2007-2008 stk diyalog toplantıları · 2007-2008 stk diyalog toplantıları katılım Öncesi...

2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi STK Hibe Programı Bileşen A5: Çevrenin Korunması

kapak içi boş...


Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi STK Hibe Programı Bileşen A5: Çevrenin Korunması

2007-2008STK Diyalog Toplantıları

Bu yayının bütün hakları saklıdır.© 2008, Bölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye

Bu yayının hiçbir kısmı herhangi bir formda izin alınmadan satılamaz yada satılmak için çoğaltılamaz.

Bu yayının basımı yararlanıcısının Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve sözleşme biriminin Merkezi İhale ve Finans Birimi olduğu “Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi: STK Hibe Programı - A5 Çevre Bileşeni” projesi kapsamında REC Türkiye tarafından Avrupa Komisyonu’nun mali desteği ile

gerçekleştirilmiştir. Ancak, yayının içeriği hiçbir şeklide Avrupa Komisyonu’nun resmi görüşlerini yansıtıyor olarak algılanmamalıdır.

ISBN: 978 - 975 - 6180 - 29 - 7

Yayımcı:Bölgesel Çevre Merkezi – REC Türkiye

İlkbahar Mahallesi 571. Cadde 617. Sokak No:8 Yıldız – Ankara, TürkiyeTel: +90 (312) 491 95 30 • Faks: +90 (312) 491 95 40E-posta: [email protected] • Web sitesi: www.rec.org.tr

HazırlayanlarKerem Okumuş, Hande Özüt, Yeşim Aslıhan Çağlayan

Yayıma Hazırlayan- Grafik TasarmYeşim Aslıhan Çağlayan

Baskı Hazırlıkİris İletişim Çözümleri

BasımElma Teknik Basım


İçindekiler

Önsöz 7 2007-2008 STK Diyalog toplantıları 8

26 Haziran 2007 - AB Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Çevre Operasyonel Programı 2007-2009 ve Ortaklık İlkesi 9

28 Kasım 2007 - AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Su Yönetimi ve Halkın Katılımı 13 12 Haziran 2008 - Katılımcı Yerel Yönetim Uygulamaları: Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Çevresel Yatırım Projelerinin Planlanmasında Yönetişim Yaklaşımı 17

20 Haziran 2008 - Kentsel Katı Atıkların Geri Kazanımı 21 11 Eylül 2008 - Çölleşme ile Mücadelede Ortaklıklar - AB Deneyimi ve CRIC7 için Fırsatlar 25

17 Eylül 2008 - Avrupa Birliği Karar Alma Süreçlerine Sivil Toplumun Katılımı 29

2007 - 2008 REC Türkiye Toplantı ve Eğitimleri 33

Önsöz

Avrupa Birliği’ne tam üyelik sürecinde çeşitli müzakere başlıkları altında yapılan tüm reform çalışmaları ve yeni yasal düzenlemelerin başarılı bir şekilde uygulamaya sokulabilmesi için tabanda gerçek bir toplumsal desteğin bulunmasının gerekli olduğu bilinmektedir. Bu süreçte, çeşitli toplum kesimlerini temsil eden sivil toplum kuruluşlarının uyum çalışmaları çerçevesinde karar alma süreçlerine etkin katılımının desteklenmesi gerekmektedir. Çeşitli diyalog imkânlarının yaratılarak kamu kurumları ile sivil toplum arasında işbirliğinin tesis edilmesi amacı ile yöntemleri belli olan kurumsallaşmış bir yapının kurulması, uyum sürecinin daha etkin, verimli ve hızlı bir şekilde tamamlanabilmesi için çok önemli bir imkan sağlamaktadır.

Bu kitapçık, “Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi STK Hibe Programı Bileşen A5: Çevrenin Korunması” projesi kapsamında çevre alanında çeşitli mevzuat ve politika başlıkları altında yerel ve merkezi kamu kurumları ile sivil toplum kuruluşları arasında düzenlenen bir dizi diyalog toplantısının içeriği ve çıktıları hakkında kısa bilgiler içermektedir.

Bu toplantıların sonuçlarından da gördüğümüz gibi karar alma süreçlerinde yönetişim ilkesinin işletilerek karşılıklı bir işbirliğinin geliştirilmesi, uygulamaların toplum tarafından kolayca sahiplenileceğini göstermektedir.

Toplantıların başarı ile düzenlenmesinde katkıları olan tümkamu kurumlarına, katılım ve desteklerinden dolayı isesivil toplum kuruluşlarına teşekkür ederiz. Bu süreçten eldeedilen kazanımların yeni açılımlar getireceğine inanıyor ve buörneklerin ortak çalışma ve işbirliği kültürümüze olumlukatkılar sağlayacağını düşünüyoruz.

Dr. Sibel Sezer EralpBölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye Direktörü

2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 7

REC Türkiye 2007 - 2008 STK Diyalog toplantıları

Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının çalışmalarının başlamasıyla birlikte halkın karar alma çalışmalarına katılımındaki ister ve oran günden güne artıyor. Halkın bu süreçlere katılımı Avrupa Birliği tarafından da destekleniyor ve farklı alanlarda STK’lar ve diğer paydaşların biraraya gelmesi ve fikir ve görüş paylaşımları da sıklaşıyor.

REC Türkiye’nin AB desteği ile gerçekleştirdiği “Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi STK Hibe ProgramıBileşen A5: Çevrenin Korunması” projesi kapsamında da 2007-2008 döneminde pekçok seminer ve eğitimin yanı sıra altı adet STK Diyalog toplantısı gerçekleştirildi.

Bu toplantılar, STK’ların, kamu, yerel yönetimler, AB yetkilileri, özel sektör ve diğer STK’larla biraraya gelerek güncel konularda çalışma ve tartışma ortamı sağladı. Aynı zamanda, gerek AB süreçlerinde gerekse ulusal çalışmalarda STK’ların seslerinin duyulması için birer fırsat oluşturdu.

2007 - 2008 yılları arasında REC Türkiye’nin gerçekleştirdiği STK diyalog toplantıları genel çevre konularının yanı sıra su, atık, çölleşme gibi özel bazı konulara da odaklandı.

Bu yayın kapsamında incelenen toplantılar;AB Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Çevre Operasyonel Programı 2007-2009 ve Ortaklık İlkesiAB Uyum Sürecinde Türkiye’de Su Yönetimi ve Halkın KatılımıKatılımcı Yerel Yönetim Uygulamaları: Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Çevresel Yatırım Projelerinin Planlanmasında Yönetişim YaklaşımıKentsel Katı Atıkların Geri KazanımıÇölleşme ile Mücadelede Ortaklıklar – AB Deneyimi ve CRIC7 için FırsatlarAvrupa Birliği Karar Alma Süreçlerine Sivil Toplumun Katılımı

Toplantılarla ilgili daha fazla bilgi ve sunumlara www.rec.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

1.

2.3.

4.5.

6.

8 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

26 Haziran 2007AB Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA),

Çevre Operasyonel Programı 2007-2009 ve Ortaklık İlkesi


AB Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA), Çevre Operasyonel Programı 2007-2009 ve Ortaklık İlkesiAB-STK Diyalog Toplantısı

Gündem

10:00 – 10:15 AçılışKatılımcı ve Konuşmacıların Tanıtılması Gündem ve Toplantı Konuları Hakkında Bilgilendirme,Dr. Sibel Sezer Eralp, REC Türkiye, Direktör

10:15 – 10:35 Çevre Alanında AB Üyelik Süreci ve IPA, Gürdoğar Sarıgül, Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Sektör Yöneticisi, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu

10:35 – 11:35 Tartışma: T.C. Çevre Operasyonel Programı 2007-2009: Öncelik Eksenleri, Projeler, Yönetim Mekanizmalarına Sivil Toplumun Katılımı Kolaylaştırıcı: Dr. Sibel Sezer Eralp, REC Türkiye, Direktör

12:00 – 12:20 Diğer IPA Bileşenlerinin Uygulanması: Süreç ve Yol Haritası, Gürdoğar Sarıgül, Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Sektör Yöneticisi, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu

12:20 – 13:20 Tartışma:Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Koruma Prensiplerinin IPA Fonlarına Entegrasyonu ve Bu Fonların Yönetimine Sivil Toplumun Katılımı Ortaklık İlkesi Çerçevesinde AB Fonları Yönetimine Sivil Toplumun Katılımını Desteklemek İçin AB-STK Diyaloğunda Gelecek Fırsatlar

Kolaylaştırıcı: Deniz Gümüşel, REC Türkiye, Proje Yöneticisi

13:20 – 13:30 Toplantı Değerlendirmesi ve Kapanış Kolaylaştırıcı: Deniz Gümüşel, REC Türkiye, Proje Yöneticisi

•

•


Toplantı çıktıları

AB üyeliğine aday olan ülkelerde AB müktesebatına tam uyum için gerçekleştirilen çalışmaların desteklenmesi amacıyla, AB tarafından mali yardım için geliştirilmiş çeşitli araçlar bulunmaktadır. AB’nin 2007 – 2013 bütçe döneminde katılımın desteklenmesi amacı ile aday ülkeler için geliştirmiş olduğu çok yıllı mali programın ismi “Katılım Öncesi Araç” (Instrument for Pre-Accession) olarak tanımlanmıştır. Bu mali programın kullanımı için üçer yıllık planlama yapılması öngörülmüştür. Bu planlamalar çerçevesinde, yatırımların yoğunlaşacağı belirli alanlarda yapılacak olan (çevre, ulaştırma, vb.) yatırımların planlanması ve ilgili projelerin önceliklendirilmesi amacı ile “Operasyonel Program”ların hazırlanması gerekmektedir.

Türkiye, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın himayesinde çevre alanındaki yatırımlar için IPA Programı’ndan yararlanabilmek üzere 2007–2009 Çevre Operasyonel Programı’nın tamamlamıştır. Paralel olarak Çevre Operasyonel Programı,“Ortaklık İlkesi” kapsamında Türkiye’deki paydaşlarla da paylaşılmakta ve görüşlerine açılmaktadır. Bu nedenle, katılımcı bir süreç çerçevesinde ilgili kesimlerin görüşlerinin ve katkılarının alınması gerekmektedir.

Bu diyalog toplantısının öncelikli amacı, STK’ların, AB’nin IPA fonlarının yönetimine katılımı için olanakları tespit etmek ve sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin, IPA bileşenlerinin yönetimine entegrasyonu sürecindeki aktif rollerini güçlendirmektir. Toplantının diğer amacı ise AB kurumları ve STK’lar arasında, AB’ye üyelik süreci hakkında bilgi alış verişi ve tartışma ortamı sağlayarak özellikle atık ve su yönetimi konularında, AB çevre politikaları ve mevzuatının verimli uygulanması ve uyumlaştırmanın desteklenmesi için sivil toplumun karar alma mekanizmalarına katılımını desteklemektir.

Diyalog toplantısına çevre alanında ulusal ölçekte çalışan STK’lar ile bölgesel STK platformları ve federasyonları katılarak Çevre ve Orman Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu ile “Ortaklık İlkesi”nin


işletilmesi konusunda detaylı çalışma olanağı bulmuşlardır. Toplantıda, öncelikle çevre faslının uyumlaştırma süreci çerçevesinde, Türkiye’nin mevcut durumu hakkında bir genel değerlendirme yapılmıştır. Daha sonra, AB’nin yeni finansal destek aracı IPA kapsamında sağlanacak fonların, programlama, uygulama ve izleme-değerlendirme süreçlerine, STK’ların, AB “ortaklık ilkesi” çerçevesinde aktif katılımının ne şekilde sağlanabileceği hususunda çeşitli yöntemler tartışılmıştır. Diğer yandan, tüm sektörler için AB Katılım Öncesi Fonları’nın yönetimine, sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin entegrasyonu ve STK’ların sürece aktif katılımındaki zorluklar ve fırsatlar değerlendirilmiştir. Mevzuatın uygulanmasının ve mevzuata verimli bir yaklaşım oluşturulmasının desteklenmesi için AB-STK diyalogu ve mekanizmaları da ayrıca ele alınmıştır.

Toplantıda, IPA kapsamında sağlanacak fonların, programlama, uygulama ve izleme-değerlendirme süreçlerine, STK’ların, AB “ortaklık ilkesi” gereksinimleri çerçevesinde aktif katılımının, yerel düzeyin ihtiyaçlarına yönelik projeler geliştirilmesini ve projelerin çevresel, sosyal ve ekonomik etkilerinin yakından izlenmesini kolaylaştıracağı konusunda ortak bir görüş oluşmuştur. Ayrıca, ortaklık ilkesinin uygulanması için aşağıdaki konuların mutlaka göz önünde bulundurulmasının gerekli olduğu belirtilmiştir: • Sürecin şeffaflığı ve farklı ortakların ihtiyaçlarının göz önünde

bulundurulması; • Bilginin zamanında paylaşılması;• Programlama sürecinin zaman planlamasının, ortakların

kapasiteleri de göz önünde bulundurularak yapılması;• Taslak belgelerin paylaşılmasında kesin kuralların belirklenmesi;

herkesin aynı taslak üzerinde çalışmasının sağlanması; • Programlama sürecinin yapısının, kapsamının ve sorumlulukların

en başından net biçimde ifade edilmesi; • Programlamaya ortakların nasıl dahil edildiğinin net ve şeffaf

biçimde tüm ortaklar ve kamu ile paylaşılması.


28 Kasım 2007AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Su Yönetimi ve Halkın Katılımı


AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Su Yönetimi ve Halkın KatılımıSTK-Kamu Diyalog Toplantısı

Gündem

10:10 - 10:40 AB Su Mevzuatında Halkın Katılımı ile İlgili Gereklilikler, Jovanka Ignjatovic, REC Merkez Ofisi, Proje Yöneticisi

10:40 - 10:50 Sorular-Cevaplar

10:50 - 11:30 Su Yönetiminde Halkın Katılımı, Paydaşların Temsiliyeti, STK-Kamu İşbirliği: AB’den İyi Uygulama Örnekleri, Magdolna Toth Nagy, REC Merkez Ofisi, Kıdemli Proje Yöneticisi


12:20 - 12:50 Türkiye’den Su Yönetimine Halkın Katılımı ve STK-Kamu İşbirliği Uygulamalarına Başarılı Örnekler, Çağrı Deniz Eryılmaz, Türkiye’nin Su Kaynakları Program Sorumlusu, WWF Türkiye


14:00 - 14:30 Türkiye’de Halkın Katılımı ve STK Temsiliyeti için Varolan Mevzuattaki Fırsatlar, Deniz Gümüşel, REC Türkiye

14:30 - 16:00 Grup Çalışmaları: Türkiye için Katılım Fırsatları / Olası Zorluk Alanları/Mekanizma Önerileri

Moderatörler (REC): Magdolna Toth Nagy, Jovanka Ignjatovic, Hande Özüt, Deniz Gümüşel

16:30 - 17:30 Grup Çalışmalarının Sonuçlarının Sunumu ve Tartışma, Magdolna Toth Nagy, REC Merkez Ofisi

17:30 - 18:00 Kapanış: Etkinliğin Değerlendirilmesi ve Devam Etkinlikleri, Deniz Gümüşel ve Hande Özüt, REC Türkiye



REC Türkiye’nin 28 Kasım 2007 tarihinde Ankara’da düzenlediği STK –Kamu Diyalog Toplantısında Çevre alanında AB’ye uyum sürecinde Türkiye’nin önceliklerinden biri olan su sektörü ve özellikle su mevzuatının büyük bir bölümünü kapsayan, şemiye direktif niteliğindeki Çerçeve Su Direktifi’ne uyum konusu ele alındı. Bu etkinlik kapsamında, STK’ların, su sektöründe uyum süreci hakkında teknik bilgilerini gelişirmek, kamu kurumlarıyla iletişimlerini desteklemek ve yapılacak çalışmalara etkin katılımları konusunda tartışma başlatmak hedeflendi.

Toplantının ilk bölümünde, yeni üye ülkelerin geçtiği benzer süreçlerde deneyim kazanmış REC uzmanları tarafından su yönetimi ve su yönetimine halkın katılımı ile ilgili AB mevzuatı ve deneyimi aktarılmıştır. Çevre Orman Bakanlığı ve su yönetimi konusunda deneyimli bir dernek olarak Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) ise ülkemizde su yönetimi ve halkın katılımına dair olanak ve zorlukları aktarmışlardır. Katılımcılar aşağıdaki başlıca konular hakkında bilgi almışlardır:

AB Su Mevzuatında Halkın Katılımı ile İlgili GerekliliklerAB Üyesi Ülkelerden Başarılı Örnekler: Su Yönetimine Halkın Katılımı ve STK’ların RolüTürkiye’deki Var Olan Yapıyı Anlamak: Su Yönetiminde Halkın Katılımı Mekanizmaları ve Deneyimler

Diyalog toplantısının ikinci bölümü, kazanılan bu bilgiler ışığında, su yönetimine halkın katılımı için olası mekanizmaların tartışıldığı bir çalıştay şeklinde düzenlenmiştir. STK’lar, AB müktesebatının uyumlulaştırılması, uygulanması ve uygulamaların izlenmesi süreçlerine aktif olarak katılmalarının nasıl olacağı konusunda birlikte yöntem arayışlarında bulunmuşlardır.

••

•


Bu kapsamda, su yönetiminde ulusal bazda karar alma süreçlerine ve yerel ölçekte Havza Yönetimi süreçlerine katılımda ihtiyaç duyacakları bilgi ve beceriler, katkı verme ve geri bildirim yöntemleri konularında aşağıda özetlenen sonuçlara varılmıştır:

STK’ların bu süreçte mevcut yasa ve mevzuat, projenin hedef ve amaçları ve proje bölgesi (mevcut havzadaki su kullanımı) hakkındaki bilgilere, akademik destek ve bilgi akışına, ihtiyaç duyacaklardır.STK’lar bu sürece kendi ihtisas konularındaki bütün bilgi ve belgeleri devletin kullanımına açarak, halka inerek iletişimi etkin hale getirerek, eğitim ve planlama çalışmaları ile düzenli toplantılar ve acil eylem planları yaparak ve yürütülen projelere katkı vererek katkıda bulunabilirler.STK’ların katkılarıyla ilgili geri bildirim, son taslağın kanunlaşmadan önce katkı veren tüm kurum ve STK’lara iletilerek, düzenli alan ziyaretleri yapılarak, kullanıcı şikayetletlerini göz önünde bulundurarak, izleme ve değerlendirmeler yapılarak, yazılı ve görsel basın ile sağlanabilir.

Diyalog toplantısı su yönetimine halkın katılımının sağlanması konusunu hem STK’ların hem de kamunun gündemine taşıması ve STK’ların AB adaylığı ile hızlanan bu süreçte ne gibi rol ve yükümlülüklere sahip olduklarını gözden geçirmeleri bakımından başarılı olmuştur.

•

•

•


12 Haziran 2008Katılımcı Yerel Yönetim Uygulamaları:

Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Çevresel Yatırım Projelerinin Planlanmasında Yönetişim Yaklaşımı


Katılımcı Yerel Yönetim Uygulamaları: Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Çevresel Yatırım Projelerinin Planlanmasında Yönetişim YaklaşımıSTK - Yerel Yönetim Diyalog Toplantısı

Gündem

10:00 – 10:15 Açılış KonuşmasıDr. Sibel Sezer Eralp, Direktör, REC Türkiye

10:15 – 10:45 AB Katılım Öncesi Mali Yardımlarından Desteklenen (IPA) Yerel Çevresel Altyapı Projelerinin Programlanması Süreci ve STK Katılımı, Sadiye Bilgiç Karabulut - IPA Uzmanı, Çevre ve Orman Bakanlığı, IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezi

10:45 – 11:00 Yerel Çevre Eylem Planları (YEÇEP): Yerel Çevresel Altyapı Yatırımlarının Katılımcı Planlama Yaklaşımı,Hande Özüt, REC Türkiye Proje Yöneticisi

11:00 – 11:30 Yatırım Projelerinin Planlanmasında Katılımcı Uygulamalar, Gökhan Tulay, İstanbul Büyükşehir Belediyesi - Stratejik Planlama Müdürlüğü

11:45 – 12:15 Türkiye’de IPA Sürecinde Çevre Yönetiminde Yerel Planlama ve Katılımcılık, Dr. Nuran Talu, REC Türkiye Yerel Çevre Politikaları Danışmanı

12:15 – 13:30 Serbest Tartışma



AB çevre mevzuatının yerel düzeyde uygulanmasının yerel yönetimler üzerinde maliyet, hazmetme kapasitesi ve getireceği diğer olası etkileri açısından önemli zorluklar getirmektedir. Yerel yönetimler altyapı sistemleri, atıksu arıtımı ve katı atık düzenli depolama sahaları gibi yatırımları gerçekleştirmelidir. Bu yatırımların başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için tüm paydaşların katılımıyla detaylı ve geniş kapsamlı bir planlama süreci gerekmektedir. Ancak, paydaş katılımı için şeffaf ve sorumlu bir işbirliğinin nasıl kurumsallaştırılacağı konusu yıllardır tartışılan bir konudur.

Toplantı, yerel yönetimler ve çevre STK’ları arasında katılımcı bir işbirliği sürecinin geliştirilmesinde yönetişim yaklaşımının tanıtılmasını amaçlamıştır. Bu da özellikle, AB katılım süreci aşamasında, AB’nin katılım öncesi mali yardımlar için kullandığı mali program olan IPA Programı (Katılım Öncesi Araç) kapsamında finanse edilen çevre yatırım projelerinin planlanması konusunda ele alınmıştır.

Toplantı, çevre yatırımları için katılımcı sürecin planlanması konusunda farklı tarafların sorumluluk ve rollerinin belirlenmesi ve bu süreç için kullanılacak işbirliği modellerin tanıtılmasını sağlamak üzere İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri/ birinci kademe belediyeleri ve çevre STK’ları temsilen toplam 36 uzman katılım sağlamıştır.

Toplantı, IPA Programı (2007-2009) altında çevre yatırımlarının yerel düzeyde önceliklendirilmesi amacıyla hazırlanan “Çevre Operasyonel Programı”’nın tanıtılmasıyla başlamıştır. Bölgesel Çevre Merkezi (REC) tarafından hazırlanan ve birçok Orta ve Doğu Avrupa ülkesinde yatırımların planlanması için paydaşlar arasında işbirliğinin oluşturulmasına yönelik kullanılan ve Türkiye için de çok önemli bir model olabilecek “Yerel Çevre Eylem Planları” hakkında bir sunum gerçekleştirilmiştir. Toplantıya daha sonra paydaş katılımı


ve mevcut katılımcı süreçler konusunda İstanbul örneği ele alınarak devam edilerek, paydaşların hazırlık sürecine katılımı konusunda örnek olarak İstanbul için hazırlanan “Stratejik Plan” ele alınmıştır. Toplantı, tarafların yerel düzeyde çevresel yatırımların planlanması için yönetişim yaklaşımının geliştirimesindeki mevcut problemleri ve engelleri tartışmasıyla tamamlanmıştır. Ayrıca, paydaş katılımının nasıl yapılandırılacağı ve mevcut durumun iyileştirilmesiyle ilgili birçok alternatif senaryo ortaya konulmuştur.

Yerel yönetimler ve STK’lar arasında işbirliği için somut, sistematik ve yöntemsel bir yaklaşımın olmadığı bütün paydaşlar tarafından kabul edilmiştir.


20 Haziran 2008Kentsel Katı Atıkların Geri Kazanımı


Kentsel Katı Atıkların Geri Kazanımı STK – Kamu – Yerel Yönetim Diyalog Toplantısı

Gündem

14:30 – 16:00 Sunumlar

14:30 – 14:50 AB Mevzuatı ve Orta ve Doğru Avrupa’da ortaklık örnekleri, Beata Wiszniewska - REC Yeni AB Üye Ülkeler Bölgesel Direktörü

14:50 – 15:10 Türkiye’de Katı Atıkların Yönetimi ve İlgili Mevzuat, Mahir Erdem – Çevre ve Orman Bakanlığı

15:10 – 15:30 Türkiye’de belediyelerin karşılaştığı sorunlar ve atık konusuna yaklaşımları, Halil Ünlü - Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği Danışmanı

15:30– 15:50 Katı atıkların geri kazanılmasında ÇEVKO’nun rolü ve deneyimleri, Cezmi Neyim - ÇEVKO Projeler Koordinatörü 16:00 – 17:30 Panel Atık ve Geri Kazanım Alanında Deneyim PaylaşımıPanel Başkanı: Kerem Okumuş – REC Türkiye Direktör Yardımcısı

Panelistler:Cezmi Neyim, ÇEVKO Projeler KoordinatörüHalil Ünlü, Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği DanışmanıHüseyin Ere, Karabük Belediyesi Belediye Başkanı Mehmet Kartal, Nilüfer Belediyesi Yerel Gündem 21 Genel SekreteriAhmet Geçidi, Eskişehir Odunpazarı Belediyesi Temizlik İşleri Müdürü

17:30 – 18:00 Soru - Cevap



REC Türkiye, “Kentsel Katı Atıkların Geri Kazanımı” konusunda yerel yönetim ve STK diyalog toplantısını 20 Haziran 2008 tarihinde İstanbul’da 4. Uluslararası Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı (REW) etkinlikleri çerçevesinde gerçekleştirmiştir.

AB Atık yönetimi politikası; atık üretimini azaltma, geri kazanım ve güvenli bertaraf etme ilkelerine dayanmaktadır. Uyum sürecine paralel yürürlüğe giren “Ambalaj Atıkların Kontrolü” ve “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ile bu prensiplerin hayata geçirilmesi görevi belediyelerimizin yetkisine verilmiştir. Sivil Toplum Kuruluşları ise uygulamada belediyelerin en önemli destekçileri arasında yer almaktadır.

Diyalog toplantısı ile kentsel katı atıkların geri dönüşümü konusunda bu iki önemli aktör arasında bilgi ve deneyim paylaşımı ve karşılıklı işbirliğinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

Bu kapsamda, toplantı, katı atıklarının yönetiminde AB müktesebatı, deneyimi ve üye ülkelerde hayata geçirilen Belediye–STK işbirliği modellerinin aktarılması ile başlamıştır. AB ülkelerinde başarı ile uygulanmış örneklerin ardından ülkemizdeki katı atık yönetimi sistemi ve belediyelerin karşılaştıkları zorlukları aktarmak üzere Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB), ÇEVKO ve Marmara ve Boğazlar Belediyeleri Birliği’nden yetkililer söz almıştır.

Diyalog toplantısının ikinci bölümü REC Türkiye tarafından hibe desteği verilmiş katı atık yönetimi projelerinin uygulamalarının aktarıldığı bir panel şeklinde düzenlenmiştir. Katı atıklar, piller ve ambalaj atıkları konularında AB desteği ve kendi kaynakları ile yürüttükleri çalışmaları aktaran dernek ve belediyeler özellikle birlikte çalışmanın önemini vurgulamışlardır.

Panel tartışmaları sonucunda evsel atıkların yönetiminde AB ilkelerini yerine getirmek için gereken bileşenlerden birisinin


halkın bilgi ve bilinç düzeyinin artması, tüketin alışkanlıklarının değişmesi ve geri dönüşüm konusunda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi olarak belirlenmiştir. Bu bileşeni hayata geçirmek için STK’ların belediyeler ile birlikte yürütecekleri bilinçlendirme çalışmalarının önemi vurgulanmıştır. Atık yönetiminin bir diğer bileşeni ise kentsel katı atık yönetimi altyapısının ve ilgili personelin sayıca ve kapasite olarak yeterli olması gerektiği vurgulanmıştır. Bu bileşenle ilgili olarak tüm belediyelerin ÇEVKO ve ÇOB gibi ilgili kurumlarla işbirliği içinde hareket etmesi gerektiği ancak belediyelerin kendilerine verilen sorumluluk ve görevleri yerine getirmede hem finansal hem de personel açısından yaşadıkları zorluklara dikkat çekilmiştir.


11 Eylül 2008Çölleşme ile Mücadelede Ortaklıklar –

AB Deneyimi ve CRIC7 için Fırsatlar


Çölleşme ile Mücadelede Ortaklıklar – AB Deneyimi ve CRIC7 için FırsatlarSTK - Kamu Diyalog Toplantısı

Gündem

10:00 – 10:15 Açılış I.Oturum – Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi ve Sözleşme Kapsamında Gerçekleştirilen ÇalışmalarOtutum Başkanı - Dr. Sibel Sezer Eralp, Direktör, Bölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye Direktörü

10:15 – 10:45 Çölleşmenin Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği ile Etkileşimi ve Rio Sözleşmelerine Sivil Toplumun Katılımı; Biyoçeşitlilik alanında Avrupa Deneyimi, Ivonne Higuero, UNEP Avrupa Bölge Ofisi Yöneticisi

10:45 – 11:15 Uluslararası Gelişmeler Işığında Çölleşme ile Mü-cadele Ulusal Eylem Planı Uygulaması ve İlerisi için Düşünceler, Erdoğan Özevren, Çevre ve Orman Bakanlığı Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası

11:15 – 11:45 DRYNET İçerik ve Çalışmaları, Çölleşme ile Mü-cadeleye Sivil Toplumun Katılımı için bir Girişim, Yeşim Erkan, TEMA Vakfı Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı

12:00 – 13:00 Soru – Cevap

II. Oturum – CRIC7Oturum Başkanı: Erdoğan Özevren, Çevre ve Orman Bakanlığı Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası

14:00 – 14:30 CRIC7 - İstanbul; Önemi ve Gündemi, Erdoğan Özevren, Çevre ve Orman Bakanlığı Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası

14:45 – 15:45 Çalışma Grupları: Kamu ve STK’lar için CRIC7’nin Ulusal veUluslararası Boyutta Oluşturacağı Seçenek ve Fırsatlar

15:45 – 16:15 Grup sunumları ve Tartışma

16:15 – 16:30 Değerlendirme ve Kapanış



Çölleşme, küresel bir sorundur ve bu sorun Türkiye ve Anadolu’nun doğal yapısı için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Yaşadığımız bu küresel tehditden Avrupa Birliği ülkeleri de etkilenmektedir. Avrupa Birliği, çölleşme ile mücedele için Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi (UNCCD) kapsamında çalışmalar yürütmekte ve bu alanda stratejiler ortaya koymaktadır.

Toplantı, çölleşme ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişki, çölleşme ile mücadelede AB’nin konumu ve girişimleri, Türkiye’nin çölleşme ile mücadele ulusal eylem planı kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların bu alanda çalışan kamu ve STK uzmanlarına aktarılması hedeflemiştir.

Bunun yanısıra, toplantı Kasım 2008’de İstanbul’da Çevre ve Orman Bakanlığı evsahipliğinde ve geniş bir uluslararası katılımla gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi 7. Gözden Geçirme Komitesi (Committee for the Review of the Implementation – CRIC) ve Bilim ve Teknoloji Komitesi (Committee on Science and Technology – CST) toplantılarına hazırlık niteliğini taşımıştır. Bu toplantıda, CRIC7 ve CST toplatılarına yönelik ülke görüş ve önerilerinin katılımcı bir yöntemle hazırlanması amaçlanmıştır.

Bu çerçevede, toplantıda kamu ve sivil toplum kuruluşları çölleşme alanında ülkemizin karşı karşıya olduğu fırsat ve zorlukları analiz ederek çözüm önerileri üretme olanağı bulmuştur.

Bir günlük toplantının öğleden önceki oturumunda Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi ve Sözleşme kapsamında ulusal ve uluslararası boyutta gerçekleştirilen çalışmalar, UNEP Avrupa Ofisi, Çevre ve Orman Bakanlığı ve TEMA Vakfı temsilcileri tarafından sunulmuştur. UNEP Avrupa Ofisi temsilcisi Ivonne HIGUERO çölleşmenin iklim ve biyoçeşitlilikle ilişkisi ve etkilerinden bahsederek bu üç konunun kesiştiği


alanda Avrupa’da gerçekleştirilen çalışmaları anlatmıştır. Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası, Erdoğan Özevren, Ulusal Eylem Planı kapsamında Türkiye’nin gerçekleştirdiği çalışmaları anlatmıştır. Çalışmalarla ilgili olarak 50’nin üzerinde eylemin yeraldığı planın önemli bir kısmının gerçekleştirildiği vurgulanmıştır. Türkiye’nin çölleşme ile mücadele alanında öncü ülkelerden biri olduğuna değinilmiştir. TEMA Vakfı Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı, Sn. Yeşim Erkan ise sunumunda, AB destekli bir proje olan DRYNET projesinin içerik ve çalışmaları hakkında bilgi vermiştir. Bunun yanında, sivil toplumun çölleşme alanında yaptığı çalışmalara değinmiştir.

UNCCD sekretaryasının iki yılda bir düzenlediği CRIC toplantıları ev sahibi ülkeler için büyük bir öneme sahiptir. Uluslararası alanda etkiye sahip kararların alındığı bu toplantıların katılımcı bir yapıda gerçekleştirilmesi, bu toplantının gerçekleştirildiği ülkenin alandaki başarısının en önemli göstergesidir. Bu amaçla, toplantı kapsamında Kasım 2008’de İstanbul’da gerçekleştirilen CRIC7 toplantısına yönelik STK-kamu ortak çalışmaları ve işbirliklerinin tartışıldığı bir çalıştay gerçekleştirilmiştir. İki çalışma grubu olarak gerçekleştirilen çalıştayda CRIC7 sürecine STK katılımının güçlendirilmesine yönelik öneriler ve yeni fikirler ortaya konmuş ve somut eylemler belirlenmiştir.

Bu tartışmalar sonucunda;• STK’ların CRIC7 toplantısına katılabilmek için Çevre ve Orman

Bakanlığı ile yakın ilişkide olması gerektiğine,• STK’lar ve Çevre ve Orman Bakanlığı’nın ortak bir açıklama

hazırlamasına,• Web sitesi olan STK’ların ana sayfalarında CRIC7 ile ilgili haber

ve internet bağlantısına yer vermesine,• Medya ile iletişime geçilerek CRIC7 toplantısının basında yer

bulması konusunda girişimlerde bulunulmasına karar verilmiştir.


17 Eylül 2008Avrupa Birliği Karar Alma Süreçlerine

Sivil Toplumun Katılımı


Avrupa Birliği Karar Alma Süreçlerine Sivil Toplumun KatılımıSTK - STK Diyalog Toplantısı

Gündem

14:00 – 14:10 Açılış Konuşması, Sibel Sezer, REC Türkiye Direktörü

14:10 – 14:30 AB Hukuku ve Karar Alma Süreci , Prof. Dr. Haluk Günuğur, Türkiye Avrupa Birliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

14:30 – 14:50 Avrupa Birliği’nde Katılımcı Karar Alma Süreçleri; Sivil Toplumun Rolü, Gürdoğar Sarıgül, Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Sektör Yöneticisi, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu

15:00 – 16:00 PANEL: AB Kurumlarıyla Etkili İletişim Nasıl SağlanırAB karar alma süreçlerinde aktif STK’ların bilgi ve deneyim paylaşımı

Bahadır Kaleağası, AB ve UNICE Nezdinde TUSİAD Temsilcisi

Zeynep GÖĞÜŞ, TR Plus - Avrupa’da Türkiye Merkezi (Center for Turkey in Europe) Başkanı

Haluk NURAY- İktisadi Kalkınma Vakfı Brüksel Temsilcisi 16:00 – 16:45 Soru – Cevap / Tartışma

16:45 – 17:00 Kapanış



Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile olan ilişkileri 1959 yılından itibaren yaklaşık 40 yıldır devam etmektedir. Ancak, ilk kez 2005 yılında müzakerelerin açılması ile birlikte ilişkilerde yeni bir dönemin başladığını görülmektedir. Özellikle 1995 yılından sonra Gümrük Birliği çerçevesinde şekillenen uyum süreci, müzakereler ile birlikte tam üyelik hedefi doğrultusunda yeniden tanımlanmıştır. 35 konu başlığı altında AB müktesebatına tam uyum için yürütülen müzakereler, Türkiye’de siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda önemli yapısal değişiklikleri beraberinde getirmektedir. Bu değişiklikler, Türkiye’de başta kamu, özel sektör ve sivil toplum olmak üzere tüm kesimlerin uyum çalışmalarının içerisinde olmasını zorunlu kılmaktadır. Ancak, bu süreç Türkiye’deki kurumların sadece ülke içerisinde gerçekleştirilecek uyum çalışmalarına katılmalarını değil, aynı zamanda AB’nin kurumsal yapısı ve mevcut karar alma süreçleri çerçevesinde şekillenen yeni politika ve yasal düzenlemelerin içerisinde de etkin olmalarını gerektirmektedir. Özellikle 1992 Maastricht Antlaşması ile birlikte karar alma süreçlerinde gerçekleştirilen yeni düzenlemeler üye ülkelerin birçok politika alanında veto yetkisini kaldırdığını, nitelikli oy çokluğu çerçevesinde çevrenin de dahil olduğu çeşitli başlıklarda kararların yoğunlukla AB kurumlarının da içerisinde bulunduğu yeni yasama sürecini başlatmıştır. Bu süreç aynı zamanda üye ülkelerde ve Avrupa genelinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının ve çıkar gruplarının kendi menfaatleri çerçevesinde AB kurumları üzerinde lobi faaliyetlerinde bulunmalarını ve çıkacak yasal düzenlemeler üzerinde etkili olmalarını teşvik etmiştir.

Toplantı, katılımcılara Avrupa Birliği’nin kurumsal yapısı ve karar alma süreçleri hakkında bilgi aktarmayı amaçlamıştır. Toplantıdaüyelik sürecinde uyum çalışmaları kapsamında Türkiye’yi de etkilemesi beklenen muhtemel düzenlemelerin hazırlık ve karar alma sürecine Türkiye’den sivil toplum kuruluşlarının etkin katılım sağlayarak katkı vermelerini teşvik edilmiştir. Bu kapsamda, Brüksel’de aktif olarak faaliyet gösteren Türk STK’larının pratik deneyimlerini diğer STK’lar ile paylaşarak bilgi ve deneyim alışverişinde bulunulan bir diyalog platformu kurulmuştur.


Toplantıya öncelikle Avrupa Birliği’nin kurumsal yapısını ve karar alma süreçlerini anlatan bir sunum ile başlanmıştır. Daha sonra, Brüksel’de temsilcilikleri aracılığı ile faaliyette bulunan TÜSİAD, İktisadi Kalkınma Vakfı ve TR Plus adlı kuruşlar gerek AB nezdinde çeşitli girişimlere ve yasal düzenlemelere katılım sağlamak gerekse Türkiye’nin tanıtımı için gerçekleştirdikleri mevcut çalışmalar ve deneyimler hakkında katılımcıları bilgilendirmişlerdir.

Toplantı sonucunda, mevcut deneyimler ve imkânlar ışığında, Türk sivil toplum kuruluşlarının özellikle karar alma süreçlerine etkin katılım sağlama imkânın çok kısıtlı olduğu görülmüştür. Bunun en önemli sebebi ise üye olmayan ülkeden gelen kurumların mevcut kurumsal yapı ve sistem içerisinde yasal temsiliyet sorunun bulunmasıdır. Ancak, toplantıdan elde edilen en önemli sonuç; Türkiye gibi müzakere sürecinde bir ülkeden katılım sağlamak isteyen kurumların Avrupa düzeyindeki muadil örgüt yapılarında ne kadar katılımcı ve etkin olurlarsa Türkiye’nin doğrudan ve dolaylı lobi kanallarının da o kadar etkili olmasını sağlayacaktır. Dolayısıyla en önemli önceliklerden birisi Türk sivil toplum kuruluşlarının kendi alanlarında üye ülkelerden veya Avrupa’dan (tüm Avrupa’yı kapsayan örgütlenmelerden) paralel çalışmalar içerisinde bulunan kurumlar ile diyalogu geliştirmesi gerekmektedir.


REC Türkiye proje kapsamında başka eğitim ve toplantılar da gerçekleştirmiştir. Tamamı STK’lara yönelik yönelik olan bu toplantılar farklı alanlarda kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ve STK’ların teknik altyapılarını güçlendirilmesini amaçlamıştır.

Genç Çevreciler EğitimleriEğitim tarihleri: 23 - 28 Temmuz 200720 - 25 Ağustos 200725 Şubat - 1 Mart 20083 Eğitim - 40 katılımcı

STK’lar için Proje Döngüsü Yönetimi Eğitimleri Eğitim Tarihler28 - 30 Mart 200730 Mayıs - 1 Haziran 200715 - 17 Ağustos 20073 Eğitim – 71 Katılımcı

STK’lar için Halkala İlişkiler ve İletişim EğitimleriEğitim Tarihleri27 - 28 Eylül 200722 - 23 Kasım 20072 Eğitim – 41 Katılımcı

Çevre STK’ları için Elektronik Ağlar ÇalıştaylarıÇalıştay Tarihler15 - 17 Ekim12 - 14 Aralık2 Çalıştay – 22 Katılımcı

Çevre Müktesebatı Eğitim ve ToplantılarıEğitim ve Toplantı tarih ve konuları5 Mart 2007 – Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardımlarının Programlanması: Çevre için Operasyonel Program ve Ortaklık İlkesi Semineri27 Kasım 2007- AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Su Yönetimi ve Halkın Katılımı Semineri10 Eylül 2008 - Rio Sözleşmeleri’nin Uygulanması; AB Uyum Süreci Işığında, Sinerji için Fırsatlar Semineri3 Eğitim – 134 Katılımcı


REC Türkiye, siyasî görüşlerden ve çıkarguruplarından bağımsız, kâr amacı gütmeyen,uluslararası bir kuruluş olan Orta ve Doğu Avrupa için Bölgesel Çevre Merkezi’nin (REC) Türkiye’deki temsilcisidir.

REC Türkiye’nin genel amacı, Türkiye’nin çevrekonusunda hukuki, kurumsal, teknik ve yatırımalanlarına yönelik kapasitesini güçlendirmek, böylelikle de AB çevre müktesebatının etkili bir şekilde uygulanması sürecini hızlandırmaktır.

REC Türkiye, bu hedefe ulaşabilmek için, farklıfinansal kaynaklar aracılığı ile yürütmekte olduğu çalışmalar çerçevesinde, hükümetler, sivil toplum kuruluşları (STK’lar), özel sektör ve diğer çevresel paydaşlar arasında işbirliğini, bilgi paylaşımını ve çevresel karar alma süreçlerine halkın katılımını desteklemektedir.

ISBN: 978-975-6180-29-7www.rec.org.tr

2007-2008 stk diyalog toplantıları · 2007-2008 stk diyalog toplantıları katılım Öncesi...

Documents