2.3 Göbələklərin qidalanması və çoxalması

Göbələklər mitsel və sporlarla çoxalırlar. Vegetativ və reproduktiv çoxalma tiplərini fərqləndirirlər. Reproduktiv çoxalma cinsi və qeyri-cinsi yolla baş verir.

Şək. 4. Xitridiomisetlərdə cinsi proses:

1-izoqamlı planoqamiya; 2-heteroqamlı planoqamiya;3-ooqamlı planoqamiya

Şək. 5. Oomisetlərdə cinsi proses (ooqamiya): 1-Pythium debaryanum göbələyində ooqoni (a) ilə anteridinin (b) mayalanması; 2- Albugo candida göbələyinin sporangidaşıyanları sporangilərlə (a) epidermis (b) altında; 3- sahib bitkinin toxumalarında ooqoni (a), anteridi (b) və oosporlar (c); 4- sahib bitkinin hüceyrələrində qaustoriyalar

Şək. 7. Kisəli göbələklərdə cinsi proses (qametangioqamiya): 1- nüvənin anterididən (a) trixoqin (b) vasitəsilə askoqona (c) keçidi; 2- mayalanmış askoqon hüceyrələrə bölünmüş (ç) askoqon hiflər formalaşdırır; 3- kisənin inkişafı və kisəsporların əmələ gəlməsi; 4-kisə askosporlarla

Şək. 8. Bazidiomisetlərdə cinsi proses (somatoqamiya): 1-bazidinin inkişafı və bazidisporların əmələ gəlməsi;2- bazidi bazidisporlarla

Şək. 9. Cinsi çoxalma sporlari: a – sistalar; b – oosporlar; c – ziqosporlar; ç- çanta çantasporlarla; d –bazidi bazidisporlarla

2.4 Göbələklərin təsnifatı

Təsnifat orqanizmlərin dəqiq, yaxşı fərqlənən müxtəlif qruplara – taksonlara ayrılmasıdır.

Şöbə- divisio;Sinif – classis;Sıra – ordo;Fəsilə – familia;Cins – genus;Növ – species.

2.5 Əsas taksonomiki qrupların səciyyəsiAləm

PROTOZOA SELİKLİLƏR VƏ YA MİKSOMİSETLƏR

Şöbə PRAZMODİOFOROMİKOTA PLASMODIOPHOROMYCOTA

SinifPLAZMODİOFOROMİSETLƏR

PLASMODIOPHOROMYCETES

ƏHƏMİYYƏTLİ CİNSLƏRPRAZMODİOFORA

(PLASMODIOPHORA) SPONQOSPORA(SPONGOSPORA)

Şək. 10.Plazmodioforomisetlər sinfi göbələklərinin törətdikləri xəstəlik tipləri: a –kələmdə kila (solda –yoluxmuş şitil, sağda – yaşli bitkinin köklərində şişlər); b –kökümeyvəlilərdə kila; c –kartof yumrularinda və köklərində səpgili dəmgil (sağda –yumrularin hüceyrəsində spor topasi)

OOMİSETLƏRİN TƏSNİFATIAləm

ХРОМИСТА - CHROMİSTA

Şöbə

OOMİKOTA- OOMYCOTA

Sinif

OOMİSETLƏR - OOMYCETES

SıraSaprolegniales

SıraPeronosporales

FəsiləSaprolegnia-

ceaeFəsilə

PythiaceaeFəsilə

PeronosporaceaeFəsilə

Peronosporaceae

Əhəmiyyətli cinslər(Saprolegnia)

(Aphanomyces)Əhəmiyyətli cinslər

(Pythium), (Phytophthora)

Əhəmiyyətli cinslər(Albugo)

Əhəmiyyətli cinslər(Plasmopara), (Peronospora), (Peronoplasmopara), (Bremia)

Şək. 11. Peronospora göbələklərinin sporlarinin cücərmə xarakteri və sporangidaşiyanlarin quruluşu: a –pitium (Pythium); b –fitoftora (Phytophthora); c – plazmopara (Plasmopara); ç – peronospora (Peronospora); d - peronoplazmopara (Peronoplasmopara); e – bremiya (Bremia)

ZİQOMİSETLƏRİN TƏSNİFATI

AləmMYCOTA (FUNGİ)

ŞöbəZİQOMİKOTA

ZYGOMYCOTA

SinifZİQOMİSETLƏR ZYGOMYCETES

SıraENDOGONALES

Əhəmiyyətli cinslər:GLOMUS

SıraMUCORALES

Əhəmiyyətli cinslər:ENTOMOPHTHORA

SıraENTOMOPHTHORALES

Əhəmiyyətli cinslər:MUCOR RHIZOPUS

Şək. 12. Unlu şeh göbələklərinin kleystotesiləri: a –Sfaeroteka (Sphaerotheca); b –Erizife (erysiphe); c – Mikrosfaera (Mycrosphaera); ç – Podosfaera (Podosphaera); d – Unsinula (Uncinula); e – fillaktiniya (Phyllactinia)

ANAMORF GÖBƏLƏKLƏRİN TƏSNİFATI

SinifCOELOMYCETES

SıraMELANCONİALES

SinifHYPHOMYCETES

SıraHYPHOMYCETES

SıraSPHAEROPSİDALES

SinifAGONOMYCETES

(Mycelia sterilia)

Əhəmiyyətli növlər:

Fusarium, Botrytis,

Cercospora, Monilia,

Penicillium, Drechslera

Əhəmiyyətli

növlər:

Colletotrichum, Gloesporium

Əhəmiyyətli növlər:Phoma

Ascochyta, Septiria, Cytospora,

Sphaeropsis

Əhəmiyyətli növlər:

Rhizoctonia, Sclerotium

Diqqətinizə görə hamınıza təşəkkür

edirəm.