1

2014-2015 Bahar Dönemi

2

Bilimsel Araştırma Süreci (Bailey, 1987)

� RaporlaştırmaRaporlaştırmaRaporlaştırmaRaporlaştırma, gerçektengerçektengerçektengerçekten, bu sürecin bu sürecin bu sürecin bu sürecin sonunda mı yer alır?sonunda mı yer alır?sonunda mı yer alır?sonunda mı yer alır?

3

2

� Yazın (Literatür) Taraması ve Araştırma Yazın (Literatür) Taraması ve Araştırma Yazın (Literatür) Taraması ve Araştırma Yazın (Literatür) Taraması ve Araştırma Probleminin BelirlenmesiProbleminin BelirlenmesiProbleminin BelirlenmesiProbleminin Belirlenmesi

� geniş bir bilgi tabanı oluşturma

� çalışmanın daha önceden yapılıp yapılmadığını öğrenme ve buna göre konuda değişiklikler yaparak özgünlük yaratma (tekrardan kaçınma)

◦ raporu hazırlarken zengin bir giriş bölümü yazmaya hazırsınız.

� araştırma problemi/sorusu belirlediniz� sınanabilir hipotezler/denenceler kurdunuz

4

� Elde Edilen Kaynakların Okunması ve Elde Edilen Kaynakların Okunması ve Elde Edilen Kaynakların Okunması ve Elde Edilen Kaynakların Okunması ve ÖzetlenmesiÖzetlenmesiÖzetlenmesiÖzetlenmesi◦ akılda kalıcılığın sağlanması

◦ önemli detayların atlanmasının önüne geçilmesi

◦ farklı kaynaklardaki bilgileri birbirleriyle rahatça ilişkilendirerek bilgiye hızlıca ulaşılması

5

� Araştırma ve Analiz Yöntemlerinin Araştırma ve Analiz Yöntemlerinin Araştırma ve Analiz Yöntemlerinin Araştırma ve Analiz Yöntemlerinin BelirlenmesiBelirlenmesiBelirlenmesiBelirlenmesi◦ Hipotez nasıl sınanacak?� gözlem, ilişkisellik çalışmaları, arşiv araştırması, ya da

deneysel çalışma gibi çeşitli yöntemler (Levin ve Fox, 2000).

◦ Veriler ne tür istatistiksel yöntemlerle analiz edilecek?� Kategorik (kalitatif), sırasal (kalitatif ordinal), nümerik

(sürekli, süreksiz) aralık (interval) ve oran (ratio) ölçekler gibi.

6

3

� Veri Toplanması ve AnaliziVeri Toplanması ve AnaliziVeri Toplanması ve AnaliziVeri Toplanması ve Analizi

7

� Bulguların YorumlanmasıBulguların YorumlanmasıBulguların YorumlanmasıBulguların Yorumlanmasıiki sonuç

1- hipotezlerin doğrulanması (yanlışlanamaması)2- ikincisi yanlışlanması

mevcut alan yazınla� ne tür bir örüntü ve/veya uygunluk (ya da çelişki)

gösteriyor � nedenleri neler olabilir � Aynı konuda çalışma yapacak araştırmacıları

bilgilendirmek amacıyla, söz konusu çalışmanın özellikle yöntem kısmındaki eksiklikler de bu bölümde yazılır.

8

araştırma raporu nedir?araştırma raporu nedir?araştırma raporu nedir?araştırma raporu nedir?◦ bilimsel bilginin paylaşımı için kullanılan bir tür

yazılı iletişim biçimidir

mesaj iletmemesaj iletmemesaj iletmemesaj iletme kaygısı…..kaygısı…..kaygısı…..kaygısı…..bu mesajı iletme yolu bu mesajı iletme yolu bu mesajı iletme yolu bu mesajı iletme yolu ----------------anlaşılıranlaşılıranlaşılıranlaşılır---------------------------- biçim&verilecek bilgibiçim&verilecek bilgibiçim&verilecek bilgibiçim&verilecek bilgi

9

4

� Raporun alt bölümlerinin ve tamamının bitiş zamanını düzenleyin◦ Zamanı verimli kullanın

� Düzenli olarak yazın◦ Sürekli çalışma mekanı◦ Disiplin

� Çalışma ritmi oluşturun◦ Stres oluşturmadan sürekli yazın◦ Alan yazını gözden geçirin

� Bölümlerden hangisi hazırsa onu yazmakla başlayın◦ Sıra takip etmeden az da olsa yazarak başlayın

� En kolay yerde bırakın◦ En zorundan başlayıp en kolay yerde

bırakın◦ “Motivasyonu arttırma”

� Gözden geçirmek için boş alan bırakın◦ İlk yazılan rapor en az birkaç kez gözden

geçirilir

� Yazma planının paylaşın ve not edin

5

� Konu başlığının sayfa sonunda ve ilgili ilk paragrafın bir sonraki sayfadan başlamasından kaçının (sayfa boş kalabilir).

� Sayfaları kontrol ederek düzenli bir sıra içersinde proje raporunuzu sunun.

13

14

� Araştırmanın konusuna odaklanın

� Özet dışında çalışmanın önemli noktalarında paragraf başından başlayın.

� Düşüncelerinizi mantıksal bir düzen içersinde sıralayın.

15

6

� Herkes tarafından bilinen olgular “Yapraklar yeşil renktirtirtirtir”.

� Belli bir bulgu/sonuç“Kaynatılmış yaprağa ayraç eklendiğinde rengi maviye döndüdüdüdü.

16

� Resmi olmayan konuşma dili

� jargon � argo kelimeler� okuyucuyu doğrudan hedef alan, abartılı, iddialı ifadeler

� Gereksiz resim ve şekiller

17

Kaçının!

� Başlık� İçindekiler� Projenin özeti� Önsöz/Teşekkür� Giriş� Yöntem� Bulgular� Tartışma� Sonuçlar ve Öneriler� Kaynaklar� Ekler

18

7

� Kapak sayfası ◦ Çalışmanın başlığının, yazar(lar)ın ve bağlı

bulunulan kurumun adı

� kapak sayfasında makalenin/raporun kısa bir başlığı da bulunabilir.

19

� Araştırılan problemi yansıtmalı� Kısa, anlaşılır ve öz olmalı◦ içeriğini en az kelime ile anlatacak nitelikte

olmalıdır

� Başlıkta kısaltma, formül, vb. yer almamalı

� En uygunu, araştırma tamamlandıktan sonra belirlenmesidir

8

� Çalışmanın tüm bölümleri yazıldıktan sonra yazılmalıdır

� Çalışmanın oldukça kısa olan bilgilendirici bir özetidir ◦ çalışmanın mantığı,◦ probleme genel yaklaşımı◦ elde edilen bulgular(birinci sıradakiler)◦ önemli sonuçlar ve öneriler

22

23

� proje yapılırken, � fikir alınırken, � veri toplanırken yapılırken, � veri analizi yapılırken� size katkıda bulunan kişilere teşekkür

edilmelidir

9

1.1 Problem durumunun sunumu1.1 Problem durumunun sunumu1.1 Problem durumunun sunumu1.1 Problem durumunun sunumuProblemin sunumu

� problemle ilgili önceki çalışmaların özetigenel

özel

� araştırmanın amacı için altyapı hazırlama

25

�Bu çalışmanın önemi nedir?

◦ Araştırmadan elde edilecek sonuçlar, ileri sürülen probleme verilen cevaplar hangi kuramsal ya da pratik sorunun çözümünde ve nasıl kullanılabileceğinin açıklanması

26

� Kaynak gösterilmelidir. Bilgiler, hiçbir değişikliğe uğratılmadan aynen alınmışsa, tırnak içersinde sayfa numarası ile birlikte verilmelidir:◦ Abrahamson, yönetim modasını “yönetim

modası oluşum sürecinin bir ürünü” olarak değerlendirmektedir (1996: 256).

27

10

� Bilgiler doğrudan alınmamışsa, ancak esinlenilmişse sadece kaynağı belirtmek yeterlidir:

� Aşırmacılık (plagiarism)Bir araştırmacıdan/kaynaktan alıntı

yapıldığında bunu kendi fikrinizmiş gibi sunmanız bilimle bağdaşmayan ciddi bir etik etik etik etik ihlalidir

� Literatür taramasında verilen bilgiler,

kronolojik bir verikronolojik bir verikronolojik bir verikronolojik bir veri karmaşası

yerine kuramsal bir yapıda olmalıdır

Çok kaynak iyi bir literatür taraması

30

11

1.2 Araştırmanın amacı1.2 Araştırmanın amacı1.2 Araştırmanın amacı1.2 Araştırmanın amacı

Bir araştırma, belirli bir soruya yanıt bulma amacıyla yapılır.

Araştırmaya yol açan soru, araştırmanın amacını da belirlemektedir.

Araştırmaya gerek duyulan soruya, araştırma problemi, bu sorunun düz cümle halinde ifade edilmesine de araştırmanın amacı adı verilmektedir.

31

� Örnek

Anahtar kelimeler: Sermaye Varlıklarını Fiyatlama Modeli, beta

Amaç???

1.3 Problem ve alt problemler:1.3 Problem ve alt problemler:1.3 Problem ve alt problemler:1.3 Problem ve alt problemler:

Problem:???Problem:???Problem:???Problem:???

Alt Problemler:???Alt Problemler:???Alt Problemler:???Alt Problemler:???

12

Problem:Problem:Problem:Problem:Sistematik Risk ölçütü olan beta varlık

fiyatlarını açıklamakta mıdır?

Alt Problemler:Alt Problemler:Alt Problemler:Alt Problemler:Zaman içinde değişim gösteren beta varlık

fiyatlarını etkiler mi?

Araştırma konusunu oluşturan problemler soru cümlesi şeklinde yazılır.

Problem cümlesi net olmalıdır.

1.4 Hipotezler1.4 Hipotezler1.4 Hipotezler1.4 Hipotezler� Araştırmalarda, olaylar ya da değişkenler

arasında var olduğu söylenen (kestirilen) ilişkiye, araştırma dilinde “denence (hipotez)” denir. ◦ Bir başka deyişle, denence denenen yargıdır.

� Probleme çözüm getirmeli� Açık ve anlaşılır olmalı

13

Hipotez:

Beta ile varlık fiyatları arasında pozitif ve

doğrusal bir ilişki vardır.

Alt Hipotezler:

Değişken beta ile varlık fiyatları arasında

pozitif ve doğrusal bir ilişki vardır.

1.5 Varsayımlar (Sayıltılar)1.5 Varsayımlar (Sayıltılar)1.5 Varsayımlar (Sayıltılar)1.5 Varsayımlar (Sayıltılar)� Araştırmada bazı başlangıç

noktalarının, ayrıca kanıtlanmasına gerek görülmeden “doğru” olarak kabul edilmesi gerekebilir. Bu kabule varsayım varsayım varsayım varsayım (sayıltı) denir.

� “Kullanılan ölçme aracı geçerli ve güvenilirdir.”

� “Örnekleme dahil edilen gruplar yeterli düzeyde evreni temsil etmektedir”.

1.6 Sınırlılıklar1.6 Sınırlılıklar1.6 Sınırlılıklar1.6 Sınırlılıklar� Yapmak istediğiniz ancak yetersizlikler

nedeni ile gerçekleştiremediğiniz uygulamalardır.

“Bu araştırma internet erişimi olan üniversitelerle sınırlıdır.”

14

1.7 Tanımlar1.7 Tanımlar1.7 Tanımlar1.7 Tanımlar� Araştırmanın temel olarak ele aldığı

konuya ilişkin temel kavramlar bir ya da iki cümle ile tanımlanmalıdır.

� Araştırma konusunda geçen temel kavramları/olayların açıklanması (temel bilgi, teori, prensipler),

� konu ile ilgili yapılmış çalışmaların özeti (kaynak göstererek!!!kaynak göstererek!!!kaynak göstererek!!!kaynak göstererek!!!)

� Örnekler

15

� araştırmanın hangi yöntemle yapıldığı,

� verinin nasıl toplandığı,

� evren ve örneklem

� katılımcı özellikleri

43

� Kullanılan malzemeler ve yöntemler yönergeler dizisi şeklinde sunulmamalıdır.

� Kullanılan yöntem ve malzemelere ilişkin kuramsal bilgiye ve bulgularınızı etkileme potansiyeline tartışma bölümünde yer verilmelidir.

� 3. kişilere ya da olaylara yönelik bilgilere yer vermeyin (hangi tür kalemle işaretleme yapıldı, verileri kimler bilgisayar girdi.)

44

� Toplanan veri ve bu verinin istatistiksel analiz sonuçları uygun tablo, şekil gösterimlerle sunulur.

� Araştırmanın temel bulguları kısaca özetlenir.

� Hipotezlerin istatistiksel olarak nasıl sınandığı ve bu sınamanın sonuçları iletilir.

� Hipotezleri yanlışlayan ve/ya doğrulayan tüm bulgular rapor edilmelidir.

45

16

� Bulgularınızı tartışmayın ve yorumlamayın sadece analiz sonuçlarını olduğu gibi sunun.◦ olabildiğince nesnel olun!!◦ okuyucuyu önyargıdan uzaklaştırın

� Eksik kalmış analiz sonuçlarını tamamlamadan ya da ham veri üzerinden kestirimlerle sunmayın

� Aynı veriyi birden fazla sunmayın.

46

Etkili bir sunum için bulgular iyi Etkili bir sunum için bulgular iyi Etkili bir sunum için bulgular iyi Etkili bir sunum için bulgular iyi düzenlenmelidir.düzenlenmelidir.düzenlenmelidir.düzenlenmelidir.

� Metin içindeki bilgiler tablo ve şekillerde sunulan bilgiyi tamamlamalı, sunulanı tekrar etmemelidir

� Tablo ve şekil ile sunulacak verileri birbirine karıştırmayın ve tekrarlamayın.

� Her tabloya ve şekle sırayla ayrı ayrı kendi içinde numara verin.

47

� Tablo ve Şekle sunduğu veriye uygun bir başlık verin.

� Tablo başlığı tablo numarasının yanında tablo üzerinde yer alır

� Şekil başlığı şekil numarasının yanında şeklin altında yer alırşeklin altında yer alırşeklin altında yer alırşeklin altında yer alır.

48

17

� Bir - iki cümleyle özetlenebilecek verileri tablolaştırmayın.

� Bir tablo/şekil vb. kullandığınızda metin içinde bunlara atıftaatıftaatıftaatıfta bulunmayı unutmayın.

18

� Bulguların yorumlanması ve sonuçlarının tartışılması

� Tartışma bölümüne hipotezlerin ne şekilde doğrulandığı veya yanlışlandığı bilgisiyle girilmelidir.

� Sizin araştırmanızın bulguları ile benzer araştırmaları yapanların bulguları arasındaki benzerlikler veya karşıtlıklar belirtilmelidir.

52

� araştırmanızın eksik – güçlü yönleri ve literatüre katkısı ile birlikte sunulmalıdır.

◦ kuramsal ve uygulamaya yönelik ne tür doğurgular

◦ benzer araştırmaların iyileştirilerek nasıl daha iyi yapılabileceği

53

� Tartışma bölümünde en sık yapılan hata yüzeysel yorumlayarak aşağı yukarı aynı bulguları farklı yollarla ifade etmeleridir.

� Oysa, bulguların niçin bu şekilde elde edildiği, gözlemlerin ardındaki mekanizmalara odaklanılarak ortaya konulmaya çalışılmalıdır.

54

19

� Bulguları tekrarlamaktan kaçının.

� Bunun yerine bulguların ışığında ulaştığınız sonuçları genelleştirin

� Çalışmanızda bulgulardan çıkan ilişkileri yorumlayın.

� Açıklayamadığınız, ilgi kuramadığınız noktaları örtbas etmeyin. Bu noktaları özellikle belirtin.

� Bulgularınızı daha önce yapılmış araştırmaların bulguları ile karşılaştırın.

� Sizin bulgularınızla uyumlu olan ve ayrılannoktaları işaret edin.

� Her bir bulguyu destekleyen kanıtları özetleyin.

� Bulgularınızın ötesinde sonuçlara ulaşmaya çalışmayın.

� Tartışmayı araştırmanın önemini belirten kısa bir sonuç ile bitirin.

20

� Tartışma bölümünün aksine bu bölümde bulgularınızdan ortak-genel bir yoruma/yargıya ulaşmanız gerekir.

� Çalışma giriş bölümünde belirtilen amaçlarına ulaştı mı?

� Yaptığım çalışma, araştırma problemini çözümlememe ne şekilde yardımcı oldu?

59

� Elde ettiğim bulgu/lar sayesinde bilime ne tür bir katkım oldu?

� Çalışmamdan ne tür sonuçlar ve kuramsal doğurgular çıkıyor?

� Tekrar aynı çalışmayı yapsaydınız, probleminizi ve yönteminizi nasıl planlardınız?◦ Bir araştırmanın bittiği noktadan diğeri

başlar

60

21

� Metinde kaynak gösterilen makale, kitap ve diğer yayın türlerinin yazar adlarına göre alfabetik sırada verilir.

� Bir kaynak; yazar(lar)ın ad(lar)ı, yayın tarihi, yayının başlığı, yayın yeri ve yayımcı kurum bilgilerinden oluşur.

62

� Ana metin içerisinde yer almaları halinde konuyu dağıtıcı veya okumada akıcılığı bozacak nitelikteki ve DİP NOT olarak verilemeyecek kadar uzun açıklamalar ◦ bir formülün çıkarılışı, geniş kapsamlı ve ayrıntılı deney

verileri, katlanmış olarak verilmesi gereken şemalar, örnek hesaplamalar ve bilgisayar programları

ekler bölümünde verilmelidir.

� Eklerin her biri için uygun bir başlık seçilmeli ve bunlar, sunuş sırasına göre "EK-1, EK-2, EK-3,..." şeklinde, her biri ayrı bir sayfadan başlayacak şekilde sunulmalıdır

22

Metinde yapılan atıfların tümü kaynakçada, kaynakçada olan kaynakların tümü de metinde bulunmalıdır.

Bir rapor yazarken amacınızı destekleyecek kadar kaynak göstermek yeterlidir. Daha çok kaynak daha iyi rapor demek değildir.

Metin içinde kaynak gösterimi:Metin içinde kaynak gösterimi:Metin içinde kaynak gösterimi:Metin içinde kaynak gösterimi:Metin içerisinde kaynaklara atıfta bulunurken

yazarların soyadları ve yayın tarihi kullanılır. Metin içerisinde kaynaklar, ya doğrudan atıf yapılarak ya da cümlenin sonunda parantez içinde verilerek kullanılır. Metin içerisinde kaynak gösterimi için örnekler aşağıda sıralanmıştır:

Çağlar (1991), ........Açıkada ve Ergen (1997)’ e göreDemirel ve Karaca'ya (1997) göreAçıkada, Ergen ve Demirel (2004), .... YA DA................. (Bilge ve Karakılıç, 2008). .................. (Şimşek, Söğüt ve Deliceoğlu, 2007)

23

� Yazar sayısı 3 ile 5 arasında ise, metin içinde ilk geçtiği yerde yukarıda olduğu gibi verilir, daha sonra Açıkada ve diğerleri (2004) olarak verilmelidir. Yazar sayısı 6 ya da daha fazla ise metin içinde ilk geçtiği yerden başlayarak Bilge ve diğerleri (2005) olarak verilmelidir.

� Birden fazla esere atıfta bulunuluyor ise kaynaklar alfabetik sıra ile verilmeli ve her kaynak arasına noktalı virgül konmalıdır. Örneğin; ............... (Altan, 1999; Karaca ve ark., 2005; Öztürk, 2003; Soylu, 1995).

� Kaynak kurum/grup yazarlı ise ilk defa atıfta bulunulduğunda kurumun/grubun tam adı ve arkasından kısaltması verilir. Sonraki kullanımlarda sadece kısaltma ve tarih kullanılır.

� Örnek: ......... (Türk Psikologlar Derneği[TPD], 1997).

� ........... (TPD, 1997).

� Bir yazar tarafından aynı yılda yazılan birden fazla kaynak varsa; tarihe a, b, c,…… harfleri eklenerek bir ayrım yapılır. Bu harfler kaynakça listesindeki iki dökümanıbirbirinden ayırmak için de kullanılır. Örneğin; Umutlu (2010a), ........ Umutlu (2010b).... ya da cümle ya da paragraf sonunda veriliyor ise (Umutlu, 2010a; 2010b) şeklinde olmalıdır.

24

� Aynı yazarın birden fazla yayınına atıfta bulunuluyorsa, yayın yılları virgülle ayrılarak verilir.

� Örnek: Deliceoğlu (2002, 2005), ............. (Deliceoğlu, 2002, 2005) gibi.

� Sadece gerçekten okunan kaynaklardan alıntı Sadece gerçekten okunan kaynaklardan alıntı Sadece gerçekten okunan kaynaklardan alıntı Sadece gerçekten okunan kaynaklardan alıntı yapılmalıdır. Okunan bir kaynağın içerisinde geçen yapılmalıdır. Okunan bir kaynağın içerisinde geçen yapılmalıdır. Okunan bir kaynağın içerisinde geçen yapılmalıdır. Okunan bir kaynağın içerisinde geçen kaynaklar, kaynaklar bölümünde gösterilmemelidirkaynaklar, kaynaklar bölümünde gösterilmemelidirkaynaklar, kaynaklar bölümünde gösterilmemelidirkaynaklar, kaynaklar bölümünde gösterilmemelidir. Eğer bu kaynakların mutlaka belirtilmesi gerekiyorsa, okunan kaynaktan aşağıdaki gibi alıntı yapılır. Kaynaklar listesinde de sadece okuduğumuz kaynak verilir. Örnek:

� Fox ve Martens (Aktaran Çağlar, 2005 ya da Akt. Çağlar, 2005) yaptıkları çalışmada

� Kaynaklar bölümünde kaynaklar alfabetik sıra içinde verilmelidir. Kaynakların yazım kuralları ile ilgili olarak aşağıdaki biçime uyulmalıdır:

Kongre bildirileri:Çağlar, E. (1998). Erkek hentbolcularda

kendini fiziksel algılama ve kaygı düzeyi. 5.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 5-7 Kasım, Ankara.

Hazır,T., Kazancı, A. & Açıkada, C. (1992). Antropometrik ölçümlerde metodoloji sorunları. 2. Ulusal Spor Bilimleri Kongresi.20-23 Kasım, Ankara.

Süreli Yayınlar (Dergilerde basılmış makaleler):Süreli Yayınlar (Dergilerde basılmış makaleler):Süreli Yayınlar (Dergilerde basılmış makaleler):Süreli Yayınlar (Dergilerde basılmış makaleler):Çağlar, E. (1999). Genç ve yıldız milli takımında

bulunan erkek sporcuların kaygı düzeylerinin zaman içindeki değişimi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (3), 19-28.

Çolakoğlu, M., Tiryaki, Ş. ve Moralı, S. (1993). Konsantrasyon çalışmalarının reaksiyon zamanı üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi. 4 (4), 32-47.

Kitaplar:Kitaplar:Kitaplar:Kitaplar:� Hovardaoğlu, S. (2000). Davranış Bilimleri İçin

Araştırma Teknikleri. (2. Baskı) Ankara: VE-GA Yayınları.

� Morgan, C.F. (1991). Psikolojiye Giriş. (9.Baskı). Çev. S. Karakaş. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları (Orijinal çalışma basım tarihi 1983)

� Bilge, M. ve Karakılıç, M. (1990). Hentboldekullanılan performans testleri. Y. Sevim (Ed.), Hentbolde Antrenman Bilgisi içinde (sf.15-25). Ankara: Nobel Yayınevi.

25

Tezler:Bayar, P. (1983). Atletlerin Kişilik Özellikleri. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.Bayar, P. (1983). Atletlerin Kişilik Özellikleri. (Yayınlanmamış Bitirme Projesi). Ankara Üniversitesi. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

Kurum Yazarlılar

DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü). (1991). Türkiye İstatistiği Cep Yıllığı 1990. Ankara: DİE Matbaası.

İnternet:Yazarın soyadı, Yazarın adının baş harfi.

(Yayınlanma veya güncellenme tarihi). Başlık. Alınma tarihi, internet adresi.

Umutlu, M., Shackleton, M.B., 2014. Stock-return volatility and daily equity trading byinvestor groups in Korea. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2530485

Üter, H. K. (9 Şubat 2004). kilter. online. 11 Şubat 2004, http://www.baskent.edu.tr/~kilter.

Tanım (I):Tanım (I):Tanım (I):Tanım (I):Black's Law Dictionary (1957)'e göre aşırmacılık; başka birisinin edebi

kompozisyonunu veya başkasının yazdığı bölümlerin bazı yazdığı bölümlerin bazı yazdığı bölümlerin bazı yazdığı bölümlerin bazı kısımlarınıkısımlarınıkısımlarınıkısımlarını veya kendisine ait olmayan metindeki kullanılan dilin aynısını ve düşünceleridüşünceleridüşünceleridüşünceleri kendi üretimiymiş gibi göstermek eylemi şeklinde tanımlanmıştır (alıntılayan Caspari, 1988).

1993 yılında düzenlenen bir konferans sonucunda yazılmış"Aşırmacılık ve Fikirlerin Hırsızlığı" başlıklı bir dokümanı inceleme fırsatı bulduğunu söyleyen Parmley (2000), bu konferansın sonucuna göre aşırmacılığın;

1 - Başka birisinin yazdıklarını, fikirlerini, şekil ve resimlerini kullanmak,

2- Orijinal yazara yeterli önemde atıf vermemek,3- Aşırmacının malzemesini kullanarak olumsuz bir işe bulaştırmak4- Asıl yazarın onayını almamakşeklinde dört başlığı kapsadığını belirtmiştir.

26

Tanım (II):Tanım (II):Tanım (II):Tanım (II):Collins Concise Dictionary' e göre aşırmacılık; Latince'deki

yağmalamak, kaçırmak anlamına gelen plagiarus ve plagiumkelimelerinden türemiş olup "çalma eylemi"anlamındadır."Aşırmak fiili başka bir çalışmadan veya yazardan alarak kendine mal etmek" olarak tanımlanmıştır. Aşırmacılık kendisini sessizce, ince bir şekilde hazırlanmış ve tanınmayacak şekilde belli etmektedir (Stephens, 2009).

The Compact Edition of the Oxford English Dictionary (COED) aşırmacılık için

şu tanımlamaları yapmıştır:1 - Aşırmacılık uygulaması; kurallara aykırı olarak bir başkasının

fikirlerinin açıklanması (edebiyat, oyunculuk, müzikal veya mekanik vb.) veya düşüncelerini kendi malı gibi kabul edip yayınlamaktır,

2- Çalınmış bir fikir, düşünce, tasarım, pasaj veya çalışma.

Tanım (III):Tanım (III):Tanım (III):Tanım (III):Schiller (2005); aşırmacılığın Webster Dictionary'de "başkasının

fikir ve sözcüklerini kendisininmiş gibi çalmak ve kendisine mal etmek" şeklinde tanımlandığını ve aşırmacılığın üç farklı türüne atıf yapıldığını belirtmiştir. Buna göre;

� Birinci tür, bir kitaptan, bir makaleden veya internetteki bir sayfadan kopya edilmiş kısmı alıntı işaretleri ile belirtmeksizin ve dipnotta veya referans listesinde atıf göstermeksizin, kelimesi kelimesine yapılan işlemi içermektedir.

� Aşırmacılığın ikinci türü başka birisinin organizasyonunu ve düzenlemesini kaynağa atıf vermeksizin başka sözcüklerle (paraphrasing) anlatma şeklinde tarif etmiştir.

� Aşırmacılığın üçüncü türü, fikirleri sadece başka birisinin materyaline bağlamaktır. Bu durumda çalışma aşırma olarak ele alınır, çünkü yazar tarafından özgün bir katkı ortaya konulmamıştır.

� aşırma, aşırmacılık (plagiarism),� kopyacılık (cheating),� başka sözcüklerle anlatma (paraphrasing)� uydurma, yalan (fabrication) ve verilerde tahrifat

yapmak (falsification)� kopya ve aşırmacılığa yardımcı olmak� bir kaynağa, bir veriye başkalarının da ulaşmasını

engellemek,� ortak çalışmalarda katkı koymadan yazar olarak

görünmek� yaygın bilinen/anonim bilgileri kullanmak� kurallı atıf vermemek� kendi eserinden aşırmacılık (self plagiarism) v.b.

27

1.1.1.1. Doğrudan aşırma: Doğrudan aşırma: Doğrudan aşırma: Doğrudan aşırma: Bu tür aşırma, büyük harfe çevirme, cümle yapıları değiştirildiğinde ve bir tek kelime eklenmesi veya silinmesi durumunda oluşmaktadır. İfade tarzındaki küçük değişiklik, büyük harften küçük harfe değiştirme, cümle yapısı ve diğer görünür özellikler, özgün çalışmada verilmiş metin bölümünün görünümünü değiştirmektedir.

2. Yeterli alıntı işaretleri veya atıf vermeden esas yazara 2. Yeterli alıntı işaretleri veya atıf vermeden esas yazara 2. Yeterli alıntı işaretleri veya atıf vermeden esas yazara 2. Yeterli alıntı işaretleri veya atıf vermeden esas yazara gönderme yaparak yapılan aşırmacılık: gönderme yaparak yapılan aşırmacılık: gönderme yaparak yapılan aşırmacılık: gönderme yaparak yapılan aşırmacılık:

Bu gerçek yazara atıf verilmiş olmasına rağmen, gerekli alıntı işaretleri ile gösterilmeksizin ve dipnotlar kullanılmaksızın özgün metnin küçük değişikliklerle yeniden üretilmesiyle oluşan aşırmacılıktır.

3. Bir dipnot kullanılarak yapılan basit aşırmacılık: 3. Bir dipnot kullanılarak yapılan basit aşırmacılık: 3. Bir dipnot kullanılarak yapılan basit aşırmacılık: 3. Bir dipnot kullanılarak yapılan basit aşırmacılık:

Özgün kaynağa bir atıf verilmiştir, fakat alıntı işaretleri, atıf için gerekli akademik kurallar ve onların kullanımı tam olarak yerine getirilmemiştir. Bu çeşit aşırmacılıkta, bazı kelimeler metnin özgün metinden farklı görünmesi için biraz değiştirilmiştir.

4. Bir dipnotu kullanarak yapılan karışık aşırma: 4. Bir dipnotu kullanarak yapılan karışık aşırma: 4. Bir dipnotu kullanarak yapılan karışık aşırma: 4. Bir dipnotu kullanarak yapılan karışık aşırma: Bu tür aşırma, çeşitli değişikliklerle oluşur ve bir sayfadan fazla başka sözcüklerle anlatma yapılarak, yeterli alıntı işaretleri olmadan bir dipnot kullanılarak oluşturulur. Atıf içinde tam olarak alıntı yapılan sayfanın numarasının yer almamasına rağmen, sonuçta bir atıf verilmiştir.

5. Asıl metni alıntılarla aşırma: 5. Asıl metni alıntılarla aşırma: 5. Asıl metni alıntılarla aşırma: 5. Asıl metni alıntılarla aşırma: Burada aşıran kişi kendi yazısı içinde özgün kaynaktan bir alıntıyı işaretlerle belirterek kullanmaya başlar, fakat alıntı işaretini kapattıktan sonra özgün metne ait kelimeleri olduğu gibi kendi yazısında kullanmaya devam eder.

28

6. Başka sözcükler kullanarak yapılan aşırmacılık: 6. Başka sözcükler kullanarak yapılan aşırmacılık: 6. Başka sözcükler kullanarak yapılan aşırmacılık: 6. Başka sözcükler kullanarak yapılan aşırmacılık: Özgün kaynağa atıf vermeden geniş kapsamlı olarak başka sözcüklerle ifade etmek, özgün kaynağa atıf yapıldığı zaman bile, alınan materyale herhangi bir ekleme yapılmaksızın yapılan bu aşırmacılık tipini kanıtlamak daha zordur.

Başka sözcüklerle açıklama (paraphrasing) şu durumlarda kabul edilebilir:

� Başka sözcüklerle anlatma bir yazarın çalışmasına egemen olmadığında,

� Yazarın başka bir kişinin yazdıklarını eleştirmesine izin verdiği durumlarda,

� Özgün metindeki iddianın farklı sözcüklerle yeniden yazılmasında.

7. Kendi eserinden aşırmacılık ve yeniden 7. Kendi eserinden aşırmacılık ve yeniden 7. Kendi eserinden aşırmacılık ve yeniden 7. Kendi eserinden aşırmacılık ve yeniden sahtekarlık:sahtekarlık:sahtekarlık:sahtekarlık:Daha önce kullanılmış verileri yeniden elden geçirip kullanma yoluyla yapılan dolandırıcılık olarak adlandırmak mümkündür.

Doğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakDoğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakDoğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakDoğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakAşırmacılığı önlemek için bir çalışmaya nasıl atıf

verileceği ve nasıl alıntı yapılacağı konularının iyi bilinmesi gereklidir. Bunun için The Chicago Manual of Style, (2003) çok değerli bir kaynaktır. Burada;

1- İdeal olarak, özgün akademik çalışmanın yazarları fikirlerini kendi sözcükleri ile sunarlar.

2- Her ne zaman yazarlar kaynaklardan doğrudan alıntı yaparlar ve kaynaktakinden farklı sözcüklerle fakat gene de kaynak ile aynı şeyleri söylerler ise, başkalarından aldıkları sözcük ve fikirlere yeterli vurguyu yapmak ve gereken atıfı vermek durumundadırlar.

29

Doğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakDoğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakDoğru kaynak gösterme ve alıntı yapmakDoğru kaynak gösterme ve alıntı yapmak3- Yaygın bilinen gerçekler, çok sayıda kaynaktan

elde edilebilirse de, bir diğer kaynaktan doğrudan alınmış sözcükler olmadıkça tırnak işareti içinde gösterilmemelidir veya kaynak atıf olarak verilmemelidir.Aynı zamanda yazarın metnin bir parçası olarak kullandığı atasözü gibi herkesçe bilinen, kutsal kitaplara ait sözler ve iyi bilinen edebi ifadeler tırnak içinde gösterilmez.

� Demirel, H., Erol, B., Saraç, C. (2011). Akademik Yazım İhlalleri(1. basım). TÜBİTAK, ULAKBİM.

� Ünal Çoban, G. Proje Raporu Nasıl Hazırlanır?www.etkinlik.adu.edu.tr/iftobay/sunular/Dr_Gul_Unal_Coban.ppt

� ELYADAL (Eleştirel ve Yaratıcı Düşünme La ve Davranış Araştırmaları Laboratuvarı). Başkent Üniversitesi, 2004, http://www.elyadal.org/