MAYIS 2015-ANKARA

2012 YILI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

T.C.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

Meteoroloji Genel Müdürlüğü

2014 YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

Meteoroloji Genel Müdürlüğü

2014 YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü

MAYIS 2015-ANKARA

İÇİNDEKİLER

1. GİRİŞ ................................................................................................................................... 1

2. KÜRESEL YAĞIŞ ....................................................................................................................... 2

3.GENEL DURUM ........................................................................................................................ 3

3.1. Yıllara Göre Yağış Dağılımı .................................................................................................. 5

4. BÖLGELERE GÖRE YAĞIŞLAR .................................................................................................. 6

4.1. Marmara Bölgesi ............................................................................................................... 7

4.2. Ege Bölgesi ........................................................................................................................ 8

4.3. Akdeniz Bölgesi ................................................................................................................ 10

4.4. İç Anadolu Bölgesi ............................................................................................................ 11

4.5. Karadeniz Bölgesi ............................................................................................................. 13

4.6. Doğu Anadolu Bölgesi ...................................................................................................... 14

4.7. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ............................................................................................. 15

5. MEVSİMLİK YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ ................................................................................. 18

6. AYLIK YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ .......................................................................................... 20

7. GÜNLÜK MAKSİMUM YAĞIŞLAR .......................................................................................... 21

8. KAYNAKLAR .......................................................................................................................... 22

1

1.

Türkiye, iklim kuşaklarından ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır.

Türkiye'nin coğrafî konumu ve yer şekilleri farklı iklim tiplerinin oluşmasına yol açmıştır.

Ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili olması, kıyılar boyunca yüksek sıradağların

uzanması, ani yükselti değişiklikleri ve kıyıya olan uzaklık, iklim özelliklerinin kısa

mesafelerde farklılaşmasına sebep olmaktadır. Yurdumuzun güney bölgeleri, subtropikal

iklimlere benzer Akdeniz ikliminin etkisi altında olup yazlar kurak ve çok sıcak, kış mevsimi

ise yağışlı ve ılık geçmektedir. Kuzey kesimlerde her mevsim yağışlı olan Karadeniz

İkliminin etkisi görülür. İç bölgeler sıradağlarla çevrelenmiş olduğundan az yağış alan step

iklimi özelliği taşır. İklim özelliklerine bağlı olarak yağış miktarı da farklılıklar gösterir.

Türkiye’de yağış dağılışı, alansal dağılımda olduğu gibi zamansal dağılımda da çok

çeşitlilik gösterir. En fazla yağışı, yıllık yağışın % 37 si ile kış mevsiminde alırken, onu %28

ile ilkbahar, %24 ile sonbahar mevsimi takip ederken en az yağış %11 ile yaz mevsiminde

görülmektedir. Akdeniz, Ege, Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi yıllık yağışının

çoğunu kışın alırken, İç ve Doğu Anadolu ilkbaharda alır. Karadeniz Bölgesi ise her mevsim

yağışlı geçmektedir.

Bu çalışmada ülkemizi temsil edebilecek seçilmiş 255 adet istasyona ait veriler

kullanılmıştır. Bu istasyonların aylık ve yıllık toplam yağış miktarı, yağışlı günler sayısı,

günlük maksimum yağış miktarı vb. veriler değerlendirilmiştir. Yağış normalleri için 1981-

2010 periyodu kullanılmıştır. Yağış dağılışı, normal ve anomali haritaları Coğrafi Bilgi

Sistemleri kullanılarak hazırlanmıştır.

2

2014 yılında küresel ortalama yağışlar 1033mm (40.7 inç) lik 1961-1990

ortalamasından 0.52 mm daha azdır. Aşağıdaki küresel 2014 yılı yağış anomali haritasında

(Şekil 1) görüldüğü gibi Amerika Birleşik Devletlerinin kuzeyinde, Orta ve Güneydoğu

Avrupa, Orta Rusya ve Paraguay’ın güneyinde rekor yağışlar görülürken, Güneydoğu Rusya,

Doğu Çin, Güney Pakistan, Güneydoğu İspanya ve Venezuela’nın batısında kuraklık rekorları

kırılmıştır.

Şekil 1. 2014 Yılı Karasal Yağış Anomalisi (NOAA, 2015)

Şekil 2. Dünya Zamansal Yağış Anomalisi (NOAA, 2015)

3

Ülkemiz genelinde 1981-2010 periyodu yıllık alansal yağış normali 574 mm

civarındadır. Yağışlar genellikle kış aylarında gerçekleşmekte, özellikle Doğu Karadeniz,

Kıyı Ege ve Akdeniz Bölgesi daha fazla yağış almaktadır. Uzun yıl yağış değerlerine göre en

çok yağış alan iller arasında Artvin ve Rize görülürken, en az yağış alan yerler sıralamasında

Aksaray ve Iğdır başta gelmektedir (Şekil 3).

Şekil 3. Alansal Yağış Normalleri (1981–2010)

2014 yılında (01 Ocak – 31 Aralık) Türkiye genelinde ortalama olarak 591,8 mm yağış

kaydedilmiştir. Yağışlar Karadeniz Bölgesi’nde Rize, Artvin, Trabzon, Bartın, Zonguldak ve

Düzce’de; Marmara Bölgesi’nde Yalova, Edirne, Kırklareli, Bursa, Tekirdağ, İstanbul ve

Kocaeli’de Akdeniz Bölgesi’nde Antalya’da; Ege Bölgesi’nde ise Muğla’da 800 mm’nin

üzerinde gerçekleşmiştir.

İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin önemli kısımlarıyla Ege,

Akdeniz ve Karadeniz Bölgesinin bazı kesimlerinde yağışlar 400-600 mm aralığında

gerçekleşmiştir. En düşük yağış 395 mm ile Aksaray’da tespit edilmiştir.(Şekil 4).

4

Şekil 4. 2014 Yılı Alansal Yağış Dağılımı

2014 yılında yağışlar, normallerine yakın bir değere (% 3,1) ulaşırken, 2013 yılına

göre de % 21,5 oranında artış göstermiştir. Normaline göre artış gösteren illerin başında

Edirne (% 55), Kırklareli (% 51) ve Tekirdağ (% 43) gelmektedir. Normaline göre azalmanın

en çok görüldüğü yerler ise Elazığ (% 23), Muş (% 24) ve Bingöl (% 29) olmuştur.

Yıl içinde yağışlı gün sayısı, Hopa, Rize, Ardahan ve Şile merkezlerinin de yer aldığı

Karadeniz bölgesinde 150 gün civarındayken Kilis, Mersin ve Gaziantep çevrelerinde 50-60

güne kadar düşmektedir (Şekil 5).

Şekil 5. 2014 Yılı Yağışlı Günler Sayısı.

5

3.1. Yıllara Göre Yağış Dağılımı

Yıllara göre yağış dağılımı incelendiğinde, çok kurak geçen 2008 yılından sonra

yağışlı bir dönem başlamıştır. 2013 yılında tekrar gözlenen kuraklık bu yıl yerini biraz daha

yağışlı bir döneme bırakmıştır. (Şekil 6 ve Şekil 7).

Şekil 6. Yıllara Göre Türkiye Geneli Alansal Yağışları

Şekil 7. Türkiye Geneli Alansal Yağışların Değişim Oranları

6

Ülkemiz 2014 yılında (01 Ocak – 31 Aralık) ortalama 591,8 mm yağış almıştır.

Yağışlar normalinden 18 mm, geçen yıl yağışından ise 105 mm civarında daha fazla

gerçekleşmiştir (Tablo 1).

Genel olarak Akdeniz ve Karadeniz bölgesi normallerine yakın yağış değerlerine

ulaşırken, yağışın azaldığı Doğu ve Güneydoğu Anadolu dışındaki bölgelerimiz

normallerinden fazla yağış almıştır. Geçen yıl yağışlarına göre bütün bölgelerde artış

görülmektedir.

Tablo 1. Yıllık Toplam Alansal Yağış

BÖLGELERİMİZİN YAĞIŞ DURUMLARI (01 Ocak 2014-31 Aralık 2014)

BÖLGE YAĞIŞ (mm)

NORMALİ (mm)

GEÇEN YIL (mm)

ARTMA-AZALMA ORANI

NORMALE GÖRE (%)

GEÇEN YILA GÖRE (%)

Türkiye Geneli 591.8 574.0 486.9 3,1 ARTMA 21,5 ARTMA

Marmara 841.4 658.2 646.6 27,8 ARTMA 30,1 ARTMA

Ege 682.8 594.5 646.3 14,8 ARTMA 5,6 ARTMA

Akdeniz 653.2 667.1 519.7 -2,1 AZALMA 25,7 ARTMA

İç Anadolu 461.8 404.7 300.3 14,1 ARTMA 53,8 ARTMA

Karadeniz 694.6 697.2 589.5 -0,4 AZALMA 17,8 ARTMA

Doğu Anadolu 489.0 554.4 432.4 -11,8 AZALMA 13,1 ARTMA

Güneydoğu Anadolu 491.0 529.4 446.3 -7,3 AZALMA 10,0 ARTMA

2014 yılı yağış verileri bölgesel olarak değerlendirildiğinde en fazla yağış 841 mm ile

Marmara Bölgesi’nde gerçekleşmiştir. En az yağış ise 462 mm ile İç Anadolu Bölgesi’nde

kaydedilmiştir (Şekil 8).

7

Şekil 8. 2014 Yılı Alansal Yağışlarının Geçen Yıl ve Normali ile Karşılaştırılması.

4.1. Marmara Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 841 mm, normali 658 mm, geçen yıl yağışı ise 647

mm’dir. Yağışlarda normaline göre % 28, geçen yıl yağışına göre ise % 30 artış gözlenmiştir

(Şekil 9 ve Şekil 10).

Şekil 9. Yıllara Göre Alansal Yağış Dağılımı.

Şekil 10. Alansal Yağışların Değişim Oranları

8

Marmara Bölgesi’nde en fazla yağış alan iller Yalova ve Edirne‘dir. En az yağış alan

yerler ise Balıkesir ve Bilecik’tir (Şekil 11).

Şekil 11. İllere Ait Yağışlar

4.2. Ege Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 683 mm, normali 594 mm, geçen yıl yağışı ise 646

mm’dir. Yağışlarda normaline göre % 15, geçen yıl yağışına göre ise % 6 artış gözlenmiştir

(Şekil 12 ve Şekil 13).

Şekil 12. Yıllara göre yağış dağılımı.

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

Balıkesir Bilecik Bursa Çanakkale Edirne İst-Sarıyer Kırklareli Kocaeli Sakarya Tekirdağ Yalova

YAĞIŞ (MM)

MARMARA BÖLGESİ

NORMAL 2013 2014

9

Şekil 13. Alansal Yağışların Değişim Oranları

Ege Bölgesi’nde en fazla yağış alan yer Muğla, en az yağış alan il ise

Afyonkarahisar’dır (Şekil 14).

Şekil 14. İllere Ait Yağışlar

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Afyonkarahisar Aydın Denizli İzmir Kütahya Manisa Muğla Uşak

YAĞIŞ (MM)

EGE BÖLGESİ

NORMAL 2013 2014

10

4.3. Akdeniz Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 653 mm, normali 667 mm, geçen yıl yağışı ise 520

mm’dir. Yağışlar normallerine göre % 2 azalma, geçen yıl yağışına göre % 26 artış

göstermiştir (Şekil 15 ve Şekil 16).

Şekil 15. Yıllara Göre Alansal Yağış Dağılımı

Şekil 16. Alansal Yağışların Değişim Oranları

Akdeniz Bölgesi’nde en fazla yağış Antalya’da, en az yağış ise Kahramanmaraş’ta

görülmektedir (Şekil 17).

11

Şekil 17. İllere Ait Yağışlar

4.4. İç Anadolu Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 462 mm, normali 405 mm, geçen yıl yağışı ise 300

mm’dir. Yağışlarda normaline göre % 14, geçen yıl yağışına göre ise % 54 artış gözlenmiştir

(Şekil 18 ve Şekil 19).

Şekil 18. Yıllara Göre Alansal Yağış Dağılımı

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Adana Antakya Antalya Burdur Isparta K.Maraş Mersin Osmaniye

YAĞIŞ (MM)

AKDENİZ BÖLGESİ

NORMAL 2013 2014

12

Şekil 19. Alansal Yağışların Değişim Oranları

İç Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış Çankırı’da, en az yağış Nevşehir ve Aksaray’da

görülmektedir (Şekil 20).

Şekil 20. İllere Ait Yağışlar

0

100

200

300

400

500

600

700

800

Aksaray Ankara Çankırı Eskişehir Karaman Kayseri Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Sivas Yozgat

YAĞIŞ (MM)

İÇANADOLU BÖLGESİ

NORMAL 2013 2014

13

4.5. Karadeniz Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 695 mm, normali 697 mm, geçen yıl ortalaması ise

590 mm’dir. Normallerine göre % 0,4 azalma, geçen yıl yağışlarına göre % 18 artış

gözlenmiştir (Şekil 21 ve Şekil 22).

Şekil 21. Yıllara Göre Alansal Yağış Dağılımı

Şekil 22. Alansal Yağışların Değişim Oranları

14

Karadeniz Bölgesi’nde en fazla yağışın Rize’ye düştüğü görülmektedir. En az yağış

Amasya ve Tokat’tadır (Şekil 23).

Şekil 23. İllere Ait Yağışlar

4.6. Doğu Anadolu Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 489 mm, normali 554 mm, geçen yıl yağışı ise 432

mm’dir. Yağışlarda normaline göre % 12 azalma, geçen yıl yağışına göre ise % 13 artış

gözlenmiştir (Şekil 24 ve Şekil 25).

Şekil 24. Yıllara Göre Alansal Yağış Dağılımı

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

Amasya Artvin Bartın Bayburt Bolu Çorum Düzce GiresunGümüşhaKarabükKastamo Ordu Rize Samsun Sinop Tokat TrabzonZonguldak

YAĞIŞ (MM)

KARADENİZ BÖLGESİ

NORMAL 2013 2014

15

Şekil 25. Alansal Yağışların Değişim Oranları

Doğu Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış alan yer Ardahan olmuştur. En az yağış ise

Ağrı ve Iğdır’da görülmüştür (Şekil 26).

Şekil 26. İllere Ait Yağışlar

4.7. Güneydoğu Anadolu Bölgesi

2014 yılı alansal yağış ortalaması 491 mm, normali 529 mm, geçen yıl ortalaması ise

446 mm’dir. Yağışlarda normaline göre % 7 azalma, geçen yıl yağışına göre ise % 10 artış

gözlenmiştir (Şekil 27 ve Şekil 28).

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Ağrı Ardahan Bingöl Bitlis Elazığ Erzincan Erzurum Hakkari Iğdır Kars Malatya Muş Tunceli Van

YAĞIŞ (MM)

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

NORMAL 2014 2015

16

Şekil 27. Yıllara Göre Alansal Yağış Dağılımı

Şekil 28. Alansal Yağışların Değişim Oranları

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en yüksek yağış Kilis’te görülürken, en az yağış

Şanlıurfa’da gerçekleşmiştir (Şekil 29).

17

Şekil 29. İllere Ait Yağışlar

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Adıyaman Batman Diyarbakır G.Antep Kilis Mardin Siirt Ş.Urfa Şırnak

YAĞIŞ (MM)

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

NORMAL 2014 2015

18

2014 yılına ait mevsimlik yağışlara göre yurdumuz, ilkbahar ve kış mevsiminde

mevsim normallerinin altında yağış alırken, yaz ve sonbahar mevsiminde mevsim

normallerinin üzerinde almıştır. Kış mevsimi normallerine göre son otuz yılın en az yağış alan

kış mevsimi olmuştur. (Şekil 30-31).

Şekil 30. Kış Mevsimi Alansal Yağışlarının Normalleri İle Karşılaştırılması

Şekil 31. 2014 Kış Mevsimi Yağışlarının Normalleri ile Karşılaştırılması

19

Kış mevsimi (2013 Aralık, 2014 Ocak ve Şubat Ayları) yağış ortalaması 107 mm. Normali

(1981-2010) 210 mm. bir önceki kış yağış ortalaması ise 278 mm’dir. Kış yağışlarında

normaline göre % 49, geçen yıl kış yağışına göre ise % 62 azalma gözlenmiştir.

İlkbahar mevsimi yağış ortalaması 158 mm, normali 169 mm ve 2013 ilkbahar mevsimi

yağış ortalaması ise 145 mm’dir. İlkbahar mevsimi yağışlarında normaline göre % 7 azalma,

geçen yıl ilkbahar mevsimi yağışına göre ise % 9 artış gözlenmiştir.

Yaz mevsimi yağış ortalaması 82 mm, normali 60 mm ve 2013 Yılı yaz mevsimi yağış

ortalaması ise 46 mm’dir. Yaz mevsimi yağışlarında normaline göre % 37, geçen yıl yaz

mevsimi yağışına göre ise % 78 artış gözlenmiştir.

Sonbahar mevsimi yağış ortalaması 153 mm, normali 141 mm ve geçen sonbahar mevsimi

yağış ortalaması ise 114 mm’dir. Sonbahar mevsimi yağışlarında normaline göre % 9, geçen

yıl sonbahar mevsimi yağışına göre ise % 34 artış gözlenmiştir (Şekil 32).

Şekil 32. Mevsimlik Alansal Yağışlar

20

2014 yılı aylık ortalama yağışlar Mart ve Temmuz aylarında normalleri civarında,

Mayıs, Haziran, Ağustos, Eylül ve Aralık aylarında normallerinin (1981–2010) üzerinde;

diğer aylarda ise aylık normallerinin altında gerçekleşmiştir (Şekil 33).

Şekil 33. Aylık Toplam Alansal Yağışlar

2014 yılında ortalama yağışlı gün sayıları en fazla 14,8 gün ile Aralık ve 12,1 gün ile

Mart ayında görülürken, en az yağışlı gün sayısı yaz aylarında, ortalama 3,5 ve 3,9 gün ile

Temmuz ve Ağustos’ta gözlenmiştir. Ocak, Şubat ve Nisan ayları normalinden az yağışlı gün

sayısına sahiptir. Diğer aylarda ise normalinden fazla yağışlı gün gerçekleşmiştir. (Şekil 34).

Şekil 34. Aylık Ortalama Yağışlı Gün Sayıları

21

2014 yılında günlük en yüksek yağış 14 Kasım’da 243,8 mm olarak Marmaris’te

kaydedilmiştir. Gözlenen bu yağış aynı zamanda Kasım ayı ekstremi olmuştur. Uzun yıllar ve

2014 yılı günlük maksimum yağış ekstremlerini içeren tablo aşağıda verilmiştir (Tablo 2).

Tablo 2. Günlük Maksimum Yağışlar

Marmaris'i yarım saatlik sağanak felç etti.

22

Kol, Ç., Küpçü, S., Spatial Analiz, 2008, İşlem Şirketler Grubu, Ankara

Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Veri Kontrol ve İstatistik Şube Müdürlüğü- TUMAS, Şubat

2015 url: http://tumas.mgm.gov.tr/wps/portal

Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü, Aylık Yağış Analizleri, MGM, Web Site:

http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/yagis-raporu.aspx#sfU

Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü, Maksimum Yağışlar Şiddet ve Tekerrür Analizleri,

MGM, Web Site: http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/maksimum-yagislar.aspx#sfU

Hidrometeoroloji Şube Müdürlüğü, Mevsimlik Yağış Analizleri, MGM, Web Site:

http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/yagis-raporu.aspx?b=m#sfB

NOAA. 2015. National Climatic Data Center. State of the Climate: Global Analysis for

Annual 2014. Published online January 2015. Retrieved on January 13. 2015 from

http://www.ncdc.noaa.gov/sotc/global/2014/13