ΗλιακοπούλουΒασιλική

ΣΦΠΣΦΠ6161

ΤοΤο φωςφως στηνστηνΤέχνηΤέχνη

ΤοΤο φωςφως, , απόαπό τητη στιγμήστιγμή πουπου γεννήθηκεγεννήθηκε τοτο σύμπανσύμπαν, , ήτανήταν ίσωςίσως ηησπουδαιότερησπουδαιότερη αιτίααιτία ζωήςζωής καικαι αργότερααργότερα έκφρασηςέκφρασης. . ΤοΤο φωςφως είναιείναι αυτόαυτό πουπουκάνεικάνει νανα επικοινωνείεπικοινωνεί κανείςκανείς μεμε τηντην φύσηφύση. . ΜήπωςΜήπως τοτο κάνεικάνει καικαι μεμε τηντην ΤέχνηΤέχνη;;ΣκοπόςΣκοπός τηςτης συγκεκριμένηςσυγκεκριμένης εργασίαςεργασίας είναιείναι νανα γίνειγίνει μιαμια καλλιτεχνικήκαλλιτεχνικήπροσέγγισηπροσέγγιση τουτου φωτόςφωτός διαχρονικάδιαχρονικά ,,προβάλλονταςπροβάλλοντας ταυτόχροναταυτόχρονα, , όχιόχι μόνομόνοτηντην ύπαρξήύπαρξή τουτου στηνστην ΤέχνηΤέχνη, , αλλάαλλά καικαι τητη λειτουργίαλειτουργία τουτου ωςως έργουέργου ΤέχνηςΤέχνης, , μέσωμέσω τηςτης αντιπαράθεσήςαντιπαράθεσής τουςτους..ΤοΤο φωςφως θαθα προσδιορισθείπροσδιορισθεί τόσοτόσο ωςως ενεργόενεργόστοιχείοστοιχείο μέσαμέσα στοστο έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης όσοόσο καικαι ωςως αυτόνομοαυτόνομο έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης. . ΤέλοςΤέλος, , πιθανόνπιθανόν νανα προκύψουνπροκύψουν κάποιεςκάποιες ερωτήσειςερωτήσεις απόαπό τιςτις οποίεςοποίες θαθα εξαχθούνεξαχθούναναπόφευκτααναπόφευκτα καικαι κάποιακάποια χρήσιμαχρήσιμα συμπεράσματασυμπεράσματα, , όπωςόπως:: ΠοιοΠοιο είναιείναι τοτο πιοπιοφωτεινόφωτεινό σημείοσημείο τουτου έργουέργου;; ΠώςΠώς είναιείναι οο φωτισμόςφωτισμός;; ΑπεικονίζεταιΑπεικονίζεται τοτο βάθοςβάθοςκαικαι ηη προοπτικήπροοπτική μέσωμέσω τουτου φωτόςφωτός; ; ΈναΈνα φωςφως αυτόνομοαυτόνομο μπορείμπορεί νανα θεωρηθείθεωρηθείέργοέργο ΤέχνηςΤέχνης, , ενώενώ συγχρόνωςσυγχρόνως μπορείμπορεί νανα δώσειδώσει τητη μοναδικότηταμοναδικότητα τουτουχρωστήραχρωστήρα χωρίςχωρίς νανα χρησιμοποιηθούνχρησιμοποιηθούν οιοι συμβατικέςσυμβατικές μέθοδοιμέθοδοι ((χρώματαχρώματα,,πινέλαπινέλα κλπκλπ).). ΌλαΌλα τατα παραπάνωπαραπάνω θαθα αναλυθούναναλυθούν στηστη συνέχειασυνέχεια στιςστις ανάλογεςανάλογεςιστορικέςιστορικές περιόδουςπεριόδους..

ΕισαγωγήΕισαγωγή

ΠΠΡΡΟΟΪΪΣΣΤΤOOΡΡΙΙΑΑ

ΤηνΤην προϊστορικήπροϊστορικήεποχήεποχή οιοι ζωγράφοιζωγράφοιτατα φωτεινάφωτεινά καικαι τατα

σκιεράσκιερά μέρημέρη ταταδημιουργούσανδημιουργούσαν μεμε

περιγράμματαπεριγράμματα..

ΤοΤο ψηφιδωτόψηφιδωτό στηνστην ΕλληνιστικήΕλληνιστική εποχήεποχή φτάνειφτάνει στοστο απόγειόαπόγειό τουτου. . ΗΗφωτοσκίασηφωτοσκίαση παίζειπαίζει κυρίαρχοκυρίαρχο ρόλορόλο στηνστην απόδοσηαπόδοση τηςτηςεκφραστικότηταςεκφραστικότητας τωντων προσώπωνπροσώπων,, αλλάαλλά καικαι στηνστην κατάκτησηκατάκτηση τηςτηςτρίτηςτρίτης διάστασηςδιάστασης . .

ΕΕΛΛΛΛΗΗΝΝΙΙΣΣΤΤΙΙΚΚΗΗ

ΤΤΕΕΧΧΝΝΧΧΗΗ

ΒΒΥΥΖΖΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΗΗ

ΤΤΕΕΧΧΝΝΗΗ

Το ψηφιδωτό στην ΒυζαντινήΤέχνη αντανακλά το Θεϊκό φως. Ολόφωτος ο Χριστός μέσα σταλευκά και χρυσά ενδύματα τουκρατώντας το σύμβολο τηςΧριστιανοσύνης , τον Σταυρό. ΗΑνάσταση συμβολίζεται με τοφως το οποίο είναι η νίκη τηςζωής από το θάνατο. Οι ψηφίδεςδίνουν την αίσθηση τηςλαμπρότητας λόγω τηςανόμοιας τοποθέτησης τους .

ΚαταργείΚαταργεί τοτο κοσμικόκοσμικόφωςφως. . ΣεΣε καμίακαμία

αγιογραφίααγιογραφία δενδεναποδίδεταιαποδίδεται πουθενάπουθενά

σκιάσκιά. . ΌλαΌλα είναιείναιλαμπεράλαμπερά απόαπό τοτοχρυσόχρυσό, , επειδήεπειδή

φωτίζονταιφωτίζονται απόαπό τοντονΑνέσπεροΑνέσπερο ΉλιοΉλιο τηςτης

ΔικαιοσύνηςΔικαιοσύνης, , τοντονΧριστόΧριστό.

Ο Χριστός Μεταμορφώνεταιενώπιον των μαθητών Του , έτσι ώστε να μπορέσουν ναδούν την πραγματική φύσηΤου, η οποία είναι άρρηκτασυνδεδεμένη με το Άκτιστοφως.

ΗΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗΑΝΑΣΤΑΣΗΗΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ τουτουΣωτήροςΣωτήρος ΧριστούΧριστού

ΓΓΟΟΤΤΘΘΙΙΚΚΗΗ

ΤΤΕΕΧΧΝΝΗΗ

ΣτηΣτη γοτθικήγοτθική ζωγραφικήζωγραφική μπορούμεμπορούμε νανα συμπεριλάβουμεσυμπεριλάβουμε ταταιδιαίτεραιδιαίτερα έργαέργα τέχνηςτέχνης, , τατα υαλουργήματαυαλουργήματα ((βιτρώβιτρώ) ) πουπου είναιείναιτοποθετημένατοποθετημένα στουςστους γοτθικούςγοτθικούς καθεδρικούςκαθεδρικούς ναούςναούς. . ΟΟτρόποςτρόπος πουπου είναιείναι φτιαγμέναφτιαγμένα τατα βιτρώβιτρώ είναιείναι ιδιαίτεροςιδιαίτερος. . ΠολύχρωμαΠολύχρωμα γυαλιάγυαλιά μικρούμικρού καικαι μεγάλουμεγάλου μεγέθουςμεγέθουςσυνέθετανσυνέθεταν παραστάσειςπαραστάσεις κυρίωςκυρίως θρησκευτικήςθρησκευτικήςθεματολογίαςθεματολογίας. . ΤαΤα πολύχρωμαπολύχρωμα βιτρώβιτρώ χρησιμοποιήθηκανχρησιμοποιήθηκανκαικαι ωςως στοιχείοστοιχείο τηςτης αρχιτεκτονικήςαρχιτεκτονικής, , καθώςκαθώς επέτρεπανεπέτρεπαν τητηδιέλευσηδιέλευση τουτου φωτισμούφωτισμού στοστο εσωτερικόεσωτερικό τωντων ναώνναώνδημιουργώνταςδημιουργώντας πολύχρωμεςπολύχρωμες αντανακλάσειςαντανακλάσεις..

ΤοΤο φωςφως στηνστην ΑναγέννησηΑναγέννηση

ΑΑΝΝΑΑΓΓΕΕΝΝΝΝΗΗΣΣΗΗ

Η Τέχνη της Αναγέννησης χρησιμοποιείτην απόδοση του όγκου, της προοπτικής, του φωτός, ενώ υποβάλλει τον καλλιτέχνηστην παρατήρηση. Στο έργο ΜυστικόςΔείπνοςΔείπνος τουτου Leonardo da VinciLeonardo da Vinci, , πουπουββρίσκεταιρίσκεται στοστο ΜιλάνοΜιλάνο τηςτης ΙταλίαςΙταλίας(Santa Maria delle Grazie (Santa Maria delle Grazie -- ΠαναγίαΠαναγία τηςτηςΧάριτοςΧάριτος), ), παρατηρούμεπαρατηρούμε τηντην είσοδοείσοδο τουτουφωτόςφωτός απόαπό τατα τρίατρία παράθυραπαράθυρα πουπουσυμβολίζουνσυμβολίζουν αντίστοιχααντίστοιχα τοντον ΠατέραΠατέρα, , τοντονΥιόΥιό καικαι τοτο ΆγιοΆγιο ΠνεύμαΠνεύμα. .

ΟΟ ΡαφαέλλοΡαφαέλλο δημιουργείδημιουργείτοτο παιχνίδιπαιχνίδι τουτου φωτόςφωτός καικαιτηςτης σκιάςσκιάς προβάλλονταςπροβάλλονταςδυναμικάδυναμικά μέσαμέσα στοστο χώροχώροτιςτις ανθρώπινεςανθρώπινες φιγούρεςφιγούρες

στοστο έργοέργο""ΗΗ ΣχολήΣχολή τωντων ΑθηνώνΑθηνών””, , τοτο οποίοοποίο βρίσκεταιβρίσκεται στοστοΑποστολικόΑποστολικό ΠαλάτιΠαλάτι στοστοΒατικανόΒατικανό (1509(1509--1510).1510).

ΔευτέραΔευτέρα παρουσίαπαρουσίατουτου ΜιχαήλΜιχαήλ ΑγγέλουΑγγέλου , , ηη

οποίαοποία βρίσκεταιβρίσκεται στηστηCappella Sistina Cappella Sistina στοστο

μοναστήριμοναστήρι τουτουΒατικανούΒατικανού..

ΗΗ αθλητικήαθλητική μορφήμορφή τουτουΧριστούΧριστού βγαίνειβγαίνει ωςωςκριτήςκριτής μέσαμέσα απόαπό μιαμιαέντονηέντονη φωτεινήφωτεινή δόξαδόξα..

ΜΜΑΑΝΝΙΙΕΕΡΡΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ

ΗΗ ΤαφήΤαφή τουτου ΚόμηΚόμη ΟργκάθΟργκάθΟΟ πίνακαςπίνακας χωρίζεταιχωρίζεται σεσε τρίατρία

μέρημέρη..ΤοΤο βλέμμαβλέμμα οδηγείταιοδηγείταιπροςπρος τοτο άνωάνω μέροςμέρος ενώενώ οο

συμβολισμόςσυμβολισμός τουτου ΧριστούΧριστού ωςωςπηγήπηγή φωτόςφωτός είναιείναι έκδηλοςέκδηλος . .

ΜαθητήςΜαθητής τουτου ΤιτσιάνοΤιτσιάνο,,οοΔομήνικοςΔομήνικος ΘεοτοκόπουλοςΘεοτοκόπουλοςπρόσθεσεπρόσθεσε στηστη ““ζωγραφικήζωγραφική

τουτου κοσμοθεωρίακοσμοθεωρία””τοτο φωςφως ,,τοτοοποίοοποίο είναιείναι υπερβατικόυπερβατικό.. ΤαΤαψυχρά χρώματα, ο σκληρός

φωτισμός, η ελεύθερη πινελιάτο σεληνιακό φως, δίκαια

δείχνουν τον προάγγελο τηςμοντέρνας

Τέχνης.

ΜΜΠΠΑΑΡΡΟΟΚΚΣτοΣτο έργοέργο τουτου RembrandtRembrandt

““ΝυχτερινήΝυχτερινή περίπολοςπερίπολος””,,τοτο φωςφωςεπιτίθεταιεπιτίθεται στιςστις φιγούρεςφιγούρες, , σανσαννανα θέλειθέλει νανα τιςτις βουλιάξειβουλιάξει στοστοσκοτάδισκοτάδι ..ΈχειΈχει έντονηέντονηδραματικότηταδραματικότητα τηντην οποίαοποία τηντηνκαθορίζεικαθορίζει τοτο χρυσαφένιοχρυσαφένιο φωςφωςτουτου πίνακαπίνακα ΤαΤα διαφορετικάδιαφορετικάεπίπεδαεπίπεδα στοστο χώροχώρο μαζίμαζί μεμε τοτοαπογευματινόαπογευματινό φωςφως δίνουνδίνουν τηντηνέννοιαέννοια τουτου βάθουςβάθους..

ΗΗ ιδιαιτερότηταιδιαιτερότητα πουπουπαρουσιάζειπαρουσιάζει τοτο έργοέργο τουτουΒερμεέρΒερμεέρ““ΆποψηΆποψη τουτουΝτελφΝτελφ””είναιείναι ηη αποδοοηαποδοοη τηςτηςατμόσφαιραςατμόσφαιρας καικαι τουτου φωτόςφωτός. . ΣτοΣτο φωτισμόφωτισμό τηςτης εκκλησίαςεκκλησίαςπροσδίδεταιπροσδίδεται συμβολικήσυμβολικήσημασίασημασία,,διότιδιότι αποτελείαποτελεί τοτοπνευματικόπνευματικό κέντροκέντρο τηςτηςπεριοχήςπεριοχής τουτου ΝτελφτΝτελφτ. .

ΤοΤο διασημότεροδιασημότεροέργοέργο τουτου ΒελάσκεθΒελάσκεθ““ Las MeninasLas Meninas””( ( ΟιΟι δεσποινίδεςδεσποινίδεςτωνΤιμώντωνΤιμών) ) ΑπέναντιΑπέναντι φαίνεταιφαίνεταιοοαντικατοπτρισμόςαντικατοπτρισμόςτωντων βασιλιάδωνβασιλιάδων. . ΣτοΣτο βάθοςβάθος, , στηστηφωτεινήφωτεινή πόρταπόρτα, , οοΧοσέΧοσέ ΝιέτοΝιέτο, , οοτελετάρχηςτελετάρχης

ΡΡΟΟΜΜΑΑΝΝΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ

Αξιοπρόσεκτο είναι και το έργο τουΙσπανού ζωγράφου Γκόγια “ΗΗ 33ηη

ΜαΐουΜαΐου τουτου 1808.1808.””ΣΣτοτο αριστερόαριστερό μέρμέροςτου καμβά, ο υπερασπιστής ήρωαςανοίγει τα χέρια του, σαν να είναιπροετοιμασμένος να πεθάνει .Τοφως έρχεται και εστιάζεται επάνωστο λευκό ένδυμά του ,το οποίο είναιφωτισμένο λευκό συμβολίζοντας τηναγνότητα. Η μορφή μοιάζει μεφωτεινό δαυλό, σταυρωμένο, νααιωρείται στον αέρα . Η έντονηδραματικότητα του φωτός οδηγεί τονθεατή στον υπερβατικό κόσμο τωνιδεών.

ΣτοΣτο έργοέργο ΣφαγήΣφαγή τηςτης ΧίουΧίου, , οο ΕυγένιοςΕυγένιοςΝτελακρουάΝτελακρουά δραματοποιείδραματοποιεί τιςτις μορφέςμορφές τωντων

ΕλλήνωνΕλλήνων μεμε τοτο φωςφως φανερώνονταςφανερώνοντας ταταπρόσωπαπρόσωπα τουςτους , , πουπου βρίσκονταιβρίσκονται λίγολίγο πρινπριν

τοντον θάνατοθάνατο . . ΤαΤα σκούρασκούρα πρόσωπαπρόσωπα τωντωνκατακτητώνκατακτητών καικαι οιοι κινήσειςκινήσεις σωμάτωνσωμάτων τουςτουςφανερώνουνφανερώνουν συναισθήματασυναισθήματα φρίκηςφρίκης τρόμουτρόμου

καικαι απελπισίαςαπελπισίας..

ΙΙΜΜΠΠΡΡΕΕΣΣΙΙΟΟΝΝΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ

ΤοΤο σημαντικότεροσημαντικότερο κίνημακίνημα τουτου 1919ουου

αιώνααιώνα είναιείναι οο ΙμπρεσιονισμόςΙμπρεσιονισμός. . ΤοΤοόνομαόνομα τουτου προέρχεταιπροέρχεται απόαπό έναένα έργοέργοτουτου ΚλωντΚλωντ ΜονέΜονέ, , τοτο οποίοοποίο εκτέθηκεεκτέθηκε

στοστο ατελιέατελιέ τουτου καλλιτέχνηκαλλιτέχνη--φωτογράφουφωτογράφου ΝαντάρΝαντάρ τοτο 1874 1874 μεμε

τίτλοτίτλο ««IMPRESSIONIMPRESSION--SOLEIL SOLEIL LEVANTLEVANT»» δηλαδήδηλαδή::ΕντύπωσηΕντύπωση

::ΑνατολήΑνατολή ηλίουηλίου. . ΟιΟι ΙπρεσιονιστέςΙπρεσιονιστέςπροσπαθούνπροσπαθούν νανα συλλάβουνσυλλάβουν τηντηνοπτικήοπτική εντύπωσηεντύπωση τηςτης στιγμήςστιγμής. .

ΤοΤο φωςφως έχειέχει τηντην επίδρασηεπίδραση τουτουκαταλύτηκαταλύτη πάνωπάνω σταστα σχήματασχήματα καικαι στιςστιςμορφέςμορφές , , τατα περιγράμματαπεριγράμματα δενδεν έχουνέχουν

σαφήσαφή όριαόρια. . ΤαΤα αντικείμενααντικείμενααποδίδονταιαποδίδονται μέσωμέσω τωντων

αντανακλάσεωναντανακλάσεων τουτου φωτόςφωτός. . ΤοΤο ίδιοίδιοέργοέργο αποδιδόταναποδιδόταν σεσε διάφορεςδιάφορες

χρονικέςχρονικές στιγμέςστιγμές..

ΓιαΓια τοντον ΕδουάρδοΕδουάρδο ΜανέΜανέ στοστοέργοέργο ““ΤοΤο γεύμαγεύμα στηστη ΧλόηΧλόη””, , τοτοφωςφως δενδεν φωτίζειφωτίζει τοτο σώμασώμα, , αλλάαλλάτοτο ίδιοίδιο τοτο σώμασώμα γίνεταιγίνεται φωςφως. . ΤοΤοέγχρωμοέγχρωμο φωςφως παρουσιάζεταιπαρουσιάζεταισανσαν αυτόφωτηαυτόφωτη κηλίδακηλίδα..

““ΗΗ έναστρηέναστρη ΝύχταΝύχτα”” τουτουΒανΒαν ΓκογκΓκογκ ..ΤοΤοκυπαρίσσικυπαρίσσι γίνεταιγίνεταιένωσηένωση μεταξύμεταξύ ζωήςζωής καικαιθανάτουθανάτου ενώενώ τοτολαμπερόλαμπερό μονοπάτιμονοπάτιφωτόςφωτός δενδεν καταφέρνεικαταφέρνεινανα φωτίσειφωτίσει τατα βουνάβουνά , , γιατίγιατί αυτάαυτά βρίσκονταιβρίσκονταιστηνστην ΓήΓή

««IMPRESSIONIMPRESSION--SOLEIL LEVANTSOLEIL LEVANT»»

ΚΚΥΥΒΒΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ

ΙδιαίτεραΙδιαίτερα οο PicassoPicasso δραματοποιείδραματοποιεί στοστοέργοέργο τουτου ““ΓκέρνικαΓκέρνικα”” τηντην έννοιαέννοια τουτουφωτόςφωτός βάζονταςβάζοντας μιαμια λάμπαλάμπα στοστο πάνωπάνωμέροςμέρος τουτου πίνακαπίνακα , , έχονταςέχοντας τοτο σχήμασχήματουτου ματιούματιού ..ΤοΤο μάτιμάτι αυτόαυτόπαρακολουθείπαρακολουθεί τατα γεγονόταγεγονότα ..ΕνώΕνώ λίγολίγοπιοπιο κάτωκάτω έναένα χέριχέρι κρατάκρατά μιαμια λάμπαλάμπαπετρελαίουπετρελαίου. . ΟΟ PicassoPicasso μεμε αυτόαυτό τοντοντρόποτρόπο φωτίζειφωτίζει όσαόσα γεγονόταγεγονότασυμβαίνουνσυμβαίνουν

ΟΟ BraqueBraque καικαι PicassoPicasso στηρίζονταιστηρίζονταιστοστο φωςφως καικαι στηστησκιάσκιά.X.Xρησιμοποιούνρησιμοποιούν σχήματασχήματα. . ΑυτόΑυτό είναιείναι φανερόφανερό στονστον πίνακαπίνακατουτου Braque Braque ““ΣπίτιαΣπίτια στηνστην EstaqueEstaque””ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά τουτου κυβισμούκυβισμού είναιείναιτατα καθαράκαθαρά γεωμετρικάγεωμετρικά σχήματασχήματα..ΟιΟι κυβιστέςκυβιστές ζωγράφοιζωγράφοιζωγραφίζουνζωγραφίζουν τοτο θέμαθέμα τουςτους απόαπόδιάφορεςδιάφορες όψειςόψεις, , αλλάαλλά καικαι απόαπόπολλέςπολλές οπτικέςοπτικές γωνίεςγωνίες.. ΈτσιΈτσιδημιουργούνδημιουργούν καικαι πολλέςπολλές οπτικέςοπτικέςπηγέςπηγές φωτόςφωτός. . ΚαταρρίπτουνΚαταρρίπτουν τοτοχώροχώρο καικαι τηντην προοπτικήπροοπτική... .

ΑΑΚΚΑΑΔΔΗΗΜΜΑΑΙΙΚΚΗΗ

ΖΖΩΩΓΓΡΡΑΑΦΦΙΙΚΚΗΗ

ΣΣΧΧΟΟΛΛΗΗ

ΜΜΟΟΝΝΑΑΧΧΟΟΥΥ

““ΠαιδικήΠαιδική συναυλίασυναυλία””Ιακωβίδης

““ΤοΤο κρυφόκρυφό σχολειόσχολειό””ΝΝ..ΓύζηςΓύζης

ΤΤοο φωςφως έρχεταιέρχεται τιςτιςπερισσότερεςπερισσότερες φορέςφορές

απόαπό έναένα ανοιχτόανοιχτόπαράθυροπαράθυρο στστ’’

αριστεράαριστερά, , χαρακτηριστικόχαρακτηριστικό τηςτης

σχολήςσχολής τωντων ΟλλανδώνΟλλανδών((βλβλ..ΒερμεέρΒερμεέρ) .) .ΤαΤα βαριάβαριάσανίδιασανίδια ,,οιοι τοιχοιτοιχοι καικαι τατα

έπιπλαέπιπλα γίνονταιγίνονταιελαφρότεραελαφρότερα απόαπό τηντηνεισβολήεισβολή τουτου φυσικούφυσικού

φωτόςφωτός

ΗΗ ζωγραφικήζωγραφική τουτου ΝικηφόρουΝικηφόρου ΛύτραΛύτραείναιείναι έναςένας ύμνοςύμνος γιαγια στηνστην ΕλληνικήΕλληνικήφύσηφύση πουπου ξαναγεννιέταιξαναγεννιέται κάθεκάθε μέραμέρακάτωκάτω απόαπό τοτο δυνατόδυνατό καικαι εκρηκτικόεκρηκτικόφωςφως τουτου ελληνικούελληνικού τοπίουτοπίου .

ΘαλασσογραφίαΘαλασσογραφία ΝικηφόροςΝικηφόρος ΛύτραςΛύτρας

““ΗΗ θάλασσαθάλασσα””ΑνΑν καικαιοιοι τεχνοκριτικοίτεχνοκριτικοίκατατάσσουνκατατάσσουν τοντονΙΙ..ΑλταμούραΑλταμούρα στηνστηνΣχολήΣχολή τουτου ΜονάχουΜονάχου, , ηη φωτεινότηταφωτεινότητα τωντωνχρωμάτωνχρωμάτων καικαι ηηκίνησηκίνηση στοστο έργοέργο τουτουδείχνουνδείχνουν ένανένανπροάγγελοπροάγγελο τουτουιμπρεσιονισμούιμπρεσιονισμού..

ΣΣΥΥΜΜΠΠΑΑΝΝΤΤΙΙΚΚΗΗΖΖΩΩΓΓΡΡΑΑΦΦΙΙΚΚΗΗ

ΧαρακτηριστικήΧαρακτηριστική όμωςόμως είναιείναι ηη ζωγραφικήζωγραφικήτουτου ΓΓ ΓουναρόπουλουΓουναρόπουλου. . ΗΗ πρωτοτυπίαπρωτοτυπία τουτουέγκειταιέγκειται στοστο τρόποτρόπο πουπου κατανέμεικατανέμει τοτο φωςφωςεπάνωεπάνω σ΄σ΄ ένανέναν καμβάκαμβά. . ΟΟ ΓουναρόπουλοςΓουναρόπουλοςαντίαντί νανα φωτίζειφωτίζει τατα αντικείμενααντικείμενα απόαπό έξωέξω, , ταταφωτίζειφωτίζει απόαπό μέσαμέσα . . ΗΗ μελέτημελέτη τουτουζωγραφικούζωγραφικού έργουέργου τουτου ΓΓ. . ΓουναρόπουλουΓουναρόπουλουαποδεικνύειαποδεικνύει τόσοτόσο έντασηένταση όσοόσο καικαιρευστότηταρευστότητα ,,μέθοδοιμέθοδοι πουπου προκύπτουνπροκύπτουναπόαπό τοντον τρόποτρόπο πουπου χρησιμοποιείχρησιμοποιεί τοτο φωςφως, , δημιουργώνταςδημιουργώντας ονειρικούςονειρικούς συνειρμούςσυνειρμούς..

ΤοΤο φωςφως καικαι τοτοόνειροόνειρο,,όπωςόπωςεμφανίζονταιεμφανίζονται μέσαμέσαστουςστους πίνακέςπίνακές τουτουΝτεΝτε ΚίρικοΚίρικο, , είναιείναι τοτοπραγματικόπραγματικό καικαι τοτοφανταστιακόφανταστιακό πουπουέζησεέζησε στηστη ζωήζωή τουτου..

de Chirico: de Chirico: Il RitornanteIl Ritornante, 1918, 1918

Ο Σαλβαντόρ Νταλίζωγραφίζει με μεγάληφωτεινότητα και διαύγειατους φόβους και τουςεφιάλτες του, εντυπωσιάζοντας με ταρευστά ρολόγια και τηντέταρτη διάσταση ενόςσφαιρικού χωροχρόνου.

Salvatore Salvatore Dali Dali ““ ΗΗ εμμονήεμμονή τηςτης μνήμηςμνήμης""

ΟΟ ΝίκοςΝίκοςΕγγονόπουλοςΕγγονόπουλος, , μαθητήςμαθητής τουτουΦΦ..ΚόντογλουΚόντογλου, , έλεγεέλεγεπωςπως ηη βυζαντινήβυζαντινήτέχνητέχνη είναιείναι κατκατ' ' εξοχήνεξοχήνσουρεαλιστικήσουρεαλιστική, , άραάρακαικαι τοτο φωςφως τηςτης. .

ΝίκοςΝίκος ΕγγονόπουλοςΕγγονόπουλος««ΠοιητήςΠοιητής καικαιμούσαμούσα»», 1938,, 1938,

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργο

ΤέχνηςΤέχνης

ΟΟ MoholyMoholy--Nagy Nagy ήτανήταν έναςέναςκαλλιτέχνηςκαλλιτέχνης πρωτοπόροςπρωτοπόρος, , οοοποίοςοποίος δημιουργούσεδημιουργούσε έργαέργα μεμεσυγκεκριμένεςσυγκεκριμένες τεχνικέςτεχνικές, , όπωςόπως: : φωτομοντάζφωτομοντάζ: : ηη τεχνικήτεχνική τουτουχειρισμούχειρισμού καικαι ηη συγχώνευσησυγχώνευσητηςτης φωτογραφικήςφωτογραφικής εικόναςεικόνας. . ΤοΤο ίδιοίδιο τοτο φωςφως γίνεταιγίνεται έναέναμέσομέσο τοτο οποίοοποίο μεταβάλλεταιμεταβάλλεταιγιαγια νανα δημιουργηθείδημιουργηθεί έναένασχέδιοσχέδιο τοτο οποίοοποίο θαθα έχειέχειμορφήμορφή. .

MMOHOLYOHOLY--NNAGYAGY

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργο

ΤέχνηςΤέχνης

Ο Man Ray προβάλλει τη διέγερσητου ηλεκτρικού ρεύματος και τηνπεριστροφή του ανεμιστήρα. Οόρος «Rayographs» εισήχθη απότον Man Ray για τα φωτογράμματάτου. Οι ίδιες οι εικόνεςδημιουργήθηκαν με την έκθεσηαντικειμένων πάνω σε φωτογραφικόχαρτί, με μια ηλεκτρική πηγή φωτός, μέσα στο σκοτεινό θάλαμό του.φωτογράμματαφωτογράμματα:: ΤοΤο φωτόγραμμαφωτόγραμμαείναιείναι μιαμια φωτογραφικήφωτογραφικήαπεικόνισηαπεικόνιση πουπου παράγεταιπαράγεται χωρίςχωρίςφωτογραφικήφωτογραφική μηχανήμηχανή μεμε τηντηνάμεσηάμεση τοποθέτησητοποθέτηση αντικειμένωναντικειμένωνστηνστην επιφάνειαεπιφάνεια ενόςενόςφωτογραφικούφωτογραφικού χαρτιούχαρτιού καικαι στηστησυνέχειασυνέχεια εκτίθεταιεκτίθεται στοστο φωςφως. . ΤοΤοαποτέλεσμααποτέλεσμα είναιείναι μιαμια αρνητικήαρνητικήεικόναεικόνα πουπου διαφοροποιείταιδιαφοροποιείται ωςωςπροςπρος τοντον τόνοτόνο, , ανάλογαανάλογα μεμε τητηδιαφάνειαδιαφάνεια τουτου αντικειμένουαντικειμένου πουπουχρησιμοποιείταιχρησιμοποιείται..[[

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργοΤέχνηςΤέχνης

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργοΤέχνηςΤέχνης

ΗλεκτρονικήΗλεκτρονική λεωφόρουςλεωφόρους: Continental : Continental ΗΠΑΗΠΑ, , ΑλάσκαΑλάσκα, , ΧαβάηΧαβάη 19951995--1996. 1996. ΕκτίθεταιΕκτίθεται στοστοΜουσείοΜουσείο ΤέχνηςΤέχνης τουτου Smithsonian AmericanSmithsonian American

NaM NaM J UNE J UNE PaikPaik είναιείναιέναςένας καλλιτέχνηςκαλλιτέχνης μεμεκαταγωγήκαταγωγή απόαπό τηντηνΑμερικήΑμερική καικαι τηντην ΚορέαΚορέα. . ΟΟNaM NaM J UNE J UNE PaikPaik θεωρείταιθεωρείταιπρωτοπόροςπρωτοπόρος στοστο είδοςείδοςτουτου . . ΕργάστηκεΕργάστηκε μεμε τηντηνποικιλίαποικιλία τωντων μέσωνμέσων τηςτηςτηλεόρασηςτηλεόρασης καικαι τουτουvideovideo..ΥποστήριξεΥποστήριξε ότιότι καικαιτωντων δύοδύο μορφώνμορφών ταταηλεκτρονικάηλεκτρονικά μέσαμέσα δενδεν είναιείναιγλυπτικήγλυπτική ήή ζωγραφικήζωγραφική, , αλλάαλλά μιαμια ««τέχνητέχνη τουτουχρόνουχρόνου».

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργο

ΤέχνηςΤέχνης

Από το μακρινό Αζερμπαϊτζάν οΚαλλιτέχνης Rashad Alakbarov μεφως και σκιά παρουσιάζει έργαΤέχνης. Χρησιμοποιεί ημιδιαφανήαντικείμενα και άλλα υλικά πουβρέθηκαν ίσως τυχαία για ναδημιουργήσει το φως και τη σκιάστους τοίχους.

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργο

ΤέχνηςΤέχνης

Mott Street (1983)ChinaTownChinaTown ΣταθμόςΕυαγγελισμού Μετρό, Αθήνα),

“Κλυταιμνήστρα” μέγαρο Μουσικής

ΗΗ γνωστήγνωστή γλύπτριαγλύπτρια ΧρύσαΧρύσα χρησιμοποιείχρησιμοποιείαλουμίνιοαλουμίνιο καικαι φώταφώτα ((νέοννέον), ), σύνθεσησύνθεση απόαπόανοξείδωτοανοξείδωτο ατσάλιατσάλι, , πλεξιγκλάςπλεξιγκλάς καικαι φώταφώτανέοννέον,,ΤοΤο 1967 1967 δημιουργείδημιουργεί έξωέξω απόαπό τοτοΜέγαροΜέγαρο ΜουσικήςΜουσικής τοτο έργοέργο ““ΚλυταιμνήστραΚλυταιμνήστρα ενώενώ το 1983 δημιουργείτο έργο στο σταθμό Ευαγγελισμό Mott Street (1983)ChinaTownChinaTown

ΤοφωςωςέργοΤΤΕΕΧΧΝΝΗΗΣΣ

O Ivan Navaro O Ivan Navaro πουπου κατάγεταικατάγεται απόαπό τηντην ΧιλήΧιλήεντυπωσιάζειεντυπωσιάζει μεμε τατα διάφοραδιάφορα αντικείμενααντικείμεναπουπου φωτίζειφωτίζει μεμε λάμπεςλάμπες φθορισμούφθορισμού όπωςόπωςκαρέκλεςκαρέκλες ,,διάδρομοιδιάδρομοι, , σκάλεςσκάλες, , τραπέζιατραπέζιακλπκλπ. . ΤοΤο καλλιτεχνικόκαλλιτεχνικό τουτου έργοέργο έχειέχειμεγάλεςμεγάλες επιρροέςεπιρροές απόαπό τοντον διάσημοδιάσημοκαλλιτέχνηκαλλιτέχνη Dan Flavin Dan Flavin μόνομόνο πουπου δενδεν είναιείναιτόσοτόσο μίνιμαλμίνιμαλ . . ΜεΜε τοτο έργοέργο τουτου εκφράζειεκφράζειτουςτους φόβουςφόβους τουτου όπωςόπως ηη καρέκλακαρέκλα ““You You Sit, You DieSit, You Die””ηη οποίαοποία γιαγια αυτόναυτόν είναιείναι ηηηλεκτρικήηλεκτρική καρέκλακαρέκλα , , καικαι στηστη συνέχειασυνέχεια τοτοτραπέζιτραπέζι σβάστιγγασβάστιγγα ΤΤοο οποίοοποίο έχειέχει τηντην ίδιαίδιαλογικήλογική ..

ΤοΤο

φωςφωςωςως

έργοέργο

Τέχνης

ΟΟ Davin FlavinDavin Flavin, , πουπου γεννηθηκεγεννηθηκεστηνστην ΝέαΝέα ΥόρκηΥόρκη, , ήτανήταν έναςέναςμινιμαλιστήςμινιμαλιστής καλλιτέχνηςκαλλιτέχνης. . ΑσχολήθηκεΑσχολήθηκε ωςως γλύπτηςγλύπτης μεμε τιςτιςεγκαταστάσειςεγκαταστάσεις καικαι μεμε τουςτουςλαμπτήρεςλαμπτήρες φθορισμούφθορισμού..

““SiteSite--specificspecific”” εγκατάσταση από ΟΟ Davin Flavin Davin Flavin

ΤοΤοφωςφωςωςωςέργοέργο

ΤέχνηςΤέχνης

ΟΟ εικαστικόςεικαστικός ΣτήβενΣτήβεν ΑντωνάκοςΑντωνάκος, , πουπου τοτοπεδίοπεδίο δράσηςδράσης τουτου εκτείνεταιεκτείνεται έξωέξω απόαπό ταταεθνικάεθνικά μαςμας σύνορασύνορα, , είναιείναι έναςένας απόαπό τουςτουςπρωτοπόρουςπρωτοπόρους ΈλληνεςΈλληνες εικαστικούςεικαστικούς πουπουεισήγαγεεισήγαγε τοτο φωςφως στηνστην τέχνητέχνη ..ΟΟ ΣτήβενΣτήβενΑντωνάκοςΑντωνάκος δημιουργόςδημιουργός τωντων έργωνέργων απόαπόneon neon έχειέχει δημιουργήσειδημιουργήσει τοτο έργοέργο ««ΠομπήΠομπή»»στηστη στάσηστάση τουτου ΜετρόΜετρό ««ΑμπελόκηποιΑμπελόκηποι»»..

1.1. ΤοΤο φωςφως στηνστην ΤέχνηΤέχνη:: είναιείναι τοτο δυνατόδυνατό εργαλείοεργαλείο τουτου χρωστήραχρωστήρα τοτο οποίοοποίομπορείμπορεί νανα μεταδώσειμεταδώσει μηνύματαμηνύματα σεσε όλεςόλες τιςτις εποχέςεποχές ..

2.2. ΤοΤο φωςφως στηνστην ΤέχνηΤέχνη ::προκαλείπροκαλεί συναισθήματασυναισθήματα όπωςόπως φόβοφόβο αγάπηαγάπη ,,οίκτοοίκτο,,χαράχαρά, , συγκίνησησυγκίνηση ..

3.3. ΤοΤο φωςφως στηνστην ΤέχνηΤέχνη:: προκαλείπροκαλεί όχιόχι μόνομόνο τουςτους καλλιτέχνεςκαλλιτέχνες, , αλλάαλλά καικαιόλουςόλους εμάςεμάς νανα παρατηρήσουμεπαρατηρήσουμε περισσότεροπερισσότερο τητη φύσηφύση καικαι τοτο σύμπανσύμπαν ..

4.4. ΤοΤο φωςφως στηνστην ΤέχνηΤέχνη:: γίνεταιγίνεται σύμβολοσύμβολο αγνότηταςαγνότητας, , νίκηςνίκης κλπκλπ..

5.5. ΤοΤο φωςφως ωςως έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης: : είναιείναι μόνομόνο τουτου έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης ..6.6. ΤοΤο φωςφως ωςως έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης: : ακολουθείακολουθεί τοτο δικόδικό τουτου δρόμοδρόμο μέσωμέσω τηςτης

ηλεκτρομαγνητικήςηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίαςακτινοβολίας..7.7. ΤοΤο φωςφως ωςως έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης::μεταβάλλειμεταβάλλει καικαι κατευθύνεικατευθύνει αυτόματααυτόματα τηντην

εντύπωσηεντύπωση όλωνόλων μαςμας . .

ΤοΤο φωςφως στηνστην ΤέχνηΤέχνη vs. vs. ΤοΤο φωςφως ωςως έργοέργο ΤέχνηςΤέχνης

ΤέλοςΤέλος οο συνδυασμόςσυνδυασμός τουτου φωτόςφωτός στηνστην ΤέχνηΤέχνη μεμε τοτο φωςφως ωςως έργοέργο ΤέχνηςΤέχνηςδημιουργείδημιουργεί ίσωςίσως έναένα αποτέλεσμααποτέλεσμα ιδιαίτεραιδιαίτερα αισθησιακόαισθησιακό !!ΗΗ αντίθεσηαντίθεση μεμε ταταβασικάβασικά καικαι τατα συμπληρωματικάσυμπληρωματικά χρώματαχρώματα είτεείτε μεμε τοτο φωςφως είτεείτε μεμε τηντην σκιάσκιά( CONTRAST)( CONTRAST)μαςμας δημιουργείδημιουργεί τηντην γοητείαγοητεία , , πουπου μαςμας επιφυλάσσειεπιφυλάσσει οοεσωτερικόςεσωτερικός καικαι οο εξωτερικόςεξωτερικός κόσμοςκόσμος ..ΊσωςΊσως σεσε λίγολίγο καιρόκαιρό νανα μιλάμεμιλάμε γιαγιαέργαέργα φωτόςφωτός τατα οποίαοποία θαθα δημιουργούνταιδημιουργούνται στοστο σύμπανσύμπαν , , τατα οποίαοποία όμωςόμως θαθαζωγραφίζονταιζωγραφίζονται μεμε χρωστήραχρωστήρα καικαι μουσαμάμουσαμά στηστη ΓήΓή, , οπωσδήποτεοπωσδήποτε θαθα έχειέχειενδιαφέρονενδιαφέρον . . ΗΗ νέανέα εποχήεποχή ξεκίνησεξεκίνησε ,,αςας τηντην απολαύουμεαπολαύουμε……..

1.1.http://www.istoriatexnis.1sweethost.com/italiki_anagennisi.htm http://www.istoriatexnis.1sweethost.com/italiki_anagennisi.htm

2.2.http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGLhttp://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL--C111/62/475,1798 C111/62/475,1798

3.3.http://www.hotelsline.gr/root/newhotel/mx/m_Heraklion_El_Greco.ahttp://www.hotelsline.gr/root/newhotel/mx/m_Heraklion_El_Greco.asp sp

4.4.http://users.otenet.gr/~mystakid/iconsfk.htm http://users.otenet.gr/~mystakid/iconsfk.htm 5.5.http://www.gounaropoulos.gr/gr/gounaroHistory.htmlhttp://www.gounaropoulos.gr/gr/gounaroHistory.html

6.6.http://blogs.sch.gr/kaliopek/archives/104http://blogs.sch.gr/kaliopek/archives/104

7.7.http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=381038http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=381038

8.8.http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=406443http://www.thisishttp://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=406443http://www.thisiscolossacolossa

9.9.http://www.thisiscolossal.com/2012/01/rashadhttp://www.thisiscolossal.com/2012/01/rashad--alakbarovalakbarov--paintspaints--withwith--shadowsshadows--andand--lights/lights/10.10.http://tablet.ethnos.gr/article.asp?catid=24139&subid=2&pubid=63http://tablet.ethnos.gr/article.asp?catid=24139&subid=2&pubid=63682619#682619#

1.1. ΑΑκρίταςκρίτας ΓεώργιοςΓεώργιος, , ΛαζάρουΣΛαζάρουΣ ΣΣ&&ΜερτζάνηΜερτζάνη ΕΕ.,.,ΕικαστικάΕικαστικά Α΄ΕνιαίουΑ΄Ενιαίου ΛυκείουΛυκείου. . ΕκδόσειςΕκδόσεις::ΠαιδαγωγικόΠαιδαγωγικό ΙνστιτούτοΙνστιτούτο 1999.1999.2.2. ΓραμματικάκηςΓραμματικάκης ΓΓ.,.,ΗΗ ΑυτοβιογραφίαΑυτοβιογραφία τουτου φωτόςφωτός.. ΕκδόσειςΕκδόσεις ::ΠανεπιστημιακέςΠανεπιστημιακές ΕκδόσειςΕκδόσεις ΚρήτηςΚρήτης..3.3. ΑντωνόπουλοςΑντωνόπουλος ΙΙ.,,.,,ΔουκάκηΔουκάκη ΜΜ.,., ΕικαστικάΕικαστικά ΓΓ ΄Γυμνασίου΄Γυμνασίου.. ΕκδόσειςΕκδόσεις ::ΕΚΔΟΤΙΚΟΣΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗΛΙΒΑΝΗ2013.2013.4.4. ΜπακάληςΓΜπακάληςΓ.,.,ΙστορίαΙστορία τουτου ΕλληνικούΕλληνικού ΈθνουςΈθνους.. ΕκδόσειςΕκδόσεις ::ΕΚΔΟΤΙΚΗΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝΑΑΘΗΝΩΝΑ..ΕΕ1974. 1974. 5.5. Peccatorie Stefano &Zuffi SPeccatorie Stefano &Zuffi S.,Van Gogh.,Van Gogh.. ΕκδόσειςΕκδόσεις ::ΗμερησίαΗμερησία 2006.2006.6.6. DD’’Adda Roberta.,Adda Roberta.,Rembrant.Rembrant. ΕκδόσειςΕκδόσεις:: ΗΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΗΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 2006.2006.7.7. ΡηντΡηντ ΧΧ.,.,ΙστοριαΙστορια τηςτης ΜοντέρναςΜοντέρνας ΖωγραφικήςΖωγραφικής. . ΕκδόσειςΕκδόσεις::ΥποδομήΥποδομή 19771977

111.1.http://perierga.gr/2013/10/%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%http://perierga.gr/2013/10/%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%BA%CF%84%CEBA%CF%84%CE %B9%CE%BA%CF%8C%B9%CE%BA%CF%8C--%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CE%BC%CE%B1--%CE%AE%CF%87%CE%BF%CF%85%CE%AE%CF%87%CE%BF%CF%85--%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9--%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C%CF%82%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C%CF%82--%CF%83/#sthash.djUm6hGR.dpuf%CF%83/#sthash.djUm6hGR.dpuf