ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน“เขาใจ เขาถง พงได”

แนวทางการดำาเนนงานอาสา สมคร

ประจำาครอบครว (อสค.)

ประชาชน เจาหนาทม ระบบสขภาพ

อส

อส ผชวยเหลอดแลศสมช,

หมบาน

ครอบครว

ระบบบรการ

FAMILY

2

คำานำา

แนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) เปนเครองมอหนงของการเสรมสรางศกยภาพในการดแลสขภาพดวยตนเองระดบครอบครว ดวยการพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) มวตถประสงค เพอสรางความร ความเขาใจ ในวธการปฏบตแกเจาหนาทสาธารณสขในทกระดบสำาหรบการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ตามนโยบายกระทรวงสาธารณสขกำาหนดขน และดำาเนนการตอเนองจากกรกฎาคม 2559 เขาสปท 2 เพอใหเปนขอพงสงวรในการทำางานทางการขบเคลอนนโยบายสการปฏบตอยางเปนรปธรรม

การสรางความเขมแขงของกำาลงคนดานสขภาพเครอขายภาคประชาชนใหตระหนกวาสขภาพ เปนของเรา คอ รากฐานทสำาคญของระบบสขภาพ

เนองจากการดแลสขภาพระดบครอบครว คนในแตละครอบครว ด“ทสด เหมาะสมทสด ทจะทำาหนาทในการดแลสขภาพคนในครอบครวของตนเอง ”

หากกำาลงคนดานสขภาพภาคประชาชนเขมแขง เปนเจาของสขภาพ มความร ความเขาใจและประพฤตปฏบตตนในการดแลสขภาพดวยตนเองจนเกดผลแลว จะเชอมโยง หนนเสรมและชวยเหลอใหยทธศาสตรบคลากรเปนเลศ (People Excellence) ใหสามารถหนนเสรมระบบบรการสขภาพ (ยทธศาสตรบรการเปนเลศ) และสขภาวะในการดำารงชวต และสงเสรมความเปนอยทดของทกคนในทกกลมทกชวงอาย(P&P Excellence Strategies) ของกระทรวงสาธารณสขบรรลผล ภายใตการบรหารจดการทด อนจะสงผลใหเปาหมายทวางไวบรรลผลสำาเรจ ประชาชนบนผนแผนดนไทยอยอยางมความสข และมคณภาพชวตทด สามารถชวยเหลอตนเองได พงตนเองได โดยไมเปนภาระของครอบครวมากนก อนจะทำาใหประเทศมนคง มงคง และยงยนไดสบไป

3

หนงสอเลมนจะมคามาก ถาคณผอานรแลวนำาไปใชใหเกดประโยชนตามสมควร ตามบทบาทหนาทและตอการปฏบตงาน

กระทรวงสาธารณสข ขอขอบคณคณะผบรหารทกหนวยงาน คณะทำางานขบเคลอนและบรณาการ ตามภารกจสำาคญของกระทรวงสาธารณสข ผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข คณะทำางาน หนวยงาน บคลากรทางการแพทยและสาธารณสขทกระดบ อาสาสมครสาธารณสข และผเกยวของ ทไดมสวนรวมกนจดทำาแนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ไว ณ โอกาสน

โสภณ เมฆธน (นายโสภณ เมฆธน)

ปลดกระทรวงสาธารณสข ตลาคม 2559

4

สารบญ หนา

คำานำา 2สารบญ 3สวนท 1 บทนำา 4 ทำาไมตองมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 5สวนท 2 แนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

6

ขนตอนการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 6 การดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) กลมเปาหมาย จำานวนเปาหมายและพนทเปาหมาย สงทอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ตองไดเรยนร ผงทางเดน (ROAD MAP) ดำาเนนการขบเคลอนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

77812

สวนท 3 อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 14 แนวคด หลกการ และเปาหมายของการมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

14

นยามและความหมายอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) คอใคร

15

บทบาทของอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 15 คณสมบตอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 15 การคดเลอกอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 16 แนวทางการฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)ภาคผนวก ตวอยางรปแบบประกาศนยบตร ตวอยางรปแบบตรประจำาตวอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

16

25262728

5

ตวอยางตารางบนทกรายชอการขนทะเบยนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) คณะผจดทำา

สารบญแผนภาพแผนภาพ 1 ขนตอนการดำาเนนงาน อสค.แผนภาพ 2 หลกสตรหลกสตรฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ญาตและหรอผดแลผปวยโรคไตเรองรง (CKD) แผนภาพ 3 หลกสตรหลกสตรฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ญาตและหรอผดแลผสงอายทมภาวะพงพงตดบานตดเยง (LTC)แผนภาพ 4 หลกสตรหลกสตรฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ญาตและหรอผดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง (NCDs)

99

10

11

แผนภาพ 5 สรปแนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

13

6

สวนท 1บทนำา

ประเทศไทย ไดสรางระบบการสรางความรในชมชนของประเทศ ดวยการสรางการมสวนรวมของประชาชนในรปแบบของอาสาสมครสาธารณสข ทมทงเนนหนกการรกษาพยาบาลเบองตน คออาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน (อสม.) กบการสอสารขอมล โดยผสอขาวสาธารณสข (ผสส.) เพอเปนกำาลงคนของการดำาเนนงานสาธารณสขมลฐานทมพฒนาการมาอยางตอเนองเปนเวลาเกอบ 40 ป ปจจบนไดมการรวมอาสาสมคร ทง 2 ประเภทเขาดวยกนเปน อสม. ประเภทเดยว มจำานวนถง 1,047,800 คน ทเปนคนเอกซเรยใหคำาแนะนำาดานสาธารณสขในชมชน

จดเรมตนของ อสม.จากความคดทวา 10 - 15 ครวเรอน ตองมคนทรเรองสขภาพ และเปนศนยรวม ในการใหคำาปรกษาหารอเรองสขภาพได และเปนตวจกรสำาคญในการขบเคลอนสขภาพของประเทศในชมชน นบวาเปนจดสำาคญในการเรมตนใหคนมความรเรองสขภาพ จนไดรบการยกยองจากองคการอนามยโลกและประเทศสมาชกทวไปวา เปนกจการสาธารณสขมลฐานทดทสดแหงหนงในโลก โดยมเปาหมายพฒนาสขภาพของประเทศทมงหวงใหประชาชนไทยทงระดบบคคลและครอบครวสามารถดแลสขภาพตนเองได ดวยการพงตนเองอยางยงยน

ปจจบนระบบสขภาพไทยกำาลงเผชญกบสงททาทายจากรอบดาน อาท

การเขาสสงคมผสงอาย การเปลยนจากสงคมชนบทสสงคมเมอง การเชอมตอการคาการลงทนทวโลก ตลอดจนความกาวหนาทางเทคโนโลย ประชาชนมความคาดหวงตอคณภาพของระบบบรการมากขน

ขณะทงบประมาณภาครฐ เรมมจำากด ไมเพยงพอตอการเพมขนของคาใชจายดานสาธารณสข อกทง การผลตบคลากรดานสาธารณสขยงไมเพยงพอและไมตอเนอง อตราสวนประชากรตอบคลากรดานการแพทยและสาธารณสขยงไมเปนไปตามทพงประสงค มการสญเสยกำาลงคนอยางตอเนอง อกทงเกดการขาดชวงในการหาบคคลมาทดแทนการขาดแคลนอตรากำาลง ทจำาเปน ทำาใหบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขมภาระงานมากกวาปรมาณทบคลากรคนหนงตำาแหนงหนงจะ

7

ทำาไดในระยะเวลาหนงตามกรอบมาตรฐานทกำาหนด จงจำาเปนทจะตองพฒนาเครอขายกำาลงคนดานสขภาพในภาคประชาชนและภาคประชาสงคมใหเขมแขง เพอใหมกำาลงคนดานสขภาพในชมชนทมศกยภาพและเปนแกนหลกในการดแลและจดการดานสขภาพของประชาชน

ประกอบกบพฤตกรรมดานสขภาพของประชาชนทกอใหเกดโรคไมตดตอ (Non-communicable diseases : NCDs) มากขน รวมถง มผสงอายตดบานตดเตยง จำานวนถง 1 ลานคน และมจำานวน 9 แสน หกหมนคนทชวยเหลอตวเองไดบางสวน สวนอก 6 หมนสามพนคน ไมสามารถชวยเหลอตวเองได (ขอมลสำานกงานสถตแหงชาต ป 2558) และสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย ระบวา ในป 2560 ประเทศไทย มผสงอายตดบาน 235,301 คน และผสงอายตดเตยง 136,677 คน (ขอมล TDRI ณ 7 ตลาคม 2559) นอกจากนมคนไทยจำานวนถง 14 ลานคน ทเปนโรคในกลมโรคไมตดตอเรอรง และเปนสาเหตหลกการเสยชวตของประชากรทงประเทศ โดยจากสถต ปพ.ศ. 2552 พบวา มประชากรเสยชวต

จากกลมโรคไมตดตอเรอรง มากกวา 300,000 คน หรอ คดเปน 73% ของการเสยชวตของประชากรไทยทงหมดในป 2552 และมผปวยโรคไตเรอรงประมาณ 8 ลานคน ในจำานวนนเปนผปวยไตวายระยะสดทาย 2 แสนคน และมผปวยรายใหมเพมขนปละประมาณ 10,000 คน โดยผปวยไต 1 คน มคาใชจายในการลางไตเฉลยเดอนละ 30,000 บาท แตละปใชงบประมาณสงถง 3,000 ลานบาท คาดวาป2560 อาจตองใชงบประมาณถงกวา 17,000 ลานบาท (ขอมลจากสมาคมโรคไต) ขอมลจาก Dashboard - HDC - กระทรวงสาธารณสข ณ วนท 10 ตลาคม 2559 พบวา มผปวยโรคไตเรอรงระยะ 4 จำานวน 86,708 คน และในระยะนหากไดรบการดแลสขภาพอยางดจะทำาใหลดระยะการปวยจากระยะท 4 เปนระยะท 3 หรออยในภาวะคงทระยะท 4 ขอมลบทเรยนจากกำาแพงเพชรของสถาบนไตภมราชนครนทร รวมกบโรงพยาบาลคลองขลง และโรงพยาบาลทรายทองพฒนา จงหวดกำาแพงเพชร ระบวาหากผปวยโรคไตไดรบการดแลตงแตระยะแรกๆ ในโรงพยาบาลชมชนอยางมประสทธภาพ จะชะลอการเกดไตวายระยะสดทายนานขน จาก 7 ป เปน 14 ป

8

ประเทศไทย มเปาหมายการพฒนาสขภาพของประเทศมงหวงใหเกดการดแลสขภาพดวยตนเอง (Self Care) ใหประชาชนไดเลอกวธการหรอกจกรรมทใชประพฤตปฏบตในการดแลสขภาพของประชาชนดวยกนเอง ในการปองกนและสงเสรมสขภาพ ระวงรกษารางกายใหสะอาดปราศจากเชอโรค ภย อนตราย ทอาจจะทำาใหบาดเจบ ปวย เสยงหรอพการ การดแลจตใจใหสดชนแจมใสและระวงภยจากสงคม ตลอดจนการวเคราะหสบคนหาโรคและการรกษาขนตนดวยตนเอง โดยการใชองคความร ภมปญญา เทคโนโลยและทรพยากรพนฐานในครอบครว ชมชนและสงคม โดยเรมจากการสรางระบบการสรางความรในชมชนทตองมคนทร เรองสขภาพ และเปนศนยรวมในการใหคำาปรกษาหารอเรองสขภาพและเปนตวจกรสำาคญในการขบเคลอนสขภาพในรปแบบอาสาสมครสาธารณสข ไดแก อสม. ผสส. เพอกาวขามรปแบบอาสาสมครทมอยในปจจบนและผลกดนไปใหถงเปาหมายของงานสาธารณสขมลฐาน คอ การมงเนนใหคนไทยระดบบคคล ระดบครอบครว สามารถวเคราะหและจดการความเสยง ภยสขภาพ ตลอดจนดแลสขภาพดวยตนเองและแกไขปญหาของชมชนรวมกน แบบพงตนเองได โดยการตอยอดขยายผลจากการดแลสขภาพชมชนไปถงครอบครวอยางเปนระบบ บนฐานทนเดมทมอยนำามายกระดบ ปรบทศคต และเพมเตมความร ประกอบกบการนำาเทคโนโลยมาใชประโยชนอยางเหมาะสม ตามบรบทมากขน เพอใหประชาชนบนผนแผนดนไทยยอยางมความสข และมคณภาพชวตทด สามารถชวยเหลอตนเองได พงตนเองได โดยไมเปนภาระของครอบครวมากนก อนจะทำาใหประเทศมนคง มงคง และยงยนไดสบไป

ดงนนในการพฒนาสขภาพของประชาชนขององคกรหลกดานสขภาพ ทรวมพลงสงคม เพอประชาชนสขภาพด อยางกระทรวงสาธารณสข ทจะขบเคลอนสเปาหมายประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน ในชวงการเปลยนผานของประเทศสระบบเศรษฐกจสงคมดจตอล ในศตวรรษท 21 ภายใตโมเดลประเทศไทย 4.0 คอ การพฒนาประเทศใหเปนประเทศในโลก ทหนงภายในป 2575 ทมความมนคง มงคง ยงยน กระทรวงสาธารณสขจงไดขยายเครอขายการสรางความรใหประชาชนจากชมชนไปสถงครวเรอน ดวยการกำาหนดนโยบายสงเสรมใหม อาสา

9

สมครประจำาครอบครว (อสค.) ดวยการใหนำาบตรหลาน ญาต สมาชกในครอบครวหรอผดแลมาเขารบการอบรมหรอเรยนรรวมกบญาตทปวยวาควรจะดแลอยางไรและจะทำาอยางไรใหคนในครอบครว มสขภาพแขงแรง เพอเสรสรางศกยภาพของครอบครวในการดแลสขภาพดวยตนเอง ซงเปนการสรางกระบวนการใหประชาชนดำาเนนการตามหนาทของพลเมองในการมความร ความเขาใจและประพฤตปฏบตตนในการดแลสขภาพดวยตนเองอยางรบผดชอบดวยความรสกวา สขภาพเปนของเรา ในทก“ ”ครอบครว อยางนอยครอบครวละ 1 คน จะม อสค.ทมความรและเปนผดแลสขภาพของสมาชกในครอบครว อนเปนการเชอมโยงหนนเสรมการเพมคณภาพและการเขาถงระบบบรการสขภาพทมคณภาพของประชาชน ตลอดจนทำาใหประชาชนพงตนเองไดและเสรมพลงกำาลงคนดานสขภาพภาครฐไดอกทางหนงดวย โดยเรมดำาเนนการครงแรกตงแตเดอนมถนายน 2559 เปนตนมา และเพอใหเกดความตอเนอง เกดผลเชงรปธรรมของผลลพธในการขบเคลอนการดำาเนนงาน อสค.และเสรมสรางศกยภาพการดแลสขภาพดวยตนเองระดบครอบครว จงกำาหนดเปนตวชวดการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ปงบประมาณ 2560

ทำาไมตองมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)ขอมลและขาวสารทดเปนสงสำาคญ สามารถนำาไปใชในการพฒนา

สขภาพของประชาชนได แตสงสำาคญกวาขอมลขาวสารในทศวรรษน คอ การมและสรางเครอขาย หากกระทรวงสาธารณสขสามารถพฒนาระบบเครอขายทะลทะลวงตอยอดจากชมชนไปถงทกครวเรอนได กจะเปนพลง อนมหาศาล ททำาใหครอบครวไดรบการดแลสขภาพและถายทอดความรสมำาเสมอ อนเปนการเพมการรเทาทนในดานสขภาพใหแกประชาชนมากขน ซงเปนการสรางโอกาสใหประชาชนสขภาพด พงตนเองได มศกดศรและ

10

ความภาคภมใจทไดทำาหนาทพลเมองไทย ในการมสวนรวมดแลสขภาพตนเอง ครอบครวและชมชน เจาหนาทมความสขในการทำางานได สามารถประหยดคาใชจายในการดแลสขภาพทงในสวนของภาคประชาชนและภาครฐในระบบสขภาพของประเทศ โรคทเปนปญหาอนเกดจากพฤตกรรมชองประชาชนมโอกาสลดลง และเปนสวนหนงทำาใหระบบสขภาพของประเทศมความยงยน

กระทรวงสาธารณสขจงไดดำาเนนงานสรางเครอขายสครวเรอน โดยการสรางความรดานสขภาพใหคนไทยไดเรยนรทจะปองกนดแลตวเองในเบองตน ทงการปองกนโรคใน 4 กลมวยและสงตอไปยงชมชนรอบขาง ดวยการมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ดวยการใหนำาบตรหลาน ญาต สมาชกในครอบครวหรอผดแล มาเขารบการอบรมหรอเรยนรรวมกบญาตทปวยวาควรจะดแลอยางไรและจะทำาอยางไรใหคนในครอบครว มสขภาพแขงแรง

อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) โดยมชมชนเปนตวสนบสนน เปนการตอยอดการดแลสขภาพจาก อสม.เขาไปในครวเรอน เพอใหประชาชนมความรและสามารถดแลตนเองได พรอมทงมสวนรวมในการแกไขปญหาของชมชน โดยกำาหนดเปาหมายวา ครอบครวหนง จำาเปนตองมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) อยางนอย 1 คน ทสามารถดแลสขภาพตนเองและครอบครวได ซงจะทำาใหครอบครวไดรบการถายทอดความรสมำาเสมอทำาใหเกดทกษะทงในระดบบคคลและครอบครว ในการวเคราะห สามารถจดการความเสยง ภยสขภาพ และดแลสขภาพของผปวยโรคไตเรอรง ผสงอาย ผปวยโรคไมตดตอเรอรงและผดอยโอกาส ตลอดจนประชาชน 5 กลมวย ตามแตสมาชกทมในครอบครวตนเอง รวมทงมสวนรวมในการดแลสขภาพและแกไขปญหาของชมชน เปนรปแบบหนงของการมสวนรวมของประชาชนในระดบครอบครว ทจะเชอมตอและชวยเสรมการดำาเนนงานของ อสม. ไดเปนอยางด มความยดหยนมากกวา อสม. ทมระเบยบกฎเกณฑ บทบาทหนาท และสวสดการไวอยางชดเจน

การเสรมสรางศกยภาพการดแลสขภาพดวยตนเองระดบครอบครว ดวย อสค. เปนแผนงานตามยทธศาสตรเฉพาะของรฐบาล (Agenda)

11

กลมงานดานสงคม ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2559 – 2579) ยทธศาสตรท 4 การสรางความเสมอภาคและความเทาเทยมกนทางสงคม สอดคลองกบเปาหมายการพฒนา ทยงยน (SDG) เปาหมายท 3 ทำาใหแนใจถงการมสขภาวะในการดำารงชวต และสงเสรมความเปนอยทด ของทกคนในทกชวงอาย แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) ในยทธศาสตร 1 การเสรมสรางและพฒนาทรพยากรมนษย: ลดปจจยเสยงดานสขภาพและใหทกภาคสวนคำานงถงผลกระทบตอสขภาพ เพมประสทธภาพการบรหารจดการและลดคาใชจายในระบบสขภาพภาครฐ และพฒนาระบบการดแลและสรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบสงคมสงวย และยทธศาสตรท 2 การสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมลำาในสงคม รวมถงประเดนการปฏรปของสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศไทย: เรอง การวางแผนกำาลงคนภาครฐเชงยทธศาสตร และยทธศาสตรบคลากรเปนเลศ(People Excellence) ของยทธศาสตร 20 ปกระทรวงสาธารณสข

12

สวนท 2แนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

การดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) จงหวดอาจจะพจารณาถงความเหมาะสมในรปแบบตาง ๆ ในการคดเลอกอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ได ภายใตหลกการมสวนรวมของประชาชน การพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) จงอยาเรงรดและเขมงวดกบประชาชน และใหโอกาสประชาชนตดสนใจวาจะรวมงานมสวนรวมหรอไม หากประชาชนไมพรอมกควรเปลยนจดไปยงจดอน โดยคำานงถงตนทนเดมทมและทำาอยของพนท ไมตองหวงเปาหมายทไดรบจนเกนไป คอยๆทำาอยางจรงจง มความชดเจนในแนวคด จะทำาใหเกดความยงยนในการดแลสขภาพของประชาชนได ความสำาเรจกไมยาก ทจะบรรลได

ขนตอนการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

การดำาเนนงานอาสาสมครสาธารณสขประจำาครอบครว (อสค.) ดำาเนนการบนฐานทนเดมทโรงพยาบาลหรอสถานบรการสขภาพในทกระดบและชมชน ดำาเนนการอยแลวตามศกยภาพและบรบท อาท เจาหนาทสาธารณสขประจำาคลนคโรคไต คลนคโรคไมตดตอเรอรง การเยยมบานผปวยและผสงอายตดบานตดเตยงของทมสหสาขา ทมเครอขายเยยมบาน ทมหมอประจำาครอบครว อสม. กลม ชมรมและองคกรตางๆ ในชมชน ในการสอนหรอถายทอดความรในการดแลสขภาพตนเองและหรอญาตทงกลมผปวยโรคไตเรอรง ผปวยโรคไมตดตอเรอรง กลมผสงอายตดบานตดเตยงและผดอยโอกาส ผสงอายทวไป และ 5 กลมวย ตามแตสมาชกทมในครอบครวทไปรบบรการ ณ โรงพยาบาล ทงรายใหม มาตรวจตามนดและผไดรบการเยยมบาน นำามายกระดบและเพมเตมความรรวมกบการนำาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชมากขน เพอนำาบคลากรเหลานนมาเปนพลงและเปนเครอขายเขาสครวเรอนใหมคนรวธในการดแลสขภาพคนในครอบครวได ทำาใหครอบครวไดรบการถายทอดความรสมำาเสมอ ทำาใหเกด

13

ทกษะทงในระดบบคคลและครอบครว ตามแตสมาชกทมในครอบครวตนเอง เปนรปแบบหนงของการมสวนรวมของประชาชนในระดบครอบครวทจะเชอมตอและชวยเสรมการดำาเนนงานของ อสม. และเจาหนาทสาธารณสขไดเปนอยางด

ขนตอนการดำาเนนงานมดงนระยะเตรยมการ

1. บคลากรทางการแพทยและสาธารณสขทกระดบสรางความรความเขาใจในรายละเอยด แนวทางการดำาเนนงาน หลกสตร คมออาสาสมครประจำาครอบครว รวมถงขอมล บรบทของพนท

2. วเคราะหขอมลทเกยวของจากแหลงขอมลทกระดบ เพอกำาหนดเปาหมายและวธการดำาเนนงาน

3. กำาหนดกลไกการขบเคลอนงานและจดทำาแผนงานโดยการบรณาการทำางานรวมกน

4. จดทำาระบบตดตาม กำากบ ประเมนผล และระบบบรหารขอมลเพอการตดสนใจ 5. จดเตรยมทรพยากรและบคลากรพรอมเรมดำาเนนการ

ระยะดำาเนนการ

ขนตอนท 1 คดเลอกผทจะมาเปนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ตามคณสมบต

และเกณฑทกำาหนดขนตอนท 2 จดอบรมพฒนาศกยภาพผทไดรบการคด

เลอกตามขอ 1 ตามหลกสตร ทกระทรวงสาธารณสขกำาหนด โดยเรยนรรวมกบญาต เมอไปรบบรการ

ในสถานบรการสขภาพและหรอเรยนรจากทมสหสาขาหรอทมเครอขาย เยยมบาน/ทมหมอประจำาครอบครวหรอ อสม. จตอาสาไปเยยมบาน

ขนตอนท 3อบรมเพมเตมความรภายหลงจากการเรยนรรวมกบสถานพยาบาลและ ทมสหสาขาครบจำานวนครงตามหลกสตรแลว เรอง นโยบายและแนวทาง การ

14

พฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) กบ บทบาทหนาทอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และเครอขาย อสม.

พรอมมอบประกาศนยบตรและ ขนทะเบยน โดยใหมการเรยนรรวมกบอสม. ในวนทมการประชม อสม. ณ

รพ.สต. หรอสถานพยาบาลทรบผดชอบพนท เพอ (1) ใหอสค.และอสม. เปนเครอขายประสานงานซงกนและกน อสม.จะทำาหนาทเปนพเลยง อสค. (2) สรางความรความเขาใจในบทบาท อสค. คณธรรมจรยธรรม และการ ชวยเหลอผอนดวยจตเมตา ใหแกอสค. และ(3) มอบประกาศนยบตร

บตรประจำาตว อสค.ขนตอนท 4- สงเสรมให อสค. แสดงบทบาทในการดแลสขภาพ

ครอบครว และเสรมสราง ศกยภาพครอบครวในการดแลสขภาพดวยตนเอง ใหสมาชกในครอบครว ม

ความร ความเขาใจและประพฤตปฏบตตนในการดแลสขภาพ- ประเมนศกยภาพของครอบครวในการ

ดแลสขภาพดแลสขภาพดวยตนเองขนตอนท 5 - เสรมทกษะ เพมพนความรและฟ นฟตอ

เนองจาก อสม. โรงเรยน อสม. โรงเรยนผสงอาย โรงเรยนนวตกรรม ศนยเรยนรชมชน บคลากรทาง

การแพทยและสาธารณสข ฯลฯ

ระยะหลงดำาเนนการ ประเมนผลทเกดขนในภาพรวมและปรบปรงการดำาเนนงาน พรอมคนขอมล ใหชมชน

15

การดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) กลมเปาหมาย จำานวนเปาหมายและพนทเปาหมาย

16

แผนภาพ 1 ขนตอนการ

1. กลมเปาหมายและจำานวนเปาหมาย

เปาหมายการพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) จำานวน 4 ลานคนทวประเทศ ประกอบดวย

ระยะเรมตนปงบประมาณ 2559 เรมจากกลมเปาหมาย ญาตและหรอผ

ดแลผปวยโรคไตเรอรง (CKD) ญาตและหรอผดแลผสงอายตดบานตดเตยงและญาตและหรอผดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง (NCD (เบาหวาน ความดนโลหตสง) กอนโดยกรมสนบสนนบรการสขภาพ สนบสนนการอบรม อสค. นำารอง ตำาบลละ 5 คน จำานวน 1 วน พรอมมอบประกาศนยบตร

ระยะท 2ปงบประมาณ 2560 เปนตนไป

ขยายไปกลมเปาหมายอนๆ ไดแก กลมสมาชกในครวเรอน,ผสงอาย, เครอขายอาสาสมคร, กสค., กลมแมทมบตร 0-5 ป ญาตและหรอผดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง

โดยระยะท 2 1. อสม. 1 คน รวมสราง อสค. 3 คน โดยการถายทอดความรแกสมาชกครวเรอน ในเขตรบผดชอบทสมครใจเปน อสค. 2. สมาชกครวเรอนจากโรงเรยนผสงอาย, โรงเรยน

อสม., โรงเรยนนวตกรรม สขภาพชมชน, ศนยการเรยนรชมชน ฯลฯ ทสมครใจเปน อสค. ยกระดบและเพมเตมความรตามหลกสตรกำาหนด มอบประกาศนยบตร แตงตงและขนทะเบยนเปน อสค. ภายใตหลกสตรไมนอยกวา 18 ชวโมง ดวยการเรยนแบบผอนสง การเรยนรวม เปนหองเรยน การปฏบต

17

จรงในครอบครวและการเรยนรดวยตนเองจากคมอและแหลงความรตางๆ

หมายเหต 1. ในปงบประมาณ 2559 นอกเหนอจากกลมเปาหมายหลกทกำาหนดในการเรมตน หากพนทใดมความพรอมบนฐานทนเดมทมอย โดยไมเพมงบประมาณในการดำาเนนการ สามารถดำาเนนการ ในกลมเปาหมายอนได เพอเปนการเรยนรและเตรยมความพรอมในการปฏบตการปถดไป

2. ในปงบประมาณ 2560 นอกเหนอจากกลมเปาหมายหลกทมงเนนในการวดผล คอ กลมครอบครวผปวยโรคเบาหวานและหรอความดนโลหตสงทปวยเปนโรคไตเรอรง (CKD) ระยะท 4 ทกพนท ทกจงหวดทกกลมเขต สามารถเพมเปาหมายการดำาเนนงานในกลมเปาหมายอน โดยเฉพาะกลมผสงอาย ได ตามสภาพปญหา บรบท ขอมลจรงและความพรอมของพนท

2. พนทเปาหมายการกำาหนดพนทของจงหวด ใหพจารณาตามความเรงดวนของ

พนทจากขอมลของหมบาน ชมชน สถานบรการสขภาพและภาคสวนอนทเกยวของ

สงทอาสาสมครประจำาครอบครว ( อสค .) ตองไดเรยนร 1. แนวคด ความจำาเปนในการดแลสขภาพ (ตามกลมวยตามชวงชวต

และกลมโรคทเจบปวยของกลมเปาหมายสมาชกในครอบครวทตองไปดแล)2. โรคและภาวะแทรกซอน การรกษา บำาบดและการฟ นฟสภาพ3. วธการปฏบตตวในการดแลสขภาพของตนเองและผทตองดแล ทง

การดแลสขภาพครอบครวในภาวะปกตและการดแลสขภาพครอบครวในภาวะฉกเฉน

4. การประเมนความเสยง ภยสขภาพ ความกาวหนาของโรคและการจดการ รวมถงการบนทกขอมล

5. วชาเลอก6. นโยบายและแนวทางการพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว

(อสค.) 18

7. บทบาท อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และการเชอมเครอขาย อสม.

8. การเปนอาสาสมครชวยเหลอผอนดวยจตเมตตา9. คณธรรม จรยธรรม ของอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)10. การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการสอสาร11. สทธ หนาทและหลกประกนสขภาพของประชาชน ทเกยวของกบ

สขภาพ การดำารงชวต และการพฒนาคณภาพชวต

19

20

แผนภา

21

แผนภา

22

แผนภา

ผงทางเดน (ROAD MAP) ดำาเนนการขบเคลอนอาสาสมคร ประจำาครอบครว ( อสค .)

เม.ย. 59 พจารณาแนวทางดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

พ.ค. 59 นำาเสนอ ราง แนวทางดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ตอผบรหารกระทรวงสาธารณสขพจารณาความเปนไปไดในทางปฏบตและใหความเหนชอบ แนวทางการดำาเนนงาน

ม.ย. 59 1. ผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต สรางความเขาใจแนวทางการดำาเนนงานแกพนท เพอเตรยมความพรอม ศกษาแนวทางวธปฏบตทเหมาะสมกบพนท2. ผบรหารกระทรวงสาธารณสขสรางความเขาใจแกพนทในนโยบายและแนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ทกชองทางและทกโอกาส3. สวนกลางเตรยมความพรอมระบบสนบสนนและการบรหารจดการแบบบรณาการ และหนงสอแจงแนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)4. พนทเตรยมความพรอม ดำาเนนงาน อสค. รวมทงประสานสถานบรการสขภาพผดำาเนนการจดการเรยนรแกญาตและผดแลผปวยกลมโรคไต (CKD) กลมผสงอาย (LTC) ตดบานตดเตยง และครอบครวผปวยโรคไมตดตอเรอรง (NCD) ซงเปนกลมเปาหมายในการเรมตนคดเลอกสมาชกในครอบครว ญาตหรอผดแล ทสมาชกในครอบครวยนยอมใหทำาหนาท อสค.5. เปดตว (Kick-off) รปธรรมการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 6. ดำาเนนการอบรม อสค.นำารอง ตำาบลละ 5 คน จำานวน 1 วน

23

ม.ย.-ก.ย. 59 1. จงหวดดำาเนนการขบเคลอนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ในพนท 2. จงหวดจดทำาทะเบยนและฐานขอมล อสค. พรอมทง

สรางสรรคระบบสอสารดวย การใชประโยชนเทคโนโลยสารสนเทศและแอพพลเคชน

ตางๆ3. สวนกลางสรางระบบสอสารในเครอขาย อสค. พฒนา

นวตกรรม ชดความรทจำาเปนแบบบรณาการ แอพพลเคชนตางๆ เพอชวยเหลอ

สนบสนนใหผปฏบตงานในพนททำางานงาย สะดวก และลดภาระงาน รวมถงสรางการ

เรยนรใหกบ อสค. เจาหนาทและ อสม.

ส.ค. 59 ประเมนผลการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และถอดบทเรยน

ก.ย. 59 นำาเสนอรปแบบ ผลการดำาเนนงานและนวตกรรมการดำาเนนงาน อสค.

ต.ค. 59 พจารณาและปรบปรงแนวทางการดำาเนนงาน อสค. และระบบสนบสนน กอนแจงดำาเนนงานระยะท 2

ต.ค. 59 1. ดำาเนนการขบเคลอนการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ระยะท 2 เปดตว (Kick-off) รปธรรม อสค. สงเสรมสขภาพ จดการความเสยงและภยสขภาพ พรอมทงกำาหนดเปนตวชวดการตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข และคำารบรองการปฏบตราชการระหวางปลดกระทรวงสาธารณสขกบอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพกลมเปาหมายดานระบบบรการสขภาพ : (1) กลมครอบครวผปวยโรคเบาหวานและหรอความดนโลหตสงทปวยเปนโรคไตเรอรง (CKD) ระยะท 4 (2) กลมเปาหมาย

24

อน โดยเฉพาะกลมผสงอาย ทพนทตองการเพมเตมเปาหมายนอกเหนอกลมหลกทสวนกลางกำาหนดอสม. 1 คน : การสราง อสค. 3 คนกลมผสงอาย พลงมใชภาระ, กสค., เครอขายอาสาสมคร, กลมแม กลมญาตและผดแลผปวยกลมโรคไมตดตอเรอรงดำาเนนการตอเนอง อสค. กลมญาตและผดแลผปวยกลมโรคไต (CKD) กลมผสงอาย (LTC) ตดบานตดเตยง2. ประเมนผลการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว

(อสค.) และถอดบทเรยน3. จดแสดงผลงานและแลกเปลยนเรยนร มหกรรมอาสา“

สมครประจำาครอบครว (อสค.)”4. พฒนานวตกรรมและจดการนวตกรรมงานอาสาสมคร

ประจำาครอบครว (อสค.)

25

แผนภาพ 5 สรปแนวทางการดำาเนนงานอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

สงคมอยด มสข พฒนายงยน

ประชาชนสขภาพมสขภาพกาย ใจ สตปญญา สงแวดแวดลอมและมคณธรรม

คนไทยระดบบคคลสามารถวเคราะหและจดการความเสยง ภยสขภาพและดแลสขภาพดวยตนเองได

ทกครอบครวมอยางนอย 1 คน ทมความรและสามารถดแลสขภาพตนเองได

อสค. อาสาสมครประจำาครอบครว

4 ลานคน

26

อสม. 1 คน: 3 คนถายทอดความรตามหลกสตร 18 ชม.แบบสะสม คดเลอกเขาอบรมสมาชก รร.ผสงอาย,รร.อสม., รร.นวตกรรมสขภาพชมชนทผานการอบรม สมครเขารวมเปนอสค.หลกสตร 18 ชม.จดอบรม 1 วน ณ รพ.สต./

ญาตและหรอผดแล CKD,

NCDs, LTCสมาชกในครวเรอน ผสง

อาย, เครอขายอาสา

สถานบรการสขภาพ,ทมสหสาขา ทมหมอครอบครว ใหความรในคลนกประจำาและหรอเยยมบาน

การฝกอบรม1. อบรมอสค.ชวงท 1 สถานบรการสขภาพและอสม.ชวงท 2 รพ.สต./รพ.อบรม มอบประกาศนยบตร

3 ลานคน

1 ลานคน

การสนบสนน- สอ แนวทาง หลกสตร คมอ- แอพปลเคชน โปรแกรม- ขอตกลงความรวมมอระหวาง

บรหาร

สวนท 3อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) เปนแกนนำาสขภาพของครอบครว ทไดรบความยนยอมพรอมใจและสมครใจรวมกนทง 2 ฝาย คอ สมาชกในครอบครวในฐานะผยนยอมและยอมรบ ฝายหนงกบอกฝายหนง คอ ครอบครวผคดเลอกสมาชกในครอบครวหรอเพอนบานใหมาทำาหนาทเปนผดแลสขภาพและงานสาธารณสขของครอบครว หรอ อสค. ซงผไดรบการคดเลอกตองมความสมครใจและเตมใจทจะเขามาเรยนรรวมกบญาตของตนเองและพรอมทจะทำาหนาทในการดแลสขภาพของครอบครว และเชอมโยง สงตอกบอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน (อสม.) แกนนำาขบเคลอนการดแลและจดการสขภาพของชมชน โดยไมซำาซอนบทบาทกน และผทจะมาเขารบการอบรมหรอผานการเรยนร เพอเปนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ของแตละครอบครวจะตองเปนบคคลคนเดยวกนตลอดหลกสตรแนวคด หลกการ และเปาหมายของการมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) คอ

1. อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) เปนกลมเปาหมายของกระทรวงสาธารณสข ทกำาหนดใหจงหวดดำาเนนการเพอใหประชาชนมความรในการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรคและสามารถดแลตนเองได พรอมทงมสวนรวมในการแกไขปญหาของชมชน เปนการมสวนรวมของประชาชนใน

27

การฝกอบรม1. อบรมอสค.ชวงท 1 สถานบรการสขภาพและอสม.ชวงท 2 รพ.สต./รพ.อบรม มอบประกาศนยบตร

เตรยมความ Kick-off อสค.

ผงทางม

มเม.ย.

เสนอผล&เวท

ประเมนผล

พนทดำาเนน

จดการระยะท 2

ส.ค.ก

.ย

ระยะท

ระดบครอบครว โดยกำาหนดวา ทกครอบครว จำาเปนตองมอยางนอย 1 คน ทมความรและสามารถดแลสขภาพตนเอง ครอบครวและชมชนได

2. ทกครอบครวเปาหมายไดรบการดแลจากอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

3. อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) มความสมพนธและเชอมโยงกบ อสม. โดย

(1) อสม. เปนเสมอนแมขายในการทำางานและถายทอดความรสอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และรบความรจากเจาหนาทสาธารณสขสประชาชนไดอยางครอบคลม มากยงขน

(2) อสม. และอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) จะเปนเสมอนใยแมงมมทสานตอ เปนรางแหเดยวกน ไมซำาซอนกน และ

(3) มการเพมพนความร และสรางความมนใจแก อสค. โดยเจาหนาทสาธารณสขระดบตำาบลและหรอสถานบรการสขภาพผรบผดชอบพนท จะถายทอดความรเพมเตมแก อสค. ในการดแลสขภาพตนเองและครอบครว ตามแตสมาชกทมในครอบครวของอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) อยางตอเนอง รวมทงการอบรมฟ นฟ รวมถงการไดรบการถายทอดความร คำาแนะนำาและคำาปรกษาจาก อสม. เพอใหอาสาสมคร ประจำาครอบครว (อสค.) มศกยภาพสงขน มความมนใจตอการปฏบตตนเปนแบบอยางและการถายทอดความรสประชาชน

28

นยามและความหมายอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) คอใคร

อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) หมายถง บคคลใดบคคลหนงในครอบครวหรอเพอนบานทไดรบความไววางใจจากครอบครว และไดรบการคดเลอกใหทำาหนาทดแลสขภาพและความเปนอยของสมาชกในครอบครว เปนผทมความรและเปนแกนนำาในการปฏบตตนเองดานสขภาพทถกตอง เปนแบบอยางใหกบครอบครวและสามารถถายทอดความรใหแกสมาชกในครอบครวได และผานการฝกอบรมหลกสตรอาสาสมครประจำาครอบครวทกระทรวงสาธารณสขกำาหนด

บทบาทหนาทอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) มอะไรบาง1. ดแลสขภาพของตนเองและครอบครว พรอมทงวเคราะหและ

จดการความเสยง ภยสขภาพของตนเองและสมาชกในครอบครว ตลอดจนนำาสมาชกในครอบครวมารบบรการสขภาพ เมอพบปญหา

2. ถายทอดความรใหแกสมาชกในครอบครว 3. ชวยเหลอ ดแลสขภาพ ของประชาชนทอยในภาวะพงพง4. เขารวมกจกรรมดานสขภาพในชมชนและมสวนรวมในการแกไข

ปญหาของชมชน5. บนทกกจกรรมการดแลสขภาพของ อสค. ลงในสมดบนทกประจำา

ครอบครว6. ประสานความรวมมอ เชอมโยง เปนเครอขายรางแห สงตอขอมล

ดานสขภาพ รบความรเพมเตม และรบคำาปรกษาจาก อสม. และเจาหนาทสาธารณสข

7. เสนอแนะความคดเหนในการพฒนาครวเรอนและรวมเปนทมหมอครอบครว

29

คณสมบตอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) นจะคดเลอกใหเหมาะสมและเปน

ประโยชนมากทสดตอเปาหมายในระดบครอบครว เนองจากอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) คอ คนทเปนแกนนำาของงานสาธารณสขของครอบครว จงจะตองมคณสมบตเบองตน คอ

1. ประชาชนทอยในเกณฑขอใดขอหนง ตามทกระทรวงสาธารณสข กำาหนด ไดแก

1.1 ญาตและหรอผดแลกลมผปวยโรคไตวายเรอรง รวมทงผสงอาย ตดบานตดเตยง ผปวยโรคไมตดตอเรอรงและ ผดอยโอกาส หรอ

1.2 ผสงอายทวไปทชวยเหลอตวเองไดและหรอตดสงคม หรอ1.3 บคคลทครอบครวไววางใจ และเลอกใหเปน อสค. อาท

หวหนาครอบครว แมบาน สมาชกวยทำางานของครอบครวหรอตามบรบท ลก หลานหรอญาตพนองทอาศยในครอบครว หรอ

1.4 แกนนำาสขภาพประจำาครอบครว (กสค.) หรอ1.5 เพอนบานใกลชดและหรอเครอขายอาสาสมครในชมชน

กรณอยบคคลเดยวในครอบครวและมภาวะพงพง2. อานออกเขยนได3. มจตอาสา สมครใจ มความพรอมทจะปฏบตงานสาธารณสขเพอ

ดแลสขภาพของตนเองและสมาชกในครอบครว รวมทงมสวนรวมในการแกไขปญหาของชมชนและไดรบการยอมรบจากครอบครว อสม.และเจาหนาทสาธารณสข

4. อาศยอยเปนการประจำาในชมชนเดยวกนหรอชมชนใกลเคยงกบทครอบครวตงอย

กรณอาศยในชมชนใกลเคยงกบทครอบครวตงอย ตองสามารถเดนทางไปมาหาสเพอดแลไดประจำา ทกวนทกมออาหารโดยไมลำาบากและเสยเวลาในการเดนทาง

การคดเลอกอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ไดมาโดย

30

1. เจาหนาทสาธารณสข ซงดแลรบผดชอบพนทและหรอรบผดชอบใหบรการและถายทอดความรแกกลมผปวยไตวายเรอรง ผสงอายตดบานตดเตยง กลมผปวยโรคไมตดตอเรอรงและผดอยโอกาส และญาตหรอผดแลรวมกบครอบครวสรรหาและคดเลอกจากทกครอบครวทมารบการบำาบดรกษาเปนการประจำา ครอบครวละ 1 คน ตามคณสมบตทกำาหนด

2. อาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน (อสม.) ซงดแลรบผดชอบพนทหรอละแวกบาน/ชมชนหรอคมบานหรอโซน/ชนอาคารชด/ซอยของหมบานจดสรร รวมกบเจาหนาทสาธารณสข ซงรบผดชอบพนทแหงนน ชวยกนสรรหาและคดเลอกจากทกครอบครว ครอบครวละ 1 คน ตามคณสมบตทกำาหนด โดยทเจาตวและสมาชกในครอบครวยอมรบและเหนดวยในการคดเลอกสมาชกในครอบครวตวเองเปนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

3. เจาตวสมครใจ ครอบครวยอมรบและเหนดวยในการมาเปนผดแลสมาชกในครอบครว

แนวทางการฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)กลมเปาหมาย จำานวนเปาหมาย

กลมเปาหมายและจำานวนเปาหมายในการฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) คอ

1. กลมญาตหรอผดแลกลมผปวยโรคไตวายเรอรง ผสงอายตดบานตดเตยง กลมผสงอาย กลมผปวยโรคไมตดตอเรอรงและผดอยโอกาส โดยเจาหนาทสาธารณสข ซงดแลรบผดชอบพนทและหรอรบผดชอบใหบรการและถายทอดความรแกกลมผปวยโรคไตวายเรอรง กลมผสงอาย กลมผปวยโรคไมตดตอเรอรงและผดอยโอกาส และญาตหรอผดแล คดเลอกญาตหรอผดแลกลมผปวยโรคไตวายเรอรง ผสงอายตดบานตดเตยง และหรอสมาชกในครอบครวจากทกครอบครวผปวยทมารบการบำาบดรกษาเปนการประจำาหรอกลมผรบบรการเยยมบาน ซงไดรบการถายทอดความรจากเจาหนาทสาธารณสขอยางตอเนองอยแลวในการรบบรการตามนด ถอเปน ผเขารบการอบรม

2. กลมสมาชกครอบครวในชมชน โดยอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน (อสม.) รวมกบเจาหนาทสาธารณสข ครอบครวและองคกร

31

ชมชน คดเลอกครอบครวละ 1 คน ตามคณสมบตทกำาหนด เขารบการอบรมดวยวธการถายทอดความรจาก อสม. 1 คน ตอสมาชกครอบครวในเขตรบผดชอบ 3 คน/3 ครอบครว หรอผสงอายทผานการประเมนจากโรงเรยนผสงอาย หรอผทไดรบการถายทอดความรจากโรงเรยน อสม. โรงเรยนนวตกรรมสขภาพชมชน ตามหลกสตรอาสาสมครประจำาครอบครวทกระทรวงสาธารณสขกำาหนด

ระยะเรมตน ในปงบประมาณ 2559 เรมจากกลมเปาหมาย ญาตและหรอผดแลผปวยโรคไตเรอรง (CKD) และญาตและหรอผดแลผสงอายตดบานตดเตยงกอน แลวขยายไปกลมเปาหมายอนในระยะท 2 ปงบประมาณ 2560 เปนตนไป

32

การจดการฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) จะเปนผทมความรและทกษะใน

การปฏบตตนเองดานสขภาพอนามยทถกตอง ดแลสขภาพดวยตนเองแกสมาชกในครอบครวไดเหมาะสมกบโรค วยความเสยง ภยสขภาพ และสามารถถายทอดความรใหแกสมาชกในครอบครวได เชอมโยง สงตอ เปนเครอขายสานตอการดแลสขภาพกบ อสม. อยางเปนรางแหเดยวกน ไมซำาซอนกน จงมแนวทางการจดการฝกอบรมดงน

1. หลกสตรหลกสตรฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ภายใต

ฐานทนเดมจะม 3 หมวด คอ หมวดแนวคด ความจำาเปน หมวดบทบาท อสค. และหมวดการดแลสขภาพครอบครวรวม 11 วชา ประกอบดวย เนอหาวชาแกนหลกพนฐานของหลกสตรและเนอหาตามแตลกษณะของสมาชกทมในครอบครว โดยใชเวลาเรยนแบบผสมผสาน 3 ลกษณะ คอ

1) เรยนแบบผอนสง สำาหรบการเรยนชวงท 1 จาก (1) เจาหนาทสาธารณสข สถานบรการสขภาพทนำาญาต

หรอกลมเปาหมายแตละประเภท ไปรบการรกษา และหรอทมสหสาขา ทมหมอครอบครว หรอทมเครอขายเยยมบาน มาเยยมบาน หรอรพ.สต. ผรบผดชอบพนท ซงดำาเนนการอยแลว หรอ

(2) อสม. และหรอจตอาสา ผรบผดชอบพนท หรอ (3) โรงเรยนผสงอาย โรงเรยน อสม. โรงเรยนนวตกรรม

ทงนใหมการบนทกการรบการถายทอดความรของกลมเปาหมาย เพอเปนการสะสมรายวชาการเรยนรของ อสค.

ทงนรปแบบของการเรยนแบบผอนสงในการฝกอบรม พฒนาศกยภาพ อสค. สามารถดำาเนนการไดหลากหลาย ขนอยกบการวเคราะหผเรยน เนอหาการเรยนร วาวธการทเหมาะสมทจะใหการเรยนรเกดผลกบกลมเปาหมายตามวตถประสงค อาท (1) กระบวนการ วธการทคลนคโรคตางๆ เชน โรคไต โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน ทดำาเนนการอยในปจจบนหรอการสอนหรอการจดใหมการเรยนรรวมกบญาตทปวยเมอมารบบรการ ของสถานพยาบาลตางๆ ในการถายทอดความร ฟงเรองราวประสบการณ

33

จากของจรง ทงการบรรยาย อธบาย ฝกปฏบต สาธต พาทำา จบมอสอนทำา ตวอยางของจรง เพอใหผทจะมาเปน อสค. มความร ความเขาใจและสามารถปฏบตไดจรง (การเรยนรของอสค. เนนการปฏบตจรง) (2) การจดทมหมอครอบครว ทมสหสาขา เครอขายเยยมบานหรอเจาหนาทสาธารณสขและ อสม.ไปสอนทบานกบของจรง (3) เวทแลกเปลยนเรยนร ศกษาจากของจรงในครอบครว ในชมชน ประสบการณปฏบตจรง

2) เรยนรวมเปนหองเรยน โดยเรยนรจากเจาหนาทสาธารณสข โรงพยาบาลสง

เสรมสขภาพตำาบลหรอสถานบรการสขภาพ ผรบผดชอบพนทภายหลงผานการเรยนรชวงท ๑ มาแลว

3) เรยนรดวยตนเอง จากการ (1) ปฏบตจรงดวยตนเองในการดแลสขภาพตนเองและ

สมาชกในครอบครวอยางเปนรปธรรม โดยการนำาความรภายหลงจากการเรยนผอนสงแตละครงไปปฏบต

(2) การปฏบตงาน อสค.(3) รบความรเพมเตมจาก อสม. (4) การพบปะประชมกลมแลกเปลยนเรยนรในกลม

อสค.ดวยกนเอง (5) การศกษาทบทวนจากคมออาสาสมครประจำา

ครอบครว (อสค.) เทคโนโลย เชน ไลน เฟซบค และการศกษาคนควาจากแหลงความรอน ภายใตหลกสตรไมนอยกวา 18 ชวโมง

2. ลำาดบเนอหาวชาตามหลกสตร

เนอหาวชาแกนหลกพนฐานของหลกสตร

เนอหาตามแตลกษณะของสมาชกทมในครอบครว

1. แนวคด ความจำาเปนในการดแลสขภาพ (ตามกลมวยตามชวงชวตและกลมโรคทเจบปวยของกลมเปา

2. โรคและภาวะแทรกซอน การรกษา บำาบดและการฟ นฟสภาพ อาท โรคไต

34

หมายสมาชกในครอบครวทตองไปดแล)

การดแลผสงอายตดบานตดเตยง โรคไมตดตอเรอรง3. วธการปฏบตตวในการดแล

สขภาพของตนเองและผทตองดแล ทงการดแลสขภาพครอบครวในภาวะปกตและการดแลสขภาพครอบครวในภาวะฉกเฉน4. การประเมนความเสยง ภยสขภาพ ความกาวหนาของโรคและการจดการ รวมถงการบนทกขอมล

5. วชาเลอก อาท วารบำาบด การออกกำาลงกายเฉพาะกลมเฉพาะตว การทำาแผล การใหอาหารทางสายยาง

6. นโยบายและแนวทางการพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) 7. บทบาท อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และการเชอมเครอขาย อสม.8. การเปนอาสาสมครชวยเหลอผอนดวยจตเมตตา9. คณธรรม จรยธรรม ของอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)10. การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการสอสาร อาท ไลน เฟซบค ฯลฯ11. สทธ หนาทและหลกประกนสขภาพของประชาชน ทเกยวของกบสขภาพ การดำารงชวต และการพฒนาคณภาพชวต

3. ระยะเวลาการอบรมและวธการฝกอบรมวธการเรยนรของอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) จะแบง

ออกเปน 2 ชวง โดยใชเวลาเรยนแบบผอนสงรวมกบการเรยนในหองเรยน

35

ชวงท 1 กรณท 1 : กรณญาตหรอผดแลผปวย ทพาผปวยไปรบบรการทโรงพยาบาลตามแพทยนด และการสงตอผปวย และหรอเรยนรวมกบทมสหสาขาหรอเครอขายทไปเยยมบาน หรอทมหมอประจำาครอบครว หรอ อสม. จตอาสาทมาเยยมบาน1. กรณญาตหรอผดแลผปวยโรคไตวายเรอรง (CKD) เรยนจำานวน 6 ครง นบวาจบหลกสตรในชวงท 1 โดยผเรยนจะตองเปนบคคลเดยวกนทง 6 ครงและเนอหาครบตามจำานวนวชาทกำาหนดในหลกสตร2. กรณญาตหรอผดแลผสงอายตดบานตดเตยง (LTC) เรยนจำานวน 3 ครง นบวาจบหลกสตรในชวงท 1 โดยผเรยนจะตองเปนบคคลเดยวกนทง 3 ครงและเนอหาครบตามจำานวนวชาทกำาหนดในหลกสตร3. กรณญาตหรอผดแลผปวยโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) เรยนจำานวน 3 ครง นบวาจบหลกสตรในชวงท 1 โดยผเรยนจะตองเปนบคคลเดยวกนทง 3 ครงและเนอหาครบตามจำานวนวชาทกำาหนดในหลกสตรกรณท 2 : บคคลทวไป โดยอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน (อสม.) รวมกบเจาหนาทสาธารณสข ครอบครวและองคกรชมชน คดเลอกครอบครวละ 1 คน ตามคณสมบตทกำาหนด เขารบการอบรมดวยวธการถายทอดความรจาก อสม. 1 คน ตอสมาชกครอบครวในเขตรบผดชอบ 3 คน/3 ครอบครว หรอผสงอายทผานการประเมนจากโรงเรยนผสงอาย หรอผทไดรบการถายทอดความรจากโรงเรยน อสม. โรงเรยนนวตกรรมสขภาพชมชน ตามหลกสตรอาสาสมครประจำาครอบครวทกระทรวงสาธารณสขกำาหนด

ชวงท 2 เรยนรวมเปนหองเรยน ณ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล (รพ.สต.) หรอสถาน บรการสขภาพผรบผดชอบพนท การเรยนรรวมกบ อสม. ในวนทมการประชม อสม.

36

เพอ(1) ใหอสค.และอสม. เปนเครอขายประสานงานซงกนและกน โดย อสม.จะทำา หนาทเปนพเลยง อสค. (2) สรางความรความเขาใจในบทบาท อสค. คณธรรม จรยธรรม และการชวยเหลอผอนดวยจตเมตาใหแกอสค. พรอมมอบประกาศนยบตร

บตรประจำาตว อสค. และแตงตงเปน อสค. พรอมขนทะเบยน อสค.

4. สถานทจดการอบรมใหจดอบรมในพนทเปนหลก อาท คลนกบรการของสถานบรการ

สขภาพ โรงเรยนผสงอาย โรงเรยน อสม. โรงเรยนนวตกรรมสขภาพชมชน ศนยเรยนรชมชน บาน ทพกและจดนดพบในชมชน

5. การอบรมฟ นฟความรอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน (อสค.)

การอบรมฟ นฟความร อสค. ทผานการฝกอบรมตามหลกสตรทกำาหนด ไดรบประกาศนยบตรและไดรบการขนทะเบยนพรอมแตงตงเปน อสค. แลว ใหทำาการประเมนทก 6 เดอน โดยเจาหนาทสาธารณสข ทมสหสาขา ทมหมอครอบครว และ อสม. เลอกฟ นฟตามวชาและหรอเรองทขาดหรอไมสามารถปฏบตได

การจบการฝกอบรมและการแตงตงเปนอาสาสมครประจำาครอบครว ( อสค .)

1. การจบการฝกอบรมเมออาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) เขารบการอบรมและ

เรยนรครบทกหวขอวชาตามหลกสตรทกำาหนด ทง 2 ชวงระยะเวลาการฝกอบรม ถอวาจบการฝกอบรม

2. ประกาศนยบตรและการแตงตงเปนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

เมออาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) เรยนจบทกหวขอวชาตามหลกสตรทกระทรวงสาธารณสขกำาหนด และผานการประเมนผลสำาเรจในการเรยนร สำานกงานสาธารณสขจงหวด ใหจดพธมอบประกาศนยบตรและแตงตงใหเปนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

37

3. การขนทะเบยนและบตรประจำาตวอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

จงหวดดำาเนนการจดทำาขอมลอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ทผานการประเมนและไดรบการแตงตงใหเปน อสค. พรอมทงออกบตรประจำาตวอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และดำาเนนการขนทะเบยนพรอมจดทำาฐานขอมลเครอขายสอสาร อสค. เพอใชประโยชนเทคโนโลยสารสนเทศในการสอสาร อาท ไลน เฟซบค ฯลฯ

การสนบสนน1. แหลงวชาการและสงสนบสนน

1) แนวทาง หลกสตร คมอ สอความร แอพพลเคชน สมดบนทกประจำาครอบครว

2) ระบบเครอขายสอสาร 3) กรมวชาการตาง ๆ ในสงกดกระทรวงสาธารณสข และท

เกยวของดวยการบรณาการ โดยกรมสนบสนนบรการสขภาพเปนแกนหลก4) ขอตกลงความรวมมอระหวางหนวยงาน

2. การบรหารจดการการบรหารจดการการพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว

(อสค.) ใชนโยบายการบรณาการกบทกภาคสวน โดยมหนวยงานรบผดชอบ ดงน

1) ดานนโยบายและกำากบตดตาม- สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข รวมกบกระทรวง

อน ๆ2) ดานพฒนาระบบคณภาพมาตรฐาน อสค.

- กรมสนบสนนบรการสขภาพ เปนเจาภาพหลก3) ดานบรหารจดการ - สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสขรวมกบ สปสช.

อปท. และกระทรวงอน3. งบประมาณ3.1 งบประมาณการฝกอบรม

38

หนวยงาน องคกร สถานบรการสขภาพทจดการฝกอบรมเปนผจดกางบประมาณเอง โดยพจารณาจากฐานทนเดมทไดดำาเนนการถายทอดความรแกกลมเปาหมายตามคณสมบต ทกำาหนดในงานประจำาอยแลว และงบประมาณจากแหลงอนในพนท

3.2 งบดำาเนนงานภายหลงการฝกอบรมงบสนบสนนกจกรรมของ อสค. ทจะดำาเนนงานภายหลงจบการ

ฝกอบรมและไดรบการแตงตงเปน อสค. สามารถจดทำาแผนงาน โครงการขอรบการสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถนและหรอกองทนหลกประกนสขภาพระดบทองถนหรอพนท

งบนเทศ ตดตามสนบสนนกจกรรม และเพมพนความร ทกษะ ความสามารถของ อสค. ภายหลงการฝกอบรม หนวยงานผรบผดชอบพนทควรจดตงไว

3.3 แหลงงบประมาณ1) สปสช.

2) กระทรวงตางๆ ทมอาสาสมครในหมบาน/ชมชน3) องคกรปกครองสวนทองถน4) กองทนสขภาพระดบทองถนหรอพนท5) กระทรวงสาธารณสข

การรายงานผล การตดตามและประเมนผล1. จงหวดรายงานผลการพฒนาอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน

(อสค.) เพอประกอบการพจาณาการกำาหนดนโยบาย การสนบสนนและการปรบปรงงานใหมประสทธภาพ

2. การนเทศตดตามโดยเจาหนาทและเครอขายในทกระดบ3. ตดตามผลปฏบตงานของ อสค. ระหวางและหลงการสำาเรจการฝก

อบรม4. การวจยประเมนผล และการทดสอบมาตรฐาน อสค. ปละ ๑ ครง

39

ตารางสรปการจดการฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

ชวงเวลาการเรยนร

วชา หมายเหต

ชวงท 1

1. แนวคด ความจำาเปนในการดแลสขภาพ (ตามกลมวยตามชวงชวตและกลมโรคทเจบปวยของกลมเปาหมายสมาชกในครอบครวทตองไปดแล)

1. เรยนแบบผอนสงจาก (1) เจาหนาทสาธารณสข สถานบรการสขภาพทนำาญาตหรอกลมเปาหมายแตละประเภท ไปรบการรกษา และหรอทมสหสาขามาเยยมบาน หรอ รพ.สต. ผรบผดชอบพนทซงดำาเนนการอยแลว หรอ (2) อสม. และหรอจตอาสา ผรบผดชอบพนท หรอ (3) โรงเรยนผสงอาย โรงเรยน อสม. โรงเรยนนวตกรรม ทงนใหมการบนทกการรบการถายทอดความรของกลมเปาหมาย เพอเปนการสะสมรายวชาการเรยนรของอสค.2. เรยน ณ ทตงคลนค/โรงเรยนของสถานบรการสขภาพทไปรบบรการ

2. โรคและภาวะแทรกซอน การรกษา บำาบดและการฟ นฟสภาพ3. วธการปฏบตตวในการดแลสขภาพของตนเองและผทตองดแล ทงการดแลสขภาพครอบครวในภาวะปกตและการดแลสขภาพครอบครวในภาวะฉกเฉน4. การประเมนความเสยง ภยสขภาพ ความกาวหนาของโรคและการจดการ รวมถงการบนทกขอมล 5. วชาเลอก

ชวงท 2 1. นโยบายและแนวทางการพฒนาอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

1.หองเรยน โดยเรยนรจากเจาหนาทสาธารณสข โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลหรอสถานบรการสขภาพ ผรบผดชอบพนท2. มอบประกาศนยบตร

2. บทบาท อาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) และการเชอมเครอขาย อสม.

40

ประจำาตว อสค. แตงตงเปน อสค. พรอมขนทะเบยน อสค.

3. การเปนอาสาสมครชวยเหลอผอนดวยจตเมตตา4. คณธรรม จรยธรรม ของอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)5. การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการสอสาร6. สทธ หนาทและหลกประกนสขภาพของประชาชน ทเกยวของกบสขภาพ การดำารงชวต และการพฒนาคณภาพชวต

นอกจากน อสค. สามารถเรยนรดวยตนเอง จากการ (1) ปฏบตจรงดวยตนเองในการดแลสขภาพตนเองและสมาชกในครอบครวอยางเปนรปธรรม (2) การปฏบตงาน อสค. (3) รบความรเพมเตมจาก อสม. (4) การพบปะประชมกลมแลกเปลยนเรยนรในกลม อสค. ดวยกนเอง (5) การศกษาทบทวนจากคมออาสาสมคร (6) แหลงความรอนๆ

41

เอกสารอางองกองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน.(2558). คมอประกอบการเรยนรการ

พฒนาศกยภาพ อสม.และชมชน ในการปองกนโรคไต เพอสนบสนนระบบบรการสขภาพ.กรงเทพฯ: บรษทบอรน ท บ พบลซง.

.(2558). คมอแกนนำาสขภาพประจำาครอบครว (กสค.) เพอการสงเสรมบทบาทของครอบครวในการดแลสขภาพตนเอง.มปท.

.(มปพ.).กำาหนดการอบรมตามหลกสตรการพฒนาศกยภาพเครอขายระดบ อำาเภอ/ตำาบล เรองการดแลปองกนโรคไต โครงการพฒนาศกยภาพ อสม.และชมชนในการปองกนโรคไต เพอสนบสนนระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2558 วนท 3,6,9,23,24 มนาคม 2558.

การดแลผปวย CKD.สบคนจากเวบ http://www.sunpasit.go.th/booking/docsกรมอนามย.หลกสตรการฝกอบรมอาสาสมครดแลผสงอายในครอบครว (อสค.) และอาสาสมครดแลผสงอายทวไป หลกสตร 18 ชวโมง.สบคนจากเวบไซด

http://hpc9.anamai.moph.go.th/images/pdf59/old59/old03.pdfทกษณา ไกรราชและคณะ.บทความวจยการพฒนารปแบบกระบวนการ

พฒนาแกนนำาสขภาพ ประจำาครอบครวในการดแลผดอยโอกาสและผปวยโรคเรอรง เขต 12 สบคนจากเวบ http://www.thaksinaclinic.com/15371563

น.ต. บญเรอง ไตรเรองวรวฒน.(2559).ประชมเชงปฏบตการจดทำาแผนยทธศาสตร กรมสนบสนนบรการสขภาพระยะ 10 ป (พ.ศ. 2560 – 2565). เอกสารประกอบการประชม.ปราณ ลคนาจนทโชต, ปยวรรณ เหลองจรโณทย. Progression in the movement in DM Pharmacist. สบคนจากเวบ

42

http://hp.anamai.moph.go.th/main.php?filename=index5พจณ อรรถโรจนภญโญ.(2559). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12.เพาเวอรพอยด ประกอบการบรรยายของรองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต โครงการ สมมนาเชงปฏบตการบรณาการภาครฐและเอกชนในการจดทำายทธศาสตรเศรษฐกจภาค.15 มถนายน.

โรงเรยนโรคเบาหวาน สบคนจากเวบ https://www.gotoknow.org/posts/469546,

http://203.157.139.35/eposter/poster/2558/CR-O-1.pdfโรงเรยนผสงอาย.สบคนจากเวบ http://www.thaihealth.or.th/โรงเรยนผสงอาย.ธญญารตน ธรพรเลศรฐ.ความรเรองโรคไตสำาหรบประชาชน. สบคนจากเวบ

http://www.brkidney.org/download/knowledgekidneyสกานต บนนาค.กนอยางไรไมใหไตเสอม.โรงพยาบาลราชวถ.เอกสารประกอบการสอน.

. สทธรกษาผปวยโรคไตสปส.โรงพยาบาลราชวถ.เอกสารประกอบการสอน.

. สทธรกษาผปวยโรคไตสปสช.โรงพยาบาลราชวถ.เอกสารประกอบการสอน.

. เบาหวานกบโรคไต.โรงพยาบาลราชวถ.เอกสารประกอบการสอน. ความดนโลหตสงกบโรคไต.โรงพยาบาลราชวถ.เอกสารประกอบการสอน.

43

สถาบนโรคไตภมราชนครนทร.(2558) “ไตของเรา เราตองร กนอย”อยางไรหางไกลเครองลางไต เพอการดแลผปวยโรคไตเรอรง ระยะกอนการลางไต.

สำานกนโยบายและยทธศาสตร สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข.(2559). ประชาชนสขภาพด เจาหนาทมความสข ระบบสขภาพยงยน จดยน วสยทศน พนธกจ เปาหมาย คานยม และยทธศาสตรของกระทรวงสาธารณสข.มปท.สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต.(2559). คมอระบบการดแลระยะ

ยาวดานสาธารณสขสำาหรบผสงอายทมภาวะพงพง(Long Term Care)ในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตปงบประมาณ 2559.มปท.

สำานกงานเขตสขภาพท 12 รายงานผลการแลกเปลยนเรยนร ในการพฒนาศกยภาพแกนนำาสขภาพ

ประจำาครอบครวในการดแลผปวยเรอรงและดอยโอกาส. เอกสารอดสำาเนา.ขอมลจากการสมภาษณบคลากรผรบผดชอบงานโรคไมตดตอ สำานกงานสาธารณสขจงหวดลำาปาง

ขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลศนยลำาปาง จงหวดลำาปางขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลบานโฮง อำาเภอบานโฮง จงหวดลำาพนขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห จงหวดเชยงรายขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลพระนครศรอยธยาขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลบางไทร จงหวดพระนครศรอยธยาขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบลบานคลองเหมองใหม อ.อมพวา ขอมลจากการสมภาษณบคลากรสำานกงานสาธารณสขจงหวดศรสะเกษขอมลจากการสมภาษณบคลากรโรงพยาบาลพะเยา จงหวดพะเยา

44

45

ภาคผนวก

46

ตวอยางใบประกาศนยบตรอาสาสมครประจำาครอบครว

47

ตวอยางบตรประจำาตวอาสาสมครประจำาครอบครว

ดานหนา

ดานหลง

48

เลขประจำาตวประชาชนผถอบตร

.......................................................................

เลขทบตร ........................ จงหวด ..................................

ชอ ...................................................................................

5.5 ซม.

8.5 ซม.

บตรประจำาตวอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.) ครอบครวทรบผดชอบ ....................................................................................................................................................................................................................................

5.5 ซม.

8.5 ซม.

หมายเหต1. ใหมตราจงหวดประทบ2. สบตรใชสเขยวความเขม 50 %

ตารางบนทกรายชอการขนทะเบยนอาสาสมครประจำาครอบครว (อสค.)

ลำาดบคำา

นำาหนานาม

ชอ สกลหมายเลขประจำาตวประชาชน

เพศ ทอย หมายเลขโทรศพท อาย หมเลอดสถานภาพ

สมรส การศกษา อาชพ ครอบครวรบผดชอบ

ปทเปนอาสาสมคร

ประจำาครอบครว

สถานะกอนไดรบคดเลอก

เปนอสค.

หลกสตรทผานการฝกอบรม

สถานะการเปนอสค.

๑. ครอบครวทรบผดชอบหมายถงครอบครวทอสค. เปนแกนนำา ใหบนทกวา บานเดยวกนกรณอยอาสยดวยกนกรณไมไดอาศยอยดวยกนใหบนทกทอยและชอเจาของบาน๒. ปทเปนอาสาสมครประจำาครอบครว(อสค.) ปทไดรบการแตงตงใหเปนอสค. โดยผานการฝกอบรมตามกำาหนด ใหบนทกปพ.ศ. ทไดรบแตงตงเปนอสค.๓. สถานะกอนการไดรบคดเลอกเปนอสค. หมายถงอสค. มาจากกลมเปาหมายใดในการบนทกขอมลใหเลอกตามความจรง ๑ คอกลมญาต๒. ผดแล๓. ผสงอาย๔. กสค. ๕. อนๆ๔. หลกสตรทฝกอบรมหมายถงหลกสตรฝกอบรมอาสาสมครประจำาครอบครว(อสค.) ทไดรบการเรยนรตามแตสมาชกในครอบครวทตนเองมในการบนทกใหเลอกตามความจรงคอ ๑ กลมโรคไมตดตอเรอรง ๒ กลมโรคไต ๓ การดแลผสงอาย๔. กสค. ๕ รร. ผสงอาย ๖ หลกสตรอสค. ของกระทรวงสาธารณสข ๗ อนๆ ใหระบ

๕. สถานะการเปนอสค. หมายถงการคงอยของอสค. ใหบนทกเลอกตรงความจรงไดแก ๑ คงอย ๒ ตาย๓. ลาออก ๔ ยายออก ๕ อนระบ

รางตารางบนทกรายชอการขนทะเบยนอาสาสมครประจำาครอบครว(อสค.)ชมชน/หมบาน............................................... ตำาบล................................. อำาเภอ.................................. จงหวด................................................

49

คณะผจดทำา

คณะทปรกษานพ.โสภณ เมฆธน ปลดกระทรวงสาธารณสขนพ.สมศกด อรรฆศลป  รองปลดกระทรวงสาธารณสขพญ.ประนอม คำาเทยง รองปลดกระทรวงสาธารณสขนพ.สวรรณชย วฒนายงเจรญชย รองปลดกระทรวงสาธารณสขนพ.เกยรตภม วงศรจต รองปลดกระทรวงสาธารณสขนพ.วศษฎ ตงนภากร อธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพนพ.ธรพล โตพนธานนท อธบดกรมการแพทยนพ.วชระ เพงจนทร อธบดกรมอนามยนพ.เจษฎา โชคดำารงสข อธบดกรมควบคมโรคน.ต.นพ. บญเรอง ไตรเรองวรวฒน อธบดกรมสขภาพจตนพ.สเทพ วชระปยานนท อธบดกรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกนพ.สขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขต 1-13สาธารณสขนเทศกเขต 1-13

คณะผจดทำานพ.ปพนธ ตงศรเกยรตคณ รองอธบดกรมการแพทยนพ.ภาสกร ชยวานชศร รองอธบดกรมการแพทยนพ.ณฐพร วงษศทธภากร รองอธบดกรมอนามยนพ.ประภาส จตตาศรนวตร รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพนพ.ภาณวฒน ปานเกต รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพนางอญธกา ชชวาลยางกร ผอำานวยการกองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน

50

นายจรพนธ วบลยวงศ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพนางวรณศร อารยวงศ กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพนพ.สกานต บนนาค งานโรคไต กลมงานอายรศาสตร โรงพยาบาลราชวถ กรมการแพทยนพ.ธรวฒน ธนชยานนท สถาบนไตภมราชนครนทรนางวมล บานพวน สำานกอนามยผสงอาย กรมอนามยนางชอเพญ นวลขาว กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพนายศวะณฐ โฮมวงค กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ

51