20091009 cf s mpj cynhadledd dathlur gymraeg
DESCRIPTION
Prawf2TRANSCRIPT
Meirion Prys Jones
Taith yr Iaith: Beth nesaf?
0
10
20
30
40
50
60
1901 1911 1921 1931 1951 1961 1971 1981 1991 2001
Siaradwyr Cymraeg/Welsh Speakers
Gorffennaf / July 1996
Gorffennaf / July 2006
Nifer y disgyblion
Number of pupils
43,984
(16%)
53,251
(20%)
Twf Addysg Gymraeg: Caerdydd
1949 – 1 Ysgol Gynradd Gymraeg1985 – 6 Ysgol Gynradd Gymraeg2000 – 12 Ysgol Gymraeg Gymraeg2009 – 14 Ysgol Gymraeg Gymraeg
1949 – Ysgol Gymraeg Bryntaf1979 – Ysgol Gymraeg Melin Gruffydd1981 – Ysgol Gymraeg Coed-Y-Gof1981 – Ysgol Y Wern1981 – Ysgol y Rhodfa (2 flynedd)1983 – Ysgol Bro Eirwg1987 – Ysgol Gymraeg Treganna1991 – Ysgol Pen Cae1994 – Ysgol Mynydd Bychan1996 – Ysgol Pwll Coch 1996 – Uned Gymraeg Gwaelod-Y-Garth1999 – Uned Gymraeg Creigiau2003 – Ysgol Y Berllan Deg2005 – Ysgol Glan Morfa
Amlder siarad yn ôl oedran a rhuglder
Oedran
Canran
0
20
40
60
80
100
3 - 15 16 - 29 30 - 44 45 - 64 65+
Ddim yn rhugl
3 - 15 16 - 29 30 - 44 45 - 64 65+
Yn rhugl
Bob dyddBob wythnosLlai amlByth
%
Newid blynyddol i nifer y siaradwyr Cymraeg (dim i raddfa)
:
Plant yn cael eu magu yn Gymraeg: 2,100 y flwyddyn
Plant yn dysgu’n
rhugl: 3,000 y flwyddyn
Siaradwyr Cymraeg: diwedd y flwyddyn:
gostyngiad net = -3,000 y flwyddyn
Siaradwyr Cymraeg: dechrau’r flwyddyn
Allfudo (i Loegr):
5,200 y flwyddynMewnfudo:
3,600 y flwyddyn
Marwolaethau:
6,500 y flwyddyn
Agweddau
Agwedd Gadarnhaol tuag at y Gymraeg +
Medru siarad Cymraeg +
Awyddus i’w plant siarad Cymraeg
= SIARAD CYMRAEG ?
“Ma’ Mam yn dweud bod hi ddim yn gallu siarad Cymraeg ond fi wedi clywed hi’n siarad Cymraeg gyda pobl yn y siop”
(Disgybl Blwyddyn bl. 7. Ysgol Gyfun Ddwyieithog)
“Cymraeg yw iaith yr ysgol, Saesneg yw iaith ffrindiau”
(Disgybl Blwyddyn bl. 7. Ysgol Gyfun Ddwyieithog)
No way! Bydd e fel cerdded mas ar yr iard gyda dim dillad arno, like!
(Disgybl Blwyddyn bl. 7. Ysgol Gyfun Ddwyieithog)
Cynllunio ar gyfer y dyfodol
• Trosglwyddiad iaith yn y teulu
• Pobl ifanc
• Gweithle
• Statws
Cymraeg yn y Gweithle• Heddlu Gogledd Cymru• Gwasanaeth Llysoedd EM• Cyngor Cefn Gwlad Cymru• Cyngor Sir Ceredigion• Cyngor Sir Ynys Môn• Prifysgol Bangor• Coleg Llandrillo• Gwasanaeth Tan ac Achub Gogledd Cymru• Gwasanaeth Prawf Gogledd Cymru• Cronfa Loteri Fawr• Heddlu Dyfed Powys• Cyngor Sir RCT
• Bwrdd yr Iaith Gymraeg
• Ofice ar Brezhoneg & Conseil Régional de Bretagne
• Adran Cymunedau, Gwledig, a materion Gaeltacht
• Gweinyddiaeth Addysg ac Ymchwil, Estonia
• Foras na Gaeilge
• Fryslan
• Bord na Gàidhlig
• Linguamón
• Galicia
• EBLUL
Y barn o’r tu allan:
• Arloesol
• Dyfalbarhau
• Cyflawni
Cymru’n Un: Deddfwriaeth
• Cadarnhau statws swyddogol ar gyfer y Gymraeg a’r Saesneg;
• hawliau ieithyddol o safbwynt darparu gwasanaethau;
• sefydlu swydd Comisiynydd Iaith.
Blaenoriaethau:
• Buddsoddi
• Rheoleiddio