หนา 1

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

หนา 2

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

ขอบเขตเนอหา สวนท 1 “วสยทศน พนธกจ โครงสราง อานาจหนาท และภารกจของระทรวงมหาดไทย” ประวตกรมการปกครอง 6 วสยทศน 7 พนธกจ 7 ประเดนยทธศาสตร 8 อานาจหนาท 8 โครงสราง อานาจหนาท 9 กฎกระทรวงการแบงสวนราชการ 10 สวนท 2 “ความรเกยวกบการอานวยความเปนธรรมใหแกประชาชน การรกษาความสงบเรยบรอย” การอาสารกษาดนแดน 12 การอานวยความเปนธรรมในอานาจหนาทของฝายปกครอง 16 หนาทของกองอาสารกษาดนแดน 18 สทธสมาชกกองอาสารกษาดนแดน 18 การคมครองพยานในคดอาญา 18 การไกลเกลยขอพพาท 20 สวนท 3 “การปกครองทองท” สรปสาระสาคญ กฎหมายเทศบาล 24 สรปสาระสาคญ กฎหมายลกษณะปกครองทองท 38 สรปสาระสาคญ กฎหมายเกยวกบสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล 49 สรปสาระสาคญ กฎหมายและระเบยบ ขอบงคบทเกยวของกบกานน ผใหญบาน ฯลฯ และคณะกรรมการหมบาน 55 สวนท 4 “ความรเกยวกบกฎหมาย” สรปสาระสาคญ พ.ร.บ. ทะเบยนราษฎร 61 สรปสาระสาคญ พ.ร.บ. บตรประจาตวประชาชน 66 สรปสาระสาคญ พ.ร.บ. จดทะเบยนครอบครว 69 สรปสาระสาคญ พ.ร.บ. ชอบคคล 71 สรปสาระสาคญ คานาหนานามหญง 74 สวนท 5 “ความรพนฐาน” ความรทวไปเกยวกบกรมการปกครอง 76 ความรเกยวกบกรมการปกครอง 76ยทธศาสตรกรมการปกครอง พ.ศ.2559-2562 77 วสยทศน (VISION) 77 พนธกจ (MISSION) 77 อานาจหนาท 78 โครงสราง การบรหารงานของกรมการปกครอง 79 กฎกระทรวงการแบงสวนราชการ 80 ความรเกยวกบการเมองการปกครอง 81 แนวความคดเกยวกบการเมองการปกครอง 81

หนา 3

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

แนวความคดเกยวกบระบบราชการ 82 การบรหารราชการแผนดน 87 การจดระบบการบรหารและการใชอานาจปกครองโดยรวม 89 การจดระเบยบบรหารราชการแผนดนไทย 95 กฎหมายทเกยวของกบการปกครอง 106 การบรหารราชการแผนดน 107 การบรหารกจการบานเมองทด 115 ขอมลขาวสารของทางราชการ 122 การรกษาความลบของทางราชการ 130 งานสารบรรณ 140 การอานวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ 155 แนวขอสอบ วธปฏบตราชการทางปกครอง 163 แนวขอสอบ ระเบยบบรหารราชการแผนดน 171 แนวขอสอบ ขอมลขาวสารราชการ 191 แนวขอสอบ การรกษาความลบทางราชการ 200 แนวขอสอบ การบรหารกจการบานเมองทด 215 แนวขอสอบ งานสารบรรณ 229 จรรยาบรรณขาราชการกรมการปกครอง 251 สวนท 6 ความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร 259 ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus) 205 แนวขอสอบ Microsoft Excel 305 แนวขอสอบ Microsoft Word 309 แนวขอสอบ Microsoft PowerPoint 314 พระราชบญญตวาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร

พ.ศ. 2550 แกไขเพมเตมถง (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 316 แนวขอสอบ คอมพวเตอร 332 แนวขอสอบ พรบ.วาดวยการกระทาความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 353 สวนท 7 ความรเกยวกบพนกงานราชการ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยพนกงานราชการ พ.ศ. 2547 358 ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยพนกงานราชการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 369 แนวทางการดาเนนการทางวนยพนกงานราชการ พ.ศ.2559 370 แนวขอสอบ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยพนกงานราชการ พ.ศ.2547 374

หนา 4

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

วสยทศน พนธกจ โครงสราง อานาจหนาท และภารกจของกระทรวงมหาดไทย และกรมการปกครอง

ประวตกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยเปนกระทรวงหนงทจดตงขนเมอวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2435 มสมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาดารงราชานภาพทรงเปนเสนาบดรบผดชอบงานมหาดไทยหรองานการปกครองประเทศและไดมการแบงหนาทระหวางกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงกลาโหมใหชดเจนไมซาซอนกนโดยใหกระทรวงมหาดไทย รบผดชอบรวมการบงคบบญชาหวเมองทงหมดเพยงกระทรวงเดยว กระทรวงมหาดไทยเมอแรกตงแบงออกเปน 3 กรม มชอเรยกตามทาเนยบเดม แตใหมหนาทตางกน คอ กรมมหาดไทยกลางเปนพนกงานทาการทกอยาง ซงมใหแยกออกไปเปนหนาทกรมอน กรมมหาดไทยฝายเหนอใหเปนเจาหนาทแผนกการปราบปรามโจรผราย กบแผนกอยการรวมทงการเกยวของกบชาวตางประเทศ(แตภายหลงโอนการทเกยวกบตางประเทศไปเปนหนาทปลดทลฉลอง) กรมมหาดไทยฝายพลาภงใหเปนเจาหนาทแผนกปกครองทองทสาหรบการปกครองในสวนภมภาคได กาหนดรปแบบการปกครองทเรยกวา "เทศาภบาล"ขนมาใช และไดมอบหมายใหกระทรวงมหาดไทยเปนผรบผดชอบดแลโดยจดแบงหวเมองออกเปนมณฑล เมองและอาเภอโดยมสมหเทศาภบาล ผวาราชการเมองและนายอาเภอเปนผปกครองบงคบบญชาขาราชการและดแลทกขสขของประชาชนในเขตทองทนนๆ และมกานนผใหญบานเปนผชวยเหลอปฏบตงานในระดบตาบลและหมบานกรมมหาดไทยฝายพลาภงจงเปนตนกาเนดของกรมการปกครองซงไดมการเปลยนชอและปรบปรงการแบงสวนราชการภายในมาเปนลาดบ ดงน •พ.ศ. 2458 กรมพลาภง มสวนราชการยอย คอ กรมปกครองและกรมฝายเหนอ •พ.ศ. 2459 กรมพลาภง มสวนราชการยอย คอ กรมปกครองทองทและกรมการเมอง •พ.ศ. 2460 กรมปกครอง มสวนราชการ 2 แผนก คอ แผนกปกครองทองทและแผนกการเมอง •พ.ศ. 2466 กรมพลาภง มสวนราชการยอย คอ กรมปกครอง และกรมการเมอง •พ.ศ. 2467 กรมพลาภง มสวนราชการยอย คอ การภายในกรมภายนอก และกรมทะเบยน

หนา 5

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

•พ.ศ. 2469 กรมพลาภง มสวนราชการยอย คอ กรมปกครอง กรมทะเบยน และกรมราชทณฑ หลงการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 จากระบอบสมบรณาญาสทธราชยมาเปนระบอบประชาธปไตยแลวในป พ.ศ. 2476 กรมพลาภงไดเปลยนชอเปนกรมมหาดไทยตอมาในป พ.ศ. 2505 จงเปลยนมาใชชอ "กรมการปกครอง"จนถงปจจบน

ยทธศาสตรกรมการปกครอง พ.ศ.2559-2562

วสยทศน (VISION) องคกรหลกในการบรหารราชการและบรณาการงานในพนทเพอความมนคงผาสกของ

ประชาชน พนธกจ (MISSION)

1. อานวยการ บงคบใชกฎหมาย การตรวจสอบถวงดลในดานการรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน การอานวยความเปนธรรมในภารกจกรมการปกครอง

2. บรการประชาชนดานงานทะเบยนราษฎร บตรประจาตวประชาชน ทะเบยนทวไป และทะเบยนอนๆ ทเกยวของกบการรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน

3. บรหารจดการระบบเทคโนโลยการปฏบตงาน และพฒนาระบบฐานขอมลกลางใหมคณภาพเพอการใชประโยชนรวมกนอยางบรณาการของภาครฐและภาคเอกชนรวมถงการเชอมโยงฐานขอมลระหางประเทศ

4. บรณาการการบรหารราชการ การปกครองทองท การบรการ การรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงภายในทกระดบในพนทใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน นโยบายของรฐบาล การพฒนาประเทศ และกรอบความรวมมอระหวางประเทศ

5. พฒนาองคกรใหมสมรรถนะสง บนฐานธรรมาภบาล 6. ปกปอง ดแลสถาบนหลกของชาตและเสรมสรางความปรองดอง สมานฉนท 7. สงเสรมบทบาทหนาทของนายอาเภอในการสนบสนนและการตรวจสอบ กากบ ดแล

องคกรปกครองสวนทองถน

หนา 6

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

ระเบยบวาดวยรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ.2544

“ระเบยบวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ.2544” ระเบยบนใหใชบงคบเมอพนกาหนด 120 วน นบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา ซงนายกรฐมนตรรกษาการตามระเบยบ มนายชวน หลกภย ลงนามในประกาศ “ขอมลขาวสารลบ” หมายความวา ขอมลขาวสารตาม ม.14 หรอ ม.15 ทมคาสงไมใหเปดเผยและอยในความครอบครอง หรอ ควบคมดแลของหนวยงานของรฐ ไมวาจะเปนเรองทเกยวกบการดาเนนงานของรฐ หรอ ทเกยวกบเอกชน ซงมการกาหนดใหมชนความลบเปน ชนลบ ชนลบมาก หรอ ชนลบทสด ตามระเบยบน โดยคานงถงการปฏบตหนาทของหนวยงานของรฐ และประโยชนแหงรฐประกอบกน “ประโยชนแหงรฐ” หมายความวา การดาเนนงานของรฐทเกยวกบประโยชนสาธารณะ หรอ ประโยชนของเอกชนประกอบกน ไมวาจะเปนเรองความมนคงของรฐทเกยวกบการเมองภายในประเทศ หรอระหวางประเทศ การปองกนประเทศ เศรษฐกจ สงคม วทยาศาสตร เทคโนโลย การพลงงาน และสงแวดลอม “ หวหนาหนวยงานของรฐ” หมายความวา (1) หวหนาสวนราชการทมฐานะเปนนตบคคล

สาหรบสวนราชการในสงกด กระทรวงกลาโหม ใหหมายความรวมถง หวหนาสวนราชการทขนตรงตอ สานกงานปลดกระทรวงกลาโหม กรมราชองครกษ กองบญชาการทหารสงสด กองทพบก กองทพเรอ กองทพอากาศ (2) ผวาราชการจงหวด สาหรบราชการสวนภมภาค (3) ผวาราชการจงหวดกรงเทพมหานคร นายกองคการบรหารสวนจงหวด นายกเทศมนตร ประธานสภาตาบล นายกเมองพทยา หรอตาแหนงทเรยกชออยางอนทมลกษณะทานองเดยวกน แลวแตกรณ สาหรบขาราชการสวนทองถน (4) ผบรหารกจการของรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ สาหรบงานของรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ “ การปรบชนความลบ” หมายความวา การลด หรอ เพมชนความลบของขอมลขาวสารลบ และใหหมายความรวมถง การยกเลกชนความลบของขอมลขาวสารลบนนดวย

หนา 7

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

ทก 5 ป เปนอยางนอย ใหนายกรฐมนตรจดใหมการทบทวนการปฏบตการตามระเบยบน และพจารณาแกไขเพมเตมระเบยบนใหเหมาะสม

ใหหนวยงานของรฐ มหนาทรกษาขอมลขาวสารลบในหนวยงานของตน และอาจมอบหมายหนาทดงกลาวไดตามความจาเปนใหผใตบงคบบญชา หรอใหแกราชการสวนภมภาค ในกรณทสามารถมอบอานาจไดตาม กม.

บคคลทจะเขาถงขอมลขาวสารบญในชนความลบใด จะตองเปนบคคลทผบงคบ บญชามอบหมายความไววางใจ และใหเขาถงขอมลขาวสารลบไดเฉพาะเรองทไดรบมอบหมายเทานน องคการรกษาความปลอดภย

องคการรกษาความปลอดภยตามระเบยบน ไดแก (1) สานกขาวกรองแหงชาต สานกนายกรฐมนตร เปนองคการรกษาความปลอดภยฝายพลเรอน (2) ศนยรกษาความปลอดภย กองบญชาการทหารสงสด เปนองคการรกษาความปลอดภยฝายทหาร ชนความลบของขอมลขาวสารลบ แบงออกเปน 3 ชน คอ

(1) ลบทสด (TOP SECRET) (2) ลบมาก ( SECRET) (3) ลบ ( CONFIDENTIAL)

ลบทสด หมายความถง ขอมลขาวสารลบซงหากเปดเผยทงหมดหรอเพยงบางสวนจะกอใหเกดความเสยหายแกประโยชนแหงรฐอยางรายแรงทสด ลบมาก หมายความถง ขอมลขาวสารลบซงหากเปดเผยทงหมดหรอเพยงบางสวนจะกอใหเกดความเสยหายแกประโยชนแหงรฐอยางรายแรง ลบ หมายความถง ลบทสด หมายความถง ขอมลขาวสารลบซงหากเปดเผยทงหมดหรอเพยงบางสวนจะกอใหเกดความเสยหายแกประโยชนแหงรฐ ผมอานาจกาหนดชนความลบ ใหหวหนาหนวยงานของรฐมหนาทรบผดชอบในการกาหนดชนความลบ พรอมทงใหเหตผลประกอบการกาหนดชนความลบของขอมลขาวสารลบนนดวยวาเปนขอมลขาวสารประเภท

หนา 8

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

ระเบยบงานสารบรรณ พ.ศ. 2526 และแกไขเพมเตม พ.ศ. 2548 ความหมาย “งานสารบรรณ” หมายความวา งานทเกยวกบการบรหารงานเอกสาร เรมตงแตการจดทาการรบ การสง การเกบรกษา การยม จนถงการทาลาย

“หนงสอ” หมายความวา หนงสอราชการ “สวนราชการ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม สานกงาน หรอหนวยงานอนใดของ

รฐทงในราชการบรหารสวนกลาง ราชการบรหารสวนภมภาค ราชการบรหารสวนทองถน หรอในตางประเทศและใหหมายความรวมถงคณะกรรมการดวย

“คณะกรรมการ” หมายความวา คณะบคคลทไดรบมอบหมายจากทางราชการใหปฏบตงานในเรองใด ๆ และใหหมายความรวมถงคณะอนกรรมการ คณะทางาน หรอคณะบคคลอนทปฏบตงานในลกษณะเดยวกน

ปลดสานกนายกรฐมนตรรกษาการตามระเบยบน ชนดของหนงสอ

หนงสอราชการ คอ เอกสารทเปนหลกฐานในราชการ ไดแก 1. หนงสอทมไปมาระหวางสวนราชการ 2. หนงสอทสวนราชการมไปถงหนวยงานอนใดซงมใชสวนราชการ หรอทมไปถง

บคคลภายนอก 3. หนงสอทหนวยงานอนใดซงมใชสวนราชการ หรอทบคคลภายนอกมมาถงสวนราชการ 4. เอกสารททางราชการจดทาขนเพอเปนหลกฐานในราชการ 5. เอกสารททางราชการจดทาขนตามกฎหมาย ระเบยบ หรอขอบงคบ หนงสอ ม 6 ชนด คอ 1. หนงสอภายนอก 2. หนงสอภายใน 3. หนงสอประทบตรา 4. หนงสอสงการ

หนา 9

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

5. หนงสอประชาสมพนธ 6. หนงสอทเจาหนาททาขน หรอรบไวเปนหลกฐานในราชการ

หนงสอภายนอก

หนงสอภายนอก คอ หนงสอตดตอราชการทเปนแบบพธโดยใชกระดาษตราครฑเปนหนงสอตดตอระหวางสวนราชการ หรอสวนราชการมถงหนวยงานอนใดซงมใชสวนราชการ หรอทมถงบคคลภายนอก หนงสอภายใน

หนงสอภายใน คอ หนงสอตดตอราชการทเปนแบบพธนอยกวาหนงสอภายนอกเปนหนงสอตดตอภายในกระทรวง ทบวง กรม หรอจงหวดเดยวกน ใชกระดาษบนทกขอความ หนงสอประทบตรา

หนงสอประทบตรา คอ หนงสอทใชประทบตราแทนการลงชอของหวหนาสวนราชการระดบกรมขนไป โดยใหหวหนาสวนราชการระดบกอง หรอผทไดรบมอบหมายจากหวหนาสวนราชการระดบกรมขนไป เปนผรบผดชอบลงชอยอกากบตรา หนงสอประทบตราใหใชไดทงระหวางสวนราชการกบสวนราชการ และระหวางสวนราชการกบบคคลภายนอก เฉพาะกรณทไมใชเรองสาคญ ไดแก

1. การขอรายละเอยดเพมเตม 2. การสงสาเนาหนงสอ สงของ เอกสาร หรอบรรณสาร 3. การตอบรบทราบทไมเกยวกบราชการสาคญ หรอการเงน 4. การแจงผลงานทไดดาเนนการไปแลวใหสวนราชการทเกยวของทราบ 5. การเตอนเรองทคาง 6. เรองซงหวหนาสวนราชการระดบกรมขนไปกาหนดโดยทาเปนคาสง ใหใชหนงสอ

ประทบตรา หนงสอประทบตรา ใชกระดาษตราครฑ

หนา 10

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

10.การบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน หมายถงการปฏบตราชการทมเปาหมายเพอสงใด ก. เพอใหเกดความผาสก

ข. ความเปนอยดของประชาชน ค. ความสงบและปลอดภยของสงคมสวนรวม

ง. ถกทกขอ ตอบ ง. ถกทกขอ

การบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน หมายถง การปฏบตราชการทมเปาหมายเพอใหเกดความผาสกและความเปนอยทดของประชาชน ความสงบและปลอดภยของสงคมสวนรวม ตลอดจนประโยชนสงสดของประเทศ 11. การบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน ตองถอเอาผใดเปนศนยกลาง ก. รฐ ข. ประชาชน ค. ถกทงสองขอ ง. ไมมขอใดกลาวถกตอง ตอบ ข. ประชาชน

ในการบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน สวนราชการจะตองดาเนนการโดยถอวาประชาชนเปนศนยกลางทจะไดรบการบรการจากรฐ 12. การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ตองดาเนนการอยางไรกอน ก. จดทาแผนปฏบตการไวลวงหนา ข. กาหนดแผนปฏบตราชการ ค. ตดตามและประเมนผล ง. แกไขและบรรเทาผลกระทบ ตอบ ก. จดทาแผนปฏบตการไวลวงหนา

การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ใหสวนราชการปฏบตดงตอไปน (1) กอนจะดาเนนการตามภารกจใด สวนราชการตองจดทาแผนปฏบตราชการไวเปนการ

ลวงหนา (2) การกาหนดแผนปฏบตราชการของสวนราชการตาม (1) ตองมรายละเอยดของขนตอน

ระยะเวลาและงบประมาณทจะตองใชในการดาเนนการของแตละขนตอน เปาหมายของภารกจ ผลสมฤทธของภารกจ และตวชวดความสาเรจของภารกจ

หนา 11

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

แนวขอสอบ ระเบยบฯ งานสารบรรณ พ.ศ. 2526 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2548

17.หนงสอประชาสมพนธ มกชนดอะไรบาง ก. 2 ชนด, ประกาศ แถลงการณ ข. 3 ชนด, ประกาศ แถลงการณ และขาว ค. 3 ชนด, ประกาศ ประชาสมพนธ และขาว ง. 4 ชนด, ประกาศ ประชาสมพนธ แถลงการณ และขาว ตอบ ข. 3 ชนด, ประกาศ แถลงการณ และขาว

หนงสอประชาสมพนธม 3 ชนด ไดแก ประกาศ แถลงการณ และขาว (ขอ 19 ระเบยบฯ งานสารบรรณ)

18.บรรดาขอความททางราชการประกาศหรอชแจงใหทราบ หรอแนะแนวทางปฏบตนนเรยกวาหนงสอประชาสมพนธชนดใด ก. ประกาศ ข. แถลงการณ ค. ขาว ง. ประชาสมพนธ ตอบ ก. ประกาศ

ประกาศ คอ บรรดาขอความททางราชการประกาศหรอชแจงใหทราบ หรอแนะแนวทางปฏบต ใชกระดาษตราครฑ (ขอ 20 ระเบยบฯ งานสารบรรณ)

19.ในการประกาศนน ถากฎหมายกาหนดใหเปนการแจงความใหเปลยนคาวา "ประกาศ" เปนคาใด ก. คาสง ข. แจงความ ค. ประกาศแจงความ ง. แถลงการณ ตอบ ข. แจงความ

ในกรณทกฎหมายกาหนดใหทาเปนแจงความ ใหเปลยนคาวา ประกาศ เปน แจงความ (ขอ 20 ระเบยบฯ งานสารบรรณ)

20.บรรดาขอความททางราชการแถลงเพอทาความเขาใจในกจการของทางราชการหรอเหตการณหรอกรณใดๆ ใหทราบโดยทวกน หมายถงหนงสอประชาสมพนธชนดใด

หนา 12

กรมการปกครอง..... โดยนกวชาการเตรยมสอบราชการ

....... เจาหนาทปกครอง........

****