T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ekim 2019

Ankara

2019 Yılı Eylül Ayı Sıcaklık ve Yağış Değerlendirmesi

T.C.

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2019 YILI EYLÜL AYI SICAKLIK VE

YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

Ekim 2019

Ankara

~ i ~

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ…………………..…………………………………………………………..………...1

1. 2019 EYLÜL AYI SICAKLIKLIK DEĞERLENDİRMESİ ................................................. 2

1.1 Genel Değerlendirme ....................................................................................................... 2

1.2 Bölgesel Sıcaklık Değerlendirmesi .................................................................................. 5

1.3 2019 Yılı Eylül Ayı Ekstrem Sıcaklık Değerlendirmesi ................................................. 6

2. 2019 EYLÜL AYI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ .............................................................. 7

2.1 Genel Değerlendirme ....................................................................................................... 7

2.2 Bölgesel Yağış Değerlendirmesi ……………………………………………………… 9

2.3. Havzalara Göre Yağışlar ............................................................................................... 13

2.4 Yağışlı Gün Sayısı ........................................................................................................ 14

Referanslar ............................................................................................................................... 14

~ 1 ~

ÖNSÖZ

Meteoroloji Genel Müdürlüğü olarak halkımızın ve kamuoyunun

bilinçlendirilmesi amacıyla aylık, mevsimlik ve yıllık sıcaklık ve

yağış değerlendirmelerinden oluşan iklim analizleri

hazırlamaktayız.

Bilindiği üzere iklim başta tarım, su kaynakları, enerji ve

ulaştırma olmak üzere hemen hemen tüm sektörlerin

faaliyetlerine etki eden belirleyici bir faktördür. İklimdeki değişimlerin izlenmesi bu

sektörlerin gelecekteki planlamalarında önemli bir yer tutmaktadır. Akdeniz Havzasında

yer alan Türkiye iklim değişikliğinin sıcak hava dalgaları, orman yangınları, kuraklık, sel,

fırtına ve hortum gibi olumsuz etkilerinden en fazla etkilenen bir bölgede yer almaktadır.

Değişen iklime bağlı olarak ekstrem hava olaylarının sayısı ve şiddeti her geçen ay ve yıl

artmaktadır.

Bu bültende geçtiğimiz ayı ile ilgili sıcaklık ve yağış gözlemlerinin 1981-2010 iklim

periyodundaki normalleri ile karşılaştırmaları, Türkiye genelinde gerçekleşen ekstrem

sıcaklık ve yağış durumları, bölgesel sıcaklık ve yağış değerlendirmeleri ile havzalara göre

yağış değerlendirmeleri ve yağışlı gün sayıları ile ilgili değerlendirmeler mevcuttur.

Hazırladığımız iklim raporlarına tüm kamuoyunun ve ilgili sektörlerin

https://www.mgm.gov.tr web sitemizin “Analizler” başlığı altından erişmesi mümkündür.

Bu rapor ve değerlendirmelerin halkımızın ve kamuoyunun bilinçlendirilmesi, hava ve

iklim olayları konusunda hazırlıklı olmaları, başta enerji ve su sektörü olmak üzere

sektörel planlama faaliyetlerinde iklim faktörünün dikkate alınması, bununla birlikte

tarım ve gıda güvenliği ile afet risklerinin azaltılmasına yönelik uyum ve zarar azaltma

çalışmalarında karar alıcılara faydalı olmasını diliyoruz.

En derin saygılarımla.

Volkan Mutlu COŞKUN

Meteoroloji Genel Müdürü

~ 2 ~

1. 2019 EYLÜL AYI SICAKLIKLIK DEĞERLENDİRMESİ

1.1 Genel Değerlendirme

2019 yılı Eylül ayında ortalama sıcaklıklar Marmara bölgesinin genelinde, Ege bölgesinin

kuzey ve güney kıyılarında Akdeniz bölgesinin kıyı kesimleri ile Polatlı, Kaman, Zonguldak,

Sinop, Beypazarı, Erciş, Yüksekova ve Gaziantep çevrelerinde mevsim normallerinin

üzerinde gerçekleşirken, yurdumuzun diğer bölgelerinde mevsim normalleri civarında

gerçekleşmiştir. (Şekil 1).

Şekil 1. 2019 yılı Eylül ayı ortalama sıcaklık anomalileri

Uzun yıllar Eylül ayı ortalama sıcaklığı 20.5°C iken, 2019 Eylül ayı 21.2°C olarak

gerçekleşmiştir (Şekil 2).

Şekil 2. Türkiye Eylül ayı ortalama sıcaklık sapması

-3.0

-2.0

-1.0

0.0

1.0

2.0

3.0

19

71

1

97

2

19

73

1

97

4

19

75

1

97

6

19

77

1

97

8

19

79

1

98

0

19

81

1

98

2

19

83

1

98

4

19

85

1

98

6

19

87

1

98

8

19

89

1

99

0

19

91

1

99

2

19

93

1

99

4

19

95

1

99

6

19

97

1

99

8

19

99

2

00

0

20

01

2

00

2

20

03

2

00

4

20

05

2

00

6

20

07

2

00

8

20

09

2

01

0

20

11

2

01

2

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

19

81

-20

10

'da

n s

ap

ma

(°C

)

1981-2010 Normal = 20.5°C

Yıl

Türkiye eylül ayı ortalama sıcaklık anomalisi

~ 3 ~

1981-2010 ortalamasından sapmalar dikkate alındığında ise, 2019 yılı Eylül ayı ortalama

sıcaklıkları, ülkemizin Şekil 3’te görülen iç ve kuzeydoğu kesimlerinde uzun yıllık

ortalamaların altında, diğer yerlerde ise ortalamaların üzerinde seyretmiştir (Şekil 3).

Şekil 3. 2019 yılı Eylül ayı ortalama sıcaklık farkları

Uzun yıllar Eylül ayı sıcaklıkları dikkate alındığında 2019 Eylül ayı son 49 yılda görülen 9.

sıcak Eylül olarak kayıtlardaki yerini almıştır (Şekil 4).

Şekil 4. Uzun Yıllar Eylül ayı Ortalama Sıcaklık Sıralaması

~ 4 ~

2019 yılı Eylül ayında Türkiye geneli ortalama sıcaklıklarda alt ve üst limit 11.2 - 29.1°C ile

uzun yıllık alt limitin altında ve üstünde (12.1-28.7°C) gerçekleşmiştir. (Şekil 5-6). 2019

Eylül ayında ortalama sıcaklıklar Güneydoğu Anadolu Bölgesinde en yüksek değerlerine

ulaşırken, Ardahan ve Kars en düşük ortalama sıcaklıkların gerçekleştiği yerler olmuştur.

Şekil 5. Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklık dağılımı.

Şekil 6. 2019 yılı Eylül ayı ortalama sıcaklıkları

~ 5 ~

1.2 Bölgesel Sıcaklık Değerlendirmesi

Marmara Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Çanakkale,

Bozcaada ve Bandırma çevrelerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken, bölgenin

diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun

yıllar ortalama sıcaklığı 20.0°C iken, 2019 Eylül ayı 21.3°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük

ortalama sıcaklık 19.0°C olarak Bilecik’te, en yüksek ortalama sıcaklık ise 23.4°C olarak

Çanakkale’de gerçekleşmiştir.

Ege Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Afyonkarahisar, Datça Marmaris, Bergama, Simav,

Emirdağ, Salihli, Ödemiş ve Milas çevrelerinde mevsim normallerinin üzerinde

gerçekleşirken diğer yerlerde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül

ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 21.7°C iken, 2019 Eylül ayı 22.7°C olarak gerçekleşmiştir.

En düşük ortalama sıcaklık 18.0°C olarak Kütahya’da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 26.2°C

olarak Datça’da gerçekleşmiştir.

Akdeniz Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, bölgenin kıyı kesimlerinde mevsim normallerinin

üzerinde gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında

gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 23.7°C iken, 2019 Eylül ayı

24.7°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 16.5°C olarak Göksun’da, en

yüksek ortalama sıcaklık ise 28.4°C olarak Alanya’da gerçekleşmiştir.

İç Anadolu Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Polatlı ve Kaman çevrelerinde mevsim

normallerinin üzerinde, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında

gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 17.8°C iken, 2019 Eylül ayı

18.3°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 14.3°C olarak Kangal, en yüksek

ortalama sıcaklık ise 20.6°C olarak Kırıkkale’de gerçekleşmiştir.

Karadeniz Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Akçakoca, Zonguldak, İnebolu, Sinop,

Kızılcahamam ve Beypazarı çevrelerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken

bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı

uzun yıllar ortalama sıcaklığı 18.7°C iken, 2019 Eylül ayı 19.2°C olarak gerçekleşmiştir. En

düşük ortalama sıcaklık 15.2 °C olarak Bayburt’ta, en yüksek ortalama sıcaklık ise 21.8°C

olarak Beypazarı’nda gerçekleşmiştir.

Doğu Anadolu Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Erciş, Doğanşehir ve Yüksekova çevrelerinde

mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken bölgenin diğer kesimlerinde mevsim

normalleri civarında gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 18.1°C

iken, 2019 Eylül ayı 18.4°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 11.2°C olarak

Sarıkamış’ta, en yüksek ortalama sıcaklık ise 25.8°C olarak Ergani’de gerçekleşmiştir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Gaziantep çevrelerinde mevsim

normallerinin üzerinde, gerçekleşirken bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normalleri

civarında gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 25.6°C iken, 2019

Eylül ayı 26.0°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 24.5°C olarak Birecik’te,

en yüksek ortalama sıcaklık ise 29.1°C olarak Cizre’de gerçekleşmiştir.

~ 6 ~

2019 yılı Eylül ayında tüm bölgelerde ortalama sıcaklıklar normallerinin üzerinde

gerçekleşmiştir (Şekil 7).

Şekil 7. 2019 yılı Eylül ayı Bölgesel sıcaklık ortalamalarının uzun yıllar ortalamaları ile karşılaştırılması

1.3 2019 Yılı Eylül Ayı Ekstrem Sıcaklık Değerlendirmesi

Eylül ayında en düşük sıcaklık -3.0ºC ile Ardahan’da, en yüksek sıcaklık ise 40.6ºC ile

Mut’da tespit edilmiştir.

2019 Eylül ayında 1 istasyonda yeni ekstrem minimum sıcaklık gerçekleşmiştir. (Çizelge 1)

Çizelge 1. 2019 Yılı Eylül ayı ekstrem sıcaklıklar

Merkez Uzun Yıllar Eylül

Minimum (°C)

Eylül 2019

Minimum (°C)

FARK

(°C)

Nallıhan 3.0 2.4 -0.6

0

5

10

15

20

25

30

35

Marmara Ege Akdeniz İç Anadolu Karadeniz D. Anadolu G.D. Anadolu

Sıca

klık

(°C

)

2019 eylül ayı sıcaklıklarının uzun yıllarla karşılaştırması

Uzun yıllar

2019

~ 7 ~

2. 2019 EYLÜL AYI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

Türkiye geneli 2019 yılı Eylül ayı yağışlarında normaline göre %27 azalma meydana geldi.

(Çizelge 2, Şekil 8).

Çizelge 2. 2019 Yılı Eylül ayı Türkiye geneli yağış

2019 EYLÜL YAĞIŞ

Türkiye

Geneli

Yağış (mm) Normali 1981-2010 (mm) Normalden Sapma (%)

16.0 26.8 26.6 AZALMA

Şekil 8. 2019 Eylül ayı yağışlarının uzun yıllar normallerinden sapması

2.1.Genel Değerlendirme

Yağışlar ülke genelinde normali ve geçen yıl yağışlarının altında gerçekleşti. Eylül yağışları;

Ankara, Kırıkkkale, Çorum, Bolu, Kastamonu, Karabük çevreleri, Bursa civarları,

Balıkesir’in batısı, Hatay civarları, Doğu Anadolu’nun güneyi ile Güneydoğu Anadolu

Bölgesi’nde normallerine göre yer yer %80’den fazla azalma gösterdi. Eylül ayında İzmir,

Güney Ege sahil kesimi ile Denizli civarları ve

Antalya’nın doğu kesimleri ise normallerine göre %100’den fazla artış gösterdi. 2019 Yılı

Eylül yağışı 16.0 mm olarak gerçekleşti, normali 21.8 mm ve geçen yıl yağış ortalaması 20.7

mm’dir. Yağışlarda normale göre %27 ve geçen yıl Eylül yağışlarına göre %23 azalma

meydana (Şekil 9).

~ 8 ~

Şekil 9. 2019 Eylül ayı yağışları, normalleri ve normallerinden sapması

~ 9 ~

2.2. Bölgesel Yağışlar

Eylül ayında normaline göre Ege ve Akdeniz Bölgeleri hariç diğer bölgeler azalma gösterdi,

en fazla azalma %87 azalma ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde gerçekleşti (Çizelge 3;

Şekil 10).

Çizelge 3. 2019 Yılı Eylül ayı bölgesel yağış

Şekil 10. 2019 Yılı Eylül ayı bölgesel yağışlar ve normalleri

Eylül ayında Ege ve Akdeniz Bölgelerimiz hariç diğer bölgelerde normallerinin altında yağış

kaydedildi (Çizelge 3, Şekil 10).

Yağış Normal Normale Göre

BÖLGELER (mm) (mm) Değişim (%)

Marmara 13.2 36.5 -63.8 AZALMA

Ege 20.0 17.1 17.0 ARTMA

Akdeniz 16.1 14.8 8.8 ARTMA

İç Anadolu 8.4 14.4 -41.7 AZALMA

Karadeniz 39.4 50.4 -21.8 AZALMA

Doğu Anadolu 9.8 14.9 -34.2 AZALMA

Güneydoğu Anadolu 0.7 5.4 -87.0 AZALMA

BÖLGELERİN ALANSAL YAĞIŞ DURUMLARI

(1 Eylül 2019 - 30 Eylül 2019)

~ 10 ~

Marmara Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 30.0 mm ile Kocaeli, en az yağış 3.1 mm ile

Çanakkale oldu (Şekil 11).

Şekil 11. Marmara Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

Ege Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 35.0 mm. ile Muğla, en az yağış 9.9 mm ile Kütahya

oldu (Şekil 12).

Şekil 12. Ege Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

~ 11 ~

Akdeniz Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 24.2 mm ile Antalya, en az yağış 8.3 mm ile

Kahramanmaraş oldu (Şekil 13).

Şekil 13. Akdeniz Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

İç Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 16.1 mm ile Kayseri, en az yağış 1.7 mm ile

Kırıkkale oldu (Şekil 14).

Şekil 14. İç Anadolu Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

~ 12 ~

Karadeniz Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 237.5 mm ile Rize, en az yağış 4.0 mm ile

Çorum oldu (Şekil 15).

Şekil 15. Karadeniz Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

Doğu Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 40.5 mm ile Ardahan, en az yağış 2.0 mm

ile Hakkari oldu (Şekil 16).

Şekil 16. Doğu Anadolu Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

~ 13 ~

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış alan il 2.3 mm ile Adıyaman, en az yağış 0.1

mm ile Şırnak oldu (Şekil 17).

Şekil 17. Güneydoğu Anadolu Bölgesi illeri 2019 Eylül ayı yağışları ve normalleri

Havzalara Göre Yağışlar

2019 yılı Eylül ayında 25 su havzasından Batı Akdeniz, Büyük Menderes, Küçük Menderes,

Antalya, Burdur, Doğu Karadeniz, Çoruh, Aras ve Doğu Akdeniz Havzaları normallerinin

üzerinde yağış aldı. En fazla yağış 101.9 mm ile Doğu Karadeniz, en az yağış 3.9 mm ile

Fırat-Dicle Havzası’nda gerçekleşti. Normale göre en çok azalmayı %72.9 azalma ile Asi, en

fazla artışı normalinin 2 katından fazla yağış alan Batı Akdeniz Havzası gösterdi (Şekil 18).

Şekil 18. 2019 Eylül ayı havzalara göre yağışlar ve normalleri

~ 14 ~

Yağışlı Gün Sayısı

Eylül ayında Samsun’un doğusunda kalan tüm Karadeniz sahil kesiminde, Ardahan ve Ağrı

civarlarında 15 günden fazla yağışlı gün gerçekleşirken, Şırnak civarlarında hiç yağış

görülmedi (Şekil 19).

Şekil 19. 2019 Eylül ayı yağışlı günler sayısı.

Referanslar

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/sicaklik-analizi.aspx

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/yagis-raporu.aspx

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/havzalara-gore-yagis.aspx

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/kuraklik-analizi.aspx