Diagnostische Referentieniveaus in Nederland

Wouter Veldkamp10 december 2010

Voorbeeld: resultaat demonstratieproject: spreiding CT dosis *)

*) Het demonstratieproject leverde nieuwe informatie die een actualisatie van het Nederlandse Informatiesysteem Medische Stralingstoepassingen (IMS) mogelijk maakte

Voorbeeld: resultaat demonstratieproject: spreiding mammografie dosis *)

*) Het demonstratieproject leverde nieuwe informatie die een actualisatie van het NederlandseInformatiesysteem Medische Stralingstoepassingen (IMS) mogelijk maakte

Diagnostische referentieniveaus: definities

• Diagnostische referentieniveaus zijndosiswaarden m.b.t. karakteristiekeradiodiagnostische verrichtingen.

• Ze hebben betrekking op de stralenbelastingvan patiënten met een normaal postuur of op standaardfantomen.

• Diagnostische referentieniveaus worden bijtoetsing geacht niet te worden overschreden.

• Een diagnostisch referentieniveau is geendosislimiet voor de individuele patiënt.

•De waarde van diagnostischereferentieniveau's ligt in het signaleren van acq. protocollen / toestellen die niet aan de kwaliteitseisenvoldoen.

Diagnostische referentieniveaus, definities

Diagnostische referentieniveaus, acties

• Wanneer de evaluatie een dosiswaarde oplevert die het betreffende diagnostisch referentieniveau overschrijdtdient een onderzoek te worden ingesteld om de redenvoor de dosisoverschrijding te achterhalen.

• Mogelijke uitkomsten:• Verouderd Röntgenapparaat.

• Geen optimaal protocol.

• Geen optimale werkwijze…

PROJECT: Diagnostische Referentieniveaus in Nederland

• Een projectgroep met vertegenwoordigers uit het werkgebied van medisch diagnostische stralingstoepassingen heeft 2 DRN publicaties tot stand gebracht.

De projectgroep werd opgericht door het NCS Platform voor Radiologie en

Nucleaire Geneeskunde.

Opdrachtgever• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

(VWS).

• Begeleiding: Manuela Bekkering /Arno van der Wiel

PROJECT: Diagnostische Referentieniveaus in Nederland

PROJECT: Twee publicaties

Publicaties in te zien via www.referentieniveau.nl

De radioloog Jan van Unnik overhandigt tijdens een door ons in Leiden georganiseerd Symposium “DiagnostischeReferentieniveau’s in Nederland” het eersteexemplaar aan Hugo Hurts (directeur Geneesmiddelen en Medische Technologie VWS).

• In hoofdlijnen beschrijven de publicaties de volgende drie punten:

1. Getalswaarden voor DRN’s. 2. Methodiek voor het meten van dosiswaarden

representatief voor de lokale klinische praktijk.3. Inbedding van DRN’s binnen de bestaande

systemen van kwaliteitsborging.

• Het uitgangspunt was eenvoud en praktischetoepasbaarheid.

DRN’s in NL: hoofdlijnen

• De verrichtingen bij volwassenen:• mammografie, • CTA-thorax, CT-abdomen, • X-thorax en X-abdomen, • diagnostische CT coronaire angiografie,

diagnostische conventionele coronaire angiografie.

• De verrichtingen bij kinderen:• X-thorax, X-abdomen, CT–hoofd, Mictie Cysto-

Urethrogram.

DRN’s in NL: verrichtingen

• Als dosisgrootheid voor de diagnostischereferentieniveau's zijn de volgende keuzesgemaakt:

• Voor opnamen en doorlichting het dosis oppervlakteproduct (Gy.cm2).

• Voor mammografie de dosisgrootheid 'average glandular dose' (mGy).

• Voor CT de volume CTDI (mGy) en het dosis-lengteproduct (mGy.cm).

DRN’s in NL: Grootheden

MGD = K*g*c*s

0

5

10

15

20

25

30

35

40

30 50 70 90 110 130 150

DRN’s in NL: Methodiek

DRN’s in NL: Integratie in het kwaliteitssysteem

• Om de optimalisatie van verrichtingen te stimuleren een tweede dosiswaardegedefinieerd:

• Een streefniveau:

haalbaar door bijzondere inspanningen van de gebruiker op het gebied van de optimalisatie van het acquisitieprotocol

DRN’s in NL: Additioneel streefniveau

• De huidige (3e) fase moet resulteren in een eindrapport (veldstandaard) dat eerdere publicaties zal samen nemen en waar nodig bij zal stellen.

+ =

PROJECT: Huidige activiteiten

Veldstudie

Enquête

Evaluatie formulier

Veldstudie: >30 ziekenhuizen

Verzamelen ervaringen en inzichten gebruikers

Evaluatieformulier voor feedback

Samenvatting / Conclusies

• Inmiddels werden protocollen voor diagnostische referentieniveaus vastgesteld voor volwassenen en kinderen.

• Betrokken beroepsgroepen zijn inmiddels goed bekend met het begrip diagnostische referentieniveaus

• Uit de resultaten van DRN enquêtes lijkt de implementatie van diagnostische referentieniveaus goed op gang te komen.

Samenvatting / Conclusies

• Nieuwe inzichten op het gebied van DRN’s en ervaringen van gebruikers worden verwerkt in NCS eindrapport (veldstandaard).

• In samenwerking met +/- 30 ziekenhuizen wordt momenteel het voorgestelde concept en de voorgestelde getalswaarden getoetst.

• Ten slotte is het van groot belang dat de implementatie van DRN’s in Nederland ook voor de toekomst gewaarborgd is.

Voor de toekomst is het van belang dosiswaarden uit RIS/PACS systemen te verkrijgen.

• Dit blijkt momenteel niet altijd goed mogelijk te zijn.

• Recent is een pragmatische applicatie ontwikkeld waarmee dosimetrische informatie uit een RIS/PACS systeem kan worden opgevraagd.

DRN’s dienen regelmatig te worden herzien.• Gewaarborgd i.s.m. het NCS bestuur.

Samenvatting / Conclusies

Toekomst activiteiten: DRN en beeldkwaliteit

Dose and perceived image quality in chest radiography.

Veldkamp WJ, Kroft LJ, Geleijns J.Eur J Radiol. 2009 Nov;72(2):209-17.

Lungs

04080

120160

100% 50% 25% 12%

dose percentage

lesi

ons

dete

cted

Mediastinum

020

40

60

80

100% 50% 25% 12%

dose percentage

lesi

ons

dete

cted

Toekomst activiteiten: DRN en beeldkwaliteit

100% 12%