ=Úx) 4. x~°∞HõÎ=Ú (Ü«∂ã∞¯_»∞) 5. *’ºu+=Ú (Pk «∞º_»∞ "≥Ú ŒÖ·#"å~°∞)

6. HõÅÊ=Ú.

+\ÏÛù¢ãÎ=ÚÅ∞ : 1. «~° =Ú 2. "åºHõ~°=Ú 3. <åºÜ«∞=Ú 4. q∂=∂Oã

5. ÑÙ~å=Ú 6. *’ºu+=Ú. "≥Ú «ÎO "Õ •Å∞ 4, "Õ •OQÍÅ∞ 6, +\ÏÛ¢™êÎÅ∞ 6

"≥~°ã≤ Ñ ŒÇ~°∞. g\Ö’ "åºHõ~°=Ú, *’ºu+=Ú Ô~O_»∞™ê~°∞¡ =zÛ<å~Ú. "å\x

q∞#Ç~Ú¿ãÎ "≥Ú «ÎO Ñ^•flÅ∞QÆ∞ J=Ù`å~Ú. g\<Õ 'K« «∞~°Ìâ◊ q ŒºÅ∞—— JO\Ï~°∞.

D q^ŒºÅhfl É’kèOKå_»∞. J@∞=O\˜ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ #$ã≤OÇ¨#O^Œ

<å^äŒ∞_»∞. JO^Œ∞ˆH =ÚO^Œ∞QÍ `«# QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ #=∞ã¨¯iOz D „QÆO^ä•xfl

„"åÜ«∞\ÏxH LÑ„Hõq∞ã∞Î<åfl_»∞. JÖÏ „QÆO ä•xfl „áê~°Oaèã∂Î ^•xÖ’ H¡+ì"≥∞ÿ#

â◊ÉÏÌÅ‰õΩ ãOH∆ÑÎ q=~° Wã∞Î<åfl#∞ JO@∞<åfl_»∞.

„Ñ¨Ç¨¡ •cè+ì •<Õ q|∞ èŒã¨=Ú ŒÜ«∞ ã¨∂ÎÜ«∞=∂<å Ñ¨ •<Õ

âı+¨HÀ¬©Éèí$ Œ#Îó „Ñ¨qÅã≤ « Ñ¨ •Ç¨ÏŸ|Å ˆH∆„ «QÆ~åƒù ü I

„áê Œ∞~°∂ƒù Õ Ç≤Ï~°ºkfi~° Œ =∞u=∞ Œ è•fiO « «O„ «O xÇ¨Ï#∞ÎO

nè~ ã¨KåÛùGÜ≥∂<Ò =∞=∞ Éèí∞=# QÆ∞~å =ã¨∞Î ÉèíHÎó #$ã≤O¿ÇÏ II 2

„ÑÇ¡ Œ∞x Ü≥ÚHõ Jcè+ì=Ú#∞ fiÛ#"å_»∞, ãHõÅ Õ= «ÅKÕ « ã∞ÎuOK«

|_Õ"å_»∞, Ç≤Ï~°ºHõtºÑÙx ãOÇÏiOz#"å_»∞, =ÚÖ’¡Hõ=ÚÅ‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù, ãHõÅ

âßG=ÚÅ‰õΩ =¸ÅHÍ~°"≥∞ÿ#"å_»∞, âıëêK«Å=Ú J<Õ Ñ~°fi «O g∞ Œ 'JÇÏŸaÅ=Ú—

J<Õ H∆„ «=Ú#O Œ∞ J= «iOz#"å_»∞, |∞∞Q∑Ü«∞A™êû=∞ "Õ •Å‰õΩ HÍ~°Éèí∂ «∞_»∞,

"Õ^Œ"Õ^Œ∞º_»∞ J~Ú# #$ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞=Öˇ „|Ç¨‡#O^•xfl WKÕÛ"å_»∞, Ñ¨O_ç`«

ã=Ú^•Ü«∞=ÚKÕ H©iÎOK«|_Õ"å_»∞, ≥· fi «=∞`åxfl YO_çOz#"å_»∞, ÑO_ç «∞_»∞,

ã~°fiâßG áês∞_»∞, Ö’HõQÆ∞~°∞=Ù, ~å[ÑÓl «∞_»∞, J~Ú# JÇÏŸaÅ ÑO_ç «∞x

‰õΩ=∂~°∞_»∞ |Çï„QÆO äŒHõ~°Î J~Ú# <å QÆ∞~°∞=Ù #$ã≤OÇ#O Œ<å äŒ∞x Ü«∞O Œ∞

<å‰õΩ x «º=Ú ÉèíHÎ LO_»∞QÍHõ.

D â’¡HõOÖ’ «# QÆ∞~°∞"≥·# #$ã≤OÇ#O Œ<å äŒ∞x ™êHõ∆ «∞Î #$ã≤OÇÏ™êfiq∞`À

áÈeÛ K≥|∞ «∞<åfl_»∞. N =∞Çq+µ‚=Ù #$ã≤OÇ=`å~°"≥∞uÎ, «# Éèí‰õΩÎ_≥·# „ÑÇ¡ Œ∞x

HÀiHõÅ∞ f~åÛ_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #$ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞x ^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ "Õ<Àà◊§

1716




H˘xÜ«∂_®~°∞. P <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞ âıëêK«ÅOg∞ Œ L#fl@∞=O\˜ JÇ¨ÏŸaÅOÖ’

"≥eâß_»∞. J@∞=O\ #$ã≤OÇÏ Õ=ÙxH <å #=∞™ê¯~°=Ú JO@∞<åfl~°∞. J~Ú Õ

ÉèÏã¨ ~°~åÜ«∞Å"åi QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ #$ã≤OÇ¨#O Œ<å äŒ∞Å∞. DÜ«∞# „QÆO äŒHõ~°Î‰õΩ

„|Ç‡#O^•xfl „Ñ™êkOKå~°∞. JãÅ∞ „|Ç‡#O Œ=Ú JO>Ë Uq∞\ ? D Ö’HõOÖ’

ãOÑÓ~°‚ P~ÀQÆº=Ú, ã≤iãOÑ ŒÅ∞, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞, q Œº, Ü«∞=fi#=Ú Jhfl L#fl

=∂#=Ù_»∞ J#∞ÉèíqOKÕ P#O Œ=Ú =∂#∞ëê#O Œ=Ú. D =∂#∞ëê#O^•xH

XHõ\ „ÑHõ # Ñk¿ÇÏ_»∞ ã∞<åflÅ∞ ÃÑ_ç Õ =KÕÛk „|Ç‡#O ŒO. D q+Ü«∞=∞O`å

' ≥·uÎsÜ≥∂Ñx+ «∞Î—Ö’x 'P#O Œ=e¡—Ö’ q=iOK«|_çOk. P „|Ç‡#O ŒO U~°HõOQÍ

ã≤kúã∞ÎOk? J<Õ q+Ü«∞O ≥·uÎsÜ≥∂Ñx+ «∞ÎÖ’<Õ 'Éèí$QÆ∞=e¡— Ö’ q=iOK«|_çOk.

„|ÇÏ‡ «fi ã≤kú HÍ"åÅO>Ë QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ J#∞„QÆÇÏO HÍ"åe. QÆ∞~°∞=Ù Ug∞

K≥ÑÊ#=ã~°OÖË Œ∞. H=ÅO gHõ∆ =∂„ «OKÕ «<Õ t+µº_ç ãOâ◊Ü«∂Å∞ fiáÈ`å~Ú.

ŒH∆Ï=¸iÎ ãÎ=OÖ’

z„ «O =@ «~À~°∂‡ÖË =$ Œútëêº QÆ∞~°∞~°∞º"å IQÆ∞~Àã¨∞Î =∞ø#O "åºMÏº#O tëêºã¨∞Î tÛ#fl ã¨Oâ◊Ü«∞ó II

=@=Ú JO>Ë =∞„i, QÆ=fi, z#flQÀà◊=Ú, LO_», =∂„ «, ÑÓ~°‚aO Œ∞=Ù,

JO@∂ J<ÕHõ J~åúÅ∞<åfl~Ú. =@`«~°∞=Ù JO>Ë =∞„iK≥@∞ì J<Õ J~°úOÖ’<Õ

K≥ÑCHÀ"åe. Ü«Ú=‰õΩ_≥·# ŒH∆Ï=¸iÎ =∞„iK≥@∞ì „HO Œ Xà◊§O`å Éèíã‡ÖËÑ#O

QÍqOK«∞‰õΩx, ŒH∆kâ◊QÍ uiy ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. =Ü«∞ã∞ûÖ’ PÜ«∞#Hõ#fl

ÃÑ ŒÌ"åà◊§O`å, «=∞ ãO ÕÇÅ#∞ x=$uÎ KÕã∞‰õΩO^•=∞x PÜ«∞# K«∞@∂ì ‰õÄ~°∞Ûx

L<åfl~°∞. WHõ _» JãÅ∞ qz„ «O Uq∞@O>Ë QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ =∞ø#OQÍ ‰õÄ~°∞Ûx

L<åfl_»∞. Ug∞ K≥ÑÊ@OÖË Œ∞. U q èŒ"≥∞ÿ# "åºYº K≥Ü«∞º@OÖË Œ∞. "åà◊§ J#∞=∂#O

Uq∞\’ ‰õÄ_® J_»QÆ@OÖË Œ∞. HÍx t+µºÅ J#∞=∂<åÅ∞ "å@O «@ J"Õ fi

áÈ «∞<åfl~Ú. WHõ _» ~°ÇÏãºO U=∞O>Ë nHõ∆ÅÖ’ ' Œ$wÌHõ∆— XHõ\ Jx K≥ÑC‰õΩ<åflO.

JO Œ∞Ö’ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ H=ÅO gHõ∆ =∂„ «OKÕ «<Õ «# t+µº_çH HÍ=Åã≤#

nHõ∆W™êÎ_»∞. JÖÏQ ãOâ◊Ü«∂Å∞ ‰õÄ_® f~°∞™êÎ_»∞. QÆ∞~°∞ Œ~°≈#O HÍQÍ<Õ t+µºÅ

J#∞=∂<åÅ∞ ÑÓiÎQÍ fiáÈ`å~Ú. HÍ|\ì H=ÅO QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ J#∞„QÆÇÏO

L#flO «=∂„ «O KÕ «<Õ „|ÇÏ‡ «fi ã≤kú HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. D ~°HõOQÍ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"åiH

„|ÇÏ‡ã≤kú HõÅ∞QÆ*Ëã≤#"å_»∞ #$ã≤OÇ#O Œ<å äŒ∞_»∞. Ñâ◊√`åfixfl ã≤OÇÏO Jz

"Õã≤#@∞¡QÍ, t+µºÅÜ≥ÚHõ J*Ï<åxfl Jz"Õã≤#"å_»∞ #$ã≤OÇ#O Œ<å äŒ∞_»∞.

JO Œ∞KÕ «<Õ #$ã≤OÇ#O Œ∞_çH, #$ã≤OÇ=`å~åxH Õ_®ÖË Œ∞ JO@∞<åfl~°∞.

~åHõ∆ã¨ ~åAÅÖ’ „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞ XHõ_»∞. P „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞x Ü≥ÚHõ¯ Jcèëêìxfl

<≥~°"ÕiÛ#"å_»∞. JãÅ∞ „ÑÇ¡ Œ∞x Jcè+ìO Uq∞\ ? *Ï#ã=Úáê~°#. D ~°HõOQÍ

„ÑÇ¡ Œ∞xH *Ï<åxfl „Ñ™êkOz#"å_»∞ <å~°ã≤OÇï_»∞.

JãÅ∞ '„Ñ— JO>Ë Q˘ÑÊ ≥·#, 'Ç¡ Œ=Ú— – P#O Œ=Ú. Q˘ÑÊ ≥·# P#O Œ=Ú.

J Õ „|Ç‡#O ŒO. P „|Ç‡#O^•xfl WzÛ#"å_»∞.

Ç≤Ï~°ºHõtÑÙ_çH «#Ü≥ÚHõ |ÅÑ~å„Hõ=∂Å Ü«∞O Œ∞ Juâ◊Ü«∞=∞ Œ=Ú#flk.

JÖÏQ WHõ _» t+µº_çH ‰õÄ_® âßGáêO_ç «º=Ú, «O„ « âßGáê~°OQÆ « J<Õ Juâ◊Ü«∞

=∞ Œ=Ú#flk. Ç≤Ï~°ºHõtºÑÙx =∞^•xfl Jz"Õã≤#@∞¡QÍ<Õ, t+µºxÜ≥ÚHõ áêO_ç «º

=∞^•xfl Jz"Õã≤#"å_»∞ <å~°ã≤OÇï_»∞.

P <å~°ã≤OÇïx`À ã=∂#"≥∞ÿ#"å_≥·# «#Ü≥ÚHõ QÆ∞~°∞=Ù #$ã≤OÇ#O Œ

<å äŒ∞_çH #=∞ã¯iã∞Î<åfl_»∞.

P„áêK«ó HÍ=∞~°∂áê ¢ Œ∞ÌÇ≤Ï ã¨∞ «# Œ áê¡q`å^• „Ñ¨fK«óQÍO è•~å uûO èŒ∞™êO„^• ü ~°Ñ¶Ú=~°K«i`å ^•K«¿ã`À ~°"åK«ó IPH^•~å Œ∞nK«ó «∞Ç≤Ï#QÆÇÏ# «ó ãOu q Œfi «û=∂*ÏóÜÕ∞ ÜÕ∞ `å<Õ+¨Ü«∞ «fl ã¨∞ûYÜ«∞ «∞ ã¨=∞*Ï#¯â◊Û=∞ « ~°∞Î q∂¿+ì II 3

«∂~°∞Ê# HÍ=∞~°∂Ñ=Ú (J™êûO), Ñ_»=∞~° QÍO è•~° Õâ◊=Ú (PÑ¶…x™êÎ<£),

ŒH∆Ï# ¿ã «∞|O èŒ=Ú, L «Î~å# Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ „âı∞Å=∞ èŒº QÆÅ, Ü«∂=^•ƒù~° « Õâ◊O

Ö’x ÑO_ç «∞ÅHõO Œ~°‰õΩ <å ~¸ „ÑÜ«∞ «fl=Ú P#O Œ=Úxã∞ÎOk. Ñâ◊√„áêÜ«ÚÅ#∞,

=¸~°∞öÅ#∞ ãO`À+ ÃÑ@ì\ÏxH Z=~°∞ „ÑÜ«∞uflOK«QÆÅ~°∞?

=ÚO Œ∞QÍ `å#∞ „"åÜ«∞É’ «∞#fl@∞=O\ ''=i=âßº ~°ÇÏãº=Ú—— J<Õ D

„QÆO äŒ=Ú KåÖÏ Q˘ÑÊ Œx, P¿ã «∞ Ç≤Ï=∂K«Å Ñ~°ºO «=Ú ÑO_ç « Ö’Hõ=∞O`å

D „QÆO ä•xfl P Œiã∞ÎO Œx ÉèÏqã∂Î, XHõ"Õà◊ nxfl Z=Ô~·<å P ŒiOK«ÖËHõáÈ Õ,

"å~°∞ J*Ï#∞Å∞, =¸~°∞öÅ∞ JO@∞<åfl~°∞. D=∂@ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"åiH «#

áêO_ç «ºOg∞ Œ, âßG „áê=∂ºO g∞ Œ L#fl@∞=O\ qâßfi™êxfl K≥|∞`ÀOk.

JO>Ë '=i=™êº ~°ÇÏãº=Ú— J<Õ D „QÆO äŒO JO « Q˘ÑÊ Œ#fl =∂@.

1918




<Õ#∞‰õÄ_® =ÚO Œ∞QÍ <å QÆ∞~°∞ Õ=ÙÖ·# q~°*Ï#O Œ<å äŒ, ã^•#O Œ<å äŒ,

â◊√HÍ#O Œ<å äŒ∞Å‰õΩ #=∞ã¯iOz, Ug∞ ≥eÜ«∞x ##∞fl P ™ê÷# q^•fiOã∞xQÍ

xÜ«∞q∞Oz# J= èŒ∂ « Œ «ÎÑ‘~îåkèÑu, Œ åÎOâ◊ ãOÉèí∂ «∞Å∞ J~Ú# NNN

QÆÑu ãzÛ^•#O Œ ™êfiq∞"åiH ™êëêìOQÆ ŒO_»„ÑÏ=∂ÅiÊOz, HõOz, â◊$OQi,

ÑÓi, •fi~°Hõ, | Œs Ñ‘~îåkèÑ «∞Å‰õΩ =O Œ<åÅiÊOz, Õâ◊OÖ’ L#fl Ñ‘~îåkèÑ «∞Å∞,

=∞~îåkèÑ «∞Å∞, ™êfiq∞rÅ∞, =∂`årÅ‰õΩ JO ŒiH© #=∞ã¯iOz 'Ñ~°=∂#O Œ<å äŒ—

nH∆Í<å=∞O QÆey# ÇÏi «ã QÀ„f‰õΩ_»<≥·# „HÀq áê~°÷™ê~°kä J#∞ <Õ#∞ '=i=™êº

~°ÇÏãº=Ú— J<Õ D „QÆO ä•xH q=~° „"åÜ«∞\ÏxH LÑ„Hõq∞ã∞Î<åfl#∞. ÑO_ç «∞Å∞,

Nq^Àºáêã‰õΩÅ∞ <å ~¸ ™êÇÏ™êxfl =∞xflOz, ##∞fl Pj~°fikO «∞~°∞QÍHõ.

ã¨[Ü«∞u =∞Ç¨„Ñ¨HÍâ’ Ü«∞ã≤‡<£ Œ$¿+ì # Œ$â◊º Õ H˜=∞Ñ≤ IHõ äŒq∞= «ã≤‡<£ *Ï˝ Õ ã¨~°fiO *Ï˝ «O H˜Ö’K«º Õ "Õ Õ II 4

Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂Ñ=Ú ã «º=Ú, x «º=Ú, âßâ◊fi «"≥∞ÿ#k. JãÅ∞ ã «º=Ú

JO>Ë Uq∞\? ã «º=Ú J#QÍ x[=Ú, Ü«∞^•~°ú=Ú, „Ñ «ºHõ∆"≥∞ÿ# x[=Ú, |∞∞A=Ù

KÕÜ«∞|_ç# x[=Ú, Ñ~°„|ÇÏ‡ Jx J~°úO. x «º=Ú JO>Ë Z_» ≥QÆxk, L «ÊuÎ

<åâ◊#=ÚÅ∞ ÖËxk, âßâ◊fi «"≥∞ÿ#k, =¸_»∞ HÍÅ=ÚÅÜ«∞O Œ∞ LO_Õk. âßâ◊fi «=Ú

JO>Ë ZÑÊ\H© LO_Õk, <åâ◊#=Ú ÖËxk. HÍ|\ì Ñ~°=∂ «‡ |∞∞A=Ù KÕÜ«∞|_ç#

x[=Ú, L «ÊuÎ <åâ◊#=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_® Éèí∂ «Éèíq+º Œfi~°Î=∂#HÍÖÏÅ∞ =¸_çO\˜

Ü«∞O Œ∞ âßâ◊fi «=ÚQÍ LO_Õk, <åâ◊#=Ú ÖËxk. D Ñ~°=∂ «‡ J#O «"≥∞ÿ#k.

JO>Ë Pk, JO «=ÚÅ∞ ÖËxk. ZÅ¡Å∞ ÖËxk. Õâ◊HÍÅ =ã∞Î ÑizÛù#fl=Ú HÍxk.

(ÑizÛùuÎ – KèÕkOK«∞@, ÑizÛù#fl=Ú – KèÕkOÑ|_ç#k. ÑizÛù#fl=ÚHÍxk JO>Ë

KèÕkOÑ¨|_»xk.) D Ñ¨~°=∂ «‡ Õâ◊HÍÅ =ã¨∞Î=ÙÅKÕ « <åâ◊#OHÍ Œ∞. KèÕkOK«

|_»‰õΩO_® JÖÏQ Z_» ≥QÆxkQÍ LO@∞Ok. JO>Ë âßâ◊fi «"≥∞ÿ#k. D Ñ~°=∂ «‡

P=~°~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ#k. JO>Ë nxH ZÅ¡Å∞ (ÇÏ Œ∞ÌÅ∞) ÖË=Ù. z «ûfi~°∂Ñ"≥∞ÿ#k.

z ü JO>Ë *Ï#=Ú. Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH XHõ PHÍ~°=Ú J<Õk ÖË Œ∞. *Ï#"Õ∞ ^•x

PHÍ~°=Ú. ã¨`«º*Ï˝<å#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#k. J@∞=O\˜ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡#∞ QÆ∂iÛ

≥Å∞ã∞HÀ=@O KåÖÏ Hõ+ìO. P Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ QÆ∞iOz QÆ#Hõ ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Â¡ Õ,

WOHÍ ≥Å∞ã∞HÀ=Åã≤#k Ug∞ LO_» Œ∞. P ã=∞Ü«∞OÖ’ ZÅ¡Å∞ ÖË#@∞=O\˜

J Õ P=~° ~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ# P «‡™êH∆Í`å¯~°=∞=Ù «∞Ok. WHõ _» P «‡ J<åfl Ñ~°=∂ «‡

J<åfl Ô~O_»∂ XHõ>Ë. "Õ~°∞HÍ Œ∞. JO>Ë Ñ~°=∂ «‡ ™êH∆Í`å¯~°=∞=Ù «∞Ok. Ñ~°=∂ «‡

x~åHÍ~°∞_»∞, x~°∞æ ãfi~°∂ÑÙ_»∞ Hõ •. J@∞=O\ Ñ~°=∂ «‡ ™êH∆Í`å¯~°=Ú ZÖÏ

[~°∞QÆ∞ «∞Ok ? J «x Ü≥ÚHõ „Ñu~°∂Ñ"Õ∞ K«~åK«~° [QÆ «∞Î. HÍ|\ì Ñ~°=∂ «‡#∞

QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl>Â¡ Õ K«~åK«~° [QÆ «∞Î#∞ ≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl>Ë¡. qâ◊fi=∂#"åox

QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Ë¡.

XHÍ<˘Hõ ~ÀA# Ñ¨ÙÏº#O^Œ=Úx ™êÜ«∞O„`«O Ñ¨Ó@, `«# P„â◊=∞

„áêOQÆOÖ’ P~°∞|Ü«∞@ ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl_»∞. PHÍâ◊OÖ’ Ô~O_»∞ Ç¨ÏOã¨Å∞

ZQÆ∞~°∞ «∞<åfl~Ú. JO Œ∞Ö’x P_»∞ÇÏOã =∞QÆÇÏOã`À ''<å ä• ! Ö’HõOÖ’ U

q+Ü«∂xfl ≥Å∞ã∞‰õΩ#flO « =∂„ «OKÕ « „Ñuq+Ü«∞=Ú ≥Å∞ã∞ÎO^À, •xfl <å‰õΩ

q=iOK«=Åã≤Ok.—— J#flk. P =∂@Å∞ q#fl =∞QÆÇÏOã '' Õg ! ‰õΩ=∞‡i"å_»∞

=∞\˜ìx ≥zÛ, h\˜ À HõeÑ≤, ˘H¯, •x`À ‰õΩO_»Å∞, K«@∞¡, ÉÏ#Å∞ WÖÏ J<ÕHõ"≥∞ÿ#

=ã∞Î=ÙÅ∞ «Ü«∂~°∞KÕ™êÎ_»∞. P =ã∞Î=ÙÅ ¿Ñ~°∞ U ≥·<å, PHÍ~°O U ≥·<å, JO Œ∞Ö’

L#flk =∞\ì. |OQÍ~°∞ PÉèí~°ÏÅ∞ U ~°∂ÑOÖ’ L<åfl, U ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å∞=|_®¤,

JO Œ∞Ö’ L#flk |OQÍ~°"Õ∞—— J#flk. D =∂@Å∞ q#fl P_»ÇÏOã ''<å ä• !

≥eã≤Ok. D [QÆ «ÎO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞∞‚OKÕ ã$+≤ìOK«|_çOk. Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç Hõ#fl

aè#fl"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ù Un D [QÆ`«∞ÎÖ’ ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì Ñ¨~°=∂`«‡#∞ QÆ∞iOz

≥Å∞ã∞‰õΩO>Ë, K«~åK«~° [QÆ «∞Î#∞ QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Ë¡—— J#flk. D Ö’ÑÅ P

ÇÏOãÅ∞ P„â◊=∞O^•\ "≥o§áÈ~Ú<å~Ú. P =∂@Å∞ q#fl ÑÙÏº#O Œ=Úx, P

ÇÏOãÅ∞ J<åÇÏ «OÖ’x t=â◊‰õΩÎÅx, "å~°∞ «#HÀã"Õ∞ D LÑ Õâ◊O KÕâß~°x

ÉèÏqOz 55 ã∂„`åÅ`À ''HÍ=∞HõÖÏ qÖÏã=Ú—— J<Õ „QÆO ä•xfl „"åâß_»∞. D

„QÆO ä•xH <Õ#∞ „"åã≤# "åºYºÜÕ∞ ''Nq^•ºã~°fiãfi=Ú——

HÍ|\˜ì Ñ~°=∂ «‡#∞ QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Â¡ Õ D K«~åK«~° [QÆ «∞Î#∞ QÆ∞iOp

≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Ë¡. JO Œ∞KÕ «<Õ P «‡Hõ#fl =ºu~Hõ"≥∞ÿ# =ã∞Î=Ù UnÖË Œx K≥|∞`ÀOk

"Õ ŒO. JO Œ∞Hõ<Õ JxflO\H© Jkèëêª#Éèí∂ «=∞~Ú# Ñ~°„|ÇÏ‡ ™êH∆Í`å¯~°O HÍQÍ<Õ

WOHÍ Ug∞ Hõ#Ñ_» Œ∞. ZO Œ∞‰õΩx? JO>Ë WOHÍ Hõ#|_»\ÏxH Ug∞ÖË Œ∞. L#flk

XHõ >Ë. J Õ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡. Jk ™êH∆Í « iOzOk. D [QÆ «ÎO`å q∞ èŒº. JO>Ë

[QÆ «∞Î ÖË Œ∞ Jx HÍ Œ∞. D [QÆ «ÎO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH „Ñu~°∂ÑO. Jk Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç

Hõ#fl aè#flO HÍ Œ∞. [QÆ «∞Î‰õΩ, Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH© ÉèË ŒOÖË Œ∞. q∞ è•º «fi=Ú JO>Ë

2120




«#Hõ#fl "Õ~°∞HÍx ~°∂Ñ=Ú Hõey LO_ç‰õÄ_® "Õ~°∞QÍ L#fl@∞¡QÍ JxÑ≤OK«@O.

L^•ÇÏ~°‰õΩ =∞\ì À «Ü«∂Ô~·Ok ‰õΩO_». Wk =∞\ìHõ#fl "ÕÔ~·#k HÍ Œ∞. HÍx

"Õ~°∞QÍ L#fl@∞¡ JxÑ≤ã∞ÎOk. Wk q∞ èŒº. JÖÏQ Ñ~°„|ÇÏ‡ Hõ#fl "Õ~°∞HÍx D

[QÆ «∞Î, "Õ~°∞QÍ HõxÑ≤ã∞ÎOk. JO Œ∞H [QÆ «∞Î q∞ èŒº J#|_»∞`ÀOk.

P`«‡ ã¨~åfiO`«~åºq∞ JO>Ë JxflO\˜Ü«∞O^Œ∞ JO`«~åºq∞QÍ LO_Õk.

|$ÇÏ^•~°ºHÀÑx+ «∞ÎÖ’ L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ JO «~åºq∞x QÆ∞iOz q=iOK«=Åã≤Ok

JO\Ï_»∞. JÑC_»∞ Ü«∂[=Å∞¯ º_»∞ K≥|∞`å_»∞. Z=_»∞ Éèí∂q∞ÃÑ·#, Éèí∂q∞Ö’ÑÅ

LO\Ï_À, «#Ö’ L#flÑÊ\H© Z=i<≥· Õ Éèí∂q∞ Z~°∞QÆ À, Z=i â◊s~°"Õ∞ Éèí∂q∞Ü≥∂,

Éèí∂q∞Ö’ LO@∂<Õ Éèí∂q∞x xÜ«∞O„uOKÕ"å_≥=~À J «_Õ JO «~åºq∞. J «_Õ

P «‡. JyflÖ’ LO\Ï_»∞, Jyfl J «<≥fl~°∞QÆ Œ∞. JQfl J «x â◊s~°O. JyflÖ’ LO@∂<Õ

Jyflx xÜ«∞O„u™êÎ_»∞. J «_Õ JO «~åºq∞. J «_Õ P «‡.

D ~°HõOQÍ ÑOK«Éèí∂`åÅ∞, Œâ◊kâ◊Å∞, =ÚÖ’¡HÍÅÖ’#∂ LO\Ï_»∞. HÍx

Jq Ug J`«<≥fl~°∞QÆ=Ù. J"Õ J`«x â◊s~°O. "å\ ˜Ö’ LO@∂<Õ, "å\ ˜x

xÜ«∞O„u™êÎ_»∞. J «_Õ JO «~åºq∞. J «_Õ P «‡. HÍ|\ì P «‡ ã~°fi„`å "åºÑ≤Oz

L#flk. Jk k=º"≥∞ÿ# =∞Ç¨*’ºu. JÖÏQÆx ÑÖK«Éèí∂`åÖ’¡x JyflHÍ^Œ∞.

`Õ*’=∞Ü«∞"≥∞ÿ# HÍOuÑ¨ÙO[=Ú. ã¨~°fiHÍÅ ã¨~åfi=ã¨÷ÅÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨HÍtã¨∂Î<Õ

LO@∞Ok. J^Õ *Ï˝#*’ºu. WO„kÜ«∂Å^•fi~å ^•xfl =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀÖËO.

ZO Œ∞HõO>Ë P «‡ L#fl KÀ\H D WO„kÜ«∂Å∞ "≥à◊§ÖË=Ù. HõO\H K«∂¿ãâ◊HÎxKÕÛk

P «‡. K≥qH q<Õ â◊HÎxKÕÛk P «‡. |∞kúH x~°‚~ÚOKÕ â◊HÎxKÕÛk P «‡. JO Œ∞KÕ «<Õ

WO„kÜ«∂Å^•fi~å P`«‡#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. JxflO\ ˜Hõ<åfl

Ñ~°"≥∂ « $+ì"≥∞ÿ#k P «‡. P P «‡x QÆ∞iOz QÆ#Hõ ≥Å∞ã∞‰õΩO>Ë JxflO\x

QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Ë¡. P «‡™êH∆Í`å¯~°O QÆ#Hõ á⁄Ok#>Â¡ Õ WOHõ D [QÆ «Î<Õk

HõxÑ≤OK« Œ∞. D [QÆ «ÎO`å ''~°Aã~°Ê„ÉèÏOu——ÖÏO\k. J Õ áê=Ú J<Õ „ÉèÏOu

QÆ#Hõ `˘ÅyáÈ~Ú#>Â¡ Õ, J*Ï#O =keáÈ «∞Ok. P «‡™êH∆Í`å¯~°=∞=Ù «∞Ok.

HÍ|\˜ì P «‡™êH∆Í`å¯~°"≥∞ÿOk JO>Ë „ÉèÏOu, J*Ï#=Ú áÈ~ÚO Œ#fl =∂@. JÑC_»∞

D [QÆ «∞Î JO`å q∞ èŒº JxÑ≤ã∞ÎOk.

P Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂Ñ"Õ∞ 'JÇÏO «—. ^•xÜ≥ÚHõ ÑiÏ=∞"Õ∞ 'W ŒO`å—.

D [QÆ «∞Î JO>Ë D [QÆ «ÎO`å P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ ÑiÏ=∞"Õ∞ «ÑÊ "Õ~°∞HÍ Œ∞.

HÍ|\ì P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH, D [QÆ «∞Î‰õÄ ÉèË Œ=ÚÖË Œ∞.

Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞, Ñ~°„|ÇÏ‡ J#flÑC_»∞ Jk ¢ã‘Î eOQÆ=∂ ? ÑÙO eOQÆ=∂ ?

Jx J#∞=∂#O =ã∞ÎOk. Ñ~°=∂ «‡‰õΩ ~°∂ÑOÖË Œ∞. eOQÆÉË èŒO JO «Hõ<åfl ÖË Œ∞.

ÕgÉèÏQÆ= «OÖ’ å~°HÍã∞~° ãOÇ~°O HÀãO Õ= «Å∞ P Ñ~°"Õ∞â◊fiix „áêiúOKå~°∞.

JÑC_»∞ P Ñ~°O*’ºu "åiH „Ñ «ºHõ∆"≥∞ÿOk. Pq_» ZÖÏ L#flk JO>Ë ....

# ¢ã‘Î ~°∂ÑÖ, J äŒ"å # Ñ¨ÙO~°∂ÑÖ, J äÀÉèíÜ«∞"£∞

Jk ¢ã‘Î HÍ Œ∞. ÑÙ~°∞+µ_»∞ HÍ Œ∞. JÖÏ Jx Ô~O_»∂HÍxk JO «Hõ<åfl HÍ Œ∞.

L#flk XHõ >Ë. Jk x~åHÍ~°=Ú x~°∞æ=Ú. HÍx D [QÆ «∞Î#∞ ã$+≤ìOK«@O

HÀãÖ `å#∞ Ô~O_»∞ ~°∂áêÅ∞ á⁄OkOk. J"Õ „Ñ¨HÍâßOâ◊, q=∞~å≈Oâ◊. D

q=∞~°≈â◊HÎ Åe`å Ñ~åÉèí\ÏìiHõ, =∞Ç „uÑÙ~°ã∞O Œi Jx K≥ÑÊ|_»∞ «∞#flk. D

„ÑHÍâ◊, q=∞~å≈Oâ◊ÖË t=â◊‰õΩÎÅ∞. gi ŒÌ~°∂ "Õ~°∞HÍ Œ∞. gi ŒÌi =Å¡<Õ JO>Ë D

P «‡=Å¡<Õ ã$+≤ì JO`å [~°∞QÆ∞ «∞#flk.

=∞#ãÎ fiO "Àº=∞ «fiO =∞~°∞ Œã≤ =∞~°∞`åû~°kä ~°ã≤«fi =∂Ñ ãÎ fiO Éèí∂q∞ ãÎ fi~Ú Ñi`åÜ«∂O #Ç≤Ï Ñ~°O I«fi"Õ∞= ™êfi`å‡#O Ñi=∞~Ú «∞O qâ◊fi=ÑÙëê

z^•#<åÌHÍ~°O t=Ü«Ú=u ÉèÏ"Õ# aÉèí$¿+ II (ÇÏ~°=∞Ç≤Ï+≤)

t=Ùx Ñ@ìÑÙ~å J~Ú# F Ñ~°"Õ∞â◊fis ! P*ÏK«„Hõ=∞O Œ∞#fl =∞#ãÎ «Î fi=Ú

h"Õ. qâ◊√kúK«„HõOÖ’ L#fl PHÍâ◊ « «Î fi=Ú h"Õ. J<åÇÏ «OÖ’x "åÜ«Ú « «fiO

h"Õ. ™êfikèëêª#=ÚÖ’x Jyfl « «Î fi=Ú, =∞ÑÓ~°OÖ’x [Å « «Î fi=Ú, P è•~°K«„HõO

Ö’x Ñ$käg « «Î fi=Ú ‰õÄ_® h"Õ. hHõ#fl "ÕÔ~·#k UnÖË Œ∞. h ãfi~°∂áêxfl D

[QÆ`«∞ÎQÍ Ñïq∞OÑ¨ K≥Ü«∞º\ÏxH˜ h"Õ t=`«`«Î fi"≥∞ÿ# „|Ç¨Ï‡ã¨fi~°∂Ñ¨=∞QÆ∞

P#O ŒÉè·~°=ÙxQÍ ~°∂ÑÙ èŒiOKå=Ù.

'Åe`å ãÇÏ„ãO—Ö’ 735= <å=∞=Ú ''q∞ è•º[QÆ Œkèëêª<å—— D [QÆ «∞Î

JO`å q∞ èŒº. q∞ èŒº J~Ú# [QÆ «∞Î#‰õΩ P è•~°"≥∞ÿ#k. ≥· fi «|∞kú =∂Ü«∞`À

HõeÊOK«|_»∞ «∞Ok. J ≥· fi «"Õ∞ Ñ~°=∂~°úO. ''„|ÇÏ‡ XHõ >Ë ã «ºO. D [QÆ «ÎO`å

q∞^èŒº—— =Ú`«ºÑ¨ÙzÑ¨Êx K«∂ã≤ "≥O_ç Jx, pHõ\’¡ ~å~Úx K«∂ã≤ ^˘OQÆx

J#∞‰õΩO\ÏO. W ŒO`å „ÉèÏOu. D „ÉèÏOu =∂Ü«∞=Å¡ HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. P =∂ÜÕ∞

Ñ¨~°"Õ∞â◊fii.

2322




q=∞~å≈ «‡Hõâ◊HÎ ãfi~°∂Ñ x~°∂Ñ<≥·ã¨iæH© ã¨∞Êù~° åÎ q=∞~°≈~°∂áê -ã¨º=~°Î Õ â◊HÎó I

« ÀºQÍ Õ= t"À[QÆ Œ∞`åÊ ŒÜ«∞u áêu ãOÇÏ~°u II 5

Ñ~°„|ÇÏ‡ JO>Ë ÑÓ~°‚ÑÙ~°∞+µ_»∞. ZHõ _≥·<å U ÑÙ~°∞+µ_≥·<å 'ÑÓ~°‚ÑÙ~°∞+µ_»∞—

Jx ZÑC_»#|_» å_»∞ JO>Ë, ÉèÏ~°º J~Ú#@∞=O\ ¢ã‘Î À HõÅã≤#ÑC_»∞. W Õ

q èŒOQÍ Ñ~°„|ÇÏ‡ JO>Ë t=â◊‰õΩÎÅ ãfi~°∂ÑO. WO Œ∞Ö’ t=Ù_»∞ „ÑHÍâßOâ◊,

â◊HÎ q=∞~å≈Oâ◊. D â◊HÎH 'ã∞Êù~°â◊HÎ— Jx ¿Ñ~°∞. ã∞Êù~° JO>Ë „ÑHÍâ◊=Ú,

J Œ~°∞@, „Ñ «ºHõ∆=∞QÆ∞@, [Ñ≤ÎH =K«∞Û@ Jx J~°úO. n<Õfl "Õ •ÅÖ’ ' Õ"å «‡â◊HÎ—

J<åfl~°∞. D â◊HÎ Ñ~°=∂ «‡`À Hõeã≤ L#flk HÍ|>Ëì, Ñ~°=∂ «‡ ã$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂Å∞

K≥Ü«∞ºQÆÅ∞QÆ∞ «∞<åfl_»∞. â◊HÎ QÆ#Hõ ÖËHõáÈ~Ú#>Â¡ Õ, P Ñ~°„|ÇÏ‡ D [QÆ «∞Î#∞

ã$+≤ìOK«ÖË_»∞ ãiHõ • Hõ ŒÅ\ÏxH ‰õÄ_® â◊HÎ ÖËx"å_»=Ù`å_»∞. D q+Ü«∂xfl

â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞ «=∞ '™œO Œ~°ºÅÇÏi—Ö’x "≥Ú Œ\ â’¡HõOÖ’ q=iOKå~°∞.

t= â◊HÍÎºÜ«ÚHÀÎÜ«∞k Éèí=u â◊HõÎó „Ñ¨Éèíq «∞O

# KÕ Õ=O Õ"À #YÅ∞ ‰õΩâ◊Åó ãÊxÌ «∞ =∞Ñ≤ I

J «™êÎ fi =∂~å è•ºO ÇÏiÇÏ~° q~°&ÍÛkaè~°Ñ≤

„Ñ¨#∞ÎO ™ÈÎ «∞O "å Hõ äŒ =∞Hõ$ «Ñ¨Ùºó „Ñ¨Éèí=u II

J=∂‡ ! F Ñ~°"Õ∞â◊fis ! ã~°fi=∞OQÆà◊HÍ~°‰õΩ_≥·# t=Ù_»∞ ‰õÄ_® [QÆxfl~å‡

â◊HÎ"≥·# h`À ‰õÄ_ç Õ<Õ HÍx D [QÆ «∞ÎÅ#∞ xi‡OK«ÖË_»∞. h`À HõÅ∞=HõáÈ~Ú#>Â¡ Õ

J «_»∞ Hõ ŒÅ\ÏxH ‰õÄ_® â◊HÎ ÖËx"å_»=Ù`å_»∞. HÍ|\ì „u=¸~°∞ÎÅKÕ « ‰õÄ_®

ÑÓlOÑ|_Õ h‰õΩ #=∞ã¯iOKåÅ<åfl, x#∞fl ÑÓlOKåÅ<åfl, x#∞fl ã∞ÎuOKåÅ<åfl,

HõhãO h ¿Ñ~°∞ «ÅKåÅ#flÑÊ\H© ‰õÄ_®, QÆ « [#‡ÅÖ’ ÑÙºO K≥Ü«∞ºx"å_»∞

ã=∞~°∞ú_»∞ HÍ Œ∞. JO>Ë ÑÓ~°fi[#‡ ã∞Hõ$ «O ÖËx Õ x#∞fl JiÛOK«@O HÍ Œ∞

Hõ •, HõhãO h ¿Ñ~°∞ «ÅK«\ÏxH ‰õÄ_® J~°› « LO_» Œ∞.

D [QÆ «∞Î 'JÇÏO «— Ü≥ÚHõ ã∞Êù~°â◊HÎ=Å¡ ÑÙ\ìOk. D [QÆ «∞Î#∞ 'W ŒO

W ŒO— JO\Ï~°∞. D 'W ŒO— JÇÏO «‰õΩ ™êfinè#"≥∞ÿ LO@∞Ok. 'JÇÏO «— QÆ#Hõ

ÖËHõáÈ~Ú#>Â¡ Õ 'W ŒO J<Õk LO_» Œ∞.— JO>Ë K«~åK«~° [QÆ «ÎO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç

Ü≥ÚHõ ~°∂Ñ"Õ∞. P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ QÆ#Hõ ÖËHõáÈ~Ú#>Â¡ Õ, D [QÆ ÕÎ LO_» Œ∞. D

[QÆ «ÎO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x ™êfinè#OÖ’<Õ LO@∞Ok. ã=∞ãÎ [QÆ «∞Î‰õΩ HÍ~°=Ú

P «‡ Jx ≥eã≤#ÑÊ\H©, 'W ŒO— Jx D =ã∞Î=ÙÅ∞, D [QÆ «∞Î HõxÑ≤ã∞ÎO\Ï~Ú.

D [QÆ «∞Î‰õΩ HÍ~°=Ú JÇ¨ÏO « ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# Ñ¨~åâ◊HÎ HÍx "Õ~°∞HÍ Œ∞. D

Ñ~åâ◊HÎ „|ÇÏ‡Ü«∞O Œ∞ ãfiãfi~°∂Ñ *Ï<åxfl HõÅ∞QÆ*Ëã∞ÎOk. D â◊HÎ ZHõ _» LO@∞On

JO>Ë XHõ™êi D [QÆ «∞ÎÖ’ b#"≥∞ÿ LO@∞Ok. WOHÀ™êi „|ÇÏ‡Ö’ b#"≥∞ÿ

LO@∞Ok. JÖÏ „|ÇÏ‡Ö’ b#"≥∞ÿ# â◊HÎ =∞m§ [QÆ «∞Î ~°∂ÑOÖ’ |Ü«∞@‰õΩ =ã∞ÎOk.

JO Œ∞KÕ « â◊HÎ J<Õk „|ÇÏ‡Ö’ Hõe¿ã LO@∞Ok. JO ÕQÍx q_çQÍ LO_» Œ∞.

JO Œ∞H t=Ù_çH© â◊HÎH© ÉèË ŒO ÖË Œ∞. JyflÖ’ "Õ_ç L#flk. HÍOu L#flk. D

Ô~O_»∂ Hõe¿ãÎ<Õ Jyfl J=Ù «∞Ok. WHõ _» HÍOuÖ’#∞Oz "Õ_çx q_»nÜ«∞@O

™ê èŒºOHÍ Œ∞. Ñ~°„|ÇÏ‡ x~åHÍ~°∞_»∞, x~°∞æ∞_»∞, x¢+≤ Ü«Ú_»∞. PÜ«∞# ãfi «ÇQÍ

U Ñh K≥Ü«∞º_»∞. JO Œ∞KÕ « â◊HÎ À Hõe¿ãÎ<Õ D [QÆ «∞Î#∞ ã$+≤ì KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞ «∞<åfl_»∞.

JO Œ∞H D [QÆ «∞Î#∞ ã$+≤ìOK«\ÏxH t=â◊‰õΩÎe ŒÌ~°∂ HÍ~°O J=Ù «∞<åfl~°∞. â◊HÎ

=∂Ü«∂ãfi~°∂Ñ≤. JO Œ∞KÕ «<Õ Ö’HõOÖ’x J<ÕHõ |O è•Å‰õΩ HÍ~°O J=Ù`ÀOk.

D =∂Ü«∞ QÆ#Hõ q_çáÈ~Ú#>Â¡ Õ =∂#=Ù_»∞ =Ú‰õΩÎ_Ò`å_»∞. Ñ~°=∂ «‡ x «ºã≤ Œ∞ú_»∞,

x «º=Ú‰õΩÎ_»∞, P#O Œ ãfi~°∂ÑÙ_»∞, „Ñ*Ï#Ñ¶∞#∞_»∞. P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ D [QÆ «∞Î‰õΩ

ã¨$+≤ìHõ~°Î. ã¨$+≤ìH˜ =ÚO Œ∞ D [QÆ «ÎO`å Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xÖ’ b#"≥∞ÿ L#flk. D

~°HõOQÍ «#Ö’ Wq∞_ç L#fl [QÆ «∞Î#∞ |Ç≤Ï~°æ «O KÕâß_»∞. JO>Ë ã$+≤ì KÕâß_»#fl

=∂@. JÖÏQ „Ñà◊Ü«∞HÍÅOÖ’ D [QÆ «∞ÎÅxflO\h «#Ö’ b#O KÕã∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.

JO>Ë ã$+≤ì, ÅÜ«∞=Ú Ô~O_»∂ `å<Õ KÕã∞Î<åfl_»∞. D ~°HõOQÍ ã$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂Å∞

KÕã∂Î [QÆ «∞ÎÅ#∞ „Ñ=iÎÅ¡ KÕã∞Î<åfl_»∞. ≥·uÎsÜ≥∂Ñx+ «∞ÎÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ,

Ü«∞`À"å W=∂x Éèí∂`åx *ÏÜ«∞O Õ I ÜÕ∞#*Ï`åx r=Ou

=~°∞ =∞ÇÏi¬ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Éèí$QÆ∞=∞ÇÏi¬. q^•ºÉèÏºãO ÑÓiÎ KÕã≤ «O„_ç

ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ „|Ç¨ÏŸ‡Ñ¨ Õâ◊O K≥Ü«∞º=∞x J_çQÍ_»∞. „|Ç¨Ï‡#∞ QÆ∞iOz XHõ~°∞

K≥a Õ ≥e¿ãk HÍ Œ∞. Z=iH "å~ «Ñã∞û KÕã≤ ≥Å∞ã∞HÀ"åe. HÍ|\ì "≥o§

«Ñã∞û K≥Ü«∞º=∞<åfl_»∞ «O„_ç. Éèí$QÆ∞=Ù J~°ÏºÅ‰õΩ "≥o§ J<ÕHõ ãO= «û~åÅ∞

«Ñã∞û KÕã≤ z=~°‰õΩ P#O Œ"Õ∞ Ñ~°„|ÇÏ‡ Jx ≥Å∞ã∞‰õΩ<åfl_»∞. P =∂@ qx

2524




ãO`À+≤OKå_»∞ «O„_ç. ‰õΩ=∂~°∞_çH „|ÇÏŸ‡Ñ Õâ◊O KÕâß_»∞. ã=∞ãÎ Éèí∂`åÅ∞

Z=i=Å¡ ÑÙ\ì, Z=i =Å¡ rqOz, Z=iÜ«∞O Œ∞ ÅÜ«∞=∞=Ù «∞<åflÜ≥∂, J «_Õ

„|ÇÏ‡. P Ñ~°„|ÇÏ‡ Pk=∞ è•ºO « ~°Ç≤Ï «∞_»∞, [#‡=∞$ «∞º[~å Œ∞Å∞ ÖËx"å_»∞.

ã «ºO *Ï#=∞#O «O „|ÇÏ‡. J «_»∞ ã «ºãfi~°∂ÑÙ_»∞, *Ï#ãfi~°∂ÑÙ_»∞, J#O «∞_»∞,

J=ºÜ«Ú_»∞, Õâ◊HÍÅ =ã∞Î Hõ$ «"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞ ÖËx"å_»∞. [QÆ «∞Î‰õΩ P è•~°"≥∞ÿ#"å_»∞.

HÍ|\ì „|ÇÏ‡x JO>Ë „ÑHÍâßOâ◊x QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞HÀ=\ÏxH Ug∞ÖË Œ∞.

D [QÆ «∞Î‰õΩ, |O èŒ"≥∂H∆ÍÅ‰õΩ HÍ~°=Ú â◊HÎ. JO Œ∞KÕ « P â◊HÎx QÆ∞iOKÕ =∞#O

≥Å∞ã∞HÀ"åe. J Õ q=∞~°≈ ~°∂Ñ"≥∞ÿ# â◊HÎ. D â◊HÎ=Å¡<Õ [QÆ «∞Î L «ÊuÎ J=Ù «∞#flk.

'„uHÀ~°∂Ñ≤© â◊HÎó— D â◊HÎ „uHÀ ~°∂ÑOÖ’ LO@∞Ok. J Õ Ü≥∂x. Ü≥∂x

JO>Ë [#‡™ê÷#=Ú, L «ÊuÎ™ê÷#=Ú, HÍ~°=Ú Jx J~°÷O. HÍ|\ì D [QÆ «∞Î‰õΩ

HÍ~°=Ú „uHÀ ~°∂ÑOÖ’ LO_Õ q=∞~°≈â◊HÎ. ^•xfl QÆ∞iOKÕ WÑC_»∞ =∞#O

≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

™ê=â◊ºO q*ËÜ«∂ Ü«∞ «ÊiÏ=∂ ŒÉèí∂ Õëê I

J~°÷=∞~¸ â◊|Ì=∞~¸ K«„Hõ=∞~¸ ÕÇÏ=∞Ü«∞ºÑ≤K« ã$+≤ìó II 6

U â◊HÎÜ≥ÚHõ ÑiÏ=∞=ÚKÕ « D ã$+≤ì J~°ú=∞~Ú, â◊|Ì=∞~Ú, K«„Hõ=∞~Ú,

ÕÇÏ=∞~Ú J=Ù «∞#fl^À, P â◊HÎx QÆ∞iOz =∞#O «ÑÊHõ ≥Å∞ã∞HÀ"åe.

WHõ _» J~°÷=∞~Ú, â◊|Ì=∞~Ú, K«„Hõ=∞~Ú, ÕÇÏ=∞~Ú Jx <åÅ∞QÆ∞ Ñ^•Å∞

"å_®~°∞. =ÚO Œ∞ "å\x q_çq_çQÍ K«∂^•ÌO.

J~°ú=∞~Ú : t"åk H∆uÑ~°ºO «=Ú L#fl@∞=O\ « åÎ fiÅ`À xO_ç#k. JãÅ∞

« «Î fi=Ú JO>Ë Uq∞\ ? « «Î fi=Ú JO>Ë Ü«∞^•~°÷=Ú, ã «º=Ú, „|ÇÏ‡=Ú,

ãfiÉèÏ==Ú, ã$+≤ìH „Ñ„Ñ äŒ=∂=Ü«∞=Éèí∂ «"≥∞ÿ# „ÑHõ$u "≥Ú ŒÖ·# Ñ^•~°÷=Ú Jx

J~°÷=Ú. D « åÎ fiÅ∞ Zxfl J<Õ q+Ü«∞OÖ’ XH˘¯Hõ =∞ «ã∞÷Å∞ XH˘¯Hõ ~°HõOQÍ

K≥áêÊ~°∞.

=∞ «ã¨∞÷Å∞ « «Î fi=ÚÅ ãÖYº « «Î fi=ÚÅ∞

1. É∫ Œ∞úÅ∞ 1 â◊¥#º=Ú

2. Kå~åfi‰õΩÅ∞ 4 Éèí∂q∞, h~°∞ xÑC, QÍe

3. J~°› «∞Å∞ 2 r==Ú, Jr==Ú.

4. J~°› «∞ÅÖ’ H˘O Œ~°∞ 5 r==Ú, PHÍâ◊=Ú, ^èŒ~°‡=Ú,

J èŒ~°‡=Ú, ÑÙ ŒæÅ=Ú.

5. J~°› «∞ÅÖ’ =∞iH˘O Œ~°∞ 7 r==Ú, Jr==Ú, J„ã¨==Ú,

|O èŒ=Ú, ãO=~°=Ú, x~°~°=Ú,

"≥∂Hõ∆=Ú.

6. ≥· fi «∞Å∞ 2 ãfi «O„ «=Ú, Jãfi «O„ «=Ú.

7. qtëêì ≥· fi «∞Å∞ 3 z «∞Î, Jz «∞Î, Dâ◊fi~°∞_»∞.

8. â‹·=ÙÅ∞ 3 Ñâ◊√=Ù, Ñu, áêâ◊=Ú.

9. ™êOY∞ºÅ∞ 25 ÑOK«Éèí∂`åÅ∞, ÑOK« «<å‡„ «Å∞,

ÑÖK« *Ï˝<ÕO„kÜ«∂Å∞, ÑÖK«

H õ ˆ~ ‡O„kÜ«∂Å∞, =∞#ã ¨ ∞ û ,

J=ºHõÎ=Ú, |∞kú, JÇÏOHÍ~°=Ú,

P`«‡.

10. Ü≥∂QÆ∞Å∞ 26 ™êOY∞ºÅ∞ K ≥Ñ ≤ Ê# 25,

Dâ◊fi~°∞_»∞.

11. J ≥· fi «∞Å∞ 1 „|Ç¨Ï‡=Ú.

J ≥· fi « ã≤ •úO «OÖ’ D [QÆ «∞Î‰õΩ HÍ~°=Ú Ñ~°„|ÇÏ‡"Õ∞. J~Ú Õ Jk

J<ÕHõ ~°HÍÅ∞QÍ ÑiÏ=∞O K≥O Œ∞ «∞#flk. HÍ|\ì g@xflO\h « «Î fi=ÚÅ∞ J<Õ

JO\Ï~°∞. D « åÎ fiÅ∞ 51 Jx H˘O Œ~°∞, 36 Jx =∞iH˘O Œ~°∞ K≥ÑÊ@O

[iyOk. g~°∞ K≥Ñ≤Ê# 51QÍx, 36 QÍx ÖˇHõ Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ#fl>Â¡ Õ, "å\˜Ö’

H˘xflO\Ö’ =∞iH˘xfl Hõeã≤áÈ «∞<åfl~Ú. L^•ÇÏ~°‰õΩ «fiQÍk è• «∞Å∞ 7.

Wq ÑOK«Éèí∂`åÅÖ’ Hõeã≤áÈ «∞<åfl~Ú. JÖÏQ ÑOK«„áêÏÅ∞ "åÜ«Ú=Ù#O Œ∞

Hõeã≤áÈ`å~Ú. D ~°HõOQÍ Hõeã≤áÈ~Ú# "å\x = Œe "≥Ü«∞ºQÍ q∞ye#q 25

^è•`«∞=ÙÖË J=Ù`å~Ú. JO^Œ∞ ˆH 'ã¨∞Éè íQÀ^ŒÜ«∞ã¨∞ Îu—Ö’x 5= â’¡HõOÖ’

Q“_»áê^•Kå~°∞ºÅ "å~°∞ .....

2726




Ñ¨$kä"åºÑ¨¿ãÎ[ó Ñ¨=#QÆQÆ<Õ «„ «ÊHõ$ «Ü«∞ó

ã≤ú å «<å‡„`å™ê÷ q+¨Ü«∞ Œâ◊HõO =∂#ã¨q∞u I

« À =∂Ü«∂q^•º « Œ#∞K« =∞¿ÇÏâ◊ó t= Wu

Ñ~°O « åÎ fif «O q∞e « =ÑÙiO^Àó Ñ~°HõàÏ II

ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ – 5, «<å‡„ «Å∞ – 5, *Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞ – 5, Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞

– 5, =∞#ã∞û, =∂Ü«∞, â◊√ Œúq Œº, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞, ã^•t=Ù_»∞. "≥~°ã≤ « åÎ fiÅ∞

25 J<åfl~°∞. WHõ _» t"åk H∆u Ñ~°ºO «=Ú J<åfl~°∞ Hõ • Jx J#∞=∂#O

=ã∞ÎOk. D â’¡HõO "≥Ú Œ\ Ñ ŒO K«∂_»O_ç. Ñ$käq JO>Ë H∆u, Éèí∂q∞, JÖÏQ

=¸_»=áê ŒO z=~° K«∂_»O_ç 't=— Wk PY~°∞k. „HOk #∞Oz ÃÑ·H K≥a Õ H∆u

"≥Ú ŒÅ∞ t= =~°‰õΩ JÖÏQ ÃÑ· #∞Oz „HOkH K≥a Õ t"åk H∆u Ñ~°ºO «=Ú

J=Ù «∞Ok. D ~°HõOQÍ 25 « åÎ fiÅ`À ‰õÄ_ç L#fl ã$+≤ì 'J~°÷=∞~Ú— J#|_»∞ «∞Ok.

â◊|Ì=∞~Ú : â◊|Ì=Ú JO>Ë èŒfix, "å‰õΩ¯ Jx J~°÷O. D "å‰õΩ¯ <åÅ∞QÆ∞

~°HÍÅ∞QÍ LO@∞Ok. J"Õ 1. Ñ~å 2. Ñâ◊ºOu 3. =∞ èŒº=∞ 4. "≥·Yi.

Ñ~å ™ê÷#O "å‰õΩ¯‰õΩ „Ñ äŒ=∞ ™ê÷#O. JHõ _» PÖ’K«# ÑÙ_»∞ «∞Ok. «~°∞"å «

Ô~O_»=k Ñâ◊ºOf ™ê÷#O. "å‰õΩ¯ Ü≥ÚHõ ~°∂áêÅÖ’ H“à◊, ã=∞Ü«∂Kå~°∞Å‰õΩ

Õ_® ÖË Œ∞. "å‰õΩ¯ Ü≥ÚHõ ™ê÷<åÅÖ’<Õ Õ_® LOk. ã=∞Ü«∂Kå~°∞Å „ÑHÍ~°O

Ñ~å"å‰õΩ¯‰õΩ ™ê÷#O ãÇÏ„™ê~°O. Ñâ◊ºOu ™ê÷#O P è•~°K«„HõO. HÍQÍ H“àÏKå~°∞Å‰õΩ

Ñ~å"å‰õΩ¯‰õΩ ™ê÷#O P è•~°K«„HõO. Ñâ◊ºOf "å‰õΩ¯‰õΩ ™ê÷#O =∞ÑÓ~°O. JHõ _»

#∞Oz =ÚO Œ∞‰õΩ "≥_ç Õ =∞ èŒº=∞ "≥·Yi ™ê÷<åÅÖ’QÍx, P ~°∂áêÅÖ’QÍx "åiH

Õ_®ÖË Œ∞.

U ≥·<å q+Ü«∞O K≥áêÊÅO>Ë =ÚO Œ∞QÍ PÖ’K«# ~å"åe. J Õ Ñ~å"å‰õΩ¯.

P `«~°∞"å`« "å‰õΩ¯ P^è•~°K«„HõO #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi, <≥=∞‡kQÍ ™êfikèëêª#,

=∞ÑÓ~åÅ∞ ^•\, J<åÇÏ «O KÕi JHõ _» #∞O_ç HõO~î°™ê÷#"≥∞ÿ# qâ◊√kú KÕi,

=ÚYO ^•fi~å, "≥·Ys "å‰õΩ¯QÍ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ, â◊|Ì «~°OQÍÅ∞QÍ K≥q~°O„ è•xfl

KÕ~°∞`«∞Ok.

1. Ñ~å"å‰õΩ¯ : „Ñ «ºHÛf ~°∂ÑO QÆÅk. P «‡*Ï#O á⁄O Œ\Ïxfl '„Ñ «ºHÛu—

JO\Ï~°∞. nxH ~°∂ÑOÖË Œ∞.

2. Ñ¨â◊ºOf "å‰õΩ¯ : Ñ¨~°^Õ=`« J#|_»∞`«∞Ok. Wk Ñ¨ÓiÎQÍ Jã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ#k.

Ñã≤Ñ≤Å¡"å_ç U_»∞ÑÙÖÏ LO@∞Ok.

3. =∞ èŒº=∂"å‰õΩ¯ : ÑÓiÎQÍ JãÊ+ìOHÍ Œ∞. JÖÏ Jx ãÊ+ìOQÍ#∂ LO_» Œ∞.

=∂@Å∞ =pÛ ~åx Ñ≤Å¡Å∞ =∂\Ï¡_ç#@∞¡O@∞Ok. Wk ÑÓiÎQÍ ÇÏÅ∞¡Å`À

‰õÄ_ç LOk.

4. "≥·Ys"å‰õΩ¯ : Wk ãÊ+ì"≥∞ÿ# "å‰õΩ¯.

QÍe |∞_»QÆÖÏQÍ P è•~° K«„HõOÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# "å‰õΩ¯ ~°∂áêO «~°O K≥Ok,

qâ◊√kú K«„HõOÖ’ L#fl JK«∞ÛÅ`À HõÅã≤, ãÊ+ì"≥∞ÿ# "≥·Ys "å‰õΩ¯QÍ J=Ù «∞Ok.

D q+¨Ü«∞=∞O`å 'Åe`å ã¨Ç¨Ï„ãÖ—Ö’x 366 #∞O_ç 374= <å=∞O

^•HÍ q=iOK«|_çOk. nxg∞ Œ WOHÍ q=~° HÍ"åÅO>Ë <åKÕ „"åÜ«∞|_ç#

Nq^•º™ê~°kä (Åe`å ~°ÇÏãº<å=∞ ÉèÏ+º=Ú) K«∂O_ç. D ~°HõOQÍ K« «∞ifi èŒ

â◊ÉÏÌÅ`À ‰õÄ_ç# ã$+≤ì 'â◊|Ì=∞~Ú— J#|_»∞ «∞Ok.

K«„Hõ=∞~Ú : WHõ _» K«„Hõ=Ú JO>Ë NK«„Hõ=Ú. WO Œ∞Ö’ `˘q∞‡k P=~°Å∞

L<åfl~Ú. g\<Õ K«„HÍÅ∞ JO\Ï~°∞.

1. Éèí∂Ñ¨Ù~°=Ú – ¢ ≥·Ö’Hõº "≥∂Ç¨Ï# K«„Hõ=Ú

2. ëÈ_»â◊ Œà◊=Ú – ã¨~åfiâß ÑïÑ¨Ó~°Hõ K«„Hõ=Ú

3. J+ì Œà◊=Ú – ã¨~°fiãÖH∆ÀÉèí K«„Hõ=Ú

4. K« «∞~°Ìâß~°=Ú – ã~°fi™œÉèÏQÆº^•Ü«∞Hõ K«„Hõ=Ú

5. |Ç≤Ï~°Ìâß~°=Ú – ã¨~åfi~°ú™ê èŒHõ K«„Hõ=Ú

6. JO`«~°Ìâß~°=Ú – ã¨~°fi~°H∆ÍHõ~° K«„Hõ=Ú

7. J+ìHÀ=Ú – ã¨~°fi~ÀQÆÇ¨Ï~° K«„Hõ=Ú

8. „uHÀ=Ú – ã¨~°fiã≤kú„Ñ¨ Œ K«„Hõ=Ú

9. aO Œ∞=Ù – ã~åfi#O Œ=∞Ü«∞ K«„Hõ=Ú

D ~°HõOQÍ aO^Œ∞=Ù #∞O_ç Éèí∂Ñ¨Ù~°=Ú=~°‰õΩ QÆÅ ã¨$+≤ì 'K«„Hõ=∞~Ú—

J#|_»∞ «∞Ok. NK«„Hõ=Ú g∞ Œ WOHÍ q=~åÅ∞ HÍ"åÅO>Ë <Õ#∞ „"åã≤# 'Nq^•º

=∞ÇÜ«∞O„ «=Ú— ÖË • 'NK«„Hõ=Ú— ÑÙãÎHÍÅ∞ K«∂_»O_ç.

2928




ÕÇÏ=∞~Ú : ÕÇÏ=Ú JO>Ë =∂#= â◊s~°=Ú. Wk áêOK«Éè∫uHõ"≥∞ÿ#k.

D â◊s~°=Ú =¸_»∞~°HÍÅ∞QÍ K≥ÑÊ|_»∞ «∞Ok. 1. ã∂÷Åâ◊s~°=Ú 2. ã∂Hõ;

â◊s~°=Ú 3. HÍ~° â◊s~°=Ú

1. ã∂÷Åâ◊s~°=Ú : K«~°‡=Ú, =∂Oã=Ú, ~°HõÎ=Ú, #~åÅ∞, "Õ∞ Œ, =∞[,

Z=ÚHõÅ∞ "≥Ú ŒÖ·# "å\˜ À#∞, =∞Å=¸„`åÅ`À#∞ ‰õÄ_ç# D ã∂÷Å ÕÇÏO

JãÇÏºHõ~°"≥∞ÿ#q. ÑÓ~°fiHõ~°‡Å##∞ãiOz, ÑOK«Éèí∂`åÅ HõÅ~ÚHõKÕ « D ÕÇÏ=Ú

U~°Ê_çOk. Éè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOK«\ÏxH˜ P^è•~°=Ú D ^ÕÇ¨Ï"Õ∞. r=Ù_»∞ D

â◊s~°O`À<Õ ã∞Y Œ∞óMÏÅ∞ J#∞Éèíq™êÎ_»∞. ã∂÷Åâ◊s~°=Ú ZÅ¡ÑC_»∂ *Ï„QÆ •=ã÷Ö’<Õ

J#∞Éèí=O á⁄O Œ∞ «∞Ok. q∞ye# J=ã÷ÖËg •xH ≥eÜ«∞=Ù. HÍ|\˜ì *Ï„QÆ •=ã÷Ö’

D â◊s~åxH „áê è•#º « LOk. D â◊s~°O QÆ$ÇÏã∞÷‰õΩ QÆ$ÇÏOÖÏQÍ r"å «‡‰õΩ

P"åã"≥∞ÿ L#flk. =∂#=Ù_»∞ `å#∞ KÕã≤# áêÑÑÙÏºÅhfl D ÕÇÏO^•fi~å<Õ D

Ö’HõOÖ’ J#∞Éèíq™êÎ_»∞. [## =∞~°ÏÅ∞, ÉÏÅº H“=∂~° Ü«∞=fi#, "å~°úHõº Œâ◊Å∞,

=~å‚„â◊=∞ èŒ~å‡Å∞, =∂<å==∂<åÅ∞ Jhfl D ÕÇxH K≥O Œ∞`å~Ú.

2. ã∂Hõ;â◊s~°=Ú : "å‰õΩ¯ "≥Ú ŒÖ·# Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞ S Œ∞, *Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞

S Œ∞, ÑOK«„áêÏÅ∞, ÑOK«Éèí∂`åÅ∞, JO «óHõ~° K« «∞+ìÜ«∞=Ú, q Œº, HÍ=∞=Ú,

Hõ~°‡ J<Õ=hfl Hõeã≤ ã∂Hõ;â◊s~°=Ú J#|_»∞ «∞Ok. ã∂Hõ;â◊s~å<Õfl eOQÆâ◊s~°=Ú

JO\Ï~°∞. Wk ÑOpHõ$ « Éèí∂`åÅ=Å¡ U~°Ê_ç, "åã#Å`À ‰õÄ_ç# ≥·, Hõ~°‡Ñ¶ÖÏÅ∞

J#∞Éèíqã∂Î LO@∞Ok. ãfiáêflxfl D ã∂Hõ;â◊s~°"Õ∞ J#∞Éèíqã∞ÎOk. ãfiÑfl [QÆ «∞ÎÖ’

ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨HÍâ◊"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂`«‡ aè#fl~°∂áêÅ`À „Ñ¨HÍtã¨∞ÎOk. |∞kú ã¨fiÑ¨flOÖ’

*Ï„QÆ •=ã÷Ö’x J<ÕHõ ~°HÍÅ~Ú# "åã#Å`À, Hõ~°‡ "≥Ú ŒÖ·# ÉèÏ"åÅ∞ á⁄Ok

`å<Õ ãfiÜ«∞OQÍ „ÑHÍtã∞ÎOk.

|∞kúÜÕ∞ LáêkèQÍ Hõey#\ì P ã~°fi™êH∆ P |∞kú KÕã≤# Hõ~°‡Å`À Ug∞

ãO|O èŒO ÖË‰õΩO_® P Hõ~°‡Å∞ U =∂„ «O JO@‰õΩO_® LO\Ï_»∞. JO Œ∞H

J «_çH Hõ~°‡Å∞ JO@=Ù.

=„_»Oy"å_ç KÕuÖ’x ÉÏ_çã¨ Jxfl Ñ¨#∞Å‰õΩ J`«_çH˜ U ~°HõOQÍ

LÑÜ≥∂yã∞ÎO^À, J Õ q èŒOQÍ D eOQÆ ÕÇÏO z^• «‡ J~Ú# ÑÙ~°∞+µx Ü≥ÚHõ

ã=∞ãÎ "åºáê~åÅ‰õΩ JO>Ë Jxfl Ñ#∞Å‰õΩ LÑÜ≥∂yã∞ÎOk.

3. HÍ~°â◊s~°=Ú : QÆ∞„`«Ü«∞"Õ∞ P`«‡Ü≥ÚHõ¯ HÍ~°â◊s~°=Ú. Wk

ã∞+µ™êÎ=ã÷Ö’ LO@∞Ok. ã∞+µÑ≤ÎÖ’ Jxfl ~°HÍÖ·# *Ï#=Ú âßOuã∞ÎOk. |∞kú

ˆH=Å=Ú c[~°∂Ñ¨OÖ’ =∂„`«"Õ∞ LO@∞Ok. ™ê=∂#ºOQÍ 'x„^ŒÖ’ <åˆHO

≥eÜ«∞ Œ∞— JO\ÏO. J Õ ã∞+µÑ≤Î. P ã≤÷uÖ’ â◊s~°OÖ’x Jxfl J=Ü«∞"åÅ∞

ÑÓiÎQÍ q„â◊q∞™êÎ~Ú. JÑC_»∞ LO_Õ Õ HÍ~° â◊s~°=Ú.

D ~°HõOQÍ ã∂÷Å ã∂Hõ; HÍ~° â◊s~åÅ`À ‰õÄ_ç# ã$+≤ì ' ÕÇÏ=∞~Ú—

J#|_»∞`«∞Ok.

P â◊HÎ ÑiÏ=∞=Ú K≥Ok J~°ú=∞~Ú, â◊|Ì=∞~Ú, K«„Hõ=∞~Ú, ÕÇÏ=∞~Ú

J~Ú# ã$+≤ìQÍ „ÑHÍtã∞Î#flk. JO Œ∞KÕ « "≥∂Hõ∆O HÍ"åe J#∞‰õΩ#fl"å_»∞, D

q èŒOQÍ ÑiÏ=∞O K≥Ok# P â◊HÎx QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞HÀ"åe. Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH,

D [QÆ «∞Î‰õΩ ÉèË ŒO ÖË Œ∞. „ÑÑOKåxH Ñ~°„|ÇÏ‡H© Hõ#Ñ_Õ ÉèË Œ=Ú H=Å=Ú

"åº=ÇiHõ=Ú. JO ÕQÍx x[OQÍ ã «ºOHÍ Œ∞. D q+Ü«∞O, â◊HÎ *Ï#=Ú XHõ

=∞Oz QÆ∞~°∞=Ù=Å¡ á⁄Ok, P â◊HÎH, „|ÇÏ‡‰õΩ, «#‰õΩ, QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ ÉèË ŒO ÖË Œ∞.

JO`å XHõ >Ë ! J<Õ q+Ü«∞O ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl>Â¡ Õ, ™ê èŒ‰õΩ_»∞ J ≥· fi`å#O^•xfl

J#∞Éèíq™êÎ_»∞. JO>Ë `å<Õ Ñ~°„|ÇÏ‡ J~Ú, „|Ç‡#O ŒO á⁄O Œ∞`å_»∞.

"Õ Œ™ê~°Éèí∂ « QÍÜ«∞„u« £*Ï˝<å~°÷ =ÚáêÜ«∂ q^•ºÖ’ˆH K« «∞~°Ìâ◊ „áÈHÍÎó I

Õ+¨fiÑ≤ K« ™ê~°Éèí∂`å"Õ •ó «„`åÑ≤ QÍÜ«∞„f II 7

P â◊HÎÜ≥ÚHõ ãfi~°∂ÑO ≥Å∞ã∞HÀ=\ÏxH D Ö’HõOÖ’ Ñ^•flÅ∞QÆ∞ q ŒºÅ∞

K≥ÑÊ|_®¤~Ú. g\<Õ 'K« «∞~°Ìâ◊ q ŒºÅ∞— JO\Ï~°∞. Jq

1. |∞∞Qfi Œ=Ú, 2. Ü«∞A~fi Œ=Ú, 3. ™ê=∞"Õ Œ=Ú, 4. J èŒ~°fi"Õ Œ=Ú,

5. tHõ∆, 6. "åºHõ~°=Ú, 7. Kè«O Œã∞û, 8. x~°∞HõÎ=Ú, 9. *’ºu+=Ú, 10.

HõÅÊ=Ú, 11 q∂=∂Oã, 12. <åºÜ«∞=Ú, 13. ÑÙ~å=Ú, 14. èŒ~°‡âßG=Ú.

g@xflO\Ö’H "Õ •Å∞ ™ê~°Éèí∂`åÅ∞. JãÅ∞ "Õ •ÅÖ’ L#fl ~°ÇÏ™êºxfl ÑÓiÎQÍ

≥Å∞ã∞‰õΩ<ÕO Œ∞H q∞ye# q ŒºÅhfl K≥ÑÊ|_®¤~Ú. JãÅ∞ '"Õ Œ=Ú— JO>Ë Uq∞\’

=ÚO Œ∞QÍ K«∂^•ÌO. ''W+ì„áêÑ≤Îx, Jx+ìÑiÇ~åxfl ™êkèOK«\ÏxH JÖ∫HHõ"≥∞ÿ#

LáêÜ«∂xfl K≥¿ÑÊ Õ "Õ Œ=Ú——. ãHõÅ Õ= «Å#∞, èŒ~å‡hfl Ñ~°„|ÇÏ‡ « åÎ fihfl

3130




„Ñuáêkã∞ÎOk. HÍ|\ì "Õ Œ™ê„=∂[ºO „Ñ «ºHõ∆ J#∞=∂# „Ñ=∂ÏÅ‰õΩ q∞Oz

L#flk.

'"Õ ŒO— J<Õ =∂@‰õΩ ™ê è•~° J~°úO 'q Œº—. "Õ ŒOÖ’ Ñ~å, JÑ~å J<Õ

Ô~O_»∞ ~°HÍÅ q ŒºÅ∞<åfl~Ú. JO>Ë "Õ ŒOÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ HÍO_»Å∞<åflÜ«∞#fl

=∂@. 1. *Ï#HÍO_» 2. Hõ~°‡HÍO_». g\Ö’ Hõ~°‡HÍO_» JÑ~åq Œº#∞ JO>Ë

Hõ~°‡Å∞, xÜ«∞=∂Å∞, q èŒ∞Å∞, PKå~åÅ#∞ q=iOK«QÍ, *Ï#HÍO_» P «‡, Ñ~°=∂ «‡,

[QÆ «∞ÎÅ#∞ q=iã∞ÎOk. "≥Ú «ÎOg∞ Œ #∞=ÙfiÅÖ’ #∂<≥ÖÏQÍ "Õ Œ=∞O «\Ï "Õ •O «O

ã∞„Ñu+≤ª «"≥∞ÿ L#flk.

"Õ •xH xQÆ=∞=Ú, „â◊√u, P=∂flÜ«∞=Ú Jx ‰õÄ_® ¿Ñ~°∞.

1. xQÆ=∞=Ú : J<åkQÍ =ã∞Î#fl x~åúi «"≥∞ÿ# =¸Å„QÆO äŒ=Ú

2. „â◊√u : QÆ∞~°∞=Ù #∞Oz t+µº_çH KÕ~ k=º"å

3. P=∂flÜ«∞=Ú : =∞##=Ú ^•fi~å <Õ~°∞ÛH˘<Õ q Œº.

Hõ$`«Ü«ÚQÆO, „`Õ`åÜ«ÚQÍÖ’¡ "Õ^ŒO JO`å XHõ\ ˜QÍ<Õ LO_Õk. HÍx

^•fiÑ~°Ü«ÚQÆOÖ’ „|ÇÏ‡Ü≥ÚHõ P[KÕ « "Õ ŒO <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤, "å\x

Éèí∂Ö’HõOÖ’ „ÑKå~°O KÕâß_»∞ "Õ Œ"åºã∞_»∞. D ~°HõOQÍ =zÛ#"Õ |∞∞Q∑, Ü«∞A,

™êû=∞, J èŒ~°fi "Õ •Å∞.

1. |∞∞ˆQfi Œ=Ú : "Õ •ÅxflO\Ö’H© =ÚYº"≥∞ÿ#k. Jxfl "Õ •ÅÖ’#∂ Z‰õΩ¯=

ÉèÏQÆO nxH˜ Ñ¨Ù#~°∞H˜ÎQÍ<À, J#∞ã¨~°QÍ<À LO@∞Ok. nxÖ’ 1028

Õ=`åã¨∞Î «∞Å∞<åfl~Ú.

2. Ü«∞A~fi Œ=Ú : Wk Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ LO@∞Ok. 1. Hõ$+‚ Ü«∞A~fi Œ=Ú

2. â◊√Hõ¡Ü«∞A~fi Œ=Ú. Hõ$+‚Ü«∞A~fi Œ=Ú KåÖÏ=~°‰õΩ QÆ Œº~°∂ÑOÖ’ LO@∞Ok.

nxH „HÜ«∂q èŒ∞Å∞O\Ï~Ú. â◊√Hõ¡Ü«∞A~fi Œ=Ú 40 J è•ºÜ«∂Å∞QÆÅ „QÆO äŒO.

Ü«∞[Ü«∂QÍÅ‰õΩ ãO|OkèOz# q+Ü«∂Å∞ WO Œ∞Ö’ L<åfl~Ú.

3. ™ê=∞"Õ Œ=Ú : nxÖ’ 75 =∞O„`åÅ∞ «ÑÊ q∞ye#=hfl |∞∞Qfi ŒOÖ’x

8, 9 =∞O_»ÖÏÅ #∞Oz fã∞HÀ|_»¤"Õ. W ŒO`å ãOw «Ñ~°OQÍ LO@∞Ok.

4. J èŒ~°fi"Õ Œ=Ú : nxÖ’ „áêÑOzHõ JÉèí∞º ŒÜ«∂xfl ÕQÆÅ =∞O„`åÅ∞,

«O„`åÅ∞ L<åfl~Ú.

„Ñu"Õ Œ=Ú <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèílOÑ|_çOk. 1. ãOÇ≤Ï « 2.„ÉÏÇÏ‡=Ú

3. P~°ºHõ=Ú 4. LÑx+ «∞Î

1. ãOÇ≤Ï « : Wk =∞O„ «ÉèÏQÆO. WO Œ∞Ö’ ™ÈÎ„`åÅ∞, P"åÇÏ<åÅ∞ LO\Ï~Ú.

2. „ÉÏÇÏ‡=Ú : ãOÇ≤Ï «Ö’x q+Ü«∂xfl q=iOKÕk „ÉÏÇÏ‡=Ú

3. P~°ºHõ=Ú : Wk „ÉÏÇ¨Ï‡ÏÅ‰õΩ, LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ‰õΩ, =∞^èŒº™ê÷~ÚÖ’

LO@∞Ok. Wq‰õÄ_® „ÉÏÇÏ‡ÏÅÖÏQ Hõ~°‡q èŒ∞Å#∞ „Ñuáêk™êÎ~Ú. HÍx g\Ö’

Hõ~°‡ÅÜ≥ÚHõ Éè∫uHõ ÉèÏQÆO LO_» Œ∞. Hõ~°‡Å "≥#∞Hõ L#fl xQÆ∂_è»"≥∞ÿ# « åÎ fiÅg∞ Œ

è•º<åxH „áê=ÚYº « W=fi|_çOk.

4. LÑ¨x+¨ «∞Î : Wk „|ÇÏ‡q Œº, r"å «‡, Ñ~°=∂ «‡, *Ï#=Ú, "≥∂H∆ÍÅ#∞

q=iã¨∞ÎOk.

D K« «∞~°Ìâ◊ q ŒºÅÖ’#∞ "Õ •Å∞ =ÚYº"≥∞ÿ#q. P "Õ •ÅÖ’ ™ê~°Éèí∂ «"≥∞ÿ#k

QÍÜ«∞„f =∞O„ «=Ú.

«™êº~°∂Ñ¨kfi «Ü«∞O «¢ ≥·HõO „Ñ¨Ñ¨~î°º Õ-ã¨Ê+ì"£∞ I

"Õ Õ+¨µ K« «∞~°¬fiÑ≤ Ñ¨~° =∞ «ºO «O QÀÑ¨hÜ«∞ «~°"£∞ II 8

QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú Jx ™ê^è•~°OQÍ "å_Õã¨∞ÎO\Ï=Ú. HÍx x*ÏxH˜

QÍÜ«∞„u J<Õk XHõ Kè«O Œã∞û. Kè«O Œã∞ûÅ∞ 26 ~°HÍÅ∞<åfl~Ú. Jq LHõÎ, J «∞ºHõÎ,

=∞ èŒº, „Ñu+ª, ã∞„Ñu+ª, QÍÜ«∞„u, L+≤‚H±, J#∞+µìÑπ, |$ÇÏu, ÑOHÎ, „u+µªÑπ,

[QÆu, Ju[QÆu, â◊Hõfii, Juâ◊Hõfii, J+≤ì, J «º+≤ì, èŒ$u, Ju èŒ$u, Hõ$u, „ÑHõ$u,

PHõ$u, qHõ$u, ãOHõ$u, JaèHõ$u, L « $u. g\Ö’¡ QÍÜ«∞„u „âı+ª"≥∞ÿ#k Jx

|$ÇÏ^•~°ºHÀÑx+ «∞ÎÖ’ K≥ÑÊ|_çOk.

'QÆÜ«∂<£ „áêÏ<£ „`åÜ«∞ « Wu QÍÜ«∞„f— „áê=ÚÅ#∞ ~°H∆OK«∞#k

QÍÜ«∞„u Jx S «~Ü«∞ „ÉÏÇÏ‡OÖ’ K≥ÑÊ|_çOk. WHõ _» QÆÜ«∞Å∞ JO>Ë „áêÏÅ∞

Jx J~°÷O. ' « Œº„`åÊÏ<£ „`åÜ«∞ Õ « •æÜ«∞„f— „áê~°Hõ∆ KÕÜ«Ú#k QÍÜ«∞„u

Jx |$ÇÏ^•~°ºHÀÑx+ «∞Î K≥|∞`ÀOk. ' «™ê‡^•æÜ«∞O «O „`åÜ«∞ Õ Ü«∞ «ó— QÍ#=Ú

KÕÜ«Ú"åxx ~°H∆OK«∞#k. 'wÜ«∞ Õ « «Î fi=∞#Ü«∂ QÍÜ«∞„fu— Jx â◊OHõ~° ÉèÏ+ºO.

D =∞O„ «OÖ’ ≥·= «fiO QÍ#O K≥Ü«∞º|_çOk HÍ|\ì QÍÜ«∞„u J~ÚOk. QÍÜ«∞„f

=∞O„ «O Ô~O_»∞q è•Å∞QÍ L#flk. 1. ãÊ+ì=Ú 2. QÆ∞ÑÎ=Ú.

3332




ãÊ+ì"≥∞ÿ# QÍÜ«∞„u =∞m§ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LOk. 1. „uÑ Œ QÍÜ«∞„u 2.

K« «∞ëêÊ ŒQÍÜ«∞„u.

1) „uÑ¨ ŒQÍÜ«∞„u : WO Œ∞Ö’ =¸_»∞áê^•Å∞, XH˘¯Hõ áê^•xH Zxq∞k

JHõ∆~åÅ K˘ÑC# 24 JHõ∆~åÅ∞ LO\Ï~Ú.

FO Éèí∂~°∞ƒù=ã∞û=ó « «ûq «∞ó =~ºO IÉèí~Àæ Õ=ã¨º nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „Ñ¨KÀ ŒÜ«∂ ü II

Wk LÑ#Ü«∞# HÍÅOÖ’ „ÉÏÇÏ‡∞Å‰õΩ LÑ ÕtOKÕk. D =∞O„`ÀÑ Õâ◊O

`«~°∞"å`« =@∞=Ù ãÖ™ê¯~°=O`«∞_Ò`å_»∞. =∞O„`«ã≤kú á⁄Ok# `«~°∞"å`«,

„|ÇÏŸ‡Ñ Õâ◊O á⁄O Œ\ÏxH J~°∞›_»=Ù`å_»∞.

â◊s~å Œ∞Å#∞ ~°H∆OK«@OKÕ « QÍÜ«∞„u Jx, Õ[ãfi~°∂ÑO HÍ=@OKÕ « ™êq„u

Jx, "å„QÆ∂ÑO HÍ=@OKÕ « ã~°ãfiu Jx K≥ÑÊ|_»∞`ÀOk.

2. K« «∞ëêÊ Œ QÍÜ«∞„u : WO Œ∞Ö’ <åÅ∞QÆ∞ áê^•Å∞. XH˘¯Hõ áê^•xH˜

Zxq∞k JHõ∆~åÅ K˘ÑC# "≥Ú «ÎO 32 JHõ∆~åÅ∞O\Ï~Ú. „uÑ ŒQÍÜ«∞„uÖ’x

=¸_»∞áê^•Å∞ HÍHõ Ñ~À~°[ã≤ ™ê=^ÀO J<Õ <åÅæ= áê ŒO LO@∞Ok.

FOHÍ~°O Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂ÑÖ. "åºÇ¨Ï$ «∞Å∞ ^•x JOQÍÅ∞. QÍÜ«∞„f

=∞O„ «OÖ’ U_»∞ "åºÇÏ$ «∞Å∞<åfl~Ú. Jq 1) FO Éèí∂ó 2) FO Éèí∞=ó 3) FQ∑O

ã∞=ó 4) FO =∞ÇÏó 5) FO [#ó 6) FO «Ñó 7) FQ∑O ã «ºO

„Ñã∞Î «=Ú Láêã#Ö’ L#fl QÍÜ«∞„f =∞O„`åxH qâßfiq∞„ «∞_»∞ |∞∞+≤.

Wk 28= =∞ÇÜ«ÚQÆO. QÆ «OÖ’ JO>Ë „HO Œ\ Ü«ÚQÍÖ’¡ ‰õÄ_® D =∞O„ «O

Láêã# K≥Ü«∞º|_»¤k. P ã=∞Ü«∞OÖ’ |∞∞+≤, Kè«O Œã∞û q_çq_çQÍ L<åfl~Ú.

"å\ q=~åÅ∞ ÕgÉèÏQÆ= «OÖ’x 12= ã¯O èŒOÖ’ W=fiÉ_®¤~Ú. D =∞O„`åxH

24 =∞Ok |∞∞+µÅ∞, 24 Kè«O Œã∞ûÅ∞, Õ= «Å∞, â◊‰õΩÎÅ∞ L<åflÜ«∞x K≥ÑÊ|_çOk.

Åe`åã¨Ç¨Ï„ãÖÖ’ 420 #∞O_ç 468 <å=∞O =~°‰õΩ QÍÜ«∞„f=∞O„`«O

q=iOK«|_çOk. Wk ã¨Ê+ì"≥∞ÿ# QÍÜ«∞„u. WHõ QÆ∞ÑÎQÍÜ«∞„u. Wk "Õ •ÅÖ’

xQÆ∂_è»OQÍ L#flk. W Õ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú.

JO Œ∞KÕ «<Õ QÍÜ«∞„f =∞O„ «O „ÉÏÇ¨Ï‡∞Å HÀãÖ U~°Ê_»QÍ, ÑÖK« Œj

=∞Ç=∞O„ «O Jxfl =~å‚Å"åiHÀãO U~°Ê_çOk J<åfl_»∞ JQÆãÎº =∞ÇÏi¬. WOHÍ

K≥áêÊÅO>Ë QÍÜ«∞„f=∞O„ «=Ú, ÑÖK« Œj=∞Ç¨=∞O„ «=Ú Ô~O_»∂ XHõ >Ë. D

Ô~O_çO\ J~°÷O‰õÄ_® XHõ >Ë.

Nq ŒºÖ’ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O „Ñã≤ Œú"≥∞ÿ#k. âßHÎÜ«∂xH Wk QÍÜ«∞„u

=O\˜k. ÑÖK« Œj =∞Ç¨=∞O„ «O =∂Ü«∞#∞ áÈQ˘\ì Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡#∞ „Ñ¨HÍtOÑ¨

KÕã∞ÎOk. ã∂~°∞º_çH H~°ÏÅ∞ L#fl@∞¡QÍ<Õ Ñ~°„|ÇÏ‡‰õΩ (t=Ù#‰õΩ) =∂Ü«∞ (â◊HÎ)

ãÇÏ[OQÍ LO@∞Ok. HÍ|\˜ì H=ÅO t=Ù‚QÍx, â◊HÎxQÍx P~åkèOK«@O ‰õΩ Œ~° Œ∞.

t=„Ñ è•#"≥∞ÿ#k ã=∞Ü«∂Kå~°=Ú HÍQÍ, â◊HÎ „Ñ è•#"≥∞ÿ#k "å=∂Kå~°=Ú.

Wk "≥Ú «ÎO Ñk¿ÇÏ#∞ JHõ∆~åÅ∞ QÆÅ =∞O„ «O. D JHõ∆~åÅ∞ U q èŒOQÍ

=KåÛ~Ú J<Õk 10, 11, 12 â’¡HÍÅÖ’ q=iOK«|_»∞`«∞Ok. ÑÖK«^Œj

=∞Ç=∞O„ «=Ú 'Çkq Œº—, 'HÍkq Œº— Jx Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ K≥ÑÊ|_»∞ «∞Ok.

JHÍ~åk Hõ∆HÍ~åO «=Ú QÆÅ JHõ∆~° ã=∂=∂flÜ«∂xH =∂„ «∞HõÅ∞ Jx ¿Ñ~°∞.

g\Ö’ HõHÍ~°=Ú`À "≥Ú ŒÅÜÕ∞º JHõ∆~åÅ#∞ HÍk=∂„ «∞HõÅ∞ Jx, ÇÏHÍ~°=Ú`À

"≥Ú^ŒÅÜÕ∞º JHõ∆~åÅ#∞ Ç¨k=∂„`«∞HõÅ∞ Jx JO\Ï~°∞. HÍk=∂„`«∞HõÅ#∞

'â◊|~°=~°‡— J<Õ PÜ«∞# „ÑKå~°O KÕâß_»∞. HÍQÍ áêx K≥Ñ≤Ê#q Çk=∂„ «∞HõÅ∞.

áê˜x t=Ù˜‚ QÆ∞iOz Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞QÍ, t=Ù_»∞ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ

«#KÕuÖ’x _è»Hõ #∞ 14 ™ê~°∞¡ "å~ÚOKå_»∞. JÑC_»∞ ^•x #∞Oz 14 ~°HÍÖ·#

^èŒfi#∞Å∞ 14 ã¨∂„`åÅ∞QÍ Ñ¨Ù\ ˜ì<å~Ú. P ã¨∂„`åÖË ãÖã¨¯ $`« ÉèÏ+¨‰õΩ

=~°‚ã¨=∂=∂flÜ«∞"≥∞ÿOk.

#$`åÎ=™ê<Õ #@~å[~å*’ ã<å Œ_è»HÍ¯O #=ÑOK«"å~°"£∞ IL ŒÌ~°∞ÎHÍ=∞ ãû#HÍk ã≤ •ú U «kfi=∞~≈ t=â◊¥„ «*ÏÅ"£∞ II

t=Ù_»∞ «# <å\Ïºxfl ÑÓiÎ KÕã∂Î ã#HÍk ã≤ Œ∞úÅ #∞ ŒúiOÑQÀi#"å_≥·

«#_è»Hõ #∞ 14™ê~°∞¡ "å~ÚOKå_»∞. P ã=∞Ü«∞OÖ’ ÑÙ\ì#"Õ 14 ã∂„`åÅ∞. W"Õ

t=ã∂„`åÅ∞ J#|_» å~Ú. g\Ö’ "≥Ú Œ\ ã∂„ «O JHÍ~°O`À "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok.

<åÅæ=ã¨∂„`«O K«HÍ~°O`À Ñ¨Ó~°Î=Ù`«∞Ok. D =∞^èŒºÖ’ L#fl"å\˜x JK«∞ÛÅ∞

JO\Ï~°∞. JÖÏQ S Œ= ã∂„ «O ÇÏHÍ~°=Ú`À "≥Ú ŒÅ~Ú, Ñ^•flÅæ= ã∂„ «O

ÅHÍ~°O`À ÑÓiÎ J=Ù «∞Ok. D =∞ èŒº L#fl"å\x ÇÏÅ∞¡Å∞ JO\Ï~°∞. JO>Ë

WHõ¯_» Ç¨ÏÅ∞¡Å∞ Ç¨ÏHÍ~°O`À "≥Ú^ŒÅ=Ù`åÜ«∞#fl =∂@. JO^Œ∞KÕ`«<Õ Wq

Ç¨k=∂„ «∞HõÅ∞.

3534




W Õ q èŒOQÍ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O ‰õÄ_® HÍkÇk q ŒºÅÖ’ K≥ÑÊ|_çOk.

D =∞O„ «O HõHÍ~°O`À "≥Ú ŒÖ· Õ HÍkq Œº Jx, ÇÏHÍ~°OÖ’ "≥Ú ŒÖ· Õ Çk

q^Œº Jx K≥Ñ¨Ê|_»∞`«∞Ok. D =∞O„`åxfl QÆ`«OÖ’ J<ÕHõ=∞Ok Láêã≤Oz

«iOKå~°∞. "åiÖ’ ....

=∞#∞â◊ÛO„ Œ ‰õΩÉË~°â◊Û Ö’áê=Ú„^• K« =∞#‡ äŒó

JQÆã≤Î ~°yfl ã¨∂~°ºâ◊Û WO„ Œ ã¨ O Œ t≈= ãÎ ä•

„HÀ èŒÉèí\Ïì~°HÀ Õ"åº ^•fi Œâß^À Láêã¨HÍó II

=∞#∞=Ù, K«O„ Œ∞_»∞, ‰õΩÉË~°∞_»∞, Ö’áê=Ú„ Œ, =∞#‡ äŒ∞_»∞, JQÆã∞Îº_»∞, Jyfl,

ã∂~°∞º_»∞, WO„ Œ∞_»∞, ã¯O Œ∞_»∞, t=Ù_»∞, Œ∞~åfiã∞_»∞ "≥Ú ŒÖ·# 12=∞Ok QÆ «OÖ’

D =∞O„`åxfl Láêã≤Oz `«iOKå~°∞. J~Ú`Õ giÖ’ WO„^Œ∞_»∞, K«O„^Œ∞_»∞,

‰õΩÉË~°∞_»∞, =∞#∞=Ù, =∞#‡ äŒ∞_»∞ =O\ H˘O «=∞Ok HÍkq Œº#∞ Láêã≤OK«QÍ,

Ö’áê=Ú„ Œ, ã∂~°∞º_»∞, t=Ù_»∞ "≥Ú ŒÖ·#"å~°∞ Çkq Œº#∞ Láêã≤OKå~°∞. Çk

q ŒºÖ’ Ü«∞=∞, xÜ«∞=∂Å∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO\Ï~Ú. HÍx HÍkq ŒºÖ’ Jq Z‰õΩ¯=QÍ

LO_»=Ù. èŒ~å‡K«~°Ö’ ¿ãfiK«Ûù W=fi|_çO Œx â◊HÎ ãOQÆ=∞ «O„ «O K≥|∞`ÀOk.

Õ+µ^•fi =∞#∞~å*∫ «∞ =iëêì qO Œº=∞~°ú#ó

Ö’áê=Ú„^• HÍ=∞~å*Ï WuMÏºu =ÚáêQÆ Òó I

Ç¨kã¨∞Î Ö’áê=Ú„^•™êº HÍ=∞~å[ã¨∞Î HÍkHõó

«Ü≥∂ã¨∞Î HÍ=∞~å*’Ü«∞O ã≤kú À ÉèíHÎ âße#ó II

Nq ŒºÖ’ Çkq Œº, HÍkq Œº Jx Ô~O_»∞~°HÍÅ q ŒºÅ∞<åfl~Ú. Çkq ŒºÖ’

'Ö’áê=Ú„nÜ«∞=Ú', HÍkq ŒºÖ’ 'HÍ=∞~årÜ«∞=Ú— „âı+ª"≥∞ÿ#q. D Ô~O_çO\Ö’#∂

K«∂ã≤#ÑC_»∞, JO>Ë Çk, HÍk q ŒºÅ#∞ QÆ#Hõ ÑijeOz#>Â¡ Õ, P Ô~O_çO\Ö’#∞

HÍkq Œº „âı+ª"≥∞ÿ#k. HÍ|\˜ì ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxfl HÍkq ŒºÖ’ Láêã≤OK«@O

L`«Î=∞=Ú.

ã∂÷ÅOQÍ K«∂ã≤#>Â¡ Õ =∞O„`åÅ∞ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞. 1. "≥·kHõ =∞O„`åÅ∞ 2.

`åO„uHõ =∞O„`åÅ∞. "Õ^Œ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ K≥Ñ¨Ê|_ç#q "≥·kHõ=∞O„`åÅ∞. Wq

*Ï#„Ñ^•Å∞. HÍ=∞º„Ñ Œ"≥∞ÿ#q `åO„uHÍÅ∞. D Ô~O_»∂ HÍHõ 'JÑ„ÉèíOâ◊=ÚÅ∞—

Jx WOHÀ ~°HõO L<åfl~Ú. ãOã¯ $ «OÖ’ HÍ‰õΩO_® W «~° ÉèÏ+ÅÖ’ K≥ÑÊ|_»¤

"å\x JÑ„ÉèíOâ◊=ÚÅ∞ JO\Ï~°∞. =∞à◊Ü«∂à◊ =∞O„`åÅ∞, ≥Å∞QÆ∞, Ç≤ÏOn "≥Ú ŒÖ·#

W «~° ÉèÏ+ÅÖ’ =∞O„`åÅhfl D HÀ=‰õΩ K≥Ok#"Õ.

J~Ú Õ Ö’HõOÖ’ «O„`åÅ∞ ÉÏQÍ „Ñã≤kú K≥Ok<å~Ú. JãÅ∞ «O„ «=Ú

JO>Ë Uq∞\ ? «O„ «=Ú JO>Ë XHõ â◊HÎx =â◊=Ú ÖË • Jnè#OÖ’H ≥K«∞ÛH˘<Õ

Ñ Œúu. ÕeHõQÍ =â◊OÖ’H ≥K«∞Û‰õΩ<Õ =∂~°æ=Ú. L^•ÇÏ~°‰õΩ ã∂~°º~°t‡Ö’ HÍy «O

ÃÑ_ç Õ HÍÅ Œ∞. P HÍy «Og∞ Œ «y# Z «∞ÎÖ’ Éèí∂ « ŒÌO ÃÑ_ç Õ, H˘kÌ¿ãÑ\˜H P

HÍy «O =∞O_çáÈ «∞Ok. W Õ «O„ «=Ú. JÖÏQ =∞O„ «ÉèÏQÆOÖ’ 'Jqâ‹— K≥@∞ì„HO Œ

‰õÄ~°∞Ûx [ÑO KÕ¿ãÎ, P [ÑO «fi~°QÍ ã≤kúã∞ÎOk. WÖÏ ÕeHõ Ñ Œú «∞Å ^•fi~å

Ñ#∞Å∞ ™êkèOK«∞‰õΩ<Õ LáêÜ«∂<Õfl «O„ «=Ú JO\Ï~°∞. D ~°HõOQÍ Ñ¶e`åÅ∞

™êkèOK«@O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ_ç Õ ZO «\ q^•fiOã∞Ö·<å ã~ „Éèí+µìÑ\ìáÈ`å~°∞. â◊OHõ~°

ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞ «=∞ '™œO Œ~°ºÅÇÏi—Ö’x 31= â’¡HõOÖ’ ....

K« «∞+¨¬ëêìº «¢<≥ÂÎó ã¨HõÅ =∞uã¨<åÌÜ«∞ Éèí∞=#O

ã≤÷ « ãÎ «Î uûkú „Ñ¨ã¨=Ñ¨~° «¢<≥ÂÎó Ñ¨â◊√Ñ¨uó I

Ñ¨Ù#ãÎ fixfl~°ƒ<åÌ ŒdÅ Ñ¨Ù~°∞ëêÔ~Â÷HõÑ¶∞@<å

ãfi «¢#ÎO Õ «¢#ÎO H∆u «Å =∞"åf «~°k Œ"£∞ II

'' «b¡ ! Ñâ◊√Ñu J~Ú# h Éèí~°Î P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞, SÇ≤ÏHõãO|O èŒ"≥∞ÿ#

Jyfl ãÎOÉèí#, "åÜ«ÚãÎOÉèí#, PHÍâ◊QÆ=∞#=Ú, Ñ~°HÍÜ«∞„Ñ"Õâ◊=Ú=O\ q ŒºÅ#∞

Ö’HÍxH JO Œ*Ëâß_»∞. D q ŒºÅ#∞ P è•~°O KÕã∞‰õΩx Ö’HõOÖ’x ÑO_ç «∞Å∞

‰õÄ_® =∞Ç"≥∂ÇÏ=ÚÖ’ Ñ_çáÈ~Ú "≥∂H∆Íxfl =∞~°záÈ «∞<åfl~°∞. Jk QÆ=∞xOz#

h=Ù "≥∂Hõ∆™ê èŒ#"≥∞ÿ# XHõ «O„`åxfl K≥ÑÊ=∞x J_»QÆQÍ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ Nq^•º

«O„`åxfl LÑ ÕtOKå_»∞ J<åfl~°∞. HÍ|\ì ZO «\ ÑO_ç «∞Ö·<åã~ «O„ «âßGO

*’eH "≥o§#>Â¡ Õ <åâ◊#"≥∞ÿ áÈ`å~°∞. ‰õΩ_çu`˘\ìÖ’ Ñ_»¤ DQÆÖÏQÍ ãO™ê~°=∞<Õ

ÅOÑ@OÖ’Ñ_ç H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞ «∞O\Ï~°∞. â◊‰õΩÎÅ∞ ãOáêkOK«@O QÆ#Hõ "≥Ú ŒÅ∞

ÃÑ_ç Õ, WHõ ^•xH JO «O JO@∂ LO_» Œ∞. P â◊‰õΩÎÅ HÀãO KÕÜ«∞‰õÄ_»x

Ñ#∞Å∞‰õÄ_® KÕã≤ z=~°‰õΩ J äŒó Ñ «#=∞~ÚáÈ`å~°∞. JO Œ∞KÕ «<Õ `åO„uHõO

= Œ∞Ì J<Õ =∂@#∞ Ñ ÕÑ Õ K≥ÑÊ@O [~°∞QÆ∞`ÀOk.

3736




Nq Œº "Õ Œq ŒºHÍ"≥∂Ü≥∂xó Hõ=∞ÖË Õº=O ãOHu ≥·ó â◊ÉÂÌó I

=º=ÇÏ~°u # „ÑHÍâ◊O Ü«∂O q^•ºO "Õ ŒÑÙ~°∞ëÈ-Ñ≤ II 9

Nq Œº"Õ Œq Œº J<Õ q+Ü«∂xfl „Ñuáêkã∞Î<åfl~°∞ D â’¡HõOÖ’. JãÅ∞

"Õ Œq Œº JO>Ë Uq∞\ ? "Õ Œ=ÚÅÜ«∞O Œ∞ K≥ÑÊ|_ç# q Œº, "≥∂Hõ∆q Œº Jx

J~°úO. JãÅ∞ "Õ •ÅÖ’ q ŒºÅ∞, =∞O„`åÅ∞ K≥ÑÊ|_®¤Ü«∂ Jx J#∞=∂#O.

"Õ ŒO <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ L#flk. 1. ãOÇ≤Ï «Å∞ 2. „ÉÏÇÏ‡ÏÅ∞ 3.

P~°ºHÍÅ∞ 4. LÑx+ «∞ÎÅ∞. g\x QÆ∞iOz QÆ «OÖ’ K≥ÑC‰õΩ<åflO. WÑC_»∞

D =∞O„` «É èÏQ Æ=∞O`å LÑ¨x+¨` «∞ ÎÅÖ’ K≥Ñ ¨Ê|_çOk. L^•Ç¨Ï~ °H˜

<å~åÜ«∞ÀÑx+ «∞Î#∞ K«∂_»O_ç.

Fq∞ ÕºHÍHõ∆~°O, #=∞ Wu ÕºHõ∆~ <å~åÜ«∞Ëu

ÑOKåHõ∆~å I U « ≥· fi <å~åÜ«∞™êºëêì~°O Ñ¨ Œ"£∞ II

'FO #"≥∂ <å~åÜ«∞ÏÜ«∞— J<Õk JëêìHõ∆s =∞O„ «=Ú Jx K≥|∞`ÀOk.

'QÀáêÅ`åÑ≤h LÑx+ «∞Î—Ö’ ''H©¡O Hõ$ëê‚Ü«∞, QÀqO^•Ü«∞, QÀÑ‘[#=Å¡ÉèÏÜ«∞

™êfiÇ—— JO@∂ QÀáêÅ=∞O„ «O K≥ÑÊ@O [iyOk. D ~°HõOQÍ =∞Ç=∞O„`åÅhfl

"Õ •ÅÖ’ K≥ÑÊ|_®¤~Ú. JO Œ∞H Jq "≥·kHõ=∞O„`åÅ~Ú<å~Ú. =∞i ÑOK« Œj

=∞Ç=∞O„ «O "≥·kHõ=∞O„ «"Õ∞<å ? J~Ú Õ ZHõ _» K≥ÑÊ|_çOk ? J<Õ J#∞=∂#O

[#OÖ’ „Ñ¨|ÅOQÍ L#flk. P J#∞=∂#O x=$uÎ K≥Ü«∞º\ÏxˆH D â’¡HõO

K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

Nq^Œº J<Õk "Õ^ŒOÖ’ QÆ∞Ñ¨ÎOQÍ K≥Ñ¨Ê|_ç# q^Œº. Wk ~°Ç¨Ï™êºu

~°ÇÏãº"≥∞ÿ#k. |∞∞Qfi ŒOÖ’ '„uÑÙ~ÀÑx+ «∞Î— Jx LOk. P „uÑÙ~ÀÑx+ «∞ÎÖ’x

Ô~O_»= =∞O„ «O z=~°Ö’

HÍ"≥∂Ü≥∂xó Hõ=∞ÖÏ =„[áêó QÆ∞ÇÇÏ™ê =∂ «iâßº-„Éèíq∞O„ Œó I

ÑÙ#~°∞æÇ ãHõÖÏ =∂Ü«∞Ü«∂K« ÑÙ~°∂KÕºëê qâ◊fi=∂`åk q^•º II

WHõ _» HÍ=Ú_»∞, Ü≥∂x, Hõ=∞Å "≥Ú ŒÖ·# ™êOHuHõ Ñ^•Å`À D q Œº

K≥ÑÊ|_çOk. J~Ú Õ Wk ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O ZÖÏ J=Ù «∞Ok ? JO>Ë

HÍ"≥∂ (Hõ) Ü≥∂xó (U) Hõ=∞ÖÏ (D) =„[áêó (Å) QÆ∞Ç („Ç‘ÏO) ÇÏ™ê

(ÇÏã) =∂ «iâßfi (Hõ) „Éèí (ÇÏ) q∞O„ Œó (Å) ÑÙ#~°∞æÇ („Ç‘ÏO) ãHõÖÏ (ãHõÅ)

=∂Ü«∞Ü«∂ („Ç‘ÏO). Wk "Õ ŒOÖ’ K≥ÑÊ|_ç# ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O.

JãÅ∞ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O 15 JHõ∆~åÅ∞ Hõey LO@∞Ok. P =∞O„ «O

=¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ, =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞QÍ LO@∞Ok. J^èŒ~°fi"Õ^ŒOÖ’x

''„uÑÙ~° åÑ≤h LÑx+ «∞Î——Ö’x "≥Ú Œ\ J è•ºÜ«∞OÖ’ QÍÜ«∞„f =∞O„ «=Ú, ÑOK« Œj

=∞Ç=∞O„ «=Ú XHõ >Ë Jx x~°∂Ñ≤OKå~°∞. JÖÏQ '„uÑÙ~°ã∞O Œs LÑx+ «∞Î—Ö’

ŒH∆Ï=¸iÎ |∞∞+≤ó I ÑOHÎK«ÛùO Œó I Åe`å „uÑÙ~°ã∞O Œs Õ=`å I SO

c[O I ™œó â◊HÎó I H©¡O H©ÅHõ"£∞ I Hõ U D Å „Ç‘ÏO I ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å „Ç‘ÏO I ãHõÅ

„Ç‘ÏO II Wu =∞O„ «ó Jx K≥ÑÊ|_çOk.

D ~°HõOQÍ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «O "Õ ŒÉèÏQÆ"≥∞ÿ# LÑx+ «∞ÎÅÖ’ K≥ÑÊ|_çOk.

HÍ|\˜ì ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «=Ú "≥·kHõ=∞O„ «"Õ∞. D =∞O„ «O J «ºO « ~°ÇÏãº"≥∞ÿ#k

HÍ|\ì ÃÑ· Ô~O_»∞ LÑx+ «∞ÎÅÖ’#∞ QÆ∞ÑÎOQÍ K≥ÑÊ|_çOk. HÍx '„uÑÙ~°ã∞O Œs

LÑx+ «∞Î—Ö’ =∂„ «O nxfl |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ<Õ K≥ÑÊ@O [iyOk.

q^•º=~À‚ •ú~°=Ú„HÀnèâ◊ó NHõO~îå~°∂_è»ó HÀ„ «Ü«∞O ÅH©;ó I

=∂Oã¨ =∞#∞ «Î~°~°∂_è»O "åQÆƒù=‰õÄ@O „Ñ¨H©iÎ «O „Ñ¨ äŒ=∞"£∞ II 10

t=Ç¨ÏOã¨ „|Ç¨Ï‡qÜ«∞K«Ûù„HÍó „Ñ¨ ÕºHõ =∞Hõ∆~å~°∂_è®ó I

≥· fif~¸HõO ‰õÄ@O Hõkä «O « ü HÍ=∞~å*ÏYº"£∞ II 11

t=`À qÜ«∞`À =ÚHõÎO «$fÜ«∞q∞ Œ "Õ∞=â◊HÎ ‰õÄ\ÏYº"£∞ I

Ç¨Ï$ÖË¡MÏ<åO „u «Ü«∞O ‰õÄ@„ «ÜÕ∞Ñ≤ Ü≥∂[º=∞<ÕÎ™êº ü II 12

D â’¡HÍÅÖ’ Ñ¨OK«^Œj=∞Ç¨=∞O„`«O U~°HõOQÍ Pq~°ƒùqOzO^À

q=iã∞Î<åfl~°∞. ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„`åxfl Œi≈Oz, Láêã≤Oz, «iOz D Ö’HÍxH

≥zÛ#"å_»∞ =∞#‡ äŒ∞_»∞. HÍ|\ì P =∞O„`åxH J «_Õ |∞∞+≤ Jx H˘O Œi "å Œ#.

HÍQÍ ŒH∆Ï=¸iÎ =¸ÅÑÙ~°∞+µ_»∞ Jx H˘O Œ~°O\Ï~°∞. aè#flãO„Ñ^•Ü«∂ÅÖ’

WOHÍ J<ÕHõ=∞Okx |∞∞+≤QÍ K≥ÑÊ@O [~°∞QÆ∞`ÀOk.

3938




™œO Œ~°ºÅÇÏiÖ’x 32= â’¡HõOÖ’ â◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞ ÑOK« Œj

=∞Ç=∞O„`åxfl q=iã∂Î ...

t=â◊≈HÎó HÍ=∞ó H∆u ~° äŒ ~°q j≈ «H~°ó

ã¨‡~À Ç¨ÏOã¨â◊≈„Hõ ãÎ Œ#∞K« Ñ¨~å =∂~° Ç¨Ï~°Ü«∞ó I

Jg∞ Ç¨Ï$ÖË¡MÏaè ã≤Îã¨$aè ~°=™ê<Õ+¨µ Ñ¶∞\˜ åó

Éèí[<ÕÎ =~å‚¿ãÎ «= [#x <å=∂=Ü«∞=`å"£∞ II

F «b¡ ! HõHÍ~°=Ú t=Ù_»∞, UHÍ~°=Ú â◊HÎ, DHÍ~°=Ú HÍ=Ú_»∞, ÅHÍ~°=Ú

Éèí∂q∞. Wq "≥Ú Œ\ YO_»=Ú. ÇÏHÍ~°=Ú ~°q, ãHÍ~°=Ú K«O„ Œ∞_»∞, HõHÍ~°=Ú

ã‡~°∞_»∞ (=∞#‡ äŒ∞_»∞) ÇÏHÍ~°=Ú ÇÏOã, ÅHÍ~°=Ú WO„ Œ∞_»∞. Wq Ô~O_»= YO_»=Ú.

ãHÍ~°=Ú Ñ~åâ◊HÎ, HõHÍ~°=Ú =∞#‡ äŒ∞_»∞, ÅHÍ~°=Ú ÇÏi. Wq =¸_»= YO_»=Ú.

D =¸_»∞ YO_»=ÚÅ z=~° =¸_»∞ „Ç‘ÏOHÍ~°=ÚÅ∞. "≥~°ã≤ Ñ¨k¿ÇÏ#∞

JHõ∆~°=ÚÅ`À ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «=Ú XáêÊ~°∞ «∞#flk.

WO «H© D =∞O„ «O U ~°HõOQÍ Pq~°ƒùqOzOk? JO>Ë –WÑC_»∞ ÕqÜ≥ÚHõ

ã∂Hõ∆ ‡~°∂áêxfl =i‚ã∞Î<åfl~°∞. ã∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ=Ú =¸_»∞ q è•Å∞QÍ LO@∞Ok.

1. ã∂Hõ∆ ‡=Ú – ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú

2. ã¨∂Hõ∆ ‡ «~°=Ú – HÍ=∞HõÖÏHõ∆~°=Ú

3. ã¨∂Hõ∆ ‡ «=∞=Ú – ‰õΩO_»ex

Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’x 85, 86, 87 <å=∂ÅÖ’ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„`åxfl

q=iOKå~°∞. N=∞^•fiQÆƒù=‰õÄ>ÿHõãfi~°∂Ñ =ÚYÑOHõ*Ï, HõO~îåkHõ\Ñ~°ºO «O

=∞ èŒº‰õÄ@ãfi~°∂Ñ≤©, â◊HÎ‰õÄ>ÿHõ åÑ#fl Hõ@º èÀÉèÏQÆ è•ió

D =∞O„ «O "≥Ú «ÎO =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞ ÖË • YO_»=ÚÅ∞QÍ LO@∞Ok.

"å\x 1. "åQÆƒù=‰õÄ@q∞, 2. HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞, 3. â◊HÎ‰õÄ@q∞ JO\Ï~°∞.

Ñ~°"Õ∞â◊fii Ü≥ÚHõ HõO~î°=Ú #∞Oz ÃÑ·ÉèÏQÆ=Ú JO>Ë t~°ã∞û#∞ "åQÆƒù=‰õÄ@q∞

JO\Ï~°∞. t~°ã∞û#∞OKÕ Ñ~å"å‰õΩ¯ L «Ê#fl=∞=Ù «∞Ok. <À\˜ •fi~å |Ü«∞@‰õΩ

=ã∞ÎOk. JO Œ∞H nxx "å‰õΩ¯Ü≥ÚHõ ÉèÏQÆ=Ú, "åQÆƒù=‰õÄ@q∞ J<åfl~°∞. Ô~O_»=k

HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞. Wk HõO~î°=Ú ŒQÆæ~°#∞Oz Hõ\˜„Ñ¨ Õâ◊=Ú =~°‰õΩ qãÎiOz

LO@∞Ok. D â◊s~°ÉèÏQÆO`À<Õ rq «#HÀiHõÅ∞ J#∞Éèíqã∞ÎOk. JO Œ∞H nxx

=∞#‡ äŒÉèÏQÆ=Ú, HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞ J<åfl~°∞. =¸_»=k â◊HÎ‰õÄ@q∞. Hõ\„Ñ Õâ◊OÖ’

#∞Oz „HOkÉèÏQÆ=Ú JO`å â◊HÎ‰õÄ@q∞. rq ãOK«iOK«\ÏxH J=ã~°"≥∞ÿ#

â◊HÎxKÕÛ HÍà◊√§ WHõ _» LO\Ï~Ú. JO Œ∞H Wk â◊HÎ‰õÄ@q∞ J#|_»∞ «∞#flk. D

~°HõOQÍ Ñ~°"Õ∞â◊fii â◊s~åxfl =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ *Ëã≤ "å\x "åQÆƒù=‰õÄ@q∞,

HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞, â◊HÎ‰õÄ@q∞ J<åfl~°∞. Ñ~°"Õ∞â◊fiiH â◊s~°=Ú Uq∞\ ? J<Õ

J#∞=∂#O ~å=K«∞Û. x~åHÍ~°∞_≥·# Ñ~°„|ÇÏ‡, ™ê èŒ‰õΩÅ#∞ L ŒúiOÑ QÀi#"å_≥·

XHõ ~°∂ÑO •ÖÏÛ_»∞. J Õ Ñ~°"Õ∞â◊fii. Ñ~°Ö’HÍxH Dâ◊fii. JkèÑu P Ñ~°"Õ∞â◊fii

ã∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ"Õ∞ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «=Ú.

ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «=Ú ÕqH P «‡ãfi~°∂Ñ=Ú. Nq^•º ãO„Ñ^•Ü«∂xH

Wk QÍÜ«∞„u=O\k. D =∞O„`åxfl Láêã≤Oz#"åiH P «‡™êH∆Í`å¯~°O HõÅ∞QÆ∞

«∞Ok. K« «∞ifi èŒÑÙ~°∞ëê~åúÅ‰õÄ =¸Å=∞=@OKÕ « ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú

''=¸Å=∞O„ «=Ú—— J#|_»∞ «∞#flk. D =¸Å=∞O„ «=Ú =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞QÍ

L#flk. P ‰õÄ@„ «Ü«∞"Õ∞ Ñ~°"Õ∞â◊fiiãfi~°∂Ñ=Ú. WHõ _» '=¸Å— J<Õ â◊|Ì=Ú

HÍ=∞HõÖÏHõ∆~åxfl (N) K≥|∞ «∞#flk. ‰õÄ@„ «Ü«∞=Ú J#@OKÕ « =¸_»∞ q è•Å~Ú#

J=Ü«∞"åÅ∞ K≥ÑÊ|_»∞ «∞<åfl~Ú. q=~°OQÍ K≥áêÊÅO>Ë HÍ=∞Hõà◊Ö’ T~°úfiaO Œ∞=Ù,

=∞ èŒº aO Œ∞=Ù, <å ŒaO Œ∞=Ù. g\h '‰õÄ@„ «Ü«∞=Ú— JO\Ï~°∞. HÍ|>Ëì Åe`å

ãÇÏ„ãOÖ’ 88, 89 <å=∂Å∞ =¸Å=∞O„`åu‡HÍ, =¸Å‰õÄ@„ «Ü«∞ Hõàı|~å

Jx K≥ÑÊ|_®¤~Ú.

„Ñà◊Ü«∞O ãOÉèíqOz#ÑC_»∞ ã$+≤ìJO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞xÖ’ b#"≥∞ÿ áÈ~ÚOk.

Wk ZÖÏ [iyOk ? JO>Ë „Ñà◊Ü«∞O ãOÉèíqOz#ÑC_»∞ Hõ~°‡Hõ∆Ü«∞O J~Ú#

r=~åt JO`å =ÚHÎxá⁄O ŒQÍ, Hõ~°‡Hõ∆Ü«∞OHÍx r=~åt P Hõ~°‡#∞ «=∞`À

=¸@Hõ@∞ì‰õΩ#fl ≥·, «#Hõ~°‡`À ãÇÏ =∂Ü«∞Ö’ b#"≥∞ÿáÈ~ÚOk. P «~°∞"å «

Éèí∂q∞ [Å=Ú#O Œ∞, [Å=Ú JyflÜ«∞O Œ∞, Jyfl "åÜ«Ú=Ù#O Œ∞, "åÜ«Ú=Ù

PHÍâ◊=Ú#O Œ∞, PHÍâ◊=Ú =∂Ü«∞Ü«∞O Œ∞ b#=∞=QÍ, g@xflO\h «#Ö’ b#O

KÕã∞‰õΩ#fl =∂Ü«∞, Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞xÖ’ b#"≥∞ÿáÈ~ÚOk. D q èŒOQÍ ã$+≤ì JO`å

Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xÖ’ b#=∞=QÍ, WÑ¨C_»∞ Z\ì qHÍ~åÅ∞ ÖËxk, ã¨ «º*Ï˝<å#O Œ

=∞Ü«∞"≥∞ÿ#k, ÑiÑÓ~°‚"≥∞ÿ#k, ã<å «#=ÚQÍL#flk, UHõ=ÚQÍL#flk, Ô~O_»=k

4140




ÖËxk J~Ú# Ñ~°„|ÇÏ‡ãfi~°∂Ñ=Ú XHõ >ËL#flk. x~åHÍ~°"≥∞ÿ# P Ñ~°„|ÇÏ‡

ã¨fi~°∂Ñ¨OÖ’ Z_®~°∞ÅO Œ∞ ZO_»=∂qÖÏQÍ, ™ê÷∞=Ù#O Œ∞ ^˘OQÆ"å_çÖÏQÍ,

ãÊù\HõOÖ’x ~YÅ∞ÖÏQÍ JxÑ≤ã∂Î, ≥Å∞ÑÙ, Z~°∞ÑÙ, #Å∞ÑÙ QÆÅ ã=∂# „uQÆ∞ÏÅ∞

Hõey, Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ# =¸Å„ÑHõ$u L#flk. P =¸Å„ÑHõ$uÖ’ „ÑuaOaOz#

Ñ~°„|ÇÏ‡ÜÕ∞ ™êH∆K≥· «#º=Ú.

D Ñ~°"Õ∞â◊fi~° « åÎ fixH ~°∂ÑOÖË Œ∞. QÆ∞OÖË Œ∞, eOQÆÉèË ŒO JãÖË ÖË Œ∞.

Wk Õ*’=∞Ü«∞"≥∞ÿ# HÍOuÑÙO[=Ú. „|ÇÏ‡"å Œ∞Å∞ n<Õfl 'Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞— JO\Ï~°∞.

Jk t=â◊‰õΩÎÅ UH©Hõ$ «~°∂Ñ=Ú.

D ~°HõOQÍ ã$+≤ì#O «\h «#Ö’ xH∆ÑÎO KÕã∞‰õΩ#fl P Ñ~°"Õ∞â◊fii WÑC_»∞

ã$+≤ìK≥Ü«∂ºe Jx ãOHõeÊOzOk. ã$+≤ì ZO Œ∞‰õΩK≥Ü«∂ºe ? „Ñà◊Ü«∞O [iy#ÑC_»∞

Hõ~°‡Hõ∆Ü«∞O HÍ‰õΩO_® `«#Ö’b#"≥∞ÿáÈ~Ú# r=HÀ\˜H˜ Hõ~°‡Hõ∆Ü«∞OKÕã≤, ^•xH˜

=ÚHÎHõeyOKåÅ<Õ L ÕÌâ◊ºO`À ã$+≤ìK≥Ü«∂ºÅx ãOHõeÊOzOk Ñ~°"Õ∞â◊fii. WÑC_»∞

ã$+≤ì „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. =ÚO Œ∞QÍ P Ñ~°"Õ∞â◊fii #∞Oz ã «fiQÆ∞ „Ñ è•#"≥∞ÿ#

J=ºHõÎO =zÛOk. J Õ=∂Ü«∞. D =∂Ü«∞ Ñ~°"Õ∞â◊fii Jnè#OÖ’<Õ LO@∞Ok.

=∂Ü«∞=Å¡<Õ ã$+≤ìã≤÷uÅÜ«∂Å∞ Jhfl [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. WÑC_»∞ J=ºHõÎ=Ú #∞Oz

~°*’QÆ∞„Ñ è•#"≥∞ÿ# =∞ÇÏ «Î «Î fi=Ú ÑÙ\ìOk. J Õ Ç≤Ï~°ºQÆ~°∞ƒù_»∞. =∞ÇÏ «Î «Î fi=Ú

#∞Oz «"≥∂QÆ∞„Ñ è•#"≥∞ÿ# JÇÏOHÍ~°=Ú ÑÙ\ìOk. J Õ Õq q~å„_»∂Ñ=Ú.

D ~°HõOQÍ Ñ~°"Õ∞â◊fii #∞Oz J=ºHõÎ=Ú (=∂Ü«∞), =∞ÇÏ «ÎÎ «Î fi=Ú (Ç≤Ï~°ºQÆ~°∞ƒù_»∞),

JÇÏOHÍ~°=Ú (q~å„_»∂Ñ=Ú) Pq~°ƒùqOz<å~Ú.

D JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú #∞OKÕ <å=∞~°∂áê`«‡Hõ"≥∞ÿ#[QÆ`«∞Î Pq~°ƒùqOzOk.

=ÚO Œ∞QÍ ~°∂áê «‡Hõ[QÆ «∞Î. JÇÏOHÍ~°O #∞Oz ÑOK«Éèí∂`åÅã∂Hõ∆ ‡ ~°∂áêÅ~Ú#

«<å‡„ «Å∞ Pq~°ƒùqOKå~Ú. J"Õ â◊|Ì ãÊ~°≈ ~°∂Ñ ~°ã QÆO è•Å∞. P «~°∞"å «

«<å‡„ «Å ã∂÷Å~°∂áêÅ~Ú# ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ Pq~°ƒùqOz<å~Ú. ÑOK«Éèí∂`åÅÖ’

=ÚO Œ∞QÍÑ¨Ù\ìOk PHÍâ◊=Ú. PHÍâ◊=Ú #∞Oz "åÜ«Ú=Ù, "åÜ«Ú=Ù #∞Oz

Jyfl, Jyfl #∞Oz [Å=Ú, [Å=Ú #∞Oz Éèí∂q∞, Éèí∂q∞ #∞Oz F+ èŒ∞Å∞,

F+ èŒ∞Å #∞Oz =#ãÊ «∞Å∞, =#ãÊ «∞Å #∞Oz J#fl=Ú =zÛOk. D ~°HõOQÍ

~°∂áê «‡Hõ"≥∞ÿ# [QÆ «∞Î U~°Ê_çOk. WHõ <å=∂ «‡Hõ"≥∞ÿ# [QÆ «∞Î. J=ºHõÎ=Ú #∞Oz

=ÚO Œ∞QÍ FOHÍ~°=Ú ÑÙ\ìOk. FOHÍ~°=Ú #∞Oz JHÍ~° LHÍ~° =∞HÍ~åÅ∞

=zÛ<å~Ú. "å\#∞Oz JHõ∆~°ã=∂=∂flÜ«∞=Ú =zÛOk. JHõ∆~åÅ #∞Oz Ñ^•Å∞,

"åHÍºÅ∞, =∞O„`åÅ∞, "Õ •Å∞, âß¢™êÎÅ∞, ÑÙ~åÏÅ∞, ãOw «=Ú, ™êÇ≤Ï «º=Ú

=KåÛ~Ú. D ~°HõOQÍ Ñ~°"Õ∞â◊fii #∞Oz <å=∞~°∂áê «‡Hõ"≥∞ÿ#[QÆ «∞Î U~°Ê_çOk.

WÑC_»∞ ÑOK«Éèí∂`åÅ ÑOpHõ~° [iyOk. ÑOK«Éèí∂`åÅÖ’ =ÚO Œ∞QÍ

PHÍâ◊O ÑÙ\˜ìOk. PHÍâ◊OÖ’ •xÜ≥ÚHõ ÅHõ∆O â◊|Ì=Ú=∂„ «"Õ∞ L#flk. PHÍâ◊O

#∞Oz "åÜ«Ú=Ù =zÛOk. "åÜ«Ú=Ù ÅHõ∆O ã¨Ê~°≈. JO Œ∞KÕ « "åÜ«Ú=ÙÖ’

PHÍâ◊ÅHõ∆"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú, "åÜ«ÚÅHõ∆"≥∞ÿ# ãÊ~°≈ L<åfl~Ú. "åÜ«Ú=Ù #∞Oz

Jyfl =zÛOk. JyflÖ’ PHÍâ◊ÅHõ∆"≥∞ÿ#â◊|Ì=Ú, "åÜ«ÚÅHõ∆"≥∞ÿ#ã¨Ê~°≈, Jyfl

ÅHõ∆"≥∞ÿ#~°∂Ñ¨=Ú L<åfl~Ú. Jyfl #∞Oz [Å=Ú =zÛOk. [Å=Ú#O^Œ∞

PHÍâ◊ÅHõ∆"≥∞ÿ#â◊|Ì=Ú, "åÜ«ÚÅHõ∆"≥∞ÿ#ã¨Ê~°≈, JyflÅHõ∆"≥∞ÿ#~°∂Ñ¨=Ú,

[ÅÅHõ∆"≥∞ÿ#~°ã=Ú L<åfl~Ú. [Å=Ú #∞Oz Éèí∂q∞ =zÛOk. Éèí∂q∞Ü«∞O Œ∞

ÑOK«Éèí∂`åÅ Ü≥ÚHõ ÅHõ∆ÏÅhfl JO>Ë PHÍâ◊ ÅHõ∆"≥∞ÿ#â◊|Ì=Ú, "åÜ«ÚÅHõ∆"≥∞ÿ#

ã¨Ê~°≈, JyflÅHõ∆"≥∞ÿ#~°∂Ñ¨=Ú, [ÅÅHõ∆"≥∞ÿ#~°ã¨=Ú, Éèí∂ÅHõ∆"≥∞ÿ#QÆO^èŒ=Ú

L<åfl~Ú. D ~°HõOQÍ PHÍâ◊=Ú#O Œ∞ – â◊|Ì=Ú† "åÜ«Ú=Ù#O Œ∞ – â◊|Ì=Ú,

ãÊ~°≈† JyflÜ«∞O Œ∞ – â◊|Ì=Ú, ãÊ~°≈, ~°∂Ñ=Ú† [Å=Ú#O Œ∞ – â◊|Ì=Ú, ãÊ~°≈,

~°∂Ñ=Ú, ~°ã=Ú† Éèí∂q∞Ü«∞O Œ∞ – â◊|Ì=Ú, ãÊ~°≈, ~°∂Ñ=Ú, ~°ã=Ú, QÆO èŒ=Ú

L<åfl~Ú. W Õ ÑOpHõ~°. D ÑOpHõ~°Ö’ "≥Ú «ÎO Ñk¿ÇÏ#∞ ÉèÏQÍÅ∞<åfl~Ú.

D ~°HõOQÍ ÑOK«Éèí∂`åÅ ÑOpHõ~°`À =zÛ# Ñk¿ÇÏ#∞ ÉèÏQÍÖË, ÑOK« Œj

=∞Ç¨=∞O„`«OÖ’x Ñ¨k¿ÇÏ#∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞. Ñ¨OK«^Œj =∞Ç¨=∞O„`«=Ú JO>Ë

ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ Jx J~°úO. D ã$+≤ì Jx J~°úO. D [QÆ «∞Î Jx J~°úO. ™êH∆Í «∂Î

K«~åK«~°[QÆ ÕÎ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «OQÍ Pq~°ƒùqOzOk. ãOã¯ $ «ÉèÏ+‰õΩ QÆÅ

JHõ∆~åÅ∞ Ü«∂Éèˇ· Jx, =∞O„`«âß¢™êÎxH˜ JHõ∆~åÅ∞ Ü«∂Éèˇ·XHõ\˜ Jx QÆ`«OÖ’

K≥ÑC‰õΩ<åflO. =∂ «$HÍ ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú J<Õ „QÆO äŒOÖ’ ...

HõHÍ~åk Hõ∆HÍ~åO`å =~å‚¿ãÎ t=~°∂Ñ≤ó I

ã¨=∞ãÎ =ºãÎ~°∂¿Ñ +¨\ò„uOâ◊ ü « «Î fi q„QÆÇ¨ II

JHÍ~åk qã~åæO`åó ãfi~åëÈ_»â◊ â◊HõÎÜ«∞ó I

x`åºëÈ_»â◊HÍ «‡#ó Ñ~°ãÊ~° =∞g∞Ü«∞`å II

4342




t=â◊HÎ =∞Ü«∂=~å‚ â◊ÉÏÌ~°÷ „Ñuáê ŒHÍ I

t=ãfi~°ó Ñ~ånè<À #ãfi «O„ «ó Ñ¨ •Ñû™œó II

ã¨fi~åó ã¨fi «O„`å *ÏÜ«∞O Õ #t=ã¨∞Î Hõ ä•K«# II

Jx K≥áêÊ~°∞. g\Ö’ J #∞Oz qã~°æ JO>Ë Jó =~°‰õΩ JK«∞ÛÅh, Hõ #∞Oz Hõ∆

=~°‰õΩ ÇÏÅ∞¡Åx JO\Ï~°∞. JK«∞ÛÅ∞ â◊HÎ ãfi~°∂áêÅ∞ ÇÏÅ∞¡Å∞ t=ãfi~°∂áêÅ∞.

JK«∞Û ãfi «O„ « « QÆÅq. ÇÏÅ∞¡Å∞ ãfi «O„ « « ÖËxq. JO>Ë ÇÏÅ∞¡Å∞ JK«∞ÛÅ`À

Hõe¿ãÎ XHõ~°∂áêxfl ãO «iOK«∞‰õΩO\Ï~Ú. ÇÏÅ∞¡Å#∞ q_çQÍ ÑÅHõÖË=Ú. Jq

JK«∞ÛÅ`À Hõe¿ãÎ<Õ ÑÅHõ|_» å~Ú.

D ~°HõOQÍ L#fl JHõ∆~åÅ#∞ =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèílOK«@O [iyOk.

1. J #∞Oz Jó =~°‰õΩ 16 JHõ∆~åÅ∞ "≥Ú Œ\ ÉèÏQÆ=Ú.

2. Hõ #∞Oz « =~°‰õΩ 16 JHõ∆~åÅ∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆ=Ú.

3. äŒ #∞Oz ã =~°‰õΩ 16 JHõ∆~åÅ∞ =¸_»= ÉèÏQÆ=Ú.

g\˜Ö’ Ç¨Ï à◊ Hõ∆Å#∞ =^Œe"Õâß~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Ç¨ÏHÍ~°=Ú PHÍâ◊

« åÎ fi «‡Hõ=Ú. ã~°fi„`å"åºÑ≤Oz LO@∞Ok. WHõ à◊ HÍ~°=Ú. 'Åà◊ Ü≥∂~°ÉË èŒó—

Åà◊Å‰õΩ ÉË èŒO ÖË Œ∞. D Ô~O_»∂ XHõ >Ë. QÆ «OÖ’ ÅHÍ~åxfl =¸_»= ÉèÏQÆOÖ’

K≥Ñ¨C‰õΩ<åflO. JO Œ∞KÕ « à◊HÍ~åxfl = Œe"≥Ü«∞º@O [iyOk. WHõ Hõ∆HÍ~°=Ú

ãOã¯ $ «ÉèÏ+Ö’ ÖË Œ∞. HÍx â◊|~°=~°‡ „"åã≤# 'âß|~° «O„ «O—Ö’ Hõ∆HÍ~°=Ú#flk.

JO>Ë =∞O„ « âßGOÖ’ Hõ∆ HÍ~°O L#fl Œ#fl =∂@. Wk Hõ +Å q∞„â◊=∞=Ú.

JO Œ∞KÕ « Hõ∆HÍ~åxfl ‰õÄ_® = Œe"ÕÜ«Ú@ [iyOk. WÑ¨C_»∞ Ç¨Ï à◊ Hõ∆Å#∞

= Œe"ÕÜ«∞QÍ J #∞Oz ã =~°‰õΩ 48 JHõ∆~åÖË LO\Ï~Ú. "å\x ÃÑ·#K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ

XH˘¯Hõ ÉèÏQÍxH© Ñ ŒÇ~°∞ JHõ∆~åÅ K˘ÑC# =¸_»∞ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤, "å\Ö’

ã¨ «fi~°[ãÎ"≥∂QÆ∞ÏÅ∞, „u=¸~°∞ÎÅ « åÎ fiÅ∞ J#QÍ ã¨$+≤ìã≤÷uÅÜ«∂Å∞, K«O„ Œ

ã¨∂~åºQÆ∞flÅ `«`åÎ fiÅ∞, J=™ê÷„`«Ü«∞=Ú, *Ï„QÆ`ü ã¨fiÑ¨fl ã¨∞+¨µÑ¨ÙÎÅ `«`åÎ fiÅ∞

KÕ~°Û|_®¤~Ú. g\Ö’ ëÈ_»â◊ x «ºÅ#∞ ‰õÄ_® KÕ~°Û@O [iyOk. Z=s ëÈ_»â◊

x «ºÅ∞ ? gix QÆ∞iOz =t+ª ãOÇ≤Ï «Ö’ K≥ÑÊ@O [iyOk.

â◊$∞ Õq „Ñ=H∆Íºq∞ x`åºëÈ_»â◊HõO «= I

#Hõãº z#‡Ü«∂--MÏº «O ã~°fi «O„ Õ+µ QÀÑ≤ «O II

«„`å^Ò „Ñ¨ äŒ=∂x`åº =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O Œs I

« «ó HÍ"Õ∞â◊fisx`åº x`åº K« ÉèíQÆ=∂eh II

x «ºH¡<åfl « ä•K≥·= ÉèË~°∞O_® =Ç≤Ïfl"åã≤h I

=∞Ç¨=„*Ëâ◊fis ~“„n «fii`å ‰õΩÅã¨∞O Œs II

x`åº hÅÑ`åHÍ K« q[Ü«∂ ã~°fi=∞OQÆàÏ I

*ÏfiÖÏ=∂ex z„ Œ∂áêó U`å x`åºã∞Î ëÈ_»â◊ó II

D ëÈ_»â◊ x «ºÅ#∞ QÆ∞iOz "å=∞Hâ◊fi~° «O„ «OÖ’x Y_»æ=∂ÅÖ’ ‰õÄ_®

K≥ÑÊ@O [iyOk.

HÍ"Õ∞â◊fis, ÉèíQÆ=∂eh, x «ºH¡<Õfl, ÉèË~°∞O_Õ, =Ç≤Ïfl"åã≤x, =∞Ç=„*Ëâ◊fii,

t= Œ∂u, «fii Õ, ‰õΩÅã¨∞O Œi, x Õº, hÅÑ¨ åˆH, q[ÜÕ∞ ã¨~°fi=∞OQÆàı,

*ÏfiÖÏ=∂ex, z„ Õ =∞Çx Õº Jx D x «ºÅ∞ =~°∞ãQÍ

1. =∞Ç„uÑÙ~°ã∞O Œi, 2. HÍ"Õ∞â◊fii, 3. ÉèíQÆ=∂ex, 4. x «ºH¡#fl, 5.

ÉèË~°∞O_», 6. =Ç≤Ïfl"åã≤x, 7. =∞Ç=„*Ëâ◊fii, 8. t= Œ∂u (~“„k), 9. «fii «,

10. ‰õΩÅã∞O Œi, 11. x`åº, 12. hÅÑ`åHõ, 13. q[Ü«∞, 14. ã~°fi=∞OQÆà◊,

15. *ÏfiÖÏ=∂eh, 16. z„ Œ∂Ñ (z„ «)

g\Ö’ Ñ ŒÇ~°=x «º =∞Ç„uÑÙ~°ã∞O Œi. D x «º#∞ =t+ªãOÇ≤Ï «Ö’

"≥Ú Œ@ K≥ÑÊQÍ, Y_»æ=∂ÅÖ’ PY~°∞# K≥ÑÊ@O [iyOk. t= Œ∂u J<åfl ~“„k

J<åfl XHõ >Ë. JÖÏQ z„ Œ∂áê x «º<Õ Y_»æ=∂ÅÖ’ z„ « Jx K≥ÑÊ@O [iyOk.

D ëÈ_»â◊x «ºÅ∞ â◊√Hõ¡ÑHõ∆áê_»ºq∞ "≥Ú ŒÅ∞ áœ~°‚q∞ =~°‰õΩ, Hõ$+‚ÑHõ∆áê_»ºq∞ "≥Ú ŒÅ∞

J=∂"åã¨º =~°‰õΩ u äŒ∞Å~°∂Ñ¨OÖ’ L<åfl~°∞. giˆH K«O„ ŒHõà◊Å∞ Jx ¿Ñ~°∞.

K«O„ ŒHõà◊ÖË áê_»ºq∞ "≥Ú ŒÖ·# u äŒ∞Å∞ Jx *’ºuâß≈GOÖ’ K≥ÑÊ|_çOk.

„Ñ¨uÑ¨<åfl=∞ q*ËÜ«∂ K«O„ Œã¨º „Ñ¨ äŒ=∂HõÖÏ

kfifÜ«∂^•º kfifÜ«∂^•ºó Ñ¨Hõ∆Ü≥∂ â◊√Hõ¡Hõ$+‚Ü≥∂

4544




áê_»ºq∞ #∞Oz J=∂"åãº ÖËHõ áœ~°‚q∞ =~°‰õΩ u äŒ∞Å∞ Ñk¿ÇÏ#∞. Wq

Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ â◊√Hõ¡ÑHõ∆=Ú, Hõ$+‚ÑHõ∆=ÚÅO Œ∞ L<åfl~Ú. JO>Ë „Ñu=∂ãOÖ’#∂

â◊√Hõ¡ÑHõ∆OÖ’ XHõ™êi, Hõ$+‚ÑHõ∆OÖ’ XHõ™êi Ô~O_»∞ P =$ «∞ÎÅ∞QÍ L<åfl~Ú.

Œ~å≈^•ºó Ñ¨Ói‚=∂O «ã¨∞Î HõÖÏ Ñ¨OK« Œâ‹·= «∞ I

ëÈ_»j «∞ HõÖÏ*ËÜ«∂ ãzÛ^•#O Œ ~°∂Ñ≤© II

áê_»ºq∞ #∞Oz áœ~°‚q∞ =~°‰õΩ Hõà◊Å∞ Ñk¿ÇÏ#∞. HÍQÍ Ñ ŒÇ~°= Hõà◊

ãzÛ^•#O Œ~°∂Ñ≤ J~Ú# P Ñ~°"Õ∞â◊fii J~Ú L#flk. JO Œ∞H Y_»æ=∂ÅÖ’

x`åº Õ= «Å#∞ K≥|∞ «∂ z=~°QÍ ''=∞Çx Õº Ñ~°"Õ∞â◊fi~° Ñ~°"Õ∞â◊fis—— J<åfl~°∞.

=∞Çx «º JO>Ë ™êH∆Í «∞Î P Ñ~°"Õ∞â◊fiiÜÕ∞ Jx nx J~°úO. J~Ú Õ K«O„ ŒHõà◊ÖË

x`åº Õ= «Å∞. JO>Ë Hõà◊Å∞ x`åºãfi~°∂áêÅ∞. x «ºÅ∞ ukäãfi~°∂áêÅ∞. K«O„ ŒHõà◊Å∞

Ñ ŒÇ~°∞. Jq 1. J=∞$ «, 2. =∂#^•, 3. ÑÓëê, 4. «∞+≤ì, 5. ÑÙ+≤ì, 6. ~°u,

7. èŒ$u, 8. â◊th, 9. K«O„kHÍ, 10. HÍOu, 11. *’º`åûfl, 12. N, 13. „Ñ‘u,

14. JOQÆ •, 15. ÑÓ~å‚, 16. ÑÓ~å‚=∞$`å.

áê_»ºq∞ ŒQÆæ~° #∞O_ç ÑÓi‚=∞ ÖËHõ J=∂"åãº^•HÍ u äŒ∞Å∞ Ñk¿ÇÏ#∞.

Hõ$+‚ÑHõ∆OÖ’#∞, â◊√Hõ¡ÑHõ∆OÖ’#∞ g\ ¿Ñ~°∞¡ q_çq_çQÍ LO\Ï~Ú. JÖÏQ ~å„uÑÓ@,

ÑQÆÅ∞ÑÓ@ u äŒ∞Å¿Ñ~°∞¡ q_çq_çQÍ LO\Ï~Ú. ≥·uÎsÜ«∞ „ÉÏÇÏ‡OÖ’ D u äŒ∞Å

q=~åÅ#∞ W=fi@O [iyOk. â◊√Hõ¡ÑHõ∆ ÑQÆ\ u äŒ∞Å∞ =~°∞ãQÍ ...

ãO*Ï#O q*Ï#O „Ñ*Ï#O *Ï# Œaè*Ï# ü

ãOHõÅÊ=∂#O „ÑHõÅÊ=∂#O LÑHõÅÊ=∂#=ÚÑHõ¡ÑÎO

Hõ¡ÑÎO „âıÜ≥∂=jÜ«∞ PÜ«∞ãûOÉèí∂ «O Éèí∂ «O II

1. ãO*Ï#=Ú, 2. q*Ï#=Ú, 3. „Ñ*Ï#=Ú, 4. *Ï# «∞, 5. Jaè*Ï# «∞Î,

6. ãOHõÅÊ=∂#O, 7. „ÑHõÅÊ=∂#O, 8. LÑHõÅÊ=∂#O, 9. LÑHõ¡ÑÎO, 10.

Hõ¡ÑÎO, 11. „âıÜ«∞O, 12. =jÜ«∞O, 13. PÜ«∞ ü, 14. ãOÉèí∂ «O, 15. Éèí∂ «O

Œ~å≈ Œ$ëêì Œi≈`å qâ◊fi~°∂áê ã¨∞ Œ~°≈<å

PáêºÜ«∞=∂<å áêºÜ«∞=∂<å áêºÜ«∂ ã∞#$`å W~å

JÑÓ~°fi=∂Ï ÑÓ~°fi=∂Ï ÑÓ~°Ü«∞Of ÑÓ~å‚ ÑÓ~°‚=∂ã≤

1. ^Œ~°≈, 2. ^Œ$ëêì, 3. ^Œi≈`å, 4. qâ◊fi~°∂áê, 5. ã¨∞^Œ~°≈<å, 6.

PáêºÜ«∞=∂<å, 7. PáêºÜ«∞=∂<å, 8. PáêºÜ«∂, 9. ã∂#$`å, 10. W~å,

11. JÑÓ~°fi=∂Ï, 12. ÑÓ~°fi=∂Ï, 13. ÑÓ~°Ü«∞Of, 14. ÑÓ~å‚, 15.

ÑÓ~°‚=∂ã‘. J Õ q èŒOQÍ Hõ$+‚ÑHõ∆OÖ’ ÑQÆ\ u äŒ∞Å∞ ....

„Ñ+µì «O q+µì «Q∑O ãOã∞Î «O HõÖÏºO qâ◊fi~°∂ÑO

â◊√„HõO J=∞$ «O Õ[ã≤fi Õ[ó ãq∞ ŒúO

J~°∞O ÉèÏ#∞=∞ «∞ =∞sp Jaèã¨ «∞Î «Ñ¨ã≤fi «∞Î II

1. „Ñ+µì «O, 2. q+µì «Q∑O, 3. ãOã∞Î «O, 4. HõÖÏºO, 5. qâ◊fi~°∂ÑO,

6. â◊√„HõO, 7. J=∞$ «O, 8. Õ[ã≤fi, 9. Õ[ó, 10. ãq∞ ŒúO, 11. J~°∞O,

12. ÉèÏ#∞=∞ «∞, 13. =∞sz, 14. Jaèã «∞Î, 15. «Ñã≤fi «∞Î

Hõ$+‚ÑHõ∆ ~å„u u äŒ∞Å∞ ...

ã¨∞`å ã¨∞#fif „Ñ¨ã¨∞`å ã¨∂Ü«∞=∂<å Jaèã¨∂Ü«∞=∂<å

„Ñ‘f „Ñ¨™ê ã¨O™ê «$Ñ≤Î «~°ÊÜ«∞Of

HÍO`å HÍ=∂º HÍ=∞*Ï`å PÜ«Ú+‡u HÍ=∞ èŒ∞Ñ¶∂ II

1. ã∞`å, 2. ã∞#fif, 3. „Ñã∞`å, 4. ã∂Ü«∞=∂<å, 5. Jaèã∂Ü«∞=∂<å,

6. „Ñ‘f, 7. „Ñ™ê, 8. ãO™ê, 9. «$Ñ≤Î, 10. «~°ÊÜ«∞Of, 11. HÍO`å, 12.

HÍ=∂º, 13. HÍ=∞*Ï`å, 14. PÜ«Ú+‡f, 15. HÍ=∞ èŒ∞Ñ¶∂.

D q èŒOQÍ L#fl u äŒ∞ÖË x`åºãfi~°∂áêÅ∞. x «ºÅ∞ HõàÏãfi~°∂áêÅ∞. W=hfl

ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «OÖ’ =¸_»∞ YO_®Å∞QÍ L<åfl~Ú.

WHõ Ü≥∂y#∞Å∞ `˘q∞‡k =∞Ok. "å~°∞ 1. „ÑHõ@Ü≥∂yx, 2. QÆ∞ÑÎÜ≥∂yx,

3. QÆ∞ÑÎ «~°Ü≥∂yx, 4. ãO„Ñ^•Ü«∞Ü≥∂yx, 5. ‰õΩà’fÎ~°‚Ü≥∂yx, 6. xQÆ~°ƒùÜ≥∂yx,

7. ~°ÇÏãºÜ≥∂yx, 8. Ju~°ÇÏãºÜ≥∂yx, 9. Ñ~åÑ~°~°ÇÏãºÜ≥∂yx.

D Ü≥∂y#∞Å#∞ ‰õÄ_® WO^•Hõ K≥Ñ≤Ê# =¸_»∞YO_®ÅÖ’ KÕ~°Û@O

[iyOk. WÑC_»∞,

1. t=, â◊HÎ, =∂Ü«∞, â◊√ Œúq Œº, [Å=Ú. J<Õ S Œ∞ « åÎ fiÅ‰õΩ ãO|OkèOz#k

"≥Ú Œ\YO_»=Ú. Wk JyflYO_»=Ú.

4746




2. Õ[ã¨∞û, "åÜ«Ú=Ù, =∞#ã¨∞û, Ñ¨$käq,PHÍâ◊=Ú J<Õ S Œ∞ « åÎ fiÅ‰õΩ

ãO|OkèOz#k Ô~O_»= YO_»=Ú. Wk ã∂~°ºYO_»=Ú.

3. q Œº, =∞¿ÇÏâ◊fii, Ñ~°, P «‡, ã^•t= J<Õ S Œ∞ « åÎ fiÅ‰õΩ ãO|OkèOz#k

=¸_»= YO_»=Ú. Wk ™È=∞YO_»=Ú.

D ~°HõOQÍ ÑÖK«^Œj=∞Ç¨=∞O„`«=Ú ™È=∞ã¨∂~åº#ÖÏ`«‡Hõ=Ú JO>Ë

JyflYO_»=Ú, ã∂~°ºYO_»=Ú, K«O„ ŒYO_»=Ú Jx =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ L#flk.

D =¸_»∞YO_®Å#∞ =¸_»∞ „Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ HõÅ∞ÑÙ «∞<åfl~Ú.

Jxfl Hõà◊Å‰õΩ, YO_®Å‰õΩ Jkè Õ= « HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. HÍQÍ Jkèëêì„u HÍ"Õ∞â◊fii.

D ~°HõOQÍ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «OÖ’x c[Hõ∆~åÅ∞ K≥ÑÊ|_®¤~Ú.

"≥Ú Œ\k JyflYO_»O. WO Œ∞Ö’ t=â◊HÎ HÍ=∞H∆uó t=Ù_»∞, â◊HÎ, HÍ=Ú_»∞,

H∆u J<Õ Õ= «Å‰õΩ ãO|OkèOz# Hõ U D Å J<Õ <åÅ∞QÆ∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞ L<åfl~Ú.

Ô~O_»=k ã∂~°ºYO_»O. WO Œ∞Ö’ ~°q, j≈ «H~° ã‡~À ÇÏOã â◊≈„Hõ J<Õ

Õ= «Å‰õΩ ãO|OkèOz# ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å J<Õ S Œ∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞ L<åfl~Ú.

=¸_»=k K«O„ ŒYO_»O. WO Œ∞Ö’ Ñ~å =∂~° ÇÏ~°Ü«∞ó J<Õ Õ= «Å‰õΩ

ãO|OkèOz# ã Hõ Å J<Õ =¸_»∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞ L<åfl~Ú. „ÑuYO_»=Ú «~°∞"å «

„áêâ◊HÎ J~Ú# „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú L#flk. JO>Ë "≥Ú Œ\ YO_»OÖ’ <åÅ∞QÆ∞, Ô~O_»=

YO_»OÖ’ S^Œ∞, =¸_»= YO_»OÖ’ =¸_»∞ "≥~°ã≤ Ñ¨<≥flO_»∞ c*ÏÅ∞ HÍQÍ

„ÑuYO_»=Ú z=~° XHõ „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú. D ~°HõOQÍ =¸_»∞ YO_®Å‰õΩ =¸_»∞

„Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞. "≥~°ã≤ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„`åxH Ñk¿ÇÏ#∞ c*ÏHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. W Õ

q+Ü«∂xfl Q“_»áê Œ∞Å"å~°∞ «=∞ ã∞ÉèíQÀ ŒÜ«∞ã∞ÎuÖ’x 19= â’¡HõOÖ’ K≥áêÊ~°∞.

ã‡~À =∂~À =∂~°ó ã‡~° Wu Ñ~À =∂~° =∞ Œ#ó

ã‡~å#OQÆâıÛu ã‡~°=∞ Œ# =∂~åó ã‡~°~Úu

„uYO_»ó YO_®O Õ Hõe « Éèí∞=<Õâ◊ºHõ∆~°Ü«Ú «

â◊Û «∞ó ÑÖKå~å‚¿ãÎ „ «Ü«∞ Wu K« ÑÖKåHõ∆~°=∞#∞ó II

ã‡~° – HõHÍ~° c[O, =∂~À – UHÍ~° c[O, =∂~°ó – DHÍ~° c[O, ã‡~°

– ÅHÍ~° c[O. Wk „Ñ äŒ=∞ YO_»O. JyflYO_»O.

Ñ¨~°–Ç¨ÏHÍ~° c[O, =∂~°–ã¨HÍ~° c[O, =∞^Œ# – HõHÍ~° c[O,

ã‡~å#OQÆ=ÚÅ∞ – ÇÏHÍ~° ÅHÍ~°=ÚÅ∞. Wk Ô~O_»= YO_»O. ã∂~°ºYO_»O.

ã‡~°=∞ Œ# – ãHÍ~° c[=Ú, =∂~° – HõHÍ~° c[O, ã‡~° – ÅHÍ~° c[O,

Wk =¸_»= YO_»=Ú. K«O„ ŒYO_»=Ú. D =¸_»∞YO_»=ÚÅ z=~° Éèí∞=<Õâ◊fis

c[=∞~Ú# „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú#flk. WÑC_»∞

Hõ U D Å „Ç‘ÏO I Ç¨Ï ã¨ Hõ Ç¨Ï Å „Ç‘ÏO I ã¨ Hõ Å „Ç‘ÏO II

J<Õk Ñk¿ÇÏ#∞ JHõ∆~åÅ∞ QÆÅ =∞O„ «=Ú. W Õ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «=Ú.

Nq Œº‰õΩ QÍÜ«∞„u =O\k.

WÑC_»∞ D =∞O„`åxfl ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ q=iã∞Î<åfl~°∞ K«∂_»O_ç.

„HÀnèâ◊ (H±) NHõO~î° (J) "≥~°ã≤ 'Hõ— HÍ~°=∞=Ù «∞#flk. HÀ„ «Ü«∞ (U) ÅH©;

(D) J#∞ «Î~° ~°∂_è»O (Å) D "≥Ú «ÎO Hõeã≤ Hõ U D Å J=Ù`ÀOk. Wk

„Ñ äŒ=∞‰õÄ@q∞. J Õ "åQÆƒù=‰õÄ@q∞.

t= (ÇÏ) ÇÏOã (ã) „|ÇÏ‡ (Hõ) qÜ«∞ ü (ÇÏ) â◊„Hõ (Å) D "≥Ú «ÎO Hõeã≤

ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å J=Ù`ÀOk. Wk kfifÜ«∞‰õÄ@q∞, J Õ HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞.

Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’ t=(Ç¨Ï), qÜ«∞ ü (Ç¨Ï) JO>Ë Ô~O_»∞ Ç¨ÏHÍ~åÅ#∞

fã≤"Õ¿ãÎ q∞yÖËk ãHõÅ. W Õ =¸_»= ‰õÄ@q∞, â◊HÎ‰õÄ@q∞.

D ~°HõOQÍ Hõ U D Å "åQÆƒù=‰õÄ@q∞. WO Œ∞Ö’ <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ∞<åfl~Ú.

ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞. WO Œ∞Ö’ S Œ∞ c*ÏÅ∞<åfl~Ú.

ã Hõ Å â◊HÎ‰õÄ@q∞. WO Œ∞Ö’ =¸_»∞ c*ÏÅ∞<åfl~Ú.

D =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÜ«∞O Œ∞ "≥Ú «ÎO Ñ<≥flO_»∞ c*ÏÅ∞<åfl~Ú. g\Ö’

„Ñu‰õÄ@q∞ z=~° „Ç‘ÏOHÍ~åxfl KÕ~åÛe. JO>Ë =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ‰õΩ =¸_»∞

„Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ LO_®e. WÑC_»∞

Hõ U D Å „Ç‘ÏO I ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å „Ç‘ÏO I ã Hõ Å „Ç‘ÏO I J<Õk Ñk¿ÇÏ#∞

JHõ∆~åÅ∞ Hõey# =∞O„ «O. W Õ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú.

4948




Ç¨Ï$ÖË¡MÏã¨fi~°∂Ñ¨ x~°∂Ñ¨

ÇÏ$ÖË¡MÜ«∂ó ãfi~°∂ÑO «∞ "Àº=∂yfl ~åfi=∞Ö’K«<å I

aO Œfi~°ú K«O„ Œ~Àkè<Àº <å Œ<å^•O « â◊HõÎÜ«∞ó II 13

"åºÑ≤HÍ ã=∞<À#‡#º Wu ^•fi Œâ◊ ãOÇÏuó I

aO^•fin<åO #"å<åO «∞ ã=∞+≤ì ~åfl Œ LK«º Õ II 14

'ÇÏ$ÖË¡Y— JO>Ë „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú Jx J~°úO. „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ ÇÏHÍ~°, ~°HÍ~°,

DHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. JO>Ë ÇπÏ, ~ü, D J<Õ =¸_»∞ JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. P «~°∞"å «

aO Œ∞=Ù, J~°úK«O„ Œ=Ú, ~Àkx, <å Œ=Ú, <å^•O «=Ú, â◊HÎ, "åºÑ≤Hõ, ã∞=∞#,

L#‡# J<Õ ˘q∞‡k JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. D ~°HõOQÍ „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ "≥Ú «ÎO Ñ<≥flO_»∞

JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. aO Œ∞=Ù #∞Oz L#‡x =~°‰õΩ L#fl ˘q∞‡kO\h HõeÑ≤ <å Œ=Ú

JO\Ï~°∞. J~°úK«O„ Œ=Ú ŒQÆæ~° #∞Oz L#‡x =~°‰õΩ L#fl "å\x ã∂Hõ;<å Œ=Ú

JO\Ï~°∞. D ã∂Hõ;<å ŒO =∞HÍ~°=ÚÜ≥ÚHõ „ÑHõOÑ#Å#∞ ÃÑ·ÃÑ·H fã∞‰õΩáÈ «∞Ok.

WHõ _» "Àº=∞(ÇπÏ) Jyfl(~ü). D Ô~O_»∂ H=ÅO ÇÏÅ∞¡Å∞. "å\g∞ Œ 'J—HÍ~°O

ÖË Œ∞. "å=∞Ö’K«# (D) P «~°∞"å « aO Œ∞=Ù ŒQÆæ~°#∞Oz L#flq. ã∂Hõ;,

ã∂Hõ; «~°, ã∂Hõ; «=∞ èŒfix qâıëêÅ∞. Wq q∞ye# JHõ∆~åÅÖÏQÍ ãÊ+ìOQÍ

ÑÅHõ\ÏxH gÖ·#q HÍ=Ù. g "≥Ú ŒÖ·# «O„f<å^•ÅÖÏQÍ q#|_» å~Ú.

„Ñ¨ äŒ"Õ∞-ëêì Œâ◊=~å‚ ^•fiqOâ◊ «ºHõ∆~å˜ =∞ èÕºã¨∞ºó I

„Ñ¨ äŒ"Õ∞= «∞Åº=∞O «ºO ãÖÑ¶∂ Õ <å+ì ÑÖKåâ◊ ü II 15

JãÅ∞ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’ Zxfl JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. JO>Ë WO Œ∞Ö’x

„Ñu ÇÏÅ∞¡Ö’#∞ Ô~O_»∞ JHõ∆~åÅ K˘ÑC# LO\Ï~Ú. L^•ÇÏ~°‰õΩ H±J ´ Hõ,

ÖòJ Å, ÇπÏJ ÇÏ, ãπ J ã HÍQÍ „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ Ñ<≥flO_»∞ JHõ∆~åÅ∞.

D q èŒOQÍ ÖHõ ÃÑ\ì#>Â¡ Õ „Ñ äŒ=∞ ‰õÄ@q∞Ö’ Hõ–2 JHõ∆~åÅ∞, U–1, D–1,

Å–2, „Ç‘ÏO–12, "≥Ú «ÎO 18 JHõ∆~åÅ∞. kfifÜ«∞ ‰õÄ@q∞Ö’ ÇÏ–2, ã–2,

Hõ–2, ÇÏ–2, Å–2, „Ç‘ÏO–12, "≥Ú «ÎO 22 JHõ∆~åÅ∞. «$fÜ«∞ ‰õÄ@q∞Ö’

ã–2, Hõ–2, Å–2, „Ç‘ÏO–12, "≥Ú «ÎO 18 JHõ∆~åÅ∞.

D ~°HõOQÍ K«∂ã≤#>Â¡ Õ 182218 ´ 58 ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’

"≥Ú «ÎO 58 JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. J~Ú Õ x[OQÍ LO_Õq `˘q∞‡k JHõ∆~åÖË.

Éèí∂q∞â◊ÛO„ Œ t≈"À =∂Ü«∂â◊HÎó Hõ$ëê‚ Œº =∂ Œ<Ò I

J~°÷K«O„ Œâ◊Û aO Œ∞â◊Û #"å~À‚ "Õ∞~°∞~°∞K«º Õ II

1. Éèí∂q∞–Å, 2. K«O„ Œ–ã, 3. t=–ÇÏ, 4. =∂Ü«∞ – D, 5. â◊HÎ – U,

6. Hõ$ëê‚ Œº – ~Ñ¶, 7. =∂ Œ# – Hõ, 8. J~°úK«O„ Œ – <å Œ=Ú, 9. aO Œ∞=Ù.

XHõ™êi ÖHõ ÃÑ\ì# JHõ∆~åxfl =∞m§ ÖHõ Ö’H fã∞HÀ‰õΩO_® LO>Ë =KÕÛ

JHõ∆~åÅ∞ `˘q∞‡k.

=∞O„ « =~°‚HÍÅx~°∂Ñ¨=Ú=∂„`åkfi «Ü≥∂KåÛ~åº HÍ=∞ÅHÍ K« „uHÀÏ K« I

aO Œ∞~°Ç≤Ï « Ç¨Ï$ÖË¡MÏ =∂„`åHÍÅ „ «Ü≥∂KåÛ~åº II 16

J<ÕºëêO =~å‚<åO =∂„`åHÍÖ’ -~°ú =∂„ «Ü«∂ ã¨Ç≤Ï «ó I

aO^À~°~°÷O =∂„`å Ñ¨~Ñ¨~ KåÑ≤ ÑÓ~°fiÑÓ~åfi~åúó II 17

D â’¡HÍÅÖ’ JHõ∆~åÅ#∞ ÑeH q è•#=Ú, ZO « HÍÅOÖ’ ÑÅHÍe ? J<Õ

q+Ü«∂Å#∞ q=iã∞Î<åfl~°∞. "Õ ŒOÖ’ ‰õÄ_® JHõ∆~åÅ#∞ ZÖÏ ÑÅHÍe ? J<Õ

q+Ü«∂xfl ≥·uÎsÜ≥∂Ñx+ «∞ÎÖ’x tH∆Í=e¡Ö’x Ô~O_»= J#∞"åHõOÖ’ q=iOKå~°∞.

"Õ •xH <åÅ∞QÆ∞~°HÍÅ ãfi~åÅ∞<åfl~Ú. Jq 1. J#∞^• «Î=Ú – „HOkH <˘H¯

K≥ÑÊ@O, 2. L^• «Î=Ú – ã=∂#™ê÷~ÚÖ’ ÑÅHõ@O, 3. ãfii «=Ú – ÃÑ·™ê÷~ÚÖ’

ÑÅHõ@O, 4. n~°…ãfii «=Ú – ÃÑ· ™ê÷~ÚÖ’ n~°…=ÚQÍ ÑÅHõ@O. JxK≥Ñ≤Ê, WHõ

JHõ∆~°O ÑÅHõ\ÏxH Ñ>Ëì HÍÖÏxfl q=iOKå~°∞. nxfl '=∂„ «— JO\Ï~°∞. =∂„ «

JO>Ë HÍÅÑï=∂=Ú Jx J~°÷O. XHõ JHõ∆~°O Ñ¨ÅHõ\ÏxH˜ ZO`«HÍÅO

Ñ_»∞ «∞O^À x~°‚~ÚOK«@=∞#fl =∂@. =∂„ « JO>Ë 1/6=O «∞ ÃãHõ#∞ HÍÅ=Ú

Jx x~°‚~ÚOK«|_çOk. Wq =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ ÖHõ ÃÑ@ì|_®¤~Ú.

1. „Ç¨Ïã¨fi=Ú – =∂„`åHÍÅ=Ú J, W, L "≥Ú ŒÖ·# JHõ∆~åÅ‰õΩ LKåÛ~°

HÍÅ=Ú.

5150




2. n~°…=Ú – Ô~O_»∞ =∂„ «Å HÍÅ=Ú.

3. ÑÙ¡ «=Ú – =¸_»∞ =∂„ «Å HÍÅ=Ú.

WHõ _» HÍÅÑi=∂Ïxfl ÖHõ Hõ@ì\ÏxH ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ WOHÍ Ö’ «∞‰õΩ

"≥àÏ§~°∞. =∂„`å HÍÖÏxfl Ju z#flÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕâß~°∞. JO>Ë 256 ÉèÏQÍÅ∞QÍ

KÕâß~°#fl=∂@. XH˘¯Hõ ÉèÏQÍxH 'Å==Ú— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞. 'Å==Ú— JO>Ë

HÀ «, H˘_»=e`À HÀÜ«∞@=Ú Jx J~°úO. ''Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞O——Ö’

#ohÑ¨„ « ãÖÇ¨Ï`åºó ã¨∂Hõ; ã¨∂K«ºaè"Õ Œ<Õ

Œàı Œàı «∞Ü«∞ó HÍÅó ã¨HÍÖ’ Å=ãÖl˝ «ó

Juã∂Hõ; «=∞ó HÍÖË<ÀÑÅÉè’ºÉèíºQÆ∂ ŒfiÇ II

`å=∞~°ÑÓ=ÙÅ ~‰õΩÅ#∞ XHõ Hõ@ìQÍ, ˘O «~°QÍ, ÃÑ\˜ì, ã∂k`À „QÆ∞zÛ#>Â¡ Õ,

XH˘¯Hõ Œà◊OÖ’#∞ P ã∂k „QÆ∞K«∞Û_»∞ Ñ_»\ÏxH ZO «HÍÅO Ñ_»∞ «∞O^À, •xfl

'Å==Ú— JO\Ï~°∞. WO «Hõ#fl «‰õΩ¯= HÍÖÏxfl ÖHõ ÃÑ@ì@O ÖË • ÑijeOK«@O

[~°QÆ^Œ∞. WO`« `«‰õΩ¯= HÍÅ„Ñ¨=∂Ïxfl Å==Ú Jx ÖˇHõ¯ ÃÑ\Ïì~°∞

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞. WÖÏO\q 256 Å==ÚÅ∞ Hõe¿ãÎ XHõ =∂„ « J<åfl~°∞.

nx „ÑHÍ~°O aO^À~°~°úO =∂„`å Ñ~ Ñ~ KåÑ≤ ÑÓ~°fi ÑÓ~å÷ó

aO Œ∞=Ù – J~°÷=∂„ « (128 Å==ÚÅ∞)

J~°÷K«O„ Œ=Ú – 64 Å==ÚÅ∞

~Àkx – 32 Å==ÚÅ∞

<å Œ=Ú – 16 Å==ÚÅ∞

<å^•O`«=Ú – 8 Å==ÚÅ∞

â◊HÎ – 4 Å==ÚÅ∞

"åºÑ≤Hõ – 2 Å==ÚÅ∞

ã∞=∞# – 1 Å==Ú

L#‡# – HÍÅÑi=∂=Ú ÖË Œ∞.

HÍx K«„HõãOH «O „ÑHÍ~°=Ú =∂„ «Ö’ 512= ÉèÏQÆ=Ú x~°‚~ÚOK«|_çOk.

D "≥Ú «ÎO HõeÑ≤ Õ 255 Å==ÚÅ∞ J=Ù «∞Ok. J#QÍ XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ

=∂„ « J#fl =∂@.

UHõ=∂„`À Éèí"Õ„ èŒ™Èfi kfi=∂„`À n~°… LK«º Õ I

„u=∂„ «ã∞ÎÑÙ¡ À*ËÜ≥∂ =ºO[#O «fi~°ú=∂„ «HõO II

D ~°HõOQÍ K«∂ã≤#>Â¡ Õ „ÇÏ™êfixH XHõ =∂„ «, n~å…Hõ∆~åxH Ô~O_»∞ =∂„ «Å∞,

ÑÙ¡ åxH =¸_»∞ =∂„ «Å∞, á⁄Å∞¡ JHõ∆~°=Ú#‰õΩ (ÇÏÅ∞¡, =ºO[#=Ú) J~°ú=∂„ «,

aO Œ∞=Ù‰õΩ – J~°ú =∂„ «, Jx HÍÅx~°‚Ü«∞O KÕâß~°∞.

nx „ÑHÍ~°O HÍÅx~°‚Ü«∞O KåÖÏ *Ï„QÆ «ÎQÍ ÑijeOKåe. L^•ÇÏ~°‰õΩ

'Hõ— J<Õ JHõ∆~°O fã∞HÀO_ç. WO Œ∞Ö’ 'H±— J<Õk ÇÏÅ∞¡, ^•xH 'J—HÍ~°O Hõeã≤

'Hõ— J=Ù «∞Ok. nxH Ñ>Ëì HÍÅ=Ú QÆ#Hõ K«∂ã≤#>Â¡ Õ H± – J~°ú=∂„ «, J–

XHõ=∂„ « "≥~°ã≤ 1 1/2 =∂„ «Å∞. D ~°HõOQÍ ÖHõ ÃÑ\Ïìe. n~å…xH JO>Ë, U,

D Ô~O_»∞ =∂„`«Å∞. =∞i „Ç‘ÏO HÍ~åxH˜ ZO`«HÍÅ=Ú ? J<Õ x~°‚Ü«∞O

Ju*Ï„QÆ «ÎQÍ K«∂_®e. WO Œ∞Ö’

ÇπÏ – J~°÷=∂„ «, ~ü – J~°ú=∂„ «, D – Ô~O_»∞ =∂„ «Å∞. Wq HÍ‰õΩO_®

aO^Œ∞=Ù#∞Oz L#‡#^•HÍ 255 Å==ÚÅ∞, "≥Ú`«ÎOg∞^Œ „Ç‘ÏOHÍ~åxfl

LK«ÛiOK«\ÏxH =¸_»∞=∂„ «Å∞, 255 Å==ÚÅ∞ Ñ_»∞ «∞Ok. JO>Ë XHõ Å==Ú

«‰õΩ¯=QÍ <åÅ∞QÆ∞ =∂„ «Å#fl=∂@. D ~°HõOQÍ JHõ∆~åÅ‰õΩ HÍÅx~°‚Ü«∞O KÕâß~°∞

ÉèÏã¨ ~°~åÜ«∞Å"å~°∞.

ãOÇÏ ≥·º HõÅ"À<À =∂„`å HÍÖ’-ã¨º <å Œã¨º I

UHÍ Œâ◊ "å‰õÄ¯>Ë ™ê~åú UHÍ Œâ’ k`å =∞ èÕº II 18

™ê~åú Jëœì â◊HÍÎ "ÕÔH·Hõ Å"Àx`å =∂„`åó I

ãÖÇ¨Ï ≥·ºHõ „uOâ◊<å‡„`å =∞O„ Õ Å=„ «Ü«∞#∂º<åó II 19

D ~°HõOQÍ K≥Ñ≤Ê#>Â¡ Õ Jã¨Å∞ ÑÖK« Œj=∞Ç¨=∞O„ «O LK«ÛiOK«\ÏxH˜

ZO « ã=∞Ü«∞OÑ_»∞ «∞Ok ? D =∞O„ «O "≥Ú «ÎO =¸_»∞ÉèÏQÍÅ∞ ÖË • =¸_»∞

‰õÄ@=ÚÅ∞QÍ L#flk. WÑC_»∞ q_çq_çQÍ XH˘¯Hõ ‰õÄ@q∞x LK«ÛùiOK«\ÏxH

Ñ>Ëì HÍÅO K«∂^•ÌO. =ÚO Œ∞QÍ "åQÆƒù=‰õÄ@q∞. WO Œ∞Ö’ S Œ∞ JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú.

Hõ U D Å „Ç‘ÏO. g\Ö’

Hõ (H±J) – 1 1/2 =∂„ «

U (n~°…=Ú) – 2 =∂„ «Å∞

5352




D (n~°…=Ú) – 2 =∂„ «Å∞

Å (ÖòJ) – 1 1/2 =∂„ «

„Ç‘ÏO – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ <åÅ∞QÆ∞ =∂„ «Å∞. ÖË • 3 =∂„ «Å 255

Å==ÚÅ∞. "≥Ú «ÎO ÖHõ ÃÑ\ì#>Â¡ Õ "≥Ú Œ\˜ ≥·# "åQÆƒù=‰õÄ@q∞ LKåÛù~° HÍÅ=Ú

XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 11 =∂„ «Å∞.

HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞. WO Œ∞Ö’ P~°∞ JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å „Ç‘ÏO

g\˜Ö’

ÇÏ (ÇπÏJ) – 1 1/2 =∂„ «

ã (ãπJ) – 1 1/2 =∂„ «

Hõ (H±J) – 1 1/2 =∂„ «

ÇÏ (ÇπÏJ) – 1 1/2 =∂„ «

Å (ÖòJ) – 1 1/2 =∂„ «

„Ç‘ÏO – XHõ Å==Ú `«‰õΩ¯=QÍ <åÅ∞QÆ∞ =∂„`«Å∞ "≥~°ã≤ Ô~O_»=^≥·#

HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞x LK«ÛùiOK«\ÏxH˜ Ñ¨>Ëì HÍÅ=Ú XHõ Å==Ú `«‰õΩ¯=QÍ

11 1/2 =∂„ «Å∞ =¸_»= ≥·# â◊HÎ‰õÄ@q∞. WO Œ∞Ö’ <åÅ∞QÆ∞ JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú.

ã Hõ Å „Ç‘ÏO g\Ö’

ã (ãπJ) – 1 1/2 =∂„ «

Hõ (H±J) – 1 1/2 =∂„ «

Å (H±J) – 1 1/2 =∂„ «

„Ç‘ÏO – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ <åÅ∞QÆ∞ =∂„ «Å∞.

"≥~°ã≤ =¸_»= ≥·# â◊HÎ ‰õÄ@q∞x LK«ÛùiOK«\ÏxH XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ

8 1/2 =∂„ «Å ã=∞Ü«∞O Ñ_»∞ «∞Ok. D ~°HõOQÍ K«∂ã≤#>Â¡ Õ ...

"åQÆƒù=‰õÄ@q∞H – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 11 =∂„ «Å∞

HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞H – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 11 1/2 =∂„ «Å∞

â◊HÎ‰õÄ@q∞H˜ – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 8 1/2 =∂„ «Å∞

"≥Ú «ÎOg∞ Œ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxfl LK«ÛiOK«\ÏxH =¸_»∞ Å==ÚÅ∞

«‰õΩ¯=QÍ 31 =∂„ «Å HÍÅO Ñ_»∞ «∞Ok.

=~À‚ «ÊuÎ ™ê÷# q=~°

HõO~îK« HõO~î° åÅ∞x `åÅ∞x ŒO Õ+µ =¸iúfl <å™êÜ«∂"£∞ I

ã¨Ê $+ì q"å~å^•ºO «~° ÉÏÃÇ·Ïº~°º ≥·flº ãÎ ŒHõ∆~À «ÊuÎó II 20

D â’¡HõOÖ’ JHõ∆~åÅ∞ U ~°HõOQÍ L «ÊuÎ J=Ù`åÜ≥∂ q=iã∞Î<åfl~°∞. D

q+Ü«∞O ÑÓiÎQÍ ≥eÜ«∂e JO>Ë =∞#ÉèÏ+x, "åºHõ~°Ïxfl XHõ ™êi K«∂_®e.

ÉèÏ+≤OÑ|_Õk ÉèÏ+. =º‰õΩÎÅ∞ Ñ~°ãÊ~° Jaè„áêÜ«∂Å∞ ≥Å∞ã∞HÀ=\ÏxH LÑÜ≥∂QÆ

Ñ_Õk ÉèÏ+. ãOã¯ $ «ÉèÏ+‰õΩ JHõ∆~åÅ∞ 50. HÍQÍ =∞O„ «âßGOÖ’ ÉèÏ+‰õΩ JHõ∆~åÅ∞

51. WO Œ∞Ö’ 'Hõ∆—HÍ~°=Ú LO@∞Ok. J Õ ≥Å∞QÆ∞ÉèÏ+‰õΩ JHõ∆~åÅ∞ 56. WHõ _»

=∞#‰õΩ HÍ=Åã≤#k ãOã¯ $ «ÉèÏ+‰õΩQÆÅ JHõ∆~åÅ∞. =∂ «$HÍÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú J<Õ

„QÆO äŒOÖ’ ...


ã¨=∞ãÎ =ºãÎ~°∂¿Ñ +¨\ò„uOâ◊ ü « «Î fi q„QÆÇ¨ II

JHÍ~åk qã~åæO`åó ãfi~åëÈ_»â◊ â◊HõÎÜ«∞ó I

x`åºëÈ_»â◊HÍ «‡#ó Ñ~°ãÊ~° =∞g∞Ü«∞`å II

t=â◊HÎ =∞Ü«∂=~å‚ â◊ÉÏÌ~°÷ „Ñuáê ŒHÍ I

t=ãfi~°ó Ñ~ånè<À #ãfi «O„ «ó Ñ^•Ñû™œó II

ã¨fi~åó ã¨fi «O„`å *ÏÜ«∞O Õ #t=ã¨∞Î Hõ ä•K«# I

Jx K≥áêÊ~°∞. g\Ö’ J #∞Oz qã~°æ JO>Ë Jó =~°‰õΩ JK«∞ÛÅh, Hõ #∞Oz Hõ∆

=~°‰õΩ ÇÏÅ∞¡Åx JO\Ï~°∞. JK«∞ÛÅ∞ â◊HÎ ãfi~°∂áêÅ∞. ÇÏÅ∞¡Å∞ t=ãfi~°∂áêÅ∞.

JK«∞ÛÅ∞ ãfi «O„ « « QÆÅq. ÇÏÅ∞¡Å∞ ãfi «O„ « « ÖËxq. JO>Ë ÇÏÅ∞¡Å∞ JK«∞ÛÅ`À

Hõe¿ãÎ XHõ~°∂áêxfl ãO «iOK«∞‰õΩO\Ï~Ú. ÇÏÅ∞¡Å#∞ q_çQÍ ÑÅHõÖË=Ú. Jq

JK«∞ÛÅ`À Hõe¿ãÎ<Õ ÑÅHõ|_» å~Ú.

nxx |\˜ì J #∞Oz Jó =~°‰õΩ QÆÅq JK«∞ÛÅ∞. Wq 16. <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ∞QÍ

LO\Ï~Ú.

5554




1. „ÇÏãfi=ÚÅ∞ : ‰õΩ~°K«QÍ LO_Õq. XHõ =∂„ « HÍÅOÖ’<Õ ÑeHq. J, W, L,

|∞∞, , Z, X

2. n~°…=ÚÅ∞ : á⁄_»=ÙQÍ LO_Õq. Ô~O_»∞ =∂„ «Å HÍÅOÖ’ ÑeHq. P, D,

T, |∞∂, , U, S, F, B

3. =„Hõ=ÚÅ∞ : =OHõ~°QÍ „"åÜ«∞|_Õq Z, U, X, F

4. =„Hõ «=∞=ÚÅ∞ : q∞H¯e =OHõ~°QÍ „"åÜ«∞|_Õq S, B

Hõ #∞Oz à◊ =~°‰õΩ QÆÅq ÇÏÅ∞¡Å∞. Wq "≥Ú «ÎO 34. ÇÏÅ∞¡Å∞ á⁄Å∞¡ À

LO_Õq. H±, Q∑, "£∞, Öò "≥Ú ŒÖ·#q. g\<Õ =ºO[#=ÚÅ∞ Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.

g\x q_çQÍ LK«ÛiOK«@O Hõ+ì=∞=Ù «∞Ok. D ÇÏÅ∞¡Å`À QÆ#Hõ =∂\Ï¡_ç#>Â¡ Õ

P ÉèÏ+ =∞#H J~°úOHÍ Œ∞. JO Œ∞KÕ « ÇÏÅ∞¡‰õΩ JK«∞Û Hõe¿ãÎ<Õ XHõ ~°∂ÑO =zÛ,

ÉèÏ+ J~°ú=∞=Ù «∞Ok. JK«∞Û`À HõÅ=x ÇÏÅ∞¡‰õΩ ãÊ+ì"≥∞ÿ# LKåÛ~° LO_» Œ∞.

á⁄Å∞¡ ÇÏÅ∞¡Å<Õ '=ºO[#=ÚÅ∞— JO\Ï~°∞. ÇÏÅ∞¡Å#∞ P~°∞ ~°HÍÅ∞QÍ qÉèílOKå~°∞.

1. Ñ¨~°∞+¨=ÚÅ∞ – Hõiî#=ÚQÍ ÑeHq – Hõ K« @ « Ñ

2. ã¨~°à◊=ÚÅ∞ – ÕeHõQÍ ÑeHq – QÆ [ _» Œ

3. ã≤÷~°=ÚÅ∞ – Ñ~°∞+, ã~°àÏÅ∞ HÍHõ q∞ye# ÇÏÅ∞¡Å∞

4. J#∞<åã≤Hõ=ÚÅ∞ – =Ú‰õΩ¯ ™êÜ«∞O`À ÑeHq V, &, , #, =∞

5. JO «ã÷=ÚÅ∞ – JOye ãÇÜ«∞O`À ÑeHq Ü«∞, ~°, Å, =

6. T+¨‡=ÚÅ∞ – Tk ÑeHq. â◊, +, ã, ÇÏ

D ~°HõOQÍ L#fl JHõ∆~åÅÖ’ JK«∞ÛÅ∞ â◊H˜Î ã¨fi~°∂áêÅ∞, Ç¨ÏÅ∞¡Å∞

t=ãfi~°∂áêÅ∞. JK«∞ÛÅ∞ ãfi «O„ « « QÆÅq. JO>Ë JK«∞ÛÅ#∞ q_çQÍ ÑÅHõ=K«∞Û.

ÇÏÅ∞¡Å∞ ãfi «O„ « « ÖËxq. g\x q_çQÍ ÑÅHõÖË=Ú. D ÇÏÅ∞¡Å∞ JK«∞ÛÅ`À

Hõe¿ãÎ<Õ XHõ~°∂áêxfl á⁄O Œ∞`å~Ú. WÑC_»∞ D JHõ∆~åÅ∞ ZHõ _» L «ÊuÎ J=Ù`åÜ≥∂

K«∂^•ÌO. L «ÊuÎ JO>Ë ÑÙ@∞ìHõ. U JHõ∆~°O ZHõ _» ÑÙ\ìO^À ≥Å∞ã∞‰õΩ#flO Œ∞=Å¡

LKåÛ~° ã∞ÅÉèí=∞=Ù «∞Ok. JHõ∆~åÅ L «ÊuÎ ™ê÷<åÅ∞ Zxq∞k.

1. HõO~î°º=ÚÅ∞ – HõO~î°=Ú#O Œ∞ ÑÙ\ì#q. J, P, Hõ, Y, QÆ, Ñ¶∞, V,

Ç¨Ï.

2. `åÅ=º=ÚÅ∞ – ^Ò_»Å∞ L «ÊuÎ ™ê÷<åÅ∞QÍ QÆÅq. W, D, K«, Kè«, [,

~°≠, &, Ü«∞, â◊.

3. =¸~°ú#º=ÚÅ∞ – «Å L «ÊuÎ ™ê÷#=ÚQÍ QÆÅq. |∞∞, |∞∂, @, ~î°, _»,

_è», , ~°, +.

4. ^ŒO`«º=ÚÅ∞ – ŒO «=ÚÅ™êÜ«∞O`À ÑeHq. , «, äŒ, Œ, èŒ, #,

Å, ã.

5. F+¨ª º=ÚÅ∞ – ÃÑ Œ=ÙÅ∞ L «ÊuÎ ™ê÷#=ÚÅ∞QÍ QÆÅq. , L, T,

Ñ, Ñ¶, |, Éèí, =∞.

6. HõO~î°`åÅ=º=ÚÅ∞ –HõO~î°=Ú, Œ=Ù_»Å∞ L «ÊuÎ ™ê÷#=ÚQÍ QÆÅq. Z, U,

S.

7. HõO~î“+¨ª=ÚÅ∞ – HõO~î°=Ú, ÃÑ Œ=ÙÅ∞ L «ÊuÎ ™ê÷#=ÚÖ·#q. X, F, B.

8. ^ŒO`Ò+¨ªº=ÚÅ∞ – ŒO «=ÚÅ∞, ÃÑ Œ=ÙÅ∞ L «ÊuÎ ™ê÷#=ÚÖ·#q. =.

WÑ¨C_»∞ Ñ¨OK«^Œj=∞Ç¨=∞O„`«OÖ’x JHõ∆~åÅÜ≥ÚHõ¯ L`«ÊuÎ ™ê÷<åÅ#∞

K«∂_»O_ç.

1. =∞O„ «OÖ’x =¸_»∞ HõHÍ~åÅ∞, S Œ∞ ÇÏHÍ~åÅ∞, HõO~î°=∞O Œ∞ L «ÊuÎ

J=Ù`å~Ú.

2. U – HõO~î° åÅ=º=Ú

3. DHÍ~åÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ – `åÅ=º=ÚÅ∞

4. ÅHÍ~°=ÚÅ∞ 3, ãHÍ~°=ÚÅ∞ 2 – ŒO «º=ÚÅ∞

5. ~Ñ¶Å∞ =¸_»∞ – =¸~°ú#º=ÚÅ∞

6. aO Œ∞=Ù #∞Oz L#‡# =~°‰õΩ QÆÅ `˘q∞‡k – J#∞<åã≤Hõ=ÚÅ∞

WHõ D JHõ∆~åÅ#∞ U q èŒOQÍ ÑÅHÍe JO>Ë

HõHÍ~°=ÚÅ∞ – ã¨Ê $+ìÜ«∞ «fl=Ú

JHÍ~°=Ú – ã¨O=$ «Ü«∞ «fl=Ú

D, U HÍ~°=ÚÅ∞ – q=$ «Ü«∞ «fl=Ú

5756

X

X

Í

X

X

Í




~Ñ¶, ÅHÍ~°=ÚÅ∞ – H˘OK≥=Ú ãÊ $+ìÜ«∞ «fl=Ú

ÇÏ, ã HÍ~°=ÚÅ∞ – H˘OK≥=Ú q=$ «Ü«∞ «fl=Ú

aO^•fik#=Hõ=ÚÅ∞ – ãÖ=$ «=ÚÅ∞

W=hfl JO «~°º`åflÅ∞. WHõ,

HõHÍ~°=Ú – JÅÊ„áê=O`«=Ú

ã¨HÍ~°=Ú – =∞Ç¨„áê=O`«=Ú

ã¨fi~åÅ∞ – J#∞^• «Î=ÚÅ∞

ˆ~Ñ¶, ÅHÍ~°=Ú – JÅÊ„áê=<åÎÅ∞

Ç¨ÏHÍ~°=Ú – =∞Ç¨„áê=O`«=Ú

aO^•fik#=Hõ=Ú – =∞Ç¨„áê=O`«=Ú

WHõ _» WO «Hõ#fl q=~° J=ã~°OÖË Œ∞. WOHÍ q=~° QÆ#Hõ W¿ãÎ Wk

"åºHõ~° „QÆO äŒO J=Ù «∞Ok.

=~°‚ã≤÷u~°∂Ñ q=~°

„Ñà◊Ü«∂yflxÉèíO „Ñ¨ äŒ=∞O =¸ÖÏ è•~å Œ<åÇÏ «O ãÊ $â◊u I

«™ê‡^•*Ï˝K«„HõO kfifÜ«∞ ‰õÄ@O «∞ HÀ\˜ã¨∂~åºÉèí"£∞ II 21

«™ê‡Å¡ÖÏ@=∞ èŒºO `åsÎÜ«∞O HÀ\˜K«O„^•Éèí"£∞ I

=∂ÖÏ=∞˜ = Œfi~å‚ó „Hõ"Õ∞ ÉèÏ"åº LÑ¨~°∞ºÑï II 22

D â’¡HÍÅÖ’ =∞O„ «OÖ’ LO_Õ JHõ∆~åÅ ã≤÷u, "å\ ~°∂Ñ=Ú q=iã∞Î<åfl~°∞.

g\˜x `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ â◊s~°OÖ’ LO_Õ +¨@Û„HÍÅ#∞ QÆ∞iOz

≥Å∞ã∞HÀ"åe. â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞ «=∞ ™œO Œ~°ºÅÇÏiÖ’x 9= â’¡HõOÖ’

=∞Ç‘ÏO =¸ÖÏ è•~ Hõ=∞Ñ≤ =∞ÑÓ~ Çï «=ÇÏO

ã≤÷ «O ™êfikèëêª<Õ Ç¨Ï$k =∞~°∞ « =∂HÍâ◊ =ÚÑï

=∞<À-Ñ≤ „Éèí∂=∞ èÕº ã¨HõÅ=∞Ñ≤ aè åÎ fi ‰õΩÅÑ¨ äŒO

ã¨Ç¨Ï„™êˆ~ Ñ¨ Õ‡ ã¨Ç¨Ï ~°Ç¨Ïã≤ Ñ¨ åº qÇ¨Ï~°¿ã II

''F «b¡ ! ÉèíQÆ=f ! h=Ù =¸ÖÏ è•~°OÖ’ L#fl Éèí∂ « åÎ fixfl, ™êfikèëêª#

K«„HõOÖ’x Jyfl « åÎ fixfl, =∞ÑÓ~°K«„HõOÖ’x [Å « åÎ fixfl, J<åÇÏ «K«„HõOÖ’x

"åÜ«Ú « åÎ fixfl, qâ◊√ ŒúK«„HõOÖ’x PHÍâ◊ « åÎ fixfl, P*ÏK«„HõOÖ’x =∞#ãÎ åÎ fixfl,

ã∞+µ=∂fl =∂~°æO QÆ∞O_® KèÕkOz, ãÇÏ„™ê~°O KÕi, JHõ _» h Éèí~°Î J~Ú#

ã^•t=Ùx`À Hõeã≤ qÇÏiã∞ÎO\Ï=Ù.—— J<åfl~°∞. WHõ _» ‰õΩO_»ehâ◊HÎx QÆ∞iOz

K≥|∞ «∞<åfl~°∞. P â◊HÎ +@Û„HÍÅ#∞ ÉèËkOK«∞‰õΩx ãÇÏ„™ê~°O KÕ~°∞ «∞Ok J<åfl~°∞.

Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’x 96, 97, 98 <å=∂ÅÖ’ (J‰õΩÖÏ, ã=∞Ü«∂O «™ê÷,

ã=∞Ü«∂Kå~° « «Ê~å) ã=∞Ü«∂Kå~åxfl q=iOK«@O [iyOk. P è•~°K«„HõOÖ’

x„^•=ã÷Ö’ L#fl ‰õΩO_»ehâ◊HÎx x„ ŒÖËÑ≤, ãÇÏ„™ê~åxH KÕiÛ, =∞m§ Pâ◊HÎx

P è•~°K«„HÍxH KÕ~°Û@"Õ∞ ã=∞Ü«∂Kå~°=Ú. â◊s~°OÖ’ +@Û„HÍÅ∞<åfl~Ú. Jq

=¸ÖÏ è•~°O QÆ∞ Œ™ê÷#O I ™êfikèëêª#O «∞ "Õ∞ÇÏ#O

<åaèã¨∞Î =∞˜Ñ¨Ó~åMºO I Ç¨Ï$ ŒÜ«∞OKå|∞˚ =∞<åÇ¨Ï «O

`åÅ∂=¸ÅO qâ◊√^•úYºO I P*ÏOK« x@ÖÏO|∞[O II

«™ê‡ Œ∂~°úfi=∞ èÀ=ÚYO I qHõã≤ «O Ñ¨ Œ‡O ã¨Ç¨Ï„ã¨K«Ûù ŒO

x`åº#O Œ=∞~¸ ã^•t=ÑÙs I â◊HÎ #=∞âß≈â◊fi «O II

=¸ÖÏ^è•~°K«„Hõ=Ú – QÆ∞ Œ™ê÷#OÖ’ L#flk

™êfikèëêª#K«„Hõ=Ú – eOQÆ™ê÷#OÖ’ L#flk

=∞˜Ñ¨Ó~°K«„Hõ=Ú – <åaè™ê÷#OÖ’ L#flk

J<åÇ¨Ï «K«„Hõ=Ú – ÇÏ$ ŒÜ«∞™ê÷#OÖ’ L#flk

qâ◊√kúK«„Hõ=Ú – HõO~î°™ê÷#OÖ’ L#flk

P*ÏK«„Hõ=Ú – Éèí$‰õΩ\ ™ê÷#OÖ’ L#flk

ãÇÏ„ã Œà◊Ñ Œ‡=Ú – g@xflO\H© ÃÑ·# L#flk

D K«„HÍÅÖ’ XH˘¯Hõ ^•xH XH˘¯Hõ « «Î fi=Ú#flk.

1. P è•~°K«„Hõ=Ú – Éèí∂ « åÎ fi «‡Hõ"≥∞ÿ#k

2. ™êfikèëêª#=Ú – Jyfl « åÎ fi «‡Hõ"≥∞ÿ#k

3. =∞˜Ñ¨Ó~°=Ú – [Å « åÎ fi «‡Hõ"≥∞ÿ#k

5958




4. J<åÇ¨Ï «=Ú – "åÜ«Ú « åÎ fi «‡Hõ"≥∞ÿ#k

5. qâ◊√kúK«„Hõ=Ú – PHÍâ◊ « åÎ fi «‡Hõ"≥∞ÿ#k

6. P*Ï˝K«„Hõ=Ú – =∞#ãÎ åÎ fi «‡Hõ"≥∞ÿ#k

g@xflO\ÃÑ·# ãÇÏ„ã Œà◊Ñ Œ‡=Ú#flk. J Õ ãÇÏ„™ê~°=Ú. JHõ _» Ñ~°"Õ∞â◊fii

Ñ~°=∞t=Ùx`À HõÅã≤ LO@∞Ok. D K«„HÍÅ‰õΩ q_çq_çQÍ ŒàÏÅ∞O\Ï~Ú. D

ŒàÏÅÖ’ JHõ∆~° ã=∂=∂flÜ«∞=ÚO@∞Ok.

K«„Hõ=Ú ŒàÏÅ∞ ŒàÏÖ’¡x JHõ∆~åÅ∞

1. P è•~°K«„Hõ=Ú 4 ŒàÏÅ∞ = #∞Oz ã =~°‰õΩ

2. ™êfikèëêª#=Ú 6 ŒàÏÅ∞ | #∞Oz Å =~°‰õΩ

3. =∞˜Ñ¨Ó~°=Ú 10 ŒàÏÅ∞ _» #∞Oz Ñ¶ =~°‰õΩ

4. J<åÇÏ «=Ú 12 ŒàÏÅ∞ Hõ #∞Oz ~î° =~°‰õΩ

5. qâ◊√kúK«„Hõ=Ú 16 ŒàÏÅ∞ J #∞Oz Jó =~°‰õΩ

6. P*Ï˝K«„Hõ=Ú 2 ŒàÏÅ∞ Ç¨Ï, Hõ∆

7. ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú 1000 ŒàÏÅ∞ Jxfl JHõ∆~åÅ∞

+¨@Û„HÍÅ#∞ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ@Ñ¨C_»∞ =ÚO^Œ∞ P^è•~°K«„HõO K≥Ñ¨Ê‰õΩO_®

qâ◊√kúK«„HõO #∞Oz „áê~°Oaè™êÎ~°∞. WÖÏ ÃÑ·#∞Op (ãÇÏ„™ê~°O), „HOk#∞Op

(P è•~° K«„HõO) HÍ‰õΩO_® =∞ èŒºÖ’ qâ◊√kú #∞Oz ZO Œ∞‰õΩ „áê~°Oaè™êÎ~°∞? Jx

J#∞=∂#O =ã∞ÎOk. nxH HÍ~°=Ú JHÍ~åk Hõ∆HÍ~åO «=Ú =~å‚Å∞ qâ◊√kúK«„HõO

#∞OKÕ „áê~°OÉèí=∞~Ú, P*ÏK«„HõO`À ÑÓ~°Î=Ù`å~Ú. JO Œ∞KÕ « J Õ „Hõ=∞OÖ’

+¨@Û„HÍÅ#∞ q=iOK«@O [~°∞QÆ∞ «∞Ok. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ 469= <å=∞O

^ŒQÆæ~° #∞Oz 542= <å=∞O^•HÍ +¨@Û„HÍÅ#∞, "å\˜Ö’ LO_Õ ^Õ=`«Å#∞

q=iOK«@O [iyOk.

=∂#=â◊s~°OÖ’ „|ÇÏ‡<å_ç (ã∞+µ=∂fl<å_ç)H Ô~O_»∞"≥·ÑÙÖÏ P è•~°K«„HõO

#∞Oz =Ú‰õΩ¯~°O„ èŒO •HÍ W_®, Ñ≤OQÆàÏ, <å_»∞Å∞ "åºÑ≤Oz LO\Ï~Ú. g\Ö’

Z_»=∞"≥·ÑÙ LO_Õk W_®<å_ç. Wk K«O„ Œ<å_ç. Ñ≤„ «∞Ü«∂#=Ú, ‰õΩ_ç"≥·ÑÙ LO_Õk

Ñ≤OQÆàÏ<å_ç. Wk ã∂~°º<å_ç. Õ=Ü«∂#=Ú. D <å_»∞ÅÖ’ ã∂~°ºK«O„ Œ∞Å∞

LKåÛùfiãxâß≈fiãÅ ~°∂ÑOÖ’ u~°∞QÆ∞ «∞O\Ï~°∞. =ÚO Œ∞QÍ K«O„ Œ∞_»∞ «# H~°ÏÅ

^•fi~å J=∞$`åxfl „ÑãiOÑKÕã∂Î "≥_»∞ «∞O\Ï_»∞. P "≥#∞Hõ =KÕÛ ã∂~°∞º_»∞ P

J=∞$ «ÑÙaO Œ∞=ÙÅ#∞ ÇÏiOz "Õã∞ÎO\Ï_»∞. D ~°HõOQÍ gi ŒÌ~°∂ u~°∞QÆ∞ «∂

P è•~°K«„HõOÖ’ HõÅ∞™êÎ~°∞. K«O„ Œã¨∂~°∞ºÅ∞ Hõeã≤# ~ÀA J=∂"åã¨º. JO>Ë

"å~°∞ P è•~°K«„HõOÖ’H =zÛ# ~ÀA J=∂"åãº. P ~ÀA ã=∞Ü«∂Kå~°OÖ’

‰õΩO_»exH J~°Û# LO_» Œ∞. HÍx H“à◊√Å∞ =∂„ «O P ~ÀA# qâı+J~°Û# KÕ™êÎ~°∞.

ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ P^è•~°K«„HõOÖ’ Hõeã≤# ~ÀA J=∂"åã¨º HÍ|>Ëì P^è•~°

™êfikèëêª<åÅ∞ JO èŒHÍ~°|O èŒ∞~åÅ∞ J#|_» å~Ú.

K«O„ Œ∞xH~°ÏÅ#∞O_ç *ÏÅ∞"å~ J=∞$ «ÑÙaO Œ∞=ÙÅ#∞ PÇ~°OQÍ fã∞‰õΩx

‰õΩO_»ehâ◊HÎ ã∞YOQÍ x„kã∂Î LO@∞Ok. WÑC_»∞ ^•xfl *ÏQÆ$ «O K≥Ü«∂ºe.

ZÑC_≥· Õ ^•xH PÇ~°O ^˘~°Hõ À JÑC_»∞ P â◊HÎ *ÏQÆ$ «=∞=Ù «∞Ok. JO>Ë

K«O„^ŒH˜~°ÏÅ#∞Oz J=∞$`«Ñ¨ÙaO^Œ∞=ÙÅ∞ *ÏÅ∞"å~°‰õÄ_»^Œ#fl =∂@. JÖÏ

[~°QÍÅO>Ë ã∂~°ºK«O„ Œ∞Å QÆ=∞#O PyáÈ"åe. JO>Ë LKåÛùfiãxâß≈fiãÅ#∞

|OkèOKåe. ™ê èŒ‰õΩ_»∞ ZÑC_≥· Õ âßfiã#∞ |OkèOKå_À, JÑC_»∞ K«O„ ŒQÆ=∞#O

PyáÈ «∞Ok. ^•O`À K«O„ ŒH~°ÏÅ #∞O_ç J=∞$ «ÑÙ [Å∞¡Å∞ *ÏÅ∞"å~°=Ù.

‰õΩO_»eh â◊HÎH PÇ~°O ˘~°Hõ Œ∞. x~åÇ~° J~Ú# ‰õΩO_»ex *ÏQÆ$ «"≥∞ÿ |∞ãÅ∞

H˘_»∞ «∂ T~°úfi=ÚYOQÍ „ÑÜ«∂OKÕã≤, ãÇÏ„™ê~°O KÕ~°∞ «∞Ok.

=¸ÖÏ è•~°K«„HõOÖ’ ‰õΩO_»ehâ◊HÎ x„^•=ã÷Ö’ LO@∞Ok. WHõ _» #∞OKÕ

ã¨∞+¨µ=∂fl<å_ç |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞Ok. ‰õΩO_»ehâ◊H˜Î x„^•=ã¨÷Ö’ L#flO`«=~°‰õΩ

ã≤iãOÑ ŒÅ∞, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞, ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å∞ W Õ x «º=Ú JxÑ≤ã∞ÎOk. HõxÑ≤OK«x

Ñ~°„|ÇÏ‡ HÀãO „áê‰õΩÖÏ_»@O J#=ã~°=∞xÑ≤ã∞ÎOk. P ‰õΩO_»ehâ◊HÎ "Õ∞ÖÁ¯#QÍ<Õ

=∂Ü«∞ `˘ÅyáÈ «∞Ok. <Õ#∞, <åk J<Õ „ÉèÏOu #tã∞ÎOk.

+@Û„HÍÅÖ’ Ô~O_»∞K«„HÍÅ «~°∞"å « XHõ „QÆOkä LO@∞Ok.

P è•~°, ™êfikèëêª<åÅ «~°∞"å « – „|Ç¨Ï‡„QÆOkä

=∞ÑÓ~°, J<åÇÏ`åÅ «~°∞"å « – q+µ‚„QÆOkä

qâ◊√kú, P*ÏK«„HÍÅ «~°∞"å « – ~°∞„ Œ„QÆOkä

LO\Ï~Ú. g\˜<Õ „QÆOkè„ «Ü«∞=Ú JO\Ï~°∞. NK«„HõOÖ’x =¸_»∞ =$`åÎÅ∞,

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x =¸_»∞ „Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ D „QÆO äŒ∞Å`À áÈÅÛ|_®¤~Ú.

'„QÆOkä— JO>Ë z‰õΩ¯=Ú_ç, Hõ∞ÑÙ, J=Ü«∞= ãOkè Jx J~°úO. z‰õΩ¯=Ú_çQÍ

6160




LO_ç q_»nÜ«∞\ÏxH gÅ∞HÍx ã≤÷ux „QÆOkä JO\Ï~°∞. *ÏQÆ$ «"≥∞ÿ# ‰õΩO_»eh

â◊HÎ ã∞+µ=∞fl^•fi~å |Ü«∞Å∞ Õi P è•~°™êfikèëêª<åÅ∞ •\# «~°∞"å « „|ÇÏ‡„QÆOkäx

KÕ~°∞ «∞Ok. „|ÇÏ‡ JO>Ë ãOHõÅÊ=Ú, ã$+≤ì, „ÑÑOK« =º=Ç~åxH =¸Å"≥∞ÿ#

q+Ü«∂Å∞. W=hfl WHõ _» z‰õΩ¯=Ú_çQÍ Ñ_ç LO\Ï~Ú. =∂#=Ù_»∞ <Õ#∞ <åk

J<Õ =∂Ü«∞Ö’ Ñ¨_ç H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`«∞O\Ï_»∞. ‰õΩO_»eh â◊H˜Îx x„^ŒÖËÑ≤

T~°úfi=ÚYOQÍ #_çÑ≤¿ãÎ =ÚO Œ∞QÍ Jk „|ÇÏ‡„QÆOkäx ÉèËkã∞ÎOk. JO>Ë ™ê èŒ‰õΩ_çH

<Õ#∞, <åk J<Õ ÉèÏ=O áÈQ˘\ ˜ì ã¨fiã¨fi~°∂Ñ¨*Ï˝#O Hõeyã¨∞ÎOk. ã¨$ëêì ºk

ãO|O è•Å#∞ ÉèËkOz ÑÙ#~°#‡~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ# =ÚHÎx „Ñ™êkã∞ÎOk. J Õ „|ÇÏ‡„QÆOkä

ÉèË Œ#=Ú. D ~°HõOQÍ „|ÇÏ‡„QÆOkäx ÉèËkOz# «~°∞"å « =∞ÑÓ~°, J<åÇÏ «

K«„HÍÅ#∞ •\ q+µ‚„QÆOkäx ÉèËkã∞ÎOk. JO>Ë áÈ+‰õΩ ãO|OkèOz# ã~°fir=ÙÅ

áêÅ<å=º=Ç~°=Ú, áÈ+ J<Õ ÉèÏ"åÅ∞ #tOK«@"Õ∞ q+µ‚„QÆOkä ÉèË Œ#. ™ê èŒ‰õΩ_çH

«#=Å¡<Õ D [QÆ «ÎO`å #_»∞™ÈÎO Œ<Õ ÉèÏ=# #tã∞ÎOk. JÇÏOHÍ~°O=Å¡ `å<Õ

D Ñ#∞ÅxflO\H© Hõ~°Î#∞ Jx ÉèÏq™êÎ_»∞. D ÉèÏ=# =Å¡ P`å‡#O ŒO á⁄O Œ\ÏxH

P@OHõO U~°Ê_»∞ «∞Ok. P ÉèÏ=#Å∞ = ŒÅ\ÏxH q+µ‚„QÆOkä ÉèË Œ#. q+µ‚„QÆOkäx

ÉèËkOz# «~°∞"å « qâ◊√kú, P*ÏK«„HÍÅ#∞ •\ ~°∞„ Œ„QÆOkäx KÕ~°∞ «∞Ok. ~°∞„ Œ∞_»∞

ÅÜ«∞HÍ~°‰õΩ_»∞. HÍ|\ì ~°∞„ Œ„QÆOkäx ÉèËkOz#>Â¡ Õ ã~åfihfl ÅÜ«∞OKÕã≤ ™ê èŒ‰õΩ_çH

P Õq J=∞$ « åÎ fixfl „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. D ~°HõOQÍ J=∞$ « åÎ fixfl á⁄O Œ@"Õ∞

~°∞„ Œ„QÆOkä ÉèË Œ#.

=∞\ì À#∞, tÅÅ`À#∞, Ö’ÇÏO`À#∂ «Ü«∂~°∞KÕÜ«∞|_ç# q„QÆÇÅ∞ HÍx,

ÑÙº#n ™êfl<åÅ∞ HÍx, H∆„ « Œ~°≈#O HÍx =∂#=Ù‚ L ŒúiOK«\ÏxH KåÖÏHÍÅO

Ñ_»∞ «∞Ok. 'Ü≥∂w<åO Œ~°≈#O ÑÙºO ãÊ~°≈#O áêÑ<åâ◊#O— HÍx „QÆOkä„ «Ü«∂xfl

ÉèËkOz# Ü≥∂QÆ∞Å#∞ Œi≈Oz#O « =∂„ «O KÕ «<Õ ÑÙºO HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. "åix

ãÊ $tOz#O « =∂„ «O KÕ «<Õ ã~°fiáêáêÅ∞ ÇÏi™êÎ~Ú.

WÑC_»∞ =∞O„ «OÖ’ LO_Õ JHõ∆~åÅã≤úu, ~°∂Ñ=Ú K«∂_»O_ç. =∞O„ «=Ú

=¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞QÍ LO@∞Ok.

1. „Ñ äŒ=∞‰õÄ@q∞ : Wk "åQÆƒù=‰õÄ@q∞. „Ñà◊Ü«∂yfl`À ã=∂#"≥∞ÿ# HÍOu

QÆÅk. Wk =¸ÖÏ è•~°=Ú #∞O_ç ™êfikèëêª# =∞ÑÓ~° Ñ^•‡Å#∞ •\, J<åÇÏ «

Ñ^•‡xfl `å‰õΩ «∞Ok. Wk Jyfl=∞O_»Å=Ú.

2. kfifÜ«∞‰õÄ@q∞ : Wk HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞. Wk HÀ@¡H˘Åk ã∂~°∞ºÅÜ≥ÚHõ

HÍO «∞Å`À „Ñ¨HÍtã¨∞ÎO@∞Ok. J<åÇ¨Ï « qâ◊√kú K«„HÍÅ#∞ ^•\˜ P*Ï˝K«„HõO

KÕ~°∞ «∞Ok. Wk ã∂~°º=∞O_»Å=Ú.

3. «$fÜ«∞‰õÄ@q∞ : Wk â◊HÎ‰õÄ@q∞. HÀ@¡H˘Åk K«O„ Œ∞ÅÜ≥ÚHõ K«Å¡ Œ<åxfl

„ÑãiOÑKÕã∞ÎOk. Wk P*ÏK«„HõO #∞Oz ãÇÏ„™ê~°O^•HÍ "åºÑ≤Oz LO@∞Ok.

Wk K«O„ Œ=∞O_»Å=Ú. =∂ÅÖ’ L#fl =∞∞ÅÖÏQÍ XHõ •x «~°∞"å «

WOH˘Hõ\QÍ D =~å‚Å∞O\Ï~Ú.

P è•~Àu÷ «<å^À QÆ∞ W= ÑiÉèÏu =~°‚ =∞ èŒºQÆ «ó I

=¸ÖÏ è•~°=Ú#∞Oz |Ü«∞Å∞ Õi# "åÜ«Ú=Ù <å Œ=ÚQÍ =∂i, =~°‚=ÚÅ

=∞ èŒº# KÕi# ≥·, =∞∞Å =∞ èŒº ^•~°OÖÏQÍ „ÑHÍtã∞ÎOk.

WHõ _» "å‰õΩ¯Ü≥ÚHõ ãfi~°∂áêxfl q=iã∞Î<åfl~°∞. "å‰õΩ¯ Ñ~°"Õ∞â◊fii ãfi~°∂ÑO.

H“àÏKå~°∞Å∞, ã=∞Ü«∂Kå~°∞Å∞ JO Œ~°∂ D =∂@#∞ XÑC‰õΩO\Ï~°∞. "å‰õΩ¯‰õΩ

<åÅ∞QÆ∞ ~°∂áêÅ∞<åfl~Ú. Jq 1. Ñ~å 2. Ñâ◊ºOf 3. =∞ èŒº=∂ 4. "≥·Ys

Ñ~å™ê÷#O "å‰õΩ¯‰õΩ „Ñ äŒ=∞™ê÷#O. JHõ _» PÖ’K«# ÑÙ_»∞ «∞Ok. U ≥·<å

q+Ü«∞O K≥áêÊe JO>Ë =ÚO Œ∞QÍ PÖ’K«# ~å"åe. P PÖ’K«# Ñ~å™ê÷#OÖ’

( «ÅÖ’, "≥∞ Œ_»∞Ö’) =ã∞ÎOk. JHõ _» ^•xH U q èŒ"≥∞ÿ# ~°∂ÑÙ LO_» Œ∞. n<Õfl

ãÇÏ„™ê~° ™ê÷#O JO\Ï~°∞. Wk Ñ~å"å‰õΩ¯. Ô~O_»=k Ñâ◊ºOu. "å‰õΩ¯ Ü≥ÚHõ

~°∂áêÅÖ’ H“à◊√Å‰õΩ, ã=∞Ü«ÚÅ‰õΩ ÉèË ŒO ÖË Œ∞. HÍx "åH±™ê÷<åÅÖ’ =∂„ «O

ÉèË ŒO LOk. ã=∞Ü«∂Kå~°∞Å „ÑHÍ~°O Ñ~å"å‰õΩ¯‰õΩ ™ê÷#O ãÇÏ„™ê~°O. Ñâ◊ºOf

™ê÷#O P è•~°K«„HõO. J~Ú Õ H“àÏKå~°O „ÑHÍ~°O Ñ~å"å‰õΩ¯ ™êú#O P è•~°K«„HõO.

Ñâ◊ºOf ™ê÷#O =∞ÑÓ~°O. WHõ _»#∞Oz ÃÑ·H "≥o§#>Â¡ Õ, =∞ èŒº=∞, "≥·Yi ™ê÷<åÅÖ’

QÍx, P ~°∂áêÅÖ’QÍx "åiH˜ Õ_®ÖË Œ∞. L#fl Õ_® JÖÏ¡ Ñ¨~å, Ñ¨â◊ºOf

"å‰õΩ¯Å ™ê÷<åÅÖ’<Õ.

ãÇÏ„™ê~°OÖ’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# Ñ~å"å‰õΩ¯ <≥=∞‡kQÍ Ñâ◊ºOuQÍ =∂~°∞ «∞Ok.

JO>Ë P^è•~°K«„HõO KÕ~°∞`«∞O^Œ#fl=∂@. WHõ¯_Õ ã¨$+≤ì„Hõ=∂xfl q=iã¨∞Î<åfl~°∞

ÉèÏã¨ ~°~åÜ«∞Å"å~°∞.

6362




aO Œ∞"Õ Ñ~å~°∂Ñ=Ú. „Ñà◊Ü«∞O ãOÉèíqOz#ÑC_»∞ <å=∞~°∂áê «‡Hõ"≥∞ÿ#

[QÆ «∞Î JO`å HõxÑ≤OK«‰õΩO_® áÈ «∞Ok. JO>Ë [QÆ «∞Î ÅÜ«∞O J~ÚáÈ «∞Ok.

Éèí∂q∞ [ÅOÖ’#∞, [ÅO JyflÖ’#∞, Jyfl "åÜ«Ú=ÙÖ’#∞, "åÜ«Ú=Ù PHÍâ◊OÖ’#∞,

PHÍâ◊O =∂Ü«∞Ö’#∞ b#"≥∞ÿ áÈ`å~Ú. D ~°HõOQÍ ~°∂áê «‡Hõ [QÆ «∞Î b#"≥∞ÿ

áÈ`«∞Ok. JÖÏˆQ âß¢™êÎÅ∞, Ñ¨Ù~åÏÅ∞, WuÇ¨™êÅ∞, Jhfl "Õ^•ÅÖ’

Hõeã≤áÈ`å~Ú. "Õ •Å∞ JHÍ~°, LHÍ~°, =∞HÍ~åÅÖ’ Hõeã≤áÈ`å~Ú. JHÍ~°,

LHÍ~°, =∞HÍ~åÅ∞ =∂Ü«∞Ö’ Hõeã≤áÈ`å~Ú. D ~°HõOQÍ <å=∞~°∂áê «‡Hõ [QÆ «∞Î

JO`å =∂Ü«∞Ö’ b#"≥∞ÿáÈ «∞Ok. D =∂Ü«∞ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çÖ’ b#"≥∞ÿ áÈ «∞Ok.

ã$+≤ì P~°OÉèí"≥∞ÿ#ÑC_»∞ D =∂Ü«∞ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛã∞ÎOk.

J Õ â◊HÎ. „uHÀ~°∂Ñ≤. D aO Œ∞=Ù, „uHÀÏÅ=Å¡<Õ =∞m¡ <å=∞~°∂áê «‡Hõ"≥∞ÿ#

[QÆ «∞Î U~°Ê_»∞ «∞#flk. « åÎ fiÅ∞ U~°Ê_®¤~Ú. <åÅ∞QÆ∞ "å„QÆ∂áêÅ∞ U~°Ê_®¤~Ú.

D "å„QÆ∂áêÖË <å=∂ «‡HõâßY. D ~°HõOQÍ =zÛ# "å‰õΩ¯ =ÚO Œ∞ J=ºHõÎOQÍ

LO_ç, ~å#∞ ~å#∞ =ºHõÎ=∞=Ù «∞Ok. J=ºHõÎ"≥∞ÿ# "åH¯ Ñ~å"å‰õΩ¯.

U ≥·<å XHõÑx K≥Ü«∂ºe JO>Ë =ÚO Œ∞QÍ P Ñx K≥Ü«∂ºÅ<Õ HÀiHõ LO_®e.

P HÀiHõ<Õ 'qzH©~å¬— JO\Ï~°∞. JO>Ë Ñx K≥Ü«∞º\ÏxH =ÚO Œ∞#fl ã≤úu. U^À

K≥áêÊe J#∞‰õΩ<åfl_»∞ =∂#=Ù_»∞. JÑC_»∞ =ÚO Œ∞QÍ K≥áêÊe J<Õ PÖ’K«#

HõÅQÍe. P HÀiHõ<Õ Ñ¨~å"å‰õΩ¯ JO\Ï~°∞. D HÀiHõ J<Õk ã¨Ç¨Ï„™ê~°OÖ’

Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. HÍ|>Ëì ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú Ñ¨~å™ê÷#=∞~ÚOk. Wk ã¨=∞Ü«∞=∞`«ã¨∞÷Å

ãÖ„Ñ¨ •Ü«∞O. HÍx H“à◊√Å ãÖ„Ñ¨ •Ü«∂#∞™ê~°O Ñ¨~å"å‰õΩ¯ P è•~°K«„HõOÖ’

L «ÊuÎ J=Ù «∞Ok.

Ñ~å"å‰õΩ¯ JO>Ë ãfiãfi~°∂Ñ *Ï#"Õ∞. P «~°∞"å « P "å‰õΩ¯ P è•~°K«„HõO

KÕ~°∞ «∞Ok. Wk "å‰õΩ¯Ü≥ÚHõ Ô~O_»= Œâ◊. Wk Ñ~° Õ= « J#|_»∞ «∞Ok. ÑÓiÎQÍ

JãÊ+ìOQÍ LO@∞Ok. JÑC_Õ ÑÙ\ì# Ñ≤Å¡"å_ç U_»∞ÑÙÖÏQÍ LO@∞Ok. JHõ _»

#∞Oz <≥=∞‡kQÍ |Ü«∞Å∞ Õi, =∞ÑÓ~°O ^•\ J<åÇÏ «Ñ Œ‡O KÕ~°∞ «∞Ok.

Wk =∞ èŒº=∂"å‰õΩ¯. Wk ÑÓiÎQÍ ÇÏÅ∞¡Å`À ‰õÄ_ç LO@∞Ok. J<åÇÏ «O =~°‰õΩ

ÑÓiÎQÍ ÇÏÅ∞¡ÖË LO\ÏÜ«∞x QÆ «OÖ’ K≥ÑC‰õΩ<åflO. Wk ÑÓiÎQÍ ãÊ+ìOQÍ LO_» Œ∞.

=∂@Å∞ =pÛ~åx Ñ≤Å¡"å_»∞ =∂\Ï¡_ç#@∞¡QÍ LO@∞Ok. ÑÓiÎQÍ ÇÏÅ∞¡ À ‰õÄ_ç

LO@∞Ok. J<åÇÏ «O #∞Oz D "å‰õΩ¯ qâ◊√kúK«„HõO KÕ~°∞ «∞Ok. qâ◊√kúK«„HÍxH

QÆÅ Ñ ŒÇ~°∞ ŒàÏÅÖ’#∞ J #∞Oz Jó =~°‰õΩ JK«∞ÛÅ∞ LO\Ï~Ú. ÑÓiÎQÍ

ÇÏÅ∞¡Å`À ‰õÄ_ç# "å‰õΩ¯ WHõ _»‰õΩ =zÛ, JK«∞ÛÅ`À Hõeã≤, ãÊ+ì"≥∞ÿ# ~°∂ÑO

á⁄Ok, <À\˜^•fi~å |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎOk. Wk "≥·Ys"å‰õΩ¯. KåÖÏ ã¨Ê+¨ìOQÍ

LO@∞Ok. Åe`å ã¨Ç¨Ï„ãÖÖ’ 366 #∞Oz 374= <å=∞O^•HÍ D

"åHõûfi~°∂áêÅ#∞ q=iOK«@O [iyOk. D "å„QÆ∂áêÅÖ’,

1. ã¨∂÷Å=Ú – "≥·Ys"å‰õΩ¯

2. ã¨∂Hõ;=Ú – =∞ èŒº=∂"å‰õΩ¯

3. ã¨∂Hõ; «~°=Ú – Ñ¨â◊ºOf"å‰õΩ¯

4. ã¨∂Hõ; «=∞=Ú – Ñ¨~å"å‰õΩ¯

D ~°HõOQÍ HõHÍ~åk =~å‚Å`À ‰õÄ_ç# "å‰õΩ¯ ãfi~°Ü«ÚHõÎOQÍ K≥=ÙÅ#∞

KÕ~°∞ «∞Ok. ãiQÆ=∞Ñ Œx

ã – +_»=Ú, i – i+Éèí=Ú, QÆ – QÍO è•~°=Ú, =∞ – =∞ èŒº=∞=Ú, Ñ –

ÑOK«=∞=Ú, Œ – ≥·= «=Ú, x – xëê Œ=Ú. g\x ãÑÎãfi~åÅ∞ JO\Ï~°∞. Wq

"≥·Ys ~°∂ÑOÖ’ K≥qx KÕ~° å~Ú.

Ñ~°"Õ∞â◊fii HõO~î°ã‘=∞Ö’x =¸_»∞ ÉèÏQÆº~YÅ∞ <å<åq è•Ö·# =∞ èŒ∞~°"≥∞ÿ#

~åQÍÅ‰õΩ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# +¨_»˚„QÍ=∞, =∞^èŒº„QÍ=∞, QÍO^è•~°„QÍ=∂Å‰õΩ LxH˜QÍ

„Ñ¨HÍtã¨∞Î<åflÜ«∞<åfl~°∞ â◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å"å~°∞ ™œO^Œ~°ºÅÇ¨ÏiÖ’x 69=

â’¡HõOÖ’

HÍ|\ì <å Œ=Ú J<Õk ã∂Hõ; «=∞=Ú. ‰õΩO_»Ü«∞O Œ∞ =∞\ì L#fl@∞¡QÍ<Õ

=~°‚=∞O Œ∞ <å Œ=Ú#flk Jx =∞#O „QÆÇ≤ÏOKåe. "å‰õΩ¯Ü≥ÚHõ ~°∂áêÅ#∞ QÆ∞iOz

Ü≥∂yh Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ K≥Ñ¨Ê|_çOk. Pã¨H˜ÎQÆÅ"å~°∞ <Õ#∞ „"åã≤# Nq^•º

ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú K«∂_»QÆÅ~°∞.

aO^•fik #=Hõ™ê÷#~°∂Ñ q=~°=∞ èÕºá¶êÅO aO Œ∞sÌÑ¨ W"åÉèÏu =~°∞ÎÖÏHÍ~°ó II 23

« Œ∞Ñi QÆ À-~°÷K«O„^À-#fi~°÷ó HÍO`åº « ä• -- Hõ$`åº I

J äŒ~Àkèh « Œ∂~°úfiO „uHÀ~°∂áêK« K«O„kHÍ HÍOuó II 24

6564




<å Œã¨∞Î Ñ¨ Œ‡~åQÆ= ŒO_» ŒfiÜ«∞ =∞ èŒº=iÎh=ã≤~å I

<å^•O « ãÎ\˜_çÉèíó ã¨=ºã≤÷ « aO Œ∞Ü«ÚHõÎÖÏOQÆÅ= ü II 25

u~°ºyƒO Œ∞kfi «ÜÕ∞ "å"≥∂ ŒæK«Ûùuû~å --Hõ$uóâ◊HÎó I

aO Œ∂ ŒæK«Ûù¢ «Îº„âßHÍ~° èŒ~å "åºÑ≤HÍ „áÈHÍÎ II 26

T~åúfi èÀ aO Œ∞ ŒfiÜ«∞ ãOÜ«Ú «~MÏHõ$uã∞û=∞<å I

Ãã·"À~°÷fiaO Œ∞Ç‘Ï<À#‡<å « Œ∂~°÷fiO =∞ÇäO Œ∞ó II 27

â◊HÍÎºn<åO «∞ =ÑÙó ^•fi Œâ◊ ~°qHÍOu ÑÙO*ÏÉèí"£∞ I

W Õº#O =~å‚<åO ™ê÷#O *Ï˝ ÀfiK«Û ˆ~ Œº`åfl ü II 28

WHõ¯_» aO^Œ∞=Ù ^ŒQÆæ~°#∞O_ç, L#‡# =~°‰õΩ QÆÅ `˘q∞‡k ™êú<åÅ#∞

q=iã∞Î<åfl~°∞. g\x QÆ∞iOz Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ K≥ÑÊ|_çOk.

J‰õΩÖË q+¨µ ãÖ*ËK« âßH“Î =Ç¨Ï∫fl « ä•Ñ¨Ù#ó I

<å ÉèÏ=<å Ç¨Ï Õâ◊√ Õú ÅOaHÍ„ˆQ „Éèí∞"À-#Î~ II

aO^Ò « Œ~°÷O ~Àk<åºO <å^À <å^•O « U=K« I

â◊HÎó ÑÙ#~åfi ºÑ≤HÍÜ«∂O ã∞=∞<À#‡ QÀK«~ II

=∞ÇäO^Ò Ñ¨Ù#â‹ÂÛ=O „u è•K«„HõO «∞ ÉèÏ=ÜÕ∞ «∞ I

â◊s~°OÖ’ "Õ∞~°∞ ŒO_»=Ú#flk. n<Õfl "≥#∞flÑ¨Óã¨ JO\Ï~°∞. nx "≥O|_ç

ã∞+µ=∂fl<å_ç L#flk. P ã∞+µ=∞fl‰õΩ "≥Ú Œ@ T~°úfi=ÚYOQÍ#∞, z=~° JO>Ë

ãÇÏ„™ê~°O ŒQÆæ~° J äÀ=ÚYOQÍ#∞, Ô~O_»∞ ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ^•‡Å∞ LO\Ï~Ú. D

Ô~O_çO\˜h ã¨∞+¨µ=∂fl<å_ç HõÅ∞Ñ¨Ù`«∂ LO@∞Ok. D ã¨∞+¨µ=∞flÖ’ =ÚÃÑ·Ê

Ñ^•‡Å∞<åfl~Ú. „HO Œ L#fl ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ^•‡xH, =¸ÖÏ è•~åxH =∞ èŒº# J+ì Œà◊,

+_»Ìà◊ Ñ^•‡Å∞ Ô~O_»∞ L<åfl~Ú. D Ô~O_çO\ =∞ èŒº ÉèÏQÍ<Õfl 'q+µ=Ù— JO\Ï~°∞.

P è•~°K«„HõO #∞Oz =∞ÇaO Œ∞=Ù (ãÇÏ„™ê~°=Ú) =~°‰õΩ 19 ™ê÷<åÅ∞<åfl~Ú.

Wq "≥Ú «ÎO =¸_»∞ [@∞¡QÍ LO\Ï~Ú. "≥Ú Œ\ [@∞ìÖ’ ˘q∞‡k, Ô~O_»=[@∞ìÖ’

`˘q∞‡k, =¸_»= [@∞ìÖ’ =∞ÇaO Œ∞=Ù XHõ >Ë LO@∞Ok. Ñ~°"Õ∞â◊fiix ÖË •

NK«„HÍxfl =ÚO Œ∞QÍ "≥Ú Œ\ [@∞ìÖ’#∞, «~°∞"å « Ô~O_»= [@∞ìÖ’#∞, P «~°∞"å «

aO Œ∞=Ù#O Œ∞ ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe.

"≥Ú Œ\ [@∞ì :

1. J‰õΩÅ=Ú – P è•~°K«„HÍxH kQÆ∞=Ù# L#fl ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ Œ‡=Ú.

2. q+µ=Ù – J+ì Œà◊=Ú, +_»Ìà◊=ÚÅ =∞ èŒº ÉèÏQÆ=Ú.

3. â◊HÎ – =¸ÖÏ è•~°=Ú, ‰õΩO_»ehâ◊HÎ LO_Õ „Ñ Õâ◊=Ú.

4. =Ç≤Ïfl – ™êfikèëêª#=Ú.

5. <åaè – ÉÁ_»∞¤ ŒQÆæ~°∞#fl =∞ÑÓ~°=Ú.

6. J<åÇ¨Ï «=Ú – Ç¨Ï$ ŒÜ«∞™ê÷#=Ú.

7. qâ◊√kúK«„Hõ=Ú – HõO~î°™ê÷#=Ú.

8. ÅOaHÍ„QÆ=Ú – H˘O_»<åÅ∞Hõ ™ê÷#=Ú.

9. Éèí$"À#Î~°=Ú – Éèí$‰õΩ\˜, P*Ï˝K«„Hõ=Ú.

Ô~O_»=[@∞ì : 1. WO Œ∞ – aO Œ∞=Ù, 2. « Œ~°÷O – J~°úK«O„ Œ=Ú, 3. ~Àkx 4.

<å Œ=Ú, 5. <å^•O «=Ú, 6. â◊HÎ, 7. "åºÑ≤Hõ, 8. ã∞=∞#, 9. L#‡#

=¸_»=[@∞ì : WO Œ∞Ö’ XH™ê÷#=ÚO@∞Ok. J Õ =∞ÇaO Œ∞=Ù. Wk t~°ã∞û‰õΩ

Ô~O_»∞ JOQÆ∞àÏÅÃÑ· ÉèÏQÍ# LO@∞Ok.

Ñ~°"Õ∞â◊fiix JiÛOKÕ"åix =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ qÉèílOKå~°∞.

1. ãHõÅ∞Å∞ – "≥Ú Œ\ [@∞ìÖ’ Ñ~°"Õ∞â◊fiix Láêã≤OKÕ"å~°∞.

2. x+¯Å∞Å∞ – P Õqx =∞ÇaO Œ∞=Ù#O Œ∞ JiÛOKÕ"å~°∞.

3. ãHõÅ, x+¯Å∞Å∞ – ≥· finÉèÏ=O`À Ô~O_»= [@∞ìÖ’ Ñ~°"Õ∞â◊fiix JiÛOKÕ

"åà◊√§.

Ô~O_»= [@∞ìÖ’x K«„HÍÅ#∞ Ü≥∂yhÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ q=iOKå~°∞.

aO^À~°~°úO =∂„`å Ñ~Ñ~KåÑ≤ ÑÓ~åfiÑÓ~åúfió

aO Œ∞=Ù‰õΩ J~°ú=∂„ « JO>Ë 128 Å==ÚÅ∞. JHõ _» #∞Oz q∞ye# "å\H,

ÃÑ· "å\˜ À ãQÆ=Ú =∂„ «"Õ∞ LKåÛ~° HÍÅ=Ú.

J~°÷K«O„ ŒãÎ è•HÍ~°ó áê Œ=∂„ «ãÎ Œ∂~°úfiˆH I

*’º`åûflHÍ~å « •ëêìOâß ~Àkh „ «º¢ãÎq„QÆÇ II

6766




aO Œ∞=Ù ÃÑ·ÉèÏQÍ# J~°úK«O„ Œ=Ú#flk. ¿Ñ~°∞‰õΩ «QÆæ@∞ìQÍ<Õ ^•x PHÍ~°=Ú

‰õÄ_® J~°úK«O„ ŒOQÍ<Õ LO@∞Ok. nx HÍOu‰õÄ_® J+ìq∞<å\ K«O„ Œ∞xÖÏQÍ<Õ

LO@∞Ok. nx LKåÛ~° áê Œ=∂„ «. JO>Ë =∂„ «Ö’ 1/4 =O «∞. 64 Å==ÚÅ∞

J#fl =∂@. J~°úK«O„ ŒO •\# «~°∞"å « ÃÑ·"≥·ÑÙ‰õΩ HÀ=Ú#fl „uHÀ=ÚO@∞Ok.

nx¿Ñ~°∞ ~Àkx. Wk "≥<≥flÅ=O\ HÍOux „Ñãiã∞ÎO@∞Ok. nx LKåÛ~°

HÍÅ=Ú =∂„ «Ö’ JëêìOâ◊=Ú. JO>Ë 32 Å==ÚÅ∞.

aO Œ∞ ŒfiÜ«∂O «~ ŒO_»ó âı≈=~°∂áÈ =∞„ÑÉèíó I

HõÖÏOâ’ kfiQÆ∞ÏOâ◊â◊Û <å^•O`À q Œ∞º Œ∞[fiÅó II

~Àkx «~°∞"å « Hõ#∞Å=Ö LO_Õ Ô~O_»∞ aO Œ∞=ÙÅ∞<åfl~Ú. g\x 'u~°ºH±

aO Œ∞=ÙÅ∞— JO\Ï~°∞. "å\x HõÅ∞ÑÙ «∂ =∞ èŒºÖ’ ã#flx ~Y LO@∞Ok. Wk

=∞„ÑÉèí Hõey LO@∞Ok. Z„~°x HÍO «∞Å`À „ÑHÍtã∂Î LO@∞Ok. nx LKåÛù~°

HÍÅ=Ú 'HõÖÏOâ◊— JO>Ë 1/16 =O «∞ =∂„ «. 16 Å==ÚÅ∞. Wk J=ºHõÎ

<å Œã¨fi~°∂Ñ¨=Ú.

Ç¨ÏÖÏHÍ~°ã¨∞Î ã¨=ºã÷ aO Œ∞ Ü«ÚHÀÎ q~å[ Õ I

D <å^•xH ÃÑ·ÉèÏQÍ# ÃÑ·H ZuÎ ÃÑ\ì# <åQÆeÖÏQÍ LO_ç, ‰õΩ_ç"≥·ÑÙ L#fl

aO Œ∞=Ù`À Hõeã≤, q Œ∞º ü HÍO «∞Å`À „ÑHÍtã∂Î LO@∞Ok. W Õ <å^•O «=Ú.

nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú <å Œ=ÚÖ’ ãQÆ=Ú. 8 Å==ÚÅ∞.

â◊HÎ~åfi=∞ã÷ aO Œ∂ èŒfi ã≤ú~åHÍ~å « ä•Ñ¨Ù#ó I

u~°ºH± aO Œ∞=ÙÅÖ’ Z_»=∞"≥·ÑÙ aO Œ∞=Ù‰õΩ ÃÑ·ÉèÏQÍ# â◊HÎ LO@∞Ok. nx

LKåÛ~° HÍÅ=Ú 4 Å==ÚÅ∞.

"åºÑ≤HÍ aO Œ∞ qÅã„uHÀÏHÍ~° åOQÆ å I

â◊HÎ ÃÑ·ÉèÏQÍ# T~°úfij~°¬=Ú QÆÅ „uHÀ=Ú =∂kiQÍ "åºÑ≤Hõ LO@∞Ok.

nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 2 Å==ÚÅ∞.

aO Œ∞ ŒfiÜ«∂O «~åÅ™ê÷ |∞∞A~MÏ =∞~¸ÑÙ#ó I

ÃÑ·# „H˜O Œ Ô~O_»∞ aO Œ∞=ÙÅ∞O_ç, P Ô~O_çO\˜h Hõe¿Ñ ã¨#flx ˆ~Y<Õ

'ã∞=∞#— JO\Ï~°∞. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 1 Å==Ú.

aO Œ∞qÅã Œ$A~MÏ « èÀ#‡<å

â◊HÍÎ fin<åO =Ñ¨Ùó ã¨∂û~° ^•fi Œâßk «º ã¨xflÉèí"£∞ II

P aO Œ∞=Ù ÃÑ·ÉèÏQÍ# „ÑHÍtOKÕ ã#flx ~YÜÕ∞ L#‡#. nxH ÃÑ· "≥·ÑÙ#

aO Œ∞=ÙO_» Œ∞. L#‡<åã≤÷uÖ’ =∞#ã∞ ÑxK≥Ü«∞º Œ∞. WHõ _» =∞#ã∞‰õΩ WOH˘Hõ

~°∂ÑO =ã∞ÎOk. P ~°∂ÑO`À =∞#ã∞ WOHÍ ÃÑ·H "≥o§áÈ «∞Ok. =∞#ã∞‰õÄ_®

Ñx K≥Ü«∞ºx ã≤÷u HÍ|>Ëì nxx 'L#‡#— JO\Ï~°∞. nxH LKåÛ~°HÍÅ=Ú ÖË Œ∞.

HÍx K«„HõãOH «=Ú „ÑHÍ~°=Ú LKåÛ~° HÍÅ=Ú =∂„ «Ö’ 512= =O «∞QÍ

x~°‚~ÚOK«|_çOk. JO>Ë Å==ÚÖ’ ã¨QÆ=∞#fl =∂@. D q+¨Ü«∂Åhfl

'Ü≥∂yhÇÏ$ ŒÜ«∞O—Ö’ K≥ÑÊ|_®¤~Ú. â◊HÎ, "åºÑ≤Hõ, ã∞=∞#Å∞ •fi Œâßk «∞ºÅÖÏQÍ

„ÑHÍtã∞ÎO\Ï~Ú. WÑC_»∞ WHõ _» ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ UO K≥|∞ «∞<åfl~À K«∂^•ÌO.

1. #∞k\ =∞ èŒº ÉèÏQÆOÖ’ QÆ∞O„_»OQÍ 'aO Œ∞=Ù— LO@∞Ok. Wk nÑOÖÏ

„ÑHÍtã∞ÎO@∞Ok. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 128 Å==ÚÅ∞.

2. aO Œ∞=ÙÅ∞ ÃÑ·# 'J~°úK«O„ Œ—=ÚO@∞Ok. Jk J+ìq∞<å\ K«O„ Œ∞xÖÏ

„ÑHÍtã∞ÎOk. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 64 Å==ÚÅ∞.

3. ^•xÃÑ·# „uHÀÏHÍ~°OÖ’ LO_Õk '~Àkx—. Wk "≥<≥flÅÅ∞ „ÑãiOÑ

KÕã∞ÎO@∞Ok. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 32 Å==ÚÅ∞.

4. ~ÀkxH˜ ÃÑ·#, Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ aO^Œ∞=ÙÅ∞ QÆÅ w`«ÖÏQÍ LO_ç

Z„~°xHÍO «∞Å∞ „ÑãiOKÕk '<å Œ=Ú—. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 16 Å==ÚÅ∞.

5. ^•xÃÑ·# '<å^•O «=Ú— "≥∞~°∞ÑÙ=O\ HÍOuÖ’ „ÑHÍtã∞ÎO@∞Ok. Wk

‰õΩ_ç"≥·ÑÙ aO Œ∞=ÙQÆÅ <åQÆe ~°∂ÑOÖ’ LO@∞Ok. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 8

Å==ÚÅ∞.

6. <å^•O`åxH ÃÑ·# LO_Õk 'â◊HÎ—. Ô~O_»∞ aO Œ∞=ÙÅ =∞ èŒº Z_»=∞"≥·ÑÙ#∞O_ç

ÃÑ·H áÈ «∞#fl <å_çÖÏ LO@∞Ok. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 4 Å==ÚÅ∞.

7. â◊HÎÃÑ·# HÀÏHÍ~°OÖ’ LO_Õk "åºÑ≤Hõ. nx LKåÛ~° HÍÅ=Ú 2

Å==ÚÅ∞.

8. ÃÑ·#, „HO Œ aO Œ∞=ÙÅ∞O_ç, =∞ èŒº# <å_ç HõÅk ã∞=∞#. nx LKåÛ~°

HÍÅ=Ú XHõÅ==Ú.

6968




9. ã∞=∞#‰õΩ ÃÑ·ÉèÏQÍ# ÃÑ·# aO Œ∞=ÙÖËxk L#‡#. nxH LKåÛ~° HÍÅO

K≥ÑÊÖË Œ∞. HÍx K«„HõãOH «=Ú „ÑHÍ~°=Ú =∂„ «Ö’ 512= =O «∞ nx LKåÛ~°

HÍÅO. L#‡#‰õΩ ~°∂ÑOÖË Œ∞. L#‡# ÃÑ·# =∞ÇaO Œ∞=ÙO@∞Ok.

â◊HÎ, "åºÑ≤Hõ, ã∞=∞#, D =¸_»∞ ^•fi Œâßk «∞ºÅÖÏQÍ „ÑHÍtã∞ÎO\Ï~Ú.

Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∂xH©, "å=∞Hâ◊fi~° «O„`åxH© Ô~O_çO\H© HõeÑ≤ 'âı «∞|O èŒ=Ú—

J<Õ ¿Ñ~°∞`À ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~ "åºYº „"åâß~°∞.

Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∂xH <Õ#∞ „"åã≤# q=~°ÜÕ∞ Nq^•º ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú.

D ~°HõOQÍ =∞O„ «OÖ’ L#fl JHõ∆~åÅ L «ÊuÎ ™ê÷#=Ú, LKåÛ~° HÍÅ=Ú

≥Å∞ã∞H˘x [ÑO K≥Ü«∂ºe. Wk "åK«Hõ [ÑÅHõ∆=Ú. =∂#ã≤Hõ [áêxH D

xÜ«∞=∂Å∞ ÖË=Ù. =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅO Œ∞ aO^•fik #=Hõ=Ú#flÑÊ\H, z=i

‰õÄ@q∞Ö’x #=HÍxH ™ê÷#=Ú, ~°∂Ñ=Ú K≥ÑÊ|_çOk. HÍ|\ì WÑC_»∞ "≥Ú Œ\˜

Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ z=~°#∞#fl aO^•fik #=HÍxfl LK«ÛiOK«=Åã≤# Ñ¨^Œúu

K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

=~À‚KåÛ~° „ÑHÍ~°=Ú

<å Œó „áê äŒq∞Hõã¨∞Î kfifÜ«∞‰õÄ>Ë# ™êHõ =ÚKåÛ~°ºó I

≥· fif~¸HõO <å ŒO `åsÎÜÕ∞<ÀK«Û~ #fl Ñ$ äŒH± II 29

aO^•fik #=Hõ Ü≥∂ã∞Î„áêHõÎ# ‰õÄ@ ŒfiÜ«∞ã÷Ü≥∂~°#Ü≥∂ó I

ã"Õ∞‡à◊<Õ# â◊|ÅO `åsÎ~¸HõO qÉèÏ=ÜÕ∞ «∂¯@"£∞ II 30

aO^•fikHõ ã=∂<åO «O „Hõ"Õ∞ `åsÎÜ«∞ =ÚK«Û~<åfl ŒO I

L#‡#ºO «s¡#O qÉèÏ=ÜÕ∞ Õ « Œ∞K«Û~°"£∞ II 31

=∞O„`«[Ñ¨O KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ‰õÄ@q∞ Ü≥ÚHõ¯ <å^•xfl Ô~O_»=

‰õÄ@q∞`À#∞, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞ Ü≥ÚHõ <å^•xfl =¸_»=‰õÄ@q∞`À#∞ HõeÑ≤

LK«ÛiOKåe. JO>Ë WHõ _» „Ñ äŒ=∞, kfifÜ«∞ ‰õÄ@=ÚÅ <å^•Å‰õΩ „Ñ ÕºHõ"≥∞ÿ#

HÍÅ=ÚQÍx, ™ê÷#=ÚQÍx ÖË Œ∞. HÍÅ=Ú, ™ê÷#=Ú ÖËHõáÈ~Ú#ÑÊ\H© ~°∂Ñ=Ú,

PHÍ~°=ÚÅ Ü≥ÚHõ ÉèÏ=# QÆ∞iOz K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

"≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ =∂kiQÍ<Õ =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’ ‰õÄ_® aO^•fik

#=Hõ=Ú L#flk Jx ÉèÏqOKåe.

=¸_»=‰õÄ\Ïxfl LK«ÛiOKÕ@Ñ¨C_»∞ aO^Œ∞=Ù "≥Ú^ŒÅ∞ ã¨∞=∞#=~°‰õΩ

„Hõ=∞OQÍ LK«ÛiOz, D<å Œ=Ú L#‡#Ö’ b#"≥∞ÿ#@∞¡QÍ ÉèÏqOKåe.

JãÅ∞ WHõ _» UO K≥|∞ «∞<åfl~À K«∂_»O_ç. =∞O„`åxfl LK«ÛiOK«@O ZÖÏ

J<Õ q+Ü«∂xfl q=iã∞Î<åfl~°∞. =∞O„`åHõ∆~åÅ#∞ L «ÊuÎ KÕ¿ã ™ê÷#=Ú HõO~î°™ê÷#=Ú.

=¸ÖÏ è•~°=Ú "≥Ú ŒÖ·# K«„HÍÅ`À LO_Õk. JHõ∆~°ã≤÷u ™ê÷#=Ú. „ÑÜ«∞ «fl=Ú

J<Õk Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞. 1. ÉÏÇÏº„ÑÜ«∞ «fl=Ú 2. J «~°º «fl=Ú. D xÜ«∞=∂ÖËg

‰õÄ_® =∂#ã≤Hõ [áêxH˜ LO_»=Ù. =∂#ã≤HõOQÍ KÕ¿ã [áêxH˜ xÜ«∞=∂Å∞

áê\OK«=Åã≤# J=ã~°OÖË Œ∞. D ™ê÷<åÅ∞, ã≤÷ «∞Å∞ H=ÅO ÉèÏ=#HÀãO =∂„ «"Õ∞.

"åzHõ [ÑOÖ’<Õ D ã≤÷ «∞Å∞, ™ê÷<åÅ∞ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. WHõ _» '<å Œ=Ú— JO>Ë

aO^•fik#=Hõ=Ú. "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’ =KÕÛ <å ŒO`À Ô~O_»= ‰õÄ\Ïxfl, Ô~O_»=

‰õÄ@q∞Ö’ =KÕÛ <å ŒO`À =¸_»=‰õÄ@q∞x HõeÑ≤ [Ñ≤OKåe. =¸_»= ‰õÄ@q∞

«~°∞"å « <åÅæ= ‰õÄ@q∞ÖË Œ∞. JHõ _ç À =∞O„ «O Ñ¨ÓiÎ J=Ù`ÀOk. HÍ|\ì

=¸_»= ‰õÄ@q∞ z=~° <å ŒO ÑÓiÎQÍ ~å"åe. WOHÍ q=~°OQÍ K≥áêÊe JO>Ë

"≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ z=~° <å Œ=Ú ÑÓiÎQÍ ~å‰õÄ_» Œ∞. =¸_»= ‰õÄ@q∞

«~°∞"å Õ <å ŒO ~å"åe. =¸_»= ‰õÄ@q∞ z=~° =KÕÛ <å Œ=Ú L#‡#Ö’ ÅÜ«∞O

J~Ú#@∞¡QÍ ÉèÏqOKåe. JO>Ë D <å Œ=Ú Ñ¶∞O\Ï<å ŒOÖÏQÍ LO_®e. Ñ¶∞O@

H˘@ì@O PÑQÍ<Õ <å ŒO PQÆ Œ∞. Jk JÖÏ â◊|Ì «~°OQÍÅ∞QÍ =ã∞ÎOk. JÖÏQ

=¸_»=‰õÄ@q∞ z=~° D <å ŒO ~å"åe. "≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ «~°∞"å «

D <å^ŒO LO_»^Œ∞. `«~°∞"å`« =∞O„`åxfl =¸_»∞ YO_®Å∞QÍ q_çq_çQÍ

K« Œ=~å Œ∞. =∞O„`åxfl =ÚHõ Å∞ =ÚHõ Å∞QÍ HÍ‰õΩO_® XH QÆ∞Hõ Ö’<Õ K≥áêÊe.

"≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ «~°∞"å « n~å…Å∞ uÜ«∞º‰õΩO_®, =¸_»= ‰õÄ@q∞

z=~°<Õ <å ŒO ~å"åe.

7170




LKåÛ~°HÍÅ=Ú

P Õº Œâ◊ =∞ èÕº`åó ™ê~å÷ãÎ $fÜ«∞ ‰õÄ>Ë-ëœì I

UHõÅ"À<å T#„uOâ◊<å‡„`å =∞<À~°¿Ñ HÍÅó II 32

WÑ¨C_»∞ =∞O„`åxfl LK«ÛiOK«\ÏxH˜ ZO « ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨_»∞ «∞Ok. J<Õ

q+Ü«∂xfl q=iã∞Î<åfl~°∞. QÆ «OÖ’ 16, 17, 18, 19 â’¡HÍÅÖ’ JHõ∆~åÅ∞

ÑÅHõ\ÏxH ZO « ã=∞Ü«∞O Ñ_»∞ «∞O^À ÖHõ ÃÑ\ÏìO. nx „ÑHÍ~°=Ú "≥Ú Œ\˜

‰õÄ@q∞ LK«ÛiOK«\ÏxH 11 =∂„ «Å∞, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞ LK«ÛiOK«\ÏxH 11

1/2 =∂„ «Å∞, =¸_»= ‰õÄ@q∞ LK«ÛiOK«\ÏxH 8 1/2 =∂„ «Å∞ ã=∞Ü«∞O

HÍ"åe. D ~°HõOQÍ =∞O„ «O "≥Ú «ÎO LK«ÛiOK«\ÏxH =¸_»∞ Å==ÚÅ∞ «‰õΩ¯=QÍ

31 =∂„ «Å HÍÅO Ñ¨_»∞ «∞Ok. J~Ú Õ 29, 30, 31= â’¡HÍÅÖ’ K≥Ñ≤Ê#

„ÑHÍ~°O "≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ‰õΩ <å ŒO LK«ÛiOK«=Åã≤# J=ã~°OÖË Œ∞.

HÍ|\ì P Ô~O_»∞ ‰õÄ@q∞ÅO Œ∞ XH˘¯Hõ ^•xÖ’ 255 Å==ÚÅ HÍÅO (XHõ

Å=O «‰õΩ¯=QÍ XHõ=∂„ «) «yæáÈ «∞Ok.

„Ñu‰õÄ@q∞H z=~°Ö’ L#fl „Ç‘ÏOHÍ~åxfl LK«ÛiOK«\ÏxH Ñ>Ëì HÍÅ=Ú

XHõ ™êi *Ï„QÆ «ÎQÍ K«∂_»O_ç. „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ ÇπÏ–J~°ú=∂„ «, ~ü–J~°ú=∂„ «, D

– Ô~O_»∞ =∂„ «Å∞ HÍÅO Ñ_» å~Ú. P «~°∞"å « <å Œ=Ú (aO Œ∞=Ù #∞Oz

L#‡#^•HÍ) 255 Å==ÚÅ∞ Ñ_»∞ «∞Ok. D ~°HõOQÍ ÖHõ ÃÑ_ç Õ "≥Ú Œ\ ‰õÄ\q∞H

XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 11 =∂„ «Å∞ ÖË • 10 =∂„ «Å 255 Å==ÚÅ∞. Ô~O_»=

‰õÄ@q∞H – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 11 1/2 =∂„ «Å∞ ÖË • 10 1/2 =∂„ «Å

255 Å==ÚÅ∞. =¸_»= ‰õÄ@q∞H – XHõ Å==Ú «‰õΩ¯=QÍ 8 1/2 =∂„ «Å∞

ÖË • 7 1/2 =∂„ «Å 255 Å==ÚÅ∞ ã=∞Ü«∞O HÍ"åe.

[ÑO KÕ¿ã@ÑC_»∞ "≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÖ’#∞ <å ŒO LO_» Œ∞. JO>Ë

XH˘¯Hõ ‰õÄ@q∞Ö’x 255 Å==ÚÅ HÍÅ=Ú «yæáÈ «∞Ok. JÑC_»∞ "≥Ú Œ\˜

‰õÄ@q∞H 10 =∂„ «Å∞, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞H 10 1/2 =∂„ «Å∞, =¸_»= ‰õÄ@q∞H

8 1/2 =∂„ «Å∞ (XHõ Å=O «‰õΩ¯=QÍ). "≥~°ã≤ =∞O„ «O "≥Ú «ÎO [Ñ≤OK«\ÏxH

XHõ Å==Ú `«‰õΩ¯=QÍ 29 =∂„`«Å HÍÅO Ñ¨_»∞`«∞Ok. =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’

„Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ <å ŒO LO@∞Ok.

‰õÄ@ãfi~°∂Ñ qâı+ =~°‚#, K« «∞ifi èŒ c[=ÚÅ x~°∂Ñ=Ú

=º+≤ì ã=∞+≤ì qÉèË • ü J™êºO K« åfii c*Ïx I

ã¨$+≤ì ã≤÷u ãÖÇ¨~å<åMÏº~°∂áê˜ ÉèÏ=hÜ«∂x II 33

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O "≥Ú «ÎO =¸_»∞ ‰õÄ\ÏÅ∞QÍ L#flk. nxÖ’ c*ÏÅ∞

‰õÄ_® "åQÆƒù=c[=Ú, HÍ=∞~å[c[=Ú, â◊HÎc[=Ú Jx =¸_»∞ L<åfl~Ú. HÍx

D =∞O„`åxfl "≥Ú «ÎO <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ∞QÍ „QÆÇ≤ÏOKåe.=º+≤ìQÍ =¸_»∞ c[=ÚÅ∞,

ãq∞+≤ìQÍ XHõ c[=Ú, "≥Ú «ÎO <åÅ∞QÆ∞. =º+≤ìQÍ Wq ã$+≤ì, ã≤÷u, ãOÇ~åÅ#∞

ã∂z™êÎ~Ú. J~Ú Õ ãq∞+≤ìQÍ 'J<åYº— ~°∂ÑOQÍ LO\Ï~Ú. J<åYº ~°∂Ñ=Ú

JO>Ë u~À^•#=Ú, J#∞„QÆÇÏ=Ú Jx J~°ÌO. WO Œ∞Ö’ „Ñ äŒ=∞‰õÄ@q∞ ã$+≤ì

~°∂Ñ=Ú. kfifÜ«∞ ‰õÄ@q∞ ã≤÷u~°∂Ñ=Ú, «$fÜ«∞ ‰õÄ@q∞ ãOÇ~° ~°∂Ñ=Ú,

ãq∞+≤ì~°∂Ñ=Ú u~À^•# J#∞„QÆÇÏ~°∂Ñ=Ú. D ~°HõOQÍ ã¨$+≤ì ã≤÷u ãÖÇ¨~°

J<åMÏº ~°∂áê ÉèÏ=hÜ«∂x =∞O„`åxfl ã$+≤ì ã≤÷u ãOÇ~° u~À^•# J#∞„QÆÇÏ

~°∂áêÅ∞QÍ ÉèÏqOKåe JO@∞<åfl~°∞ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞

J<åYº=Ú JO>Ë K≥ÑÊ|_»xq. Ñ~°"Õ∞â◊fii ÑOK«Hõ$ «º Ñ~åÜ«∞. Pq_»

D K«~åK«~° [QÆ «∞Î#∞ „|ÇÏ‡~°∂ÑOÖ’ ã$+≤ìã∞ÎOk. q+µ‚=Ù ~°∂ÑOÖ’ áÈ+≤ã∞ÎOk,

~°∞„ Œ∞x ~°∂ÑOÖ’ ãOÇ~°O KÕã∞ÎOk. =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞x ~°∂ÑOÖ’ u~À^•#=Ú,

ã¨^•t=Ùx ~°∂ÑÖÖ’ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú KÕã¨∞ÎOk. u~À^•#=Ú JO>Ë ãÖÑ¨Ó~°‚

<åâ◊#=Ú, J#∞„QÆÇÏ=Ú JO>Ë ÑÓiÎQÍ <åâ◊#=∞~ÚáÈ~Ú# [QÆ «∞Î#∞ =∞m§

ã$+≤ìOK«\ÏxH ã∞=ÚYOQÍ LO_»@O. g\x Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’ 264 #∞O_ç

274= <å=∞O =~°‰õΩ q=iOK«@O [iyOk.

D â’¡HõOÖ’ 'ã$+≤ì ã≤÷u ãOÇ~å<åMÏº ~°∂Ñ≤— J<åfl~°∞. JO>Ë Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞

KÕ¿ã ÑOK«Hõ$ «º=ÚÅÖ’#∞ ã$+≤ì, ã≤÷u, ãOÇ~°=Ú WHõ _» K≥Ñ≤Ê 'J<åYº— JO>Ë

K≥ÑÊxq ‰õÄ_® ÉèÏqOKåe J<åfl~°∞. WHõ _» K≥ÑÊxq u~À^•#, J#∞„QÆÇÅ∞

HÍ|\ì "å\x <åÅæ= ≥·# ãq∞+≤ì ‰õÄ@q∞QÍ ÉèÏqOKåe.

Ñ¨Ù@ è•=∞ « «Î fi Ñ‘~îå#fiÜ«∞ eOQÆHõ=∂ «$ « «û=∞+‘ì<å"£∞ I

~°∂áêO «~å c*Ï#º=¸x K« åfii zO «hÜ«∂x II 34

7372




D ~°HõOQÍ „Ñu^•xfl ‰õÄ_® =º=+≤ìQÍ#∞, ãq∞+≤ìQÍ#∞ <åÅ∞QÆ∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞QÍ

ÉèÏqOKåe JO@∞<åfl~°∞. J~Ú Õ "Õ\x ÉèÏqOKåe ? "å\x WHõ _» =~°∞ãQÍ

K≥|∞ «∞<åfl~°∞ K«∂_»O_ç. 1. Ñ¨Ù@=ÚÅ∞ 2. è•=∞=ÚÅ∞ 3. « «Î fi=ÚÅ∞ 4.

Ñ‘~îåÅ∞ 5. J#fiÜ«∞=ÚÅ∞ 6. eOQÆ=ÚÅ∞ 7. =∂ «$HõÅ∞. g@xflO\h =º+≤ìQÍ,

ãq∞+≤ìQÍ ÉèÏqOKåe.

1. ÑÙ@=ÚÅ∞ : Wq =¸_»∞ 1. *Ï « 2. *Ï#=Ú 3. *ËÜ«∞=Ú. *Ï « –

≥eÜ«Ú"å_»∞, *Ï#=Ú – ≥Å∞ã∞‰õΩ<Õ â◊HÎ, *ËÜ«∞=Ú – ≥Å∞ã∞H˘# Œy#k. D

=¸_»∞ Hõeã≤# ‰õÄ@q∞ <åÅæ=k.

2. è•=∞=ÚÅ∞ : è•=∞=Ú JO>Ë WÅ∞¡, ™ê÷#=Ú, HÍOu, "≥Å∞QÆ∞, â◊HÎ

ÕÇÏ=Ú Jx J~°÷=Ú. Wq <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ∞ 1. K«„Hõ 2. <å èŒ 3. Œâ◊ 4.

â◊HÎ„ «Ü«∞=Ú

1. K«„HÍÅ∞ : 1 JyflK«„Hõ=Ú, 2. ã¨∂~°ºK«„Hõ=Ú, 3. ™È=∞K«„Hõ=Ú, 4.

„|ÇÏ‡K«„Hõ=Ú. +@Û„HÍÅ∞ K≥¿ÑÊ@ÑC_»∞ =™êÎ~Ú.

2. <å äŒ∞Å∞ : 1. q∞„ Õâ◊<å äŒ, 2. ++‘ªâ◊<å äŒ, 3. L_ô¤â◊<å äŒ, 4. Pâ◊Û~åº#O Œ

<å äŒ, QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~°Ö’ =™êÎ~Ú.

3. Œâ◊Å∞ : g\<Õ J=ã÷Å∞ JO\Ï~°∞. 1. *Ï„QÆ •=ã÷, 2. ãfiáêfl=ã÷, 3.

ã∞+µÑ≤Î, 4. «∞sÜ«∞=Ú. Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’ 256 #∞Oz 263 =~°‰õΩ QÆÅ

<å=∂ÅÖ’ g\x q=iOK«@O [iyOk.

4. â◊‰õΩÎÅ∞ : Wq =¸_»∞ ~°HÍÅ∞

1. "å=∞, 2. *Ëº+ª, 3. ~“„k, 4. âßO «.

1. WKåÛù, 2. *Ï#, 3. „HÜ«∂, 4. JOaHõ.

1. HÍ"Õ∞â◊fii, 2. =„*Ëâ◊fii, 3. ÉèíQÆ=∂ex, 4. „uÑÙ~°ã∞O Œi.

3. P «‡Å∞ : 1. P «‡, 2. JO «~å «‡, 3. Ñ~°=∂ «‡, 4. *Ï<å «‡.

4. « «Îfi=ÚÅ∞ : 1 P «‡ « «Î fi=Ú, 2. q^•º « «Î fi=Ú, 3. t= « «Î fi=Ú, 4.

ã¨~°fiâ◊HÎ « «Î fi=Ú.

5. Ñ‘~î°=ÚÅ∞ : 1. HÍ=∞yi, 2. Ñ¨Ó~°‚yi, 3. *ÏÅO èŒ~°, 4. F_®º

Ñ‘~î°=ÚÅ∞. g\x Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’ 375 #∞Oz 380 <å=∂ÅÖ’ q=iOK«@O

[iyOk. D Ñ‘~îåÅ∞ Ñ$käq, "åÜ«Ú, [Å, Jyfl~°∂áêÅ∞ Jx Ü≥∂yhÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’

q=iOKå~°∞.

HÍ=∞yi Ñ‘~î°=Ú – Éèí∂ « «Î fi=Ú, Ñ‘ «=~°‚=Ú

ÑÓ~°‚yi Ñ‘~î°=Ú – "åÜ«Ú « «Î fi=Ú, èŒ∂„=∞=~°‚=Ú

*ÏÅO èŒ~° Ñ‘~î°=Ú – [Å « «Î fi=Ú, âıfi «=~°‚=Ú

F_®ºÑ‘~î°=Ú – Jyfl « «Î fi=Ú, ~°HõÎ=~°‚=Ú

g\g∞ Œ WOHÍ q=~åÅ∞ HÍ"åÅO>Ë <Õ#∞ „"åã≤# 'Nq^•º™ê~°kä— Åe`å

ãÇÏ„ã<å=∞ ÉèÏ+ºO 517, 518, 519 ¿ÑrÅ∞ K«∂_»O_ç.

J#fiÜ«∞=ÚÅ∞ : g\˜H ã=∞Ü«∞=ÚÅx, P=∂flÜ«∞=ÚÅh ‰õÄ_® ¿Ñ~°∞. 1.

„áêQÍ=∂flÜ«∞=Ú, 2. ŒH∆Ï=∂flÜ«∞=Ú, 3. ÑtÛ=∂flÜ«∞=Ú, 4. L «Î~å=∂flÜ«∞=Ú

7. eOQÆ=ÚÅ∞ : 1. ãfiÜ«∞OÉèí∂eOQÆ=Ú, 2. ÉÏeOQÆ=Ú, 3. W «~°=ÚÅ∞,

4. Ñ~°=∂ «‡ eOQÆ=Ú. g\x Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’x K«„HõãOH «OÖ’ 45,46,47

â’¡HÍÅÖ’ q=iOKå~°∞.

1. ãfiÜ«∞OÉèí∂eOQÆ=Ú : ãfiÜ«∞OQÍ L ŒƒùqOz#k. Z=iKÕ å «Ü«∂~°∞

KÕÜ«∞|_ç#k HÍ Œ∞. Ö∫HHõOÖ’ n<Õfl =∞ÇeOQÆ=Ú JO\Ï~°∞. Wk ¿ÇÏ=∞=~°‚O

QÆÅk. J #∞Oz Jó =~°‰õΩ ãfi~°=ÚÅ`À‰õÄ_ç LO@∞Ok. =¸_»∞ tY~°=ÚÅ∞

QÆÅk. =¸_»∞ aO Œ∞=ÙÅ∞ ‰õÄ@„ «Ü«∞=Ú`À ‰õÄ_ç#k. =¸_»∞ aO Œ∞=ÙÅO>Ë

ã∞<åfl, qã~°æ "≥Ú «ÎO =¸_»∞ aO Œ∞=ÙÅ∞.

2. ÉÏeOQÆ=Ú : Z~°∞ÑÙ ~°OQÆ∞QÆÅk. Hõ #∞Oz « =~°‰õΩ 16 =~°‚=ÚÅKÕ

K«∞@ì|_ç „uHÀÏHÍ~°"≥∞ÿ L#flk.

3. W «~° eOQÆ=Ú : ≥Å∞ÑÙ~°OQÆ∞ QÆÅk. Hõ_çq∞K≥@∞ì ÑÓÅ=Ö QÀàÏHÍ~°OÖ’

LO@∞Ok. äŒ #∞Oz ã =~°‰õΩ 16 =~°‚=ÚÅKÕ « Ñi=$ «"≥∞ÿ LO@∞Ok.

4. Ñ~åeOQÆ=Ú : n<Õfl Ñ~°=∂ «‡ eOQÆ=Ú JO\Ï~°∞. J #∞Oz Hõ∆ =~°‰õΩ

Jxfl =~°‚=ÚÅKÕ « ãi=$ «"≥∞ÿ LO@∞Ok. Wk ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# =¸_»∞ eOQÆ=ÚÅ

ãq∞+≤ì ~°∂ÑOQÆÅk. K«~°‡K«‰õ∆Ω=ÙÅ‰õΩ HõxÑ≤OK«xk. WO„kÜ«∂Å‰õΩ JQÀK«~°"≥∞ÿ#k.

aO Œ∞~°∂ÑOÖ’ LO@∞Ok. JO>Ë F_®º Ñ‘~î°OÖ’ aO Œ∞ =∞O_»Å=∞O Œ∞O@∞Ok.

ã~åfi#O Œ=∞Ü«∞ K«„Hõ=∞O Œ∞O_»∞#k. ÖËHõ „|ÇÏ‡~°O„ èŒO ŒQÆæ~° LO_Õk. Ñ~å#O Œ

7574




ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#k. q^•º#O^Œ, q+¨Ü«∂#O^Œ, "åã¨<å#O^ŒÅ‰õΩ Jf`«"≥∞ÿ#k.

âßâ◊fi «"≥∞ÿ#k.

8. =∂ «$HõÅ∞ : Wq "å‰õΩ¯ Ü≥ÚHõ ãfi~°∂áêÖ·# 1. Ñ~°, 2. Ñâ◊ºOu, 3.

=∞ èŒº=∞ 4. "≥·Y~°∞Å∞. g\x QÆ «OÖ’ q=iOK«@O [iyOk. J~Ú Õ =∂„ «∞HõÅ∞

JO>Ë â◊HÎ„ «Ü«∞=Ú Jx‰õÄ_® J~°úO K≥ÑÊ|_çOk.

„Ñu JHõ∆~° ãfi~°∂Ñ q=~°=Ú

UÔH·Hõã≤‡#¯~°‡˜ ã¨$ëêìºk qÉèË Œ «ó „uq èÕ I

„|Ç¨‡^•º JkèÑ¨ «Ü≥∂ ÉèÏ~° åºk ã¨fiâ◊HÎaèã¨ûÇ≤Ï`åó II 35

ã$+≤ì J<Õk =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ LO@∞Ok. 1. ã$+≤ì, 2. ã≤÷u, 3. ãOÇ~°=Ú.

J~Ú Õ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’ XH˘¯Hõ ‰õÄ@q∞ XH˘¯Hõ ÉèÏQÆO J=Ù «∞Ok.

„Ñ¨ äŒ=∞ ‰õÄ@q∞ – ã¨$+≤ì~°∂Ñ¨=Ú

kfifÜ«∞ ‰õÄ@q∞ – ã≤÷u~°∂Ñ=Ú

«$fÜ«∞ ‰õÄ@q∞ – ã¨OÇ¨~°~°∂Ñ¨=Ú

ãq∞+≤ì‰õÄ@q∞ – u~À^•# J#∞„QÆÇÏ ~°∂Ñ=Ú

J~Ú Õ WHõ _» ã$+≤ì, ã≤÷u, ãOÇ~åÅ∞ XH˘¯Hõ \ =¸_»∞ q è•Å∞.

1. ã¨$+≤ì ã¨$+≤ì, ã¨$+≤ì ã≤÷u, ã¨$+≤ì ã¨OÇ¨~°=Ú.

2. ã≤÷u ã$+≤ì, ã≤÷u ã≤÷u, ã≤÷u ãOÇ~°=Ú.

3. ãOÇ~° ã$+≤ì, ãOÇ~° ã≤÷u, ãOÇ~° ãOÇ~°=Ú.

„|Ç¨‡ ŒÜ«∞GÜ≥∂ -q∂ÉèÏ~° åº^•ºâ◊Û â◊HõÎÜ«∞ ã≤Î„ã¨ó I

„Ñ¨ «ºHõ∆~° ã¨fi~°∂áêó âßHÍÎ~÷ =Hõ∆ º=∂Ü«∂s`åº II 36

D Hõ~°‡ÅxflO\H© „u=¸iÎ ŒfiO Œfi=Ú JkèÑ «∞Å∞. „u=¸iÎ ŒfiO Œfi=Ú

JO>Ë „u=¸~°∞ÎÅ∞, „uâ◊‰õΩÎÅ∞ J#fl=∂@. â◊HÎ ÖËHõáÈ~Ú#>Â¡ Õ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞

ã$+≤ì HÍ~°ºO‰õÄ_® K≥Ü«∞ºÖË_»∞. HÍ|\ì „Ñu‰õÄ@q∞Ö’#∞ „u=¸iÎ ŒfiO Œfi=Ú

JO>Ë „u=¸~°∞ÎÅ∞, „uâ◊‰õΩÎÅ∞ P~°∞QÆ∞ih ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe. g~°O Œ~°∂ =∞O„ «OÖ’x

XH˘¯Hõ JHõ∆~åxH© ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ L<åfl~°∞. WHõ _» „u=¸~°∞ÎÅ∞ – „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚=Ù,

~°∞„ Œ∞_»∞. „uâ◊‰õΩÎÅ∞ – ÉèÏ~°u, Ñ$käq, ~°∞„^•. gà◊√§ P~°∞QÆ∞~°∞ =∞O„ «OÖ’x

XH˘¯Hõ JHõ∆~åxH ~°∂áêÅ∞. Jx ZÖÏ ? =ÚO Œ∞QÍ "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞ K«∂^•ÌO.

Hõ U D Å „Ç‘ÏO

HõHÍ~À „|ÇÏ‡~°∂Ñâ◊Û UHÍ~À ÉèÏ~°f=∞ «O

DHÍ~À q+µ‚~°∂Ñâ◊Û ÅHÍ~À Ñ$käg=∞ «O

ÇÏHÍ~À ~°∞„ Œ~°∂Ñâ◊Û ~°HÍ~À ~°∞„^• =ÚK«º Õ II

HõHÍ~°=Ú – „|ÇÏ‡, UHÍ~°=Ú – ÉèÏ~°u, DHÍ~°=Ú – q+µ‚=Ù, ÅHÍ~°=Ú

– Ñ$käq, ÇÏHÍ~°=Ú – ~°∞„ Œ∞_»∞, ~°HÍ~°=Ú – ~°∞„^•.

WHõ Ô~O_»= ‰õÄ@q∞ K«∂_»O_ç. ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å „Ç‘ÏO. WO Œ∞Ö’ Ô~O_»∞

ÇÏHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. WÑC_»∞ Ô~O_»= ÇÏHÍ~åxfl WHõ _» #∞Oz fã≤"Õã≤, =¸_»=

‰õÄ@q∞ =ÚO Œ∞ KÕ~°ÛO_ç. JÑC_»∞ Ô~O_»∞, =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÖ’ LO_Õ JHõ∆~åÅ∞

XHõ>Ë J=Ù`å~Ú. ÇÏãHõÅ„Ç‘ÏO.

ÇÏHÍ~À „|ÇÏ‡~°∂Ñâ◊Û ãHÍ~À ÉèÏ~°f=∞ «"£∞

HõHÍ~À q+µ‚~°∂Ñâ◊Û ÅHÍ~À Ñ$käg =∞ «"£∞


ÇÏHÍ~°=Ú – „|ÇÏ‡, ãHÍ~°=Ú – ÉèÏ~°u, HõHÍ~°=Ú – q+µ‚=Ù, ÅHÍ~°=Ú

– Ñ$käq, ÇÏHÍ~°=Ú – ~°∞„ Œ∞_»∞, ~°HÍ~°=Ú – ~°∞„^•.

WÑC_»∞ =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ z=~° L#fl DOHÍ~åxfl âßO «, JOaHõÅÜ≥ÚHõ

ãq∞+≤ì ~°∂ÑOQÍ ÉèÏqOKåe. J Õ u~À^•#, J#∞„QÆÇÏ=ÚÅ∞.

aO^•fik#=Hõ ÉèÏ=#Ç¨Ï$ÖË¡MÏ HÍ=∞HõàÏ ã¨Ñ¨~å~°÷HõÖÏ-MÏº‰õΩO_»e#∞º`å÷ó I

<å^•â◊Û„Hõ„u «Ü«∞„u «Ü«∂`å‡<À qÉèÏ=hÜ«∂ã¨∞ûºó II 37

Ç¨Ï$ÖË¡Y („Ç‘ÏOHÍ~°=Ú)Ö’ HÍ=∞HõàÏc[=Ú JO «~°∂ƒù «OQÍ LO@∞Ok.

^•xÖ’ ãÑ~å~°ú Hõà◊ LO@∞Ok. JãÅ∞ 'HÍ=∞Hõà◊— JO>Ë Uq∞\ ? 'Ü≥∂yh

ÇÏ$ ŒÜ«∞O—Ö’ HÍ=∞HõÖÏ ãfi~°∂áêxfl q=iOKå~°∞.

7776




qâßfiHÍ~° „Ñ è• è•~° x[~°∂Ñ t"å„â◊Ü«∞O I

HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ Ñ~°ºOHõ xq+ì=∞u ã∞O Œ~°O II

=ÚÃÑ¶· ÊP~°∞ « «Î fi=ÚÅ ÑiÏ=∞=Ú K≥Ok# P Ñ~°"Õ∞â◊fii Ü≥ÚHõ x[

~°∂Ñ=Ú Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. «∞sÜ«∞ aO Œ∞=Ù. HÍ=∞HõÅ J<Õk «∞sÜ«∞ aO Œ∞=Ù

#∞O_Õ L`«Ê#fl"≥∞ÿOk. D ~°HõOQÍ, `«∞sÜ«∞ aO^Œ∞=Ù#∞O_ç L`«Ê#fl"≥∞ÿ#

HÍ=∞aO Œ∞=Ù 't=â◊HÍÎº «‡Hõ=Ú— JO>Ë t=â◊‰õΩÎÅ`À ‰õÄ_ç#k. D t=â◊‰õΩÎÖË

HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å∞. J@∞=O\ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞xÜ≥ÚHõ JOHõÉèÏQÍ# ‰õÄ~°∞Ûx

LO@∞Ok HÍ"Õ∞â◊fii. JO Œ∞KÕ «<Õ P"≥∞#∞ ''HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷ !——, 'Ñ~°=∞t= Ñ~°ºOHõ

xÅÜ«∂ ! Jx JO\Ï~°∞. "≥Ú «ÎOg∞ Œ HÍ=∞Hõà◊ JO>Ë t=â◊‰õΩÎÅ Ü≥ÚHõ « «Î fi=Ú.

Wk Jx « «Î fi=ÚÅ Ü≥ÚHõ ã"Õ∞‡à◊#=Ú. « åÎ fiÅ∞ 96 Jx, 51 Jx, 36 Jx,

24 Jxfl ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ K≥ÑC‰õΩ<åflO. Jq ZO « ãOYºÖ’ L#flÑÊ\H©, Jxfl

« «Î fi=ÚÅ ã"Õ∞‡à◊#"Õ∞ t=â◊‰õΩÎÅ ã"Õ∞‡à◊#=Ú. WÑC_»∞ t=â◊‰õΩÎÅ « «Î fiO Uq∞\’

≥Å∞ã∞HÀ"åe. Jk ZÖÏ ? QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å<Õ [~°QÍe. QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ â◊√„â◊¥+ KÕã≤,

ZO`À HÍÅO "≥zÛOz, JÇÏiflâ◊Å∞ „â◊q∞Oz P q+Ü«∂xfl ≥Å∞ã∞HÀ"åe.

JÜ«∂z «OQÍ =zÛ# èŒ#Og∞ ŒQÍx, JkèHÍ~°Og∞ Œ QÍx, U =∂„ «O „â◊=∞

Ñ_»‰õΩO_® =zÛ# q+Ü«∞O g∞ Œ QÍx, =∞#H U =∂„ «O Q“~°= ÉèÏ=O LO_» Œ∞

ãiHõ • K«∞ÅHõ# ÉèÏ=O LO@∞Ok. JO Œ∞KÕ « Hõ+ìÑ_ç, Ñi„â◊=∞ KÕã≤ q+Ü«∂xfl

≥Å∞ã∞HÀ"åe. JO Œ∞H HÍ=∞Hõà◊#∞ QÆ∞iOz QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å ≥Å∞ã∞HÀ"åe. H=ÅO

ÑÙãÎHõ Ñi*Ï#O ÑxH~å Œ∞. nxH WOH˘Hõ HÍ~°O L#flk. ÑÙãÎHõOÖ’ „"åã≤#k

=∂„`«"Õ∞ =∞#O K«^Œ=QÆÅ∞QÆ∞`åO. =∞^èŒºÖ’ ZHõ¯_≥·<å J~°úO HÍHõáÈ~Ú<å,

J#∞=∂#O =zÛ<å Ug∞ K≥Ü«∞ºÖËO. J Õ QÆ∞~°∞=Ù QÆ#Hõ J~Ú#>Â¡ Õ q+Ü«∂xfl

J~°ú=∞ÜÕ∞º@@∞¡QÍ K≥Ñ¨ÊQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. J#∞=∂# x=$uÎ K≥Ü«∞ºQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.

JO Œ∞KÕ « q+Ü«∂xfl QÆ∞~°∞=ÙQÍi ŒQÆæ~ ≥Å∞ã∞HÀ"åe. QÆ∞~°∞=ÚM·Hõ "≥· Œº=Ú.

"≥Ú Œ\˜ ‰õÄ@q∞Ö’x „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ HÍ=∞HõàÏ c[O LOk. J Õ 'D—

^•xx „Ñ äŒ=∞‰õÄ@q∞Ö’ Jyfl‰õΩO_»ex Jx, kfifÜ«∞‰õÄ@q∞Ö’ ã∂~°º‰õΩO_»ex

Jx, `«$fÜ«∞‰õÄ@q∞Ö’ K«O„^Œ‰õΩO_»ex Jx JO\Ï~°∞. aO^•fik#=Hõ=Ú

(aO Œ∞=Ù`À ‰õÄ_ç# <å Œ=Ú) D ‰õΩO_»exÖ’<Õ ÑÙ\ìOk. NK«„HõOÖ’ "≥Ú «ÎO

`˘q∞‡k K«„HÍÅ∞ ÖË • P=~°Å∞ L<åfl~Ú Hõ •. WÑC_»∞ XH˘¯Hõ <å^•xfl

=¸_»∞ K«„HÍÅ∞QÍ ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe. JO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ ‰õÄ@q∞ <å^Œ=Ú

J+ì Œà◊=Ú, ëÈ_»â◊ Œà◊=Ú, Éèí∂ÑÙ~°=ÚÅ ãfi~°∂Ñ=Ú. Ô~O_»= ‰õÄ@q∞ <å Œ=Ú

JO «~°Ìâß~°=Ú, |Ç≤Ï~°Ìâß~°=Ú, K« «∞~°Ìâß~°=ÚÅ ãfi~°∂Ñ=Ú. =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’x

<å Œ=Ú aO Œ∞=Ù, „uHÀ=Ú, J+ìHÀ=ÚÅ ãfi~°∂Ñ=Ú. D q èŒOQÍ ÉèÏqOKåe.

WHõ _» NK«„HõOÖ’x P=~°Å∞ ÃÑ·#∞Oz „HOkH K≥ÑÊ|_®¤~Ú. JO>Ë aO Œ∞=Ù#∞Oz

Éèí∂ÑÙ~°O^•HÍ K≥ÑÊ|_ç<å~Ú. NK«„HÍxfl "≥Ú «ÎO =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ K≥|∞`åO.

1. ã$+≤ìK«„HõO, 2. ã≤÷uK«„HõO, 3. ãOÇ~°K«„HõO. áê~î°‰õΩÅÜ≥ÚHõ ™œÅÉèíºO HÀãO

g\x H˘kÌQÍ q=iOK«@O [~°∞QÆ∞ «∞#flk. JãÅ∞ NK«„HõOÖ’ L#fl P=~°Å∞

ÖË • K«„HÍÅ∞ Uq ? '~° åflÜ«∞i¬— „"åã≤# P=~° Õ=`åã∞ÎuÖ’ ...

¢ ≥·Ö’HõºÜ≥∂#O =O Õ ã~åfiâßÑiÑÓ~°Hõ"£∞

ã¨~°fiãÖH∆ÀÉèíO K«„HõO ã¨~°fi™œÉèÏQÆº^•Ü«∞Hõ"£∞

ã¨~åfi~°ú ™ê èŒHõO K«„HõO ã¨~°fi~°H∆ÍHõ~°OÑ¨~°"£∞

ã¨~°fi~ÀQÆÇ¨Ï~°O K«„HõO ã¨~°fiã≤kú „Ñ¨ •Ü«∞Hõ"£∞

ã~åfi#O Œ=∞Ü«∞K«„HõO Wu K«„Hõ„Hõ=∞O Éèí*Ë II

J<åfl_»∞. NK«„HõOÖ’ L#fl P=~°Å¿Ñ~°∞¡ K≥|∞ «∞<åfl_»#fl=∂@.

1. „Ñ¨ äŒ=∂=~°=Ú – Éèí∂Ñ¨Ù~°=Ú – ¢ ≥·Ö’Hõº"≥∂Ç¨Ï#K«„Hõ=Ú

2. kfifÜ«∂=~°=Ú – ëÈ_»â◊ Œà◊=Ú – ã¨~åfiâßÑïÑ¨Ó~°HõK«„Hõ=Ú

3. «$fÜ«∂=~°=Ú – J+ì Œà◊=Ú – ã¨~°fiãÖH∆ÀÉèíK«„Hõ=Ú

4. K« «∞~åú=~°=Ú – K« «∞~°Ìâß~°=Ú – ã¨~°fi™œÉèÏQÆº^•Ü«∞HõK«„Hõ=Ú

5. ÑÖK«=∂=~°=Ú – |Ç≤Ï~°Ìâß~°=Ú – ã¨~åfi~°ú™ê èŒHõK«„Hõ=Ú

6. +¨ëêª=~°=Ú – JO «~°Ìâß~°=Ú – ã¨~°fi~°H∆ÍHõ~°K«„Hõ=Ú

7. ã¨ÑÎ=∂=~°=Ú – J+ìHÀ=Ú – ã¨~°fi~ÀQÆÇ¨Ï~°K«„Hõ=Ú

8. J+¨ì=∂=~°=Ú – „uHÀ=Ú – ã¨~°fiã≤kú„Ñ¨ ŒK«„Hõ=Ú

9. #==∂=~°=Ú – aO Œ∞=Ù – ã¨~åfi#O Œ=∞Ü«∞K«„Hõ=Ú

g\Ö’ "≥Ú Œ\ =¸_»∞ P=~°Å∞ ã$+≤ìK«„Hõ=Ú. «~°∞"å « =¸_»∞ P=~°Å∞

ã≤÷uK«„Hõ=Ú. z=i =¸_»∞ P=~°Å∞ ãOÇ~° K«„Hõ=Ú. WÑC_»∞ J<åÇÏ «OÖ’

7978




ÑÙ\˜ì# <å Œ=Ú NK«„HõOÖ’x "≥Ú Œ\ =¸_»∞ K«„Hõ=ÚÅ (ã$+≤ì K«„Hõ=ÚÅ) ~°∂Ñ=Ú.

P*ÏK«„HõOÖ’ ÑÙ\˜ì# <å Œ=Ú NK«„HõOÖ’x 4,5,6 K«„Hõ=ÚÅÜ≥ÚHõ (ã≤÷u) ~°∂Ñ=Ú.

aO Œ∞™ê÷#OÖ’ ÑÙ\ì#<å Œ=Ú NK«„HõOÖ’x z=i =¸_»∞ K«„HÍÅ (ãOÇ~°)

~°∂Ñ¨=Ú. =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’ =zÛ# <å Œ=Ú L#‡#Ö’ ÅÜ«∞O J=Ù «∞Ok.

JO Œ∞H Jk ãOÇ~°~°∂ÑOQÍ ÉèÏqOKåe. D ~°HõOQÍ aO Œ∞=Ù#∞O_ç L#‡#

=~°‰õΩ L#fl "å\x (aO^•fik#=HÍxfl) ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe.

[Ñ¨HÍÅ J=™ê÷ÑÖK«Hõ=ÚWO„kÜ«∞ Œâ◊Hõ=º=ÇÏ$u~°∂áê Ü«∂*ÏQÆ~å=™ê÷ I

«„ «„Ñ¨HÍâ◊~°∂áÈ ¿ÇÏ «∞~åƒù=ºó «$fÜ«∞ˆQ ˆ~¿Ñ¶ II 38

Ñ~°"Õ∞â◊fiix ã∞Îu KÕ¿ã@ÑC_»∞ '*Ï„QÆãfiÑfl ã∞+µÑ‘Î<åO™êH∆Éèí∂ ≥·º #"≥∂

#=∞ó— JO\ÏO. JO>Ë *Ï„QÆãfiÑfl ã∞+µÑÙÎÅÜ«∞O Œ∞ ™êH©∆Éèí∂ «=ÚQÍ LO_Õk.

D <å=∞O Åe`å JëÈì «Î~°OÖ’xk. JHõ _» =¸_»∞ J=ã÷ÖË K≥áêÊ~°∞. HÍx

J=ã÷Å∞ S Œ∞. Jq 1. *Ï„QÆ •=ã÷, 2. ãfiáêfl=ã÷, 3. ã∞+µÑ≤Î, 4. «∞sÜ«∞=Ú,

5. «∞sÜ«∂f «=Ú. g\xflO\h Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’ 256 #∞Oz 263=~°‰õΩ

<å=∂ÅÖ’ q=iOK«@O [iyOk. J~Ú Õ WHõ _» [ÑHÍÅOÖ’ J=™ê÷ÑOK«HÍxfl

q=iã¨∞Î<åfl~°∞.

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ D â’¡HõOÖ’ *Ï„QÆ •=ã÷#∞ q=iã∞Î<åfl~°∞. *Ï„QÆ •=ã÷

JO>Ë "Õ∞Å∞H˘x L#fl J=ã÷. D ã≤÷ux J#∞ÉèíqOKÕk ã∂÷Å ÕÇÏ=Ú. D ã≤÷uÖ’

LO_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ˜‚ "≥·âßfi#~°∞_»∞ JO\Ï~°∞. JO>Ë qâ◊fiOÖ’x #~°∞ÅHõO^ŒiH©,

qâ◊fiOÖ’x „áê∞ÅxflO\˜H© „Ñ¨fHõ. Éè’QÍÅ∞ J#∞ÉèíqOK«\ÏxH˜ D ^ÕÇ¨Ï"Õ∞

P è•~°=Ú. rq D â◊s~°O`À<Õ ã∞Y Œ∞óMÏÅ∞ J#∞Éèíqã∞ÎOk. ã∂÷Å ÕÇÏ=Ú

ZÑC_»∂ *Ï„QÆ •=ã÷Ö’<Õ J#∞Éèí=O á⁄O Œ∞ «∞Ok. J@∞=O\ ã∂÷Å ÕÇxH

„Ñuxkè "≥·âßfi#~°∞_»∞. *Ï„QÆ •=ã÷ W «x ãOKå~° ™ê÷#=Ú. W «xH U_»∞ JOQÍÅ∞,

ÑO^˘xq∞k <Àà◊√§ LO\ÏÜ«∞x =∂O_»∂HÀºÑx+ «∞Î K≥|∞`ÀOk.

ãáêÎOQÍÅ∞ : t~°ã∞û, Hõ#∞fl, „áê=Ú, â◊s~°=Ú, =¸„ «™ê÷#=Ú, áê^•Å∞,

<À~°∞.

=ÚMÏÅ∞ ÑO^˘xq∞k : *Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞ – 5, Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞ – 5, „áêÏÅ∞

– 5, JO «óHõ~° K« «∞+ìÜ«∞=Ú 4 "≥~°ã≤ 19.

[ÑÖ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# „Ñ¨HÍâßxfl =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’

~Ñ¶™ê÷#=ÚÖ’ ÉèÏqOKåe.

Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞, *Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞ „ÑÑOK« ~°∂ÑOÖ’ ÑiÏ=∞O K≥O Œ@=Ú

J<Õ@@∞=O\ *Ï„QÆ •=ã÷‰õΩ HÍ~°"≥∞ÿ# ™êH∆x, =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’x '~°—HÍ~°OÖ’

ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe. WHõ _» ™êH∆ Z=~°∞? =∞#O D â’¡HõO "≥Ú Œ\’¡ K≥ÑC‰õΩ<åflO.

P Ñ~°"Õ∞â◊fiiÜÕ∞ g@xflO\H© ™êH∆. HÍ|\˜ì, =∞O„`åkè Õ= « J~Ú# P Ñ~°"Õ∞â◊fiix

=¸_»=‰õÄ@q∞Ö’x '~°—HÍ~°OÖ’ ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe.

JO «óHõ~° K« «∞+¯=º=Ç~°ó ™êfiÑ≤fl HÍ=™ê÷ I

™ê`åsÎÜÕ∞HÍ~å ü É’ è•º-Ñ≤ QÆà◊ã÷ÖË zO`åº II 39

D â’¡HõOÖ’ ãfiáêfl=ã÷#∞ q=iã∞Î<åfl~°∞. P «‡Ü≥ÚHõ Ô~O_»=áê ŒO ≥·[ã∞_»∞.

ãfiáêfl=ã÷ W «x ãOKå~° ™ê÷#=Ú. ãfiÑflOÖ’ WO„kÜ«∂Åhfl =∞#ã∞Ö’ ÅÜ«∞O

J~ÚáÈ`å~Ú. JÑC_»∞ =∞#ã∞ J<ÕHõ q+Ü«∂Å#∞ J#∞Éèíqã∞ÎOk. D ã≤÷uÖ’

ÖËx=hfl «#‰õΩ `å<Õ ã$+≤ìOK«∞‰õΩx, «xqf~å J#∞Éèíqã∞ÎOk.

ãfiÑflO K«∂¿ã"å_çH x[OQÍ Jk [~°∞QÆ∞ «∞#flk JxÑ≤ã∞ÎOk. ~°Hõ~°HÍÅ

=ã∞Îã=Ú^•Ü«∂xfl á⁄O Œ∞`å_»∞. Z#ÖËx P#O ŒO J#∞Éèíq™êÎ_»∞. H˘xfl™ê~°∞¡

ÉèíÜ«∞Ñ_» å_»∞. Œ∞ód™êÎ_»∞. D ~°HõOQÍ *Ï„QÆ •=ã÷Ö’ HõeQ J#∞Éèí"åÅhfl,

ãfiáêfl=ã÷Ö’ ‰õÄ_® HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. D ã≤÷uH JkèÑu ≥·[ã∞_»∞. J «_çH ‰õÄ_®

"≥·âßfi#~°∞_çH =Ö<Õ U_»∞ JOQÆ=ÚÅ∞, ÑO^˘xq∞k <Àà◊√§ LO\Ï~Ú.

=∞#ã∞û, |∞kú, z «Î=Ú, JÇÏOHÍ~°=Ú, g\H JO «óHõ~° K« «∞+ìÜ«∞=Ú

Jx ¿Ñ~°∞. D <åÅ∞yO\˜ À [iQ =º=Ç~°"Õ∞ ãfiáêfl=ã÷. WHõ _» Hõey# *Ï#

„Ñ¨HÍâ◊=ÚÅ#∞, =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’x D HÍ~°=Ú`À ÉèÏqOKåe. â◊s~°OÖ’

WO„kÜ«∂Åhfl q„âßOu fã∞‰õΩ#fl ã=∞Ü«∞OÖ’ JO «óHõ~° K« «∞+ìÜ«∞=Ú Ñx

KÕã¨∞ÎOk. J^Õ =∞#ã¨∞û, |∞kú, z`«Î=Ú, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú. g\˜=Å¡<Õ „Ñ¨ÑÖK«

=º=Ç~°=∞O`å #_»∞ã∞ÎOk. x[OQÍ ÖË#@∞=O\=hfl =∞#ã∞ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩx

J#∞Éèíqã∞ÎOk. D ã≤÷uÖ’ P Ñ~°"Õ∞â◊fii ãfi~°∂áêxfl, =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’x

8180




'D— HÍ~°O`À ÉèÏqOKåe. J#QÍ ãfiáêfl=ã÷Ö’ [xOz# K≥· «#º„ÑHÍâ◊"Õ∞, =¸_»=

„Ç‘ÏOHÍ~°=∞O Œe HÍ=∞HõÅQÍ ÉèÏqOKåe. =¸_»= „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú JO>Ë =¸_»=

‰õÄ@q∞Ö’x „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú. JO Œ∞Ö’x HÍ=∞HõàÏ JO>Ë 'D— HÍ~°=ÚQÍ ÉèÏqOKåe.

PO «~°=$ ÕÎ ~°¡Ü«∞`À b#„áêÜ«∞ã¨º r=ã¨º I

"Õ Œ# "Õ∞= ã¨∞+¨µÑ≤Îó zO`åº `åsÎÜ«∞ aO^Ò™ê II 40

D â’¡HõOÖ’ ã∞+µÑÎº=ã÷#∞ q=iã∞Î<åfl~°∞. x„kOz#ÑC_»∞ U HÀiHõÅ∞

ÖËxk ã∞+µÑ≤Î. J Õ QÍ_è»x„ Œ. D ã≤÷uÖ’ ãOK«iOKÕ"å_»∞ „áêA_»∞. WHõ _»

J#∞Éèí"åÅhfl UHõ"≥∞ÿáÈ`å~Ú. JO>Ë *Ï„QÆ`üã¨fiáêfl=ã¨÷ÅÖ’x J#∞Éèí"åÅhfl

HõiyáÈ`å~Ú. JO`ÕQÍx #tOK«=Ù. P J#∞Éèí"åÅ‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ`« Ug∞ÖË^Œ∞.

KÕ «<åâ◊HÎ JO>Ë „QÆÇÏâ◊HÎ ÑÓiÎQÍ xezáÈ «∞Ok. QÆuOz# J#∞Éèí"åÅ∞ ZHõ _À

xezáÈ`å~Ú. JãÅ∞ W «#∞ rqOz L<åfl_® ? ÖË • ? JxÑ≤ã∞ÎOk. D

ã≤÷uÖ’ P#O Œ=∞Ü«Ú_≥· P#O^•xfl J#∞Éèíq™êÎ_»∞. D P#O ŒO ãÎ|Ì"≥∞ÿ#k.

«"≥∂QÆ∞ „Ñ è•#"≥∞ÿ#k. WO Œ∞Ö’ J*Ï#=Ú, JÇÏOÉèÏ==Ú, ã∞Y=Ú LO\Ï~Ú.

JO Œ∞H Wk „|Ç‡#O ŒO HÍ Œ∞.

D â’¡HõOÖ’ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ ã∞+µÑ≤Îx q=iã∞Î<åfl~°∞. WO„kÜ«∞=$ «∞ÎÅ∞,

=∞<À=$ «∞ÎÅ∞ ÖË#@∞=O\ =$uÎâ◊¥#º"≥∞ÿ# ã≤÷uÜÕ∞ ã∞+µÑ≤Î. ''Ug∞ÖË Œ∞—— J<Õ

*Ï#=Ú D ã≤÷uÖ’ LO@∞Ok. P *Ï<åxfl =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’x aO Œ∞=Ù#O Œ∞,

ÅÖÏ@ ™ê÷#OÖ’ ÉèÏqOKåe.

«∞~åº=™ê÷ z Œaè=ºO[Hõ<å Œã¨º "Õ Œ#O „áÈHõÎ"£∞ I

« •ƒù=<å J~°÷K«O„^•kHõO „ «Ü«∞O"åÑ¨º Hõ~°Î"åº II 41

Ü≥∂QÆ™ê èŒ#Ö’ ‰õΩO_»eh â◊HÎx ãÇÏ„™ê~åxH KÕiÛ# ã≤ú Õ ' «∞sÜ«∞=Ú—

Wk ã∂÷Å ã∂Hõ; HÍ~° â◊s~åÅ‰õΩ Jf «"≥∞ÿ#k.

z «∞ÎÜ≥ÚHõ ãfi~°∂Ñ=ÚKÕ ã∞ÊùiOÑ|_»∞ «∞#fl@∞=O\ <å Œ=ÚÜ≥ÚHõ *Ï#"Õ∞

«∞sÜ«∞ã≤÷u. P «‡™êH∆Í`å¯~åxH HÍ~°"≥∞ÿ# <å Œ=ÚÜ≥ÚHõ J#∞ãO è•#"Õ∞ «∞sÜ«∞

ã≤÷u. nxfl J~°úK«O„^Œ=Ú, ~Àkx, <å^Œ=ÚÅO^Œ∞ ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe. JHõ¯_»

"åºÑ≤Oz#@∞¡QÍ ÉèÏqOKåe.

P#O ≥·Hõ Ñ¶∞# «fiO Ü«∞^•fiKå=∞Ñ≤ #QÀK«~À #$ÏÏ"£∞ I

«∞~åºf`å=™ê÷ ™ê <å^•O`åk ÑÖK«H ÉèÏ"åº II 42

ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷ «∞Å‰õΩ Jf «"≥∞ÿ#k «∞sÜ«∂f « ã≤÷u. ™ê èŒ‰õΩ_»∞

«∞sÜ«∂xfl ^•\˜ Õ JxflO\˜h =kÖË™êÎ_»∞. D ã≤÷u á⁄Ok#"å_»∞ ™êH∆Í «∂Î

Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ J=Ù`å_»∞. WHõ _» Jxfl HÍÅ=ÚÅÜ«∞O Œ∞ P#O Œ"Õ∞ LO@∞Ok.

D â’¡HõOÖ’ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ D «∞sÜ«∂f «"≥∞ÿ# ã≤÷ux q=iã∞Î<åfl~°∞.

™ê èŒ‰õΩ_»∞ „|Ç‡#O Œ ãfi~°∂ÑÙ_≥· LO_»@"Õ∞ «∞sÜ«∂f`å=ã÷. Jk WO„kÜ«∂ÅKÕ

=i‚OK«\ÏxH˜ gÅ∞HÍxk. ˆH=Å=Ú J#∞Éèí"≥ ·Hõ "Õ^Œº=Ú, r=ÙÅÜ≥ÚHõ¯

*Ï˝<ÕO„kÜ«∂Å KÕ`«HÍx, Hõˆ~‡O„kÜ«∂ÅKÕ`« HÍx, =∞#ã¨∞=Å¡QÍx D ã≤÷u

`≥eÜ«∞|_»^Œ∞. JO^Œ∞ˆH Wk J#∞Éèí"≥·Hõ "Õ^Œº=Ú. JO>Ë J#∞Éèí=O^•fi~å<Õ

≥Å∞ã∞HÀ"åe. D ã≤÷uÜ≥ÚHõ ™êH∆x JO>Ë Ñ~°"Õ∞â◊fii ãfi~°∂áêxfl <å^•O «=Ú,

â◊HÎ, "åºÑ≤Hõ, ã∞=∞#, L#‡#ÅÜ«∞O Œ∞ ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe.

WÑC_»∞ "≥Ú «ÎO XHõ™êi K«∂_»O_ç. [ÑO KÕã∞Î<åflO. *Ï„QÆ •=ã÷Ö’ –

~Ñ¶, ãfiáêfl=ã÷Ö’ – DHÍ~°=Ú, ã∞+µÑ≤ÎÖ’ – aO Œ∞=Ù#∞, «∞sÜ«∞ã≤÷uÖ’ –

J~°úK«O„ Œ=Ú, ~Àkx, <å Œ=Ú, «∞sÜ«∂f «ã≤÷uÖ’ – <å^•O «=Ú, â◊HÎ, "åºÑ≤Hõ,

ã∞=∞#Å Ü«∞O Œ∞ ÉèÏ=# KÕã≤ L#‡#Ö’ ÅÜ«∞O K≥Ü«∂ºe. D ~°HõOQÍ [ÑO

KÕ¿ã@ÑC_»∞ =∞O„`åkè Õ= « J~Ú# Ñ~°"Õ∞â◊fiix ÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe.

â◊¥#º+¨@¯=Ú`åsÎ~¸H ~Ñ¶™ê÷<Õ aO^ÒK« ~Àkè<åº"£∞ I

<å^•O « "åºÑ≤Hõ Ü≥∂â◊ÛO„ ŒHõ «∞ÖÏºx ÑÖK«â◊¥<åºx II 43

L#‡<åºOh~°∂ÑO ++ªO zO «ºO =∞Çâ◊¥#º"£∞ I

D â’¡HõOÖ’ â◊¥#º+\Ï¯xfl q=iã∞Î<åfl~°∞. "≥Ú «ÎOg∞ Œ WHõ _» P~°∞KÀ@¡

â◊¥#º„Ñ Õâ◊O L#flk JO@∞<åfl~°∞.

Ü≥∂y P*ÏK«„HõO •\# «~°∞"å « =∞Ç<å^•xfl Œi≈™êÎ_»∞. J «_çH "åHûkú

HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =∞Ç¨<å^Œ=Ú <åQÆe~°∂ÑÖÖ’ LO@∞Ok. Jk âßO`«"≥∞ÿ#k.

8382




=~°„Ñ¨^•Ü«∞x, JÉèíÜ«∞ „Ñ¨^•Ü«∞x. â◊√^Œú |∞^Œú „Ñ¨HÍâ◊"≥∞ÿ#k. "åÜ«Ú=Ù‰õΩ

=∞Ç<å Œ=Ú ÅÜ«∞™ê÷#=Ú.

P â◊¥#º=∞O Œ∞, qã~°æ‰õΩ „HO ŒQÍ ãÇÏ„ã Œà◊Ñ Œ‡=Ú#flk. Jk ÑÓ~°‚K«O„ Œ∞x

ÖÏQÍ „ÑHÍtã∞ÎO@∞Ok. ^•x H~°ÏÅ∞ ã∂~°ºH~°ÏÅÖÏQÍ „ÑHÍtã∞ÎO\Ï~Ú.

JHõ _» JHÍ~åk Jxfl =~å‚Å∞ LO\Ï~Ú. Jk H=Å=Ú P#O Œ~°∂Ñ"≥∞ÿ#k.

ãÇÏ„ã Œà◊Hõ=∞ÅOÖ’ Hõà◊OHõO ÖËx K«O„ Œ∞_»∞<åfl_»∞. P K«O„ Œ=∞O_»Å=Ú =∞ èŒº#

„uHÀ=Ú#flk. ^•xÜ«∞O Œ∞ =∞Çâ◊¥#º=Ú#flk.

« ŒO «ó â◊¥#ºO « «ûHõÅ ã¨∞~°QÆÿó ¿ãq «O KåuQÆ∞ÑÎ"£∞ I

P =∞Çâ◊¥<åºxfl Õ= «Å∞ J «ºO « ~°ÇÏãºOQÍ ¿ãqã∞ÎO\Ï~°∞. P â◊¥#º=Ú

KåÖÏ ~°ÇÏãº"≥∞ÿ#k. Ju„ÑÜ«∞ «flOg∞ ŒQÍx •xfl á⁄O ŒÖË~°∞. Jk Ñ~°=∂#O Œ

=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ãO`å#~åt. Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ JHõ _Õ LO\Ï_»∞. PÜ«∞# ã~åfi «‡ãfi~°∂Ñ≤.

J*Ï˝<åxfl, "≥∂Ç¨xfl áÈQ˘_» å_»∞. ™ê èŒ‰õΩ_çH˜ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ã¨∞ è• è•~°Å`À

P «‡*Ï<åxfl Hõey™êÎ_»∞. JÑC_»∞ ™ê èŒ‰õΩ_»∞ r"å «‡ Ñ~°=∂ «‡Å ã"≥∞ÿHõºO ™êkèOz,

Ñ~°=∞ÇÏOã J=Ù`å_»∞.

t=™ê÷#O â‹·"åó Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+Ö "≥·+‚=QÆÏó

ÅãOff „áêÜ≥∂ÇÏiÇÏ~°Ñ ŒOHz Œ Ñ~

Ñ ŒO Õ"åº Õg K«~°Ü«ÚQÆÖÏOÉè’[~°ã≤HÍ

=ÚhO„^• =∞ÑºO Õ „ÑHõ$u ÑÙ~°∞+ ™ê÷#=∞=∞Å"£∞ II

D =∞Ç¨â◊¥<åºxfl â‹·=ÙÅ∞ t=™ê÷#=Ú JO>Ë JHõ¯_» t=Ù_»∞O\Ï_»h,

"≥·+‚=ÙÅ∞ q+µ‚=ÙO\Ï_»x, H˘O «=∞Ok JHõ _» ÇÏiÇÏ~°∞Å∞ LO\Ï~°x, HÍ Œ∞

JHõ _» Ñ~°"Õ∞â◊fii LO@∞O Œh, JHõ _» „ÑHõ$u ÑÙ~°∞+µÅ∞O\Ï~°h, WÖÏ ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ

K≥|∞`å~°∞. HÍx JHõ _» LO_Õk =∞Çâ◊¥#ºO. J Õ Ñ~°„|ÇÏ‡. x~åHÍ~°∞_»∞,

x~°∞æ∞_»∞.

W ŒO™ê÷#O *Ï`åfi xÜ«∞ «x[z`ÀÎ #~°=~“

ã¨Éèí∂Ü«∞ ü ãÖ™êˆ~ Ñ¨Ù#~°Ñ≤ # |∞ Œú ¢ã≤ÎÉèí∞=<Õ I

ã¨=∞„QÆâßHõÎó ™êxflÜ«∞=∞ =∞#ã¨ãÎã¨º Hõ$u#ó

Ñ¨ •Hõ~°∞ÎO YQÆ~°Ñ≤ "å© ã∞q=∞ÖÏ II

D ™ê÷<åxfl ≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å_çH˜ Ñ¨Ù#~°#‡ÖË Œ∞. D Ö’HõO`À ãÖ|O èŒO

LO_»^Œ∞. ãÖ™ê~°|O^èŒ<åÅ∞O_»=Ù. áêÑ¨Ñ¨ÙÏºÅ∞ ÖË=Ù. J`«_çH˜ Wëêì~°÷ã≤kú

HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. WHõ _»‰õΩ KÕi# Ü≥∂yH ™êÜ«Ú[ºO Åaèã∞ÎOk. D q+Ü«∞=∞O`å

'+@Û„Hõx~°∂ÑO—Ö’ K≥ÑÊ|_çOk.

WÑC_»∞ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ D â’¡HõOÖ’ â◊¥#º+\Ï¯Å∞ q=iã∞Î<åfl~°∞.

Wq "≥Ú «ÎO P~°∞ ™ê÷<åÅ∞. ZHõ _»∞O\Ï~Ú. =∞O„ «OÖ’x =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’x

„Ç‘ÏOHÍ~åxfl fã∞HÀO_ç. JO Œ∞Ö’ 1. ÇÏHÍ~°=Ú, 2. ~Ñ¶, 3. DHÍ~°=Ú, 4.

aO Œ∞=Ù, 5. J~°÷K«O„ Œ=Ú, 6. ~Àkx, 7. <å Œ=Ú, 8. <å^•O «=Ú, 9. â◊HÎ,

10. "åºÑ≤Hõ, 11. ã∞=∞#, 12. L#‡#. Wq "≥Ú «ÎO 12. g\Ö’ XH˘¯Hõ \˜

= Œe P «~°∞"å « L#fl ^•xfl fã∞HÀ"åe. JO>Ë 2, 4, 6, 8, 10, 12 ~Ñ¶,

aO Œ∞=Ù. ~Àkx, <å^•O «=Ú, "åºÑ≤Hõ, L#‡#. g\Ö’x "≥Ú Œ\ SkO\Ö’#∞

S^Œ∞ â◊¥#º=ÚÅ∞ LO\Ï~Ú. HÍQÍ L#‡x =∞Ç¨â◊¥#º=Ú J=Ù`«∞Ok. D

=∞Çâ◊¥#ºO Œi≈Oz#"å_çH ÑÙ#~°#‡ LO_» Œ∞. g\Ö’ "≥Ú Œ\ S Œ∞ <≥=∞e

Ñ≤OKè«OÖ’ LO_Õ K«O„ ŒHÍ~°=Ú Hõey LO\Ï~Ú JO@∞<åfl~°∞. JO>Ë P ã∞<åflÅ#∞

J<ÕHõ ~°OQÆ∞Å∞ QÆÅqQÍ ÉèÏqOKåÅ#fl=∂@. ZO^Œ∞HõO>Ë <≥=∞e Ñ≤OKè«OÖ’

~°Hõ~°HÍÅ ~°OQÆ∞Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. WHõ L#‡xÖ’ LO_Õk P~°=k. ~°∂ÑÖ

ÖË#@∞=O\k. J Õ =∞Çâ◊¥#º=Ú. ™ê èŒ‰õΩ_»∞ QÆ#Hõ WHõ _» K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ ÉèÏqOz

™ê èŒ# KÕã≤#>Â¡ Õ, J «_»∞ =∞Çâ◊¥<åºxfl Œi≈OK«QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.

q+¨µ=x~°∂Ñ¨„áêÏ «‡=∂#™ê<åO ãOÜ≥∂QÆó „áêq+µ"åYºó II 44

D â’¡HõO #∞O_ç ãÑÎq+µ=ÙÅ#∞ q=iã∞Î<åfl~°∞. D q+µ=ÙÅ∞ U_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ

K≥ÑÊ|_»∞ «∞<åfl~Ú. 1. „áêq+µ==Ú, 2. =∞O„ «q+µ==Ú, 3. <å_ô q+µ==Ú,

4. „ÑâßO « q+µ==Ú, 5. â◊HÎq+µ==Ú, 6. HÍÅq+µ==Ú, 7. « «Î fiq+µ==Ú.

1. „áêq+µ==Ú=ÚO Œ∞QÍ D â’¡HõOÖ’ „áêq+µ==Ú q=iã∞Î<åfl~°∞.

'J— HÍ~åxH˜ „áê=∞x ¿Ñ~°∞. P 'J—HÍ~åxfl `«#Ü≥ÚHõ¯ „áêÏk

"åÜ«Ú=ÙÅ`À#∞, =∞#ã∞û`À#∞ HõÅÑ@"Õ∞ „áêq+µ==∞#|_»∞ «∞Ok. J~Ú Õ

8584




WO Œ∞Ö’ H˘O « Jaè„áêÜ«∞ÉèË Œ=Ú#flk. „áêÏk "åÜ«Ú=ÙÅ∞, r=Ù_»∞, =∞#ã∞û

D =¸_çO\Ü≥ÚHõ ãOÜ≥∂QÆ"Õ∞ „áêq+µ==Ú.

„áê"åÜ«Ú=Ù, P`«‡, =∞#ã¨∞Å#∞ HõÅÑ¨@"Õ∞ „áêq+¨µ==Ú. WHõ¯_»

=∞O„ «OÖ’x "åÜ«Úc["≥∞ÿ# "≥Ú Œ\ HõHÍ~åxfl P «‡, =∞#ã∞Å`À =¸ÖÏ è•~°

=∞O Œ∞ <å^À «ÊuÎ ™ê÷#O=~°‰õΩ SHõºÉèÏ=# K≥Ü«∂ºe. Hõ HÍ~°=Ú LK«ÛiOz#

"≥O@<Õ =∞#ã¨∞Ö’ L ŒƒùqOz# „Ñ¨HõOÑ¨#"Õ∞ „áê=Ú. P «‡„áê =∞#ã¨∞ûÅ

ãOÜ≥∂QÆ"Õ∞ „áêq+µ==Ú.

2. =∞O„ «q+µ==Ú

„áê äŒq∞Hõ ‰õÄ@<å Õ «fi<åÇ¨Ï`å ü „|Ç¨Ï‡~°O„ è•O Õ I

=º+≤ª ã¨=∞+≤ì qÉèË • ü c[K« «∞+¨ ã¨º K« ã¨fiã¨º II 45

SHº# <å Œ=∞Ü«∞`å qÉèÏ=#O =∞O„ «q+µ"åYº"£∞ I

=∞O„ «=ÚÜ≥ÚHõ "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’x <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ∞ P è•~°<å Œ=∞O Œ∞b#"≥∞ÿ#@∞¡QÍ ÉèÏqOK«@"Õ∞ =∞O„ «q+µ==Ú. =∞O„ «O "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’ "≥Ú «ÎOS Œ∞ JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. "å\Ö’ „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú =kÖË¿ãÎ q∞yÖËq <åÅ∞QÆ∞. Hõ U DÅ. D <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ#∞ P è•~°K«„HõO #∞Oz L «Ê#fl"≥∞ÿ# <å ŒO`À HõÅÑ@"Õ∞=∞O„ «q+µ==Ú J<åfl~°∞. J~Ú Õ nxÖ’ ‰õÄ_® Jaè„áêÜ«∞ÉèË Œ=Ú#flk.

„Ñ äŒ=∞‰õÄ@<å Œ=Ú# JO>Ë „áêq+µ==∞O Œ∞ ÑÙ\˜ì#@∞=O\ „Ñ äŒ=∞‰õÄ@<å^•xfl =º+≤ì, ãq∞+≤ìÉèË ŒO KÕ « <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ‰õΩ JO>Ë =∞O„ «OÖ’x "≥Ú Œ\˜‰õÄ@q∞Ö’ L#fl <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ∞ Jx HÍ Œ∞. =∞O„ «O "≥Ú «ÎO =º+≤ìQÍ =¸_»∞c*ÏÅ∞, ã¨q∞+≤ìQÍ XHõ\ ˜ "≥Ú`«ÎO <åÅ∞QÆ∞ c*ÏÅ∞. J<åÇ¨Ï`«O #∞Oz„|ÇÏ‡~°O„ èŒO^•HÍ P «‡Ö’ SHõº=ÚKÕã≤ ÉèÏ=# KÕÜ«∞@=Ú, =∞O„ «q+µ==Ú Jxgi "å Œ#. J~Ú Õ "≥Ú Œ@ K≥Ñ≤Ê#"å~°∞ «=∞ "å Œ##∞ ã=∞iúOK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.

P è•~Àu÷ «<å Õ «∞ b#O |∞^•úfi P «‡~°∂ÑHõ"£∞

ãOÜ≥∂Q# qÜ≥∂Q# =∞O„`å~å‚<åO =∞¿ÇÏâ◊fii

J<åÇÏ`å^•º è•~åO «O <å^• «‡ Õfi qzO «#"£∞ II

F^Õg ! P^è•~°K«„HõO #∞Oz Pq~°ƒùqOz# <å^ŒOÖ’ =∞O„`«=ÚÜ≥ÚHõ¯

JHõ∆~åÅ#∞ q_çq_çQÍ#∞, HõeÑ≤ =∞#ã∞#∞, |∞kúx SHõºO K≥Ü«∞º@"Õ∞ =∞O„ «

q+µ==Ú. JO ÕHÍx J<åÇÏ «=Ú`À P~°OaèOK«|_ç# <å ŒO`À HõÅ∞Ñ~å Œ∞.

c*ÏÅ#∞ HõÅÑ@O – ãOÜ≥∂QÆ=Ú. q_çq_çQÍ ÑÅHõ@O – qÜ≥∂QÆ=Ú. WHõ _»

P è•~åO « „|Ç¨Ï‡~°O„ èŒ=Ú JO>Ë P è•~°K«„HõO „HÕ Œ LO_Õ „|Ç¨Ï‡~°O„ èŒ=Ú.

â◊s~°OÖ’ K«„HÍÅ∞ K≥¿ÑÊ@ÑC_»∞ â◊s~°OÖ’ Ô~O_»∞ KÀ@¡ ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ^•‡Å∞<åfl~Ú.

XHõ\˜ P*Ï˝K«„HõO ^•\˜# `«~°∞"å`«, Ô~O_»=k P^è•~°K«„HÍxH˜ kQÆ∞=# Jx

K≥ÑÊ|_çOk. HÍ|\ì WHõ _» „|ÇÏ‡~°O„ èŒ=Ú JO>Ë „HO Œ"≥·ÑÙ# L#fl ãÇÏ„™ê~°=Ú

=∂„ «"Õ∞ Jx gi "å Œ#.

3. <å_ô q+µ==Ú

P è•~Àu÷ « <å Œ™ÈºKåÛ~å ü „|Ç¨Ï‡~°O„ è•O «"£∞ II 46

+¨@Û„HÍÏO „QÆOnä<£ ^•fi Œâ◊ aèO Œ<£, ã¨∞+¨µ=∞flÜ≥ÿ∞= Ñ¨ ä• I

<å_ô<å^•~å‚<åO ãOÜ≥∂QÀ <å_çHÍq+µ="£∞ II 47

â◊s~°OÖ’ +@Û„HÍÅ∞<åfl~Ú. J"Õ 1. =¸ÖÏ è•~°=Ú, 2. ™êfikèëêª#=Ú,

3. =∞ÑÓ~°=Ú, 4. J<åÇÏ «=Ú, 5. qâ◊√kú K«„Hõ=Ú, 6. P*ÏK«„Hõ=Ú. g\Ö’

„ÑüK«„HÍxH© ÃÑ·<å, „HÕ^• Ô~O_»∞ „QÆO äŒ∞Å∞ LO\Ï~Ú. JO>Ë "≥Ú «ÎO 12

„QÆO äŒ∞Å#fl =∂@. ã∞+µ=∂fl<å_ç P è•~°K«„HõO #∞Oz „áê~°OÉèí=∞~Ú +@Û„HÍÅ

QÆ∞O_® „ÑÜ«∂Oz ãÇÏ„™ê~°O KÕ~°∞ «∞Ok. JO>Ë D Ñ<≥flO_»∞ „QÆO äŒ∞Å#∞

ÉèËkOK«∞‰õΩx ãÇÏ„™ê~°O KÕ~°∞ «∞Ok. D =∂~°æO`À =∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ#∞,

<å^•xfl HõeÑ≤ ÉèÏ=# KÕÜ«∞@"Õ∞ <å_ô q+µ==Ú.

4. „ÑâßO «q+µ==Ú

~¿Ñ¶ HÍ=∞HõàÏ~‚ Ç~°ÌHõàÏÜ«∂OK« aO^•fi^Ò I

<å^•O`å=kè <å Œó ã¨∂Hõ; «~À *ÏÜ«∞ Õ «„ « II 48

â◊HÎ~°‡ èÕº «Å¡ Ü«∞zO «# =Úk «O „ÑâßO « q+µ"åYº"£∞ I

=¸ÖÏ è•~°OÖ’ ÑÙ\˜ì#@∞=O\ <å Œ=Ú ~Ñ¶, DHÍ~°=Ú, aO Œ∞=Ù, <å Œ=Ú,

<å^•O «=Ú =~°‰õΩ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ ã¨∂Hõ;=Ú, ã¨∂Hõ; «~°=Ú, ã¨∂Hõ; «=∞=Ú

J~Ú â◊H˜ÎÖ’ b#"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. D ~°HõOQÍ P <å^Œ=Ú â◊H˜ÎÖ’ b#"≥∞ÿ#@∞¡

ÉèÏqOK«@"Õ∞ „ÑâßO « q+µ==Ú.

8786




5. â◊HÎq+µ==Ú

â◊HõÎºO «~°æ «<å ŒO ã=∞<åÜ«∂O ÉèÏ=ÜÕ∞b¡#"£∞ I

â◊HÎ™ê÷<å Œ∂~°úfiO Ñ¨Ù#~°Ñ¨Ùºr˚q «ã¨º <å Œã¨º II 49

<ÕÅg∞ Œ "Õã≤# |OuÖÏQÍ â◊HÎÖ’ b#"≥∞ÿ# <å Œ=Ú "åºÑ≤Hõ#∞ •\ ã∞=∞#Ö’

b#"≥∞ÿ#@∞¡ ÉèÏqOK«@"Õ∞ â◊HÎq+µ==Ú.

6. HÍÅq+µ==Ú

ã=∞<åQÆ « =Ú#‡<åO U Õ Õfiâ◊HÎHÍÅ q+µ"åMËº I

ã¨∞=∞#Ö’ b#"≥∞ÿ# <å^ŒO L#‡#Ö’ b#"≥∞ÿ#@∞¡QÍ ÉèÏqOK«@"Õ∞

HÍÅq+µ==Ú. ã∞=∞#Ö’ b#"≥∞ÿ# <å Œ=Ú Juã∂Hõ;"≥∞ÿ#k HÍ|\ì WOÔH@∂

áÈÖËHõ, L#‡#Ö’<Õ b#=∞=Ù «∞Ok.

7. « «Î fiq+µ==Ú

Nq^•º‰õÄ\Ï=Ü«∞"Õ+µ HõHÍ~åk+Ø#‡<åO Õ+µ II 50

J‰õΩÖÏkHÀ#‡<åO « „Ñ¨ Õâ◊ãÖ¿ã÷+¨µ ã¨HõÖË+¨µ I

J èŒ∞º+ìx"Õ∞ëÈ «Î~° ã¨ÑÎ •âßkèHõ â◊ «„ «Ü«∂„ «∞\ãè II 51

LK«Ûi Õ <å Õ ãü «™êº<ÕÎ « «Î fi"Õ Œ#O Éèí=u I

«k ŒO K≥· «<åºaè=ºHÎ x^•#O «∞ « «Î fiq+¨µ"åYº"£∞ II 52

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’ L#fl JHõ∆~åÅxflO\h P è•~°K«„HõO #∞Oz L#‡#

=~°‰õΩ QÆÅ Ñ^•‡ÅÖ’ 10817 „ «∞@∞Å HÍÅOÖ’ LK«ÛiOz, P <å^•xfl L#‡#

Ü«∞O Œ∞ ÅÜ«∞O KÕã≤#>Â¡ Õ, ™ê èŒ‰õΩ_çH r=„|ÃÇ·Ï‡Hõº~°∂Ñ"≥∞ÿ# P «‡™êH∆Í`å¯~°O

HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. D ~°HõOQÍ P`«‡™êH∆Í`å¯~åxH˜ =¸Å"≥∞ÿ#k HÍ|\˜ì nxfl

' « «Î fiq+µ==Ú— J<åfl~°∞.

WÑC_»∞ „ «∞\ JO>Ë ZO « HÍÅ"≥∂ K«∂^•ÌO. P~ÀQÆº=O «∞_≥·# =∂#=Ù_ç

Ô~ÑÊáê@∞ HÍÅOÖ’ 30= =O «∞‰õΩ 'Ñ~°— Jx ¿Ñ~°∞. nx<Õ ' « «Î fiO— Jx‰õÄ_®

JO\Ï~°∞. •xÖ’ #∂~°= ÉèÏQÆ=Ú „ «∞\. JO>Ë "≥Ú «ÎOg∞ Œ K«∂¿ãÎ Ô~ÑÊáê@∞Ö’

3000 ÉèÏQÆ=Ú „ «∞\.

D ~°HõOQÍ ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ Nq^•º=∞O„`«"≥∞ÿ# ÑÖK«^Œj =∞Ç¨=∞O„`åxfl

LK«ÛiOK«@O P^è•~°K«„HõO #∞Oz P~°OaèOz, +¨@Û„HÍÅQÆ∞O_® P <å^•xfl

L#‡xÖ’ b#O KÕã≤#>Â¡ Õ, J «_çH P «‡™êH∆Í`å¯~°O J=Ù «∞Ok.

[Ñ¨ã¨fi~°∂Ñ¨ x~°∂ÑÜ= =∞=™ê÷â◊¥<Õº q+µ=OuK«Û„HÍ ÑOK«+\ò ãÑÎ I

#=K« =∞<À~°~åúOâ◊Û ã‡~° À-~À‚KåÛ~°O «∞ [Ñó II 53

WO «=~°‰õΩ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ J=™ê÷ÑOK«Hõ=Ú, â◊¥#º+@¯=Ú, q+µ=ãÑÎHõ=Ú,

aO^•fik#=Hõ=ÚÅ∞ Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx =∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ#∞ LK«ÛiOK«@"Õ∞

[Ñ=Ú J#|_»∞ «∞Ok.

™ê èŒ‰õΩÅ#∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ K≥ÑÊ@O [iyOk. nxH HÍ~°O â◊s~°OÖ’

19 K«„HÍÅ∞<åfl~Ú. Jq =¸_»∞ [@∞¡QÍ L<åfl~Ú.

J‰õΩÖËq+¨µ ãÖ*Ë K« âßˆHÎ=Ç¨Ï∫fl « è•Ñ¨Ù#ó I

<åÉèÏ=<å Ç¨Ï Õâ◊√ Õú ÅOaHÍ„ˆQ „Éèí∞"ÀO «~ II

aO^Ò « Œ~°÷O ~Àk<åºO <å^À <å^•O « U=K« I

â◊HÎó ÑÙ#~åºÑ≤HÍÜ«∂O ã∞=∞# L#‡# QÀK«~ II

=∞ÇaO^ÒÑÙ#â‹·Û=O „u è•K«„HõO «∞ ÉèÏ=ÜÕ∞ ü II

"≥Ú Œ\ [@∞ì :

1. J‰õΩÅ=Ú – P è•~°K«„HÍxH kQÆ∞=# L#fl ãÇÏ„ã Œà◊=Ú

2. q+µ=Ù – J+ì Œà◊=Ú, +_»Ìà◊=ÚÅ =∞ èŒº ÉèÏQÆ=Ú

3. â◊HÎ – =¸ÖÏ è•~°=Ú

4. =Ç≤Ïfl – ™êfikèëêª#=Ú

5. <åaè – =∞˜Ñ¨Ó~°=Ú

6. Ç¨Ï`Õ – J<åÇ¨Ï`«=Ú

7. â◊√ Õú – qâ◊√kú

8. ÅOaHÍ„Q – H˘O_» <åÅ∞Hõ ÉèÏQÆ=Ú

9. Éèí$"ÀO «~ – P*Ï˝K«„Hõ=Ú

8988




Ô~O_»=[@∞ì : 1. aO Œ∞=Ù, 2. P~°úK«O„ Œ=Ú, 3. ~Àkx, 4. <å Œ=Ú, 5.<å^•O «=Ú, 6.â◊HÎ, 7. "åºÑ≤Hõ, 8. ã∞=∞#, 9. L#‡#.

=¸_»=[@∞ì : WO Œ∞Ö’ XH™ê÷#=ÚO@∞Ok. J Õ =∞ÇaO Œ∞=Ù.

D K«„HÍÅÖ’<Õ ™ê èŒ‰õΩÅ∞ Ñ~°"Õ∞â◊fiix P~åkè™êÎ~°∞. ™ê èŒ‰õΩÅ∞ P~åkèOKÕ™ê÷<åxfl |\ì, "åix =sæHõiOK«@O [iyOk.

P*ÏO «O ãHõÅO„áÈHõÎO « «ûHõÅx+¯ÅOL#‡#º «O Ñ~™ê÷#O x+¯à◊O K« „u ä•ã≤÷ «O™ê èŒ‰õΩÅ∞ 1. ãHõÅ∞Å∞, 2. x+¯Å∞Å∞, 3. ãHõÅx+¯Å∞Å∞ Jx =¸_»∞

~°HÍÅ∞QÍ qÉèílOK«|_®¤~°∞.

1. P*ÏO «O ãHõÅO „áÈHõÎO : P è•~°K«„HõO „HO Œ L#fl ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ Œ‡O#∞O_ç P*ÏK«„HõO =~°‰õΩ L#fl ™ê÷<åÅÖ’ Ñ~°"Õ∞â◊fiix P~åkèOKÕ"å~°∞ ãHõÅ∞Å∞.giH˜ SÇ≤ÏHõ "åOKè«ÖË Z‰õΩ¯=. 2. Ñ¨ˆ~™ê÷#O x+¨¯à◊O`«∞ : Ñ¨~å™ê÷#O JO>Ë=∞ÇäO^Œ∞=Ù#O^Œ∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fiix P~åkèOKÕ"å~°∞ x+¨¯Å∞Å∞. g~°∞ Ñ¨ÓiÎQÍ"≥∂Hõ∆"å Œ∞Å∞. 3. ã¨HõÅ x+¨ ÅO L#‡#ºO «ºO : aO Œ∞=Ù ŒQÆæ~° #∞O_ç L#‡#=~°‰õΩ Ñ~°"Õ∞â◊fiix P~åkèOKÕ"å~°∞ ãHõÅ x+¯Å∞Å∞. giÖ’ ≥· finÉèÏ=O LO@∞Ok.XHõ™êi WÇxfl QÆ∞iOz, WOH˘Hõ™êi Ñ~åxfl QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞ «∞O\Ï~°∞.

giÖ’ P «‡™êH∆Í`å¯~°=Ú J<Õk x+¨ Å∞Å‰õΩ =∂„ «"Õ∞ HÍ"åe. HÍ|\˜ìWÑ¨Ê\˜ •HÍ ÉèÏã¨ ~°~åÜ«∞Å"å~°∞ K≥Ñ≤Ê# [Ñ¨q è•#O P «‡™êH∆Í`å¯~°O HÀãÖLÑÜ≥∂QÆÑ_Õk Jx QÆ∞iÎOKåe.

=∞O„ «=ÚÜ≥ÚHõ "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’ 18 =~å‚Å∞, Ô~O_»=‰õÄ@q∞Ö’ 22=~å‚Å∞, =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’ 18 =~å‚Å∞, "≥~°ã≤ 58 =~å‚Å∞<åflÜ«∞x K≥ÑC‰õΩ<åflO.

"≥Ú Œ\˜‰õÄ@q∞Ö’ =~å‚Å∞ Ô~O_»=‰õÄ@q∞Ö’ =~å‚Å∞ =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’ =~å‚Å∞H±J – 2 ÇπÏJ – 2 ãπJ – 2U – 1 ãπJ – 2 H±J – 2D – 1 H±J – 2 ÖòJ – 2ÖòJ – 2 ÇπÏJ – 2 „Ç‘ÏO – 12„Ç‘ÏO – 12 ÖòJ – 2

„Ç‘ÏO – 12"≥Ú «ÎO 18 "≥Ú «ÎO 22 "≥Ú «ÎO 18

D ~°HõOQÍ "≥Ú Œ\˜ ‰õÄ@q∞Ö’ 18, Ô~O_»=‰õÄ@q∞Ö’ 22, =¸_»=

‰õÄ@q∞Ö’ 18 "≥~°ã≤ 58 =~å‚Å∞<åfl~Ú. „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’x 12 =~å‚Å∞ XHõ ™êi

K«∂_»O_ç. ÇπÏ, ~ü, D, aO Œ∞=Ù, J~°úK«O„ Œ=Ú, ~Àkx, <å Œ=Ú, <å^•O «=Ú,

â◊HÎ, "åºÑ≤Hõ, ã∞=∞#, L#‡# "≥~°ã≤ 12 =~å‚Å∞.

[ÑO KÕ¿ã@ÑC_»∞ "≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÖ’x „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’#∞ aO^•fik

#=Hõ=ÚÅ#∞ = Œe"≥Ü«∂ºe. JÑC_»∞ "≥Ú Œ\ [@∞ìÖ’ 9 =~å‚Å∞, Ô~O_»= [@∞ìÖ’

13 =~å‚Å∞, =¸_»= [@∞ìÖ’ 18 =~å‚Å∞, "≥~°ã≤ 40 =~°‚=ÚÅ`À<Õ =∞O„ «[ÑO

K≥Ü«∂ºe.

ÉèÏã¨ ~°~åÜÕ∞ QÆ∞~Àó Hõ~°∞Ï=â◊ «ó ã¨=Úx‡+≤ Õ I

=i=™êºu ~°ÇÏ¿ãº ÑÓ~åfiOâ◊ó ÑÓ~°‚ å=∂Ñ II 54

QÆ∞~°∞=ÙQÍÔ~·# #$ã≤OÇ#O Œ <å äŒ∞xÜ≥ÚHõ J#∞„QÆÇÏOKÕ « 'ÉèÏã∞~å#O Œ

<å^äŒ— nH∆Í<å=∞O QÆey# ÉèÏã¨¯~°~åÜ«∞Å "åiKÕ`« „"åÜ«∞|_ç# ''=i=™êº

~°ÇÏãº=Ú—— J<Õ ~°ÇÏ™êºu ~°ÇÏãº"≥∞ÿ# q+Ü«∂Å#∞ ≥eÜ«∞KÕ¿ã Nq^•ºÑ~°"≥∞ÿ#

„QÆO äŒOÖ’ "≥Ú Œ\ ÉèÏQÆ=Ú ÑÓiÎ J~ÚOk.

JÖÏˆQ <å QÆ∞~°∞Ñ¨~°OÑ¨~° J~Ú# q~°*Ï#O^Œ<å^äŒ, ã¨^•#O^Œ<å^äŒ,

â◊√HÍ#O^Œ<å^äŒ∞Å Hõ$Ñ¨`À, ™êH∆Í`«∞Î ^Œ`åÎ=`å~°∞Å∞ J~Ú# NNN QÆÑü

ã¨zÛ^•#O^Œ ™êfiq∞"åi J#∞„QÆÇ¨ÏO`À, <å‰õΩ KÕ`«<≥ ·# q=~° Wã¨∂Î

''Ñ~°=∂#O Œ<å äŒ—— nH∆Í<å=∂OH «∞_»<≥·#, ÇÏi «ã QÀ„f‰õΩ_»<≥·# „HÀq áê~°÷™ê~°kä

J#∞ <Õ#∞ =i=™êº ~°ÇÏãº=Ú J<Õ D „QÆO äŒOÖ’x "≥Ú Œ\ ÉèÏQÍxfl ÑÓiÎ

KÕâß#∞.

9190




kfifÜ«∞ ÉèÏQÆ=ÚJ~°ú*Ï˝# P=ã¨ºHõ «

<å~°÷*Ï#qÇ‘Ï#O â◊|Ì™ÈºKåÛ~°O Ñ¶Åu I

Éèíã¨‡x =Ç≤ÏflqÇ‘Ï<Õ # „Ñ¨H∆ÑÎO Ç¨Ïq~°fiÅu II 1

J~°÷*Ï# =∞*Ï<å<åO <å<åq èŒ â◊|Ì=∂„ « áê~î°=`å"£∞ I

LÑ¨"Õ∞Ü«∞â◊Û „H©"å#‡ÅÜ«∞[ÉèÏ~°ã¨º "À_è≥·= II 2

Ñ¨Ù~°∞ëê~åúxK«Ûùkƒùó Ñ¨Ù~°∞Ã+·~°~åúó Ñï*ËÜ«∂ó I

J~å÷<å Œ~°ÉèÏ*ÏO ≥·"å~°÷ó „Ñ¨ «∞º`å#~°÷ó II 3

U ≥·<å XHõ Ñx K≥Ü«∂ºe JO>Ë P Ñx ZÖÏ K≥Ü«∂ºÖ’, P Ñx KÕ¿ãÎ =KÕÛ

ÖÏÉèíO Uq∞\’ =∞#H ≥eÜ«∂e. JÖÏQ XHõ =∞O„`åxfl [Ñ≤OKåe JO>Ë, P

=∞O„ «OÖ’ Zxfl JHõ∆~åÅ∞<åflÜ≥∂, P JHõ∆~åÅ ã¨Ê+ì «, P =∞O„ «=ÚÜ≥ÚHõ

J~°ú=Ú =∞#H ÑÓiÎQÍ ≥eÜ«∂e. JÖÏ QÆ#Hõ HÍHõáÈ~Ú#>Â¡ Õ, XHõ JHõ∆~åxH

| Œ∞Å∞QÍ WOH˘Hõ JHõ∆~°O ÑÅ∞‰õΩ`åO. « •fi~å Láêã‰õΩ_çH =∞O„ «[ÑO=Å¡

"Õ∞Å∞ [~°QÆHõáÈQÍ, H©_»∞ ‰õÄ_® [~°QÆ=K«∞Û. L^•ÇÏ~°‰õΩ ~°Hõ∆=∂O J<Õ KÀ@

á⁄~°áê@∞QÍ ÉèíHõ∆=∂O Jx K≥áêÊ=∞#∞HÀO_ç. P =∞O„`åkè Õ= « Láêã‰õΩ‚

~°H˜∆OK«HõáÈQÍ, J`«_çx ÉèíH˜∆Oz"Õã¨∞ÎOk. HÍ|\˜ì =∞O„`«[ÑÖ K≥Ü«∂ºÅO>Ë

=ÚO Œ∞QÍ =∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ ãÊ+ì «, J~°÷=Ú ‰õÄ_® ÑÓiÎQÍ ≥eã≤ LO_®e.

ÖËHõáÈ Õ J~°úO ÖËx K« Œ∞=Ù =º~°ú"Õ∞ J=Ù «∞Ok.

=∞O„ «OÜ≥ÚHõ J~°úO ≥Å∞ã∞HÀ‰õΩO_® H=Å=Ú JHõ _» L#fl Ñ^•Å#∞

=∂„`«O =Öˇ¡ "Õ¿ãÎ LÑ¨Ü≥∂QÆO Ug∞ =ÙO_»^Œ∞. |~°∞=ÙÅ∞ "≥ÚÜ«∞º\ÏxH˜

LÑÜ≥∂yOKÕk QÍ_ç Œ. P QÍ_ç Œg∞ Œ ~åà◊√§ "Õã≤<å, Œ∞OQÆÅ∞ "Õã≤<å, |@ì"Õã≤<å

Õ_® Ug∞ LO_» Œ∞. `å#∞ "≥ÚÜ«∞ºQÆey# |~°∞=Ù#∞ "≥∂ã∞‰õΩáÈ «∞Ok. ^•x

Ñ¶e «OQÆ ^•xH HÍ=Åã≤# uO_çÃÑ_» å_»∞ Ü«∞[=∂x. XHõ "Õà◊ P QÍ_ç Œ g∞ Œ

ã∞"åã#Å∞ "≥ Œ[ÖË¡ =∞Oz QÆO èŒÑÙ K≥Hõ Å∞ "Õâß~°#∞HÀO_ç. •x=Å¡ P QÍ_ç Œ‰õΩ

=KÕÛ „ÑÜ≥∂[#O Ug∞ LO_» Œ∞. U ≥·<å XHõ Õ= «#∞ ã∞Îu KÕã∞Î<åfl=∞O>Ë, P

ã=∞Ü«∞OÖ’ P Õ= «Ü≥ÚHõ ~°∂ÑO =∞# Hõà◊§=ÚO Œ∞ "≥∞ ŒÖÏe. JÖÏO@ÑC_»∞

P Õ= « ™êH∆Í`å¯~°O «fi~°QÍ [~°∞QÆ∞ «∞Ok. JO Œ∞ˆH =∞O„ «OÜ≥ÚHõ J~°úO

≥Å∞ã∞‰õΩx [ÑO K≥Ü«∂ºe. ÖËHõáÈ Õ KÕã≤# [ÑO JO`å |∂_ç ŒÖ’ áÈã≤#

Ñhfl~ J=Ù «∞Ok.

=∞O„ «[ÑO=Å¡ Ñ¶e «O Uq∞@<Õ J#∞=∂#O =ã∞ÎOk. P [ÑO=Å¡ =∞#H

UO HÍ"åÖ’ =ÚO Œ∞QÍ ãOHõÅÊOÖ’<Õ K≥|∞`åO. ÖËHõáÈ Õ '' èŒ~å‡~°ú HÍ=∞"≥∂Hõ∆

K« «∞ifi èŒ Ñ¶ÅÑÙ~°∞ëê~°÷ ã≤ Œº~°÷O—— JO\ÏO. D ~°HõOQÍ =∞#O HÀi# Ñ¶e «O

~å"åe JO>Ë =∞O„ «OÜ≥ÚHõ J~°÷O ÑÓiÎQÍ ≥eÜ«∂e. =∞O„`å~°úO ≥eÜ«∞HõáÈ Õ,

[ÑO KÕã∞Î#flÑC_»∞ Ñ≤zÛ PÖ’K«#Å∞ =™êÎ~Ú. « •fi~å UHÍ„QÆ « ÉèíQÆfl"≥∞ÿ, ~å=Åã≤#

Ñ¶e «O ~åHõáÈQÍ, K≥_»∞ Ñ¶e`åÅ∞ =KÕÛ J=HÍâ◊O LOk. 'Ü«∞^•ƒù=O « Œƒù=u—

=∞#O UO HÀi Õ J Õ [~°∞QÆ∞ «∞Ok. [ÑO KÕ¿ã ã=∞Ü«∞OÖ’ Õxfl QÆ∞iOz J Õ

Ñ¨xQÍ PÖ’zã¨∞ÎO>Ë, J^Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍ|\˜ì Láêã¨‰õΩ_»∞ ™ê^èŒ∞z`«∞Î_≥·,

=∞O„`å~°úO ÑÓiÎQÍ ≥Å∞ã∞‰õΩx =∂„ «"Õ∞ [ÑO K≥Ü«∂ºe.

aè<åfl~åúÅ∞J ä• «ó Ñ¨Ó~°‚QÍÜ«∞„`åºó „Ñüáê^Àº-~°Ì Pk=∞ó I

ÉèÏ"å~°÷ã¨ûO„Ñ¨ •Ü«∂~À÷ xQÆ~åƒù~°÷ ã¨∞ÎsÜ«∞Hõó II 4

H“oHÍ~À÷ ~°Ç¨Ï™êº~À÷ =∞Ç¨ « åÎ fi~°÷ U= K« I

<å=∂~°÷ â◊≈|Ì~°∂áê~°÷ âßÛ~À÷ <å"≥∞ÿHõ Õâ◊QÆó II 5

âßHÍÎ~°÷ ™êû=∞~°™êº~°÷ ã¨û=∞ãÎ ã¨QÆ∞Ï~°÷H“ I

=∞Ç¨"åHÍº~°÷ W «º~å÷ó ÑÖK« Œâßºã¨ûfiã¨q∞‡`åó II 6

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH 15 JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. JÖÏQ 15 ~°HÍÅ∞QÍ P

=∞O„`åxH˜ J~°úO K≥Ñ¨Ê|_çOk. 1. QÍÜ«∞„u J~°ú=Ú, 2. ÉèÏ"å~°ú=Ú, 3.

ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂~°ú=Ú, 4. xQÆ~åƒù~°ú=Ú, 5. H“oHÍ~°ú=Ú, 6. ~°Ç¨Ï™êº~°÷=Ú, 7.

=∞Ç « åÎ fi~°ú=Ú, 8. <å=∂~°ú=Ú, 9. â◊ÉÏÌ~°ú=Ú, 10. <å"≥∞ÿHõ Õâß~°ú=Ú, 11.

âßHÍÎ~°ú=Ú, 12. ™ê=∞~°™êº~°ú=Ú, 13. ã=∞™êÎ~°ú=Ú, 14. ãQÆ∞Ï~°ú=Ú, 15.

=∞Ç¨"åHÍº~°÷=Ú.

9392




1. QÍÜ«∞„ «º~°ú=Ú

QÆÜ«∂<£ „áêÏ<£ „`åÜ«∞ « Wu QÍÜ«∞„f

„áê=ÚÅ#∞ ~°H∆OK«∞#k QÍÜ«∞„u Jx S «~Ü«∞ „ÉÏÇÏ‡OÖ’ K≥ÑÊ|_çOk.

QÆÜ«∞Å∞ JO>Ë „áêÏÅ∞ Jx J~°úO.

' « Œº„`åÊÏ ¢<åÎÜ«∞ Õ « •æÜ«∞„f— „áê~°Hõ∆ KÕÜ«Ú#k QÍÜ«∞„u Jx

|$ÇÏ^•~°ºHÀÑx+ «∞Î q=iOzOk. ' «™ê‡^•æÜ«∞O «O „`åÜ«∞ Õ Ü«∞ «ó— QÍ#=Ú

KÕÜ«Ú"åxx ~°H∆OK«∞#k. 'wÜ«∞ Õ « «Î fi=∞#Ü«∂ QÍÜ«∞„fu— Jx â◊OHõ~° ÉèÏ+ºO.

D =∞O„ «OÖ’ ≥·= «fiO QÍ#O K≥Ü«∞º|_çOk. JO Œ∞KÕ « QÍÜ«∞„u J#|_»∞ «∞Ok.

QÍÜ«∞„f =∞O„ «O Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ L#flk.

1. „ÉÏÇÏ‡∞Å‰õΩ LÑ#Ü«∞#HÍÅOÖ’ LÑ ÕtOKÕk.

2. "Õ •ÅÖ’ xQÆ∂_è»"≥∞ÿ#k. W Õ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú.

JO^Œ∞KÕ`«<Õ QÍÜ«∞„f=∞O„`«O „ÉÏÇ¨Ï‡∞ÅHÀã¨O U~°Ê_»QÍ Ñ¨OK«^Œj

=∞Ç=∞O„ «O Jxfl =~å‚Å"åiHÀãO U~°Ê_çOk J<åfl_»∞ JQÆãÎº=∞ÇÏi¬. WOHÍ

K≥áêÊe JO>Ë QÍÜ«∞„f=∞O„ «=Ú, ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú Ô~O_»∂ XHõ >Ë.

D Ô~O_çO\ J~°úO ‰õÄ_® XHõ >Ë.

â◊s~å Œ∞Å#∞ ~°H∆OK«@OKÕ « QÍÜ«∞„u Jx, Õ[ãfi~°∂Ñ=∞=@OKÕ « ™êq„u

Jx, "å„QÆ∂ÑO HÍ=@OKÕ « ã~°ãfiu Jx K≥ÑÊ|_»∞`ÀOk. ã¨q «$ ^Àº «<å

≥· û= ™êq„f ÑiH©iÎ å I „ÑÑOKåxfl ã$lOz „ÑHÍtOÑKÕã∞ÎOk HÍ|\ì ™êq„u

J#|_»∞`ÀOk. *Ï «ó „Ñãq «$`åfi<£ "å„QÆ∂Ñ`åfi «û~°ãfif "å„QÆ∂Ñ=Ú QÆÅk

HÍ|\ì ã~°ãfiu. W~°"≥·<åÅ∞QÆ∞ JHõ∆~åÅ`À U~°Ê_»¤ Kè«O Œ¿ãû QÍÜ«∞„u. Kè«O Œã∞ûÅ∞

J<ÕHõ~°HÍÅ∞<åfl~Ú. HÍx „|ÇÏ‡*Ï<åxH •fi~°O QÍÜ«∞„f Kè«O Œã∞û, P QÍÜ«∞„uÜÕ∞

™È=∞~°™êxfl ≥zÛ Õ= «Å HzÛOk KèåO^ÀQÀºÑx+ «∞ÎÖ’.

XHõ™êi ^Õ=`«ÅO`å QÍÜ«∞„u, „u+¨ìÑπ, [QÆu Kè«O^Œã¨∞ûÅ#∞ ™È=∂xfl

fã∞‰õΩ~°=∞‡x ÑOáê~°∞. g\Ö’ „u+ìÑπ, [QÆu Kè«O Œã∞ûÅ∞ ™È=∂xfl ÕÖËHõ uiy

=KÕÛâß~Ú. JO ÕHÍ‰õΩO_® uiy=ã∂Î „`À=Ö’ JÅã@ HÍ~°OQÍ «=∞Ö’x

H˘xfl JHõ∆~åÅ#∞ = Œe"Õâß~Ú. QÍÜ«∞„f =∞O„ «O ™È=∞O ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§, ^•xfl

~°H∆OKÕ "å~°O Œih F_çOz ™È=∂xfl ≥zÛ Õ= «ÅHzÛOk. uiy =KÕÛ@ÑC_»∞

„`À=Ö’ „u+ìÑπ, [QÆu, Kè«O Œã∞ûÅ∞ = Œe"Õã≤# JHõ∆~åÅ#∞ ‰õÄ_® fã∞‰õΩ=zÛOk.

P HÍ~°OQÍ QÍÜ«∞„f Kè«O Œã∞û JxflO\Hõ<åfl Q˘ÑÊk J~ÚOk. JO ÕHÍ‰õΩO_®

L ŒÜ«∞=Ú, =∞ è•ºÇÏfl=Ú, ™êÜ«∞OHÍÖ=Ú =¸_çO\Ö’#∂ "åºÑÎ"≥∞ÿ L#flk.

„ÉÏÇ¨Ï‡∞xH˜ J`«ºO`å=â◊ºHõ=∞=@O KÕ`« ^•x Q“~°==Ú W#∞=∞_çOzOk.

JO Œ∞KÕ «<Õ QÍÜ«∞„ux L¿ÑH∆Oz#"å_»∞ Õhfl á⁄O ŒÖË_»∞.

QÍÜ«∞„f Kè«O Œã∞ûÖ’ 24 JHõ∆~åÅ∞ XH˘¯Hõ áê^•xH P~°∞ K˘ÑC# <åÅ∞QÆ∞

áê^•Å∞QÍ L<åfl~Ú. W «~° Kè«O Œã∞ûÅÖ’ WOHÍ Z‰õΩ¯= JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. HÍx

"å@xflO\Ö’H QÍÜ«∞„uÜÕ∞ „âı+ì"≥∞ÿ#k. ™ê÷=~°[OQÆ=∂ «‡Hõ"≥∞ÿ# „áêã=¸ÇÏ

=∞O`å QÍÜ«∞„uÜÕ∞. "å‰õΩ¯ – QÍÜ«∞„u, ã=∞ãÎ„áêÏÅ∞ – QÍÜ«∞„u, "å„QÆ∂Ñ"≥∞ÿ#

QÍÜ«∞„u JO Œi ¿Ñ~°¡#∂ LK«Ûi™ÈÎOk. HÍ|\˜ì QÍÜ«∞„u JO Œi¿Ñ~°¡Ö’#∂ L#flk.

D~°HõOQÍ „áê *Ïu JO`å QÍÜ«∞„uÜÕ∞. QÍÜ«∞„u JO>Ë „áê∞Å#∞ ~°H∆OKÕk

Jx J~°úO. D ÅHõ∆ÏÅ∞QÆÅ QÍÜ«∞„u D Ñ$kä"Õ «ÑÊ "Õ~HÍ Œ∞. K«~åK«~åÅhfl

D Éèí∂q∞Ö’<Õ L<åfl~Ú. JO Œ∞KÕ «<Õ K«~åK«~°[QÆ «∞Î#O «@#∂ QÍ#OKÕã∂Î,

áê_»∞ «∂, „`åOKÕã∂Î – HÍáê_»∞ «∂ LO_Õ QÍÜ«∞„uÜÕ∞ D Éèí∂q∞.

Ñ$käg ~°∂Ñ"≥∞ÿ# QÍÜ«∞„u â◊s~°OÖ’ LO_Õ ÑOK«Éèí∂`åÅ∞, WO„kÜ«∂Å

ã=¸ÇÏ=Ú XHõ >Ë. ÑÙ~°∞+µx â◊s~°~°∂Ñ"≥∞ÿ# QÍÜ«∞„u, ÑÙ~°∞+µx ÇÏ$ ŒÜ«∞

Hõ=∞ÅOÖ’ LO_Õ ÑÙ~°∞+µ_»∞ W ŒÌ~°∂ XHõ>Ë. P ÑÙ~°∞+µxÖ’<Õ JO>Ë QÍÜ«∞„uÖ’<Õ

„áêÏÅ∞ „Ñu+≤ì «"≥∞ÿ L<åfl~Ú Jx K≥ÑÊ|_çOk.

|$ÇÏ^•~°ºHÀÑx+ «∞ÎÖ’ QÍÜ«∞„`Àºáêã# q=iã∂Î ''LÑx+ «∞ÎÖ’ K≥Ñ≤Ê#

'Éè í∂q∞, JO`«iHõ ∆ ºO, ^Òºó— D =¸_»∞ Ñ¨^•Ö’¡#∂ "≥Ú`«ÎO Zxq∞k

JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. ^Òºó J<Õ Ñ¨ ŒOÖ’ ŒHÍ~° Ü«∞HÍ~åÅ#∞ Ô~O_»∞ JHõ∆~åÅ∞QÍ

ÖHõ ÃÑ\Ïìe. Wq =¸_»∞Ö’HÍÅ ¿Ñ~°∞¡. QÍÜ«∞„f =∞O„`åxH áê^•xH Zxq∞k

JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. =¸_»∞áê^•Å∞<åfl~Ú. HÍ|\ì =¸_»∞ Ö’HÍÅ∞ "≥Ú Œ\áê ŒO.

D ~°HõOQÍ =¸_»∞Ö’HÍÅ#∞ QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl"å_»∞ =ÚÖ’¡HÍÅ#∞ [~Ú™êÎ_»∞.

LÑx+ «∞ÎÖ’ K≥Ñ≤Ê# '|∞∞K« Ü«∞*ÏOã≤ ™ê=∂x— J<Õ =¸_»∞Ñ^•Ö’¡#∂

Zxq∞k JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. Wq QÍÜ«∞„uH˜ Ô~O_Àáê^ŒO. JO>Ë "Õ^•Å∞

Ô~O_»=áê^Œ=∞#fl=∂@. D q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ „`«~¸q^Œº J#QÍ

"Õ Œq Œº=Å¡ =KÕÛ Ñ¶e`åxfl á⁄O Œ∞`å_»∞.

9594




=∞O„ «OÖ’ K≥Ñ≤Ê# '„áê Jáê# "åº#O— J<Õ •O\’¡x Zxq∞k JHõ∆~åÅ∞

QÍÜ«∞„uH =¸_»=áê ŒO. WHõ _» "åº J<Õ JHõ∆~°OÖ’ =HÍ~° Ü«∞HÍ~åÅ#∞ Ô~O_»∞

JHõ∆~åÅ∞QÍ ÖHõ ÃÑ\Ïìe. D q+Ü«∞O ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl"å_»∞ ã=∞™êÎxfl á⁄O Œ∞`å_»∞.

LÑ¨x+¨`ü =∞O„`«OÖ’ '`«∞sÜ«∞ ^Œi≈`«O Ñ¨^ŒO— J<Õk <åÅæ=áê^Œ=Ú.

' Œi≈ «Ñ ŒO— J<Õ Ñ^•xH Pk «º=∞O_»ÖÏO «~°æ «∞_≥·# ÑÙ~°∞+µ_»∞ HõxÑ≤ã∞Î<åfl_»x

J~°úO. JO>Ë Jxfl Ö’HÍÅ‰õΩ ÃÑ·# PkèÑ¨ «ºO ™ê÷Ñ≤Oz „Ñ¨HÍtã¨∞Î<åfl_»∞. D

~°HõOQÍ QÍÜ«∞„uÖ’ <åÅæ=áê ŒO ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl"å_»∞ H©iÎ À „ÑHÍt™êÎ_»∞.

«∞sÜ«∞Ñ ŒO ã «ºOÖ’ „Ñu+≤ì «"≥∞ÿ L#flk. <Õ„ «"Õ∞ ã «ºO. U ≥·<å XHõ

q+Ü«∂xfl <Õ#∞ K«∂âß#∞. <Õ#∞ q<åfl#∞ Jx K≥Ñ≤Ê#ÑC_»∞ K«∂ã≤#^•<Õfl #=∞‡@O

[~°∞QÆ∞ «∞Ok. JO Œ∞KÕ «<Õ <Õ„ «O ã «ºO. «∞sÜ«∞áê^•xH˜ P„â◊Ü«∞"≥∞ÿ# ã «ºO

|ÅOÖ’ „Ñu+≤ª «"≥∞ÿ L#flk. JO Œ∞Hõ<Õ ã «ºOHõ#fl |ÅO „ÑHÍâ◊"≥∞ÿ#k. „áê"Õ∞

P |ÅO. „uÑ¨^• QÍÜ«∞„u „áêÏÅ#∞ ~°H˜ ∆ã¨∞ÎOk. QÍÜ«∞„u „áêOÖ’

„Ñu+≤ì «"≥∞ÿL#flk. "åQÍk „áêÏÅ#∞ ~°H∆OKÕk QÍÜ«∞„u. QÍ#=Ú KÕ¿ã"å_çx

~°H∆OKÕk QÍÜ«∞„u. Láêã#KÕ¿ã"å‚ ~°H∆OKÕk QÍÜ«∞„u.

LÑ#Ü«∞# ã=∞Ü«∞OÖ’ =@∞=Ù‰õΩ „uÑ ŒQÍÜ«∞„ux LÑ Õt™êÎ~°∞.

JãºNQÍÜ«∞„f =∞Ç=∞O„ «ãº qâßfiq∞„ «|∞∞+≤ó I QÍÜ«∞„fKè«O Œó I N

ãq`å Õ=`å I Ü«∞O c[O I DO â◊HÎó I O H©ÅHõO I [¿Ñ qxÜ≥∂QÆó II

<åºã=Ú : FO « «ûq «∞¢~°ƒÇ‡ «‡<Õ I nè=∞Ç≤Ï #`åº «‡<Õ I

=~ºO qëê‚fi «‡<Õ I kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó *Ï<å «‡<Õ I

Éèí~Àæ Õ=ãº~°∞„^• «‡<Õ I „ÑKÀ ŒÜ«∂ ü ã~åfi «‡<Õ II

^è•º#=Ú : =ÚHÍÎq„ Œ∞=∞¿ÇÏ=∞hÅ èŒ=à◊KåÛùÜ≥ÿ∞ ~°∞‡M· ¢ã‘ÎHõ∆ÿó

Ü«ÚHÍÎ q∞O Œ∞x| Œú~° «fl =∞‰õΩ\ÏO « åfi~°÷ =~å‚u‡HÍO I

QÍÜ«∞„fO =~° •ÉèíÜ«∂O ‰õΩâ◊Hõâß â◊√‡„ÉèíO HõáêÅO QÆ •O

â◊OYO K«„Hõ =∞ ä•~°qO ŒÜ«ÚQÆà◊O ÇÏÃãÂÎ ~°fiÇÏOfO Éèí*Ë II

=∞O„ «=Ú : FO Éèí∂~°∞ƒù=ã∞û=ó « «ûq «∞~°fi~ºO I Éèí~Àæ Õ=ãº nè=∞Ç≤Ï I

kèÜ≥∂Ü≥∂#ó „ÑKÀ ŒÜ«∂ ü II

Wk „uÑ ŒQÍÜ«∞„u. J~Ú Õ H˘xfl âßYÅ"å~°∞ J#∞+µìÑπ Kè«O Œã∞ûÖ’ LO_Õ

QÍÜ«∞„ux Láêã≤™êÎ~°∞.

« «ûq «∞ ~°fi $© =∞¿ÇÏ I =Ü«∞O Õ=ãº Éè’[#O I „âı+ªO "≥· ã~°fi è• «=∞"£∞I

«∞~°OQÆ ÉèíQÆãº nè=∞Ç≤Ï II

"åH¯ J#∞+µìÑπ. "åH¯ â◊s~°OÖ’ LO_Õ ã~°ãfiu. HÍ|\ì "åHõûfi~°∂Ñ"≥∞ÿ#

ã~°ãfiux giH LÑ Õtã∞Î<åfl=∞x giH #=∞‡HõO.

QÍÜ«∞„f Láêã‰õΩ_»∞ P=ÙÅ∞, QÆ∞„~åÅ∞, Éèí∂q∞ •#OQÍ fã∞‰õΩ<åfl •x=Å¡

HõeQ ^À+O "≥Ú Œ\ áê^•xfl [Ñ≤¿ãÎ áÈ «∞Ok.

"Õ^Œq^Œº`À ã¨=∂#OQÍ ^•#O fã¨∞‰õΩ<åfl P ^•#O =Å¡=KÕÛ áêÑÖ

=∞O„ «OÖ’x Ô~O_»=áê^•xfl [ÑO KÕ¿ãÎ áÈ «∞Ok.

''Ö’HõOÖ’ L#fl „áêÏÅhfl ^•#O fã∞‰õΩ<åfl, P áêÑO =¸_»=áê ŒO

[ÑO KÕ¿ãÎ áÈ «∞Ok. JO>Ë QÍÜ«∞„u=∞Ç≤Ï=∞ KåÖÏ Q˘ÑÊk—— Jx K≥ÑÊ|_çOk.

â◊√ Œú QÍÜ«∞„f „Ñ «ºHõ∆~°O „|ÃÇÏÂ‡Hõº É’kè å I

â◊√ ŒúQÍÜ«∞„uÖ’x „Ñu JHõ∆~°=Ú Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ QÆ∞iOKÕ É’kèã∞Î#flk. JO>Ë

r"å «‡ Ñ~°=∂ «‡Å SHÍºxfl q=iã∞ÎOk.

=∞Ç =∞O„ «ãº KåÑãº ™ê÷<Õ ™ê÷<Õ Ñ Õ Ñ Õ I

QÆ∂_èÀ ~°ÇÏãº QÆ~ƒù# <ÀÎ Ñ Õâ◊ ã=ÚK«ÛùÜ«∞ó II

QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„ «OÖ’x „Ñü JHõ∆~°OÖ’#∂, „Ñü™ê÷#=∞O Œ∞ =∞Ç¨

~°Ç¨Ïã¨º=Ú#flk.

QÍÜ«∞„f =∞O„`åxfl Láêã# KÕ¿ã"åiH WÇÏÑ~°ã∞MÏÅ∞ ÑÓiÎQÍ Åaè™êÎ~Ú.

ÇÏ$ ŒÜ«∞Ñ Œ‡=∞O Œ∞ Jkè+≤ìOz L#fl QÍÜ«∞„ux Láêã# KÕ¿ã"å~°∞ èŒ~å‡ èŒ~°‡

q=Ú‰õΩÎÖ· =ÚHÎx á⁄O Œ∞`å~°∞.

QÍÜ«∞„f=∞O„`åxH 24 JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. „Ñ*ÏÑu ãO= «û~° ãfi~°∂ÑÙ_»∞.

J «_Õ HÍÅãfi~°∂ÑÙ_»∞. ãO= «û~åxH 12 =∂™êÅ∞. =∂™êxH Ô~O_»∞ ÑH∆ÍÅ∞.

D ~°HõOQÍ 24 ÑH∆ÍÅ∞O\Ï~Ú. P 24 ÑH∆ÍÖË QÍÜ«∞„f=∞O„ «OÖ’x 24 JHõ∆~åÅ∞.

ãO= «û~åxH =¸_»∞HÍÖÏÅ∞.

9796




1. "Õãq HÍÅ=Ú, 2. =~å¬HÍÅ=Ú, 3. j`åHÍÅ=Ú. g\ ãfi~°∂ÑOQÍ<Õ

QÍÜ«∞„f =∞O„ «=Ú =¸_»∞áê^•Å∞QÍ L#flk. =∞O„ «OÖ’x =¸_»∞áê^•Å∞ 1.

Éèí∂Ö’HõO, 2. Éèí∞=~À¡HõO, 3. ã∞=~À¡HÍÅ‰õΩ „ÑfHõ. JO Œ∞KÕ «<Õ P áê^•Å#∞

Ö’HÍÅ‰õΩ J#fi~ÚOz è•ºxOKåe.

1. "≥Ú Œ\áê Œ=Ú : Éèí∂Ö’Hõ ã=∞#fiÜ«∞=Ú. Éè∫uHõ"≥∞ÿ# ã$+≤ì~°∂ÑOÖ’ è•º#O

K≥Ü«∂ºe.

2. Ô~O_»=áê Œ=Ú : Éèí∞=~À¡Hõ ã=∞#fiÜ«∞=Ú. JO>Ë â◊HÎ =∞Ü«∂ «‡Hõ~°∂ÑOÖ’

è•º#O K≥Ü«∂ºe.

3. =¸_»=áê Œ=Ú : ã∞=~À¡Hõ ã=∞#fiÜ«∞=Ú. JO>Ë „Ñ*Ï=∞Ü«∂ «‡Hõ Œ$+≤ì À

è•º#O K≥Ü«∂ºe.

D q èŒOQÍ è•º#O KÕ¿ã@ÑC_»∞ =ÚO Œ∞ „ Œ"åº «‡Hõ Ö’HÍxH Jkèëêì#

Õ= «Å~Ú# J+ì=ã∞=ÙÅ J#∞„QÆÇÏO HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. P «~°∞"å « â◊HÎ =∞Ü«∂ «‡Hõ

Ö’HÍxH Jkèëêì# Õ= «Å~Ú# UHÍ Œâ◊~°∞„ Œ∞Å J#∞„QÆÇÏO HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. J@∞ÃÑ·#

„Ñ¨*Ï˝=∞Ü«∂`«‡HõÖ’HÍxH˜ Jkèëêì#^Õ=`«Å~Ú# ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ J#∞„QÆÇ¨ÏO

HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x „Ñu JHõ∆~åxH© „Ñ ÕºHõ"≥∞ÿ# J~°úO L#flk. WÑC_®

J~åúxfl q=iã∞Î<åflO.

F"£∞ – „|Ç¨Ï‡

Éèí∂ó – „Ñ¨=ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú

Éèí∞=ó – Œ∞óY<åâ◊#=Ú

ã¨fió – ã¨∞Yã¨fi~°∂Ñ¨=Ú

« ü – P

ãq «∞ó – Õ[ã∞ûKÕ „ÑHÍtOK«∞

Õ=ã¨º – Õ=ÙxÜ≥ÚHõ

=ˆ~ºO – „âı+ª"≥∞ÿ#

Éèí~°æó – áêÑ<åâ◊#"≥∞ÿ# Õ[=Ú#∞

nè=∞Ç≤Ï – è•ºxO «∞#∞

Ü«∞ó – U ≥· Õ

#ó – =∂ Ü≥ÚHõ

kèÜ«∞ó – |∞ Œ∞úÅ#∞

„Ñ¨KÀ ŒÜ«∂ ü – „¿Ñ~Ñ≤OK«∞<À, P Õ[ã∞û#∞ è•ºxO «∞#∞.

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú QÍÜ«∞„f=∞O„ «=Ú Ô~O_»∂ XHõ >Ë Jx K≥|∞ «∂

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ «=∞ =i=âßº ~°ÇÏãºOÖ’x 7,8,9,10 â’¡HÍÅÖ’ ÑOK« Œj

=∞Ç=∞O„`åxH QÍÜ«∞„f =∞O„`å~°÷O x~°∂Ñ≤OKå~°∞.

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x HõHÍ~åxH ã~°fi[QÆ «∞Î#∂ ã$+≤ìOKåÅ<Õ HÀiHõ

QÆÅ „|ÇÏ‡ Jx J~°úO. QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x "≥Ú Œ\ =¸_»∞Ñ^•Å‰õΩ „|ÇÏ‡

Jx J~°úO. ÑOK« ŒtÖ’ Ô~O_»=JHõ∆~°"≥∞ÿ# U HÍ~åxH QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x

ã¨q`«∞ó – „âı+¨ì"≥∞ÿ# Jx J~°úO. =¸_»= JHõ∆~°"≥∞ÿ# D HÍ~°=Ú QÍÜ«∞„f

=∞O„ «OÖ’x Éèí~Àæ Õ=ãºnè J~Ú# Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞‚ ã∂zã∞ÎOk.

D ~°HõOQÍ Nq ŒºÖ’x „Ñ èŒ=∞‰õÄ@q∞Ö’x JHõ∆~åÅ∞ QÍÜ«∞„f=∞O„ «OÖ’x

„Ñ¨^èŒ=∞áê^ŒOKÕ `≥eÜ«∞|_»∞ [QÆ`å¯~°Éèí∂`«∞Öˇ·# HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å#∞

K≥|∞`ÀOk. "åi ŒÌi ™ê=∞~°ãº"Õ∞ Ñ~°=∞t=Ù_»∞. J «x ÑiÏ=∞"Õ∞ D [QÆ «∞Î.

J «_Õ ã=∞ãÎ |∞ Œ∞úÅ‰õΩ „¿Ñ~°‰õΩ_»∞. „uQÆ∞Ïf «∞_»∞. „Ñ=ãfi~°∂ÑÙ_»∞.

QÍÜ«∞„f=∞O„ «OÖ’x =∞Ç≤Ï J<Õ â◊|Ì=Ú Nq ŒºÖ’x Å HÍ~åxfl ã∂zã∞Î#flk.

Å HÍ~°=∞<Õk Ñ¨$käg c[O. HÍ|\ì ^•x#∞Oz Ñ¨OK«Éèí∂`å «‡Hõ"≥∞ÿ# [QÆ «∞Î

≥Å∞ã∞ÎOk. D [QÆ «ÎO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x=Å¡ ã$+≤ìOK«|_çOk. P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x

„ÑuaO|"Õ∞ =∞Ç„uÑÙ~°ã∞O Œi.

QÍÜ«∞„f=∞O„ «OÖ’x z=i Ô~O_»∞áê^•Å J~°úO Nq ŒºÖ’x „Ç‘ÏO HÍ~°=Ú

XHõ >Ë. D ~°HõOQÍ QÍÜ«∞„u, ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åÅ J~°úO XHõ >Ë.

ÕgÉèÏQÆ= «OÖ’x 12= ã¯O èŒOÖ’ QÍÜ«∞„f=∞O„`åxfl q=iOKå~°∞. D

=∞O„`åxH 24 =∞Ok |∞∞+µÅ∞, 24 Kè«O Œã∞ûÅ∞, 24 =∞Ok Õ= «Å∞, 24

â◊‰õΩÎÅ∞, 24 ~°OQÆ∞Å∞, 24 =~°‚ « åÎ fiÅ∞ 24 =~°‚=Ú„ ŒÅ∞ K≥ÑÊ|_®¤~Ú.

9998




D ~°HõOQÍ L#fl QÍÜ«∞„f =∞O„`«O „|Ç¨Ï‡, Hõ∆„uÜ«∞, "≥·â◊√ºÅO^ŒiKÕ`«

[Ñ≤OK«|_»∞`ÀOk. J~Ú Õ

FOHÍ~°"åºÇÏ$uÑÓ~åfiO QÍÜ«∞„fO „ÉÏÇÏ‡À [¿Ñ ü

„u+µªÉèíO K≥·= ~å[<Àº [QÆfO "≥·â◊º U= K«.

FOHÍ~°"åºÇÏ$u ÑÓ~°fiHõ"≥∞ÿ# QÍÜ«∞„ux – „ÉÏÇÏ‡∞Å∞, „u+µªÑπ Kè«O Œã∞ûÖ’

– Hõ∆„uÜ«ÚÅ∞, [QÆf Kè«O^Œã¨∞ûÖ’ – "≥·â◊√ºÅ∞ D =∞O„`åxfl [Ñ≤™êÎ~°∞.

JO ÕHÍ‰õΩO_® =∞O„ «âßGOÖ’ „Ñu =∞O„`åxH QÍÜ«∞„u LO@∞Ok.

HÍ`åºÜ«∞<åÜ«∞q Œ‡¿ÇÏ Hõ#º‰õΩ=∂i nè=∞Ç≤Ï «<Àfl Œ∞ióæ „ÑKÀ ŒÜ«∂ üI

=∞Ç Õ"≥·º K« q Œ‡¿ÇÏ I q+µ‚Ñ Õ· flºK« nè=∞Ç≤Ï «<Àfl ÅH©;ó „ÑKÀ ŒÜ«∂ üII

QÍÜ«∞„f=∞O„ «O J «ºO « =∞Ç≤Ï"≥∂¿Ñ «"≥∞ÿ#k.

Ñ¨Ó~°fiHÍÅOÖ’ XHõ™êi J<å=$+≤ì =zÛOk. ^•^•Ñ¨ÙQÍ Ñ¨k¿ÇÏ#∞

ãO= «û~åÅ∞ =~°¬ÑÙ K«∞ÔH· <å ‰õΩ~°=ÖË Œ∞. áê_çÑO@Å∞ ÖË=Ù. K≥@∞¡ KÕ=∞Å∞‰õÄ_®

JO «iOz áÈÜ«∂~Ú. ÉèíiOK«ÖËx Hõ~°∞=Ù. Ñâ◊√=ÙÅ∞ QÆ_ç¤ÖËHõ K«zÛáÈ «∞<åfl~Ú.

Ñã≤Ñ≤Å¡Å‰õΩ áêÅ∞ÖË=Ù. PHõeH `åà◊ÖËHõ H˘O ŒÔ~· Õ =∞$ «Hõàı|~åÅ#∞ Ñ‘‰õΩ¯u<Õ

ã≤÷uH =KåÛ~°∞. WO « •HÍ ZO Œ∞‰õΩ Ñ≤Å¡Å‰õΩ áêÅ∞ W=fiÖËHõ, "åix ÃÑOK«ÖËHõ

Q˘O «∞ Ñ≤ã≤H K«O¿Ñã≤# "å~°∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. "≥Ú «ÎO g∞ Œ Ñ¶∞’~°Hõe qÅÜ«∞

`åO_»=O KÕ™ÈÎOk. P ~ÀAÖ’¡ H˘O «=∞Ok ÑO_ç «∞Å∞ XHõKÀ@KÕi D Œ∞~°ƒù~°

ã≤÷u #∞Oz «Ñ≤ÊOK«∞HÀ=\ÏxH =∂~°æO ÖË • ? Jx PÖ’zOK«™êQÍ~°∞. z=~°‰õΩ

"åiH Q“ «=Ú_»∞ QÆ∞~°∞Î =KåÛ_»∞.

Q“ «=Ú_»∞ XHõ =∞Ç¨Ïi¬. =∞Ç¨ «Ñ¨ã¨ûOÑ¨#∞fl_»∞. Ñ¨~° Õ= «#∞ P~åkèã¨∂Î

LO_Õ"å_»∞. Pq_»Ü≥ÚHõ Hõ~°∞=Å¡ q «Î<åÅ∞ K«Å¡QÍ<Õ Jq "≥ÚÅÔHuÎ Ñ¶e`åxfl

WKÕÛ@@∞¡QÍ =~°O á⁄O^•_»∞. HÍ|\˜ì WÑC_»∞ =∞#=∞O`å Q“ «=Ú_çx â◊~°∞"Õ_ç Õ

P =∞Ç¨Ïi¬ =∞#Å#∞ Hõ~°∞˜™êÎ_»∞ Jx PÖ’zOz Q“`«=Ú_ç P„â◊=∂xH˜

„Ñ¨Ü«∂=∞Ü«∂º~°∞.

‰õΩ@∞O| ã"Õ∞ «OQÍ =zÛ# WO «=∞Ok ÑO_ç «∞Å#∞ K«∂ã≤, "åiH^À

PÑ Œ =zÛO Œx „QÆÇ≤ÏOz, "åix PÇfixOz Pu èŒºq∞KåÛ_»∞ Q“ «=Ú_»∞. P

«~°∞"å « [iy# q+Ü«∞O ≥Å∞ã∞‰õΩx, „Ñ[Å∞ PHõe ŒÑCÅ‰õΩ JÖÏ¡_»∞ «∞<åfl~°#fl

=∂@ qx qKåiOz P Ñ~° Õ= «#∞ „áêiúOKå_»∞.

#"≥∂ Õq ! =∞Çq Õº ! "Õ Œ=∂ «ó ! Ñ~å «Ê~ !

"åºÇÏ$`åºk =∞Ç=∞O„ «~°∂¿Ñ ! „Ñ=~°∂Ñ≤ !

™ê=∂º=™êúu‡H ! =∂ «ó ! #"≥∂ „Ç‘ÏOHÍ~° ~°∂Ñ≤

™êfiÇ¨ ã¨fi è• ã¨fi~°∂¿Ñ ! `åfiO #=∂q∞ ã¨HõÖÏ~°ú •"£∞

ÉèíHõÎHõÅÊÅ`åO ÕgO J=™ê÷„ «Ü«∞ ™êH∆©O

‰õΩ~åºf « ãfi~°∂áêO K« ãzÛ^•#O Œ ~°∂Ñ≤©O

ã~°fi"Õ •O « ãO"Õ •ºO ã∂~°º=∞O_»Å "åã≤hO

„áê «~åƒÖÏO ~°HõÎ=~å‚O =∞ è•º¿ÇÏfl Ü«Ú=fO Ñ~åO

™êÜ«∂¿ÇÏfl Hõ$+‚=~å‚O `åO =$^•úO x «ºO #=∂=∞ºÇÏ"£∞II

P Õ= « =∞Ç≤Ï=∞=Å¡ =zÛ# "å~°O ŒiH© x"åãO U~åÊ@∞KÕã≤, QÆ «OÖ’

Õ= « «#HzÛ# =~°=∞Ç≤Ï=∞ =Å¡ "å~°O ŒiH© Éè’[# ã Œ∞áêÜ«∂Å∞ U~åÊ@∞

KÕâß_»∞. WO`«HÍÅO J#fl áê<å^Œ∞Å∞ ÖËHõ, Jq ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂ ‰õÄ_®

=∞~°záÈ~Ú# "åà◊§H PÑ~° Õ= « ŒÜ«∞=Å¡ ÑOK«ÉèíH∆ÍºÅ`À ã=∞$kúQÍ PÇ~°O

^˘iHOk. P P#O^•xH «@∞ìHÀÖËHõ J#fl^•#O KÕã≤ «=∞ „áêÏÅx xÅÉ\ì#

Q“ «=Ú‚ "Õ<Àà◊§ H˘xÜ«∂_®~°∞. P Ñ~°"Õ∞â◊fiix ÑiÑiq è•Å ã∞ÎuOKå~°∞.

ÑO_ç «∞ÅO`å Ü«∞[Ü«∂QÍÅ∞ K≥Ü«∞º <å~°OaèOKå~°∞. P„â◊=∂xH Z@∞ K«∂ã≤<å

#∂~°∞ Ü≥∂[<åÅ =~°‰õΩ P„t «∞Å∞<åfl~°∞. JO Œsfl ãO~°H∆ã∞Î<åfl_»∞ Q“ «=Ú_»∞.

H˘O «HÍÖÏxH <å~° Œ∞_»∞ =zÛ Q“ «=Ú_»∞ KÕã∞Î#fl ÑxH "≥∞K«∞Û‰õΩx ''=∞ÇÏs¬!

PÑ ŒHÍÅOÖ’ gà◊§x P Œ∞‰õΩ<åfl=Ù. "åiHÀãO P Ñ~åâ◊HÎ WzÛ# =~°„ÑÉèÏ=O

LÑÜ≥∂yOK«@O =Å¡ hâ◊HÎ =∞iO «QÍ ÃÑiyOk. «#‰õΩ#fl â◊HÎ À Ñk=∞OkH©

Z=Ô~· Õ LÑHÍ~°O KÕ™êÎ~À "åi â◊HÎ kfiQÆ∞©Hõ$ « =∞ø «∞O Œx K≥ÑÊ|_çOk. WÑC_»∞

h‰õÄ JO`Õ [iyOk. WO„^•k ^Õ=`«ÅO`å #∞=Ù KÕã¨∞Î#fl Ñ¨xx "Õ<Àà◊§

H˘xÜ«∂_»∞ «∞<åfl~°∞—— J<åfl_»∞. D =∂@Å∞ q#fl ÑO_ç «∞Å‰õΩ D~°¬º HõeyOk.

Q“ «=Ú_çH WO « ¿Ñ~°∞ ~å=@O "åà◊√§ ãÇ≤ÏOK«ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. ZÖÏÔQ·<å ã~

Q“ «=Ú_ç „Ñu+ª‰õΩ =∞K«Û HõeyOKåe J#∞‰õΩ<åfl~°∞.

101100




"å#Å∞ Ñ_»@O "≥Ú ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~Ú. „Hõ=∞OQÍ <ÕÅ K«Å¡|_çOk. U~°∞Å∞

áê~å~Ú. # Œ∞Å∞ á⁄OQÍ~Ú. q «Î<åÅ∞ "≥ÚÅÔH «∞Î «∞<åfl~Ú. ÑO_ç «∞Å∞ ‰õÄ_®

"≥o§áÈ=\ÏxH ã#fl Œú=∞ø «∂ =∂Ü«∂QÀ=Ù#∞ XHõ •xfl ã$+≤ìOKå~°∞. Jk =zÛ

P„â◊=∞ „áêOQÆOÖ’x ÑO@#∞, PÇ~åxfl <åâ◊#O K≥Ü«∞º@O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\ìOk.

Jk K«∂ã≤# Q“ «=Ú_çH HÀÑO =zÛOk. P=Ù#∞ H˘@ì@O W+ìOÖËHõ JkeOKå_»∞.

JO Õ P JkeOÑÙ‰õΩ =∂Ü«∂QÀ=Ù HO Œ Ñ_ç K«zÛáÈ~ÚOk. W ŒO`å Kå@∞#∞Oz

K«∂ã∞Î#fl ÑO_ç «∞Å∞ ''Q“ «=Ú_»∞ QÀ=Ù#∞ K«Oáê_»∞. QÀÇÏ «º =∞Çáê «HõO.

WOHõ W «_ç WO@ Éè’[#O K≥Ü«∞º@O ‰õÄ_® áêÑO. "Õ∞O "≥o§áÈ «∞<åflO—— Jx

|Ü«∞Å∞ Õ~å~°∞. =∂Ü«∞ ≥eÜ«∞x Q“ «=Ú_»∞ "åix „|u=∂ÖÏ_»∞. D áêÑO

áÈÜÕ∞ LáêÜ«∞O K≥ÑÊ=∞<åfl_»∞. JÑC_»∞ "å~°∞ Q“ «=Ú_çH J™ê èŒº=∞ÜÕ∞ºÑx

U^•Ü«∞x PÖ’zOz z=~°‰õΩ QÆOQÆ#∞ ≥zÛ QÀ=Ùg∞ Œ „Ñ=Ç≤ÏOÑKÕ¿ãÎ D áêÑO

áÈ`«∞O^Œ<åfl~°∞.

Q“ «=Ú_»∞ KåÖÏ ãO= «û~åÅ∞ t=Ù‚ QÆ∞iOz «Ñã∞û KÕâß_»∞. t=Ù_»∞

„Ñ «ºHõ∆"≥∞ÿ Q“ «=Ú_ç HÀÔ~¯ „ÑHÍ~°O «# [\ÏE@O #∞Oz Ô~O_»∞ ÉÁ@∞¡ qkÖÏÛ_»∞.

JO Õ K«zÛ# QÀ=Ù ÖËz#∞OK«∞Ok. D~°HõOQÍ Q“ «=Úx KÕ « Õ|_çOk HÍ|\˜ì

Q“ «q∞ Jh, QÀ=Ù#∞ „|uHOK«\ÏxH =zÛOk HÍ|\ì QÀ^•=i Jh P#kH

¿Ñ~°∞ =zÛOk.

P=Ù ÖËz #∞OKÀQÍ<Õ 'Q“`«=Ú_»∞ =∂Ü«∂QÀ=Ù#∞ „|uHÕKå_»∞— Jx

ÔQeKÕâß~°∞ ÑÖ_ç «∞Å∞. k=º Œ$+≤ì À Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O ≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl =∞Ç¨Ïi¬

"åig∞^Œ HÀÑ≤Oz ''WHõ #∞Op QÍÜ«∞„f[ÑÖ g∞‰õΩ x+¨ÊÅ=∞=Ù`«∞Ok.

"Õ • èŒºÜ«∞#O, Ü«∞[Hõ~°Î=ºO g∞‰õΩ LO_»=Ù. g∞~°O`å èŒ~°‡Ç‘Ï#∞Å∞, hu Œ∂~°∞Å∞

J~Ú „Éèí+µìÑ\˜ìáÈ`å~°∞. "åg =~°∞™ê ÖË‰õΩO_® Ñâ◊√=ÙÖÏ¡ „Ñ=iÎ™êÎ~°∞. «~° «~åÅ‰õΩ

g∞QÆu WO Õ—— Jx â◊Ñ≤OKå_»∞.

KÕã≤# «ÑC Hõ∆q∞OK«=∞x ÑO_ç «∞ÅO`å „áê èÕÜ«∞Ñ_»QÍ ^•fiÑ~°Ü«ÚQÆOÖ’

Ñ~°"Õ∞â◊fii JOâ◊ À Ü«∞ Œ∞=Oâ◊OÖ’ #O ŒQÀ=Ùx WO@ NHõ$+µ‚_»∞ ÑÙ_» å_»∞.

J «x [#‡`À g∞‰õΩ âßÑq"≥∂K«# =∞=Ù «∞Ok J<åfl_»∞.

D ~°HõOQÍ ÑO_ç «∞Å∞ KÕã≤# «ÑC‰õΩ tHõ∆ J#∞ÉèíqOz, Ñ~°"Õ∞â◊fii ŒÜ«∞=Å¡

=∞m§ QÍÜ«∞„f J#∞ëêª#O KÕã≤ „|Ç¨Ï‡`Õ[ã¨∞û#∞ á⁄O^•~°∞. QÍÜ«∞„f [ÑÖ

KÕã≤#"å_»∞ „|ÇÏ‡ Õ[ã∞û`À "≥Å∞Q˘O Œ∞`å_»∞.

FO Éèí∂~°∞ƒù=ã∞û=ó Wk "åºÇÏ$u„ «Ü«∞=Ú

(FO Éèí∂ó, FO Éèí∞=ó, FO ã∞=ó)

Éèí∂ó, Éèí∞=ó, ã∞=ó, =∞ÇÏó, [#ó, «Ñó, FQ∑Oã «ºO Wq ãÑÎ"åºÇÏ$ «∞Å∞

QÍÜ«∞„f=∞O„`åxfl, „|Ç¨Ï‡Kåi, QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ – „Ñ¨Ü«∞„ «Ü«∞ ã¨Ç≤Ï «=ÚQÍ#∞,

"å#„Ñã∞ÎÅ∞ – ÑOK«„Ñ= ãÇ≤Ï «=ÚQÍ#∞, ã<åºã∞Å∞ – UHõ„Ñ= =∞O„ «=Ú#∞,

[Ñ≤OKåÅx =ã≤ëêªk =∞ÇÏ~°∞¬Å∞ K≥áêÊ~°∞.

„Ñ=„ «Ü«∞=Ú JO>Ë – "åºÇÏ$u„ «Ü«∞=Ú =ÚO Œ∞ XHõ\, "≥Ú Œ\ áê Œ=Ú

=ÚO Œ∞ XHõ\, «∞sÜ«∞áê Œ=Ú =ÚO Œ∞ XHõ\. "≥Ú «ÎO =¸_»∞ „Ñ"åÅ∞.

ÑOK«„Ñ"åÅ∞ JO>Ë P ŒºO «=ÚÅÜ«∞O Œ∞ „Ñ"åÅ∞ Ô~O_»∞, QÍÜ«∞„f

=∞O„ «áê Œ„ «Ü«∂k# L#fl „Ñ"åÅ∞ =¸_»∞. "≥Ú «ÎO S Œ∞.

UHõ„Ñ¨==Ú JO>Ë QÍÜ«∞„f =∞O„`«OÖ’x =¸_»∞áê^•Å∂ "åºÇ¨Ï$u

„ «Ü«∞=ÚÖ’ Hõeã≤áÈ`å~Ú. "åºÇÏ$u„ «Ü«∞=Ú JHÍ~° LHÍ~° =∞HÍ~°=ÚÅÖ’

Hõeã≤áÈ`«∞Ok. WÑ¨C_»∞ q∞yÖËk FOHÍ~°=Ú XHõ¯>Ë. W^Õ Ü«∞`«∞Å∞

Láêã≤OK«`«y#k.

QÍÜ«∞„f =∞O„`åxH ZO « J~°úO L#fl^À ÑOK« Œj =∞O„ «OÖ’QÆÅ XHõ

áê^•xH JO « J~°÷O LOk. HÍ|\ì ÑOK« Œtx XHõ™êi [Ñ≤¿ãÎ ÑÓ~°‚QÍÜ«∞„ux

=¸_»∞™ê~°∞¡ [Ñ≤Oz# Ñ¶e «O =ã∞ÎOk. QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x "≥Ú Œ\ =¸_»∞

Ñ Œ=ÚÅ‰õΩ ã$+≤ìHõ~°Î J~Ú# „|ÇÏ‡ Jx J~°ú=Ú.

QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’ FOHÍ~°=Ú «~°∞"å « Éèí∂ó Éèí∞=ó ã∞=ó Jx =¸_»∞

"åºÇÏ$ «∞Å∞<åfl~Ú. g\H „uHõ=Ú Jx ¿Ñ~°∞. D „uHõ=Ú J<ÕHÍ~°ú É’ èŒHõ=Ú.

J<ÕHõ ÉèÏ=#Å‰õΩ, J<ÕHõ kâ◊Å‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. Wq „u=¸~°∞ÎÅ‰õΩ, ã¨$+≤ìã≤÷u

ÅÜ«∂Å‰õΩ „ÑfHõÅ∞. ã «fi~°[ãÎ"≥∂ QÆ∞ÏÅ<Õ „uq èŒ QÍÜ«∞„u JO\Ï~°∞.

Éèí∂ó – „|ÇÏ‡, Éèí∞=ó – „ÑHõ$u, ã∞=ó – r=Ù_»∞. =ÚÖ’¡HÍÅ‰õÄ D

„uHõ=Ú ãOH «=Ú. Jyfl "åÜ«Ú ã∂~°∞ºÅ‰õΩ „ÑfHõ. q~å„_»∂Ñ"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=O «∞x

ãO|O èŒ"≥∞ÿ# *Ï<åxfl „ÑHÍtOÑKÕ¿ãk "åºÇÏ$u.

Éèí∂~°∞ƒù=ã∞û=ó J<Õq „|ÇÏ‡Ü≥ÚHõ *Ï# ÕÇÏ=Ú #∞Oz =º=ÇÏiOÑ|_»@O

KÕ « nxH "åºÇÏ$ «∞Åx ¿Ñ~°∞ =zÛOk. Éèí∂~°∞ƒù=ã∞û==ÚÅ∞ „|ÇÏ‡ãfi~°∂Ñ=Ú.

103102




[Å=Ú FOHÍ~° ~°∂Ñ¨=Ú. „|Ç¨Ï‡ÖËx^Õ ã¨$+≤ìÖË^Œ∞. "åºÇ¨Ï$`«∞Å#∞OKÕ Jyfl,

"åÜ«Ú=Ù, ã∂~°∞º_»∞ L ŒƒùqOKå~°∞. D "åºÇÏ$ «∞Å#∞ [Ñ≤Oz# "å~°∞ ã~°fi"Õ Œ

áê~åÜ«∞ KÕã≤# Ñ¶ ¨e`«=Ú á⁄O^Œ∞`å~°∞. "Õ^Œ™ê~°=Ú LÑ¨x+¨`«∞ ÎÅ∞.

LÑx+`åû~°=Ú QÍÜ«∞„u ™ê~°=Ú ("åºÇÏ$u„ «Ü«∞=Ú)

"åºÇÏ$u„ «Ü«∞=Ú : 1) Dâ◊fi~°∞_»∞, r=Ù_»∞, „ÑHõ$u.

2) Éèí∂Ö’Hõ, Éèí∞=~À¡Hõ, ã∞=~À¡Hõ=ÚÅ∞.

3) Hõ~°=Ú, â◊s~°=Ú, ãO™ê~°=Ú.

ã¨fi~°æ #~°HÍÅ∞ =∂#=Ù_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨$+≤ìOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. ã¨ «Î fi~°[ãÎ"≥∂

QÆ∞ÏÅ∞ |O èŒ¿ÇÏ «∞=ÙÅ∞. g\x K«Hõ QÍ LÑÜ≥∂yOK«∞‰õΩO>Ë =ÚHÎH HÍ~°

=∞=Ù`å~Ú. „u=¸~°∞ÎÅÜ≥ÚHõ ã$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∞Å Ü≥ÚHõ « «Î fi=Ú "åºÇÏ$ «=ÚÅ

Ü«∞O Œ∞ xQÆ∂_è»"≥∞ÿ L#flk.

« ü : QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’ « ü J<Õ â◊|Ì=Ú Ñ~°=∂ «‡#∞ ÕÌtOz K≥ÑÊ

|_»∞`ÀOk. HÍx Ñ~°=∂ «‡ ~°∂Ñ"≥∞ÿ# =ã∞Î=Ù ™ê èŒ‰õΩx nHõ∆ÃÑ·#, J «x Hõà◊§Ö’x

"≥Å∞QÆ∞ÃÑ·# P è•~°Ñ_ç LO@∞Ok. â◊|Ì ãÊ~°≈ ~°∂Ñ ~°ã QÆO èŒ=ÚÅ#|_Õ «<å‡„ «Å

KÕ « Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ ™êkèOK«@O ™ê èŒºOHÍ Œ∞. JO «~å «‡ ^•fi~å<Õ Jk ™ê èŒºO.

«K«Ûù|Ì=Ú`À ãfiÜ«∞OÉèí∞==∞QÆ∞ Ñ~°=∂ «‡ x~ÌtOÑ|_çO Œx â◊OHõ~° ÉèÏ+ºÖ’

K≥ÑÊ|_çOk. FO « ü ã ü J<Õ =¸_»∞ â◊|Ì=ÚÅ∞ Ñ~°„|ÇÏ‡ x~Ìâ◊Hõ=ÚÅ=@O

KÕ « ' « ü— „|ÇÏ‡ãfi~°∂Ñ=Ú.

ãq «∞ : ãq «º â◊ÉÏÌxH ã∂~°∞º_»x J~°÷=Ú, ã∂~°∞º_»∞ „Ñ «ºHõ∆ ≥·==Ú.

`Õ[ã¨fi~°∂Ñ≤, Ñ¨~°=∂`«‡ `Õ[=Ú ã¨∂÷Å<Õ„`åÅ‰õΩ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞=¸iÎQÍ

QÀK«iã∞ÎOk. „ÑHÍtOKÕ ã∂~°ºQÀà◊"Õ∞ ã∂~°∞º_»∞ HÍ_»∞. Õ*’=∞Ü«Ú_≥·# ã$+≤ìHõ~°ÎÜÕ∞.

'ãq «— Ñ~°=∂ «‡ Hõ<ÕHõ â◊‰õΩÎÅ∞, ~°∂áêÅ∞ L<åfl~Ú. "å\Ö’ Õ[â◊≈‰õΩÎÅ#∞ ãq «

JO\Ï~°∞. J@∞=O\ ãq «<Õ QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’ Láêã# KÕ™êÎ~°∞.

ãq « „áê∞Å#∞ ã$+≤ìã∞ÎOk. ã~°fiÉèÏ"åÅ#∞ Hõeyã∞ÎOk. Ñ~°=∂ «‡Ü≥ÚHõ

=ÚYO Õ*’=∞O_»ÅOKÕ « HõÑÊ|_ç LO@∞Ok. ã∂~°º=∞O_»ÅOÖ’<Õ J=ºÜ«Ú_≥·#

Ñ~°=∂ «‡#∞ è•ºxOKåe.

ã∂~°∞ºx=Å¡<Õ ã$+≤ì [~°∞QÆ∞ «∞#flk. J «_Õ ã≤÷uHõ~°Î. J «x Ü«∞O Õ Ö’HÍÅ∞

ÅÜ«∞=∞=Ù «∞<åfl~Ú. J «x Õ[ã∞û <åâ◊~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ#k. „u"Õ Œ~°∂Ñ≤, Õ*’=∞Ü«Ú_»∞,

ãáêÎâ◊fi~° äŒ=Ú g∞ Œ ÑÜ«∞xã∂Î LO\Ï_»∞. „u=¸~åÎº «‡‰õΩ_≥·# ãq «∞º#‰õΩ aè#fl"≥∞ÿ#

Õ=Ù_»∞ ÖË_»∞. „áê=Ú, K«O„ Œ∞_»∞, q Œ∞º «∂Î Jhfl ã∂~°∞º_Õ. ã=∞ãÎ „ÑÑOK«=Ú#∞

ã$+≤ìOz, áêeOz ÅÜ«∞"≥ÚOkOK«∞"å_»∞ ã∂~°∞º_Õ. |OQÍ~°∞ QÆ_»¤=Ú, |OQÍ~°∞

ˆHâ◊=ÚÅ∞ Hõey ã¨∂~°º=∞O_»ÅOÖ’ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«x HÍeQÀ~°∞ #∞Oz

tY=~°‰õΩ HÍO «∞ÅKÕ „ÑHÍtã∞Î<åfl~Ú. Ö’HÍÅ‰õΩ <Õ„ «=Ú=O\"å_»∞, ã$+≤ì ã≤÷u

ÅÜ«∂Å‰õΩ HÍ~°"≥∞ÿ#"å_»∞, „u"Õ Œ ãfi~°∂Ñ≤, „uQÆ∞ ãfi~°∂Ñ≤, „u=¸~åÎº «‡‰õΩ_»∞

J~Ú# ãq «∞º#‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú.

=ˆ~º"£∞ : ã‘fiHõiOK«\ÏxH˜, ^•#=Ú K≥Ü«∞º\ÏxH˜ Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# ^•xx

=~º=∞O\Ï~°∞. èŒ~°‡=Ú, Hõ~°Î=º=Ú, J è•º «‡ « «Î fi=Ú, ãzÛ^•#O Œ ãfi~°∂Ñ=Ú,

ã «ºO t=O ã∞O Œ~°O"≥·ÑÙ =∞#Å#∞ #_çÑ≤OK«QÆÅ « «Î fi"Õ∞ =~º"£∞.

Dâ◊fi~° ãO|O èŒ"≥∞ÿ# =~ºâ◊HÎ QÍÜ«∞„u Ü«∞O Œ∞#flk. nx=Å¡ QÍÜ«∞„f

=∞O„`Àáêã‰õΩx Œ$+≤ì HÀ=Ú „âı+ª=∞=Ù «∞Ok. ãO™ê~åxH ÉèíÜ«∞Ñ_»x"å~°∞,

"≥∂Hõ∆QÍ=ÚÅ∞ ã∂~°º=∞O_»ÅOÖ’ L#fl Éèí~°æ<å=∞ Õ[ã∞û#∞ „áêiúOKåe. =~º=Ú

JO>Ë [## =∞~°Ïk ÉèíÜ«∞=Ú #tOK«∞@‰õΩ „áêiúOÑ «y#k. =~º=Ú JO>Ë

„áêiúOK«∞@‰õΩ J~°›"≥∞ÿ#k. JÉèË Œ *Ï#=ÚKÕ ≥eÜ«∞ «y# Õ =~º=Ú. ã=∞ãÎ

`Õ[=ÚÅHõ<åfl „âı+¨ª"≥∞ÿ#k, =i‚OÑ¨`«y#k, ã¨fi~°æ=Ú, "≥∂Hõ∆=Ú HÀ~°∞"å~°∞

„áêiúOÑ¨ «y#k.

Éèí~°æ : K≥_»∞ #∞O_ç, J*Ï<åO èŒHÍ~°=Ú #∞O_ç «Ñ≤ÊOz ~°H∆OKÕ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞‚

'Éèí~°æ— JO\Ï~°∞. =ˆ~ºâ◊H˜Î ZO`« J=ã¨~°"≥∂ Éèí~°æ â◊H˜Î‰õÄ_® =∞#‰õΩ JO`Õ

J=ã~°=Ú. rq «OÖ’ =∞Oz K≥_»∞ J<Õ q+Ü«∂Å∞ Ô~O_»∞<åfl~Ú. ãkfi+Ü«∂ÅÖ’

≥·=â◊‰õΩÎÅ∞, K≥_»¤ q+Ü«∂ÅÖ’ Jã∞~°â◊‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~Ú. HÍ|\ì K≥_»∞ q+Ü«∂ÅÖ’

*ÏQÆ~°Î =Ç≤ÏOK«=Åã≤ LO@∞Ok.

ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞x P`«‡~°∂Ñ¨=Ú ã¨~°fi„áê∞Å∞ „áêiúOÑ¨`«y#k. K≥·`«#º

ÅHõ∆"≥∞ÿ#k, `Õ["≥∞ÿ#k J~Ú# Éèí~°æ=Ú (`Õ[ã¨∞û) ¿ãqOÑ¨^Œy#k. HÍOu

~°∂Ñ=∞=@O KÕ « Éèí~°æ Jx, ÑÓ~°‚ ~°∂Ñ=ÚKÕ ÑÙ~°∞+µ_»x, ã~°fi„áê ~°∂Ñ≤

J=@OKÕ « P «‡ Jx K≥Ñ¨Ê|_»∞ «∞Ok. D Éèí~°æ=Ú Ç¨Ï$ ŒÜ«∂HÍâ◊=ÚÖ’#∂,

105104




|Ü«∞@ ã∂~°º=∞O_»ÅOÖ’#∂ „ÑHÍtã∞ÎOk. ãÑÎ ã∞ÊùeOQÆ=ÚÅ`À „ÑHÍtOK«∞

Jyfl, HÍÖÏyfl ~°∂ÑOÖ’ „ÑHÍtã∂Î Éèí~°æ J<Õ ¿Ñ~°∞`À q~ålÅ∞¡ «∞O@∞Ok. D

Éèí~°æ=Ú Jxfl\ ˜Hõ#fl „âı+¨ª"≥∞ÿ#k. Ñ¨iÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#k. JO^Œ∞KÕ`« Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»x

K≥ÑÊ|_»∞ «∞Ok. ãO™ê~°Ñ~°"≥∞ÿ# ÉèíÜ«∂xfl ˘ÅyOz, â◊√ÉèÏxfl HõeyOK«@O KÕ «

t=Ù_»x K≥ÑÊ|_»∞ «∞Ok. [## =∞~°Ïk Œ∞óMÏÅ‰õΩ =¸ÅHÍ~°"≥∞ÿ# áêáêÅ#∞

#tOÑKÕ¿ã Õ Éèí~°æ=Ú. P q Œº#∞, •x=Å# HõeQ áêÑHÍ~°º=ÚÅ#∞ #tOÑKÕ¿ã

Éèí~°æ=Ú ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨HÍâ◊"≥∞ÿ# „|Ç¨Ï‡`Õ[=Ú. ã¨fi„Ñ¨HÍâ◊=ÚKÕ ÉÏÇ¨ºOÉèíºO`«~°

„ÑÑOK«=ÚÅ #∞O_ç JO èŒHÍ~°=Ú#∞ `˘ÅQÆKÕÜ«Ú#k Éèí~°æ=Ú. Õ*’~°∂Ñ"≥∞ÿ#

Éèí~°æ"Õ∞ Ñ~°„|ÇÏ‡=Ú. Dâ◊fi~°ãfi~°∂Ñ=Ú, ÑÙ~°∞+ "åK«º=Ú, ã «º=Ú, èŒ~°‡~°∂Ñ=Ú,

<åâ◊~°Ç≤Ï «=Ú J~Ú# Éèí~°æ"Õ∞ =ÚHÎ¿ÇÏ «∞"≥·# q+µ‚ Õ[=Ú. J Õ t=Ù_»x, â◊HÎ

Jx, ã∂~°∞º_»∞ Jx, Jyfl Jx JO\Ï~°∞. Õ*’|Å=ÚÅ#∞ HÀ~°∞"åiH Éèí~Àæáêã#

q∞H¯e J=ã~°=Ú. âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ, PiúHõ, Kåi„ «Hõ ÑÙ+≤ì HõeyOK«∞#k Éèí~°æ=Ú.

Õ=ã¨º : ã¨~°fi„áê∞ÅÖ’#∞ P`«‡~°∂Ñ¨=Ú# „Ñ¨HÍtã¨∂Î, H©iÎOK«|_»∞K«∂,

ã¨~°fi"åºÑ¨Î"≥∞ÿ# "åxx ^Õ=Ù_»∞ JO\Ï~°∞. ã¨~°fi„Ñ¨HÍâ◊√_»∞, K≥·`«#º~°∂Ñ¨Ù_»∞,

JYO_»"≥∞ÿ#"å_»∞, UHõ~°∂Ñ=Ú QÆÖ"å_»∞ Õ=Ù_»∞. XHõ Õ=Ù_Õ ã=∞ãÎ „áê∞ÅÖ’#∂

"åºÑ≤Oz LO_Õ P «‡. J «_Õ Hõ~°‡Å‰õΩ „ÑÉèí∞=Ù. ã~°fi Hõ~°‡Å‰õΩ x"åã Éèí∂ «∞_»∞.

ã¨fi~°æ=Ú# „Ñ¨HÍtOKÕ"å_»∞† Z=Ô~·`Õ J`«˜‚ ^è•ºx™êÎ~À, J`«x Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’

x=tOKÕ"å_»∞ Õ=Ù_»∞.

nè=∞Ç≤Ï : ^è•º#O K≥Ü«∞º\Ï<Õfl nè=∞Ç≤Ï JO\Ï~°∞. =∞#O ^Õ#fl~Ú`Õ

^è•ºxã¨∞Î<åfl"≥∂, ^•xÜ«∞O^Œ∞ =∞#ã¨∞û ÅQÆfl=∞=Ù`«∞Ok. JÑ¨C_Õ PHÍOHõ∆

JkèHõ=∞=Ù`«∞Ok. ^•x=Å¡<Õ „Ñ¨Ü«∞`«flO [~°∞QÆ∞`«∞Ok. nx=Å¡<Õ Jcè+¨ìã≤kú

[~°∞QÆ∞ «∞Ok. JÑC_Õ è•º#=Ú ãÑ¶Å=∞=Ù «∞Ok.

kèÜ«∞ó : 'nè— JO>Ë |∞kú. 'kèÜ«∞ó— JO>Ë |∞ Œ∞úÅ#∞ èŒ~å‡k q+Ü«∞Hõ"Õ∞

|∞kú. è•~° KÕ¿ã Õ |∞kú.

Ü«∞ó : Ü«∞ó J<Õ â◊ÉÏÌxH Z=_≥· Õ, U ≥· Õ Jx J~°ú=Ú. D ãOH «=Ú

Ñ~°=∂ «‡‰õΩ =iÎã∞ÎOk. QÍÜ«∞„f=∞O„ «OÖ’ WO «=~°‰õΩ =i‚OK«|_ç# Ñ~°=∂ «‡ÜÕ∞

WHõ _» K≥ÑÊ|_»∞`ÀOk. Ü«∞óâ◊|Ì=Ú P «‡~°∂Ñ=Ú. D â◊√^•ú «‡ÜÕ∞ Ñ~°=∂ «‡.

JO Œ∞KÕ «<Õ Ü«∞ó â◊|Ì=Ú Õ=Ùx x~Ìtã∞ÎOk.

#ó : #ó JO>Ë =∂Ü≥ÚHõ¯ Jx J~°úO. Ñ¨~°=∂`«‡ #∞Oz =∞Oz |∞kú

ÅaèOK«@O `«#H˘Hõ¯_çˆH HÍHõ =∂#= ã¨=∂*ÏxˆH HÍ"åÅh ã¨∂zOK«\ÏxˆH

=∂Ü≥ÚHõ (#ó) Jx K≥ÑÊ|_çOk. nx=Å# QÍÜ«∞„f =∞O„`Àáêã# KÕ¿ã"å~°∞

qâ◊fi=∂#"åo Ü≥ÚHõ „âıÜ«∞ã∞û#∞ Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx =ã∞ ≥·Hõ ‰õΩ@∞O|O HÀãO

è•º#O KÕ™êÎ~°∞.

„ÑKÀ ŒÜ«∂ ü : „ÑKÀ ŒÜ«∂ ü JO>Ë „¿Ñ~Ñ≤OK«∞@, ÃÑOá⁄OkOK«∞@. QÍÜ«∞„f

=∞O„`«=Ú K≥Ü«∞º@OÖ’ L^ÕÌâ◊º=Ú Ö’HõOÖ’x [#∞ÅO^ŒiH© =∞Oz |∞kúx

„Ñ™êkOK«=∞x „áêiúOK«@"Õ∞. „ÑKÀ ŒÜ«∂ ü JO>Ë =∞Oz |∞kúx „¿Ñ~° K≥Ü«∞º=∞x

Ñ~°=∂ «‡#∞ „áêiúOK«@O.

HÍ=∞Ü«∞ Õ ã¨ HõHÍ~°ó HÍ"≥∂ „|ÃÇ·Ï‡= « «Ê~°™êº~°÷ó I

ã¨q «∞~°fiˆ~º q∞u"≥· ã¨q «∞ó „âı+ªO kfifÜ«∞=~å‚~°÷ó II 7

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x Hõ HÍ~åxH ã=∞ãÎ [QÆ «∞Î#∂ ã$+≤ìOKåÅ<Õ

HÀiHõ QÆÅ „|ÇÏ‡ Jx J~°úO. QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x "≥Ú Œ\ =¸_»∞ Ñ^•Å‰õΩ

„|ÇÏ‡ Jx J~°÷O. Ô~O_»= JHõ∆~°"≥∞ÿ# UHÍ~°=Ú QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x ãq «∞ó

„âı+¨ª"≥∞ÿ# Jx J~°úO. =¸_À JHõ∆~°"≥∞ÿ# DHÍ~°=Ú QÍÜ«∞„f =∞O„`«OÖ’x

Éèí~Àæ Õ=ãºnè Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞‚ ã∂zã∞ÎOk.

Ü«∞ ÕHÍ Œâ◊ =∂ è•~°O c[O HÀ„ «Ü«∂ «‡Hõ"£∞ I

„|Ç¨‡O_®k Hõ\ÏÇ¨O «O [QÆ ^•fiÑ≤K« Œ$â◊º Õ II

D ~°HõOQÍ Nq ŒºÖ’x „Ñ äŒ=∞ ‰õÄ@q∞Ö’x Ô~O_»∞ JHõ∆~°=ÚÅ∂, QÍÜ«∞„f

=∞O„ «OÖ’x „Ñ äŒ=∞ áê Œ=ÚKÕ « ≥eÜ«∞|_»∞ [QÆ å¯~°Éèí∂ «∞Ö·# HÍ"Õ∞â◊fis

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å#∞ K≥|∞ «∞#flk. "åi ŒÌi Ü≥ÚHõ ™ê=∞~°ãº"Õ∞ Ñ~°=∞t=Ù_»∞. J «x

ÑiÏ=∞"Õ∞ [QÆ «∞Î. J «_Õ ã=∞ãÎ |∞ Œ∞úÅ‰õÄ „¿Ñ~°‰õΩ_»∞, „uQÆ∞ÏÅ‰õÄ Jf «∞_»∞.

„Ñ= ãfi~°∂ÑÙ_»∞.

ã¨~åfiO «~åºq∞ Œ äŒ Œƒù~Àæ Õ=ã¨º nèu «∞~åº~°÷ó I

Ñ¨$näfi =∞Ç‘ÏÅHÍ~°ó «$fÜ«∞ «∞~åºO„Ñ¶≤∞É’kèHÍ=∂Ü«∂ II 8

QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x =∞Ç≤Ï J<Õ â◊|Ì=Ú Nq ŒºÖ’x ÅHÍ~åxfl ã∂zã∞ÎOk.

ÅHÍ~°=Ú Ñ$käg c[O HÍ|\˜ì, •x#∞Oz ÑOK« Éèí∂`å «‡Hõ"≥∞ÿ# [QÆ «∞Î ≥Å∞ã∞ÎOk.

107106




D [QÆ «ÎO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x =Å¡ ã$+≤ìOK«|_çOk. P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x „ÑuaO|"Õ∞

=∞Ç „uÑÙ~°ã∞O Œi.

''käÜ≥∂ Ü≥∂#ó „Ñ¨KÀ^ŒÜ«∂`ü, Ñ¨~À~°[ã≤™ê=^ÀO—— J#∞ QÍÜ«∞„f

=∞O„ «OÖ’x z=i Ô~O_»∞ áê^•Å J~°ú=Ú, Nq ŒºÖ’x „Ç‘ÏOHÍ~å~°÷=¸ XHõ >Ë.

'' «$fÜ«∞ «∞~åfiO„Ñ¶≤∞ É’kèHÍ=∂Ü«∂O—— JO>Ë QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x =¸_»∞,

<åÅ∞QÆ∞ K«~°=ÚÅKÕ K≥ÑÊ|_»∞ J~°ú=Ú, „Ç‘ÏOHÍ~å~°ú=Ú XHõ >Ë. =¸_»= áê Œ=Ú

''kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „Ñ¨KÀ ŒÜ«∂ ü—— JO>Ë Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ã¨~åfiO «~åºq∞Ü≥ÿ∞ =∂

|∞ Œ∞úÅ#∞ „¿Ñ~° KÕÜ«ÚQÍHõ.

''Ñ~À~°[ã≤™ê=^ÀO—— J<Õ <åÅæ= áê^•xH „uQÆ∞Ïf «∞_≥·# Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞,

=∂@ÅKÕ « =i‚OÑâ◊Hõº=Ú HÍx"å_»∞, ÅHõ∆=ÚÅKÕ « =∂„ «"Õ∞ K≥ÑÊ Œy#"å_»∞,

FOHÍ~° ãfi~°∂ÑÙ_»∞ Jx J~°ú=Ú. 'Ü«∞`À "åKÀ x=~°ÎO Õ— JO>Ë =∂@ÅKÕ «

K≥ÑÊ#Åq HÍx"å_»∞.

''ã «ºO *Ï#=∞#O «O „|ÇÏ‡, "Õ ≥·â◊Û ãÔ~· fi~°ÇÏ"Õ∞= "Õ Œº—— JO>Ë ÅHõ∆=ÚÅ

KÕ « ≥eÜ«∞ «y#"å_»∞. =∂Ü«∂c["≥∞ÿ# „Ç‘ÏOHÍ~åxH ÇÏ$ ŒÜ«∞=∞x J~°ú=Ú.

D HÍ~åxH ã~åfi è•~°∞_»∞, ã~åfiO «~åºq∞ J~Ú# t=Ù_»∞ Jx J~°ú=Ú. D

~°HõOQÍ Ñ¨Ó~°‚ QÍÜ«∞„f =∞O„`«OÜ≥ÚHõ¯ J~°úO Nq^ŒºÖ’x „Ñ¨^äŒ=∞‰õÄ@q∞Ö’

K≥Ñ¨Ê|_çOk.

[QÆ «∞Î#∞ ã$+≤ìOKåÅ<Õ HÀiHõ QÆÅ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞, [QÆ «∞Î‰õΩ HÍ~°Éèí∂ «∞~å

Å~Ú# HÍ"Õ∞â◊fii, gi ŒÌi ™ê=∞~°ãº ãfi~°∂Ñ=∞~Ú# Ñ~°=∞t= « «Î fi=Ú, ã~°fi

„ÑÑOK«~°∂ÑOQÍ Ñiq∞Oz ã~åfiO «~åºq∞ J~Ú, ã~åfi è•~°=∞~ÚOk. HÍ|\˜ì

=∞# |∞kú, „Ñ=$ «∞ÎÅ#∞ Ñ~°„|ÇÏ‡ « «Î fi=∞O Œ∞ „¿Ñ~° KÕÜ«∞QÍHõ Jx Nq ŒºÖ’x

"≥Ú Œ\ ‰õÄ\ÏxH J~°ú=Ú.

„uÑ¨n „u=~°‚ É’ è•º «∞~°ºãÎ Œ∞Ñ¨i +¨_»Hõ∆s QÆ=∞Hõó I

J äŒ `åsÎÜÕ∞ =~°‚kfifÜ«∞O „uÑ¨n +¨_»Hõ∆s QÆ=∞Hõ"£∞ II 9

QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x '' « «ûq «∞~°fiˆ~ºO—— J<Õ =¸_»∞Ñ¨ •Å J~°ú=Ú

Nq ŒºÖ’x Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ü≥ÚHõ =¸_»∞ JHõ∆~°=ÚÅ‰õΩ (ÇÏãHõ) K≥ÑÊ|_çOk.

QÍÜ«∞„uÖ’x ''Éèí~Àæ Õ=ãº nè=∞Ç≤Ï—— J<Õ P~°∞ JHõ∆~åÅ J~°úO Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’x

ÇÏHÍ~°O K≥|∞ «∞#flk. QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x « «ûq «∞~ü =~ºO Éèí~Àæ Õ=ãº nè

J<Õ Ñ^•Å J~°úO Nq ŒºÖ’x =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’x ã Hõ J<Õ JHõ∆~åÅ‰õΩ =iÎã∞ÎOk.

‰õÄ@kfi «ÜÕ∞ âı+O ÑÓ~°fi= Œ∞<Õfl Ü«∞q∞u «∞ q^•ºÜ«∂ó I

QÍÜ«∞„ «º~°ú ¢ã≤ÎÑ¨Ù~ÀÑ¨x+¨k Hõkä «ó « è≥·= ÉèÏQÆ= Õ II 10

Nq^ŒºÖ’x Ô~O_»∞, =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅO^Œ∞ QÆÅ 'Å„Ç‘ÏO— J<Õ Ô~O_»∞

JHõ∆~åÅ‰õÄ, QÍÜ«∞„f =∞O„ «OÖ’x '=∞Ç≤ÏkèÜ≥∂Ü≥∂#ó „ÑKÀ ŒÜ«∂ ü I Ñ~À~°[ã≤

™ê=^ÀO ÉèÏQÍxH QÆÅ J~°ú"Õ∞ K≥ÑÊ|_çOk.

2. ÉèÏ"å~°÷=Ú

"å"Õ∞KÕÛù „|Ç¨Ï‡ÉèÏ~° Òº *Ëºëêª *Ï˝<Õ Ç¨ÏiH∆f I

~“„n„H˜ÜÕ∞ t"åÑ¨~‚ W Õº «x‡ äŒ∞#„ «Ü«∞"£∞ II 11

„uaèó ‰õÄ>ÿó „Hõ=∂^•fiK«ºO DHÍ~°„u «ÜÕ∞# «∞ I

U «¢ «ÎÜ«∞O ã=∞ëêìº «‡ "åK«ºO âßO`åOaèHÍ «‡Hõ"£∞ II 12

WÑC_»∞ D â’¡HõOÖ’ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH ÉèÏ"å~°úO q=iã∞Î<åfl~°∞.

ÉèÏ"å~°úO K«∂_»É’ÜÕ∞ =ÚO Œ∞ Jã¨Å∞ ã¨$+≤ì U ~°HõOQÍ [iyO^À K«∂^•ÌO.

x~åHÍ~°∞_»∞ x~°∞æ ãfi~°∂ÑÙ_»∞ Ñ~°„|ÇÏ‡. J@∞=O\ Ñ~°„|ÇÏ‡ ã$+≤ì K≥Ü«∂ºÅ<Õ

ãOHõÅÊO`À «##∞ `å#∞ Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã∞‰õΩ<åfl_»∞. J"Õ „ÑHÍâßOâ◊,

q=∞~å≈Oâ◊. g~ t=â◊‰õΩÎÅ∞. HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å∞. „ÑHõ$u ÑÙ~°∞+µÅ∞. gi=Å¡<Õ

D K«~åK«~° [QÆ «ÎO`å Pq~°ƒùqOzOk. g~ „u=¸~°∞ÎÅ∞, „uâ◊‰õΩÎÅ∞QÍ J= «iOz

ã$+≤ì HÍ~°º„Hõ=∂xfl KÕÑ\Ïì~°∞.

WÑC_»∞ „ÑHÍâßOâ◊ =¸_»∞ ~°∂áêÅ~ÚOk. J"Õ "å=∞, *Ëº+ª, ~“„nâ◊‰õΩÎÅ∞.

Wq ÑÙ~°∞+ ~°∂ÑOÖ’ „|ÇÏ‡, q+µ‚, ~°∞„ Œ∞Å~Ú<å~°∞. D =¸_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞ HõeÑ≤

ãq∞+≤ìQÍ 'JOaHõ— J#|_»∞ «∞Ok. JÖÏQ q=∞~å≈Oâ◊ ‰õÄ_® =¸_»∞~°∂áêÅ∞

J~ÚOk. J"Õ WKåÛù, *Ï#, „HÜ«∂â◊‰õΩÎÅ∞. Wq ¢ã‘Î ~°∂áêÅ∞. g~ ã~°ãfiu,

ÅH©;, HÍo ãfi~°∂áêÅ∞. D =¸_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞ Hõeã≤ ãq∞+≤ìQÍ 'âßO «— J#|_»∞ «∞Ok.

109108




WÑC_»∞ 11= â’¡HõOÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ

"å=∞, WKåÛù – „|ÇÏ‡, ÉèÏ~°u

*Ëºëêª, *Ï# – q+µ‚=Ù, Ñ$käq

~“„n, „HÜ«∂ – (t=Ù_»∞) ~°∞„ Œ∞_»∞, Q“i

D ~°HõOQÍ =º+≤ìQÍ =¸_»∞ q∞ èŒ∞<åÅ∞ HÍQÍ, ãq∞+≤ìQÍ âßO «, JOaHõÅ∞

<åÅæ= q∞ èŒ∞#=Ú J=Ù «∞<åfl~°∞.

„|ÇÏ‡ q+µ‚=Ù ~°∞„ Œ∞_»∞ gix g~O„ Œ∞Å∞ JO\Ï~°∞. Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’

=∞Ç g~O„ Œ =~° • Jx 494= <å=∞=Ú. =∞Çg~O„ Œ∞Å∞ JO>Ë g~°∞Ö·#

"åiÖ’ ‰õÄ_® „âı+µªÅ∞. KåÖÏ Q˘ÑÊ ÑO_ç «∞Å∞. XH =∂@‰õΩ Ô~O_»∞ "≥·ÑÙÖÏ

J~°úO K≥Ñ≤Ê "åkOK«QÆÅ"å~°∞ Jx J~°úO.

=∞Çg~° JO>Ë ™È=∞Ü«∂QÆOÖ’ LÑÜ≥∂yOKÕ áê„ «. =∞Çg~°=Ú J<Õk

áê#áê„ « qâı+¨=Ú. =∞Ç¨g~°∞Å∞ JO>Ë Z_» ≥~°Ñ≤ ÖË‰õΩO_® „|Ç¨‡#O^•xfl

J#∞ÉèíqOKÕ"å~°∞. JxflO\H© ™êH∆ P Ñ~°„|¿ÇÏ‡ Jx ≥eã≤#"å~°∞. «∞sÜ«∞ã≤÷u

`≥eã≤#"å~°∞.

Nq^Àºáêã‰õΩÅ#∞ g~°∞Å∞ JO\Ï~°∞. "åiÖ’ ‰õÄ_® =∞Çg~°∞Å∞ =∞#∞=Ù,

K«O„^Œ∞_»∞, ‰õΩÉË~°∞_»∞ "≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞. JÖÏˆQ ã¨~°ã¨fiu, Ñ¨$käq, Q“i. gix

Ü≥∂y#∞Å∞ JO\Ï~°∞. Ü≥∂yx JO>Ë =∞O„ «ã≤kú á⁄Ok# ã<åºã≤x, «∞sÜ«∞ã≤÷u

≥eã≤# ¢ã‘Î, K«~åK«~° [QÆ «∞Î‰õΩ HÍ~°=Ú P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°ãfi~°∂Ñ"Õ∞ Jx ≥eã≤#

ã¨<åºã≤x.

WÑ¨C_»∞ D â’¡HõOÖ’ Ñ¨OK« Œj =∞Ç¨=∞O„`åxH˜ J~°úO. D '„u=¸iÎ

ŒfiO Œfi"Õ∞— JO@∞<åfl~°∞. ZÖÏQÀ K«∂^•ÌO. JO Œ∞Ö’ ....

HõHÍ~À „|ÇÏ‡ ~°∂Ñâ◊Û UHÍ~À ÉèÏ~°f=∞ «"£∞

DHÍ~À q+µ‚ ~°∂Ñâ◊Û ÅHÍ~À Ñ$käg=∞ «"£∞


HõHÍ~°=Ú – „|ÇÏ‡, UHÍ~°=Ú – ÉèÏ~°u, DHÍ~°=Ú – q+µ‚=Ù, ÅHÍ~°=Ú

– Ñ$käq, ÇÏHÍ~°=Ú – ~°∞„ Œ∞_»∞, ~°HÍ~°=Ú – ~°∞„^•.

JO>Ë „Ñ äŒ=∞‰õÄ@q∞Ö’ L#fl JHõ∆~åÅ‰õΩ JkèÑ «∞Å∞ „u=¸iÎ ŒfiO Œfi=Ú.

J#QÍ „u=¸~°∞ÎÅ∞, „uâ◊‰õΩÎÅ∞. JÖÏQ Ô~O_»∞ =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÜ«∞O Œ∞ ‰õÄ_®

ÖHõ ÃÑ\Ïìe. Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’ Ô~O_»∞ ÇÏHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. "å\Ö’ Ô~O_»=^•xfl

JHõ _» #∞Oz fã≤"Õã≤, =¸_»= ‰õÄ@q∞H =ÚO Œ∞ KÕ~åÛe. JÑC_»∞ Ô~O_»∞,

=¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ Ü«∞O Œ∞O_Õ JHõ∆~åÅ∞ XHõ>Ë J=Ù`å~Ú ÇÏãHõÅ „Ç‘ÏO. WÖÏ

U~°Ê_ç# D ‰õÄ@=ÚÅÖ’x JHõ∆~åÅ‰õΩ Õ= «Å∞ Z=~À K«∂_»O_ç.

ÇÏHÍ~À „|ÇÏ‡~°∂Ñâ◊Û ãHÍ~À ÉèÏ~°f =∞ «"£∞

HõHÍ~À q+µ‚~°∂Ñâ◊Û ÅHÍ~À Ñ$käg =∞ «"£∞


ÇÏHÍ~°=Ú – „|ÇÏ‡, ãHÍ~°=Ú – ÉèÏ~°u, HõHÍ~°=Ú – q+µ‚=Ù, ÅHÍ~°=Ú

– Ñ$käq, ÇÏHÍ~°=Ú – ~°∞„ Œ∞_»∞, ~°HÍ~°=Ú – ~°∞„^•.

D ~°HõOQÍ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÜ«∞O Œ∞ L#fl

JHõ∆~åÅ‰õΩ Jkè Õ= «Å∞ „u=¸iÎ ŒfiO Œfi=Ú «ÑÊ "Õ~°∞HÍ Œ∞. „Ñu‰õÄ@q∞ z=~°

„Ç‘ÏOHÍ~°=Ú#flk. WÑÊ\=~°‰õΩ WO Œ∞Ö’x ÇÏHÍ~°, ~°HÍ~åÅ<Õ K≥áêÊO. =∞i

DO HÍ~°=Ú U"≥∞ÿOk? QÆ «OÖ’ =∞#O "å=∞, *Ëº+ª, ~“„ Œâ◊‰õΩÎÖË „u=¸~°∞ÎÅh

ãq∞+≤ìQÍ gix 'JOaHõ— JO\Ï~°x JÖÏQ q=∞~°≈â◊HÎ ÉèÏQÍÅ~Ú# WKåÛù*Ï#

„HÜ«∂â◊‰õΩÎÖË „uâ◊‰õΩÎÅh, ãq∞+≤ìQÍ gix 'âßO «— JO\Ï~°x K≥ÑC‰õΩ<åflO. WÑC_»∞

„Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’ L#fl DO HÍ~°"Õ∞ D =¸_»∞ =º+≤ì~°∂Ñ¨=ÚÅ Ü≥ÚHõ ã¨q∞+≤ì

~°∂Ñ"≥∞ÿ# âßO «, JOaHõÅ∞. D~°HõOQÍ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «OÖ’x „Ñu‰õÄ@q∞

Ö’x JHõ∆~åÅ‰õΩ Õ= «Å∞ „u=¸iÎ ŒfiO Œfi=Ú. HÍQÍ DO HÍ~°=Ú âßO « JOaHõÅ

ãfi~°∂Ñ"≥∞ÿ# <åÅæ= q∞ èŒ∞#=Ú. JO>Ë „Ñu‰õÄ@q∞H Õ= « =º+≤ìQÍ#∞, ãq∞+≤ìQÍ#∞

„u=¸iÎ ^ŒfiO^Œfi"Õ∞. J"Õ „Ñ¨HÍâßOâ◊ q=∞~å≈Oâ◊Å∞. t=â◊‰õΩÎÅ∞, HÍ"Õ∞â◊fii

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å∞. JO>Ë ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„`åxH Jkè Õ= « P Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂Ñ=Ú

«ÑÊ "Õ~°∞HÍ Œ∞.

Ü«∞^•fiˆQã¨ûHõÅ „|Ç¨Ï‡„Ñ¨Éèí$f<åO „ «Ü«∞O„ «Ü«∞"£∞ I

„u‰õÄ@"åK«ºO =∂Ü«∂Ü«∂ó «∞sÜ«∞O q∞ äŒ∞#O =∞ «"£∞ II 13

111110




D q+Ü«∂<Õfl D 13= â’¡HõOÖ’ q=iã∞Î<åfl~°∞. =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÜ«∞O Œ∞

„|ÇÏ‡, ÉèÏ~°u, q+µ‚=Ù, Ñ$käq, ~°∞„ Œ∞_»∞, ~°∞„^•. D =¸_»∞ q∞ èŒ∞#=ÚÅ∞

K≥ÑÊ|_»QÍ DO HÍ~°=Ú#O Œ∞ <åÅæ= ≥·# âßO «, JOaHõÅ Ü≥ÚHõ q∞ èŒ∞#=Ú

K≥Ñ¨Ê|_çOk.

"å"Õ∞KåÛù •º+¨¬_ôOHÍ~° Wu ã¨ÑÎaè~°Hõ∆Ô~·ó I

„u~å=$ ≥ÂÎiÜ«∞O q^•º ãO*Ï`å Õ# «#‡~¸ II 14

"å=∞, *Ëº+ª, ~“„n â◊‰õΩÎÅ∞, WKåÛù, *Ï#, „HÜ«∂â◊‰õΩÎÅ∞ Wq P~°∞ JHõ∆~åÅ‰õΩ

ãiáÈQÍ, U_»=k D HÍ~°=Ú. D ~°HõOQÍ =¸_»∞ P=$ «∞Å∞ K≥ÑÊ|_®¤~Ú.

JO>Ë =∞O„ «OÖ’ ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÖ’#∞ K≥ÑÊ|_®¤~Ú. JO>Ë,

XHõ =∂@#∞ Ñ ÕÑ Õ K≥ÑÊ@O [iyOk. HÍ|\ì ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH

Õ= « P Ñ~°"Õ∞â◊fii «ÑÊ "Õ~°∞ HÍ Œ∞.

'ã «ºO ã «ºO ÑÙ#ó ã «ºO.— Wk =Ú=∂‡\H© x[=Ú.

"å=∂k ã¨ÑÎâ◊H©Î<åO ã¨=∞+≤ìó Ñ¨~° Õ=`å I

+¨¢\ÎOâ◊ «Î «Î fi~°∂áê-™ê‡<å‡„ «Ü«∂-Ñ≤ # aè Œº Õ II 15

"å=∂k ãÑÎâ◊‰õΩÎÅ Ü≥ÚHõ ãfi~°∂Ñ"Õ∞ Ñ~° Õ= «. "å=∂k ãÑÎâ◊‰õΩÎÅ∞ JO>Ë

"å=∞, *Ëº+ª, ~“„ Œ, WKåÛù, *Ï#, „HÜ«∂ â◊‰õΩÎÅ∞ P~°∞. g\ ãq∞+≤ì~°∂ÑO âßO «

JOaHõÅ ~°∂ÑO. Jk U_»=k. D ãÑÎâ◊‰õΩÎÅ ãfi~°∂Ñ"Õ∞ Ñ~°"Õ∞â◊fii. Pq_» 36

« «Î fi=ÚÅ ãfi~°∂Ñ=Ú. 36 « «Î fi=ÚÅ∞ JO>Ë 1. t=Ù_»∞, 2. â◊HÎ, 3. ã^•t=Ù_»∞,

4. Dâ◊fi~°∞_»∞, 5. â◊√ Œúq Œº, 6. =∂Ü«∞, 7. Hõà◊, 8. q Œº, 9. ~åQÆ=Ú, 10.

HÍÅ=Ú, 11. xÜ«∞u, 12. ÑÙ~°∞+µ_»∞, 13. „ÑHõ$u, 14. JÇÏOHÍ~°=Ú, 15.

|∞kú, 16. =∞#ã∞û, 17. K≥q, 18. K«~°‡=Ú, 19. Hõ#∞fl, 20. <åÅ∞Hõ, 21.

=Ú‰õΩ¯, 22. =∂@, 23. KÕ~Ú, 24. HÍÅ∞, 25. áêÜ«Ú=Ù, 26. LÑã÷, 27.

â◊|Ì=Ú, 28. ãÊ~°≈, 29. ~°∂Ñ=Ú, 30. ~°ã=Ú, 31. QÆO èŒ=Ú, 32. PHÍâ◊=Ú,

33. "åÜ«Ú=Ù, 34. Jyfl, 35. h~°∞, 36. Ñ$käq.

ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# ãÑÎâ◊‰õΩÎÅ ãfi~°∂Ñ=Ú, 36 « «Î fi=ÚÅ ãfi~°∂Ñ=Ú JO`å

Ñ~°"Õ∞â◊fiiÜÕ∞. Pq_Õ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH Jkè Õ= «.

D [QÆ «ÎO`å t=â◊‰õΩÎÅ ãfi~°∂Ñ"Õ∞. "Õ ŒOÖ’<Õ HÍ Œ∞. ÑÙ~åÏÅÖ’ ‰õÄ_®D q+Ü«∞O K≥ÑÊ|_çOk. t=Ù_»∞ ÖË‰õΩO_® â◊HÎQÍx, â◊HÎ ÖË‰õΩO_® t=Ù_»∞QÍxLO_»~°∞.

Ñ~À-Ñ≤ â◊HÎ~°Ç≤Ï «ó â◊HÍÎ ºÜ«ÚHÀÎ Éèí"Õ ŒºÑ≤ I

ã¨$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∂<£ Hõ~°∞Î =∞â◊HõÎó â◊HõÎ U=Ç≤Ï II

Ñ~°∞_»∞ ‰õÄ_® â◊HÎ~°Ç≤Ï «∞_≥·#>Â¡ Õ ã$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∂Å∞ K≥Ü«∞ºÖË_»∞. â◊HÎ ÀHõe¿ãÎ<Õ "å\x K≥Ü«∞ºQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. =∂#™ÈÖÏ¡ã=Ú J<Õ „QÆO äŒOÖ’ ...

ÜÕ∞-Ñ≤ „|Ç‡ ŒÜ≥∂ Õ"å Éèí=Ou =~° •~Ú#ó I

«fi„ Œ∂Ñ¨O â◊HÎ=∂™ê Œº Õ Éèí=Ou =~°„Ñ¨ Œó II

«™ê‡ ü «fiÜÕ∞= ã¨~°fi„ « Hõ~°‡ÏO Ñ¶Å^•~Úh II

t=Ù_»∞, â◊HÎ D W ŒÌ~°∂ "Õ~°∞ "Õ~°∞ HÍ Œ∞. W ŒÌ~°∂ XHõ >Ë. t=Ù_»∞ ÖË‰õΩO_®

â◊HÎ QÍx, â◊HÎ ÖË‰õΩO_® t=Ù_»∞QÍx LO_»~°∞.

«O «∞=∂<£ Ñ@ó – #∂Å∞áÈQÆ∞Å∞ HõÅk =G=Ú. =∞$^•fi<£ Ñ¶∞@ó –

=∞\ì À «Ü«∂Ô~·#k ‰õΩO_». JÖÏQ â◊HÎ QÆÅ"å_Õ t=Ù_»∞. t=Ù_Õ â◊HÎ. â◊HÎ t=Ù_»∞.

W^ŒÌ~°∂ XHõ¯>Ë. Láêã¨‰õΩÅ∞ ˆH=Å=Ú `«=∞ "åã¨<åÉèË^Œ=ÚÅKÕ`« ÉèË^•Å∞

ã$+≤ìã∞Î<åfl~°∞. 'Ñi=∞à◊— J<Õ „QÆO äŒOÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ

JÖËYºqâı+ W= QÆ[=$+ÉèíÜ≥∂~°ÌfiÜ≥∂ó „ÑuÉèÏã"£∞ I

UHÍã≤‡<Õfl"å~ú t=â◊HÎ qÉèÏQÆ HõÅÊ<åO ‰õΩ~°‡ó II

XHõ ÉÁ=∞‡#∞ K«∂ã≤ H˘O Œ~°∞ t=Ù_»∞ J<åfl~°∞. =∞i H˘O Œ~°∞ â◊HÎ J<åfl~°∞.L#flk =∂„ «O XH ÉÁ=∞‡. g∞ g∞ ÉèÏ=#Å#∞ |\ì ^•xfl Ñ≤Å∞ã∞Î<åfl~°∞ JO Õ.J Õ Ñ~°"Õ∞â◊fi~° « «Î fi=Ú. '=∂ «$HÍ ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú— J<Õ „QÆO äŒOÖ’ =∞#O =∂\Ï¡_ÕÉèÏ+Ö’ ‰õÄ_®


JHÍ~åkq ã~åæO`åó ãfi~åó ëÈ_»â◊ â◊HõÎÜ«∞ó II

J #∞Oz Jó =~°‰õΩ LO_Õ JK«∞ÛÅ∞ â◊HÎ~°∂áêÅ∞. Hõ #∞Oz Hõ∆ =~°‰õΩÇ¨ÏÅ∞¡Å∞ t=~°∂áêÅ∞. D Ô~O_»∂ Hõe¿ãÎ<Õ HÍx JHõ∆~°O Ñ¨ÓiÎ HÍ^Œ∞.~°∞„ ŒÜ«∂=∞à◊OÖ’ K≥|∞`å~°∞ K«∂_»O_ç.

113112




â◊HÎó „áêâ◊Û r=â◊Û =∞O„`À<å Œó t"À~°qó

=∞O„ «âßGOÖ’ ‰õÄ_® â◊HÎÜÕ∞ „áê=Ú, r==Ú J=Ù «∞#flk. JO Œ∞H

â◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞ «=∞ ™œO Œ~°ºÅÇÏiÖ’x "≥Ú Œ\ â’¡HõOÖ’

t= â◊HÍÎºÜ«ÚHÀÎÜ«∞k Éèí=u â◊HõÎó „Ñ¨Éèíq «∞O

# KÕ Õ=O Õ"À #YÅ∞ ‰õΩâ◊Åó ãÊxÌ «∞ =∞Ñ≤ I

J «™êÎ fi =∂~å è•ºO ÇÏiÇÏ~° q~°&ÍÛkaè~°Ñ≤

„Ñ¨#∞ÎO ™ÈÎ «∞O "å Hõ äŒ =∞Hõ$ «Ñ¨Ùºó „Ñ¨Éèí=u II

J=∂‡ ! F Ñ~°"Õ∞â◊fis ! ã~°fi=∞OQÆà◊HÍ~°‰õΩ_≥·# t=Ù_»∞ ‰õÄ_® [QÆxfl~å‡

â◊HÎ"≥·# h`À ‰õÄ_ç Õ<Õ HÍx D [QÆ «∞ÎÅ#∞ xi‡OK«ÖË_»∞. h`À HõÅ∞=HõáÈ~Ú#>Â¡ Õ

J «_»∞ Hõ ŒÅ\ÏxH ‰õÄ_® â◊HÎ ÖËx"å_»=Ù`å_»∞. HÍ|\ì „u=¸~°∞ÎÅKÕ « ‰õÄ_®

ÑÓlOÑ|_Õ h‰õΩ #=∞ã¯iOKåÅ<åfl, x#∞fl ÑÓlOKåÅ<åfl, x#∞fl ã∞ÎuOKåÅ<åfl,

HõhãO h ¿Ñ~°∞ «ÅKåÅ#flÑÊ\H© ‰õÄ_®, QÆ « [#‡ÅÖ’ ÑÙºO K≥Ü«∞ºx"å_»∞

ã=∞~°∞ú_»∞ HÍ Œ∞. JO>Ë ÑÓ~°fi[#‡ ã∞Hõ$ «O ÖËx Õ x#∞fl JiÛOK«@O HÍ Œ∞

Hõ •, HõhãO h ¿Ñ~°∞ «ÅK«\ÏxH ‰õÄ_® J~°› « LO_» Œ∞ J<åfl~°∞.

HÍ|\ì t=Ù_Õ â◊HÎ, â◊HÎ t=Ù_»∞. gi ŒÌi ãfi~°∂Ñ"Õ∞ =∞O„ «=Ú. t=â◊‰õΩÎÅ∞

JO>Ë „ÑHÍâßOâ◊, q=∞~å≈Oâ◊ÖË. P Ô~O_çO\ HõÅ~ÚHõÜÕ∞ Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂Ñ=Ú.

J Õ =∞O„ «=Ú. J Õ [QÆ «∞Î. JO>Ë x~åHÍ~°∞_»∞, x~°∞æ ãfi~°∂ÑÙ_»∞ J~Ú#

Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ D [QÆ «∞Î#∞ ã¨$+≤ìOK«@O HÀãÖ «##∞ `å#∞ Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ

KÕã∞‰õΩ<åfl_»∞. JO Œ∞Ö’ XHõ\ ¢ã‘Î, Ô~O_»=k ÑÙ~°∞+µ_»∞. ¢ã‘Î ~°∂Ñ"Õ∞ â◊HÎ. Ô~O_»=

~°∂Ñ¨=Ú Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞. J^Õ t=Ù_»∞. HÍ|\˜ì t=â◊‰õΩÎÅ ~°∂Ñ¨"Õ∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°

ãfi~°∂Ñ=Ú. P t=â◊‰õΩÎÅ ~°∂Ñ"Õ∞ K«~åK«~° [QÆ «∞Î. JO>Ë D [QÆ «ÎO`å ‰õÄ_®

Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ~°∂Ñ"Õ∞. WOHÍ q=~°OQÍ K≥áêÊÅO>Ë K«~åK«~° [QÆ «∞Î, Ñ~°"Õ∞â◊fii,

P"≥∞‰õΩ „Ñu~°∂Ñ"≥∞ÿ# =∞O„ «=Ú, D =¸_»∞ XHõ>Ë. JO>Ë 1. Ñ~°"Õ∞â◊fii,

2.[QÆ`«∞Î, 3. =∞O„`«=Ú. D =¸_»∞ XHõ>Ë Jx K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ ÑÖK«^Œj

=∞Ç=∞O„`åxH ''ÉèÏ"å~°ú=Ú.—— JO ÕHÍ Œ∞. â◊HÎ èŒ~°‡ãfi~°∂Ñ=Ú. t=Ù_»∞ J èŒ~°‡

ãfi~°∂ÑÙ_»∞. Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂áêxH èŒ~å‡ èŒ~å‡Å∞ J<Õq LO_»=Ù. áêÑÑÙÏºÅ∞

JãÖË LO_»=Ù. JO Œ∞H Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’x 255= <å=∞O èŒ~å‡ èŒ~°‡ q=i`å!Jx K≥ÑÊ|_çOk.

J~Ú Õ Uk èŒ~°‡O ? Uk J èŒ~°‡O ? Wëêìxfl á⁄OkOKÕk èŒ~°‡O. J~Úëêìxfl

HõeyOKÕk J èŒ~°‡O. Wk XHõ=ºHÎH HÍ Œ∞. ãOÑ¶∂xfl, Ö’HÍxfl Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx

PÖ’zOKåe. D ~°HõOQÍ èŒ~å‡ èŒ~å‡Å∞ ÖËx"å_»∞ t=Ù_»∞. rq å#∞KÕã≤# Hõ~°‡#∞

J#∞ÉèíqOK«@O HÀãO J<ÕHõ [#‡Å∞ Z «∞Î «∞O\Ï_»∞. D ~°HõOQÍ rqH [##

=∞~°ÏÅ#∞ „Ñ™êkOÑKÕ¿ãk â◊HÎ. ãO™ê~° ÅOÑ@OÖ’ Ñ_Õã∞ÎOk. JO Œ∞H

Pq_» q+¨=Ú. [## =∞~°Ï^Œ∞Å∞ ÖËx"å_»∞ t=Ù_»∞. J=∞$`«`«∞Å∞º_»∞.

Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x â◊s~°O#∞OKÕ D K«~åK«~°[QÆ «ÎO`å Pq~°ƒùqOzOk. JO Œ∞H Pq_»

''qâ◊fi~°∂áê—— J#|_»∞ «∞#flk. ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «O P Ñ~°"Õ∞â◊fiiÜ≥ÚHõ ~°∂ÑO.

Ñ~°"Õ∞â◊fii ~°∂ÑO D qâßÅ qâ◊fiO. HÍ|\˜ì ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú, Ñ~°"Õ∞â◊fii,

K«~åK«~° [QÆ «∞Î. D =¸_»∞ XHõ >Ë Jx „QÆÇ≤ÏOKåe. (WHõ _» Ñ~°"Õ∞â◊fii JO>Ë

t=â◊‰õΩÎÅ ãfi~°∂Ñ=Ú) JO Œ∞H Nq Œº ''qâ◊fi~°∂Ñ≤© q Œº—— J=Ù «∞#flk.

=∞O„ «OÖ’x „Ñü JHõ∆~åxH© XHõ Õ= « L#flk. P Õ= « Ñ¨~°"Õ∞â◊fii

„Ñu~°∂Ñ=Ú. JO Œ∞=Å¡<Õ Nq Œº‰õΩ, Õ= «‰õΩ, D qâßÅ qâßfixH©, ÉèË Œ=Ú

ÖË Œx K≥ÑÊ|_çOk. W Õ D â’¡HÍÅ‰õΩ J~°÷=Ú.

JãÅ∞ ã$+≤ì J<Õk U ~°HõOQÍ [iyO^À K«∂^•ÌO. WHõ _» „ÑHÍâ◊ aO Œ∞=Ù,

q=∞~°≈aO^Œ∞=Ù, q∞„â◊=∞ aO^Œ∞=ÙÅ#∞ q=iã¨∂Î HÍ=∞HõàÏ x~°∂Ñ¨=Ú,

aO^Œ∞„`«Ü«∞=Ú "≥Ú^ŒÖˇ ·# q+¨Ü«∂Å#∞ Ñ¨ÙÏº#O^Œ =ÚhO„^Œ∞Å∞ `«#

'HÍ=∞HõÖÏqÖÏã=Ú— J<Õ „QÆO äŒOÖ’x "≥Ú Œ\ áê ŒOÖ’ q=iOKå_»∞.

ÑÙÏº#O Œ =ÚhO„ Œ∞_»∞ XHõ~ÀA ™êÜ«∞O„ «O «# P„â◊=∞ „áêOQÆOÖ’

‰õÄ~°∞Ûx LO_»QÍ, PHÍâ◊OÖ’ Ô~O_»∞ ÇÏOãÅ∞ P„â◊=∞O g∞ Œ∞QÍ "≥_»∞ «∂ L<åfl~Ú.

JO Œ∞Ö’ P_»∞ÇÏOã «# Éèí~°Î À ''<å ä• ! Ö’HõOÖ’ U q+Ü«∂xfl ≥Å∞ã∞HÀ=@O

=Å¡ Jxfl q+Ü«∂Å∞ ≥Å∞™êÎÜ≥∂, ^•xfl q=iOK«=Åã≤Ok—— Jx J_çyOk. P

=∂@Å∞ q#fl =∞QÆÇÏOã '' Õg ! ‰õΩ=∞‡i"å_»∞ =∞\ìx ≥zÛ, `˘H¯ ^•x`À

‰õΩO_»Å∞, ÉÏ#Å∞, K«@∞¡ WÖÏ J<ÕHõ"≥∞ÿ# áê„ «Å∞ «Ü«∂~°∞KÕ™êÎ_»∞. HÍx P

áê„ «ÅxflO\Ö’#∂ LO_Õk =∞>Ëì. JÖÏQ HõO™êe"å_»∞ |OQÍ~åxfl HõiyOz

J<ÕHõ ~°HÍÖˇ·# PÉèí~°ÏÅ∞ `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ_»∞. WHõ¯_» PÉèí~°ÏÅ∞ "ÕÔ~·<å,

"å@xflO\Ö’#∂ LO_Õk |OQÍ~°"Õ∞—— J#flk. P =∂@Å∞ q#QÍ<Õ P_»ÇÏOã

''™êfig∞ ! ≥eã≤Ok. D K«~åK«~° [QÆ «∞Î‰õÄ P è•~°=Ú P Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ. HÍ|\ì,

J`«˜‚ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl>ˇÂ ¡`Õ, ã¨~°fi=¸ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.—— J#flk. WÖÏ

115114




=∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂, P ÇÏOãÅ∞ "≥o§áÈÜ«∂~Ú. "å\ ãOÉèÏ+ „â◊ ŒúQÍ PÅHOz#

ÑÙÏº#O Œ=Úx P ÇÏOãÅ∞ ŒÇÏ~åHÍâ◊OÖ’ LO_Õ t=â◊‰õΩÎÅ∞QÍ ÉèÏqOz,

"åizÛ# ãO Õâ◊O P è•~°OQÍ 'HÍ=∞HõÖÏqÖÏã=Ú— J<Õ „QÆO ä•xfl „"åâß_»∞. D

„QÆO äŒO "≥Ú «ÎO 1. «∞sÜ«∞áê Œ=Ú 2. Jq^•ºáê Œ=Ú 3. q^•ºáê Œ=Ú 4.

P#O^Œáê^Œ=Ú Jx <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ, 55 ã¨∂„`åÅ`À LO@∞Ok.

Nq^Àºáêã‰õΩÅ‰õΩ ''HÍ=∞HõÖÏqÖÏã=Ú—— L «Î"≥∂ «Î=∞"≥∞ÿ# „QÆO äŒ=Ú. nxH <Õ#∞

≥Å∞QÆ∞Ö’ „"åã≤# "åºYºÜÕ∞ ''Nq^•º ã~°fiãfi=Ú—— WO Œ∞Ö’ 1 #∞Oz 8 =~°‰õΩ

ã∂„`åÅ∞ «∞sÜ«∞áê Œ=Ú. JO Œ∞Ö’ „ÑHÍâ◊aO Œ∞=Ù, q=∞~°≈ aO Œ∞=Ù, q∞„â◊=∞

aO Œ∞=Ù HÍ=∞Hõà◊ x~°∂Ñ≤OK«|_®¤~Ú.

ã$+≤ì „áê~°OÉèíOÖ’ <å=∞~°∂áêÅ∞ ÖË=Ù. L#flk XHõ >Ë Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂ÑO.

J Õ „ÑHÍâßOâ◊. D „ÑHÍâ◊aO Œ∞=Ù ã$+≤ìH Pk=ã∞Î=Ù. JO Œ∞Hõ<Õ ^•xx ã~°fi

HÍ~°OQÍ K≥ÑÊ@O [iyOk. q=∞~°≈â◊HÎ „ÑHÍâ◊aO Œ∞=ÙÖ’ JO «s¡#OQÍ L#flk.

D q=∞~°≈â◊HÎÜÕ∞ ã¨$+≤ìH˜ HÍ~°=Ú. „Ñ¨HÍâ◊, q=∞~°≈ aO Œ∞=ÙÖË t=â◊‰õΩÎÅ∞,

HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å∞. WHõ _» Ô~O_»∞ ~°∂áêÅ∞ ÖË=Ù. L#flk XHõ >Ë. D [QÆ «∞Î#∞

ã$+≤ìOK«@O HÀãO P ~°∂Ñ=Ú Ô~O_»∞QÍ =∂iOk. z#fl q «Î#OÖ’ JuÃÑ ŒÌ Œ~Ú#

=∞„iK≥@∞ì ZÖÏ ^•yL#fl^À, JÖÏˆQ q=∞~°≈â◊HÎ Ö’Ñ¨Å ÉèÏq[QÆ «ÎO`å ^•y

L#flk. D ã$+≤ìH HÍ~°O Z=~°∞ ? J#flÑC_»∞ t=â◊‰õΩÎÅ∞ W ŒÌ~°∂ HÍ~°"Õ∞.

"åi ŒÌ~°∂ Hõe¿ãÎ<Õ D [QÆ «∞Î ã$+≤ìOK«|_»∞ «∞Ok. JO Õ HÍx, gi ŒÌiÖ’ q_çq_çQÍ

U XHõ iH© P â◊HÎÖË Œ∞.

„Ñ¨HÍâ◊aO^Œ∞=Ù „|Ç¨Ï‡ã¨fi~°∂ÑÖ. Wk K«O„^Œ=∞O_»Å=Ú. nx c[O

JHÍ~°=Ú. q=∞~°≈aO Œ∞=Ù â◊HÎ ãfi~°∂ÑO. Jyfl=∞O_»ÅO. nx c[O ÇÏHÍ~°=Ú.

gi ŒÌi ™ê=∞~°ãº"Õ∞ 'JÇÏO— J<Õ â◊|Ì=Ú. W Õ Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂Ñ=Ú. JÇÏO

J<Õ *Ï˝<åxH˜ x~°‡Å"≥∞ÿ# â◊H˜Î J^ŒÌOÖÏO\˜k. J^ŒÌOÖ’ =∞# „ÑüaOÉÏxfl

K«∂ã≤#ÑC_»∞, Jk =∞#"Õ∞, Jx ZÖÏ ≥Å∞ã∞‰õΩO\Ï"≥∂, JÖÏQ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞

«# P «‡~°∂Ñ≤x K«∂ã≤, <Õ#∞ ã~°fiÑiÑÓ~°∞‚‚ J#∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. â◊HÎH t=

ãO|O èŒO ÖËx Õ D [QÆ «∞Î#∞ ã$+≤ìOK«ÖË Œ∞. JÖÏQ t=Ù_çH Ñ~åâ◊HÎ ãOÜ≥∂QÆO

ÖËx Õ ãfi~°∂Ñ*Ï#O HõÅQÆ Œ∞. HÍ|\ì t=â◊‰õΩÎÅ∞ J#|_Õ HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å

=Å¡<Õ D [QÆ «∞Î ã$+≤ìOK«|_»∞ «∞#flk.

Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂ÑO ''x[ ã∞Y"≥∞ÿ#k——, ã∞Y=Ú Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞ 1. Hõ∆Hõ=Ú

2. âßâ◊fi «=Ú. Hõ∆Hõ"≥∞ÿ# ã∞Y=Ú =ã∞Î=ÙÅ=Å#, „áê∞Å=Å# á⁄O Õk. H=Å=Ú

èŒ<å~°#, ¢ã‘Î ãOÉè’QÆ=Ú =Å¡<Õ ã∞Y=Ú#fl Œ#∞H˘O>Ë Jk «ÑC. D ã∞MÏÖËg

âßâ◊fi`«O HÍ=Ù. âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#k „|Ç¨‡#O^ŒO. J^Õ x`«º=Ú, ã¨`«º=Ú. n<Õfl

'x[ã∞Y=Ú— JO\Ï~°∞. â◊HÎx P~åkèOK«@O=Å¡<Õ D ã∞YO =ã∞ÎOk. P â◊HÎH

P ŒºO`åÅ∞ ÖË=Ù. P"≥∞ J=ºÜ«∞, x «º. P"≥∞`À áÈÅÛ\ÏxH "Õ~ ~°∂ÑOÖË Œ∞.

=ã∞Î=Ó ÖË Œ∞. P"≥∞`À ã=∂#"≥∞ÿ#k HÍx, JO «Hõ#fl JkèHõ"≥∞ÿ#k HÍx "Õ~

UnÖË Œ∞. JO Œ∞H P Ñ~åâ◊HÎ 'x~°∞Ñ=∂HÍ~°— Jx K≥ÑÊ|_çOk. „ÑHÍâ◊aO Œ∞=Ù

#∞O_ç q_ç=_ç, ã$+≤ìH „áê~°OÉèí=Ú J=Ù «∞#flk. JO Œ∞H Jk =¸Åâ◊HÎ.

JãÅ∞ L#flk XHõ >Ë aO Œ∞=Ù. J Õ Ñ~°„|ÇÏ‡. ^•xÖ’ #∞Oz, ã$+≤ì

„áê~°OÉèí ã=∞Ü«∞OÖ’ q=∞~°≈ aO Œ∞=Ù |Ü«∞@‰õΩ =zÛOk. „ÑHÍâ◊aO Œ∞=Ù Ü≥ÚHõ

„ÑüaO|"Õ∞ q=∞~°≈aO^Œ∞=Ù. „Ñ¨HÍâ◊aO^Œ∞=Ù aO|=Ú, q=∞~°≈aO^Œ∞=Ù

„ÑuaO|=Ú. W Õ =∂Ü«∞. WO «=~°‰õΩ =∞#O K≥ÑC‰õΩ#fl@∞¡QÍ „ÑHÍâ◊aO Œ∞=Ù

t=ãfi~°∂ÑO, K«O„ Œ=∞O_»ÅO, JHÍ~°~°∂ÑO. q=∞~°≈aO Œ∞=Ù â◊HÎ ãfi~°∂ÑO,

Jyfl=∞O_»ÅO, Ç¨ÏHÍ~° ~°∂ÑÖ. D Ô~O_»∞ aO^Œ∞=ÙÅ ãÖÜ≥∂QÆOKÕ`«

=¸_»= Œ~Ú# ã¨∂~°ºaO|=Ú Pq~°ƒùqã¨∞Î#flk. â◊HÎ J ŒÌO =O\˜k. t=Ù_»∞

â◊HÎx K«∂ã≤#ÑC_»∞, t=Ùx Õ[ã∞û =Å# â◊HÎÖ’ Dâ◊fi~° „ÑuaO|"Õ∞ „ÑHÍtã∞Î#flk.

JÑC_»∞ t=â◊‰õΩÎÅ∞ Ô~O_»∞, D Ô~O_çO\ ã"Õ∞‡à◊#=Ú=Å# U~°Ê_ç# =¸_»=

aO|=Ú JO>Ë 'J— 'ÇÏO— D Ô~O_»∂ Hõeã≤ 'JÇÏO— L «Ê#fl"≥∞ÿOk. Wk L «ÊuÎH

Œ$ëêìO «=Ú.

ã¨∂~°∞º_ç Z^Œ∞~°∞QÍ J^ŒÌO ÃÑ\ ˜ì#>ˇÂ¡`Õ, ã¨∂~°ºaO|O J^ŒÌO QÆ∞O_®

Ñ¨~å=~°Î#=Ú K≥Ok, ^ŒQÆæ~°Ö’ L#fl QÀ_»g∞^Œ Ñ¨_»∞`«∞Ok. WÑ¨C_»∞ 1.

ã∂~°ºaO|=Ú, 2. J ŒÌOÖ’ „ÑuaO|=Ú, 3 QÀ_» g∞ Œ L#fl HÍOu aO|=Ú

Jx =¸_»∞ aOÉÏÅ=Ù`å~Ú. =¸_»= aO|O ~å=\ÏxH ã∂~°∞º_»∞, J ŒÌ=Ú

Ô~O_»∂ ã=∂#"≥∞ÿ# HÍ~°ÏÖË. g\Ö’ Uk ÖËHõáÈ~Ú<å =¸_»= aO|=Ú ~å Œ∞.

JÖÏQ ã$+≤ìH t=â◊‰õΩÎe ŒÌ~°∂ HÍ~°=∞=Ù «∞<åfl~°∞.

D q èŒOQÍ «#Ö’ b#"≥∞ÿ# [QÆ «∞Î#∞ |Ü«∞@‰õΩ ÑOáêe J<Õ ãOHõÅÊO

Ñ~°=∂ «‡Ö’ Hõey#ÑC_»∞ «#Ö’ L#fl â◊HÎx K«∂_»\ÏxH P â◊HÎH Jaè=ÚYOQÍ

117116




LO_ç «# ~°∂ÑO`À P â◊HÎÖ’ „Ñ"ÕtOz, â◊√Hõ¡~°∂ÑOQÍ =∂~°∞ «∞Ok. JÑC_»∞

aO Œ∞=ÙÖ’ ~°HõÎ~°∂ÑOÖ’ L#fl â◊HÎ „Ñ"Õtã∞ÎOk. JO Œ∞=Å¡ P aO Œ∞=Ù q∞„â◊=∞

aO^Œ∞=Ù J=Ù`«∞Ok. ^•xÜ«∞O^Œ∞ Ç¨~°÷HõàÏ~°∂Ñ¨=∞~Ú# XHõ Ñ¨^•~°÷ qâı+¨

=ÚO@∞Ok. D q+Ü«∞=Ú QÆ∞~°∞=ÚM·Hõ "Õ Œº=Ú. JO>Ë QÆ∞~°∞=ÙQÍi ^•fi~å

≥Å∞ã∞HÀ"åe. D q∞„â◊=∞aO Œ∞=Ù t=â◊‰õΩÎÅ ™ê=∞~°ãº=Ú`À ‰õÄ_ç#k. •x<Õ

HÍ=∞, ~°q, JyflëÈ=∞ "≥ÚII ¿Ñ~°¡ À Ñ≤Å∞ã∞Î<åfl~°∞. D q∞„â◊=∞ aO Œ∞=ÙÖ’

â◊√Hõ¡=Ú K«O„^Œ∞_»∞, ~°HõÎ=Ú Jyfl. D HÍ~°O=Å¡<Õ J=∂"åã¨º<å_»∞ ~å„u

ã=∞Ü«∞OÖ’ ã∂~°∞º_»∞ K«O„ Œ∞xÖ’ „Ñ"Õt™êÎ_»∞ Jx "Õ ŒO K≥|∞ «∞#flk. JO Œ∞KÕ «<Õ

D ãq∞+≤ì ÖË • q∞„â◊=∞ aO Œ∞=Ù#∞ 'ã∂~°∞º_»∞— JO\Ï~°∞. D ~°HõOQÍ aO Œ∞=Ù,

qã~°æ, Ç~°ÌHõà◊ D =¸_»∞ HõeÑ≤ 'HÍ=∞Hõà◊— JO\Ï~°∞. g\<Õ HÍ=∞, qã~°æ, Ç~°Ì

Hõà◊Å q∞„â◊=∞=Ú JO\Ï~°∞. g\Ö’ "≥Ú Œ\˜ Œ~Ú# HÍ=∞, z=~° •xÖ’x Hõà◊.

D Ô~O_çO\h HõeÑ≤ Õ 'HÍ=∞Hõà◊— J=Ù «∞Ok. W Õ ã=∞ãÎ ã$+≤ìH© c[=∞=Ù «∞Ok.

D HÍ=∞Hõà◊ˆH 'JÇ¨ÏO— Jx ¿Ñ~°∞. JÇ¨ÏO J<Õk z`«Îã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. z`«Î=Ú

*Ï#ãfi~°∂Ñ=Ú. P *Ï#=Ú q=∞~°≈Ü«ÚHõÎ=Ú. D ~°HõOQÍ qKåiOK«@O=Å¡

JÇÏ=∞<Õk P «‡ãfi~°∂Ñ=Ú, t=â◊HÍÎº «‡Hõ=Ú Jx ≥Å∞™ÈÎOk.

K« «∞~°Ìâ◊Éèí∞=<åÅ∞ <å=∞=Ú, ~°∂Ñ=Ú J<Õ Ô~O_»∞ =ã∞Î=ÙÅ#∞ Hõey L<åfl~Ú.

JO Œ∞Ö’ <å=∞=Ú â◊|Ì=∞Ü«∞=Ú. P â◊|Ì=Ú Ü«∂Éè· JHõ∆~åÅ ã=¸ÇÏ=Ú. D

JHõ∆~åÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜k JHÍ~°=Ú. z=ik Ç¨ÏHÍ~°=Ú. JHõ∆~åÅÖ’ z=ik

Hõ∆HÍ~°"≥∞ÿ#ÑÊ\H Jk Hõ, + Å q∞„â◊=∞O HÍ|\ì, •xfl = Œe "ÕÜ«∞@O [iyOk.

Å à◊ Ü≥∂~°ÉèË èŒó J<Õ ã∂„ «O „ÑHÍ~°=Ú ÅHÍ~° à◊HÍ~åÅ‰õΩ ÉèË ŒO ÖË Œ∞. HÍ|\ì

à◊ HÍ~åxfl ‰õÄ_® = Œe"Õã≤, ÇÏHÍ~°"Õ∞ z=i JHõ∆~°OQÍ fã∞HÀ=@O [iyOk.

WÑC_»∞ 'JÇÏO— JO>Ë JHÍ~° ÇÏHÍ~åÅ =∞ èŒº# QÆÅ JHõ∆~åÅhfl WO Œ∞Ö’<Õ

Wq∞_ç L<åfl~Ú. HÍ|\ì ãHõÅ Ö’HÍÅÖ’x â◊|Ì *ÏÅ=∞O`å WO Œ∞Ö’ Wq∞_ç

L#flk.

WHõ ~°∂áêxfl K«∂¿ãÎ nxH K«O„ Œ ã∂~åºQÆ∞flÅ∞ HÍ~° =ã∞Î=ÙÅ∞. JHÍ~°=Ú

K«O„^Œ=∞O_»Å=Ú. JO>Ë J #∞Oz Jó =~°‰õΩ 16 JHõ∆~åÅ∞ K«O„^ŒHõà◊Å∞.

ÇÏHÍ~°=Ú Jyfl=∞O_»Å=Ú. Ü«∞ ~° Å = â◊ + ã ÇÏ à◊ Hõ∆. D Ñk JHõ∆~åÅ∞

JyflHõà◊Å∞. D K«O„^•QÆ∞flÅ ã"Õ∞‡à◊#"Õ∞ 'JÇÏO—. D Ô~O_çO\H© =∞ èŒº# L#flk

ã∂~°º=∞O_»Å=Ú Jx QÆ∞iÎOKåe. ã∂~°ºHõà◊Å∞ Ñ<≥flO_»∞. Wq Hõ #∞O_ç ~î°

=~°‰õΩ ÃÑ· #∞Oz „HOkH, _» #∞Oz Éèí =~°‰õΩ „HOk #∞Oz ÃÑ·H Ô~O_»∞ P

=$ «∞ÎÅ∞QÍ K≥ÑÊ|_» å~Ú. HÍQÍ Hõ #∞Oz =∞ =~°‰õΩ QÆÅ W~°"≥· S Œ∞ JHõ∆~åÅÖ’#∞

W~°"≥· S Œ= ≥·# =∞HÍ~°=Ú ëÈ_»jHõà◊QÍ K≥ÑÊ|_»∞ «∞#flk. K«„HÍ~°Û#Ö’ K«O„ Œã∂~°º

JyflHõà◊Å#∞ P"åÇÏ# KÕ¿ã@ÑC_»∞ D q+Ü«∞O „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞.

HÍ=∞Hõà◊‰õΩ =¸ÅÉèí∂ «"≥∞ÿ# aO Œ∞=Ù Ñ~°=∂ «‡. WO «=~°‰õΩ K≥Ñ≤Ê# „ÑHÍâ◊

q=∞~°≈ q∞„â◊=∞ ~°∂Ñ aO Œ∞=ÙÅ#∞ HÍ=∞HõàÏ ãfi~°∂Ñ"≥∞ÿ# =∞Ç„uÑÙ~°ã∞O Œi

JO@∞<åfl~°∞. „ÑHÍâ◊ q=∞~å≈Oâ◊Å~Ú# HÍ"Õ∞â◊fis HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ JÇÏ=∞<Õ JHõ∆~åÅ

ãOÜ≥∂QÆ ~°∂Ñ"≥∞ÿ#@∞=O\ q∞„â◊=∞ aO Œ∞"≥·# ã∂~°º=∞O_»Å=ÚQÍ L<åfl~°∞.

Ü≥∂xK«„HÍxH =¸_»∞"≥·ÑÙÖÏ =¸_»∞ aO Œ∞=ÙÅ∞<åfl~Ú. ^•x=∞ èŒºÖ’ L#flk

ãOqkƒO Œ∞=Ù. P ãOqkƒO Œ∞"Õ Ñ~åâ◊HÎ.

HÍ=∞Hõà◊‰õΩ JÇÏO Jx ¿Ñ~°∞. Wk t=â◊‰õΩÎÅ ãfi~°∂Ñ=Ú. JO Œ∞KÕ «<Õ

"åi ŒÌi #∞Oz U~°Ê_»¤ „Ñu z#fl =ã∞Î=Ù #∞O_ç ÃÑ ŒÌ =ã∞Î=Ù^•HÍ <Õ#∞, <Õ#∞

J<Õ 'JÇÏO— Ñ ŒO =ã∞Î#flk. L Œ∞O|~° c[O ("Õ∞_ç yO[) #∞Oz =zÛ#

K≥@∞ì, HÍÜ«∞, HÍO_»=Ú, H˘=∞‡, P‰õΩ JxflO\H© L Œ∞O|~°=∞<Õ ¿Ñ~°∞ =zÛ#@∞¡QÍ<Õ,

JÇÏO #∞Oz Pq~°ƒùqOz# "å@xflO\H© JÇÏO (<Õ#∞) J<Õk =ã∞Î#flk.

JÇÏHÍ~“ t=â◊H©Î â◊¥<åºHÍ~“ Ñ~°ãÊ~åt¡ëœì I

ã¨∞Êù~° „Ñ¨HÍâ◊~°∂áœ LÑ¨x+¨ Œ∞HõÎO Ñ¨~°O„|Ç¨Ï‡ II 16

qâ◊fiã≤ã¨$H∆Í=â◊ «ó ™êfi~åúO â◊HÎO qÖ’HõÜ«∞¢ ŒƒÇ¨Ï‡ I

WO Œ∞~°ƒù=u «q∞O Œ∞O „Ñ¨qâ◊u â◊HÎã¨∞Î ~°HõÎaO Œ∞ «Ü«∂ II 17

U «kƒO Œ∞ kfifÜ«∞O qã~°æ ãO[O ÇÏHÍ~° K≥· «#º"£∞ I

q∞„â◊ã¨∞Î « «û=∞+≤ìó HÍ=∂M’º ~°qó JHÍ~°K≥· «#º"£∞ II 18

Uëê JÇÏOÑ Œ «∞~°ºãfi~° HÍ=∞HõàÏk â◊|Ìx~Ìâßº I

"åQÆ~°÷ ã¨$+≤ìc[O Õ# JÇ¨ÏO`å=∞Ü«∞O qâ◊fi"£∞ II 19

JO «º „Ñ¨ äŒ"Õ∞ =∞ èŒºK« «∞ˆ~÷ =∞O„ Õ-Ñ≤ Ò =ºH“Î I

Õ<åOÉÏ=∞#∞[QÆ å =∞ÉèË Œ U"å„ « ÉèÏ"å~°úó II 20

119118




JHÍ~°=Ú t=~°∂Ñ=Ú, ÇÏHÍ~°=Ú â◊HÎ~°∂Ñ=Ú Jx QÆ «OÖ’ K≥ÑC‰õΩ<åflO.

Wq â◊¥#º"≥∞ÿ# ~°∂ÑO HõÅq. D Ô~O_»∂ XHõ •x`À XHõ\ Hõeã≤ ã∞Êù~°

„Ñ¨HÍâ◊~°∂áêÖˇ·<å~Ú. D Ô~O_Õ LÑ¨x+¨`«∞ÎÅÖ’ „ÑüáêkOz# Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡

ãfi~°∂Ñ=Ú. ã$+≤ì „áê~°OÉèÏxH =ÚO Œ∞ K«~åK«~° [QÆ «∞Î#O «\h P„Hõq∞Oz

L#fl Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂ÑO W Õ.

D Ñ~°„|ÇÏ‡ [QÆ «∞Î#∞ ã$+≤ìOKåÅ<Õ HÀiHõ QÆÅ"å_≥·, «#Ö’ b#"≥∞ÿ L#fl

â◊HÎx K«∂ã≤ aO Œ∞=ÙQÍ =∂~å_»∞. P aO Œ∞=ÙÖ’H â◊HÎ ~°HõÎaO Œ∞=ÙQÍ „Ñ"ÕtOzOk.

D Ô~O_»∞ aO Œ∞=ÙÖË 'qã~°æ— J#|_» å~Ú. P qã~°æÜÕ∞ ÇÏ HÍ~åxH „áê=Ú.

D Ô~O_»∞ aO Œ∞=ÙÅ HõÅ~ÚHõKÕ U~°Ê_ç# ãq∞+≤ìaO Œ∞"Õ – 'q∞„â◊=∞aO Œ∞=Ù'

J Õ 'HÍ=∞— J<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ ~°qãfi~°∂Ñ=Ú. Jk JHÍ~åxH „áê=Ú=O\k.

Wk JÇÏO Jh, HÍ=∞Hõà◊ Jx Ñ≤Å∞=|_»∞ «∞#flk. <å=∞~°∂áê «‡Hõ"≥∞ÿ# ã$+≤ìH

W Õ c[=Ú. HÍ|\ì D qâ◊fi=∞O`å ''JÇÏO`å=∞Ü«∞=Ú.——

ÑÖK«^Œj =∞Ç¨=∞O„`«OÖ’ =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’x "≥Ú^Œ\ ˜ JHõ∆~°"≥∞ÿ#

ãHÍ~°OÖ’#∂, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’x <åÅæ= JHõ∆~°"≥∞ÿ# ÇÏHÍ~°OÖ’#∂ QÆ «OÖ’

K≥Ñ≤Ê# JHÍ~° ÇÏHÍ~åÅ∞ Jaè=ºHõÎ=∞=Ù «∞<åfl~Ú.

ã¨HÍ~°OÖ’ JHÍ~°=Ú ÉèÏqOKåe. JO^Œ∞=Å¡ Ñ¨~°^Õ=`å ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#

HÍ=∞Hõà◊‰õΩ, ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH©, =ÚÑÊk P~°∞ « åÎ fiÅ‰õΩ „Ñu~°∂Ñ"≥∞ÿ#

[QÆ «∞Î‰õÄ ÉèË ŒO ÖË Œ∞. W=hfl XHõ>Ë. D ~°HõOQÍ Ñ~° Õ=`å, =∞O„ «=Ú, [QÆ «∞Î

Jhfl XHõ>Ë Jx K≥ÑÊ@"Õ∞ ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„`åxH ÉèÏ"å~°ú=Ú. nxg∞ Œ WOHÍ

q=~° HÍ"åÅO>Ë HÍ=∞HõÖÏqÖÏã=Ú, Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú K«∂_»O_ç. g\H

<Õ#∞ „"åã≤# "åºYºÅ∞ ''Nq^•º ã~°fiãfi=Ú—— ''Nq^•º ÇÏ$ ŒÜ«∞=Ú——.

HÍ=∞Hõà◊<Õ Ñ¨~åâ◊H˜Î JO\Ï~°∞. ã¨$+≤ìHÍÅOÖ’ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ#Ñ¨C_»∞

=∞Ç„uÑÙ~°ã∞O Œi Jx Ñ≤Å∞=|_»∞ «∞Ok. ãOÇ~° HÍÅOÖ’ Ñ~°„|ÇÏ‡Ö’ SHõº"≥∞ÿ

FOHÍ~°=∞#|_»∞ «∞#flk. JO>Ë Ñ~°"Õ∞â◊fiiQÍ =º=ÇÏiOK«|_»∞ «∞#flk.

D ~°HõOQÍ K«~åK«~° [QÆ «∞Î, Ñ~°"Õ∞â◊fii, ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú. D

=¸_»∂ XHõ>Ë Jx K≥ÑÊ@"Õ∞ ÉèÏ"å~°ú=Ú.

3. ãÖ„Ñ¨ •Ü«∂~°÷=Ú

"Àº=∂k [#HõÇÏHÍ~° ãÖÏÔ~Â‚ó Ñ¶∞@<Õ# ÑOK«Éèí∂ «=∞~¸ I

ÑÖK«K« «∞¢ã≤Î Õfi ºHõHõâ◊ÉÏÌk QÆ∞Ï «‡ ÑÖK« Œâ◊=~å‚ II 21

ÑOK«Éèí∂ «=ÚÅÜ≥ÚHõ c[=ÚÅ`À ‰õÄ~°Û|_ç# D q Œº ÑOK«Éèí∂`å «‡Hõ=Ú

JO@∞<åfl~°∞ D â’¡HõOÖ’. Jk ZÖÏ ? WÑC_»∞ D [QÆ «∞Î ZÖÏ ã$+≤ìOK«|_çO^À

K«∂^•ÌO. "≥Ú Œ@QÍ J=ºHõÎ=Ú, J=ºHõÎ=Ú #∞Oz =∞ÇÏ «Î «Î fi=Ú, =∞ÇÏ «Î «Î fi=Ú

#∞Oz JÇÏOHÍ~°=Ú, JÇÏOHÍ~°=Ú #∞Oz ÑOK«Éèí∂`åÅ ã∂Hõ;~°∂áêÅ~Ú#

«<å‡„ «Å∞, «<å‡„ «Å #∞Oz ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ Pq~°ƒùqOz<å~Ú. Wk ~°∂áê «‡Hõ"≥∞ÿ#

ã$+≤ì. JÖÏQ <å=∂ «‡Hõ"≥∞ÿ# ã$+≤ì ‰õÄ_® [iyOk. WO Œ∞Ö’ =ÚO Œ∞QÍ FOHÍ~°=Ú

=zÛOk. FOHÍ~°O #∞Oz JHÍ~°, LHÍ~°, =∞HÍ~åÅ∞ =zÛ<å~Ú. "å\ #∞Oz

Ñ¨^•Å∞, =∂@Å∞, "åHÍºÅ∞, =∞O„`åÅ∞, "Õ^•Å∞, "Õ^•OQÍÅ∞, Ñ¨Ù~åÏÅ∞,

WuÇ™êÅ∞, âß¢™êÎÅ∞, ãOw «O, ™êÇ≤Ï «ºO Pq~°ƒùqOz<å~Ú. Wk <å=∂ «‡Hõ"≥∞ÿ#

ã¨$+≤ì. WÑ¨C_»∞ =∞#O ~°∂áê`«‡Hõ"≥∞ÿ# ã¨$+≤ìx K«∂^•ÌO. JÇ¨ÏOHÍ~°O #∞Oz

=ÚO Œ∞QÍ ÑOK« «<å‡„ «Å∞ =zÛ<å~Ú. P «~°∞"å « "å\ ã∂÷Å~°∂áêÅ~Ú#

ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ Pq~°ƒùqOz<å~Ú. ÑOK«Éèí∂`åÅÖ’ =ÚO Œ∞QÍ =zÛOk PHÍâ◊=Ú.

PHÍâß^•fiÜ«Úó "åÜ≥∂~°yfló Jyfl~ü PÑó PÑó Ñ$käg

PHÍâ◊O #∞Oz "åÜ«Ú=Ù, "åÜ«Ú=Ù #∞Oz Jyfl, Jyfl #∞Oz [Å=Ú,

[Å=Ú #∞Oz Éèí∂q∞ Pq~°ƒùqOz<å~Ú. <å=∂ «‡Hõ [QÆ «∞Î, ~°∂áê «‡Hõ [QÆ «∞Î

J#flÑC_»∞ P Ô~O_»∂ q_çq_çQÍ LO_»=Ù. Hõe¿ã LO\Ï~Ú. ZHõ _≥· Õ <å=∞=Ú

LO@∞O^À, JHõ _» XHõ ~°∂ÑO LO@∞Ok. JÖÏQ „Ñu~°∂áêxH XHõ¿Ñ~°∞ JO@∂

LO@∞Ok. D ~°HõOQÍ ¿Ñ~°∞ ÖËHõáÈ~Ú#>ˇÂ¡`Õ, P ~°∂áêxfl QÆ∞iÎOK«@O

Hõ+ì=∞=Ù «∞Ok. WHõ =∞O„ «âßGOÖ’H =zÛ#>Â¡ Õ ã$+≤ìH P è•~°"≥∞ÿ# „Ñu^•xH©

XHõ c*ÏHõ∆~°O K≥ÑÊ|_çOk. c*ÏHõ∆~°O JO>Ë U^À „H˘ «Î JHõ∆~°OHÍ Œ∞. K« Œ∞=~°∞Ö·#

g∞‰õΩ ≥eÜ«∞x JHõ∆~°O JO@∂ ZHõ _® ÖË Œ∞. ÉèÏ+‰õΩ L#flq Ü«∂Éè· JHõ∆~åÅ∞.

=∞O„ «âßGOÖ’ JHõ∆~åÅ ãOYº Ü«∂Éè·XHõ\. D JHõ∆~åÖË «ÅHõ@∞ì, n~°…=Ú,

QÆ∞_ç, QÆ∞_çn~°…=Ú. kfi`«Î=Ú, ãÖÜ«ÚHÍÎHõ∆~°=Ú =ÔQ·~å, =ÔQ·~å HÍ=@OKÕ`«

J<ÕHõ=∞=Ù «∞<åfl~Ú. c*ÏHõ∆~åÅ∞ JO>Ë D JHõ∆~åÖËHÍx „H˘ «Îq UgÖË=Ù. Jx

121120




K« Œ∞=~°∞Å∞ QÆ∞iÎOKåe. D [QÆ «∞ÎÖ’ „Ñu^•xH© XHõ c[=Ú#flk Jx K≥ÑC‰õΩ<åflO

Hõ • ! „Ñu Õ= «‰õÄ XHõ c[=Ú#flk. FOHÍ~°=Ú – Ñ~°"Õ∞â◊fi~° c[O, NO –

ÅH©;c[O, SO – "åwƒ[O, H©¡O – =∞#‡ äŒ c[O, ™œó - â◊HÎ c[O. JÖÏQ

ÑOK«Éèí∂`åÅ‰õΩ ‰õÄ_® „Ñ ÕºHõ"≥∞ÿ# c*ÏÅ∞<åfl~Ú.

ÇÏHÍ~À "Àº=∞ ãOÉèí∂ «O HõHÍ~°ã∞Î „ÑÉèíO[#O

~á¶ê Œyfló ãûHÍ~°â◊Û [Å « «Î fiã=Ú Œƒù=

ÅHÍ~° ü Ñ$käg*Ï`å «™ê‡kfiâ◊fi=∞~¸K«™ê II

Ç¨ÏHÍ~°=Ú – PHÍâ◊c[=Ú, HõHÍ~°=Ú – "åÜ«Úc[=Ú, ~°HÍ~°=Ú –

Jyflc[=Ú, ãHÍ~°=Ú – [Åc[=Ú, ÅHÍ~°=Ú – Ñ$käg c[=Ú.

D ~°HõOQÍ ÑOK«Éèí∂`åÅ c*ÏÅ~Ú# ÇÏ Hõ ~° ã Å JHõ∆~°=ÚÅKÕ «<Õ

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú U~°Ê_çOk. JO@∞<åfl~°∞. J~Ú Õ WHõ _» XHõ z#fl

J#∞=∂#O =ã∞ÎOk. ÑOK«Éèí∂ «=ÚÅ c*ÏÅ`À D =∞O„ «O U~°Ê_ç Õ, ÑOK« Œt

=∞Ç=∞O„ «OÖ’ S Œ∞ c*ÏÖË LO_®e. JO ÕQÍx Ñk¿ÇÏ#∞ JHõ∆~åÅ∞ ZÖÏ

=™êÎ~Ú? nxH ã=∂ è•#O HÍ"åe JO>Ë, ã$+≤ì„Hõ=∞OÖ’H =∞m§ XHõ™êi "≥àÏ§e.

WO^•Hõ =∞#O ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ U~°Ê_®¤~Ú J<åflO. J~Ú Õ P ÑOK«Éèí∂`åÅ∞

'ÑOpHõ~°— K≥O Œ@O =Å¡ D [QÆ «∞Î Pq~°ƒùqOzOk. D 'ÑOpHõ~°—#∞ KåÖÏ

*Ï„QÆ «ÎQÍ K«∂_»O_ç. =ÚO Œ∞QÍ ÑOK«Éèí∂`åÅ ÅHõ∆ÏÅ#∞ K«∂^•ÌO.

1.PHÍâ◊ ÅHõ∆=Ú – â◊|Ì=Ú, 2. "åÜ«Ú ÅHõ∆=Ú – ãÊ~°≈, 3. Jyfl

ÅHõ∆=Ú – ~°∂Ñ=Ú, 4. [Å ÅHõ∆=Ú – ~°ã=Ú, 5. Ñ$käg ÅHõ∆=Ú –

QÆO èŒ=Ú.

D ã$+≤ìÖ’ =ÚO Œ∞QÍ PHÍâ◊O =zÛOk. ^•xÖ’ L#fl ÅHõ∆=Ú â◊|Ì=Ú

XHõ >Ë. P «~°∞"å « PHÍâ◊O #∞Oz "åÜ«Ú=Ù =zÛOk. "åÜ«Ú=ÙÖ’ PHÍâ◊O

ÅHõ∆"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú, "åÜ«Ú=Ù ÅHõ∆"≥∞ÿ# ãÊ~°≈ Ô~O_»∂ L<åfl~Ú. P «~°∞"å «

"åÜ«Ú=Ù #∞Oz Jyfl =zÛOk. JyflÖ’ «# ÅHõ∆"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨O`Àáê@∞QÍ,

PHÍâ◊ÅHõ∆"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú, "åÜ«ÚÅHõ∆"≥∞ÿ# ãÊ~°≈‰õÄ_® L<åfl~Ú. Jyfl #∞Oz

[ÅO =zÛOk. [ÅOÖ’ PHÍâ◊ÅHõ∆"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú, "åÜ«ÚÅHõ∆"≥∞ÿ# ãÊ~°≈, Jyfl

ÅHõ∆"≥∞ÿ# ~°∂Ñ=Ú L<åfl~Ú. P «~°∞"å « [ÅO #∞Oz Éèí∂q∞ =zÛOk. WÑC_»∞

Éèí∂q∞Ö’ PHÍâ◊ ÅHõ∆"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú, "åÜ«Ú ÅHõ∆"≥∞ÿ# ãÊ~°≈, Jyfl ÅHõ∆"≥∞ÿ#

~°∂Ñ=Ú, [Å ÅHõ∆"≥∞ÿ# ~°ã=Ú, Éèí∂q∞ ÅHõ∆"≥∞ÿ# QÆO èŒ=Ú L<åfl~Ú. D

~°HõOQÍ K«∂ã≤#>Â¡ Õ PHÍâ◊O Jxfl Éèí∂`åÅÖ’#∂ L#flk. HÍ|\ì Jk S Œ∞

ÉèÏQÍÅ∞. "åÜ«Ú=Ù <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞. Jyfl =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞, [ÅO Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞.

Éèí∂q∞ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞. D Éèí∂q∞ J<Õk Éèí∂q∞Ö’<Õ LOk. q∞ye# <åÅ∞QÆ∞

Éèí∂`åÅÖ’#∞ ÖË Œ∞. WÑ¨C_»∞ Ñ¨OK«Éèí∂`åÅ∞ "≥Ú «ÎO Zxfl ÉèÏQÍÅ~Ú<åÜ≥∂

K«∂_»O_ç. PHÍâ◊O – 5, "åÜ«Ú=Ù – 4, Jyfl – 3, [ÅO – 2, Éèí∂q∞ – 1.

"≥~°ã≤ 15 ÉèÏQÍÅ∞. ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ ÑOpHõ~° [iy#ÑC_»∞ Jq "≥Ú «ÎO 15

ÉèÏQÍÅ~Ú<å~Ú. D Ñk¿ÇÏ#∞ ÉèÏQÍÖË ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x 15 c*ÏÅ∞.

D q+Ü«∂xfl QÆ#Hõ „QÆÇ≤ÏOK«QÆey#>Â¡ Õ ÑOK«Éèí∂`åÅ ~°∂áêO «~°"Õ∞ ÑOK« Œj

=∞Ç=∞O„ «=Ú Jx ≥Å∞ã∞ÎOk.

D q èŒOQÍ K≥Ñ≤Ê#ÑC_»∞ =∞O„ «OÖ’ L#fl 15 c*ÏÅ∞ ÑOK«Éèí∂`åÅ

c*ÏÖË HÍ"åe. Jk‰õÄ_® ZÖÏ JO>Ë

1. PHÍâ◊O – S Œ∞ ÉèÏQÍÅ∞#flk. HÍ|\ì =∞O„ «OÖ’ PHÍâ◊ c["≥∞ÿ#

ÇÏ HÍ~åÅ∞ S Œ∞ LO_®e.

2. "åÜ«Ú=Ù – <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅ∞#flk. HÍ|\˜ì =∞O„ «OÖ’ "åÜ«Úc["≥∞ÿ#

Hõ HÍ~åÅ∞ <åÅ∞QÆ∞O_®e.

3. Jyfl – =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞#flk. JO Œ∞KÕ « Jyfl c["≥∞ÿ# ~° HÍ~åÅ∞

=¸_»∞ LO_®e.

4. [Å=Ú – Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞#flk. HÍ|\˜ì [Åc["≥∞ÿ# ã HÍ~åÅ∞ Ô~O_»∞

LO_®e.

5. Ñ$käq – XHõ ÉèÏQÆ=Ú HÍ|\ì Ñ$käg c["≥∞ÿ# Å HÍ~°=Ú XHõ\˜

LO_®e.

D ~°HõOQÍ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ∞ LO_®e. JO>Ë ÇÏHÍ~åÅ∞

– 5, HõHÍ~åÅ∞ – 4, ~°HÍ~åÅ∞ – 3, ã¨HÍ~åÅ∞ – 2, ÅHÍ~°=Ú – 1.

LO_®Å#fl=∂@. =∞i =∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ∞ JÖÏQ L<åflÜ«∂ ?

123122




« «Î[˚#ÔH·~°fiÔ~Â‚ó « «Î «ûOM·ºã¨∞Î « Œ∞æÏ*Ï`åó I

HÍ=∞HõàÏaèâ◊Û «ã¨$aè~åã‘ «ûÊ~°≈<£ â◊Û «∞ifi èÀ# «∞ÔH·ó II 22

WÑC_»∞ =ÚO Œ∞QÍ 'ÇÏ—HÍ~åÅ#∞ K«∂^•ÌO. Wq "≥Ú «ÎO S Œ∞ LO_®e.

=∞O„ «OÖ’ QÆ#Hõ K«∂ã≤#>Â¡ Õ, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’ Ô~O_»∞ ÇÏHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. ÇÏ

ã Hõ ÇÏ Å Wq HÍ‰õΩO_® =¸_»∞ „Ç‘ÏOHÍ~åÅÖ’#∞ =¸_»∞ ÇÏHÍ~åÅ∞<åfl~Ú.

"≥~°ã≤ S Œ∞ ÇÏHÍ~åÅ∞ =∞O„ «OÖ’ L<åfl~Ú.

J~Ú`Õ Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’ K≥Ñ≤Ê# Ô~O_»= Ç¨ÏHÍ~°=Ú HÍ=∞Hõà◊ Jx

QÆ∞iÎOKåe. JÖÏ J~Ú#Ñ¨Ê\ ˜H© Jk PHÍâ◊c["Õ∞. „Ñü â◊ÉÏÌxH© Ô~O_»∞

J~åúÅ∞O\Ï~Ú. 1. "åKåº~°÷=Ú 2. ÅH∆Íº~°÷=Ú.

D Ô~O_»= ÇÏHÍ~åxH "åKåº~°÷=Ú PHÍâ◊=Ú HÍQÍ ÅH∆Íº~°÷=Ú HÍ=∞Hõà◊.

WHõ ÑOK«Éèí∂`åÅÖ’ Ô~O_»=k "åÜ«Ú=Ù. HõHÍ~°ã∞Î „ÑÉèíO[#ó J<åfl~°∞.

JO>Ë HõHÍ~°=Ú "åÜ«Úc[=Ú. =∞O„ «OÖ’ "åÜ«Úc[=ÚÅ∞ JO>Ë HõHÍ~åÅ∞

<åÅ∞QÆ∞O_®e. J~Ú Õ =∞O„ «OÖ’x XH˘¯Hõ ‰õÄ@q∞Ö’#∞ XH˘¯Hõ \ K˘ÑC#

=¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ =¸_»∞ HõHÍ~°=ÚÅ∞<åfl~Ú. JO`ÕQÍx <åÅ∞QÆ∞

HõHÍ~åÅ∞ ÖË=Ù. =∞i Wk U q èŒOQÍ ãiáÈ «∞Ok ? J<Õ J#∞=∂#O =ã∞ÎOk.

WHõ _» 'Hõ—HÍ~°=Ú#‰õΩ | Œ∞Å∞QÍ, "åÜ«Úc[OQÍ 'D—HÍ~åxfl fã∞HÀ"åe Jx

ÉèÏã¨¯~°~åÜ«∞Å"åi q=~°. P ~°HõOQÍ QÆ#Hõ fã¨∞‰õΩ#fl>ˇÂ¡`Õ, =¸_»∞ „Ç‘ÏO

HÍ~°=ÚÅO^Œ∞ =¸_»∞, "≥Ú^Œ\ ˜ ‰õÄ@q∞Ö’ XHõ\ ˜. "≥Ú`« ÎO <åÅ∞QÆ∞

'D—HÍ~åÅ∞<åfl~Ú. WHõ Jyfl c[=Ú '~°—HÍ~°=Ú. ÑOpHõ~°Ö’ Jyfl =¸_»∞

ÉèÏQÍÅ∞#flk. HÍ|\ ˜ ì =∞O„`«OÖ’ =¸_»∞ '~°—HÍ~åÅ∞O_®e. =¸_»∞

„Ç‘ÏOHÍ~åÅÖ’#∞ =¸_»∞ ~°HÍ~åÅ∞<åfl~Ú. WHõ [Åc[=Ú 'ã—HÍ~°=Ú. Wq

Ô~O_»∞ LO_®e. Ô~O_»=‰õÄ@q∞Ö’ XHõ\ ˜, =¸_»=‰õÄ@q∞Ö’ XHõ\ ˜

ã¨HÍ~°=Ú#flk. WHõ z=~°QÍ 'Å— HÍ~°=Ú. Wk Ñ¨$käg c[=Ú. =∞O„ «OÖ’

XHõ¯>Ë LO_®e. HÍx =∞O„`«OÖ’x =¸_»∞‰ õÄ@=ÚÅO^Œ∞ =¸_»∞

ÅHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. LO_»=Åã≤#k XHõ 'Å—HÍ~°=Ú. L#flk =¸_»∞ ÅHÍ~åÅ∞.

Éèí∞=#„ «Ü«∞ ãÖ|O è• ü Pã‘¢ ÕÎ è• ÅHÍ~À-Ñ≤ I

ÜÕ∞ÜÕ∞ Ü«∞ Œº[˚#HÍó ÕëêO ÕëêO « U"å~åúó II 23

WHõ¯_» =¸_»∞ ÅHÍ~åÅ#∞ HõeÑ≤ XHõ\˜QÍ<Õ fã¨∞HÀ"åe. D =¸_»∞

ÅHÍ~åÅ∞ Éèí∂Ö’Hõ, Éèí∞=~À¡Hõ, ã∞=~À¡HÍÅ‰õΩ „ÑfHõ. JO>Ë ÅHÍ~°=Ú K«~åK«~°

[QÆ «∞Î‰õÄ „ÑfHõ Jx J~°úO.

D ~°HõOQÍ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x c*ÏHõ∆~åÅhfl ÑOK«Éèí∂`åÅ‰õΩ

„ÑfHõÅ∞. HÍQÍ =∞O„ «OÖ’ L#fl 'U—HÍ~°=Ú Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂Ñ=Ú.

=∞O„ «OÖ’ HõHÍ~åÅ∞ =¸_»∞ L<åfl~Ú. "å\x ZHõ _® K≥ÑÊÖË Œ∞. =∞i

"å\ ãOQÆu Uq∞\ ? J<Õ ãO ÕÇÏO HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

HõHÍ~°„ «Ü«∞ "åKåºã¨∞Î ã¨HõÖÏó „Ñ¨à◊Ü«∂ó HõÖÏó I

q*Ï#H=ÖÏâıÛu „u„ÑHÍ~å LáêãHÍó II 24

D â’¡HõOÖ’ HõHÍ~åÅ#∞ q=iã∞Î<åfl~°∞. =¸_»∞ HõHÍ~åÅKÕ « =¸_»∞ ~°HÍÖ·#

Láêã‰õΩÅ∞ K≥ÑÊ|_»∞ «∞<åfl~°∞. Ñ~°"Õ∞â◊fiix JiÛOKÕ "åix "åi "åi J~°Û<å

q è•<åxfl |\ì =¸_»∞~°HÍÅ∞QÍ qÉèílOKå~°∞.

"≥Ú Œ\ ~°HõO "å~°∞ ÑÓiÎQÍ Ö∫HHõ"≥∞ÿ# q+Ü«∂ÅÖ’ =Úxy ÕÅ∞ «∞O\Ï~°∞.

ã≤iãOÑ ŒÅ∞, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞ èŒ# è•<åºÖË gi èÕºÜ«∞O.

Ô~O_»= ~°HõO"å~°∞ ÑÓiÎQÍ *Ï#∞Å∞. "≥∂Hõ∆™ê èŒ#ÜÕ∞ gi Ñ~°=∂=kè.

=¸_»= ~°HõO"å~°∞ ÃÑ· Ô~O_»∞ ÅHõ∆ÏÅ#∞ Hõey LO\Ï~°∞. ã «ûOQÆ=Ú

[iy#ÑC_»∞ ''„|ÇÏ‡ XHõ >Ë ã «ºO. D [QÆ «∞Î JO`å q∞ èŒº—— J#∞‰õΩO\Ï~°∞.

Jk J~ÚáÈQÍ<Õ =∞m§ ãO™ê~° ÅOÑ@OÖ’ ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ`å~°∞.

=∂#= â◊s~°OÖ’ 19 K«„HÍÅ∞<åfl~Ú. Ü≥∂yh Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’x

K«„HõãOH «OÖ’x 25, 26 â’¡HÍÅÖ’ ...

J‰õΩÖËq+¨µ ãÖ*ËK« âßH“Î =Ç¨Ï∫fl « ä•Ñ¨Ù#ó I

<åÉèÏ=<å ÇÏ`åâ◊√ Õú ÅOaHÍ„Q „Éèí∞"ÀO «~ II

aO^Ò « Œ~°÷O ~À<åºO <å^À<å^•O « U=K« I

â◊HÎ~ü ÑÙ#~åfiÑ≤HÍÜ«∂O ã∞=∞<å L#‡#QÀK«~ II

=∞ÇäO^Ò Ñ¨Ù#â‹·Û=O „u è•K«„HõO «∞ ÉèÏ=ÜÕ∞ ü

125124




=∂#=â◊sOÖ’ "Õ∞~°∞ ŒO_»=Ú#flk. ^•x "≥O|_ç ã∞+µ=∂fl<å_ç L#flk.

ã∞+µ=∞fl‰õΩ ÃÑ·#, „HO^• ‰õÄ_® ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ^•‡Å∞<åfl~Ú. D =∞ èŒºÖ’ 17

K«„HÍÅ∞<åfl~Ú. ãÇÏ„ã Œà◊ Ñ^•‡Å`À HõeÑ≤#>Â¡ Õ Jq "≥Ú «ÎO 19 K«„HÍÅ=Ù`å~Ú.

g\x =¸_»∞ [@∞¡QÍ K≥|∞`å~°∞. 1) P è•~°K«„HÍxH kQÆ∞=# L#fl ãÇÏ„™ê~°=Ú

#∞Oz P*ÏK«„Hõ=Ú =~°‰õΩ 9 K«„HÍÅ∞. 2) aO Œ∞=Ù #∞Oz L#‡# =~°‰õΩ 9

K«„HÍÅ∞. 3) =∞ÇaO Œ∞=Ù.

Ñ~°"Õ∞â◊fiix P~åkèOKÕ"å~°∞ D K«„HÍÅÖ’<Õ P~åkè™êÎ~°∞. "å~°∞ P~åkèOKÕ

™ê÷<åxfl |\ì ™ê èŒ‰õΩÅ#∞ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ qÉèílOK«@O [~°∞QÆ∞ «∞Ok. g\Ö’

"≥Ú Œ\ [@∞ìÖ’ Ñ~°"Õ∞â◊fiix P~åkèOKÕ"å~°∞ ÑÓiÎQÍ J*Ï#∞Å∞. g~°∞ H=Å=Ú

ãÖ™ê~° ÅOÑ¨@OÖ’ Ñ¨_ç ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ~Ú LO\Ï~°∞. g~°∞ ã¨HõÅÅ∞. =¸_»=

™ê÷#"≥∞ÿ# =∞ÇäO^Œ∞=Ù #O^Œ∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fiix P~åkèOKÕ"å~°∞ *Ï˝#∞Å∞,

"≥∂Hõ∆QÍ=ÚÅ∞. g~°∞ x+¯Å∞Å∞, q*Ï#H=Å∞Å∞. Ô~O_»= [@∞ìÖ’ Ñ~°"Õ∞â◊fiix

P~åkèOKÕ"å~°∞ ãHõÅ x+¯Å∞Å∞. g~°∞ ≥· finÉèÏ=OÖ’ LO\Ï~°∞. D ™ê èŒ‰õΩÅ#∞

L «Î=ÚÅ∞, =∞ èŒº=ÚÅ∞, J äŒ=ÚÅ∞ Jx† „Ñ=∂ «Å∞, ™ê èŒ‰õΩÅ∞, Ñâ◊√=ÙÅ∞ Jx†

â◊√ Œú, q∞„â◊=∞, Jâ◊√ Œ∞úÅ∞ Jx† ãHõÅ∞Å∞, ãHõÅx+¯Å∞Å∞, x+¯Å∞Å∞ Jx qq èŒ

~°HÍÖ·# ¿Ñ~°¡ À Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. D ¿Ñ~°¡hfl Ñ~åºÜ«∞Ñ^•ÖË.

ãfiÑ~°ÉèË •Å∞ Hõey, <Õ<Õ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»#∞ J<Õ ÉèÏ=# ÖË‰õΩO_® H=Å=Ú

Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞ =∂„ «"Õ∞ Pã‰õΩÎÖ·#"å~°∞ J èŒ=ÚÅ∞, Ñâ◊√„áêÜ«ÚÅ∞. U ~°Hõ"≥∞ÿ#

ÉèË ŒÉèÏ=# ÖË‰õΩO_® ã=∞ãÎ r=~åtÜ«∞O Œ∞ Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x Œi≈OK«QÆÅ"å~°∞, å<Õ

Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞‚ Jx ÉèÏqOKÕ"å~°∞ L «Î=ÚÅ∞.

ÑiÑHõfi"≥∞ÿ# Hõ~°‡Å∞ HõÅ"åÔ~·, Hõ~°‡ *Ï#=∂~åæÅÜ«∞O Œ∞ ™ê è•~° „Ñ=$uÎ

QÆÅ"å~°∞. g~°∞ Hõ~°‡Å∞ KÕã∞ÎO\Ï~°∞. JO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°=∞Ü«∞O JO@∂ LO\Ï~°∞.

g~°∞ =∞ èŒº=ÚÅ∞. Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ .....

Jâ◊√ Œú â◊√ Œúq∞„âßÏO „Ñ¨=∂ «$ÏÏO Ñ¨~°O =Ñ¨Ùó I

„HÀnèâ◊„u «ÜÕ∞<åã¨º q^•º¿ã÷# „Ñ¨HÍt «O II

WHõ _» '„HÀnèâ◊— JO>Ë Hõ HÍ~°=Ú. D =∂@`À LáêãHõ„ «Ü«∞=Ú K≥ÑÊ|_»¤k.

JO>Ë =¸Å=∞O„ «OÖ’ =¸_»∞ HõHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. D =¸_»∞ HõHÍ~åÅ∞ =¸_»∞

~°HÍÖ·# Láêã‰õΩefl ã∂zã∞Î<åfl~Ú. D ~°HõOQÍ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x

Jxfl c*ÏÅ‰õΩ J~°úO K≥ÑÊ|_çOk.

JHÍÔ~·~°Ìâ◊ ãÖMÏºÔH·ó LK«º<ÕÎ r=~åâ◊Ü«∞ó I

q^•ºÜ«∂ó „áêÉèí∂ «ã¨û<£ « •fiKÕºHÍ Œâ◊ ã¨fi~°ó II 25

=∞O„ «OÖ’ "≥Ú «ÎO 15 JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. "å\Ö’ „Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ =¸_»∞

áÈ Õ q∞ye#q 12. g\Ö’ DHÍ~°=Ú, UHÍ~°=Ú JK«∞ÛÅ∞. g\x‰õÄ_® = Œe

"Õã≤#>Â¡ Õ q∞ye#q 10 ÇÏÅ∞¡Å∞.

"≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’ – Hõ Å

Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’ – ÇÏ ã Hõ ÇÏ Å

=¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’ – ã Hõ Å

"≥Ú «ÎO 10 JHõ∆~åÅ∞. Wq ÇÏÅ∞¡Å∞ (=ºO[<åÅ∞). g\x ÑÅHõ\ÏxH

JK«∞ÛÅ ™êÜ«∞O HÍ"åe. „Ñu ÇÏÅ∞¡#∞ ÑÅHõ\ÏxH XHõ JK«∞Û ™êÜ«∞O HÍ"åe.

D Ñk ÇÏÅ∞¡ÅÜ«∞O Œ∞ L#fl JHÍ~åÅ‰õΩ J~°úO K≥|∞ «∞<åfl~°∞ D â’¡HõOÖ’.

=¸Å=∞O„ «OÖ’ L#fl Ñk JHÍ~åÅ‰õΩ r=~åt Jx J~°úO. r=~åã≤

J#O «"≥∞ÿ#k. HÍ|\ì ^•xH LÑÅHõ∆OQÍ Ñk K≥ÑÊ|_çOk. J~Ú Õ =¸_»=

‰õÄ@q∞Ö’ L#fl 'ã—HÍ~°=ÚÖ’x JHÍ~åxfl „ÑHÍâ◊ ãfi~°∂ÑOQÍ K≥ÑÊ#ÑÊ\H©,

Jk JHÍ~°OÖ’x èŒfix JOâ◊H =∂„ «"Õ∞HÍx =~å‚xH =∂„ «O HÍ^• Jx QÆ∞iÎOKåe.

=∞O„`«OÖ’x Ô~O_»= JHõ∆~°=Ú 'U—HÍ~°=Ú ÑÖK«^Œj =∞Ç¨=∞O„`åxH˜

„áêÉèí∂ «"≥∞ÿ#k. Ü≥∂yhÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ UHÍ~åxfl q=iã∂Î

NHõO~î° Œâ◊HõO « Œfi Œ=ºHõÎ ã¨ºÇ≤Ï "åK«Hõó

„áê~°∂Ñ¨ ã≤÷ À Õg « Œfi ÕHÍ Œâ◊ó ã¨fi~°ó

UHõó ã¨<Õfl= Ñ¨Ù~°∞ëÈ |Ç¨ï è• *ÏÜ«∞ Õ Ç≤Ï ã¨ó

NHõO~î°^Œâ◊HõO JO>Ë JHÍ~åÅ∞. Wq Ñ¨k. =∞O„`«OÖ’x JK«∞ÛÅ#∞,

ÇÏÅ∞¡Å#∞ "Õ~°∞ KÕÜ«∞QÍ, Ñk JHÍ~åÅ∞<åfl~Ú J<åflO Hõ •. q∞ye#q ÇÏÅ∞¡Å∞.

g\Ö’ JHÍ~åÅ∞ Ñk. =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’x "≥Ú Œ\ JHõ∆~°"≥∞ÿ# ãHÍ~°=ÚÖ’x

JHÍ~°=Ú "≥·Ys JOâ◊QÆÅ r=Ù_»∞.

127126




„áê~°∂ÑÙ_≥·# ÑÙ~°∞+µ_»∞ â◊s~°=∞O`å "åºÑ≤Oz L<åfl_»∞. JO Œ∞KÕ «<Õ

â◊s~°=Ú KÕ+ªÅ∞ Hõey Ñx KÕã∞Î#flk. ÑÙ~°∞+µ_»∞ (r=Ù_»∞) XHõ _Õ J#O «"≥∞ÿ#

â◊HÎ QÆÅ"å_»∞. « «Î fi=ÚÅÜ«∞O Œ∞ „áêÏxfl q_çQÍ K≥ÑÊÖË Œ∞. ZO Œ∞‰õΩ ? JO>Ë

ÑÙ~°∞+µ_»∞ „áê~°∂ÑÙ_»∞, ÑÙ~°∞+µ‚ QÆ#Hõ K≥Ñ≤Ê#>Â¡ Õ „áêÏxfl QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê#>Ë¡.

D ~°HõOQÍ „áê~°∂ÑÙ_≥·# ÑÙ~°∞+µ_»∞ JK«∞ÛÅÜ«∞O Œ∞ Ñ ŒH˘O_»=kQÍ L<åfl_»∞.

J Õ 'U—HÍ~°=Ú „áêãfi~°∂Ñ=Ú. ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ‰õΩ q=~°

HÍkq Œº#∞ J#∞ãiOKÕ K≥ÑÊ|_çOk.

aO Œ∞aèó „uaè~°∞K«º<ÕÎ ~°∞„ Õâ◊fi~° ã¨ •t"åó I

âßxÎâ◊≈HÎâ◊Û â◊OÉèí∞â◊Û <å Œ„u «Ü«∞ É’ èŒ<åó II 26

=¸_»∞ aO Œ∞=ÙÅKÕ « ~°∞„ Œ∞_»∞, Dâ◊fi~°∞_»∞, ã^•t=Ù_»∞ K≥ÑÊÉ_®¤~°∞. =¸_»∞

<å^Œ=ÚÅKÕ`« âßOu, â◊H˜Î, â◊OÉèí∞=Ù K≥Ñ¨Ê|_»∞`«∞<åfl~°∞. W^Õ q+¨Ü«∂xfl

Ü≥∂yhÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ K≥|∞ «∂ ....

~°∞„ Õâ◊fi~°ã¨ ÕâßMÏº Õ=`åq∞ « q„QÆÇ¨ó II

aO Œ∞„ «ÜÕ∞ Hõkè å Jq∞`å q∞ «q„QÆÇó I

âßOuâ◊≈HÎâ◊Û â◊OÉèí∞â◊Û <å Œ„u «Ü«∞ É’ èŒ<å II

~°∞„ Œ∞_»∞ Õ*’=∞Ü«Ú_»∞. JO Œ∞KÕ «<Õ ~°∞„ Œâ◊|Ì=Ú Õ[ã∞û‰õΩ Ñ~åºÜ«∞Ñ Œ=Ú.

WHõ _» ÑÙ~°∞+ ŒQÆæ~° #∞O_ç =∂Ü«∞=~°‰õΩ QÆÅ U_»∞ « åÎ fiÅ#∞ fã∞HÀ"åe. Jq

Õ[ãÎ «Î fi=ÚÅ∞. ÑÙ~°∞+µ_»∞, xÜ«∞u, HÍÅ=Ú, ~åQÆ=Ú, Jq Œº, HõÖÏ, =∂Ü«∞.

Dâ◊fi~°∞_»∞ u~À^•#Hõ~°Î. ã^•t=Ù_»∞ J#∞„QÆÇÏHõ~°Î. ã^•t=Ù_»∞ J#∞„QÆÇÏÉèÏ=O`À

[QÆ «ÎO`å LO\Ï_»∞. 'W Œ=∞ÇÏO— J<Õk Dâ◊fi~° « «Î fi=Ú. 'JÇÏq∞ ŒO— JO>Ë

<Õ<Õ D qâ◊fi=∞O`å J~ÚL<åfl#∞. 'W Œ=∞ÇÏO— D qâ◊fi=∞O`å <Õ<Õ J~Ú

L<åfl#∞. g\Ö’ "≥Ú Œ\ •xH <Õ#∞ D qâ◊fi=∞O`å P=iOz L<åfl#∞. Ô~O_»=

^•xH D qâ◊fi=∞O`å <åÖ’<Õ L#flk Jx J~°úO. D Ô~O_çO\H© =∞ èŒº QÆÅ

ÉèË^Œ"Õ∞ =∂Ü«∞. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ =∂Ü«∂ ã¨O|O^èŒ=Ú QÆÅ"å_≥· Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞

J=Ù «∞<åfl_»∞. D ÑÙ~°∞+µ_Õ QÆ «OÖ’ UHÍ~°O`À K≥ÑÊ|_®¤_»∞. „|ÇÏ‡, â◊HÎ, t=Ù_»∞

g~°∞ Õâ◊HÍÅ =ã∞Î=ÙÅKÕ « JÑizÛù#fl ãfi~°∂ÑÙÅ∞.

"åQÆƒù= c[=ÚÃÑ· #∞#fl aO Œ∞=Ù`À âßOu, HÍ=∞~å[ c[=ÚÃÑ· #∞#fl

aO Œ∞=Ù`À â◊HÎ, Ñ~åc[=ÚÃÑ· #∞#fl c[=Ú`À t=Ù_»∞ ã∂zOK«|_»∞ «∞<åfl~°∞

Jx J=∞$`å#O Œ∞Å"å~°∞ «=∞ nÑ≤HÍ"åºYºÖ’ „"åâß~°∞. D =ÚQÆ∞æiH© Õ_®ÖË Œ∞.

D =ÚQÆ∞æ~°∂ J~°úK«O„ Œ=Ú#∞O_ç L#‡# =~°‰õΩ QÆÅ K«„HÍÅ#∞ ã∂z™êÎ~°∞. gi

ÅHõ∆=Ú t=â◊‰õΩÎÅ ™ê=∞~°ãº=Ú. xifiâı+ „|ÇÏ‡ – ã$+≤ì ãOHõÅÊO`À t=Ù_»∞,

ã$+≤ì „áê~°OÉèí ã=∞Ü«∞OÖ’ â◊HÎQÍ 36 « åÎ fiÅ∞QÍ J=Ù «∞<åfl_»∞. D q èŒOQÍ

Ñ~°=∞t=ÙxKÕ « q ŒºÜ«∞O Œ∞ 36 « åÎ fiÅ∞ „ÑuáêkOK«|_ç<å~Ú.

U=O ãÑÎ„uOâ◊ «ûOMÏºHõ Ñ¨ ≥·ó =∞Çq^•º I

+¨¢\ÎOâ◊ ü « åÎ fi<åO « åÎ fif «ã¨º Kåaè è•„ «Ü«∞"£∞ II 27

=¸Åq ŒºÖ’ 37 Ñ^•Å∞<åfl~Ú. g\<Õ 37 c[=ÚÅ∞ JO\Ï~°∞. Jq

=~°∞ãQÍ ÇÏHÍ~åÅ∞ – 5, DHÍ~åÅ∞ – 4, ~Ñ¶Å∞ – 3, ãHÍ~åÅ∞ – 2,

ÅHÍ~åÅ∞ – 3, HõHÍ~åÅ∞ – 3, JHÍ~åÅ∞ – 10, aO Œ∞=ÙÅ∞ – 3, <å Œ=ÚÅ∞–3,

UHÍ~°=Ú–1, "≥~°ã≤ 37. g\Ö’ « åÎ fiÅ∞–36 HÍQÍ 37=k Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂Ñ=Ú.

« åÎ fiÅ∞ – 36. g\Ö’ ÑOK«Éèí∂`åÅ∞ – 5, «<å‡„ «Å∞ – 5, *Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞

– 5, Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞ – 5, =∞#ã∞û, |∞kú, JÇÏOHÍ~°=Ú – 3, „ÑHõ$u, ÑÙ~°∞+µ_»∞

– 2, Hõà◊, q Œº ~åQÆ=Ú, HÍÅ=Ú, xÜ«∞u – 5, =∂Ü«∞, â◊√ Œúq Œº, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞,

ã^•t=Ù_»∞ – 4, t=Ù_»∞, â◊HÎ – 2, "≥~°ã≤ 36.

D « åÎ fiÅhfl Nq ŒºÖ’ ã=∞#fiÜ«∞O K≥O Œ∞`å~Ú. JO Œ∞KÕ «<Õ =∞O„`åxH©,

[QÆ «∞Î‰õΩ, Ñ~°"Õ∞â◊fiiH ÉèË ŒOÖË Œ∞ Jx K≥ÑÊ|_»∞`ÀOk.

[#º[#HõÜ≥∂ó ÉèË •ÉèÏ"å ü "åK«ºãº "åK«H<åÑ≤ I

„|Ç¨Ï‡˜ [QÆ À [QÆuK« q^•ºÉèË Œã¨∞Î ã¨O„Ñ¨ •Ü«∂~°÷ó II 28

HÍ~°ºHÍ~°ÏÅ‰õΩ, <å=∞~°∂áêÅ‰õΩ, „|ÇÏ‡‰õΩ [QÆ «∞Î‰õΩ U q èŒOQÍ Õ_®

ÖË À JÖÏQ D [QÆ «∞Î‰õΩ q Œº‰õΩ ‰õÄ_® JÉèË Œ=Ú Jx K≥ÑÊ|_»∞`ÀOk.

D q èŒOQÍ =∞O„ «=Ú, Õ= «, [QÆ «∞Î, „|ÇÏ‡=Ú Jhfl XHõ>Ë. Wq H=Å=Ú

~°∂áêO «~åÖË HÍx g\ =∞ èŒº Õ_®ÖË Œ∞ J<Õ q+Ü«∞O QÆ∞~°∞t+º Ñ~°OÑ~å

~°ÇÏãºOQÍ K≥ÑÊ|_»∞`ÀOk. W Õ QÆ∞~°∞ãO„Ñ^•Ü«∞=Ú. D HÍ~°OKÕ «<Õ nxx

ãO„Ñ^•Ü«∂~°ú=Ú J<åfl~°∞.

129128




4. xQÆ~åƒù~°÷=Ú

Ñ¨~°=∞t"Õ x+¨ à◊ å « Œaè#fl «fiO ã¨fi ÕtˆHO„ Œã¨º I

« « ~°∞Ï «ó ã¨fiã≤‡#flÑ≤ « ŒÉèË À xQÆ~åƒù~°÷ó II 29

x+¯Å"≥∞ÿ#@∞=O\ Ñiâ◊√ Œú"≥∞ÿ# P Ñ~°=∞t=Ùx`À ã=∂#"≥∞ÿ#"å_»∞ QÆ∞~°∞=Ù.

P QÆ∞~°∞"Õ Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂Ñ=Ú. J@∞=O\ QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ Hõ~°∞=Å¡ t+µº_»∞‰õÄ_»

Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x`À ã=∂#=∞=Ù «∞<åfl_»∞. Wk xQÆ~åƒù~°÷=Ú.

QÆ∞~°∞¢~°ƒÇ¨Ï‡ QÆ∞~°∞ifi+¨µ‚ó QÆ∞~°∞ Õ"À =∞¿ÇÏâ◊fi~°ó I

QÆ∞~°∞™êûH∆Í ü Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ «Ãã·‡N QÆ∞~°"Õ #=∞ó II

JO>Ë QÆ∞~°∞"Õ ™êH∆Í «∞Î Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂Ñ=Ú Jx J~°úO. J@∞=O\˜

QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ Hõ~°∞ á⁄Ok#>Â¡ Õ t+µº_»∞‰õÄ_® Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ã=∂#∞_»=Ù`å_»∞.

"≥Ú «ÎO g∞ Œ QÆ∞~°∞=Ù, t+µº_»∞, Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ D =ÚQÆ∞æ~°∂ XHõ>Ë Jx ã≤ •úO «=Ú.

t=Ù_»∞ QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~° •fi~å t+µºxÖ’ „Ñ"Õt™êÎ_»∞. JÖÏQ t+µº_»∞ QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~°

^•fi~å t=ÙxÖ’ „Ñ"Õt™êÎ_»∞.

QÆ∞~°∞=Ù t+µºxÖ’ „|ÇÏ‡~°∂ÑOÖ’ „Ñ"ÕtOK«@=∞<Õk [#‡[#‡Å ÑÙºÑ¶ÅO.

JÇÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ∞ ÖË#@∞=O\ QÆ∞~°∞ÉèíHÎ=Å¡ =∂„ «"Õ∞ Wk ™ê èŒºÑ_»∞ «∞Ok.

QÆ∞~°∞=Ù JO>Ë ˆH=Å=Ú ''=∂#= K«~°‡O ^èŒiOz# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞—— Jx

QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe.

Ü≥∂yhÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ xQÆ~åƒù~åúxfl q=iã∂Î ....

xQÆ~åƒù~À÷ =∞Ç Õg t=ã~åfi «‡ QÀK«~°ó I

xQÆ~°ƒù=Ú – ÑÓiÎQÍ ^•y L#flk. Ju~°ÇÏãº=Ú. xQÆ∂_è»"≥∞ÿ#k. W «~°

J~å÷ÅHõ<åfl Ñ~°=∞~°ÇÏãº"≥∞ÿ#k Jx J~°÷O.

t=Ù_»∞ – J"åVÍ‡#ã QÀK«~°∞_≥·# Ñ~°„|ÇÏ‡. QÆ∞~°∞=Ù–Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ P «‡`À

Œi≈Oz#"å_≥· ãHõÅ PQÆ=∂~å÷Å∞ ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl *Ïx.

P`«‡ – QÆ∞~°∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ ^ŒÜ«∞=Å¡ ã¨O™ê~° |O^èŒ<åÅ∞ `≥OK«∞‰õΩx

t"≥·HÍº#∞Éèí=O á⁄Ok# t+µº_»∞.

D =ÚQÆ∞æ~°∂ ÉèË Œ=Ú ÖË‰õΩO_® ÕxÜ«∞O Œ∞ QÀK«i™êÎ~À, Jk xQÆ~°ƒù=Ú.

t= QÆ∞~°∞ P «‡ÅKÕ «<Õ QÀK«~°=∞ÜÕ∞ºk.

«¢ «ÊHÍ~°O K« Õ"Õj kVÍ‡„ Õ =^•q∞ Õ I

t= QÆ∞~åfi «‡<å "≥∞ÿHÍº#∞ã¨O è•<å «Î è• «‡HõO II

t=Ù_»∞, QÆ∞~°∞=Ù, P «‡ÅÜ≥ÚHõ SHõº=Ú JÉèÏºã=Ú =Å¡<Õ á⁄O Œ Œy#k.

QÆ~°ƒù¿ÇÏ «∞"≥·# ™ê=∞~°ãº ã∞YO U ~°HõOQÍ W «~°∞Å‰õΩ J~°÷OHÍ^À, JÖÏQ P «‡,

t= `å^• «‡º=Ú‰õÄ_® W «~°∞Å‰õΩ J~°÷O HÍ=Ù. Jk J#∞Éèí"≥·Hõ "Õ Œº=Ú.

x+¨ Å «fiO t"Õ|∞^•úfi «„ Œ∂Ñ¨ «fiO QÆ∞~À~°Ñ≤ I

«xflsHõ∆ ™ê=∞~å÷º ^•`å‡#â◊Û t"å «‡`åO II

ÉèÏ=ÜÕ∞ ŒƒùHÎ #„=∞ã¨û<£ â◊OMË KÀ<Õ‡ëê Hõà◊OH˜ «ó II

QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ x+¯Å «fi=Ú ≥Å∞ã∞‰õΩx, QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ â◊√„â◊¥+ KÕã≤, PÜ«∞#

J#∞„QÆÇÏ=Ú=Å# ãHõÅ áêÑ=ÚÅ∞ áÈQ˘@ì|_ç t+µº_»∞ *Ï#=Ú á⁄O Œ∞ «∞<åfl_»∞.

QÆ∞~°∞=Ù JO>Ë ˆH=Å=Ú =∂#=K«~°‡=Ú ^èŒiOz# J+¨ìáêâ◊|^Œ∞ú_»∞ HÍ^Œ∞.

J+ìáêâ◊=ÚÅ∞ JO>Ë ....

Ñ¶∞$Ïâ◊OHÍÉèíÜ«∞O Å*Ï AQÆ∞áêûKÕu ÑOK«g∞ I

‰õΩÅO jÅO K« =º «ÎO KÕ «ºëœì áêâßó „ÑH©iÎ åó II

xO Œ, J#∞=∂#=Ú, ÉèíÜ«∞=Ú, ã≤QÆ∞æ, Õfi+=Ú, ‰õΩÅ=Ú, jÅ=Ú, #_»=_ç.

J<Õq J+ìáêâßÅ∞. áêâ◊ | Œú Ñâ◊√„áÈHÍÎ áêâ◊q=ÚHõÎ ãû^•t=ó. D áêâßÅ‰õΩ

| Œ∞ú_≥·#"å_»∞ Ñâ◊√=Ù. q=ÚHÎ á⁄Ok#"å_»∞ ™êH∆Í «∞Î Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞.

5. H“oHÍ~°ú=Ú

Ñ¨~°^Õ=`«, =∞O„`«=Ú, Ü«∞O„`«=Ú (NK«„Hõ=Ú), QÆ∞~°∞=Ù, t+¨µº_»∞. D

S Œ∞QÆ∞~°∞ XHõ >Ë. gi =∞ èŒº ÉèË ŒO ÖË Œ∞. JO@∞<åfl~°∞ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞. D

S Œ∞QÆ∞i =∞ èŒº# Õ_® ÖËHõáÈ=@O Uq∞\ ? Jk ZÖÏ ™ê èŒºO ? Jx =∞#

J#∞=∂#O. ^•xH ã=∂ è•#OQÍ D SkO\H© XH ~°Hõ"≥∞ÿ# ÅHõ∆ÏÅ∞ ÖË •

áÈeHõÅ∞ L<åfl~Ú. JO>Ë W=hfl ã=∂# èŒ~å‡Å∞ Hõey L<åfl~Ú JO@∞<åfl~°∞.

131130




Jk U ~°HõOQÍ ? JO>Ë QÆËâ◊, „QÆÇÏ, #Hõ∆„ «, ~åt, Ü≥∂yh~°∂áêÅ∞ g@xflO\H©

ã=∂# èŒ~å‡Å∞ JO@∞<åfl~°∞. J ≥ÖÏQÀ K«∂^•ÌO.

5.1 Õ= « – QÆËâ◊ «fiO

=∂`åx~°∞Ñ=∞ Õ*’=∞Ü«∂º ãfi™êº =∞sz ~°∂áêÏO I

P=~° Õ=`å<åq∂t`åfi Œ∞K«º Õ QÆËju II 30

=ÚO Œ∞QÍ QÆËâ◊ «fi=Ú JO>Ë Uq∞\’ K«∂^•ÌO. QÆ∞ÏÅ‰õΩ JkèÑu QÆÑu.

P Õ= « ™ê\ÖËx Õ[ã∞û`À, «# #∞O_ç "≥Å∞=_ç# HÍOu H~°=ÚÖË P=~°

Õ= «Å∞QÍ QÆÅk. P Õ=`å QÆÏÅxflO\H© D"≥∞ JkèHÍi. JO Œ∞KÕ « P"≥∞‰õΩ

QÆËâ◊ «fi=Ú =zÛOk. Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’

UHÍ ŒâßkèHõ Õ=`å «‡ «Ü«∂ Ñ¨Ù#ó QÆËâ◊ «fi =∞Ç¨ Õ"åºó

NK«„HõOÖ’

1. Éèí∂ÑÙ~°OÖ’x „Ñ äŒ=∞~YÖ’ J=∂k ã≤ Œ∞úÅ∞ – 10

2. Éèí∂ÑÙ~°OÖ’x Ô~O_»=~YÖ’ „ÉÏÇ≤Ï‡ "≥Ú ŒÖ·# â◊‰õΩÎÅ∞ – 8

3. Éèí∂ÑÙ~°OÖ’x =¸_»=~YÖ’ =Ú„^• Õ= «Å∞ – 10

4. ëÈ_»â◊ Œà◊OÖ’ PHõ~°¬ Õ= «Å∞ – 16

5. J+ì Œà◊OÖ’ J#OQÆ‰õΩã∞=∞ "≥Ú ŒÅQÆ∞"å~°∞ – 8

6. K« «∞~°Ìâß~°OÖ’ ã~°fiãOH∆ÀaèÏº Œ∞Å∞ – 14

7. |Ç≤Ï~°Ìâß~°OÖ’ ã~°fiã≤kú „Ñ^• Œ∞Å∞ – 10

8. JO «~°Ìâß~°OÖ’ ã~°fi*Ï Œ∞Å∞ – 10

9. J+ìHÀOÖ’ =t<åº Œ∞Å∞ – 8

10. „uHÀOÖ’ HÍ"Õ∞â◊fi~åº Œ∞Å∞ – 3

11. PÜ«Ú èŒ Õ= «Å∞ HÍ"Õ∞â◊fiiH – 4

12. PÜ«Ú èŒ Õ= «Å∞ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞xH – 4

13. JOQÆ Õ= «Å∞ – 6

"≥Ú «ÎO Õ=`å QÆÏÅ∞ – 111

D QÆÏÅxflO\H©, P Ñ~°"Õ∞â◊fiiÜÕ∞ Jkèëêì„u. JO Œ∞KÕ «<Õ P"≥∞‰õΩ QÆËâ◊ «fiO

=zÛOk.

2. Õ= « – #=„QÆÇÏ «fiO

WKåÛùk „uã¨=∞+≤ª~°∞æ„ «Ü«∂_è®º -#ÖË#∞Ì ~°q<Õ„`å I

U=O #=aè~ÀºQÍ ü „QÆÇÏ~°∂¿Ñ «∞ºK«º Õ =∂`å II 31

WKåÛù*Ï#„HÜ«∂â◊‰õΩÎÅ∞, ã «fi~°[ãÎ"≥∂QÆ∞ÏÅ∞, ã∂~°ºK«O„^•QÆ∞flÅ∞. "≥~°ã≤

`˘q∞‡k. #=„QÆÇÅ∞ `˘q∞‡k. JO Œ∞H Õq #=„QÆÇÏ~°∂Ñ J~ÚOk.

Ü≥∂yh Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ ã¨ ™È=∞~°q áê=ÔH·ó WKåÛù*Ï˝#„H˜Ü«∂aèâ◊Û,

QÆ∞„ «Ü«∞Ü«Ú ≥·ó ÑÙ#ó „QÆÇÏ~°∂ÑKå™ê Õg.

~°qK«O„^•QÆ∞flÅ∞, „uâ◊‰õΩÎÅ∞, „uQÆ∞ÏÅ∞ HõeÑ≤ ÕqH #=„QÆÇÏ «fiO =zÛOk.

3. Õ= « – #Hõ∆„ «~°∂ÑO

WO„kÜ«∞ Œâ◊H <åO «óHõ~°K« «∞¿+¯ q+Ü«∞ Œâ◊H# I

„Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨ QÆ∞ « ≥ÂÎ fió *Ï`å #Hõ∆„ «~°∂Ñ≤© =∂`å II 32

*Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞ – 5, Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞ – 5, WO„kÜ«∞ q+Ü«∞=ÚÅ∞ –10,

=∞#ã∞û |∞kú z «Î=Ú JÇÏOHÍ~°=Ú –4, ã «fi~°[ãÎ"≥∂ QÆ∞ÏÅ∞ – 3 "≥Ú «ÎO

27. #Hõ∆„`åÅ∞ – 27. HÍ|\˜ì Õ= «‰õΩ #Hõ∆„ «~°∂ÑO =zÛOk. WO„kÜ«∞ q+Ü«∂Å∞

JO>Ë Uq∞\ ? =ÚO Œ∞QÍ *Ï<ÕO„kÜ«∂Å∞.

1. «fi‰õΩ¯ (K«~°‡=Ú) – ã¨Ê~°≈

2. K«‰õ∆Ω=Ù (Hõ#∞fl) – Œ~°≈#=Ú, ~°∂Ñ=Ú

3. „â’„ «=Ú (K≥q) – â◊|Ì=Ú q#∞@

4. lÇÏfi (<åÅ∞Hõ) – ~°ã=Ú

5. <åã≤Hõ (=Ú‰õΩ¯) – QÆO èŒ=Ú

JÖÏQ Hõ~‡O„kÜ«∂Å∞

1. HÍà◊√§ – #_»K«∞@

2. KÕ «∞Å∞ – WK«∞Û@, „QÆÇ≤ÏOK«∞@

133132




3. <À~°∞ – =∂\Ï¡_»@=Ú

4. áêÜ«Ú=Ù – qã¨~°#

5. LÑ¨ã÷ – P#O Œ=Ú

J~Ú Õ Ü≥∂yh ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ WO„kÜ«∂Å∞ – 10, WO„kÜ«∞ q+Ü«∂Å∞

– 10, =∞#ã∞û, |∞kú, JÇÏOHÍ~°=Ú – 3, „ÑHõ$u (=ºHõÎ=Ú, J=ºHõÎ=Ú) – 2,

JO`«óHõ~°‰õΩ Jkèëêª#"≥∞ÿ# ‰õÄ@ã¨∞Î_»∞ – 1 "≥~°ã≤ 27. g\˜=Å¡ ^Õ=`«‰õΩ

#Hõ∆„ «~°∂ÑO =zÛOk J<åfl~°∞.

4. Õ= « – Ü≥∂yh~°∂ÑO

#~°Ñu ~°qHÍëêª +\òã=Ú„ Œ kfiãOM·ºó

JHõ_»|=Ç¨Ï Ñ¨ÓÔ~· fi~°Hõ∆Ô~· ˆ~fi+≤ì åaèó I

_»~°ÅHõã¨Ç¨Ï =~å‚ •ºH˜haèã¨∞Î +¨_çƒùó

Ñ¶∞\˜ « «#∞ifÜ«∞O Hõ èŒº Õ Ü≥∂yhu II 33

D â’¡HõOÖ’ Ñ~° Õ= «‰õΩ Ü≥∂yh~°∂ÑO K≥|∞ «∞<åfl~°∞. Ü≥∂y#∞Å∞ P~°∞

=∞Ok. gi<Õ _» ~° Å Hõ ã ÇÏ JO\Ï~°∞. JO>Ë 1. _®Hx, 2. ~åHx, 3. ÖÏHx

4. HÍHx, 5. ™êHx, 6. ÇHx. g~°∞ â◊s~°OÖ’x +@Û„HÍÅÖ’ L<åfl~°∞.

=¸ÖÏ è•~°O QÆ∞ Œ™ê÷#O ™êfikèëêª#O «∞ "Õ∞ÇÏ#O

<åaèã¨∞Î=∞˜ Ñ¨Ó~åMÏºO Ç¨Ï$ ŒÜ«∞O Kå|˚=∞<åÇ¨Ï «O

`åÅ∞=¸ÅO qâ◊√^•úMÏºO P*ÏOK« x@ÖÏO|∞[O II

D K«„HÍÅ#∞ K≥¿ÑÊ@ÑC_»∞ qâ◊√kú K«„HõO #∞Oz K≥ÑÊ@O [~°∞QÆ∞ «∞Ok. ÃÑ·

â’¡HÍxH J~°úO WÑC_»∞ K«∂_»O_ç.

1. #~°Ñu (16=∞Ok =∞Ç~åAÅ∞) – qâ◊√kúK«„HõOÖ’x 16 ŒàÏÅ∞.

2. ~°q (^•fi Œâßk «∞ºÅ∞) – J<åÇÏ «OÖ’x 12 ŒàÏÅ∞.

3. HÍëêª ( Œâ◊kâ◊Å∞) – =∞ÑÓ~°OÖ’x 10 ŒàÏÅ∞.

4. +\ò (P~°∞) – ™êfikèëêª#OÖ’x 6 ŒàÏÅ∞.

5. ã=Ú„ Œ (<åÅ∞QÆ∞ ã=Ú„^•Å∞) – P è•~°K«„HõOÖ’x 4 ŒàÏÅ∞.

6. kfi (Ô~O_»∞) – P*ÏK«„HõOÖ’x 2 ŒàÏÅ∞.

D P~°∞ K«„HÍÅÖ’#∞ L#fl ŒàÏÅÖ’ PÜ«∂ â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ªOz LO_»QÍ,

P Ñ Œ‡=Ú Ü≥ÚHõ Hõi‚Hõ Ü«∞O Œ∞ Ü≥∂yx LO@∞Ok.

1. qâ◊√kúK«„HÍxH˜ Ñ¨ ŒÇ¨~°∞ ŒàÏÅ∞. P ŒàÏÅÜ«∞O Œ∞ J #∞Oz Jó

=~°‰õΩ â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ªOz LO_»QÍ, ^•x Hõi‚HõÜ«∞O Œ∞ =„*Ëâ◊fii J<Õ Õ= «

LO@∞Ok. P"≥∞<Õ _®Hh JO\Ï~°∞.

2. J<åÇÏ « K«„HÍxH Ñ<≥flO_»∞ ŒàÏÅ∞. P ŒàÏÅÜ«∞O Œ∞ Hõ #∞Oz ~î°

=~°‰õΩ â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ªOz LO_»QÍ, ^•x Hõi‚HõÜ«∞O Œ∞ '"å=∞ Õq— J<Õ Õ= «

LO@∞Ok. P"≥∞<Õ '~åHh— JO\Ï~°∞.

3. =∞ÑÓ~° K«„HÍxH Ñk ŒàÏÅ∞. P ŒàÏÅ Ü«∞O Œ∞ _» #∞Oz Ñ¶ =~°‰õΩ

â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ìOz LO_»QÍ, ^•x Hõi‚HõÜ«∞O Œ∞ '=Ü≥∂=™ê÷ q=i`å— J#|_Õ

Õ= « LO@∞Ok. P"≥∞<Õ 'ÖÏHh— JO\Ï~°∞.

4. ™êfikèëêª# K«„HÍxH P~°∞ ŒàÏÅ∞. P ŒàÏÅÖ’ | #∞Oz Å =~°‰õΩ

â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ìOz LO_»QÍ, ^•x Hõi‚HõÜ«∞O Œ∞ 'ã≤ Õúâ◊fis— J<Õ Õ= « LO@∞Ok.

P"≥∞#∞ 'HÍHh— JO\Ï~°∞.

5. P è•~°K«„HÍxH <åÅ∞QÆ∞ ŒàÏÅ∞. P ŒàÏÅÖ’ = #∞Oz ã =~°‰õΩ

â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ìOz LO_»QÍ, •x Hõi‚HõÜ«∞O Œ∞ 'ã≤ Œúq^•º Õq— J<Õ Õ= « LO@∞Ok.

P"≥∞#∞ '™êHh— JO\Ï~°∞.

6. P*ÏK«„HÍxH Ô~O_»∞ ŒàÏÅ∞. P ŒàÏÅÖ’ ÇÏ, Hõ∆ J<Õ â◊‰õΩÎÅ∞ Ñi"Õ+≤ìOz

LO_»QÍ, ^•x Hõi‚HõÜ«∞O Œ∞ 'ã≤ Œú=∂ «— J<Õ Õ= « LO@∞Ok. P"≥∞#∞ ÇHx

JO\Ï~°∞.

D ~°HõOQÍ Ü≥∂y#∞Å`À ‰õÄ_ç L#flk HÍ|\ì Õ= «‰õΩ Ü≥∂yh~°∂ÑO

=zÛOk.

5. Õ= « – ~åt~°∂Ñ=ÚÑ&Ûaè~åflQÆ ‰õÄ~å‡ ≥·ºó „áêÏáê<åk Ñ&Ûaèó I

r"å «‡ Ñ¨~°=∂ «‡ÉèÏºO K≥·ëê ~åtã¨fi~°∂Ñ≤© II 34

"åÜ«Ú=ÙÅ∞ Ñk, r"å «‡, Ñ~°=∂ «‡ "≥~°ã≤ 12. ~åâ◊√Å∞ 12. D ~°HõOQÍ

Õ= «‰õΩ ~åt ãfi~°∂ÑO =™ÈÎOk. J~Ú Õ "åÜ«Ú=ÙÅ∞ Ñk J<åfl~°∞ Jq Uq ?

135134




JO>Ë „áê"åÜ«Ú=ÙÅ∞ – 5, („áê, Jáê#, "åº#, L^•#, ã=∂#=ÚÅ∞)

LÑ"åÜ«Ú=ÙÅ∞ – 5, (<åQÆ, ‰õÄ~°‡, Hõ$Hõ~°, Õ= Œ «Î, èŒ#∞O[Ü«∞=ÚÅ∞)

1. q Œº (=∞O„ «=Ú) – QÆËâ◊ «fi=ÚJHõ ä•k ëÈ_»âßHõ∆~å «‡Hõ `åsÎÜ«∞Hõ HÍ=∞"åQÆƒù"≥·ó I

Ñ¶∞\˜ åK« Ñ¨~åk "åQÆæÿiu q^•ºÑ≤ QÆËâ◊~°∂Ñ≤© II 35

D â’¡HõO #∞Oz q Œº‰õΩ QÆËâßk ~°∂áêÅ∞ q=iã∞Î<åfl~°∞.

1. JHÍ~åk =~å‚Å∞ (J #∞Oz Jó =~°‰õΩ)– 16 â◊HÎ‰õÄ@q∞

2. Hõ #∞Oz « =~°‰õΩ – 16 =~å‚Å∞ HÍ=∞~å[‰õÄ@q∞

3. äŒ #∞Oz ã =~°‰õΩ – 16 =~å‚Å∞ "åQÆƒù=‰õÄ@q∞

4. Ñ~°, Ñâ◊ºOf, =∞ èŒº=∞, "≥·Yi – <åÅ∞QÆ∞ QÆÏÅ∞

5. =º+≤ì ãq∞+≤ì ÉèË ŒOKÕ « q^•º ãfi~°∂Ñ=Ú.

("å=∞, *Ëº+ª, ~“„k, WKåÛù, *Ï#, „HÜ«∂, âßO «, JOaHõ)

D ~°HõOQÍ =~°‚ QÆ ã¨fi~°∂Ñ¨O HõÅk HÍ|\˜ì =∞O„`åxH˜ QÆËâ◊`«fiO

ÅaèOzOk.

2. q Œº – #=„QÆÇÏ «fiO

aO Œ∞„ «Ü«∞ <å Œ„ «Ü«∞ « Œ#º‰õÄ@„ «Ü≥ÿ∞ó „QÆÇ¨Ï «fiq∞Ç¨Ï I

=∞O„ «OÖ’ aO Œ∞=ÙÅ∞ =¸_»∞, <å Œ=ÚÅ∞ =¸_»∞, aO Œ∞=ÙÅ∞, <å Œ=ÚÅ∞

ÖËx ‰õÄ@=ÚÅ∞ 3, "≥~°ã≤ – 9, „QÆÇÅ∞ – 9. HÍ|\ì =∞O„`åxH #=„QÆÇÏ «fiO

=zÛOk.

3. q Œº – #Hõ∆„ «~°∂Ñ=Ú

#Hõ∆„ « «fiOK« ŒâßHÍ~åÏO =º&˚<≥·ó Jáê~°÷HÍº ü II 36

ãO„Ñ^•Ü«∂~°÷OÖ’ q Œº‰õΩ 37 =~å‚Å∞ K≥ÑÊ|_®¤~Ú. JO Œ∞Ö’ NHõO~î°=ÚÅ∞,

JO>Ë JHÍ~åÅ∞ – 10 fã≤"ÕÜ«∞QÍ, q∞ye#q – 27. #Hõ∆„`åÅ∞ – 27. HÍ|\˜ì

=∞O„`åxH #Hõ∆„ «~°∂ÑO =zÛOk.

4. q Œº – Ü≥∂yh~°∂Ñ=Ú

Ç¨Ï$ÖË¡MÏaèã≤Îã¨$aèó « Œ#º‰õÄ>ÿã¨∞Î Ü≥∂yh Ü≥∂QÍ ü I

Ü≥∂y#∞Å∞ P~°∞QÆ∞~°∞. =∞O„ «OÖ’ „Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ – 3. Jq ÖË#@∞=O\˜

‰õÄ@=ÚÅ∞ – 3. "≥~°ã≤ – 6. HÍ|\ì =∞O„`åxH Ü≥∂yh~°∂ÑO =zÛOk.

5. q Œº – ~åt~°∂Ñ=Ú

~åjÉèí∂`å¿Ñºëêuã¨$ÏO Ñ¨Ó~åfiHõ∆Ô~·Ô~·HÍº ü II 37

=∞O„ «OÖ’x „Ñu‰õÄ@q∞Ö’#∞ z=~° „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú#flk. JO Œ∞Ö’ ÇÏHÍ~°,

~°HÍ~°, DHÍ~åÅ∞, „Ç‘ÏOHÍ~åxH =ÚO Œ∞#fl ÅHÍ~°=Ú "≥~°ã≤ 4 JHõ∆~åÅ∞. WÖÏ

=¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅO Œ∞ 3˛4 ´ 12 JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. ~åâ◊√Å∞ 12. HÍ|\ì

=∞O„`åxH ~åt ~°∂ÑO =zÛOk.

Õ"åº ~°∂áêO «~° Õfi# q^•ºÜ«∂ «Î ŒÉèË Œ «ó I

QÆËâ◊ „QÆÇ¨Ï#Hõ∆„ « Ü≥∂yh ~åtÑ‘~î° å II 38

Õ= «Ü≥ÚHõ ~°∂áêO «~°"Õ∞ q Œº. HÍ|\ì q Œº‰õÄ Õ= «‰õΩ ÉèË ŒO ÖË Œ∞.

q Œº ‰õÄ_® QÆËâ◊, „QÆÇÏ, #Hõ∆„ «, Ü≥∂yh, ~åt ãfi~°∂Ñ≤ J~ÚOk.

3. NK«„Hõ=Ú – QÆËâßk ~°∂áêÅ∞WÑ¨Ê\˜=~°‰õΩ ^Õ=`«‰õΩ, =∞O„`åxH˜ QÆËâßk ~°∂áêÅ∞ K≥Ñ≤Ê, WÑ¨C_»∞

NK«„HÍxH K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

1. NK«„Hõ=Ú – QÆËâ◊ «fi=Ú

ˆ~MÏ Œà◊HÀQÆÿó Ñ¶∞@<åK«Û„ˆH QÆËâ◊ «fiO I

NK«„HõOÖ’ Éèí∂ÑÙ~°OÖ’x ~YÅ∞ – 3, =$ «Î„ «Ü«∞OÖ’x =$`åÎÅ∞ – 3,

Ñ^•‡ÅÖ’x ŒàÏÅ∞ – 24, „uHÀÏÅ∞ – 43, W=hfl QÆÏÅ∞QÍ K≥ÑÊ|_®¤~Ú.

D QÆÏÅ‰õΩ JkèÑu HÍ|\ì, NK«„HÍxH QÆËâ◊ «fi=Ú =zÛOk.

137136




2. NK«„Hõ=Ú #=„QÆÇÏ «fi=Ú

¢ ≥·Ö’Hõº"≥∂Ç¨Ï<å ≥·ºó #=aèâ◊Û¢ˆH· „QÆÇ¨Ï «fiOK« II 39

NK«„HõOÖ’ `˘q∞‡k P=~°Å∞<åfl~Ú. ¢ ≥·Ö’Hõº "≥∂Ç¨Ï#K«„Hõ=Ú #∞Oz

ã~åfi#O Œ=∞Ü«∞ K«„HõO=~°‰õΩ g\<Õ K«„HÍÅ∞, P=~°ÏÅ∞ JO\Ï~°∞. „QÆÇÅ∞ 9.

HÍ|\ì NK«„HÍxH #=„QÆÇÏ «fiO =zÛOk.

3. NK«„Hõ=Ú – #Hõ∆„ « ~°∂Ñ=Ú

=$ «Î„ «Ü«∞ èŒ~°©„ «Ü«∞, =∞#fi„™êÏO qÉèí[ºQÆ<Õ# I

ã¨ÑÎaèi «Ô~·â◊Û¢ÔH·ó K«„ˆH #Hõ∆„ «~°∂Ñ¨ «fi"£∞ II 40

NK«„HõOÖ’ =$`åÎÅ∞ – 3, Éèí∂ÑÙ~°OÖ’x ~YÅ∞ – 3, K« «∞~°Ìâß~°OÖ’

HÀÏÅ∞ – 14. q∞ye# K«„HÍÅ∞ – 7 (ëÈ_»â◊ Œà◊O, J+ì Œà◊O, |Ç≤Ï~°Ìâß~°O,

JO «~°Ìâß~°O, J+ìHÀO, „uHÀO, aO Œ∞=Ù) "≥~°ã≤ 27, #Hõ∆„`åÅ∞ – 27.

HÍ|\ì NK«„HÍxH #Hõ∆„ «O ~°∂ÑO =zÛOk.

4. NK«„Hõ=Ú – Ü≥∂yh~°∂Ñ=Ú

ã≤÷u ãÖÇ¨Ï$u K«„ˆH Õfi Ñ¨ Õ‡ Õfi #$ «ÎÉèí∂QÆ$¿ÇÏK« Õfi I

U=O +_çƒù~ÀºQÍ ¢pÛK«„HõO Ü≥∂yh~°∂Ñ"£∞ II 41

aO Œ∞=Ù, „uHÀ=Ú, J+ìHÀ=Ú – D =¸_»∞ HõeÑ≤ ãOÇ~°K«„HõO.

JO «~°Ìâß~°O, |Ç≤Ï~°Ìâß~°O, K« «∞~°Ìâß~°O - D =¸_»∞ HõeÑ≤ ã≤÷uK«„HõO. J+ì Œà◊O,

ëÈ_»â◊ Œà◊O, Éèí∂Ñ¨Ù~°O - D =¸_»∞ HõeÑ≤ ã¨$+≤ìK«„HõO. WÑ¨C_»∞ ã≤÷uK«„HõO,

ãOÇ~° K«„HõO, J+ì Œà◊O, ëÈ_»â◊ Œà◊O, =$ «Î„ «Ü«∞O, Éèí∂ÑÙ~°O "≥~°ã≤ – 6.

Ü≥∂y#∞Å∞ –6, HÍ|\ì NK«„HÍxH Ü≥∂yh ~°∂ÑO =zÛOk.

5. NK«„Hõ=Ú – ~åt~°∂Ñ=Ú

ÑOK«K« «∞â◊≈HõÎº#ÖÏó aO Œ∞~°fi$ «ÎOK« Éèí∂aO|O I

U=O ^•fi Œâ◊ ãÖM·ºó Ñ¶∞@<å ü K«„Hõã¨º ~åt «fi"£∞ II 42

~åâ◊√Å∞ – 12. NK«„HõOÖ’ â◊HÎ HÀÏÅ∞ – 5, t=HÀÏÅ∞ – 4. aO Œ∞=Ù,

=$ «Î„ «Ü«∞=Ú, Éèí∂ÑÙ~°O. "≥~°ã≤ 12. HÍ|\ì NK«„HÍxH ~åt ~°∂ÑO =zÛOk.

K«„HõO q^•ºHõ∆Ô~·~= [#<å ü « ŒÉèË Œ= ü I

Õ"åº ~°∂áêO «~° åfiK«Û Õ#Ü«ÚHÀÎHõÎ ~°∂Ñ¨ å II 43

NK«„Hõ=Ú J<Õk H=Å=Ú ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’ L#fl JHõ∆~åÅ=Å¡<Õ

U~°Ê_çOk. HÍ|\˜ì =∞O„`åxH© NK«„HÍxH© Õ_®ÖË Œ∞. JÖÏQ =∞O„`åxH©, Õ= «‰õÄ

Õ_®ÖË Œ∞. HÍ|\˜ì =∞O„ «=Ú, Õ= «, NK«„Hõ=Ú D =¸_»∂ XHõ>Ë. Jx ≥Å∞ã∞ÎOk.

Ü«∂=<å‡ «$Hõ =Úk`åx UHõã"Õ∞`åx ÑOKåâ◊ ü I

Ñ‘~îåx ÑÙ#~°æ`å<Àº*Ï ÑÓHÍx K« åfii II 44

QÆÑ¨„QÆÇ¨Ï ÉèÏn<åO â◊txkè `å~°~°∞Î ã¨∂~°ºãÖMÏº<åO I

"Õ∞à◊# «ó Ñ‘~îåx *ËÜ«∂<Õº Õ+¨µ ÑÖK« ÑÖKåâ◊ ü II 45

ãOã¯ $ « ÉèÏ+‰õΩ JHõ∆~åÅ∞ – 50. J~Ú Õ =∞O„ «âßGOÖ’ JHõ∆~åÅ∞ –

51 Jx QÆ «OÖ’ K≥ÑC‰õΩ<åflO. WÑC_»∞ =∂ «$HÍÑ‘~îåÅ∞ – 51. WHõ _» HÍ –

HÍ=∞yi, ÑÓ – ÑÓ~°‚yi, *Ï – *ÏÅO èŒ~°, F – F_®º Ñ‘~îåÅ∞ – 4. D

"≥Ú «ÎO HõeÑ≤ Ñ‘~îåÅ∞ – 55. JÖÏQ QÆËâ◊ «fiO – 1, „QÆÇÅ∞ – 9, ~åã∞Å∞ –

12, Ü≥∂y#∞Å∞–6, #Hõ∆„`åÅ∞ 27 "≥~°ã≤ – 55. W"Õ 55 Ñ‘~îåÅ∞ Jx QÆ∞iÎOKåe.

=∞O„ «O #∞OKÕ NK«„HõO =zÛOk

Hõ„u «Ü«∂nHÍ~å ü aO Œ∞~å˚ « ãÎ Œ„y"Õ∞K«„ˆH I

Ç¨Ï$ÖË¡MÏaèãÎ «Ê~°K«„Hõ„u «Ü«∞O Ç¨ÏHÍ~åÉèÏºO II 46

UHÍ~K« « «Ê~°K«„H *Ï Õ ãHÍ~åÉèÏºO I

K« «∞~°„™ê˜ ÅHÍÔ~·~=O q^•ºHõ∆~ K«„Hõ[xó II 47

JãÅ∞ =∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ=Å¡<Õ NK«„Hõ=Ú U~°Ê_çOk. Jx K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

W Õ q+Ü«∂xfl «O„ « âß¢™êÎÅÖ’ ‰õÄ_® „ÑuáêkOK«\O [iyOk.

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ#∞ XHõ™êi ÖHõ ÃÑ\˜ì# "å\x =∞m§ ÖHõ

ÃÑ@ì‰õΩO_®, JO>Ë ÑÙ#~å=$uÎ ÖË‰õΩO_® K«∂¿ãÎ "≥Ú «ÎO ˘q∞‡k JHõ∆~åÖË =™êÎ~Ú.

Éèí∂q∞â◊ÛO„ Œó t"À =∂Ü«∂â◊HÎó Hõ$+‚=∂ Œ<Ò I

J~°÷K«O„ Œâ◊Û aO Œ∞â◊Û #"å~À‚ "Õ∞~°∞~°∞K«º Õ II

139138




1. Éèí∂q∞ – ÅHÍ~°=Ú, 2. K«O„ Œ – ãHÍ~°=Ú, 3. t= – ÇÏHÍ~°=Ú, 4.

=∂Ü«∂ – DHÍ~°=Ú, 5. â◊HÎ – UHÍ~°=Ú, 6. Hõ$+‚=∂ Œº – ~Ñ¶, 7. =∂ Œ#

– HõHÍ~°=Ú, 8. J~°÷K«O„ Œ=Ú – <å Œ=Ú, 9. aO Œ∞=Ù – aO Œ∞=Ù.

D `˘q∞‡k JHõ∆~åÅ ã=Ú^•Ü«∞"Õ∞ ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú. nx#∞OKÕ

NK«„Hõ=Ú ÑÙ\ìOk.

1. ÅHÍ~°=Ú : Ñ$käg c[=Ú. nx=Å¡ Éèí∂ÑÙ~°O ÑÙ\ìOk.

2. ãHÍ~°=Ú : K«O„ Œc[=Ú. nx=Å¡ K«O„ ŒHõà◊Å∞O_Õ ëÈ_»â◊ Œà◊O ÑÙ\ìOk.

3. ÇÏHÍ~°=Ú : t=c[=Ú. J+ì=¸~åÎº «‡Hõ=Ú. nx=Å¡ J+ì Œà◊O ÑÙ\˜ìOk.

4. DHÍ~°=Ú : =∂Ü«∂c[=Ú. nx=Å¡ K«`«∞~° Ìâ◊ Éèí∞=<å`«‡Hõ"≥∞ÿ#

K« «∞~°Ìâß~°=Ú ÑÙ\ìOk.

5. UHÍ~°=Ú : â◊HÎc[=Ú. nx=Å¡ Œâß=`å~åÅ‰õΩ „ÑfHõQÍ |Ç≤Ï~°Ìâß~°O

ÑÙ\ìOk.

6. ~°HÍ~°=Ú : Jyflc[=Ú. nx=Å¡ JyflHõà◊Å`À ‰õÄ_ç# JO «~°Ìâß~°O

ÑÙ\ìOk.

7. HõHÍ~°=Ú : =∞#‡ äŒ c[=Ú. =ã∞HÀÏ «‡Hõ=Ú. nx=Å¡ J+ìHÀ=Ú

ÑÙ\ìOk.

8. J~°÷K«O„ Œ=Ú : „uQÆ∞Ï «‡Hõ=Ú. nx=Å¡ „uHÀ=Ú ÑÙ\ìOk.

9. aO Œ∞=Ù : Ñ~°„|Ç‡ «‡Hõ=Ú. nx#∞Oz aO Œ∞=Ù ÑÙ\ìOk.

J~Ú Õ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ =∂„ «O ....

1. ã~åfi#O Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# aO Œ∞=Ù : =¸_»∞ HõHÍ~°=ÚÅ∞, U HÍ~°=Ú=Å¡

ÑÙ\ìOk.

2. ã~°fiã≤kú„Ñ ŒK«„Hõ=Ú (=ã∞HÀ=Ú), ã~°fi~ÀQÆÇÏ~° K«„Hõ=Ú („uHÀ=Ú)

=¸_»∞ „Ç‘ÏOHÍ~åÅ =Å¡ ÑÙ\ì<å~Ú.

3. ã¨~°fi~°H∆ÍHõ~°K«„Hõ=Ú (JO`«~°Ìâß~°=Ú) ã¨~åfi~°ú™ê^èŒHõK«„Hõ=Ú (|Ç≤Ï~°Ì

âß~°=Ú), ã~°fi™œÉèÏQÆº^•Ü«∞Hõ K«„HÍÅ∞ (K« «∞~°Ìâß~åÅ∞) : Ô~O_»∞ ÇÏHÍ~åÅ∞,

DHÍ~°=Ú =Å¡ ÑÙ\ì<å~Ú.

4. ã~°fiãOH∆ÀÉèíK«„Hõ=Ú (J+ì Œà◊=Ú), ã~åfiâß ÑiÑÓ~°Hõ K«„Hõ=Ú (ëÈ_»â◊

Œà◊=Ú) – Ô~O_»∞ ãHÍ~åÅ =Å¡ ÑÙ\ì<å~Ú.

5. ¢`≥·Ö’Hõº"≥∂Ç¨Ï#K«„Hõ=Ú (Éèí∂Ñ¨Ù~°=Ú) : ÅHÍ~°=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ìOk.

J<åfl~°∞. "≥Ú «ÎOg∞ Œ NK«„Hõ=Ú J<Õk =∞O„`åHõ∆~åÅ #∞OKÕ ÑÙ\ìOk.

U «¢uÎ «Ü«∂ aè#fl ã¨fiQÆ∞~°∞ãÎ ŒÉèË Œ ÉèÏ=<å^•~åúº ü I

Õ# QÆËâßk=∞Ü«∞ó « ŒÌÜ«∞Ü«∂ K« ã¨fiÜ«∞O « ä• ~°∂Ñ¨ó II 48

W «÷O =∂`å q^•ºK«„HõO ãfiQÆ∞~°∞ó ãfiÜ«∞OKÕu I

Ñ&ÍÛ<å=∞Ñ≤ ÉèË •ÉèÏ"À =∞O„ «ãº H“oHÍ~À÷-Ü«∞"£∞ II 49

«# QÆ∞~°∞=Ù Õ= «Hõ#fl, ÑOK« Œj =∞O„ «OHõ<åfl, NK«„HõOHõ<åfl "Õ~°∞ HÍ Œ∞.

g~°O Œi`À#∂ QÆ∞~°∞=Ù aè#∞fl_»∞ HÍ Œ∞ Jx K≥ÑÊ@O KÕ « QÆ∞~°∞=Ù‰õÄ_® QÆËâ◊ «fi=Ú,

#=„QÆÇÏ «fi=Ú, ~åt~°∂Ñ=Ú, #Hõ∆„ «~°∂Ñ=Ú, Ü≥∂yh~°∂Ñ=Ú á⁄O Œ∞ «∞<åfl_»∞.

D ~°HõOQÍ QÆËâßk ~°∂áêÅ∞ á⁄Ok# Õ= «, =∞O„ «=Ú, Ü«∞O„ «=ÚÅ`À

QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ `Õ_® ÖË^Œ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl t+¨µº_»∞‰õÄ_® QÆËâßk ~°∂áêÅ∞

á⁄O^Œ∞`«∞<åfl_»∞.

D q èŒOQÍ Õ= «, q Œº, NK«„Hõ=Ú, QÆ∞~°∞=Ù, t+µº_»∞. D S Œ∞QÆ∞~°∞

QÆËâßk ~°∂áêÅ∞ á⁄O Œ@O =Å¡ Jaè#∞flÅ∞ Jx K≥ÑÊ@"Õ∞ H“oHÍ~°÷=Ú.

6. ~°ÇÏ™êº~°÷=Ú

WHõ _» ‰õΩO_»eh â◊HÎx q=iã∞Î<åfl~°∞. P è•~°K«„HõOÖ’ ã~åÊHÍ~°O èŒiOz

ãfiÜ«∞OÉèí∂eOQÍxH =¸_»∞#fl~° K«∞@∞¡QÍ K«∞@∞ì‰õΩx, J äÀ=ÚYOQÍ x„^•=ã÷Ö’

LO@∞Ok ‰õΩO_»eh â◊HÎ. "å=∞Hâ◊fi~° «O„ «OÖ’ ‰õΩO_»eh â◊HÎx QÆ∞iOz WÖÏ

K≥áêÊ~°∞.

Éèí∞[OQÍHÍ~° ~°∂¿Ñ =¸ÖÏ è•~°O ã=∂„t`å I

â◊HÎó ‰õΩO_»eh <å=∞ aã¨ «O «∞ xÉèÏã¨∞ÉèÏ II

‰õΩO_»eh â◊HÎ P è•~°K«„HõOÖ’, <À\˜ À ÀHõ#∞ Hõ~°z Ñ@∞ì‰õΩ#fl ã~åÊHÍ~°OÖ’

J äÀ=ÚYOQÍ x„kã∂Î LO@∞Ok. K«O„ ŒH~°ÏÅ =Å¡ „ãqOKÕ J=∞$ «ÑÙ è•~°ÖË

141140




nxH PÇ~°O. x„^•=ã÷Ö’ L#fl ‰õΩO_»eh â◊HÎx QÆ#Hõ *ÏQÆ$ «O KÕã≤#>Â¡ Õ,

Jk „QÆOkä„ «Ü«∂xfl KèÕkOK«∞‰õΩx ãÇÏ„™ê~åxH KÕi, JHõ _» «# Éèí~°Î J~Ú#

Ñ~°=∞t=Ùx`À Hõeã≤ ã∞dã∞ÎOk. P ã=∞Ü«∞OÖ’ ™ê èŒ‰õΩx â◊s~°OÖ’x 72"ÕÅ

<å_ô =∞O_»Å=Ú, J=∞$ «ÑÙ •~°Å`À «_çã≤áÈ «∞Ok. JÑC_»∞ J «x P#O Œ=Ú

Jx~°fiK«hÜ«∞=Ú, J#∞Éèí"≥·Hõ "Õ Œº=Ú. D q+Ü«∂xfl â◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞

«=∞ ™œO Œ~°ºÅÇÏiÖ’x 9= â’¡HõOÖ’ q=iOKå~°∞.

=∞Ç‘ÏO =¸ÖÏ è•~ Hõ=∞Ñ≤ =∞ÑÓ~ Çï «=ÇÏO

ã≤÷ «O ™êfikèëêª<Õ Ç¨Ï$k =∞~°∞ « =∂HÍâ◊ =ÚÑï

=∞<À-Ñ≤ „Éèí∂=∞ èÕº ã¨HõÅ=∞Ñ≤ aè åÎ fi ‰õΩÅÑ¨ äŒO

ã¨Ç¨Ï„™êˆ~ Ñ¨ Õ‡ ã¨Ç¨Ï ~°Ç¨Ïã≤ Ñ¨ åº qÇ¨Ï~°¿ã II 9

F «b¡ ! ÉèíQÆ=f ! h=Ù =¸ÖÏ è•~°OÖ’ L#fl Éèí∂ « åÎ fixfl, ™êfikèëêª#

K«„HõOÖ’x Jyfl « åÎ fixfl, =∞ÑÓ~°K«„HõOÖ’x [Å « åÎ fixfl, J<åÇÏ «K«„HõOÖ’x

"åÜ«Ú « åÎ fixfl, qâ◊√ ŒúK«„HõOÖ’x PHÍâ◊ « åÎ fixfl, P*ÏK«„HõOÖ’x =∞#ãÎ åÎ fixfl,

ã∞+µ=∂fl =∂~°æO QÆ∞O_® KèÕkOz, ãÇÏ„™ê~°O KÕi, JHõ _» h Éèí~°Î J~Ú#

ã^•t=Ùx`À Hõeã≤ qÇÏiã∞ÎO\Ï=Ù.

D â’¡HõOÖ’ ‰õΩO_»ehâ◊HÎx q=iã∞Î<åfl~°∞ â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞. JãÅ∞

Z=s ‰õΩO_»eh â◊HÎ ? Dq_Õ Ñ~°"Õ∞â◊fii. P Ñ~°"Õ∞â◊fii P è•~°K«„HõOÖ’ ‰õΩO_»eh

~°∂ÑOÖ’ LO@∞Ok. "å=∞Hâ◊fi~° «O„ «O, |Çï~°∂áê+ìHÍÅÖ’

è•ºÜÕ∞ ü ‰õΩO_»ehO ÕgO ãfiÜ«∞OÉèí∂eOQÆ"Õ+≤ì åO

âßº=∂O ã∂H∆Í‡O ã$+≤ì~°∂áêO ã$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂u‡HÍO

qâßfif`åO *Ï#~°∂áêO zO «ÜÕ∞ Œ∂~°úfi "åÇ≤ÏhO II

'' è•ºÜÕ∞ ü ‰õΩO_»ehO ÕgO W+ì Õ=ãfi~°∂Ñ≤©O

ã^•ëÈ_»â◊ =s¬Ü«∂O Ñ‘<À#fl « ÑÜ≥∂ èŒ~åO

#=Ü«∞ø=fi# ãOÑ<åflO ã~åfiÉèí~° Éèí∂+≤ åO

ÑÓ~°‚K«O„ Œ„ÑÉèÏO ~°HÍÎO ã^• K«OK«ÅÖ’K«<åO——

HõOHÍà◊=∂eh «O„ «OÖ’,

HÀ\K«O„ Œ „ÑfHÍâßO Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂Ñ≤©O

K« «∞~°∞ƒù*ÏO „u<Õ„`åOK« =~° •ÉèíÜ«∞Hõ~åO « ä•

« ä• Ñ¨ÙãÎHõ gÏOK« è•i©O ã≤OÇ¨Ï"åÇ≤ÏhO

QÆK«ÛùOfO ™êfiÑ<åO cè=∂O <å<å~°∂Ñ èŒ~åu‡HÍO——

P"≥∞ ãfiÜ«∞OÉèí∂eOQÍxH =¸_»∞#fl~°K«∞@∞¡QÍ K«∞@∞ì‰õΩx J èÀ=ÚYOQÍ,

ã∂Hõ∆ ‡~°∂ÑOÖ’ LO@∞Ok. P"≥∞ #=Ü«∞=fi#ãOÑ#fl, ã~åfiÉèí~°Éèí∂+≤ «, ã$+≤ì,

ã≤÷u, ÅÜ«∞HÍi. ~°∞„ ŒÜ«∂=∞à◊OÖ’ ‰õΩO_»eh ãÎ==Ú L#flk.

[<À‡^•ú~° x~°H©∆Ü«∞ «~°∞© "Õ •k c*Ïk=∂

x «ºOKÕ «ã≤ ÉèÏ=º Õ Éèí∞qHõ ä• ã¨ •fiHõº ãÖKåi©

=∂Oáê «∞ „Ñ≤Ü«∞^•# ÉèÏ=HõÑ¨ ŒO ãOÑ¶∂ «ÜÕ∞ N èŒ~

è•„u «fiO ãfiÜ«∞=∂k Õ==x`å n<åu n#O Ñâ◊√"£∞ II

F Ñ~å «Ês ! t=Ùx J~åúOy J~Ú# F áê~°fif ! h=Ù ã~°fiHÍÅ ã~åfi=ã÷Å

Ü«∞O^Œ∞ LÑ¨x+¨^•fiHõº=ÚÅO^Œ∞ ãÖK«iã¨∞ÎO\Ï=Ù. FOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ≤˜q.

x «ºÜ«∞=fi#=Ù. =∂#=ÙÅ [#‡Å#∞ ŒúiOK«\ÏxH ã^• "≥∞Å‰õΩ=`À LO\Ï=Ù.

J@∞=O\ x#∞fl ZÅ¡ÑC_»∞ <Õ#∞ ¿ãqã∂Î LO\Ï#∞.

~°HõÎÉèÏ=∞$ « K«O„kHÍ eÑ≤=∞~¸ ã~åÊHõ$uifl„k`å

‰õΩO_»ÖÏº ‰õΩÅ=∂~°æ =ÚHõÎ#QÆs =∂Ü«∂‰õΩ=∂~åæ„tÜ«∂

Ü«∞ Õº=O Éèí[u „Ñ¨ÉèÏ « ã¨=∞ÜÕ∞ =∞ è•ºÇ¨Ïfl HÍÖË äŒ"å

x «ºO Ü«∞ó ‰õΩÅ‰õΩO_»b [Ñ Ñ¨ •OÉè’[O ãã≤ ÀúÉèí"Õ ü II

F «b¡ ! h=Ù ~°HõÎ=~°‚O`À „ÑHÍtã∂Î ã~åÊHõ$uÖ’ x„kã∞ÎO\Ï=Ù. <Õ#∞

„uHÍÅ=ÚÅO Œ∞ x#∞fl ¿ãqã∞ÎO\Ï#∞. h=Ù *Ï„QÆ •=ã÷Ö’H =zÛ#ÑC_»∞ h

Hõ~°∞Ï Œ$‰õΩ¯Å∞ <åg∞ Œ „ÑãiOÑKÕÜ«∞=Åã≤#k. JO@∂ Zxq∞k â’¡HÍÅÖ’

‰õΩO_»ehâ◊HÎx „áêiúOKå~°∞.

143142




WÑC_»∞ ‰õΩO_»eh â◊HÎÜÕ∞ Ñ~° Õ= « JO@∞<åfl~°∞ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞.

^•fi Œâ◊ ëÈ_»â◊ Œâ◊aèó «Ñ¨# â◊t ŒÇ¨Ï# HõàÏaèó PH©Ô~Â‚ó I

Ñ¨OKåâ◊kƒù~°fiÔ~Â‚ó Jaè#fl ÕÇ¨ ‰õΩm# ‰õΩO_»eh II 50

aã «hfi «\˜ •ÉèÏ =¸ÖÏ è•~°ã÷ Ñ¨ Œ‡â◊$OQÍO`å ü I

aè åÎ fi =¸ÅÇÏ$^•*ÏQÆ « =Ç≤Ïfl~°gO Œ∞ =∞O_»Å„u «Ü«∞O II 51

"Àº=∞xó zK«Ûùt =∞O_»Å =∞ èÕº ü J‰õΩÖË# ãOQÆ=∞º I

LÉèíÜ«∂OQÆ ã¨OQÆ [#ºO „Ñ¨"åÇ¨ÏÜ«∞xÎ ã¨∞ è•Ñ¨Ó~°O II 52

ã¨fiÜ«∞=∞Ñ≤ « åÊ#=âß ü =∞`åÎ Éèí∂`åfi Ñ¨Ù#â◊Û Õ<≥·= I

=∂ˆ~æ (ã¨∞+¨µ=∂fl) Ñ¨~å=$ «Îº ã¨fiã≤‡O™ê÷<Õ ã¨∞YO ã¨fiÑ≤u II 53

™êH∆Íkfi ≥·º"≥·ëê # « À aè<åfl (t"å) [QÆ<å‡`å I

J™êºó ™êfiaè#fl «fiO Nq^•ºÜ«∂ó ~°Ç¨Ï™êº~°÷ó II 54

K«O„ ŒHõà◊Å∞ – 16 : 1. J=∞$ «Hõà◊, 2. =∂#^•, 3. ÑÓëê, 4. «∞+≤ì, 5.

ÑÙ+≤ì, 6. ~°u, 7. èŒ$u, 8. â◊th, 9. K«O„kHõ, 10. HÍOu, 11. *’º`åûfl, 12.

N, 13. „Ñ‘u, 14. JOQÆ •, 15. ÑÓ~å‚, 16. ÑÓ~å‚=∞$`å.

JyflHõà◊Å∞ – 10 : 1. èŒ∂„=∂, 2. Tëê‡, 3. [fiex, 4. *Ïfieh, 5.

qã∞ÊùeOyh, 6. ã∞N, 7. ã∞~°∂áê, 8. HõÑ≤ÖÏ, 9. ÇÏ=º"åÇ≤Ïx, 10. Hõ=º"åÇ≤Ïx.

ã∂~°ºHõà◊Å∞ –12 : 1. HõO ÉèíO «Ñ≤h, 2. YO |O `åÑ≤h, 3. QÆO Ñ¶O

èŒ∂„=∂, 4. Ñ¶∞O ÑO =∞sp, 5. VO #O *Ïfieh, 6. K«O èŒO ~°∞z, 7. Kè«O

ŒO ã∞+µ=∂fl, 8. [O èŒO Éè’QÆ •, 9. ~°≠O «O qâßfi, 10. &O O É’kèh,

11. @O _è»O è•i©, 12. ~î°O _»O Hõ∆=∂.

WÑC_»∞ K«O„ ŒHõà◊Å∞ 16, JyflHõà◊Å∞ 10, ã∂~°ºHõà◊Å∞ 12. D ã∂~°ºHõà◊Å#∞

Hõ #∞Oz ~î° =~°‰õΩ J#∞Ö’=∞OQÍ#∞, _» #∞Oz Éèí =~°‰õΩ qÖ’=∞OQÍ#∞ K≥áêÊe.

JÑC_»∞ Jq 24 J=Ù`å~Ú. D „ÑHÍ~°O ÖHõ ÃÑ_ç Õ JyflHõà◊Å∞ 10, K«O„ ŒHõà◊Å∞

16, ã∂~°ºHõà◊Å∞ 24 "≥~°ã≤ 50 JHõ∆~åÅ∞ 50 JO>Ë =¸ÖÏ è•~°OÖ’ L#fl

‰õΩO_»ehâ◊HÎ =∂ «$HÍ =~°‚~°∂Ñ≤ J=Ù «∞#flk.

W_» Ñ≤OQÆà◊<å_»∞Å QÆ∞O_® ã∂~°ºK«O„ Œ∞Å∞ u~°∞QÆ∞ «∞O\Ï~°∞. J"Õ LKåÛùfiã

xâßfiãÅ∞. WÑC_»∞ K«O„ Œ H~°=ÚÅ#∞O_ç *ÏÅ∞"åi# J=∞$ «aO Œ∞=ÙÅ#∞

PÇ~°OQÍ fã∞‰õΩx ã∞YOQÍ x„kã∂Î LO@∞Ok ‰õΩO_»eh â◊HÎ. HÍ|\ì ^•xH

PÇ~°O ^˘~°HõHõáÈ Õ x„ Œ ÖËã∞ÎOk. JO Œ∞KÕ « ™ê èŒ‰õΩ_»∞ „áêÏÜ«∂=∞O KÕã≤

LKåÛùfi# xâß≈fiãÅ <åÑ≤#>Â¡ Õ ‰õΩO_»ehâ◊HÎ x„ Œ#∞Oz "Õ∞ÖÁ¯x Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’

K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ ....

=¸ÖÏ è•Ô~·Hõ xÅÜ«∂ „|ÇÏ‡„QÆOkä qÉèËkh

=∞ÑÓ~åO «~°∞kè å q+µ‚„QÆOkä qÉèËkh

P*Ï˝K«„HÍO «~åà◊™êÎ ~°∞„ Œ„QÆOkä qÉèËkh

ã¨Ç¨Ï„™ê~åO|∞*Ï~°∂_è® ã¨∞^•™ê~åaè=i¬© II

„QÆOkä„ «Ü«∂xfl ^•\ ãÇÏ„™ê~°O KÕ~°∞ «∞Ok. „áêÏÜ«∂=∞O KÕã≤#ÑC_»∞

™ê èŒ‰õΩ_çÜ≥ÚHõ ™êfikèëêª# K«„HõOÖ’ Jyfl „Ñ[fiiÅ∞¡ «∞Ok. D Jyfl Ü≥ÚHõ "Õ_ç

ã¨∞+¨µ=∞flQÆ∞O_® ã¨Ç¨Ï„™ê~°O KÕ~°∞ «∞Ok. ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú K«O„ ŒÖ’Hõ=Ú. JHõ _»

K«O„ Œ∞_çH =$kú Hõ∆Ü«∂Å∞O_»=Ù. J «_»∞ ZÅ¡"Õà◊ÖÏ ÑÓ~°‚K«O„ Œ∞_»∞. P K«Å¡ Œ<åxH

JHõ _» J=∞$ «O JO`å Ñ¶∞hÉèíqã¨∞ÎOk. P ~°HõOQÍ Ñ¶∞hÉèíqOz# J=∞$ «O

™êfikèëêª<åyfl =Å¡ "Õ_≥H¯ „ Œ=~°∂ÑO K≥O Œ∞ «∞Ok. P è•~°K«„HõOÖ’ *ÏQÆ$ «O

K≥Ok# ‰õΩO_»eh â◊HÎ ã∞+µ=∂fl<å_ç QÆ∞O_® ÃÑ·H áÈ~Ú, ãÇÏ„™ê~°O KÕi,

ãÇÏ„ã Œà◊ Hõ=∞ÅO Ü≥ÚHõ Hõi‚Hõ#∞ «# <À\˜ À Hõ~°z Ñ@∞ì‰õΩO@∞Ok. P ÑO\QÍ@¡

^•fi~å JHõ _» „ Œ=~°∂ÑO K≥Ok# J=∞$ «O „HOkH *ÏÅ∞"åi, Ü≥∂yâ◊s~°OÖ’x

72"ÕÅ <å_ô=∞O_»ÖÏxfl `«_»∞Ñ¨Ù`«∞Ok. JÑ¨C_»∞ J`«_»∞ á⁄O^Õ P#O^Œ=Ú

J#∞Éèí"≥·Hõ "Õ Œº=Ú.

D ‰õΩO_»ehâ◊HÎÜÕ∞ Ñ~°"Õ∞â◊fii. JO Œ∞H P"≥∞ ãÇÏ„™ê~°O KÕi «# Éèí~°Î

J~Ú# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x`À ã¨∞dã¨∞ÎOk J<åfl~°∞ â◊OHõ~°ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å"å~°∞ `«=∞

™œO^Œ~°ºÅÇ¨ÏiÖ’. P `«~°∞"å`«, uiy =zÛ =∞m§ =¸ÖÏ^è•~°K«„HõOÖ’

x„^•=ã÷Ö’H "≥_»∞ «∞Ok. D ‰õΩO_»ehâ◊HÎx „QÆÇ≤ÏOK«@=Ú JO>Ë P «‡*Ï#=Ú

á⁄O^Œ@=∞#fl=∂@.

D ~°HõOQÍ ‰õΩO_»ehâ◊HÎ, Ñ~° Õ=`å, =∞O„ «=Ú Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∂ XHõ>Ë

Jx ≥Å∞ã∞HÀ=@"Õ∞ ~°ÇÏ™êº~°÷=Ú.

145144




Ü≥∂yh~°∂ÑOÖ’ n<Õfl ''ã~°fi ~°ÇÏ™êº~°÷=Ú—— Jx q=iOKå~°∞. ãOã¯ $ «OÖ’

U HÍ~åxH =¸_»∞ w «Å∞ LO\Ï~Ú. JO Œ∞KÕ « J Õ „uHÀOQÍ K≥ÑÊ|_çOk.

=¸ÖÏ è•~°OÖ’ „uHÀ=Ú#flk. •xÜ«∞O Œ∞ q Œ∞º ü HÍO «∞Å∞ "≥ Œ[ÖË¡ ‰õΩO_»eh

â◊HÎ 38 Hõà◊Å`À ‰õÄ_ç L#flk.

K«O„ ŒHõà◊Å∞ 16, ã∂~°ºHõà◊Å∞ 12, JyflHõà◊Å∞ 10 "≥~°ã≤ 38. =∞O„ «OÖ’

"≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞ – Jyfl=∞O_»Å=Ú, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞ – ã∂~°º =∞O_»Å=Ú,

=¸_»= ‰õÄ@q∞ – K«O„ Œ=∞O_»Å=Ú.

D q èŒ"≥∞ÿ# Nq Œº ‰õΩO_»eh ~°∂Ñ"≥∞ÿ#k. P è•~°K«„HõOÖ’ ‰õΩO_»ehâ◊HÎ

ãfiÜ«∞OÉèí∂eOQÍxH =¸_»∞#fl~° K«∞@∞¡ K«∞@∞ì‰õΩx, J äÀ=ÚYOQÍ x„kã∞ÎO@∞Ok.

™ê èŒ‰õΩ_»∞ „áêÏÜ«∂=∞O KÕã≤, •xfl *ÏQÆ$ «O KÕ¿ãÎ Jk „QÆOkä„ «Ü«∂xfl ÉèËkOz

ãÇÏ„™ê~°O KÕi, JHõ _» ã∞ è• è•~°Å∞ ‰õΩiÑ≤ã∞ÎOk. P ã∞ è• è•~°Å`À P[#∞Oz

P è•~°K«„HõO^•HÍ, Jxfl K«„HÍÅÖ’ LO_Õ JHõ∆~åÅ#∞ «_»∞ÑÙ «∞Ok. D ~°HõOQÍ

„|Ç¨‡#O ŒO J#∞ÉèíqOz, uiy P è•~°K«„HõO KÕi x„kã¨∞ÎOk. ‰õΩO_»exÜÕ∞

™ê èŒ‰õΩx P «‡. D q èŒOQÍ ã≤÷~°"≥∞ÿ# ÉèÏ=# LO_»@"Õ∞ ã~°fi~°ÇÏ™êº~°÷=Ú. q Œº,

‰õΩO_»ex, P «‡ D =¸_çO\H© Õ_®ÖË Œ∞.

7. =∞Ç « åÎfi~°÷=Ú"åyO„kÜ≥ÿ∞~°QÆ"Õ∞º « åÎ fif Õ =∞Ç¨Ï «Î~-∞ «~ I

"Àº"≥∂fl-ÑÙºÑi ã≤÷u=∞u qâßfiaè<Õfl z^•#O Õ II 55

„|Ç¨Ï‡˜ Ñ¨~ xÜ≥∂[ºó ™êfi`å‡ « ŒÉèË Œ ã¨O„áêÃÑÂÎº I

U+¨=∞Ç¨ « åÎ fi~°÷ó Nq^•ºÜ«∂ó t"Õ<ÀHõÎó II 56

WO„kÜ«∂ÅKÕ ≥Å∞ã∞HÀ=\ÏxH gÅ∞ HÍxk, Jxfl « åÎ fiÅ‰õΩ Jf «"≥∞ÿ#k,

JxflO\Hõ#fl ÃÑ ŒÌk, JxflO\Hõ#fl z#flk, [QÆ «∞ÎHõ#fl "Õ~°∞HÍxk, z^•#O Œ

ãfi~°∂Ñ=Ú J~Ú# „|ÇÏ‡`À JÉèË Œ=Ú á⁄O Œ\ÏxH `å#∞ UHõO HÍ"åe. JO>Ë

P «‡Hõ#fl å#∞ "Õ~°∞HÍ Œ∞. ''<Õ#∞ P «‡ ÑÙ~°∞+µ‚—— J<Õ ÉèÏ=# ~å"åe. J*Ï#O`À

=zÛ# ãOâ◊Ü«∂Å#∞, QÆ∞~°∞=ÙQÍi =Å¡ f~°∞Û‰õΩx, P «‡™êH∆Í`å¯~°=Ú á⁄O Œ@"Õ∞

=∞Ç¨ « åÎ fi~°÷=Ú.

Ñ~°"Õ∞â◊fii x~å è•~å – P è•~°=Ú ÖËxk, x~°O[<å – ÃÑ· ÑÓ «Å∞ ÖËxk.

x~¡áê – =∂Ü«∞ÖË Œ∞. D ~°HõOQÍ Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂ÑO x~åHÍ~°=Ú, x~°∞æ=Ú.

Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨OÖ’ 132 #∞Oz 195= <å=∞O^•HÍ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° `«`åÎ fixfl

=i‚OK«@O [iyOk. D Ñ~°„|ÇÏ‡ « «Î fi=Ú L#fl KÀ\H # K«‰õ∆Ω~ü QÆK«Ûùu, #

<åQÆæK«Ûùu <À=∞#ó Hõà◊√§ "≥à◊§ÖË=Ù. "å‰õΩ¯ "≥à◊§ÖË Œ∞. =∞#ã∞û "≥à◊§ÖË Œ∞. JO>Ë

WO„kÜ«∂Å •fi~å •xfl ≥Å∞ã∞HÀÖË=Ú. JÀ~°©Ü«∂O =∞ÇÏ`À =∞Ç‘ÏÜ«∂O Jk

Jxfl\Hõ#fl ã∂Hõ;"≥∞ÿ#k. ÃÑ ŒÌ"å\Hõ#fl‰õÄ_® ÃÑ ŒÌ ≥·#k. HõO\H HõxÑ≤OK«xk.

J"åVÍ‡#ã¨ QÀK«~°"≥∞ÿ#k. PHÍâßxH˜ ‰õÄ_® HÍ~°"≥∞ÿ#k. J=ºHõÎ"≥∞ÿ#k.

âßâ◊fi «"≥∞ÿ#k. ã¨zÛ^•#O Œ"≥∞ÿ#k. [QÆ «∞Î JO`å "åºÑ≤Oz#k. "≥Å∞QÆ∞Å‰õΩ

"≥Å∞QÆ∞, HÍO «∞Å‰õΩ HÍOu. W@∞=O\ Ñ~°=∂ «‡#∞ QÆ∞iOz ™ê èŒ‰õΩ_»∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi

É’^èŒÅ=Å¡, âßGÑ¨~î °#=Ú=Å¡, `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ^•xÖ’ SHõº`« á⁄O^Œ\Ï<Õfl

=∞Ç « åÎ fi~°÷=Ú JO\Ï~°∞. D ~°HõOQÍ r=Ù_çH©, Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH© JÉèË Œ=Ú K≥ÑÊ@"Õ∞

=∞Ç¨ « åÎ fi~°÷=Ú.

1. ÉèÏ"å~°÷=Ú, 2. âß¢™êÎ~°÷=Ú, 3. "åKåº~°÷=Ú, 4. ÅHõ∆Ï~°÷=Ú, 5.

PÑÎ"åHõº=Ú, 6. èŒfi#º~°÷=Ú J<Õq t=Ù_çH =∂„ «"Õ∞ K≥áêÊ~°∞ JO ÕHÍx â◊HÎx

QÆ∞iOz HÍ Œ∞ Jx H˘O Œi"å Œ#. t=â◊‰õΩÎÅ‰õΩ Õ_®ÖË Œ∞. "åi ŒÌ~°∂ XHõ>Ë.

HÍ|\˜ì t=Ù‚ QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞ JO>Ë â◊HÎx QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ Jx QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe.

8, 9 <å=∂~°÷, â◊|Ì ~°∂áê~°÷=ÚÅ∞

« «Î Œfi~å‚~÷Ü«∞O « «Î Œfi~°‚ ã¨fi~°∂¿ÑÜ«∞O I

Wu «∞ Nq^•ºÜ«∂ó <å=∂~°÷ó â◊|Ì~°∂áê~°÷ó II 57

Nq ŒºÖ’ „Ñu JHõ∆~åxH J~°÷O Ñ~° Õ= «ÜÕ∞. „Ñu JHõ∆~°=Ú Ñ~° Õ=`å

ãfi~°∂Ñ"Õ∞. W Õ <å=∂~°÷, â◊|Ì~°∂áê~°÷=Ú.

10. <å"≥∞ÿHõ Õâß~°÷=Ú

<å"≥∞ÿHõ Õâ◊~°∂Ñó HõÖÏºËHÍHõ∆s t„fKåÑ≤ Åe`åK« I

W «÷O <å=∞„uâ◊f "åKåº~°÷ó « «Î ŒHõ∆ ~°™êºÑ≤ II 58

147146




<å"≥∞ÿHõ Õâ◊=∂„ Õ <å=∞„QÆÇ¨Ïã¨º Ö’Hõã≤ Œú åfi ü I

<å"≥∂Ñ¨ã≤÷u QÆ=∞ºó „áÈHÀÎ <å"≥∞ÿHõ Õâß~°÷ó II 59

ukäq∞ « aO Œ∞QÆÀ «Î~° QÆ[ ~°ãyi Œ„ã~å=∞ ãOMÏºHÍó I

J~å÷Éèí=Ou Ü≥∂QÍ ü <å"≥∂fl <å"≥∞ÿHõ Õâ◊ã¨º II 60

U ≥·<å XHõ¿Ñ~°∞ K≥áêÊe JO>Ë ¿Ñ~°∞ "≥Ú «ÎO K≥ÑÊ=Åã≤# ÑxÖË Œ∞. JO Œ∞Ö’

XHõ\ Ô~O_»∞ JHõ∆~åÅ∞ K≥Ñ≤Ê#>Â¡ Õ "≥Ú «ÎO ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê#>Ë¡. L^•ÇÏ~°‰õΩ ã «º

JO>Ë ã «ºÉèÏ=∞. ãuÎQÍ_»∞ JO>Ë ã «º<å~åÜ«∞. cè=∞ JO>Ë cè=∞¿ã#∞_»∞.

HÍ|\ì ¿Ñ~°∞ "≥Ú «ÎO K≥ÑÊ‰õΩO_® JO Œ∞Ö’x H˘kÌ ÉèÏQÍxfl K≥Ñ≤Ê<å ãiáÈ «∞Ok.

<å"≥∞ÿHõ Õâı <å=∞„QÆÇÏO J<Õ ã∂„`åxfl|\ì ¿Ñ~°∞Ö’ XHõ ÉèÏQÍxfl fã∞‰õΩ#fl>Â¡ Õ

¿Ñ~°∞ "≥Ú`åÎxfl fã∞‰õΩ#fl>Ë¡. D ã∂„ «O g∞ Œ P è•~°Ñ_Õ Åe`å„uâ◊u K≥ÑÊ@O

[iyOk. „uâ◊u JO>Ë =¸_»∞ =O ŒÅ <å=∂Å∞. ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„ «OÖ’

Ñ¨k¿ÇÏ#∞JHõ∆~åÅ∞. g\˜Ö’ XH˘¯Hõ¯ JHõ∆~åxfl fã¨∞‰õΩx, P JHõ∆~°O "≥Ú^Œ@

=KÕÛ@∞¡QÍ 20 <å=∂Å K˘Ñ¨C# 15˛20 ´ 300 <å=∂Å∞ K≥áêÊ~°∞. D

„ÑHÍ~°O QÆ#Hõ =∞O„ «OÖ’x JHõ∆~åÅ‰õΩ J~°÷O K≥Ñ≤Ê#>Â¡ Õ H˘xfl HÀ@¡ J~å÷Å∞

=™êÎ~Ú. ZO Œ∞KÕ « JO>Ë „Ñu<å=∂xH© XHõ J~°÷O LO@∞Ok. D q èŒOQÍ

J~°÷O K≥ÑÊ@"Õ∞ <å"≥∞ÿHõ Õâß~°÷=Ú.

11. âßHÍÎ~°÷=Ú

"åHÍ¯=∞ â◊HÎ‰õÄ>ÿó J=Ü«∞=â’ q„QÆÇÏŸ=∂ «∞ó I

„Ñ¨uáê^Àº„`å HõO~îå ü P=∞ è•º^•K« áê^•„QÍ ü II 61

"Õ èÀÉèÏ~° Òº =∂ èŒ=ÖH∆Í‡º ~°∞„ Œáê~°fi`Òº I

ˆ~á¶êO « =~°‚ +¨@¯™êº~å÷<£ „Hõ=∞â’ q*ÏhÜ«∂ ü II 62

âßHÍÎ~°÷=Ú Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ LO@∞Ok. 1. J=Ü«∞"å~°÷=Ú 2. â◊H˜Î

ã¨=¸Ç¨~°÷=Ú

J=Ü«∞"å~°÷=Ú JO>Ë Õq J=Ü«∞"åÅ =~°‚#. Nq ŒºÖ’ â◊s~åxfl =¸_»∞

ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕâß~°∞. JÖÏQ =∞O„`åxfl‰õÄ_® =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤ "å\<Õ

=¸_»∞ YO_®Å∞ ÖË • =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞ J<åfl~°∞. â◊s~° ÉèÏQÍÅ‰õΩ L#fl

¿Ñ~°¡ À<Õ D ‰õÄ@=ÚÅ#∞ Ñ≤Å=@O [~°∞QÆ∞ «∞#flk. J"Õ 1. "åQÆƒù= ‰õÄ@q∞,

2. HÍ=∞~å[ ‰õÄ@q∞, 3. â◊HÎ‰õÄ@q∞. Åe`å ãÇÏ„ãOÖ’

N=∞^•fiQÆƒù=‰õÄ>ÿHõ ãfi~°∂Ñ =ÚYÑOHõ*Ï

HõO~îåkHõ\Ñ~°ºO «O =∞ èŒº‰õÄ@ãfi~°∂Ñ≤©

â◊HÎ‰õÄ>ÿHõ `åÑ¨#flHõÑ¨º äÀÉèÏQÆ è•i©

Jx K≥ÑÊ@O [iyOk.

2. â◊HõÎã¨=¸Ç¨~°÷=Ú JO>Ë =∞O„`«OÖ’x JHõ∆~åÅ‰õΩ „u=¸~°∞ÎÅ#∞,

„uâ◊‰õΩÎÅ#∞ J~°÷OQÍ „QÆÇ≤ÏOK«@=Ú. nxfl QÆ «OÖ’ K≥áêÊO. J~Ú#ÑÊ\H© XHõ ™êi

=∞m§ K«∂^•ÌO.

"å"Õ∞KåÛù „|Ç¨Ï‡ÉèÏ~° Òº *Ëºëêª*Ï˝# Ç¨ÏiH∆u I

~“„k„H˜Ü«∂t"åÑ¨~‚ W Õº «x‡ èŒ∞#„ «Ü«∞"£∞ II

"å=∞ – „|ÇÏ‡, WKåÛù – ÉèÏ~°u, *Ëºëêª – ÇÏi, *Ï# – H∆u, ~“„k –

t=Ù_»∞, „HÜ«∂ – JÑ~°‚. D ~°HõOQÍ „u=¸iÎ ŒfiO^•fixfl K≥ÑÊ@O [iyOk.

HõHÍ~À„|ÇÏ‡~°∂Ñâ◊Û UHÍ~ÀÉèÏ~°f=∞ «"£∞

DHÍ~À q+µ‚~°∂Ñâ◊Û ÅHÍ~À Ñ$käg =∞ «"£∞


Hõ – „|ÇÏ‡, U – ÉèÏ~°u, D – q+µ‚=Ù, Å – Ñ$käq, ÇÏ – ~°∞„ Œ∞_»∞,

~°HÍ~°=Ú – ~°∞„^•.

D q èŒOQÍ =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅÖ’#∞ ÖˇH˜ OK«\Ï<Õfl â◊HÎ ã¨=¸Ç¨~°÷=Ú

JO\Ï~°∞.

`åU`åãûHõÖÏ JÑ≤ HÍ=∞HõÖÏ U= # « À J<åºó I

™ê=∂<åkèHõ~°Ïº ü DHÍ~ÏÜ«∞"£∞ J~À÷ Jãº II 63

JÜ«∞"Õ∞= ‰õÄ@Ü≥∂~°Ñ≤ Ñ~°Ü≥∂~°~°÷ó Ñ~°O «∞ `åsÎÜÕ∞ I

≥· fif~¸ Hõ ≥· fif~¸Hõ ÇÏHÍ~°ãûHÍ~° «ó ÑÓ~°fiO II 64

149148




J#fi~Ú «"Àº-Hõ∆~°â◊ó â◊HÎó âßÔHÂÎ ifiÉèÏ=º`åfi ü I

"å"Õ∞KåÛùkHõ â◊HÎ=∞Ü«∞`ÀfiˆHÎó U+¨ âßHÍÎ~°÷ó II 65

WHõ _» „|ÇÏ‡ "≥Ú ŒÖ·# "å~°O Œih HÍ=∞Hõà◊Å∞QÍ<Õ ÉèÏqOKåe.

Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’x Ô~O_»= ÇÏHÍ~åxfl JHõ _» #∞Oz fã≤"Õã≤ =¸_»=

‰õÄ@q∞H =ÚO Œ∞ KÕ~åÛe. JÑC_»∞ Ô~O_»∞, =¸_»∞ ‰õÄ@=ÚÅ∞ ã=∂#=∞=Ù`å~Ú

JÑ¨C_»∞

ÇÏHÍ~À „|ÇÏ‡~°∂Ñâ◊Û ãHÍ~À ÉèÏ~°f=∞ «"£∞

HõHÍ~À q+µ‚~°∂Ñâ◊Û ÅHÍ~À Ñ$käg=∞ «"£∞


ÇÏ – „|ÇÏ‡, ã – ÉèÏ~°u, Hõ – q+µ‚=Ù, Å – Ñ$käq, ÇÏ – ~°∞„ Œ∞_»∞,

~°HÍ~°=Ú – ~°∞„^•. D ~°HõOQÍ J~°÷O K≥ÑÊ@"Õ∞ âßHÍÎ~°÷=Ú.

12. ™ê=∞~°™êº~°÷=Ú

HõÇ¨ÏÜ≥∂~°¡ã¨Ü≥∂~°~“÷ t=â◊H©Î â◊√ ŒúÜ≥∂~°KÀ I

LÉèíÜ≥∂ã¨û=∞~°ã¨ ÉèÏ"À Ç¨Ï$ÖË¡MÏÜ«∂ó Ñ¨~°O„|Ç¨Ï‡ II 66

„|ÃÇ·Ï‡= t=â◊≈HÎâıÛu „Ñ¨ ÕºHõ ‰õÄ\Ï~°÷ó I

t=â◊HÎ ™ê=∞~°™êº ü q^•ºÜ«∂ U+¨ ™ê=∞~°™êº~°÷ó II 67

=∞O„ «OÖ’ "≥Ú «ÎO 15 JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. "å\Ö’ =¸_»∞ „Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞.

Jq áÈ Õ q∞yÖËq – 12. "å\Ö’ HõHÍ~åÅ∞ – 3, ÇÏHÍ~åÅ∞ – 2 t=~°∂áêÅ∞.

ÅHÍ~åÅ∞ – 3, ãHÍ~åÅ∞ – 2, DHÍ~°=Ú – 1, UHÍ~°=Ú – 1, "≥~°ã≤ – 7

â◊HÎ~°∂áêÅ∞. „Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ LÉèíÜ«∂ «‡HÍÅ∞. Åe`å „uâ◊uÖ’ D q+Ü«∞O K≥áêÊ~°∞.

Hõ„ «Ü«∞O Ç¨Ï ŒfiÜ«∞O K≥·= â‹·=ÉèÏQÆ „Ñ¨H©iÎ «ó I

â◊HõÎºHõ∆~å˜ âıëê˜ „Ç‘ÏOHÍ~° =ÚÉèíÜ«∂ «‡Hõó II

ÑOK« Œj =∞O„ «OÖ’ HõHÍ~åÅ∞ – 3, ÇÏHÍ~åÅ∞ – 2 t=ãfi~°∂áêÅ∞.

„Ç‘ÏOHÍ~åÅ∞ LÉèíÜ«∂ «‡HÍÅ∞. HÍQÍ q∞ye#q (ÅHÍ~åÅ∞ – 3, ãHÍ~åÅ∞ – 2,

DHÍ~°=Ú – 1, UHÍ~°=Ú – 1) â◊HÎ ãfi~°∂áêÅ∞.

HÍ|\ì „Ñu‰õÄ@q∞Ö’#∞ Ñ~°„|ÇÏ‡ÜÕ∞ t=â◊HÎ ãfi~°∂Ñ=Ú. D ~°HõOQÍ

t=â◊‰õΩÎÅ ™ê=∞~°ãº"Õ∞ Nq Œº‰õΩ ™ê=∞~°™êº~°÷=Ú.

13. ã=∞™êÎ~°÷=Ú

Hõ#náêÎqu è•`Àó „ÑHÍâ◊Hõ «fiO HõHÍ~å~°÷ó I

J èŒºÜ«∞<å~°÷Hõ å UVó ™êº ÕHÍ~° ãÎnÜ«∞ Hõ~°Ï~°÷ó II 68

=~°‚ ŒfiÜ«∞"Õ∞à◊# «ó „Ñ¨HÍtHÍ |∞kúi «º~°÷ó I

D "åºáêÎqu è•`Àó «™êºó "åºÑ≤Îó «$fÜ«∞=~å‚~°÷ó II 69

«™êº ÅÇÏ~åºkèHõºO «xfl~å‡O =∞HÍ~å~°÷ó I

=∞O„ «OÜ≥ÚHõ "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’

HõO – „ÑHÍâ◊O Jx, Hõ JO>Ë „ÑHÍâ◊=Ú Jx J~°÷O. HÍ|\ì Hõ J<Õ

JHõ∆~åxH „ÑHÍâ◊=Ú Jx J~°÷O K≥ÑÊ|_çOk. U J#QÍ |∞kú Jx, *ÏÑHõ*’ºu

Jx J~°÷O. D Ô~O_»∞ JHõ∆~åÅ=Å¡ „ÑHÍtOKÕ |∞kú Jx J~°÷O. WHõ =¸_»=

JHõ∆~°O D JO>Ë "åºÑ≤Î KÕÜ«Ú#k. 'ÅÇÏi— JO>Ë PkèHõº «#∞ WKÕÛk. "≥Ú «ÎO

g∞ Œ „Ñ äŒ=∞‰õÄ@q∞H J~°÷O ã∂Hõ;"≥∞ÿ# |∞kúx *Ï<åxfl „Ñ™êkOKåeûOk.

ÇÏ#Ç≤ÏO™êÜ«∂q∞u ÇÏO â∫~°ºO „Ñ¨ «ºi÷ ÇÏ##Hõ~°`åfi ü II 70

ã¨OÉè’QÆ ™ê èŒ#O èŒ#=ÚÑ¨Éè’QÍ~å÷ ü ã¨º Õó =∞<À Õ~åfi I

Hõ=ÚHÍ<åÎqu è•`Àó WKåÛùq+Ü≥∂ JVæ<åkó Hõ"£∞ II 71

UëêO QÆ=∞#O =∞ èŒº=∞ÇVO QÆ «º~°÷ è• «∞[#ºO ÇÏ"£∞ I

«™êºuâ◊Ü≥∂ ÅÇ¨Ïs «„ « t¡+ìãÎ=~°‚ nˆ~… II 72

DHÍ~° ãÎ™êº~°÷ó H©iÎó ã¨~åfiã¨∞ k‰õ∆Ω nÑÎ åÎ fi ü I

D náêÎqu è•`Àó xi‡u~°#Ü≥∂ó =∞HÍ~å~°÷ó II 73

D â’¡HÍÅÖ’ Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’x Ç¨ÏHÍ~åxH˜ J~°÷=Ú. â◊„`«∞<åâ◊#O

K≥Ü«∞ºQÆÅ â∫~°º=Ú. ãHÍ~åxH Éè’QÆ™ê èŒ#=∞~Ú# èŒ#=Ú, HõHÍ~åxH – HÀiHõÅ

q+Ü«∂Å~Ú# HÍO`å Hõ#HÍÅ∞, ÇÏHÍ~åxH – ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê#=hfl „áêÑ≤ÎOKåÅx

151150




J~°÷O. Å „Ç‘ÏO – Wq Z‰õΩ¯=QÍ ~å"åe† DHÍ~°=Ú – H©iÎ. "≥Ú «ÎOg∞ Œ

â◊„ «∞<åâ◊#O K≥Ü«∞ºQÆÅ â∫~°º=Ú, Éè’QÆ™ê èŒ#=∞~Ú# èŒ#=Ú, HÀiHõÅ#∞ f~°ÛQÆÅ

HÍO`åHõ#HÍÅ∞, H©iÎ Jhfl Z‰õΩ¯=QÍ „áêÑ≤ÎOKåe Jx J~°÷O.

"åQÆƒù= ‰õÄ@™êº~°÷ó ã∂Hõ;=∞u "åºÑ<åkèHõº"£∞ I

â∫~°º èŒ# NÜ«∞â◊™ê"£∞ PkèHõº"£∞ HÍ=∞~å*Ï~°÷ó II 74

ã∞xt «"≥∞ÿ# |∞kúx Z‰õΩ¯=QÍ W"åfie Jx "≥Ú Œ\˜ ≥·# "åQÆƒù= ‰õÄ@q∞H,

â∫~°º=Ú, èŒ#=Ú, ¢ã‘ÎÅ∞, H©iÎ Z‰õΩ¯=QÍ W"åfie Jx Ô~O_»= Œ~Ú# HÍ=∞~å[

‰õÄ@q∞H J~°÷O.

U Õ ã¨=∞ºHõ ÅÜ«∞u ã¨HõÖÏ Ç¨Ï~° Õó Ç¨Ï$HÍ~°™êûº ü I

xdÅ [QÆ «ûOÇ¨Ï¢sÎ «º~°÷ó «™êºÑ≤ =~°‚ã¨º II 75

DHÍ~°ó „Ñ¨t¡+ìó ã¨$+≤ì ã≤÷u ~°∂Ñ¨ nÑ≤ÎHõ¢~°Îº~°÷ó I

Ü«∞^•fi Ç¨Ï$k MË ŒÇ¨Ïˆ~ „Ñ¨HÍâ◊ Õ Õ# =∂`å „Ç‘Ïó II 76

D ‰õÄ@q∞Ö’x 'ãHõÅ— J<Õ =¸_»∞ JHõ∆~åÅ‰õΩ HõeÑ≤, «#Ö’ b#=Ú

QÍqOK«∞H˘#∞@ Jx J~°÷O. WHõ¯_» K≥Ñ≤Ê# „Ç‘ÏOHÍ~°OÖ’, =∞$HÍ~åxH˜ –

ãOÇÏiOK«∞@ Jx, DHÍ~åxH ã$+≤ì ã≤÷u ãOÇ~°HÍi Jx J~°÷O. ^•xH

ŒÇÏ~åHÍâ◊=iÎx Jx ‰õÄ_® J~°÷O.

ã¨HõÖÏO Õ# Ñ¨ Õ# „Ç‘ÏHÍˆ~ Hõ~°‡ è•~°Ü«∞ó HÍ~°ºó I

«ã¨º qâıëÈº =∞™êûº ü <å^•~°÷ã¨ûOq Œ~À÷"å II 77

è•`Àó |Ç¨Ïfi~°÷ åfi ü |Ç¨ïà◊ „QÆÇ¨ÏÏ ü Ñ¨$ëÈ Œ~åk`åfi ü I

PHõ$u QÆáê~î# ¿ãfiKåÛù#∞QÆ∞Ï ü LÏk HõÅÊ# «ó II 78

"≥Ú`«ÎOg∞^Œ Ñ¨OK«^Œj=∞Ç¨=∞O„`åxH˜ J~°÷O Uq∞\˜ JO>Ë ã¨$+≤ì ã≤÷u

ãOÇ~°HÍi, ŒÇÏ~åHÍâ◊=iÎx J~Ú# F Ñ~° Õ=`å <å‰õΩ ã∂Hõ;"≥∞ÿ# |∞kúx,

*Ï<åxfl â◊„ «∞<åâ◊#O K≥Ü«∞ºQÆÅ â∫~°ºÑ~å„Hõ=∂Å#∞, Éè’QÆ™ê èŒ#=∞~Ú# èŒ<åxfl,

HÀiHõÅ∞ f~°ÛQÆÅ HÍO`åHõ#HÍÅ∞, H©iÎ „Ñu+ìÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ™êkOK«=Åã≤Ok.

Kè«O Œã≤ ã~°fiqnè<åO "≥·HõeÊHõ å =âß Œ=Ú+º =∞<Àó I

ã≤ ≥Âúó Hõkä Õ Jˆ~÷ Jã≤‡<£ "≥·Ü«∂Hõ~°Ï#∞ âßã¨<å#∞=∞uó II 79

|Ç¨ï «~° ã¨=∂ã¨Ü≥∂QÍ ü ã¨=∞ãÎ Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷ ™ê èŒ#`ÀfiˆHÎó I

ã¨OˆH∆áê`åû~ÀˆHÎó Nq^•ºÜ«∂ó ã¨=∞™êÎ~°÷ó II 80

D ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„ «=Ú Jxfl ~°HÍÅ~Ú# "åºHõ~° âß¢™êÎÅ ã=∞‡u

QÆÅk. "åºHõ~°ÏÅ∞ `˘q∞‡k.

1. áêx, 2. HõÖÏÑ=Ú, 3. ã∞Ñ Œ‡=Ú, 4. ™ê~°ãfi «=Ú, 5. „áêuâßYº=Ú,

6. ‰õΩ=∂~°"åºHõ~°=Ú, 7. SO„ Œ=Ú, 8. "åº„Ñ¶∞ Éè∫uHõ=Ú, 9. âßHõ\ÏÜ«∞#=Ú.

D ~°HõOQÍ Jxfl "åºHõ~°=ÚÅKÕ`« JOwHõiOÑ¨|_ç#k. Kè«O^À âß¢™êÎxH˜

J#∞QÆ∞OQÍ L#flk. JQÆ™êÎºk =∞ÇÏ~°∞¬Å KÕ « q=~°OQÍ qq èŒ ~°HÍÅ~Ú#

J~å÷Å∞ K≥ÑÊ|_çOk. JO Œ∞KÕ «<Õ Wk 'ã=∞™êÎ~°÷=Ú— Jx K≥ÑÊ|_çOk.

14. ãQÆ∞Ï~°÷=Ú

HÀqkè~HÍ~À ÇÏi~°HÍ~° Dâ◊ãÎû"å~°÷q∂_»Ñ Œ"£∞ I

kfiã¨fi~°=∞ èŒºQÆ «ã¨º _»HÍ~°ã¨ºÅHÍ~° P Õâ◊ó II 81

Õ# |∞∞ˆQfi^• «‡ «fiO ã¨∂z «=∂ Œºã¨º ‰õÄ@ã¨º I

„Hõ"≥∂â’-„y=∞‰õÄ@Ü«ÚˆQ Õ# Ü«∞A™êû=∞`å ã≤ •ú II 82

„Ç‘Ïq∞u <å=∞qâı+ºO #ÑÙOãHõO „|ÇÏ‡ÅHõ∆Hõ Õfi# I

qkè Ç≤Ïiyiâ‹·s_è»ºO „|¿ÇÏ‡u „Ñ¨ äŒ=∞ ‰õÄ\Ï~°÷ó II 83

=∞O„ «OÖ’x "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞Ö’ L#fl HõHÍ~åxH „|ÇÏ‡ Jx J~°÷O. JÖÏQ

U HÍ~åxH ÇÏi Jx J~°÷O. U HÍ~åxH, D HÍ~åxH =∞ èŒº# L#fl 'J—HÍ~åxH

~°∞„ Œ∞_»∞ Jx J~°÷O. D, Å – ™ÈÎ„ «=Ú Jx J~°÷O. WHõ _» „Ç‘ÏO JO>Ë Ñ~°„|ÇÏ‡

Jx J~°÷O. "≥Ú «ÎOg∞ Œ „u=¸~°∞ÎÅ∞ Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ ™ÈÎ„ «O KÕã∞Î<åfl~°∞. ZO Œ∞‰õΩ

KÕã∞Î<åfl~°∞ ? JO>Ë "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞H – |∞∞Qfi Œ=Ú, Ô~O_»= ‰õÄ@q∞H –

Ü«∞A~fi Œ=Ú, =¸_»= ‰õÄ@q∞H – ™ê=∞"Õ Œ=Ú Jx J~°÷O. „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú

153152




LÉèíÜ«∂ «‡Hõó, „Ç‘ÏOHÍ~°O #ÑÙOãHõO. Ñ~°„|ÇÏ‡. JO Œ∞KÕ « ''"Õ Œãfi~°∂Ñ"≥∞ÿ#

P Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ „u=¸~°∞ÎÅ∞ ã∞Îuã∞Î<åfl~°∞—— Jx "≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞H J~°÷O.

ÇÏãHõO «∞ ÇÏã Œfi Œ#O =∞ «O HõHÍ~°ãº = Œ#"åz`åfi ü I

Ü«∞^•fiÇ¨Ïã¨ P#O Œó Hõã¨∂û~Àº Ç¨Ïã¨∞Î K«¢#Ì™êûº ü II 84

U`ÒÖ∫ #Ü«∞<Õ Ü«∞ãº « « ÇÏÅO ~°g#∞Ì <Õ„ «q∞u I

Õ# „ÑHÍâ◊Hõ åÎ fi ü z„ Œ∂Ñ¨ «fiO K« xQÆk «O Éèí=u II 85

qkè Ç¨Ïi yi âı_»º Õfi ¿ÇÏ «∂ U Õ Ç¨Ïã¨ «fiHõÇ¨ÏÅ Õfi I

Õ<å «ºq∞`å#O ŒO z¢ Œƒ¿ÇÏ‡u kfifÜ«∞ ‰õÄ\Ï~°÷ó II 86

WHõ Ô~O_»= ‰õÄ@q∞Ö’ HõHÍ~åxH – =ÚY=Ú Jx J~°÷O. ÇÏã – P#O Œ=Ú

Jx J~°÷O. HõHÍ~°=Ú#‰õΩ – ã∂~°∞º_»∞, ÇÏHÍ~åxH – K«O„ Œ∞_»∞ Jx J~°÷O. Å

HÍ~åxH <Õ„ «=ÚÅ∞ Jx J~°÷O. JO Œ∞KÕ «<Õ 'ÇÏã— JO>Ë P#O Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ#

=ÚY=Ú Jx J~°÷O.

HõÇÏÅO JO>Ë ã∂~°ºK«O„ Œ∞Å∞ <Õ„ «=ÚÅ∞QÍ HõÅk Jx J~°÷O. ÇÏãHõÇÏÅO

„ÑHÍtã∞Î#fl z„ Œ∂Ñ=Ú Jx J~°÷O. D ~°HõOQÍ P#O ŒO`À „ÑHÍtã∞Î#flk,

ã∂~°ºK«O„ Œ∞Å∞ <Õ„`åÅ∞QÍ QÆÅk, „|ÇÏ‡ q+µ‚ ~°∞„ Œ∞ÅKÕ H˘xÜ«∂_»|_»∞ «∞#flk

JO>Ë P Ñ~°„|ÇÏ‡ «ÑÊ "Õ~°∞ HÍ Œ∞ Jx „QÆÇ≤ÏOKåe.

HõÅÜ«∂ã¨Ç‘Ï «O ã¨HõÅO „|¿ÇÏ‡u «$fÜ«∞ ‰õÄ\Ï~°÷ó I

W «÷O QÆ∞ QÆ Hõ äŒ<å ü q^•ºÜ«∂ U+¨ ã¨QÆ∞Ï~°÷ó II 87

'ãHõÅO— JO>Ë ãHõÅ Hõà◊Å`À#∞ ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk Jx J~°÷O. JO Œ∞KÕ « =¸_»=

‰õÄ@q∞H ãHõÅ HõàÏÑiÑÓ~°∞‚_≥·# Ñ~°„|ÇÏ‡ Jx J~°÷O.

''"Õ Œãfi~°∂Ñ=∞~Ú#k. P#O Œ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# =ÚY=Ú QÆÅk, ã∂~°ºK«O„ Œ∞Å∞

Hõ#∞Å∞QÍ QÆÅk, ãHõÅ Hõà◊Å`À#∞ ‰õÄ_ç#k, „u=¸~°∞ÎÅKÕ « ‰õÄ_® ã∞ÎuOK«|_Õk

J~Ú# Ñ~°„|ÇÏ‡‰õΩ #=∞ã¯iã∞Î<åfl#∞—— Jx ÑOK« Œj=∞Ç=∞O„`åxH J~°÷O.

D ~°HõOQÍ Jxfl QÆ∞ÏÅ∞ K≥áêÊ~°∞ HÍ|>Ëì Wk ãQÆ∞Ï~°÷"≥∞ÿOk.

15. =∞Ç"åHÍº~°÷=Ú

qkè ÇÏi t= =K«<å JÑ≤ HõHÍ~° UHÍ~° DHÍ~°ó I

ã¨$+≤ì ã≤÷u ÉèíVÍæ «‡Hõ « «Î « $ «º [#Hõ «fi ÅHõ∆HÍó II 88

Dâ◊fi~° "åpHÍ~À =HÎÅHÍ~° ãû^•t=O `åÉèÏº"£∞ I

ÅHõ∆Ü«∂ «„ « u~À è•<å#∞„QÆÇ¨Ï Hõ$ «ºHÍi`å QÆk`å II 89

WHõ _» =∞Ç"åHÍº~å÷xfl q=iã∞Î<åfl~°∞. JãÅ∞ =∞Ç"åHÍºÅO>Ë Uq∞\ ?

Jq UO K≥|∞ «∞<åfl~Ú ? J<Õ q+Ü«∂Å#∞ =ÚO Œ∞QÍ K«∂^•ÌO. "Õ ŒO <åÅ∞QÆ∞

ÉèÏQÍÅ∞QÍ LO@∞O Œx QÆ «OÖ’ K≥ÑC‰õΩ<åflO. 1. ãOÇ≤Ï «Å∞, 2. „ÉÏÇÏ‡ÏÅ∞,

3. J~°ººHÍÅ∞, 4. LÑx+ «∞ÎÅ∞. g\Ö’ <åÅæ= ÉèÏQÆ=Ú LÑx+ «∞Î. Wk

"Õ Œ=Ú Ü≥ÚHõ JO «=∞O Œ∞O@∞Ok. HÍ|\ì, g\Ö’ LO_Õ ŒO`å "Õ •O «"Õ∞.

J Õ „|ÇÏ‡q Œº. „|ÇÏ‡q^•º ÑijÅ‰õΩÖ·# q^•fiOã∞Å‰õΩ Hõ~°‡, [#‡, =∞~°ÏÅ#∞

ÖË‰õΩO_® KÕ¿ãk. P[<å‡k =∞~°ÏkHõ"≥∞ÿ# ^•xx #tOÑKÕ¿ãk. „|ÇÏ‡Ñ^•~°÷

ÖÏÉèÏxfl HõÅ∞QÆ*Ë¿ãk. <åÅ∞QÆ∞ "Õ •Å‰õΩ HõeÑ≤ 1180 LÑx+ «∞ÎÅ∞<åfl~Ú. "å\Ö’

=ÚYº"≥∞ÿ#q 108. g\Ö’ "Õ •O`ÀÑx+ «∞ÎÅ∞ 24. "≥Ú «ÎO LÑx+ «∞ÎÅÖ’

=∞s =ÚYº"≥∞ÿ#q 10 Jx ÕÖÏÛ~°∞ â◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ Œ∞Å"å~°∞. Jq ...

Dâ◊ H# Hõ~î° „Ñâ◊fl =ÚO_»Hõ =∂O_»∂Hõº uuÎi

S «~Ü«∞OK« KèåO^ÀQÆºO |$ÇÏ^•~°ºHõO Œâ◊ó

„Ñu LÑx+ «∞Î À#∞ Ñ~°„|ÇÏ‡ « åÎ fi<Õfl „ÑuáêkOKå~°∞. x~åHÍ~°∞_»∞, x~°∞æ

ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡. Pk=∞^è•ºO`«=ÚÅ∞ ÖËx"å_»∞, âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#"å_»∞,

ã¨fi`«O„`«∞_»∞, ^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å∞, Ñ¨Hõ∆áê`«=ÚÖËx"å_»∞, xq∞`«Î=∂„`«∞_»∞, P#O^Œ

ãfi~°∂ÑÙ_»∞. ã$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∂Å‰õΩ J «_Õ HÍ~°‰õΩ_»∞. Ñ≤Ñ‘eHÍk „|ÇÏ‡ Ñ~°ºO «=Ú

xO_ç L#fl"å_»∞. K«~åK«~° [QÆ «ÎO`å P=iOz L#fl"å_»∞, ã~°fi"åºÑ≤.

D q èŒOQÍ LÑx+ «∞ÎÅ∞ Ñ~°„|ÇÏ‡ãfi~°∂áêxfl „ÑuáêkOK«@OÖ’ KåÖÏ

=~°‰õΩ ãÑ¶bHõ$ «O á⁄Ok<å~Ú. LÑx+ «∞ÎÅ ™ê~°=∞O`å =∞Ç"åHÍºÅÖ’ LOk.

=∞Ç"åHÍºÅ∞ <åÅ∞QÆ∞. D =∞Ç"åHÍºÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ "Õ •Å‰õΩ ãO|OkèOz#q.

155154




1. „Ñ¨*Ï˝#O „|Ç¨Ï‡ – S «~Ü≥∂Ñ¨x+¨ «∞Î – |∞∞ˆQfi Œ=Ú

2. JÇ¨ÏO„|Ç¨‡ã≤‡ – |$Ç¨Ï^•~°ºHõO – â◊√Hõ¡Ü«∞Aˆ~fi Œ=Ú

3. « «Î fi=∞ã≤ – KèåO^ÀQÆºO – ™ê=∞"Õ Œ=Ú

4. JÜ«∞=∂`å‡„|Ç¨Ï‡ – =∂O_»∂HÀºÑ¨x+¨ «∞Î – J èŒ~°fi"Õ Œ=Ú

D =∞Ç"åHÍºÅÖ’ K«~åK«~° [QÆ «ÎO`å Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂ÑO. P Ñ~°„|ÇÏ‡

Z=~ÀHÍ Œ∞ #∞"Õfi. JO@∂ D =∞Ç"åHÍºÅ∞ Ñ~°„|ÇÏ‡#∞ „ÑuáêkOz<å~Ú.

r"å «‡ Ñ~°=∂ «‡ Ô~O_»∂ "Õ~°∞HÍ Œ∞. P Ô~O_»∂ XHõ >Ë. #∞"Õfi Ñ~°„|ÇÏ‡

ãfi~°∂áêxq JO@∂ J ≥· fi « ã≤ •úO`åxfl „ÑuáêkOK«@"Õ∞ =∞Ç"åHÍº~°÷=Ú.

Ñ¨~°=∂`«‡‰õΩ 1. `«@ã¨÷ ÅHõ∆=Ú, 2. ã¨fi~°∂Ñ¨ ÅHõ∆=Ú Jx Ô~O_»∞

ÅHõ∆ÏÅ∞<åfl~Ú. =ÚO Œ∞QÍ «@ã÷ ÅHõ∆Ïxfl K«∂^•ÌO. Ü«∞`À"å W=∂x Éèí∂`åx

*ÏÜ«∞O`Õ ÜÕ∞#*Ï`åx r=Ou Z=i=Å¡<≥ ·`Õ ã¨$+≤ ì ã≤ ÷u ã¨OÇ¨~åÅ∞

[~°∞QÆ∞ «∞<åflÜ≥∂, J «_Õ Ñ~°„|ÇÏ‡. Wk «@ã÷ ÅHõ∆=Ú.

HõHÍ~°=Ú – „|Ç¨Ï‡, UHÍ~°=Ú – q+¨µ‚=Ù, JHÍ~°=Ú – ~°∞„ Œ∞_»∞. D

=¸_»∂ ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂Å‰õΩ HÍ~°=∞~Ú# „u=¸~°∞ÎÅ#∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.

DHÍ~°=Ú – Dâ◊fi~°∞_»∞. Ç¨ÏHÍ~°=Ú – ã¨^•t=Ù_»∞. ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞=Ú,

u~À^•#=Ú, J#∞„QÆÇÏ=Ú J<Õ S Œ∞ ÑOK«Hõ$ «º=ÚÅ∞. D q+Ü«∂Åhfl Åe`å

ãÇÏ„ãOÖ’ 264 #∞O_ç 274 =~°‰õΩ ã$+≤ìHõ¢sÎ, „|ÇÏ‡~°∂áê, QÀ¢Ñ‘Î, QÀqO Œ~°∂Ñ≤©,

ãOÇi©, ~°∞„ Œ~°∂áê, u~À^•#Hõi, Dâ◊fii, ã^•t"å, J#∞„QÆÇÏ^•, ÑOK«Hõ$ «º

Ñ~åÜ«∞Ï QÆÅ <å=∂ÅÖ’ q=iOKå~°∞. W ŒO`å Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç ÅHõ∆=Ú. Wk

"≥Ú Œ\ ‰õÄ@q∞ J~°÷=Ú.

ã «ºO *Ï#=∞#O «O „|¿ÇÏ‡ «∞ºHõÎO kfifÜ«∞ ‰õÄ>Ë# I

ÇÏã P#O Œó ã «ºO HõO ÇÏO J##ÎO K« ÅO *Ï#O I

W «÷O „|Ç¨Ï‡ «@ã÷ ã¨fi~°∂Ñ¨ ÅHõ∆Ü«ÚˆQ# xs‚Ü«∞ II 90

« ŒÉèË À r=QÆË „áÈHõÎâ◊≈HÎ=∞ÜÕ∞ «$fÜ«∞ ‰õÄ>Ë# I

*Ï„QÆ «ûfiÑ¨fl ã¨∞+¨µáêÎºYº HõÖÏ„u «ÜÕ∞# ™êÇ≤Ï`åº ü II 91

ãHõÅ Ñ ŒO r=Ñ~°O „|ÇÏ‡Ñ~°O â◊HÎc[O ™êº ü I

™ê=∂<åkèHõ~°Ïº ü «Å¡H∆ « â◊√ ŒúÜ≥∂ó JÉèË •~°÷ó II 92

J «ºÅÊq∞ ŒO Hõkè «O Ü«∞ «û~°fiO Yefi ŒO „|ÇÏ‡ I

W Õº=O É’ èŒ~Ú «∞O ãHõÅÑ¨ ŒO "å «$fÜ«∞ ‰õÄ@QÆ «O II 93

U==∞"å#Î~° "åÔH·ºó r=„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨ =∞aè è•Ü«∞ I

« ŒÉèË À =i‚ « W Õº+¨ =∞Ç¨Ñ¨Ó~°fi "åHÍº~°÷ó II 94

Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂Ñ=Ú ã «º=Ú, *Ï#=Ú J#O «=Ú Jx Ô~O_»= ‰õÄ\Ï~°úOQÍ

K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

ÇÏã – P#O Œ=Ú, HõHÍ~åxH – ã «º=Ú, ÇÏHÍ~åxH – J#O «=Ú,

ÅHÍ~åxH – *Ï#=Ú Jx J~°úO. "≥Ú «ÎOg∞ Œ ã «º=Ú, *Ï#=Ú, J#O «=Ú,

P#O Œ=Ú J~Ú# Ñ~°„|ÇÏ‡ Jx Ô~O_»= ‰õÄ\Ï~°÷O K≥ÑÊ|_çOk. Wk „|ÇÏ‡

ãfi~°∂Ñ ÅHõ∆=Ú. D ~°HõOQÍ "≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ ‰õÄ@=ÚÅKÕ « «@ã÷, ãfi~°∂Ñ

ÅHõ∆ÏÅ#∞ K≥Ñ≤Ê, =¸_»=‰õÄ@q∞`À r=„|ÃÇ·Ï‡HõºO K≥|∞ «∞<åfl~°∞.

„|Ç¨Ï‡=Ú [QÆ`«ûfi~°∂Ñ¨=Ú. [QÆ`«∞Î r=~°∂Ñ¨=Ú 'ã¨HõÅ— J<Õ Ñ¨^•xH˜

[QÆ «∞ÎÖ’x ãHõÅ r=~åã∞Å∞ „ÑfHõ. r=ÙÅ‰õΩ =¸_»∞ Hõà◊Å∞ ÖË • J=ã÷Å∞

L<åfl~Ú. J"Õ *Ï„QÆãfiÑfl ã∞+µÑÙÎÅ∞. HÍ|\ì ãHõÅr= Ñ~°O„|ÇÏ‡ Ñ~°O. ãHõÅ

r=ÙÅ∞ „|Ç¨Ï‡~°∂Ñ¨ÙÅ∞. „|Ç¨Ï‡=Ú ã¨HõÅr= ~°∂Ñ¨=Ú. D Ô~O_çO\˜H© ÉèË ŒO

ÖË Œ∞ Jx ÉèÏqOK«@"Õ∞ =∞Ç"åHÍº~°÷=Ú. =¸_»= ‰õÄ@q∞Ö’x „Ç‘ÏOHÍ~°=Ú

â◊HÎx ã∂zã∞ÎOk. WHõ _» ã Hõ Å „Ç‘ÏO JO>Ë ã~°fi=¸ „|ÇÏ‡=∞Ü«∞=∞x J~°÷=Ú.

D ~°HõOQÍ [QÆ «ûfi~°∂Ñ=Ú, r=ãfi~°∂Ñ=Ú, „|ÇÏ‡ãfi~°∂Ñ=Ú, q^•ºãfi~°∂Ñ=Ú

Jhfl XHõ>Ë Jx ÉèÏqOK«@"Õ∞ =∞Ç"åHÍº~°÷=Ú.

KèåO^ÀQÀºÑ¨x+¨`«∞ÎÖ’ L^•ÌÅ‰õΩ_»∞ `«# ‰õΩ=∂~°∞_≥·# âıfi`«ˆH`«∞=Ù‰õΩ

„|ÇÏ‡q Œº#∞ É’kèã∂Î « «Î fi=∞ã≤ JO\Ï_»∞. « ü JO>Ë ÑOK«Hõ$ «º=ÚÅ∞ QÆÅ,

Ñ~°„|ÇÏ‡, «fiO JO>Ë J=™ê÷ÑOK«HõO QÆÅ r=Ù_»∞ XHõ>Ë#∞ Jx J~°÷O. J=ã÷Å∞

S Œ∞. g\<Õ J=™ê÷ ÑOK«Hõ=Ú JO\Ï~°∞. J"Õ *Ï„QÆ ü, ãfiÑfl, ã∞+µÑ≤Î, «∞sÜ«∞=Ú,

«∞sÜ«∂f «=Ú. D J=ã÷Å∞ QÆÅ r=Ù_»∞, ÑOK«Hõ$ «º=ÚÅ∞ QÆÅ „|ÇÏ‡ W ŒÌ~°∂

XHõ >Ë, "Õ~°∞HÍ Œ∞.

157156




=∞O„ åxH Wxfl J~å÷Å∞ HÍ"åÖÏ ?

â◊HÍÎº ÅHõ∆Ü«∂"å ÜÕ∞ÜÕ∞~å÷ó Œi≈`å =∞<À~°ã¨º I

Õ+µ # HÀ-Ñ≤ q"å Œó „Ñ¨ «ºHõ∆ Õfi# ã≤ Œú åÎ fi ü II 95

ÑOK« Œj =∞Ç=∞O„`åxH K≥Ñ≤Ê# J~å÷Å∞ Ü«∞^•~åúÖÏ ? HÍ^• ? Jx

J#∞=∂#O J=ã~°O ÖË Œ∞. J=hfl „áê=∂HÍÖË.

Ü≥∂yhÇ¨Ï$ ŒÜ«∞OÖ’ ÑÖK« Œj =∞Ç¨=∞O„`åxH˜ ã¨~°fi=∞O„ « =∞Ü«∞ «fiO

K≥|∞`«∂

"åQÆ∞~å=¸Å=ÅÜÕ∞ ã∂„`å^•ºó Hõ=mHõ$ «ó I

« ä•=∞O„ « ã¨=Ú™êÎâ◊Û q ŒºÜ«∂ =∞„ « ãÖã≤÷ å II

"åQÆ∞~å JO>Ë KÕÑÅ∞ Ñ>Ëì=Å. D =Å‰õΩ =∞ èŒº XHõ Hõ_çÜ«∞O =O\˜

=ÅÜ«∞=ÚO@∞Ok. ^•xfl P è•~°OQÍ KÕã∞‰õΩ<Õ ^•~åÅ∞ „"ÕÖÏ_»∞ «∞O\Ï~Ú. P

^•~åÅ z=~° W#∞ÑQÆ∞à◊√§ LO\Ï~Ú. D ^•~åÅxflO\H© W#∞Ñ Hõ_çÜ«∞O U

~°HõOQÍ =¸Å"≥∂, J Õ ~°HõOQÍ ã¨=∞ãÎ =∞O„`åÅH© Nq Œº =¸ÅO. Jxfl

=∞O„`åÅ∞ Nq ŒºÖ’<Õ L<åfl~Ú.

QÆ∞~°∞„Hõ"Õ∞ ãÖ„áêÑÎ ã¨ûO„Ñ¨ •Ü«∂~°÷ Di «ó

D ~°HõOQÍ ãO„Ñ^•Ü«∂~°÷=Ú "≥Ú ŒÖ·#=hfl Pk<å äŒ∞_≥·# Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞x

ŒQÆæ~° #∞Oz, ™ê èŒ‰õΩx =~°‰õΩ, QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~°QÍ =zÛ<åÜ«∞x Éè·~°=Ù_»∞ Éè·~°qH

ÑÖK« Œj=∞Ç¨=∞O„`åxfl LÑ¨ ÕtOKå_»∞. JÖÏˆQ HÍ=∞HõÖÏqÖÏãÖÖ’ Nq Œº

L «Î"≥∂ «Î=∞"≥∞ÿ#k, "≥∂Hõ∆™ê èŒHõ=Ú Jx K≥ÑÊ|_çOk. Åe`å „uâ◊u Ñ¶Åâ◊$uÖ’

Z=iÔH· Õ =∞~°∞[#‡ LO_» À, Z=Ô~· Õ ™êH∆Í «∞Î Ñ~°"Õ∞â◊fi~° ãfi~°∂ÑÙ_À J «xH

Nq Œº Åaèã∞ÎOk. Jx K≥ÑÊ|_çOk.

ÜÕ∞ Ñ¨Ù#iÇ¨Ï ÉèÏ"å~å÷ ŒÜ«∞ó +¨_»~å÷ =∞<À~°∞HÍÎó I

Õ+¨µ Ü«∞kâ◊HÎ ÉèíH©Î #Ç≤Ï ãÖÉèí= «ó « ä•-Ñ≤ HÍ Ç¨xó II 96

J™êÎ=∞<åº=$uÎ ifiÅHõ∆Ï « ü „QÆÇ¨Ïã¨∞Î =∞<Àó I

t==K«<Õ# Éèíq+¨ºu Ü«∞ ≥· fiëê â◊HÎ ˆ~"åã¨∞Î II 97

U «™ê‡ ŒÜ«∞=∞~À÷ É’ Œú=º Wfâ◊fiˆ~ KåÛù åfi ü I

„ÑuÑ Œ =∞~°÷qâıëê *Ï<Õ-áêº™êÎO JYO_» "åHõºã¨º II 98

XHõ"Õà◊ =∞O„`åxH ÉèÏ"å~°÷=Ú "≥Ú ŒÖ·# P~°∞ J~å÷Å∞ JãOÉèí="≥∞ÿ#ÑÊ\H©

W|ƒOk ÖË Œ∞. =∞O„`å~°÷O K≥¿ÑÊ@ÑC_»∞ QÍx, "Õ∞=Ú „"å¿ã@ÑC_»∞QÍx "åºHõ~°

ã¨∂„`åÅ∞ Ñ¨\ìOK«∞HÀ=Åã≤# Ñ¨xÖË Œ∞. WHõ _» ÉèÏ"åxˆH „áê è•#º « W"åfie.

=i=™êº ~°Ç¨Ïã¨º=Ú J<Õ D „QÆO^äŒOÖ’ =∞O„`åxH˜ J~å÷Å∞ K≥Ñ≤Ê#"å_»∞

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å∞. PÜ«∞# =∞ÇÑO_ç «∞_»∞. *Ïx. D J~åúÅhfl PÜ«∞# J#∞ÉèíqOz,

Œi≈Oz K≥Ñ≤Ê#q. HÍ|\ì g\Ö’ ãO ÕÇÏO J=ã~°OÖË Œ∞. â◊ÉÏÌÅ‰õΩ q∞Oz

WOH˘Hõ â◊HÎ L#flk. J Õ Ñ~°"Õ∞â◊fi~å#∞„QÆÇÏ=Ú. Ñ~°"Õ∞â◊fi~å#∞„QÆÇÏ=Ú#fl "åi

<À\˜ #∞Oz =zÛ#=∂@ [iy f~°∞`«∞Ok. D â◊ÉÏÌxH˜ D J~°úO Jx

ã≤ ŒúÑÙ~°∞+µ_»∞ K≥Ñ≤Ê#ÑC_»∞, P J~°úO LO_ç f~°∞ «∞Ok. D Ñ^•xH, D J~°÷=Ú

Jx ≥eÜ«∞@"Õ∞ â◊HÎ. J Õ Ñ~°"Õ∞â◊fi~° Hõ$Ñ. P Hõ$Ñ ÖËx Õ ZO « áêO_ç «º=Ú

L#flÑÊ\H© LÑÜ≥∂QÆ=ÚO_» Œ∞.

J~À÷Ñº YO_»~°∂Ñó qt+ì=∞uiHõÎq∞uÇ≤Ï ã≤ •úO «ó I

P¿ãK«#Hõ "åºáêÎºkÑ¨ Œ=^•™êÎO Ñ¨ Œ «fi=∞Ñ≤ II 99

UHõ™êº<ÕHÍ~å÷ Œ$ëêì Ç¨Ïi Ãã·O èŒ"åk+¨µ Ñ¨ Õ+¨µ I

J#º «"≥∞ÿHÍ=QÆ Ò „Ñ¨Hõ~° `å «Ê~°ºÜ≥∂ó qâı+¨Hõ å II 100

=∞O„ «O KÕ¿ã@ÑC_»∞ =∞O„ «OÖ’x „Ñu JHõ∆~åxH© =∂@H©, Ñ^•xH©, J~°÷O

≥eÜ«∂ÖÏ? J<Õ „Ñâ◊fl =ã∞ÎOk. JÖÏ J=ã~°ÖË Œ∞. "≥Ú «ÎOg∞ Œ J~°úO Uq∞\’

`≥e¿ãÎ KåÅ∞. ÑÖK«^Œj =∞O„`åxH˜ J~°÷O F Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~å! |∞kú, *Ï˝#=Ú,

èŒ# èŒ<åºÅ∞, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞, H©iÎ „Ñu+ªÅ∞, â∫~°º Ñ~å„Hõ=∂Å∞ <å‰õΩ ã=∞$kúQÍ

W=fi=Åã≤#k—— Jx =∞O„ «[ÑO KÕ¿ã"å_çH D =∂„ «O ≥e¿ãÎ KåÅ∞.

XH Ñ^•xH J<ÕHõ"≥∞ÿ# J~å÷Å∞O\Ï~Ú. JÖÏO@ÑC_»∞ JHõ _» U J~°÷O

ãiáÈ «∞O^À ãO Œ~°ƒù ãÇ≤Ï «OQÍ K«∂ã≤ „QÆÇ≤ÏOKåe. ÇÏi ÅH;x ÃÑO_ç¡Ü«∂_≥

J#flÑC_»∞ ÇÏi JO>Ë q+µ‚=Ù Jx J~°÷O K≥áêÊe JO ÕQÍx «#‰õΩ ≥Å∞ã∞ Hõ •

Jx ÇÏi JO>Ë HÀu Jx K≥ÑÊ~å Œ∞.

159158




„Ñ¨Hõ$ Õ «∞ ã¨~°fiÉ’ èŒ¿ãº+ì åfi<Àfl qâı+¨HÍHÍOH∆Í I

J äŒ"å ã¨HõÖÏˆ~÷ +¨fiÑ≤ â◊ÔHÂÎºHõºO Ñ¨Ù+¨Ê=O « Ñ¨ Œ=kÇ¨Ï II 101

Ü«∞„ «„ÑüÑ¨ Œ=∞~°ú™ê÷<£ „Ñ¨ «º™êºã¨∞Î "åHõº «fi"£∞ I

Hõuz Œ"å#Î~° "åHõºO, ã¨=∂ã¨"åHõº"£∞, =∞Ç¨"åHõº"£∞ II 102

=∞O„`åxH˜ Wxfl J~å÷Å∞ K≥áêÊ~°∞ Hõ • ! =∞i [Ñ¨HÍÅOÖ’ U J~°÷O

ÉèÏqOKåe ? J#flÑC_»∞ âßG„ÑHÍ~°=Ú WHõ _» K≥Ñ≤Ê# "å\Ö’ U J~å÷Å∞ g∞‰õΩ

[ÑHÍÅOÖ’ ã∞ÊùiOz<å =∂‰õΩ P#O Œ"Õ∞. JÖÏ HÍ Œx, Jxfl J~å÷Å∞ QÆ#Hõ

ã∞ÊùiOz#>Â¡ Õ =∞s P#O Œ=Ú. H˘xfl KÀ@¡ „ÑuÑ^•~°÷O K≥ÑÊ|_çOk. H˘xflKÀ@¡

"åHÍºxH J~°÷O K≥ÑÊ|_çOk. J~Ú Õ =∞O„ «=∞O`å XH "åHõºO HÍ|\˜ì J<ÕHÍ~å÷Å∞

K≥ÑÊ@O ^À+OHÍ Œ∞ J<åfl~°∞ ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞.

UHõ™êº<ÕHÍ~÷ qxÜ≥∂QÍ Œ~°÷ ÉÏÇïà◊º"£∞ I

"Õ Õ |Ç¨ïà◊O ã‘fiHõ$ «"£∞ J„ « ÕfiHõ„ « qxÜ≥∂QÍ ü II 103

JdÖÏ~°÷ É’ èŒ xÜ«∞"≥∂ xÜ«∞=∂ Œ$+ìO „ÑHõÅÊÜ«∞u I

ã≤ Õú „Ñ¨=∂ ^•ˆ~¤º ã¨HõÅO HõÅÊºO Ç≤Ï « Œq~À è•Ü«∞ II 104

"Õ^ŒOÖ’ Nã¨∂HÍÎxH˜, ^•xfl LÑ¨Ü≥∂yOKÕ ã¨=∞Ü«∂xfl|\ ˜ì J~°úO

K≥|∞ «∞<åfl~°∞. ÕqH Jaè¿+Hõ =∞O„ «OQÍ Nã∂HõÎO K≥|∞`å~°∞. ëÈ_»â’ÑKå~°

Ñ¨Ó[Ö’ K≥|∞`å~°∞. D ~°HõOQÍ J~å÷Å∞ =∂~°`å~Ú. JÖÏˆQ ÑÖK«^Œj

=∞Ç=∞O„`åxH J<ÕHÍ~å÷Å∞ L<åfl~Ú. =∞O„ «=ÚÜ≥ÚHõ Jxfl J~å÷Å∞ Ñ~° Õ= «

Ü«∞O Õ LO\Ï~Ú.

D ~°HõOQÍ =∞O„`åxH Wxfl J~å÷Å∞ K≥ÑÊ@O=Å# ã=∞ãÎ"≥∞ÿ# Hõ~À‡áêã#

=Å# HõeQ Ñ¶Å=Ú ÑÓiÎQÍ Œ‰õΩ¯ «∞Ok. J<ÕHõ"≥∞ÿ# J~å÷Å∞ =∞O„`åxH L<åflÜ«∞x

≥eÜ«∞@O, Jq XH HÍÅOÖ’ ã∞ÊùiOK«@O=Å¡ qâı+"≥∞ÿ# Ñ¶e «O =ã∞ÎOk.

WO « Q˘ÑÊ ≥·# =∞O„`åxfl <Õ#∞ [Ñ≤ã∞Î<åfl#x ≥eã≤#ÑC_»∞ ™ê èŒ‰õΩx [ÑO

Ñ¶eã¨∞ÎOk.

[ÑÑ¶e «O "≥O@<Õ =ã∞ÎO^• ?Ü«∂QÆã¨º ã¨fi~°æO „ÑüãÖã≤ Õú ¿ÇÏ «∞ ¿ÇÏ «∞=∞^•ƒù"Õ I

« Œ#∞Ñ¨ÑüÎO x~°ã≤ «∞=∞ Ö∫H˜HÍÑ¨Ó~°fiq∞u ‰õΩ¡Ñ¨"£∞ II 105

=∞O„ «[ÑO KÕ¿ãÎ Ñ¶e «O "≥O@<Õ =ã∞ÎO^• ? JO>Ë *’ºuëÈì=∞Ü«∂QÆO

KÕ¿ãÎ ãfi~°æÖ’HõO „áêÑ≤Îã∞ÎOk. J~Ú Õ Jk ~å=\ÏxH H˘O « ã=∞Ü«∞O Ñ_»∞ «∞Ok.

JÖÏQ =∞O„`åxH K≥Ñ≤Ê# J~å÷Å∞ ã «º"≥∞ÿ#q Jx =∞#ã∂ÊùiÎQÍ #q∞‡ [ÑO

KÕã≤#>Â¡ Õ, ™ê èŒ‰õΩ_çH Ñ¶e «O «ÑÊHõ =ã∞ÎOk. J~Ú Õ "≥O@<Õ ~å Œ∞. H˘O «

ã=∞Ü«∞O Ñ_»∞ «∞Ok.

JO «~°OQÆ ™ê èŒ#q^•º=ˆ~‚ Ü«∞`ÀÎ •ú~°ó HÍÅ ãÎ Œ∞KåÛ~°ó I

L «ÊuÎ™ê÷#O J äÀÜ«∞`Àfl ~°∂ÑÖ ã≤÷u ™ê÷#"£∞ II 106

JHÍ~°ó ãfi~°∂ÑO qÉèÏ=º=∞~å÷ó J#Î~°VÍæ I

|∞∞+¨Ü«∞â◊ÛùO^À ≥·= « qxÜ≥∂Q“ c[â◊HÎ H©ÖÏx II 107

<åº™È è•º#O xÜ«∞=∂ó ÑÓ*Ïnx |Ç≤Ï~°OQÍ I

ÉÏÇ¨º#ºVÍæx Ñ¨Ù#ó „áêÜ≥∂ Ö’ˆH „Ñ¨ã≤ ŒúHõÖÏÊx II 108

Œ∞~°¡Éèí =∂O «~° =∞VæO „áêÜ≥∂-#Î~°=ÚY[<≥·ó « • Œ$ «º"£∞ I

`ÀëêÜ≥ÿ∞ëê ÕëêO J «ó „Ñ¨këêì ~°Ç¨Ïã¨º =i=™êº II 109

U`å=Ú «û$ «º [_≥·ó „HÜ«∞=∂Ï ÉÏÇº_»O|~Àáêã≤Îó I

„áêqÇ‘Ï<Õ= «#∞ó qQÆe « ã¨∂„ Õ= Ñ¨Ù «ÎeHÍ II 110

c*Ï#∂‡ÅO =¸ÖÏ ü H∆„ «ãº JO «ã÷ ÉÏÇÏºq™êÎ~“ I

Ü«∞ ŒºÑ¨º#Ü≥∂™êû=∞ºO „áê è•#º=∞ ä•Ñ≤ K« J#Î~°Væã¨º II 111

=∞O„ «=ÚÖ’x JHõ∆~åÅ xÜ«∞=∞=Ú, HÍÅ=Ú, LKåÛ~°, JHõ∆~åÅ L «ÊuÎ

™ê÷<åÅ∞, "å\ „ÑÜ«∞ «fl=Ú, JHõ∆~åÅ ~°∂Ñ=Ú, "å\ PHÍ~°=Ú, TÇ≤ÏOK« «y#

J~°÷=Ú Jhfl PO «~°OyHÍÅ∞.

161160




WHõ |∞∞+≤, Kè«O Œã∞û, Õ= «, â◊HÎ, c[=Ú, H©ÅHõ=Ú, <åºã=Ú, è•º#=Ú,

ÑÓ[. Wq |Ç≤Ï~°OQÆ ™ê èŒ<åÅ∞.

JO «~°OQÆ ™ê èŒ<åÅ∞ JO ŒiH© ™ê èŒºOHÍ=Ù. Jq JO «~°∞‡YO HÍQÆey#

"åiH ™ê èŒº=∞=Ù`å~Ú. |Ç≤Ï~°OQÆ ™ê èŒ<åÅ∞ ÕeHõ. JO Œ∞KÕ «<Õ D =i=ãº

JO`å JO «~°∞‡Y∞ÅHÀãO K≥ÑÊ|_çOk.

JO «~°OQÆ ™ê èŒ# ÖË‰õΩO_® H=Å=Ú ÉÏÇÏºÑÓ[ J<Õk H=Å=Ú P_»O|~°"Õ∞

J=Ù «∞Ok. Jk ^•~°O ÖËx ÉÁ=∞‡ =O\k. „áêO ÖËx ÕÇÏO =O\k.

=∞Oz <ÕÅÖ’ =∞Oz q «Î<åxfl áêu#>Â¡ Õ, Éèí∂q∞Ö’ „"Õà◊√§ U~°Ê_ç ÃÑ ŒÌ

K≥@∞ì J=Ù «∞Ok. J Õ q èŒOQÍ L «Î=Ú_≥·# QÆ∞~°∞=ÙKÕ «, â◊s~°=Ú J<Õ H∆„ «OÖ’

HÍ=∞HõÖÏHõ∆~°=∞<Õ c*Ïxfl áêu#>Â¡ Õ, Jk =¸Å=∞=Ù «∞Ok. K≥@∞ì‰õΩ ZÑC_»∂

„"Õà◊√§ |ÅOQÍ LO_®e. JÖÏ J~Ú Õ XHõ"Õà◊ |Ü«∞@ H˘=∞‡Å∞ qiyáÈ~Ú<å,

=∞m§ K≥@∞ì zQÆ∞iã¨∞ÎOk. HÍ|\˜ì ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ ÉèÏ=<ÀÑ¨x+¨`«∞ÎÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞¡QÍ

JO «~°OQÆ ™ê èŒ# Z‰õΩ¯=QÍ K≥Ü«∂ºe. D ™ê èŒ# [ÑO ÖËx ÑÓ[Å∞ ÑÙ<åk

ÖËx QÀ_»Å∞. "å\=Å¡ LÑÜ≥∂QÆO U=∂„ «O ÖË Œ∞.

QÆ∞~°∞Hõ$Ñ¨ã¨ Œ∞æ~°∞‰õΩÅ «ó Hõ$Ñ¨Ü«∂ ÅÉÏ÷ HÍ=∂x Ü«∞O ã¨∂ Õ I

x[|∞kú =∂„ «[<åº áêÑ¨O Hõ<åº Ü«∞ ä• ã‘fiÜ«∂ II 112

JHõ ä•ã#O ÇÏà◊H∆Í#Î~°O ã=∂™ê Œº =∂=∞HõO *Ï#"£∞ I

=∂=∞Hõ"Õ∞"å##ÌO =∞ÇÏºO Œ Œ À [Ü«∞Ou QÆ∞~°∞K«~°Ïó II 113

QÆ∞~°∞K«~°ÿHõ ã¨Ç¨Ü≥∂ ÉèÏã¨ ~°~åÜ≥∂ [QÆ<å‡ «∞ó I

=i=™êºu ~°ÇÏãºO g~°#=∞ãºO „Ñ[„QÆO äŒ II 114

HÍ|\ì QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ Hõ$áêHõ\ÏHõ∆ gHõ∆ÏÅ∞ ÑÓiÎQÍ á⁄O^•e JO@∞<åfl~°∞

ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞. #QÆ∞~À~°kèHõO « «Î fiO #QÆ∞~À~°kèHõO «Ñó I

QÆ∞~°∞=Ù#∞ q∞Oz# `«`«Î fiO ÖË^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ q∞Oz# `«Ñ¨ã¨∞û ÖË^Œ∞.

Jxfl\Hõ<åfl L «Î=Ú_»∞ QÆ∞~°∞=Ù. ÉèíQÆ=O «∞_çH HÀÑO =¿ãÎ, QÆ∞~°∞=Ù ~°H∆™êÎ_»∞.

J Õ QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ HÀÑO =¿ãÎ ÉèíQÆ=O «∞_»∞ ‰õÄ_® ~°H∆OK«ÖË_»∞. HÍ|\ì ã~Àfi#fl «

™ê÷#OÖ’ LO_Õ"å_»∞ QÆ∞~°∞=Ù. J@∞=O\ ã Œ∞æ~°∞=Ù =¸ÅOQÍ ÅaèOz# q Œº=Å¡,

™ê èŒ‰õΩx HÀiHõÅhfl f~° å~Ú. JO>Ë QÆ∞~°∞=Ù x~°‡Å =∞#ã∞¯_»∞, ãK«Ûi «∞_»∞

J~Ú LO_®e. =∞# ŒQÆæ~° #∞Oz U^À PtOz =∞#‰õΩ =∞O„ «O K≥ÑÊ‰õÄ_» Œ∞.

èŒ# è•<åºÅ∞, Éè’QÆÉè’QÍºÅ∞ W"Õg =∞##∞O_ç PtOK«‰õÄ_» Œ∞. =∞O„`ÀÑ Õâ◊O

KÕ¿ã QÆ∞~°∞=Ù ã≤ ŒúÑÙ~°∞+µ_»∞_≥· Õ =∞Ozk. ÖË • =∞O„`åxfl JHõ∆~° ÅHõ∆Å∞ [ÑO

KÕã≤#"å_≥· LO_®e. HõhãO ÅHõ∆™êÔ~Â¡<å [ÑO KÕã∞O_®e. ÖËHõáÈ Õ QÆ∞~°∞=ÙQÍiKÕÛ

â◊HÎáê`åxH J~°÷O LO_» Œ∞. =∞O„ «O fã∞HÀÉ’ÜÕ∞ =ÚO Õ D q+Ü«∂Åhfl

PÖ’zOK«∞HÀ"åe. =∞O„`ÀÑ Õâ◊O KÕã≤# QÆ∞~°∞=Ù =∞#Hõ#fl =Ü«∞ã∞Ö’ z#fl"å_≥·<å,

|O èŒ∞"≥·<å, WOÔH=Ô~·<å ã~ J «_çÜ«∞O Œ∞ K«∞ÅHõ# ÉèÏ=O ÑxH~å Œ∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍiH

ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê# ã¢ «Ê=~°Î#, x™êfi~°÷=Ú, ÉèíQÆ=O «∞xÜ«∞O Œ∞ ÉèíHÎ « «Ê~° « J<Õq

LO_ç f~åe. JÑC_Õ =∞O„ «O =∞Oz Ñ¶e`åxflã∞ÎOk. ÖËHõáÈ Õ QÆ∞~°∞=Ù=Å¡<Õ

W|ƒO Œ∞Å∞ =KÕÛ „Ñ=∂ ŒO LOk.

<Õ#∞ KåÖÏ „QÆO ä•Å∞ K«k"å#∞. <å‰õΩ âßGáêO_ç «ºO KåÖÏ LOk. D

=∞O„ «O QÆ∞iOz <å‰õΩ ≥Å∞ã∞. HÍ|\ì <Õ<Õ ãfiÜ«∞OQÍ =∞O„ «O fã∞‰õΩO\Ï#∞

J#∞HÀ~å Œ∞. JÖÏ fã∞‰õΩ#fl =∞O„`åÅ∞ =∞Oz Ñ¶e`åÅx=fi=Ù. QÆ∞~°∞=Ù „Ñ «ºHõ∆OQÍ

=∞O„ «O K≥ÑÊHõáÈ~Ú<å, HõhãO D =∞O„ «O Ñ¶ÖÏ<åKÀ@ L#flk. ''^•xfl fã≤

#∞=Ùfi [ÑO K≥~Úº—— J<Õ =∂@~Ú<å K≥áêÊe. =∞Oz QÆ∞~°∞=Ù ŒQÆæ~° fã∞‰õΩ#fl

=∞O„ «O Jxflq è•ÖÏ LÑHõiã∞ÎOk. HÍ|\˜ì, =∞Oz QÆ∞~°∞=Ù#∞ P„â◊~ÚOz, PÜ«∞#

Hõ$Ñ‰õΩ áê„ «∞Ö·, "åi ŒQÆæ~° =∞O„`ÀÑ Õâ◊O á⁄Ok, P QÆ∞~°∞=Ù#∞ ≥·=ã=∂#OQÍ

Ñ¨ÓlOKåe. PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê# „Ñ¨HÍ~°"Õ∞ Hõ~îÀ~°"≥∞ÿ# ™ê èŒ# K≥Ü«∂ºe. JÑ¨C_Õ

=∞O„ «O =∞Oz Ñ¶e`åxflã∞ÎOk.

D ~°HõOQÍ <å‰õΩ k=º"≥∞ÿ# Nq Œº#∞ „Ñ™êkOz, P «‡*Ï#O á⁄O Õ@@∞¡QÍ

J#∞„QÆÇ≤ÏOz# <å QÆ∞~°∞=ÙÅ‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú. JO@∂ QÆ∞~°∞=O^Œ#O KÕã≤,

163162




ÉèÏã¯~°~åÜ«∞Å"å~°∞ «=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅÜ≥ÚHõ ãÇÜ«∞=Ú ãOáêkOK«∞‰õΩx, *Ï#∞ÅKÕ «

‰õÄ_® #=∞ã¯iOÑ Œy# =i=™êº ~°ÇÏãº=Ú J<Õ „QÆO ä•xfl ÑÓiÎ KÕâß~°∞. J Õ

q èŒOQÍ <å QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~° J~Ú# q~°*Ï#O Œ<å äŒ ã^•#O Œ<å äŒ, â◊√HÍ#O Œ

<å äŒ∞Å Ü≥ÚHõ Hõ$Ñ`À, ™êH∆Í «∞Î Œ åÎ=`å~°∞Ö·# J= èŒ∂ «, Œ «ÎÑ‘~îåkèÑu NNN

QÆÑu ãzÛ^•#O Œ™êfiq∞ "åi Pjã∞ûÅ`À

Ç¨Ïi «ã¨ QÀ„f‰õΩ_»∞ N „HÀq Ñ¨Ù~°∞ëÈ «Î=∞ â◊~°‡,

N=∞u Å˛ #~°ã=∞‡QÍ~°¡ áœ„ «∞_»∞

N „HÀq Hõ$+‚=¸iÎ N=∞u ã¨ «ºÑ¨~°fi « =~°ú#=∞‡QÍ~°¡ *Ëº+ªÑ¨Ù„ «∞_»∞

'Ñ¨~°=∂#O Œ<å äŒ— nH∆Í<å=∞ èÕÜ«Ú_»∞ J~Ú# „HÀq áê~°÷™ê~°kä

ã¨~°fi[<å"≥∂ Œ=Ú á⁄O Œ∞#@∞¡QÍ, J «ºO « ã¨∞ÅÉèíâ‹·eÖ’ „"åã≤#

''=i=™êº ~°ÇÏãº=Ú—— J#∞ "åºMÏº# „QÆO äŒ=Ú ã¨=∂ÑÎ=Ú.

ã~fi[<å ã∞ûd<ÀÉèí=O «∞

ã¨=∞ãÎ ã¨#‡OQÆàÏx Éèí=O «∞

FO « «û ü

155164

23 varivasya rahasyam 164 pages (1)

Documents