2017 - 18 ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΛΑΒΡΥΣ ΕΠΕ, Υψηλάντου 44, 11521 Αθήνα. Τ. 2107258510, www.lavris.gr. Οµαδικές κρατήσεις-σχολεία: 210-8668572, 210-8665144

Το µαγικό ταξίδι του Van Gogh συνεχίζεται µέσα στην τάξη!

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΛΙΚΟΜΕΤΑΤΗΝΕΠΙΣΚΕΨΗ

ΗέκθεσηVanGoghAliveπαρουσιάζειμεένανμοναδικότρόποτηντέχνηκαιτηνδιαδικασίααποτύπωσηςτωνέργωντουπαγκοσμίουφήμηςκαλλιτέχνημέσααπόμιαπλήρηαναφοράστηζωήτουκαιτηνκαθημερινότητάτου.

Για τις ομάδες παιδιών που έζησαν την μεγάλη εμπειρία της έκθεσης Van Gogh Alive σας παρέχουμε ΒοηθητικόΕκπαιδευτικόΥλικό,μεεκπαιδευτικέςκαικαλλιτεχνικέςαπολαυστικέςδραστηριότητεςπουμπορούνευκολαναγίνουνμέσασεμιατάξητουσχολείου.

Ολλανδία-ΗπατρίδατουVincent:ΟVincentvanGoghάρχισεναζωγραφίζειπερίτατέλητηςδεύτερηςδεκαετίαςτηςζωήςτου,εγκαταλείπονταςτιςπροσπάθειεςναακολουθήσειάλλουςδρόμουςωςευαγγελικόςιεραπόστολοςκαιμιαθέσηεργασίαςσεεταιρείαεμπόρωντέχνης,τόσοστηΧάγηόσοκαιστοΛονδίνο.ΟVincentγνώριζεπολύκαλάτιςδιαφορέςπουυπήρχανστηνανατροφήκαιστοντρόποζωήςμεταξύτωνανθρώπωντηςεργατικήςτάξηςκαιτηςδικήςτου,τηςμεσαίαςτάξης.Εκφράζειμάλιστααυτό τοσυναίσθημασταπρώιμαέργα του,προσπαθώνταςνασυλλάβειτηνταπεινότητατωνσκληράεργαζόμενωνεργατώνκαιχωρικώνστουςπίνακέςτου.Αυτήη "Ολλανδική"περίοδοςείναιστυλιστικάσκοτεινή,σευποτονικούς, γήινους τόνουςαπόλυτασεδιάστασημε τογεμάτοζωντάνιαστυλ,πουανέπτυξεταεπόμεναχρόνια,στύλπουθαδημιουργούσεταθεμέλιατης"σύγχρονης"τέχνης.

VanGogh-“Potatoeaters”(1885)JozefIsraëls-“PeasantFamilyattheTable”(1882)ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ: Eμπνεύστηκε μερικές φορές από θέματα ζωγράφων της εποχής του, αλλά με μια διαφορετική,προσωπικήσύλληψητουνοήματωςκαιπρωτοποριακήτεχνική,πουδίνειεντελώςδιαφορετικήαίσθηση!(βλ.VanGogh“Potatoeaters” (1885)σεσύγκρισημε τονπίνακα Jozef Israëls- “Peasant Family at theTable” (1882)ήμιασειράαπότοπίαόπως«Σιταροχώραφοκάτωαπόαστραπόβροντα»-«WheatfieldunderThunderclouds”(1890),σεσύγκρισημετονLéon-AugustinLhermitte-“Haymaking”(1887)Συζητήστεπόσοδιαφορετικάσυναισθήματαμαςπροκαλούνοιπίνακες!

Παρίσι:ΣτοΠαρίσιοVincentεγκαταλείπειτουςσκοτεινούςκαιχαμηλούςτόνουςτης"Ολλανδικής"τουπεριόδουκαιηδουλειάτουχαρακτηρίζεταιπλέοναπόφωτεινάχρώματα,γραμμέςκαιμοτίβα.Ηαλλαγήτηςφωτεινότηταςστηνπαλέτατουσηματοδότησετηνανάδειξητηςδοξασμένηςτουτεχνοτροπίας,δηλαδήτηχρήσητουχρώματοςγιατημετάδοσησυμβολικώνκαιεκφραστικώνσυγκινησιακώνκαταστάσεων,καιόχιτηναπλήαπεικόνισηφωτός,σκιάςκαιατμόσφαιρας.

VanGogh-“WheatfieldUnderThunderclouds”(1890)Léon-AugustinLhermitte-“Haymaking”(1887)

Αν συγκρίνουμε τους δύο πίνακες επάνω (που έχουν παρόμοιο θέμα), μπορείτε να δείτε σημαντικές διαφορές πουδιακρίνουμετηνπρωτοποριακήτεχνική,σταχρώματακαιτονσυμβολισμόστοέργοτουVanGogh.ΣτοΠαρίσι,γιαπρώτηφοράβρίσκειτοκαλλιτεχνικότουπεριβάλλονκαιτιςεπιρροέςτου,επιφανείςιμπρεσιονιστέςκαιμετα-ιμπρεσιονιστέςζωγράφους.Μετακτικέςεπιστολές,οVincentVanGoghδιατηρούσεανοικτήγραμμήεπικοινωνίαςμετοφιλικότουπεριβάλλονκαιτοναδελφότουTheo.Πολλάαπόταγράμματα-επιστολέςπεριέχουνσκίτσακαιπεριγραφέςτωνέργωνζωγραφικήςτου,τεκμηριώνουνκαταλόγουςμουσείωνκαιεκθέσεωνπουείχεεπισκεφθεί,σημαντικάβιβλία,ταονόματατωνκαλλιτεχνώναπότουςοποίουςαντλούσεέμπνευσηκαιδέχτηκεεπιρροές.

Στατέλητου1887,οVincentβρίσκειτοντόσοεμπνευσμένοαρχικάτρόποζωής στο Παρίσι, αμείλικτο και κλειστοφοβικό. Τον Φεβρουάριο τουεπόμενουχρόνου,σεαπελπιστικήανάγκηγιααλλαγή,μπήκεσεένατρένογιατηνΆρλ.Αρλ: Η Άρλ γέμισε την ψυχή του Van Gogh με αισιοδοξία καιαναζωογόνησε τη ζωγραφική του. Στην περιοχή αυτή έζησε ίσως τηνευτυχέστερηπερίοδοτηςσύντομηςζωήςτου,πουήτανσίγουρακαιηπιοπαραγωγική.Γοητευμένος από το τοπίο της περιοχής και το εκπληκτικό φως που τηνπεριέλουζε, ο Van Gogh ξεκίνησε αμέσως μια περίοδο καλλιτεχνικήςεπανάστασης. Σε μια απόπειρα λιτής διακόσμησης του ατελιέ του για ναυποδεχθεί τον φίλο του Paul Gauguin, ο Vincent δημιούργησε τηναριστουργηματικήτουσειράSunflowers(Hλιοτρόπια).

VanGogh-VasewithFifteenSunflowers(1888)

SaintRémy: Στις8Μαίου1889,μετάαπόμιαδεύτερηκρίσηκαιεκτεταμένηπαραμονήτουσενοσοκομείο,οVanGoghεισήχθηστοάσυλο Saint-Paul-de-Mausole του Saint-Rémy. Μέσα σε ένα μήνααπότηνεισαγωγήτου,ξανάρχισεναζωγραφίζει.Υποφέρονταςαπόεφιάλτες και σοβαρές παραισθήσεις, ζωγράφισε τόσο ήρεμα όσοκαιδιαταραγμένατοπία,μεκορύφωσητηναναλαμπήελπίδαςπουβλέπουμεστησειράStarryNight(ΈναστρηΝύχτα)όπουσυνυπάρχειτοόνειρικόστοιχείομαζίμετηνπραγματικότητα.Η σύγκρουση μεταξύ περιόδων κρίσεων και στιγμών αυτοελέγχουείναι πλέον φανερή στην εμφάνιση και τη συμπεριφορά τουVincent.

VanGogh-StarryNight(1889)

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑκαιΕΠΙΡΡΟΕΣ–ΣυζητήσειςστηντάξηΠοιαπρωτοποριακάστοιχείαβρίσκουμεγιαπρώτηφοράστηζωγραφικήτουVanGogh;

Χρώματα:ΟVanGoghεφτασεστοΠαρίσικαιμετέπειταμετακόμισεστηνεξοχήτουΑρλ,μεόμορφατοπίακαιλαμπερόφως. Επιρεάζεταιαπότοκίνηματουιμπρεσιονισμού-ειδικότερασταχρώματα.Χρησιμοποιείεπίσηςσυμπληρωματικάχρώματατώρα,κάτιπουοιιμπρεσιονιστέςαποφεύγουν. Tιεπιρροήείχετοφωςτηςεξοχήςεπάνωστουςπίνακεςτου;Πωςάλλαζουνταχρώματατώρα;(Πιοφωτεινά;Πιοέντονα;)Οι πίνακες από την “Ολλανδική” εποχή έχουν σκοτεινά χρώματα με χαμηλούς γήινους τόνους. Θυμηθείτε τώρα τηνχρωματικήπαλέτατουαποκτάνέαλάμψηστοΠαρίσι (ότανέρχεταιηαλλαγήμεσκηνικάαπόάνθη,κήπουςκαιμπωλφρούτων που λούζονται από λάμψη καιφως) και την παραγωγική του περίοδο στηνΑρλ,στην εξοχή στονΝότο τηςΓαλλίας,ότανοVanGoghείναιστηνγεμάτοςαισιοδοξία(καιηζωγραφικήτουδείχνειαναζωογονημένη).Ταχρώματαδενείναιρεαλιστικάπια.Τισημασίαέχουνταχρώματα;Τισχέσηέχουνμετασυναισθήματαστουςπίνακέςτου;(Έχουνσχέσημεαυτόπουαισθανότανόίδιος;Έχουνσχέσηκαιμεαυτόπουήθελενααισθανθούνοιάλλοι;)ΠροσωπικήΤεχνική–ΦανερέςΠινελιές,MηΡεαλιστικήΑπόδοσηκαιΣύμβολα

ΟVanGoghανέπτυξεέναπροσωπικόστυλ,χρησιμοποιόνταςτηντεχνικήμεκουκίδες. Η φανερές πινελιές με καθαρό χρώμα παρουσιάζουν μια κίνησηπουεκφράζειμεμοναδικότρόποτοπάθοςκαιτηνέξαρσητουκαλλιτέχνη.Η κύρια έγνοια του Van Gogh δεν ήταν η ρεαλιστική αναπαράσταση.Εγκαταλείπει ηθελημένα την ζωγραφική ως «μίμηση της φύσης»,ζωγραφίζωνταςακόμαμεπαραμόρφωσηότανβοηθάειτονσκοπότου.Τι προσθέτει αυτή η νέα τεχνική στους πίνακες; Τi εκφράζει; (Μπορεί ναπαρουσιάζειμιαπιοέντονηκίνηση;Δίνειπιοπολύζωήστονπίνακα;)Στονπίνακα“ΆνθηΑμυγδαλιάς” ζωγραφίζειεσκεμμέναεπίπεδεςεπιφάνειεςχωρίςσκιές,σανναφωτίζονταιταυτόχρονααπόδιαφορετικέςθέσειςφωτός.Έτσιμεταλλάσσεισυνέχειατονχώροκαιτηνπροοπτική,ξεφεύγονταςαπότιςπαλιέςρεαλιστικέςφόρμεςζωγραφικής.

VanGogh-AlmondBlossom(1890)Σύμβολα:ΣτοάσυλοSaintRémyηζωγραφικήτουπεριλαμβάνειδιαταραγμέναόσοκαικατασταλαγμένα,ήρεματοπία.Δείτε προσεκτικά την ελαιογραφία “ΈναστηΝύχτα” (ή εναλλακτικά κάποιοάλλο έργοπου εμπεριέχει έντονα ονειρικάστοιχεία).ΒλέπουμεεδώτηθέααπότοδυτικόπαράθυροτουδωματίουτουVanGoghστοάσυλοSaintRémyμόλιςπριντηνανατολήτουηλίου,μετηνπροσθήκηενόςεξιδανικευμένουχωριού-πουαποτελείέναμηρεαλιστικόστοιχείο.ΟΒανΓκογκαπεικονίζειτηθέααπότουπνοδωμάτιότου(απόμνήμης-στοεργαστήριότου)όχιλιγότερεςαπόεικοσιμίαπαραλλαγές, διαφορετικές ώρες της ημέρας και κάτω από διάφορες καιρικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένου τηςανατολήςτουήλιουκαιτουφεγγαριού,σεμέρεςμεηλιοφάνειακαισυννεφιά,μεθύελλεςκαιμεβροχή.Ηκίνησητουσύμπαντοςτυλίγεταικαιρέειστονπίνακα.Τοκυπαρίσσι-πουσυμβολίζειπαραδοσιακάτοπένθος-συνδέειγηκαιουρανό.Γιατίνομίζετεπωςζωγράφισεαυτότοεξιδανικευμένοχωριόμέσαστονπίνακα;Τιμπορείνασυμβολίζειγιαμας;ΒρείτεκιάλλουςπίνακεςτουVanGogh,πουέχουνονειρικά–μηρεαλιστικά–στοιχεία!Ποια σύμβολα βρίσκουμε συχνά στους πίνακες του Van Gogh; (Άνθη, Ελιές - σύμβολα της ζωής π.χ) Τι μπορεί νασυμβολίζει ο ταραγμένος ουρανός ή τα απέραντα χωράφια στους πίνακες του Van Gogh; (Μπορεί να εμπεριέχει τιςδυσκολίεςπουεμπεριέχειηζωήτωνανθρώπων,τηνθλήψη,τηνμοναξιά;)Πόσοσυχνάδιακρίνουμεσύμβολαγιατονανθρώπινομόχθοτουκαθημερινούανθρώπουστουςπίνακες;ΤασυμβολίζουνταχρώματασταέργατουVanGogh;ΔιαλέξτεένανπίνακατουVanGoghπουσαςαρέσει.Προσπαθήστετώραναβρείτετισυμβολίζουνταχρώματαστονπίνακα.(Ηελπίδα,ηζεστασιά,ηχαράβρίσκεταιστοκίτρινοχρώμα;)Ηανθρώπινηαπουσίαστονπίνακα,τιμπορείνασημαίνει;(αναμονή;)Το1890,oVanGoghθεωρείταιήδημοναδικόςκαλλιτέχνηςγιατουςιμπρεσιονιστές.Γιατουςακαδημαϊκούςκύκλουςόμως,τασχόλιαγιατηδουλειάτουείναιδηλητηριώδη-άλλαγιατονΒανΓκογκ,ηεπιτυχίαδενταυτίζεταιούτεμετηφήμηούτεμεταχρήματα.Επιτυχίασημαίνειναζωγραφίζειόπωςθέλει.Ανακαλύψτεπίνακεςαπότουςιμπρεσιονιστέςκαιμετα-ιμπρεσιονιστέςζωγράφουςστοΠαρίσι,πουείχανεμπνεύσειτονVanGogh!ΕΡΕΥΝΑ:ΒρείτεπίνακεςστοδιαδίκτυομεπίνακεςτωνLouisAnquetin,EmileBernard,EdgarDegas,PaulGauguin,CamillePissarro,JohnPeterRussell,Georges-PierreSeuratκαιHenrideToulouse-Lautrec.ΠροσπαθήστεναβρείτεμερικούςπίνακεςπουμπορείναείχανεμπνεύσειτονVanGogh.

Συζητήσειςστηντάξηγιατηνσύγχρονητέχνη:Ο Van Gogh ανήκει στους μετα-ιμπρεσιονιστές καλλιτέχνες που επηρέασαν τις επόμενες γενεές των καλλιτεχνών καικατά πολλούς τρόπους θεωρείται ότι είναι στο επίκεντρο της σύγχρονης τέχνης. Ο Van Gogh έδωσε σιωπηρά τηνελευθερίασεόλουςτουςμελλοντικούςκαλλιτέχνεςναζωγραφίσουντολμηράμεδυνατάστοιχείασύνθεσης,χρώματοςκαιεμφανέςπινελιέςπουπροσθέτουνμιααίσθησηκίνησης.

ΠουβλέπουμετηνεπιρροήτουVincentVanGoghστησύγχρονητέχνηγενικότερα;

1)Ταμεγαλύτεραπαιδιά(8-12χρονών)μπορούνναερευνήσουντοδιαδίκτυογιαναβρουνυλικόκαιναπαρουσιάσουντις πληροφορίες τους για την επιρροή που είχε στα κινήματα του εξπρεσσιονισμού, του φοβισμού καιμετέπειταστησύγχρονηαφηρημένητέχνη!

2) Για τα μικρότερα παιδιά, ο δάσκαλος μπορεί να ετοιμάσει μερικές φωτογραφίες έργων τέχνης (σε εκτυπωμένημορφή, ή ιστοσελίδα) ώστε να επιλέξουν όλοι μαζί κάποιο σύγχρονο πίνακα μοντέρνας τέχνης που έχει στοιχεία μεεμφανέςπινελιές,δυνατήσύνθεσηκαιχρώμα!

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Ο Van Gogh επέμενε να ζωγραφίζει ασταμάτητα, παρ’ όλες τις δυσκολίες που συνάντησε στη ζωή του. Η μεγάληαφοσίωσή του και η επιμονή του να συνεχίζει να ζωγραφίζει ακόμα με αντίξοες συνθήκες, πρέπει να αποτελεί πηγήέμπνευσηςγιαόλουςμας,ναπροσπερνάμεεμπόδιασεδημιουργικάθέματαστηζωή.Στηνέκθεσηπαρουσιάζεταιο χρωματιστόςκόσμος του,μεολόκληρο τοέργο τουδιάσημου ζωγράφου!ΕίδαμεπωςοVanGoghεκφράζειτασυναισθήματάτουμετηνσύνθεσηκαιταχρώματα!Έλεγεοίδιοςπωςζωγραφίζειπροσπαθώνταςναβρειένανόημασεένανδύσκολοκόσμο.

Ζωγραφίστεστηντάξη!1) Γιαόλες τιςηλικίες:Επιστρέφονταςστοσχολείο,μπορούνταπαιδιάμέσα στην τάξη ναεμπνευστούναπό τη βιωματική τους εμπειρία στηνέκθεση και τις ζωγραφιές του μεγάλου καλλιτέχνη,απεικονίζοντας μεχρώματα τα συναισθήματά τουςστη διάρκειατης επίσκεψης, σε μιαζωγραφική δημιουργία όπου ο καθένας μπορεί να εκφράσει ελεύθερατονδικότουχρωματιστό,εσωτερικόκόσμο!

2) Για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους: Τα παιδιά μπορούν ναμελετήσουντοπίατουVanGogh,όπωςτοθαλασσινότοπίο“ViewoftheSeaatScheveningan”ή““WheatfieldUnderThunderclouds”καιμετάνασχεδιάζουνήναζωγραφίσουνμεχρώματαταδικάτουςτοπία!

3) Γιαμικρούςκαιμεγάλους:ΒιώσαμεμαζίπολλάσυναισθήματαστηνέκθεσηκαιμάθαμεγιατηζωήκαιτηνεποχήπουζούσεοVanGogh.O σπουδαίος καλλιτέχνης έχει απεικονίσει πράγματα, ανθρώπους,χώρουςκαιτοπίααπότηνκαθημερινήτουζωή.Ας δοκιμάσουμε κι εμείς να ζωγραφίσουμε ένα όμορφο τοπίο, ή ένασημαντικό αντικείμενο από την καθημερινότητά μας, επιλέγονταςατελείωτεςεκπλήξειςχρωμάτωνπουεκφράζουντασυναισθηματάμας!

VanGogh-CafeΤerassatnight(1888)4) ΙαπωνικήTέχνη:OVanGoghθαύμασεταχρώματατηςιαπωνικήςτέχνης,ταδιακοσμητικάστοιχείατης,καθώςκαιτηναπόδοσητουχώρου.Γιαμεγαλύτεραπαιδιάκαιεφήβους:Ερευνήστε(στοδιαδίκτυο)πουμπορούμεναδούμετηνεπιρροήαπότηνΙαπωνέζικηζωγραφικήστουςπίνακέςτου.Δέκα χρόνια μετά από τον θανατό του Van Gogh γίνεται μια μεγάλη έκθεση στο Παρίσι με τα έργα του. Αυτόσηματοδοτεί την αρχή της ευρύτερης αναγνώρισης και εκτίμησης που έχει μέχρι σήμερα, ως ένας απο τους πιοσπουδαίουςζωγράφουςόλουτουκόσμου. Προτείνουμειστοσελίδεςγιαπερισσότερηαναζήτηση,μεστοιχεία,συλλογήμεπίνακεςτουVanGoghκαιάλλουςζωγράφουςτηςεποχής,επιρροέςκαλλιτεχνώνκ.α:https://www.vangoghmuseum.nl/en/vincents-life-and-workhttp://www.theartstory.orghttps://www.vangogh.net/starry-night.jsphttp://www.artmag.gr/art-history/artists-faces/item/1789-vincent-van-gogh-and-his-art-worthttps://www.awesomestories.com/asset/view/INFLUENCE-of-JAPANESE-ART-Vincent-Van-Goghhttp://www.elniplex.com/οι-ελιές-του-van-gogh-δέκα-πίνακες-με-το-άγιο-δΠληροφορίες-Ενημέρωση-Κρατήσειςομάδων/ΕύαΣτυλάντερ,στατηλέφωνα:210-8668572,210-8665144.

ΠροπώλησηΕισιτηρίων:www.viva.gr|11876|ΤαμείαΜεγάρουΜουσικής|ΠλατείαΣυντάγματοςΛΑΒΡΥΣΕΠΕ-Διοργάνωση Πολιτιστικών Εκδηλώσεων, Υψηλάντου 44-46, 11521 Αθήνα. Τηλ. 210 7258510, www.lavris.gr