2014 08 25 yerli tank ornegi uzerinden savunma sanayinin onemi

Adaleti Savunanlar Stratejik Aratrmalar Merkezi

Yerli Tank rnei zerinden

Savunma Sanayinin nemi

Eln Mh Melih TANRIVERD Genel Sekreter

stanbul - 25 Austos 2014

ASSAM Adaleti Savunanlar Stratejik Aratrmalar Merkezi Dernei

www.assam.org.tr

1

Adres: Yakuplu Mah Hrriyet Bulvar Newport Sitesi No:155 1. Blok Kat:7 D:55

Beylikdz stanbul / Trkiye

Tel ve Faks: +90 212 8551975 http://www.assam.org.tr e-posta: [email protected]

indekiler Giri ............................................................................................................................................ 2

Niin Yerli Savunma Sanayi? .................................................................................................... 3

Milli Tank Projemiz ................................................................................................................... 4

Yerli Tankmz Altay'da Kilometre Talar ............................................................................ 4

Alt Ykleniciler ...................................................................................................................... 7

Teknoloji Transferi Yklenicisi ......................................................................................... 8

G Grubu Yklenicisi ....................................................................................................... 9

Elektronik Sistemler Yklenicisi ..................................................................................... 11

Zrh Paketi Yklenicisi ..................................................................................................... 12

Benzer Teknoloji: Leopard II ................................................................................................... 13

Avrupa rneinde Tank retimi - KMW ............................................................................ 14

Tarihe .............................................................................................................................. 14

Sahibi ................................................................................................................................ 15

Grup irketleri .................................................................................................................. 16

Trkiye Ofisi .................................................................................................................... 16

Basnda KMW - Nexter Birlemesi ................................................................................. 17

G Grubu malatnda MTU ................................................................................................ 20

rettii Motor Tipleri ....................................................................................................... 21

Trkiye'de Savunma Sanayine Motor retme almalar ...................................................... 23

Sonu ........................................................................................................................................ 25

Kaynaka .................................................................................................................................. 28


www.assam.org.tr

2




Giri

Geen yzyln banda imparatorluklar dald. mparatorluklarn bnyesinde bulunan

milletler Birinci Dnya Savann galipleri tarafndan gdml devletikler halinde

tekilatlandrld. Baml devletler, zgr olduklarn zannettikleri halde, totaliter rejimlere

mahkm edildi. Diktatrler, vasi devletler tarafndan korundu ve desteklendi.1

kinci Dnya Sava sonrasnda, batl devletlerde, ABD ve ngiltere rnek alnarak,

demokratik sistemler yerleirken, Rusya ve bamllarnda Komnizm ynetim sistemi olarak

benimsendi.2

kinci Dnya savandan sonra, Milletler Cemiyeti (10 Ocak 1920: 18 Nisan 1946); Savan

galipleri tarafndan revize edilerek yeniden tekilatlandrld ve 24 Ekim 1945 tarihinde

Birlemi Milletler (BM) Tekilat kuruldu. Amac "adalet ve gvenlii, ekonomik kalknma

ve sosyal eitlii uluslararasnda tm lkelere salamak olarak gsterilmesine ramen, 2.

Dnya Harbinin galibi ve BM Gvenlik Konseyinin Daim yelerinin (ABD, ngiltere,

Fransa, Rusya, in) Dnyadaki ve zellikle slam Corafyasndaki karlarn korumak iin

kurulmu bir tekilat olarak ilev grmtr.3


www.assam.org.tr

3




Niin Yerli Savunma Sanayi?

BM Gvenlik Konseyi Daimi yeleri dnya hakimiyetlerini savunma sanayi rnlerinin

dnya zerindeki hareketlerini kontrol ederek salamaktadr. nemli savunma sanayi reticisi

firmalarnn Batl olmasna karn mterilerinin ounluunu Afrika, Ortadou ve Asya

lkeleri oluturmaktadr. Kriz yaayan blgelere Gvenlik Konseyi silah ambargosu koyarak

kendi onay olmadan savunma sanayi rnlerinin satn engellemekte, kriz kmaza

girdikten sonra gelen talep zerine ABD, ngiltere ve Fransa kurtarc rolne soyunarak

blgeye mdahale etmekte (rn. Afganistan, Irak, Libya vb) bylece kendi kurduklar

smrge dzeni ksr dngsnden kmak mmkn olmamaktadr.

Yksek teknoloji rn savunma sanayi rnleri ierdikleri komuta kontrol yazlmlar ve

sayl firma tarafndan retilen lisansl kritik neme haiz g grubu (motor, transmisyon

blm) gibi paralar reticilerin kartel oluturmalarn ve BM'nin be daimi yesinin

hakimiyetlerini pekitirmesini salamaktadr.

Dolaysyla lkelerin savunma sanayilerinin durumu; bamszlk durumlarnn da

gstergesidir. Savunma sanayisi bamsz olmayan lkenin siyasi ve ekonomik

bamszlndan sz edilemez.

Bunun nemi; helikopter filosunu glendirmek isteyen Pakistan Lideri Navaz erif'e, "Atak"

marka askeri helikopterimizin detayl tantm4 yapldnda Amerika'nn homurdanmas

sonras aslnda milli helikopterimizin motorunun milli olmayp; ngiliz Rolls Royce ve

Amerikan Honeywell irketlerinin ortak irketi olan LHTEC adl Amerikan firmas tarafndan

lisanslanm olduu ve yine Uzun Menzilli Fze Savunma Sistemi alm ihalesinin, teknoloji

transferi yapma taahhd veren in'e verilmesine (NATO Savunma Sistemlerine uyumsuz

olduu gerekesi ile) ABD'nin kar kmas5 olaylar ile bir kez daha aka ortaya kmtr.

Bu ve benzer rnekler yerli savunma sanayinin, lkelerin bamszlklarnn bir numaral

gstergesi olduunu gstermektedir.

Trkiye'nin yerli retimi Altay Ana Muharebe Tank rneini inceleyerek Trk Savunma

Sanayisine yada bir baka deyile Trkiye'nin tam bamszla ne kadar yaklatna

bakalm.

nce Milli mkanlarla Modern Tank retim Projesi'nin (MTP) tasarmndan itibaren

gnmze kadar ald yolu hatrlayalm sonra da Altay Tankyla kyaslayabileceimiz

teknolojiye sahip bir tank olan Leopard II'nin (veya baka bir deyile Avrupa'nn en byk

Tank ve Tank Motoru) reticilerini inceleyelim.

Akabinde dnp Trkiye'de Savunma Sanayi'nin ald yola gz attktan sonra, incelediimiz

MTP (veya MTP'in rn ALTAY) ve Avrupa'nn Lider Savunma Sanayi reticileri

rnei zerinden karlatrmalar yapalm.


www.assam.org.tr

4




Milli Tank Projemiz

Yerli Tankmz Altay'da Kilometre Talar

Milli mkanlarla Modern Tank retimi Projesi (MTP) Kilometre Talar

Mays 2004

Savunma Sanayi cra Komitesi nceki projeleri

iptal ederek Trk Silahl Kuvvetlerinin muharebe

tank ihtiyacnn milli imkanlarla karlanmas amacyla yeni bir proje balatlmasna ilikin tarihi

kararn almtr.6

Altay Milli mkanlarla Modern Tank retim

Projesi'nin tm fikri ve snai mlkiyet haklar

Savunma Sanayi Mstearlna aittir. Projenin tasarm, gelitirilmesi ve retiminde 5 firmann

grev almas n grlmtr. OTOKAR A.. ana yklenicidir ve retimi salayacaktr. ROTEM

firmas teknik destek salayacak, ROKETSAN

A.. Altay tankna taklacak zrh paketini gelitirecek ve kalifiye edecektir. Makine ve

Kimya Endstrisi 120mm'lik ve 55 kalibrelik ana

silah sistemini retecektir.7

Milli Tank Projesi iki dnem halinde planland. lk

dnem tasarm ve prototip retimi ikinci dnem ise seri retim olarak belirlendi.8

30 Mart 2007 Savunma Sanayi cra Komitesi toplantsnda Milli mkanlarla Modern Tank retimi projesine teklif

veren firmalardan OTOKAR A.. ile szleme

grmelerine balama karar kmtr.9

16 - 17 Haziran 2008

Trk Kara Savunma Sektrnn Ulat Nokta ve

Hedefler Endstri Gn ve Askeri Kara Aralar G Sistemleri altay kapsamnda; kara aralar

iin kritik olduu deerlendirilen motor, anzman

ve yardmc sistemlere ynelik kabiliyetler nda Trk Silahl Kuvvetlerinin taktik ve zrhl aralar

ile ana muharebe tank ihtiyalarn dikkate alan

bir yaklamla, bu alanda sahip olduumuz sanayii altyapsnn mevcut ve mteakip projelerde

kullanlabilmesi ve muhtemel stratejilerin

belirlenmesine ynelik gr alveriinde bulunulmutur.10

20 Haziran 2008

Savunma Sanayi cra Komitesi toplantsnda milli imkanlarla modern tank retimi projesinde ana alt

ykleniciler;

Daha nce ana yklenici olarak belirlenmi olan OTOKAR firmasna gerekli alanlarda teknik destek salamak zere alt yklenici olarak

ncelikle ADD/ROTEM (G.Kore),

At kontrol sistemi ile komuta kontrol muhabere ve bilgi sisteminin gelitirilmesi ve

retilmesi iin ASELSAN A..,

Tank ana silahn retmek amacyla MKEK,

Zrhn milli olarak retilmesi iin almalara devam edilmesine,

Askeri fabrikalardaki mevcut yetenek ve yatrmlardan azami lde istifade edilmesine


www.assam.org.tr

5




karar alnmtr.11

29 Temmuz 2008

Altay Projesinin imza treni gerekletirildi. Proje iin 78 aylk (6,5 yl) bir takvim ve 500 milyon dolar bte planland.12

Tankn tasarm, gelitirilmesi, entegrasyonu, prototip retimi, testi, kalifikasyonunda sorumlu

Otokar olacak.13

alma tamamlandktan sonra, o gnn teknolojisine gre retilecek tank iin yeniden ihaleye klacak.14

Ayrntlar, 78 ay srecek ve 500 milyon dolarlk ar-ge almas sonunda belirlenecek. Bu

almaya Kore teknik destek salayacak.15

Mevcut tanklar azami 40 kilometre hz yapabilirken Altay en az 90 kilometre hz yapacak.16

Tanklarn biri, u an Silahl Kuvvetlerin envanterindeki 4 adet M48'in grevini tek

bana yerine getirebilecek nitelikte olacak.17

Aralksz menzili 500 kilometre olacak. Hareket halindeyken at yapabilecek.18

600'e yakn ar-ge mhendisi grev yapacak.19

Gney Kore Mill Tankn Japonya, in ve K.Kore'ye satlmama art getirdi.20

Milli tankta 120 mm'lik yivsiz top dzenei kullanlacak.21

Tank kimyasal, biyolojik ve nkleer saldrlara kar korunma sistemine sahip olacak.22

Tankn 1.500 beygir gcnde motorunun olmas ve 4,1 metreye kadar su altnda almas planlanyor.23

Eyll 2010 Altay projesinin 1. aamas olan Kavramsal

Tasarm Faz Savunma Sanayi Mstearl

tarafndan onaylanarak tamamland.

Bylece projede 2. aama olan ve 30.5 ay srmesi planlanan Detayl Tasarm Faz'na geilmitir.

Projenin bu aamasnda detayl tasarm faaliyetleri

kapsamnda seilen alt sistemlerin tank zerinde entegrasyon ve arayz tasarm almalar

yrtlecektir.24

15 Ekim 2010 OTOKAR firmas ile MTU ve Renk firmalar arasnda Altay tanknn g paketi konusunda

szlemeler imzaland.25

29 Mart 2012 ALTAY Projesi kapsamnda gerekletirilen ve

ticari/askeri gizlilik gerektiren testlerin

yaplabildii dnyann en modern, Trkiyenin ise tek Tank Test Merkezi, Milli Savunma

Bakan smet Ylmaz tarafndan hizmete almtr.

Otokar bnyesinde 10 milyon dolar yatrm ile yaplan Tank Test Merkezinde Elektromanyetik

Giriim ve Uyumluluk Test Merkezi ve Tank Test

Pisti yer almaktadr. Savunma Sanayi


www.assam.org.tr

6




Mstearlnn desteiyle EMI/EMC test merkezi

Otokar Arifiye tesislerinde yaklak 1400 mlik kapal alana kurulmutur. Referans alnacak test

standartlarndan bazlar MIL-STD-461E, CISPR

25 ve ticari/sivil ara otomotiv direktifi 2004/104/ECdir. Dinamometreli Klimatik Test

Odas'da mevcuttur.26

7 Temmuz 2012 Basnda yaymlanan haberde "Altay projesinde yaz

sonunda MTR ad verilen hareket kabiliyetini test edecek ara ortaya kacak. 2013'n ilk eyreinde

FTR yani at testlerinin yaplaca ara retim

bandndan inecek. TSK ile birlikte testleri gerekletirilecek." denilmektedir.

15 Kasm 2012 Babakan Recep Tayyip Erdoan'n da katld,

Otokar'n Sakarya'daki fabrikada dzenlenen

trenle Altay tantld. ki ana prototipi retilen Altay Tank iin "2015 ylna kadar seri

retime27 hazr hale gelecek" denilmitir.28

ubat 2013 Ankara ereflikohisar'da at testleri yapld.

30 Mart 2013 Sarkam'ta k testleri tamamland. Ana ve alt yklenicilerden verdikleri baz dokmanlarda

dzeltme talep edildi. Bu srecin tamamlanmas

ardndan asl prototiplerin imalatna geildi.29

Nisan 2014 nc ve drdnc prototip tanklarn

retimine baland.30


www.assam.org.tr

7




Alt Ykleniciler

Otokar'dan yaplan aklamaya gre31

;

Milli Savunma Bakanl'na kar ilk Trk Ana Muharebe Tank'nn tasarm,

prototip retimi, testi ile dier alt yklenicilerin seimi, rn kalifikasyonunu ve

projenin uyum iinde ynetilmesinden sorumlu olan Otokar, aadaki alt

ykleniciler ile alacak. Altay takm olarak adlandrlan ve bu projede yer alan

altyklenici irketlerin sorumluluklar aadaki gibi olacak :

1. Tank At Kontrol Sistemi, Tank Komuta Kontrol Muhabere Bilgi Sistemi gibi

alt sistemler Aselsan tarafndan tasarlanarak prototipi retilecek, Otokar ve

Aselsan ibirlii iinde entegrasyon almalar yaplacak.

2. Belirlenen baz alanlarda Kore'li Hyundai Rotem irketinden teknik destek ve

yardm alnacak; baz Kore menei'li alt sistemler Rotem kanal ile tedarik

edilecek.

3. 120 mm'lik 55 kalibre Ana Silah Sistemi, Hyundai Rotem kanal ile teknoloji

transferi yaplarak MKE tarafndan retilecek. Kalifikasyon testlerinin baar

ile gerekletirilmesini mteakip Otokar ve MKE entegrasyon almalarn

yrtecek.

4. Modler Zrh Paketi Hyundai Rotem kanal ile teknoloji transferi yaplarak

ROKETSAN tarafndan retilecek. Alt Sistem Kalifikasyon Testlerinin baar

ile gerekletirilmesini takiben Otokar ve Roketsan ibirlii ile entegrasyon

gerekletirilecek.

Projenin ilerleyen aamalarnda Altay Takm'n oluturan irketlere yenileri

eklenecek.


www.assam.org.tr

8




Teknoloji Transferi Yklenicisi

Belirlenen baz alanlarda Kore'li Hyundai Rotem irketinden teknik destek ve yardm

alnmaktadr; baz Kore menei'li alt sistemler Rotem kanal ile tedarik edilmektedir.

Hyundai Rotem, Gney Kore'li demiryolu aralar, savunma sanayi ara-gereleri ve retim

hatlar iin retim yapan bir sanayi irketidir. Hyundai Motor irketine baldr. Temmuz

2006 ylnda Trkiye'de ortak Eurotem A.. irketini demiryolu aralar retmek amacyla

kurmutur.


www.assam.org.tr

9




G Grubu Yklenicisi

Prototiplerde Kullanlan G Grubu

Altay tanknn g grubu dnda kalan tm ksmlar komuta kontrol yazlmn da ieren

elektronik ksmlar da dahil olmak zere tamamyla yerli imkanlarla retilmesine ramen g

grubu tamamyla yabanc kaynaklardan temin edilmektedir. Dolaysyla ALTAY da ATAK

helikopter rneinde olduu gibi dnya pazarna sunulmak istendiinde MTU firmasnn

iznine bal olacaktr.

Savunma ve Havaclk Dergisi'nin 152nci saysnda Altay Prototipinin g grubu hakknda u

bilgiler yer almaktadr.

"G Grubu temel olarak; motor, transmisyon, soutma, egzoz ve hava emi

sistemleri olmak zere 5 ana alt-sistemden olumaktadr. ALTAY AMT Seri

retim Faz altnda imal edilmesi beklenen 250 tanktan en azndan bir

blmnn milli g grubu ile glendirilmesi planlanmtr. ALTAY AMT

prototiplerinde halen dizel motor olarak MTU MT-883 Ka-501, transmisyon

sistemi olarak da RENK rn HSWL 295TM otomatik transmisyonu

kullanlmaktadr

ALTAY AMTnda yer alan EuroPowerPack tabir edilen g grubunda dizel motor

olarak MTU tarafndan retilen 880 serisi dizel motor ailesinin en yeni yesi olan

ve daha iyi yakt tasarrufu deerleri salayan sabit basnl pskrtme (common

rail injection) sistemine sahip 12 silindirli (V12 tipi) MT 883 Ka-501 dizel

motoru tercih edilmitir. MTU tarafndan 1nci Kara Sistemleri Seminerinde

datlan brorde motorun nominal gc 1.200kW (1.600bg), nominal devir hz

3.000rpm (dakikada 3.000 tur), kW/kg bana g arlk oran 0.74, yakt

tketimi 215gr/kWs (1.500bg kapasiteli MT 883 Ka-500 versiyonunda bu deer

220gr/kWsdir.), s yaylm 640kW (870bg) ve sktrma oran 17:1 olarak

verilmektedir. Motorun kendi snfndaki en stn soutma sistemine sahip olduu

bilgisi hem SSM, hem de Otokar ve MTU yetkililerince birok kez dile getirilmitir

(scak iklimlerde yksek s birikimine kar). Seminerde RENK firmas

tarafndan yaplan sunumda HSWL 295TM transmisyonunun 50 ila 70 ton aras

arlklardaki AMTlarnda 1.200kW (1.630bg) gcne kadar motorlarla birlikte

kullanlabilecei ve arl 63,5 ton olarak ngrlen ALTAY AMTn 65.5km/s

srate eritirebilecei bilgisine yer verilmitir. RENK sunumunda yine HSWL

295TM transmisyonu ile donatlan 55 ton arlndaki K2 AMTnin srati ise

70km/s olarak verilmitir. RENK tarafndan datlan brorde kuru arl

2.450kg olan HSWL 295 otomatik transmisyonunda 5 ileri ve 5 geri vites

bulunduu bilgisine yer verilmitir. RENK rn transmisyonlar ALTAY AMT


www.assam.org.tr

10




prototiplerine ilave olarak KKK envanterindeki Leopard 2A4 (HSWL 354) ve

M60T (RK304) tanklarnda da kullanlmaktadr

ALTAY AMTndaki g grubu U Konfigrasyonu olarak tanmlanmaktadr. Bu,

motorun transmisyona paralel olarak yerletirildii anlamna gelmektedir. Bu

konfigrasyon sayesinde g grubunun uzunluunda yaklak 1m lik bir ksalma

salanmtr. Leopard 2 serisi tanklarda ise motorun transmisyona dik olarak

yerletirildii T Konfigrasyonu tercih edilmitir

ALTAY AMTnda kullanlan EuroPowerPack benzeri bir g grubunu yerli

imknlarla gelitirmek hite sanld kadar kolay bir i deil. K2 AMT Seri

retim Faz altnda imal edilecek 390 tankta yerli retim dizel motor ve

transmisyon sistemi kullanmay planlayan Gney Kore, 1.500bg gcndeki 12

silindir dizel motor (Dosan DST firmas) ve otomatik transmisyon (S&T

Dynamics) gelitirme almalarnda istenilen baarnn elde edilememesi zerine

Nisan 2012 tarihinde ilk 100 tankta MT 883 dizel motoru ve HSWL

transmisyonundan oluan g paketini kullanacan aklamak zorunda

kalmtr"32

Seri retimde Kullanlacak G Grubu

Savunma Sanayii cra Komitesi, 6 Austos 2014 tarihinde 2011'den beri ihale almalar

devam eden proje iin teklif deerlendirmelerini tamamlayarak ALTAY Tank G

Gelitirme Projesi iin TMOSAN ile szleme grmelerine balanmas karar verdi.

Austos 2011'den itibaren ihale almalar srdrlen proje iin TMOSAN en ksa srede

en uygun fiyatla ve en fazla yerli katk ile projeyi gerekletirmeyi taahht etti.33

Motor tahrik ve aktarma organlar ve benzeri tehizat imal etmek amacyla Bakanlar

Kurulunun 05 Aralk 1975 tarih ve 75/10905 sayl karar ile, merkezi Ankara'da olmak zere

Makine ve Kimya Endstri Kurumu (MKEK), Trkiye Zirai Donatm Kurumu (TZDK),

ekerbank, Trkiye Denizcilik Bankas ve Devlet Sanayi ve i Yatrm Bankasnn

itirakiyle, 23 Haziran 1976 tarihinde 100 Milyon TL sermaye ile Trk Motor Sanayi ve

Ticaret Anonim irketi (TMOSAN), Trk Ticaret Kanunu hkmlerine gre kurulmutur.

irket 1998'de zelletirme kapsamna alnm, ihale olumlu sonulanmaynca 2003'te Smer

Holding'e balanmtr. hale sonras faaliyetlerine kstl olarak devam etmitir. 2004'te

klan ikinci ihalede TMOSAN varlk sat ALELK elik Yap naat San ve Tic

A..'ye gerekletirilmi ve 1 Temmuz 2004 tarihinde devir teslim ilemi tamamlanmtr.34


www.assam.org.tr

11




Elektronik Sistemler Yklenicisi

Tank Komuta Kontrol Muhabere ve Bilgi Sistemi

BATUR Tabur Grev Kuvveti Muharebe Ynetim Sisteminin tank birliklerine ynelik bir

uygulamas olan Tank Komuta Kontrol Muhabere Bilgi Sistemi (TKKMBS), KKK.lnn

modern tank ihtiyacnn karlanmas amac ile balatlan ALTAY Modern Tank Projesi

kapsamnda ASELSAN tarafndan gelitirilen bir sistemdir.

TKKMBS milli tankn dahili ve harici haberleme ve komuta kontrol ihtiyalarn karlayan

ve Tabur Grev Kuvveti ierisinde yer alan tek tanktan tabur seviyesine kadar olan unsurlarn

tmnn retilecek saysal bilgilerden saysal a yapsnn kullanlmas yolu ile istifade

etmesine imkan verir. Modern tankn sahip olduu dier elektronik alt sistemlerle entegre

olarak alma imkan sunan TKKMBS, elde ettii bilgileri bata Tank Komutan olmak zere

tm tank personeline ve saysal haberleme yolu ile tabur ierisindeki ilgili unsurlarn

kullanmna en doru ve abuk ekilde sunar.35

Trk Ana Muharebe Tank ALTAY iin at kontrol sistemi, uzaktan komutal makineli tfek

sistemi ve elektrikli takat sistemi ASELSAN tarafndan salanmaktadr.36

Rolls-Royce da Trkiye'de motor kontrol sistemleri alannda ibirlii yapmak zere Aselsan

ile de mutabakat zapt imzalam bulunmaktadr.37

Rolls-Royce Savunma'nn mteri ilikileri bakan Bob Stoddart;

Trkiyenin Rolls-Royce iin nemli bir pazar olduunu ve savunma sanayisinde

muharebe ua, muharebe helikopteri, nakliye ua ve Trk Silahl

Kuvvetlerine g salayan genileyen motor filosuna destek salama alanlarnda

birok heyecan verici ibirlii frsatlar sunduunu

belirtmektedir.

At Kontrol Sistemi

Altay'n Volkan III ad verilen at kontrol sistemi de Aselsan tarafndan gelitirilmitir.

VOLKAN Tank At Kontrol Sistemi, tankn mevcut ate gcn nc nesil ana muharebe

tank seviyesine karmak zere yksek teknoloji kullanlarak ASELSAN tarafndan

gelitirilmi bir at kontrol sistemidir.38


www.assam.org.tr

12




Zrh Paketi Yklenicisi

ROKETSAN Balistik Koruma Merkezi (BKM), OTOKAR tarafndan gelitirilen ALTAY

Trk Ana Muharebe Tanknn Zrh Sisteminin tasarm ve gelitirme faaliyetleri iin

grevlendirilmitir.

ROKETSAN BKM, kara, hava ve deniz kuvvetlerinin her seviyede koruma ihtiyalarn

karlayacak, yeni platform zmleri gelitirecek ve mevcut platformlarn modernizasyon

projelerinde aktif rol oynayacak ekilde yaplanmtr. BKM, hafif/ar zrhl aralar iin

kompozit zrh ve reaktif zrh tasarm, gelitirme, retim ve test yeteneklerine sahiptir. Ayrca,

alan koruma zmleri de salamaktadr. BKM bnyesindeki faaliyetler EN1522, STANAG

4569, ITOP-2.2.713, TOP 2-2-710, MIL-STD-12560 ve dier uluslararas standartlar referans

alnarak gerekletirilmektedir.39

ROKETSANn gelitirdii zrh sistemi, tm testler sonunda baarl bulunarak kalifiye

edilmitir40


www.assam.org.tr

13




Benzer Teknoloji: Leopard II Altay ile kyaslanabilecek stn teknolojiye sahip Leopard II tanklarn KMW retmekte ve

tankta MTU retimi g grubu kullanlmaktadr. Trkiye'de savunma sanayi retiminin kilit

noktasn ister kara aralar, ister deniz aralar, ister hava aralar sz konusu olsun g

gruplar oluturmaktadr. Dolaysyla biz nce Leopard II'nin ana aksamn reten KMW

firmasn ardnda da g grubunu reten MTU firmasn mercek altna alacaz.


www.assam.org.tr

14




Avrupa rneinde Tank retimi - KMW

Leopard II tanklarnn reticisi KMW firmasnn tarihesine de bir gz atmak uluslararas

savunma sanayinin durumunu anlamak asndan nem arz etmektedir.

Krauss-Maffei Wegmann GmbH & Co KG (KMW) ncelikle tekerlekli ve paletli aralar

ve mhendislik makineleri gelitiren, reten ve pazarlayan Mnih merkezli bir Alman

irketidir ve Avrupada pazar lideridir. KMWnin silah satlar 2012 ylnda 1 milyar dolara

ulamtr.41

KMW tarafndan retilen aralara ATF Dingo, Fennec Fox, Mongoose, GTK Boxer

(Rheinmetall ile ibirlii yaparak), MARS, 2000 tank, Leopard 1, Leopard 2 ve IFV

Puma (Rheinmetall ortakl ile) da dahildir. Ayrca Alman Ordusunun uaksavar toplu tank

olarak hizmet veren Cheetah (ita), zrhl kurtarma arac Buffalo ve Scorpio (Akrep) mayn

deme arac gibi tm dier zrhl silah sistemlerinin para reticisi ve bakm orta

konsorsiyum yesidir.

1 Temmuz 2014de KMW ile Nexter (Fransa Savunma Bakanlna bal en byk firma)

2015 baharnda KANT adl bir holding altnda 50:50 ortak olmaya karar verdiklerini

aklamtr.42

Tarihe

Wegmann & Co 1882de Kasselda Peter Wegmann ve Richard Harkort'un sahipleri

olduklar Casseler Waggonfabriken by Wegmann ve Harkort & Co ortaklnda kuruldu.

1912 ylnda August Bode ve Conrad Koehler tarafndan devir alnd. 30 yl boyunca binek

otomobiller ve askeri aralar konusunda uzmanlam irket iileri II. Dnya Sava srasnda

zorla kullanld.

Yeniden Silahlanma dnemi sonrasnda 60 yl boyunca yeni biimlenen Bundeswehr (Alman

Federal Silahl Kuvvetleri)nin ekipmanlar iin Leopard I ve II muharebe tanklar da dahil

olmak zere kule sistemleri gelitirip ina etmeyi stne ald.

1838 ylnda ilk Mnih Lokomotif Fabrikas Anton von Maffei tarafndan kuruldu. Firma

Krauss & Co tarafndan 1931de alnd ve ad Krauss-Maffei AG olarak deitirildi.

Wegmann ve Krauss-Maffei 1930'larda benzeri askeri rnler retmeye balad. 1963te

Krauss-Maffei genel yklenici olarak Leopard Iin seri retimine balad.

https://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=tr&rurl=translate.google.com.tr&sl=de&tl=en&u=http://de.wikipedia.org/wiki/Puma_%28Sch%25C3%25BCtzenpanzer%29&usg=ALkJrhgCKO_ESS6ty6amlbu8QuukcQnC5Ahttps://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=tr&rurl=translate.google.com.tr&sl=de&tl=en&u=http://de.wikipedia.org/wiki/Puma_%28Sch%25C3%25BCtzenpanzer%29&usg=ALkJrhgCKO_ESS6ty6amlbu8QuukcQnC5A


www.assam.org.tr

15




Krauss-Maffei Wegmann (KMW) 1999 ylnda Krauss-Maffei'nin alt yklenicisi

Mannesmann AG ve Bode ailesinin byk ounluuna sahip olduu Wegmann & Co'nun

birlemesiyle olutu. Sonrasnda muharebe tanklar ve uaksavarlar alannda Avrupa'nn lider

reticilerinden biri oldu. Firma Mnih merkezlidir.

Mannesmann Vodafone sanayi blgesine devrinden sonra Siemens ve Boscha satld (Atecs

ad altnda topland). Siemens 2000den itibaren 2010'a kadar KMWnin %49una sahiptir.

Kalan %51 Wegmann & Co. Holding KG firmasnn bir alt yklenicisi Wegmann & Co.

GmbH irketine aittir. Ana sahibi giriimci August Bodenin torunlardr.

2000den sonra Manfred Bode'nin uzun i gemii sonras Frank Haun aileden olmayan ilk

st dzey ynetici oldu.

2006 sonunda (31 Ocak 2007) Blohm + Voss Industries (BVI) KMWnin Savunma

Teknolojileri blmn devrald, imdi KMW Schweitechnik ad altnda faaliyet

gstermektedir.

17 Aralk 2010da Siemens %49 hissesini zaten %51 ounluk oya sahip olan Wegmann

und Co. Unternehmens-Holding KGye satt.

Firma Temmuz 2013te Avrupann son saf tank reticisi Fransz Nexter ile birleme iin

anlat.

Sahibi

Krauss-Maffei Wegmann GmbH & Co KG (KMW)nin sahibi Kasseldaki Wegmann

Unternehmens-Holding GmbH & Co. KG aile irketidir. Holding yaklak 26 sessiz

ortaktan olumaktadr. Ortaklar Bode, Braunbehrens, Maydell ve Sethe ailelerinin yeleri

ve kurucularn torunlar veya Wegmann & Conn sahiplerinin takipileridir.


www.assam.org.tr

16




Grup irketleri

Trkiye Ofisi

Krauss-Maffei Wegmann Savunma Teknolojileri San. ve Tic. A.S.

Sleyman Seba Cad. 48, BJK Plaza A-91-92| TR-34357 Besiktas - Istanbul | Trkei

Fon: +90 / 212 / 236.75.83 | Fax: +90 / 212 / 236.75.77 http://www.kmweg.com.tr/

http://www.kmweg.com.tr/


www.assam.org.tr

17




Basnda KMW - Nexter Birlemesi

Alman Deutsche Welle Trke nternet Sitesi'nde

Savunmada dev g birlii

Avrupa savunma sanayisinin nde gelen iki irketi birleiyor.

Almanya merkezli Krauss-Maffei Wegmann (KMW) ile Fransz irketi Nexter birleme karar

ald. KANT ad verilen holdingin kurulu szlemesi dn Paris'te imzaland. Ynetim kurulu

bakanln Alman ve Fransz iletmecilerin paylaacaklar holdingin merkezinin hangi

lkede olacana daha sonra karar verilecei bildirildi. Taraflarn uzun vadede iki irketi

birletirmeyi hedefledii vurguland.

Hisselerinin tamam Fransz devletine ait olan Nexter'de yaklak 2 bin 800 kii alyor.

zel Alman irketi KMW ise 9 farkl lkede 3 bin 200 civarnda kii istihdam ediyor. KMW

Leopard, Nexter ise rakip Leclerc tanklarn retiyor.

KMW'nin mterileri arasnda 30'dan fazla lkenin silahl kuvvetleri bulunuyor. KMW geen

yl 80, Nexter 74 ise milyon euro kr etmiti. Birleme, 6 binden fazla kiinin alt, yllk

sat haslat 2 milyar euroyu bulan bir holding ortaya kard.

Fransz taraf asndan KMW'nin pazarlama a nem tayor. Alman yetkililer ise yeni

rn gelitirmek iin Nexter'in Ar-Ge birimlerinden yararlanmay planlyor. Alman-

Fransz ortakl, g birliinin artan uluslararas rekabette ellerini glendirmesini

umuyor. Kant Holding, "alannda Avrupa lideri" olmay hedefliyor. Deutsche Welle Trke

43


www.assam.org.tr

18




Almanya iin Almanya Blteni Trke nternet Sitesinde

Rheinmetall Endieli

Dev birleme sonras KMW'nin Almanya'daki rakibi bir baka silah reticisi Rheinmetall'in

borsadaki hisselerinde d yaand. Zira Fransz ve Alman tank reticilerinin birlemesi

Rheinmetall'i eskisinden zorlu bir rakiple kar karya brakacak. Sz konusu birlemenin

halihazrda maddi sorunlar iindeki Rheinmetall'i daha da zor duruma sokmasndan endie

ediliyor. Rheinmetall birok projede de KMW ile birlikte alyor. Firma hukukular imdi

bu ortak projelerin akbetinin ne olaca konusunda altklarn ifade ediyorlar.44

Zaman Online Almanya Sitesinde

Alman Panzerlerine Fransz Ortak

Leopard 2 tanklarnn Alman reticisi Krauss-Maffei Wegmanna Fransadan Nexter irketi

ortak oluyor. ki devin birlemesi Avrupada silah sat dengelerini sarsacak nitelikte.

Gereke ise gelien lkelerle rekabette zorlanyor olmalar.

Almanyada Leopard 2 tanklarn reten Krauss-Maffei Wegmann (KMW) irketi Fransz

devletine ait savunma sanayii irketi Nexter ile birleme karar ald.

Fransz Savunma Bakanl tarafndan yaplan aklamada iki irketin temsilcilerinin sal

gecesi Fransann bakenti Pariste konuya ilikin bir anlama imzaladklar duyuruldu.

10 yldr devam eden grmelerin anlamayla sonulanmasndan sonra her iki irket de

yeniden yaplandrlacak ve yzde 50 orannda yeni irkette pay sahibi olacak. Yeniden

yaplandrma ileminin 4 ila 5 yl srmesi bekleniyor.


www.assam.org.tr

19




Anlamayla birlikte devlet tekelinde bulunan Nexter irketi zelletirilecek, yeni firmann

tepesine ise iki Alman, iki de Fransz ynetici atanacak. Ayrca her iki irketin onayyla

kiilik bir bamsz ye de ynetimde yer alacak.

Sz konusu gelime General Dynamics ve BAE Systemsin birlemesinden sonra savunma

sanayii alannda Avrupada en byk ittifak olarak gsteriliyor. Alman-Fransz ortakl

bylelikle Avrupann 3. byk silah irketi olacak.

Fransz Savunma Bakan Jean-Yves Le Driann danman, konuyla ilgili yapt aklamada

Ancak bu ekilde gelimekte olan lkelerle rekabette gl olabiliriz. eklinde konutu.

Operasyon KANT (KMW And Nexter Together) ad verilen birlemeden sonra silah

satlarnn nasl bir onay mekanizmasndan geecei ise merak konusu.

Zira Almanyadaki silah sat ile Fransadaki arasnda onay mekanizmalar

bakmndan farkllklar bulunuyor. Ayrca Leopard 2 tanklarnn sat konusunda nasl

bir strateji izlenecei ise henz netlik kazanmad.

Sz konusu tanklarn zellikle Ortadou gibi atma blgelerindeki lkelere sat

konusunda Almanyada byk tartmalar yaanyor. Fransadan gelen yeni ortak ile

onayn daha kolay olmas bekleniyor.

Bylelikle kriz blgelerine daha rahat silah satmay amalayan Almanya ve Fransa

savunma bakanlklar konuyla ilgili bir anlamay da onaylayacak.45

C4ISR & Networks Sitesinde

Nexter, KMW "Birlemeyi Amalayan" Ortak Giriimi Duyurdu

ttifak 6,5 milyar euro deerinde toplam siparie, yllk 2 milyar euro (2,7 milyar dolar)

civarnda sata ve 6000'den fazla personele sahip bir Avrupa Savunma Teknolojileri grubu

oluturacaktr.46


www.assam.org.tr

20




G Grubu malatnda MTU

MTU Alman Leopard Tanklarnn motorlarn reten firmadr. Firmann tam ad Motoren-

und Turbinen-Union Friedrichshafen GmbH'dir. Firmann retim alan sadece tank

motorlar ile snrl deildir. Deniz ve Kara aralar bata olmak zere madencilik ve hatta

enerji retimi alanlarnda kullanlan motorlar retmektedir.47

MTU firmas, Rolls-Royce ve Daimler Companynin sahibi olduu Rolls-Royce Power

Systems AG (Rolls-Royce G Sistemleri A..)nin alt kuruluudur.

MTU 1909 ylnda Zeppelin firmasnn paras olarak kurulmutur. Uak motorlar retmitir.

1911/1912 de Friedrichshafen ehrine tanm ve ad Motorenbau GmbH olarak

deimitir. 1918de ise ismi Maybach-Motorenbau GmbH olarak deimi ve I. Dnya

Savandan sonra otomobil motorlar retmeye balamtr.

1966da Mercedes-Benz Motorenbau Friedrichshafen GmbH ile birlemi ve Maybach

Mercedes-Benz Motorenbau GmbH adn almtr. 1969da firmann ad Motoren und

Turbinen-Union Friedrichshafen GmbH olmutur.

1985e kadar Daimler-Benz A ve MAN Anin eit ortak olduklar MTU Mnchen

GmbHnin yan kuruluu olarak faaliyet gstermitir.

1989da MTU Friedrichshafen GmbH, Daimler-Benz Groupun bir irketi olarak Deutsche

Aero-space AG (ksa ad DASA - Alman Hava ve Uzay A) kurdu.

1994te MTU Friedrichshafen, Detroit Diesel Corporation ile ortak oldu.

1995te MTU Friedrichshafen ve MTU Mnchen yollarn ayrd. MTU Friedrichshafen,

Daimler-Benz Anin direk yan kuruluu oldu.

2001de MTU Motoren- und Turbinen-Union Friedrichshafen GmbH adn MTU

Friedrichshafen GmbH olarak deitirdi.

2005de MTU Friedrichshafennn da dahil olduu Daimler Chrysler Off-Highway Birimi ve

Detroit Diesel Corporationn Off-Highway blm sveli finansal yatrmc EQT

Partnersa satld.

2006da MTU Friedrichshafenn ana irket olduu TOGNUM isimli yeni holdinge

aktarld.

2011de Rolls-Royce Holding ve Daimler A.. TOGNUMu devrald.

9 Ocak 2014te TOGNUMun ad Rolls-Royce Power Systems olarak deitirildi.

Firma ticaret hayat boyunca Tren ve Lokomotifler, Yat, Korvet, Firkateyn, Mayn Deme

Gemileri ve Denizaltlar iin motorlar retmitir.48


www.assam.org.tr

21




Yine zrhl askeri aralar iin de motorlar retmitir. Bunlar yle zetleyebiliriz;

Tanklar

Leopard 1 ve Leopard 2 tanklar (Almanya)

TAM Tanque Argentino Mediano (Arjantin)

Kanonenjagdpanzer, Raketenjagdpanzer 2, Jaguar 1, Jaguar 2 tank tahrip edici

srail Merkava tank (Motor ABD Lisans altnda retildi)

Kore K1 88-Tank (Gney Kore)

Hindistan Arjun tank (Motor Hindistan lisans altnda retildi)

Ar Makinas (Kamyon)

Tatra T815 (ek Cumhuriyeti)

Kunda motorlu toplar

Flugabwehrkanonenpanzer Gepard Uaksavar (Almanya)

PzH 2000 (Almanya) ve Palmaria (talya) 155mm obs

Kore K-9 155mm howitzer

Piyade sava aralar

Marder (Almanya)

M113 (Gelitirilmi) (ABD)

Piranha II (svire)

ASCOD (Pizarro/Ulan) (spanya - Avusturya)

EFV (Expeditionary Fighting Vehicle / Seferi Muharebe Arac) (ABD)

rettii Motor Tipleri49

1.

12V183 (Diesel engine) 21.

MB 837 Ea 500 (Diesel engine)

2.

4R106 (Diesel engine) 22.

MB 838 Ca 500 (Diesel engine)

3.


MB 838 Ca 501 (Diesel engine)

4.


MB 838 CaM 500 (Diesel engine)

5.

6V 2000 (Diesel engine) 25.

MB 838 Ka M-500 (Diesel engine)

6.


MB 838 Ka-501 (Diesel engine)

7.

6V183 TC22 (Power pack) 27.


8.

6V183 TE22 (Power pack) 28.


http://www.army-guide.com/eng/product1478.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1496.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product274.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1499.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product4088.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1498.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1476.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1497.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product3917.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product151.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1477.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1482.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1491.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1505.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1500.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1483.html


www.assam.org.tr

22




9.



10.

6V199 TE20 (Diesel engine) 30.

MB 873 Ka-501 (Power pack)

11.

8V 2000 (Diesel engine) 31.

MB 883 EA 600 (Diesel engine)

12.


MT 881 Ka-501 (Diesel engine)

13.

8V183 TE22 (Power pack) 33.


14.


MT 881 Ka-500 (Power pack)

15.

8V199 TE22 (Diesel engine) 35.


16.

MB 833 Aa-501 (Diesel engine) 36.


17.

MB 833 Ea 500 (Diesel engine) 37.


18.

MB 833 Ea-500 (Diesel engine) 38.


19.

MB 833 Ka M-500 (Diesel engine) 39.

MT 883 Ka-500 (Power pack)

20.

MB 833 Ka M-501 (Diesel engine) 40.

SV-183 TE22 8-V90 (Power pack)

http://www.army-guide.com/eng/product1480.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1489.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1501.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product150.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product3918.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product4879.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1479.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1485.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1492.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1484.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1481.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1493.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1503.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1488.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product3724.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product2417.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1504.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1487.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1502.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1486.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1494.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1490.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1495.htmlhttp://www.army-guide.com/eng/product1751.html


www.assam.org.tr

23




Trkiye'de Savunma Sanayine Motor retme almalar Atatrk'n "Btn tayyarelerimizin ve motorlarnn memleketimizde yaplmas ve hava

harp sanayinin bu esasa gre inkiaf ettirilmesi icap eder" szleriyle 1925 ylnda Tayyare

Otomobil ve Motor Trk Anonim irketi TOMTA kuruldu.50

1945 ylnda balayan

Amerikan yardmlar zerine retim durduruldu.

Trk genleri ilk ua icad eden Wright kardeleri okul derslerinden bilir ama Vecihi Hrku

ve Nuri Demira'n adn hi bilmezler. Cumhuriyetin ilk yllarnda Nuri Demira tarafndan

yaplan almalarda askeri uaklar bata olmak zere yurtdna da ihra edilen

uaklarmzda yerli motorlar kullanlmakta idi.

Uak satn almak iin dzenlenen ba kampanyasna katlmas istendiinde, Benden bu

millet iin bir ey istiyorsanz, en mkemmelini istemelisiniz. Mademki bir millet tayyaresiz

yaayamaz, yleyse bu yaama vastasn bakalarnn ltfundan beklememeliyiz. Ben bu

uaklarn fabrikasn yapmaya talibim diyerek harekete geen Demira, 1936 ylnda

stanbulda modern bir uak ett atlyesi ve memleketi Sivas Divriide Trkiyenin ilk uak

fabrikasn kurdu.

"Avrupa'dan, Amerika'dan lisanslar alp uak yapmak kopyaclktan ibarettir.

Demode tipler iin lisans verilmektedir. Yeni icat edilenler ise bir sr gibi, byk

bir kskanlkla saklanmaktadr. Binaenaleyh kopyaclkla devam edilirse, demode

eylerle beyhude yere vakit geirilecektir. u halde Avrupa ve Amerika'nn son

sistem tayyarelerine mukabil, yepyeni bir Trk tipi vcuda getirilmelidir."51

dsturu ile hareket eden Demira 1936 - 1937 yllarnda THK'na 65 adet planr teslim etti.

Hemen akabinde de 24 adet eitim ua teslim edildi. Tamam yerli ilk ua ise 1941

ylnda stanbul'dan memleketi Divrii'ye uurmutu. Ama Trkiye'nin geliimini istemeyen

d glerin iimizdeki hizmetkarlar eitli bahanelerle nce retilen uaklarn yurtdna

satlamamas iin kanun karttlar sonra THK'nun siparilerini iptal ettirdiler. Fabrika 1944

ylnda kapatlmak zorunda kald. retilmi uaklar hurdaya satld.

1940 ylndan sonra THK Etimesgut Uak fabrikasn organize etti. Fabrikada ilk olarak

ngiliz Miles-Magister eitim uaklar yapld. 1944 ylna kadar 30 uak teslimat yapld.

Kurulan tasarm blmnde ise 6 Yk. mhendis, 4 mhendis ve iki ressam almaktayd.

Yaplan modeller: THK-3 Akrobasi planr, THK-4 Okul Planr, THK-5 Ambulans ua,

THK-7ve 9 Eitim Planrleri, THK-11 Turizm uaklar

THK Uak motorlar fabrikas Gazi Orman iftlii'nde kuruldu. Tesis nce Gipsy uak

motoru yapt. Kapasite alt alt iin musluk, piston, kuyu tulumbas vb. gibi birok

retimi gerekletirdi.

1949 Hava Kuvvetleri Komutan u vahim szleri syler:


www.assam.org.tr

24




Amerikan yardmndan bedava uak almak dururken uak fabrikanza sipari

verirsem yarn bu millet beni asar.52

1950 ylnda dnemin en byk hava tneli kuruldu. AHT (Ankara Hava Tneli). 1956'da

Genelkurmaya devredildi. Depo olarak kullanld. Srekli uak ithal eden hkmet nedeni ile

yeterli siparii alamayan tesislerden 1952'de Uak fabrikas ve 1954'de Motor fabrikas

sessizce kapatlmalar iin Makine Kimya Kurumu'na devredildi.53

Motor fabrikas 1955'de Trk Traktr fabrikasna dntrld. Uak fabrikas ise 1959

ylnda retimi durdurdu.

1974 Kbrs Harekatnda yaanan skntlar sonras, Trk Motor Sanayi ve Ticaret Anonim

irketi (TMOSAN) 1975 ylnda motor tahrik ve aktarma organlar ve benzeri tehizat

retmek amacyla bakanlar kurulu karar ile kurulmu, ancak faaliyetlerini dizel motor ve

traktr retiminde younlatrmtr. Trkiye'nin ilk dizel motor reticisi olma zelliini

tayan TMOSAN, ayn marka ile retilen traktrlere dizel motor salamas yannda TRK

TRAKTR ve OTOYOL iin de uzun yllar dizel motor retimi gerekletirmitir.54

16 - 17 Haziran 2008 tarihlerinde gerekletirilen "Trk Kara Savunma Sektrnn Ulat

Nokta ve Hedefler Endstri Gn ve Askeri Kara Aralar G Sistemleri altay" milli

imkanlarla savunma sanayinin gelitirilmesi konusuna tekrar nem verildiini gstermektedir.

altay kapsamnda; kara aralar iin kritik olduu deerlendirilen motor, anzman ve

yardmc sistemlere ynelik kabiliyetler nda Trk Silahl Kuvvetlerinin taktik ve zrhl

aralar ile ana muharebe tank ihtiyalarn dikkate alan bir yaklamla, bu alanda sahip

olduumuz sanayi altyapsnn mevcut ve mteakip projelerde kullanlabilmesi ve muhtemel

stratejilerin belirlenmesine ynelik gr alveriinde bulunulmutur.55

Savunma Sanayii cra Komitesi, 6 Austos 2014 tarihinde 2011'den beri ihale almalar

devam eden proje iin teklif deerlendirmelerini tamamlayarak ALTAY Tank G

Gelitirme Projesi iin TMOSAN ile szleme grmelerine balanmas karar verdi.

Austos 2011'den itibaren ihale almalar srdrlen proje iin TMOSAN en ksa srede

en uygun fiyatla ve en fazla yerli katk ile projeyi gerekletirmeyi taahht etti.56


www.assam.org.tr

25




Sonu

Leopard tank rneinden yola kldnda KMW firmas 1882 ylndan gnmze uzanan

serven boyunca Almanya'nn milli markas olarak (eitli Alman firmalarnn ortaklnda

zaman zaman el deitirerek gnmze ulam ve) 132 yllk bir gemie sahiptir. Gelinen

noktada KMW yeni pazarlara ulamada Alman i mevzuatn aabilmek iin Fransz Devlet

firmas Nexter ile yar yarya ortakla girmektedir.

lkelerin i mevzuatlar ve uluslararas mevzuatlar, hakim durumda olan devletlerin

karlarna uygun olarak ekillenmeye mecbur brakldklarndan, devletlerin bamszlklarn

pekitirme yolunda savunma sanayilerinin nn amak amacyla ibirlii yapma yoluna

gittiklerini grmekteyiz.

KMW'nin Nexter ile ortakla gidii bir ticari irketin sadece pazar payn arttrma abas

olarak yorumlanmamaldr. Bu ayn zamanda Almanya'nn savunma sanayisinin nndeki

engelleri amak iin BM Gvenlik Tekilat daimi yesi Fransa'ya sunduu diyet olarak da

alglanmaldr.

te yandan Leopard'n g grubu reticisi MTU'da ise durum daha da ak ortaya

kmaktadr. Bilindii zere MTU Altay'n ilk 4 prototipinin de g grubunu retmitir.

1909 ylnda kurulan MTU 1966 ylna kadar eitli Alman firmalarnn ortaklnda

ilerlemitir. 1966'da Daimler Benz tarafndan satn alnmtr. Daimler Benz gnmzde

Daimler A.. nvan ile hayatna devam etmekte olup 1883 ylnda girdii ticaret hayat

boyunca pek ok rakibini satn almtr. Bunlarn arasnda Trkiye'de bilinen AEG, Setra

Otobs, Ford Kamyon, Chrysler, Mitsubishi Motors, Mitsubishi Kamyon ve Otobs, AMG

gibi firmalar sayabiliriz.57

2005 ylnda MTU sveli bir yatrm firmas olan EQT Partners tarafndan alnarak

TOGNUM adl bir holding oluturulmutur.

2011 ylnda ise TOGNUM, Rolls-Royce ve Daimler A.. ortakl tarafndan satn alnarak

ad Rolls-Royce Power Systems AG olarak deitirildi.

Bugn MTU firmas, Rolls-Royce ve Daimler Companynin sahibi olduu Rolls-Royce

Power Systems AG (Rolls-Royce G Sistemleri A..)nin alt kuruluudur.

ngiliz firmas olarak 1906 ylnda kurulmu olan Rolls-Royce bugn ok uluslu bir holding

olarak devasa bir ticari kurulutur. 2013 yl geliri 15,5 milyar Sterlin olan firmann Power

Systems (G Sistemleri) blmnn geliri 2,83 milyar Sterlin olarak gereklemitir.58

2013 ylnda Ar-Ge'ye 1,1 milyar sterlin yatrm yapm ve 31 niversitenin Teknoloji

Merkezinden oluan bir kresel a da desteklemektedir. Rolls-Royceun 45 lkede

17.000den fazlas mhendis olmak zere 55.000den fazla alan bulunmaktadr.


www.assam.org.tr

26




Daimler A.. 2013 mali yl verilerine gre toplam gelirleri 118 milyar Euro alan says

274.616 kii olan ok uluslu bir firmadr.59

Tm lkelere satt aralar be lkede kurulu

fabrikalarnda retmektedir.

MTU'nun sahibi Rolls-Royce Power Systems AG'nin ortaklarndan biri Alman dieri ngiliz

meneli iki firma olmalarna ramen gnmzde her iki firma da ok uluslu yapya sahiptir.

Rolls-Royce Trkiye'de motor kontrol sistemleri alannda ibirlii yapmak zere Aselsan ile

de mutabakat zapt imzalam bulunmaktadr.60

Rolls-Royce Savunma'nn mteri ilikileri bakan Bob Stoddart;

Trkiyenin Rolls-Royce iin nemli bir pazar olduunu ve savunma sanayisinde

muharebe ua, muharebe helikopteri, nakliye ua ve Trk Silahl

Kuvvetlerine g salayan genileyen motor filosuna destek salama alanlarnda

birok heyecan verici ibirlii frsatlar sunduunu

belirtmektedir.

Trkiye'de savunma sanayisinin Cumhuriyetin ilk yllarndan itibaren yaad macerann

arka planna bakldnda milli bir sanayinin savunma aralar reterek hakim glerin

karsna rakip olarak kmasna gizli bir el tarafndan izin verilmediini grmekteyiz.

Bugn Trk Savunma Sanayisinin gelecei iin modern savunma sanayi rnlerinin

montajnn Trkiye'de yaplmasndan ziyade tasarmnn ve Ar-Ge'sinin lkemizde yaplmas

hayati nem tamaktadr.

Montaj sanayi lkemize belli bir sre ticari kazan salayabilir ama know-how retmek

savunma sanayimizi zirveye ulatrp lkemizi tam bamszla tayacaktr.

Wall Street Journal'da yaynlanan "Trkiye'nin savunma ihalelerine sert eletiri"61

balkl bir

makalede;

Trkiye'nin savunma projeleri ihalelerine sert bir eletiri geldi. S Biliim

Danmanlk son raporunda "lke savunma ilevi; mali kaynak, mali kaynan

sre bileimi, insan kayna, kritik tedarikler, d politikay destekleme ve toplam

etkinlik bakmlarndan aksatlmtr" dedi.

denmektedir. Yine ayn makalede Yeditepe niversitesi Uluslararas likiler ve Siyaset

Bilimi Blm retim yesi ve Hava Harp Okullar'nda da retim grevlisi olarak alan

Prof Dr Mesut Hakk Can'a atfen;

leyiten anlalan, SSM, siyasi irade talimatyla ALTAY tank motorunu retmek

iin teklif arsnda bulunup (yaklak Aralk.2012) ihale teklifleri teslim


www.assam.org.tr

27




(yaklak Ocak-ubat.2013) almtr. Yaklak Mays.2013'te tekliflere geri dn

yaplaca beklentisi teklifi firmalarda, yol alan eksenleme sevimsizdir.

Basndan izlendii kadaryla HEMA-BMC-TMOSAN "teklifi" firmalardr.

ALTAY tank motorunun tankn btnyle tasarm ve retiminde yeri/konumu

aktr. Motor gibi tank iin en kritik konumda paraya ayr ihale ve retim

planlamak, baaryla yryen projede Ko Grubu'nu muazzam ve haksz

basklaycdr. Kamucu son tutum, ayrca, ihale dzeninin dnda ve sreye yayl

olarak iletilmektedir.

dedii ifade edilmektedir. MTP almas, lkemizin nde gelen savunma sanayi

reticilerinden biri zerinde bask oluturulmasndan ok daha nemlidir. Hele ki OTOKAR

motor retimi ihalesine girmek yerine MTU'dan hazr motor alarak Milli olmas gereken

tankn kalbini gayri milli yapmay planlyorsa zerinde bask oluturulmasn elzem bile kabul

edebiliriz.

Ama uluslararas savunma sanayi reticilerine taeronluk yapmak deil tam bamsz

savunma sanayi oluturmaktr. Sektrn en byk oyuncularndan Rolls-Royce'un MTU ile

Altay'n kalbine girememe ihtimaline kar Aselsan ile mutabakat yaparak motor kontrol

yazlm ile girmeyi planlamakta olduu anlalmaktadr.

2023 tarihine uzun zaman varm gibi grnse de Milli Savunma Sanayi konusunda ciddiyetle

salam irade sergilenmedii takdirde Cumhuriyetin 100. ylnda meyveleri toplama imkan

olmayabilir hatta daha acs toplanan meyveler ii boaltlm olarak sepetimize

doldurulabilir.


www.assam.org.tr

28




Kaynaka 1 Tanrverdi, Adnan; "Amacmz", http://www.assam.org.tr/tr/hakkimizda/amacimiz.html (Eriim tarihi

14.08.2014) 2 http://www.assam.org.tr/tr/hakkimizda/amacimiz.html

3 http://www.assam.org.tr/tr/hakkimizda/amacimiz.html

4 Milli Helikopter Atak'n Pakistan Babakan Sayn Navaz ERF'e Takdimi (18 Eyll 2013),

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/ziyaretler/Sayfalar/20130918_PkstnBsbknAtakTakdi

mi.aspx (Eriim tarihi 3 ubat 2014) 5 Kerry kayglarmz tekrarlad, http://www.trthaber.com/haber/dunya/kerry-kaygilarimizi-tekrarladi-

109179.html (Eriim tarihi 3 ubat 2014) 6 Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer stn'n 31 Temmuz 2007 tarihli TBMM gndem d konumas,

http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d23/c026/tbmm23026138.pdf (Eriim tarihi

15.08.2014) 7 http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d23/c026/tbmm23026138.pdf

8 Trkiye'yi Uuracak Proje, http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2012/11/15/turkiyeyi-ucuracak-proje

(15.08.2014) 9 Savunma Sanayii cra Komitesi Basn Aklamas,

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/PressReleases/arsiv/2007/Sayfalar/SSIK_30Mart.aspx

(15.08.2014) 10

Trk Kara Savunma Sektrnn Ulat Nokta ve Hedefler Endstri Gn Ve Askeri Kara Aralar G

Sistemleri altay (16-17 Haziran 2008),

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/konferanslar/arsiv/2008/Sayfalar/tkssunhegakags2008

0617.aspx (15.08.2014) 11

MSB Savunma Sanayii Mstearl'nn Basn Aklamas (20 Haziran 2007),

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/PressReleases/arsiv/2007/Sayfalar/MSB_SSM_SSIK.aspx

(15.08.2014) 12

Milli Tank 'Altay' Tantld, http://haber.stargazete.com/guncel/milli-tank-altay-tanitildi/haber-704538

(16.08.2014) 13

Basn, http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspx (17.08.2014) 14

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspx 15










Altay (Tank), http://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29#cite_note-7h34l-8 (17.08.2014) 25

http://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29#cite_note-7h34l-8 26

Tank Test Merkezi (29 Mart 2012),

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/torenler/arsiv/2012/Sayfalar/2012TankTestMerkezi.as

px (16.08.2014) 27

Altay (Tank), http://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29#cite_note-2015seri-1 (17.08.2014) 28

Altay (Tank) http://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29#cite_note-9 (17.08.2014) 29

Milli tank Altay testi geti, http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2013/03/30/milli-tank-altay-testi-gecti

(16.08.2014) 30

Milli tank Altay hedefe ilerliyor, http://www.trthaber.com/haber/bilim-teknik/milli-tank-altay-hedefe-ilerliyor-

126393.html (16.08.2014) 31

Milli Tank iin dmeye basld, https://www.otokar.com.tr/tr/basin_odasi/p_haber_detay.aspx?haber=145

(21.08.2014)

http://www.assam.org.tr/tr/hakkimizda/amacimiz.htmlhttp://www.assam.org.tr/tr/hakkimizda/amacimiz.htmlhttp://www.assam.org.tr/tr/hakkimizda/amacimiz.htmlhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/ziyaretler/Sayfalar/20130918_PkstnBsbknAtakTakdimi.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/ziyaretler/Sayfalar/20130918_PkstnBsbknAtakTakdimi.aspxhttp://www.trthaber.com/haber/dunya/kerry-kaygilarimizi-tekrarladi-109179.htmlhttp://www.trthaber.com/haber/dunya/kerry-kaygilarimizi-tekrarladi-109179.htmlhttp://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d23/c026/tbmm23026138.pdfhttp://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d23/c026/tbmm23026138.pdfhttp://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2012/11/15/turkiyeyi-ucuracak-projehttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/PressReleases/arsiv/2007/Sayfalar/SSIK_30Mart.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/konferanslar/arsiv/2008/Sayfalar/tkssunhegakags20080617.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/konferanslar/arsiv/2008/Sayfalar/tkssunhegakags20080617.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/PressReleases/arsiv/2007/Sayfalar/MSB_SSM_SSIK.aspxhttp://haber.stargazete.com/guncel/milli-tank-altay-tanitildi/haber-704538http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080730.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080801.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080909.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080909.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/basin/icbasin/Sayfalar/20080909.aspxhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29%23cite_note-7h34l-8http://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29%23cite_note-7h34l-8http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/torenler/arsiv/2012/Sayfalar/2012TankTestMerkezi.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/torenler/arsiv/2012/Sayfalar/2012TankTestMerkezi.aspxhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29%23cite_note-2015seri-1http://tr.wikipedia.org/wiki/Altay_%28tank%29%23cite_note-9http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2013/03/30/milli-tank-altay-testi-gectihttp://www.trthaber.com/haber/bilim-teknik/milli-tank-altay-hedefe-ilerliyor-126393.htmlhttp://www.trthaber.com/haber/bilim-teknik/milli-tank-altay-hedefe-ilerliyor-126393.htmlhttps://www.otokar.com.tr/tr/basin_odasi/p_haber_detay.aspx?haber=145


www.assam.org.tr

29




32

http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?p=3105854 (17.08.2014) 33

Tmosan, Altay Tank G Grubu Projesi halesini Kazand,

http://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/haberler/8-tuemosan/haberler/270-tumosan-altay-tanki-guc-grubu-

projesi-ihalesini-kazandi (17.08.2014) 34

Kurumsal / Tarihe, http://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/kurumsal/tumosan-tarihce (21.08.2014) 35

Tank Komuta Kontrol Muhabere ve Bilgi Sistemi, http://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/komuta-

kontrol-haberlesme-ve-bilgisayar-c4i-sistemleri/muharebe-sahas%C4%B1-y%C3%B6netim-sistemleri/tkkmbs

(20.08.2014) 36

Silah Sistemleri, http://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/silah-sistemleri (20.08.2014) 37

ASELSAN ve ROLLS-ROYCE Motor Kontrol Sistemleri Alannda birlii, http://www.aselsan.com.tr/tr-

tr/basin-odasi/haberler/Sayfalar/ASELSAN-ROLLS-ROYCE-Isbirligi.aspx (20.08.2014) 38

Leopard 1 Modernizasyon Konfigrasyonu (Volkan), http://www.aselsan.com.tr/tr-

tr/cozumlerimiz/seyrusefer-ve-aviyonik-sistemler/tank-modernizasyon-sistemleri/leopard-1-modernizasyon-

konfigrasyonu-(volkan) (21.08.2014) 39

Roketsan BKM, http://www.roketsan.com.tr/urunler-hizmetler/balistik-koruma-cozumleri/balistik-koruma-

merkezi-bkm-projesi/ (21.08.2014) 40

Altay'n Zrh Bizden, http://www.roketsan.com.tr/wp-content/uploads/2013/07/Untitled1.pdf (21.08.2014) 41

http://de.wikipedia.org/wiki/Krauss-

Maffei_Wegmann&usg=ALkJrhhgm1RUAG8yf8NlOxA3dkjQ1krsSg#cite_note-2 42

Deutsch-franzsischer Rstungskonzern beschlossen, http://orf.at/#/stories/2236289/ (17.08.2014) 43

Savunmada dev g birlii, http://www.dw.de/savunmada-dev-g%C3%BC%C3%A7-birli%C4%9Fi/a-

17752786 (17.08.2014) 44

Leopard ve Leclerc birleti, http://www.almanyabulteni.de/node/8770 (15.08.2014) 45

Alman panzerlerine Fransz ortak, http://zaman-online.de/alman-panzerlerine-frans%C4%B1z-ortak-166783

(15.08.2014) 46

Nexter, KMW Announce Joint Venture With 'Intended Unification',

http://www.c4isrnet.com/article/M5/20140701/DEFREG01/307010024/Nexter-KMW-Announce-Joint-Venture-

Intended-Unification- (15.08.2014) 47

http://www.mtu-online.com/mtu/applications/?L=lkemrxvasjo 48

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_vehicles_and_machines_powered_by_MTU_engines 49

http://www.army-guide.com/eng/firm557.html 50

Havaclk Sanayi, http://www.hvkk.tsk.tr/TR/YuzYilIcerikDetay.aspx?ID=120&IcerikID=5379 (17.08.2014) 51

http://tr.wikipedia.org/wiki/Nuri_Demira%C4%9F#cite_note-bilimteknik-8 (17.08.2014) 52

THY'nn Ellinci Yl Kitab EK-7, http://www.kemalizm1938.org/pdf/kitap2/7.pdf (17.08.2014) 53

THK Etimesgut Uak Fabrikas 1939-1950,

http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/784b70742141814_ek.pdf?dergi=1320 (17.08.2014) 54

Kurumsal, http://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/tarihce (17.08.2014) 55

http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/konferanslar/arsiv/2008/Sayfalar/tkssunhegakags2008

0617.aspx 56

Tmosan, Altay Tank G Grubu Projesi halesini Kazand,

http://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/haberler/8-tuemosan/haberler/270-tumosan-altay-tanki-guc-grubu-

projesi-ihalesini-kazandi (17.08.2014) 57

Daimler AG, http://tr.wikipedia.org/wiki/Daimler_AG (20.08.201) 58

Rolls-Royce Full Annual Report, S144 http://www.rolls-

royce.com/Images/RR_Full%20Annual%20Report__tcm92-55530.pdf 59

Company, http://www.daimler.com/company (20.08.2014) 60

ASELSAN ve ROLLS-ROYCE Motor Kontrol Sistemleri Alannda birlii, http://www.aselsan.com.tr/tr-

tr/basin-odasi/haberler/Sayfalar/ASELSAN-ROLLS-ROYCE-Isbirligi.aspx (20.08.2014) 61

Trkiye'nin savunma ihalelerine sert eletiri,

http://www.wsj.com.tr/article/SB10001424052702303562904579223763575306906.html (15.08.2014)

http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?p=3105854http://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/haberler/8-tuemosan/haberler/270-tumosan-altay-tanki-guc-grubu-projesi-ihalesini-kazandihttp://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/haberler/8-tuemosan/haberler/270-tumosan-altay-tanki-guc-grubu-projesi-ihalesini-kazandihttp://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/kurumsal/tumosan-tarihcehttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/komuta-kontrol-haberlesme-ve-bilgisayar-c4i-sistemleri/muharebe-sahas%C4%B1-y%C3%B6netim-sistemleri/tkkmbshttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/komuta-kontrol-haberlesme-ve-bilgisayar-c4i-sistemleri/muharebe-sahas%C4%B1-y%C3%B6netim-sistemleri/tkkmbshttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/silah-sistemlerihttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/basin-odasi/haberler/Sayfalar/ASELSAN-ROLLS-ROYCE-Isbirligi.aspxhttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/basin-odasi/haberler/Sayfalar/ASELSAN-ROLLS-ROYCE-Isbirligi.aspxhttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/seyrusefer-ve-aviyonik-sistemler/tank-modernizasyon-sistemleri/leopard-1-modernizasyon-konfigrasyonu-(volkan)http://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/seyrusefer-ve-aviyonik-sistemler/tank-modernizasyon-sistemleri/leopard-1-modernizasyon-konfigrasyonu-(volkan)http://www.aselsan.com.tr/tr-tr/cozumlerimiz/seyrusefer-ve-aviyonik-sistemler/tank-modernizasyon-sistemleri/leopard-1-modernizasyon-konfigrasyonu-(volkan)http://www.roketsan.com.tr/urunler-hizmetler/balistik-koruma-cozumleri/balistik-koruma-merkezi-bkm-projesi/http://www.roketsan.com.tr/urunler-hizmetler/balistik-koruma-cozumleri/balistik-koruma-merkezi-bkm-projesi/http://www.roketsan.com.tr/wp-content/uploads/2013/07/Untitled1.pdfhttp://de.wikipedia.org/wiki/Krauss-Maffei_Wegmann&usg=ALkJrhhgm1RUAG8yf8NlOxA3dkjQ1krsSg%23cite_note-2http://de.wikipedia.org/wiki/Krauss-Maffei_Wegmann&usg=ALkJrhhgm1RUAG8yf8NlOxA3dkjQ1krsSg%23cite_note-2http://orf.at/#/stories/2236289/http://www.dw.de/savunmada-dev-g%C3%BC%C3%A7-birli%C4%9Fi/a-17752786http://www.dw.de/savunmada-dev-g%C3%BC%C3%A7-birli%C4%9Fi/a-17752786http://www.almanyabulteni.de/node/8770http://zaman-online.de/alman-panzerlerine-frans%C4%B1z-ortak-166783http://www.c4isrnet.com/article/M5/20140701/DEFREG01/307010024/Nexter-KMW-Announce-Joint-Venture-Intended-Unification-http://www.c4isrnet.com/article/M5/20140701/DEFREG01/307010024/Nexter-KMW-Announce-Joint-Venture-Intended-Unification-http://www.mtu-online.com/mtu/applications/?L=lkemrxvasjohttp://en.wikipedia.org/wiki/List_of_vehicles_and_machines_powered_by_MTU_engineshttp://www.army-guide.com/eng/firm557.htmlhttp://www.hvkk.tsk.tr/TR/YuzYilIcerikDetay.aspx?ID=120&IcerikID=5379http://tr.wikipedia.org/wiki/Nuri_Demira%C4%9F%23cite_note-bilimteknik-8http://www.kemalizm1938.org/pdf/kitap2/7.pdfhttp://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/784b70742141814_ek.pdf?dergi=1320http://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/tarihcehttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/konferanslar/arsiv/2008/Sayfalar/tkssunhegakags20080617.aspxhttp://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/konferanslar/arsiv/2008/Sayfalar/tkssunhegakags20080617.aspxhttp://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/haberler/8-tuemosan/haberler/270-tumosan-altay-tanki-guc-grubu-projesi-ihalesini-kazandihttp://www.tumosan.com.tr/tr/index.php/haberler/8-tuemosan/haberler/270-tumosan-altay-tanki-guc-grubu-projesi-ihalesini-kazandihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Daimler_AGhttp://www.rolls-royce.com/Images/RR_Full%20Annual%20Report__tcm92-55530.pdfhttp://www.rolls-royce.com/Images/RR_Full%20Annual%20Report__tcm92-55530.pdfhttp://www.daimler.com/companyhttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/basin-odasi/haberler/Sayfalar/ASELSAN-ROLLS-ROYCE-Isbirligi.aspxhttp://www.aselsan.com.tr/tr-tr/basin-odasi/haberler/Sayfalar/ASELSAN-ROLLS-ROYCE-Isbirligi.aspxhttp://www.wsj.com.tr/article/SB10001424052702303562904579223763575306906.html

GiriNiin Yerli Savunma Sanayi?Milli Tank ProjemizYerli Tankmz Altay'da Kilometre TalarAlt YklenicilerTeknoloji Transferi YklenicisiG Grubu YklenicisiPrototiplerde Kullanlan G GrubuSeri retimde Kullanlacak G Grubu

Elektronik Sistemler YklenicisiTank Komuta Kontrol Muhabere ve Bilgi SistemiAt Kontrol Sistemi

Zrh Paketi Yklenicisi

Benzer Teknoloji: Leopard IIAvrupa rneinde Tank retimi - KMWTariheSahibiGrup irketleriTrkiye OfisiBasnda KMW - Nexter BirlemesiAlman Deutsche Welle Trke nternet Sitesi'ndeSavunmada dev g birlii

Almanya iin Almanya Blteni Trke nternet SitesindeRheinmetall Endieli

Zaman Online Almanya SitesindeAlman Panzerlerine Fransz Ortak

C4ISR & Networks SitesindeNexter, KMW "Birlemeyi Amalayan" Ortak Giriimi Duyurdu

G Grubu malatnda MTUrettii Motor Tipleri

Trkiye'de Savunma Sanayine Motor retme almalarSonuKaynaka

2014 08 25 yerli tank ornegi uzerinden savunma sanayinin onemi

Documents