2008LABOUR

STATISTICSAND

LABOUR COST

2008ÇALIfiMA ‹STAT‹ST‹KLER‹VE ‹fiGÜCÜMAL‹YET‹

TÜ

RK

‹YE

‹fi

VE

RE

N S

EN

D‹K

AL

AR

I K

ON

FE

DE

RA

SY

ON

U

TU

RK

ISH

CO

NF

ED

ER

AT

ION

OF

EM

PL

OY

ER

AS

SO

CIA

TIO

NS

2

ARAfiTIRMA KAPSAMINA G‹REN ÜYE ‹fiVEREN SEND‹KALARI

THE AFFILIATED EMPLOYER ASSOCIATIONS COVERED IN THE RESEARCH

‹S‹M ‹fiKOLU

NAME INDUSTRY

1. Türkiye A¤aç Sanayii ‹flverenleri Sendikas› A⁄AÇThe Wood Products Employers’ Association of Turkey WOOD

2. Türkiye Cam, Çimento ve Toprak Sanayii ‹flverenleri Sendikas› CAMThe Glass, Cement and Clay Products Industry GLASSEmployers’ Association of Turkey

3. Çimento Endüstrisi ‹flverenleri Sendikas› (ÇE‹S) Ç‹MENTOThe Cement Industry Employers Association CEMENT

4. Türkiye Deri Sanayii ‹flverenleri Sendikas› (TÜD‹S) DER‹The Leather Industry Employers’ LEATHERAssociation of Turkey

5. Türkiye G›da Sanayii ‹flverenleri Sendikas› (TÜG‹S) GIDAThe Food Processing Industry Employers' FOODAssociation of Turkey

6. ‹laç Endüstrisi ‹flverenler Sendikas› (‹E‹S) ‹LAÇPharmaceutical Manufacturers Association of Turkey PHARMACEUTICALS

7. Türkiye ‹nflaat Sanayicileri ‹flveren Sendikas› (‹NTES) ‹NfiAATThe Turkish Employers’ Association of CONSTRUCTIONContruction Industries

8. Türkiye Selüloz, Ka¤›t ve Ka¤›t Mamülleri Sanayii ‹flverenleriSendikas› KA⁄ITThe Cellulose, Paper and Paper Products Industry PAPEREmployers’ Association of Turkey

9. Türkiye Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik Sanayii‹flverenleri Sendikas› (K‹PLAS) K‹MYA

The Chemicals, Petroleum, Rubber and Plastics CHEMICALSIndustry Employers’ Association of Turkey

10. Türkiye Metal Sanayicileri Sendikas› (MESS) METALTurkish Employers’ Association of Metal Industries METAL

11. Mahalli ‹dareler Kamu ‹flveren Sendikas› (M‹KSEN) YEREL YÖNET‹MLocal Administration Public Employers’ Assocation LOCAL ADMINISTRATION

12. Mahalli ‹dareler ‹flverenleri Sendikas› (M‹S) YEREL YÖNET‹MLocal Administration Employers’ Assocation LOCAL ADMINISTRATION

13. Türkiye fieker Sanayii ‹flverenleri Sendikas› fiEKERThe Sugar Industry Employers’ Association of Turkey SUGAR

14. Türkiye Tekstil Sanayii ‹flverenleri Sendikas› TEKST‹LTurkish Textile Employers’ Association TEXTILE

15. Türkiye Toprak, Seramik, Çimento ve Cam Sanayii ‹flverenleri Sendikas› TOPRAKThe Clay, Ceramic, Cement and Glass Products CLAYIndustry Employers’ Association of Turkey

3

‹Ç‹NDEK‹LER

ARAfiTIRMANIN KAPSAMI, YÖNTEM‹ VE ANA SONUÇLARI............................4

1. TAR‹HÇE ...............................................................................................................5

2. ARAfiTIRMA KAPSAMI .........................................................................................6

3. ‹ST‹HDAM..............................................................................................................6

3.1. ‹stihdam›n Cinsiyete Göre Yap›s›...................................................................6

3.2. Çal›flanlar›n K›demleri ..................................................................................10

4. SEND‹KALAfiMA .................................................................................................11

5. ‹fiGÜCÜ MAL‹YET‹..............................................................................................11

5.1. ‹flgücü Maliyetinin Bölünüflü.........................................................................11

5.2. Çal›fl›lan Saat Bafl›na ‹flgücü Maliyeti..........................................................11

6. YAN ÖDEMELER ................................................................................................15

7. SOSYAL ÖDEMELER‹N BÖLÜNÜfiÜ.................................................................16

8. ‹fiÇ‹LER‹N MEDEN‹ HAL‹ VE ÇOCUK SAYISI...................................................17

9. ‹fiÇ‹LER‹N Ö⁄REN‹M DURUMU ........................................................................17

10. PERSONEL G‹R‹fi – ÇIKIfiLARI .........................................................................17

11. ZORUNLU ‹ST‹HDAM .........................................................................................23

4

ARAfiTIRMA KAPSAMI VE YÖNTEM‹— Sunulan araflt›rma 1965’den beri her y›l yap›lmakta olup, afla¤›daki veriler 2008 y›l›na ait-

tir.

— Araflt›rmaya 15 ‹flveren Sendikas›na üye 439 iflletme dahil edilmifltir.

— Ortalama tüm personel say›s› 224 667’dir.

— ‹flletme düzeyinde anket yöntemi uygulanm›flt›r.

THE COVERAGE AND METHOD OF THE RESEARCH— This research has been conducted annually since 1965. The result of the research for the

year of 2008 is presented below.

— Some 439 enterprises which are the members of 15 Employer Associations were covered.

— Average number of total employees included is 224 667.

— The information is collected through a questionnaire at the enterprise level.

ANA SONUÇLAR— ‹stihdam›n en yüksek oldu¤u ay Eylül, en düflük oldu¤u ay Aral›k’t›r.

— Çal›flanlar aras›nda kad›nlar›n a¤›rl›¤› % 11.2’dir.

— Ortalama k›dem y›l› 8.5’tir. 194 510 kiflinin 30 gün üzerinden potansiyel k›dem tazminat›

yükü 3 milyar 523 milyon TL’dir.

— Sendikalaflma oran› % 67.9’dur. Sendikal› iflçilerin % 85.2’sini TÜRK-‹fi temsil etmektedir.

— Toplam iflgücü maliyetinin % 36.4’ü ç›plak ücret, % 63.6’s› yan ödemelerdir. Yan ödeme-

lerin toplam iflgücü maliyeti içindeki da¤›l›m› ise sosyal ödemeler % 34.5; ikramiye, prim

v.b. ödemeler %16.0; tatil ve izin ücretleri % 11.8 ve di¤er personel giderleri % 1.3

fleklindedir.

— Sosyal ödemeler içinde en yüksek harcama SSK iflveren primleri için yap›lmaktad›r

(% 42.6).

— Fiilen çal›fl›lan saat bafl›na ortalama iflgücü maliyeti 15.83 TL’dir. Bu, fiilen çal›fl›lan gün

bafl›na iflçilik maliyetinin 118.73 TL oldu¤unu göstermektedir.

— ‹flçilerin % 21.9’u bekâr, % 11.4’ü çocuksuz evlidir. ‹ki çocuklu iflçilerin oran› % 30.2, bir

çocuklu iflçilerin ise % 23.7’dir.

— ‹flçilerin % 20.6’s› ilkokul, % 11.6’s› ortaokul, % 57.4’ü lise, % 9.9’u yüksek ö¤renim mezu-

nudur. Sadece okur-yazar olanlar % 0.4, okuma-yazma bilmeyenler % 0.1’dir. Meslek okul-

lar›ndan mezun iflçilerin toplam iflçi say›s›na oran› % 41.3’tür.

— A¤›rl›kl› aritmetik ortalama olarak, y›ll›k “ifle al›nma oran›” % 21.8, “iflten ayr›lma ora-

n›” % 24.8’dir. An›lan oranlar, ‹nflaat ve fieker iflkollar›nda en yüksek, Yerel Yönetim

iflkolunda en düflük düzeylerdedir.

— Zorunlu istihdam konusunda veri derlenen 297 iflyerinde 4 861 kifli (toplam iflçi say›s›na

oran› % 5.98) zorunlu istihdam yükümlülükleri gere¤ince çal›flt›r›lm›flt›r.

5

1. TAR‹HÇE

1963 yaz›nda 274 say›l› Sendikalar Kanunu ve 275 say›l› Toplu ‹fl Sözleflmesi, Grev veLokavt Kanunu’nun yürürlü¤e girmesiyle Çal›flma ‹statistikleri daha büyük önem kazanm›flve genifl kapsaml› Çal›flma ‹statistiklerine duyulan ihtiyaç artm›flt›r.

1965 y›l› ortalar›nda Merkezini ‹stanbul’dan Ankara’ya nakleden Türkiye ‹flveren Sendi-kalar› Konfederasyonu (T‹SK), öncelikle Üye Sendikalar›n›n ve üyelerinin ihtiyac›n› gider-mek, öte yandan Çal›flma ‹statistikleri alan›ndaki bu bofllu¤u hiç de¤ilse k›smen doldurmakamac›yla, 1966 y›l›nda (kapsam› 1965 y›l›) üyelerinden veri derleme, de¤erlendirme, ya-y›mlama ve üyelerine sunma faaliyetine bafllam›fl (*) ve bu hizmetini, her y›l aral›ks›z sür-dürmüfltür.

Bir fikir vermek için, son sekiz y›la ait “Çal›flma ‹statistikleri ve ‹flgücü Maliyeti” anketle-rimizle kavranan üye iflyerleri ve burada çal›flan y›ll›k ortalama tüm personel say›lar›n›nseyri (fiekil 1) de gösterilmifltir.

(*) Bkz. ‹fiVEREN Dergileri, 1967, Cilt V, Ocak, fiubat, Mart, Nisan say›lar›, Sh. 6-8, 8-9, 9-11, 13-15.

fiEK‹L 1. YILLAR ‹T‹BAR‹YLE ARAfiTIRMA KAPSAMINA G‹REN ‹fiYER‹VE ORTALAMA TÜM PERSONEL SAYILARI

DIAGRAM 1. NUMBER OF ENTERPRISES AND AVERAGE OF EMPLOYEESCOVERED IN THE RESEARCH BY YEARS

Ortalama Tüm Personel Say›s› (Bin) ‹flyeri Say›s›Average Number of Employees (Thousand) Enterprises

Çal›flanlarEmployees

‹flyeriEnterprises

6

2. ARAfiTIRMA KAPSAMI

2008 y›l› “Çal›flma ‹statistikleri ve ‹flgücü Maliyeti” Araflt›rmas›, Konfederasyonumuzaba¤l› ‹flveren Sendikalar› arac›l›¤›yla 439 üye iflyerinde uygulanm›flt›r. Anket kapsam›ndakibu iflyerleri, 15 ‹flveren Sendikas› itibariyle (Tablo 1) deki gibi bir da¤›l›m göstermifltir.

(TABLO: 1)‹fiKOLLARI ‹T‹BAR‹YLE ARAfiTIRMA KAPSAMINDAK‹ ‹fiYERLER‹ SAYISI, 2008

THE NUMBER OF ENTERPRISES COVERED IN THE RESEARCH BY INDUSTRIES, 2008

3. ‹ST‹HDAM

Araflt›rma kapsam›na giren 439 iflyerinde 2008 y›l›nda ortalama 224 667 kifli çal›flm›flve istihdam aç›s›ndan, iflyeri büyüklü¤ü 512 kifli olmufltur. ‹flyeri bafl›na düflen ortalamatüm personel say›s› Deri iflkolunda 38 kifliyle en düflük ve Yerel Yönetim iflkolunda 1 628kifliyle en yüksek düzeydedir (Tablo 2).

Araflt›rma kapsam›ndaki iflyerlerinde istihdam›n 2008 aylar› itibariyle gösterdi¤i seyir(fiekil 2) de belirtilmifltir.

(fiekil 2) nin incelenmesinden de anlafl›laca¤› gibi, 14 iflkolunda istihdam›n en yüksekoldu¤u ay Eylül, düflük oldu¤u ay ise Aral›k’t›r. fieker iflkolundaki, sonbahar aylar›na rast-layan pancar iflleme kampanyas› ile ‹nflaat iflkolundaki mevsimlik çal›flmalar, istih-dam› etkilemektedir. Söz konusu iki iflkolu hariç tutuldu¤unda, istihdam›n y›l içinde gerile-di¤i anlafl›lmaktad›r.

3.1. ‹stihdam›n Cinsiyete Göre Yap›s›

‹flkollar› ve Aral›k ay› itibariyle çal›flan “iflçi” ve iflçi ile birlikte memur, teknik personelve yöneticilerden oluflan “tüm personel” say›lar› ve bunlar›n cinsiyetlerine göre ayr›m›(Tablo 3) te aç›klanm›flt›r. Nispi olarak, en az kad›n personelin çal›flt›¤› iflkolu Cam ve ençok kad›n personelin çal›flt›¤› iflkolu ‹laç’t›r. Öte yandan, Araflt›rma kapsam›ndaki iflkollar›genelinde “tüm personel” içinde kad›nlar›n pay›, ortalama olarak % 11.2’dir.

K‹MYA (K‹PLAS) 26CHEMICALS

METAL (MESS) 137METAL

fiEKER 34SUGAR

TEKST‹L 43TEXTILE

TOPRAK 10CLAY

YEREL YÖNET‹M (M‹KSEN) 13LOCAL ADMINISTRATION

YEREL YÖNET‹M (M‹S) 44LOCAL ADMINISTRATION

TOPLAM 439TOTAL

A⁄AÇ 4WOOD

CAM 10GLASS

Ç‹MENTO (ÇE‹S) 45CEMENT

DER‹ (TÜD‹S) 5LEATHER

GIDA (TÜG‹S) 14FOOD

‹LAÇ (‹E‹S) 15PHARMACEUTICALS

‹NfiAAT (‹NTES) 34CONSTRUCTION

KA⁄IT 5PAPER

7

(TABLO: 2)‹fiKOLLARI ‹T‹BAR‹YLE ORTALAMA ‹ST‹HDAM, 2008

EMPLOYMENT BY INDUSTRIES, 2008

‹flkolu Ortalama Tüm Personel ‹flyeri Bafl›na Ortalama Tüm PersonelIndustry Average of Employees Average of Employees per EnterpriseA⁄AÇ 710 177WOOD

CAM 6 379 638GLASS

Ç‹MENTO (ÇE‹S) 9 415 209CEMENT

DER‹ (TÜD‹S) 190 38LEATHER

GIDA (TÜG‹S) 4 195 300FOOD

‹LAÇ (‹E‹S) 6 800 453PHARMACEUTICALS

‹NfiAAT (‹NTES) 12 446 366CONSTRUCTION

KA⁄IT 930 186PAPER

K‹MYA (K‹PLAS) 9 306 358CHEMICALS

METAL (MESS) 109 223 797METAL

fiEKER 15 358 452SUGAR

TEKST‹L 20 311 472TEXTILE

TOPRAK 4 309 431CLAY

YEREL YÖNET‹M (M‹KSEN) 21 158 1 628LOCAL ADMINISTRATION

YEREL YÖNET‹M (M‹S) 3 937 89LOCAL ADMINISTRATION

fiEK‹L 2. 2008 YILINDA ‹ST‹HDAMIN SEYR‹ (OCAK=100)DIAGRAM 2. EMPLOYMENT DEVELOPMENTS IN 2008 (JANUARY=100)

TOPLAM / TOTAL 224 667 512

NOT: MESS’e iliflkin bilgiler tamamlanamad›¤›ndan de¤erlendirme d›fl› b›rak›lm›flt›r.NOTE: Because of incomplete data MESS is left out of evaluation.

Tüm ‹flkollar›Mevsimlik çal›flmadan etkilenen fieker ve ‹nflaat hariç 104,0

102,0

100,0

98,0

96,0

94,0I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

8

(TA

BL

O:

3)20

08 Y

ILIA

RA

LIK

AY

I ‹T

‹BA

R‹Y

LE

ÇA

LIfi

AN

LA

RIN

C‹N

S‹Y

ET

LE

R‹N

E G

ÖR

E B

ÖL

ÜN

Üfi

ÜE

MP

LO

YM

EN

T B

Y S

EX

(D

ecem

ber

, 200

8)

A⁄

AÇ

414

442

456

12.0

88.0

8562

470

9W

OO

D

CA

M10

264

840

4 86

63.

296

.820

16

055

6 25

6G

LAS

S

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)45

335

764

5 79

74.

495

.641

88

997

9 41

5C

EM

EN

T

DE

R‹

(TÜ

D‹S

)5

1313

915

213

.686

.425

159

184

LEA

TH

ER

GID

A (

TÜ

G‹S

)14

523

2 39

82

921

19.4

80.6

776

3 21

93

995

FO

OD

‹LA

Ç (

‹E‹S

)15

468

1 05

01

518

29.5

70.5

1 96

94

697

6 66

6P

HA

RM

AC

EU

TIC

ALS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)34

582

7 38

07

962

12.5

87.5

1 42

510

014

11 4

39C

ON

ST

RU

CT

ION

KA

⁄IT

515

553

568

7.9

92.1

7485

893

2P

AP

ER

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

2612

75

055

5 18

212

.387

.71

077

7 69

68

773

CH

EM

ICA

LS

ME

TA

L (M

ES

S)

137

5 04

473

546

78 5

909.

390

.79

530

92 7

6510

2 29

5M

ET

AL

fiE

KE

R34

252

12 0

2112

273

4.2

95.8

638

14 5

2615

164

SU

GA

R

TE

KS

T‹L

43

3 58

012

400

15 9

8024

.475

.64

648

14 4

2919

077

TE

XT

ILE

TO

PR

AK

1059

2 95

83

017

5.2

94.8

207

3 78

43

991

CLA

Y

YE

RE

L Y

ÖN

ET‹

M (M

‹KS

EN

)13

1 40

816

101

17 5

0912

.587

.52

602

18 2

8720

889

LOC

AL

AD

MIN

IST

RA

TIO

N

YE

RE

L Y

ÖN

ET‹

M (M

‹S)

4415

73

127

3 28

45.

694

.421

73

660

3 87

7LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

‹fiÇ

‹T

ÜM

PE

RS

ON

EL

WO

RK

ER

SE

MP

LO

YE

ES

‹flko

lu‹fl

yeri

Say

›s›

Kad

›nE

rkek

To

pla

mK

ad›n

(%)

Erk

ek(%

)K

ad›n

Erk

ekT

op

lam

Ind

ust

ryE

nte

rpri

ses

Fem

ale

Mal

eT

ota

lF

emal

eM

ale

Fem

ale

Mal

eT

ota

l

TO

PL

AM

439

12 3

0114

7 77

416

0 07

511

.288

.823

892

189

770

213

662

TO

TA

L

9

Çal

›flan

lar

‹flko

lu0-

11

23

45

6-10

11-1

516

-20

21-2

526

+ T

op

lam

› In

du

stry

Em

plo

yees

A⁄

AÇ

6.2

8.7

5.2

2.8

6.1

4.4

19.2

30.6

10.3

5.4

1.1

100

WO

OD

CA

M1.

47.

07.

86.

93.

52.

810

.433

.413

.512

.01.

310

0G

LAS

SÇ

‹ME

NT

O (

ÇE

‹S)

8.9

8.1

9.0

9.9

5.6

4.2

22.2

16.3

8.7

5.7

1.5

100

CE

ME

NT

DE

R‹

(TÜ

D‹S

)15

.75.

48.

58.

74.

97.

630

.718

.00.

50.

00.

010

0LE

AT

HE

RG

IDA

(T

ÜG

‹S)

6.4

12.5

12.8

13.5

22.4

4.6

21.6

3.4

1.9

0.8

0.1

100

FO

OD

‹LA

Ç (

‹E‹S

)19

.017

.113

.57.

45.

55.

620

.78.

22.

20.

50.

210

0P

HA

RM

AC

EU

TIC

ALS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)36

.519

.212

.08.

17.

23.

06.

53.

61.

91.

00.

910

0C

ON

ST

RU

CT

ION

KA

⁄IT

10.2

4.6

8.6

3.4

4.0

20.6

17.5

15.2

10.1

5.2

0.6

100

PA

PE

RK

‹MY

A (

K‹P

LAS

)9.

59.

86.

54.

86.

24.

520

.615

.410

.98.

83.

010

0C

HE

MIC

ALS

ME

TA

L (M

ES

S)

7.9

15.2

11.2

7.6

6.9

8.7

17.3

13.7

8.0

3.0

0.5

100

ME

TA

Lfi

EK

ER

0.2

0.9

2.3

3.1

2.8

4.5

29.1

21.0

15.2

10.0

10.8

100

SU

GA

RT

EK

ST

‹L10

.113

.714

.09.

96.

67.

617

.614

.04.

81.

70.

010

0T

EX

TIL

ET

OP

RA

K6.

010

.19.

88.

29.

06.

320

.720

.86.

42.

60.

110

0C

LAY

YERE

L YÖ

NET‹

M (M

‹KSE

N)6.

48.

17.

510

.40.

81.

221

.824

.312

.25.

22.

210

0LO

CAL

ADM

INIS

TRAT

ION

YERE

L YÖ

NET‹

M (M

‹S)

0.3

0.7

1.4

0.7

3.7

5.8

30.5

17.3

28.3

10.1

1.2

100

LOCA

L AD

MIN

ISTR

ATIO

N

TO

PL

AM

9.0

12.4

10.0

7.7

6.1

6.5

18.7

15.4

8.7

4.1

1.5

100

TO

TA

L

(TA

BL

O:

4)20

08Y

ILI S

ON

UN

DA

ÇA

LIfi

AN

LA

RIN

KID

EM

YIL

LA

RI ‹

T‹B

AR

‹YL

E B

ÖL

ÜN

Üfi

Ü (

%)

DIS

TR

IBU

TIO

N O

F S

EN

IOR

ITIE

S B

Y E

ND

OF

200

8

10

‹flkolu Tüm Personel Sendikal› Personel (%)Industry Employees Union Members

A⁄AÇ 709 43.4WOOD

CAM 6 256 72.4GLASS

Ç‹MENTO (ÇE‹S) 9 415 61.6CEMENT

DER‹ (TÜD‹S) 184 59.8LEATHER

GIDA (TÜG‹S) 3 995 59.0FOOD

‹NfiAAT (‹NTES) 11 439 4.4CONSTRUCTION

KA⁄IT 932 59.3PAPER

K‹MYA (K‹PLAS) 8 773 45.4CHEMICALS

METAL (MESS) 102 295 73.4METAL

fiEKER 15 164 88.3SUGAR

TEKST‹L 19 077 70.5TEXTILE

TOPRAK 3 991 70.8CLAY

YEREL YÖNET‹M (M‹KSEN) 20 889 70.3LOCAL ADMINISTRATION

YEREL YÖNET‹M (M‹S) 3 877 77.0LOCAL ADMINISTRATION

TOPLAM 206 996 67.9TOTAL

(*) ‹LAÇ’a iliflkin bilgiler tamamlanamad›¤›ndan de¤erlendirme d›fl› b›rak›lm›flt›r.Because of incomplete data the PHARMACEUTICALS is left out of evaluation.

3.2. Çal›flanlar›n K›demleriAraflt›rma kapsam›ndaki iflyerlerinde çal›flan, iflçi dahil, tüm personelin y›llar itibariyle

k›demleri incelendi¤inde, 15 iflkolunun oluflturdu¤u genel toplam içinde, 6-10 y›l k›demlipersonelin % 18.7 ile en yüksek, 26 ve daha fazla k›demli olanlar›n ise % 1.5 ile endüflük düzeyde bulundu¤u anlafl›lmaktad›r.

(Tablo 4) te de gözlendi¤i üzere, çal›flanlar›n % 51.7’sinin 5 ve daha az y›l k›deme sa-hip olduklar› ortaya ç›kmaktad›r. Bir y›ldan az k›demli personeli dikkate almamak suretiy-le yap›lan hesaplamalarda, 2008 y›l› sonunda çal›flan 194 510 kiflinin toplam k›demlerinin1 646 140 y›l oldu¤u belirlenmifltir. Bu durumda, kifli bafl›na ortalama k›dem süresi, yakla-fl›k 8.5 y›ld›r.

Araflt›rma kapsam›ndaki iflyerlerinde k›dem tazminat› baz›, y›lda 30 günlük ücret tuta-r› olarak al›nm›fl, 15 iflkolunda çal›flan 194 510 kiflinin k›dem y›l› toplam› 1 646 140 raka-m›na dayanarak yap›lan hesaplamalar sonucu, araflt›rma kapsam›ndaki iflverenlerin yü-kümlü olduklar› “potansiyel k›dem tazminat›” tutar›n›n, 2008 y›l›nda yaklafl›k 3 milyar523 milyon TL’n› buldu¤u saptanm›flt›r.

Buna göre 2008 y›l›nda, çal›flan bafl›na ortalama k›dem tazminat› yükü, yaklafl›k 18 bin110 TL olmaktad›r.

(TABLO: 5)2008 ARALIK AYI ‹T‹BAR‹YLE ÇALIfiANLARIN SEND‹KALAfiMASI (*)

PERCENTAGE OF UNIONISED EMPLOYEES (December, 2008)

11

4. SEND‹KALAfiMAAraflt›rma kapsam›ndaki iflyerlerinde çal›flan tüm personelin % 67.9’u bir iflçi sendikas›-

na üye bulunmaktad›r (Tablo 5).

2008 Aral›k ay›nda çal›flanlar›n üye olduklar› iflçi sendikalar›n›n hangi iflçi konfederas-yonlar›na ba¤l› bulunduklar› (Tablo 6) da belirtilmifltir.

(Tablo 6) dan, araflt›rma kapsam›ndaki iflyerlerinde çal›flan sendikal› personel toplam›-n›n % 85.2’sinin TÜRK-‹fi’e, % 7.4’ünün HAK-‹fi’e, % 7.1’inin D‹SK’e ba¤l› sendikalara üyeoldu¤u anlafl›lmaktad›r.

5. ‹fiGÜCÜ MAL‹YET‹5.1. ‹flgücü Maliyetinin Bölünüflü2008 y›l›nda anket kapsam›ndaki 439 ifl-

letmede, iflçiler kapsam›nda (di¤er personelhariç) toplam iflgücü maliyeti -fazla çal›flmaödemeleri hariç- yaklafl›k 5 milyar 377 mil-yon TL’dir.

Toplam iflgücü maliyetinin % 36.4’ünü “ç›p-lak ücret”(1); % 8.3’ünü “hafta tatili ve geneltatil ücretleri”; % 3.5’ini “izin ücretleri”; % 16.0’s›n› “ikramiye, prim v.b.”; % 34.5’ini“sosyal ödemeler” ve % 1.3’ünü “di¤er” per-sonel giderleri oluflturmaktad›r (Tablo 7).

5.2. Çal›fl›lan Saat Bafl›na ‹flgücü MaliyetiBilindi¤i gibi, bir y›lda “fiili” çal›flma süre-

si çeflitli nedenlerle, 365 takvim gününün çokalt›ndad›r. Fiilen çal›fl›lan saat bafl›na iflçilik maliyetini bulmak için çal›flma karfl›l›¤› olmaks›-z›n ücret ödenen 52 gün hafta tatili, ortalama 22 gün y›ll›k izin, 12 gün ulusal bayram ve ge-nel tatil (bu tatil günlerinden baz›lar›n›n hafta tatiline rastlad›klar› gözönüne al›nmaktad›r) ve4 gün hastal›k veya di¤er mazeret izinlerini düflmek gerekmektedir. Di¤er deyimle, toplam 90gün tutan çal›fl›lmayan ancak ücret ödemesi yap›lan günler, 365 günden düflülmek suretiylefiilen çal›fl›lan saat bafl›na ortalama iflgücü maliyeti y›lda (275 gün x 7.5 saat = 2 062.5 saat)esas› üzerinden hesaplanmaktad›r.(2)

Bu flekilde hesaplanan çal›fl›lan saat bafl›na ortalama iflgücü maliyeti; en az 10.46 TL ileen çok 27.20 TL aras›nda de¤iflmekte, 15 iflkolunda ise ortalama 15.83 TL olmakta-d›r. Buna göre, fiilen çal›flan gün bafl›na iflçilik maliyeti 118.73 TL’dir (Tablo 8).

(1) Ç›plak Ücret: Fiilen çal›fl›lan normal süreler karfl›l›¤›nda hakedilen ücrettir. Buna, çal›flma karfl›l›¤›olmaks›z›n ödenen hafta tatili, genel tatil, y›ll›k izin ve di¤er izin ücretleri dahil de¤ildir.Basic wage is the pay for normal time actually worked. Payments for time not worked (weekends, publicholidays, annual holidays and other paid leaves) are excluded.

(2) MESS’te 1919.2 Saat/Y›l’d›r.1919.2 Hour/Year in MESS.

Ç›plak Ücret Sosyal ÖdemelerBasic Wage Social Payments

‹kramiye, Prim vb. Di¤er ÖdemelerBonuses, Premiums, etc. Other Costs

fiEK‹L 3. 2008 YILINDA ‹fiGÜCÜ MAL‹YET‹N‹NYÜZDEL‹ BÖLÜNÜfiÜ

DIAGRAM 3. DISTRIBUTION OF LABOUR COST BY PERCENTAGE, 2008

100 TL

13.1

34.5

36.4

16.0

12

(1)

‹LA

Ç’a

ilifl

kin

bilg

iler

tam

amla

nam

ad›¤

›nda

n de

¤erle

ndirm

e d›

fl› b

›rak

›lm›fl

t›r.

Bec

ause

of

inco

mpl

ete

data

the

PH

AR

MA

CE

UT

ICA

LS is

left

out

of e

valu

atio

n.(2

) A

raflt

›rm

a ka

psam

›nda

ki fi

EK

ER

ve

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M ifl

kolla

r›nd

a ça

l›flan

dev

let

mem

urla

r›n›

n 46

88 s

ay›l›

Kam

u G

örev

liler

i Sen

dika

lar›

Kan

unu’

na g

öre

üyel

ik d

urum

u.M

embe

rshi

p of

gov

ernm

ent

offic

ials

in S

UG

AR

and

LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

indu

stry

in t

he f

ram

ewor

k of

thi

s re

sear

ch a

ccor

ding

to

the

Pub

lic O

ffici

als

Uni

ons

Law

No.

468

8

(TA

BL

O:

6)20

08A

RA

LIK

AY

I ‹T

‹BA

R‹Y

LE

SE

ND

‹KA

LI P

ER

SO

NE

L V

E ‹fi

Ç‹ K

ON

FE

DE

RA

SY

ON

LA

RI

(1)

UN

ION

ME

MB

ER

S A

ND

LA

BO

UR

CO

NF

ED

ER

AT

ION

S (

Dec

emb

er,2

008)

%

BA

⁄IM

SIZ

Sen

dik

al› P

erso

nel

Un

ion

Mem

ber

s

Say

›s›

Nu

mb

er

‹flko

lu

Ind

ust

ry

A⁄

AÇ

308

308

100.

0-

--

--

--

-W

OO

D

CA

M4

530

453

010

0.0

--

--

--

--

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)5

797

579

710

0.0

--

--

--

--

CE

ME

NT

DE

R‹

(TÜ

D‹S

)11

011

010

0.0

--

--

--

--

LEA

TH

ER

GID

A (

TÜ

G‹S

)2

356

--

2 35

610

0.0

--

--

--

FO

OD

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)50

149

699

.0-

--

--

-5

1.0

CO

NS

TR

UC

TIO

N

KA

⁄IT

553

553

100.

0-

--

--

--

-P

AP

ER

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

3 97

93

332

83.7

--

647

16.3

--

--

CH

EM

ICA

LS

ME

TA

L (M

ES

S)

75 0

5167

714

90.2

395

0.5

6 94

29.

2-

--

-M

ET

AL

fiE

KE

R13

393

13 2

3698

.8-

--

-15

71.

2-

-S

UG

AR

TE

KS

T‹L

13 4

4610

755

80.0

609

4.5

2 08

215

.5-

--

-T

EX

T‹L

E

TO

PR

AK

2 82

72

827

100.

0-

--

--

--

-C

LAY

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹K

SE

N)

14 6

828

415

57.3

6 04

041

.122

71.

5-

--

-LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹S

)2

985

1 70

957

.31

039

34.8

148

5.0

893.

0-

-LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

TO

PL

AM

140

518

119

782

85.2

10 4

397.

410

046

7.1

246

0.2

50.

0T

OT

AL

Say

›s›

Nu

mb

er

Sen

dik

al› P

erso

nel

Un

ion

Mem

ber

s

KA

MU

-SE

N, K

ES

K

ve M

EM

UR

SE

N (2

)

%%

Say

›s›

Nu

mb

er

Sen

dik

al› P

erso

nel

Un

ion

Mem

ber

s

D‹S

K

%S

ay›s

›N

um

ber

Sen

dik

al› P

erso

nel

Un

ion

Mem

ber

s

HA

K-‹

fi

%S

ay›s

›N

um

ber

Sen

dik

al› P

erso

nel

Un

ion

Mem

ber

s

TÜ

RK

-‹fi

Sen

dik

al›

To

pla

mP

erso

nel

To

tal

Un

ion

Mem

ber

s

13

(TA

BL

O:

7)20

08Y

ILIN

DA

‹fiG

ÜC

Ü M

AL

‹YE

T‹N

‹N B

ÖL

ÜN

Üfi

Ü (

%)

DIS

TR

IBU

TIO

N O

F L

AB

OU

R C

OS

T,2

008

‹flçi

Say

›s›

Ǜp

lak

Haf

ta T

atili

ve

‹zin

‹kra

miy

e,S

osy

alD

i¤er

To

pla

m ‹fl

gü

cü(Y

›ll›k

Ort

alam

a)Ü

cret

Gen

el T

atil

Ücr

etle

riÜ

cret

leri

Pri

m v

b.

Öd

emel

erG

ider

ler

Mal

iyet

i‹fl

kolu

Wo

rker

sB

asic

Pay

men

ts f

or

Wee

ken

ds

Pay

men

tsB

on

use

s,S

oci

alO

ther

To

tal L

abo

ur

Ind

ust

ry(A

nn

ual

Ave

rag

e)W

age

and

Pu

blic

Ho

liday

sfo

r L

eave

sP

rem

ium

s, e

tc.

Pay

men

tsC

ost

sC

ost

A⁄

AÇ

467

37.0

9.8

3.2

13.1

35.5

1.4

100

WO

OD

CA

M4

975

35.4

7.9

3.8

16.1

36.2

0.6

100

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)5

785

33.2

7.2

3.3

17.0

37.6

1.6

100

CE

ME

NT

DE

R‹

(TÜ

D‹S

)15

735

.48.

02.

912

.840

.40.

510

0LE

AT

HE

R

GID

A (

TÜ

G‹S

)3

092

32.6

7.4

2.7

16.0

38.5

2.8

100

FO

OD

‹LA

Ç (

‹E‹S

)1

523

39.9

7.3

2.8

16.8

32.4

0.7

100

PH

AR

MA

CE

UT

ICA

LS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)8

745

55.0

9.3

2.9

4.3

26.3

2.1

100

CO

NS

TR

UC

TIO

N

KA

⁄IT

569

41.3

8.2

1.9

16.5

31.7

0.3

100

PA

PE

R

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

5 63

435

.28.

23.

318

.833

.90.

610

0C

HE

MIC

ALS

ME

TA

L (M

ES

S)

85 6

2433

.88.

13.

717

.035

.91.

510

0M

ET

AL

fiE

KE

R12

348

38.7

10.7

3.9

17.7

27.8

1.2

100

SU

GA

R

TE

KS

T‹L

17 1

0536

.88.

63.

512

.535

.63.

010

0T

EX

TIL

E

TO

PR

AK

3 30

732

.37.

82.

518

.138

.80.

510

0C

LAY

YE

RE

L Y

ÖN

ET‹

M (M

‹KS

EN

)17

419

39.4

7.3

2.6

15.2

34.8

0.7

100

LOC

AL

AD

MIN

ISTR

ATI

ON

YE

RE

L Y

ÖN

ET‹

M (M

‹S)

3 34

837

.79.

13.

713

.335

.80.

410

0LO

CA

L A

DM

INIS

TRA

TIO

N

170

098

36.4

8.3

3.5

16.0

34.5

1.3

100

14

(TA

BL

O:

8)20

08Y

ILIN

DA

F‹‹L

EN

ÇA

LIfi

ILA

N S

AA

T B

Afi

INA

‹fiG

ÜC

Ü M

AL

‹YE

T‹ (

TL

/Saa

t)L

AB

OU

R C

OS

T P

ER

HO

UR

AC

TU

AL

LY

WO

RK

ED

, 200

8(T

L/H

ou

r)

‹flçi

Say

›s›

Ǜp

lak

Haf

ta T

atili

ve

‹zin

‹kra

miy

e,S

osy

alD

i¤er

To

pla

m ‹fl

gü

cü(Y

›ll›k

Ort

alam

a)Ü

cret

Gen

el T

atil

Ücr

etle

riÜ

cret

leri

Pri

m v

b.

Öd

emel

erG

ider

ler

Mal

iyet

i‹fl

kolu

Wo

rker

sB

asic

Pay

men

ts f

or

Wee

ken

ds

Pay

men

tsB

on

use

s,S

oci

alO

ther

To

tal L

abo

ur

Ind

ust

ry(A

nn

ual

Ave

rag

e)W

age

and

Pu

blic

Ho

liday

sfo

r L

eave

sP

rem

ium

s, e

tc.

Pay

men

tsC

ost

sC

ost

A⁄

AÇ

467

4.82

1.27

0.41

1.71

4.62

0.19

13.0

3W

OO

DC

AM

4 97

58.

151.

820.

873.

718.

340.

1423

.03

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)5

785

4.93

1.07

0.50

2.52

5.58

0.24

14.8

4C

EM

EN

TD

ER

‹ (T

ÜD

‹S)

157

4.60

1.04

0.38

1.66

5.25

0.06

13.0

0LE

AT

HE

RG

IDA

(T

ÜG

‹S)

3 09

23.

410.

780.

281.

674.

030.

2910

.46

FO

OD

‹LA

Ç (

‹E‹S

)1

523

8.46

1.56

0.59

3.56

6.87

0.15

21.1

9P

HA

RM

AC

EU

TIC

ALS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)8

745

7.22

1.22

0.38

0.56

3.46

0.28

13.1

2C

ON

ST

RU

CT

ION

KA

⁄IT

569

6.86

1.36

0.32

2.74

5.26

0.06

16.6

0P

AP

ER

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

5 63

49.

582.

230.

905.

119.

220.

1627

.20

CH

EM

ICA

LSM

ET

AL

(ME

SS

)85

624

4.90

1.17

0.54

2.44

5.22

0.22

14.4

9M

ET

AL

fiE

KE

R12

348

8.62

2.38

0.87

3.94

6.19

0.27

22.2

7S

UG

AR

TE

KS

T‹L

17 1

053.

910.

910.

371.

333.

780.

3210

.62

TE

XT

ILE

TO

PR

AK

3 30

74.

331.

050.

342.

435.

200.

0713

.42

CLA

YY

ER

EL

YÖ

NE

T‹M

(M

‹KS

EN

)17

419

8.27

1.53

0.55

3.18

7.30

0.15

20.9

8LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

YE

RE

LY

ÖN

ET

‹M (

M‹S

)3

348

3.96

0.96

0.39

1.39

3.75

0.04

10.4

9LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

170

098

5.77

1.31

0.55

2.53

5.46

0.21

15.8

3

(%)

(36.

4)(8

.3)

(3.5

)(1

6.0)

(34.

5)(1

.3)

(100

)

15

6. YAN ÖDEMELERAraflt›rma kapsam›ndaki 15 iflkolun-

da, toplam iflgücü maliyeti içinde orta-lama olarak “Ç›plak Ücret”in % 36.4 ve“Yan Ödemeler” in % 63.6 oldu¤u göz-lenmektedir (Tablo 9). Bu itibarla, 2008y›l›nda an›lan iflkollar›nda yan ödeme-lerin tutar› ç›plak ücretten fazlad›r (‹n-flaat hariç).

(Tablo 9)’un incelenmesinden de an-lafl›laca¤› gibi, toplam iflçilik giderleri için-de yan ödemelerin pay› Toprak iflkolun-da en fazlad›r (% 67.7). Bunu G›da (% 67.4) ve Çimento (% 66.8) iflkollar› iz-lemektedir.

fiEK‹L 4. 2008 YILINDA ÇIPLAK ÜCRETVE YAN ÖDEMELER

DIAGRAM 4. BASIC WAGE AND FRINGECOST, 2008

Yan ÖdemelerFringe Cost

63.6

‹flkolu Ç›plak Ücret Yan ÖdemelerIndustry Basic Wage Fringe Cost

A⁄AÇ 37.0 63.0WOODCAM 35.4 64.6GLASSÇ‹MENTO (ÇE‹S) 33.2 66.8CEMENTDER‹ (TÜD‹S) 35.4 64.6LEATHERGIDA (TÜG‹S) 32.6 67.4FOOD‹LAÇ (‹E‹S) 39.9 60.1PHARMACEUTICALS‹NfiAAT (‹NTES) 55.0 45.0CONSTRUCTIONKA⁄IT 41.3 58.7PAPERK‹MYA (K‹PLAS) 35.2 64.8CHEMICALSMETAL (MESS) 33.8 66.2METALfiEKER 38.7 61.3SUGARTEKST‹L 36.8 63.2TEXTILETOPRAK 32.3 67.7CLAYYEREL YÖNET‹M (M‹KSEN) 39.4 60.6LOCAL ADMINISTRATIONYEREL YÖNET‹M (M‹S) 37.7 62.3LOCAL ADMINISTRATION

ORTALAMA 36.4 63.6AVERAGE

Ç›plak Ücret Basic Wage

36.4

(TABLO : 9)2008 YILI ÇIPLAK ÜCRET VE YAN ÖDEMELER‹N KARfiILAfiTIRILMASI (%)

COMPARISON OF BASIC WAGE AND FRINGE COST, 2008

16

Sosyal ÖdemelerSocial Payments %

SSK ‹flveren Primleri 42.6Statutory Social Security PremiumsK›dem Tazminat› 14.6Severance PayYemek 12.3MealsUlaflt›rma 8.7Transportation‹flsizlik Sigortas› ‹flveren Primleri 4.4Unemployment Insurance PremiumsYakacak 4.3Fuel Pay‹fl Elbisesi, Korunma Malzemeleri, vb. 4.0Work Outfit, Protective Material, etc.‹zin ve Bayram Harçl›klar› 3.1Holiday and Additional Holiday Pay‹hbar Tazminat› 2.1Notification IndemnityAile, Çocuk ve Ö¤renim Yard›mlar› 1.0Family, Children and Education AllowancesÖzel Sigorta Kurulufllar›na Yap›lan Ödemeler 0.5Payments to Private Insurance SchemesDi¤er Yasal Tazminatlar 0.5Other Statutory IndemnitiesSa¤l›k Hizmetleri, Krefl, Spor Giderleri ve Spor Tesisleri Yapma Yükümlülü¤ü 0.3Health Services, Day Nurseries, Sports and Construction of Sports CentersDo¤um, Ölüm, Evlenme Yard›mlar› 0.3Birth, Death, Marriage AllowancesDi¤er 0.3Other

TOPLAM 100TOTAL

7. SOSYAL ÖDEMELER‹N BÖLÜNÜfiÜ

Çal›flanlara do¤rudan ödenen sosyal yard›mlardan ve çal›flanlar hesab›na yap›lankanunî ödemelerden oluflan “sosyal ödemeler”in 2008 y›l›ndaki bölünüflü (Tablo 10) dabelirtilmektedir.

(Tablo 10) un incelenmesinden en yüksek harcaman›n SSK iflveren primleri (% 42.6)için yap›ld›¤›, bunu k›dem tazminat› (% 14.6), yemek (% 12.3), ulaflt›rma (% 8.7) gider-lerinin izledi¤i anlafl›lmaktad›r.

(TABLO : 10) 2008 YILINDA SOSYAL ÖDEMELER‹N BÖLÜNÜfiÜ

DISTRIBUTION OF SOCIAL PAYMENTS, 2008

17

8. ‹fiÇ‹LER‹N MEDEN‹HAL‹ VE ÇOCUK SAYISI

Araflt›rma kapsam›na giren15 iflkolunda, 2008 y›l› sonundaçal›flan 160 075 iflçinin % 21.9’ubekâr, % 11.4’ü çocuksuz evlidir(Tablo 11). ‹flçi ailelerinin geçi-mini sa¤lad›klar› çocuk say›s›nabak›ld›¤›nda, iki çocuklu iflçilerinen yüksek düzeyde bulundu¤u(% 30.2), bunu bir (% 23.7), üç(% 9.7) ve dört ve daha fazlaçocuklu (% 3.1) iflçi ailelerinin iz-ledi¤i anlafl›lmaktad›r.

9. ‹fiÇ‹LER‹N Ö⁄REN‹M DURUMU

(Tablo 12)nin incelenmesinden de anlafl›laca¤› gibi, okuma-yazma bilmeyen iflçilerin(% 0.1) yan› s›ra, sadece okur-yazar iflçiler de mevcuttur (% 0.4). Diploma itibariyleen büyük grubu % 57.4 ile lise (genel ve mesleki) mezunlar› oluflturmakta, bunu % 20.6 ileilkokul mezunlar› izlemektedir. Ortaokul (genel ve mesleki) mezunu iflçiler % 11.6 ve yük-sek ö¤renim mezunlar› % 9.9’dur. Meslek okullar›ndan mezun iflçi say›s›n›n toplam iflçisay›s›na oran› % 41.3’tür.

10. PERSONEL G‹R‹fi – ÇIKIfiLARI

2008 y›l› içinde ifle al›nanlar ile çeflitli nedenlerle iflten ayr›lanlar ve 2008 y›l›nda istih-dam edilenlerin ortalama say›lar›, iflkollar› itibariyle (Tablo 13) de gösterilmektedir.

‹fle al›nanlar›n, ortalama tüm personele oranlanmas› ve sonucun yüzde olarak ifadesi“ifle al›nma oran›”n›, iflten ayr›lanlar›n, yine ortalama tüm personele bölünmesi ise “ifltenayr›lma oran›”n› belirtmektedir.

(Tablo 13) ün incelenmesinden de anlafl›laca¤› gibi, an›lan oranlar, ‹nflaat ve fiekeriflkollar›nda en yüksek düzeyde bulunmaktad›r. Bunlarda ‹nflaat sektöründeki istihdam›nmevsimlik/geçicilik özelli¤i ve fieker iflkolunda fleker pancar› iflleme kampanyas›n›n,tar›msal bölgelere göre en erken Eylül ay›nda bafllamas› ve en geç Ocak ay›nda bitmesietkendir (fiekil 2’ye de bak›n›z).

Öte yandan, ifle alma ve iflten ayr›lma oranlar› Yerel Yönetim iflkolunda en düflükseviyelerdedir.

Araflt›rma kapsam›ndaki iflkollar›n›n tümünde ise, di¤er deyimle a¤›rl›kl› ortala-malar olarak, ifle al›nma oran› % 21.8 ve iflten ayr›lma oran› % 24.8’dir.

fiEK‹L 5. 2008 YILI SONUNDA ‹fiÇ‹LER‹N MEDEN‹ HAL‹ VE ÇOCUK SAYISI

DIAGRAM 5. MARITAL STATUS AND NUMBER OFCHILDREN BY END OF 2008

2 Çocuklu Children

3 ÇocukluChildren4 Çocuklu Children

BekârUnmarried

Çocuksuz EvliMarried with no

children

1 Çocuklu Child

18

(TA

BL

O:

11)

2008

YIL

I SO

NU

ND

A ‹fi

Ç‹L

ER

‹N M

ED

EN

‹ HA

L V

E Ç

OC

UK

SA

YIS

I ‹T

‹BA

R‹Y

LE

BÖ

LÜ

NÜ

fiÜ

(%

)D

ISP

ER

SIO

N O

F W

OR

KE

RS

MA

RIT

AL

ST

AT

US

AN

D N

UM

BE

R O

F C

HIL

DR

EN

BY

EN

D O

F 2

008

(%)

Ço

cuks

uz

Evl

iM

arri

ed1

23

4+‹fl

kolu

‹flçi

Say

›s›

Bek

arw

ith

no

Ço

cukl

uÇ

ocu

klu

Ço

cukl

uÇ

ocu

klu

Topl

amIn

du

stry

Wo

rker

sU

nm

arri

edC

hild

ren

Ch

ildC

hild

ren

Ch

ildre

nC

hild

ren

To

tal

A⁄

AÇ

456

13.4

8.8

19.3

44.3

12.9

1.3

100

WO

OD

CA

M4

866

16.5

6.7

23.1

43.1

9.0

1.5

100

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)5

797

12.4

10.5

25.0

34.4

13.1

4.6

100

CE

ME

NT

DE

R‹

(TÜ

D‹S

)15

213

.79.

220

.443

.512

.50.

710

0LE

AT

HE

RG

IDA

(T

ÜG

‹S)

2 92

123

.610

.623

.028

.111

.43.

410

0F

OO

D‹L

AÇ

(‹E

‹S)

1 51

828

.912

.327

.727

.03.

60.

510

0P

HA

RM

AC

EU

TIC

ALS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)7

962

30.7

11.8

15.1

22.3

13.1

7.0

100

CO

NS

TR

UC

TIO

NK

A⁄

IT56

812

.08.

825

.039

.311

.83.

210

0P

AP

ER

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

5 18

211

.68.

821

.544

.710

.62.

810

0C

HE

MIC

ALS

ME

TA

L (M

ES

S)

78 5

9026

.512

.726

.727

.35.

90.

810

0M

ET

AL

fiE

KE

R12

273

2.3

8.5

18.1

35.9

22.1

13.2

100

SU

GA

RT

EK

ST

‹L15

980

24.0

11.5

26.5

27.8

8.4

1.8

100

TE

XT

ILE

TO

PR

AK

3 01

718

.518

.126

.230

.15.

51.

710

0C

LAY

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹K

SE

N)

17 5

0919

.99.

717

.233

.315

.04.

710

0LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹S

)3

284

5.9

6.6

15.2

40.1

23.7

8.5

100

LOC

AL

AD

MIN

IST

RA

TIO

N

TO

PL

AM

160

075

21.9

11.4

23.7

30.2

9.7

3.1

100

TO

TA

L

19

‹lko

kul

Ort

aoku

l M.

Lis

e M

.O

kum

a-Y

azm

aS

adec

eM

ezu

nu

Sec

on

dar

y S

c.H

igh

Sc.

Yü

ksek

‹flko

lu‹fl

çi S

ay›s

›B

ilmey

enO

kur-

Yaz

arE

lem

enta

ryG

enel

Mes

leki

Gen

elM

esle

kiÖ

¤re

nim

M.

To

pla

mIn

du

stry

Wo

rker

sIll

iter

acy

Lit

erac

yS

cho

ol

Gen

eral

Vo

cati

on

alG

ener

alV

oca

tio

nal

Hig

her

E.

To

tal

A⁄

AÇ

456

0.0

0.0

32.7

18.9

0.0

16.4

26.3

5.7

100

WO

OD

CA

M4

866

0.0

0.0

11.0

7.2

0.3

15.9

54.4

11.2

100

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)5

797

0.1

0.2

14.7

7.6

1.1

16.7

48.1

11.6

100

CE

ME

NT

DE

R‹

(TÜ

D‹S

)15

20.

01.

355

.914

.50.

717

.86.

63.

310

0LE

AT

HE

R

GID

A (

TÜ

G‹S

)2

921

0.0

2.1

26.6

16.0

0.3

30.3

20.7

4.0

100

FO

OD

‹LA

Ç (

‹E‹S

)1

518

0.0

0.1

19.9

7.7

0.1

27.7

33.2

11.3

100

PH

AR

MA

CE

UT

ICA

LS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)7

962

0.9

3.9

33.1

14.9

1.5

17.6

11.6

16.5

100

CO

NS

TR

UC

TIO

N

KA

⁄IT

568

0.0

0.0

14.6

6.3

0.9

12.3

40.8

25.0

100

PA

PE

R

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

5 18

20.

00.

719

.411

.80.

212

.245

.210

.510

0C

HE

MIC

ALS

ME

TA

L (M

ES

S)

78 5

900.

00.

014

.47.

31.

515

.151

.810

.010

0M

ET

AL

fiE

KE

R12

273

0.1

0.3

27.8

20.2

1.1

19.2

28.2

3.1

100

SU

GA

R

TE

KS

T‹L

15 9

800.

00.

627

.813

.71.

720

.728

.76.

810

0T

EX

TIL

E

TO

PR

AK

3 01

70.

00.

020

.510

.01.

320

.540

.57.

210

0C

LAY

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹K

SE

N)

17 5

090.

00.

227

.912

.10.

222

.222

.015

.310

0LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹S

)3

284

0.7

2.4

56.9

15.5

0.2

13.1

6.9

4.3

100

LOC

AL

AD

MIN

IST

RA

TIO

N

TO

PL

AM

160

075

0.1

0.4

20.6

10.4

1.2

17.3

40.1

9.9

100

TO

TA

L

(TA

BL

O:

12)

2008

YIL

I SO

NU

ND

A ‹fi

Ç‹L

ER

‹N Ö

⁄R

EN

‹M D

UR

UM

U ‹T

‹BA

R‹Y

LE

BÖ

LÜ

NÜ

fiÜ

(%

)D

IST

RIB

UT

ION

OF

ED

UC

AT

ION

AL

LE

VE

LS

BY

EN

D O

F 2

008

(%)

20

(TA

BL

O:

13)

2008

YIL

IND

A P

ER

SO

NE

L G

‹R‹fi

– Ç

IKIfi

LA

RI V

E ‹L

G‹L

‹ OR

AN

LA

RL

AB

OU

R T

UR

NO

VE

R 2

008

Ort

alam

a T

üm

Y›l

‹çin

de

‹fle

Y›l

‹çin

de

‹flte

n‹fl

e A

l›nm

a O

ran

›‹fl

ten

Ayr

›lma

Ora

n›

Per

son

el S

ay›s

›A

l›nan

lar

Say

›s›

Ayr

›lan

lar

Say

›s›

Rec

ruit

men

t R

atio

Lea

vin

g R

atio

Ave

rag

eR

ecru

itm

ents

Lea

vin

gs

(2

)(3

)‹fl

kolu

of

Em

plo

yees

Du

rin

g 2

008

Du

rin

g 2

008

------

-----

x 10

0---

------

--x

100

Ind

ust

ry(1

)(2

)(3

)(1

)(1

)

A⁄

AÇ

710

125

105

17.6

14.8

WO

OD

CA

M6

379

342

523

5.4

8.2

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)9

415

1 12

197

911

.910

.4C

EM

EN

TD

ER

‹ (T

ÜD

‹S)

190

4878

25.2

41.0

LEA

TH

ER

GID

A (

TÜ

G‹S

)4

195

644

1 03

715

.424

.7F

OO

D‹L

AÇ

(‹E

‹S)

6 80

01

616

1 54

123

.822

.7P

HA

RM

AC

EU

TIC

ALS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)12

446

8 30

18

040

66.7

64.6

CO

NS

TR

UC

TIO

NK

A⁄

IT93

087

869.

49.

2P

AP

ER

K‹M

YA

(K

‹PLA

S)

9 30

61

589

2 74

017

.129

.4C

HE

MIC

ALS

ME

TA

L (M

ES

S)

109

223

19 0

2521

679

17.4

19.8

ME

TA

Lfi

EK

ER

15 3

589

798

9 99

863

.865

.1S

UG

AR

TE

KS

T‹L

20 3

113

810

5 89

918

.829

.0T

EX

TIL

ET

OP

RA

K4

309

478

988

11.1

22.9

CLA

YY

ER

EL

YÖ

NE

T‹M

(M‹K

SE

N)

21 1

582

003

1 97

89.

59.

3LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

YE

RE

L Y

ÖN

ET‹

M (M

‹S)

3 93

715

121

0.4

3.1

LOC

AL

AD

MIN

IST

RA

TIO

N

TO

PL

AM

224

667

49 0

0255

792

21.8

24.8

TO

TA

L

21

YILLIK ORANLAR (%)ANNUAL RATIOS (%)

fiEK‹L 6. ‹fiKOLLARI ‹T‹BAR‹YLE PERSONEL G‹R‹fi ÇIKIfiLARI, 2008DIAGRAM 6. LABOUR TURNOVER BY INDUSTRIES, 2008

‹fle al›nma Recruitment Ratio

‹flten Ayr›lma Leaving Ratio

‹nflaat

Construction

fieker

Sugar

Deri

Leather

‹laç

Pharmaceuticals

Tekstil

Textile

A¤aç

Wood

Metal

Metal

Kimya

Chemicals

G›da

Food

Çimento

Cement

Toprak

Clay

Yer. Yön.(M‹KSEN)

Local Admin.

Ka¤›t

Paper

Cam

Glass

Yerel Yön.(M‹S)

Local Admin.

A¤›rl›kl› Ort.

Average

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

22

(1)

ME

SS

'e v

e T

ÜD

‹S’e

iliflk

in v

erile

r ta

mam

lana

mad

›¤›n

dan

de¤e

rlend

irme

d›fl›

b›r

ak›lm

›flt›r

.B

ecau

se o

f inc

ompl

ete

data

ME

SS

and

TÜ

D‹S

are

left

out o

f eva

luat

ion.

(2)

Ter

ör m

a¤du

rlar›

, ifly

eri h

ekim

i, çe

vre

müh

endi

si, i

fl gü

venl

i¤i m

ühen

disi

, ilk

yard

›mc›

, avu

kat,

e¤iti

ci p

erso

nel ç

al›fl

t›rm

a yü

küm

lülü

¤ü n

eden

iyle

Bec

ause

of t

he o

blig

atio

n to

em

ploy

terr

or v

ictim

s, w

orkp

lace

doc

tor,

env

ironm

ent e

ngin

eer,

occ

upat

iona

l saf

ety

engi

neer

, firs

t aid

exp

ert,

law

yer

and

trai

ner

Zo

run

lu ‹s

tih

dam

Co

mp

uls

ory

Em

plo

ymen

t‹fl

çi S

ay›s

›na

Ora

n›

Rat

io t

o t

he

Nu

mb

er o

f W

ork

ers

(TA

BL

O:

14)

2008

YIL

I SO

NU

ND

A Z

OR

UN

LU

‹ST

‹HD

AM

(1)

CO

MP

UL

SO

RY

EM

PL

OY

ME

NT

BY

EN

D O

F 2

008

‹flko

lu‹fl

çi S

ay›s

›Ö

zürl

üE

ski H

ükü

mlü

Di¤

er (2

)T

op

lam

Özü

rlü

(%

)E

ski H

ükü

mlü

(%

)D

i¤er

(%

)T

op

lam

(%

)In

du

stry

Wo

rker

sD

isab

led

Ex-

Co

nvi

cts

Oth

erT

ota

lD

isab

led

Ex-

Co

nvi

cts

Oth

er

To

tal

A⁄

AÇ

456

2112

942

4.61

2.63

1.97

9.21

WO

OD

CA

M4

866

177

5045

272

3.64

1.03

0.92

5.59

GLA

SS

Ç‹M

EN

TO

(Ç

E‹S

)5

797

238

107

426

771

4.11

1.85

7.35

13.3

0C

EM

EN

TG

IDA

(T

ÜG

‹S)

2 92

198

1911

128

3.36

0.65

0.38

4.38

FO

OD

‹LA

Ç (

‹E‹S

)1

518

7811

1310

25.

140.

720.

866.

72P

HA

RM

AC

EU

TIC

ALS

‹Nfi

AA

T (

‹NT

ES

)7

962

154

3470

258

1.93

0.43

0.88

3.24

CO

NS

TR

UC

TIO

NK

A⁄

IT56

826

730

634.

581.

235.

2811

.09

PA

PE

RK

‹MY

A (

K‹P

LAS

)5

182

197

6910

136

73.

801.

331.

957.

08C

HE

MIC

ALS

fiE

KE

R12

273

637

300

115

1 05

25.

192.

440.

948.

57S

UG

AR

TE

KS

T‹L

15 9

8044

710

713

969

32.

800.

670.

874.

34T

EX

TIL

ET

OP

RA

K3

017

7323

1411

02.

420.

760.

463.

65C

LAY

YE

RE

L Y

ÖN

ET

‹M (

M‹K

SE

N)

17 5

0955

018

764

801

3.14

1.07

0.37

4.57

LOC

AL

AD

MIN

IST

RA

TIO

NY

ER

EL

YÖ

NE

T‹M

(M

‹S)

3 28

412

066

1620

23.

652.

010.

496.

15LO

CA

L A

DM

INIS

TR

AT

ION

TO

PL

AM

81 3

332

816

992

1 05

34

861

3.46

1.22

1.29

5.98

TO

TA

L

23

11. ZORUNLU ‹ST‹HDAM

13 iflkolunda 2008 Aral›k sonu itibariyle 81 333 iflçi çal›flt›ran ve Araflt›rma kapsam›n-

da zorunlu istihdam konusunda veri derlenen 297 iflyerinde 2 816’s› özürlü, 992’si eski hü-

kümlü, 1 053’ü di¤er (terör ma¤duru, iflyeri hekimi, çevre mühendisi, ifl güvenli¤i mühendi-

si, ilkyard›mc›, avukat ve e¤itici personel) olmak üzere toplam 4 861 kifli çeflitli kanunlarla

getirilen zorunlu istihdam yükümlülü¤ü çerçevesinde istihdam edilmektedir. Bu toplam›n ifl-

çi say›s›na oran› % 5.98’dir.

(Tablo 14)’ün incelenmesinden de anlafl›laca¤› gibi, zorunlu istihdam yükümlülü¤ü ge-

re¤ince istihdam edilen gruplar aras›nda 13 iflkolunda genel ortalama olarak en yüksek

oran› % 3.46 ile özürlü istihdam› temsil etmektedir.

En yüksek zorunlu istihdam oran› Çimento (%13.30), Ka¤›t (%11.09) ve A¤aç

(%9.21) iflkollar›ndad›r.

24

T‹SK AKADEM‹’N‹N EYLÜL 2009 SAYISI ÇIKTI

T‹SK AKADEM‹, çal›flma hayat› baflta olmak üzere ekonomik, sosyal ve hukuki alanlar-

daki araflt›rma, makale, inceleme ve raporlara yer veren akademik “hakemli” bir dergidir.

Uluslararas› bir standart olan “Social Science Citation Index” koflullar›na uygun flekilde

yay›n politikas›n› oluflturan Dergimiz, EBSCOHOST veri taban›ndan sonra TÜB‹TAK Ulu-

sal Akademik A¤ ve Bilgi Merkezi (ULAKB‹M) veri taban›nca taranan dergiler kapsam›na

al›nd›. Böylece T‹SK Akademi’nin akademik çevrelerde sa¤lad›¤› sayg›nl›k bir defa daha

belgelenmifl oldu. Hedefimiz SSCI (Social Sciences Citation Index)’e girmektir.

Ayr›nt›l› bilgi için www.tisk.org.tr