Luc JanssensCEO Oasis HRM Consultancy

www.oasishrm.be

Werken aan een goed sociaal klimaat

19 januari 2016 – Social Relations Academy

Noodzakelijke stappen voor een betere sociale dialoogDeel 1

Luc Janssens

Inhoud Inleiding : de (sociale) bedrijfsactoren : analyse en doelstellingen Social Relations aanpak : strategisch en praktisch

Opzet “Sociale hygiëne” Sociaal overleg Sociale communicatie Sociale organisatie

Implementatie van een verbeteringsproject

3

Inleiding De actoren binneneen bedrijf en huninteracties

4

Uw diagnose?

5

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

Executive

Managers Unions

Employees

6

4 3

12

5

4excellent

3OK

2Kan

beter

1Slecht Totaal

6

Wat verwachten we van de vakbonden?

Waarin kunnen wij veranderen?

AS IS:Wat werkt (niet)?

TO BE:Wat willen we

bereiken?

Analyse

7

Wat verwachten we van de vakbonden?

Waarin kunnen wij veranderen?

As is:Wat werkt (niet) in het sociaal klimaat :“fact finding & cause

identification”

TO BE:Wat willen we

bereiken?

Analyse sociaal klimaatAs is: te veel (?) :

ConflictmodelVertraging veranderingNiet gecontroleerdTe weinig toegevoegde waardeGrote kostArgwaan Machtstrijd....... Voorbeelden:

...... ...... ......

8

As is: OK (?) : Regelmatig overleg Alerte HR business partners Informele contacten ? ........

Quid mbt de kwaliteit van de interacties tussen de actoren en de impact op het sociaal klimaat ?

WHY ?

9

Wat verwachten we van de vakbonden?

Waarin kunnen wij veranderen?

AS IS/Wat gaat er (niet)

mis?

TO BE:Wat willen we

bereiken?“Target & priority

setting”

Waar streven wij naar ?

As isConflictmodelVertraging veranderingNiet gecontroleerdTe weinig toegevoegde waardeGrote kostArgwaan.......

To beCoöperatief overlegDraagvlak voor veranderingBeheersbaarGoed voor bedrijf & personeelInvesteringVertrouwenWederzijds begripWederzijdse verantwoordelijkheid Vlotte interacties tussen ....Focus op ....

10

Wat zijn de verbeteringsprioriteiten ?

11

Wat verwachten

wij van de vakbonden?

Waarin kunnen

wij veranderen?

Wat kunnen wij verbeteren ?

Wat gaat er mis?(as is)

Wat willen we bereiken?

(to be)

Social Relations Aanpak

12

« Energie + visie + strategie = magie »

S.R.A. Right FocusRight journey10 commandements

13

De juiste focus

Interacties

Procedures

Verantwoorde-lijkheden

Doel-stellingen

Interactie

s

Procedures

Verantwoordelijkheden

Doelstellingen

14

Het juiste traject

15

No conflicts

Balance of power

Satisfaction Engagement

Cooperation

Employment relations is a part of day-to-day management

Mut

ual T

rust

& u

nder

stan

ding

De 10 geboden voor een goed sociaal klimaat(geïnspireerd door de 14 geboden van Dr. William Edwards Deming)

1. Strategie : creëer een constante doelstelling, een lange termijn streven naar verbetering van het sociaal klimaat

2. Attitude: Verwerp de oude filosofie van conflictueuze arbeidsverhoudingen.

3. Ondernemen: Verminder de afhankelijkheid van de vakbonden om een goed sociaal klimaat op te bouwen.

4. Proces-denken: verbeter voortdurend de processen van het sociaal overleg.

5. Herwaardeer het leiderschap en de rol van de leidinggevenden voor een goed sociaal klimaat.

6. Moed: Verdrijf de vrees uit uw organisatie. Zorg voor zelfzekerheid en positieve energie van het management.

7. Groei naar meer vakmanschap (en striktheid) inzake arbeidsverhoudingen.

8. Investeer in slimme communicatie; cultiveer luisterbereidheid .

9. Bouw een volwaardig opleidings- en bijscholingsprogramma uit voor alle leidinggevenden, en ook voor werknemersvertegenwoordigers.

10. Schakel iedereen van het bedrijf in.

16

S.R.A. : de StrategieSociale hygiëneSociaal overlegSociale communicatieSociale organisatie

17

“Sociale hygiëne”

Waarnemen & identificeren

Oplossen

Sociaal overleg

Kennis & vaardigheden

Striktheid

Sociale communicati

e

Aanwezigheid

Geloofwaardigheid

Sociale organisatie

Duidelijkheid & transparantie

Leadership

R.O.I.

Sociale vrede

Draagvlak

Transanctiekosten

18

+ =+ +

Strategie

“Sociale hygiëne”

Waarnemen & identificeren

Oplossen

Sociaal overleg

Kennis & vaardigheden

Striktheid

Sociale communicati

e

Aanwezigheid

Geloofwaardigheid

Sociale organisatie

Duidelijkheid & transparantie

Leadership

R.O.I.

Sociale vrede

Draagvlak

Transanctiekosten

19

+ =+ +

Strategie

“Sociale hygiëne” =

Afwezigheid van sociale ergernissen of sociale irritaties

20

Van futiliteit via frustratie en irritatie naar actie

21

Ik leef ermee

Ik ben niet gemotiveerd

Ik ben kwaad

Misschien staak ik wel

(3 x 3 x 3) + =

http://negociationsociale.com/2012/02/climat-social-tendu-ou-etes-vous-sur-lechelle-du-risque/#more-670

22

Actie

Machtsstrijd

Open conflict

10 latente spanningen

100 futiliteiten & ergernissen

23

“Sociale hygiëne”

Waarnemen

Oplossen

Sociaal overleg

Kennis & vaardigheden

Striktheid

Sociale communicati

e

Aanwezigheid

Geloofwaardigheid

Sociale organisatie

Duidelijkheid

Leadership

R.O.I.

Sociale vrede

Draagvlak

Transanctiekosten

24

+ =+ +

Strategie

Sociaal overleg op ondernemingsniveau

25

Ondernemingsraad Comité PBW Vakbondsafvaardiging Europese ondernemingsraad

Kandidatenlijst

Verkiezingen

Effectieve leden

Arbeiders

Bedienden

Kader-leden Jongeren

Plaatsvervangers

Arbeiders Bedienden Kaderleden Jongeren

Niet verkozen kandidaten

Arbeiders Bedienden Kader-leden Jongeren

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

Naam (stemmen)

26

Wie is wie? Werknemersvertegenwoordigers in OR

Kandidatenlijst

Verkiezingen

Effectieve leden

Arbeiders Bedienden Jongeren

Plaatsvervangers

Arbeiders Bedienden Jongeren

Niet verkozen kandidaten

Arbeiders Bedienden Jongeren

Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen)

Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen)

Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen)

27

Wie is wie? Werknemersvertegenwoordigers in CPBW

28

Vakbondsafvaardiging

Effectieve leden

Arbeiders Bedienden Kaderleden?

Plaatsvervangende leden

Arbeiders Bedienden Kaderleden?

Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen)

Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen)

Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen) Naam (stemmen)

Wie is wie? Vakbondsafgevaardigden

Oefening : wie uitnodigen voor wat ?

29

Effectieve leden Plaatsvervangende leden

Uitnodiging voor vergaderingen

Deelname alle vergaderingen

Deelname werkgroepen

Deelname voorbereidende vergadering per fractie

Deelname gemeenschappelijke voorbereidende vergaderingen

Contact met regionale secretaris

Deelname buitengewone vergadering OR

Striktheid oefening m.b.t. de bevoegdheden VA OR CPBW

Onthaal

Outsourcing poetsdienst

Pesterijen

Absenteïsme

Klantenverlies

Uitzendarbeid

Fout in de loonberekening

Verandering van uurrooster

Vakantiedagen

Verandering indeling van de kantoren

Productiviteitsproblemen

Ontslag HR Manager

Einde arbeidsovereenkomst bepaalde duur

Loonbeleid kaderleden

30

Inhoud planning van de agendaMaand Wettelijk verplicht Vraag van de werkgever Vraag van de werknemers

123456789

101112

31

Sociaal overleg : Het belang van informele contacten

Contacten

≠ overleg

= gelijke behandeling van alle partijen

= transparantie van de bedoeling

Integreren in communicatieschema

32

Sociaal overleg: de onderhandelingen :“the perfect circle of social negotiations”

33

Plan

Do Check

Adjust

Vaardigheden : omgaan met destabiliseringstechnieken

tegenstellingen: ene groep tegen de andere groep (bv. kapitaal vs. arbeid)

Veralgemenen (“altijd”, “nooit”, “iedereen”, …)

Grensoverschrijdend gedrag (liegen)

“kwestie van principe” (van feiten naar principes)

Intimideren ( aanklagen, uitdagen, belachelijk maken, beschuldigen)

Emotie (beeldspraak)

Geen nuances

34

Syndicale rechten en plichten

Erkenning van het werkgeversgezagRecht om gehoord te wordenpersoneelsvergaderingDe faciliteitenDe “nodige tijd”De syndicale vorming

35

De nodige tijd: de teksten

Art. 23 cao N° 5 (& +/- art.17 cct N°9)

36

Workers' Representatives Convention, 1971 (No. 135) - [ratifications]

Workers' representatives in an undertaking shall enjoy effective protection against any act prejudicial to them, including dismissal, based on their status or activities as a workers' representative or on union membership or participation in union activities, in so far as they act in conformity with existing laws or collective agreements or other jointly agreed arrangements. Facilities in the undertaking shall be afforded to workers' representatives as may be appropriate in order to enable them to carry out their functions promptly and efficiently.

De leden van de syndicale afvaardiging zullen over de nodige tijd en faciliteiten beschikken, vastgesteld op het vlak van de activiteitssector of, bij ontstentenis ervan op het vlak van de onderneming, en bezoldigd als arbeidstijd om de in deze overeenkomst omschreven syndicale opdrachten en activiteiten collectief of individueel uit te oefenen.

Sectorale cao?

De nodige tijd: het “spel”

37

De nodige tijd : om precies te zijn

Ja

Activiteiten eigen aan het mandaatVoorbereidende vergaderingenVergaderingen met de directieContacten met de ledenContacten met de werkgeverBijstand Redactie van pamflettenVerzoeningen

Neen

Syndicale vormingExtern krediet Aanwezigheid op PCSyndicale acties

38

De “nodige tijd”: toepassing

Bespreekbaar maken: N+1 spreekt afgevaardigde aan:Respect syndicaal mandaatAandacht voor

De organisatie van het werkDe doelstellingen in de functie

Plaats Vakbondslokaal?Werkvloer ?

Registreren : hoeveel tijd hij/zij op de werkvloer denkt aanwezig te zijn*

Indien misbruik Definitie?Wie komt tussen?

39

De nodige tijd: het loon

Arbeidstijd ?Gedurende de uurroosters: jaBuiten het uurrooster:

In principe niet, behalve als vergadering met de directieKan geen aanleiding geven tot recuperatie

Loon ? 1° modaliteit : “platte” uren zonder premies gekoppeld aan bepaalde prestaties 2° modaliteit: gemiddeld loon (principe van geen nadeel) 3° modaliteit: classificatieNooit overloon

40

De nodige tijd : nood aan duidelijke regels

TransparentieHoeveel ?

Forfait (vb. PC 111)

Wanneer?Procedure ?

Hoe formaliseren ?Akkoord

PV vergadering OR of VACao?

Voordelen Planning mogelijkVermijden misverstandenVergemakkelijkt “syndicaal functioneringsgesprek”

Nadeel Forfait onderhandelingen

41

Werken aan een goed sociaal klimaat

Noodzakelijke stappen voor een betere sociale dialoogDeel 2

Luc Janssens

Sociale hygiëne

Waarnemen

Oplossen

Sociaal overleg

Kennis & vaardigheden

Striktheid

Sociale communicati

e

Aanwezigheid

Geloofwaardigheid

Sociale organisatie

Duidelijkheid

Leadership

R.O.I.

Sociale vrede

Draagvlak

Transanctiekosten

43

+ =+ +

Strategie

Communicatie: mind map

44

Informatiecascade

45

Luisteren

Spreken

Receivers

Directie Managers Teamleaders Employees Unions

Senders

Directie

Managers

Teamleaders

Employees

Unions

Medewerkers krijgen dezelfde informatie als vakbondenNiemand vergeten

Meest geloofwaardige

zender

Info + instructies

Training

Timing & herhaling

Tezelfdertijd als vakbonden

Vakbonden worden op voorhand verwittigd

Rol van de kaderledenU neemt kennis van de informatieU verstaat de communicatie die u krijgtU weet wat u ermee moet doen

InhoudBeperken tot cijfers, feiten; geen commentaar.U streeft naar

DuidelijkheidVerstaanbaarheidCorrectheid

U geeft feedback

46

Inhoud van de informatie

47

Reglementering Business / context Sociaal overleg(voor, tijdens, na)

Cultuur van samenwerking

Anticiperen !

Sociale hygiëne

Waarnemen

Oplossen

Sociaal overleg

Kennis & vaardigheden

Striktheid

Sociale communicati

e

Aanwezigheid

Geloofwaardigheid

Sociale organisatie

Duidelijkheid

Leadership

R.O.I.

Sociale vrede

Draagvlak

Transanctiekosten

48

+ =+ +

Strategie

De arbeidsverhoudingen : duidelijkheidVereenvoudigd schema

4 actoren verantwoordelijkheden

6 relaties kwaliteit

12 interacties rolverdeling

49

Excom

Managers

Employees

Unions

6

4

3

12

5

Kennis

Sociaal overlegIntern sociaal overleg

StructurenActoren ProcessenInhoud

Breed sociaal landschap

Reglementering (FAQ)

50

Vaardigheden : noodzakelijk voor een erkend leadership Maak leidinggevenden vertrouwd met delicate situaties

Een werknemer verlaat zonder orde te scheppen zijn arbeidspostEen medewerker komt te laatEen arbeiders respecteert niet de kwaliteitsregelsEen werknemer met alcoholprobleemEen conflict tussen collegaeEen werknemer deelt zijn afwezigheid wegens ziekte niet mee.Werknemers rekken hun pauzes.

51

Vaardigheden: noodzakelijk voor een erkend leadership

Maak leidinggevende vertrouwd met moeilijke situaties

Een syndicale afgevaardigde daagt uit

Een werknemer onderhandelt het gezag van de chef

Vakbonden stellen voor een probleem op te lossen.

Een syndicale afgevaardigde voelt zich voorbij gegaan

Een syndicale afgevaardigde vraagt een gunstregeling

Een syndicale afgevaardigde overtreedt de regels

52

Vaardigheden : noodzakeljk voor een erkend leadership

Maak leidinggevenden vertrouwd met good practices

Duidelijkheid

Walk the talk

Neen zeggen

De REP beschouwen als een partner/leverancier om

problemen op te lossen.

53

Sociale hygiëne

Waarnemen

Oplossen

Sociaal overleg

Kennis & vaardigheden

Striktheid

Communicatie

Aanwezigheid

Geloofwaardigheid

Organisatie

Duidelijkheid

Leadership

R.O.I.

Sociale vrede

Draagvlak

Transanctiekosten

54

+ =+ +

Strategie

Belang van de strategie

Coördinatie door :

Visie Bedrijfswaarden DoelstellingenMiddelen

55

Sociale hygiëne

Sociaal overleg

Communicatie

Organisatie

Strategie

56

http://www.trust-management-institute.org/outils-experiences/savoir-faire/social