jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 1

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 83

txl;aqmif;yg;

အကဥးေထာငက သရေကာငးေတြ အတြက

သစခသး

ေၾကးမဥးေသာငး သ႔မဟတ သမဏ

သတငးစာဆရာ

သငယခငး ကဗာဆရာ ၾကညေအာငေမာငစြမးရည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 2

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 3

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;jidrf;csrf;a&; 'dDrdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;

aqmif;yg;rsm; twGJ 83

txl;aqmif;yg;

အကဥးေထာငက သရေကာငးေတြ အတြက

သစခသး

ေၾကးမဥးေသာငး သ႔မဟတ သမဏ

သတငးစာဆရာ

သငယခငး ကဗာဆရာ ၾကညေအာငေမာငစြမးရည

yHkEdSyfrSwfwrf;

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf2009 ckESpfpifumyledKifiHPOLARIS BURMESE LIBRARY ( SINGAPORE )

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 4

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 5

အကဥးေထာငက သရေကာငးေတြ အတြက

သစခသး လငးေႏြးအမ

မတ ၁၉၊ ၂၀၀၉

၊ ၁ ၊

သရဏဂသးပါးက ေန႔စဥရြတဖ႔ ကေနာ ပကကြကရင ပကကြကေနလမမယ၊ နငငေရး

အကဥးသား လြတေျမာကေရး ဆတာကေတာ တေန႔ သး၊ ေလးခါ ရြတျဖစေနပါတယ။

ဘာလ႔လဆ သရဏဂသးပါး ရြတရတာက ကယအတြကကယသာ ရြတရတာလ႔

ယၾကညၿပး၊ နငငေရး အကဥးသား လြတေျမာကေရး ဆတာကေတာ ေမတာဘာဝနာ ပြားနညး

တမးလ႔ ယၾကညထားလ႔ ျဖစပါတယ။ ျမနမာျပညက ၇ ရက သားသမးေတြ နစၥဓ၀ ကစၥေတြ

ေျပလညဖ႔ ၾကးပမးေနၾကတ ပဂၢလေတြက နငငေရးအကဥးသား ျဖစသြားရသေတြ မ႔လ႔လ

ကေနာက ဒလ ယၾကညထားတာပါ။

၊ ၂ ၊

ေနာကေၾကာေတြ

ေနာကေၾကာေတြဟာ ဥပကၡာျပရကၾက။

ငါမာကနရစခတာက

ငါေဖေဖ၊ ေမေမရယ

ညေလး၊ ညမေလးေတြ

ေနာက

ရငခနသအနးႀကးနးသတခ႔။

တခ ႔က မႈဝါးဝါး လကျပ

သတယေန ဆသတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 6

ကယခငးစာမ ဆသတ။

<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->

<!--[endif]-->

လတေယာက နငငေရးေၾကာင ေထာငကသြားၿပဆရင အျပငက မတေဆြေတြက သ႔က

အားေပးဖ႔ ေမသြားတတၾကသလ၊ တခ႔က ေၾကာကတတသြားၾကပါတယ။ သန႔

သြားပတသကမရင ငါကမား အာဏာပငေတြက ေစာငၾကညေလမလား၊ ညႈးေတးေလမလား

ေပါ။ အားေပးသ နညးနညးေလးကေတာင ႏစရညလမား ၾကာလာေတာ အားေပးစကား ေျပာဖ႔

ပကကြကလာတတၾကပါတယ။

လတေယာက ေထာငကၿပဆရင ဘယေနရာေရာကေနေန ေတာကေလာက

ေနာကကေန လကတာက မသားစပါပ။ ေထာငထက လကလ မသားစေထာငဝငစာက

ေမာရတာေပါ။ ေနာကေတာ ဘယသကမား ကယက တခတတရ သတငးေမးေလမလေပါ။

တေယာကေယာကက သတရတယ၊ ကနးမာေရး ဂရစကပါ ဆတ စကားေလးမား ပါးလကရင

ၾကညႏးလ႔။ အဒလ အားေပးစကား မၾကားရေတာလ ေၾသာ သတ႔ဘဝေတြန႔ သတ႔

ရနးကနေနရလ႔ပါေလ ဆတ အေတြးန႔ အျပငကလေတြကပ သနားျပး ေျဖေတြးရေပါ။

ဒါေပမယ ဘယလပျဖစျဖစ တကခနးထကေန လမးၾကညလကေတာ ျပးျပေနမယ

မကႏာခငးဆင မကႏာေတြထက၊ တဘကလညထားတ ေနာကေၾကာေတြကပ ပလ႔

ေတြ႔ေတြ႔လာရသလ ခစားရတာ၊ ဒါ နငငေရး အကဥးသားေတြရ တနခါေနတ ႏလးအမပါ။

ဒလလေတြအတြက နငငေရး အကဥးသား လြတေျမာကေရး ဆတအသ စၾကာဝဠာတခြငလး

ၾကားေအာင ေအာေပးနငေလေလ၊ သတ႔က အားေဆးတကရာ ေရာကေလေလပါ။ သတ႔

အားတကေလေလ ကေနာတ႔ လ႔အဖြ႔အစညး လြတေျမာက ၿငမးခမးဖ႔ ခရး နးေလ ေလပါ။

ဒါထကပၿပးေျပာရရင နငငေရးအကဥးသား အားလး ကနးမာပါေစလ႔ စစအပစ

ၾကားေအာင ေအာေပးေလ၊ စစေခါငးေဆာငေတြ စတကစငကလားျဖစေလပ။ မယဘးလား။

မယရင လပၾကညလက။

၊ ၃ ၊

အသမာ ငဝါေတြ

ေႏြကအတေနလကၾကပမား

ၾကးဝငးထက လကေဝ႔သမားလ။

ကေနာတ႔ေနခရတ အငးစန သးသန႔ေထာင တကအမတ ၁ ရ အေရ႔ဘကျခမးကေန

ၾကညလကရင ေထာငအတရးတနးရ အျပငဘကမာ ငဝါပငေတြ လမးေတြ႔ေနရတယ။ ဒလ

ေႏြပပေရာကလာရင ငဝါေတြကလ အလအယက တးထြကခၾကပေတြ ေတြ႔ေနရတာ ေပါ။

ျမနမာျပညရေႏြ ဆတာ လႊတပတတတာမး။ ငဝါ ဆတာလ ႏျပး ဝါရညလေနေပမယ အပက

အတနငတ ပနးတမး။ သ႔အေရာငကလ ေအးျမတယ။ ဒလဆရင နငငေရး

အကဥးသားေတြက ငဝါလ႔ဆမယ။ ဘယသျငငးခကထတမလ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 7

ႏငငေရး အကဥးသားေတြဆတာ ကေနာတ႔ေခတမာ တကယေတာ စာသငခနးေတြ

စာအပပေတြထက ထြကလာတာ မားတယ။ ဘယသ႔ၾကညၾကည နဖတဖတန႔ အျပငပနးက။

ဒါေပမယ အတြငးထမာ သမဏၾကးေတြန႔ ယကႏြယထားတ ႏလးသားတစရတယ။

ကဗာေတြေရးတယ၊ စာေတြေရးတယ၊ သခငးေတြေရးတယ၊ သးေမႊးခညန႔ ပနးခေတြ

ေရးၾကတယ။ အနးမႈတခြကက ပနးပထၾကတယ။ ဆပျပာက ပနးပထၾကတယ။

ေလာကၾကးကလ ပနးပထၾကတယ။ ျပးေတာ ေကာဖခါးခါး ၾကကၾကတယ။ တဘကမာေတာ

စစေသနတေတြန႔ ကညဆနက အရညၾကျပး ကနတပနးလပဖ႔ ၾကစညေနၾကတယ။

မယၾကညရင ေထာငထသြားၾကညလကလ႔ပ ေျပာမယ။

၊ ၄ ၊

လအးထမာ

ဓာတျပာေတြ၊ ျဒပစငေတြ

ေရႊလား

ေငြလား

သဒၶေပါက ဓာတလးလား။

နငငေရး အကဥးသားေတြ ေနရတ တကခနး ကဥးကဥးေလးေတြဟာ ဓာတလးရဖ႔

ဖထးတ အခါသးတ လအးေလးတခလပါပ။ ေနရတာ ကဥးၾကပရတထ ေအာကကလ

အပန႔တက ေနသလေပါ။ အျပငက ေထာငဝါဒါေတြ အပတကေနတအျပင၊ အတြငးရငထမာလ

အပေတြခညးပေလ။ ဒါေပမယ တနဖးတရားေတြေတာ လအးထမာ ရေနတယ။

သမဏေကာငးရဖ႔ ေဆးသားတငသလေပါ။

ဘယေလာကေတာင ေဆးသားတငရသလဆ ကေနာ အေတြ႔အၾကတခ ေျပာမယ။

၁၉၉၈ ခႏစ ေမလ၊ စနပနးေတြ ရရေတာက ပြငကာစေပါ။ အျပငမာ ၈ ေလးလး ဆယႏစျပည

စနေခၚသေတြန႔အတ ကေနာတ႔ကလ သေျခကငးေတြ ခတၿပး အငးစနကေန ဟးအထက

ျမနမာျပညက ေထာငေတြဆ ပ႔ေတာတယ။ ေထာငထမာ ၆ ႏစေလာက ေနျပးသား ဆေတာ

ေထာငအျပင တနး မေၾကာကေတာတ အခန။

ကေနာတ႔ ေထာငေျပာငးလကတခရးမာ စမးေခာငးလႊတေတာအမတ ဥးခငေမာငေဆြ၊

ဗကပ ယဂေခါငးေဆာင ဥးတငေအာင၊ ကခေအာငသနး၊ ဥးျမငေဆြ အဒလ ပဂၢလေတြ

ပါသလ ကေနာတ႔လ ေကာငးသားေလးေတြလ ပါတယ။ အားလး ၅၉ ေယာက။ ေနာကေတာ

ေတာငငေထာင က ကသဟန႔ ေမာငမႈငး ထညလကေတာ ၆၁ ေယာကျဖစ သြားတယ။

ရထားတြက ႏစတြ။

အဒထမာ ကဆကေအာငနင၊ ကေနလငးစးတ႔လ ေနာကတၾကမ အသစစကစက

ေထာငကျပးခါစ လေတြလ ပါတယ။ သတ႔ဆ အဝတတထည ကယတခ။ ကေနာတ႔ကေတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 8

ေထာငေဆြး လေဆြး ျဖစေနျပဆေတာ အသးအေဆာင အေဟာငးအမငး တခ႕ ပါတယ။

ေနာကေတာ ဘဝတ ရေဘာေတြက ရထားထမာပ ပစၥညးတခ႕ ခြေပးလကတယ။

လမးတေလာကမာလ ျပညသေတြက အေတာေလး ကညၾကပါတယ။ ေရတကတလက

တက၊ ေဆးလပေပးတလက ေပး၊ သရကသးေကြ းတလက ေကြ းန႔။ ကေနာတ႔

အားတကလကတာမား။ ဒပမးန႔ဆရင ေထာငထမာ ေနာကထပ ႏစေပါငးမားစြာ

ေနနငတအထ အားရသြားတယ။ အေစာငလကလာတ ရေတြန႔ ဝါဒါေတြကေတာ

အမတေတြေပးေနတယ။ ေနႏငဥးေပါ။ ေထာငေရာကေတာမ သမယ တ။ သတ႔

မကလးေတြက ဖတၾကညလကေတာ ေတြ႔ရတာက ေျပာတာ။ သတ႔ေတြ တကယ

ၾကမးထားတယ ဆတာ ေနာကေတာလ ေထာငအဝငမာ ေတြ႔ရပါတယ။

ဒလန႔ ရနကနအငးစနေထာငကေန မႏေလးေထာင၊ မႏေလးေထာငကေန တဆင

ျမငးျခ၊ ကေလး၊ ျမစၾကးနားေထာငေတြက အသးသး ခြျပး ပ႔တယ။ ဥးခငေမာငေဆြ၊

ေရႊေတာငက ေကာငးဆရာၾကး အဘ ဥးအနးေကာ၊ ဥးျမငေဆြ၊ ကဆကေအာငနင၊ ေမာငမႈငး၊

သေခာငး၊ ေအာငစြမ၊ ကေနာ၊ ကေနာအမႈတြ ကေကာသက အပါအဝင အားလး ၁၇

ေယာကက ျမငးျခေထာငက အပ႔ခရတယ။ ေျခေထာကေတြမာလ ေျခကငးဒဏရာေတြန႔ေပါ။

ဒေနရာမာ ထပေျပာစရာ တခရေသးတယ။ မႏေလးေထာငကေန ျမငးျခေထာငက

ေျပာငးေတာ အခပကား အျပာေရာငန႔။ ေရ႔ေနာက လကနကကင ရကားႏစစး ျခရလ႔ေပါ။

ရာသဥတကလ အဒႏစက အပလႈငးျဖတတ ေမလ။ မင ၉ဝ ေကာ ခရး ဆေတာ ျမနမာျပညက

ကားေတြရ႕ အမငးမစြမးတအတငး လမးမာ ခဏ နားရတယ။ ေညာငပငသာရြာ တ။

ကေနာတ႔က ေခၚလာတ အခပကား ရပတယ ဆရငပ ေစးေရာငးတ ကေလးေတြက

ကားနားမာ ေစးလာေရာငးၾကတယ။ ကေနာက သတ႔က ၾကညျပး ခဏေတာ ေတြေနတယ။

ေနာကေတာ ခကခငးဆသလပ ကေနာက ညမေလးတ႔ တျခားမာ သြားေရာငးပါလား၊

အကတ႔မာ ဝယစားဖ႔ ပကဆ မပါပါဘး၊ အကတ႔က ေကာငးသားေတြပါလ႔ ေျပာလကတယ။ အ

- မၾကာပါဘး သတ႔ေတြ လကေျပာလကတာ အနးအပါးက လေတြ အကန သသြားျပး ခကခငး

ဝငးအလာတယ။

ျပးေတာ ကေနာတ႔က စားစရာေတြ ေပးေတာတာ ပါပ။

တခ႔ဆ ဘနးႀကး ဆြမးကပသလ ဖနပပါ ခြတလကၾကေသးတယ။ ကေနာျဖင

အားနာလကတာ အဒ ဥးေလးၾကးေတြက။ အေဒၚၾကးေတြလ လာအားေပးတယ။

ဒထကပေျပာရရင ေစာေစာက ေစးလာေရာငးတ ကေလးေတြက သတ႔ေစးဗနးေလးေတြထက

အသးထတကေလးေတြ ေပးၾကတယ။ ဘာအသးေလးေတြလ ေမးၾကညေတာ သစခသး တ။

ကေနာ ဘဝမာ စားဖးသမ အသးေတြထမာ အခဆးပ။ ေနာကလ ဒထက ခတအသး

ေတြ႔ဖးမယ မထငေတာဘး။ ဘာလ႔လဆေတာ သတ႔ရ ေမတာေတြေၾကာင။

ဒါေၾကာင ေထာငထက ေမတာရငေတြက နငငေရး အကဥးသား လြတေျမာကေရး

ဆတ သစခသး ေကြးဖ႔ လတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 9

ခပေျပာရင အဒခရးမာ ျမငးျခေထာငေရာကေတာ စစအပစရ လကပါးေစေတြက

ထးစအတငး ေခါငးတခလးက ပဆးန႔ထတျပး၊ တတေတြန႔ ဝငးရက ေခၚသြားေတာတာပ။

တကခနးကဥးကဥးေတြဆက။ ေနာကရကေတြမာလ တပတေလာက ဆကတက ျပငးျပငး

ထနထန ရကတယ။ ဖႏပတယ။ ဒါေပမယ ကေနာတ႔က ေညာငပငရြာက ကေလးေတြရ

သစခသးစားျပး အားရေနျပေလ။ စစအပစ ဒေနရာမာလ အရႈးေပၚသြားတယ။

၊ ၅ ၊

မးေနသညခတေကာင

ကယေငြ႔ေတြလႊတထတေနရတာ

အစာရာခနမား အေခာ

အပမကထေျပးမရနငတအျဖစမး

ရးတးရတတတ သစၥာ

ဘယမလ သန႔လကထပဖတစာ

ေကးဇးရငမားက ေကးဇးဆပခြငျပပါ။

ျမငးျခေထာငမာ တႏစေကာေကာေလာက ဘယသန႔မ စကားမေျပာရဘ

တေယာကတညး တကခနးထမာ ေနရတယ။ အေတာ စကားေျပာေဖာေတြက ေျမၾကး၊

ေကာငးကင၊ နရန႔ ေကးငကေတြပ။ အဒထမာ အခနးေနာကဖကက ေလဝငေပါကမာ

လာေနတ ခေတြလ ပါတယ။ ခေတြ အဒအေပါကမာ အသကေဆာကတယ။ ဥ အတယ။

သားဖြားတယ။ သတ႔ သားဖြားရက အစ အဆး ၾကညျဖစေတာ အေကာငေပါကဖ႔ဝပရတ

ခတေကာငရ ဒကၡက ေတြ႔ရတယ။ သ႔ချမာ တျခားခေတြလ အစာရာခနမာ မရာရ။ ေရစာခနမာ

ေရမေသာကရ။ အပခနမာမအပရ။ တာဝနခန လေပးမယသ မရဘး။ ၾကာေတာ ပလ႔

အေမႊးအေတာငေတြေတာင ကြၽတထြကရာတယ။ ဒါေပမယ မးဆကသစအေကာငေလး

ေပါကဖ႔ သ ရရၾကး ဒကၡခေနတာေတြ႔ရတယ။

နငငေရး အကဥးသားေတြကေရာ။ ဖႏပခထားရတ ဥခြ ေပါကထြကျပး လြတေျမာကေရး

အေကာငသစေလး ေမြးလာဖ႔ ကယေငြ႔ေတြ၊ ကယပေတြ လႊတထတၿပး ဒကၡသစၥာန႔

လကထပထားတယ။ ခငဗား သတ႔က ေရတေပါကေလာက မတကခငဘးလား။ တကခငရင

နငငေရး အကဥးသား လြတေျမာကေရး လႈပရားမႈမာ ပါဝငလက။ တတနငရင နငငေရး

အကဥးသားေတြက ေထာငဝငစာမာ သစခသးထညေပးလက။

နငငေရး အကဥးသားဆတာ ဘယလလမးလ။ ကဗာဆရာေအာငေဝးရ ကဗာန႔

ေျပာရရင “လေရာငနန ရရင၊ လမးနညးနညး ဆကေလာကလ႔ရတယ” ဆတ လမးေတြပ။

၁၇ မတလ ၂ဝဝ၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 10

ေအာငဆနးစၾကညန႔ ကဗာ

ေအာငဆနးစၾကည

မတ ၂၀၊ ၂၀၀၉

(စာ ေကာကႏတခက တချဖစပါတယ)

လတ႔ရ႕အေတြးအေခၚ ပညာဥာဏ သေဘာတရားက

ဖြ႕ၿဖးမႈက စာေပအေရးအသားမားက ေရာငျပနဟပပါတယ။

ကဗာစာေပဟာ အထးတလည

လသားတ႔ရ႕ ခစားခကေတြက ေဖာထတရာမာ

ထေရာကမႈရလပါတယ။

ကဗာေကာငးေတြဟာ

ကာလ ေဒသအပငးအျခား

အတားအဆးေတြက ေကာျဖတၿပး

လတ႔ရ႕ ႏလးသားေတြအၾကား ေျပာႏငတစကားေလးေတြ ျဖစပါတယ။

ေဆာငးပါးရညတစပဒန႔ ရငးျပရမယ ကစၥက

ကဗာ စာတစေၾကာငးန႔ ကြကကြကကြငးကြငး ေပၚေအာင ဖနတးႏငပါတယ။

ဒါေၾကာင ဆနးၾကယလတ လ႔ေလာကၾကးရ႕ အေတြ႕အၾကေတြက

အမား သေဘာေပါကႏငဖ႔က ကဗာေကာငးမားက စြမးေဆာငႏငပါတယ။

ကဗာရ႕ ႏးညသမေမြ႕ေသာ အဓပၸာယေဖာႏငစြမးေၾကာင

လြပလပမႈ မရတ လ႔အသငးအ၀ငးေတြမာ

ကဗာလကနကကသးၿပး

ကယပင လြတလပမႈေလးမား ရာၾကတထြငယရတာဟာ

အဖႏပခလသားအားလး သၾကမာပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 11

တနညးအားျဖငဆရရင …

ကဗာဆရာ၊ ဆရာမမားဟာ

ဖႏပခပခယတ အာဏာပငေတြန႔

ဉာဏခငး ျပငဖ႔

အၿမစနေခၚေနတယလ႔ ဆႏငပါတယ။

ေျပာျပစရာေတြလ တပႀကးရေသးတယ အမတ(၂၆၉)

သခငးေရးဆရာႀကး ေရႊျပညေအးမာမာေအး

မတ ၂၂၊ ၂၀၀၉

“ - - - ဆရာတ႔ရ႕ အႏပညာ ဖနတးမႈေတြက အေလးတစား နားလညျဖစေအာင လပရမယကြ႔၊

တခ ႔က သတ႔အလပ ျဖစရငၿပးေရာ ဆတာမး - - -”

ေသာတရငမား ကနးမာေတာမၾကပါစရင။ မာေအးခစတ ေသာတရငေတြ

ဂတဝါသနာရငေတြ အားလး မာေအးရ႕ အသေလး ၾကားရတအခါမာ ကယေရာစတပါ

ခမးသာၾကပါေစလ႔ ဆမြနေကာငး ေတာငးလကပါတယ။

ေသာတရငတ႔ေရ အရငတပတက ဂတစာဆေကာ ေရႊျပညေအးရ႕ သမးတပညမေလး

မာမာေအး ျဖစသြားတာ ‘ပတငးႀကကတ ႏငးဆခင’ ရပရငကားမာပါလ႔ ေျပာခပါတယ။

မာေအးတ႔ ဆရာတပည တြမတအခါ ကလကတယလ႔ ေျပာရမလား မဆႏငပါဘး။

ထးထးကက အပတစဥတငးပ ရပရင အသသြငးတ အလပက ျဖစသလား မေမးန႔၊ ရပရင

ပဏာမ ေမးလကတာန႔ ေရႊျပညေအးေရး မာမာေအး ဆ ျဖစခပါတယ၊ တကယက ေရႊျပညေအး

ဆရာရ႕ ေရႊေခတပါ၊ ဆရာက သခငးေရးဖ႔ အလပအပရင အနညးဆး ရကခနး တစလ

ႀကအပမ အေကတယ၊ အႏပညာေၾကး လကငငး ေပးေခရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 12

ဆရာေရႊျပညေအး ဒလစနစ သးတအေၾကာငး သခါစမာ အလပအပတသေတြက

ေဘးကေနတ မာေအးက အားနာၿပး မကႏာပေနတယ၊ သတ႔အေပၚ တငတင စးစးႀကးမား

ျဖစေနမလား၊ ဆရာကမား ၿငျငငသြားမလား စးရမလ႔ေလ၊ ေနာငမာ ဆရာန႔ တရငးတႏး

သမးႀကး ျဖစလာေတာ ဘယေနမာလ ေမးလကတာေပါ။

“မမာ သစရာေတြ အမားႀကး ရေသးတယေနာ၊ ဆရာတ႔ရ႕ အႏပညာ ဖနတးမႈေတြက

အေလးတစား နားလညျဖစေအာင လပရမယကြ႔၊ တခ႔က သတ႔အလပ ျဖစရငၿပးေရာ

ဆတာမး၊ ဇြတႀကး အနးကပခါမ လပပါဥး ဆရာရ႕၊ ဆငဆာက ဘယေန႔တငရေတာမာမ႔ပါ

ဆရာရ႕ န႔ ျဖစတတတယမ႔လား၊ သ႔ဒကၡက ကယဒကၡျဖစေအာင အပလာတကေနမတာပါ လ႔

သတမထားတတၾကဘး၊ ခကခငး ေကာကေရးလ႔ မရဘးလား ဆေတာ- ရတာေပါ။

အခနမေပးရင စကားလး ေရြးခယမႈ အားနညးသြားမာပ၊ ရပရငသခငးဆတာ ဇာတကားက

ပပးႏငဖ႔ လတယကြ႔၊ ရးရးသခငးေတြလလ ကာရနေဘ အခတအဆက အတကအဆငး

မယြငးပါမ သခငးက လႏငမယ မဟတလား။ အႏပညာေၾကး ကစၥလ ဒလပ၊ အလပၿပးမ

ရငးမယဆရင၊ သတ႔ ဖကက ေပါသြားတာလရတယ၊ ဆရာရယ ဟကစၥအတြက ပကနသြားလ႔၊

ဒကစၥအတြက ပကနသြားလ႔ပါ၊ ဒတခါေတာ ဒါေလာကပ ကနေတာ ပါရေစ ဆတာမးလ

ရတယ၊ အလပက ၿပးသြားၿပ ဆေတာ ဝငးသားေတြကလ သတ႔ တးခ မႈတခ ရခငၿပ၊

ေပးတာက မျပညစမာကက ႀကမသ၊ ကယလေတြေရ႔မာ ဘယျပနေျပာလ႔ ေကာငးမလ၊ ခလ

စညးကမးတက ပစခထားလကေတာ ဘာမထပ မေျပာရေတာဘးေပါ၊ ဒါမးေတြ တးခရေပါငး

မားၿပေလ၊ ေနာကလေတြ ဒလ စနစတက ဆကလပသြားႏငေအာင ေရ႔လက

လမးေဖာကခမေပါ’ တ ဆရာက အဒလ ျပနေျဖခပါတယ။

မမာ သစရာေတြ အမားႀကး ရေသးတယလ႔ ဆရာေျပာသြားတာ မနလကတာပါလား

ေသာတရငတ႔ရ႕၊ ဟတနးကေတာ ကယတင ႀကဖးေသးတ အရြယမ မဟတတာကး

ဝးတးဝါးတားေပါေနာ၊ ကယအလည ကယအခါ ေရႊျဖစလာေတာ ဆရာ ေျပာတာမးေတြ

ဒကထတးတာဘ၊ ဆရာကလမးျပခတာေပမယ၊ အားနာတတ၊ သနားတတလြနးတ မာေအး

ေၾကးျပညမရခတာက ဒန႔ေဒး၊ ေပးခငတ လကကလ မေႏးလ႔ သေဌး မျဖစခပါဘးရင၊

ပါရမရငတ ကသလရင အေမတနးဝင အဖတတငခေတာ ေတာေသးရ႕ေပါ။

ဆရာေရႊျပညေအးဟာ သ႔စနစ သထေထာငၿပး စညးကမးရရ၊ ကတတညတည၊

သမားဂဏန႔အည ေယာကားပတ လမးမ႔ ‘ပတငးႀကကတ ႏငးဆခင’ ေတြထ သလ

ပါတာေပါရင၊ အမသသကထား အဒအခနမာ မရပါဘး ႏမမားန႔ ေနသတ၊ ဆရငးတးရငး ဂတန႔

ႀကးျပငးလာတ သဆေတာ ဂတန႔ ေမြ႔ေပာ တပညသားေျမးေတြန႔ ေမြ႔ေပာေနရရင ၿပးစတမး

ျဖစေနမယ ထငပါတယ။ မာေအးလ ဂတေလာကသားပမ႔ ကယဂတ အပစေလးန႔

ကယေပာေမြ႔တတလ႔ပါ၊ ကယဝါသနာန႔ ဝမးစာကစၥ တထပတညးကေတာ သန႔သာေတြ႔

အကနေမ ဆတာမး ကယခငးစာ ၾကညမတာပါ။

ဆရာက ကယထက အသက သးဆယေကာ ႀကးပါတယ၊ ကယထကပၿပး တးခ

ေရးခေသးတယ၊ ဆရာငယငယက သခငးအဆေကာငး လ႔လ ၾကားဖးပါတယ၊

လႀကးဝငးေတြမာ သ မပါမျဖစတ ရင၊ ဂာရစကေလးန႔ လႀကးဂတပညာရငေတြ ၾကားမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 13

ထငေနတ ဓါတပလ ျမငဖးပါတယ၊ ခ ႀကးခနမာ အဆေတာတေယာကလသာ မဆတာပါ၊

လအပရင အကြကရရ-မရရ၊ ဝငကဆေပးခတာ မာေအး ႀကဖးပါတယရင။

ကယဆရာအၾကာငး အခႏစတရာ အခါတငမ ေျပာျဖစတာ ဆေတာ မားလကသမ

ဘာက စရမနးေတာင မသပါဘး၊ ကယငါးခဥ ကယခဥတာ မဟတမနးေတာ ပရသတမား

သမာပါ၊ ခြငလႊတမာပါေနာ၊ ဆရာေရးသြားတ ‘ကေခသည’ သခငးထက စာပဒတခ

‘သဘငပညာ စြမးအားမာ ဘယလ ေတာပါေစကြယ၊ ကယဘဝ စခနးကေတာ – အလြမးခညး

ေတြ႔တယ’ တ မာေအး ဆခပါတယ၊ ဆရာဇာတက အဒလ သမးခပါတယရင၊ ခစေဆြတ႔

ဘယသပါမလ၊ အဒါေတြ ေစာငနားေထာငမယ မဟတလား၊ ဒေန႔ေတာ သခငးသ

ၾကားခငတသေတြ ျပနစခငတသေတြ အတြက၊ ‘ေရႊမနးေမ’သခငးပ နားဆငလကပါေတာ။

(ေရႊမနးေမ-ပဏာမ) (ေရႊမနးေမ)၃ xxxx နနးထကတ (ေရႊမနးေမ)၂ xxxx ေရႊမနး-

ေရႊမနးေမ xxxx (ေရႊမနးေမ)၂ xxxx ဟနမယာ တကယ ႏြ႔ႏြ႔ေႏာငးလ႔ ေပာေပာ ေျပာငးေျပာငး

ခစဖ႔ေကာငးလေပ xxxx (ေရႊမနးေမ)၂ xxxx ယဥတငတင စကားေလးန႔ ထေအာင မေအာင

ၿငေအာင ေျပာတာ သေဘာကသေလ xxxx

မနးၿမ႔ေျမ၊ လမးလ႔ေန၊ အေဝးကေဆြ၊ အေျပးၾကြေလ၊ စတမပကန႔ေဟ မတဆကမယေမ၊

သေဘာရကြယ လညအး ပတအး တၿမ႔လး ၾကညစရာ မဆးဘးေလ၊ တေခါက

ႏစေခါကေတာင မခ႔ငေစ၊ ေရာကေရာကေအာင ပ႔မယေမ၊ ဧညဝတက ျပစကာ

တာဝနေကေစမယေလ ေရႊမနးေမ xxxx

ညညြတေသာ ဒမကရကတစပါတ (UDP)

က ဧရာ၀တ ဥးေအာငေဇာက တရားစြ ဟဆမးမခအေထာကေတာ ၀၀၄

မတ ၂၆၊ ၂၀၀၉

ကေနဒါရ ျမနမာႏငငေရးပါတတချဖစသည ညညြတေသာ ဒမကရကတစပါတ (UDP)

က ထငးႏငငအေျခစက ဧရာ၀တမဂၢဇငး အယဒတာ ဥးေအာငေဇာက အဂၤါေန႔က

တရားစြဆလကသညဟ အဆပါ ပါတ၏ အငတာနက စာမကႏာတြင ေဖာျပထားသည။

ဧရာ၀တမဂၢဇငးသည UDP ႏင UDP ေခါငးေဆာင ဥးေကာျမငက “ႏငငေရး ပဂၢလေရး

စးပြားေရးအရေရာ ထခကနစနာေစရန ႀကရြယခကျဖင” အေျခအျမစမရ စြပစြ

ေရးသားထားခသညဟ UDP က ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 14

ဥးေအာငေဇာက ဧရာ၀တ မဂၢဇငး အေျခစကရာ ထငးႏငငတြင တရားစြထားေၾကာငး

UDP က ဆသည။

သ႔ေသာလညး ဥးေအာငေဇာအေနျဖင ယခအခနအထ တရားရး၏ တရား၀င

အေၾကာငးၾကားစာ ရရျခငး မရေသးေၾကာငး ယေန႔ ညေနပငးက ဘဘစ ျမနမာပငး

အသလႊငဌာန၏ ထတလႊငခကတြင ေဖာျပထားသည။

“ဥးေကာျမငႏင ပတသကၿပး ဧရာဝတတြင ေရးသားထားခကမားမာ Asiaweek

မဂၢဇငး၊ Jane's Intelligence Review တ႔တြင ေဖာျပထားခကမားက ကးကားထားျခငး

ျဖစသည”ဟ ဧရာ၀တသတငးတပဒတြင ေတြ႔ရသည။

UDP သည လြနခသည ၂ ႏစက ကေနဒါႏငငတြင ဖြ႔စညးချခငးျဖစသည။

လာမညႏစတြင ေရြးေကာကပြဝငရန စစအစးရက ၎တ႔ပါတက ကမးလမးခေၾကာငး

ၿပးခသညလက ျပလပခသည ဗြအေအ သတငးဌာနႏင ဆကသြယေမးျမနးခနးတခတြင

ဥးေကာျမငက ေျပာၾကားခဖးသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 15

ဆလငးဇာလနး - ဆးအဆပျပငးေပမ႔

ရန ႔သငးေသာသ

ေလာအယစး

မတ ၂၆၊ ၂၀၀၉

“ ဟား.. ဘယလျဖစလ႔ အမးသားအမသာထက အမးသမးႀကး တေယာက

ေရာကေနရတာတး” ဟ ကေနာအထတတလန ႔ျဖစသြားသည။

အေသအခာပါပ အမးသား ႏစလးတြ အမသာႏင႔ ေရခးခနး ေရ႔တည႔တည႔တြင

လခႏာကယတ၀က ထငထငရားရားၾကည႔နငေအာင မနတခပ ခတထားသည။ ထမနေရ႔

တည႔တည႔တြင ေခါငးဖးေနသည႔ အသားညညႏင႔ အမးသမးၾကးတဥး။

ကေနာတကသလေကာငးသားဘ၀က မာလာမတတငေရ ႔ရ “ယဒနရပသာ” တြင၊

ရပသာတာ၀နခ ဆရာဥးေပါလ၏ ေမတာရပခ တကတြနးခကအရ နနကတငး အမသာမားက

ကေနာေဆးေၾကာရသည။ ကသလယသညပေျပာေျပာ ပထမေတာ႔ သပၿပးဘ၀ငမကလ

ရကသလလ ရြ ႔သလလ။

ဆရာဥးေပါလက “ မငးအမသာေဆးၿပး ကသလယတာ၊ ဒါရကစရာမဟတပါဘးကြ။

အေစချခငးတမးပ သတပါးနမ႔ကတယလ႔ ထငၿပး မလပတ႔ အလပက

ကယကေစတနာအျပည႔န႔ လပတာက ဘရားအရမးသေဘာကတယ။ ၿပးရင မငးက

ေကာငးခးမဂၤလာေတြ အမားႀကးေပးမာကြ” လ႔ ႔ဆတတပါတယ။

ဘရားသခငေကာငးခးမဂၤလာေတြ ေပးတာေပးတာပါပ တဖကကရကတာက ရကတာ

သကသက သတသတစ တဘာသာဆ။ မမကယ မမအထငအႀကးဆးအခန ပထမႏစ

ရနကနတကသလ ဥပေဒေကာငးသားဆၿပး မာနဟနေတြ တငးထားလကတာ ခေတာ႔ ငါ…

အမသာေဆးရေလျခငး ဆၿပး စတေသာက အေတာေရာကခ႔ေသာကာလ ၁၉၉၁ ခနစ၏

ေနာကဆးေသာလကာလ၀နးကင။

ရပသာမႈးဆရာ ဥးေစာပက မလြနဆနနငတာရယ ေန႔စဥ သ၀ယေကၽြးေသာ

မန႔ဟငးခါး၊ ဘယာေၾကာ၊ လကဖကရညေတြရ ႔မကႏာလညးပါတာကး။ ကေနာ အသက ၂၁

ႏစအရြယ။

တကယ ကေနာ႔ရ႔အေဆာငက ေရႊဘေဆာငပါ။ ကရငတငးရငးသားတဥး၊ ၿပးေတာ႔

ဂကဆငခရစယာနဘရားေကာငးႀကးရယ၊ ယဒနရပသာရယတ႔က ရနကနတကသလ

ေကာငးသားဘ၀ တေလာကလး ခငမငတြယတာစြာျဖင႔ ေနထင စတညးခခ႔သည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 16

ဒယဒန၀ငးထမာက ၁၉၉၁ ခနစ ကာလ ပတ၀နးကငအထ အေဆာကအဥက

ႏစလးသာရေသးသည။ ခရစယာနတကသလေကာငးသားမား၏ရပသာဆၿပး

သတမတထားေသာ ယဒနရပသာရယ၊ ၿပးေတာ႔ အဒအေဆာကအဥးရ

႔အေနာကတည႔တည႔မာ “လဘး” ခနးမဆ ၿပး ႏစလးပါ။ ရနကနတကသလ၏

ပါေမာကၡႀကးတဥးျဖစခ႔သ ေဒါကတာစညသလဘးက ဂဏျပၿပး ထအေဆာကအဥက

နမညေပးထားျခငးပါ။

ကေနာ႔အတြက ယဒနရပသာထမာက အမသာ ေလးလး၊ “လဘး”

အေဆာကအဥအတြက အမသာ ေလးလး၊ စစေပါငးအမသာ ရစလး၊ ေန႔စဥ နနကတငး

ပလပစတဘရပရရယ အမသာေဆး ပရတရညပလငးႀကးက ကငျပး ေဆးေကာရပါတယ။

တခ႔ ေကာငးသ၊ ေကာငးသားေတြကဆရင ကၽြနေတာ႔က ႏာေခါငးရႈ႔ၾကတယ

အထငေသးၾကတယ၊ တေျဖးေျဖးန႔ ကေနာ သတပါး မလပခငေသာ၊

ေအာကတနးကသညထငေသာ အလပတခက အေစချခငးအတြက မမကယကမမ

ဂဏယတတလာသည၊ တနဘးထားတတလာသည။ ဆရာဥးေပါလ၏ ေစတနာနင႔

ရညရြယခကက နားလညလာသည။

က … အဒါန႔ ... ခန အမးသားအမသာထက ဆရညအမးသမးႀကးအေၾကာငး

ျပနဆကရေအာင၊ မနကခငး အတနးမတကေသးမ ကေနာ ပမန

ယဒနရပသာ၀ငးထလာၿပး အမသာေတြက ေဆးေၾကာေနတနး “ဥးလဘး”

အေဆာကအဥးရ႔ အမးသားအမသာထမာ ဒဆပငရညရညန႔ အမးသမးႀကးက

ေတြ႔လကရတာပါပ။

“ဘယလလ ဒအမးသမးႀကး စာမဖတတတဘးလား …”

ဆၿပး ကေနာ တ၀ကဟထားေသာ တခါးထကေန ၾကည႔လကေတာ႔ …

“ဟက …”

အမးသမးႀကး မဟတပါ။ ဆေကသာ ခါး၀ကေကာေရာကလနးနး

အမးသားစစစစႀကး။ အၾသ ၿပးေတာ႔ မယသကၤာအၾကည႔န ႔ ကေနာၾကည႔လကေပမ႔၊ သက

ကေနာ႔က ခငမငႏစလဖြယ ျပနလ ႔ျပးျပပါတယ။

သကလညး မနေရ ႔မာ ဆပငကေျပေလာ႔ၿပး စတလလကရန႔ ေအးေအးေဆးေဆး

ဖးသငေနတာကး။ ေယာကားမနး မနးမမနး မသ၊ မကႏာျမငေတာ႔မ ရငးသြားေတာ႔တယ။ လ႔ရ႔

ပသ႑နကလညး အႏၵယအႏြယဖြားလလ။ ဘယသဘယ၀ါဆတာကလညး ကေနာ

မသေသးပါ။

“ေဟး … ကဗစ။ ေရာကေနတာ အေတာၾကာၿပလား။ လာ … လာ…။ ကေနာ

အခနးကလကျပမယ။ ဆရာအာသာကလညး အားလး ေျပာထားျပးပါျပ …”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 17

အသၾကားလ႔ အေနာကက လည႔ၾကည႔လကေတာ႔ ကတငမ။ သက

ယဒနရပသာ၀ငးထတြင ရးဖြင႔ထားေသာ “ခရစေတာအတြကလငယ”ဆသည႔

ဘာသာေရးအဖြ ႔မ ၀နထမးတဥး။ ၿပးေတာ႔ ဂတာက ကၽြမးကငစြာ တးခတတတသ။

“ေအး … ဟတလား …။ ဒါဆလညး ေကာငးတာေပါ႔ကြာ” ဆၿပး အဆပါ

ဆပငရညရညႏင႔ ပဂၢလက မနအေရ ႔ဘကမ အျပငသ ႔ထြကျပး ျပးရႊငစြာျဖင႔ ကတငမက

ေျပာလကသည။

ထ ႔ေနာက ကတငမႏင႔အတ အေရ႔ဘက ယဒနရပသာ အေဆာကအဥထသ႔

စကားတေျပာေျပာျဖင႔ ၀ငသြားၾကသည။ “ဥးလဘး”အေဆာကအဥထမ

သတ႔ႏစဥး၏ေကာျပငက ကေနာ ရပၿပး ၾကည႔ေနမသည။ ယဒနရပသာ

အေဆာကအဥထမ ဆပငရညရညနင႔ လငယသးဥးကလညး

ကတငမႏင႔အတလမးေလာကလာသည႔ ဆပငရညရညနငထပဂၢလႀကးက ေလးေလးစားစား

အမအယာျဖင႔ ႏႈတဆကၾကၿပး ၎ႏင႔အတ အခနးတခနးထသ႔ အတ၀ငသြားၾကသည။

ကၽြနေတာ႔ခန႔မနးခကအရ ထဆရညကယေတာႀကးသည အသက ၄၅

ႏစခန႔ရေပလမ႔မည။ ထပဂၢလ မညသမည၀ါျဖစသညက ကေနာ

အလြနသခငလာေသာေၾကာင႔၊ အတနးက ေန႔ တ၀ကသာ တကၿပး ကတငမရရာ

၎၏ရးခနးတြငးသ႔၀ငကာ …

“ကတငမ … မနကတနးက ဆပငရညရညန႔လက ဘယသလဗ… ”

ဟ ေမးလကေတာ သက …

“ကဗစေလ။ ဗစတာေလကြာ”

ကေနာက

“ဘယက..ဗစတာလ”

ဟ ဆကေမးေတာ႔

“ေၾသာ… မငးက ကဗစဆတာက မသရင၊ “ဆလငးဇာလနး” ဆတာ မၾကားဖးဘးလား”

လ႔ ျပနေျဖပါတယ။

“ဟား … ၾကားဘးတာေပါ႔။ ဒေလာက နမညႀကး ဂတာသမား။ ၿပးေတာ႔

ေတးေရးဆရာလညး ဟတ …”

အဒအခါကမသာ ဥးဆရညႀကးက ကေနာ ဘယသဘယ၀ါမနး ထငးကန

သလကရသည။ ေနာကတေန႔ နနကေစာေစာ …

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 18

ကေနာအပတတသည႔ ယဒနရပသာရ အခနးကဥးကေလးက တစတေယာက

တခါးလာေခါကသည႔အသက ကေနာ ၾကားလကရၿပး၊ အပမႈစမႊားျဖင႔ ကေနာ တခါး ထ

ဖြင႔ၾကည႔လကေတာ …

“အလ… ဥးဆရည သ႔မဟတ ဥးဇာလနးႀကးပါလား”

နနက ၇ နာရက ကေနာအတြက အပေကာငးဆအခန။ အေစာႀကး သက အေႏြးထည

အထႀကးက၀တလ႔။ ဒကေတာင ေရာကေနၿပပ။

နယကလေတြအဖ႔ ရနကနေဆာငးဟာ ဘယလမ ေဆာငးန ႔မတေအာင

ပေႏြးေနတတပါတယ။ ဒါေပမ႔ ရနကနမာ အေနၾကာလာခ႔ရင၊ ရနကနေဆာငးလညး ေဆာငးန႔

တလာသလပ။

ဒါေၾကာင႔ပျဖစမယ ထငတယ။ ခငးအမးးသားႀကး ဥးဇာလနးတေယာက ရနကနရ႔

ဒဇငဘာနနကခငးမာ အေႏြးထညထထႀကး၀တလ႔။

“အယစးလား …။ တငမမာထားလ႔၊ သငတနးလပမယ႔ ဟအခနးက ေသာ႔ဖြင႔ေပးဖ႔

လာႏႈးတာပါ။ အပေရး မ၀ေသးဘး ထငတယ”

ဆၿပး ျပးျပးရႊငရႊင၊ ၿပးေတာ႔လညး တညတညၿငမၿငမေလး စကားဆပါတယ။

အဒါန ႔ကေနာလညး ဥးဇာလနးတေယာက ဂတာသငတနးလပမယအခနးက

ေသာ႔သြားၿပး ဖြင႔ေပးလကပါတယ။ ရနကနတကသလ၀ငးအတြငးရ ဂပဆငဘရားေကာငး

သငးအပဆရာ ဥးအာသာကေလး၏ သား၊ ကညညသည ဥးဇာလနး၏တပည႔ရငး ျဖစပါသည။

ဒါေၾကာင႔လညး ဒယဒနရပသာမာ ဥးဇာလနး ဂတာသငတနး ဖြင႔ခြင႔ ရရျခငးပါ။

ကညညကလညး သ႔ဆရာဥးဇာလနးက အလြနေလးစားခစခငပရသည။ ဘာပေျပာေျပာ

သတ႔တေတြရ ႔ဂတာသငတနးက ကေနာ အမသာေဆး၊ သန႔ရငးေရးေတြလပေနရငး၊

မလမးမကမးကေန ေလ႔လာၾကည႔စျမပါ။

ဂတာသငတနးသားေတြကလညး အေတာ႔က စလငပါတယ။

အထကတနးေကာငးသား၊ တကသလေကာငးသား၊ ဘာေကာငးမ မတကဘ ဒအတငး

အမမာေနၿပး ဂတာတးေနသည႔သမား၊ နယမ အေဆာငေနေကာငးသားေတြ။

ထးျခားတာက ဥးဇာလနးတေယာက ဂတာကသပတးျပတာ မေတြ ႔ရဘ၊

တပည႔ျဖစသေတြ တးျပတာက သက နားေထာငပါတယ။ ဂတာက တခါတေလကငရငေတာငမ

ခဏေလးပ။ ၿပးေတာ႔ စကားပ ေျပာေနတာ ျမငရတယ။ သေျပာေနတာကလညး

တပည႔ျဖစသေတြက တေလးတစား နားေထာငေနတတစျမ။

တေန႔ေတာ႔ ကေနာရရာ ယဒနရပသာက အျမ၀ငထြက သြားလာေနတတသ

ေတးေရး ကညညသြငေရာကလာျပး …

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 19

“ေဟ႔ေကာင … ကဗစ ဒမာဂတာသငတနး လာဖြင႔ေနတယကြ။ အဒါ မငးအတြက

အခြင႔အေရးပ။ သ ႔ဆက ပညာေတြရေအာင ယထား”

လ႔ ဆလာပါတယ။

သခငးေတြဆတာက ကေနာ ရငးရငးႏးႏး နားေထာငတတေပမ႔ ဒ ဂတာတးရမယ

ကစၥႀကးကေတာ႔ တစမးဆနလပါတယ။ ခကခကခခႀကး သငၾကားရမယကစၥလ႔

အစကတညးက ထငမတထားခ႔တာကး။ ဘရားေကာငးက ကေနာရ ႔မတေဆြေတြ ဂတာ

တေဒါငေဒါင တးခတေနေပမ႔ ကေနာက မတးတတေသးဘး။ အေဆာငေနေဖာ

သငယခငးေတြကလညး

“မငး… ခရစယာန ျဖစၿပး ဂတာမတးတတဘးလား”

လ႔ ခဏခဏ ေျပာတာက ခေနရတာလညး ၾကာေနျပ။ ကယက ဘာမ ျပနၿပး

မေျပာနငခ။ ဘာေၾကာင႔လညးဆေတာ ဒအသကအရြယထ ဂတာက မတးတတေသး။ အခလ

ဂတရပ၀နးမာ အတငးအတာတခအရ ေနရာယထားေသာ ကညညသြငကယတငက

ဒလအၾကေပးလာေတာ႔၊ ကေနာ ဥးဇာလနးဆက ဂတာတးျခငးအတတပညာက သငယဖ႔

မဟာဆးျဖတခကႀကးက ခလကပါေတာ႔သည။

အမနပါ ကညညသြငကယတငကလညး ဥးဇာလနးရ႔ေရ႔က ေရာကသြားရင

ျမနမာပျပငေတြထက ဒာပါေမာကၡႀကးရ႔ ေျခသတပဆးေႁမြစြယကး တပည႔တဥးလ ၿငမၿပး

ဥးဇာလနးေျပာတာက တေလးတစား နားေထာငတတသ။

သက တခါထပၿပး …

“ျမနမာနငငမာ ဂတာတးတတတ႔သေတြ အမားႀကးရေပမ႔၊ ကဗစလလမးက

တေယာကထရတာ။ ဂတာပညာက နကနကရႈငးရႈငးႀကးက သတာ။ ငါတ႔နငငထက

ဂတာသမားႀကးေတြစၿပး ေလယာဥပတစငးန႔ ေခၚတငသြား၊ ၿပးေတာ႔ တနငင၀င တနငငထြက

လကၿပးတးတယ ဆပါစ႔။ ပထမ အေရ ႔ေတာငအာရနငငေတြ၊ ၿပးေတာ႔ အာရတခြငလး၊ ေနာက

အာဖရက၊ ေနာက ဥေရာပေပါ႔ကြာ။ တ႔ျမနမာနငငက ေတာေတာမားမား ဂတာသမားေတြက

အေရ႔ေတာငအာရန႔ အာရနငငေတြအထ၊ အဒနငငက ဂတာသမားေတြန႔

ယဥၿပးတးခတနငၾကေပမ႔၊ အာဖရက၊ ဥေရာပန႔ အေနာကနငငက ဂတာသမားေတြန႔ တ႔နငငက

ဂတာသမားေတြ ယဥၿပး တးခတနငၾကမာ မဟတဘးကြ။ အဒအခနမာ ကဗစႀကးတေယာကပ

ေလယာဥပေပၚက ဆငးၿပး ဆကတးေနရဥးမာကြ”

လ႔ ကေနာက ဥပမာေပး ေျပာျပခ႔ဘးသည။

ဒလန႔ ကေနာလညး တမနကေတာ႔ ဥးဇာလနး သငတနးေပးေနသည႔

အခနးထ၀ငသြားၿပး

“ဆရာ… ကေနာ ဂတာတးသငခငလ ႔ပါ”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 20

ဟ သ ႔က ေလးေလးစားစား ေျပာလကရငး၊ ၎၏ တပည႔တဥးအျဖစခယဖ ႔

မမကယက လးလးလားလား ၎ထ ပအပပစလကပါေတာ႔သည။

“မငး ဂတာ တးဖးသလား ”

“ဟတက႔။ ကေနာ တခါမ ဂတာ မတးဖးပါဘး ခငဗား”

လ႔ ကေနာက ေျပာေတာ သက ျပးၿပး

“ဟား … အဒါ အေကာငးဆးေပါ႔။ အေျခခကေန စ သငရတာေပါ႔။ ဂတာေရာရလား …”

လ႔ ကေနာက ထပေမးေတာ႔

“မရပါဘး ခငဗား”

လ႔ ကေနာက ဂတာ မရေၾကာငး ေျပာရပါတယ။

“ဒါဆလညး….ကစၥမရပါဘးကြာ။ ငါ သငတနးမာ သးတ႔ ဂတာက ဒအခနးထမာ

ထားခ႔မယ။ အ႔ဒါန႔ ေလ႔ကင႔ကြာ”

ဆၿပး ရကရကေရာေရာ လလလားလား တပည႔တေယာကအျဖစ အ႔ဒေန႔ကစၿပး

မဟာဂတာတပည႔ႀကးအျဖစ အသအမတျပလကပါတယ။

သငတနးေၾကးက ဘယေလာက၊ စာအပစာတမးေၾကးက ဘယလ ေပးရမယဆတာ

ကေနာ႔က လး၀ မေျပာခ႔ပါ။ သ ႔အား ဥာဏပေဇာခအျဖစ ဘယေလာကေပးရမယဆတာ

ကေနာ႔က မညသည႔အခါမ ဥးဇာလနးတေယာက ေတာငးခခ႔ျခငး မရပါ။

လကဖကရညေသာကခငလင သ႔ရက ကေနာ႔အတြက ေပးေပးကာ၊

အမမ ေငြပ႔ေသာအခါ၌ သ႔အား ကေနာ လကဖကရညတကသည။ တခါတရ သ႔အား

စာအတအျဖထတြင ေလးဆယ႔ငါးကပတန နစရြက သ႔မဟတ ထစဥက ကးဆယတန

တရြကေလာကက ေပးနငခ႔သည။ လစဥလညး မေပးနင။ သသည ကေနာ႔အား တႀကမမ

ေတာငးခခ႔ျခငး မရပါ။

ဤသ႔ျဖင႔ ကေနာနင႔ ဥးဇာလနးတ႔ ႏစဥး ဂတခရးရညႀကးက စတငကာ

အတေလာကလမးခ႔ၾကပါသည။ ဂတာႀကးက တေခာငးခငးစညကာ အသက နားေထာငျခငး၊

ၿပးေတာ႔ “Pucca” ဆေသာ ႏငငတကာ ဂတသစဥ သေကၤတမားက ဖတရျခငး၊ ဂတက

လကခတျဖင႔ တးခတတငး ဘယေျခေထာကျဖင႔ တငပငက ယရသည။ လြနစြာ

ကေနာအတြက အဆငေျပမႈ မရေသာကစၥမားပါ။

လကခတျဖင႔ ဂတာႀကးက “တငး ... ေတာင” ဆၿပး တးခတလကတငး၊

ဘယေျခေထာကက “ ခပ …ခပ” ေပါ႔။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 21

သက

“အဒါ..တငပငလ႔ ေခၚတယကြ။ ဒတငပငက မငး မႏငရင အေရ႔က ဘယလမသြားလ႔

မရဘး”

ဟ အေလးအနကက ေျပာပါသည။

ခကၿပ။ ကယက အခလကငငး သမားေတြလ သခငးက ခကျခငးႀကးက တးခငေနၿပ။

အခေတာ႔ ငါ႔က ဂတာႀကးတေခာငးခငးစ စ ညခငး၊ တးခငးျပနေတာ႔လညး ေျဖးေျဖးခငး၊

ေျခေထာကကလညး ခတရေသး၊ တယ မလြယတ႔ ကစၥပါလား ဆၿပး စတ

အေတာပကသြားပါတယ။

တခါ ကေနာ႔ရ ႔ဂတာပါေမာကၡႀကးက

“ဂတာကေလ႔ကင႔ရင ဘယသမမနးေသးတ႔ မနကအေစာႀကးမာကင႔ကြ။

ငကေတြေတာင မနးေသးတ႔အခနဟာ အေကာငးဆးေသာဂတာေလ႔ကင႔ခန”

ဆၿပး အႀကဉာဏေပးလာျပနပါတယ။ အနညးဆး ကေနာက မနက ၈ နာရ

ေလာကမ အပယာက ထတတသ။ သမငး၀ငးထတြငေနေသာ ဥးဇာလနးက မနက ၇ နာရပင

မထးေသး၊ ယဒနရပသာကေရာကေနၿပး၊ အခနးထတြင အပေနသည႔ ကေနာ႔က

ညငသာစြာႏႈးၿပး

“ေဟ႔ … အယစး ထေတာ႔ေလ။ လပစမးပါ … ဂတာတးဥး”

လ ႔အျမပျပးလ႔ ကေနာ႔က ေမတာရပခရသည႔ အႀကမေပါငးကလညး မနညးေတာ႔။

ေကာငးက ဥပေဒ ပဒထး၊ ပဒမစာေတြက တဖက။ ဒ “တငး … ေတာင …၊ တငး …

ေတာင” န ႔ ဂတာေလ႔ကင႔ခနးကလညး ေရ ႔ကမတကနငေသး။ စတကလညး ညစလာၿပ။

သးလေကာလ ႔ေလးလ နးပါး သငတနးကာလသာ ၾကာသြားတယ။ ကေနာတေယာက

ဒ “တငး… ေတာင … တငး ... ေတာင” က တကယက မတကနငေသး။

သငယခငးေတြက “ဟာ ... ဒေကာင ဥးဇာလနးဆမာ ဂတာတးသငေနတယကြ …”

ဆၿပး အထငႀကးေန။ ကေနာကလညး အမကအေမပ႔ေပးေသာ ေကာငးစရတထမ ေငြျဖင႔

မကစစမတကာ ၀ယထားေသာ ဂတာႀကးကထမးၿပး ေရႊဘေဆာင၊ ယဒနရပသာ၊

ဂပဆငဘရားေကာငးေတြက လမးသလားေန။ တခါ လြယအတထမာလညး

နငငတကာပတပငေပါက သစဥစာအပႀကးန ႔ဆေတာ႔၊ ဘယသက အထငမႀကးဘ

ခနငမာတနး။

လကလညး မနကမးလငးၿပဆတာန ႔အေဆာငမာပျဖစျဖစ၊

ယဒနရပသာ၀ငးထမာပ ျဖစျဖစ၊ လေျခတတေသာ ဂပဆငဘရားေကာငးႀကးထမကန၊ ဒ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 22

“တငး … ေတာင … တငး ... ေတာင”၊ ေျခေထာကကလညး “ ခပ… ခပ ... ခပ ... ခပ” လ႔၊

သစဥက ယလကေသး။

အဒေနရာမာကေတာ႔ ဘယေလာကပ ဆရာသမားေကာငးေကာငး၊

ဘရားေပးသည႔ဆေကးဇး (သ ႔မဟတ) ပါရမအရာက ကေနာ အျပည႔အ၀

ယၾကညလကပါသည။ ဘရားသခငသည ကေနာ႔အား ဂတနင႔ပကသကသည႔

ဆေကးဇးအထးက မအပႏငးထားဘးဟ ေနာကဆး မတယလကရပါေတာ႔သည။

အဘယ႔ေၾကာင႔ဆေသာ ကေနာသည ဥးဇာလနးေျပာသည႔အတငး

ပမနေလ႔ကင႔သည။ ေကာငးပတသညနင႔ နယစပ၌ရေသာ ေမြးရပေျမသ႔ ျပနသည႔အခါတငး

ဂတာႀကးက တေလးတစားယေဆာငကာ ေလ႔ကင႔တးခတျမ။ ခရးတေထာကနား

သည႔ေနရာတြငလညး ဂတာႀကးက ထတ၍ တးခတသည။

အမသ႔ေရာကလငလညး ဆရာဥးဇာလနးေျပာထားသည႔အတငး

ငကေတြေတာငမနးတတေသးေသာ နနကအရဏဥးတြင ေလ႔ကင႔တးခတသည။ အေမႏင႔

ကေနာ၏ညပငလင ဤ “တငး … ေတာင … တငး ... ေတာင” ဆသည႔အသက ၎တ႔

အပယာမ မနးမ ၾကားေနရၿပး စတပကေနၾကေပမ၊ ကေနာစတမေကာငးျဖစသြားမာစး၍

ထတေဖၚ၍ မေျပာၾက။

ဘာပျဖစျဖစ၊ ဘယသေတြ ဘာထငထင၊ ကေနာကေတာ႔ မနကအေစာႀကး

ဖေယာငးတငမးျဖင႔ ဂတသစဥစာအပႀကးက အေရ ႔မာထားၿပး “တငးေတာင၊ တငးေေတာင”

ၿပးေတာ႔ “ခပ… ခပ… ခပ…ခပ”။ ရဟနးသဃာမားပင ျမ၀တၿမ႔တြငး နနကအရဏဥး

စတနးကာဆြမးခမကြေသးသည႔အခန။

အပစကားဆသညဟ မထငလကပါႏင႔ ၄ ႏစတာကာလအတြငး ကေနာသည

ဂတာတလးက မၾကက၍ ေနာကတလး ထပ၀ယ။

“ငါ ဂတာေကာငးေကာငးမတးတတတာ ဒအသမေကာငးတဂတာေၾကာင႔ျဖစမယ”

ဆၿပး တလး အသစျပန၀ယ။ ဒလနင႔ ဂတာ ေလး လးသာေျပာငးၿပး

တးခတေလ႔ကင႔လကသည၊ သခငးတပဒက တးခတနငသည႔အဆင႔သ႔ မေရာကနငေတာ။ ဒ

“တငး … ေတာင။ တငး ... ေတာင” သစဥသသရာထ တ၀လညလည။

“မငးကြာ … ကယ ပါရမမပါတ႔ကစၥက ဇြတလပေနတယ။ ဒဂတာႀကးက

ထားလကပါေတာ႔။ ဓါတပသာ ရကပါေတာ႔”

ဆၿပး ကေနာ၏ ဆရာမတဥးက ေျပာရသညအထ ျဖစလာသည။

ဂတသေကၤတအခ႔ကဖတ၍ တတသြားသည႔တင ဤ ေလး နစ ကာလအတြငး ကေနာ

ရးသားစြာျဖင မရကမေၾကာက ၀နခရမညဆလင “ဂတာေကာ႔ဒ ေလး ေကာ႔ဒ”ကပင ကင၍

မတတခ႔ပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 23

ဤသ ႔ျဖင႔ ေနာကဆး၌ ကေနာသည မမအတြက ပါရမ ခခာလြနးသည႔

ဂတာေလ႔ကင႔ခနးက ရပလကပါေတာ႔သည။ ႀကးႀကးကယကယေျပာရရငေတာ႔ “ဂတက

စြန႔ခြါလကသည” ေပါ႔။

ၿပးေတာ႔ ကေနာ၏လကထ၌ ကငမရာက ေျပာငးကငးၿပး၊ ရႈးသြပစြာ လနင႔

ပတ၀နးကငအေနအထားဘ၀တ႔က ဒလစပ ဓါတပေတြ အခနတအတြငး အမားႀကး

ရကပစလကသည။ မမကယက မမေတြ ႔ရသြားျခငးေပပ။ ဤကငမရာ၌ ကေနာ႔မကေစ႔ရသည။

ဤကငမရာထ၌ ကေနာ႔ႏလးသား ကနးေအာငးေနသည။ ေန႔စဥပရပတ႔၏ ရႈ ႔ေဒါင႔အျမင

အမးမးက အသစ အသစေသာ အသြငျဖင႔ ကေနာျမငျမငေနရသည။

ကငမရာကလြယ၍ ျမငကြငးအေပါက (View Finder) မ လ႔ေလာကႀကးက

ကေနာၾကည႔လကတငး ကမၻာႀကးက ကေနာေျပာဖ႔ စကားလးပရပေတြက ရာေထာငခမက

သနးဂဏနးအထ ေရာကသြားေလမလားပ။ ေျပာလညး ကေနာေျပာခ႔သည

ကေနာဘာလပရမလဆတာ ျပတသားစြာသလကရၿပပ။

ထးအမသငကပင ခပမာမာေဟာကခ႔သည႔ ဥးဇာလနး။

“ခငဗား သခငးမဆရင အေကာငးဆးပ”

ဟ ရပရငမငးသား ေကာဟနးက ေျပာခ႔ဘးသညဟ ၾကားဖးေသာ

ဥးဇာလနးတေယာက ကေနာ႔ကေတာငးပန၍ ဂတာတးသငေပးခ႔သညဟ ဆရမေလာကပင။

“အယစး … စတဓါတမကန႔၊ ဆကသာတးပါကြ။ အ႔ဒ ဂတသေကၤတေတြက မငး

ဖတတတမ ဂတဆတ႔ သေဘာတရားက မငးသမာ။ ၿပးေတာ႔ ဂတရ ႔သအရေတြ မငး

တေျဖးေျဖး နားလညလာမာ။ အဒအခါကရင ေဒါနေတာငတနးအေၾကာငး၊

မငးကရငလမးေတြရ႔ ဘ၀အေၾကာငးေတြက အဆင႔တနးရရ သခငးေတြ မငးစပနငမာ …”

ဆၿပး ျပးကာ ကေနာ႔က အားေပးခ႔ဘးသည။

သက ကေနာ႔က

“ျမနမာနငငမာ ငါ အႀကကဆးဂတာသမားတေယာကရတယ။ အဒလက ဒရစေမလာ”

ဟ ေျပာဘးသည။

ထပဂၢလက အ႔ဒအခနတနးက ကေနာတခါသာ ျမငဘးခ႔ရသည။ ဥးဇာလနးႀကးက

ဒရစေမ

လာဆသည႔လက တေလးတစား လာေတြ ႔သည႔အခါကေပါ႔။

၎တ႔ နစဥးကပင ကေနာ အမတတရဓါတပရကေပးလကသည။ ဓါတပရကခါနး

ဥးဇာလနးက အကႌ၀တမထားေတာ႔ ဒရစေမလာက …

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 24

“ကဗစ အကႌ၀တမထားရင ကေနာလညး ခၽြတတယဗာ”

ဆၿပး ၀တထားသည႔ ၎၏အကႌကခၽြတလကၿပး သတ႔ႏစဥး ျပးရႊငစြာ

ဓါတပရကခခ႔ၾကသည။

၎တ႔ႏစဥး၏ အေတြးအျမင၊ ပသ႑ာနနင႔ ဂတအေပၚထားရေသာခယခကတ႔သည

တထပတညးလ ရေနသလား ဟေတာင ကေနာ ေတြးမသည။ သတ႔ႏစဥးစလး တညေနသည႔

အခကတခကကလညး ရေနေသးသည။ ၎တ႔သည ဂတကလညး တနဖးထား ျမတနးသလ၊

သရာရညကလညး လြနကးစြာ တရႈကမကမက ႏစသကျခငးမာလညး တထပတညး

တညၾကျပနေသးသည။

တေန႔၊ သႏင႔ကေနာ လကဖကရညဆငတဆငအတြငး ထငေနစဥ၊ ခငထး၏

ျပနလညဆနးသစသခငးမားက လကဖကရညဆင၏ ကကဆကမ ဖြင႔လကသည။ သခငး

ႏစပဒေလာက အဆးတြင ဥးဇာလနးတေယာက မကရညမားကၿပး ကေနာ႔ေရ႔တြင

ဟနေဆာငမထားႏငေလာကေအာင ငပါေလေတာ႔သည။ ထတဒဂၤအျဖစအပကက

ကေနာနားမလည။ ဘာေၾကာင႔ ဒေလာကေတာင ၀မးနညးပကလကျဖစသြားရလ ဆတာ

ကေနာ အမနတကယမသလက။ မကရညမားစးကေနရငး ဥးဇာလနးက ကေနာ႔က

“ေရ ဆတာ ဒလ မခပရဘးကြ။ ဒါ … ခငထး ေရခပတာ။ ငါလညး ေငြဆတ႔ ေရ

လတာေပါ႔ကြာ။ ဒါေပမ႔ ငါ ေရက အဒလ တခါမ မခပခ႔ဘး”

ဟ ၀မးနညးစြာျဖင႔ ဆခ႔ဘးသည။ ဘယေသာအခါမ ထအျဖစအပကက

ေမ႔နငေတာ႔မည မဟတပါ။

ဥးဇာလနးတ႔၏ ေတးပနးခ ဆေသာ “The Aces” တး၀ငးနင အဆေတာခငထး

အတတကြ ေရႊေရာငလႊမးခ႔ေသာေန႔ရကမား ရခ႔သည။ အဒအခနတနးက သတ႔တေတြ

တးခတခ႔သည႔ ဂတသစဥလကရာမားနင႔ ယခတဖန “New Version” ဆသည႔

ျပနလညတးခတမႈမားက ဥးဇာလနးတေယာက နာကငစြာျဖင႔

ႏႈငးယဥခစားမဟနတပါလမ႔မည။

ကေနာတ႔၏ စကား၀ငးမားထတြင ကမၻာနင႔ ျမနမာ႔ဂတရပ၀နး၊ ခစျခငးေမတာ၊

သစၥာတရား၊ အမနတရားက ျမတနးျခငး၊ ၿပးေတာ႔ သေနထငခ႔ဘးသည႔

ခငးေတာငတနးေတြဆ။ သ အလြနနစသကေသာ အေမရကနစာေရးဆရာ ဂၽြနစတးဘတ၏

၀ထမား၊ ၿပးေတာ႔ ျမနမာ၀ထတမားနင႔ ကဗာ၊ ရပရငေတြ အေၾကာငးအရာမးစစ …

သသည အဂၤလပဘာသာနင႔ ျမနမာဘာသာလ ေရးသားထားေသာ

စာအပအေတာမားမားက ဖတသည။ အဂၤလပလလညး အဆင႔အတနးျမင႔ျမင႔

စကားေျပာဆနငသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 25

“ ျမ႔ထကေထာငထားတ႔ သခငးေၾကာျငာဆငးဘတေတြက ၾကည႔လကရင

အေဖ႔ရ႔နမညက အျမလလေနရာ အေတာမားမားမာေတြ႔ရတယ။ အေဖက နမညႀကးလ႔

သမားေတြက ေျပာၾကတာပ နမညႀကးၿပး ဘာျဖစလ႔ ကမတ႔ ဆငးရေနရတာလညး မသ”

ဆၿပး ၎၏ ဆယ႔သးႏစရြယသမး ကေနာတ႔ႏစေယာကေရ႔တြင သမ၏

သငယခငးတေယာကကေျပာသညက ဥးဇာလနးတေယာက ၿငမသကစြာနားေထာငၿပး

ေခါငးတၿငမ႔ၿငမ႔ႏင႔ ၿပးေတာ႔ ကေနာဖကလည႔ၿပး ျပးလကသည။ သ႔ရ႔အျပးက

ဟနေဆာငမႈမရသည႔

ရငထကအျပး။

လနင႔ခ၍ သ ႔ဆက ကေနာမေရာကျဖစခ႔ေတာ တရက ကညညသြငေရာကလာၿပး

“ကဘြ႔ႀကးရ႕ အသဘေန႕တနးကေပါ႔။ အေခါငးတငထားတ႔ကား တေျဖးေျဖးန႔

ေစာဘြားႀကးကနး သငးခငးဖက စ ထြကေနတ႔အခန၊ လငယတေယာက ဆကကားေပၚကေန

ကမနးကတနး ေျပးဆငးလာၿပး အသဘကားရ႔ေနာကက အေမာတေကာေျပးလကလာတယ။

လကကလညး ပနးေခြႀကးကကငလ႔။ ‘ဥးဇာလနးပ႔လကတာပါ …’ လ႔ ေအာေျပာၿပး ပနးေခြက

ကားေပၚ လမးတငလကတယကြ …”

ထအခန၌ ဥးဇာလနးတေယာက ေခာလကာ ေျခေထာကကးသြား၍

ရနကနဆငမလကအရပရ အရးအထးကေဆးရႀကးတြင အတြငးလနာအျဖစ လႏင႔ခကာ

ေဆးရတကေနရရာသည။ ေငြေၾကးကလညး မျပည႔စ။ ထ႔ေၾကာင႔ ေစာဘြ႔မႈးႀကး၏

ေနာကဆးခရးက လာေရာက၍ မပ႔နငခ။ သ၏ တပည႔တဥးက ေမတာရပခၿပး

လြမးသ႔ပနးေခြတေခြ ပ႔၍ ၎၏ဂတရေဘာတဥးက ေလးစားစြာျဖင႔ ဂဏျပလကျခငးပါပ။

၎၏ ရငထမ လႈကလႈကလလႀကး ဂဏျပျခငးပါ။

“သပေစာတယကြာ။ အသက ေလးဆယ႔ႏစနစ ဆတာ။ သပက ေစာတာ။

အတငးအတာတခထ အေတြ ႔အၾကေတြရထားၿပး အေကာငးဆး တခခက စၿပး

ေပးနငတ႔အခနဟာ ဒအခနပ”

ဟ၍ ႏေျမာတသစြာျဖင႔ ကေနာ႔က လနာကတငထကမ ေျပာခ႔ပါသည။

“ဂတာဆတာက ေဆာ႔စရာ၊ ကစားဖ႔ပစၥညးတခ မဟတဘးကြ။ အ႔ဒ ဂတာက

တးလကရင ၾကညနးစရာ၊ လြမးစရာ ဒါမမဟတ တကကြတ႔ သစဥေတြပ ထြကေနရမယ”

လ႔ မတခကေပးဘးသည။

လြနခ႔သည႔ ၂ ႏစေကာေကာခန႔က ရနကနျမ ႔ရ ေဟာတယႀကးတခ၌ ခငထး၏

တေကာ႔ျပန ဂတတငဆကမႈႀကး ျပလပသည။ ႏစေပါငး ၂၀ နးပါး စငျမင႔ေပၚတြင

မေတြ႔ခ႔ရေသာ ဆလငးဇာလနးတေယာက ေဘစ႔ဂတာႀကးကလြယကာ ျပနေတြ႔ရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 26

တးခတတငဆကမႈေတြအၿပး ေမာဒယမနးကေလးမား၊

အဆေတာမနးမငယႏႏကေလးေတြက လငယမားက စတ၀ငစားမႈ မရၾကဘ

ဆလငးဇာလနးထငေနသည႔ ေဘးမာစလ႔ရးလ႔၊ သတ႔တေတြသလတာက

တေလးတစားေမးၾကသည။ ၿပးေတာ႔ ဥးဇာလနးတေယာက ဘာေျပာမညဆတာက

တေလးတစား ေမာလင႔ကာ နားစြင႔ေနခ႔ၾကသည။ ထလငယမားအတြက ဆလငးဇာလနးသည

အျမတနးရငသနေနသည႔ သမငး၀ငဂတာသမားႀကးတဥး၊ ပဂၢလေရးအရ သ႔မာ

လသားတေယာက အျပစအားနညးခကေတြ တနးစကာရခ႔ေပလမ႔မည။ ဒါေပမ႔

ဥးဇာလနးတေယာက သ ျမတႏးေသာ ဂတႏင႔ထပတ လငယေတြအေပၚ ရးသားၿပး

တနဘးထားခ႔သည။

၎၏ရငထမ အေကာငးဆး အမြနျမတဆး ျဖတသနးခ႔သည႔ဘ၀န ႔ရငးၿပး

ရခ႔သညမားက လငယေတြဆ သရကရကေရာေရာႀကး ေပးပစသည။ ဒါေၾကာင႔လညး

မးဆကတဆကေလာက ျခားသြားေပမ႔ ထကတနေသာတနဘးက ဥးဇာလနးတေယာက

ျပနလညရရျခငးပါ။

မမ၏ဖခငအရငးလပင ရငႏးပြင႔လငးစြာဆကဆေသာလငယတဥး ၎၏

ပထမဆးေသာ ဂတာတးခတ၍ရသည႔ ၀ငေငြထမ ဥးဥးဖားဖားက ဥးဇာလနးေနထငရာ

ရနကနျမ႔၏ ဆငေျခဖးရပကြကသ႔အေရာကသြားၿပး ကနေတာသည။ ၿပးေတာ႔လညး

တေလးတစားျဖင႔ သ႔အမမ ျပန၍မထြကမ ဥးဇာလနး၏ ပါးျပငက နမးလကသည။

ၾကညႏးမဂၤလာရလကေသာျမငကြငး ဥးဇာလနးတေယာက ေငြေၾကးဖလမႈ မရရာေသာလညး

ဘယလမ ေငြေၾကးျဖင႔ ၀ယယ၍မရေသာ ခစျခငးေမတာႏင႔ ေလးစားမႈက

ပငဆငထားသတဥးျဖစသည။

၂၀၀၇ ခနစ မးဥးကာလတြင မတေဆြတဥး၏ကားၾကျဖင ကေနာ

ဥးဇာလနးေနထငသညဆေသာ မဂၤလာဒျမ႔နယ၊ ကကကေလာ႔အရပသ႔ ေရာကသြားသည။

သ႔ရာတြင သ႔ကကား ကေနာ မေတြ႔ခရ၊ လပငနးရငတဥးပငဆငေသာ ေမာဘၿမ ႔အနးရ

နငးဆပနးျခတခတြင အေစာင႔တဥး အျဖစေနထငေနသညဟ ကေလးငယက ခထားေသာ

၎၏သမးက ကေနာကေျပာျပသည။

လြတလပေသာ အျပာေရာငေကာငးကငႀကးေအာကရ ရရနေနသည႔ႏငးဆခငးထ

ဥးဇာလနးတေယာက ၿငမးခမးေနေပေတာ႔မည။ ၿပးေတာ႔လညး ၎၏သမးက ကေနာ႔က

“အေဖ အရက မေသာကေတာ႔ဘး …”

ဟ၍ ျပးရႊငစြာျဖင သတငးေကာငး ေျပာရာသည။ ကေနာ႔အတြက

သတငးေကာငးျဖစသလ ၎တ ႔မသားစႀကးအတြက တကယသတငးေကာငးႀကး။

သေနထငသည႔ တခါးမရေသာတငယ၏ ၀ါးထရနရေပၚတြင

ေျမးငယကျပးရႊငစြာခထားေသာသ၏ဓါတပက ကေနာ႔ကစကားေတြ အမားႀကးေျပာေနသလ

…

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 27

ကဗစ၊ ဆလငးဇာလနး၊ ဥးဇာလနး ျပးေတာ ေျမးငယတဥး၏ ဘးဘးဇာလနး ျဖစေနျပပဟ

ကေနာေတြးမကာ ျပးမလကသည။

ေနာကတခါ ကေနာလာဥးမညဟ ၎၏သမးငယက ေျပာလကသည။

သ႔ေပမ အေျခအေန အမးမး၊ ဘ၀တေကြ႔ အခးအဆစ၊ အလညအေျပာငးတခေၾကာင ကေနာ

သ႔ဆ ေနာကတၾကမ အေရာက မသြားႏငခေတာ။

ဘယေနရာက ေရာကေရာက၊ သခငးသစဥေတြ ၾကားတငး၊ ဂတာတးခတသေတြ ၾကားတငး၊

တခါတရ ကေနာတမးတစြာျဖင သ႔က လြမးမသည။ ကေနာတ႔ ၂ ဥး၏ အျဖစငဆးေန႔ရကေတြ

… ဘယေတာမ ျပနရေတာါမည မဟတ။

သ ကေနာက အလြနျဖစေစခငလြနးေသာ ဂတာသမားတေယာကအျဖစ ကေနာ ဘယလမ

မျဖစခေပမ၊ ျဖစသငျဖစထကသည ဓာတပသတငးေထာက ကေနာ ျဖစလာခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 28

သစဥမားျဖင ကေနာသည ျမနမာႏငငမ လ႔ဘ၀မားအေၾကာငး၊၎တ႔၏ ညးည၊ နာကဥမႈ၊

လြတေျမာကေရးအတြက ရနးကနမႈအလးစက မဖြ႔ႏြ႔၊ မသကးႏငခေသာလညး

ကေနာ၏ဓာတပမားသည စကားေျပာႏငခေသာအခြငက ရခသည။

ဂတျဖင ကေနာေျပာခငေသာစကားမားက မေျပာနငခ႔ေသာလညး ကေနာ၏ ဓါတပမားသည

စကားေျပာနငခ႔ေသာအခြင႔က ရခ႔သည။

ဤကား ဥးဇာလနး ကေနာ႔က အျမေျပာေျပာေနတတေသာ

“ေလာကႀကးက အေကာငးဆးျပနေပးပါ”

ဆသည႔ စကားအဓပၸါယက ကေနာနားလညသေလာက

အေကာငအထညေဖၚလကျခငးပ ျဖစသည။

ႏငးဆေတြမာ ဆးရသလ သ႔ဘ၀တေလာကလး ခလတဆးေညာင႔ခရးမား ၾကခ႔ဘးၿပ။

ေခါငးမာၿပး အႏပညာနင႔ အမနတရားအတြက အေပးအယ မလပနငလြနးေသာ

ဆးမားကလညး သ႔တကယလးမာ အျပည႔ စြင႔စြင႔ကားကား။

သ ႔ေပမ႔ သငးပ ႔ေသာ ရန႔ႏင႔ ယဥလက မဟတပါလား။ ဒါေၾကာင႔သသည

နငးဆေတြက ခစျမတနးလြနးကာ ႏငးဆခငးထေရာကသြားျခငးျဖစမည။ နေမာငးရျမေနေသာ

နငးဆပြင႔နင႔တလြနးသည႔ ဇာလနး (သ ႔မဟတ) ႏငးဆလသားတဥး။

မတလ ၈။ ၂၀၀၉

သငယခငး ကဗာဆရာ ၾကညေအာငေမာငစြမးရည

မတ ၃ဝ၊ ၂၀၀၉

သငယခငး ကဗာဆရာ ၾကညေအာင ကြယလြနၿပ ဆတ သတငး ဟာ ၂ဝဝ၉ မတ ၂၇

ရကမာ ေနာေဝက ဒမကရကတစ ျမနမာအသက ေမာငဘနးျမတက လမးေျပာလ႔

ၾကားသလကရေတာ ခကခငး စကား ျပနမေျပာႏငခဘး။

သ႔က ေဆးရတငထားတယ ဆတာေတာ သတငး ရထားပါတယ။ ကေနာကလ

ေခတၿပငက ပ႔ထားတ ‘ဥးသန႔န႔ေဆးလပ’ ဆတ ေဆာငးပါးထမာ ေကာငးသား ဘဝက အတ

အပ၊ အတ စားခၾကတ သငယခငးေတြထက ေဆးလပ အလြန အကြၽေသာကၾကတ တငမး၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 29

ကကးကြၽနးေလးေမာင၊ ညြန႔ေအး (အငးဝ) တ႔ ကြယလြနကနၾကၿပး ၾကညေအာငပ

ကနတယလ႔ ထညေရးလကပါေသးတယ။ ေမာငသာႏးန႔ လထစနဝငးတ႔ကေတာ ေစာေစာကပ

ေဆးလပ ျဖတပစခၾကတယ။ သတ႔ ႏစဥးလ ေဆးလပ စြခၾကသေတြပါပ။ ဥးသန႔ကလ

ေဆးလပစြသပါ။ ေဆးျပငးလပသမားပါ။ စာအပတအပထမာ ပါးေစာငကငဆာန႔၊ တျခား

စာအပထမာေတာ အဆတကငဆာန႔ တ ကြယလြနရပ ႏစမး ေရးထားေပမ ေဆးလပေၾကာင

ျဖစတ ကငဆာပါပ။ လေတာ လခြၽနေတြ ေဆးလပေၾကာင အရြယေကာငးတနး

ကြယလြနၾကရတ အတြက ႏေမာတသ ယႀကးမရ ျဖစရပါတယ။ ေဆးလပကလ ရနသ

ဘလးႀကးလ မနးမပါတယ။ ကေနာက ေဆးလပ လးဝ မေသာကဖးခသဆေတာ ေဆးလပ

ေသာကတတတ သငယခငးေတြန႔ တကကကက ျဖစခရတာက ျပနလည သတရမပါတယ။

ခေတာ လြမးစရာ “ရနပြ” မားပါ။

အပရာထရင ၾကညေအာငက အရငညက လကကနေဆးလပက မးညၿပး

လကဖကရညဆင တနးသြားတယ။ အထးတြတာက ကကးကြၽနး ရက ၅ဝ အစာငတခ

တကပြမ ကဆးခတ ကဗာဆရာ ေလးေမာင (ျမငးၿခ) န႔ပါ။ သတ႔ခငး မတဖြ႔မၾကတာကလ

စာေပန႔ စတငတာ မဟတဘ (ရတနာပေဆာငမာ ေနစဥက) ေဆးလပ မးညရငးက

စတငတာပါ။ အပရာထရင လကဖကရညဆငက အတသြားၿပး နဂါးေဆးလပ တမတဖး

ဝယတယ။ လကဖကရညကကထက ေဆးလပတအပလးရ႕ အစခေတြ စၿပႏစၿပး

သ႔အကႌအတကပထက ထထားပါတယ။ အဒါက “လဖရညန႔ႏပထားတာ”လ႔သကေခၚတယ။

ဘယသေတာငးလ႔မမေပးဘး။ လခငရင ဝယေပးမယ တ။ သႏပထားတာကေတာ

မေပးပါဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 30

ၾကညေအာငဟာ အေနအထင အေျပာအဆ အလြန ရးပါတယ။ ဘေကက ပါးပါး တတ

ထားတယ။ ဆ မလမးတတဘး။ မကႏာမာ ေကာကေပါကမာ ပါတယ။ မကခး ထတယ။

လခည အကႌကေတာ ခညထညေတြပ အဝတမားတယ။ လခညေတြက ေရႊဘဆတခြ၊

ဓာတေဆးဆး လခညအန၊ အစမး ကြကစတေလးေတြက ဝတေလရတယ။ လခညတတ

ဝတတယ။

ၾကညေအာငက အငးဝသားပါ။ တကသလ တကေတာ မႏေလး တကသလ

ရတနာပေဆာငမာ ေနာကႏစမာေတာ ေရႊျပညေအးေဆာငမာ ေနပါတယ။ ေနာကေတာ

မႏေလး ယးဒယားေစး ေတာငဖကက သ႔အစမ အမက ေကာငးတကပါတယ။ ၁၉၅၆ခႏစမာ

တကသလက ကေနာတ႔ အတ ေရာကတယ။ သကတ ရြယတေတြ ျဖစလ႔ “ကယေလာင”လ႔

ေခၚၾကတယ။ နာမညရငးက “ၾကညလင” တ။

သ စာ စေရးတာက မႏေလး “ဗဟရစည” သတငးစာမာ ကေနာတ႔ ေတြ႔မပါတယ။

ဆရာ ေဇယရ႕ အကေဆးေလးေတြက အတယေရးတာပါ။ ကေလာင အမညက

“အငးဝေအာငေဆြ” တ။ ကဗာဆရာ ေဒါငးႏြယေဆြကလ ေအာငေဆြ အမညန႔ အားကစား

ေဆာငးပါးေတြ ေရးေနတာ ေတြ႔ရလ႔ ဒနာမညက ဆကမသးေတာဘး။ သ

တကသလေရာကစက ေနတ ရတနာပေဆာငမာ သ႔အခနးေရ႔က ျဖတသြားရင “ထမငးမဝ

အေခာငေသမယ၊ အငးဝေကာငေတြ” လ႔ ကေနာက ေအာဟစ ႏတဆကသြားေလရပါတယ။

သက သစာေရးေနတာက လသမာ သပရကပါတယ။ ကေနာက အသလ ေနာကသြားေလ

ရတာကလ စတတတတပါတယ။

ဂပနေခတမာ မႏေလးက ေဒၚအနး (လထေဒၚအမာန႔အတ သပတေမာကေကာငးသ)

တ႔ အငးဝက လာရငး စစေဘးေရာငရငး “အငးဝဂဏရည” ဆတ စာသငေကာငးေလး ဖြငၿပး

စာသငေပးခတယ။ သန႔ ကေလးန႔ အတ ေကာငးတကခပါတယ။ အဒ ေကာငးကေန စာေပ

အေျခခ ရခပါတယ။ ကေလးက တကသလက အရငေရာကတယ။ ဖရကေနတာ မားၿပး

စာေမးပြ ကလ႔ ဥပစာ ေအာငၿပး ထငပါရ႕၊ ေကာငးဆရာ ထြကလပတယ။ ေကာငးထြကမ

သတ႔ႏစေယာက တြမတာပါ။ ၾကညေအာငက ေကာငးမာ ျမငးၿခသား၊ ျမငးၿခသေတြန႔ပ

အတြမားလ႔ သ႔က ျမငးၿခသားလ႔ပ အထငခရပါတယ။ အငးဝသား ဆလ႔ သတြတာ က

ညြန႔ေအး (အငးဝ) ေခၚ ကကညြန႔ပါပ။ ညြန႔ေအးလ ေစာေစာ ေကာငးထြကၿပး

ေကာငးဆရာလပသြားပါတယ။ သလ ေဆးလပအေသာကလြနလ႔ ကငဆာျဖစၿပး

ကြယလြနခရာပါတယ။

မႏေလး တကသလ မဂၢဇငးမာ ကေနာအတြငးေရးမႈး လပေတာ ၾကညေအာငက

အဂၤလပစာ အယဒတာပါ။ ေမာငသနးႏင(ဂဏထး) က ျမနမာစာ အယဒတာပါ။ ေနာကေတာ

ကေလာငရငအသငးမာေရာ၊ ေကာငးသားတပဥး တကသ န႔ ဗကသ မာေရာ သခ၊ သဒတတ႔

အေဖ (ကစးဝငးေမာင) ရယ၊ ဖးသေခာငးရယ၊ ျမငးၿခ ေအာငသရယ။ ကဗာ ဆရာ

ေလးေမာငရယ အတ တြၿပးလပခၾကပါတယ။ ကေနာတ႔န႔ တနးကေတာ သန႔ ေလးေမာငတ႔က

ေရာငႏငသမ ေရာငပါတယ။ ႏစဥးလး ရကတတလ႔ အသငးအပငးေတြက ေရာငၾကတာပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 31

ေနာကေတာ ဝရမးေျပးရ၊ ေတာငတနးေတြက၊ ကြၽနးေတြ ကသညအထ စြန႔လႊတ စြန႔စား

လပေဆာငခၾကရာပါတယ။

ၾကညေအာငအေၾကာငး ေျပာရင ေလးေမာင အေၾကာငးကလ မပါမျဖစက

တြေျပာေနမတာပါ။ သတ႔ ႏစဥးမာ တျခား တညတာက ခက ကြယလြနသညအထ

လပႀကးေတြပါပ။ ၾကညေအာငက ရညးစားေတာင မယမယရရ ထားဖးသ မဟတပါဘး။

“ေခာငးၾကညမျပန” အဆငပါပ။ သရ႕ ကဗာစာအပထက “နနးေရ႕သ” ဆတ ကဗာဟာ

သ႔ခစသအေၾကာငး စတကးယဥၿပး ဖြ႔တာပါ။ တကယေတာ သက ႏႈတကလ

ဖြငမေျပာဖးလကတ အျပင၊ စာန႔လ မလမးလကရ ရာပါဘး။ သန႔ကေနာ တြထတတ “စၾတ”

ကဗာစာအပကေလးကပ လကေဆာင ေပးဖးခပါတယ။ အဒါလ မနးကေလးလကထ

မေရာကပါဘး။ ႏႏရည(အငးဝ)က အဒအေၾကာငး ဝတတ တပဒ ေရးဖးပါတယ။ ရယရမလ၊

လြမးရမလပါပ။

မႏေလးတကသလ ကေလာငရငအသငးမာ စာေပကစၥေတြ လပၾကေတာ တငမးက

အသငးရ႕ စာစဥေတြ စာအပေတြ အျဖစ ထတၾကရေအာငလ႔ ေဆြးေႏြးတယ။ အားလး

တကတက ၾကြၾကြန႔ သေဘာတၾကတယ။ ထတစရာ စာအပ အသငမရၾကလ႔ တငမးရ႕

ကဗာေတြက စၿပး “ဖနမးအမ” ကဗာစာအပကေလးက ၁၉၅၉ မာ ထတတယ။ စာေပဗမာနဆ

အေပးခရေတာ အားတကၾကတယ။ စာေပေလာကမာ တငမးဆတ နာမညက ဘယသမ

မၾကားဖးေသးဘး။ “ဖနမးအမ” ထတမ ဒကေလာငအမညက စသးတာဆေတာ ဆရတ-အခါ

ဟးေလးတေကာ ျဖစခပါတယ။ ဆကထတစရာမရေတာ ၾကညေအာငန႔

ေမာငစြမးရညႏစေယာက ေပါငးၿပး “စၾတ” ဆတ အမညန႔ ကဗာစာအပကေလး တစအပက

၁၉၆ဝမာ စာစဥ ၂ အျဖစထတၿပး ၾကညေအာင ေမာငစြမးရည ဆတာ ေပၚေပါကလာခရတာပါ။

ဒကေလာငနာမည ႏစခစလးဟာလ စာေပေလာကမာ အစမးသကသကေတြပါပ။

၁၉၆ဝ ျပညႏစတဝကမာ ကေနာတ႔တေတြ တဂးကဗာေတြကပ သႀကးမႀကး

ဖတေနၾကပါတယ။ တဂး ရာျပညပြန႔လ ၾကေတာ တဂးစာအပေတြ၊ တအပခငးေရာ၊

ေပါငးခပေရာ ထြကလာတအခါ မလြတတမး ဝယဖတၾကပါတယ။ တဂးန႔ ဆကစပၿပး အႏၵယ

ကဗာဆရာႀကးေတြ၊ ပါရနကဗာဆရာႀကးေတြကပါ ရာေဖြ ဖတရႈၾကရာမာ အကဆးက

ၾကညေအာင ျဖစပါတယ။ ရပရငရတခ ေဘးမာ ဗယာေၾကာေရာငးေနတ အရဒကဗာဆရာႀကး

တဥးကပါ ၾကညေအာငက မတဖြ႔ၿပး မႏေလးတကသလရ႕ စာဆေတာေန႔ ကဗာရြတပြမာ

ပငဖတ ရြတေစခပါတယ။ ေမာငသာႏး ဘာသာျပနတ အမာခကယမရ႕ ရဘာအယတ

ကဗာစာအပ အမာစာက ၾကညေအာင ေရးပါတယ။ အဒအမာစာမာ ၾကညေအာငဟာ အႏၵယ၊

ပါရနစတ ကဗာေတြက ဘယေလာကစြတယ ဆတာ သရပါလမမယ။

“စၾတ” ဆတာ တဂးရ႕ ကဗာ စာအပတအပ အမညပါ။ အဂၤလပလ Chitra (ခစတရ) ပါ

တ။ အဓပၸာယက “ဆနးၾကယျခငး” ပါတ။ ေပၚ ဥး သက ကလ သပ သြားၿပး မကႏာဖးအပေတာ

ေပၚဥးသကကလ အဆနးတၾကယ ဆြေပးလကခပါတယ။ ဒေနာကေတာ ကေနာတ႔တေတြ

စာေတြ အမားႀကး ေရးလာၾကၿပး လးခငး စာအပေတြ ထတလာၾကပါတယ။ “လမငးတရာ”

ဆတ စာအပက လထတကက ထတပါတယ။ သ႔သငယခငး၊ လထအယဒတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 32

ေမာငေတာလဆတာက ကေနာ ေကာငးသား သမဂၢ အမႈေဆာင စတငလပတ ႏစမာ ဥကဌပါ။

အမညရငး ကေစာလြငတ။ ကေစာလြငက သ႔သားအလတ တေယာကက “လမငးတရာ”လ႔

အမညေပးခပါတယ။ ခသက သြားဆရာဝန အျဖစန႔ ေလာစအနဂလစၿမ႔မာ ေနထငပါတယ။

“လမငးတရာ” ဆတ စာအပဆငလ ရနကနမာ ရခဖးပါတယ။ စာအပ ထတေဝေရး

လပပါတယ။ ခေတာ သလ ေလာစအနဂလစက ေရာကေနပါတယ။ လမငးတရာစာအပက

အမးသားစာပဆရပါတယ။ ကေနာ အရင ရတာပါ။ ၿပးေတာ ကေလး ရပါတယ။

ကေနာ ဗမာျပညမာ ေနာကဆးထတခတ ကဗာစာအပကလ လထတကကပ

ထတေပးပါတယ။ “အေမေခၚသ”တ။ ၁၉၉၇ က ထတခပါတယ။ တညးျဖတ စစဥၿပး

အမာစာေရးတာက သငယခငး ၾကညေအာငပါပ။ အဒါဟာ သရ႕ ေနာကဆး ပႏပစာလ

ျဖစတယ ထငပါတယ။ အဖြ႔ခပရးမာ ေဟာေျပာပြေတြက အငးဝ ညေနာင ႏစဥး န႔ပ

လပေလရပါတယ။ ဒါေၾကာငသတ႔ ႏစဥး က စစအစးရက စာေရးခြငေရာ၊ ေဟာေျပာခြငေတြပါ

ပတလကပါတယ။ ဒါေၾကာင ကေနာ ကဗာစာအပ အမာစာဟာ သရ႕ေနာကဆး ပႏပစာလ႔

ေျပာလကရျခငးပါ။

စၾတ ကဗာစာအပမာ လထေဒၚအမာန႔ တငမးတ႔က အမာစာ ခးျမငခၾကပါတယ။ သ႔ရ႕

“ဒဌဝတမ ဧရာဝတသ႔” ကဗာစာအပမာေတာ ဟသာဝတ ဥးဝငးတငက အမာစာ

ေရးခဖးပါတယ။

ၾကညေအာငက တငမး၊ ေမာငစြမးရည၊ ၾကညေအာင သငယခငးသးေယာကဟာ

“မႏေလး တကသလ သားအမ ၀မးဗလက ေမြးထတလကတ အျမႊာကဗာဆရာသးေကာင” လ႔

ကေနာရ႕ အေမေခၚသကဗာစာအပ အမာစာမာ ေရးခပါတယ။ ကေနာ အေၾကာငးက

သးျခားေရးရာမာ “ကြၽနေတာတ႔ ႏစေယာကဟာ အျမႊာညအစက မဟတေပမယ

သ႔အေၾကာငးေျပာရင ကြၽနေတာ အေၾကာငးပါမယ။ ကြၽနေတာ အေၾကာငးေျပာရင

သ႔အေၾကာငးပါမယ။ ဒါ မလႊမေရာငသာတ ကစၥ။ သန႔ ကြၽနေတာက မႏေလးတကသလမာ

ေကာငးေနဘကလညးဟတ၊ သငယခငးလ ျဖစျပန၊ ပထမဥးဆး ကဗာစာအပက အတတ

တြၿပး ထတခၾကတာ “စၾတ” (၁၉၆ဝ) ကဗာစာအပေလးပ တ။

တငမးန႔ ကေနာ ျပညပေရာကေနေတာ သက ကေလးန႔ ကနရစတယ။ သတ႔ႏစဥး

တြၿပး အဖမးခၾကရတာလ ရတယ။ သတ႔က စာေရးခြင၊ ေဟာေျပာခြင ပတတယ ဆေတာ

အလြန မတရားတာပ။ သတ႔က ဆန႔ကငတ စာကသာ ပတရင ၿပးတာပ။ ခေတာ ဘာမ

မေရးရဘး ဆေတာ မတရားလြနးပါဘး။ သေျပာတ အမတကသလရ႕ အျမႊာသားသးဥး အနက

ကေနာပ ကနပါေတာတယ။ ကေနာက သးေယာကစာ စာေတြ ဆကေရးရငး ဒမကေရစေရး၊

ညညြတေရးန႔ ၿငမးခမးေရး အတြက ဆကလက တကပြဝငသြားရေတာမာပါလားလ႔

ခစားရပါတယ။ လမငးတရာ သာတ ေခတက ညညညြတညြတ ခတကၾကပါစ႔။

ေမာငစြမးရည

မတ ၂၇၊ နယးေယာက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 33

ကကညလငနႛ ကေနာဖးသ (လထ)

ေဖေဖာ၀ၝရ ၁၀၊ ၂၀၀၈

ကညလငဆတာက သႛအမနာမည၊ ေကာငးနာမည၊ ကေနာတႛေခတနာမည။

ကညေအာငဆတာက သႛကေလာင နာမည၊ စာေပဗမာနကဗာဆရတနာမည။ သႛနာမညနႛ

ပတသကလႛ ေပာစမႀတအဖစအပကတခက ကားဖးသမား ကားဖးကပၝလမမယ။

တကသလေကာငးသားဘ၀ အခငးခငးေတၾ တခၝဆကတနး လငယတႛဘာသာဘာ၀

ေပာက ေနာကကရငး ကဗာဆရာတငမးက "တငမး-ဗငဂး"လႛ ေ႐ကၾးေကာလကပၝသတ။

ဒအခၝမႀာ ကကညလငကလညး ခက ခငးဆသလအညမခဘ "ကညလင-လနငကၾ" လႛ

ပနေ႐ကၾးေကာလကလႛ မႀတမႀတရရ ေပာစရာ အဖစအပကကေလးတခအဖစ

အေပၝငးအသငးမား အကားမႀာ ကနရစပၝတယ။ အဒၝ သႛနာမညရငးပၝ။

ကေနာေရးမႀာက သႛေကာငးသားဘ၀ပၝ၊ စတကဗာမား၊ လမငးတရာကဗာမားနႛ

ဒႉ၀တမႀဧရာ၀တသႛကဗာမားတႛက ဖနတးတ ကာလက အေကာငးအရာေတၾပၝ။ ကေနာ သႛက

ရငးႎႀးတာက အဒကာလေတၾသာဖစပၝတယ။

အဒကာလေတၾ လၾန႓ပးတေနာကမႀာေတာ အငး၀တတား႒ကးေအာကမႀာ ႎႀစေပၝငး၃၀စာ

မစေရေတၾ ဖတစးသၾားပၝ႓ပ။

သႛကကညလကရင အမားဆးေတၾႛရတာက ပငနရႀပအကရငဘတဖၾငနႛ၊

လခညအစမးေရာငက ေခသလးေပေအာင တတ၀တထားတ

အရပငၝးေပေခာကလကမေလာက လပၝ။ သႛအကအတထမႀာ အ႓မလလ နဂၝးေဆးေပၝလပ

သးေလးလပက ေထာငထညထားတာ မငရပၝမယ။ သမားက သႛဆကေန

ေဆးလပတလပလပေလာကလႛ ေတာငး႓ပး လႀမးယမယလပလကရင၊ "ကယလ-

ဒၝကယေသာကတာ၊ ေမာငရင ေသာကခငရင ဆငမႀာယလက၊ ကယပကဆေပးမယ"

ဆ႓ပးပနဆၾယပၝတယ။ အေကာငးက သက သေသာကမယ နဂၝးေဆးလပဖငက

အ႓မလကဖကရညအခထမႀာ ႎႀစ႓ပးမႀ အတထမႀာ ထညထားတာမႛပၝ။ သဟာ ေဆးလပနႛ

လကဖကရညက အငမတန ကကသပၝ။ ေဆးလပမႀ နဂၝးေဆးလပပၝ။ စးကရကမေသာကပၝ။

အဒတနးက လေတၾသႛကနားလညထားကတာက လရး၊ စတထရႀတာက မခနမလႀပ

ဘၾငးဘၾငးေပာတတသ၊ ကဗာနႛ စာေပကအငမတနလကစားသရယလႛ ဖစပၝတယ။ သအဒလ

ပၾငပၾငလငးလငး ေပာတတလႛလညး သနႛပတသက႓ပး ကေနာတႛ အကား

ေပာစမႀတစကားေတၾ အေတာေလး ကနေနတာ ကေနာမႀတမသေလာက

ပနေပာပခငပၝတယ။

ဥပမာ သက တရကစာဆ ခၝလစလ ဂဘရနး (Khalil Gibran)ရႛ မကရညမားႎႀင

ရယေမာသမား (Tears and Laughter) ဆတ စာအပက "ဒၝ ကေနာ ကဗာေဂၝက႒ကးပ၊

ကဗာစာနမရရင ဒစာအပကဖတ႓ပး ဒေဂၝက႒ကးနႛႎႁးရတာေလ …" လႛ ေပာတတပၝတယ။

ေနာက သႛစကားေတၾထက တငကနရစတာေတၾက "ကလားရပရႀငကားကညရင ေမတၨာဓာတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 34

သနႛစငတယ …" ၊ "ငရတသးစားရင ကေလသာ႓ငမးတယ" ဆတာေတၾပၝ။

တခားလညးမနညးပၝဘး။ ကာလကာေတာ ကေနာလညးေမကနပၝ႓ပ။

သႌၿနးတ ေဂၝက႒ကးက ကေနာသႛဆက ငႀားဖတကညေတာ ကကလကတဖစ ခငး။

တဂးကဗာမားနႛပထမဆးထေတၾႛရတနးက ခစားမႁမး ပနေပလာပၝတယ။

ကဗာဆရာတငမးက "တငမး-ဗငဂး"

"ကညလင-လနငကၾ" လႛ ပနေ႐ကၾးေကာလကလႛ

သက ကေနာထက အသက အေတာ႒ကးသဖစတအေလာက

တကသလေရာကတာလညး ကေနာထက အေတာေစာပၝတယ။ ကေနာက တကသလမႀာ

စာေတၾဘာေတၾေရးတာမဟတလႛ သနႛသက႗မးတာဟာ စာေပေကာငမဟတပၝဘး။

မႎၨေလးခရငဗကသ၊ မႎၨေလးတကသလေကာငးသားညႌၾတေရးတပဥးနႛ

မႎၨေလးတကသလေကာငးသားမားသမဂၢ စတ လႁပရႀားမႁေတၾအတၾငးမႀာ ရငးႎႀးကတာပၝ။

အဒတနးက သဟာ ေအာငမဂလာေဆာငမႀာ ေနခဖးတယလႛ အမႀတရေနပၝတယ။ ေနာကေတာ

ေဗာဓကနးထနႛ ေရနေမာငးထပက ကကလကဖကရညဆငမႀာသာ ကေနာတႛခငး

ေတၾႛကဆကတာ မားပၝတယ။

အဒတနးက သနႛအတၾဆးေတၾက ေပၝငးေလာငးေဒသမႀာ ကသၾားတ မႎၨေလး

ဖားသားလဖးေကာငးေတာငဖက၊ စာတကတနးက ကေသာငးေရၿ၊ မငး႓ခက ကေကာ၀ငး

(ရႀစေလးလးလႁပရႀားမႁမႀာ တရားေဟာရငးကၾယလၾနသၾားသ)၊ က မသၾင၊ ကေလးေမာင

(ကကးက႗နးအာဇာနည)၊ ကေကာေဌးေထၾး၊ ရခငကေကာခင(ပခးရးမကဆးသၾားသ)၊

မငး႓ခကကေအာငသ (ေနာကဆး မတကသမႀာအတၾငးေရးမႀးလပခသ) စတာေတၾ ဖစပၝတယ။

ဒထမႀာ ကေနာလညးပၝတာေပၝ။ ဒၝေပမ ညငယေလး အရၾယနႛပၝ။

ကကညလငနႛကေနာ နးနးကပကပအတတၾလပရတာေတၾထမႀာ

ေမမရတလပငနးတခကေတာ ၁၉၆၃ခႎႀစ၊ မႎၨေလး တကသလႎႀစလညမဂၢဇငးပၝ။ ၁၉၆၃ခႎႀစမႀာ

ဗလေန၀ငးက ႓ငမးခမးေရးထးဇာတကတာက အခၾငေကာငးယ႓ပး ေကာငးသားေတၾဟာ

တကသလသမဂၢ ပနေဖာေရး၊ ႎႀစလညမဂၢဇငးပနထတေရး စတ တကသလနယေမမားရႛ

ပမႀနလပငနးေတၾက ပနေဖာဖႛ ကးစားကပၝတယ။

မႎၨေလးတကသလမႀာေတာ နႀစလညမဂၢဇငးမႀာ ကကညလငက မနမာစာ

စာတညးဖစပၝတယ။ ကေကာခငက အဂလပစာ စာတညးပၝ။ အဒ ႎႀစလညမဂၢဇငးေကာမတမႀာ

ကေနာကေကာ ငာတာ၀နခဖစပၝတယ။ မႀနတာ ၀နခရရင ကေနာမႀာ ဘာအေတၾႛအကမႀမရႀ၊

လပလညး မလပတတပၝဘး။ သတႛက တၾသငေပးမယ၊ ေလကငေပးမယ ဆတ သေဘာနႛ

ဆၾေခကတာပၝ။ အဒႎႀစလညမဂၢဇငးဟာ မႎၨေလးတကသလရႛ (အခအထ) သမငးမႀာ

ေနာကဆးႎႀစလညမဂၢဇငး ဖစတယလႛ ဆရင ရမယလႛ ထငပၝတယ။

"ကလားရပရႀငကားကညရင ေမတၨာဓာတ သနႛစငတယ၊

ငရတသးစားရင ကေလသာ႓ငမးတယ"

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 35

မႀတမႀတရရ၊ ဒမဂၢဇငးရႛ အဖးကက တမထးခားတအဖးပၝ။ အဖးကေရးဆၾသက

အဒတနးက မကႎႀာဖးပနးခေတၾမႀာ ေနရာရေန႓ပး ထးထးဆနးဆနးေတၾ ထၾငေလရႀတ

ကေပဥးသက ဖစပၝတယ။ ထးစအတငးသက အခမဆၾေပးတာဖစပၝတယ။ လထသတငးစာမႀာ

ကာတၾနးေတၾေရး၊ လထတကစာအပတကအဖးေတၾေရးဆၾေပးနႛ နာမညေကာေန႓ပဖစတ

ကေပဥးက ကည ပာေရာင ပနး(ဗနး)ေနာကခေပမႀာ တရပကတေကးညႀပပနးခမးနႛ

ေလာကနတပက အနကေရာင ေတာကေတာက ေရးထားတာပၝ။ အမႀတတမကညလကရင

ေလာကနတအရပေလးဟာ ကတေကးနႚညႀပ႓ပး တငထားသလား ေအာကေမရပၝတယ။

အထကေထာငမႀာေတာ ေဖာထတလကတာ မကာေသးဘးဖစတ အဒတနးက

အငမတနသစဆနးတ မႎၨေလးတကသလရႛ ေကာငးတဆပ ဖစပၝတယ။ အဒတဆပကလညး

(အေမရကနေရာက ပနးခဆရာ၊ ကာတၾနးဆရာ၊ စာေရးဆရာ၊ ဒၝရကတာ)က၀ငးေဖနႛ

ကေပဥးသကတႛပ တထၾငတာလႛ မႀတမေနပၝတယ။ ကေနာတႛအမက စာအပဗဒထမႀာ

ႎႀစလညမဂၢဇငးေပၝငးစက ေဒၝငလကေထာင႓ပးစထားရင ဒမဂၢဇငးဟာ ေတာကပတ

အပာေရာငအေႎႀာငနႛ ထးထးခားခားေပလၾငေနပၝတယ။

၁၉၆၃ထမႀာ ေကာငးသားသမဂၢေတၾ ပနထေထာငဖႛ ကးစားကတယဆေတာ

တကသလထမႀာေရာ တကသလ ပငပေတၾမႀာပၝ ထေထာငကပၝတယ။ ဒအခၝမႀာ အေခခကတ

ဗကသမားက မႛနယအလက၊ ခရငအလက ပနဖၾႛကေတာ သနႛကေနာနႛ မႎၨေလးခရင

ဗကသေကာမတမႀာ တၾလပကရပၝတယ။ သကဥကႉ၊ ကေနာကအတၾငးေရးမႁးး ထငပၝတယ။

ေသခာေတာ မမႀတမပၝ။ သလ နာမညရႀတ ကဗာဆရာက ဥကႉလပတယဆေတာ

အတတၾလပသေတၾက သပသေဘာကကပၝတယ။ သကလညး စကားေပာတယဆရင

အငမတန စတပၝလကပၝနႛ ေလးေလးနကနက ေပာေလရႀတာကး။

သႛရႛထးခားခကတခက သဟာစာေပကအလၾနလကစား၊ တနဘးထား႓ပး

သမားေတၾကလညး စာေရးဖႛ အငမတန တကတၾနးေလရႀပၝတယ။

ဒလအတကတၾနးခရသေတၾထမႀာ ကေနာလညးပၝမယဆတာ ေတၾးမက႓ပးသားဖစမႀာပၝ။

မႎႀစကမႀ ကၾယလၾနသၾားတ ကေနာအေမရႛေမာင၊ ကေနာဥးေလးဥးေမာငေလးဟာ

စာအလၾနဖတသတေယာက ဖစပၝတယ။ ေနာက႓ပး ဟာသေတၾ အပၝအ၀င စကားေပာလညး

သပေကာငးပၝတယ။ သႛကလညး ကကညလငက "ဥးေမာငေလး-စာေရးပၝဗ" လႛ

ခဏခဏေပာပၝတယ။

အဒလ သႛရႛ လတငးအေပမႀာ အေလးထား ဆကဆတာနႛ စာေရးဖႛ

တကတၾနးတာေတၾေကာငပ ကေနာလညး ကေနာဖာသာတတတတေရးထားတ

ကေနာရႛပထမဆး ၀တၪတေလးက သႛကေပးဖတခပၝတယ။ တခားဘယသႛကမႀ ေပးမဖတခဘး

ထငပၝတယ။ သက ေသေသခာခာဖတကည႓ပး မားမားေရးဖႛ တကတၾနးပၝတယ။

ကေနာမႀတမသေလာကဆရင အဒကာလတနးက ကေနာသသေတၾထမႀာ သႛေလာက

ကဗာေရးအားေကာငးသ မရႀသေလာကပၝပ။ ဒၝေကာငလညး စတကဗာမား (ေမာင

စၾမးရညနႛတၾလက)၊ လမငးတရာကဗာမားနႛ ဒႉ၀တမႀဧရာ၀တသႛ

ဆတကဗာစာအပသးအပက ၄-၅ႎႀစေလာကကာလအတၾငး ထတႎငခတာဖစပၝတယ။

သႛရႛထးခားခကတခက သဟာစာေပကအလၾနလကစား၊တနဘးထား႓ပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 36

သမားေတၾကလညး စာေရးဖႛ အငမတန တကတၾနးေလရႀပၝတယ

အဒကာလေတၾတနးက သႛရႛပဟာ အငမတနတည႓ပး ဟာသ

အငမတနနညးသတေယာက ပမးလႛ မႀတမေနပၝတယ။ ဒလေပာလႛ သႛမႀာ

ဟာသဉာဏမရႀဘးလႛ ဆလတာမဟတပၝဘး။ ဒၝေပမ သ အဒလ တညတည႒ကးေနတာ၊

အရာရာက အေလးအနက၊ အေရးတ႒ကးထား႓ပး ေတၾးေတာတတတာကက သမားေတၾအဖႛ

ခစစႎး ကစားစရာဖစေနပၝတယ။ သႛက အဒတနးက မ စ မေနာကတ လရယလႛ

မရႀသေလာက ဖစပၝတယ။

ဘယေလာကထမားလဆရင ေပာပခငပၝေသးတယ။ အဒတနးက ေကာငးသားသမဂၢ

အေဆာကအဥ႒ကးလညး မရႀေတာဘး ဆေတာ သမဂၢလပငနးနႛပတသကသ၊

တပဥးနႛပတသကသမႀနသမ႖ဟာ ေဗာဓကနးအ၀ငမႀာရႀတ "သေပ"ဆတအမကေလးမႀာ

စေ၀းကပၝတယ။ အဒအမနႛ မကႎႀာခငးဆငမႀာ အမဆငေလးငယငယ တခရႀ႓ပး

အဒဆငရႀငရႛသား လႀေရၿဆတေကာငေလးဟာ အားရင ဒဘကက ကးလာ႓ပး ဒကလေတၾနႛ

ေနာကေပာငကစယ တဟားဟားေနသပၝ။ သႛအသကက ၁၃ႎႀစေလာကရႀဥးမယထငပၝတယ။

တခၝမႀာေတာ ကကညလင လမငးတရာ ကဗာစာအပအတၾက

စာေပဗမာနဆရ႓ပးေနာကထငပၝတယ၊ လႀေရၿက သႛက အမေရႀႛက မာလကာပငေတၾေပမႀာ

ကးခညသနးခညလပေနတ စာကေလးေတၾက လကႌးထးပ႓ပး၊ "လပစမးဥးပၝဗ ဥးကညလင၊

ဟမႀာငႀကကေလးေတၾ ခစစရာေကာငးလကတာ၊ ကဗာတပဒေလာက ေရးပၝဥး ..." လႛ

ေပာတတပၝတယ။ ကကညလငခမာ၊ ရယရအခက၊ စတဆးရအခကနႛ

အေတာစတညစသၾားရပၝတယ။

ဒလနႛ ကေနာတႛႎႀစေယာက ပ႓ပးရငးသၾားရတာက နဂရႀတ သမဂၢေခၝငးေဆာငေတၾ

ေကာငးပငေရာကကနတာ၊ တခႛက မဆလပၝတဘကလက႓ပး တပဥးပငပေရာကကနတာ

စတာေတၾေကာင ကေနာတႛတေတၾ ကယတတႎငတဘကက ၀ငလပကရငး

သပတၾမသၾားတာပၝ။

၁၉၆၃ခႎႀစ အကနနားနးမႀာ ဗလေန၀ငးဟာ သတထၾငခတ ႓ငမးခမးေရးေဆၾးေႎၾးပၾ

ဆတာေတၾက ဖကသမးလက႓ပး ႓ငမးခမးေရးအတၾက လႁပရႀားခသေတၾ၊ အတကအခေတၾ၊

ေကာငးသားေခၝငးေဆာငေတၾက အကနသမးဖမးေတာ ေမေပမႀာ လပႎငကငႎငသဆလႛ

ကေနာတႛပ ကနရစပၝတယ။ ဒအခၝမႀာ ကေနာတႛဟာ ေမေအာကပစနႛ ဆကလႁပရႀားကရငး

ကဗာလငးက အဓကထားေနတ ကဗာဆရာႎႀစဥးဖစတ သနႛ က႗နးမႀာကဆးသၾားတ

ကေလးေမာငတႛလညး ေရႀႛတနးတက ေနရာယလာကတာ ဖစပၝတယ။

မႀတမႀတရရ အဒလ ေမေအာကလပကရငးကေန သမဂၢဆတ

ေမေအာကစာေစာငေလးတအပ ထတ ဖစကပၝတယ။ ဒမင ၈ခးဆက၊ စာမကႎႀာ

၁၂၀ေလာကရႀတစာအပေလးပၝ။ စာအပက ရကတာက ပႎႀပစကခပငယငယတခမႀာပၝ။

ပႎႀပစကပငရႀငဟာ ကေနာတႛက ေထာကခတသတဥး ဖစပၝတယ။ သအခအထ

သကရႀထငရႀားေနထငတနးဖစလႛမႛ ဒေနရာမႀာ၀မးနညးစၾာနႛပ သႛရႛ နာမညရငးက ခနလႀပ

မႀတတမးတငရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 37

အဒမႀာ ပႎႀပ ပးတစာမေတၾက အဒတနးက ကေလးေမာင၊

ကေအာင႓ငမး(က႗နးပန)တႛေနတ မႎၨေလး၈၅လမး၊ မနးႌၾနႛဥးေမာငေလးတကနႛ

မကႎႀာခငးဆငက ကေစာလၾင (မတကသဥကႉေဟာငး၊ စာေရးဆရာ ေမာငေတာလ)

အမမႀာခပက၊ အဖးကပကပၝတယ။ မေအးစနး(ကဗာဆရာမ မစမးပင)နႛ သစညးရးထားတ

လငယေလးေတၾလညး ပၝ၀ငကပၝတယ။ ပထမဆးစာအပတအပထၾကလာေတာ

ခးေကာငခး၀ႀကလပရတာ ၀မးသာလၾနးလႛ အနားမႀာရႀေနတ လေတၾအားလး

လကမႀတထးကပၝတယ။ ေနာငကမႀ "ဟာ၊ ဒစာအပမား သမးမသၾားရင …" ဆတအေတၾးနႛ

လနႛကနကတာလညး မႀတမေနပၝတယ။

ကဗာလငးက အဓကထားေနတ ကဗာဆရာႎႀစဥးဖစတ သနႛ

က႗နးမႀာကဆးသၾားတ ကေလးေမာငတႛလညး ေရႀႛတနးတက ေနရာယလာကတာ

အားလးက သႛက ခငကခစကေတာ သႛကစ တာ ေနာကတာလညး ရႀသလ

သႛဇးေတၾခကတာလညး ရႀပၝတယ။ ဥပမာ သ အဒတနးက ခစ ကကေနတ

မႎၨေလးနနးေတာေရႀႛက အမးသမးေလးဆက စကဘးနႛလကပႛရတာမးပၝ။ ခရးကမနးပၝ။ ၃-၄မင

ေ၀းပၝလမမယ။ အဒခရးမႀာသက အစအဆး စကဘးေရႀႛကထင႓ပး လကပႛတယဆတလက

အသၾားအပန နငးရတာပၝ။ ၇မင၊ ၈မငခရးေပၝ။ သကေတာ တဖကသတခစသတႛ ထးစအတငး

ေခာငးကည ပးပနသာသာပၝ။ ဒ၀ဋကတကယခရသက စကဘးနငးသေတၾပၝ။ ဒအထမႀာ

မႛထေနသေတၾ မပၝပၝ။ အေဆာငနႛေဗာဓကနးေနသေတၾသာ ဖစပၝတယ။ သတႛခမာ အပနမႀာ

ကကညလငအေကာငး ေပာစရာတခရတယ ဆတာေလးေလာကနႛပ ေကရပၝတယ။

တခၝတေလေတာလညး ကကညလငက လကဖကရည တကသလား မေပာတတပၝ။

ေနာကကေတာ သႛရႛ လမငးတရာကဗာစာအပမႀာပၝတ "နနးေရႀႛသပလမ" အစခတ ကဗာက

ဖတကရတာပၝပ။

သႛရႛလမငးတရာစာအပက လထတကမႀာပႎႀပေတာ သကယတင "ပရ"

လာလာဖတတာလညး မႀတမေနပၝတယ။ သႛစာအပမႀာ ကေနာအေမက

ဒမႎၨေလးတကသလကထၾကတ ကေလာငရႀငေတၾဟာ အေတၾးရ၊ အေရးရတယဆလႛ တခႛက

မေကနပကဘ ရနကနမႀာ ပၾကေလာရကသၾားတာ၊ ကာတၾနးေတၾ၊ ေဆာငးပၝးေတၾနႛ ပနရက၊

တၾယကတာေတၾ။ ေနာကဆး စာေပဗမာနကေန ကဗာဆေပးလကေတာ အားလး

ဘာမႀမေပာေတာဘ ဖစသၾားတာေတၾ ပနေတၾးလကရင မေနႛတနးကလပ ကေနာ

မႀတမေနပၝတယ။

ေနာကမႀတမတာတခကေတာ ကေနာအဖမးခေနရခနမတငမ

တႎႀစေလာကကတညးက သ ေရႀာငေနတမးေနရတယဆတာပၝပ။ ဒလနႛ ကေနာ

ေထာငကလၾတလာေတာ သႛအေကာငး စစမးခပၝတယ။ သပလညး ေတၾႛခငမပၝတယ။

အထးသဖင သႛေရာငးရငးရေဘာ႒ကး ကေလးေမာငအေကာငး ေပာပခငတာပၝ။

ဒၝေပမ အဒအခနမႀာ သဟာ မႎၨေလးမႀာ မေနေတာဘ အငး၀မႀာ ပနေန႓ပး မႎၨေလးက

တခၝတခၝမႀသာ လာတတလႛ သနႛ ေတာေတာနႛ မေတၾႛရပၝဘး။ ကေနာအထင

ကေနာေထာငကလၾတ႓ပး ၁ႎႀစေကာ ၂ႎႀစေလာကေနမႀ ေတၾႛရပၝတယ။ ဒၝေပမ အဒအခၝမႀာ

သႛမကႎႀာမႀာ လၾနခတ ၇ႎႀစေလာကက ကကညလငရႛ ထကသနတက႐ကၾမႁမး မေတၾႛရဘးလႛ

သတထားလကမပၝတယ။ ပမတည႓ငမသၾားတာလားမသ။ ဘာလႛလ မေပာတတပၝ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 38

ကေနာက ကေနာေထာငကထၾကမႀ ေရးထားတကဗာေလးေတၾက သႛကယပပၝတယ။

သႛဆက မႀတခကက နားစၾငရငး ထးေပးလကတာပၝ။ ကဗာေတၾက မမားပၝဘး။ သက

အားနာလႛ ဖတပမးနႛ ဖတ႓ပး ဘာမႀမေပာဘ ပနေပးပၝတယ။ ဘာေတၾ ေပာငးကနသလ

ကေနာအခအထ မသပၝ။

ဘာပေပာေပာ ရႀစေလးလးလႁပရႀားမႁနႛေနာကပငးမႀာ သဟာ (ဥး)ကေလး-

အငး၀ဂဏရည-နႛအတ စင မငေပတကလာတာသရေတာ ကေနာတႛတေတၾ အငမတနမႀ

၀မးသာအားရနႛ သာဓေခမေနကပၝတယ။ အတရႀစဥတနးက ပငနအကရငဘတ

ေဟာငးေလာငး၊ ပဆးတတနႛ ေခဖားေထာကေထာက႓ပး စတလကမာနပၝ မနႛခၾနးေပာေလရႀတ

သႛပက ပန မငေယာငေနပၝတယ။

ဒႉာ၀တမစဟာ ဧရာ၀တမစထကပ စး၀ငရမႀာပၝ။

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၃၃)

ေၾကးမဥးေသာငး သ႔မဟတ သမဏ

သတငးစာဆရာထနလငး

ဧၿပ ၃၊ ၂၀၀၉

အခလ ၃ ရကေန႔ဆရင ဆရာေၾကးမဥးေသာငး ကြယလြနခတာ ၁ ႏစ ျပညပါၿပ။ စာေရးဆရာ၊

သတငးစာဆရာအျဖစ ႏစေပါငး ၆ဝ ေကာ ရပတညခတ ဆရာဥးေသာငးဟာ သ႔ဘဝ

ေနာကဆးအခနေတြထ စာေပေရးသားျခငး၊ ေရဒယ အသလႊငေဆြးေႏြးခနးမားမာ

ပါဝငျခငးေတြ ျပလပခပါတယ။ ကယတငးျပညမာ မေနျဖစတ ကေနာတ႔က

ကယေျမကယေရမာ မေနျဖစတအေပၚ စတမေကာငးျဖစရေပမယ ဆရာဥးေသာငးတ႔လ

ျပညပေရာကေနတ ဆရာႀကးေတြန႔ သကြၽမးေတြ႔ဆခြငေတြ ရခတအတြက ကေကာငးတယလ႔

ေျဖသာရပါတယ။

ဆရာန႔ ဆခရတအခနေတြဟာ အသက ၈ဝ အရြယ ကနးမာေရး သပမေကာငးေတာတ

အခနျဖစေပမယ ဆရာက အၿမတမး လနးလနးဆနးဆနး ေတြ႔ရသလ သခငလ႔

ေမးတအခါပျဖစျဖစ စာမကစၥပျဖစျဖစ တကတကºကြºကြရသျဖစပါတယ။ အသကအရြယ

ႀကးလာေပမယ ျမနမာျပညန႔ပတသကတ အျဖစအပက အေၾကာငးအရာေတြ ဆရင

အမတအသား အလြနေကာငးသျဖစပါတယ။

ဆရာဥးေသာငးဟာ သတငးန႔ပတသကတ အေၾကာငးအရာေတြက ေရးတအခါ ‘ေၾကးမ

ဥးေသာငး’ အမညက သးေလရၿပး ရသစာေပေတြ၊ သေရာစာေတြ ေရးသားတအခါ ‘ေအာငဗလ’

အမညက သးပါတယ။ ဒကေလာင ၂ ခစလးလညး ထငရားပါတယ။ ဆရာစာေပေတြထက

အမားအတြက အထငကရ ျဖစမယစာမကေတာ ပဂၿမ႔က တဝဂဇာတလမးပ ျဖစပါတယ။

အခစအတြက တဝဂထမာ ပတဆ႔သတပစတာက ခခရတ ေစာငးဆရာေလးန႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 39

ခစသမနးကေလးတ႔ဘအေၾကာငးက ေရးသားခတာျဖစၿပး ‘တဝဂမ ဂတ’ဆတ အမညန႔

ေရးသားပႏပခတာျဖစပါတယ။ အဒဝတက ၁၉၄၅ ခႏစအတြငး ဂပနအထြက

အဂၤလပစစတပက ေညာငဥးၿမ႔က ျပနသမးတအခန ၿမ႔သၿမ႔သားေတြက ဘရားေတြ

ေကာငးေတြဆ ေျပးလႊားပနးခရတအခနမာ စတကးရ ေရးဖြ႔ခတယလ႔ ဆပါတယ။

အဒဝတက ဆရာ ဘကေလးတငေအာငက ျပဇာတအျဖစ တငဆကခသလ ေတးသရင

တငတငျမ ကလညး ‘ပဂၿမ႔ေဟာငး တေနရာ’ အမညန႔ သခငးအျဖစ သဆခပါတယ။ အဒလ

တငဆကမႈေတြေၾကာင ပဂမာရတ ‘တဝဂ’ မာ အတတက ဒလဇာတလမးေတြ ရခတယလ႔

ထငျမငဘယၾကညၾကတအထ ဆရာရ႕ စာေပက အသကဝငခပါတယ။ အခနၾကာလာန႔အမ

ဒအျဖစအပကက တကယအျဖစအပကလ႔ ပၿပး ထငလာၾကပါတယ။ ဒါေၾကာင

ဆရာဘမရေတာေပမယ ပဂက တဝဂက ေရာကတအခါ ဒဘရားမာ အတတက

ဒလျဖစရပေတြ ရခဖးတယလ႔ တခ႔လမးညႊနေတြက ဘရားဖးေတြက

ဆကလကဘေျပာဆေနဥးမာ ျဖစပါတယ။

ဆရာအေနန႔ အခစဝတေတြ ရသစာေပေတြထမာပ သတငးစာရ႕ အခနးက႑က ထညသြငး

ေရးသားခတာေတြလညး ရပါတယ။ ဥပမာအားျဖင ‘သတငးစာဆရာ’ဆတ ဝတမာ သတငးစာရ႕

အေရးပါမႈန႔ သတငးစာဆရာေတြ ထားရသငတ စတဓာတေတြက ေပၚလြငေအာင

ေရးသားခပါတယ။ ျမနမာျပညမာ သတငးစာ စတငေပၚေပါကလာခနကစၿပး

သတငးစာဆရာေတြအေနန႔ တာဝနေကခပက စာအပရ႕ နဒါနးမာကတညးက

ေရးသားထားပါတယ။ အဒနဒါနးမာ သတငးစာမတတမး အေဟာငးေတြက လနၿပး အတတက

သတငးစာေတြရ႕ တာဝနေကပတခ႔က အခလ ေဖာျပခပါတယ။

“‘ကြၽႏပတ႔သည အဆးရြားဆး၊ အခပခယဆး၊ ပညာအမဆး၊ အျမငအကဥးဆး၊

အၾကငနာမရဆး ျဖစေသာ အစးရ၏ အပစးျခငးက ခေနၾကရသည။’

၁၈၅၃ ခႏစက ထတေဝေသာ ရနကနခေရာနကယ သတငးစာ၏ ေရးသားပက ၾကညပါက

အဂၤလပအစးရတ႔ အပခပမႈက နညးမးစေအာင ျပစတငရႈတခသညက ေတြ႔ႏငသည။

ထသတငးစာကပင ရနကနၿမ႔ေတာ ေျမထေရထ ညစကမႈႏင စပလဥး၍ ‘ကြၽႏပတ႔သည

ရာဇဝတ တရားသႀကးအား (ရနကန)ၿမ႔၏ ေနရာအႏ႔အျပားတြင မညကသ႔

ျဖစပကေနေၾကာငးက သေစလ၏။ ပကစးရရြေနေသာ လေသေကာငမား၊ ပပပြေနေသာ

ေခြးေသေကာငမား၊ ေၾကာငေသ ၾကြကေသမားျဖင ၿမ႔ေနရာ အႏ႔အျပား

ေသခငစရာေကာငးေလာကေအာင ဗလပြ ျပညႏကေနၾကပါသည’ဟ ေရးသား

ေဝဖနခေလသည။

ျမနမာႏငင သတငးစာတ႔သည သတငးစာအဖြ႔အစညး စတငတညေထာငခနမစကာ

သတငးစာဆရာ တ႔၏ ဝတရားမားက သရေကပြနခၾကသည။”

အဒစာအပက ၁၉၇၆ ခႏစ စကတငဘာလမာ ဂဏထးစာေပက ထတေဝခၿပး အဒအခနမာ

ဆရာက ဒတယညႊနၾကားေရးမး (သတငး) တာဝန ထမးေဆာငေနခန ျဖစပါတယ။ ၁၉၇၇

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 40

ေမလမာ အဒရာထးက ႏတထြကခၿပး ဇလငလမာ အေမရကနျပညေထာငစက

ထြကခြာခပါတယ။ အဒအခနကစၿပး မဆလ ဆန႔ကငေရး စာေပေတြေရးသားခၿပး

ေနာကဆးခနအထ အာဏာရငဆန႔ကငေရး၊ ျမနမာဒမကေရစေရး ေဆာငးပါးေတြ

အဆကမျပတ ေရးသားခသျဖစပါတယ။

ဆရာဥးေသာငး သတငးေထာကအျဖစ စတင အမႈထမးခနဟာ ၁၉၄၇ ခႏစ ျဖစပါတယ။

ဒါေၾကာင ျမနမာျပညလြတလပေရး မရခငကေန ေနာကပငးျဖစပကခတ အေၾကာငးအရာ

အျဖစအပကေတြ အထးသျဖင ႏငငေတာ လပႀကမႈ အျဖစအပကေတြ၊ လြတလပေရးေန႔

ျမငကြငးေတြ၊ ပါလမနဒမကေရစ အေတြ႔အႀကေတြ၊ ျပညတြငးစစ သတငးေတြ စတ

အေၾကာငးအရာေတြက အနးကပ ေတြ႔ႀကခရပါတယ။ ျမနမာျပည ႏငငေရးန႔

မကျခညမျပတဘ အၿမတမး ေစာငၾကညေနတအတြကလညး မဆလ

ေခတတေလာကလးကေန လကရကာလ အထ အကန လကလမးမေနသ ျဖစခပါတယ။

ဆရာဟာ သတငးေဆာငးပါးေတြ၊ ေဝဖနေရး ေဆာငးပါးေတြ ေရးသားတအခါ

အဒအေတြ႔အႀကေတြအျပင မတတမးမတရာေတြ အခကအလကေတြန႔ ကးကားေရးသားႏငသ

ျဖစပါတယ။ ေၾကးမဥးေသာငးလ႔ အမညတြငေစတ ေၾကးမသတငးစာက ၁၉၅၇ ခႏစမာ

တညေထာငခၿပး အယဒတာခပအျဖစ တာဝနယခပါတယ။ ၁၉၆၄ ခႏစမာေတာ ပဒမ ၅ န႔

ဖမးဆးၿပး ေထာင ၃ ႏစ ခမတတာက ခခရပါတယ။ ဒါေပမယလညး တခနလး

သတငးစာဆရာအျဖစ ရပတညခပါတယ။ မဆလ ေခတဥးျဖစတ ၁၉၇၄ ခႏစမာ ႏစႏငင

ခစၾကညေရး သတငးစာဆရာ ကယစားလယအျဖစ ဆဗယကျပညေထာငစက ေစလႊတျခငး

ခခရပါတယ။

ဆရာအေနန႔ ျမနမာျပည ႏငငေရးစနစ ျမနျမန ေျပာငးေစခငပရပါတယ။ ဒါေၾကာင

ျပညတြငးျပညပမာ ရေနတ ျမနမာေတြအေနက ျမနမာျပည ေျပာငးလေရးအတြက

ညညညြတညြတန႔ ဝငးလပေစခငပါတယ။ အဒလ စကားမးက ေလာငစာဆ သပတၿပးလ႔

စစအစးရက ဖမးဟယဆးဟယ လပေနခနက ေျပာခတစကားရ႕ အဆးမာ

“ျပညတြငးျပညပ ျမနမာအမား ညညြတေရး၊ ဆကလက တကခကေရး အထး လအပတယလ႔

ကေနာက တငျပလပါတယခငဗာ”လ႔ ေျပာဆခပါတယ။

တငးျပညကေန ျပညပက သြားေရာက ေနထငရသေတြထမာ တခ႔က ျပညပမာ ေနရတာကပ

ပႏစသကပါတယ။ ဆရာကေတာ ႏစေပါငး ၃ဝ ေလာက ျမနမာျပည ျပငပက ေရာကေနေပမယ

ျမနမာျပညက ျပနခငတစတ အၿမတမး ရပါတယ။ “တကယလ႔မား ဒကေန႔ ျမနမာျပည

အေျပာငးအလ ျဖစမယဆရင ဆရာ ဘယေတာ ျမနမာျပည ျပနမလ”လ႔ ဆရာ မကြယလြနခင

လအနညးငယတနးက ေမးဖးပါတယ။ အဒေတာ ဆရာက ခကခငးပ “ကေနာ မနကျဖန

ျပနမာေပါ”လ႔ ေျဖခပါတယ။ အခေတာ အဒလ တငးျပညက ျပနခငတ၊ တငးျပည

အေျပာငးအလက ျမငခငတဆရာ မရေတာပါဘး။

ဒါေပမယလညး သတငးစာဆရာအျဖစ တဘဝလး ရပတညခရတအေပၚမာ လးဝ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 41

ေနာငတမရဘးဆတ ဆရာရ႕ စာေပ၊ ဆရာရ႕ လပေဆာငမႈ မတတမးေတြက ဆကလက

တညရေနဥးမာျဖစပါတယ။

ျမနမာျပညသမား ေအးခမးတအရပေအာကမာ ေနထငခြင ရရပါေစ။ ေကးဇးတငပါတယ။ ။

ထနလငး (၁၊ ၃၊ ၂ဝဝ၉)

သခတ႕ အေဖ

ေမာငစြမးရည

ဧျပ ၃၊ ၂၀၀၉

သခတ႕၊ သဒတတ႕ နာမညေတြက ဖတရ၊ ၾကားရတငး သတ႕အေဖ ကစးဝငးေမာငက

သတရမတယ။ “ေၾသာ--- သခတ႕အေဖ ကနညးလ႕ ေသရာခပါပေလာ …” လ႔လညး စတထမာ

ျမညေၾကြးမပါတယ။ ထငး-ဗမာ နယစပက သပနေလးေတြန႕ ျဖစၾကတ သခတ႕ သဒတတ႔က

သြားေရာကႏႈတဆက အားေပးခငတယဆတာ စတထကပ ရၿပး သတ႕ဆက သြားမယ

သြားမယန႕ ႀကရြယေနခတာ ၅ ႏစေကာၾကာခ ပါၿပ။ ကေနာ အေမရကနျပညေထာငစက

ေရာကၿပး သတ႕တေတြ နယစပမာ ရေနၾကတယလ႕ ၾကားကတညးကပါပ။

သခကေတာ သက ခရးယာယမားသမ႕ ျပညပေရာကေလရာမာ ေတြ႕ရတတပါရ႕။

သဒတကေတာ ထငးဗမာ နယစပမာမ႕ မသြားျဖစ မေတြ႕ျဖစ ရေသးပါဘး။ သတ႕ အေဖရ႕ စာပန

မတတမးတတေခြကေတာ သလႀကန႕ ပ႕လကလ႕ ၾကညရပါတယ။ ၂ဝဝဝ ျပညႏစဒဇငဘာ ၁၇၊

အသက၆၄ ႏစအရြယမာ ကြယလြနတယတ။ သန႕ကေနာန႕က သကသရြယတ ေတြပါ။

မႏေလးတကသလမာ ေကာငးေနဖက ေတြပါ။ ရေဘာရဘကပါ။

မနးတကသလက သန႕ကေနာတႏစတညးပ ေရာကၾကတယလ႕ ထငပါတယ။ သ႐ပက

တခါျမငရင ေမမရႏငတ ႐ပမးပါ။ မကလးျပးတာက အထးထငရားပါတယ။ မကလးက ျပးၿပး

စးရေတာကေျပာငတယ။ နဖးကယတယ။ မကႏာပက ဝငးဝငးလးလးပါပ။ သခန႕ကေတာ

မကလးပနညးနညး တတယ ထငပါတယ။ အညာသား ပပ အသားကေတာ ညပါတယ။

ကစးဝငးေမာငက ေကာကဆညကလာၿပး ေကာငးတကတာန႕ သ႕က

ေကာကဆညသားလ႕ တခ႕က ထငၾကေပမ မဟတပါ။ သက ဘတလင ဇာတပါ။

ဥးသနးေဖျမငန႕ ဖြားရာဇာတ အတတပါပ။ ကေခသည 'ကဗာ' စာအပန႕

အမးသားစာေပဆရတ ဘတလငခစေလးန႕လ ဇာတအတတပါပ။ ဘတလင ခစေလးကလ

ဘတလငမာ ေန အေျခခေနထငတာမဟတဘ မရြာမာပ ေကာငးဆရာလပေနသပါ။ ခေတာ

ဘတလငသား၊ မနးတကသလေကာငးသားေဟာငး သးဥးလး ကြယလြနခၾကရာပါၿပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 42

ဘတလငသားေတြ၊ ကေနာသဖးသမကေတာ စာေပသမားေတြခညး ျဖစၾကပါတယ။

ဘတလငသား ဥးသနးေဖျမငရ႕ အရနအဝါေၾကာင ပညာတတလာရင စာေရးၾကညၾကတာ

မားပါတယ။ တကသလေရာကလာၾကရငလ ဥးသနးေဖျမငလပ လက၀သမားေတြ

ျဖစလာၾကေလရပါတယ။ အႏအရငပ ကြာပါတယ။ တကသလမာေတာ ‘တးတက’

ေကာငးသား 'တပဥး' ေကာငးသား ေတြလ႕ အသမားၾကပါတယ။

ကေနာတ႕ တကသလေရာကခနက တကသလေတြမာ တပဥးန႕ ဒအကစအ ဆၿပး

အဓက ေကာငးသားအဖြ႕ႀကး ႏစဖြ႕ အားၿပငေနပါတယ။ ေကာငးသားသမဂၢ ဥက႒ေဟာငးက

တာဝနယ ကငးပေပးရပါတယ။ ေရြးေကာကပြႀကးၾကပတ အဖြ႕မာေတာ ပါေမာကၡေတြ

ခညးပါပ။ ေရြးေကာကပြတငးမာ တပဥးအဖြ႕ကပ ႏငၿမျဖစပါတယ။ တပဥး ေကာငးသားေတြက

ကြနျမနစ ၾသဇာခတ။ ဒအကစအအဖြ႕က ဖဆ-ဆရယက ဖြ႕ေပးတ အဖြ႕တ။ အသလ

အျပနအလနေျပာေလရပါတယ။ ကစးဝငးေမာငက တပဥးေခါငးေဆာငပါ။

မနးတကသလကေလာငရငအသငး ၁၉၆ဝ-၆၁ ခႏစ အမႈေဆာငအဖြ႕မ

ကစးဝငးေမာငလ ပါဝငပါတယ။ သ႕ရ႕ ကေလာငအမညက ဘတလငေရႊစးတ။

ကေလာငရငအသငးမာ သက ဒတယဥက႒ပါ။ ဥက႒က ဝငးြ႔ြကယတ။ အတြငးေရးမးက

ေမာငစြမးရညပါ။ ကစးဝငးက တကပ အကၤအၿမ ဝတေလရပါတယ။ အမားန႕လမးမာဆလ႕

စကားေျပာရင လကႏစဖကေနာကပစၿပးေတာ ျဖစေစ၊ လကပကၿပးေတာ ျဖစေစ၊

စကားေျပာေလရပါတယ။ စကားေျပာရငလ ေလးေလးနကနက၊ ျဖညးျဖညးေအးေအး

ေျပာေလရပါတယ။ ကေနာတ႕ စကားေျပာရငလ သက အေလးအနက

နားေထာငေလရပါတယ။ ဘလြတ ရႊတေတာက ေျပာေလမရပါဘး။ ပတ ေကာငးဆရာပစပါပ။

သ႕သားေတြက ဘတလငေရႊစးက မသပါဘးတ။

ကစးဝငးေမာငက တကယလ တသကလးေကာငးဆရာ လပသြားသပါ။

ေကာငးသားဘဝကတညးက ေကာကဆညက အလြတပညာသငေကာငးတေကာငးမာ

စာျပေနသျဖစပါတယ။ သျပတာက သခၤာထငပါတယ။ ရနကနတကသလန႕

မႏေလးတကသလ ေကာငးသားသမဂၢအမႈေဆာငေတြဟာ အမားအားျဖင

အလြတေကာငးေတြမာ စာျပရငး ကယစရတန႕ကယ ေကာငးတကေနၾကသေတြ မားပါတယ။

ဒါေၾကာငလ အစးရက အလြတပညာသငေကာငးေတြက အတကအခ ႏငငေရးသမား

အေလာငးအလာ ေကာငးသားေတြရ႕ သကၿမအျဖစ မကစစပါးေမႊးစးၿပး

မကလးေဒါကေထာကၾကညစရာ ေနရာေတြအျဖစ အမတထားေလရပါတယ။

ႏမဖ႕အတြကကလ အျမေခာငးေျမာငး ေနတတပါတယ။

ဒါေၾကာင ေကာငးသားေခါငးေဆာငတေယာက ေယာကက ရာခငရင သသြားေနက

အလြတပညာသငေကာငး တေကာငးကပ ျဖစျဖစ၊ မဂၢဇငးတကတတကကပ ျဖစျဖစ

လကရာရပါတယ။ ေကာငးသားေခါငးေဆာင ေတာေတာမားမားကလ ကေလာငေသြးေနတ

စာေရးဆရာ ဒါမမဟတ သတငးစာ ဆရာျဖစေနတတတာလ ေခတရ႕ လကၡဏာတခပါပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 43

ကစးဝငးေမာငဟာ ကေလာငေသြးေနတ ေကာငးသားတေယာက ျဖစသလ

ကရငဆရာတဥးလျဖစတအတြက သကပ အေပါငးအသငးေတြက

လကဖကရညတကေလရပါတယ။ သက ကေနာတ႕ ကေလာငရငေတြကေတာ

အထးခငမငပါတယ။ ကေနာတ႕ ဆတာက တငမး၊ ၾကညေအာင၊ ေမာငသနးႏင၊

ေမာငစြမးရညတ႕ အပစက ဆလပါတယ။ အဒႏစေတြမာ အတေရာကလာၾကတ ေတာသား

အပစ ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင သတ႕က အထးၾကည႐ႈေစာငေရာကတ သေဘာလ ပါပါတယ။

ကစးဝငးေမာငက ေကာငးဆရာတကဆေတာ နညးနညးလႀကး႐ပ ေပါကပါတယ။

တကယေတာ သကတရြယတ ေတြခညးပါပ။ တကသလမာ သယတ ဘာသာတြက

'ပး၀ါးဆငးရင' လ႕ေခၚတ သပၸဘာသာတြ ျဖစပရပါတယ။ ဝဇၨာတြေတြျဖစၾကတ ေမာငသနးႏင၊

ေမာငဘဂမး (တငမး) တ႕န႕လ အတ အတနးတကေလမရသလ၊ ဘမေဗဒ၊ ဇဝေဗဒသမား

ေတြတကေလရတ ဖကကလ လာတာ မေတြပဖးခပါဘး။ ေကာငးတကနညးလ႕လ

ျဖစခငျဖစပါမယ။

စစအစးရတကေတာ ကေနာတ႕ အမားစက အျပငမာ အလြတေကာငးဆရာေတြ

လပေနၾကပါတယ။ အဒအခါ ကစးဝငးေမာငန႕ အတ ျမငးၿခေလးေမာငန႕ ၾကညေအာငတ႕

ကနရစပါတယ။ ျမငးၿခက ဗကသ ေခါငးေဆာင ကေအာငသကလ တငမးန႕ ဝငးၾကြယတ႕ႏစဥး

ညႇပၿပး စာသငေပးလကလ႕ ဆယတနးေအာငၿပး တကသလေရာကလာတယ။ ဖးသေခာငး

(လထ)လ တကသလေရာကလာတယ။

လသစ လေဟာငးေတြတြၿပး ေကာငးသား သမဂၢ၊ ေကာငးသား ညညြတေရးတပဥးန႕

ကေလာငရငအသငးတ႕မာ ဝငေရာကတာဝနယၾကပါတယ။ ကစးဝငးေမာင၊ ကေအာငသ၊

ကဖးသေခာငးတ႕က တကသ၊ ၾကညေမာငန႕ ေလးႏြယတ႕က ဗကသမာ တာဝနယၾကတယ

ထငပါတယ။ ကေနာတ႕ေကာငးမာ ကစးဝငးေမာငန႕ တြေနၾကတးက၊ ၾကညေအာငန႕

ကစးဝငးေမာငတ႕ သပရငးႏးခပ မရပါဘး။ ေနာကကေတာ ကေနာတ႕န႕ ရငးႏးတာထက

သတ႕ခငးရငးႏးမႈက ပတယထငပါတယ။ 'တကပြ' က တြေပးလကပ ရပါတယ။

ျပညတြငးၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးပြ (၁၉၆၃) ပကသြားေတာ အားလးလ စေကာထ ဇးျဖ

လမသလ ဖ႐ဖရလြငကနၾကပါတယ။ ကသာႏး၊ ကသနးႏင၊ ကတငမး၊ ကဝငးေဖ၊ ေမာငမးသ၊

မးၾကညစတ၊ မႏေလးစာေပအႏပညာအသငးအဝငးက လေတာေတာ မားကလ

ရနကနဆငးသြားၾကတယ။ ကနရစသေတြထက ကၽြနးေရာက၊ ေထာငေရာက၊ ေတာေရာက၊

ေတာငေရာက- ေရာကသေတြလ အမားႀကးပါပ။ လစကြသြားၾကပါတယ။ ကေနာလ

မႏေလးမာ အလြတေကာငးဆရာ လပေနရာက ေကာငးက ျပညသပင သမးလကေတာ

အစးရေကာငးဆရာ ျဖစသြားခပါတယ။

အဒတနးက မႏေလးမာ စာေပအႏပညာသညေတြအတြက အေလးထားရာ၊ စေဝးရာ

အျဖစ လထသတငးစာတကပ ရပါတယ။ လထသတငးစာတကကလ စစအစးရက ၁၉၆၇ ခႏစ

ပတပစလကပါတယ။ ကေနာတ႕မာ လြတလြတလပလပ လပလ႕ရတ အလြတေကာငးဆရာလ

လပလ႕ မရေတာ။ အလြတသတငးစာဆရာလ လပလ႔မရေတာ။ ကေနာတ႕ လပတတတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 44

အလပႏစခလး အစးရအလပေတြျဖစကနၾကပါတယ။ မႏေလးမာက စာနယဇငးတက

လးဝမရေတာတအတြက ကေနာလ အေပါငးအသငးေတြရရာ ရနကနက

စနဆငးလာခပါေတာတယ။

အလြတေကာငးေတြက ၁၉၆၅ - ၆၆ ေလာကမာ စစအစးရက

ျပညသပငသမးလကပါတယ။ ဆကၿပးအလပလပခငတ ဆရာေတြ အားလး

အစးရေကာငးဆရာေတြျဖစကနပါတယ။ ကေနာလ ေကာငးသးစာအပအဖြ႕မာ အလပလပဖ႕က

ရနကနက အေၾကာငးရာၿပး ဆငးချခငးပါ။ ရနကနဆငးၾကတ အထမာ ကေနာက

ေနာကဆးျဖစမယ ထငပါတယ။ ကစးဝငးေမာငလ ဘယေရာကေနမနး မသေတာပါဘး။

ကေနာရနကနေရာကေတာ သမငးသင႐းအဖြ႕န႕ ျမနမာစာသမငး အဖြ႕တ႕မာ

လပပါတယ။ သင႐းအဖြ႕ဝငေတြဟာ စာေမးပြ စစခြငရပါတယ။ ႏစစဥ ၁ဝ တနးစာေမးပြ

စစခနမာ ငယသငယခငးေတြန႕ ျပနဆေလရပါတယ။ ခေတာ စာေမးပြ စစတာကလ

လစခြပစလကတယလ႕ ၾကားရပါတယ။ ကေနာအလပလပတ ျမနမာစာသင႐းအဖြ႕က

ပညာေရး႐းရယလ႔ သးျခားမရခငမာ တကသလ ျမနမာစာဌာန၊ ေတာငငေဆာငမာ

ထားပါတယ။

ျမနမာစာပါေမာကၡေတြက _ ဥးဘသငးတ႕၊ ေဒၚစစဝငးတ႕ပါ။ ကေနာက သင႐းအဖြ႕ဝင၊

ေနာကေတာ သင႐းအတြငးေရးမးတာဝနထမးေဆာငရငး ျမနမာစာဌာနမာပ ႐းတကရပါတယ။

အဒမာ အထကတနးေကာငးတနးက သငယခငးေတြေရာ၊ မႏေလးတကသလက

သငယခငးေတြေရာ ျပနဆၾကၿပး လကဖကရညဆငမာ ထငၾကတာမားပါတယ။

ျပနလည ဆေတြ႕ၾကသေတြထမာ ကစးဝငးေမာငလ ပါလာလ႕ ကသာႏး၊ ကတငမး၊

ေမာငမးသ - စတ သငယခငးေဟာငးေတြန႕ ဝငးဖြ႕ေလရ ၾကပါတယ။ အမားအားျဖင ေန႔လည

ထမငးစားခနမာ ဆၾကပါတယ။ ေရးေဟာငး ေႏာငးျဖစေတြ ေျပာၾကရငး

အလြမးသယၾကပါတယ။

ေနာကမားမၾကာခင သေရာ ကေနာေရာ အၿငမးစားယၾကလ႕လား မသ၊ မဆၾကရဘး။

ဒါေပမ အေမလထ ေဒၚအမာရ႕ ေမြးေန႕သြားၾကရင ေလထးဥးအနးေမာင၊ သခငအနးျမင၊ စတ

ေရးေဟာငး ႏငငေရးသမားႀကးေတြက ေကာကဆညေဒၚျမရအမက ဝငေလရတယ။

ကေနာတ႕လ လကၾကတယ။ ေဒၚျမရေျခကးေနလ႕ အေမေဒၚအမာရ႕ ေမြးေန႕က မလာႏငတ

အခနပငးအတြငးကပါ။ ေဒၚျမရဆတာ ေကာကဆညသခငတငေရႊရ႕ ဇနးပါ။ ဥးသနးေဖျမင

ေခါငးေဆာငၿပး အႏၵယျပညမာ ဖကဆစေတာလနေရးအတြက ျပငဆငၾကေတာ

ေလထးသငတနးက လ ၇ဝ - ၈ဝ ေခၚရာမာ အမးသမးအေနန႕ ေဒၚျမရတေယာကလ

ပါခပါတယ။ အႏၵယမာ အတေနခရတ ေလထးဥးအနးေမာငန႕ ႏငငေရး ရေဘာေဟာငးမားက

ေဒၚျမရက ဝငေရာကႏႈတဆကၾကတ အခါ ကေနာက ကစးဝငးေမာငကပ စစမးပါတယ။ ဒါေပမ

မေတြ႕ခ ရပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 45

ေမာငမးသန႕ ကေနာ မႏေလးက ၂ဝဝဝ ျပညႏစ ေရ႕ပငးမာ စာေပကစၥတခန႕

ေရာကသြားေတာ ကဗာဆရာ ၾကညေအာငန႕ ကေလးတ႕ အငးဝညေနာငႏစဥး

လာေတြ႕ပါတယ။

“ဒေန႕ ငါတ႕ေကာကဆညက လမမာေမးသြားမယ။ မငးတ႕လ လကခ။

ငါတ႕ရေဘာႀကးစးဝငးေမာင ကငဆာျဖစေနလ႔တ။ အဒါသြားေမးၾကရေအာင …” လ႕

ၾကညေအာငက ကေနာတ႕က ဖတေခၚပါတယ။ ကေနာတ႕က သမားဖတၾကားထားတကစၥန႕မ႔

ၾကညေအာငေခၚရာက မလကႏငခပါ။

ကစးဝငးေမာငလ ခကခငး ခလဖတစဥသြားမယလ႕ မထငခပါ။ ၂ဝဝဝ ျပညႏစကနမာပ

ကစးဝငးေမာငတေယာက ဆးရာၿပလ႕ သတငးၾကားလကရပါတယ။ ကေနာတ႕မာလ အမေနရာ

ဖယရားေပးရမယဆတ အမန႕ေၾကာင အစးရန႕ ထပတကျဖစေနတအတြက သငယခငးရ႕

နာေရး ကစၥသြားဖ႕ ပကကြကခပါတယ။ ဒါေၾကာင စတမေကာငးျဖစခ ရပါတယ။

ျပညပကေရာကလာေတာ ကစးဝငးေမာငရ႕သားတေယာက ျဖစတ ကသခန႕

ဆကသြယမပါတယ။ အသဘမတတမးဓါတျပားရလားဆလ႕ လမးေတာငးေတာ

လကဆငကမးရငးန႕ ၂ဝဝ၇ ခႏစကမ ကဘဂမး (တငမး) အမက ကေနာေရာကေနခန

လကခရရပါတယ။ ကစးဝငးေမာငရ႕ အသဘသတငးကားက တငမးန႕ ကေနာ

အတၾကညၾကပါတယ။ ၾကညေအာငန႕ ကေလးတ႔ပါသလားလ႕ ၾကညပါတယ။

သတ႕အဖမးခေနရတနးန႕ တပါတယ။ မေတြ႕ပါ။ အေတာ႐ပေျပာငးေနတ သငယခငးတခ႕က

ျမငလကပါတယ။

ကစးဝငးေမာငရယ၊ သန႕အတတြခၾကတ ျမငးၿခက ေအာငသရယ၊ ေလးေမာငရယ -

သးေယာကလး စာေပသမားေတြ ခညးပါပ။ စာေရးေကာငးၾကသေတြ ခညးပါပ။

ေခတဆးႀကးက ၾကမးၾကမးရမးရမး မျဖတသနးၾကရရငေတာ သတ႕လ ကေနာတ႕န႕အတ

စာေပစငျမငေပၚမာ အတရေနခၾကမာပါ။ ကေနာတ႕က အမေစာငအစးရန႕

ထပတကျဖစခရတာပါ။ သတ႕က စစဥးဘလးအစးရန႕ ထပတကရငဆငဖ႕ တကသလမာ

ကနရစေနသေတြပါ။

ကြယလြနသရေဘာ စးဝငးေမာငက ဒေဆာငးပါးန႕ အမတတရ အေလးျပလကပါတယ။

(ေမာငစြမးရည - ၂ဝဝ၉၊ မတ ၁၉)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 46

စာေရးဆရာ ေမာငသာရ ေဆးရတြင

ႏလးအကစက ခြစတတပဆငရ

မးမခ အေထာကေတာ ၀၀၂

မတ ၃၁၊ ၂၀၀၉

အေမရကနျပည၊ နဗားဒါးျပညနယတြင ေရာကရေနသည စာေရးဆရာၾကး ေမာငသာရ

ႏလးေရာဂါအေျခအေနေၾကာင ၎ေနထငရာအရပရ ေဆာကသသနဟလ (Southern Hill)

ေဆးရတြင တကေရာကေဆးကသမႈ ခယေနရသညဟ ၾကားသရသည။ ႏလးအကစက

(Peace Maker) က ခြစတျပး တပဆငထားရသညဟ ဆသည။

ယခ အသက ၈၀ နားနးေနျပျဖစသည ျမနမာျပည၏ နမညေကာ

ဘ၀သရပေဖာစာေရးဆရာၾကးတဥးျဖစသ ေမာငသာရသည ၁၉၉၉ တြင ျပညပသ႔

ထြကခြာလာချပး အေမရကနျပညေထာငစတြင ေျပာငးေရႊ႔ေနထငခသည။

၁၉၈၉ ခႏစကတညးက ၎၏ ႏငငေရးယၾကညခကမားေၾကာင စစအစးရက

စာေရးသားခြငက ပတပငခသညဟ သက ဘနေကာကပ႔စ ၾသဂတ ၂၉၊ ၁၉၉၉ ထတတြင

ထတေဖာေျပာဆခသည။ ျမနမာျပညတြင ထပတနး အေရာငးရဆး ၀တေရးဆရာအျဖစ ၁၉၅၅

မ ၁၉၈၉ ခႏစအတြငး လးခငး ၇၀ ႏင ၀တတ အပဒ ၃၀၀ ေကာ ေရးသားခသည။ ၁၉၇၀ တြင

မတတပရပလ႔ လမးမာင ၀တျဖင အမးသားစာေပဆ ရခသည။ သာရမဂၢဇငးတေစာငကလညး

၁၉၈၀ ခႏစမားအတြငးက စစဥထတေ၀ခရာ မားစြာ ေအာငျမငခသည။ ယခအခါ ျပညပ

စာနယဇငးႏင ေရဒယမားတြင အခါအားေလာစြာ စာေရးသား ေဟာေျပာလကရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 47

ေျပာျပစရာေတြလ တပႀကးရေသးတယ အမတ(၂၇၁)

ပေတာကရပဝယမာမာေအး

ဧၿပ ၈၊ ၂၀၀၉

xx ေလယရာ တလြငလြင ပေတာကပြငေလး၊ ခစေဖာန႔လြရလ႔ အသနာေသး၊ ပကယ

မေၾကာကစတ၊ ငမလတေယာကမအပ အ - - ပေတာကရပဝယ xxx

ေသာတရငမား ကနးမာေတာမၾကပါစရင။ မာေအး ခစတ ေသာတရငေတြ ဂတဝါသနာရငေတြ

အားလး မာေအးရ႕အသေလး ၾကားရတအခါမာ ကယေရာစတပါ ခမးသာၾကပါေစလ႔

ဆမြနေကာငး ေတာငးလကပါတယ။

ေသာတရငတ႔ေရ မာေအးဆရာ ေရႊျပညေအးအေၾကာငး ေျပာေနတနးပါေနာ၊ ၁၉၅၂

ခႏစမာ ‘အလကၤာေကာစြာ’ ဆတ ဂတရ႕ အျမငဆး ဘြ႔ထးက ရရခေတာလ၊ ေျပာမဆးေပါင

ေတာသးေထာင ျဖစလာရတာေပါရင။

ဆရာက ‘၁၉ဝ၉’ ခႏစဖြား၊ ရမားေနရင အသကတစရာ၊ ေမြးရကက ဗလခပန႔ တတယ၊

ေဖေဖာဝါရ (၁၃) ရကပ၊ ဆရာ႔အေဖက ဥးႏ၊ အေမက ေဒၚလႈင တ။ ရနကနသားပါ၊ ဖခငက

ဝါသနာအရ စႏၵရား အေပာတမး တးေလေတာ အမက ဂတဆရာသမားေတြ ဝငထြက တးမႈတ

ရတာကး၊ ဂတပး ဝငမာေပါ၊ လႀကးေတြဝငးထ ဝငၿပး သခငးဆတာ ငယတနးထကပါလ႔ ေရ႕မာ

ေျပာထားၿပပ။ ေစာငးတ႔ မယဒလငတ႔ တေယာတ႔ စႏၵရားတ႔မာလ ထးခြၽနသတ။

စႏၵရားမာေတာ အေကာငးဆး တးလး တးကြကေတြ ထြငၿပး တးခတယ။ ပနးၿမငလယတ႔

ပနးေဟဝနတ႔က အဆေတာ မေအးမ ဆထားတ ဓာတျပားမာ နားဆငၾကညႏငပါတယရင။

ဆရာတေယာတးထားတ ေခတေဟာငး သခငးေတြမာ ‘ႀကးစားလကပါ ကေအးေရ’ လ႔

အဆေတာေတြက ေျပာတတပါတယ။ သတထားၾကညေပါေနာ။

မယဒလငန႔ ေစာငးတးတာေတာ ကယတင မၾကားခရပါဘး၊ ဆရာေရႊျပညေအးရ႕

ငယေပါငးရြယတ ခစသငယခငးျဖစတ အလကၤာေကာစြာ ေစာငးဥးဘသနး ေျပာခတာကေတာ

သတ႔ႏစေယာကဟာ ဆငးဆရာႀကး ဥးမးညငးဆမာ ဆငးသငတယ၊ ေစာငးဆရာၿငမးဆမာလ

ေစာငးသငၾကတယ တ။ ဆရာေအးက ႏႏနယနယ ၾကြၾကြလလေလး ေနခငတာမ႔ ဆငးလ

အငန႔အားန႔ ရကခကမးန႔ ကကမယ မထငပါဘး၊ ေစာငးကေတာ သငယခငး ႏစေယာကမ႔

မၿပငလဘး ဆၿပး စႏၵရား ေျပာငးကငေတာတာတ ရင။ အဒေတာ ႏစဥးလး

ေအာငျမငခပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 48

ျပနစၾကညလကရင ေရႊျပညေအးဟာ ‘အဆ’က စၿပး ဂတေလာက ဝငပါတယ။ ေစာငး၊

ဆငး၊ မယဒလင၊ တေယာန႔ စႏၵရားတ႔ တးႏငတ ပညာရင ျဖစတယ၊ နာမညေကာ

ဂႏဝငသးခငးမားကလ ေခတ အဆကဆကမာ ေရးသြားခတ ဂတစာဆႀကးေလ၊ မာေအးရ႕

ဂတအေဖထမာ တေယာကဆတေယာက စယေလာကတ ဒ ဂတဆရာႀကးဟာ ငါးဆယနားနးမ

ဇနးရခပါတယ။ အဒ အခနက ျပဇာတမငးသမး၊ ရပရငမငးသမး ေရြးပြေတြက

ေကာငးေနတာကး။ အကျဖတထ အၿမပါတ ဆရာ ကညာလကထ ပါေပါေလ။

သ႔အခစကေလးအတြက ေဘးက လကရရတာေတြက မာေအးတ႔လ ဆရာအခစေတာ တပည

အဖြ႔သားေတြပါပ။ ရနကနန႔ မနးမေဝး ဟေျပးလညလက သညေျပးလညလက အဒေလာက

ဂရစကရာပါတယ။ သလငၿမ႔ေလးက ‘ဒါရဂါ’ တခမာ သားဆေတာငးရင ေအာငျမငတယဆတ

သတငးတခ ရတအခါမာလ သြားၿပး ဆေတာငးပါတယ၊ ဆရာ သစၥာျပ ဆေတာငးတအတငး

သားကေလးသးေယာက ရလာလ႔ အၾသလကရတာေလ။

ဆရာမာ ‘ေဗြးတတ’လ ၾကကဖခြပ ကစားတ သခငး၊ ‘ေအာငထ’လ ထပဆးတးတ

ကစားနညးသခငး၊ ‘ဂညငးထး’ ကစားတ သခငး၊ ‘ျခငးခတ’ ကစားတ သခငးေတြန႔ အတ

မတထားရမယ ‘လကေလးတကစားစရာ’ ဆတ သခငးတပဒ တးလာတာေပါရင၊ မမသစ

ဆခပါတယ၊ ခေတာ မာေအး ဆထားၿပ။

xxx ျမေပးမကြ႔ (အနားမာ)၂ xxx လကေလး တ (ကစားစရာ)၂ xxx ဒမယေလ

ေမခစတသား၊ ေပာေအာငသာ ရႊငေအာငသာ အားလး အသငထား xxx လရာသာ ပဆာ၊

ဟမာကြာ ယပါ၊ အ လကေလး အေျပးလာ၊ အတထရေဘးမာ၊ စားပြခေလးေပၚကဟာ၊

ကဆထြင ပတြင ခငးဟနန႔မာနခ႕ကာ၊ ေျမျပငမာ ေျခတငကာ အျမငးခြာ ခငးနငးေပတာ xxx

ေဟာ - ေရႊဘျမငး ဆတာ ခြာသညည ျပငးေအာငသာ၊ မတစေထာင တေကာငဖြား ကား၊

ကားသတပါ xxx

[ လကေလးတကစားစရာမ ]

ဆရာေရႊျပညေအးဟာ၊ အဒလ ခစစရာဇနး၊ သားကေလးေတြန႔ တပညတပနးေတြန႔

တၿပးၿပး ေနလာရငးက ဒကၡေလာငမး ဖစးလကတာ မာေအးမကေစေအာကတြငပါပ။

မာေအးက ဆရာစားသးၿမ ျဖစတ အားေဆး၊ စားေဆး၊ ထးေဆးေတြက လတငး ပ႔ေနၾကပါ၊

တေန႔ ေဆးပ႔ရငး ေရာကသြားတအခနမာ ‘စသးလးက အမပတၿပး ပကစပတကရာတာန႔

ႀကရပါတယ။ အမထရတလေတြက အျပငထြကခြင မေပးဘး၊ မာေအးကေတာ ျမနမာအသ

တာဝန ညပငးကတေန႔ ျဖစတအတြက ျပနလြတခပါတယ။

ေနာကေန႔ ဆရာအမက သြားေမးတအခါ “ႏငငျခားေငြ လကဝယထားမႈ” ေၾကာင

အေရးယ ဖမးဆးခရတာတ၊ ဆရာဇနးဆက ၾကားရတ စကားပါ။ ေန႔ရသမ သခငးေရး၊

သခငးတက၊ သခငးသြငးန႔ ေနဝင မးခပ အလပလပေနရတ ဆရာ၊ ဘယေနရာမာ

‘ေဒၚလာ’သးမာလ။ အမမာက ကကဆကတ႔ ရေကာဒါတ႔လ မရ၊ ကယပငကားလ မရ၊ သဘာမ

မသပါဘးလ႔ စစေဆးတသက ေျပာတ ဆရာအသ နားထ ၾကားေနေတာတယ၊ ဒကစၥမာ

ဆရာဇနး ရပရငရးမက သ႔ေမာင သရးတရးမာ အလပလပေနတ ေကာငကေလးန႔ ပးေပါငးၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 49

အေရာငးအဝယ လပမသာ ျဖစႏငမာပါ။ အငး - - ဘယသကပ လပလပေပါေလ၊ ဆရာအမမာ

ဆရာက အမေထာငဥးစး ဆေတာ ဆရာပ ခလကရတာေပါ၊ ဘာမသ ညာမသ အေခာင

ဝငၿငသြားရတ ဆရာက သနားလြနးလ႔ ငပ ငတတခပါတယ။ မာေအး အသက

ႏစဆယေကာေလးမ႔ အေတြ႔အႀကကလ မရ၊ ဘယသ႔က ကညခငးရမနးလ မသ၊

ဆရာတပညေတြ အားလး ယႀကးမရတ အသန႔ ျပနအလာက ေမာခၾကရပါတယရင။ ေၾသာ - -

အလၤကာေကာစြာ ဘြ႔ထး ဂဏထးႀကးန႔ ပညာရငဆေပမယ ထနးပငေပၚက ဆရာႀကးေတြ

င႔ေတာင ၾကညမၾကရ႕လား၊ သေတာငမ သပါမလားရငတ႔ လ႔ ေမးလက ခငလကတာေလ။

ဆရာမရတ အခနႀကးမာ ဇနးသတငးက မေကာငး၊ ကယ႔မာကလ အေၾကာငးေၾကာင

မေရာကႏင ျဖစေနျပနတယ။ ေနာကေတာ ဆရာ ျပနေရာကလာပါၿပ။ ဇနးက မၾကည၊

ဆရာဘဝ ကသကရ၊ တသးတျခားစ တ။ ဆရာက တပညေတြဆမယ လကေနေတာသတရင။

xxx ေမာငကယတငလ ေမကပ ခစတယ၊ ေမကယတယလ ေမာငက ခစတယ၊

တတေမာငမယ ခစေရစင ျဖနးဆဝယ xx ဘယက စမခယလယ xx အ ေရစကမြ

ဖးစာလြေပါကြယ၊ သသရာထ ေတြ႔ျပနလကြမယ၊ ေမခငရယ ခစေဒါသ အမကသနးႏငးတယ၊

မကေရ သကေသ ပေတာကပနး ပြငေတာ လြငေပါကြယ xx ေလယရာ တလြငလြင

ပေတာကပြငေလး၊ ခစေဖာန႔လြရလ႔ အသနာေသး၊ ပကယ မေၾကာကစတ၊

ငမလတေယာကမအပ အ - - ပေတာကရပဝယ xxx [ပေတာကရပဝယ မ- ဝငးဥး]

( မရငး - ဘဘစ၊ ျမနမာဌာန )

၈၈ ေကာငးသားေခါငးေဆာင ေလးလြင (ခ) ကေလး

ကနးမာေရးအေျခအေန စးရမရ

မးမခအေထာကေတာ ဝဝ၈

ဧၿပ ၇၊ ၂၀၀၉

၈၈ ေကာငးသားေခါငးေဆာင ႏင ႏငငေရးအကဥးသားေဟာငး တစဥးျဖစသ ကေလးလြင (ခ)

ကေလး သည ကနးမာေရး အေျခအေန ဆးရြားသျဖင ေဆးကသမႈ ခယေနရသည။ အဆတႏင

ပတသကေသာ ေ၀ဒနာႏင အျခားေသာ ေ၀ဒနာမားေၾကာင ယခႏစဆနးမ စတငကာ ထငးႏငင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 50

ခငးမင(ဇငးမယ)ၿမ႔တြင ေဆးရသ႔ အႀကမႀကမ တကေရာက ကသမႈ ခယေနရၿပး ၄ငး၏

ေကာငးေနဖက သငယခငးမား၊ ႏငငေရး လပေဖာကငဖကမားက ၀ငး၀နး ေစာငေရာကလကရသည။

ကေလးလြငသည ၈၈ အေရးေတာပ ေပၚေပါကရန စတငလႈပရားသ

တကသလေကာငးသားမားတြင တစဥး အပါအ၀င ျဖစၿပး အေရးေတာပကာလအတြငး မႏေလးၿမ႔၌

ဥးေဆာငပါ၀ငခသည။ အေရးအခငးၿပးေနာက ေျမေအာက လႈပရားမႈမားတြင ပါ၀ငခၿပး ၁၉၈၉

ခႏစအတြငး စစအစးရက ဖမးဆးကာ ေထာငဒဏ ၅ ႏစ ခမတခသည။ ၎သည လၿခေရး

အေျခအေနေၾကာင ၂၀၀၇ ခႏစအတြငး ထငး-ျမနမာ နယစပမတဆင ျပညပသ႔ ထြကခြာခၿပး ႏငငေရး

အကဥးသားမား ကညေစာငေရာကေရး အသငး - ျမနမာႏငင (ေအေအပပ) အပါအ၀င

လ႔အခြငေရးအဖြ႔မား၊ ႏငငေရး အဖြ႔ အစညးမားႏင အတ ျမနမာဒမကေရစေရး လႈပရားမႈတြင

ဆကလက ပါ၀ငခသည။

ေလာေလာဆယတြင ၄ငး၏ ကနးမာေရး အေျခအေနမာ တစတရာ စးရမရေသာ အေျခအေနတြင

ရေနၿပး ေဆး၀ါးကသမႈ ကနကစရတက မတေဆြအခ႔က အဖြ႕ငယေလး တစခ ဖြ႔စညး ေကာကခကာ

ကညလကရသည။ ဆကသြယလသမား ထငးႏငငအေျခစက ႏငငေရး အကဥးသားမား ကည

ေစာငေရာကေရး အသငး - ျမနမာႏငင (ေအေအပပ)၊ ဧရာ၀တ သတငးဌာနႏင မးမခ သ႔

ဆကသြယႏငပါသည။

ျမစၾကးနားေထာငတြင ေထာင၀ငစာကန႔သတသျဖင

ႏငငေရးအကဥးသားတခ႔က ကန႔ကြက

မးမခအေထာကေတာ ၀၀၃

ဧျပ ၆၊ ၂၀၀၉

ျမစၾကးနားေထာငေရာက ႏငငေရးအကဥးသားတခ႔၏ ေထာင၀ငစာက တလလင ၂

ၾကမမ တလလင ၁ ၾကမသ႔ အေၾကာငးျပခက တစတရမရဘ

ေျပာငးေရႊ႕ကန႔သတလကသညဟ ဆသည။ သၾကၤနနးခန ရးပတရကမားက

ေရာငလႊႏငရနအတြက ယခဧျပလ ဒတယအပတအတြငး ေထာင၀ငစာေတြ႔ရန

ၾကးစားသမသားစ၀ငတ႔က ေနာကလမ လာရန ေထာငအာဏာပငတ႔က

အမန႔ထတလကသညဟ သရသည။

ေထာငအာဏာပငတ႔က အခ႔ေသာ အကဥးသားမားက တလ ၂ ၾကမ

ေထာင၀ငစာေတြ႔ခြငေပးထားျပး ယခကသ႔ ႏငငေရးအကဥးသားတ႔က

ကန႔သတပတပငျခငးမာ တရားမတမႈမရဟ ဆကာ ေထာငတြငးရႏငငေရးအကဥးသားတခ႔က

၎တ႔လကခရရထားေသာ ေထာင၀ငစာမားက လကမခဘ ျငငးဆန

ကန႔ကြကလကသညဟလညး မသားစ၀ငမားက ေျပာၾကားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 51

ထ႔အျပင ျမစၾကးနားေထာငအာဏာပငအခ႔က ေထာင၀ငစာေတြ႔ခြငရေရးႏင

မသားစ၀ငမားႏင နးေသာ အကဥးေထာငမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႔ခြငရေရး

စသညအခြငအေရးမားက စစဥေပးမညဟ လညျဖားလမညာျပး ေငြေၾကးမား

ေတာငးဆခၾကသညဟလညး သရသည။

“အားလးက ႏငငေရးအကဥးသားေတြ လႊတေပးဖ႔ ၀ငးေတာငးဆေနတဆမာ

စစအစးရန႔အတ ဒကစၥက သေဘာမတတသေတြကေတာ အကငပကေထာင၀နထမးေတြ၊

ေထာငအာဏာပငေတြပ။”

ဟ မးမခပရသတတဥးက မတခကေပးသည။

ျမနမာႏငငတြင ႏငငေရးအကဥးသားေပါငး ၂ ေထာင ေကာရသည။

ျမနမာဂတႏင ျမနမာဂတအရသာရနဝငး (ေတာငတခါး)

ဧၿပ ၁၂၊ ၂၀၀၉

၁၉၅၅ ခႏစ ဘနေကာကၿမ႕ေရာက ျမနမာတရယာအဖြ႔တဖြ႔ (ဓာတပ- Bettmann/CORBIS) "

- - - ဂတက ဖနတးသည တရယာခငးလညး မတ၊ အေျခခႀကကႏစသကပခငးလညး

ကြျပားသျဖင ျမနမာဂတက အေနာကတငးဂတႏင ႏငးယဥ ေျပာၾကားရာ၌ မညသညဂတက

ပ၍ ေကာငးမြနေၾကာငး မဆးျဖတႏငေပ - - -"

ကြၽနေတာေဆာငးပါးက ျမနမာဂတႏင၊ ျမနမာဂတအရသာဟ

အမညေပးလကေသာအခါ ထႀကးမားကယဝနးလေသာ အေၾကာငးအရာ တရပလးက

ဤမေသာ ေဆာငးပါးျဖင လးဝဥ ၿခငမမညဟ မဆဝပါ။ ျမနမာဂတ အရသာ အေၾကာငးက

ကြၽနေတာ ေလလာ ခစားမသမေလးမားကသာ မေဝ တငျပလကျခငး ျဖစပါေပသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 52

ျမနမာဂတအရသာက ခစားၾကစ႔ ဟ ဆလင ျမနမာဂတဆသညမာ မညသညကေခၚ၍၊

အရသာ ဆသညမာ မညသ႔ျဖစျပး၊ ခစားမညသသည မညသနညးဟ ဆငျခငရန

ရလာေလသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ခစားၾကညမညသမား အေပၚတြင မတည၍ မညမ

ႏစသက အားရေၾကာငး ဆးျဖတခကမားသည တညႏငလမမည မဟတေပ။ ျမနမာတ႔

နားလည လကခထားၾကေသာ စတ၏ အရသာက ျမနမာစာေပ၌ ဝမးသာျခငး၊ ဝမးနညးျခငး၊

ဂရဏာသကျခငး၊ ႏစသကျခငး၊ စကဆတျခငး၊ အားတကျခငး၊ ထတလန႔ျခငး၊ အၾသျခငးႏင

တညၿငမျခငး ဟ ကးမး ခြျခားထားေလသည။ ထ အရသာ ကးမးစလးက ျမနမာတ႔၏ ဂတတြင

ျပညျပညဝဝ ရရၾကလက ခစားသ၏ ခစားခက အတမအနကကပါ အကး

သကေရာကေစႏငေလသည။

ထ႔အျပင အစဥမျပတ ေျပာငးလ စးဆငးလကရေသာ ျမနမာဂတ ေရစးေၾကာငးတြင

လကပါ ျဖတသနးရသည အခနကာလ အပငးအျခားေပၚတြငလညး မတညပါလမဥးမည။

ဂတစာဆ စႏၵယား (ဥး)လထြတက သ၏ ျမနမာဂတေရစးေၾကာငး စာအပတြင ျမနမာ ဂတ

ေရစးေၾကာငး ျဖတသနးခသည ေခတမား အေၾကာငးက တငျပခေလသည။

မဟာဂတဝင သခငးႀကးမား၊ ကာလေပၚသခငးမား၊ ေရဒယေခတသခငးမားႏင ယေန႔

ေခတေပၚေတးမားက အသက ၆ဝ၊ အသက ၄ဝ၊ အသက၂ဝ စ ရၾကေသာ ပရသတက

နားေထာငေစေသာ ထပရသတတြင တဥးခငးစ၏ နားလည ခစားမႈခငး တညႏငၾကလမမည

မဟတေပ။ ထ႔ေၾကာင ျမနမာဂတ ဟ ဆရာ၌ မညသည ကာလ အပငးအျခားႏင မညသည

အမးအစားက ဆလေၾကာငးကပါ ထပဆင ေဖာျပရမညျဖစေပသည။

အထကတြငဆခသညအတငး ထသ႔ျမနမာျပညတြင ေမြးဖြားႀကးျပငးလာၾကေသာ

ျမနမာမားအျပင ျမနမာဂတႏင လးဝ မနးစပေသာ ႏငငျခားသားမား၊ ျမနမာဂတက

ေလလာေနသည ႏငငျခားသားမား စသညျဖင နားဆငသ အမးမးလညး ရႏငေပသည။

သာမန ႏငငျခားသားတဥးသည ျမနမာတရယာမား၏ တးမႈတပ၊ တးလးတးကြက

အယအဆမားက သရႏငမည မဟတေပ။ ထသ၏ အေနျဖင ေတးသြား ႏင စညးဝါး

ကစားမႈကသာ နားေထာငႏငေပမည။ တးကြက၏ လပျခငး၊ ဟနေနဟနထား ချငားျခငး၊

အတြအဖကမား၏ သပယပ ေျပျပစျခငး စသည အျခားေသာ ျမနမာဂတ အရသာမားက

ခစားႏငလမမည မဟတေပ။ ထသမာ ျမနမာ ဂတ အေျခခ သေဘာက

မတးေခါကမျခငးေၾကာင ျဖစသည။

နားဆငသည ပရသတ၏ ခယခက အေနအထားသညလညး မားစြာ အေရးပါေၾကာငး

ေတြ႔ရေပမည။ ျမနမာပညာရ ဆရာႀကး ဥးဂဏဘဏက နားဆငသ ပရသတ၏

အဆငအတနးဟ သးႏႈနးခပါသည။

နားဆငသ၏ အဆငအတနးျမငေလေလ၊ ခစားႏငမႈ ပေလေလ ဟ ဆရာႀကးက

ဆပါသည။ ထအဆငအတနး အေၾကာငးက ကြၽနေတာ နားလညသမ ရငးပါဥးမည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 53

ျမနမာဂတဟဆလကသညႏင ပထမဥးစြာ စညးႏငဝါးက သတရၾကေပမည။

စညးႏငဝါးသည မညသည ဂတတြငမဆ အေရးအႀကးဆး ျဖစေလသည။ စညးဝါးမပါရေသာ

သစဥတခသည ဂတသမဟတေပ၊ ဆညသသာ ျဖစေပသည။

ပနးပဖမ တထရကသ ျဖစေစ၊ သစပငက ေလတးသည အသျဖစေစ၊ ငကျမညသ

ျဖစေစ၊ အခကကက စညးဝါးတက ရေနလင သာယာ နာေပာဖြယ ဂတသ ျဖစလာေလသည။

ထ႔ေၾကာင ဂတေတးသြားက နားမလညသညတငေအာင စညးဝါးတက ရေနေသာ ထဂတက

ရငထမ စညးဝါး ျဖညစြကလက ခစားႏငၾကေပသည။

နားဆငသတငး၌ စနစတက ေလကငမထားေသာလညး သဘာဝကေပးသည

စြမးရညျဖင တးလးတငးတြင ေႏးသည၊ ျမနသည စသညျဖင ရငထမ စညးဝါး

လကႏငၾကေပသည။ နားလညမႈ မားလာေလေလ နားဆငသ၏ အဆင ျမငလာေလေလ

ျဖစေသာေၾကာင ေတးသြားတခက ျမနမာ ဆငးဝငးႀကးက တးမႈတရာတြင ပတတးဆရာက

ပတရငး၊ ပတလယ၊ ပတဖား မညသ႔ ႏငနငးေၾကာငး၊ ေျခာကလးပတ ဒးဆရာက အဆ႔အပ႔

ေကာငးလေၾကာငး၊ ႏဆရာက သကျပနမႈတ ေကာငးလေၾကာငး စသညျဖင ေဝဖန

ဆးျဖတလာႏငေပသည။ ထသ႔ ဆးျဖတႏငရနအတြက နားဆငသ ကယတင တးမႈတတတရန

မလေပ။ တျဖညးျဖညး နားေထာငရငး ခစားျခငးျဖင ရငကကလာရျခငး ျဖစေပသည။

ျမနမာဂတက အျခားေသာ ႏငငတကာ ဂတမားကသ႔ပင သဆျခငးႏင တးမႈတျခငး ဟ

ခြျခားႏငေပသည။ အတး မပါေသာ သခငးမားတြင ေဒြးခး၊ ေလးခး၊ ႀတခး၊ ရတ၊ ရကန၊

သျဖန၊ ခြနးေထာက၊ သခ၊ ဧခငး၊ ကာခငး၊ အခငး၊ အငခငး၊ လြမးခငး၊ စသျဖင အမးကြ

မားစြာ ရေလသည။ အတးအမႈတ သတသတ ျဖစေစ၊ အဆႏင တြဘက၍ ျဖစေစ သဆ

တးမႈတႏငေသာ သခငးမားမာလညး ေဘာလယ၊ ေတးထပ၊ နတခငး၊ ေရလား၊ ပတပး၊

ႀကးႏင ယးဒယား၊ သခငးခန႔ စသည အမးစလငစြာ ရေလသည။ တးမႈတပ တဘာသာစ

ျဖစေသာ ေဗာ၊ အးစည၊ ဒးပတ၊ ဗလတ၊ ဗႀကး၊ စညေတာႀကးစေသာ တးဝငး အပစမားလညး

ရၾကသည။

(photo: Robert Gartias)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 54

ထသ႔ အမးကြေပါငးမားစြာ ရၾကရာတြင တမးစ တမးစ၌ ကယပငစညးကမးႏင

ကယပငဟနထားမား ထားရရေလသည။ ဥပမာအားျဖင အးစညဝငး ႏင ဒးပတဝငးသည

အယင တးမႈတၾကရာ၌ ဆငတသလလ ထငမတရေသာလညး၊ အမနအားျဖင

သခငးအေတာမစ၍ ကြျပားၾကေလသည။ ျမနမာဂတတြင မညသညသခငးက မညသည

တရယာႏငမသာ တးမႈတရမညဟ ပေသကားခပ မရေပ။ သာယာ နာေပာဖြယ ျဖစေစျခငး၊

လကဖကညေစျခငးက ရညရြယ၍သာ စတႀကကတရယာမားက ေရြးခယႏငေပသည။

တရယာတခချဖင တးမႈတလကသညႏင တၿပငနက ထတရယာ၏ ဟန၊ မငေမာငးက

အျပညအဝ ထညသြငးၾကရေလသည။ ဥပမာအားျဖင ေတာႏင ေတာငစြယ ယးဒယားသခငးက

ေစာငး၊ ပတလား၊ ပေလြ တ႔ျဖင တးမႈတၾကသည ဆပါစ႔။ တးလး တးကြက အျပညအဝ

ေဖာထတ တးမႈတၾကရာတြင ေစာငးတးကြကသည ပတလား တးကြကႏင ေသာလညးေကာငး၊

ပေလြ၏ လကေပါကမားႏင ေသာလညးေကာငး တလးခငးစ ထပတ ထပမ မကေရာကေပ။

အဓက မရငး အသကမားတြငသာ လာေရာက ေပါငးဆ တညၾကေသာလညး အလညအပတ၊

မငေမာငး၊ ဟနပနမားက ဖနတးရာတြင ကယပငမမားႏင လြတလပစြာ ဖနတးခြင

ရၾကေလသည။

ျမနမာတရယာမားတြင အသရည တရယာမား ျဖစေသာ တေယာ၊ ႏ၊ ပေလြ

တရယာမားသည အသရညျဖင ဆြငင၍ အသကတြင အဆးသတ

ကေရာကေစသညမားလညး ရေပသည။ စညး၊ ေဗာက၊ သလြင၊ ယ(လငး)ကြငး၊ ျခကး၊

ဝါးလကခပ၊ စခြန႔၊ ေျခာကလးပတ၊ စညတ၊ ပတမႀကးတ႔သည အသမစ တး(ဒး)တရယာမား

ျဖစၾကသည အတငး၊ တးလး တးကြကအတငး မတးမႈတေသာလညး ပနးခကားခပက

ေဘာငသတမတေပးသညပမာ တက ျပတသားေစသည။

ယးဒယား ကနေတာခနးဟ ေခၚေလရၾကေသာ တးလးသည အဆ မပါဝငေပ။

ထတးလးက ျမနမာဆငးဝငးႀကးက တးမႈတရာတြင ေၾကးေနာငဝငးႏင ႏတရယာမား၏

လႊမးမးမႈက သတထားမႏငေပသည။ ေျခာကလးပတ၏ အဆ႔အပတမားကလညး

အေရးပါလေၾကာငး ေတြ႔ရႏငေပသည။ ထတးလးက စႏၵယားႏင တးခတျပး အေနာကတငး၏

ေလမႈတတရယာမားပါ ပါဝင တးမႈတၾက၍၊ တးလး တးကြကမားကပါ ျပငဆငျဖညစြက၊

ဆနးသစ ၾကညၾကေပသည။ မညသ႔ပင ထပဆင၍ တထြငသည ျဖစေစ၊ မရငးေတးသြား ႏင

ဟနပနကကား ေျပာငးလမပစႏငေပ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ေတးသြားက

နားေထာငေကာငးရ၊ အသထထညမားက ထညသြငးရႏင မျပညစႏငဘ မရငး

အႏစသာရျဖစသည ျမနမာဟနပန စငစစက ထနးသမးထားႏငမသာလင တထြငမႈ

ေအာငျမငသညဟ ဆႏငသည။

ဂတစာဆ ဆရာၿမ႕မၿငမးသည ထသ႔ ရညရြယ ႀကစညခဖးေလသည။ စစႀကေခတက

မႏေလးၿမ႕ရ သေပါရပရငရတြင ကငးပေသာ အမးသမးမားအသငး၊ ရနပေငြပြတြင

ဆရာၿမ႕မၿငမးက ဥးစြာ စမးသပ၍ အေနာကတငး သေကၤတျဖင ဖြ႔ဆေသာ ျမနမာ မမပက၊

ျမနမာ အဖြ႔ အႏြ႕အတငး ၿမ႕မဖြ႔ႀကးႏင တးမႈတခသည ျမနမာသခငးမာ ေတာၿမငေျခလမး

ယးဒယား ျဖစေပသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 55

၁၉၅၂ ခႏစ အတြငးတြင ထေခတက ျပနၾကားေရးဝနႀကး ဥးထြနးေဖ၏ ေမးျမနး၊

အားေပး တကတြနးခကအရ အေနာကတငး နညးအားျဖင စရာေတာငကြၽနး ယးဒယား

သခငးက အသမား ခြျခားၿပး စႏၵယား၊ တေယာႏင အေနာကတငး ေလမႈတတရယာမား

တလကစအတြက သးျခား သေကၤတမား ခြျခား ေရးခေလသည။ ထတရယာမား တလကခငး

သတသတစ တးမႈတလင သခငး အျပညအစ ျဖစမလာေပ။ အားလးေပါငးစပ၍

တးဝငးတခလး တးမႈတလကမသာလင တးလး ေပၚလြငလာေပသည။

ျမနမာပတဝငး တရယာႏငျဖစေစ၊ ေစာငးတရယာႏင ျဖစေစ ျမနမာသခငးႀကးမားက

တးခတေနစဥတြင ဆခေသာ အေနာကတငး ေလမႈတတရယာမားက ဝငးဝနး

ပ႔ေဆာငေပးမည တထြငမႈက တြငကယစြာ မျပလပႏငေသးစဥမာ ဆရာၿမ႕မၿငမး

ကြယလြနခေလသည။

ဆရာၿမ႕မၿငမး၏ ေရႊအးစညတးလးသည အးစညသ တးလး ျဖစေသာလညး

အးစညဝငး၏ မလ တရယာမား မပါဝငေပ။ တေယာႀကး၊ တေယာလတမားျဖင တထြင

ဖနတးထားျခငး ျဖစသည။ အးစည၏ တးပဟနပနမားက မၾကားႏငၾကေသာလညး

အးစညဝငးႏင ျခားနားေသာ ရသတမးက ရရၾကေပသည။ မၾကာေသးခငက တေယာဆရာႀကး

ဥးတငရႏင အဖြ႔ တးခၾကေသာ တေယာသမားတးတ ေ႐ႊအးစညတးလးမာ မလက

ဆရာၿမ႕မၿငမး၏ တထြငမႈ သေဘာတရားက ျပနလည ဆနးသစျခငးျဖစသည။

ဒးပတသခငးက လပစစဂတာျဖင တး၍ Drum Set ျဖင ျဖညစြကထားလင

ဒးပတဝငးအျဖစသ႔ မေရာကႏငေပ။ ဒးပတတးလးဟသာ ေခၚဆႏငေပသည။ အသစ

တရယာျဖစေသာ ႏ၊ ပေလြတ႔အစား လပစစဂတာ မားျဖင ဒးပတသခငးက တးၿပး ဒးပတ၊

ယကြငး၊ ဝါးလကခပမားက မေျပာငးလေစဘ တးမႈတလငလညး ျဖစႏငေပသည။ သ႔ေသာ

မလ ဒးပတဝငးမ ႏ ပေလြတ႔၏ ၾကျခငး၊ ႏြ႕ျခငး၊ စမျခငး စေသာ အဆြအငငတ႔

မပါဝငေတာသျဖင ဆနးသစေသာလညး ခစားရသည အရသာမာ ျခားနားေနေပေတာသည။

ျမနမာတရယာမားျဖငလညး အေနာကတငး သခငး တးလးမားက

တးမႈတႏငမညလားဟ ေမးလင ျဖစႏငပါသညဟ ေျဖရေပမည။ ထသ႔ တးမႈတျခငးမာ

ျမနမာဂတသမငးတြင အစမးသကသက မဟတေပ။ ဆငးဆရာႀကး စနေဗဒါက

အေနာကတငးဘငသ၊ တရတႏပတစမးသ စသညျဖင တးမႈတခပါသည။

ေစာငးဆရာႀကးမားကလညး ဂပနႏငငမ ဆာကရာ သခငးက ေစာငးတးကြကျဖင

တးခၾကဖးပါသည။

အျပနအလနအားျဖင ၁၉၅၈ ခႏစအတြငးက ဂတစာဆ ဆရာ ၿမ႔မၿငမး၏ ပ႔မာတမး

သခငးက ဂပနႏငငမ NHK Orchestra ႀကးက တးမႈတခဖးေလသည။ ထစဥက Asia

Broadcasters’ Conference, Tokyo, Japan သ႔ ျမနမာအသ BBS က တကေရာကရာတြင

NHK သ႔ လကေဆာငအျဖစ ေပးခေသာသခငး ျဖစေလသည။

တငးတပါးမ တရယာက ကယပငဟနသ႔ ေျပာငးလ၍ျဖစေစ၊ တငးတပါးဂတမ

ေကာကႏႈတခကမားက ဆေလာေအာင ျပ၍ မမ၏ ဂတတြငးသ႔ သြတသြငးသည ျဖစေစ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 56

ထသ႔ ဖနတးမႈမားသည မရငး ဂတက မလႊမးမးေစသျဖင ဂတ အရသာ မပကစးေၾကာငး

ေတြ႔ရႏငေပသည။ ယးဒယားဖရငးျခား ပနးၿမငလယသည ျမနမာ မဟာဂတဝင

သခငးႀကးမားအနက တးလးတးကြက ခညား လပေသာ သခငးႀကးတပဒ ျဖစေပသည။

အေနာကတငး တရယာ ပယာႏ အသးျပ၍ ထပနးၿမငလယသခငးက ဂတလလင ေမာင

(ဥး)ကကက ဆနးသစခေလသည။ မရငး လကကြကမား အတငး တးခတသည

စႏၵယားလကသႏင ထ တထြငထားေသာ တးခတမႈက ႏႈငးယဥၾကညလင ကြလြခက မားစြာ

ရမည ျဖစေသာလညး ျမနမာ ဂတပင ျဖစေပၚလာ၍ ျမနမာဂတ နယပယအတြငးမ လမးလြ၍

မသြားေပ။

ဆရာၿမ႔မၿငမး၏ ကရဝတ(သ)ျမးဇစ သခငးသည အေနာကတငး၏ JAZZ စနစ ႏင

ဖြ႔ဆထားျခငး ျဖစ၍ ေသျခာစြာ နားေထာငၾကညလင JAZZ ဂတစညးမဥးမား၊

တးကြကဟနပနမား ပါဝငေၾကာငးက ေတြ႔ရေပမည။ သ႔ေသာ မလရၿပးသား ေတးသြားတြင

စကားလးမားက မရအရ သြငးျခငးမး မဟတဘ အသစေရးသည သခငး ျဖစ၍ ဥပေဒႏင

ညညြတေသာ ျမနမာက ေရးသည ျမနမာဘာသာ ႏင JAZZ တးလးပင ျဖစေလသည။

ျမနမာဂတသည ေတးသြား မယလဒ အေပၚတြငသာ မတညထားလက အသထထည

ရေစေသာ ေကာ(ဒ)မားေပၚတြင အေလးမထားေၾကာငး မၾကာခဏ ေရးသား ေျပာဆေလ

ရၾကေလသည။ အမနအားျဖင ျမနမာဂတတြင မတဖကသ၊ အတြအဖကမား ရေလသည။

ပဇဥးေတာငသႀကးသခငးတြင ပါဝငေသာ တာ၊ ေတ၊ ေတာ၊ ဒလ၊ ထ၊ ဒန႔ အတြ

အဖကမားသည ျမနမာဂတ၏ အေျခခ အသအတြအဖက စညးမဥးမား ျဖစသညဟ

ဆႏငသည။ ဂတက ဖနတးသည တရယာခငးလညး မတ၊ အေျခခႀကကႏစသကပခငးလညး

ကြျပားသျဖင ျမနမာဂတက အေနာကတငးဂတႏင ႏငးယဥ ေျပာၾကားရာ၌ မညသညဂတက

ပ၍ ေကာငးမြနေၾကာငး မဆးျဖတႏငေပ။

ျမနမာဆငးဝငးႀကးတြင ပါဝငေသာ ပတဝငး၊ ေၾကးဝငး၊ ေမာငးဆငး ႏင ႏတ႔သည

အသစ တရယာမား ျဖစ၍ ေတးသြားတခက အသတ အသက တးမႈတေနခနတြင ထ

တရယာတခခငးစကလညး ကယဟန၊ ကယအတြအဖကျဖင ကယစကယင

မရငးေတးသြားဆသ႔ ေပါငးစပ ပ႔ေဆာငေနေၾကာငး သတထားမလင သရႏငေပသည။

အသမစ ‘ဒး’ တရယာမားကလညး တးလး၏ ျပညစမႈက ဝငးဝနး ပ႔ေဆာငၾကေလသည။

ျမနမာတ႔၏ ထးျခားလေသာ စြမးအားတမးမာ မညသ႔ေသာ အမးကြ ဂတက ျဖစေစ၊

တရယာကျဖစေစ ျမနမာမႈႏငတကြ ျမနမာဆနစြာ ဖနတးႏငျခငးပင ျဖစသည။ ျမနမာက

တးေသာ ျမနမာစႏၵယားသသည အေနာကတငး တရယာျဖစေသာ ပယာႏ ေပၚတြင ျမနမာသ

ျမနမာဟနျဖင ျမနမာဆနေနေပသည။ ကြၽနေတာမတေဆြ အေနာကႏငငဖြား

ဂတပညာရငမားသည သတ႔ ေလလာထားၾကေသာ ျမနမာဂတက ပယာႏ ေပၚတြင တးလင

စႏၵယား ဟသာ ေခၚဆေလရၾကသည။ ဗပေစာငး၊ မယဒလင၊ ဂတာ၊ ဘငဂ၊ လကဆြဘာဂာ

စေသာ ႏငငျခား တရယာမားသည ျမနမာတရယာ အႏြယဝငမား ျဖစလာၾကေသာအခါ

အသၫပ၊ ႀကးၫပ၊ အတြအဖက နညးစနစမ စ၍ တးခတပ လကကြကပါ မကန

မရငးတရယာမားႏင ကြျပား ျခားနားစြာ ျမနမာမ ျမနမာစနစသ႔ ကးေျပာငး ေမြးစားခၾကေလၿပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 57

ျမနမာရးရာဂတပညာ၏ အသစဥအေျခခသည ခႏစသစဥ ျဖစပါသည။ ေရးမလက

ထခႏစသ သစဥသည အေနာကတငးမ Diatonic Fundamental Scale D ႏင

မတမးမယမးရပါသည။ ျမနမာသစဥ၏ သမန ျဖစေသာ တစေပါကသသည အေနာကတငး၏ D

ႏင ညၫြတလနးပါး ရခပါသည။

ယေန႔အခနတြင ျမနမာ ‘သမန’အျဖစ Middle C အတငး ထားရ သးစြေနၾကပါသည။

ထသ႔ဆလင ျမနမာဂတက အေနာကတငး သစဥမားအတငး လးဝဥ

ေျပာငးလကငသးၾကၿပဟ မဆႏငပါ။ မတညသ ျဖစေသာ ‘သမန’ကသာ

ညၫြတေစျခငးျဖစသည ဟဆလပါသည။

ဤေနရာ၌ ၾကားျဖတ၍ တငျပစရာအေၾကာငးတရပရပါသည။

ျမနမာဂတကေလလာေနေသာ ကြၽနေတာ မတေဆြ အေနာကတငးသားတဥးက

သေလလာမေသာ ျမနမာဆငးဝငးႀကးတြင ပါဝငသမ တရယာမား၏ အသစဥမားသည

အေျခခအားျဖင အေနာကတငး၏ JAZZ Key C ႏင ညၫြတလက ရေနသညက ေတြ႔ရသျဖင

ေရးယခငကတညးက အဆကဆက ထသ႔ သးစြလာသလားဟ ေမးျမနးပါသည။

ဆငးဆရာႀကး ဆရာေဖ၏ သားမား ျဖစၾကေသာ ဆရာစမႏင ဆရာစနေဗဒါတ႔

ေခတတြင ပြလမးသဘငတခ၌ ဆငးၿပငအျဖစ ဆငးဝငးႏစခလးက ငားရမး၍ ဆငးၿပင၊

လကၿပင တးၾကေသာအခါ သခငးတပဒတညးက တးၾကေစကာမ ႏစဝငးစလး တၿပငနက

သၿပငတး၍ မျဖစၾကေပ။ တဝငးက တးၿပးလင အသရနကနေအာင ေခတ ေစာငဆငးၿပးမ

ေနာကတဝငးက တးရျခငး ျဖစေလသည။ အဘယေၾကာင ထ႔သ႔ သၿပငတး၍ မရသနညး

ဆေသာ ဆငးဝငးတခစတြင သးစြေသာ ‘သမန’သည တစဝငးႏင တဝငး အနညးငယစ

ကြျပားၾက ေသာေၾကာင ျဖစေလသည။

ဆငးဆရာႀကး စနေဗဒါ နာမညေကာၾကားခနတြင၊ ဂတစာဆ ၿမ႕မၿငမး ဥးစးေသာ

မႏေလး ၿမ႕မ အဖြ႔ႀကးကလညး ဖြ႔ၿဖးတးတကလာခန ျဖစေလသည။ ၿမ႕မတရယာအဖြ႔သည

အေနာကတငး ေလမႈတတရယာမားက သးစြသျဖင အားလးေသာ တရယာမားသည

အေနာကတငး၏ အသစဥမားႏင ၫထားၿပး ျဖစၾကသည။

ပြလမးသဘငတခတြင ဆငးဆရာႀကး စနေဗဒါ၏ ဆငးဝငးႀကးႏင ၿမ႕မအဖြ႔ႀကးက

အတတ ငားရမးေသာအခါ ေရးဥးအခါက တဖြ႔ႏငတဖြ႔ တြဖက၍ မတးမႈတႏငေပ။ ထးစအတငး

တလညစသာ တးၾကရေလသည။

ထစဥက ပလြနေတာမခေသာ ဆ႒သဂၤါယနာတင မဟာနာယက ေညာငရမး

ဆရာေတာဘရားႀကး၏ စာပနတြင ရစဆယေပၚေတးထပျဖင ဧယငကး၍ ပေဇာရာ၌

ျမနမာဆငးဝငးႀကးႏင ၿမ႕မအဖြ႔တ႔ အတတ တြဘက၍ တးမႈတေစလေၾကာငး ထအခန

ျပနၾကားေရးဝနႀကး ဗလခငေမာငကေလးက ဆႏၵရေလသည။ မႏေလးၿမ႕သ႕ ကယတင

လာေရာကၿပး ေဆြးေႏြးရာတြင ဆရာၿမ႕မၿငမးက ျဖစႏငပါေၾကာငး ေျပာသျဖင ကနကစရတက

ဝနႀကးက ထတေပးေလသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 58

ဆရာၿမ႕မၿငမးက ရြာစားစနေမာငကႀကး၏ ဆငးဝငးမ သမနျဖစေသာ ေၾကးေနာငလးက

ငားယ၍ ပားဖေယာငးဖ႔ကာ စႏၵယားမ ‘စ’သႏင ကကညေစေလသည။ ထေၾကးေနာငလးက ‘စ’

သ ထြကၿပ ဆေသာအခါ မႏေလးၿမ႕ ေၾကးသြနးခတတနးသ႔ ၿမ႕မကဗစနက ေစလႊတကာ ထ

‘စ’သက သမန အျဖစ ထားရလက ေၾကးေနာင တဝငး ႏင ေမာငးဆငး

တဝငးစျပလပေစခသည။ ထအခါ ဆငးဝငးႀကးတခလးမ ပတဝငး အပါအဝင တရယာတ႔၏

အသမားက ထအသေသ တရယာမား ျဖစၾကေသာ ေၾကးဝငး၊ ေမာငးဆငးတ႔ႏင ၫရန

မခကခေတာေပ။ ထနညးအားျဖင ျမနမာ ဆငးဝငးႀကးႏင ၿမ႕မ အဖြ႔ႀကးတ႔ တြဖကလက

အၿပငအဆင တးမႈတႏငခၾကေလသည။ ထအခနမစ၍ ျမနမာဆငးဝငးႀကးမားသည

သမနအျဖစ အေနာကတငး၏ ‘စ’က စတင အသးျပလာခၾကရာ၊ ရြာစားႀကး စနဗလတငက

သမနက ‘စ႐ပ’သ႔ ေျပာငးလ မသးစြမ၊ ‘စရပ’ေခတသ႔ မေရာကခငအထ ျဖစေၾကာငး

ေျဖၾကားခပါသည။ ယေန႔ ျမနမာ ဆငးဝငးႀကးမားတြင သမနက ‘စရပ’ မာ ထား႐

သးစြေနၾကပါသည။

ထသ႔ ျမနမာတ႔၏သမနက အေနာကတငး၏ ‘စ’ႏင ညၫြတေစျခငးအားျဖင ျမနမာ

‘တေပါက’ သစဥတခတညးသာလင အေနာကတငး၏ ‘ဒ-ေရ-မ-ဖာ သစဥစနစ’ ႏင

ကကညေသာလညး အေနာကတငး အေခၚအားျဖင Mode အေနႏင တးမႈတေသာ အျခား

ျမနမာသစဥမားသည ထ ‘ဒ-ေရ-မ-ဖာ စနစ’ ႏင ကြလြၾကေလသည။

ထသ႔ျဖစရျခငးမာ ျမနမာဂတတြင အသဝက မားက အသးမျပေသာေၾကာငျဖစသည။

အကယ၍ ဒ-ေရ-မ-ဖာ အသစဥက နားစြေနလင ထျမနမာသစဥမားသည အခ႔ေနရာမား၌

ေထာငေန၊ ေၾကာငေနသညဟ ခစားမေပမည။

ဥပမာအားျဖင၊ ‘စ’သသည ‘တေပါက’ ေခၚ ‘သမန’ ျဖစေသာအခါ၊ ခႏစသခသည ‘ဒ’

ျဖစသည။ ထ ‘ဒ’၏ ဒ-ေရ-မဖာ အသစဥတြင အသဝက ႏစခ ပါဝငလာေသာေၾကာင၊ ထ ‘ဒ’ က

မတညသထား၍ ဒ-ေရ-မ-ဖာ အသစဥအရ တးမႈတမည ဆလင၊ ျမနမာ ခႏစေပါကအသစဥႏင

မညၫြတေတာေပ။ မညသ႔ပငျဖစေစ ျမနမာေမြးစားတရယာမားတြငမ အားလးေသာ

ျမနမာသစဥမားက တးမႈတႏငၾကေပသည။

ျမနမာဂတတြင မဟာဂတဝင သခငးႀကးမားက သဆ တးမႈတသညအခါ အသစဥက

ေျပာငးလခြင မရေပ။ မညသညသခငးက မညသညအသစဥႏငသာ တးမႈတရမညဟ မေသ

သတမတထားေသာ ဂတဥပေဒမား ရပါသည။ ေခတအဆကဆက ေျပာငးလလာေသာလညး

ထဥပေဒမားက လကနာၾကျခငးမာ ထဥပေဒမားသည အေၾကာငးမ ထားရျခငး

မဟတေသာေၾကာငပင။ ထဂတဥပေဒမား အေၾကာငးက တငျပရနမာ ကမးတေစာင၏

ပမာဏမ ရေပမည။

ျမနမာဂတအရသာက ျမနမာတ႔၏နား၊ ျမနမာတ႔၏ စရက၊ ျမနမာတ႔၏ အႀကက၊

ျမနမာတ႔၏ ခစားခက ျမနမာတ႔၏ ဓေလ ထးစမားႏငပါမကန ႏစၿခကသလ

ခစားႏငၾကပါေပသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 59

ေျပာျပစရာေတြလ တပႀကးရေသးတယ အမတ(၂၇၂)

ေရႊျပညေအး ဇာတသမးမာမာေအး

ဧၿပ ၁၂၊ ၂၀၀၉

- - - ေရႊျပညေအးရ႕ ဗမာဂတ တရယာန႔ ႏငငတကာ ဂတ တရယာတ႔ ေပါငးစပ ဖြ႔ဆငထားတ

တး၀ငးႀကးက ဟး လ႔ေပါ။ တည၀တစန႔ အလဆငထားတ ၀ငးသား ေလးဆယေလာက

တးမႈတေနတ ဇာတခငယဟာ ဇာတခေအာကက တေရြ႕ေရြ႕ တကလာတာမး၊ ေဖာေျဖတာမး

ပရသတ ျမငေအာင တထြငခပါေသးတယ။ - - -

ေသာတရငမား ကနးမာေတာမၾကပါစရင။ မာေအး ခစတ ေသာတရငေတြ

ဂတဝါသနာရငေတြ အားလး မာေအးရ႕အသေလး ၾကားရတအခါမာ ကယေရာစတပါ

ခမးသာၾကပါေစလ႔ ဆမြနေကာငး ေတာငးလကပါတယ။

ေသာတရငတ႔ေရ ၿပးခတ တပတက ဆရာ ေရႊျပညေအးရ႕ ကၾကမၼာ ႏခာခာ၊

ႀကလာတာ၊ ပတပသာ ျဖစလကစမးပါေတာ လ႔ ဆေတာငးဖ႔ ေကာငးလာၿပေနာ။ အဒ

အေကာေဒယ ဂတဆရာႀကး ပြားစညးခတ ေျပာစရာေတြက နားေထာငပါဥး။

ဆရာေရႊျပညေအးမာ အေလးစားရဆးကေတာ ကယအမးသား အသ၊

ႏငငတကာအသ၊ ဘယအသန႔ ဘယလ သခငးမးက ေရးစပ ဖြ႔သ ဆရသညျဖစေစ ခြငက-

ေဒါငကး၊ စာခး န႔ သစဥ အ၀ငတာမ တထပထ ၀က မေနပါဘး။ ျမနမာတ႔ရ႕ လကၤာ ကဗာ၊

ကာရနေဘ၊ ရည - တ - ေလး - ေပါ - တခကကေလးမ ေလာမသြားေအာင ေရးႏငစြမးတ ဂတ

စာဆပါ။ ႏငငတကာ ဂတ၀ငးႀကးမး စကပးလတ ဂတဥယာဥမး လ႔

ကငပြနးတပႏငေအာငလပ ၁၉၅၂ ခႏစထမာ ‘သခမအေျခခ’ ပေဒသာ ကပြမး ႀကးစား

တငဖကဖးခပါတယရင။

အဒအေၾကာငးဆကေၾကာင ေတာလနေရးေကာငစ ေခတမာ စစႀကေခတက

ဆရာကယတင ေရးသား စငတငခတ လယသမား အကးျပ ‘ဗမာေသြးခ’ ျပဇာတက ျပနလည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 60

တငဆကေစခပါတယရင။ ရငရငမငးသား ၀ငးဥး၊ မငးသမး သငးသငးလ၊ ေဘဘႏြ႔ န႔

ဖးပါႀကးတ႔ ေခါငးေဆာင ကျပခၾကပါတယ။ ေရႊျပညေအးရ႕ ဗမာဂတ တရယာန႔ ႏငငတကာ

ဂတ တရယာတ႔ ေပါငးစပ ဖြ႔ဆငထားတ တး၀ငးႀကးက ဟး လ႔ေပါ။ တည၀တစန႔

အလဆငထားတ ၀ငးသား ေလးဆယေလာက တးမႈတေနတ ဇာတခငယဟာ

ဇာတခေအာကက တေရြ႕ေရြ႕ တကလာတာမး၊ ေဖာေျဖတာမး ပရသတ ျမငေအာင

တထြငခပါေသးတယ။ မာေအးလညး စညး၀ါးေလး ကငရငး အဖြ႔ထ ပါရတာေပါ။

မငးသမးအဓက ျဖစတ သငးသငးလကေလးက အက၀ငးဥးတ႔ မမေဘဘတ႔ ဥးေလး ဖးပါႀကး

တ႔လ ျပဇာတ ကေပမယ သခငး မဆတတဖး။ မာေအးက သ႔ေနရာ ကရင တး၀ငးထက

လကဆေပးရတာေလ။ သရကတ ရပရငေတြမာလညး မာေအးက ဆေပးေနကမ႔ပါ။ အခ

ၾကားရမယ မနးမေနာကပး သခငးေလးဟာလညး ဆရာေအးက ေရးၿပး မာေအး ဆေပးခတာ

သငးသငးလအတြကပါပ။ ‘ငတမသတင’ ကားမာတနးက မငးသား ထြနးေ၀ႀကးက ပးေနတ

ေတာသမေလး အခနးမာ သးခတ သခငးေလးေပါရင။

xxx ကလပ ၿမ႕သားႀကးက တ႔လမား တဖကသတန႔ ခစပါလား၊ တသကအပမယ ေမတာထား၊

သြားတတ၊ လာတတ၊ စားတတ၊ ထငတတ၊ အပတတ၊ ေနတတ၊ တြတႏစကယမခြ ျမခခ၊

အသယေတာဆ xxx (ကလပေခာ မ)

ဆရာသခငးက ဆမယႀကရင စညး၀ါး အ၀ငအထြက အတအက ဆမ ပလပါတယ။

ကယသေဘာန႔ကယ ေရ႕တးေနာကဆတ အဆ အကတင လပလ႔ကေတာ ခလတတကၿပး

လကလ႔ရမာ မဟတဘး လ႔ မာထားမယေနာ၊ အေသ မတေပေရာ၊ အဆသမားက ေရးတ

သခငးမ႔လား၊ ဆေပါကပါ ထညေရးၿပးသားပါ။ တျခားက အစားထညလ႔ မရႏငပါဘး။ ဒတခါ

နားေထာငၾကညရေအာင ‘ေမာငခစ ႏမခစ’ ဇာတကားမာ ႏမ လပတ ၀ါ၀ါ၀ငးေရႊက

အကျဖစတ ‘ခငေမာငဇင’ က ရကစႏးန႔ ရညးစားရလာတာက ေျပာျပပမး ဆရာ ေရးတ သခငး

မာေအး ေရြးထားပါတယ။

xxx ကက … ၊ ကမက၊ သလာကာ ေျပာစကား၊ ပဆာတာ နားစကေတာကြယ xxx ပပ …

မကလးက၊ ပငာစြာ လကႏစဖကန႔ သ အသာအယာ ပတလကေတာတယ xxx ဘယလ

ျငငးရမယ၊ တကယက အခငးမလဘြယ၊ ႏစသြယ ကယခငး ရငးရာ ခငးျပန႔နေဘး၀ယ၊

၀ါစာရငေၾကြးေသးေတာတယ၊ ကက … ၊ ကမက သလာကာ ေျပာစကား၊ ပဆာတာ

နားစကေတာကြယ xxx (ကက မ တပဒ)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 61

သခငးတပဒက တပဒက ဆကတ ေနရာေတြမာ စာမပါဘ ဆြတ ဆပမး

ၾကားလကတယ မဟတလား။ စာကလညး လရာေရာက၊ သေဘာေပါကပါတယေနာ။ ေၾသာ -

အဒါ ကလားသခငး၊ ေရႊျပညေအး လကတြငးမာ ျမနမာလကြငး အထငးသားပါပ။

ခစေဆြတ႔ရယ၊ ၿပးႏငေလတ ေရႊျပညေအး ကစၥေတြေနာက၊ ဆရာ ၾကမၼာက

ေဖာကခၿပေလ။ ကသလ႔ လယစကရငးက ေျမပေဒသာ ဇာတခေဆာက၊ ဆတ တးတ

ကတသေတြက ေထာကတာန႔ ႀကလ႔ ေန႔စား လရငး အလပဆငးရရာပါတယ။ ဒေတာလညး

သးႏေတြက ဖြ႔၊ စကပးမႈေတြက ဖြ႔တ သခငးေတြ ထြကလာတာပါ။ ျမနမာႏငင ေခတေပၚ

ေတးဂတ ေကာငစ ဥက႒ ျဖစခေတာလညး ဂတေကာငစ သခငးေတြ ေရးေပးတယ။

မာေဒးကား ေဘာလးပြေအာငပြေတြလညး မကနပါဘး။ ထးထးျခားျခား စငေပၚ ဘယေတာမ

မတကတ ‘ျပညလေဖႀကး’ ကေတာင ေမရငန႔ စတြ ဆခတ ‘နနးေကသ’ သရပေဖာ

ဆေပးျဖစေအာင စညးရးႏငခသပါ။ သ႔အမသ ဇနး မပါ လ႔ ေျပာရမာေပါေလ။ အေျခအေန

ေပးတ အသညးကြဒဏရာက ကျမငေဆြ အသလႊငဖ႔ ‘စမး’ ဆတ သခငးန႔

‘စမးသညထကစမး’ ဆတ ႏစပဒ ေရးထတခပါေသးတယ။ ဆရာန႔ မာေအး ရပရငေတးက

‘မးပလန႔တမမညးည’ ဟာ ေနာကဆး လ႔ ေျပာရမာပါပ။ ‘အတတက တနာရ’ ဆတ နာမညန႔

လးခငး ၀တတအပလညး ဆရာ ေရးျဖစခပါေသးတယရင။

၁၉၇၇ ခႏစ ေအာကတဘာလ ၂၄ ရက ကမၻာႀကး ၿငမးခမးေရး ရဖ႔ ကမၻာကလသမဂၢ

တညေထာငတ ညမာ ဆရာတေယာကျဖင ၿငမးခမးရာဆ သြားေတာၿပ တ။ အကလ ေနတ

အဆေတာ ကစန၀ငးက ဖနးဆက သတငးေပးခတယ။ ညေန ေရခးရငးက ႏလး ေလရကတာ

ျဖစမယ တ။ မာေအး ခကခငး လကသြားခပါတယ။ ‘အမယေလး ျဖစရေလျခငး ဆရာရယ’ လ႔

ရငထက အသေတာင မထြကႏငေတာပါဘးရင။ တကရ႕ ေျမေအာကခနး

ဆယေပညပတလညေလာက အထမာ ေခါငးအးတလး၊ ဖာတခပ၊ ေသာတနးလနးန႔

သေသတာေလး တလးရ႕ ေဘးမာ ေခြေခြေလး။ အဒါ … ဂႏၶ၀ငေတးေတြရ႕ အရငသခငက

ေနာကဆးျမငရတ ဆ႔နငေၾကကြ တရား ရစရာ ျမငကြငးပါပ။ ကနတာက

ဆကေတြးၾကညၾကပါေတာ။ ဆရာအတဂေလးမာေတာ ‘လြမးေငြ႔ေ၀ေ၀’ လ႔ ဆရာဆႏၵအတငး

ေရးထးေပးခၾကပါတယရင။

xxx လြမးတယ … အ … ဖးစာက နညး ဆနး ၍ ေထြေထြ … ပတဥးမာသာပ

လြမးေျမ႕ေနေစ … ႏငးရည ပကျဖနး … ခမးတလေတြ အခါခါ ျမနးေခြ ေန … လြမးေငြ႔ ေ၀ေ၀

xxx

( မရငး - ဘဘစ၊ ျမနမာဌာန )

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 62

၂ဝ၁ဝ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြဟာ

ျပညသ႔ထြကေပါက အစစအမနလားေမာငၾသ

ဧၿပ ၁၅၊ ၂၀၀၉

နအဖ စစအစးရ အႀကးအက ဗလခပမးႀကး သနးေရႊ က ေတာ႔ ၂ဝ၁ဝ

ေရြးေကာကပြႀကးက ကငးပေပးမညလ႔ ေနျပညေတာၾကပေျပးမာ ကငးပခ႔တ႔ ၆၄-

ႀကမေျမာက ဖကဆစ ေတာလနေရးေန႔ မန႔ခြနးမာ အတအက ထည႔သြငး ေျပာၾကားသြားခ႔ၿပ။

နအဖ ကငးပေပးမယ႔ ေရြးေကာကပြမာ ဘယသေတြ ဝငၿပငလ႔၊ ဘယသေတြ

အႏငရၾကမလ။ NLD အဖြ႔ခပကေတာ႔ ၉ဝ ျပညႏစ ေရြးေကာကပြ ရလဒက အေကာငအထည

မေဖာေသးဘ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ အသစက မစဥးစားေသးဘး ဆေတာ႔ NLD က လြရင

ဘယပါတ၊ ဘယအဖြ႔အစညးေတြ ဝငၿပငၾကလ႔၊ ဘယသေတြ ႏငမလ ဆတာ

စဥးစားရေတာ႔မာ။ (ဒါကလ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ ကငးပေပးျဖစခ႔ရင ေျပာတာပါ)

နအဖ ရ႕ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြက ျဖစေပၚလာမယ႔ ရလဒကေတာ႔ ျမနမာႏငငရ႕

အနာဂတ ဒမကေရစ လမးေၾကာငးက စစမနစြာ ေလာကလမးႏငပါ႔မလား ဆတာထက

ေရြးေကာကပြမာ အႏငရမယ႔ အစးရသစကေတာ႔ အႏစ ၂ဝ ေကာ လးလး စားဝတေနေရး ဒကၡ

သကၡ အဖဖန႔ ရနးကနလာခ႔ရတ႔ ျပညသေတြရ႕ ဘဝ၊ လ႔အခြင႔အေရးေတြ ဆးရႈးလ႔

မကရညပငလယ ေဝခ႔ၾကရတ႔ ႏငငေရးသမား၊ ေကာငးသား ျပညသ၊ ရဟနးရငလေတြရ႕

မသားစဘဝ၊ အေၾကာကတရားေတြန႔ ၿငမဝပ ပျပားေနၾကရတ႔ အလပသမား ဝနထမးမားရ႕

ဘဝ၊ အဒ ဘဝေတြရ႕ ဒကၡအေပါငးေတြက ခပၿငမး ပေပာကေအာင ကယတငႏငမာလား

ဆတာ မဆႏၵရင ျပညသေတြက ေသေသ ခာခာ စဥးစားရေတာ႔မာပါ။ ဒလမမဟတဘ ဒရငး

ဒရငးန႔ နဝတ၊ နအဖ တ႔ရ႕ ဖႏပထားတ႔ အေၾကာကတရားေတြ ေအာကမာ အရးစြ မေျပာငးမလ

ရေနဥးမယ ဆရငေတာ႔ ေနာငႏစေပါငး မားစြာ ျပညသေတြဟာ စစကြၽနဘဝ ေအာကမာ

ဒးန႔မကရည သတေနရမာ အေသအခာပ။

ဘာေၾကာင႔လဆရင နအဖ အႀကက ေရးဆြထားတ႔ ဖြ႔စညးပ အေျခခ ဥပေဒဟာ

ဗလခပကေန “ဥး” ေျပာငးလ အပခပတ႔ ပစသာ ျဖစေနတာက တေၾကာငး၊ တကလာမယ႔

အစးရသစကလ နအဖ ႀကးဆြရာ ကရမယ႔ ရပေသးရပ၊ လကကငတတ၊ စစအစးရကယပြား

အစးရသစ ျဖစမာက တေၾကာငး၊ နအဖ အႀကက လကညးေထာင ေခါငးညတမား၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 63

ေရးဆြထားတ႔ ဖြ႔စညးပ အေျခခ ဥပေဒကက စစအစးရရ႕ ရာသကပန စစအပခပေရးက

အသကသြငးထားတာက တေၾကာငး၊ ဘာမ ေျပာငးလ တးတကလာႏငစရာ အေၾကာငး

မရပါဘး။ စစအစးရရ႕ ကယပြား၊ ရပေသးရပ အစးရ ျဖစေနသမေတာ႔ အေနာကႏငင

အငအားစမား၊ ဥေရာပႏငင အငအားစမားကလ စးပြားေရးပတဆ႔မႈေတြ ရေနဥးမာပ။ ဒအျပင

ကမၻာ႔ ကလသမဂၢ အဖြ႔အစညးႀကးရ႕ လ႔အခြင႔အေရး ဆငရာ အဖြ႔မား၊ ILO ကမၻာ႔

အလပသမားေရးရာ အဖြ႔ခပကလ အၿမတမး ေစာင႔ၾကည႔ သးသပ ျပစတင အေရးယ

ေနဥးမာပ။

ဒေနရာမာ ပြင႔ပြင႔လငးလငး ေျပာရမယဆရင NLD အစးရအသစ မျဖစမေပၚမခငး၊

ျမနမာျပညသေတြဟာ လကရ အကပအတညး ဒကၡေပါငးစန႔ ေသာကေဝ

ညညးညေနၾကရဥးမာပ၊ ဘာေၾကာင႔ ဒစကားေျပာရသလ ဆရင NLDအဖြ႔ခပကသာ ဒေန႔

ျပညသေတြရ႕ အကပအတညးမ လြတေျမာကရနႏင႔ ဒမကေရစန႔ လ႔အခြင႔အေရးမား ရရရန

ကယကးစြန႔ အနစနာခခ႔လ႔ပါပ။ ဒေန႔ ျမနမာျပညသေတြရ႕ လြတလပမႈ၊ တရားမတမႈ၊

ညမမႈဆတ႔ ေလာကပါလတရားမားက ရရ ခစားရေအာင ရဟနး သဃာေတာမား၊

NLDအဖြ႔ခပအဖြ႔ဝငမား၊ ေကာငးသား (မငးကႏင၊ ကကႀကး ဥးေဆာငေသာ ၈၈-

မးဆကေကာငးသားမားအဖြ႔)မား ကသာ ေထာငကခ တနးကခ၊ ေဝးလ သေခါငတ႔

အကဥးစခနးမား အပ႔ခရၿပး၊ ကယကးစြန႔ အနစနာခခ႔ၾကတာပါ။ ဘယ အဖြ႔အစညးကမား

အဒလ အနစနာခခ႔ပါသလ။

နအဖ ေမြးထားတ႔ ႀက႔/ဖြ႕ တ႔၊ စြမးအားရငတ႔ ဆတာကလ၊ ျပညသ႔အတြက ဒမကေရစန႔

လ႔အခြင႔အေရး ရရဖ႔ တကပြဝငေနတ႔ NLDန႔ အျခားအဖြ႔အစညးေတြက နအဖ ႀကမတ႔ ခငးရာ၊

လကလပေနၾကရတ႔ သနားစရာ ေကာငးတ႔ သေတြပါ။

NLDက ဝနးရေနၾကတ႔ တငးရငးသား အဖြ႔အစညးမား၊ ဝါရင႔ ႏငငေရးသမားမား၊

မငးကႏင၊ ကကႀကးတ႔ ဥးေဆာငတ႔ (၈၈) ေကာငးသားမားက ျပညသအားလးက

ခစခငေလးစား ယၾကညမႈအျပည႔ရတယ။

နအဖ စစအစးရက ကပဖား ဝနးရေနၾကတ႔ လကကငတတ ႀက႕/ဖြ႕ အဖြ႔မား၊

စြမးအားရငအဖြ႔မား၊ အမးသမးစြမးေဆာငရင အဖြ႔မားကေတာ႔ နအဖ စစအစးရက လပပငခြင႔

ဆတ႔ အရးအရငး အာဏာကေလး ေပးထားလ႔ ရပထရြာထ စြာကယစြာကယ လပေနတာ

ျပညသက မကစစပါးေမႊး စးလ႔ ေအာ႔ေၾကာ လနေနပါၿပ။

နအဖ စစအစးရက ၄ငးတ႔ ကငးပေပးမယ႔ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြအတြက-

(၁) နယစပေဒသရ တငးရငးသား လကနကကင အဖြ႔အစညးမားႏင႔ သေဘာထား

ကြလြေနမႈမား ရေနျခငးေၾကာင႔ လညးေကာငး . . .

(၂) ျပညတြငးက အမားျပညသက ယၾကညကးစား ေထာကခထားတ႔

NLDအဖြ႔ခပရ႕ ၂၂-၉-ဝ၈ အရလညးေကာငး . . .

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 64

(၃) ကလသမဂၢအေထြေထြညလာခမ ဆးျဖတခက၊ တကတြနးခက၊

ေတာငးဆခကမားအရ လညးေကာငး . . .

(၄) အေနာကႏငငမား၊ ဥေရာပႏငငမားႏင႔ အာဆယအခ႕ႏငငမားမ All inclusive

ပါဝငရမယ၊ သ႔မဟတပါက ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြက အသအမတ မျပႏငဟ

ေျပာဆထားျခငးေၾကာင႔ လညးေကာငး . . .

ဆကလက ေဆာငရြကရနမာ အခကအခ အကပအတညးမားန႔ ရငဆင ေတြ႕ဆေနရမာ

ျဖစပါတယ။

ဒါေၾကာင နအဖ စစအစးရအေနန႔ NLDအဖြ႔ခပ၏ အထး ေၾကညာခက-၁၈/ဝ၉/ဝ၈

အရ လညးေကာငး၊ ကမၻာ႔ကလသမဂၢရ႕ ၾကားဝင ေဆာငရြကေပးျခငး အေပၚ လညးေကာငး၊

လကနာေဆာငရြကျခငး ျပမသာ ျမနမာႏငငရ႕ အနာဂတ ႏငငေရးမာ အမးသား ျပနလည

သင႔ျမတေရး တးတက ေျပာငးလ လာႏငဖြယ ရေၾကာငး၊ နအဖ အစးရအတြကလညး

အထကပါ အကပအတညးမားက ေကာလႊားႏငၿပး၊ စစမနတ႔ ဒမကေရစ ႏငငသစက ေအးခမး

သာယာစြာ တညေထာငႏငလမ႔မယလ႔ ယၾကညမပါေၾကာငး အႀကျပ တငျပလကရပါတယ။

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၃ဝ)

ဆရာေမာငထင ၏ ဗမာႏငငေရးသခမနထနလငး

ဧၿပ ၁၅၊ ၂၀၀၉

ေခတစမးစာဆႀကး ဆရာေမာငထငဟာ သ႔ရ႕ ၿမ႔အပအေတြ႔အႀကေတြက ေရးသားထားတ

‘ၿမ႔အပပျပင’ လ ေဆာငးပါးေတြ ေရးသားခသလ သပၸေဆာငးပါး၊ သပၸဝတ၊ ဘာသာျပန

ဝတေတြလညး ေရးသားခပါတယ။ အဒလပ ႏငငေရး ေဆာငးပါးေတြ၊ အတပၸတ

ေဆာငးပါးေတြ ေရးသားခၿပး ေခတက သေရာတ စာေပေတြလညး ေရးသားခပါတယ။ ဆရာရ႕

စကားေျပ အေရးအသားဟာ အထး ေကာငးမြနၿပး အသအျမင အေတြးအေခၚ ဘယေလာက

ျမငမားတယ ဆတ အခကက ဆရာစာေတြက ျပသေနပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 65

ၿပးခတ ေဆာငးပါးမာ ဆရာေမာငထင ရ႕ ထငရားတ စာအပေတြထမာ ‘ငဘ’ န႔

‘ဗမာႏငငေရး သခမန’ စာအပတ႔ ပါဝငတအေၾကာငး ေျပာခပါတယ။ ဂပနေခတ ေနာကခ

ေကးလက လေနမႈဘဝက သရပေဖာ ေရးသားထားတ ငဘ ဝတက အႀကမႀကမ ျပနလည

ထတေဝတအတြက စာဖတပရသတအဖ႔ မစမးပါဘး။ ဒါေပမယလညး ‘ဗမာႏငငေရး သခမန’

စာအပကေတာ တစတရာ ရားပါးေနတအတြက လတငး လကလမး မႏငမာ မဟတပါဘး။

ဒါေၾကာင အဒစာအပထက ေဆာငးပါးေတြ အေၾကာငးန႔ ဆရာေမာငထငရ႕ ဘဝ အစတအပငး

တခ႔က ဆကစပၿပး တငျပမာျဖစပါတယ။

‘ဗမာႏငငေရး သခမန’ စာအပမာ ေဆာငးပါး ၁၅ ပဒ ပါဝငပါတယ။ ဒေဆာငးပါးေတြထမာ

မးခစစတအေၾကာငး၊ ကလနေခတ ေကာငးသားလႈပရားမႈမားအေၾကာငး၊ သေတြ႔ဆခရတ

ႏငငေရးေခါငးေဆာင ေကာငးသားေခါငးေဆာငေတြအေၾကာငးေတြ ပါဝငပါတယ။

အခနကာလမားကလညး ဆရာေမာငထင သတတစ အရြယ၊ ေကာငးသားဘဝ၊ ဝနထမးဘဝ

စသျဖင အခနကာလ စလငေအာင ပါဝငပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒေဆာငးပါးေတြက ဖတရငး

ဆရာေမာငထငရ႕ ဘဝ တစတတေဒသ၊ သ႔စတဓာတန႔ အေတြးအေခၚေတြက ေတြ႔ျမငရမာ

ျဖစပါတယ။ ပထမဆးစာမျဖစတ ‘မးခစစတ၏အစ’ ေဆာငးပါးက ၁၉၄၈ ခႏစမာ စတင

ေရးသားခတာျဖစၿပး ေနာကဆးစာမျဖစတ ‘ဗလခပေအာငဆနးက မတမၾကေသးရ႕လား’

ေဆာငးပါးက ၁၉၆၂ ခႏစမာ ေရးသားခပါတယ။ ဒစာမေတြ စေပါငးၿပးထတေဝတ

‘ဗမာႏငငေရး သခမန’ စာအပက ၁၉၆၅ ခႏစမာ ပထမအႀကမ ထတေဝပါတယ။

ေနာကပငးျပနလည ထတေဝတာေတာ မေတြ႔ဖးပါဘး။

‘ဗမာႏငငေရး သခမန’ စာအပမာ ပါဝငတ ေဆာငးပါးေတြမာ ဗလခပေအာငဆနးန႔

ပတသကတ ေဆာငးပါးေတြ မားပါတယ။ စာအပအမညေပးထားတ ေဆာငးပါး ‘ဗမာႏငငေရး

သခမန’ ဆတာကက ဗလခပက ရညညႊနး ေရးသားထားတာျဖစပါတယ။ ဆရာေမာငထငက

ဗလခပေအာငဆနးအေၾကာငး ေရးတအခါ ငယေပါငးေတြမဟတဘ ႀကးေဖာ ျဖစေၾကာငး

အစခၿပး ဗလခပေအာငဆနးရ႕ အသြငအျပင၊ ဟနပန စရကေတြက

ပေပၚေအာငေရးသားထားပါတယ။ ဆရာေမာငထငန႔ ဗလခပေအာငဆနးတ႔

စတငေတြ႔ဆခတာက ရနကနတကသလက သမဂၢဆပငညပဆငမာျဖစၿပး စာေရးဆရာ

ညျမက မတဆကေပးခတာျဖစပါတယ။

ဆရာေမာငထငက အသကအားျဖင ဗလခပေအာငဆနးထက ၆ ႏစေလာက ႀကးေပမယ

ဗလခပေအာငဆနးက အလြန ၾကညညေလးစားခပါတယ။ ျမနမာျပည

လြတလပေရးရဖ႔အတြကလညး ဗလခပက ယၾကညအားကးခတအေၾကာငး ေဆာငးပါးေတြမာ

ေရးသားထားပါတယ။ အထးသျဖင သခငေအာငဆနးရ႕ ဥးေဆာငမႈန႔

တျခားသခငေခါငးေဆာငေတြရ႕ ႀကးပမးမႈေၾကာင ျမနမာျပည စနစေျပာငးရမယလ႔

ယၾကညခပါတယ။ ဒါေၾကာင ၿမ႔ပငျဖစတအခန ႀကေတြ႔ခရတ သႀကးေတြက

ေခတေျပာငးေခတလြေတြအတြက အသငျပငထားဖ႔ အခနတနၿပ ဆတအေၾကာငး၊ ရြာသႀကး

လကစြကမးထက ေကးရြာျပျပငေရးလပငနးန႔ တာဝနေတြက ေကပြနေအာငေဆာငရြကၿပး

တငးသျပညသားေတြရ႕ ေခါငးေဆာငျဖစေအာင ႀကးစားဖ႔ လတအေၾကာငးေတြကေတာင

ေျပာဆခပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 66

ဗလခပေအာငဆနးဟာ ျမနမာန႔ ကမၻာရ႕ အတတသမငးေတြက ေလလာသရထားသ၊

ကယျပန႔တ ႏငငေရးအျမငရသ၊ အခြငအလမးေပၚတာန႔ တငးျပညလြတေျမာကဖ႔

လမးစရာတတသ၊ တငးျပညအေပၚ ဘယေတာမ သစၥာမေဖာကသ၊ ဆးျဖတခကျပတသားသ

စတ အရညအခငးေတြ ျပညဝတအတြက သာမန ႏငငေရးသမားတစဥးမဟတဘ

‘ႏငငေရးသခမန’ ျဖစတယလ႔ ဆရာေမာငထငက ကငပြနးတပခပါတယ။ ဒလ

ေကာကခကခတာဟာ ေကာငးေနဖကတစဥးဆတ သေယာဇဥမဟတဘ

ဗလခပေအာငဆနးရ႕ လပရပေတြ၊ ေျပာဆခတ စကားေတြ၊ စာေတြ၊ မန႔ခြနးေတြက

ေလလာၿပးမ ေကာကခကခခတာျဖစပါတယ။ ၿပးေတာ ဗလခပရ႕ တငးျပညခစစတက

ဆရာက အၾကြငးမ ယပါတယ။

ဆရာေမာငထငရ႕ ညန႔ ဥးေလး တ႔ဟာ ဂပနေခတမာ ဂပနေတြရ႕လကခကန႔

အသကဆးပါးခရပါတယ။ ဒါေပမယ ဗလခပတ႔ အသကဆးပါးခရတာက ပၿပး

ယကးမရျဖစတအေၾကာငး ‘မးခစစတ၏အစ’ ေဆာငးပါးမာ အခလ ေရးသားထားပါတယ။

“ကေနာ၏ ညငယသည သစၥာေဖာကေသာ ဗမာတစေယာက၏ လကခကေၾကာင

ဂပနအသတခရသည။ သတသမာ ဂပနျဖစေသာေၾကာင ေတာပါေသး၏။ ဗလခပသည

သစၥာေဖာကေသာ ဗမာတစေယာက၏ လကခကေၾကာင ဗမာအသတခရသည။ ေၾသာ -

ခစလကရတ အမး။ သညအမးကမ ခစမရပေလ။ ယခေနအခါ ဗလခပက ႏႈး၍ရလင ႏႈးၿပး

ေမးလကခငစမးသည။ အမးက ခစေသးသလား။

မေမးႏငေတာ၊ မေမးႏငေတာ။ ဗလခပႏးလာလင ‘ခစေသးတယ’ဟ၍ပင ေျဖဥးမည။”

‘အေၾကာကႏငငေရး’ ဆတ ေဆာငးပါးမာေတာ သမငးျဖစစဥေတြက မသတ

ႏငငေရးသမားေတြ၊ ကယကးရာသေတြက ေဝဖနထားၿပး ျပညသလထရ႕ စးရမေၾကာကလန႔မႈန႔

ပတသကၿပး -

“လထေၾကာကသညမာ ႀကးကယလစြာေသာ ႏငငေရး သေဘာတရားတ႔က

ၾကည၍ေၾကာကသည မဟတ။ ၄ငးတ႔၏ မေရမရာေသာ စားဝတေနေရးထတြင အပစကြ

ႏငငေရးက သကေမြးဝမးေကာငး ျပလပေနၾကေသာ လစအခငးခငး

လကနကအားကးစနစျဖင ျပနာအရႈပတ႔က ေျဖရငးလမမညဟ စးရမေသာေၾကာင

ျဖစသည” လ႔ သ႔ရ႕ ထငျမငခကက ေဖာျပထားပါတယ။ တဆကတညးမာပ လထအေနန႔

ကယရ႕ကၾကမၼာအတြက ကယအား ကယကးရမယလ႔ အႀကျပထားပါတယ။

ေနာကဆးေဆာငးပါးျဖစတ ‘ဗလခပေအာငဆနးက မတမၾကေသးရ႕လား’

ေဆာငးပါးမာေတာ “ရးသားေျဖာငမတျခငး၏ တနဖးက မျဖတတတေသာႏငငသည

ႀကးပြားတးတကေသာ ႏငငျဖစဖ႔ရာ ေဝးေသးသည” လ႔ အစခၿပး ျမနမာျပည လြတလပေရးန႔

ပတသကၿပး ဗလခပရ႕ ရးေျဖာငတ လပရပေတြက ေရးသားထားပါတယ။ ဗလခပေအာငဆနး

ရးရးေျဖာငေျဖာင လပေဆာငခလ႔ ေတာလနေရးၿပးတအခါ ဂပနေတြ၊ အဂၤလပေတြက သ႔က

ေလးစားၾကတအေၾကာငး၊ ဗလခပေအာငဆနးတ႔ ကယကးစြန႔ အနစနာခခလ႔ ရလာတ

အသးအပြငေတြက ေနာကလေတြက စားသးရတအေၾကာငး၊ ဒၾကားထက ေကးဇးရငေတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 67

အျပစတငစကား ဆေနသေတြ ရတအေၾကာငးေတြက ဒေဆာငးပါးထမာ ေရးထားပါတယ။

နဂးခပမာေတာ ဆရာေမာငထငက အခလ ေမးခြနးေမးရငး အဆးသတထားပါတယ။

“ေတာလနေရးေန႔ ေရာကၿပဆလင ကြၽႏပတ႔အားလးသည ဗလခပေအာငဆနးဟ

ႏႈတခမးဖားတြင တင၍ ေျပာၾကသည။ ယေန႔တင ဗလခပေအာငဆနးနာမညက အမားကပင

မတမေနသညမာ ေကးဇးတငစရာပင ျဖစ၏။ - - - နကျဖနေလာကဆလင ဗလခပ၏

နာမညက မတမၾကပါဥးမညေလာ။

မတမပါေသးတယဟ ဆသရအ၊ ထလသည မရးမေျဖာငေသာ သေဘာတရားတ႔က

ရးသားေျဖာငမတမႈႏင ေတာလနႏငမသာ တကယမတမပါေသးသညဟ

ကြၽႏပတ႔ယၾကညႏငမညျဖစသည။”

တကယေတာ ဆရာေမာငထငဟာလညး သ႔ကယသ မၾကညမခငမာပ

ႏငငေရးသခမနတစဥး ျဖစေနတယလ႔ သးသပမပါတယ။ ။

ထနလငး (၅၊ ၃၊ ၂ဝဝ၉)

၂ဝဝ၉ ခႏစ မတလ ၁၃ ရက ေနာေဝအေျခစက ဒမကရကတစျမနမာအသ၏

ထတလႊငခကအား ျပနလညေဖာျပပါသည။

ပေတာကေနရာ

တငမး

ဧျပ ၁၃၊ ၂၀၀၉

“ယေန႔ မႏေလး” စာအပတကက ၁၉၉၇ ခႏစ၊ မတလမာ ဒတယအႀကမ ထတေဝ

ျဖန႔ခခတ ဆရာ တငမးရ႕ လႀကကအမားဆး စာအပ တအပျဖစတ 'ပေတာကမ သရဖသ႔'

ကဗာႏင ရသစာၫႊန႔ စာစ စာအပကေလးကေန "တနခးလ" အေၾကာငး ေရးဖြ႕ သကးထားတ

စကားေျပေလးေတြက ျပနလည ကးယ ေဖာျပလကတာ ျဖစပါတယ။ ဆရာႀကး တငမးဟာ

Patience Strong ရ႕ Through The Year ဆတ 'ႏစလးေပါက' စာအပက ဖတမရာက

ဘာသာျပနတာ မးတာ မဟတဘ ကယနညး ကယဟနန႔ ဒ 'ပေတာကမ သရဖသ႔' ဆတ

စကားေျပ လလအေနန႔ ဖတလ႔လ ရတယ၊ ကဗာတပဒလလ စတကး ခစားႏငတ

စာအပေလးက စမ စတကး ေရးၾကညလကတာပါလ႔ ဆထားေလရ႕။ (ျမနမာအငအကစပ

အငတာနကစာမကႏာ)

တနခးလ

မခးခငစမးပါန႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 68

ႏစဆနးခါေတာမမ႔

ဇေမၺာရည ေျပေျပလမးကာပ

ခမသမးနယစစသ႔

ပြငငက လငကနၾကေတာလ႔

ေခါငးၾကြကာ ဆာေဝေဝန႔

သလေလ ေလာကသားလပ

ၾကြားခငလေပလမမယ။

တသနတငပါဘ

တမျမင ရျပာျပာက

ၾကညသာသာ ပငေလအျဖးတြငျဖင

တတာတာ ပြငေ႐ႊဖးငယတ႔

လညယကကာ ဘယညာလးေလေတာ

သတ႔လ ဘယသျမးႏငပါ

ထးပါဘတယ။

ေဇာဂ

ေစးသ႔အသြား ဘြားခန ပေတာကပနးက ေတြ႕သည။

ေစးသည၏ ဗနးထတြင ဘယအခနက ေရာကလာၾကသည မသ။

မေန႔က ပေတာကပငေပၚမာ ယေန႔ ပနးဆငမာ၊ ေနရာ အနမအျမင ေျပာငးလခၿပ။

သ႔ေသာ သအဆငးကား ဝငးဝငးထနထနပင။ သဆငးရမသည ပနးဆငေရ႕တြင

႐တတရတ ရပလာသည။ သ႔မကႏာသည ပေတာကပနးႏင အတ ဝငးထနလက။ မၾကာမ

မနးမပ၏ ဥးေခါငးထကတြင ပေတာကပနး လကပါသြားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 69

သဆငးရမ၏ ဥးေခါငးေပၚတြင ျဖစေစကာမ ပေတာကပနးကေလး၏ ႐ႊငလနးျခငးကား

ေပာကမည မဟတေခ။

ေနရာ အနမအျမငက မ၍ အေရာင မေျပာငးခ။ ဝငးထနလကသာ။

ဤပနးသည အျပစ ကငးစငေသာ ေနရာ၌ ထာဝစဥ ေခါငးေထာင ေနေပလမမည။

▪ - ¤ - ▪

ေလျပညထက အးစညသ

ညဥဥး ေလျပညသည အးစညသက ေနရာအႏ႔ ျဖန႔ခ လကေလၿပ။

ဘယအရပက ေတးသနညး။

ရပတငး ႐ြာတငး အးစညဝငးက ျဖစပါသည။ တႏစတာ ကာလမ ႏြမးလခေသာ

ကယခႏၶာသည အးစညသေၾကာင အားသစ၊ အငသစ၊ စတသစ ဝငခသည။ ဤေတးသမာ

အားအင ရသည။

အႏြမးက ေျဖခၿပ။ စတ႐ြကသစ ေဝခၿပ။ ဤေတးတြင အေဆြးမပါ မာယာ မရ။ ေပာ႐ႊင

သတ႔သာ ေဝငႏငေသာ ေတးေပတညး။

သႀကၤန အးစညတြင စတေကာငး၊ ေစတနာေကာငး ေအာငးလက ရသည။

ေဗထ ေဗထ ျမညကာမဟ သာမည ထငသတ႔ ရေကာငး ရေပမည။ သ႔ရာတြင

ႏစသစ၏ ေတးသသည စတေထာငး ကယေက အလြမး ေဝေနသတ႔ ပငလင ႐ႊငလနး

ေစႏငသည။

႐ႊငလနးမႈက ေပးႏငေသာ ေတးသထက အစြမးထကေသာ အရာက ဤစၾကဝဠာမာ

ရာၾကညစမးပါေလ။ အခြင ေပးလလပါ၏။

▪ - ¤ - ▪

တနခးလ၏ ရန႔အလ

ပရစဖးႏင ပေတာကပနးတ႔ အၾကားမ ကေလးငယပမာ ေျပးလႊား ခနေပါကလာသမာ

တနခးေလ ျဖစသည။ တနခးေလသည ေမႊးျမျမ လနးလနးဆတဆတ။

သသည ပေတာကဥးက ခးခသည။ ပရစဖးထမ ရန႔သစက ေတာငးခသည။ ထ႔ေနာက

ေလာက မတေဆြ အေပါငးအား ရန႔အလ ေပးခေလသည။

သႀကၤနေတးက အမေပါကေစ ဆျပသည။ ပနးငကေလးမား ပြငႏငေအာင

အားေပးစကား ေျပာၾကသည။ ၾကငနာေသာ ေလသႏင တးတး ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 70

႐ငးစငးေသာ ဟနအမအရာ မရ။ သမေမြ႕စြာ စကား ဆေလရသည။ အလကၤာ

ဆရာသညပင တနခးေလ၏ သမေမြ႕ဟနက ေခာငးေျမာငး၍ သေတသန ျပမည ၾကဖး၏။

ပေတာကပနးသည သလာေသာ အခါ ကယက ယမးကာႏြ႕ကာ ကခနေလသည။

တနခးေလကေလး၏ စညးခက၊ ဝါးခကသည သြကလေသာလညး ပနးကေလးမာ

မေမာရာေခ။

သသည ေလာကက ေပာ႐ႊငေအာင ဖနတးေသာလညး နာမည မခေခ။ မထငမရား

ကယေရာင ေဖာကကာ ေနတတသညကသာ သတျပမသည။

▪ - ¤ - ▪

ေဘးမႏငဆ

လ ။ ။ အ … ႏြား

သငအား သႀကၤနပြတြင ငါတ႔ ေဘးမ လႊတကနအ။ သသတလကတြင ေၾကာကမက

စးရမေနရာေသာ သင၏ မကလးအမက ငါတ႔ မၾကညရကကန။ ေဆြတကြ၊ မးတကြ၊

သားတကြ၊ မယားတကြႏင မကရညလည႐ြ ေသပြ ဝငရအေသာ သငျဖစအငက ငါတ႔

မၾကညရကကန။

တဘးဘး တဘဘႏင ရငကြေအာင ေအာရာေသာလညး သငအား သနားၾကငနာသ

မရ။ လခင မကစသာလင အရငး ရကနေသာ သသတတ႔ လကတြင သငဘဝက

မထားရကကန။

ထ႔ေၾကာင ငါတ႔ သငအား ေဘးမ လႊတကနအ။ ငါတ႔အား ဆက ေပးေလာ။

ႏြား ။ ။ အ … လ

ငါအသကကပင မကယႏငေသာ ငါသည သငတ႔အား အဘယဆက ေပးႏငအနညး။

သငတ႔၏ အၾကငနာသည သာလင သငတ႔ ရရၿပး ဆ ျဖစေတာသည။ ေကနပပါေလာ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 71

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၃၁)

သခငကယေတာမႈငး၏ ျပတသားသည

ႏငငေရးခယခကထနလငး

ဧၿပ ၁၆၊ ၂၀၀၉

မတလ ၂၃ ရကေန႔ဟာ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငးရ႕ ေမြးေန႔ျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒႏစ

ကေရာကမယ ဆရာႀကးရ႕ ၁၃၃ ႏစေျမာက ေမြးေန႔မာ ဆရာႀကးရ႕ ေလးစားဖ႔ေကာငးတ

စတဓာတအေၾကာငး ေျပာျပရငး ဆရာႀကးက ဂဏျပခငပါတယ။ ဆရာႀကးရ႕ ဂဏပဒေတြက

ဆရာ ေဇာဂ၊ ဆရာ မငးသဝဏ၊ ဆရာသနးေဖျမင၊ ဒးဒတ ဥးဘခ၊ လထ ေဒၚအမာ စတ

စာေရးဆရာေပါငးမားစြာက တေလးတစား ထတေဖာ ေရးသားခပါတယ။

အဒလ ေရးသားခတအထမာ ဆရာ ဒဂနတာရာဟာလညး ဆရာႀကးရ႕ ဂဏပဒက

အမားဆး ဖြငဆ ကငပြနးတပခသတစဥး ျဖစပါတယ။ ၁၉၇၁ ခႏစ

ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးေမြးေန႔ပြမာ ဖတၾကားခတ ဂဏျပစာတမးထမာ ဆရာက

အခလေဖာျပထားပါတယ။

“ယေန႔ေခတ ျမနမာႏငငေရးသမငးက ေရးသားမညဆပါက ဆရာႀကးသည

ျပညသတ႔က သသယ ကငးရငးစြာ သမတေအာင ေလးစားအပေသာ

ျပညသ႔ေခါငးေဆာငႀကးအျဖစ ကမၺညးထးရမည ျဖစသကသ႔ ယေန႔ေခတ

ျမနမာစာေပသမငးကျပစေသာအခါ၌လညး တးတကေသာကဗာႏငစကားေျပ

စာေပအေမြအႏစတ႔က ထားရစခသ ျပညသ႔ေခါငးေဆာငႀကးအျဖစ မတတမးတငရမညသာ

ျဖစပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 72

ယငးသ႔ ႏငငေရးႏင စာေပက မကြမကြာ ေပါငးစပေပးလကေသာ ဆရာႀကး၏

ႀကးျမတေသာ မဟာ အစဥအလာသည ျမနမာသမငးတြင ထးျခားျမငျမတေသာ၊ သမတေသာ

ေနရာတြင ဆရာႀကးအား ေရာကေစျခငး ျဖစပါေတာသည။”

ျမနမာစာေပမာ ထးသးနနးသး အျဖစ၊ ေတာဘြ႔ေတာငဘြ႔ေတြ၊

မယဘြ႔ေမာငဘြ႔ေတြအျဖစ တညရခတ ကဗာလကၤာ အေရးအသားေတြက ဆရာႀကးက

ျပညသက အသအျမငေပးတ၊ ႏငငေရးႏးၾကားမႈရေစတ ကဗာလကၤာမားအျဖစ

အသကသြငးခပါတယ။ ဆရာႀကးရ႕ ကဗာလကၤာေတြဟာ ကလနေခတ ျမနမာႏငငေရးမာ

ထေရာကျပငးထနတ လကနကေတြျဖစခပါတယ။ အထးသျဖင ေခတန႔အည ႏငငေရး

ျဖစေပၚတးတကမႈေတြက ေဝဖနသးသပၿပး ျပတသားတအျမငန႔ ေရးသားထားတ စာေပေတြဟာ

ျမနမာေတြက ႏငငေရးႏးၾကားေစခပါတယ။ မဟာကဗာေလးခးႀကးဆတ ေရးစပပကလညး

ဆရာႀကးတစဥးတညးသာ ပငႏငတ အဖြ႔အႏြ႔ျဖစပါတယ။

ဆရာႀကးဟာ သ႔ရ႕စာေပန႔ သ႔ရ႕ကေလာငက ျပညသအတြက တငးျပညအတြကက

လြၿပး ဘယသ႔အတြကမ အသးမခခပါဘး။ ေငြေၾကး ခ႔ငႏြမးပါးတအခနမာေတာင ေငြအတြက

ဘယအာဏာပငကမ ခးမြမးစပဆေရးသားတာေတြ မလပပါဘး။ ဒလပ အပစးသန႔ ျပညသ

အားၿပငေနတကာလမာ ဘကမလကဘး၊ ၾကားေနမယဆတ အယအဆမးလညး မရပါဘး။

ဘဝတေလာကလး အားနညးသဘကက၊ ျပညသလထဘကက

ဘကလကရပတညခသျဖစပါတယ။ ကလနအစးရ အာဏာပငပျဖစျဖစ၊

ျမနမာႏငငေရးေခါငးေဆာငေတြကပျဖစျဖစ အျမငမေတာတလပရပေတြ ျမငတာန႔

ေဝဖနခသလညးျဖစပါတယ။ ဒါေၾကာင ဆရာဒဂနတာရာက သ႔ရ႕ ဆရာႀကး

ေမြးေန႔စာတမးအဆးမာ -

“နယခ႔ဆန႔ကငေသာ၊ ၿငမးခမးေရး ျမတႏးေသာ၊ ဒမကေရစေရး ညညြတေရး ဆရယလစေရး

လႈပရားမႈမားတြင ပါဝငတကပြဝငေသာ၊ အဖႏပခ ျပညသဘကကသာလင

ေခတအဆကဆက ရပတညခေပေသာ၊ ကယကးမဖကဘ ျပညသတ႔အကးအတြက ဘဝက

ျမပႏထားေပေသာ၊ ျပညသတ႔၏ ေခါငးေဆာင၊ ကဗာႏင စကားေျပ စာေပအႏစက

ထားရစခေပေသာ၊ သမတေသာ ျပညသ႔စာေပေခါငးေဆာင” လ႔ ဂဏျပခပါတယ။

အဒလ ဂဏပဒေတြအျပင အာဏာပငေတြရ႕ ႏငငေရးလညကြကေတြကလညး

နားလညသျဖစပါတယ။ အဒလ လညကြကမးေတြထ ႏငငေရးေခါငးေဆာငေတြ

ေရာေယာငပါသြားတအခနမာေတာင ဆရာႀကးက ေတြေဝယမးယငတာမး မရခပါဘး။

အသကအရြယ အမငးတအထ ေခတန႔ညတ အျမငရပါတယ။ ဒါဟာ ဆရာႀကးရ႕ သမတတ

စြမးရညျဖစပါတယ။

ကလနေခတေလာကလး ကငစြခတ ဆရာႀကးရ႕ မဝါဒက နယခ႔ဆန႔ကငေရး၊

အမးသားေရးန႔ လးဝလြတလပေရး ျဖစပါတယ။ လြတလပေရးအတြက ျပညသ႔အားက

ယၾကညသလ၊ အာဏာပငေတြက အတတအခါ ရဝျပတသားတ အတမႈေတြကသာ

ေအာငျမငႏငမယလ႔ ယဆပါတယ။ ဒါေၾကာင ဆရာစ ဥးေဆာငတ ေတာငသလယသမား

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 73

အေရးေတာပ ေပၚေပါကလာတအခါ ဆရာႀကးက ဒေတာလနေရးက ေထာကခတအေနန႔

ခကခငး ‘ဂဠနပ ဒပနဋကာ’ က ေရးသားခပါတယ။ အဒဋကာထက ‘ဂဠနပ ဂါထာသြားႏင

ဂဠနဘရားရခးဘြ႔ မဟာကဗာေလးခးႀကး’ရ႔ အဆးပဒမာ “ရဂစ ခစစရာတပညတ႔မာျဖင၊ ဥ

အရဟ သစၥာ ကတေတြႏင၊ ဂဠသရဏ ဂစၧာမၾကေပေတာ”လ႔ေတာင ျပညသက

တကတြနးခပါတယ။

မးခစစတတ႔၊ ႏငငခစစတတ႔ဆတာ လတငး နားယဥေနတ စကားရပမားျဖစပါတယ။

ဒါေပမယလညး ဒစကားလးေတြက ဘယလ အဓပၸာယဖြငဆတယ၊ ဘယလ ကငသးသငတယ

ဆတာေတြကေတာ ဝဝါဒ တစတရာ ကြျပားႏငပါတယ။ မးခစစတဓာတန႔ ပတသကရင

ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးရ႕ စတဓာတန႔ လပေဆာငမႈေတြက အတယဖ႔ ေကာငးပါတယ။

အထးသျဖင ကယတငးျပညထမာ အတေနတသအခငးခငး ပဋပကၡျဖစတာ၊

သတၾကျဖတၾကတာေတြက ဆရာႀကးက မႏစသကပါဘး။

၁၉၃ဝ ျပညႏစ ေမလ ၂၆ ရကေန႔မာ လပအားခန႔ ပတသကၿပး ရနကနဆပကမးမာ

ကလား-ဗမာ ရကပြ ျဖစပြားခပါတယ။ အဒ အဓကရဏးက ရနကနဆပကမးကေန ပဇြနေတာင၊

တာေမြ၊ စကဆနး၊ ဗလတေထာင၊ ၾကညျမငတင၊ ကမာရြတ တ႔အထ ကးစကၿပး လေပါငး

ရာဂဏနးေသေၾကတအျဖစက ေရာကရခပါတယ။ အဂၤလပလကေအာကက

မလြတေျမာကေသးသအခငးခငး ခလျဖစတအေပၚ စတမေကာငး ျဖစမတအျပင

ဒအေရးအခငးဟာ ဓားေသြးေလာကတ အေရးအခငးေတာင မဟတဘးလ႔ ေရးသားခပါတယ။

အဒတနးက ေရးဖြ႔ခတ ေလးခးတစပဒမာ ဆရာႀကးက အခလေရးသားခပါတယ။

“အမားတစ ျမနမာေတြႏငတကြ၊ ကလားလထ သတဝါေတြက၊ သနားကရဏာ

အတငးရယႏင၊ ေၾသာ - အခြနတးစာရငးေတြႏင၊ ဝနထပးမကငးႏငတ အလြနဆးျခငး

ပမာမာေလ၊ ကြၽနမးခငး စာနာလ႔မ မႏႈငးၾကေရာသလား၊ နထငး၊ နပက၊ နနက၊

နျပာေတြလေနာကြယ၊ အရငးသကသက၊ တလႈငးႏကသလမ႔၊ အ - အနးခငရ႕၊ ကသငးဓမၼစက၊

စစကငးဘကဆက ‘မႈငး’ရကသကြာ” လ႔ ေရးသားခပါတယ။ အာဏာပငက

ေတာလနရမယသအခငးခငး ရနသတရ ျပမယအစား အာဏာပငက တညတညြတတညး

ေတာလနေစခငတ ဆႏၵရပါတယ။ ဒါေၾကာငလညး လြတလပေရးက အားေပးတ

အေရးအသားေတြက တစကမတမတ ေရးသားခတာ ျဖစပါတယ။

ဆရာ ေဇာဂကေတာ ‘ဇာတမာနစာဆ ဥးလြနး’ ဆတ ေဆာငးပါးမာ ဆရာႀကးရ႕

ဂဏပဒက အႏၵယ စာဆႀကး ရာဘငျဒာနတတဂး၊ တရတစာေရးဆရာ လရႊနးတ႔န႔ အခလ

ႏႈငးယဥေရးသားခပါတယ။

“အႏၵယ လြတလပေရးက ေနရးသည ေလာေလာဆယအားျဖင ယေပးခသညမာ မန၏။

သ႔ရာတြင တငးျပည၏ ဆႏၵအငအားက တဂးက စညးရးေပးႏငခေသာေၾကာငျဖစသည။

တရတျပညသစ ထေထာငေရးက ေမာစတနးသည ေလာေလာဆယအားျဖင ယေပးခသညမာ

မန၏။ သ႔ရာတြင တငးျပည၏ ဆႏၵအငအားက လရႊနးက စညးရးေပးခေသာေၾကာငျဖစသည။

ထနညးတစြာ ျမနမာႏငင လြတလပေရးက ဗလခပေအာငဆနးသည ေလာေလာဆယအားျဖင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 74

ယေပးခသညမာ မန၏။ သ႔ရာတြင တငးျပည၏ ဆႏၵအငအားက သခငကယေတာမႈငးက

စညးရးေပးႏငခေသာေၾကာင ျဖစသည” လ႔ ေရးသားၿပး ဆရာႀကးက ဂဏျပခပါတယ။

ဒလ စတဓာတ၊ ဒလ လပေဆာငမႈေတြေၾကာင ဆရာႀကး ကြယလြနၿပး ႏစေပါငး ၄ဝ

ေကာအထ ဆရာႀကးက ဂဏျပၾက၊ ဂါရဝ ျပၾကတာျဖစသလ ေနာငလညး ဆကလက

ဂဏျပေနရဥးမာ ျဖစပါတယ။ ။

ထနလငး (၁၇၊ ၃၊ ၂ဝဝ၉)

၂ဝဝ၉ ခႏစ မတလ ၂ဝ ရက ေနာေဝအေျခစက ဒမကရကတစျမနမာအသ၏

ထတလႊငခကအား ျပနလညေဖာျပပါသည။

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၃၂)

ကမၻာကဗာေန႔ ႏင ျမနမာကဗာဆရာမားထနလငး

ဧၿပ ၁၇၊ ၂၀၀၉

မတလ ၂၁ ရကေန႔ဟာ ‘ကမၻာ ကဗာေန႔’ World Poetry Day ျဖစပါတယ။ ကဗာေတြက

ကဗာဆရာေတြက ဖနတးတာဆေတာ ‘ကမၻာ ကဗာဆရာေန႔’လ႔ ေခၚရငလညး အတတပါပ။

အဒေန႔က ကမၻာကလသမဂၢရ႕ အဖြ႔အစညးတစချဖစတ ယနကစက ကလသမဂၢ ပညာေရး

သပၸႏင ယဥေကးမႈအဖြ႔ႀကးက ၁၉၉၉ ခႏစမာ စတင သတမတခတာျဖစပါတယ။ ကမၻာမာ

ကဗာလကၤာ ဖတရႈျခငး၊ ေရးဖြ႔ျခငး၊ ပႏပထတေဝျခငးန႔ သငၾကားျခငးတ႔ ျမငတငဖ႔

ရညရြယခကန႔ အဒလ သတမတခတာျဖစပါတယ။

အေမရကနျပညေထာငစန႔ ကေနဒါႏငငမာလညး ကဗာလကၤာ လအျဖစ ႏစစဥ ဧၿပလက

သတမတထားပါတယ။ အေမရကနျပညေထာငစမာေတာ Academy of American Poets

ဆတ အေမရကနကဗာဆရာမား အသငးႀကးက ၁၉၉၆ ခႏစမာ ပထမဆး စတငကငးပခရာက

၁၉၉၉ ခႏစကစၿပး ႏစစဥ ဧၿပလက ကဗာလကၤာလ အျဖစ သတမတကငးပခတာျဖစပါတယ။

အေမရကနကဗာဆရာမား အသငးႀကးက ႏစစဥ သးသန႔ျပလပထားတ ပစတာ ၂ သနးနးပါး

ျဖန႔ေဝေလရပါတယ။ ကေနဒါႏငငမာေတာ ကေနဒါကဗာဆရာမား အဖြ႔ခပက

စစဥကငးပတယလ႔ သရပါတယ။ ၿဗတနႏငငကေတာ ႏစစဥ ေအာကတဘာလက

ကဗာလကၤာလ အျဖစ သကရာဇ ၂ဝဝဝ ျပညႏစက စတငကငးပခပါတယ။

ကေနာတ႔တငးျပညမာေတာ ဒလ ကဗာလကၤာက သာမက စာေပန႔ပတသကလ႔

ကယကယျပန႔ျပန႔ အားေပးတာေတြ ခးေျမာကတာေတြ မရပါဘး။ ဒလဆေတာ

စာဆေတာေန႔တ႔ စာဆေတာရာသ တ႔ ရသားပ၊ အဒကာလမာ စာေပေဟာေျပာပြေတြ

လပၾကတာပလ႔ ေျပာစရာ ရပါတယ။ ဒါေပမယ အဒလ ကစၥေတြက စာေပသမားေတြန႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 75

စာေပဝါသနာရငေတြက ထနးသမးထားလ႔ တညတေနတာသာျဖစပါတယ။ ဒါေတာငမ

ေနရာတငးမာ အကန႔အသတေတြၾကားက ႀကးစားေဆာငရြကၾကရတာျဖစပါတယ။

တငးျပညတစခရ႕ စာေပထြနးကားဖ႔၊ စာေပအဆငအတနး တးတကဖ႔ဟာ

စာေပသမားေတြမာတင တာဝနရတာမဟတဘ သကဆငရာ အပစးသမား န႔

ေခတစနစေတြေပၚမာလညး အမားႀကး မတညေနပါတယ။ အထးသျဖင အပစးသမားရ႕

စာေပဝါသနာ၊ စာေပျမတႏးမႈ ဘယေလာကရသလ ဆတအခကန႔ ပညာရငေတြက

ဘယေလာက ေနရာေပးသလဆတ အခကေတြေပၚမာ အမားႀကး မတညေနပါတယ။

ကလနေခတေႏာငးပငးန႔ လြတလပေရးေခတဥးကာလတ႔မာ ပညာရငေတြက ေနရာေပးမႈ

အေလးထားမႈေတြ ရခတအျပင လြတလပမႈေတြလညး ရခတအတြက အဒကာလ စာေပေတြမာ

လြတလပပြငလငးတ အေရးအသားေတြ အမားႀကး ရခပါတယ။ ႏငငေရးမႈန႔ အဖမးခခရတ

စာေပပညာရငေတြေတာင ေထာငထမာ စာဖတခြင စာေရးခြငေတြ ရခတအတြက လထဥးလ၊

ဗနးေမာတငေအာင စသတ႔ရ႕ ေထာငတြငးစာေပလကရာေတြက စာဖတသေတြ ဖတရႈခြင

ရခပါတယ။ အပစးသမားကလညး ေဝဖနတာခရတသေတြ ျဖစတအျပင ဥပေဒရ႕ လြတလပမႈ

တစတရာ ရေနတအတြက ေရးတငး ဖမး၊ ေရးတငး အျပစေပးတသေဘာမးေတြ မရခပါဘး။

ဒကေန႔ေခတမာေတာ စာေပပညာရငေတြက ပညာရငေနရာမာ မရဘ အာဏာပငေတြ

အလက ေနရငေန၊ မေနရင တရားဥပေဒမဟတတ စညးမဥးစညးကမးေတြရ႕

ကန႔သတခပခယမႈေတြၾကားမာ လပတငး ခေနရတသေဘာ ရေနပါတယ။ မထငရင

မထငသလ ႏငငေရးေပတန႔ တငးတာၿပး အျပစေပးအေရးယတာေတြ ခရတာလညး ရပါတယ။

ကဗာဆရာ ၾကညေအာင၊ ဆရာ နနးညြန႔ေဆြ၊ ဆရာ ကေလး (အငးဝဂဏရည)၊ ဆရာ

ဖာပနလဥး၊ ဆရာ ဗနးေမာညႏြ႔ စတ ကဗာဆရာ အမားအျပားဟာ တသကလး

ေမြးျမလာခတ သတ႔ရ႕ ကေလာငနာမညေတြက ပႏပစာလးန႔ ေဖာျပခြငက

ပတပငခခရပါတယ။ တခ႔ကဗာဆရာေတြ ဆရင အသစျပနေမြးၿပး ေရးတ

ကေလာငနာမညေတြပါ ထပၿပး ပတပစတာ ခၾကရပါတယ။ ဆရာႀကး မငးသဝဏဆရငလညး

စာမ ေဖာျပခြငေပးလက၊ ပတပငလက လပတအျဖစေတြက သ႔ရ႕ ေနာကဆးအခနေတြမာ

ခခရပါတယ။ ဆရာတငမး၊ ဆရာ ေမာငစြမးရည စတ ကဗာဆရာေတာေတာမားမားဟာလညး

ျပညပမာ သပနအျဖစ ေနထငၾကရၿပး သတ႔စာမ၊ သတ႔အေၾကာငးေတြ ျပညတြငးမာ

ေရးသားေဖာျပခြင မရပါဘး။

အာဏာပငေတြအေနန႔ ဒလ ကေလာငေတြ ပတတာ၊ ပႏပေဖာျပခြင တားျမစတာေတြက

အခနန႔အမ ေျပာငးလ လပေဆာငေနေပမယ ဘယသေတြရ႕ စာေတြက ပႏပေဖာျပခြငမရဘး၊

ဘယကေလာငနာမညေတြက မထညရဘးလ႔ ဘယေတာမ ေျဗာငေၾကညာၿပး

အေရးယေလမရပါဘး။ စာေပစစစေရးရးမာ ေရာကေနတ ေထာကလမးေရးက

ေပးထားတစာရငးအတငး ဝနထမးေတြက လကလပတသေဘာပ ရပါတယ။ ဒါေၾကာငမ႔လ႔

တခ႔ဆရင စာအပေတြမာ ပႏပၿပးမ ၿဖပစရတာ၊ ျပနအစားထး ပႏပရတာေတြရပါတယ။

၁၉၉၆ ခႏစေလာကက စာဆေတာေန႔ အထမးအမတအေနန႔

ကဗာစာအပကေလးတစအပ အမးသားဒမကေရစ အဖြ႔ခပက ထတေဝခပါတယ။ အဒထမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 76

မဂၢဇငးစာေစာငေတြမာ ေဖာျပခဖးတ ကဗာဆရာတခ႔ရ႕ ကဗာေတြက ကဗာဆရာေတြရ႕

ခြငျပခကန႔ ေဖာျပခပါတယ။ အဒကဗာစာအပ ထြကလာၿပး မၾကာခငမာပ

ကဗာဆရာႀကးေတြအျပင ကဗာဆရာ လသနး၊ ေနထကႏင၊ ဘမးျမင၊ ထြနးႏငေနာင

(ေရနေခာငး) စတ လငယကဗာဆရာေတြရ႕ ကေလာငေတြက ပတပစခပါတယ။ ထြနးႏငေနာင

(ေရနေခာငး) ဆတာက ၿပးခတႏစအတြငး ခယရမဂၢဇငးရ႕ အယဒတာအျဖစကေန အဓမၼ

ျဖတပစဖ႔ ဖအားေပးခခရတ ကဗာဆရာ လငးထပသင ျဖစပါတယ။ ကဗာဆရာ ဟသာသ

ဆရငလညး စာေပေလာကအတြငးက မသမာမႈက ထတေဖာေျပာဆခတအတြက

တာဝနယေနတ ဌာနဆငရာ မဂၢဇငးတစခရ႕ အယဒတာအျဖစကေန ထတပယပစတာ

ခခရပါတယ။ အဒကစၥေတြအားလး အထကကေျပာခသလ စစေထာကလမးေရးအလက

တတတတဆတဆတ အေရးယခတာ ျဖစပါတယ။ ဒါေတြဟာ ျမနမာျပညက ကဗာဆရာေတြ

ႀကေတြ႔ေနရတ အျဖစေတြထက တခ႔သာျဖစပါတယ။

အခႏစ ‘ကမၻာကဗာေန႔’ ျမနမာျပညတြငးမာ ကဗာဆရာတခ႔က စာေပေရးသားမႈေၾကာင၊

တခ႔က ႏငငေရးလႈပရားမႈေၾကာင အဖမးခထားရ၊ ေထာငခခထားရပါတယ။

ကဗာဆရာတခ႔ကေတာ သတ႔ရ႕ ကေလာငေတြက ပတပငျခငး ခထားရပါတယ။

တခ႔ကဗာဆရာေတြက စာေပနယမာ တရားဝင ရပတညလပကငခြငေတြ

အပတခထားရပါတယ။ အပတစဥထတ လစဥထတ စာေစာင မဂၢဇငးေတြမာလညး ကဗာေတြ

အပတခရ၊ အျဖတခရန႔ လြတလြတလပလပ ထတေဝခြင မရပါဘး။ ဒါေၾကာင

ျမနမာျပညတြငးက ကဗာဆရာေတြရ႕ အေျခအေနက ၾကညလကတာန႔ ျမနမာျပညရ႕

ႏငငေရးအေနအထားေတြ၊ စာေပေလာက အေနအထားေတြပါ ၿခငၿပး ေတြ႔ျမငရမာျဖစပါတယ။

ကဗာဆတာ စကားလးေတြ စာေတြက လကၤာေျမာကေအာင ေရးဖြ႔ရတ ပညာရပျဖစတာမ႔

စာေရးတတတငး ကဗာမေရးႏငသလ၊ ေရးလကတငးလညး ကဗာ မျဖစႏငပါဘး။

စကားေျပအေရးအသားမာ စာေပေရးသားနညး ပစေတြရေပမယ ကဗာေရးဖြ႔မႈ

ပစအမးအစားေလာက မမားပါဘး။ စကားလးေရြးခယမႈေတြ၊ အသေရြးခယမႈေတြ

လအပသလ စကားလးကစလစဖ႔လညး အေရးႀကးပါတယ။ ဒါေပမယလညး ကေနာတ႔

တငးျပညမာက စာေပနယက ကဗာန႔ ဝငေရာကလာသေတြမားသလ ေရးဖြ႔ပ နညးစနစ

အမးမးန႔ ေရးသားေနၾကတ ကဗာဆရာေတြလညး အမားႀကး ရေနပါတယ။ ဒါက အငမတန

ေကာငးတအခကပါ။ ဒအစဥအလာက ဆကလကထနးသမးႏငဖ႔က ကဗာဆရာေတြ၊

ကဗာေတြရ႕ အခနးက႑ မေပာကပကမ ျဖစမာပါ။ လြတလပစြာ ေရးသားခြင၊ လြတလပစြာ

ပႏပထတေဝခြငေတြအျပင အနမဆးအခြငအေရးျဖစတ လြတလပစြာ ဖတရႈခြငေတြရပါမ

ဒအစဥအလာေတြက ဆကလကထနးသမးႏငမာျဖစပါတယ။

တခနမာေတာ လြတလပတ ကမၻာကဗာေန႔ အခမးအနားေတြ၊ တျခားေသာ စာေပဆငရာ

လႈပရားေဆာငရြကမႈေတြက ျမနမာျပညတြငးမာ ကငးပႏငလမလ႔ ေမာလငမပါတယ။ ။

ထနလငး (၂၁၊ ၃၊ ၂ဝဝ၉) ၂ဝဝ၉ ခႏစ မတလ ၂၇ ရက ေနာေဝအေျခစက

ဒမကရကတစျမနမာအသ၏ ထတလႊငခကအား ျပနလညေဖာျပပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 77

လြမးမကရညစ ေဆးလပတမား

ေမာငစြမးရည

ဧၿပ ၁၆၊ ၂၀၀၉

မႏေလးမာ

ေဆးရႀကး ေတာင၊ ေခြးတေဟာငမာ

မးရထားရပကြက အေရ႕ဘကမာ

ေျမနကငးရပကြက လမးတဖကမာ

တမာပငန႔

ႏစပင ႏစခနး

အမတျခမးမာ

ဘဂမးန႔ ငါ ေနပါတယ။

အမအမညမာ

‘တမာရပသာ’ တ၊

စာတနးမထး

ႏႈတကး တြငကယ

ဘယသက စ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 78

ဘယတနးကလ

ငါ မမတမ ငါမသပါ၊

ငါသတာက

ဒါမးေလတာ တငမး ပါပ၊

တငမးဆတာ ဘဂမးပါပ။

ဘဂမးန႔ ငါ

ကဗာ အတစပ

ဖာအတ တခပ

နစပ ခညေစာင

ျခငေထာငတလး

ေခါငးတအးတညး အပခတယ။

တေန႔တခါ

ၾကညေအာင လာရင

ကဗာတအပ

ေဆးလပတဆပန႔

ကပေခာငးကပေခာငး

ဥးထပေဆာငးၿပး

“ေကာငးမသြားဘ လာခတာ” တ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 79

ဖနမးအမရင

ကဗာတငမး

အပရာ ႏးစ

မးခးေထာငးေထာငး

ေခာငးတဟြတဟြတန႔

“ဂြတတေမာနငး

သငယခငး လာ လာ”

ဆးႀကပါတယ။

မန႔ဟငးခါးဆငသြား

စကားေဖာငဖြ႔၊

လကဖကရညဆငသြား

စကားတြတထး၊

ထမငးဆာရင

ဆငကဝငစား

အစားၿပး အစား

စကားၿပး စကားေပါ။

စကား စကား

ေျပာပါမားေတာ

စကားထမာ ကဗာ ပါမေပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 80

ေမာေတာ အမျပန

အမနရမ

ထမငးလး စရာ

ေဆးလပဖြာေတာ

ဖြာတာရႈကတာ

ငါမပါလညး

ကဗာခအပ

အလပရႈပၾက

ေပာမ ေပာလ

ေၾသာ - အေဟာဝတ

ငယတနးကေပါ။

တေန႔ေသာခါ

ၾကညေအာငလာၿပး

ျပနခါနးေတာ

မးျခစက ဆပ

ဥးထပက ေဆာငး

ခါးေညာငး ကယဆန႔

ဖနပ တပေမာ

‘ေၾသာ - ေဆးလပလညး တ

ေနလညး ညေပါ’ တ

ဒလတနးမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 81

တငမး ပာယာ

ထငရာက ေမာက

ကေလာငေကာကၿပး

ေတာကေလာက စာစ

ကဗာသရငး

“သငယခငးတ႔ -

မငးတ႔ ခဏ၊ နားေထာငၾကစမး

ေဆးလပလတ၊ ေနလညး ညၿပ

ငါက ျပနပ႔ၾကပါေလ” တ၊

ကဗာေခါငးစး ‘ဧညသညႀကး’ တ။

ဧညသညႀကးက

အခး တကေခါက

လကေဖာက တးကာ

“ဟာ ဟာ တယေကာငး”

ေခါငးတညတညတ မကရညဖတ

ပတသးပနး လြမးအတတ။

‘ဖနမးအမ’ မာ

ဒကဗာက

ငါက ခတခ၊

အတတဇာတလမး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 82

လြမးလညးလြမးခင

မလြမးခငဘး

လြမးလင ေၾကကြ

လြမးမစၿပ

လြမးၿမလြမးရစ ႏစေပါငး ငါးဆယ

ဟယ - ျမနလကတာ၊

ဧညသညႀကးေတြ

ေနညတငးျပန

ငါက ခနခ

မျပနလမးက ျမနးၾကၿပ။

ကနရစတ ငါ

ေယာငခာခာ န႔

ကာရန ရာတငး

ရငနာ ရနၿငး

ေဆးလပခးေတြ

ေလတးေဝလာ

တငမး ပါသလား

ၾကညေအာင ပါသလား

လန႔တၾကားန႔

နား တစြငစြင ႀကမသည၊

တခါးဖြငလ႔ ငမသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 83

ကဗဟနးမသည ေကာကကအထ (၁၁)

‘၁၉၆၂ ဇလငလ (၇)ရက အေရးအခငး’ေအာငေဝး

ဧၿပ ၁၈၊ ၂ဝဝ၉

၁၉၆၂ခႏစ၊ မတလ(၂)ရကေန႔မာ ဗလခပႀကး ေနဝငး စစတပက ပထစ အစးရ

လကထကေန ဒတယအႀကမ စစအာဏာ သမးလကတ အခါမာေတာ ပါလမန ဒမကေရစ

စနစလညး အၿပးတင ခပၿငမးခရပါေတာတယ။

စစတပဟာ ‘ေတာလနေရးေကာငစ’ နာမညခၿပး တငးျပညက ခပကငလကပါၿပ။

ေတာလနေရး ေကာငစ အာဏာသမးတာက ေကာငးသား သမဂၢ၊ တငးရငးသား အဖြ႔ တခ႔၊

လငယ အဖြ႔ တခ႔န႔ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး ဥးစးတ ကမၻာ ၿငမးခမးေရး ကြနဂရက

(ျမနမာႏငင) တ႔က အဓက ဆန႔ကငခၾကပါတယ။ ဝဓရ သခင ခစေမာငတ႔ရ႕ ပမညတ အဖြ႔

ကေတာ ေတာလနေရး ေကာငစက ေထာကခ ႀကဆခၾကတာပါ။

ဗကသ ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြ ၾကားမာလညး သေဘာထား ကြသြားပါတယ၊

ဥက႒ ကခငေမာငအနးန႔ EC (၄)ဥးက စစအာဏာ သမးတ ေတာလနေရး ေကာငစက

ေထာကခလကတယ။ ဒတယဥကဌ ကသက၊ အေထြေထြ အတြငးေရးမး ကတငထြနး၊

အမႈေဆာင ဘကေလး ကလေရႊတ႔ EC (၆)ဥး ကေတာ စစအာဏာသမးမႈက ကန႔ကြက

ရႈတခခၾကပါတယ။

ဗကသ၊ တကသ၊ ရကသ ေကာငးသား သမဂၢႀကး (၃)ခ စစညးၿပး ေတာလနေရး ေကာငစ

စစအာဏာသမးမႈက အႀကးအကယ ကန႔ကြက ဆႏၵျပၾကပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 84

အာဏာသမး စစအစးရဟာ ေမလ က စၿပး အေဆာငေန ေကာငးသားမားက ခပကငတ

ေကာငးေဆာင စညးကမး (၂၂)ခကက ထတျပနလကပါတယ။ တကသလ ေကာငစန႔ ဗဟ

ေကာငးသားေဆာင ေကာမတမာ ပါဝငေနတ သမဂၢ ကယစားလယေတြက

ထတပစလကတယ။ တကသလရးက သမဂၢ ဝငေၾကး ေကာကခေပးေနတာက

ရပဆငးခငးလကတယ။

စစအစးရဟာ ေမလ (၁ဝ)ရကေန႔မာ ဝနႀကးခပ ဥးႏ အဓပတ အျဖစ ပါဝငတ

တကသလ ေကာငစ ပဂၢလ (၄ဝ) အဖြ႔က ဖကသမးလကၿပး ေမလ (၁၇)ရကေန႔မာ

အဓပတအျဖစ ဗလမးခပ သနးေဖ ဥးေဆာငတ (၅) ဥး ေကာငစက ဖြ႔စညး လကပါတယ။

ဇလငလ (၃) ရကေန႔ သမဂၢ အေဆာကအအ Union မာ ေကာငးသားထ အစညးအေဝး

ေခၚပါတယ။ ဒအစညးအေဝးက ကေမာကကမ ပညာေရးစနစ ဖကသမးေရးန႔ မတရားတ

အေဆာင စညးကမးေတြက ဖကသမးေပးဖ႔ ေတာငးဆၾကပါတယ။

ေနာကတေန႔ ဇလငလ (၄) ရကေန႔မာေတာ ေတာလနေရး ေကာငစက ‘ျမနမာ

ဆရယလစ လမးစဥ ပါတ’ (မဆလ) က ဖြ႔စညး ထေထာင လကပါေတာတယ။ ဇလင (၆)

ရကေန႔မာ စစအစးရက တကသလ ဆးနတအဖြ႔ န႔ ေကာငးေဆာင ေကာမတေတြက သတ႔

စတတငးက ျပငဆင ဖြ႔စညးလကျပနပါတယ။

ဒလ စစအပစရ႕ လပရပေတြက ေကာငးသား သမဂၢေတြက လကမခပါဘး။ ၁၉၆၂ခႏစ၊

ဇလႈင(၇)ရကေန႔လညပငးမာ တကသ အစညးအေဝး လပေတာ တကသ ဥက႒

ကဗေဆြေလးက ‘အခ တကလာတ ေတာလနေရး အစးရဟာ ပညာေရးစနစ ျပျပငေျပာငးလဖ႔

မလပဘ တငးကပတ စညးကမးေတြ တဖကသတ ထတျပနလာတာဟာ မအရ မမနပါဘး’ လ႔

အဖြင မန႔ခြနး ေျပာပါတယ။

ၿပးေတာ ေကာငးသားေတြဟာ ေၾကြးေၾကာသေတြ ေၾကြးေၾကာ၊ နရတ ခြပေဒါငး အလေတြ

လႊငထၿပး ရနကန တကသလဝငးထမာ ဆႏၵျပၾကပါတယ။ ဆႏၵျပပြ အၿပးမာေတာ ဗကသ

ဥကဌ ကသကက ‘ဒတကပြအတြက အေကာငးဆး လကနကဟာ ေကာငးသား ညညြတေရးပ၊

ေကာငးသားထ ညညြတေရးက မရမေန တညေဆာကၿပး၊ ေကာငးသား သမဂၢရ႕ ခြပေဒါငး

ေအာငလ ေအာကမာ စစညး ညညြတၿပး ဆကလက တကပြဝငသြားၾကပါစ႔’ လ႔ နဂးခပ

မန႔ခြနးေျပာခပါတယ။

ဆႏၵျပပြအၿပး မြနးလြ(၂)နာရ ေလာကမာ စစေထာကလမးေရးန႔ ရ(၂ဝဝ)ေကာက

ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြက ဝငဆြပါေတာတယ။ ေကာငးသားထ ဘကက မခ မရပႏင

ျဖစၿပး တကသ မာ တခနက ျပနလည စစညးလကၾကပါတယ။

ညေန(၄) နာရေလာကမာ စစတပန႔ အဓကရဏး ႏမနငးေရး ရေတြ ေရာကလာၿပး

မကရညယ ဗးေတြန႔ အျပငးအထန လစခြပါတယ။ ေကာငးသားေတြက

ေနာကဆတမသြားပါဘး။ ဆကလက ဆႏၵျပ ေၾကြးေၾကာေနၾကပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 85

ညေန(၅)နာရခြေလာကမာ ရေတြက ျပနလည ရပသမးလကၿပး စစကားႀကး (၂)စးစာ

စစသားေတြက ေျပာငးလ ေနရာယလကၾကပါၿပ။ ေနာကေတာ စစတပက ဂသရး၊ ဂဖး

ေမာငးျပန ေသနတေတြန႔ ေကာငးသားထ စေဝးေနတ မႏေလးေဆာင၊ ရာမညေဆာငန႔

အဓပတ လမးတေလာက တရၾကမး ပစခတ ႏမနငးပါေတာတယ။

စပစတ အခနက ညေန (၆)နာရခြေလာကရပါၿပ။ ပစတ စစတပက သနက (၄) ျဖစၿပး၊

ပစခကက ၃-မနစ ပစ ၂-မနစ နား၊ ၃-မနစ ပစ ျဖစတယ။ အဒတနးက

ပစမန႔ေပးတသကေတာ ရစေလးလး အေရးေတာပမာ ျပတသြားတ သမၼတ ဥးစနလြငပါပ။

ကြပကေရးရးက ျမနမာအသမာ ဖြငလစထားရၿပး ဗလမးႀကး ေကာစး၊ ဥးသနးစန

ေဒါကတာ လဟန၊ ဗလမးႀကး ဘန၊ ရခပ ဥးဘေအး၊ ရနကန တကသလ ပါေမာကၡခပ ဥးကာ

တ႔က အေျခ အေနက ကြပကခတယ လ႔ ဆပါတယ။

အဒအေနအထားမာ ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြ တာဝန ခြေဝၿပး တခ႔ တကသလ

နယေျမထကေန ေရာငထြကသြားၾကပါတယ။ ကနခတ ေကာငးသား ေခါငးေဆာင ဘကေလး

ကလေရႊတ႔က ေကာငးသားထႀကးက ဆကၿပး ဥးေဆာငေနပါတယ။

စစတပရ႕ ပစခတ ၿဖခြငးမႈေၾကာင ေကာငးသားေတြ ရာခၿပး ကဆးခရတယ။

စစတပဟာ မေသမရင ေကာငးသားေတြ အပါ အဝင ေသဆးသြားတ ေကာငးသားေတြရ႕

အေလာငးေတြက ေဖာကဖကပစလက ပါတယ။

ဒဏရာရေနတ ေကာငးသား တဥး ျဖစတ ေျမာငးျမၿမ႔သား ကေကာဝငးဟာ

မႏေလးေဆာင နရမာ သ႔ကယက ထြကတ ေသြးန႔ ‘၇ ရက ဇလင မေမၾကန႔’ လ႔

ေရးလကပါတယ။

ေနာကေန႔ ဇလင (၈) ရက အရဏဥး နနက လငးအားႀကး (၄)နာရေလာကမာေတာ

စစတပဟာ ျမနမာ လြတလပေရး ႀကးပမးမႈ သမငးမာ အေရးပါတ သမဂၢ အေဆာကအအ

Union က ဒငးနမကန႔ ေဖာကခြ ဖကဆးပစလကၾကပါေတာတယ။

ဒဏရာန႔ ခနားေနတ ေျမာငးျမ ကေကာဝငး အပါအဝင အျခား ေကာငးသား

အမားအျပားလညး သမဂၢ အေဆာကအအန႔ အတ ပါသြားၾကပါေတာတယ။

ေပါကကြသႀကးဟာ ဘယေလာကေတာင ျပငးထနသလ ဆရင ကမာရြတ လညးတနး တဝက

တနခါသြားတ အျပင အဓပတ လမးေပၚက ပလကေဖာငး ေကာကျပားႀကးေတြေတာင

အမားအျပား ေၾကမြ ပကစးသြားခပါတယ။

အဒေန႔ နနက (၈) နာရ ေရဒယက သတငး ေၾကညာေတာ ဗလခပႀကး ေနဝငး က ‘ဓား

ဓားခငး၊ လ လခငး၊ face to face ရငဆငဖ႔ပ’ ဆတ မန႔ခြနးန႔ တငးျပညက စနေခၚ

ေစာကားခတာပါ။

အဒေန႔က စၿပး ရနကန တကသလႀကးက ရက အကန႔သတ မရ ပတပစလကပါတယ။

လြမးေမာဖြယ တကသလ နယေျမဟာ သန တစျပငလ တတဆတ ၿငမသကခရပါၿပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 86

စစ အစးရရ႕ ဒ လမဆနတ လပရပက တတငးျပညလးက ဆန႔ကင

ရႈတခခၾကပါတယ။ ဒါေပမ ဝမးနညးစရာ ေကာငးတာက ဝဓရ သခင ခစေမာင ဥးစးတ

ပမညတ အပစက ဆဗငး ဂလင လႈပရားမႈက တတတဆတ ရႈတခခတယ ဆတ အခကပါပ။

ဘာပျဖစျဖစ၊ ကေနာ စတထမာေတာ ဆဗငးဂလင အေၾကာငး ေရးထားတ

ဆရာေအာငျပညရ႕ ‘ၿပမာေလလား မးရ႕’ ဝတက အမတတရ ေႀကကြ ေနမပါေတာတယ။ ။

[ မရငး - လြတလပသညအာရအသ www.rfa.org/Burmese ]

မရြာေထာငထက တကသလေကာငးသ

အငတာဗး

ဧၿပ ၁၉၊ ၂၀၀၉

မႏငးေမေအာင ေခၚ မႏဘယလေအး

ယခလဆနးပငးတြင အတလႏငင ဗလာဆနတာၿမ႕ (the City of VillaSanta)က

ျမနမာျပညမ အကဥးသားတဥးက ဂဏထးေဆာငၿမ႕သားအျဖစ သတမတခသည။ ထသ႔

ဂဏျပခရသမာ မရြာေထာငတြင အကဥးကေနသ မႏငးေမေအာင ျဖစသည။

ဒဂတကသလ ေကာငးသ၊ ယခအခါ မရြာေထာင အကဥးခနးတခတြင ေရာကေနသ

မႏငးေမေအာင ေခၚ မႏဘယလေအး အေၾကာငးက သရရန မးမခက သ၏ မတေဆြ

မလလႏြယႏင ဆကသြယ ေမးျမနးထားပါသည။

မးမခ - သန႔ ဘယလ စၿပး ေတြ႔ခတာလ။

မလလႏြယ - ကမန႔ ႏဘယလက ၁၉၉၈ခႏစ၊ စကတငဘာ ၂၄ ရကေန႔ ေအာငသေျပ

စစေၾကာေရး စခနးမာ ကတညးက သခၾကတာပါ။ စစေၾကာေရးစခနးမာ ေနရၿပး

ေနာကပငးမာလ အငးစနေထာငမာ တတကထ ေနရတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 87

၁၉၉၉ ခႏစ၊ ဧၿပလ၊ ၆ ရက အငးစနေထာငကေန နယေထာငေတြ ေျပာငးေတာလညး

အတတပ။ အဒတနးက မနးကေလး (၅)ေယာက၊ ေယာကားေလးေတြကေတာ အေယာက

(၅ဝ) ေကာေလာက ရမယန႔ တတယ။ မၾကညၾကညဝငး (ၾကညျမငတင)၊ ဇငမာေအာင

(ယခထကထ မႏေလးေထာငတြင ရေနဆ)၊ ျမတစပယမး (ယခ ေနာေဝႏငင)၊ ႏဘယရယ၊

ကမ ရယေပါ။

မႏေလးေထာငမာ (၃)ညေလာကလညး အပၿပးေရာ ကမန႔႔ ျမတစပယမးက

ေရႊဘေထာင၊ ႏဘယလက ျမငးျခေထာင စသျဖင တေနရာစ အေျပာငးခလကရတယ။

အဒထက ႏဘယလန႔ ကြသြားခတယ။ ဒါေပမ ၂ဝဝ၅ ခႏစမာ ႏဘယလ ေထာငက

ျပနလြတလာေတာ ကမတ႔ သငယခငးေတြ ျပနဆျဖစတယ။

လြနခသည ၁၁ ႏစမစတင၍ အငးစန၊ မႏေလးအကဥးေထာငတ႔တြင ေရာကရေနေသာ

မဇငမာေအာင

ေထာငထမာ ေနရတာ ႏငးေမေအာငက စတဓာတ မကဘးလား၊ ဘယလ ျမငသလ သ႔က။

ေထာငထမာ ေနရတယဆတာ ဘယလေလာကပ စတဓာတ မာတယ ေျပာေျပာ

လတငးကေတာ စတဓာတ ကတတၾကတာပ။ အစားအေသာက၊ အေနအထင၊

ေရခးတာကအစ အဆငမေျပဘးေလ။ ဒါေပမ လဆတာ ခစားခက၊ ခယခကန႔ ဆေတာ

ဘယေလာကပ ဒကၡ အမးမးေတြ ေရာကပါေစ၊ စတဓာတက ၾက႕ၾက႕ခႏငေအာင

ႀကးစားၾကရတယ။ အဒအထမာ ႏဘယလလညး တေယာက အပါအဝငေပါ။

ႏဘယလက အေပါငးအသငးေတြက တကႏငသေလာက ကညတယ။

အနစနာခတယ။ သေဘာထား ႀကးတယ။ ႏငငေရးန႔ ပတသကလ႔ ခယခကျပငးတယ။

စတဓာတ မာတယ။ လမႈေရး စတဓာတလညး အျပညအဝ ရတယ။ အေမက ရေသတယ။

ႏငငေရး မလပေတာဘး ဆၿပး ခဝနခက လကမတ ထးခငးတာမး၊ အာဏာပငေတြက

ခညးကပတာမး ရသလား။

ေထာငထမာ (၇)ႏစေကာေကာ ေနရၿပးေနာက လကမတထးစရာ မလဘ နအဖ

စစေထာကလမးေရးက လႊတေပးလကပါတယ။ တကယတမးကေတာ လကမတ ထးၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 88

ေထာငက လြတလာတာပ ျဖစျဖစ၊ လကမတ မထးဘ ေထာငကေန လြတတာပ ျဖစျဖစ

ႏငငေရးမႈန႔ ေထာငကတ လတငးဟာ အနမဆးေတာ နယေျမခ ေထာကလမးေရးေတြရ႕

ေစာငၾကညတာက ခရပါတယ။ ႏဘယလဟာ ေထာကလမးေရးက ဘယလေလာကပ

ေစာငၾကည ေစာငၾကည၊ ႏငငေရးန႔ ပတသကလ႔ ေနာကဆတမသြားဘ ေထာငကေနထြကၿပး

ေနာကပငးမာလ ကမငးကႏငတ႔ ဥးေဆာငတ (၈၈) မးဆက အဖြ႔န႔လညး ဆကစပၿပး

ႏငငေရးန႔ ပတသကတ လႈပရားမႈ ေတာေတာ မားမားမာ ပါဝငခပါတယ။

မခငျဖစသ ေဒၚေအးျမငသနးႏငအတ ေတြ႔ရေသာ မႏငးေမေအာင

ေထာငမာ စားရေသာကရတာ ဘယလရလ။

ေထာငထမာ အစားအေသာကအေၾကာငး ေျပာရမယ ဆရငေတာ ပစဟငး လ႔ ေခၚတ

ပဟငးကက ဒါမမဟတ ဟငးႏနယရြက အရငးေတြက တးၿပး ျပတထားတ ဝကေခါငးခါဟငး

(ဝကေတာင မစားခငလ႔ ေခါငးခါတ ဟငးမ႔လ႔ ဝကေခါငးခါဟငးလ႔ ေခၚပါတယ။) ၿပးေတာ

ဆမပါဘ ေၾကာထားတ မငငါးပ၊ ဒါပေလ။ ဆနကေတာ လးတးဆနပါပ။ တခါမေတာ

မျမငဖးဘး။ ေထာငထေရာကမ ျမငဖး စားဖးတာ။

ႏငးေမေအာင အမက ေထာငဝငစာ ဘယလ လာသလ၊ ဘာေတြ ပါသလ။

အငးစနေထာငမာ တနးကေတာ ႏဘယန႔ အနတေအး (ႏဘယလ၏မခင) တ႔က

ညမေလး ႏကတငေဂးန႔ သ႔ အေဖက တလညစ ေထာငဝငစာ လာေတြ႔ပါတယ။ ထးစအတငး

ေထာငထမာ ၾကာၾကာထားလ႔ ရတ ငါးပေၾကာေပါ။ သ႔အမက စးပြားေရး အဆငမေျပေတာ

အမကလာေတြ႔တငး စားစရာေတြ သပေတာ ပါမလာတတဘး။ ဒါေပမ သပါလာသမက

ကမတ႔ေတြက ခြေကြ းတတပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 89

မလလႏြယကေရာ ဘယတနးက ဘာေၾကာင အကဥးခခရတာလ။

ကမက ၁၉၉၈ခႏစ စကတငဘာမာ အဖမးခရတယ။ ၁၉၉၈ခႏစ၊ ၾသဂတလမာပ

ေထာငေခာကအတြငးမ အရးခ ျခေသၤမား ရနးထြကၾကေလာ ဆတ လကကမးစာေစာငက

စာစစာရက လပေပးတယ။ မတ ကးတယ။ ရနကနၿမ႕န႔ အနးတဝကမာ ကမတ႔

သငယခငးေတြ ျဖန႔တယ။ လငးကားေပၚကေန စာရြကေတြကခတယ။

အဒကစၥေၾကာငပ ကမက ၅ ညပဒမ၊ ၁၇/၂၁ ပဒမန႔ ေထာငဒဏ (၂၁) ခလကတယ။

ေထာငခၿပး သပမၾကာခငမာပ ေရႊဘေထာငက ေျပာငးလကတယ။ နအဖ

စစေထာကလမးေရးက ကမ မဘေတြက ကမ ဘယမာရမနး အေၾကာငး မၾကားေပးခလ႔

အဖမးခရၿပး (၈)လခြေလာကမ အမန႔ ေတြ႔ခြငရတယ။

မလလႏြယ ဘယတနးက ျပနလြတလ။ ဘယလေထာငကေန လြတတာလ။

၄ ႏစ အၾကာ (၂ဝဝ၂ခႏစ)မာပ ေရႊဘေထာငကေန ျပနလြတလာပါတယ။

ႏငးေမေအာငက ဘာျဖစလ႔ ခဏခဏ အဖမးခရ၊ ေထာငကရတာလ။

၁၉၉၈ ခႏစမာ ျပညသ႔လႊတေတာ ေခၚယဖ႔ နအဖ စစအစးရက ေတာငးဆတ အေနန႔

ရနကနတကသလ ဆႏၵျပပြမာ ပါဝငခတ အတြကေၾကာင ပထမအႀကမ ေထာငကတယ။

အဒတနးက သက (၄၂)ႏစ ကတယ။ (၇)ႏစေကာေကာမာ ေထာငကေန ျပနလြတတယ။

ဒတယအႀကမကေတာ လမားၿပး အဖမးခရတာ။ လမားၿပး အဖမးခရေပမ နအဖ

ေထာကလမးေရးက ျပနမလႊတေပးဘး။ ဥပေဒလမးေၾကာငးအရ ေျပာမယဆရင စြခက

တငေလာကစရာ ကစၥကလညး မထငရားဘး၊ မရဘးေလ။ ဒါေပမ သ႔က ကမငးကႏငတ႔

အပစန႔ တြလ႔ ဆၿပး ေထာငပါ ခလကတာ။

အခ သ ကတာ ေထာငဒဏ (၁၁)ႏစေလ။ အငးစနေထာငကေန မရြာေထာငက

ေျပာငးလကၿပ။ အရငတေခါက ေထာငကတနးကလညး အဒလပေလ။ သားအမႏစ

ေယာကက တေယာကန႔ တေယာက အေဝးဆး ေထာငေတြက ခြပ႔လကၾကတယ။ ႏဘယလ

မသားစေတြက ေထာငဝငစာေတြ႔ဖ႔ ေတာေတာေလး ဒကၡ ေရာကၾကရတယ။ အခလညး

အဒလပ။ အနတေအးက ကနးမာေရးလညး မေကာငးေတာ ရနကနန႔ အရမးေဝးတ မရြာက

ပ႔လကတယ ဆေတာ ႏဘယလ မသားစေတြ ထပၿပး ဒကၡ ေရာကၾကရဥးမာပေလ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 90

မငးကႏင၊ ႏငးေမေအာင ႏင ကကႀကး

အခလ ဂဏထးေဆာငၿမ႕သအျဖစ သတမတခရတာက ကာယကရင ႏငးေမေအာင

သမယဆရင ကာယကရင သ႔အတြက ဘာထးျခားမလ၊ ဘာရလဒေတြ ျဖစမယလ႔ ထငသလ။

ဒလ ဂဏျပခရတာက ႏဘယလသာ သမယဆရင ဝမးသာမာ။ သ႔လပရပေတြ

အတြကလညး ဂဏယေနမာ။ ၿပးေတာ ေထာငထမာ ေနေနရေပမ ဒလ အသအမတျပခရတယ

ဆတာ သ႔အတြက အားေဆး တခြကပေလ။ အနတေအးလညး ႏဘယလ အတြက ဂဏယ

ဝမးသာ ေနမယလ႔ ယၾကညတယ။

ႏငးေမေအာင န႔ ပတသကၿပး ထးထးျခားျခား အမတရစရာ တခ႕က ေျပာျပပါဥး။

၁၉၉၉ ခႏစ ေထာငေျပာငးတနးကဆ ကမတ႔ မနးကေလး (၅)ေယာကလးဟာ

ဝမးနညး စတဓာတ ကမေနဘ သခငးေတြ တလမးလး ေအာဆလာခၾကတယ။

ႏဘယလလညး ပါတာေပါ။ အမတရေနတာကေတာ ႏဘယလက သခငး သပမဆတတဘး။

ဒါေပမ သ အၿမ ဆေနက သခငး တပဒေတာ ကမ အခထကထ မတမေနတနးပ။ အဒ

သခငးကေတာ “ကမၻာမေၾကဘး” ဆတ သခငးပါပ။ ။

အစဥသာ ရငမာ တမးကာတ၊ လြမးပါရ ေထရဆရာ

အရငဉာဏက

ဧၿပ ၂၆၊ ၂၀၀၉

စာေရးသမာ ကယလပတတတာလညး မားမားစားစား မရသလ လပခငတာလညး

မားမားစားစား မရပါဘး။ လပခငတာမားမား မရတာန႔ လပတတတာမားမား မရျခငး ႏစခ

ေပါငးလကေတာ လပျဖစတာက အေတာက နညးသြားပါတယ။

အဒလပျဖစတအနညးေလးထမာ မျပတမျပတ လပေနျဖစတတတာက စာေရးတအလပပါ။ စာ

ေရးတာကေတာ အမားတကာေတြန႔ ေျပာဆ ဆကဆေနဖ႔ မလသလ သမားေတြရ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 91

အကအညကလညး ေတာငးေနစရာမလလ႔ ကယစတႀကက လပႏငတယ။ ေနာကၿပး

လြတလြတလပလပလညး လပႏငတယ။ ကယေရးတစာ မနသမ စာအပအျဖစေရာကမ ဆတ

ခယခကမး၊ လအပခကမး မရဘးဆရငေပါ။ ဒါေပမယ အေရးႀကးတာက စာေရးဖ႔ဆတာက

ကယမအားေတာင စတအားဖ႔လတယေလ။ ခရကပငးမာေတာ ကယေရာစတေရာ မအားႏင

ျဖစေနရတ ကစၥေလးေတြရေနလ႔ မျပတလပျဖစေနတ စာေရးျခငး အလပေလးကပငလင

မလပႏငျဖစေနတယ။

လပသငတယလ႔ ခငခငမာမာ ကယယၾကညထားတ ဒစာေရးျခငး အလပေလးက

မလပျဖစေတာ လကသငတအလပေတြက အားသြနခြနစက တစကမတမတ

လပေဆာငတတၾကတ သေတြရ ႀကးစားအားထတမႈေတြက ခးကး ေလးစားမပါတယ။ ဒလ

ေလးစားရတအထမာ စလြနေတာမသြားတာ တစႏစရသြားၿပ ျဖစတ သာသနာဥေသာင ပဓာနာ

ေစရ မစးရမ ဆရာေတာႀကး ေရ႕ဆးက ရေနမယ ဆတာ အထးေျပာေနဖ႔လမယ မထငပါဘး။

ဆရာေတာဘရားႀကးဟာ ႏစေပါငးမားစြာ ဘာသာသနာန႔ လမး အကးက အားႀကး မာနတက

ေဆာငရြကသြားေတာမခတာ ရဟနးရငလ ျပညသျပညသား အမားသ။ ပရယတနယပယမာ

ေနသြငလအလား ထငရားေတာမတ ဆရာေတာႀကး။ တပညတပနးေပါငး မားစြာ ဆတာလညး

တတငးတႏငငမက ကမၻာအႏ႔။ ျပစေတာမခတ ကမးေတြ ဆတာလညး သာသနာ သမငးမာ

ခန႔ခန႔ထညထည။ မတတငႀကးေတြ အျဖစ ရပတညလက။ ႏစေပါငးမားစြာ အမး ဘာသာ

သာသနာ ဆငရာ လပငနး ေဆာငတာေတြက ဇြနပန႔ စြစြၿမၿမ လပေဆာငေတာမခတာ။

ျမတစြာဘရားရင စာတမရြာအနး ရစရားေတာမာ သတငးသးေနစဥ အခနက။

အရငသာရပတရာန႔ အရငမဟာ ေမာဂၢလာနတ႔ သတ႔ ေနာကပါ တပည ရဟနး ငါးရာန႔ အတ

ဘရားရင ရရာက ဖးေျမာရန ေရာကလာၾကတယ။ ရဟနးေတာေတြက ရဟနးျဖစစဆေတာ

အဆးအမ ကနစြာ မခရေသးဘး။ ဒေတာ ရဟနးေတာေတြ ကငရမယ ကငဝတ

ဝတရားေတြကလညး ေသခာကန မသငၾကရေသးဘး။ ဆတၿငမ တတဆတမႈက

ႏစသကေတာမတ ျမတဗဒၶရ႕ ဆႏၵေတာ အမနကလညး မသ နားမလညၾကေသးဘး။ ဒေတာ

ဘရားရငရရာအရပ ေရာကလာေတာ ေနရာထငခငး ျပငဆငၾက၊ အခငးခငး အျပနျပန

အလနလန ႏႈတခြနးဆကၾကန႔ ဆေတာ အသေတြက ဆညလ႔ေနတယ။

ဒလ ဆညဆည ျဖစေနတအသက ၾကားရေတာ ျမတစြာဘရားက ‘ခလ

ျမစေခာငးဆပကမးနားမာ ငါးစမးသညေတြ ငါးလေနတအလား ဆညစြာ

စကားမားေနသေတြဟာ ဘယသေတြလ’ လ႔ ေမးပါတယ။ အရငသာရပတရာ အရင

ေမာဂၢလာနတ႔ရ ေနာကလကေနာကပါ တပညရဟနးေတာမားပါ ဆတအေၾကာငး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 92

ေလာကထားေတာ ဗဒၶက ဆည ေနတ ရဟနးေတာေတြက ဒေနရာကေန ထြကသြားေစဖ႔

မန႔ၾကားလကတယ။ ဒအထမာ အရငသာရပတရာန႔ အရငေမာဂၢလာနတ႔လညး အပါအဝငေပါ။

ရဟနးေတာေတြလညး ေကာငးပါၿပ အရငဘရားလ႔ ဝနခၿပး ျမတစြာ ဘရားက ရေသစြာ

ရခးကာ ေနရာကေန အသာအယာ ထြကခြာသြားၾကတယ။

ရဟနးေတာေတြ ဘရားရင ႏငထတေတာမတာက ျမငေတြ႔ရတ စာတမာရြာေန

သာကဝငမးေတြက ရဟနးေတာေတြထ ခဥးကပၿပး အရငဘရားတ႔ ေခတခဏ

ဆငးငေတာမၾကပါဥးဘရား။ ဘရားတပညေတာတ႔ စေပါငးၿပး ျမတစြာဘရားက

ခြငလႊတသညးခေပးဖ႔ ေလာကထားၾကညပါရေစဥးလ႔ ေလာကထားပါတယ။

ရဟနးေတာေတြက ခလေလာကၾကားၿပး ျမတစြာဘရားထ ခဥးကပကာ ရဟနးေတာေတြက

သညးခေပးဖ႔ ေလာကထားၾကပါတယ။ ‘ျမတစြာဘရား၊ အရငဘရားသည ရဟနးေတာေတြက

ေကနပေတာမပါေလာ။ အလငက ရဟနးေတာမားက ဆးမေတာမသကသ႔ ယခလညး

ဆးမေတာမပါေလာ။ အလငက ရဟနးေတာမားက ခးေျမာကေတာမသကသ႔ ယခလညး

ရဟနးေတာမားက ခးေျမာကေတာမပါေလာ။ ဒရဟနးေတြထမာ ခမ ရဟနးျဖစစ

ရဟနးငယေတြလညး ပါၾကပါတယ။ အပငေပါကစ ႏနငယငယသစပငေလးေတြဟာ

လေလာကတေရက မေသာကသးရဘးဆလင ညး ေျခာကကာ ေသေၾကပကစးၾကရသလ

ဒလရဟနးျဖစစ ရဟနးငယေတြအေနန႔ ျမတစြာဘရားရ အဆးအမက မရခဘးဆလင

ေဖာကျပန ပကစးၾကရပါလမမယ ဘရား။ ငယရြယတ ႏ႔စ႔ႏြားငယေလးဟာ မခငႏြားမက

မျမငရလင နာကငခခကစြာ စတေဖာကျပနၾကရသလ ခမ ရဟနးျဖစစ ရဟနးငယေတြလညး

အရငဘရားက မဖးေျမာရဘးဆလငျဖင စတေျပာငးလြ ေဖာကျပန

ပကစးၾကရပါလမမယဘရားလ႔လညး ဥပမာ အသြယသြယမားန႔ အသနားခကာ ေလာကထား

ေတာငးပနၾကပါတယ။ သဟမၸတျဗဟၼာႀကးကလညး စာတမရြာသားေတြ နညးတ

ေတာငးပနစကား ေလာကထားပါတယ။

ျမတစြာဘရားကလညး အျပစယခငလ႔ အျပစတငတာမ မဟတတာ။ အျပစျမငလ႔သာ

ခစခငစြာ ဆးမလလ႔ ႏငထတေတာမတာပဟာ။ ဒလ ဝငးဝနးကာ သညးခဖ႔

ေလာကထားေတာ ရဟနးေတာေတြက ခြငလႊတ သညးခေတာမပါတယ။ ဒေတာ

အရငသာရပတရာန႔ အရငမဟာေမာဂၢလာနတ႔ ဥးေဆာငတ ရဟနးေတာေတြလညး မမတ႔မာပါ

လာတ သပတ သကၤနးေလးေတြက အသာအယာ ေကာကယက ျမတစြာဘရား

ေျခေတာရငးမာ ျပနလညဝငေရာက ဖးေျမာၾကပါတယ။ ျပနလညၾကြေရာကလာတအခါမာ

ျမတစြာဘရားက ‘ခစသား သာရပတရာ၊ သငတ႔က ဒေနရာကေန ထြကသြားဖ႔ ငါဘရား

မန႔ၾကားတအခါ သငစတထမာ ဘယလမား ခစားမပါသလ’ လ႔ ေမးျမနးပါတယ။ ဒအခါ

အရငသာရပတရာက ‘မနလပါဘရား။ ျမတစြာဘရားက အဒလ မန႔ၾကားလကေတာ

ဘရားတပညေတာ စတထမာ ေၾသာ - ဘရားရင ကယေတာျမတဟာျဖင ရဟနးေတာေတြက

ႏငထတၿပး တစပါးတညး ေၾကာငၾကမ ေအးေအးသကသာ ေနလေတာမဟနတပါ။ ယခအခါ

ငါတ႔လညး ျမတစြာဘရားကသ႔ တစပါးတညး ေၾကာငၾကမ ေအးေအးသကသာ

ေနထငေတာအရယလ႔ အႀက ျဖစမပါဘရား’လ႔ ေလာကထားပါတယ။ ဒအခါမာ

ျမတစြာဘရားက သာရပတရာ ဆငးငဥးေလာ။ ယခအခါ တစပါးတညး

ခမးခမးသာသာေနထငမႈက ဆငးငဥးေလာ လ႔ မန႔ေတာမပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 93

ေနာကၿပး အရငေမာဂၢလာနကလညး ခစသား ေမာဂၢလာနကေရာ ငါဘရား

ႏငထတေတာမေတာ ဘယလစတကး အႀကအစညမား ျဖစမပါသလလ႔ ေမးေတာမပါတယ။

အရငေမာဂၢလာနကေတာ ‘ျမတစြာဘရား အဒလမန႔ေတာမ လကေတာ တပညေတာစတထမာ

ေၾသာ - ျမတစြာဘရားရင ကယေတာျမတက ရဟနးေတာေတြက ႏငထတကာ တစပါးတညး

ေၾကာငၾကမ ေအးေအးသကသာ ေနလဟနရတယ။ ဘရားသားေတာႀကးမား ျဖစတ

အရငသာရပတရာန႔ ငါ ေမာဂၢလာနတ႔က ျမတစြာဘရား ကယစား ဒရဟနးေတာေတြက

ေဆာငယ ဆးမေတာမကာ သာသနာ တာဝနေတြက ဆကလက ထမးရြကၾကကနအ’ လ႔

အႀကျဖစမေၾကာငး ေလာကၾကားပါတယ။ ဒေတာ ျမတစြာဘရားက ခစသား ေမာဂၢလာန

ေကာငးေပစြ၊ ေကာငးေပစြ၊ ငါသည၄ငး သင ခစသားေတာမားျဖစတ သာရပတရာ

ေမာဂၢလာနတ႔သည၄ငး ဒရဟနးေတာမားက ဆကလက ေဆာငယၾကအလ႔ သာဓစကား

မန႔ၾကားေတာမပါတယ။

မဇၥမပဏၰာသလာ ဒတရားေတာက ဖတရေတာ ျမတစြာဘရားရငရ ေၾကာငၾကမ

မေနေစလတ ဆႏၵ သေဘာထားက ရငးရငး လငးလငး သျမငရတယ။ ဘာသာေရး

သာသနာေရးန႔ စပဆငလာရင တပညႀကးေသာငယေသာဆတာက မခြျခားပ

ျပတျပတသားသား မန႔ၾကားေတာမတ ျမတဗဒၶရ႕ ရရင တညၾကညမႈကလ ၾကညည

အားရမတယ။ တကယေတာ ဘရားရငက ေအးေအး ေဆးေဆး တစပါးတညး ေနထငရမႈက

အလြန လလားေတာမတာ။ သ႔ေပမယ ဘရားရင ပြငထြနး ေပၚေပါကလာတာကက သတဝါ

အမား ေကာငးကးက ေဆာငရြကေတာမဖ႔ေလ။ ဒေတာလညး သတဝါေတြ

ေကာငးကးျဖစမယ ကစၥမးမာဆ၊ သတဝါေတြ ပငပငးဆငးရ ေဘးဆး ဒကၡ ေတြ႔ရမာမးဆ

ဘယေလာကပ ပငပနး ဆငးရရသည ျဖစပေစ အဒပငပနးမႈေတြက အမႈမထားဘ မးသသ

ေနပပ ဖထထ ဆးျပြမးျပြမး မပငမပနး ႏငအားပ ၾကြေရာက ခးျမငေတာမခတာ။ ဆးမ

ေျဖရငးေပးေတာမခတာ။ ေနာကဆး ပရနဗၺာန စဝင ၿငမးေတာမခါနး အထ။

ဘရားသာသနာဝငၿပး ဘရား အဆးအမက ခယလကနာၾကတ ဘရားတပည

သဃာေတာေတြ ဆတာလညး ျမတ ဘရားက အတယကာ အတျပလ႔ ဘယလ

ေဘးဒဏေတြန႔ပ ႀကရပေစ၊ ဘယလ ဆငးရမႈေတြန႔ပ ေတြ႔ရပေစ၊ ဘာသာ သာသနာအေရး၊

လမးအေရး အတြကဆ ေၾကာငၾကမ မေနၾကဘ ကယႏငရာက ကယတာဝနက ေကပြနစြာ

ထမးရြကသငတာပါ။

မစးရမ ဆရာေတာဘရားႀကးက ေလးစား ၾကညညျဖစရတာေတြထမာ အဒလ

ျမတဘရားထးႏလးမကာ ကငသး ေတာမခတ စတဓာတလညး တစခ အပါအဝငေပါ။

ျမနမာျပညမာ မစၧာေတြက ဘာသာသာသနာန႔ လမး အညြန႔တးေအာင လကစတး

လပေနၾကၿပဆေတာ ကယအသက ကယအရြယ၊ ကယဂဏေတြကပင ငမေနႏငအားဘ

တတႏငသမ ဘာသာ သာသနာအကး ထမးရြက သယပးဖ႔ သာသနာဥေသာငအဖြ႔ႀကးက

ဥးေဆာငကာဖြ႔စညးလ႔ ဥေသာငေနရာကေန တာဝနယခတယ။

ပငဖတရာအရပေဒသဆသ႔လညး ေဝးေဝးနးနး ခရးႏငကာ မျငငးပယဘ ၾကြေတာမခတယ။

ေနာကဆ းစလြနေတာမမယ ရကမတငမ အခနအထ ဘာသာ သာသနာသမငးမာ ဘယလမ

ေမေဖာကလ႔ မရႏငတ မတတငခနထားတအလား ႀကးစားကာ ရြကေဆာငေတာမခတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 94

ေၾကာငၾကမ ေနလက ေနနငသားရယန႔ မေနႏငအားရာဘ အမး ဘာသာ သာနာအေရး

အားေပးေတာမခတယ။

သာသနာအေရး ဒ႕အေရးေပ

ဆရာေရာ တကာေရာ မေလာေသာစတေတြ

ဘယရနသမး ထးေဖာကပါေစ

ဒ႕မမႈ ေပါငးစ ကာကြယမေလ

သာသနာအေရး ဒ႕အေရးေပ။

(ဥေကာ၀ဒါဘ၀သ-မစးရမဆရာေတာ)

ေလာကအတြက ႀကးပြား ေအာငျမငေရးပျဖစျဖစ၊ ေလာကတရာအတြက ေပါကေျမာက

ေအာငျမငေရးပျဖစျဖစ။ လပငနးပငးဆငရာမာ ဘာဝနာ ငါးခကန႔ ျပညစေအာင

လပေဆာငမယဆရင ကယမနးထားတအတငး ေပါက ေျမာကေအာငျမငႏငပါတယတ။

ဆရာေတာဘရားႀကးမာ ႏစေပါငးမားစြာ စာေပေတြပ႔ချခငး၊ တရားေတာမား ေဟာၾကားျခငး၊

စာအပေတြ ေရးသားထတေဝျခငးဆတ (စရကာလဘာဝနာ) ၾကာျမငစြာ အလပလပျခငး ဂဏန႔

ျပညစခသလ လပတ အလပအေပၚမာလညး ရရေသေသ ေလးေလးစားစားန႔

လပေဆာငေတာမတ ဆရာေတာ ဘရားႀကး (သကစၥဘာဝနာ) န႔ ျပညစမႈကလညး

တကယကမ အားက အတယ ခးကးစရာပါ။ သာသနာန႔ ပတသကလာရင ဘယဘကကမ

အၾကြငးအကန မရရေလေအာင လပေဆာငေတာမခတ ဆရာေတာဘရားႀကးရ

(နရဝေသသဘာဝနာ) န႔ ျပညစမႈေတြ၊ အမးဘာသာ သာသနာန႔ ပတသကလာရင မျပတ

တရစပ လပေဆာငေတာမခတ ဆရာေတာဘရားႀကးထမာ ရတ (နရႏရဘာဝနာ)

ဂဏကလညး အတျပရမည ဂဏတစခပါပ။ ဆရာေတာ ဘရားႀကး ျဖစေစခင

ျမငေစခငတအတငး မျဖစရ မျမငရမမာ စလြနေတာမသြားတာေၾကာင ေရာကရာဌာန

သဂတဘမာ ဒဘာဝနာေတြက ဆကလက ပြားမားေနလမမယလ႔ ေမာမနးမပါတယ။

တခါတခါ ကယလပေနတ အလပက မေကာငးမကငးတတလ႔ လပလကရတာမး။

အားနာပါးနာ လပလကရတ အခါမး ရတတပါတယ။ ဒအခါမးမာ အခနကန

ပငပနးလကေပမယ ဘာေကာငးကးရလဒမ ထြကမလာတတတာမးေတြလညး ရႏငပါတယ။

ဒေတာ မလပဘ ေနလကတာမ ဟတသလရေသး၊ ခေတာ လပသာ လပလကရၿပး ဘာမ

အကးမရဘးရယလ႔ ကယကယကလညး အျပစတင၊ အျခားသမားကလညး ေဝဖန

အျပစျမငတတတာမး ျဖစတတပါတယ။ ဒါေပမယ ကယမာ အထကက ေျပာခတ ဘာဝနာေတြ

ခ႔တတာကေတာ ထညမတြကမတတပါဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 95

အထးသျဖင စာေရးသလ တခါတခါ ကယအလပအေပၚမာ သပၿပး ယယၾကညၾကည

ႏစႏစကာကာ မရတတတ စတထားရသတစဥး အေနန႔ ဆရာေတာဘရားႀကးထမာ

ေတြ႔ရတတတ ကယအလပအေပၚမာ ေပာေမြ႔တတမႈ၊ စတပါ လကပါ ရတတမႈ။ ယၾကညခက

ခငမာမႈ၊ အားႀကးမာနတကရတတမႈ ဆတ (အဘရတဘာဝနာ) ဂဏကေတာျဖင အမားဆး

အတယရမည၊ အစဥလညး အတယကာ အတျပေနရမည ဂဏတစချဖစေၾကာငးကျဖင

ဆရာေတာဘရားႀကးနား ၾကားသေအာင ေလာကထားလကစမးခငပါဘေတာ။ ။

ဂါရဝျဖင

တပည ဉာဏကာဘဝသ

ဧၿပလ ၂၅ ရက၊ ၂ဝဝ၉

သာသနေမာဠပဓာနေစရ

မစးရမဆရာေတာဘရားႀကး

ဘဒၵႏ ေကာ၀ဒါဘ၀သ ဘ၀နတထပလြနေတာမႈျခငးႏစလည

ေမာငစြမးရည

ဧျပ ၂၆၊ ၂၀၀၉

မစးရမဆရာေတာႀကးဟာ ၂၀၀၈ ဧၿပ ၂၉ ရကေန႔က အေမရကနျပညေထာငစ

နယးေယာကၿမမာ ႏလးေရာဂါန႔ ခႏၵာ၀နခေတာမကာ ဘ၀နတထ ပလြနေတာမသြားခပါတယ။

ဆရာေတာႀကးက ပသမၿမ အသညႀကးရပေန ဥးေမာငစ၊ ေဒၚသနးတင တ႔က

ျမနမာသကရာဇ ၁၂၈၉ ခနစမာ ဖြားျမငခပါတယ ျမနမာသကရာဇ ၁၃၆၉ ခႏစမာ

ပလြနေတာမတာျဖစလ႔ ပလြနခနမာ သကေတာ ၈၀ ၀ါေတာ၊ (၆၀)ပါ။ ငယစဥက

ဓႏျဖၿမနယ ခငမကနေကာငးတကန႔ မႏေလးၿမ မစးရမေကာငးတကတ႔မာ ပညာသငခရာက

သာသနာဓဇ သရပ၀ရဓမၼာစရယ၊ ေစတယဂၤဏဓမၼာစရယ န႔ သကသဟဓမၼာစရယ

စာေမးပြမားက ေအာငျမငခပါတယ

ဗဒၶကမးစာ စာေမးပြေတြ ေျဖဆေအာငျမငျပးေနာက မႏေလးမစးရမေကာငးတကမာပ

ႏစေပါငး ၅၀ မ အဆကမျပတ စာေပပ႔ခခပါတယ ရနကနၿမ၊ ေတာငဥကလာပၿမနယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 96

ေရႊၾကာယေကာငးတကမာလညး ေႏြရာသ အထးသငတနးမားဖြငၿပး စာခခပါတယ။ တပဋက

ပါဠျမနမာ အဘဓါနကမးျပအဖြ႔၀င အျဖစန႔လ ေဆာငရြကရတ ပညာရငဆရာေတာႀကးလညး

ျဖစပါတယ။

ဆရာေတာႀကးပလြနေတာမမခငက ကေနာတ႔နယးေယာကဗမာေတြအေနန႔

မၾကာခဏ ဖးေမာခြင ရခပါတယ။ နယးေယာကမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႔ ေမြးေန႔ျဖစတ

အဂၤါေန႔၀တအသငးရပါတယ ၀တရြတစဥမားက ဆရာေတာႀကးကပ စစဥေပးခပါတယ။

သာသနာေမာဠအသငးတကျဖစတ “ညမရာခနးမ” ကလညး

ဆရာေတာႀကးမပလြနကေလးတငပ အခနးအနားန႔ဖြငလစခတာ ခအခါ

တနစျပညခၿပျဖစပါတယ။

ကေနာတ႔တေတြက

“တပတတခါ ပ႒ါနးရြတပြ လပၾကပါလား။ ကယတတႏငတ အစားအစာေလးေတြ

ယလာၾကၿပး ဆစားၾကရင ေပာတာေပါ။ ကသလလရ ၀မးလ၀ေပါ။

ငါလညးလာျဖစေအာငလာမယ …”

လ႔ ခနးဆသြားပါတယ။

ဆရာေတာႀကးက အငတာဗးလပၿပး ဗြဒယရကထားခငတယလ႔

ကေနာေလာကထားရငး တနာရေလာက ကားေမာငးသြားရတ ဆရာေတာႀကး

သတငးသးရာေကာငးကလညး ကေနာ ကားႀကန႔ ကေနာပါ လကသြားခပါတယ။

ဗြဒယရကကးခငရင ေမးခြနးေတြျပငထားဖ႔ မာလကလ႔ ညတြငးခငး ေမးခြနးေတြ

ျပငထားလကပါတယ။ ေနာကေန႔ကေတာ ဆရာေတာႀကး ပလြနေတာမၿပဆတ သတငးက

ၾကားလကရေတာတာပါပ။ အငတာဗး မလပလကရပါဘး။

ဆရာေတာႀကးရ႔ အႏမစာပနက ပနနဆရာေတာႀကးန႔ ထင၀မဆရာေတာႀကး ၂ ပါး

အျပင ကမၻာအရပရပက ဆရာေတာမားလညး ကြေရာကေဆာငရြကၾကပါတယ။ စာပနပြ

ၿပးေတာ ဆရာေတာႀကးရ႔ဆႏၵအတငး ပနနဆရာေတာႀကးက အမႈးထားၿပး ပ႒ါနးရြတပြက

တနဂၤေႏြေန႔ညေနတငး ျပလပၾကပါတယ။

ပနနဆရာေတာႀကး မေလးရားက ျပနကြသြားတအခါ တကဆကအမာရလက

ဆရာေတာ ဥးအဂၢဓမၼန႔ ဗမာျပည မဟာဂႏၶာရေကာငးက ပဥၨငးတကၿပးျပနလာတ

ဥးဇငးေခမရတ႔ ဥးေဆာငၿပး၊ အပတစဥ တနဂၤေႏြေန႔တငး ပ႒ါနးရြတပြ လပၾကပါတယ။

တနစ ျပညခပါၿပ။ သာသနာေမာဠအဖြ႔ရ႔ မအရ အလညကလပရမယ ဆေတာ သဃာမားက

အလညအေျပာငးရေပမ ဥပသကာ၊ ဥပသကေတြကေတာ အလအလယမရ ပမနပ

တကေရာကၿပး ကသလယေနၾကပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 97

ဒလထမာပ အဆငေျပတေန႔ေရြးၿပး ဆရာေတာႀကးပလြနတာ ႏစပတလညပြေရာ

“ညမရာခနးမ” ႏစလညပြေရာ လပမယဆရင၊ ကေနာတ႔ရ႔ ပ႒ါနးပြလ ႏစလညပြ တခါတညး

လပရေတာမာပါ။

ကေနာတ႔မာ ပ႒ါနးပြန႔ အျခားႏစလညပြေတြန႔ခညး မၿပးပါ။ ဆရာေတာႀကး

ရညမနးခတာ၊ မာၾကားခတာေတြ ရပါေသးတယ။ ဆရာေတာႀကးဟာ ဗမာျပည ဒမကေရစ

ရရေရးက သာသနာအႏရာယကာကြယေရးန႔ ထပတျပၿပး ေျပာေဟာခပါတယ။ ေအာကပါ

ရစလးဘြ႔ ကဗာေလးက ဆရာေတာႀကးက ရစေလးလး အေရးေတာပမတငမကတညးက

ေရးဖြ႔ခၿပး၊ နယးေယာကၿမက ျမနမာမားရ႔ ၾသ၀ါဒခယပြမာ အားလး ကကမတထားၾကဖ႔ရာ

ေရ႔က တငေပးခပါတယ။

သာသနာအေရး ဒ႔အေရးေပ

ဆရာေရာ၊ ဒကာေရာ

မေလာေသာ စတေတြ

ဘယရနသမး ထးေဖါကပါေစ

ဒ႔မမႈ ေပါငးစ ကာကြယမေလ

သာသနာအေရး ဒ႔အေရးေပ။

အဒါက အစက ျပနေကာကၿပး ၁၀ ေခါကေလာက ေရ႔က ခေပးခပါတယ။

ဆရာေတာႀကးဟာ တရားေဟာရာမာလညး ခလပ စာခသလ တရားနာ ပရသတက

ေရ႔ကတငေပးၿပး စာခခပါတယ။ ဘနးႀကးေကာငးက လာေရာကၿပး သဒၵါ၊ သၿဂလစတ

စာေတြသငယခငရငလညး စတအားထကထကသနသနန႔ စာ ခေပးေလ ရပါတယ။

ဆရာေတာႀကးမာ နစေပါငး ၅၀ ေလာကစာခခတာ တပညေပါငး အနညးဆး ၆၀၀၀

(ေျခာကေထာင) ေကာရခၿပလ႔ မတသားရပါတယ။

ဆရာေတာႀကးက တပညသဃာေတြက သားသမးေတြလ သေယာဇဥႀကးပါတယ။

ရစေလးလးကာလမာ တပညသဃာေတြန႔ ျပညသေတြက စစတပက မတရား ဖမးဆး ႏပစက

သတျဖတတာေတြ ျမငေတြ႔ရေတာ တပဋကဓရကယေတာ ဥးသမဂၤလ စတ ေထရႀကး ၀ါႀကး

ကမးဂနတတ ဆရာေတာႀကးမားန႔ တငပငၿပး မမတ႔ရ႔ တခတညးေသာ လကနကျဖစတ

“သပတ”ကေမာကမယ၊ သဃာပစမားတ စစဗလစစသားေတြအမက ဆြမးမခစတမး၊ သာေရး

နာေရး ဖတၾကားရင မလကစတမး ဆၿပး ဆႏၵျပလကၾကပါတယ။

အဒအခါမာ စစအစးရက မစးရမဆရာေတာႀကးႏငတကြ

တပဋကဆရာေတာဥးသမဂၤလေရာ ေမဒနဆရာေတာႀကးကေရာ သဃာေတာအမားအျပားက

ဖမးဆး ရကနက ေထာငခခၾကပါတယ။ ဆရာေတာႀကးဟာ ၂ ႏစ ေထာငနနးစခရၿပးမ

လြတေျမာကၿပး၊ ျပညပက ထြကလာတအခါ အေမရကနျပညေထာငစ နယးေယာကၿမမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 98

ေအးေအး ေဆးေဆး သတငးသးေနထငဖ႔ စတကးထားခပါတယ။ ဒါေပမ

“ေရႊ၀ါေရာငေတာလနေရး” လ႔ ကမၻာေကာသြားခတ သဃာအေရးေတာပႀကး ျဖစေပၚခလ႔

ဗမာျပညအေရးက အထးပ ျပနလညၿပး စတ၀ငစားလာျပနပါတယ။

ငယစဥကမစးရမတကမာ စာသငဖကျဖစခတ ပနနဆရာေတာႀကးန႔ တြၿပး

သာသနာေမာဠအဖြ႔ႀကးက ျပညပသဃာေတာေတြန႔ ဖြစညးၿပး၊ သာသနာအႏရာယ

ကာကြယေရးလပငနးက စတငခပါတယ။

ဆရာေတာႀကးက ႏငငေရးသမားေတြက ပထမ ေတာငးဆတာကေတာ

ညညြတေရးပါပ။ အေၾကာငးေၾကာငးေၾကာင သေဘာကြလြတာေတြရရင ခဏထားၿပး

“ဟနေဆာငေလးျဖစျဖစ ညညြတၾကပါ” လ႔ ေတာငးဆသဟာ ဗမာႏငငေရးေလာကမာ

ဂယကရကခပါတယ။

ေနာကတခကကေတာ “စစအစးရက မေထာကခၾကဖ႔” ပါပ။

စစအစးရဟာ သဃာေတြက သတျဖတထားတယ။ ဒါေၾကာင ပထနကဇၨနက

ေဆာငရတယ။ ရစေလးလးကာလ ကတညးက သပတေမာကထားတာ ခထလညး

မလနေသးဘး။ စစအစးရကလညး ၀နခ ေတာငးပနတာ မလပေသးဘး။ စစအစးရဟာ ဒ

အကသလကေၾကာင မၾကာမ ကႀကးထကေတာမာပ။ စစအစးရက ေထာကခသမားေရာ၊

စစအစးရက ေရးဆြထားတ အေျခခဥပေဒက ေထာကခသမားေရာ ကႀကးထကလမမယ

ဒါေၾကာင မေထာကခၾကန႔လ႔ မန႔ၾကားသြားပါတယ။

(၁) ႏငငေရးသမားမား ဟနေဆာငေလး ျဖစျဖစ ခဏတျဖတ ညညြတၾကဖ႔

(၂) စစအစးရရ႔ အေျခခဥပေဒန႔ ေရြးေကာကပြက မေထာကခဖ႔

အဒႏစခကက ဆရာေတာႀကး ပလြနေတာမမခင ေနာကဆး မာၾကားသြားခတာက

တႏစ ျပညအခါမာ ျပနလည ေဖၚထတလကပါတယ။

အားလး ညညြတၾကပါစ႔ ။

ကၾကးထကမယ အလပမးက ေရာငရားၾကပါစ႔။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 99

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၃၄)

ျပညသခစေသာ လထေဒၚအမာ ထနလငး

ဧၿပ ၂၆၊ ၂ဝဝ၉

ျမနမာစာေပနယမာ ဆရာႀကးသခငကယေတာမႈငးက သခငကယေတာမႈငး၊ ဆရာမႈငး၊

ဘႀကးမႈငး၊ ဆရာလြနး စသျဖင ၾကညညစတန႔ အမးမး ေခၚၾကသလပ အေမ လထေဒၚအမာ

ဆရငလညး အေမ၊ အေမမာ၊ ေဒၚေဒၚ၊ ေဒၚေဒၚမာ၊ ဖြားႀကးမာ စသျဖင ကယရ႕ ေဆြမး

ရငးခာေတြလ စာဖတပရသတေတြ၊ စာေပန႔ အႏပညာနယပယက လေတြက သးႏႈနး

ေခၚေဝၚၾကတာဟာ သ႔ရ႕စတေစတနာန႔ လပေဆာငခကေတြေၾကာင ျဖစပါတယ။

အနယနယအရပရပက ေရာကလာတ စာေပ အႏပညာရငေတြက မႏေလးက ေရာကတယ

ဆတာန႔ လထတကက ဝငၿပး အေမမာက ေတြ႔ဆ ဂါရဝျပၾကတာဟာလညး ဒလ ခစခင

ေလးစားမႈေတြေၾကာင ျဖစပါတယ။

တကသလသပတေမာကေကာငးသ၊ စာေရးဆရာမ၊ သတငးစာ အယဒတာ၊

ပႏပထတေဝသ စသျဖင ဂဏပဒေပါငးမားစြာ ရရခတ အေမမာဟာ ေကာငးသဘဝကေန

မကြယလြနခငအခနထ စာေပတာဝန၊ တငးျပညတာဝနက ေကပြနခသျဖစပါတယ။ ေခတစမး

စာဆတစဥးျဖစတ သပၸေမာငဝရ႕ လထၾကားက အျဖစအပကကေလးေတြက သရပေပၚေအာင

ေရးသားထားတ စာေပေတြက ႏစသကမတာက အေမမာက စာေရးခငစတ အျပငးအထန

ေပၚေပါကေစခတယလ႔ စာေရးဆရာမႀကး ေစာမညငးက ‘ဗမာအမးသမး’ဆတ စာအပမာ

ေရးသားခဖးပါတယ။ အေမမာ ေရးသားခတ စာေပအမားအျပားမာလညး အညာေကးလက

အပါအဝင ေဒသအေတာမားမားက လေတြရ႕ လမႈဘဝေတြ၊ ျမနမာမႈနယပယက ပရပေတြ၊

အတတက မတတမးေတြက ျမငေတြ႔ရပါတယ။ ‘၁၂ ပြေစးသည ႏင ကြၽနမတ႔အညာ’

စာအပထက ေဆာငးပါးေတြဟာ အဒလ စာမးေတြ ျဖစပါတယ။

မႏေလးၿမ႔ ႏစ ၁၅ဝ ျပညပြေတာ လပမယဆတ သတငးေတြ ၾကားရတအခါ မႏေလးန႔

ပတသကလ႔ အေမမာ ေရးခတ ကမBာအႀကးဆး စာအပ၊ ရတနာပ မႏေလး မႏေလး ကြၽနမတ႔

မႏေလး၊ မႏေလးသ မႏေလးသားမား၊ ကြၽနမတ႔ငယငယက စာအပေတြက သတရမပါတယ။

အေမ သကရထငရား ရေနဥးမယဆရင တခခေတာ ေရးဥးမာပ လ႔လညး ေတြးမပါတယ။

မႏေလးမာ ေနတသေတြပျဖစျဖစ မႏေလးက စတဝငစားသေတြပျဖစျဖစ အဒစာအပေတြက

မလြတတမး ဖတရႈေစခငပါတယ။ အဒစာအပေတြက တဆင ေခတန႔အည

လကပါေျပာငးလေနတ မႏေလးၿမ႔ရ႕ အေနအထားေတြ၊ မႏေလးၿမ႔က အထငကရ ျဖစရပေတြ၊

ထငရားတ လပဂၢလေတြအေၾကာငး သရမာ ျဖစပါတယ။

အေမမာရ႕စာေတြက ဖတတအခါ စာအပထက စာက ဖတေနရတာန႔မတဘ

ကယေဆြမးရငးခာတစဥး၊ ကယမတေဆြတစဥးက ရငးရငးႏးႏး ေျပာျပေနသလ

ခစားရပါတယ။ ေျပာျပေနတ အေၾကာငးအရာေတြဟာလညး စတအာရထမာ ေပၚလာတအထ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 100

ရငးလငးပါတယ။ အေမမာ အေနန႔ စကားေျပာန႔ ေရးသားတပစက ၁၉၅၄ ခႏစ

သတငးစာဆရာ အာခဂြၽနစတနးရ႕ ‘၍ည အန ညောန သ ၥနေခန’စာမက ‘ၿငမးခမးေရးသ႔’ ဆတ

ေခါငးစဥန႔ ျမနမာျပနဆေရးသားခစဥက စတငခတယလ႔ သရပါတယ။

အေမမာဟာ ဒလစာမးေတြက စတဝငစားဖြယ ေရးသားႏငသျဖစသလ

အတပၸတလညး အေရးေကာငးသ ျဖစပါတယ။ အေမမာရ႕ ထငရားတ

အတပၸတစာအပေတြကေတာ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး၊ သမၼတ ဟခမငး၊

ျပညသခစေသာ အႏပညာရငမား၊ ေရႊမနးတငေမာင၊ ေရႊရး ဘကေလး ၊ ေအာငဗလ ဖးစန

စနကတး စာအပတ႔ျဖစပါတယ။ အဒထက ျပညသခစေသာ အႏပညာရငမား၊

ေရႊမနးတငေမာင၊ ေရႊရး ဘကေလး၊ ေအာငဗလ ဖးစန စနကတး စာအပတ႔ဟာ အႀကမႀကမ

ပႏပထတေဝျဖစသလ ထတသေလာကလညး ေရာငးမေလာက ျဖစခရပါတယ။ အဓက

ကေတာ အေမမာရ႕ အခနယ အပငပနးခခတ စေဆာငးေလလာမႈ၊ ေစစပမႈေတြေၾကာင

ျဖစပါလမမယ။ ဥပမာအားျဖင အႏပညာသညေတြရ႕ အေၾကာငးက တငျပတအခါ သတ႔ရ႕

ဘဝကသာ ေဖာျပတာမဟတဘ သတ႔ဖနတးခတ သခငးေတြ၊ ျပကလးေတြ စတ သတ႔ရ႕

အႏပညာေတြက ေဖာျပႏငတအတြက အေမမာရ႕ အတပၸတစာအပေတြဟာ ေနာကလေတြ

လကစြအျဖစ ထားရမယ စာအပေတြ ျဖစခပါတယ။ အေမမာ ေရးခငေပမယ မေရးျဖစခတ

အတပၸတစာအပကေတာ ေတးသရင မာမာေအး ရ႕ အတပၸတ ျဖစပါတယ။

အေမ လထေဒၚအမာ အေနန႔ အႏပညာသညေတြရ႕ အတပၸတေတြက ေရးသားတအခါ

ကာယကရင သကရထငရားရခရင ကယတင ေတြ႔ဆေမးျမနးတာေတြ ျပလပသလ

ကြယလြနၿပးျဖစခမယဆရင သတ႔န႔ နးစပတအသငးအဝငး၊ သတ႔က သမလကသ၊ အတတ

လပဖးသမားကေန ပြၾကညဖးသေတြအထ လကလ ေမးျမနးၿပး ရတ အခကအလကမနသမက

စေဆာငးပါတယ။ ဒါေၾကာင သာမန အတပၸတ စာအပထက ထးျခားတ စာအပေတြ

ျဖစေနတာပါ။

ဇာတညႊနးန႔ ကဗာေရး ေတးေရး စာေရးဆရာ ဆရာဟနက အေမမာက

ေတးထပတစပဒ ေရးဖြ႔ၿပး ဂဏျပဖးပါတယ။ ေရးက ထငရားခတ အႏပညာသညေတြရ႕

အတပၸတက ျပနလညေဖာထတ မတတမးတင ေပးတအတြက အေမမာရ႕ ေရ႔မာတင

တထငတညး ေရးၿပးဂဏျပခတယလ႔ သရပါတယ။ ဒေတးထပက စာေရးဆရာမႀကး

ေစာမညငးရ႕ ‘ဗမာအမးသမး’ စာအပမာ ေဖာျပထားပါတယ။

ေဒၚအမာ စာျပလ႔

စာရႈတ႔ ကေကာ

ပမာမႈ အမေခာေအာင

ႀကသေနာ အျမငဆး။

ေºကြကၿပး ေသာကရးၾကယေတြ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 101

ေတာကျမးဘြယ ထးျပ သကး

ေအာငဗလ ဖးစန ည‡းမမန စနကတး

မးဂဏသမ တမမဖးေစဖ႔

တခနလး လငးကာ

သခမာ ဥဒညစြနးရယက လေနဝနး ထြကျပၾကရာ

လထ၏ ေဒၚအမာ ေမာကာေနဆမ

ေၾကကြစရာ အခါခါ အလလ

လြမးတ ေျဖမဆည

ဥးေရႊရး အာဇာနညက

ကမၻာတည ဂဏျပျပနရတယေလး။ ။

တကယေတာ အေမမာဟာ တစဥးတစေယာကတညးက ဂဏျပတာထက အမားက

ဂဏျပသငတ ပဂၢလျဖစပါတယ။ ျပညသခစေသာ အႏပညာသညမား ဆတ စာအပက

ေရးသားျပစခတ အေမမာ ကယတငက ျပညသခစတ စာေပအႏပညာရင

တစဥးျဖစတယဆတာ ဘယသမ မျငငးႏငပါဘး။ ။

ထနလငး (၇၊ ၄၊ ၂ဝဝ၉)

၂ဝဝ၉ ခႏစ ဧၿပလ ၁ဝ ရက ေနာေဝအေျခစက ဒမကရကတစျမနမာအသ၏ ထတလႊငခကအား

ျပနလညေဖာျပပါသည။

မႏေလးေရာက ရမးတစေယာက ႏင ေတြ႔ဆျခငး

၀ငးၿငမး

ဧၿပ ၂၈၊ ၂၀၀၉

စငးခမးလတ (ဓာတပ - လငးႏငဥး)

[ မတခက - ေရႊအျမေတ မဂၢဇငးတြင ၂၀၀၇ ခႏစ၊ ဇလငလက ေဖာျပခေသာ

အငတာဗးအေဟာငးက ဤ သည မေရြး ျပနလည ကးယ တငျပျခငး ျဖစသည။ ]

မႏေလးၿမ႕မာ အေျခစက ေနထငတ ေတးေရးဆရာ စငးခမးလတ ရနကနၿမ႕က

ေရာကရေနတယ လ႔ သတငးၾကားရတအတြက ဆရာသမးျဖစသ နနးခမးႏြ႔လတမတစဆင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 102

ခနးဆၿပး သရဖမဂၢဇငးတကမာ ဆရာန႔ ေတြ႔ဆခပါတယ။ ကြနေတာတ႔ႏစေယာက

ေတြ႔ဆတေန႔က ဧၿပ ၃၀ ရကေန႔ပါ။ အဒေန႔ဟာ တကတကဆငဆင ဆရာအသက ၅၉

ႏစထက စတင ၀ငေ၇ာကတေန႔လညး ျဖစတယ လ႔ ဆပါတယ။ ဆရာန႔ ကြနေတာ လြနခတ

ႏစေပါငး ၂၀ ေလာကတနးက အငတာဗး တစႀကမ ဆခၾကဖးပါတယ။ အဒေနာကမာေတာ

ကြနေတာတ႔ႏစေယာက ျပနမေတြ႔ျဖစၾကေတာဘ ဧၿပ ၃၀ ရကေန႔ကမ ျပနေတြ႔ျဖစၾကတာပါ။

၁၉၈၀ ျပညႏစမားအတြငးက ဆရင ဆရာသခငးေတြဟာ လငယမားၾကားမာ ေရပနးစားတ

သခငးေတြ ျဖစခပါတယ။

အခေနာကပငးမာေတာ ဆရာကယတငလညး ကနးမာေရး ခ႕တလာတအျပင

ဂတေလာကႀကးကလညး ခခာလာေတာ ဆရာသခငးသစေတြက ကြနေတာတ႔ ခစားခြင

ေတာေတာ နညးသြားခပါၿပ။

ေခတေဟာငးတနးက ေတးေရးဆရာမားျဖစတ ဆရာၿမ႕မၿငမး၊ နနးေတာေရ႕

ဆရာတငတ႔ရ႕ သခငးမား ဆရင သခငးန႔ တြၿပး ေတးေရးဆရာမားက သၾကပါတယ။

အဒေနာကပငးမာေတာ သခငးခစသမားက သခငးကသာ သၾကၿပး ေတးေရးဆရာကေတာ

မသၾကေတာပါဘး။ ဆရာစငးခမးလတ ေခတမာ သခငးေတြ နာမညႀကးတာန႔ အမ

သခငးန႔တကြ ေတးေရးသကပါ တြၿပး သခၾကပါတယ။ ဆရာတ႔ေခတ ၿပးသြားျပနေတာ

ဒေန႔ေခတမာ လငယမားက သခငးမားကသာ ခမင တြယတာၾကၿပး သခငးေရးသက

မသၾကေတာျပနပါဘး။ ဆရာန႔ စကားေျပာျဖစတ အခနမာ -

“ - - - ဒေန႔ေခတ စတရယ သခငးမား လ႔ပ ေျပာၾကပါစ႔။ ဂတပစမးစ ရပါတယ။

ေရာခ၊ ဟာဒေရာခ၊ ဟဗးေရာခ၊ မကတယလ၊ ဟစေဟာပ၊ ရကပ စတ ပစမးစေပါ။

ကေလးေတြက ဘယလ ျဖစေနသလ ဆေတာ ဘယအမးအစား သခငး ေပါကသလ။ အဒ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 103

ေပါကတ အမးအစားေနာကက စၿပၿပး လကေနၾကတယ။ တကယေတာ အဒလ

မျဖစသငပါဘး။ ကယႀကကႏစသကတ ဂတပစ တခကပ စြစြၿမၿမ သြားသငတယ။ ေရရည

ဆကလပသြားေတာမ ေရာခႀကကတသကလညး ေရာခ၊ ဟဗးႀကကတသကလညး ဟဗး၊

ဟစေဟာပႀကကတသကလညး ဟစေဟာပ၊ အဒလပ သ႔အစန႔သ ႀကကရာ ဂတ

အမးအစားက လကခၾကၿပး ဂတေလာကႀကး တစခလး ရငသနလာလမမယလ႔ ကေနာ

ထငတယ။ ကေလးေတြ ႀကးစားဖ႔ အခန ေပးရလမမယလ႔ ကြနေတာ ထငတယ”

“ဆရာ ရမးသခငးေတြေတာ ဆက ေရးေနတနးပလား”

“သခငးကေတာ ကြနေတာ ေရးေနတာပါပ။”

“၁၉၈၀ ခႏစမားတနးက ဆရာေရးခတ သခငးေတြရ႕ ပစန႔ ဒေန႔ေခတ

လငယေတြၾကားမာ ေရပနးစားေနတ သခငးေတြရ႕ ပစ ျခားနားမႈ ရေနၿပလား”

“ကြနေတာကေတာ စတထမာ ခစားမႈ ရတအတငး သခငးက ခေရးေနတာပ။

စတထမာ ရတ ခစားမႈ ဆတာကလညး အခနတငး ေျပာငးလေနတာပါ”

“ဆရာအေနန႔ သခငးေရးတ အႏပညာလပငနးအျပင တျခား ဘယအႏပညာ

လပငနးကမား စတ၀ငစားပါေသးသလ”

“တစေန႔ကဗာ - - ကြနေတာ နနးအအဇာတ႔ အမမာ ေရာကေနတယလ႔

သတငးၾကားေတာ ဇာတညႊနးေရး ဆရာ ျမငဥးဥးျမင ေရာကလာတယ။ သန႔ ကြနေတာ

စကားေျပာရငး ခငဗားဆက ဇာတညႊနးေရးပညာ ေလလာရဥးမယ ေျပာလကေတာ သက

ဇာတညႊနးေရးထားတ စာအပေတြ လာေပးတယ။ ေနာကတစေန႔ ကေတာ ဒါရကတာ မးပြားက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 104

ေခၚလာတယ။ ဥးမးပြားက ကြနေတာသာ စတ၀ငစားမယ ဆရင ေရာခ ေအာပရာ တစပဒ

အပခငတယလ႔ ေျပာတယဗ။ ေရာခ ေအာပရာ ဆတာကလညး အရငကတညးက ကြနေတာ

စတ၀ငစားတ ကစၥတစခေလ။ သခငးေတြရ႕ အေျခအေနကလညး ခငဗား သတအတငးပေလ”

လ႔ ေျပာၿပး ဆရာက ရယေနပါတယ။

“ဒေန႔ ေခတေပၚ သခငးေတြက ဆရာ နားေထာငျဖစပါသလား”

“နားေထာငျဖစပါတယ။ တခ႕ သခငးေလးေတြက ေကာငးပါတယ။

တခ႕သခငးေတြကေတာ ကြနေတာ ကယတင နားမလညတာလညး ရပါတယ။ ဘာပျဖစျဖစ

ကေလးေတြက ႀကးစားခြင ေပးရပါလမမယ။ ဒါေၾကာငလညး တခ႕လငယေတြက

ကြနေတာေရးခတ သခငးေတြက သတ႔ ပစန႔ ျပနဆခငပါတယ လ႔ လာေျပာတအခါ ကြနေတာ

ခြငျပေပးခတယ။ ကြနေတာတ႔ေခတပစန႔ သတ႔ေခတပစက မတေတာဘးေလ။ ကြနေတာက

ခြငမျပခဘး ဆရငလညး သတ႔လပခငတာ လပလ႔ မရဘး ျဖစသြားမာစးလ႔

ခြငျပေပးရပါတယ”

“ဒေန႔ေခတ သခငးေတြက ဆရာ နားေထာငတယ ဆေတာ လငယေတြအေပၚမာ

ဆရာအျမင ေျပာျပေပးပါဥး”

“ေတာၾကပါတယ။ အထးသျဖင လပစစတရယာ ပစၥညးေတြက သ႔ေနရာန႔သ သးၾကတ

ေနရာမာ အရမး ေတာၾကတယ။ အဒ ေတာတာက ကြနေတာတ႔က အားေပးအားေျမာက

လပၿပး လငယေတြ ဒထက ေတာလာေအာင လပေပးဖ႔ေတာ လမယ ထငပါတယ”

“ဆရာ သခငးအသစေတြ မေရးျဖစေတာဘးလား”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 105

“ကြနေတာ ေရးေနတာပ။ ဒါေပမယ အဒသခငးေတြက ရမးဘာသာန႔ ဆထားတ

သခငးေတြ ျဖစေနေတာ ခငဗားတ႔ ၾကားခြင မရၾကတာပါ။ ကြနေတာသေဘာကေတာ

သခငးေဟာငးေတြမာပ တ၀လညလည ျဖစေနၾကမယအစား သခငးသစေတြက

ဆၾကေစခငပါတယ”

“ဒေန႔ လငယေတြက ဆရာသခငးေတြ ဆခငပါတယလ႔ ေတာငးခလာရငေကာ”

“ရပါတယဗာ။ သခငးေတြ ဆမယဆရင ကြနေတာက ဘယသ႔ကမဆ ခရးဥးႀက

ျပေနပါတယ။ ရမးဘာသာစကားန႔ ဆသြားတ သခငးေတြက ျမနမာ ဘာသာ ျပနေပးလညး

ရတာပ။ ဒါမမဟတ ျမနမာသခငးသစ ရခငတယ ဆရငလညး ကြနေတာက ေပးခငပါတယ။

ဒါမလညး သခငးသစေတြ ပရသတၾကားမာ ပ႕ႏ႔လာမယ မဟတလား” လ႔ ဆေၾကာငးပါ။

ဒါေၾကာင ဆရာ စငးခမးလတရ႕ သခငးသစမားန႔ လငယအဆရငမား ေပၚထြကလာမယ

အခနက ကြနေတာတ႔ ေမာလငေနမပါတယ။

မစးရမဆရာေတာၾကး ဥးေကာ၀ဒ

အမတရသမ

ေမာငရစ

ဧျပ ၂၇၊ ၂၀၀၉

မစးရမဆရာေတာၾကး ဥးေကာ၀ဒလ သာသနာျပ ဆရာေတာၾကးတပါးက ကေနာတ႔

ေတြ႔ၾကဆခြငရဖ႔ဆတာ မလြယပါ။ အထးသျဖင ႏငငရပျခားေရာကေနတအခန၊

ကယမာရေနတ ႏငငေရး၊ လမႈေရး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြန႔

ပျပငးေတာကေလာကေနတလတေယာကအေနန႔ သေတာေကာငးတဥး၊ ပညာရတဥး၊

ျမငျမတၾကးၾကယတ ဆရာေတာၾကးတပါးက ဖးေတြ႔ၾကဆဖ႔ဆတာ ဘယလမ မျဖစႏင။

သ႔ေပမယ ျမနမာလမး၊ ဗဒၶဘာသာ၀ငတ႔အတြက အမး ဘာသာ သာသနာ

အစြမးကနထခက ေစာကားနငးေျခခလကရတအခန၊ စစဘလးတ႔က သဃာေသြးန႔ စစဖနပက

ေဆးတအခန၊ သာသနာက ကာကြယေစာငေရာကဖ႔ ခကးရာမ

မပဋာေျမလးသလျဖစေနရတအခနမာ ကေနာတ႔တေတြအတြက ဆရာေတာဘရားၾကးက

သ႔အစြမးရသမ အကင၊ သလ၊ ကသလ၊ ပညာ အစြမးကန အားထတလ႔ ရပတညလ႔

လာခတယ။ အဒါ ကေနာဘ၀အတြက ၾကးကယျမငျမတမႈတခက ကယေတြ႔ၾကခရတာပ။

ဘရားရငက သဃာေတာေတြအတြက သာသနာကေစာကားသေတြက

ျပနလညႏမႏငးေခခၽြတဖ႔၊ သာသနာက ကာကြယဖ႔ ေပးထားခတ၊ ညႊနၾကားျပသထားခတ

တခတညးေသာလမး - သဃာေတာေတြရ႔ သပတေမာကကေဆာငျခငးဆတ ေျခလမးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 106

ေရ႔ကလညး ျမျမၾကး လမးခတ ဆရာေတာၾကး၊ ျပးေတာ အသညအတြက ရရၾကး ရပတည

စျပေဟာေျပာခတ ဆရာေတာၾကး။ ဆရာေတာၾကး အခ မရေတာတအခနမာ

အသညသာသနာရနက ကာကြယတလမး၊ သပတေမာကကေဆာငေနဆ သဃာေတာေတြရ႔

အဆငဆငေသာ ေျခလမးေတြေနာက ကေနာတ႔တေတြ တေကာကေကာက လကလပပး

ရရငၾကဖ႔ပဆတာက ဆရာေတာၾကးက ျပသချပပ ျဖစပါတယ။

ဆနဖရနစစၥကတကသလဆတာက ခရစယာနသာသနာျပတကသယတချဖစပါတယ။

အဒက အသကစြန႔ျပး ခရစယာနသာသနာျပၾကတ ရရငသေတြက ဂဏျပၾကသလမး

ဗဒၶဘာသာရဟနးေတာေတြရ႔ အသကစြန႔ျပး သာသနာေတာက ကာကြယၾကတ

သဃာသပတေမာကကေဆာငမႈက တေလးတစားန႔ ဂဏျပခၾကတယ။ အဒအခမးအနားက

သပတေမာကသဃာေတာေတြကယစား ဆရာေတာၾကးတကေရာကျပး

အပေဇာခခတာကလညး ကေနာအတြက အမတတရျဖစရပါတယ။

အသညမာ ဆရာေတာၾကးေျပာၾကားခတ အမာစကား - အသဉာဏပညာရမသာ

မမကယတငသာမက သတပါးအကးကပါ ေဆာငရြကႏငသ၊ ေစာငေရာကႏငသ ျဖစမယ …

တ။ ဘရားရငရ႔ စကား၊ သ႔ဘ၀န႔ ထမးပးျပး ေလာကလာခသ။ ျပးေတာ အေျပာန႔

အလပတထပတညးက။ အသဉာဏပညာန႔ ရပတညသ ဆရာေတာၾကးမာ အေျခြအရေတြ

ေလာနညးမာ၊ လာဘလာဘ ဆတသဥးမာ၊ ခရးလမးပနး ၾကမးတမးမာေတြက

တခကကေလးမ ငမၾကညခသ သဃာေတာျဖစတယဆတာက မကစန႔

တပအပျမငခရပါတယ။

ဒလအခနမးမာမ ငါက ထြကမရပဘးဆရင၊ ျမနမာျပညက ငါရ႔ စာသငသား

သဃာငယေတြ၊ အနာဂတသာသနာက ေစာငေရာကၾကမယ ဘရားသားေတာ

ရဟနးေတာေတြအတြက ငါ အလကားျဖစေတာမာေပါလ႔ အသက ၈၀ နးပါး ဆငးရ ခညင

ခ႔တ တ သဃာအၾကးတပါးက ရရေတာက မန႔ၾကားလကတာက နားန႔

ဆတဆတၾကားခြငရခတယ။ သ႔မာ သာသနာျပဖ႔၊ ေစတတညဖ႔၊ ဘနးၾကးေကာငးေတြ

ေဆာကဖ႔၊ ကရငငယေလးေတြက ေကၽြးေမြးဖ႔ တရားေဟာရငး ဆြမးခရငး အလခရရသမက

စေဆာငးထားသမ ျမနမာျပညတြငးက သာသနာက ေစာငေရာကဖ႔၊

သပတေမာကသဃာေတာေတြက ကာကြယဖ႔ မတြန႔မဆတေပးလခတယ။ တရားပြေတြက

လကေဟာရငး အလခရတ ၀တေငြေတြန႔ သာသနေမာဠဆတ

သဃာအဖြ႔အစညးၾကးထေထာငဖ႔လညး အပမကမကခသ ဆရာေတာၾကး ျဖစပါတယ။

ျပးေတာ အမးသားေရးအတြက စြမးေဆာငႏငမယ ထငတ ဒကာ၊ ဒကာမေတြ၊

အဖြ႔အစညးေတြကလညး ဆရာေတာၾကးက ရငဖြငျပး ၾကဆခတယ။ ေမာလငတၾကးန႔

အားကးတၾကးန႔ တငပငေဆြးေႏြးေလလာဖ႔ ၾကးစားတာက ေတြ႔ခရတယ။ အမး ဘာသာ

သာသနာအတြက ျမနမာအမးသားေတြ တဥးန႔တဥး ေကာခငးကပၾကဖ႔၊ စညးရးညညြတ

ခစခငရငးပငးၾကဖ႔က အားထတခတယ။ ဆရာေတာၾကးရ႔ အနးကပ ကပၸယတဥးျဖစတ

ကတငမးေအာင စား၀တေနေရးအလပက ညဥနကသနးေကာငျပနလာခနအထ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 107

ေစာငေမာရငး ျမနမာျပညၾကးလြတေျမာကေရးစတကးေတြက တငပငေလရတယ … တ။

ဘယပဂၢလ၊ အဖြ႔အစညးက မဆ အခနမေရြး တခါးဖြငျပး ၾကဆတယ။ တငပငတယ။

“ေဟေကာငရ … ငါတ႔ေတြ ဘယလ ဆကလပၾကရင ပေကာငးမလ။ ေျပာၾက၊

တငပငၾကပါဥးဟ …” လ႔ အျမတနး အားပါးတရ ႏႈတခြနးဆကတတတ ဆရာေတာၾကး။

“ငါက သာသနာအလေတာၾကးက ငါလကန႔ ျမျမကငျပး လႊငလ႔ တပဥးကေန ခတကျပး

ျမနမာျပညၾကးထက ျပနခငတာကြ …” လ႔ ေျပာတ ဆရာေတာၾကး။

၁၉၉၀ ႏစမားမာ သပတေမာကကေဆာငလ႔ ေထာင ၂၂ လ အကဥးခခရတာက

ၾကၾကခရငး သတ႔န႔အတ ေထာငသြငးအကဥးခခရတ ကယေတာေတြ ရဘကစခနးေတြမာ

ေသဆးပကစးရရာတယလ႔ စတထခကရရာတယ။ ယခ ၂၀၀၇ သဃာအေရးေတာပမာ

ထခကၾကတ၊ ပလြနၾကတ သဃာေတာေတြအတြက စတႏလး ညးႏႊမးပပနရရာတယ။

အသညအတြက သပတေမာကကေဆာငျခငးက ဘရားအဆးအမန႔အည

ေထာကခရပတညေတာမတယ။

ကေနာန႔ ဆရာေတာၾကးတ႔ ဆရတ ေရစကက ၂၀၀၇ ႏ၀ငဘာက ၂၀၀၈ ဧျပ

အထသာ ျဖစပါတယ။ အသညမာ ကေနာတ႔တေတြ၊ ျပးေတာ ကေနာတ႔

မးမခ၀ငးေတာသားေတြ တတစြမးသမ ဆရာေတာၾကးအတြက ေ၀ယ၀စၥကေလးေတြ

၀ငးလပျပး ကသလယခြငရခတယ။ အရးသားဆး၊ အျဖစငဆး၊ အေျဖာငမတဆး၊ အလပဆး

သကရတရားတခက ဖးေတြ႔ခြငရလကတာပ။ ဘ၀မာ ဘာလသလ။ ဘာမ မလဘး။ မေသခငမာ

ခငဗားတ႔ တရားမတမႈန႔ အမနတရားအတြက စကန႔၀ကေလာကျဖစျဖစ ရပတညဖးသငတယ။

ဒါမ ခငဗား ေသေပာမာ။ ဆရာေတာၾကးလ ပဂၢလမးက သ႔ဘ၀တခလးက ဘရားအဆးအမန႔

အစငၾကယဆး အသကရႈသြားတာ၊ အမနတရားန႔ တရားမတမႈအတြကသာ ရပတညသြားတာ။

ျမနမာျပညရ႔ အနာဂတမာ တညေဆာကၾကေတာမယ အာဇာနညေမာကြနးတကၾကးမာ

အညၾတေတြ၊ သရေကာငးေတြ၊ သစၥာရငေတြ၊ ရေဘာေတြ … သတ႔အမညေတြ

ကေနာတ႔တေတြ မေမမေလာဘ ေရးထးၾကတအခါ … အသညမာ

မစးရမဆရာေတာၾကးဥးေကာ၀ဒ ဆတာကပါ အထငကရ မတတမးတငၾကရမာ ျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 108

KNU ေဝၚေလခးစခနး သမးပကခရ

ကရငသတငးစဥ

ဧၿပ ၂၉၊ ၂၀၀၉

ကရငအမးသား အစညးအရး (KNU)၏ ေဝၚေလခးတပစခနးက ယေန႔ မနကပငးတြင

ဒေကဘေအႏင နအဖတပမားက သမးပကလကသညဟ ၎တပရငး၏ တပခြမးတဥးက

ေျပာသည။

(၂ဝ၁)တပရငး၊ တပခြ(၁)မး ဗလနာႀကးက “ဒေန႔မနက ၈နာရခြ ေကာေကာေလာကမာ

စခနးက သတ႔ သမးလ႔ ရသြားတယ။ မေန႔ကတညးက အဆကမျပတ တကပြျဖစေနတာ။

ထငးရြာသားေတြက ထမာ စးလ႔ ကေနာတ႔လညး ေရာငေပးလကတယေလ” ဟ

ကရငသတငးစဥက အတညျပေျပာဆသည။

ယမနေန႔က ျဖစပြားခသညတကပြေၾကာင နအဖႏင ဒေကဘေအဘကမ (၁ဝ)ဥး

ထငးရြာသားတဥး လကနကႀကးစ ထမနကာ ဒဏရာအနညးငယ ရရသြားခၿပး ရြာသ ရြာသား

၄ဝဝ ခန႔က ၎တ႔ရပရြာမ ေျပာငးေရႊ႕ ေနရာခထားေပးသညဟ သရသည။

ေဝၚေလခးစခနးက သမးပကလကသည ဒေကဘေအ (၉ဝ၆)၊ (၉ဝ၇)၊ (၉၉၉)၊ (၃၃၃)၊

(၅၅၅) တပဖြ႔ဝငမားႏင နအဖတပမ စစေၾကာငး ႏစေၾကာငးသည ယခလ

(၅)ရကေန႔ကတညးက ထးစစ ဆငချခငးျဖစသညဟ သရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 109

ANTI-SANCTIONS ဘာလ၊ ဘယလ

ေမာငေရႊ

ဧၿပ ၂၅၊ ၂၀၀၉

" - - - - Sanction လကနကဟာ သငေလာတ Policy Instrument မဟတဘး ဆရင

ပေကာငးမယ နညးလမးမားက ရာေဖြေဖာထတၿပး ကယတငလညးကငသး၊

အဘားမားအစးရကလညး အခကအလကန႔ တငျပၾကဖ႔ တာဝနက ျမနမာ ဒမကေရစ အေရး

လလားသမားရ႕ တာဝနျဖစပါတယ။ မတေဆြေတြပက အငအားေတြ

ျပနးတးသြားရေလာကေအာင အႀကး အကယ ျငငးခၾကရမယ ကစၥတစခ မဟတဘး- - - -"

ယခတေလာ အေမရကန အစးရရ႕ ျမနမာ စစအစးရ အေပၚ ဒဏခတ အေရးယမႈမားက

ေဝဖနသေတြန႔အတ anti-sanction campign ေတြ အရနျမငဖ႔ ႀကးစားေနၾကတာ ေတြ႔ျမင

ၾကားေနရပါတယ။ အစကနဥးပငး ေဝဖနမႈမားမာ “U.S Sanctions ေတြဟာ ထေရာကမႈ

မရႏငဘး၊ မရညရြယတ အကးဆကမား ျဖစေပၚလာႏငတယ၊ အေမရကန အစးရအေနန႔ ဒ

sanctions ကစၥေတြက ျပနလည သးသပဖ႔လတယ” ဆတ အသေတြ ၾကားခရပါတယ။ ယခ

ေနာကပငးမာေတာ US sanctions က အျပညအဝ ေထာကခေနတ NLD က ျပစမတထား

ရႈတခတ လႈပရားမႈေတြ၊ စာတမး၊ စာေစာငေတြက ျပညတြငး/ျပညပ ႏစေနရာစလးမာ

ျမငေတြ႔လာရပါတယ။ ဒေတာ Sanction ေတြဘာ ေၾကာင လပထားတာလ၊ Anti-sanction

ေတြ ဘာေၾကာင ျပနလပရတာလ၊ ဘယကဥးတညေနတာလ၊ NLD က ဘာလ႔

ပစမတျဖစလာတာလ စသျဖင ေတြးမပါေတာတယ။

ဒဏခတ အေရးယမႈက ေလလာ သးသပမႈတ အခါမာ ဆကစပေနတ ကြငးဆကမား

အားလးက ေလလာမ ျဖစေၾကာငးကနစင သႏငမာ ျဖစသလ မမရ႕ ရပတညခက

ဘယလရသငတယ ဆတာလညး ကယပငအေတြးန႔ ဆးျဖတႏငမာ ျဖစပါတယ။ ဒေတာ

အေမရကနရ႕ အမးသားေရး အကးစးပြား၊ ဒါက အေျခခတ အေမရကနအစးရရ႕

ျမနမာျပညေရးရာ မဝါဒ၊ အဒ မဝါဒပါ ရညရြယခကေတြ ေအာငျမငဖ႔ အေကာငအထည ေဖာတ

နညးလမးမား၊ စတာေတြဟာ စစအစးရအေပၚ ဒဏခတ အေရးယမႈမားန႔ ဆကစပေနတ

ကြငးဆကမားဟာ ထညသြငး ေလလာရမယ အခကမား ျဖစလာပါတယ။

အေမရကနရ႕ အမးသားေရး အကးစးပြား

အကဥးခပ ဆရရင လြတလပမႈ၊ ဒမကေရစန႔ လ႔အခြငအေရး၊ လၿခၽမႈ၊ အေျခခ

လအပခကမား ျပညစၾကြယဝမႈ၊ ခငမာ ေတာငတငးတ စးပြားေရး၊ သာယာတ လပငနးခြင၊

ျမငမားတ ဘဝ အရညအေသြး၊ ကနးမာေရးန႔ ညညြတတ ပတဝနးကင၊ ႏငငတကာ မသားစန႔

အတအကြ ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈ စတအခကမားဟာ အေမရကန ျပညသေတြ အတြက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 110

အေရးပါတ အကးစးပြားေတြ၊ တနညးအားျဖင အမးသားေရး အကးစးပြား National Interest

ေတြ ျဖစၿပးေတာ အေမရကနႏငငရ႕ ျပညပေရးရာမဝါဒေတြ ခမတမႈအေပၚ လႊမးမးေနတ

အခကမားပ ျဖစပါတယ။

အေမရကနအစးရရ႕ ျမနမာျပညန႔ပတသကတ ရျမငခက

အေမရကန ကြနဂရကက တငျပတ မဝါေဒေရးရာ စာေစာင စာတမးမားက ေဖာျပခကမားက

ၾကညရင ျမနမာျပည အေရးန႔ ပတသကလ႔ အေမရကနရ႕ အကးစးပြားက အေျခခတ

ရႈျမငခကမားက ႏငငအဆငန႔ ေဒသဆငရာ အဆငအျဖစ ႏစမး ခြျခားႏငပါတယ။

ႏငငအဆငအေနန႔ ၁၉၆၂ခႏစ စစတပက အာဏာသမးၿပးတေနာက တငးျပညရ႕ စးပြားေရး

ယယြငးကာ ႏငငသားမားဒကၡ ေရာကခရတယ၊ ၁၉၈၈ မာ ေကာငးသားမား စတင ဥးေဆာင

ခတ တငးျပညျပျပငေျပာငးလေရး၊ ဒမကေရစေရး လႈပရားမႈကလညး စစအာဏာရငမားက

အငအားသး ၿဖခြခၾကတယ၊ ဒေနာကမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ သ႔ရ႕ NLD ပါတဟာ အဓက

အတကအခ အဖြ႔အစညးအျဖစ ျမနမာ ႏငငေရး နယပယမာ ေပၚထြနးလာတယ၊ ၁၉၉ဝ

အေထြေထြ ေရြးေကာကပြမာ NLD က အျပတအသတ အႏငရခ ေပမယ စစအစးရက

ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အပါအဝင ေရြးေကာက တငေျမာကခအမတမား၊ အတကအခ ႏငငေရး

သမားမားက ဖမးဆး ထနးသမးျခငး၊ ႏစရည ေထာငသြငး အကဥးချခငးမားျဖင တ႔ျပနခတယ၊

၂ဝဝ၇ခႏစမာ ေလာငစာဆေစးႏႈနး ႀကးျမငမႈက အစျပလ႔ အေထြေထြ စးပြားေရး

ၾကပတညးလာမႈအေပၚ ၿငမးျခမးစြာ ဆႏၵျပခၾကတ ရဟနးသဃာမားက အငအားသး

ၿဖခြႏမႏငးခတယ၊ စတ ရျမငသးသပခကမားက ေတြ႔ရပါတယ။

ျမနမာႏငငရ႕ မးယစေဆးဝါး ျပနာမား၊ ေနရပက စြန႔ခြာထြကေျပးေနရတ

ဒကၡသညျပနာမား၊ HIV/AIDS အစရတ ကနးမာေရးဆငရာ ျပနာမား၊ လကနကကင

ေတာလနေရးမား အပါအဝင လၿခေရးဆငရာ ျပနာ မားကေတာ ေဒသအဆငက

ျခမးေျခာကေနတ ျပနာမားအျဖစ ရျမငသးသပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ။

အေမရကနအစးရရ႕ ျမနမာျပညဆငရာမဝါဒရ႕ ရညရြယခကမား

အေမရကနအစးရက သ႔ရ႕ ျမနမာျပညဆငရာ မဝါဒပါ ရညမနးခက၊ ရညရြယခက အသးသးက

ခမတရာမာ အထကပါ ရျမငသးသပမႈမားက အေျခခကာ ခမတထားတာ ေတြ႔ရပါတယ။

ေယဘယ ရညမနးခက (Overall Policy Goal) အေနန႔ ျမနမာႏငငအတြငးမာ ဒမကေရစ

နညးကတ ဖြ႔စညးမႈ ပသ႑ာနတစရပ ျဖစထြနးလာဖ႔၊ လ႔အခြငအေရးန႔ ဘာသာေရးဆငရာ

လြတလပခြငမားအေပၚ ေလးစား တနဖးထားလာေစဖ႔၊ UNHCRရ႕ ႀကးၾကပ

ေစာငေရာကမႈန႔အတ ဒကၡသညမား၊ ေနရပ က စြန႔ခြာထြကေျပးေနရသမား ျပနလည

အေျခခႏငေစဖ႔၊ အၾကမးဖကဝါဒ တကဖကေရး လပငနးမားမာ ပးေပါငး ပါဝင

ေဆာငရြကလာႏငေစဖ႔၊ ေဒသတြငး တညၿငမမႈက ေဆာငၾကဥးေပးႏငေစဖ႔၊ ဒတယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 111

ကမာၻစစအတြငး ျမနမာႏငငမာ ေပာကဆးသြားၾကတ အေမရကန ဝနထမးမား ရာေဖြေရးမာ

အျပညအဝ တာဝနယ ႏငေစဖ႔၊ HIV/AIDS အပါအဝင ကးစကေရာဂါ တကဖကေရး

လပငနးမား လပေဆာငႏငေစဖ႔၊ လကနကးမႈေတြ ပေပာကေစဖ႔၊ လပအားေပး ေစခငးမႈမား

ရပတန႔ေစဖ႔၊ မးယစေဆးဝါး ထတလပျခငး၊ ကးသနးေရာငးဝယျခငးမား တကဖကရာမာ ပမ

ပးေပါငးေဆာငရြကေစဖ႔ စတအခကမားက သတမတထားပါတယ။

ျမနမာျပညဆငရာ အေမရကနမဝါဒရ႕ ဥးတညရညရြယခကမား (Specific Objectives)

ကေတာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၊ ဥးတငဥး၊ ဥးခြနထြနးဥးတ႔ အပါအဝင ႏငငေရး အကဥးသား

အားလး ခြ ငးခကမရ ခကျခငး ျပနလႊတေပးဖ႔၊ ႏငငေရး အဖြ႔အစညးမားအားလး ပါဝငၾကတ

အမးသား ျပနလညသငျမတေရး လပငနးစဥမား စတငႏငဖ႔၊ ကလ သမဂၢအဖြ႔အစညးမား၊

အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားရ႕ လမႈဂရဏာလပငနးမားအေပၚ

ကန႔သတခပခယျခငးမား ဖယရားႏငဖ႔၊ ကလသမဂၢရ႕ တာဝနရသမား လာေရာကျခငး၊

ခရးသြားလာျခငးမားက လကခဖ႔၊ တာဝနယေစဖ႔ စတ အခကမား ျဖစပါတယ။

Sanctions ဆတာ Policy Instrument တစခ

မဝါဒတစခ ေရးဆြသတမတၿပးၿပဆရင အဒမဝါဒက အေကာငအထည ေဖာဖ႔အတြက

နညးလမးေတြ (Policy Instruments) ေရြးခယ သတမတ ၾကပါတယ။ အၾကမးအားျဖင Policy

instrument (၅)မး ရပါတယ။ ေဆြးေႏြး၊ ဆြေဆာင၊ စညးရးတ “Advocacy” ဆတ နညးလမး၊

မဝါဒ အေကာငအထညေဖာမႈမာ ပါဝငေနတ အစးရဌာနမား၊ ျပညတြငး/ျပညပရ

အဖြ႔အစညးမားအတြငး ဆကသြယ ဆကဆေရး လမးေၾကာငးေတြ ပေကာငးေအာငလပ၊

ပးေပါငး ေဆာငရြကမႈေတြ ျမငတင ေဆာငရြကၾကတ “Network” ဆတ နညးလမး၊

အခြနအတတမား ေလာေပါ/ တးျမင ေကာကချခငး၊ လအပတ က႑ေတြမာ လအပသလ

ေငြေၾကး သးစြျခငး၊ ပပးေပးျခငး စတ “Money” ဆတ နညးလမး၊ အစးရဌာနမားက လအပတ

လပငနးမား အသစ တတြငျခငး သ႔မဟတ တးခ႕ ေဆာငရြကေစတ “အစးရက

တကရကပါဝငေဆာငရြကတ နညးလမး”၊ ဥပေဒ၊ နညးဥပေဒ၊ လပထး လပနညးေတြ အသစ

ေရးဆြျခငး၊ ျပငဆငေျပာငးလျခငး၊ အမန႔ေၾကညာခကမား ထတျပန လကနာေစျခငး ဆတ

“ဥပေဒနညးလမး”၊ အစရတ နညးလမး (၅)သြယန႔ အစးရမားက သတ႔ရ႕ မဝါဒမားက

အေကာင အထည ေဖာၾကပါတယ။ ဒေတာ ယခ ေဆာငးပါးရ႕ အဓက အေၾကာငးအရာျဖစတ

ျမနမာစစအစးရအေပၚ ဒဏခတ အေရးယမႈ ဆတာဟာ အေမရကန အစးရရ႕

ျမနမာျပညဆငရာမဝါဒပါ ရညရြယခက၊ ရညမနးခကေတြ ေအာငျမင ေပါကေျမာကေစဖ႔

ေဆာငရြက ေနတ Policy instrument အမးမးအနကက “ဥပေဒ” အသးျပ အေကာငအထည

ေဖာတ နညးလမးတစခသာ ျဖစပါတယ။

အေမရကနအစးရန႔ Sanction လကနက …

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 112

တကယတမးကေတာ Sanctions ဆတ Policy Instrument ဟာ အေမရကန အတြက

အသစအဆနးတစခ မဟတပါဘး၊ ဒတယကမာၻစစ ကာလအတြငးမာ ဝနရးတနးႏငငမားအေပၚ

ပတဆ႔ အေရးယမႈ၊ ဒဏခတမႈမား စစဥေဆာငရြကခတ သမငးန႔ အေတြ႔အႀကေတြ

ရခၿပးျဖစပါတယ။ ၁၉၆ဝ၊ ၁၉၇ဝခႏစ မားမာ အေမရကနတစဥးတညးက ေဆာငရြကခတ

သ႔မဟတ သ႔ မဟာမတမားန႔ စစဥေဆာငရြကခၾကတ ဆဗယကယနယန႔ ဝါေဆာ စစအပစ

အဖြ႔ဝငေတြ၊ တရတန႔ ကးဘား ႏငငမားအေပၚ ပတဆ႔ အေရးယမႈမားဟာ အတငးအတာ

တစခအထ ေအာငျမငခၾကတယလ႔ ဆၾကပါတယ။ ေအာငျမငရတ အဓက

အေၾကာငးမားကေတာ အဒအခနက ကမာၻႏငငေရး နယပယမာ အေမရကနက

သ႔မဟာမတမားအေပၚ ဥးေဆာငႏငမႈ အတငးအတာ၊ သ႔ရ႕ စးပြားေရးက႑န႔ လႊမးမးႏငတ

ဓနအငအားေတြေၾကာင လ႔ ပညာရငမားက သးသပၾကပါတယ။

ဒါေပမယ သမၼတရဂင လကထက ၁၉၈၂ခႏစမာေတာ အေမရကနရ႕ Sanction

လကနက ထေရာကမႈမရ ျဖစခရပါတယ။ အျဖစအပကက ပလနႏငငမာပါ။

ကြနျမနစပလနအစးရက စစအပခပေရး ေၾကညာၿပး Solidarity Trade Union ရ႕

လႈပရားမႈမားက ျပငးျပငး ထနထန ႏပကြပလကၿပးတေနာကမာ ပလနႏငငအေပၚ

အေမရကနက Sanction လကနက သးပါေတာတယ။ ဒါေပမယ သ႔ရ႕ အေနာကဥေရာပ

မဟာမတမားက အျပငးအထန ဆန႔ကင ခၾကလ႔ အဆးမေတာ အဒ Sanction က သမၼတရဂင

ျပနလည ရပသမးလကရပါတယ။ ဒအျဖစအပကက ၾကညၿပး ပညာရင အမားအျပားက

အေမရကန အေနန႔ သ႔ရ႕ Unilateral Sanction လပႏငတ စြမးရညေတြ ဆးရႈးခၿပ၊ အဓက

အခကကေတာ အေမရကန စးပြားေရး အဖြ႔အစညးေတြ၊ ဘဏလပငနးေတြရ႕ ကမာၻအႏ႔

ျဖန႔ကက လပကငႏငစြမးဟာ အေမရကနအစးရရ႕ ဥပေဒ လႊမးၿခႏငမႈ ျပငပက

အတငးအတာတစခအထ ေရာကေနခၿပ၊ အေမရကနက သ႔ရ႕မဟာမတမားအေပၚ

စးပြားေရးအရ လႊမးမးႏငမႈ အတငးအတာလညး ကဆငးသြားခၿပလ႔ သးသပခၾကပါတယ။

ဒအျပင ဥပေဒနယပယ အတြငးမာလညး ေမးခြနးမား ေပၚေပါကလာခပါတယ။ ျပညပအစးရမား

န႔ ပးေပါငး လပကငေနတ အေမရကန ႏငငစေကာပေရးရငးႀကးမား အေနန႔ “အေမရကန

ျပညတြငးမာ ေရးဆြထားတ ဥပေဒမားက ျပညပမာ ဘယေလာက အတငးအတာအထ

လကနာသငပါသလ” ဆတ ေမးခြနးပါပ။

အဒႏစမားကစၿပး အေမရကနရ႕ ႏငငျခားေရးရာမဝါဒမားက Sanction Instrument

သးၿပး အေကာငအထညေဖာမႈ ကဆငးသြားလကတာ စစေအးကာလ အလြနမာေတာ ဒ

Sanction လကနကက တြငတြင ကယကယန႔ ျပနလည အသးျပမႈက ျမငေတြ႔လာရပါတယ။

အသစ ေရးဆြထားတ ဥပေဒမားမာ အေမရကနရ႕ ႏငငစ ေကာပေရးရငးမားက

ရာဇဝတေၾကာငးအရ အေရးယႏငတ အခကမား ပမ ထသြငးလာသလ ပတပငထားတ

ႏငငေတြမာ လပငနးမား ေဆာငရြကေနတ ႏငငျခား အဖြ႔အစညးမားကပါ စးပြားေရးအရ

အေရးယ ဒဏခတႏငတ အခကမားကပါ ထညသြငး လာျခငးျဖင အေမရကနတစဥးတညးက

ေဆာငရြကတ Unilateral Sanctions မားရ႕ အာဏာစက ပမကယျပန႔ လာေအာင

ေဆာငရြကထားတာ ေတြ႔ရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 113

အေမရကနအစးရရ႕ လကရ ေဆာငရြကေနဆ Sanctions မားက ၾကညရင ျမနမာျပည

အပါအဝင ကးဘား၊ ေျမာကကရးယား၊ အရန၊ အရတ၊ ဆးရးယား၊ ဆဒန၊ ဇငဘာေဘြ၊

လစဗား၊ ေဘာလကနအေနာကပငးက အခ႕ ေဒသမား၊ အၾကမးဖကသမားန႔ အၾကမးဖက

အဖြ႔အစညးမား၊ စနန႔ ယေရနယမ ကးသနးေရာငးဝယမႈမား၊ မးယစ ေဆးဝါး ထတလပ

ေရာငးဝယသမား၊ လအမား အစလက အၿပလက ေသေၾက ဒဏရာရေစမယ လကနကမားက

ထတလပ ေရာငးဝယေနသမားအေပၚ စစဥေဆာငရြကေနတာက ေတြ႔ရမာျဖစပါတယ။

အေမရကနအစးရရ႕ Burmese Sanctions Programme

၁၉၈ဝ-၉ဝ ခႏစမားက အသားအေရာင ခြျခားမႈစနစေတြ ခမတ ကငသးေနတ

ေတာငအာဖရက ႏငင အစးရက ဒဏခတ ပတဆ႔ အေရးယတ လႈပရားမႈမားရ႕

ေအာငျမငမႈမားက ဒ Sanction Instrument က ျမနမာႏငငအတြက အသးျပျဖစေစဖ႕

တြနးအားေပးခတ ေနာကခအခကတစခလ႔ ေျပာႏငပါတယ။ စစအစးရရ႕

အတကအခမားအေပၚ ရကရကစကစက ႏပကြပမႈ၊ လ႔အခြငအေရးက တနဖးမထား၊

မေလးစားမႈေတြ၊ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ႏစရည အကယခပ ထနးသမးထားတာေတြဟာ

ေတာငအာဖရက လျဖအစးရက လမညးမားအေပၚ ရကစကစြာ ႏပကြပမႈမား၊ မငဒလားလ

လထေခါငးေဆာငတစဥးအေပၚ ဆကဆပမားန႔ ထပတညလပါတယ။ ကလသမဂၢန႔အတ

ႏငငတကာ အစးရမား၊ အျပညျပညဆငရာ အဖြ႔အစညးမားရ႕ ေတာငအာဖရက အစးရ အေပၚ

ႏငငေရး၊ စးပြားေရး က႑မားက စလ႔ အားကစားနယပယ အဆး ပတဆ႔ အေရးယမႈ

ဒဏခတမႈအသးသးက ေတာငအာဖရကရ႕ လြတလပေရး ရတ ၁၉၄၈ခႏစ ကတညးက

ႏငငေပၚလစ အျဖစ တရားဝငရေနခတ အသားအေရာင ခြျခားတစနစက ၁၉၉၄ခႏစ

ေရြးေကာကပြမာ နယလဆငမငဒလားက ပထမဆး လမညးသမၼတအျဖစ

ေရြးခယခရေစျခငးန႔အတ အဆးသတေစခပါတယ။

ဒျဖစရပန႔အတ Sanction Instrument ရ႕ ေအာငျမငမႈ အသးအပြငမားက

ျမငေတြ႔လာရတ ျမနမာ ဒမကေရစအေရး လႈပရားသမားက စစအစးရအေပၚ ႏငငတကာက

အေရးယ၊ အျပစဒဏခတမႈမား ေဆာငရြကဖ႔ ႏငငတကာ အစးရ မားက ေဆာၾသခၾကပါတယ။

အဒလႈပရားမႈေတြက ျမနမာျပညမာ လာေရာက ရငးႏးျမႈပႏထားၾကတ Pepsi, Texaco န႔

Unocal လ ကမ႑ႀကးမား အပါအဝင အေမရကန စးပြားေရးလပငနး ၄ဝ ခန႔ ျမနမာျပညက

စြန႔ခြာသြားဖ႔ ေဆာငရြကႏငခပါတယ။ ၁၉၉၅ခႏစမာ အေမရကနဆနတတာ Mitch McConnell

တငျပခတ စစအစးရအေပၚ ဘကစ ေထာငစက ဒဏခတ အေရးယေရး အဆျပစာတမးက U.S

Sanction to Burma လႈပရားမႈမားက ပမ ေဆာငရြကၾကဖ႔ ေဆာၾသလကသလ ျဖစခရပါတယ။

ဒဏခတ အေရးယဖ႔ လႈပရားမႈမားက အားျဖည ေပးလကတာက ၁၉၉၆-၉၇ ခႏစမားအတြငး

NLD ပါတေခါငးေဆာငမားန႔ ပါတဝငမား အေပၚ စစအစးရရ႕ ျပငးျပငး ထနထန ႏပကြပမႈမား န႔

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက နငငတကာ အစးရမားအား စစအစးရအေပၚ ပတဆ႔ အေရးယမႈမား

ေဆာငရြကၾကဖ႔ ေဆာၾသလကျခငးမားပင ျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 114

၁၉၉၇ခႏစ၊ ေမလမာ အေမရကနသမၼတက Foreign Operations, Export Financing

and Related Programs Appropriations Act န႔ International Emergency Economic

Powers Act ပါ လပပငခြငမားက အသးျပၿပး Executive Order (E.O) 13047 က

လကမတေရးထး ထတျပနခရာက စလ႔ ယေန႔ ျမငေတြ႔ ၾကားသေနရတ Burmese Sanctions

Programme အစျပခတယလ႔ ဆႏငပါတယ။ ၂ဝဝ၃ခႏစ၊ ဇလငလမာေတာ Burmese

Freedom and Democracy Act က အတညျပ ျပဌာနးခၿပး ယငး ဥပေဒပါ လပပငခြငမား အရ

သမၼတက E.O 13310 က ထတျပနချပနပါတယ။ ၂ဝဝ၇ခႏစ၊ ေအာကတဘာလမာ E.O

13448 န႔ ၂ဝဝ၈ခႏစ၊ ဧၿပလမာ E.O 13464 တ႔ ထပမ ထတျပနခပါတယ။ ၂ဝဝ၈ခႏစ၊

ဇလငလမာ Burmese JADE (Junta’s Anti-Democratic Efforts) Act က အတညျပ

ျပဌာနးချပနပါ တယ။ အထကပါ အကဥပေဒမားန႔ သမၼတရ႕ Executive Orders မားက

အေကာငအထညေဖာဖ႔အတြက အေမရကန အစးရရ႕ ဘ႑ာေရးဌာနႀကးက Burmese

Sanctions Regulations (BSR) ေရးဆြျပစၿပး သ႔ရ႕ဌာနတစခ ျဖစတ Office of Foreign

Assets Control (OFAC) က Burmese Sanctions Programme က စမခန႔ခြပါတယ။

အေမရကနအစးရရ႕ စစအစးရအေပၚ ဒဏခတ အေရးယမႈမားက ၾကညရင

အေမရကနႏငငရ အဖြ႔အစညးမား အပါ အဝင အျခားေသာ ႏငငျခားသား၊ ႏငငျခား

အဖြ႔အစညးမား ျမနမာႏငငမာ ရငးႏးျမႈပႏမႈအသစမား မျပလပရန တားျမစျခငး၊ ျမနမာႏငငမ

ကနပစၥညးမား တငသြငးမႈက ပတပငျခငး၊ စစအစးရပင လပငနးမားရ႕ ေငြေၾကးလညပတမႈက

ထနးခပျခငး၊ စစအစးရက အေထာကပ ေပးေနတ ျမနမာ စးပြားေရး လပငနးရငမား

အပါအဝင စစအစးရ ေခါငးေဆာငမား၊ သတ႕ရ႕ မသားစမားက နာမညပက စာရငးသြငးျခငး၊

ေငြေၾကးပငဆငမႈမား ထနးခပျခငး စတ အခကမား ပါဝငေနတာက ေတြ႔ရမာ ျဖစပါတယ။

“ - - သလကရႀကေတြ႔ေနရတ

ျပနာေတြက

Sanctions ေၾကာငလ႔

အျပစတငပါတယ - - “

စစအစးရအေပၚ ဒဏခတ ပတဆ႔ေရးယျခငးလပငနးမားအေပၚ ေဝဖနခကမား

အေမရကနရ႕ U.S sanctions on Burma အေပၚ ေဝဖနမႈမားက ျမနမာ စစအစးရ အေပၚ

ပတဆ႔ အေရးယ ဒဏခတမႈမား ေပၚေပါကလာေစေရး ႀကးပမးမႈအခနကာလကတညးက

ရခပါတယ။ အေမရကနသမၼတရ႕ ပတဆ႔ အေရးယ ဒဏခတမႈ အမန႔မား ေပၚထြကလာၿပးသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 115

ေနာကပငးမာ အစဥတစက ေဝဖနသမား ရခပါတယ။ ေဝဖန ရာမာ ထငရားသမားကေတာ

ပါေမာကၡ Robert Taylor, John Badgley, David Steinberg န႔ Helen James တ႔

ျဖစၾကပါတယ။ အထကပါ ပညာရငမားအပါအဝင အျခားေသာသမားရ႕ ေဝဖနမႈ အစစတ႔က

အစတ အပငး(၃)ခ အျဖစ ခြျခား သးသပ တငျပပါမယ။

ပထမပငးအေနန႔ “Sanction လကနကဟာ သငေလာတ Policy Instrument

မဟတေၾကာငး” ဆတအခကက အသားအေရာငခြျခားမႈ၊ လမညးမားအေပၚ

ဖႏပခပခယမႈမားအတြက ေတာငအာဖရကအစးရအေပၚ အေရးယ ပတဆ႔မႈလပငနးမား

ေဆာငရြကခစဥကအေျခအေနန႔ ျမနမာျပညရ႕ အေျခအေန ကြျပား ျခားနားမႈမားက ရငးျပၿပး

ေတာငအာဖရက လျဖအစးရအေပၚ ေအာငျမငမႈေတြ ရခသလ ျမနမာ စစအစးရအေပၚ

ေအာငျမငမႈရမယ ဆတာ မျဖစႏငေၾကာငး အစခလ႔ ဥပမာေတြ အမးမးေပးၿပး ေဝဖန

ေထာကျပၾကပါတယ။ အဓက အခကမားအေနန႔ -

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->အခကအခာကတ အစးရအဖြ႔ေတြ၊

ကမာၻအဆငန႔ ေဒသဆငရာ အဆင အဖြ႔အစညးမား၊ အမနးနားခငး ႏငငမားရ႕ ပးေပါငး

ပါဝင ေဆာငရြကမႈကၾကညရင ေတာငအာဖရက အေရးမာတနးက တညတညြတတညး

ပါဝငခၾကေပမယ ယခ ျမနမာအေရးမာေတာ မတညၾကတ အမးသားေရး အကး

စးပြားမားက အေျခခၿပး မတညတ ရျမငသးသပပန႔ မဝါဒမား၊ ကြျပားတ ဆကဆေရး

အေျခအေနမားေၾကာင ႏငငတကာရ႕ ပးေပါငး ပါဝငေဆာငရြကမႈဟာ မတညႏင၊

တထပတညး မကႏငတ အေျခအေန၊

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->နဝတ/နအဖလကထက ျပညတြငး

အသားတင ထတကန စစေပါငးတနဖးမာ ျပညပပ႔ကန အခနးက႑ရ႕ ပါဝငမႈတနဖး

အေတာနညးေနတ အခကက ၾကညရင အေမရကန အစးရရ႕ ျမနမာျပညပ

ပ႔ကနမားက ပတပငတားဆးမယ နညးလမးဟာ စစအစးရက ထေရာကစြာ

ဖအားေပးႏငမယ နညးလမးတစခ မျဖစႏငတ အေျခအေန၊

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->နဝတ/နအဖလကထက ျပညပ

ရငးႏးျမႈပႏမႈက႑က ၾကညရင အေမရကနႏငငက စးပြားေရး လပငနး အစစတ႔ရ႕

ရငးႏးျမႈပႏ ထားရမႈ ပမာဏဟာ အနညးစသာ ျဖစလ႔ ျမနမာျပညမာ အေမရကနရ႕

ရငးႏးျမပႏမႈက တားဆးမယ အစအစဥဟာ မထေရာကႏငေၾကာငးန႔ အေမရကနရ႕

ေနရာက တရတန႔ အာဆယႏငင မားက ရငးႏးျမႈပႏမႈမားေတြန႔ စစအစးရက

အသာေလး ျဖညစြကသြားႏငပ၊

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->အဆးစြနအားျဖင တခနက

အေနာကႏငငမားမာသာ ရရႏငတ ကနးမာေရး ဝနေဆာငမႈမားက ယေန႔ ကာလမာ

ကမာၻစခနမ ျဖစေနတ စကၤာပလ႔ ႏငငကေန စစအစးရ ေခါငးေဆာငမားန႔

သ႔မသားစမား ရယ ခစားႏငတာမ႔ အေမရကန အစးရရ႕ အေရးယ ဒဏခတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 116

ပတဆ႔မႈမားက ျမနမာ စစအစးရက အလြယတက ေကာလႊားသြားႏငတ

အခြငအလမးမား စတအခကေတြက ညြနျပ ေထာကျပ ေဝဖနသမႈ ျပခၾကပါတယ။

Sanction လကနကဟာ မသငေလာေၾကာငး ေထာကျပၾကရာမာ ပဋပကၡအသြငေဆာငေနတ

အခကမားလညး ေတြ႔ရပါတယ။ တဖကက စးပြားေရးအရ ပတဆ႔ အေရးယျခငးဟာ

မထေရာကႏငဘး သးသပၾကေပမယ အျခား တဖကမာ စးပြားေရးအရ ပတဆ႔

အေရးယျခငးေၾကာင စစအစးရမာ အခကေတြ႔ၿပး တလြရလဒေတြ ျဖစလာရတယ လ႔

ေျပာၾကျပနပါတယ။ ဥပမာ ပါေမာကၡ Robert Taylor ရ႕ Myanmar’s Political Future: Is

Waiting for the Perfect the Enemy of Doing the Possible? ေဆာငးပါးမာ

စးပြားေရးပတဆ႔ အေရးယမႈမားေၾကာင အခကေတြ႔ရတ စစအစးရအေနန႔

ႏငငတညေဆာကေရး လပငနးမားမာ လထအေပၚ အတငးအၾကပ လပအားေပး ေစခငးမႈေတြ၊

ႏငငသားမား၊ စးပြားေရးလပငနးရငမားထမ ပစအမးမးန႔ အလေငြ ေကာကခမႈေတြ၊

ေဆာငရြကလာရတာ ျဖစ တယလ႔ ေကာကခကခထားပါတယ။ David Steinberg ရ႕

တငျပခကတစခမာ အေမရကနအစးရရ႕ ပ႔ကန ပတဆ႔အေရးယမႈေၾကာင

ျမနမာအထညခပစကရအခ႕ ပတလကရျခငးန႔အတ အဆပါစကရမားက အလပသမ မား

အလပလကမျဖစရျခငးက အေျခခၿပး Sanctions မားန႔ အလပလကမျပနာ၊ လကနကးမႈ၊

လငေဖာေျဖေရး လပငနးမားမာ အမးသမးငယမား ပမဝငေရာကလာမႈ စတာေတြက

ေထာကျပထားတာ ရပါတယ။

ဒတယအပငးအေနန႔ အေမရကနအစးရရ႕ Sanction လကနကေၾကာင အေမရကနရ႕

အမးသား အကးစးပြားမား ျပနလညထခက နစနာေစခတ အခကမားက ေဖာထတ ေဝဖန

ေထာကျပၾကပါတယ။ အဓက အခကမားအေနန႔ -

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->အေမရကနရ႕ ပတဆ႔အေရးယမႈ

အစအစဥမားဟာ ျမနမာ စစအစးရက တရတအစးရန႔ ပမ နးစပေစခၿပး

တရတျပညအတြက အခြငအလမးမား ပမ ျဖစေပၚေစခေၾကာငး၊ ဥပမာအားျဖင

စးပြားေရး အဆမတန ဖြ႕ၿဖး လာျခငးန႔အတ အေမရကနၿပးရင ကမာၻေပၚမာ

ဒတယေျမာက ေလာငစာစြမးအင အသးျပမႈ အမားဆး ျဖစလာတ တရတျပညအေနန႔

ျမနမာျပညရ႕ ပထဝ အေနအထားန႔ ေလာငစာေတြ႔ရမႈမား အေပၚ အျမတ

ထတႏငခေၾကာငး၊ အေရ႕အလယပငးက ေရနန႔ သဘာဝဓာတေငြ႕မားက တရတျပညက

သယေဆာငရာမာ ၿခမးေျခာကမႈေတြရေနတ မလကာေရလကၾကားက မသယေတာဘ

ျမနမာျပညကေန ပကလငးန႔ သယယဖ႔ အစအစဥ၊ ကကးကၽြနးမာ ေရတပစခနးခဖ႔

ျဖစလာတ အစအစဥ၊ ျမနမာျပညမာ အသစေတြ႔ လာတ သဘာဝဓာတေငြ႕မားက

တရတျပညအတြက အသးျပဖ႔ အစအစဥ စတာေတြက ေထာကျပခပါတယ။

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->ျမနမာသည အႏၵယအတြက လၿခေရးရာ

ၿခမးေျခာကမႈမား မရတ ႏငငအျဖစ အႏၵယအစးရ အဆကဆကက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 117

ယဆသတမတထားခၾကရာက ယေန႔ တရတန႔ ျမနမာစစအစးရ ဆကဆေရး

အေျခအေနသစမားေၾကာင ေျပာငးလလာတ အႏၵယ-ျမနမာ ဆကဆေရးသစ၊

ဗယကနမအစးရရ႕ လကရ စစတပအငအား ေလာခဖ႔ ေဆာငရြကေနတ

အစအစဥမားသာ ၿပးစးခပါက အေရ႕ေတာငအာရမာ ျမနမာစစတပက

အငအားအမားဆး ျဖစလာမယ အေျခအေန စသညအခကမားဟာ ေဒသတြငး

တညၿငမမႈက ထပါးလာေစမယ အေျခအေနမား ျဖစလာခၿပး အဒလ ျဖစလာေစဖ႔မာ

အေမရကနက လကရကငသးေနတ Sanction မားေၾကာင ျဖစတယလ႔

ေကာကခကခၾကပါတယ။

ဒေကာကခကခမႈမာ အေရးပါတ အေျခခ ယဆခကကေတာ ျမနမာစစအစးရသည

အေမရကနန႔ ပပ ပးေပါငးလတ ဆႏၵရတယ ဆတ အခကပါ။ အေမရကနရ႕ Sanction

မားေၾကာင ျမနမာ-အေမရကန ဆကဆေရး ေဝးခရၿပး တရတျပညန႔ နးစပေစခတယ။ ဒါအျပင

ျမနမာျပညမာ ဆကလက ႀကးထြားေနေသးတ မးယစေဆးဝါး ျပနာမာ အေမရကနက ပါဝင

ေဆာငရြကဖ႔ အခကအခမား ေတြ႔ရတ အေျခအေန၊ ပတဆ႔ အေရးယမႈမားေၾကာင HIV/AIDS

လ ကးစကေရာဂါ တကဖကေရးလပငနးမား ထေရာကစြာ မေဆာငရြကႏငေတာျခငးက

အေမရကန အပါအဝင ကနတငးျပညမားအတြက စးရမစရာ အေျခအေန ျပနျဖစလာေစခပ၊

အေမရကနရ႕ National Interests ထခကခရတ အျခားအခကမားအျဖစ

ေထာကျပထားၾကပါတယ။ ဒေတာ U.S Sanctions to Burma ဟာ အေမရကနရ႕ National

Interests ထခကခရတယ၊ အေမရကနအတြက Counter productive ျဖစတယ၊

တနညးအားျဖင မလလားအပတ အကးဆကေတြ ျဖစေစခတယေပါ။

တတယအပငးအေနန႔ လကရ အေမရကနရ႕ ျမနမာျပညဆငရာ မဝါဒက ျပနလည

သးသပျပငဆငဖ႔ ေထာကျပ ေဝဖနၾကတ အခကမားက စစညး တငျပပါမယ။ အဓက

အခကမားအေနန႔ -

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->ျမနမာျပညရ႕ ပထဝဝငႏငငေရး

အေနအထားသည အၾကမးဖကဝါဒတကဖကေရးလပငနးမား ေဆာငရြကရာမာ အာရ

အငအား ခနခြငရာရ႕ အေရးပါတ ဆခကတစချဖစတယ၊ အေမရကနရ႕ လကရ

ျမနမာျပည ဆငရာမဝါဒန႔ မဝါဒပါ ရညရြယခကမားသည အေမရကနရ႕ အၾကမးဖကဝါဒ

တကဖကေရး လပငနးမားက ကယစားမျပႏငဘးျဖစေနတယ၊

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->လကရမဝါဒသည ျမနမာျပည ဒမကေရစ

ထြနးကားေရးမာ NLD ဥးေဆာငမႈ က႑ကသာ ဥးတညၿပး စစတပရ႕ အခနးက႑က

ေဘးဖယထားတ အတြက စစတပ အတြငးက ျပျပင ေျပာငးလေရး လပလသ

အျခားအရာရမားန႔ အေမရကနတ႔ ထေတြ႔ ဆကဆႏငမယ အခြငအေရး၊ အေနာကက

လလားတ စစတပ အရာရမားက ေမြးထတ ေျမေတာငေျမာကေပးႏငမယ

အခြငလမးမား ေပာကဆးေနတယ၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 118

<!--[if !supportLists]--> <!--[endif]-->လကရမဝါဒသည ၁၉၉ဝ

ေရြးေကာကပြရလဒ ေတြ႔ျမငရဖ႔သာ ဥးစားေပးထားၿပး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔

ဒမကေရစ အားစမား ႏငင အာဏာရၿပးေနာကပငး ေဆာငရြကရမယ၊ ရငဆငရမယ

အေျခအေနမားက ထညသြငး စဥးစားျခငး မရေသးဘး၊ အထးသျဖင စစတပ

အပခပမႈကေန အရပဘက အပခပမႈက အသြငေျပာငးတအခါ အေရးအႀကးဆးျဖစတ

စြမးေဆာငရည ေကာငးတ အစးရ ဌာနမား၊ အရပဘက ဝနထမးမား ျဖစလာေစေရး၊

ၿငမးခမးေရး ရယထားတ သ႔မဟတ လကနက စြကငလကရတ အဖြ႔အသးသး န႔

ဆကဆေရး၊ ၿငမးခမးမႈ ထနးသမး တညေဆာကေရး ဆငရာ အခကမားက မဝါဒမာ

ထညသြငး စဥးစား သငတယ စသည အခကမား ျဖစပါတယ။

ေဝဖနမႈ ျပၾကသေတြထမာ နဝတ/နအဖရ႕ လမးေၾကာငးေပၚ ရပတညၾကတယလ႔ေတာင

ေျပာလ႔ရတ ပညာရင ႏစဥးကေတာ David Steinberg န႔ Helen James တ႔ႏစဥးျဖစပါတယ။

အထးသျဖင David Steinberg ရ႕ ‘Burma/ Myanma: A Guide for the Perplexed?’ န႔

Helen James ရ႕ ‘Kind Solomon’s Judgement’ ေဆာငးပါးမားက ဖတၾကညရင

ႏငငေခါငးေဆာငမား၊ မဝါဒ ခမတသမားက နအဖရ႕ လမးျပေျမပ (၇)ခကက ျမနမာျပညမာ

ဒမကေရစ ထြနးကားေစဖ႔မာ လကေတြ႔ကတ လမးေၾကာငးတစခ အျဖစ လကခၾကဖ႔၊

ျမနမာျပည ဒမကေရစ ထြနးကားဖ႔ ေဆာငရြကရာမာ အတကအခ အဖြ႔အစညးမားက

ေရ႕တနးတငျခငး၊ ေျခာကျပစကငး သလစင ဒမကေရစက ေမာလငျခငးဟာ ႏငငျခား

အစးရမားအတြက မားယြငးတ တြကခကမႈျဖစၿပး တကယ ျပျပင ေျပာငးလမႈက

လပေပးႏငစြမးဟာ စစတပထမာသာ ရေၾကာငး ေထာကျပကာ အစးရမားအေနန႔

ျမနမာျပညဆငရာ မဝါဒမားက ျပငလည သးသပျပငဆငၾကဖ႔ ေဆာၾသထားတာ ဖတရပါတယ။

ေဝဖနခကမားက ျပနလညဆနးစစျခငး

မဝါဒ (policy) န႔ မဝါဒမားက အေကာငအထညေဖာရာမာ အသးျပတနညးလမးမား (policy

instrument) မားက သးျခားစ ခြျခားသးသပရမာ ျဖစပါတယ။ အေမရကနအစးရရ႕ ျမနမာ

စစအစးရ အေပၚ အသးျပေနတ Sanction လကနကဟာ သငေလာတ Policy Instrument

မဟတဘး ဆရင ပေကာငးမယ နညးလမးမားက ရာေဖြေဖာထတၿပး ကယတငလညးကငသး၊

အဘားမားအစးရကလညး အခကအလကန႔ တငျပၾကဖ႔ တာဝနက ျမနမာ ဒမကေရစ အေရး

လလားသမားရ႕ တာဝနျဖစပါတယ။ မတေဆြေတြပက အငအားေတြ

ျပနးတးသြားရေလာကေအာင အႀကး အကယ ျငငးခၾကရမယ ကစၥတစခ မဟတဘးလ႔

ထငမပါတယ။ လကရ အေမရကနအစးရရ႕ ျမနမာျပည ဆငရာ မဝါဒရ႕ ရညရြယခက၊

ရညမနးခကမားဟာ ျမနမာဒမကေရစအေရး အတြက တကပြဝငေနၾကသမားရ႕ ရညရြယခက၊

ရညမနးခကမားန႔ တညေနတယ ဆရင လကရ အေမရကနရ႕ ျမနမာျပညဆငရာ မဝါဒ

ေအာငျမငမႈဟာ ဒမကေရစအေရး တကပြဝငေနၾကသမား၊ ဒမကေရစ လလားသမားရ႕

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 119

ေအာငပြန႔ အတတပင ျဖစတာေၾကာင အေမရကနရ႕ policy instrument ထကစာရင သ႔ရ႕

မဝါဒက ပမ အာရစက ေလလာဖ႔လပါလမမယ။

Sanction န႔ပတသကၿပး ေရ႕ေနာကမညတ ေဝဖနခကအခ႕က စာဖတသမား

ျမငေတြ႔ႏငမာ ျဖစပါတယ။ အလပလကမ ျပနာ၊ နယစပေဒသမားက တရားမဝင

အလပသမားျပနာ၊ လကနကးမႈျပနာ၊ ျပညတနဆာ ျပနာ၊ အတငးအၾကပ

လပအားေပးခငးေစမႈ၊ စတ ျမနမာျပညရ႕ ျပနာမားဟာ အေမရကန အစးရရ႕

စစအစးရအေပၚခမတ ထားတ Sanctions မားေၾကာင ပမဆးရြားရတယဆရင Sanctionsေတြ

မရေတာ ရင ဒါေတြ ပေပာကသြားမာလား ဆတေမးခြနးက David Steinberg န႔ Robert

Taylor တ႔က ျပနေမးဖ႔ လအပပါလမမယ။ တကယတမးက ဒျပနာေတြရ႕ အရငးအျမစဟာ

စစအစးရရ႕ ဆးရြားလတ ဖႏပ အပခပမႈ၊ ကယကးရာ စးပြားေရးစနစ၊ မားယြငးေနတ

မဝါဒေတြ၊ တငးျပညဝငေငြရ႕ တစဝကေကာက စစစရတအျဖစ သးေနတ အစးရဘတဂက၊

တေန႔တျခား ဆးရြားလာတ လာဘေပးလာဘယမႈန႔အတ ညဖငးလတ စမခန႔ခြမႈ စတ

အခကမားေၾကာင ျဖစပါတယ။ Sanctions မား ရတသမးသြားလညး အထကက

ျပနာေတြဟာ ဆကလက တညရ ေနဥးမယအျပင စစအစးရရ႕ အပခပမႈစနစေအာကမာ

ပမ ဆးရြားလာဖ႔သာ ရပါတယ။

“ - - ေျပလညေအာင မေျဖရငးႏငတ နအဖရ႕

ကစၥ အရပရပအတြက

NLD မာပ တာဝနရသေယာင ဝါဒျဖန႔ၾကပါတယ - - “

အေမရကနအစးရရ႕ Sanction လကနကေၾကာင အေမရကနရ႕ အမးသား

အကးစးပြားမား ျပနလည ထခက နစနာ ေစခတအခကမားက ေဝဖနေထာကျပၾကတယ၊

ျပနလညသးသပၾကတယ ဆတာဟာ သ႔ႏငငသား၊ သ႔ပညာရငေတြန႔ အေ မရကနအစးရတ႔

သ႔တ႔ရ႕ အမးသား အကးစးပြားအတြက သတ႔အလပ သတ႔ လပၾကတာပါ။ တနညးအားျဖင

အစးရတစရပရ႕ လပရပအေပၚ အေကာငးအဆး အေၾကာငးအကးေတြက ပြငပြငလငးလငး

ေဝဖန ေထာကျပၾကတာဟာ ဒမကေရစစနစထက ခစစရာေကာငးတ အေလအထ တစခပါ။

ဒေဝဖနခကကေနရတ သငခနးစာက ကေနာတ႔လညး ကယအလပ ကယလပ ၾကရပါမယ။

ျမနမာျပညက လထႀကးန႔ အကးစးပြားက ေရ႕တနးမတင အာဏာ စြကငထားႏငေရးန႔ မသားစ

အကးစးပြားက ဥးထပထားေနတ စစအပစရ႕ လပရပမားက ပမဖြငခၾကဖ႔၊ အတကအခ

အဖြ႔အစညးအသးသးက ခမတထားၾကတ မဝါဒေတြ၊ ရညမနးခက၊ ရညရြယခကေတြ၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 120

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကမႈေတြက ျပနလည ဆနးစစကာ ပမထေရာကေစဖ႔

အျပသေဘာ ေဆာငတ အႀကျပခကေတြက ျမနမာ ဒမကေရစ အေရး လလားသ

အသငးအဝငးထမာ ပမ လပေဆာငဖ႔ လအပလာေနပါၿပ။

လကရ အေမရကနအစးရရ႕ ျမနမာျပညဆငရာ မဝါဒက ျပနလည သးသပ ျပငဆငဖ႔

ေထာကျပ ေဝဖနၾကတ အခကမားက ေလလာၾကညရင အထကက တငျပခသလ

သတ႔အလပ သတ႔လပမာပ ျဖစပါတယ။ အဘားမား အစးရက ျမနမာျပညဆငရာ မဝါဒမားက

ျပငဆငေျပာငးလခလ႔ ကယအဖြ႔အစညးရ႕ မဝါဒေတြန႔ မတ ကြျပားလာခရငလညး သမနတယ၊

ကယမားတယ ျဖစစရာ အေၾကာငး မရပါဘး။ အကးစးပြား Interest ေတြ ကြာျခားရင ရျမငပန႔

ခမတတ မဝါဒေတြ ကြာျခားလာမာ သဘာဝ ျဖစပါတယ။ ကေနာတ႔ လပရမာက ကြာျခားမႈေတြ

ရလာခရင မမအဖြ႔ အစညးမားရ႕ မဝါဒန႔ မဟာဗဟာပငးဆငရာ အေကာငအထည

ေဖာမႈေတြအေပၚ ရကခတလာမယ စနေခၚမႈ အသစေတြ၊ အခြငအလမး အသစေတြက

အေသးစတ သးသပ ေဖာထတရမာ ျဖစပါတယ။ ဒအခကေတြက အေျခခၿပး

ကယအဖြ႔အစညးရ႕ မဟာဗဟာ ခမတမႈေတြ၊ အေကာငအထညေဖာမႈ အပငးေတြမာ လအပတ

ျပငဆငေျပာငးလမႈေတြ ေဆာငရြကသြားႏငပါတယ။

Anti-sanction campaign န႔ ပစမတျဖစလာတ အမးသား ဒမကေရစ အဖြ႔ခပ

ယေန႔ျမနမာျပညက ၾကညရင နအဖ စစေခါငးေဆာငမားသာမက သတ႔ရ႕ သားသမး၊

ေျမးျမစမားကပါ ဥပေဒအေပၚမာ ေနၾကသမားျဖစၿပး လထကေတာ သတ႔သတမတထားတ

ဥပေဒမား ေအာကမာ ေနၾကရတ အျဖစပါ။ ဒါေပမယ ပတပင ကန႔သတ အေရးယမႈမားေၾကာင

နဝတ/နအဖဟာ Sanction ဥပေဒမားရ႕ ေအာကမာ ေနထငေနရတ အျဖစက

ေရာကေစခပါတယ။ ဒအခကဟာ ဥပေဒအေပၚမာ ေနၿပး လထေပၚ စြာခငတငး စြာေနတ နအဖ

စစအပစန႔ သတ႔သားသမး ေျမးျမစမားအတြက တကယ အထနာေစတ ရကခကမား

ျဖစပါတယ။ စတဓာတေရးရာ ရေထာငက ၾကညရင အလြန ထေရာကတ ထးႏကခကတစခ

ျဖစသလ နဝတဟာ လထက ေရြးေကာက တငေျမာကထားတ အစးရ မဟတဘး၊

လကနကအားကးန႔ ႏငငအာဏာက ရယထားၿပး လထက ဖႏပအပခပေနတ စစအပစအျဖစ

ႏငငတကာ အလယမာ ပမ ထငရားေပၚလြငေစခပါတယ။ ဒေတာ နအဖ စစအပစအေနန႔

Sanctions ေထာကခသ ေတြအေပၚ ရနသလသေဘာထားတာ မဆနးသလ Anti-sanction

လပငနးမားက နဝတ/နအဖ စစအပစက အစတညးကေန ယေန႔အထ အစဥတစက

နညးအမးမးန႔ လပလာခတာျဖစပါတယ။

ယေန႔အခနအခါကေတာ နအဖက ျပလပေပးမယဆတ ၂ဝ၁ဝ အေထြေထြေရြးေကာကပြ

နးကပလာခနလညး ျဖစပါတယ။ NLD က ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြမာ ပါလာမယဆရင ၂ဝဝ၈

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 121

ဖြ႔စညးပအတြက အတကအချပမႈေတြ ျပညတြငး/ျပညပမာ အသတတသြားေစမယ၊ ၁၉၉ဝ

ရလဒ ေတာငးဆမႈမားလညး နဌတသြားၾကမယ ဆတာ နအဖ စစအစးရက ျမငထားပါတယ။

ဒါေၾကာင NLD က ေရြးေကာကပြမာ ပါေစခငသလ တခနတညးမာ ၁၉၉ဝ ေရြး

ေကာကပြတနးက ရခတ NLD ရ႕အငအားန႔ အေျခအေနမး မရႏငေအာငလပဖ႔လညး

လအပလာပါတယ။ ဒအတြက ေဆာငရြကေနတ နအဖရ႕ ဗဟာအသးသးမာ Sanction

ကအေၾကာငးျပတ တခကခတ သးခကျပတ Anti-sanction campaign ကလညး

ဗဟာတစခလ ဆႏငပါတယ။

ပထမအခကအေနန႔ သလကရႀကေတြ႔ေနရတ ျပနာေတြက Sanctions ေၾကာငလ႔

အျပစတငပါတယ။ တနညးအားျဖင စစအစးရရ႕ ဆးရြားလတ ဖႏပအပခပမႈ၊ မသားစ

အကးစးပြားက ဥးတညတ စးပြားေရးစနစ၊ မားယြငးေနတ မဝါဒေတြ၊ တငးျပည ဝငေငြရ႕

တစဝကေကာက စစစရတအျဖစ သးေနတာေတြ၊ တေန႔တျခား ဆးရြားလာတ

လာဘေပးလာဘယမႈ ျပနာေတြရ႕ ေနာကဆကတြ ရလဒေတြ ျဖစတ လပအားေပး ေစခငးမႈ

ျပနာ၊ အလပလကမျပနာ၊ လကနကးမႈ ျပနာ၊ ေနရပက စြန႔ခြာထြကေျပးၾကရတ

ဒကၡသညမား အေရး၊ မထေရာကတ ေရာဂါႏမနငးေရး တ႔ဟာ Sanctions ေတြေၾကာငလ႔

အေၾကာငးျပကာ ေခါငးေရာငဖ႔ ႀကးစားပါေတာတယ။ David Steinberg, Robert Taylor

တ႔ရ႕စာတမး၊ စာေစာငမားက နအဖအတြက Sanctions န႔ ပတသကၿပး သေကာငးဟစရာမာ

အသးျပလ႕ေကာငးတ လကနကမား ျဖစလာပါတယ။

ဒတယအခကအေနန႔ ႏငငအာဏာသးရပစလး သ႔လကထမာ ရတယ၊

အေကာငအထည ေဖာခြငလညး သ႔မာပ ရတယဆတ ၁/၉ဝ ေၾကညာခကက ထတျပနထားတ

နအဖက သ႔ေၾကာင ျဖစလာရတ၊ သေျဖရငးရမယ အထက ေဖာျပပါ ျမနမာျပညရ႕

ျပနာေတြဟာ NLD ရ႕ Sanction အေပၚ ေထာကခေနမႈေၾကာင ဆၿပး

ခတဆကေပးလကပါတယ။ ေျပလညေအာင မေျဖရငးႏငတ နအဖရ႕ ကစၥအရပရပအတြက

NLD မာပ တာဝနရသေယာင ဝါဒျဖန႔ၾကပါတယ။ တခနက NLD ပါတဝင ျဖစခဘးသမားက

ဒလမးေၾကာငးေပၚ တငေပးၿပး NLD က ျပနတကခကဖ႔ အားေပး ပါေတာတယ။

တနညးအားျဖင NLD အငအားခန႔ေစဖ႔ ေဆာငရြကေနတ စတဓာတစစဆငေရးလပငနးမားမာ

Sanction က ေထာကခတ အခကက ပစမတတစခအျဖစ ထားကာ လထန႔ NLD န႔ ခြဖ႔

ႀကးစားရငး NLD ပရပရခဖးသ သငးကြ NLD မားက ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာကပြ ဝငဖ႔ အတြက

နညးအမးမးန႔ ကညေပးပါေတာတယ။

တတယအခကကေတာ Sanctions ေတြန႔ပတသကၿပး David Steinberg, Robert

Taylor, န႔ Helen James တ႔ရ႕ အယအဆေနာက လကၾကသမားက ျမနမာ ႏငငေရး

ဇာတခမာ ေနရာတစခ ေပးလကပါတယ။ သတ႔ရ႕ အယအဆက နအဖန႔ လကတြၾကဖ႔

ဆလရငး ျဖစတာေၾကာင အဒ လမးေၾကာငး လကသမားအတြက တဖကက ၾကညရင

စစအစးရ ထနးခပထားတ မဒယာမားက အသးျပကာ သတ႔ လမးေၾကာငးက နညးအမးမးန႔

တငျပ စညးရးခြင ရၾကေပမယ စစအစးရရ႕ ဖႏပ ရကစကမႈမားက ရြရာ စကဆတၾကတ

လထအမားစက ဒလမးေၾကာငး လကသမားက အခြငအေရးသမား၊ ဖႏပသန႔ ပးေပါငး

လပစားသမားလ႔ အမညတပၾကမာေၾကာင လထ ေထာကခမႈ မားမား ရႏငစြမး မရၾကပါဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 122

ဒအေျခအေနက နအဖ အႀကကဆး၊ အလလားဆး ျဖစၿပး စစညး ညညြတတ၊ ကာကြယေရး

ဥးစးခပက ခငးတအတငးလပမယ တမတသား လႊတေတာအမတအပစန႔ ႏစေယာကရရင

အယအဆ သးခ ထြကမယ သးမတသား လႊတေတာအမတအပစ အေနအထားက ဖနတးဖ႔

အေကာငးဆး အခငးအကငး ျဖစပါတယ။

တနညးအားျဖငေတာ Anti-Sanction Campaign အေၾကာငးျပကာ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာကပြမာ

NLD က ဥးေဆာငၿပး အတကအခမား တညတညြတတညး အႏငရခတ အျဖစမး ၂ဝ၁ဝ မာ

မျဖစေစရေအာင၊ ဒမကေရစ ျပျပငေျပာငးလေရး အငအားမားက စစညးၿပး

ဥးေဆာငမႈေပးႏငမယ အေျခအေနတစရပ ျဖစေပၚမလာေအာင စစဥေဆာငရြက ေနတ နအဖရ႕

ေျခလမးမားပင ျဖစပါတယ။

အဆးသတရရင ..

အထကက တငျပခတာေတြက ျပနလည စစညးရရင အေမရကနက စစအစးရအေပၚ ဒဏခတ

အေရးယမႈေတြ လပရတ အေၾကာငးအရငး၊ အဒ ေဆာငရြကထားတ

ဒဏခတအေရးယမႈေတြဟာ မထေရာကဘး၊ ျပနသးသပဖ႔ လအပတယလ႔

အေမရကနအစးရက ေျပာေနၾကတအခကေတြ၊ ဒအေျခအေနအေပၚ အခြငအလမးတစခ အျဖစ

အသးခၿပး နအဖက ေဆာငရြကေနတ Anti-sanctions campaigm မားရ႕ တစခကခတ

သးခကျပတ ဉာဏနဉာဏနကေတြက က႑အသးသးခြလ႔ တငျပခၿပး ျဖစပါတယ။

ဒအခကမားက ၾကညရင Anti-sanctions campaigm မားဟာ ဘာလ၊ ဘယက

ဥးတညေနသလဆတာ စာဖတသမား အထငအရား ျမငေတြ႔ၿပးၿပလ႔ ထငမပါတယ။

ဒေတာ နအဖရ႕ Psywar လႈငးလးေတြထမာ အေမာမခပ နအဖဟာ

ျမနမာဒမကေရစအေရးရ႕ ဘရနသဆတ သေဘာထား ဆကလကစြကငထားၾကဖ႔၊

ဒမကေရစအေရးအတြက ကြျပားတရႈျမငပေတြက လကခရငးန႔ ဒမကေရစအေရး

လလားသမားအတြငး ပးေပါငးေဆာငရြကမႈေတြ ပမတးခ႕ တညေဆာကၾကဖ႔၊ အနာဂတကာလ

မာ ေပၚလာႏငတ စနေခၚမႈအသစေတြအတြက ကယရ႕ ဗဟာမားက ျပနလည သးသပ

မြမးမၾကဖ႔၊ အထးသျဖင အဖြ႔အစညးရ႕ ရပတညမႈဟာ ျပညပအစးရမားရ႕ အေထာကအပအေပၚ

အမျပေနရတယ ဆရင မမရ႕ မဝါဒေတြက ဆကလကၿပး ခငခငမာမာ စြကငထားႏငဖ႔

အေထာကအပေတြ ေပးႏငစြမးတ အငအား အစစအမနက ရာေဖြၿပး ဆကလက

ရပတညႏငေရး ေဆာငရြကသြား ၾကဖ႔ လပါတယ။ တစခြနးတညးသာ ေျပာပါဆရင

“ကေနာတ႔တစေတြ Proactive ျဖစၾကရေအာင”။ ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 123

၂ဝဝ၉ခႏစ၊ ဧၿပလ (၂၃)ရက

ႏငငေရးအကဥးသားမား၏

ကနးမာေရးအေျခအေနမားက စစအစးရက

ဖးကြယထား

မးမခအေထာကေတာ ၀၀၄

ဧျပ ၂၈၊ ၂၀၀၉

၈၈ မးဆကေကာငးသားမားက ျမနမာျပည အကဥးေထာငအႏ႔သ႔

ေရႊ႔ေျပာငးခပေႏာငထားချပး ယခအခနတြင ၎တ႔အပါအ၀င ႏငငေရးအကဥးသားအားလး၏

ကနးမာေရးအေျခအေနမား၊ ေထာငတြငး တကယေရသန႔ရငးမႈမား၊

စားေသာကေနထငမႈကစၥမားႏင ပတသကျပး ဖးကြယထားေၾကာငး

ႏငငေရးအကဥးသားတဥး၏ မသားစ၀ငတဥးက ေျပာၾကားလကသည။

“မသားစ၀ငေတြက ေျပာလြနးလ႔၊ ျပညပမဒယာေတြကေန ထတေဖာေျပာဆေနလ႔သာ

ႏငငေရးအကဥးသားေတြ အေျခအေနက လေတြက သေနရတာ။ အလမး စြန႔မေျပာရင

ဘယသ ဘာျဖစလ႔ ျဖစသြားမနး သလကမာ မဟတဘး။” ဟ ၎က ေျပာသည။

ဥပမာအားျဖင ကလမးေနာင၏ မကစေ၀ဒနာ၊ စစေႏြး ကနးမာေရး၊ အရငဂမၻရ

စသညတ႔အေျခအေနက မသားစ၀ငမားက ထတေဖာေျပာဆမသာ ျပညသတ႔

သရရျခငးျဖစေၾကာငး၊ စစအစးရက ေထာငသြငးအကဥးခထားသတ႔၏

ကနးမာေရးကစၥအ၀၀က တာ၀နယအာမခခကေပးရန လး၀စတကးမရေၾကာငး၊ လျခေရး၊

ဥပေဒေရးႏင ေထာင၀နထမးအခ႔ကလညး မသားစ၀ငမားထက ေငြေၾကးဥစၥာမားက

အၾကပကငေတာငးဆျပး မတရားျပမေနၾကသျဖင လသားခငးစာနာမႈ မရေၾကာငး၊

ထအေၾကာငးအရာမားက ထတေဖာေျပာဆပါက မသားစႏင ေထာင၀ငစာေတာငမ

ေတြ႔ခြငမရေတာမာ စးရမသျဖင အခ႔ေသာ မသားစမားမာ ေရငႏႈတပတေနရေၾကာငး

စသညျဖင မသားစ၀ငက ဆကလက ေျပာၾကားသည။

ထငရားေသာ သာဓကတခမာ ေထာင၀နထမးတဥးက လာဘေတာငးခသညဟ

ျမစၾကးနားအကဥးေထာငတြင အကဥးကေနသ လရႊငေတာ ကဇာဂနာ၏ မသားစမားက

တငၾကားမႈျပလပချပး ေထာင၀ငစာေတြ႔ရန ေရႊ႔ဆငးျခငး ခခရသည။ သၾကၤနရကအတြငး

ကဇာဂနာ ေသြးတးျပး မးလချပးေနာက မသားစ၀ငမားက ေဆးကသခြငျပရန အၾကမၾကမ

ေတာငးပနခရျပး ေထာငျပငပရ ေဆးရသ႔ ပ႔ေဆာင ေဆးစစမႈရယရာတြင ေစာငဆငးေနေသာ

မသားစ၀ငမားက အေၾကာငးၾကားျခငး မျပခဟ ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 124

စစအစးရ၏ ဥပကၡာျပမႈမား၊ ႏပစကညငးပနးမႈမားႏင ကနးမာေရး

အာမခခကမေပးမႈမားေၾကာင ၂၀၀၆ ခႏစ ေအေအပပ (ျမနမာ) ထတျပနခကအရ

ႏငငေရးအကဥးသား ၁၀၀ ေကာ ေသဆးချပး ျဖစသည။

“ဘာတ … ေသရင ျပးျပ တ ဟတလား။ စာအပထမာ ဂာနယလစတေယာကက

ေျပာတာန႔ တတယ။ ႏငငေရးအကဥးသားေတြ ႏငငေရးလႈပရားသေတြအေပၚမာ

စစအစးရအဖ႔က အသညလ သေဘာထားတယ လ႔ ေျပာခငတယ။ ေသရင … ျပးျပ။

အျပငကမသားစေတြအဖ႔မာ ကယသားသမး၊ ကယ လငသား၊ ဇနး မေျပာေကာငး မဆေကာငး

ေထာငထမာ ေသသြားခရင ဘာတတႏငမာလ။ ျပးျပပေပါ။ သတ႔ အသကရငဖ႔ ၾကၾကခေနႏငဖ႔

အခလ မသားစေတြက အစြမးကနလပေနရမာပ။”

ဟ သက ေနာကဆး မတခကေပးခသည။

ႏငငေရးန႔ စာေပအႏပညာ (၃၅)

ရရေတာက သမငးပညာရင

ေဒါကတာသနးထြနး

ထနလငး

ေမ ၄၊ ၂၀၀၉

တငးျပညတစခဟာ ဆးဝါးတ ေခတရ႕ေအာကမာ ေရာကေနရၿပဆရင အဒ

ဆးဝါးမႈေတြေၾကာင ဆးရႈးမႈေတြ ျဖစတတသလ ကပတညးမႈေတြၾကားမာပ ထးခြၽနသေတြ၊

ပညာရငေတြ ထြကေပၚတတပါတယ။ သမငးပညာရင ေဒါကတာသနးထြနးက အဒလ

ထြကေပၚခတ ပညာရငေတြထက တစဥးျဖစပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 125

‘မအ ေအာငလ႔’ သမငးသငဖ႔လတယ ဆတ ဆရာရ႕ စကားက တသေလာက

ရငးလပါတယ။ ဆရာ ဘဝတေလာကလး ေလလာျပစခတ သမငးကမးေတြ၊ ေဆာငးပါးေတြက

ေနာငေခတအဆကဆက အသးဝငမယ မတတမးေတြ ျဖစခပါတယ။ ဒလ မတတမးေတြ

ကနခဖ႔ စာေတြအမားႀကး ဖတရႈေလလာခရသလ ေနရာစက ကယတငသြားေရာကၿပး

ေလလာ ျပစရတာေတြလညး ရပါတယ။ ဆရာ ျပစခတသမငးစာအပေတြထမာ ေခတေဟာငး

ရာဇဝငေတြကေန ေခတသစသမငးေတြ အထ ပါဝငသလ သေတသနန႔ပတသကတ

စာေပေတြလညး ေရးသားခပါတယ။ ဒလပ သမငးန႔ပတသကတ၊ အႏပညာန႔ပတသကတ

ျမနမာ စာအပေတြက အဂၤလပဘာသာ ျပနဆခသလ အဂၤလပကေန ျမနမာက ျပနဆခတ

ဘာသာျပန စာအပေတြလညး အမားအျပား ေရးသားခပါတယ။

သမငးက ေလလာတအခါ ႏ႔ႏ႔စပစပ ဘယေလာကေလလာတယဆတာ ဆရာစာေတြက

ေဖာျပေနပါတယ။ ၁၉၆ဝ ျပညႏစေတြက မႏေလးမာ ျပလပခတ အထကဗမာႏငင

စာေရးဆရာအသငးရ႕ စာတမးဖတပြေတြမာ ဆရာရ႕ သမငးစာတမးေတြ ပါဝငခၿပး

အဒစာတမးေတြထက ‘အမႈကထက သမငး’ဆတ စာတမးမာ အမႈကလ ပစထားတ

စာအပအေဟာငးကေလးေတြကေန ရရတ သမငးအခကအလကေတြက ထတႏတ

တငျပထားပါတယ။ ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး ေရးသားခတ ဋကာစာအပေတြအကနလး

ဖတရႈၿပး ေရးသားထားတ ‘မႈငးဋကာအရပရပက ႏငငေရးသေဘာထား အေထြေထြ’

စာအပဆရငလညး စာအပေတြက လကလမးမမလ႔ မဖတႏငတသေတြအတြကေရာ၊

အရငေခတ စာေပအေရးအသားက ဖတဖ႔ အဆငမေျပသေတြ အတြကပါ တထငတညး

တစအပတညးမာ ဖတရႈႏငတ အႏစခပစာအပ ျဖစပါတယ။

ဆရာက ၁၉၂၃ ခႏစ ဧၿပလ ၆ ရကေန႔က ပသမခရင ငသငးေခာငးၿမ႔နယ ေဒါငႀကးရြာမာ

ေမြးဖြားခၿပး ၂ဝဝ၅ ခႏစ ႏဝငဘာလ ၃ဝ ရကေန႔မာ ကြယလြနခပါတယ။ ဆရာသကရထငရား

ရဥးမယဆရင အခႏစ ဆရာရ႕ ၈၆ ႏစျပညေမြးေန႔ ႀကရမာျဖစပါတယ။ ျမစဝကြၽနးေပၚေဒသမာ

ေမြးခတ ဆရာက ၁၇ ႏစလးလး သမငးပါေမာကၡအျဖစ အမႈထမးခတ မႏေလးတကသလ

သမငးဌာနက သေယာဇဥရလြနးလ႔ မႏေလးေရာကတနး အဒမာ ညအပတညးခရငး

ကြယလြနခတာျဖစပါတယ။

ဆရာဟာ ရနကနတကသလ၊ ဂပနႏငင တကတကသလ၊ အေမရကနျပညေထာငစ

ေျမာကပငး အလႏြ ကတကသလ၊ မရဂနတကသလတ႔က သမငးဌာနေတြမာ

တာဝနထမးေဆာငခသလ ရနကနတကသလ ေရးေဟာငးသေတသနဌာနရ႕ ဂဏထးေဆာင

ပါေမာကၡအျဖစ ခန႔အပခခရပါတယ။

ႏငငေရးန႔ပတသကလ႔ ဆရာအေနန႔ ဂပနေခတမာ အာရလငယအတြငးေရးမးအျဖစ

ေဆာငရြကခသလ ငါးသငးေခာငးၿမ႔ရ႕ ပထမဆး ဖဆပလ ဥက႒လညး ျဖစခပါတယ။ ၁၉၄၇

ခႏစ ဗမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားမားသမဂၢ(ဗကသ) ညလာခကေန ဗကသ ဥက႒အျဖစ

တငေျမာကခခရပါတယ။ အဒကာလအတြငး ထတေဝခတ ေကာငးသားဟစတင စာေစာငမာ

အယဒတာအျဖစ ေဆာငရြကခပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 126

အဒလ ႏငငေရးအေျခခရတ ပညာရငျဖစတာမ႔ ဆရာဟာ ျပတသားတအျမင ရသလ၊

အရကအရအတငး ပြငပြငလငးလငး ေျပာဆတတသလညးျဖစပါတယ။ ဆရာရ႕

အဒလစတဓာတန႔ပတသကလ႔ အမတရမတ အရာ ၂ ခ ရပါတယ။ တစခက ၂ဝဝ၁

ခႏစေလာကမာ ျဖစေပၚခတ ျမနမာ-ထငး နယစပျပနာ အတြငး ဆရာရ႕

ေျပာစကားေတြျဖစပါတယ။ အဒတနးက ၂ ႏငင နယစပေတြ ပတလကၿပးေတာ စစအစးရရ႕

ပငတင သတငးစာေဆာငးပါးရငေတြန႔ သမငးပညာရင ဆသတ႔က ထငးႏငင

မေကာငးေၾကာငး ေဆာငးပါးေတြ ေရးသားခၾကပါတယ။ စာသငေကာငးေတြမာပါ အဒလ

အပပခထားတ သမငးစာအပေတြက သငၾကားဖ႔ ျပ႒ာနးခတအထပါပ။ အဒအခန ျပညပ

အသလႊငဌာနေတြက ဆရာႀကးက ဆကသြယၿပး သမငးက အဒလ အသးခသင မခသင၊

သမငးပညာရငဆသက အဒလ စာမး ေရးသင မေရးသင ေမးျမနးၾကပါတယ။ ဆရာႀကးက

အဒလ မျဖစသငတအေၾကာငး ေျဖၾကားခတအျပင အဒလ လမးန႔

မဂၢဇငးတစအပတညးမာေတာင စာမေရးခငဘး၊ မေရးေတာဘးလ႔ ေျပာၾကားခပါတယ။

ဗလခပခငညြန႔ရ႕ လကထက ျမနမာျပညမာ ဆငျဖေတာ ေပၚတယဆၿပး သတငးေတြမာ

တခမးတနားေဖာျပၾက ကနေတာတသေတြက ကနေတာၾကေတာလညး “တရစၧာနက

တရစၧာနပ။ လက တရစၧာနက ရခးတာ တရစၧာနထက နမလ႔” ရခးတာလ႔ ခပရငးရငး

ေျပာဆခပါတယ။ ဒလေျပာဆ ရပတညမႈေတြေၾကာင ဆရာရ႕ ကေလာငက

ပတပငတာေတြလညး ႀကခရပါတယ။ အာဏာပငေတြကေတာ ဘယသဟာ တငးျပညအတြက

ဘယေလာကအေရးပါတယဆတာက မၾကညဘ သတ႔က ဘယေလာက အေႏာငအယက

ေပးတယဆတာကသာ ၾကညေလရပါတယ။

ဆရာကြယလြနၿပး ၂ ေကာေတာ စာေရးဆရာမႀကး လထေဒၚအမာက ‘ဆရာက

လြမးလ႔မဆးႏငပါကလား ဆရာရယ’ ဆတ ေခါငးစဥန႔ ေဆာငးပါးတစပဒ

အမတတရေရးခပါတယ။ အဒေဆာငးပါးထမာ ဆရာန႔ သတ႔ဇနးေမာငႏ

ရငးႏးမႈေတြအေၾကာငးန႔ ဆရာန႔ပတသကတ အမတရစရာေတြက ေရးသားခပါတယ။

အဒေဆာငးပါးထမာ ဆရာက ဖကအကာ အာရ ယဥေကးမႈပညာရငဆ

ဘာေၾကာငခးျမငတယ ဆတအေၾကာငး ခလ ေရးသားခပါတယ။

“၂ဝဝဝ ျပညႏစ ၁၁ ႀကမေျမာက ဖကအကာ အာရဓေလဆက ဂပနျပညက

ခးျမငခတယ။ အာရယဥေကးမႈတဆပ ဆရာ ခးျမငခခရတယ။ ဂပန အႏပညာယဥေကးမႈ

အဖြ႔တစဖြ႔က ဒလ ဆခးျမငခတာကေတာ -

‘ဆရာက ျမနမာရာဇဝငက ေဝဖနဆနးစစခၿပး ျမနမာသမငး ေလလာမႈက

ဥးေဆာငခတယ။ ၿပးေတာ လးဝ ထးျခားဆနးသစတရႈေထာငက ေဖာထတတငျပခသမ႔၊

အာရတကက ထငရားတ ထပတနး သမငးပညာရငထက တစေယာကျဖစလ႔ပါ’တ။

ႏငငတကာ အေတြ႔အႀက ၾကြယဝၿပး ယၾကညခကခငမာသ ျဖစတအတြက ကမၻာက

ျမနမာရာဇဝငက ေလလာမယဆရင ဆရာျပစခတကမးေတြက မရမျဖစကမးေတြ

ျဖစခပါတယ။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 127

ၿပးေတာ ဆရာ ကြယလြနသြားတအတြက ဘယလခစားခရတယဆတာက

“ဆရာဆးသြားေတာ လြမးတယ။ အခအခနမာ ဆရာလ ဆရာမး၊ အစားထးစရာမရလ႔

ႏေျမာတယ။ ဆရာန႔ ဥးလ၊ ခမးသာတဘမာ ဆကလကႀကးပမးအားထတႏငၾကပါေစ” လ႔

ေရးသား အဆးသတထားပါတယ။

တကတကဆငဆင ၿပးခတႏစ ဆရာ ေမြးရကမာမ အေမလထေဒၚအမာက

ကြယလြနခရျပနပါတယ။ ျမနမာျပညအတြက အဖးတနတ ပညာရငေတြ ဆးပါးခရလ႔

ႏေျမာရသလ ဒေခတ ဒစနစႀကးေအာကမာ ေနာကထပ ဒလ ပဂၢလမးေတြ မေပၚမာကလညး

စးရမမပါတယ။ ။

ထနလငး (၁၃ ၊ ၄၊ ၂ဝဝ၉)

၂ဝဝ၉ ခႏစ ဧၿပလ ၂၄ ရက ေနာေဝအေျခစက ဒမကရကတစျမနမာအသ၏

ထတလႊငခကအား ျပနလညေဖာျပပါသည။

လမႁရႁခငး - အမႀတတရမား

Tuesday, 16 June 2009

မရႉးျခငးႏင မႏငျခငး

မးျမငခ

ဇြန ၁၇၊ ၂၀၀၉

ကေနာ နားလညထားခကအရ အကဥးေထာင၊

တရားရး၊ ရႏင စစတပဆသညမာ အပခပသမား၏

လထဖႏပေရး ကရယာမားသာ ျဖစပါ သည။ ထတရားသည

မညသညႏငငမားတြငမား၍ မညသညႏငငမားတြငမနသညက

တပအပမေျပာႏငေသာလညး ဗမာျပညတြင မနပါ သည။

ကေနာ မနသညထင၍ ပနကနသည။ ထ႔ေၾကာင ကေနာ သပနျဖစသည။ သပနတငး

မငးမကသင၏။ မငးဒဏရ၏။ ကေနာလညး သင၏။ ရ၏။ လညမေပၚတတတမေရာကျခငးႏင

ေရတြငအေဖာကမခရျခငးအတြက “ဘရားသခင”ႏင “က” က ေကးဇးတငစရာ

ေကာငးသညဟ ယခအခနထမထငမပါ။

အငးစနေတာရတြင သတငးသးဖးတငး “ရငခြတက” ဟ ဆရႏင “ႀကးတက”

ဒါမမဟတ “၂ တက” မနးသၾကသည။ ထးျခားသည အေခၚအေဝၚႏင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 128

ထးျခားသညတကခနးဖြ႔စညးပေၾကာင တခ ထတကကေရာကဖးခငၾကသည။ သ႔ေသာ

မေရာကခၾက။ ကေနာက အခြင အခါသငသျဖင ထတကသ႔ ၂

ႀကမတငတငေရာကခဖးပါသည။ “ႀကးတက” တ။ နငသးလကသညအသး။ ၾကကသးေမႊးၫငး

ထခငစရာ။ အကယ၍ ဗမာျပညတြင ေသဒဏကခရသမားအား လပစစကလားထငျဖင၊

ေခါငးျဖတစကျဖင၊ ေသေဆးထးျခငးျဖင၊ လကေျဖာင ေသနတသမားျဖငသတလင

ထတကကဘယလေခၚမလဟ ကေနာေတြးမဖးပါသည။ အာဏာလကဝယရသတ႔၏

“သပနမားအား တရား စရငခနး” ေအာကတြင သပနေပါငးမားစြာ “ေဒါကျဖတ” ခရၿပး

ေသျခငးတရားက လပစြာလကခခသညအရပမ႔ အရနအေစာက ႀကးလြနး လသည။

ထတကတြင အခနးေပါငး ၆၀ ရပါသည။ မကႏာခငးဆင အခနး ၃၀ စ စထားသျဖင ၂

ဘကေပါငး ၆၀ ျဖစသည။ အလယက ေလာကလမးျဖငခြထားသည

ရထားတြႀကးႏငဆငပါသည။ တခနးခငးစ၏ေနာကဘကအေပၚရ

အလငးေပါကကေလးမအလငးေရာင မတပါး အျပငအလငးေရာငမရသျဖင

အၿမတမးလလမႈဝါးဝါး။ ႀကးတကတြင အခနး ၆၀ ရသညအနက အခနး ၁၄ ခနးက အလယမ

ကန႔ လန႔ျဖတ သစသားတခါးႀကးျဖငပငး၍ ထပခြထားပါေသးသည။ ၂ တဟ ေခၚပါသည။ ၂

တတြင ေထာငကၿပးမေထာငတြငးျပစမႈ ထပမ ကးလြနသညဆသည ႀကးသမားမားႏင

ႀကးသမားမဟတသည အျခားအကဥးသားမားလညးရပါသည။

ကေနာ ႀကးတကသ႔ ပဌမအႀကမေရာကစဥက

“အထနးသမးခႏငငေရးအကဥးသား”ဘဝ။ ေတာေတာလပသည စကားလးဟေတြးစရာ

ရေသာလညး အလြနအကညးတနသည အျဖစေတြရငဆငခရပါသည။ ထစဥကတညးက

သလညး ႀကးတကတြငရေနခပါသည။ အျခား မညသမညဝါေတြရသညဟသာ သရေသာလညး

မညသႏငမ မေတြ႔ခရပါ။ ေသဒဏကႀကးသမားမားအား ၃ ခနးတတြႏင ေရခးဆငးခန ၁၅

မနစခြငျပပါသည။ ကေနာတ႔ ႏငငေရးထနးသမးမားကမ တေယာကတခနးထားသညအျပင

ေရခးခနကလညး ခြထားျပနသည။ ဘယသေတြေရခးဆငးဆငး ကေနာတ႔အခနးမားက

ႏးေၾကာဖာမားျဖငပတထားသလ ကေနာတ႔ေရခးဆငးခနတြငလညး အျခား

သမား၏အခနးမားအား အလားတပတထားပါသည။ ႀကးတက၌ တလခြခန႔ေနခရၿပး

ကေနာအား ၁ တကသ႔ေျပာငးေရႊ႔ၿပး ခပျပနပါသည။

၁ တကတြင ၄ လခန႔ေနၿပးေနာက စစခရးျဖငေထာငခလကပါသည။ ထ႔ေနာက

ဟတကဒတကႏင တကသသရာလညေနခနမား ျဖငသာၿပးေနေတာသည။ သညလႏင ၁၉၈၈

ခႏစေနာငးပငး အငးစနေထာငတြငး “ေတာငးပြတကပြမား”အနက လအမားဆး ပါဝငခ

သညဟဆႏငမည ၁၉၉၀ စကတငဘာ ၂၅ အေရးအခငးျဖစလာသည။ ထအခနက ကေနာ ၄

ရညတြငရေနပါသည။ အျခားေသာ ႏငင ေရးအကဥးသားမားနညးတ ကေနာလညးပါခသည။

၉၀ စကတငဘာ ၂၅ အား အာဏာပငတ႔က ေသြးရးေသြးတမးေျဖရငးခၿပးေနာက

ႏငငေရးအကဥးသားမားအား လစခြပါသည။ တခ႔က ညတြငးခငး

ေထာငေျပာငးျပစလကသည။

၄ ရညမ ကခြနဆငး(ေသြးသစလငယ မားအစညးအရး)၊ ကျမငရ(ဗ.က.သ)၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 129

ကညထြနး(ဗ.က.သ)၊ ကေအာငသနး(NLD)၊ ကေကာေအး (ဒ.ည.တ) ႏင ကေနာတ႔မာ မး

ပအရြာခသညလား အၫႈးပ အသခရသညလား မေျပာတတပါ။ ၄ ရညမ

ခြထတခလကရပါသည။ ကခြနဆငးႏင ကညထြနးမာ ညတြငး ခငးသရကေထာငသ႔။

ကေနာႏင ကန ၃ ေယ.ာကမာ ႀကးတကသ႔။

ဒတယမၸ ႀကးတကခရးသည ပဌမအႀကမထကအဆေပါငးမားစြာပဆးပါသည။

ဘယေလာကဆးသလဟ ဆလင ကေနာေထာငသက စစေပါငး ၁၅ ႏစတြင

အဆးဆးအေျခအေနျဖစသညဟသာ ေျပာခငပါသည။ ထားေတာ။ ကေနာေျပာခငသညမာ

ေထာငအေၾကာငး မဟတပါ။ ကေနာေျပာခငသညမာ သ႔အေၾကာငးျဖစပါသည။ တရက သ

ေရခးဆငးၿပးအျပနတြင ကေနာက သ႔ကေတြ႔ခငေနသည။

စကားေျပာ၍မရမနးလညးသသျဖငလညး ေခါငးကေလးဆတျပခြငရရ၊

လကမကေလးေထာငျပခြငရရေလာကသာ ေမာလငထားပါသည။

(ေထာငတြငးအကဥးအၾကပကာလမားတြင တေယာကကတေယာက

ရငဘတကကပ၍လကမေထာငျပျခငး၏သေကၤတမာ အသတတ နညးျဖင

“ေတာငထား”“ေတာငထားတယ” ဟေသာ အဓပၸါယေဆာငပါသည)

အခနးေပါကက ပတထားသည ႏးေၾကာဖာၾကမးက မသမသာေလးလစ၍

သျပနအလာက ကေနာ ေခာငးေနပါသည။ သျပနလာၿပ။ အေစာငဝါဒါ၏

ေအာသၾကားလကရသည။ “အားလး ေနာကလညထား” တ။ ကေနာမလည။ ကေနာအတြက

ျပာပမေၾကာကခဖးသညအခနမား။ ျဖစခငရာျဖစ။ ရေအာင ႏႈတဆကမညဟ

စတကပငးျဖတထားၿပးသား။ မလည၊ ၾကမးျပငေပၚအသာပခလကၿပး

ေခါငးကေထာငထားလကသည။ ကေကာငးသြားသည။ ေရခး ထတခန ေနာကကလကသည

အေစာငဝါဒါသည ကေနာႏငတရပတညးသားျဖစေနသည။ သက ကေနာက

မျမငေယာငေဆာငၿပး ေနေပး သည။

ကေနာက ဆရာေမာငေသာကက ရငဘတကပၿပးလကမေထာငျပလကသည။ သက

ကေနာကျမငေတာ လညရေစာငးရ ခကလသည သ႔လညတငက အားယလညရငး

“ကပတ႔မရႉးဘး၊ မႏငေသးတာ” တ။ ဒါပ။ ဘာမ ထပေျပာေနခနမရေတာ။ သလညး

ဆကေလာကသြားသည။ ကေနာလညးၾကမးျပငေပၚပလကသား ကနေနခသည။

ေနာကေတာ ေနာကထပအေတာမသတႏငသည အဆးမားၾကားတြင

လမၿပးရငးလမေနခရပါသည။

ထ႔ေနာကပငး ကေနာ ေတာငငေထာငသ႔ အေရႊ႔ခရျပနသည။

သ ကနးမာေရးမေကာငးေတာေၾကာငး၊ ေထာငက သ႔က မညသ႔ျပမေၾကာငး

စသညရငနငစရာေတြၾကားရသည။

ကေနာလညး စတ မေကာငး။ ဘာမလညးမတတႏင။ ေရာကရာေထာငမာ ငဖယေတ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 130

အေတခရၿပး လလညးအေပြးတကလာသညထင၏။ မခမဆန႔ ႏလးသားသည “ခႏငရညႏငဝ”

လာသညလား မဆတတေတာ။ ေတာရတနရဆသညမားက ကကနန“ခ” တတလာသည။

သ႔ေသာ …။ ထ သ႔ေသာကား အေရးႀကးပါမည။ “ၿပးတာေတြၿပးပါေစေတာ”

ဆသညအေျပာအဆမးက ဘဝငေခြ႔သမား၊ ခတြငးလကသမား ရႏငပါမည။ ဘာမမေျပာလပါ။

သ႔အေၾကာငးႏငသရပါလမမည။ ကေနာကား ထစဥကေရာ ယခေရာ

“ၿပးတာေတြၿပးပါေစေတာ” က ဟာဒယမေတြ႔ေသးပါ။

ေနာကေတာ သ ကဆးသြားၿပတ။ ၾကား ၾကားျခငးစတထခကမသည။

ႀကတမႏငခမရျဖစရသည။ ေဆာကတညရာမရ ျဖစစရာမရဟသာ ကယဘာသာကယ

ေတြးၿပးေျဖယလကရသည။ သကား သယၾကညရာအတြက ေနာငတမစြာ၊ ရရငစြာ၊

ခငၾကညျပတသားစြာ ခရးခက ျဖတသနးခေလၿပ။

ကေနာတ႔သည အားကစားမဟတသညပြတပြတြင ဝငယဥခၾကပါသည။

ယဥေနဆလညးျဖစပါသည။ အားကစားပြဆသညမာ စညးမဥး စညးကမးမညမ

ေကာငးေကာငး၊ ေျခရညမညမသာသာ ဒငညစလငရႉးရသညမားရတတပါသည။ ကေနာတ႔

ကစားခသညပြသည ဒင မရသညပြ။ ႀကတငစညးမဥးစညးကမးမား မသတမတႏငခသညပြ။

ထ႔ေၾကင သေျပာခဖးသလ ရႉးသညဟဆလငလညး မႏငေသးျခငး သာျဖစၿပး၊

မႏငေသးဟဆလငလညး မရႉးေသးျခငးသာျဖစမညဟ ေတြးေနမပါသည။

“ကပတ႔မရႉးဘး၊ မႏငေသးတာ”

“ကပတ႔မရႉးဘး၊ မႏငေသးတာ”

“ကပတ႔မရႉးဘး၊ မႏငေသးတာ”

ဆသည သ႔အသမားကား ယေန႔တင ကေနာရငတြင ပတငထပဆ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 131

မးမခ အထးအစအစဥ - ေဒေအာငဆနးစကည

Tuesday, 16 June 2009

ဇြနလ (၁၁) ရကေန႔ဆရင ဥးဘေသာ (စာေရးဆရာေမာငေသာက) တေယာက စစအာဏာရင

ေတြရ႕ အကဥးေထာငထမာ ေသဆးသြားခရတာ (၁၈) ႏစတငးတငးရသြားခပါၿပ။

ဆရာကြယလြနခနမာ ဆရာအသက ၆၄ ႏစထမာ ျဖစပါတယ။ အခ ၂၀၀၉ ခႏစ ၁၈

ႏစအၾကာ၊ သ႔မတေဆြ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ၆၄ ႏစ ျပညေတာမညအခန ဆရာအတြက

ေဒၚစေရးခတစာက ျပနလညေဖာျပလကပါတယ။

ေမာငေသာက သ႔မဟတ ...

ေအာငဆနးစၾကည

ဇြန ၁၇၊ ၂၀၀၉

န၀တ ႏငငေရးအကဥးသားေတြထက NLD အဖြ႕၀ငျဖစသ

နာကထပသားေကာငတေယာကကေတာ စာေရးဆရာေမာငေသာကလ႕ နာမညေကာၾကား

လသမားတ ဥးဘေသာပါပ။ သ႕ရ႕ မတေဆြေတြ၊ လပေဖာကငဘကေတြ၊ ေလးစားတသေတြက

ခစခငစြာေခၚသလ ဆရာေမာငေသာကဟာ ေမလ႕မရႏငတ ပဂၢလ တေယာကျဖစပါတယ။

သဟာ ျမနမာေရတပမေတာအတြငးမာ ႏစေပါငး မားစြာ အမႈထမးခသျဖစပါတယ။

၁၉၅၆ ခႏစမာ ျမနမာႏငငရ႕ အေရ႕ေတာငဘက ပငလယကမး႐းတနးတေလာက

ကငးလညေနတ ကငးေစာင စစေရယာဥတစးမာ ကပၸတနအျဖစ တာ၀နထမးေဆာငေနစဥ

သေဘၤာေမာကမႈန႕ ႀကေတြ႕ခရ ပါတယ။

သ႕ရ႕သေဘၤာနစတအခနမာ ဗလဘေသာန႕ တျခားေရတပသား (၂၆) ဥးတ႕ဟာ

အသကကယ ရာဘာေလႏစစငးန႕ သေဘၤာက စြန႕ခြာခၾကပါတယ။ လ (၉) ဥးပါတ

အသကကယေလတစငးဟာ လး၀ေပာကဆးသြားၿပး ဒတယအသကကယေလတစငးကေတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 132

ပငလယထမာ (၁၂) ရကၾကာ ေမာေနၿပးမ ဂပနသေဘၤာတစငးက ေတြ႕ရကာ

ကယတငခပါတယ။ အဒအခနမာ အသကကယေလေပၚမာပါတ (၁၈) ေယာကထက (၇)

ေယာကဟာ ေသဆးခပါၿပ။ ေနာကတေယာက ကယတငတသေဘၤာေပၚမာ ေသဆးခပါတယ။

ေမာငေသာကဟာ လ (၁၀) ေယာကအတြက (၃) ရကစာ အစာန႕ေရလေလာက႐ပပါတ

အသကကယေလကေလးေပၚက သ႕န႕ သ႕ရေဘာေတြ ေလာငကၽြမးလမတတပျပငးလတ

ေနေရာငေအာကမာ တနလႈပေခာကခား ကာ စတဓာတအႀကးအကယ

ကဆငးခရပအေၾကာငးေတြက အလြနစတ၀ငစားဖြယရာ စာအပ ငယေလးတအပ

ေရးသားခပါတယ။

ဆရာေမာငေသာကရ႕ တားလ႕ဆးလ႕မရႏငတ ဟာသဥာဏဟာ သေရးသားတစာေတြမာ

ေပၚလြင ေနပါတယ။ သတပါးက ထခကနစနာေစလတဆႏၵမပါတ သေရာစာလ႕

ေခၚႏငတာမးပါ။ သ႕ရ႕ ဟာသတခဟာ ျမနမာျပညက ဆရယလစေတြအပခပစဥတနးက

လတငးႀကကႏစသက ေရပနးစားခပါတယ။

သ႕ရ႕စာေရးေဖာေရးဘကတဥးဟာ တေစၦသရက ယၾကညသတဥးျဖစတအေၾကာငး

ၾကားရတအခါမာ ဆရာေမာငေသာကဟာ ခကခငးဆသလပ “သကေတာ ဘာမဆယတာပ၊

ျမနမာဆရယလစလမးစဥပါတကေတာင ယတာပ” လ႕ ေျပာခပါတယ။

ဆရာေမာငေသာကဟာ ကဗာဆရာတေယာကလညး ျဖစပါတယ။

ကယပငကဗာေတြလညး ေရးသလ အဂၤလပကဗာမားစြာကလညး ျမနမာဘာသာသ႕

ျပနဆခပါတယ။ တခ႕ကဗာေတြဟာ အၾသစရာေကာငးတ အခစကဗာေတြ ျဖစေနပါတယ။

Shakespeare, Robert Herrick, John Donne န႕ Shelley တ႕ရ႕ အခစကဗာေတြက

ဘာသာျပန ဆခပါတယ။ ဒါအျပင William Cowper ရ႕ “The Solitude of Alexander Selkirk”

ကလညး ဘာသာျပနဆခပါတယ။ ဆရာေမာငေသာကက ဒါဟာ သ႕ကယသရညရြယတာလ႕

ေျပာခပါတယ။ ဒါဟာ သ႕ရ႕ေနာကဆးစတ၀ငစားခတ ကဗာျဖစေကာငးျဖစပါလမမယ။

သ႔ေပလညး

ပငလယငကက အပတနးဘကဆျပနသြားၿပ

သားရက သ႕သားရတြငးထခငးနငး လအပ

ေခၽြးသပရမရာသ ပပပငေရာကေသာလညး

ငါတအမ ငါျပငဖ႕ သြားရဥး။

ေနရာအႏ႕ ဂ႐ဏာတရားပ႕ေ၀

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 133

ဂ႐ဏာတရား အားတကဖြယအေတြးပ

ေႏြးေထြးမႈေလး ေပးသပ

ခစားရဒဏရာေတြက ရငၾကားလညးေစေပးခ

လသားန႕ သ႕ၾကမၼာက။

ဒါေပမလညး ဆရာေမာငေသာကအတြက အငးစနေထာငမာ အၾကငနာတရားဆတာ

မရခပါဘး။

ဆရာေမာငေသာကဟာ ၁၉၈၉ ခႏစမာ အဖမးခရၿပး အဒႏစ ေအာကတဘာမာ

စစခ႐းက ေထာငဒဏအႏစ (၂၀) ခမတခခရပါတယ။ န၀တက သ႕က တပမေတာအတြငး

ပနကနမႈျဖစ ေအာငလပတယဆၿပး စြပစြခပါတယ။

အငးစနေထာငထ၀ငသြားခနမာ ဆရာေမာငေသာကဟာ ကြကသားေတြ

ယယြငးပကစးတ နာတာရညေရာဂါ ခစားေနရပါတယ။ သ႕မာ ကယလကအဂၤါလႈပရားရတာ

တငးတငးေတာင ေတာငန႕ ဆတေတာကဆတေတာက ျဖစေနၿပး ေရခးတာ၊

အ၀တအစားလတာ၊ စားေသာကတာ စတ ေန႕တဓ၀ကစၥေတြမာ အကအညေပးမသမပါဘ

ၿပးေျမာကေအာငေဆာငရြကဖ႕ဆတာ အခက အခေတြ အမားႀကးေတြ႕ရပါတယ။

ကနးမာေရးအခကအခေတြန႕ ေတြ႕ႀကေနရတ သ႕လလတေယာကအဖ႕ အကဥးခနးမာ

တဥးတညး ေနရတ ဘ၀ဟာ အစဥသျဖင ၀ဋဒကၡႀကးျဖစပါတယ။ ဆရာေမာငေသာကဟာ

၀ဋဒကၡက ႀကႀကခ ခပါတယ။ ဒါေပမလညး အငမတနမ ယယြငးခန႕ေနၿပျဖစတ

သရ႕ခႏၶာကယဟာ ၾကမးတမးဆးရြား လတ အငးစနေထာငရ႕ဒဏက ခႏငရညမရေတာပါဘး။

ေရတပအရာရေဟာငးလညးျဖစ၊ သေရာစာေရးတဆရာ၊ ကဗာဆရာလညးျဖစ၊

ႏငငေရးလႈပရား သလညးျဖစတ အသက (၆၄) ႏစအရြယ ဆရာေမာငေသာကဟာ ၁၉၉၁

ခႏစ ဇြနလမာ အကဥး ေထာငအတြငးမာပ ေသဆးခရပါတယ။

သ႕ဘ၀အေမာငကခရတ အကဥးေထာငတြငးက ကာလေတြမာေတာင

ဆရာေမာငေသာကရ႕ ကဗာဉာဏဟာ ေပာကကြယမသြားခပါဘး။ သဟာ

စစအာဏာရငစနစေအာကမာ ကးလြနေနတ ႀကးမားတ မတရားမႈႀကးေတြအေၾကာငးက

လ႕၀ကစြာ ကဗာေရးဖြ႕ခပါတယ။ ေရးေခတ အဂၤလပကဗာေတြက သဘာသာျပနဆခပ

အႏအရြ လကရာမးန႕ လး၀ျခားနားတ၊ ေဒါသအေငြ႕ တေထာငးေထာငးထြကေနတ ကဗာမးပါ။

“အႏစ (၂၀) ဆပါလားေဟ၊

အေကာငးအဆးအေပၚမာ ရကဖြယလလ ဥေပကၡာျပႏငသမားက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 134

ယတညသမဖငးမႈန႕ မသန႕စငေသာအရာမနသမရ႕ မသားပဒမန႕ေလ”

ဆၿပး သ႕အဖ႕ ေသဒဏျဖစသြားတ စရငခကက စကဆပစြာေရးဖြ႕ခပါတယ။ ။

("Death in Custody" (2) ႏင (3) က ေဒၚေအာငဆနးစၾကညေရးသားခၿပး ေကာေကာစး

ဘာသာျပနဆခသည “ျမနမာျပညကလာတစာ” စာအပမ ကးယေဖာျပသည။)

မကေမႀာကေရးရာ - သတငးေဆာငးပၝး

Sunday, 14 June 2009

အဆးသသရာထက ျမနမာျပည

ႏငလငးေအာင

ဇြန ၁၅၊ ၂၀၀၉

အမျပနမေရာကႏငေသးတ ခရးသညမား

ရနကနၿမ႕ရ႕ ဗလခပလမးမ တေလာကမာ သမျဖလမးဆ မးပြင၊ ဗလျမတထြနးလမး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 135

(ယခင ခရစလမး) မးပြင၊ ဗလတေထာငဘရားလမး မးပြ င စတမးပြငေတြ ဘယမးပြငမ

မးလငးတာ မျမငရ။ ဘတစကားမား၊ တကစမား န႔ကယပငကားေတြ သ႔ထကငါ

အလအယကျဖတဖ႔ ႀကးစားရငးန႔ လမးဆမာ ကားေတြ တစးန႔တစး ယကရယကာ ေရ႕မတး

ေနာကမဆတႏငျဖစေနပါတယ။

သမျဖလမးဆ မးပြငနားမာေတာ ယာဥထနးရေတြပါတ ပါပေလကာကားက

လမးေဘးရပၿပး ဘတစကားေတြ ကနပစၥညးတငလာတ ဒငနာကားေတြက စစၿပး

ပကဆေတာငးေနပါတယ။ မးမလာလ႔ ရႈပေထြးၿပး မလႈပႏငျဖစေနတ ကားတနးက ရငးဖ႔

လး၀စတ၀ငစားပမျပပ၊ ထေနရာန႔ ခပလမးလမးမာ ကားထးရပၿပး ေငြေတာငးဖ႔ကသာ

စတ၀ငစားေနပါတယ။

လမးဆကတရာလမးေပၚမာလညး ပလပစတစ ကားမးခြက အကးအစ

ေတြျပန႔ကေနတာ ျမငရေတာ မၾကာမက ကားတစးန႔တစး တကမထားပရတယလ႔

နားလညလကပါတယ။ ယာဥထနးရေတြက ယာဥတကမႈျဖစမ အလပရၿပး

အကးရတာလားလ႔လညး ႀကႀကဖနဖန ေတြးမလကပါတယ။ မးပြင မေကာငးလ႔ မးလးကၽြမးလ႔

မးမလာတအေျခအေနမးဟာ သတ႔အတြက အလပျဖစေစတ သေဘာမးလညး

ျဖစေနပါတယ။

ၿပးခတ ရကကပ သမျဖလမးန႔ မဟာဗႏၶလ လမးဆမးပြ ငေနရာ စငးလးငား

လကထရပ ပစကပက သာေကတ-သရမဂၤလာေစးေျပးတ ၁၀၆ ကားက အတငးပတေကြ႕ရာမာ

တကမၿပး ၁၀၆ ဒငနာကား ေမာကသြားပါေတာတယ။ ကားေပၚမာ စးနငးလာတ

အလပျပနသေတြ ကားနေဘး၊ သတငေတြ၊ ထငခေတြန႔ ခကမၿပး ဒဏရာရကနၾကပါတယ။

ကားေမာငးသကေတာ ဘာမ မျဖစပါဘး။ ဒငနာကား ဆတာလညး ဘယႏငငမာမ ခရးသည

တငတကားမဟတပါဘး။ ပစၥညးတငတကား အမးအစားပါ။ ျမနမာႏငငမာ ထငခေတြ ဆငၿပး

စအငဂတပကာ ခရးသညတငေနေတာ မၾကာခဏ ေမာကတာ တကတာလညး မဆနးပါဘး။

အခ ယာဥတကမႈမာ ဒဏရာရသေတြ ေဆးရေရာကကနပါတယ။ ဒဏရာရသေတြက

သယသြားၿပးတေနာကမာ ကားေနာကခနးအတြငးမာ ခရးသညေတြရ႕ ပစၥညးေတြျဖစတ စတး

ထမငးခငက တးလးလေနၿပး ထးေတြ၊ လကကငအတတခ႕ ၊ ဖနပေတြ ျပန႔ကေနတာက

ျမငေတြ႕ရပါတယ။ သတ႔ရ႕ မသားစေတြကေတာ အခနတန ျပနမလာလ႔ ဘယေရာကေနလ၊

ဘာျဖစလ ဆတာ မသရလ႔ စတပေနၾကမာ မလြပါဘး။

ဒလအျဖစမးေတြဟာ ရနကနမာ ေန႔စဥလလပ ဟေနရာ ဒေနရာမာ ျဖစပကေနတာပါ။

ရနကနၿမ႕ႀကးမာ လေတြသြားလာလႈပရား စညကားေနေပမယ လပစစမးက ပကခငတငးပက၊

မးပြငေတြက မးမလာ အခလ မေတာတဆျဖစမႈေတြကလညး မၾကာခဏျဖစေနၿပး ရနကနမာ

ေနထငသေတြက အဒလ ပကခငတငးပက၊ ျဖစခငတငးျဖစေနတ အေျခအေနမာ ႀကးစားၿပး

ရငသန ေနၾကရတာပါ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 136

ရာေထာငခတ မးစကမား

မဆလ အစးရလကထက စမခန႔ခြတာက ဖယထားၿပး ၿငမပ၊ န၀တ၊ နအဖ

နာမညေျပာငးခခတ ႏစ ၂၀ ကာလမာ လပစစမးက စနစတက စမခန႔ခြခရင ယခလ ျဖစစရာ

အေၾကာငးတခမ မျမငမပါဘး။ အခေတာ လြနခတ ႏစ၂၀ ထကကေတာင ပဆးတာကပ

ျမငရပါတယ။ ဟတေခတက ရနကနၿမ႕ရ႕ ပလကေဖာငးေတြမာ ယခလ မးစကေတြ

ရာန႔ေထာငန႔ခ မျမငခရေသးပါဘး။

ရနကနၿမ႕ထက လပစစမး ဆကသြယထားတ ေျမေအာကႀကးေတြ ဆတာလညး

အပတစဥနးပါးေလာက ေပါကေနတာ ျမငေေန ေတြ႕ေနရပါတယ။ ႀကးေတြက ေဟာငးအလာၿပး

လပစစမး လာတ နာရတ ေလးအတြငးမာ အမေတြ လပငနးေတြက တၿပငနက ေရတငၾက၊

ခကၾကျပတၾက လပေတာ ပၿပး ေပါကကနပါတယ။

ေျမေအာကႀကးေပါကၿပ ဆရင ဘယေနရာလ ဆတာ လပစစရးက၀နထမးေတြ

ခကျခငး သပါတယ။ ျဖစႏငတ ေနရာက တနးၿပး တးဆြၾကပါေတာတယ။ မနတာလညး

မားပါတယ။ ေတာေတာက ေတာတလေတြလ႔ အထငႀကးမပါတယ။ ဘယေနရာမာ

ေျမေအာကႀကးေပါကသလ လ႔ရာေဖြတကရယာမား သတ႔မာ ရသလားလ႔ေပါ။ အမနကေတာ

ေပါကေနက ေနရာက ျပနေပါကမယလ႔ သတ႔ ေမာလငထားၿပးသား ဆတာ ေနာကပငးမာ

နားလညလာရပါတယ။

ယခတေလာ ျဖစပကေနတ အျဖစအပကေတြက သးသပၾကညတအခါမာ

တငးျပညေကာငးေအာင လပေနတာမဟတဘး ဆတာ ပထငရားလာပါတယ။

တငးျပညေကာငးေအာင မလပတအျပင ပကေအာင ဖကဆးေနတာလ႔ ေျပာရင ပေျပာတာ

မဟတပါဘး။

လအမားစက လမးေတြေကာငးေအာင မးေတြလာေအာင ဘယလလပရငရတယ၊

စသျဖင အစးရေနရာ ၀ငစဥးစားၿပး စတကးန႔ စမၾကညၾကပါတယ။ လပစစမးေတြ ဘယလ

စစဥလကရငျဖင မနသြားလမမယ၊ လမးေတြ ဘယလ ျပငဆငလကရငျဖစ ေရရညခလမမယ။

ပညာေရးေတြ ဘယလ ကငသးရငျဖင အဆငျမငလာလမမယ ဆၿပး စဥးစားၾကဆ

ၾကညၾကပါတယ။ အဒအခါ ျမငလာရတ အခကကေတာ အစးရလပေနတာေတြဟာ

ေကာငးသြားေစမယ လပရပတခမ မဟတပ ေျပာငးျပနေတြျဖစေနတာပါပ။

သငခနးစာမယေသးတ စာသငခနးပညာေရး

ဆယတနးေအာငစာရငး ထြကလ႔ ကရႈးတ ေကာငးသားေတြရ႕ မဘေတြ ေနာကႏစ

ဘယလ လပရမလဆတာ ေခါငးပေအာင စဥးစားၿပး ကရငေတြ၊ ၀ငးေတြ ေဘာဒါေတြဆ

ေျပးလႊားစစမးရ သလ ေအာငတ သားသမးေတြရ႕ မဘေတြလညး မသကသာပါဘး။ ဘာမ

အႏစမရေတာတ တကသလ ပညာေရးက သငယေစမလား ဆတာက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 137

စဥးစားခငခနေနၾကရပါတယ။ ေငြအနညးငယ တတႏငတ မဘေတြက ႏငငျခားမာ

ပညာသငယေစႏငေအာင ဘာသာစကား၊ သငတနးေတြ၊ အျခားကၽြမးကငမႈ သငတနးေတြ

စစမးရန႔ မသကသာလပါ။

အလယတနး အထကတနး ပညာေရးလညး ျမနဆနစြာ ပကစးလာေနသလ၊

တကသလ၊ ေကာလပ ပညာေရး ဆတာကလညး ဘယသမ တနဖးမထားၾကေတာ ပါဘး။

ဘြ႕တခနာမညရဖ႔ အတြကသာ ဆကလက စာရငးသြငး တကေစၾကတာပါ။

တနစမာ အဆငးမင ၂ ႀကမကးေရး ၿပးပ႔ စာေမးပြနးရင အနးကပ သငတနး

၁၀ရကေကာငးတက (အမနက ေကာငးသားေတြ ၅ရက ၆ရကထက ပမတကၾကပါ) ၿပး ေျဖတ

အေ၀းသငဆတာမး အျခားႏငငကသေတြ အေနန႔ဆရင ၾသခစရာ ေကာငးေလာကတ

ပညာေရး လ႔ဆၾကမယ ထငပါတယ။ အလ အေ၀းသငက ေန႔ေကာငးတကတာထက

ေရြးခယသပမားမားလာလ႔ အစးရက အေ၀းသငက အမတေတြ ျမငတာမးေတြပါ

လပလာရပါတယ။

နအဖ အာဏာသမးၿပးေနာကပငး ေကာငးေတြက ၿမ႕ျပငပ႔၊ ျပညနယန႔တငးေတြရ႕

ၿမ႕ေတာတငမက ၿမ႕ငယေတြမာပါ ေကာလပန႔ တကသလေတြဖြငၿပး ေကာငးသားေတြက

ခြျဖန႔ပစန႔ ျမနမာႏငင ပညာေရး အေဆာကအဥက ရရရငရင ဖကဆးလာတာ ဆယစႏစ

ႏစခၾကာၿပးေနာက ျမနမာႏငငထမာ အေနာကႏငငန႔ ေဒသတြငးႏငငေတြရ႕ တကသလ

တကဖ႔ ပရမးရငး လာလပသေတြ ယခႏစပငးမာ ပမားျပားလာပါတယ။ ႏငငျခားသြားဖ႔

ပညာေရး ၀နေဆာငမႈ ကမၸဏေတြ မားျပားလာတာဟာ ျမနမာႏငငတြငးက အထကတနး

ပညာေရးက မယၾကညေတာတ သေဘာျဖစၿပး ျမနမာပညာေရး ကဆးေနမႈက ျပသတ

လကၡဏာ တရပျဖစပါတယ။

စစအပစလကထက တခါးေစစးပြားေရး

လေတြ စးပြားေရးအရ ဒကၡေရာကေနမ ႏငငေရးက စတမ၀ငစားႏငဘး ဆတ

အလြနနမကတ စဥးစား ေတြးေခၚမႈမး နအဖ ေခါငးေဆာငေတြမာ ရပါတယ။

ဒလအေတြးမးရတယဆတာ အရငတနးက ေျပာရင အေတြးေခါငလ႔ ေျပာဆတာလ႔

ထငျမငေကာငး ထငျမငၾကမာ ျဖစေပမယ ျဖစပကခတ အျဖစအပကေတြက ေသခာစြာ

ေစာငၾကည ေလလာၿပးတအခါ အဆပါ ယဆခကဟာ အျဖစမနန႔ ေတာေတာ နးစပတယ

ဆတာ ေတြ႕လာရပါတယ။

ၿငမပ၊ န၀တ၊ နအဖ ဆတ နာမညသးခေျပာငးခတ စစအစးရလကထက အႏစ ၂၀မာ

အေစာပငး ၇ ႏစေကာသာသာပ အတငးအတာ တခအထ စးပြားေရး အခြငအလမး

ပြငလာတယလ႔ ေကာကခက ခစရာရပါတယ။ ၁၉၉၄၊ ၉၅ ေနာကပငးမာ တကခါစ

လပကငခြငေပးခတာေတြ အားလး စစအစးရ မသားစေတြ ကမၸဏေတြ လကထ၊ နအဖနးစပသ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 138

လပငနးရငႀကးေတြလကထ ေရာကေအာင နညးအမးမးန႔ ကန႔သတၿပး လပေဆာငခပါတယ။

ပဂၢလက ဘဏစနစ နညးနညး အေျခကလာတယ လ႔ထငျမငယဆ မခနမာ

ဘဏေတြက ၿပလေအာင လပေဆာငခပါတယ။ တႏစထကတႏစ ကလာတ ျမနမာစးပြားေရး

အေျခအေနက နအဖ မသလ႔မဟတပါ။ စးပြားေရးန႔ ပတသကတ ကနးဂဏနးေတြ

ဘယေလာကလမပါေစ။ လမထားတ ကနးဂဏနး ပငကယက တႏစထကတႏစ

ဆတယတလာေနတာက ျမငႏငပါတယ။ တငးျပညစးပြားေရးထကက ေဆြစမးစေတြရ႕

အကးစးပြားကသာ အာရစကေနတာမ႔လ႔ ကယအပစ စးပြားေရး လပကငေနႏငသေရြ႕

ဒလမးအတငး ေရ႕ဆကခတကသြားမယလ႔ သဓဌါန ခထားပရပါတယ။

ေနျပညေတာ ေျပာငးၿပးေနာကရနကန

၂၀၀၅ ခႏစကနခါနး ရနကနၿမ႕က နအဖ အစးရအဖြ႕စြန႔ခြါၿပးေနာက ရနကနၿမ႕ရ႕

လမးပနး ဆကသြယေရး၊ သြားေရးလာေရး လပစစမး၊ ေရစတ ၀နေဆာငမႈေတြ ပ၍ပ၍

ဆးရြားလာတယ လ႔ရနကနၿမ႕မာ ေနထငသေတြ နားလညေနၾကပါတယ။ ပဥမနားန႔ ၾကပေျပး

ေရဆငးတ႔မာသာ လပစစမး မနမနလာေနၿပး ကနတ ျမနမာတႏငငလးမာ မလာတခက

လာတခကန႔ လးလးပကတေနရာေတြ အမားအျပားပါပ။

ရနကနၿမ႕က ကးပကေနတ ပလကေဖာငးေတြ ကြအကေနတ ေျမာငးဖး

ကြနကရစအခငးေတြ ခငဗရပြန႔ ကတရာလမး၊ ေဟာငးႏြမးစတျပတေနတ တကစကားမား၊

ပကစးေနတ မးပြငေတြ၊ တနာရသာသာ မးႀကးရင ေခာငးေပါကသြားတ လမးမား စတ

ပရပေတြန႔ ေရးျခယေဖၚျပရမယ ၿမ႕တၿမ႕ ျဖစေနပါၿပ။

ျမနမာႏငငအေရး စဥးစားလကတငး၊ တစတရာ ေျပာစရာေတြ႕လကတငး

ဆယစႏစရညၾကာ အပခပလာတ စစအစးရဟာ ျမနမာျပညသေတြ ေခာငလညေအာင ၊

လေနမႈ အဆငအတနး ျမငေအာငလပေပးဖ႔ ဆႏၵမရရ႕လား။ သ႔မဟတ အာဏာတညၿမေရးသာ

ပထမ လထဘာျဖစျဖစ အေရးမႀကးဆၿပး သေဘာထားသလား လ႔ေတြးေတာမပါတယ။

တကစေမာငးသတဥးက ` တကစေတြက ေလာငစာဆ ေစးျမင ၊ ေနာက

စအနဂဆေတာ စအနဂေျပာငး၊ ေျပာငးၿပးေတာမ ကားမားသြားလ႔ ထညေပးမယ

ဆငအေရအတြကက မႏငလ႔၊ မးပကလ႔ ညအပေစာငရ၊ ေနာက မတာဆလ႔ မတာတပရန႔

ဒအစးရဟာ လေတြ ေခာငလညေအာင စးပြားေရးတးတကေအာင လပမယ အစးရမဟတဘး

ဆတာ ၾကာလာေလ သေဘာေပါကလာေလပ´ လ႔ ၿငးတြားေျပာဆပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 139

မကေမႀာကေရးရာ - သတငးဖတစာ

Sunday, 14 June 2009

ျမနမာျပညသား တ႔အတြက ဒတယ

ဂအမကြနး လာၿပလားမးမခ အေထာကေတာ ၀၀၄

ဇြန ၁၄၊ ၂၀၀၉

Palau ကြနးႏငင ၿမ႕ေတာေဟာငး Koror တြင ယေန႔ ေတြ႔ရေသာ မေအးေအးသန႔ ႏင

ျမနမာျပညသားမား။ (ဓာတပ - AP)

ယခငက ပစဖတ သမဒၵရာအတြငးရ ဂအမကြနးသ႔ အေရာကသြားၿပး ႏငငေရး ခလႈခြင

ရယမႈမား ေရပနးစားခသည။ ယခအခါ အလားတ ကြနးတခ ထပမ ေပၚေပါကလာၿပဟ

ယဆဖြယ ျဖစေနသည။

ျမနမာျပညသား ၁၁ ဥးသည ပစဖတ သမဒၵရာအတြငးရ Palau ကြနးႏငငတြင

ေရာကရေနၿပး ထမတဆင ၾသစေတးလႏငငသ႔ သြားေရာက ခလႈရန စစဥေနသညဟ

www.mvarietynews.com ရ သတငးတပဒတြင ဇြနလ ၈ ရကေန႔က ေရးသားထားသည။

၎တ႔သည မေလးရား၊ ဖလစပငႏငငတ႔မတဆင အဆပါ ကြနးႏငငငယသ႔

ေရာကသြားျခငး ျဖစသညဟ ဆသည။

ထ ၁၁ ဥးတြင မေအးေအးသန႔ အမညရ အမးသမး ၁ ဥး ႏင အမးသား ၁၀ ဥး

ပါ၀ငသညဟ AP သတငးတပဒတြင ေရးသားထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 140

ထ ၁၁ ဥးသည ေဖေဖာ၀ါရ ၂၈ ရကေန႔က ကမၻာလည ခရးသညမားအျဖစ

ေရာကရလာေၾကာငး၊ ေနာကပငးတြင ဒကၡသညအျဖစ ေလာကထားခေၾကာငး Palau

ကြနးႏငင လ၀ငမႈ ႀကးၾကပေရး အရာရတဥးက ေျပာသည။

ထ ၁၁ ဥးက အထးေနထငခြင ေပးထားေၾကာငး၊ ၎တ႔က စစေဆးရန ကလသမဂၢ

ဒကၡသညမား ေအဂငစ (UNHCR) အရာရတဥး ၎တ႔ထ မၾကာမ သြားေရာကမညဟ

ဆသည။

ထကြနးႏငငသည ဖလစပငႏငင အနး တညရသည။ ၂၀၀၇ ခႏစ စာရငးမားအရ

လဥးေရ ႏစေသာငးေကာ ေနထငသညဟ သရသည။

၁၉၉၅ ခႏစ ျမနမာျပညသား အမားအျပားသည ပစဖတသမဒၵရာအတြငးရ

ဂအမကြနးသ႔ သြားေရာကၿပး ႏငငေရး ခလႈခြင ရယခၾကသည။ ဂအမကြ နးသည အေမရကန

ျပညေထာငစ၏ အေစာငေရာကခ ကြနး ျဖစသည။

ယခအခါ ျမနမာျပညသား အမားအျပားသည ထငး၊ မေလးရား၊ အႏၵယ ႏငငမားသ႔

သြားေရာကၿပး ဒကၡသည အျဖစ ခလႈခြင ေတာငးခလက ရသည။

ထကြနးႏငငငယသ႔ ေလယာဥခရးျဖင သြားေရာကႏငၿပး အနးဆးလမးမာ

ဖလစပငႏငငမတဆင သြားေရာကေသာလမး ျဖစသည။ (www.visit-palau.com)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 141

Palau ကြနးႏငငေရာက ျမနမာျပညသား ၁၁ ဥး (ဓာတပ - AP )

Friday, 12 June 2009

ေရမး အျပညအစ လ႕၀က လႈငေခါငးႀကးမား

ဓာတပသတငးဇြန ၁၂၊ ၂၀၀၉

ေနျပညေတာ နင ေတာငႀကးၿမ႕ တ႔တြင ေျမာကကရးယား ပညာရငမား၏ အကအညျဖင

ေျမေအာက ဥမငလဏေခါငးမား တညေဆာကေနျခငးက ဓာတပမားႏင တကြ Yale Global Online

မဂၢဇငး တြင ေဖာျပထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 142

လဏေခါငးမားက ေလေၾကာငး တကခကမႈရနမ ကာကြယ ႏငေစရန တညေဆာကထားျခငး

ျဖစၿပး၊ လထ အၾကြမႈႀကး ထပမ ေပၚေပါကလာပါက ပနးခရန စမထားျခငးျဖစသညဟ ေဆာငးပါးရင

ဘားတးလ လစတနာ က သးသပထားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 143

၁၀ ဘး တပ ကနတငကားႀကးေတြ ေကာငးစြာ သြားလာႏငသညအထ ႀကးမားၿပး နရ ႏင အမး

တ႔ကလညး တစေပ မက ထသည ကြနကရစ ျဖင တညေဆာက ထားျခငးျဖစသညဟ ဆသည။

အကႌအျပာ၀တ ၀နထမးမာ ျမနမာပညာရငျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 144

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 145

ပငတငကၸ - ေအာငေ၀း

Saturday, 11 July 2009

ကဗဟနးမသည ေကာကကအထ (၁၆)

“၁၉၇၄ ဥးသန႔စာပန”(ဒတယပငး)

ေအာငေဝး

ဇလင ၁၁၊ ၂၀၀၉

ဒဇငဘာ ၈ ရက။ ဒေန႔ဟာ ဥးသန႔ရပကလာပက မသားစ ဆႏၵအရ ကနေတာမင

ပနးၿခက ပ႔ေဆာင ျမပႏရေတာမယေန႔။

ဥးသန႔ရ႕ ေနာကဆးခရးက ဂါရ၀ျပ လကပါ ပ႔ေဆာငၾကမယ ေကာငးသား ျပညသ

သဃာထႀကးရ႕ ေပါငးစညး ညညြတမႈကေတာ တကသလနယေျမ တခလး လပငလယ

လႈငးထလ႔ လေနပါေတာတယ။

ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမ ၀နးကငတ၀က၊ အဓပတ လမးမႀကးတေလာက ေနရာတငးဟာ

ရငခန လႈပရားဖြယ ျဖစေနပါတယ။

မြနးတည ၁၂ နာရ စာပန ပ႔ေဆာငမယ အစအစဥအရ ဥးသန႔ရပကလာပက

ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမထကေန သမဂၢ ရငျပငဆက ျပညကပေနတ လအပႀကး ၾကားထက

ခရာခဆစ သယေဆာငလာပါၿပ။

ဥးသန႔ရပကလာပက ကနေတာမင ပနၿခ မသယေဆာငခင ေကာငးသားန႔ ျပညသေတြ

ေခြ းန႔ တညေဆာကခရတ သမဂၢ ရငျပငက အတဂေပၚမာ ေခတ တငၿပး ဂရ၀ ျပဖ႔

မႏေလးေဆာင ေကာမတက ဥးသန႔ မသားစန႔ ဘြ႔ႏငးသဘင ခနးမ (ဗဟ) ေကာမတ တ႔ ထမာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 146

ေမတာရပခ ခြငေတာငးထားပါတယ။

သမဂၢရငျပငက ဂမာ ႏငငျခား သတမနေတြ၊ ႏငငတကာ သတငးေထာကေတြလညး

အမားအျပား ေရာကရေနၾကတာပါ။ သာသန အလ၊ ခြပေဒါငးအလ၊ ကလသမဂၢအလ အလ ၃

လက ယဥတြ လႊငထထားတ ဥးသန႔ရပပ ပနးခကားခပႀကး ေနာကခန႔ အဒ အတဂေပၚမာ

ဥးသန႔ရပကလာပက တင၊ လထ ပရသတႀကးက ဂါရ၀ ျပၾကၿပးလ႔ စာပန အစအစဥအတငး

ကနေတာမငပနးၿခသ႔ ဆကလက ပ႔ေဆာငဖ႔ ေၾကညာလကတ အခါမာေတာ

“ဥးသန႔ရပကလာပက သမဂၢ၀ငးအတြငးကေန ဘယကမ ထတမသြားရဘး” ဆတ အသေတြ

တခနက ဆည ထြကေပၚလာပါေတာတယ။ ေကာငးသားန႔ ျပညသ လထႀကးဟာ

လႈပလႈပရားရား ျဖစသြားပါၿပ။ သဃာေတာေတြလညး ႏးႏးၾကားၾကား ျဖစကနပါၿပ။ ဥးသန႔ရ႕

ကနရစသ မသားစန႔ မခြ ဆးျဖတရလ႔သာ ကနေတာမငး ပနးၿခက ပ႔ဖ႔ သေဘာတခရေပမ

ဥးသန႔က ဒ တကသလနယေျမမာပ ထာ၀ရ ျမပႏ သၿဂၤဟလေၾကာငး ေကာငးသားေတြက

ထတေဖာ ေၾကြးေၾကာလာၾကပါေတာတယ။

ဥးသန႔မသားစ၀င တေယာကက မႏေလးေဆာငေပၚက အသခ႕စကန႔ ပရသတႀကးက

ေမတာရပခ စကားေျပာပါေသးတယ။ ဒါေပမ ေကာငးသားေတြ ၾကားမာ သေဘာထား ၂ မး

ကြခလ႔ ပရသတေတြလညး သေဘာထား ကြသြားၾကပါတယ။

ဒအခနမာပ မႏေလးေဆာင ေကာမတဘကက ဥးသန႔ရပကလာပက ေကာငးသားန႔

ျပညသေတြ တညေဆာကထားတ သမဂၢ ရငျပငက အတဂမာပ ထာ၀ရ ျမပႏဖ႔

ဆးျဖတေၾကာငး ေၾကညာလကတ အခါမာေတာ ပရသတႀကးက တခနက ၾသဘာေပး

ေထာကခလကၾကပါေတာတယ။

ဥးသန႔ရပကလာပက ေကာငးသားေတြ ပခးေျပာငး ယၿပး အတဂထ ထညသြငး

သၿဂၤဟလကပါၿပ။ ပနးရဆရာက ဂက ပတၿပးတအခါမာေတာ ‘ေအာငၿပ၊ ေအာငၿပ၊ ေအာငၿပ’

ဆတ ဥဒါနး ကးရငသေတြ တကသလ နယေျမ တခလး ပတင ျမညဟနးသြားပါၿပ။

ေကာငးသားေတြက ကလသမဂၢ အလေတာက အတဂေပၚမာ လႊမးၿခလကၾကပါတယ။

အဒေန႔ ညဘက ျမနမာအသကေန စစအစးရက ေကာငးသားေတြဟာ ဥးသန႔မသားစ

ဆႏၵက ျငငးပယၿပး တကသလနယေျမထမာ ဥးသန႔က သၿဂၤဟေၾကာငး သတငး

ေၾကညာခပါတယ။

ေကာငးသားန႔ ျပညသေတြဟာ ဥးသန႔ရ႕ ၿငမးခမးေရး ဂဗမာနက ဆကလက

တညေဆာကၾကပါတယ။ ဥးသန႔ အတဂက ကာကြယ ေစာငေရာကဖ႔ အေသခ တပဖြ႔

ဖြ႔ပါတယ။ ခြပေဒါငးအလ နဖးစညး နနေတြန႔ ေကာငးသားေလးေတြက အတဂက ၿခရ

ေစာငၾကပေနၾကပါတယ။

မဆလ စစအစးရကလညး အခနန႔အမ ေရဒယ သတငးစာေတြကေန

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 147

ေကာငးသားေတြက ရတခ တကခကေနပါတယ။

၁၉၇၄ ဇြနလ ၆ ရက အလပသမား အေရးအခငး ေသြးစြနးၿပးလ႔ ၆ လ အၾကာမာ

ဥးသန႔ စာပန အေရးအခငး ျဖစလာတာမ႔ လထရ႕ မေကနပမႈေတြဟာ ဒေနရာမာ ေပါငးစညး

ေပါကကြကနၾကပါၿပ။

တကသလနယေျမထမာ ႏငငေရး ေဟာေျပာပြေတြလညး ၿခမၿခမသသန႔ပါ။ လထရ႕

ႏငငေရး ေရခနကလညး ရနပေငြအတြက ေရႊ ေငြ ေကာကသပတျမား လက၀တ လကစားေတြ

ခြ တလတအထ ျဖစေနပါၿပ။

ဒဇငဘာလ ၁၀ ရက မြနးလြပငးမာေတာ မဆလ စစတပက တကသလနယေျမက

ပတဆ႔ၿပး ေကာငးသားေတြက ႏမနငး ၿဖခြဖ႔ တတတဆတ စမေနၿပ ဆတ သတငး

ေကာငးသားေတြက ရလကပါတယ။ ဒါေၾကာင ေကာငးသား ေခါငးေဆာငေတြက တကသလ

နယေျမထ ေရာကေနတ အထကတနး၊ အလယတနး ေကာငးသားငယေလးေတြ အမးသမး န႔

သကႀကး ရြယအေတြက တကသလ နယေျမထကေန အခနမ ျပနထြကဖ႔ ေမတာရပခ

စစဥေပးရပါတယ။ တခ႕ကေတာ ျပနမထြကခငၾကပါဘး။

ည ၁၀ နာရ လၿခေရးဂတ ပတလကခနမာေတာ လအပက ေကာငးသား ျပညသ

စစေပါငး ၂ ေသာငး ေလာက တကသလထမာ ကနေနပါေတာတယ။

စစတပဟာ သနးေခါငယအခန မတငမ ကတညးက တကသလ ေကာငး၀ငးက

ေလးဖက ေလးတနက ပတဆ႔ထားလကပါၿပ။

ေနာကတေန႔ ဒဇငဘာ ၁၁ ရက နနက လငးအားႀကး ၂ နာရ ဆႏၵျပ ေကာငးသား

ျပညသေတြ အပေမာကေနတ အခနမာ စစတပဟာ အဓပတ လမးထပက ျခေသၤတခါးႀကးက

ကရနးန႔ ဆြျဖတပစလကၿပး စစသားေတြ အလးအရငးန႔ ေကာငး၀ငးအတြငး ၀ငေရာက

စးနငးၾကပါေတာတယ။

ေကာငး၀ငးအႏ႔ ဆလကမးေမာငးႀကးေတြ ထးၿပး စစသားေတြက သခပကာ ကားေတြ၊

မကရညယဗးေတြ၊ နပတတတေတြ၊ ေမာငးျပနေသနတေတြ န႔ ရကႏက ပစခတၿပး လအပက

အစတစတ အျမြာျမြာ ျဖစေအာင ၿဖခြပါေတာတယ။

ဘဒဇာ ေျမတးစကေတြန႔ ဥးသန႔အတဂက ၿဖဖကၿပး ရပကလာပက

ျပနေဖာယၾကပါတယ။ ရပကလာပက ညတြငးခငးပ ကနေတာမငပနးၿခက သယသြားၿပး

အဒက အတဂမာ ထညသြငး သၿဂၤဟလကပါတယ။

စစတပရ႕ ရကရကစကစက ႏမနငး ၿဖခြငးမႈေၾကာင ေကာငးသားတခ႕ ေသဆးၿပး

အမားအျပား ဒဏရာ ရခၾကပါတယ။ တကသလနယေျမဟာ ဒတယအႀကမ

ေသြးစြနးခရျပနပါၿပ။ စစတပဟာ ပတမေနတ ေကာငးသားေတြ၊ ျပညသေတြ၊ သဃာေတြက

အတငးအဓမၼ ဖမးဆး ခပေႏာငၿပး စစကားႀကးေတြ အစးေပါငး မားစြာန႔ အငးစနေထာငက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 148

ပ႔ေနတာဟာ နနက ၈ နာရ ထးတအထ တငေအာငပါပ။

မဆလ စစတပရ႕ လပရပက မေကနပတ လအပႀကးဟာ အဒေန႔ နနကမာပ

ရနကနၿမ႕ထက မဆလ ပါတယနစ ရးေတြ၊ ရစခနးေတြ၊ ရပရငရေတြက မးရ႕ ဖကဆးၿပး

တနျပန အၾကမးဖက ဆႏၵျပခၾကပါေတာတယ။

ဒအေရးအခငးမာ ေကာငးသားေတြ ျပညသေတြ သဃာေတြ အမားအျပား ဖမးဆး

ေထာငခခခရပါတယ။

ဥးသန႔ အေရးအခငးန႔ ပတသကလ႔ အဒတနးက မႏေလးေဆာင ေကာမတမာ

တာ၀နယခသ တဥးျဖစသ အခ KNU ဗဟေကာမတ ဗလမး ေစာလေငြရ႕

“ဥးသန႔အေရးအခငးဟာ သန႔စငတ ႏငငေရး လႈပရားမႈ (White Politics) ျဖစတယ။

ဥးသန႔အေရးအခငးက အစဥသျဖင ေရ႕ဆက တရ လညေနတ ဘးတဘး အေနန႔ ပခငးရရင

အလယ၀ငရးဟာ ေကာငးသားထရ႕ စတဓာတန႔ သကၡာပါပ” ဆတ ျပနေျပာငး ေရးသားခကက

ကေနာ အမတရေနဆပါ။ ။

[ မရငး - လြတလပသည အာရအသ Radio Free Asia, Burmese Service ]

တခကခတ ႏစခကျပတ

ကသက

ဇလင ၁၁၊ ၂၀၀၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 149

ဒေန႔ (ဇလင ၁၀) ႏငငေကာ အႏပညာရင ကဇာဂနာရသား၊ ေမာငျမတေကာငးရ

သာသနာအေမြခယပြက အေမရကန ႏငင၊ ေတာငပငးကာလဖးနးယား၊ ေလာစအနဂလစၿမ႕ရ၊

ဓမၼေဇာတေကာငးမာ ကငးပျပလပၾကတယ။ ရဟနးခပြတြင ေကာငးေလးေကာငးမ

ဆရာေတာ၊ သဃာေတာမား ၾကြေရာကခးေျမာကေပးပါတယ။ မနကဖနမာ ပရသတေတြက

ေကၽြးေမြးဧညခဖ႔ ဖတထားတယ။ ဒေန႔က ပဥၹငးေလာငးရေမြးေန႔န႔ တကဆငေနလ႔

ေမြးေန႔အမတတရလညးျဖစ ကသလလညးျဖစေအာငလ႔ ေသာၾကာေန႔မာပ

ရဟနးခချခငးျဖစပါတယ။

ညေနပငး ကငးပျပလပတ ရဟနးခပြသ႔ အရငးႏးဆး ဧညပရတသတေတြ

ေရာကလာၾကတယ။ ဓမၼေဇာတ ေကာငးဆရာေတာက ေမာငျမတေကာငးအား ရငသာမေဏ

ျပေပးတယ။ ရငသာမေဏဘြ႔အမညေတာက ၾကာသပေတးသားမ႔ ရငပဏၰတျဖစပါတယ။

ရငျဖစၿပးေနာက သမတက၊ ရဟနးချခငးအစအစဥက စတငပါတယ။

ဥပဇၥာယဆရာေတာအျဖစ ေလာစအနဂလစ ျမနမာေကာငးဆရာေတာ ဘဒၵ ႏသႏၵရ

မေထရျမတက ျပလပေပး ပါတယ။ ညေန (၇)နာရ၊ (၁၈)မနစမာ ဥးပဏၰတအျဖစ

ျမငျမတေသာ ရဟနးအျဖစသ႔ ေရာကခပါတယ။

သမအေဆာကအဥအတြငးမာပ သမဆငးေလာငးလပြ ေကာငးမက ျပလပၾကပါတယ။

ၿပးတအခါ ယေန႔ျပ သမ ကသလက ေရစကသြနးခ အမေပးေ၀ပါတယ။

ရဟနးေတာမားကေတာ ထးစအတငး အလရင ဒကာ၊ ဒကာမေတြ ကနးမာခမးသာေစဖ႔

ေမတာသတအစရေသာ ပရတေတာမားက ရြတဖတပြားမားၿပး မားေ၀ေနယာ သတ၀ါတ႔အား

အမေပးေ၀ခပါတယ။ မဂၤလာရေသာ သမယပငျဖစပါတယ။

အစအစဥ အားလးအၿပးမာ အလရင မလြငမာဥး (ကဇာဂနာ ဇနး)န႔ မတေဆြမသားစတ႔က

ျမနမာျပညတြငးမာ ေထာငကခေနရတ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၊ ကဇာဂနာအစရေသာ

ႏငငသားေကာငး သမးေကာငး မားအတြက ဆေတာငးေပးဖ႔ ဆရာေတာ သဃာေတာမားအား

ေမတာရပခ ေလာကထားလာပါတယ။ သ႔အတြက ဆရာေတာမားက ေမာရသတန႔

၀ဋၬသတေတာက သးၾကမတငတင ရြတဖတပြားမားပါတယ။ ေနာကဆကတြအေနန႔

အာဋာနာဋယသတ၊ ပဗၺဏသတ ပရတေဒသနာေတာမားကလညး ရြတပြားပါတယ။

ဆရာေတာမား လကလကလလ ရြတပြားေနတ ပရတတရားေတာမားက နာသမားက

ၾကကသးေမြးညငး ထေစပါတယ။ အားရေကနပမ၊ ၀မးသာပတျဖစမ၊ ယၾကညခကက

ခငမာမမား တဖြားဖြားျဖစရတယ။

ေမာရသတရ သမငးက အေႏာငအဖြ႔မ လြတေျမာကမက ရညညႊနးၿပး ၀ဋၬသတေတာကေတာ

သစၥာလက နက အစြမးထကလ႔ မးေဘးစတ အႏရာယအသြယသြယက တားဆးကာကြယ

ေကာလြနႏငခတယ။ ဘ၀မား စြာ သသရာထမာ ဥေဒါငးမငးျဖစစဥက ေန႔အခါ တေန႔လး

အႏရာယကငးေအာင ထြကျပလာတ ရငေနမငးန႔ ရတနာသးတ႔က ကနေတာၿပး

အကာအရျပခတယ။ ညအခါ တညလး အႏရာယကငးေအာငလညး ၀ငသြားတ ရငေနမငးန႔

ရတနာသးပါးတ႔က ကနေတာကာ အကာအရျပျပနတယ။ သ႔အတြက မဆးအဆကဆက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 150

ေထာင ဖမးေသာလညး အဖမးမခရဘ အခပအေႏာင အႏရာယအသြယသြယေတြက

လြတေျမာကခတယ။

၀ဋၬသတအေနန႔ ပါရမရငေနတဘ၀မာ ငးျဖစရတာပါ။ ေတာမးလာလ႔ မဘမားက

အသကလြတေအာငေျပး ၾကေတာ သ႔ခမာ အသကထမာ ကနရစတယ။ ေမြးကငးစမ႔

အေတာငေတြပါေသာလညး မပႏင၊ ေျခေထာက ေတြ ပါေသာလညး

မသြားႏငတအေၾကာငးအျဖစသနစေလးက သစၥာျပလကတယ။ ပြငေတာမၿပးေသာ ဘရား

ရငမား၊ တရားေတာမားက တငတညသစၥာျပျပနတယ။ သ႔အတြက ေတာမးဟာ ဘရားေလာငး

ငးငယေလးက ေရာငကြငးသြားၾကတယ။ အေျပာ အလပညလ႔ သစၥာတညတာပါ။

သစၥာလကနက အစြမးထကၿပး သကမျဖစ တ သဘာ၀တရားမားက ေရာငကြငးသြားၾကတယ။

ပရတေတာမားအၿပးမာ ေထာငကေနသမား၊ ဒကၡေရာက ေနသမား

ျမနမာျပညသျပညသားအားလး ၿငမးခမး၍ လြတေျမာကေစဖ႔ ဆရာေတာၾကးက

ပတနာျပပါတယ။

ေမြးေန႔ေကာငးမအျဖစ ျပလကတ သာသနာအေမြခယပြေလးမာ ေမြးေန႔ကသလ၊

ပဥၹငးျပရတကသလ၊ မ ဖ ေကးဇးဆပတကသလ၊ ေထာငကေနသမားအတြက ဆေတာငးတ

ပရတေမတာ ဘာ၀နာကသလေတြက အဆေပါငးမားစြာ တးလာခၿပမ႔ တခကခတ

ႏစခကျပတရမမကဘ အကးသကေရာကမက မားစြာပငျဖစပါ တယ။ ေမြးေန႔ရငန႔

ျမနမာျပညသ ျပညသားအားလး ကနးမာေပာရႊငၾကပါေစ ...

NEWS ANALYSIS

China’s Autonomous RegionsEyed as Model for BurmeseEthnic Areas?By WAI MOE Monday, July 13, 2009

Leaders of the Guangxi Zhaung Autonomous Region in China have visited Burma to

brief military government officials on the Chinese experience of creating

autonomous regions for ethnic minority groups.

The state-backed newspaper, The New Light of Myanmar, reported on Saturday

that the Burmese Prime Minister met with Guo Shengkum, the chairman of the

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 151

Standing Committee of the People’s Congress and secretary of the Communist Party

of China in Guangxi Zhaung, in Naypyidaw on Friday.

Guangxi, in the southern region, is one of five autonomous regions in China for the

Zhaung ethnic minority. An autonomous region is designated when a minority

entity represents a majority in a particular area.

Analysts said that Chinese officials visited Burma to describe to government

officials the structure of an autonomous region, with the view that a similar model

could be used in Burma’s ethnic areas.

“I think the trip is more than just bilateral relations,” said Aung Kyaw Zaw, a

Burmese analyst based on the Sino-Burmese border. “The Burmese generals may

want to learn about the Chinese experience as the junta is faced with fresh problems

with ceasefire groups who don’t want to take part in the junta’s border guard force

plan.”

The No 2 ranking general, Vice Snr-Gen Maung Aye, also China in June. One of the

agenda items on Maung Aye’s trip was believed to be ethnic issues along the Sino-

Burmese border.

According to diplomatic sources, Chinese leaders presented their views on Burma’s

national reconciliation process, including a peaceful resolution of ethnic minority

group problems along the Sino-Burmese border.

In April, the junta ordered all ethnic ceasefire armed group to transform their

armies into a Border Guard Force, to operate under the Burmese army. However,

except for the Democratic Karen Buddhist Army and some smaller groups, armed

ceasefire groups, including the largest non-state armed group, the United Wa State

Army, have refused to take part. The deadline was June 30.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 152

Before the deadline, Lt-Gen Ye Myint, the secretary of the Transformation

Committee for the Border Guard Force, visited the Wa, Kokang and Mongla regions

to promote the plan.

Again last week, Burmese officials reportedly met with representative from the

Kachin Independence Army (KIA) in Kachin State.

Analysts said that the junta has not coerced or openly threatened the uncooperative

armed groups possible because Beijing warned the generals it would not be an

effective approach.

In December 2008, Wa and Kachin leaders sent a letter to Chinese President Hu

Jintao and Primer Wen Jiabao. The letter outlined the ethnic dilemma in Burma as

it relates to the 2008 constitution.

In part, the letter said: “We solemnly ask the Chinese government to relay our

request to the Myanmar [Burma] government: first, we support the constitutional

reform. When the new government forms in 2010, the leadership based on national

public election should promise to leaders of the autonomous states [that they] will

be part of the high leadership of the new government… [and] build upon the

method of management of China’s autonomous region. ”

Wen Jiao, a Chinese expert, wrote in the influential journal, Foreign Policy, on

Friday that Chinese leaders fear unstable neighboring governments and the threat

of an influx of refugees.

“So the calculus behind China's regional security strategy is straightforward: if

peace and prosperity among China's neighbors are not secured, then peace,

prosperity and unity at home will be put at risk,” Wen Jiao wrote.

Maung Aye, the commander-in-chief of the Burmese army, visited the Sino-

Burmese border on Saturday. The state-media reported that he was there to inspect

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 153

the Muse 105th border trade zone, but there has been rising tension in the area

between ethnic groups and the Burmese army

COMMENTARY

Ban Must Show He’s a 'Man ofResults'By YENI Monday, July 13, 2009

UN Secretary-General Ban Ki-moon briefs the Security Council on Monday on his

recent visit to Burma and his failed attempt to meet detained democracy leader

Aung San Suu Kyi.

Final submissions in Suu Kyi’s trial in Rangoon's notorious Insein Prison will be

held on July 27. Burma's democracy icon should know her fate soon—if convicted,

she could face up to five years’ imprisonment—though whether the UN Security

Council will go so far as to approve a compulsory resolution directed against the

Burmese regime remains doubtful.

For the past two decades, the Burmese generals have shown the international

community that no matter how many resolutions the UN passes, even before the 15-

nation UN Security Council, actions fail to follow words.

The latest evidence came last week when the military government led by Snr-Gen

Than Shwe again failed to respect the objectives of the UN secretary-general’s

visit—the release of all political prisoners including Suu Kyi; resumption of dialogue

between the military government and its opposition; and the creation of conditions

for credible elections.

Traditionally, the Burmese regime has counted on the support of its two UN allies,

China and Russia, who can use their veto powers to block any Security Council

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 154

action against Burma. Those countries view Burma as a resource-rich, strategically

important client state and treat ongoing human rights violations as Burma’s

"internal affair."

Burmese generals still hope to maintain the status quo in UNSC as long as their rule

is not seen to threaten peace and security in the region and the world. For instance,

the knowledge that allowing the North Korean ship Kang Nam 1 to dock at a

Burmese port could only deepen global and regional tensions is believed to have

persuaded Naypyidaw to ask the North Korean ambassador to tell his government

to order the vessel home.

Russia’s position is clear. By expecting to increase trade and diplomatic ties with

the regime, including an agreement to sell a nuclear research reactor, the Russian

Foreign Ministry announced in mid-June that Moscow rejected the use of political

and economic pressure to influence the Burmese regime. "We see no reasons why

the UN Security Council should discuss Myanmar (Burma)," a Foreign Ministry

statement said.

The Chinese position, however, could be slightly different, political observers

suggest.

Wen Liao, chairwoman of Longford Advisors, a political, economic, and business

consultancy, wrote an article in the influential US magazine Foreign Policy that

China has of late been quietly reaching out to Burma's opposition. She pointed out

that during the September 2007 demonstrations, China repeatedly called for

restraint and backed the arrival of a UN special envoy Ibrahim Gambari, and two

months ago China signed a joint EU-Asean petition calling for Suu Kyi's release.

China has now stood behind Ban's bid to end Suu Kyi's house arrest, Wen Liao

wrote. "Ban would not have attempted his mission had China not signed off on it,"

she said.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 155

Whether the UN can push effectively for political change in Burma depends on

how Ban now concentrates on his responsibility to solve Burma's political dilemma.

Last week, Ban explained in Rangoon why he returned to the military-ruled

country. He said that as he's Asia’s second secretary-general, he admired Burma’s U

Thant, the first Asian to hold this post.

He quoted U Thant’s words: "The worth of the individual human being is the most

unique and precious of all our assets and must be the beginning and end of all our

efforts. Governments, systems, ideologies and institutions come and go, but

humanity remains."

Midway through his five-year term, Ban describes himself is "a man of results

rather than fiery rhetoric."

With all due respect, we’d like to believe it.

Ban Says ‘Credible’ Election Dependson Suu Kyi’s FreedomBy LALIT K JHA Tuesday, July 14, 2009

WAHINGTON — United Nations Secretary General Ban Ki-moon says he told

Burma’s junta leader Snr-Gen Than Shwe that Aung San Suu Kyi and other political

prisoners should be released if the regime wants the 2010 election to be “credible.”

“I urged Snr-Gen Than Shwe that this election should be fair and free, but also

legitimate, inclusive and credible. To be credible and legitimate, Aung San Suu Kyi

and all political prisoners should be released,” Ban told reporters at UN

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 156

headquarters in New York on Monday after briefing the UN Security Council on his

talks with the Burmese junta in Naypyidaw earlier this month.

“I

emph

asized

that,

witho

ut

partic

ipatio

n of

Aung San Suu Kyi, without her being able to campaign freely, and without her NLD

party [being able] to establish party offices all throughout the provinces, this

election may not be regarded as credible and legitimate,” Ban said.

Suu Kyi has spent most of the past 19 years under house arrest and is currently on

trial in Rangoon, charged with violating the terms of her detention order. Even if

she were free, she is barred by the junta-formulated constitution from standing for

public office in an election.

Ban told the 15-member Security Council the junta’s refusal to allow him to meet

with Suu Kyi was not only a deep disappointment, but also a major lost opportunity

for Burma.

“While this should not define our efforts, allowing such a meeting would have sent a

constructive and conciliatory signal, both inside and outside Myanmar [Burma],” he

said.

Ban said he had raised with the generals a range of fundamental issues of concern

for the future of the country.

UN chief Ban Ki-moon in Dublin, Ireland. (Photo: AFP)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 157

During his two meetings with Than Shwe and then subsequently with the Burmese

Prime Minister, Ban said he made specific proposals with a particular focus on

three outstanding concerns which, he argued, if left unaddressed, could undermine

any confidence in Burma’s political process.

He defined the three issues as the release of all political prisoners, including Suu

Kyi; the resumption of a substantive dialogue between the junta and the opposition;

and the creation of conditions conducive to credible and legitimate elections.

“Addressing these three concerns, including with the support of the United Nations,

is therefore essential to ensure that the political process is all-inclusive and serves

the interest of all the people of Myanmar [Burma] in a way that can be broadly

accepted by the international community,” Ban said.

Any successful transition would require overcoming the country’s twin legacy of

political deadlock and civil conflict and it was in the interest of all to ensure that any

gains made so far become irreversible, he said.

“While the government has a primary obligation to address the concerns of all

stakeholders, every stakeholder has a role to play and a responsibility to assume in

the interest of the nation,” Ban added.

He said Than Shwe had “pledged to make the elections free and fair.”

“But I said then, and reiterate today, that it is up to the Myanmar [Burmese]

authorities to translate this into concrete action, to ensure the inclusiveness and

credibility of the process and to demonstrate concretely Myanmar’s [Burma’s]

commitment to cooperate with the international community,” Ban told the Security

Council.

Ban said he conveyed in the clearest terms what is expected of Burmese military

leaders. “It is up to them to respond positively in their country’s own interest,” he

said.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 158

Than Shwe and Family MakeOfferings at Shwedagon PagodaBy MIN LWIN Wednesday, July 15, 2009

Burmese junta leader Snr-Gen Than Shwe and his wife Kyaing Kyaing reportedly

visited Rangoon’s Shwedagon Pagoda on three successive mornings this week, with

symbolic offerings of 35 small, flower-covered pagoda replicas.

The visits, witnessed by traders and pilgrims at Rangoon’s most famous pagoda,

came as rumors circulated in Burma’s former capital that the junta’s No 2, Vice Snr-

Gen Maung Aye, and five senior military generals are trying to persuade Than Shwe

to retire.

Photo taken May 1, 2009, showsworkers as they fix an element

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 159

Other Than Shwe family members

helped carry the 1-foot high pagoda

replicas. The models were covered in flowers, including sunflowers—which are

named nay kyar in Burmese, meaning “long life.”

A shopkeeper at the Shwedagon Pagoda compound said Than Shwe and the other

members of his party placed the replicas at eight special posts, each adorned with a

symbolic figure representing an individual planet, erected around the Shwedagon

Pagoda.

A local astrologer said the ceremony was linked to Than Shwe’s belief, shared by his

wife, in the power of yadaya, or magic, to ward off ill luck. “Than Shwe is in

trouble, so he tried to avoid his fate,” said the astrologer, on condition of

anonymity.

The visit to the Shwedagon Pagoda—ignored by the official media—followed a well-

publicized visit to the historic Danok Pagoda, near Rangoon, on May 7, when

members of Than Shwe's family hoisted a hti, or sacred umbrella, to the top of the

structure. Weeks later, on May 30, the pagoda collapsed, killing several workers.

The military government blamed the pagoda’s collapse on renovation work at the

pagoda site.

Junta Is ‘Playing a Game’: PM inExileBy LALIT K JHA Wednesday, July 15, 2009

WASHINGTON — Noting that the Burmese military junta is “playing a game” with

the international community as well as the United Nations, “a frustrated and

during maintenance work at theShwedagon Pagoda in Rangoon.(Photo: Getty Images)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 160

disappointed” Dr Sein Win, the prime minister of the Burmese government in exile,

urged world leaders to send a “strong message” to the authoritarian Burmese rulers

on Wednesday.

“We have to send a strong message. The military is playing a game,” Sein Win of the

Washington-based National Coalition Government of the Union of Burma told The

Irrawaddy.

He said the junta is trying to mislead the international

community by giving assurances that they are going to

reform and hold a free and fair election. In reality, “they

are doing nothing,” Sein Win said. “The UN and other

major countries must send a strong signal about this.”

Deeply disappointed with the recent turn of events,

especially with the visit by UN Secretary-General Ban Ki-

moon earlier this month, Sein Win said nothing has

changed for the people of Burma.

“They are going to sentence Aung San Suu Kyi. If things do not change, there is no

reason for opposing sanctions,” he said.

Sein Win said the assurance given by Snr-Gen Than Shwe that the 2010 elections

would be free and fair should be taken with a pinch of salt. “It is like a bad joke. The

international community has to understand this,” he said.

The prime minister in exile urged the international community not to accept or

recognize the 2010 elections.

“They have no meaning. Under the new constitution, elected people would have no

role and all the powers would be with the commander in chief,” he said, adding that

the people of Burma would not accept this willingly.

Dr Sein Win, theprime minister ofthe Burmesegovernment inexile. (Photo:VOA)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 161

The 2010 elections are connected with a constitution which is being imposed by the

military, he said. Referring to the proposals Ban Ki-moon made to Than Shwe

during his visit, Sein Win said that his view, progress would be most unlikely.

“It is quite frustrating. After so many years, people should know what is what,” he

said.

“The only thing that we are seeing is that there is no result, no progress.”

Countries such as the United States, Britain, Japan and India should come forward

to say that this is a meaningless constitution, he added.

Meanwhile, expressing disappointment over the Security Council meeting on

Burma, Aung Din of the US Campaign for Burma said this should be the end of

more than a 10-year mandate for the UN secretary-general’s good offices in Burma,

which he described as a total failure.

“We are disappointed that Ban not only ignores the requests made by the NLD and

ethnic nationalities to review and revise the constitution through a tripartite

dialogue, but also endorses the regime's sham election, scheduled in 2010,” Aung

Din told The Irrawaddy.

“Ban’s reluctance to call for the Security Council to take action on Burma will surely

make the people of Burma suffer more and more, and it will help the regime to

continue their crimes against humanity," he said.

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 162

ယၾကညခကေၾကာင အကဥးကသမား ေရြးလႊတဖ႔

ကလသမဂၢရ႕ ျမနမာႏငင ဆငရာ လ႔အခြငအေရး

ကယစားလယ ကငတားနား ေတာငးဆ

15 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-15-voa2.cfm

ကလသမဂၢန႔ ႏငငတကာ ကေန ျမနမာစစအစးရက ေတာငးဆေနတာဟာ ႏငငေရး

အကဥးသားေတြက လႊတေပးဖ႔ပ ျဖစၿပး သာမန ရာဇ၀တအကဥးသား ကစၥ ေျပာဆေနတာ

မဟတဘးလ႔ ကလသမဂၢရ႕ ျမနမာႏငင ဆငရာ လ႔အခြငအေရး ကယစားလယ မစၥတာ

ကငတာနား က ေျပာလကပါတယ။ မစၥတာကငတာနားက ဆကသြယေမးျမနးထားတ

ကသားညြန႔ဥးက အေၾကာငးစ တငျပထားပါတယ။

ျမနမာႏငငမာ ယၾကညခကေၾကာင အကဥးကေနတ၊ မမရ႕အေျခခရပငခြငက ကငသးမလ႔

အကဥးကတ အကဥးသားမးေတြန႔ ရာဇ၀တျပစမႈန႔ ကတ သာမန အကဥးသားမးေတြက

ကလသမဂၢရ႕ ျမနမာႏငငဆငရာ လ႔အခြငအေရး ကယစားလယ ေသာမတ အေဟး ကငတာနား

က အေသအခာ ခြခြျခားျခား ျပခပါတယ။ ျမနမာအစးရဟာ ႏငငတကာရ႕

ေတာငးဆခကေတြက လကေလာျပတသေဘာ အကဥးသားေတြ လြတခဖးတာရေပမယ ..

တကယတမးေတာ ရာဇ၀တမႈန႔ အကဥးသားေတြက အမားစျဖစၿပး၊ အခနေျပာတ

ႏငငေရးလပလ႔ကတ အကဥးသားေတြက မျဖစစေလာကပ ပါ၀ငတယလ႔ မစၥတာ

ကငတာနားက သအေတြ႔အႀကန႔ယဥၿပး ဗြြအေအက ေျပာျပပါတယ။

“ေဖေဖာ၀ါရလ အတြငး ကေနာ ျမနမာႏငငသြားအၿပး ျပနအလာမာ အစးရက အကဥးသား

၉,၀၀၀ လႊတေပးခပါတယ။ ဒါေပမယ အဒအထမာ ယၾကညခကေၾကာင အကဥးကေနသ ၃၉

ဥးပ ပါ၀ငပါတယ။ ကေနာ အစးရက အေသအခာ ရငးရငးလငးလငး ေျပာဆထားတာက

ကယႏငငေရး ယၾကညခက ခယခကေၾကာင လႈပရားရငး အဖမးဆးခရတ သေတြက

ျပနလႊတေပးပါ.. ဆတာပါပ။ သာမန ရာဇ၀တ အကဥးသားေတြက လႊတေပးဖ႔ ေတာငးေနတာ

မဟတပါဘး။ မမရ႕ အေျခခလ႔အခြငအေရးက ကငသးတာေၾကာင ဖမးဆးထနးသမး

ခရသေတြက လြႊတေပးဖ႔ ေတာငးေနတာပါ။”

ျမနမာအစးရဟာ အဒတနးကလညး ႏငငေတာသစ တညေဆာကေရးန႔ ၂၀၁၀

ေရြးေကာကပြမာ ပါ၀ငႏငဖ႔ ဆၿပး ရာဇ၀တအကဥးသားေတြက အမားအျပား လႊတေပးခတာပါ။

ဒါေၾကာငလညး အခ ျမနမာႏငငမာ လာမယ ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြ မတငခင

အကဥးသားေတြက လြတၿငမးခမးသာခြင ေပးဖ႔ စစဥေနတယလ႔ ကလသမဂၢ ဆငရာ

ျမနမာကယစားလယက လၿခေရးေကာငစမာ ေျပာၾကားတအေပၚ - ဘယလ လမးေတြက

လြတေပးမာလ၊ သာမန ရာဇ၀တသားေတြကပ ထပလႊတေပးမာလား ဆတာ

မစၥတာကငတာနား နညးတ ျမနမာအေရး ေလလာသေတြေရာ ျမနမာအေရး လႈပရားသေတြပါ

သသယ ရေနၾကပါတယ။ မစၥတာ ကငတာနားကေတာ ျမနမာကယစားလယရ႕ ေျပာဆခကဟာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 163

အျပသေဘာ တ႔ျပနတာလ႔ ယဆစရာ ရေပမယ တကယ ရညရြယရငးကေတာ

ၾကညရလမမယလ႔ ေျပာပါတယ။

“အစးရဖကက အျပသေဘာ တ႔ျပနခကလ႔ ယဆပါတယ။ ဒါေပမယလ႔ သတ႔ ဘာက ရညရြယ

ဆလေျပာခငတာလ ဆတာေတာ ၾကညရပါမယ။ သတ႔ ဘယသေတြက လႊတမယေျပာတာလ၊

ဘယေတာ လႊတမာလ၊ တကယေတာ ကေနာတ႔ ဘာမ မသရပါဘး။ လ႔အခြငအေရး

အထးကယစားလယတဥး အေနန႕ ကေနာတ႔ဖကက လႊတေစခငတ ယၾကညမႈေၾကာင

အကဥးကသမား စာရငးက အစးရက ေပးထားၿပးသားပါ။ ဒါေၾကာင အတြငးေရးမႈးခပ

အေနန႔ေရာ ကေနာအေနန႔ပါ ေတာငးဆထားခကေတြက စစအစးရဖကက ဘယေလာက

လလလားလား ရသလ ဆတာေတာ ကေနာတ႔ ေစာငၾကညဖ႔ လပါတယ။”

လကရအားျဖင ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရးယၾကညခကန႔ ႏငငေရး လႈပရားမႈေၾကာင

အကဥးကေနသ ၂,၁၀၀ ေကာ ရေနၿပး ဒ စာရငး အတအက ကလညး လ႔အခြငအေရး

အဖြ႔ေတြေရာ ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရး ေကာငစကပါ ျပစထားရပါတယ။

ျမနမာအစးရဖကကေတာ ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရး အကဥးသား မရဘး ဆတာကပ အထပထပ

ျငငးဆနေနဆပါ။ ကလသမဂၢ လ႔အခြငအေရး ကယစားလယအေနန႔ လာမယ ေအာကတဘာ

အေထြေထြ ညလာခ မတငခင ျမနမာႏငငက သြားေရာကႏငဖ႔ ႀကးစားေနေပမယလညး

အခအခနအထေတာ ျမနမာအစးရဖကက လာေရာကႏငမယ အခန တရား၀င

အေၾကာငးျပနတာမး မလပေသးပါဘး။

ႏငငေရးအကဥးသားေတြက လႊတေပးဖ႔ အပါအ၀င မစၥတာ ကငတာနား အေနန႔

ျမနမာအစးရက အႀကျပ ေတာငးဆထားတ အခကေတြက ျမနမာအစးရအေနန႔ ဘယေလာက

လကေလာေဆာငရြကႏငၿပလ ဆတာက သ႔အေနန႔ သးသပအကျဖတၿပး လာမယ ကလသမဂၢ

အေထြေထြ ညလာခက အစရငခစာ တငသြငးသြားဖ႔လညး ရတယလ႔ မစၥတာကငတာနားက

ေျပာပါတယ။

ရနကန-ေနပညေတာ-မႎၩေလး

လ႖ပစစအမနရထားလမး စစဥ

2009-07-14 http://www.rfa.org/burmese/news/junta_plans_electric_train_project-

07142009145959.html/story_main?textonly=1

လာမ ေအာကတဘာလအတၾငး ရနကန-ေနပညေတာ-မႎၩေလး လ႖ပစစအမနရထားလမး

ေဖာကလပဖႛ စစအစးရက စစဥေနတယလႛ သရပၝတယ။ ဒစမကနးက ကကကနး လႛေခတ

တပမေတာ ကာကၾယေရးဝန႒ကးဌာန၊ စမကနးဌာနက ႒ကးကပတာဝနယ ေဖာကလပသၾားမႀာ

ဖစ႓ပး၊ တ႟တနညးပညာက အသးပဖႛ စစဥေနတယလႛ သရပၝတယ။ စစအစးရနႛ နးစပတ

ေဆာကလပေရးကမၯဏတ ခႚကလညး တဆငခ လပငနးကနထ႟ကေတၾ ခေပးဖႛ

စစဥထားတယလႛ သရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 164

ဒစမကနးက လကရႀ ရနကန-မႎၩေလးကားလမးေဘးနႛ ေဘးခငးယႀဥ ေဖာကလပသၾားမႀာဖစ႓ပး၊

စမကနး႓ပးစးသၾားပၝက ရနကန-ေနပညေတာ ၂ နာရ၊ ေနပညေတာ-မႎၩေလး ၂ နာရ၊ ရနကန-

ေနပညေတာ-မႎၩေလး စစေပၝငး ၄ နာရနႛ ခရးေပၝကမႀာ ဖစတယလႛ ဆပၝတယ။

ဒလ႖ပစစအမနရထားလမး စမကနးဟာ အမားပညသ သၾားလာမႁ အဆငေပေရးနႛအတ

ကာကၾယေရးအတၾက မဟာဗႃဟာကက အေကာငအထညေဖာတာ ဖစတယလႛလညး

စစအစးရနႛ နးစပသတခႚက ေပာပၝတယ။

ဒၝပင တခားသတငးတပဒအရ ႓ပးခတ ႎဝငဘာလက ဗလခပ႒ကး သရေ႟ၿမနး ဥးေဆာငတ

ကယစားလႀယအဖၾႚ ေမာကကရးယား ႎငငေလလာေရးခရးက ပနလည ေရာကရႀ႓ပးေနာက

စစအစးရက ေနပညေတာမႀာ ေမေအာက ရထားလမး ေဖာကလပဖႛ တတသတ႟က

စစဥခေပမ ကနကစရတ ႒ကးမငတာေကာင အဒစမကနးက ေခတၨ ဆငးငထားတယလႛ

သရပၝတယ။

စမကနးလာထားခကအရ ဗလခပမႀႃး႒ကး သနးေ႟ၿရ ေနအမ၊ ဒတယဗလခပမႀႃး႒ကး

ေမာငေအးရ ေနအမနႛ ဗလခပ႒ကး သရေ႟ၿမနးတႛရ ေနအမေတၾက ေနပညေတာစစ႟းခပနႛ

ေမေအာကကေန ဆကသၾယ႓ပး အမနရထားလမး ေဖာကလပမႀာ ဖစတယလႛ သရပၝတယ။

ဒၝေပမ ၁ ကလမတာ အကၾာအေဝးက အေမရကနေဒလာ သနး ၅၀၀ေလာက

အကနအကမားႎငတအတၾက ဒစမကနးက လတတေလာ ဆငးငထားဖႛ ဗလခပမႀႃး႒ကး

သနးေ႟ၿက ႌၿနကားထားတယလႛပၝ သရပၝတယ။

ႎငငေရးေခၝငးေဆာငမားက လပ႒ကရန

စစအစးရက ေသနတသမားမား ေစလၿတ

2009-07-14 http://www.rfa.org/burmese/news/gunmen_sent_for_assasination-

07142009144904.html/story_main?textonly=1

မနမာစစအစးရက ဆနႛကငေတာလႀနဖႛ ထငးမနမာနယစပမႀာ လႁပရႀားေဆာင႟ၾကေနတ

ႎငငေရးေခၝငးေဆာငေတၾထက ထငရႀားသ အနညးဆး ၃ဥးက လပ႒ကသတ ဖတႎငရန

မနမာစစအစးရနႛ DKBA လႛ ေခတ ခၾထၾက ကရငအမးသား ပးေပၝငးတပဖၾႚတႛက လကေဖာင

ေသနတသမားေတၾက ေစခငးထားေကာငး သတငးေတၾ ထၾကေပေနပၝတယ။

လပ႒ကသတ ဖတဖႛ အဓက ပစမႀတထားသ စာရငးထမႀာ KNU တပမဟာ ၇ တပရငးမႀႃး

ဗလမႀႃးခပေဂာန KNU ဥကႉ ၊ DAB ဥကႉနႛ NCUB ဥကႉ တာဝနေတၾက

ပးတၾထမးေဆာငေနတ ဗလခပ႒ကး တာမလာေပၝနႛ တခား KNU ေခၝငးေဆာငေတၾအပင NCUB

အေထၾေထၾ အတၾငးေရးမႀႃး ဥးေမာငေမာငတႛ ပၝဝငတယလႛ ဆပၝတယ ။

ဒကစၤနႛပတသကလႛ KNU ဒဥကႉ ေစာေဒးဗစတာကေပၝက RFA က ဆကသၾယေမးမနးရာမႀာ

KNU ေအာကေခတပဖၾႚေတၾက သႛက သတေပး ေပာဆတာရႀသလ အရငတနးကလညး DKBA

က တယလဖနးနႛ ႓ခမးေခာကေပာဆခ႓ပးေနာကပငး KNU အေထၾေထၾ အတၾငးေရးမႀႃးေဟာငး

ဖဒမနးရႀာက ၂၀၀၈ခႎႀစ ေဖေဖာဝၝရလက လပ႒ကခခရတ သာဓကေတၾလညး ရႀေကာငး

ရႀငးပပၝတယ ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 165

ေစာေဒးဗစတာကေပၝ။ ။ “ဒလေပၝဗာ၊ သတနႛ ေနေပၝ၊ ဒမႀာ ဟဟာ DKBA ေတၾ ကားနႛ

သၾားလာတာ ေတၾႚတယေပၝ၊ အလ အေပာအဆေတၾေတာ ရႀတယ။ အဒေတာ

က႗နေတာတႛလညး သတေတာ ရႀတာပေလ။ အရငက ပဒမနးရႀာတနးကေတာ က႗နေတာတႛ

သရတာ ဖနး႒ကဆကတယ။ အဒ ဗလဆန ပတလႛ ေပာတာပ။ တပတႎႀစပတေလာက

ထငတယ။ ႒က႓ပးေတာ ဖနးဆကတယ။ ပဒမနးရႀာတင မဟတဖး၊ တခားလေတၾလညး

ပၝတယေပၝ။ အဓကက သက လာ လပ ကမယေပၝ။ သတနႛေနလႛ ေပာတာပ။”

႓ပးခတ ႎႀစပတခနႛက မေဆာက႓မႚ Lotus ကနတကအနး အသတတကရယာ တပထားတ

ပစစတ ႎႀစလကနႛအတ မနမာႎငငသား ႎႀစေယာကက ထငးေထာကလႀမးေရးေတၾက

ဖမးဆးရမခပၝတယ ၊ အဒေနာက ၃ရကအကာမႀာ ေနာကထပ မနမာႎငငသား

အမးသားတဥးနႛ အမးသမးတဥးက မေဆာက႓မႚ တေနရာမႀာပ ထငးရေတၾက ေသနတနႛ

ပစဖမးခရာမႀာ အသကမေသေပမ ဒဏရာ ပငးပငးထနထန ရသၾားတယလႛ ဆပၝတယ ။

အဒလႎႀစဥးထကေန အမမ ၁၆ ေသနတတလကလညး သမးဆညးရမတယလႛ သရပၝတယ။

ဒၝအပင ႓ပးခတစေနေနႛက အမညမသ ေသနတသမားေတၾဟာ KNU တၾဖက

အတၾငးေရးမႀႃးဖစတ ဗလမႀႃးေစာလႀေငၾက မေဆာက႓မႚပင တေနရာမႀာ ေနာကေယာငခ

လကခတယဆတ သတငးေတၾ ထၾကေပလာတာေကာင RFA က ေမးမနးကညရာမႀာ

ဗလမႀႃးေစာလႀေငၾက ခလ ေပာပၝတယ။

ဗလမႀႃးေစာလႀေငၾ။ ။ “သတႛ တခႚ ပနေပာတာ က႗နေတာ တေနရာမႀာ

မတေဆၾတေယာကနႛ ဝငေတၾႚတအခနမႀာ ဒ အပငမႀာ က႗နေတာ စးလာတ ကားနႛ

မနးမေဝးမႀာေပၝေလ၊ အဒ လတစ ဆငးလာတယ၊ ဆငးလာတအခၝ သတႛ လကထမႀာ

ေသနတလႛ ယဆရတာေတၾလညး ပၝတယ၊ ေတၾႚတလကေတာ သႛထင မငခကကေတာ သ

အလ ထငတာေပၝေလ၊ ဟတတယလညး ေပာလႛ မရသလ မဟတတယလညး ေပာလႛ

မရဘးေပၝေလ။ ဒၝေတၾကေတာ ရႀႎငတာေပၝ။”

ထငးမနမာနယစပ မေဆာက႓မႚဟာ ဒႎႀစပငးေတၾအတၾငး လ႓ခစတခစၾာ ေနထငႎငတ

အရပေဒသ မဟတေတာပ ၊ အႎၩရာယေတၾ အခနမေ႟ၾး ကေရာကႎငတ ႓မႚတ႓မႚဖစေန႓ပး ၊

ပကဆေပးရင လသတတ ထငးေကးစား လသတသမားေတၾလညး ကငလညလႁပရႀားရာ

႓မႚတ႓မႚ ဖစေနတယလႛလညး မေဆာက႓မႚမႀာ ေနထငတ မနမာႎငငသားေတၾက RFAက

ေပာဆကပၝတယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 166

မနမာက ကမာက ေစာငကညေနေကာငး

ကလအတၾငးေရးမႀႃးခပသတေပး

2009-07-14 http://www.rfa.org/burmese/news/ban_ki-

moon_reports_to_security_council-07142009130958.html/story_main?textonly=1

မနမာႎငငက ကမာ႒ကးက ေစာငကညေနတယလႛ ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပ Mr. Ban

Ki-moon က ဇလင ၁၃ရက မေနႛက သတေပးလကပၝတယ။ ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာကပၾမႀာ

အားလးပၝဝငတအပငလၾတလပ႓ပး တရားမ႖တပၝေစမယလႛ ကတကဝတ ေပးထားတအတငး

မနမာစစအစးရက လပေဆာငဖႛ လအပတယလႛလညး ကလသမဂၢ လ ခေရးေကာငစ

အဖၾႚဝငေတၾက မနမာႎငငခရးစဥနႛ ပတသက႓ပး အစရငခရာမႀာ Mr. Ban Ki-moon က

ေပာကားသၾားပၝတယ။

မနမာစစအစးရဟာ သတႛႎငင အကးအရႀဆးက ေဆာင႟ၾကဖႛ ေ႟ၾးခယမလား

မေ႟ၾးခယဘးလားဆတာ ခဆရင ကမာ႒ကးက နးနးကပကပ ေစာငကညေန႓ပလႛ Mr. Ban Ki-

moon က ေပာသၾားတာပၝ။

မနမာပညသေတၾရ လအပခကေတၾ၊ ေမ႖ာမႀနးခကေတၾနႛ မမတႛ စးရမပပနမႁေတၾက လစလႃ႟ႁ

မ႟ႁ ဆတာကလညး ကမာ႒ကးက ေစာငကညေနတယလႛလညး ေပာပၝတယ၊

ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ အားလး ခကခငး ပနလၿတေပးဖႛ မနမာစစအစးရက ေတာငးဆခ႓ပး

မနမာႎငငရအနာဂတဟာ လႛအခၾငအေရး ေလးစားလကနာမႁအေပ အေခခရမယလႛလညး

ကလသမဂၢ အေထၾေထၾ အတၾငးေရးမႀႃးခပ က ေပာပၝတယ။

ကလသမဂၢ လ ခေရးေကာငစ အဖၾႚဝငေတၾက မနမာႎငငခရးစဥအေကာငး

ရႀငးလငး႓ပးတေနာက သတငးေထာကေတၾနႛ ေတၾႚဆရာမႀာ Mr. Ban Ki-moon က

မနမာအစးရဟာ လမႁေရးအေခခ႓ပး အကဥးသားေတၾက လၾတ႓ငမးခမးသာခၾငေပးဖႛ

စစဥေနပၝတယ။ ၂၀၁၀ အေထၾေထၾ ေ႟ၾးေကာကပၾမႀာ ပၝဝငႎငဖႛ ႟ႁမငခကနႛ စစဥတာပၝ။ ဒၝဟာ

အားတကစရာ ဖစေပမ မနမာႎငင ခရးစဥအတၾငး က႗နေတာတင ပခတ ကစၤေတၾက

သတႛဘယလ အေကာငအထညေဖာမလဆတာ ဆကလက ေစာငကညရပၝမယလႛ

ေပာသၾားတာပၝ။

မေနႛက ပလပခတ ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပရ လ ခေရးေကာငစက အစရငခတင ပပၾမႀာ

ကလသမဂၢဆငရာ မနမာသအမတ႒ကး ဥးသနးေဆၾက Mr. Ban Ki-moon ရ

ေတာငးဆခကအရ မနမာစစအစးရက အကဥးသားေတၾက လသားခငး စာနာေထာကထားမႁ

အေခခအပင ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာကပၾမႀာ ပၝဝငႎငေအာင လၾတ႓ငမးခမးသာခၾင ေပးမႀာဖစေကာငး

ေပာဆလကပၝတယ။ ဒလ ေပာကားသၾားတအေပ ႎငငအေတာမားမားကေတာ

အလပနႛလကေတၾႚ လပ ပဖႛ လတယလႛ သးသပကတအေကာငး ဒပၾက တကေရာကခတ

အေဝးေရာက ႌၾနႛေပၝငးအစးရအဖၾႚ ကလသမဂၢ ကယစားလႀယ ေဒၝကတာ ေသာငးထၾနးက

အခလ ေပာပပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 167

ေဒၝကတာ ေသာငးထၾနး။ ။ “ဂဏနးေတၾက အ႒ကး႒ကးဖစေအာင လၿတ႓ပးေတာ

တကယတမးကေတာ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ မပၝဘးေပၝေနာ။ ဆေတာ ႎငင

ေတာေတာမားမားက အေပာနႛ အလပနႛ ညေအာငလပဖႛ ဆ႓ပးေတာ သးသပခကေတၾ

ေပးသၾားတာလညး က႗နေတာတႛ ေတၾႚရတယ။ ႓ပးခတတနးက ကးေထာငတႛ ဘာတႛ

လၿတတာမႀာ ႎငငေရးအကဥးသား တဒၝဇငေတာင မပညခငဘး၊ ဒၝေကာငမႛ ႎငငတခႚက

နအဖအေနနႛ ဒ အေပာနႛ အလပနႛ ညေအာငလပပၝဆတ စကားေတၾေပၝေနာ၊

မနမာႎငငခားေရး ေပလစရ အေခခက ကလသမဂၢနႛ ပးေပၝငး ေဆာင႟ၾကေရးလႛ

တဖကမႀာေတာ ေပာေနတယ။ တဖကကကေတာလညး ကလသမဂၢက အကပတာေတၾ တခမႀ

မလပဖးေပၝေနာ။”

Mr. Ban Ki-moon ရႀငးလငးပၾမႀာ ကလသမဂၢ လ ခေရးေကာငစ အဖၾႚဝငႎငင အမားစက

မနမာစစအစးရက ေဝဖနေပမ တ႟တႎငငကေတာ ခခကာကၾယသၾားပၝတယ။

မနမာႎငငတၾငးက အဖစအပကေတၾဟာ ပညတၾငးေရးကစၤေတၾ ဖစလႛ အစးရကယတငနႛ

ပညသေတၾကပ ကငတၾယ ေဖရႀငးသငတယလႛ ယကညပၝတယ။ မနမာႎငင အေခအေနဟာ

ေဒသတၾငးနႛ ႎငငတကာ ႓ငမးခမးေရးက ဖစ ဖစ လ ခေရးက ဖစ ဖစ ထပၝးတာ မရႀပၝဘးလႛ

တ႟တႎငင ကယစားလႀယက ေပာပၝတယ။ မနမာႎငငက အထးကန ထားရႀဖႛနႛ အေရးယ

ပတဆႛဖႛ အစအစဥေတၾက တ႟တႎငငက ဆကလက ဆနႛကငေကာငး ေပာပၝတယ။

ဒၝေပမ တရကႎငင ကယစားလႀယကေတာ မနမာႎငငမႀာ အမးသားရငကားေစေရးနႛ

လႛအခၾငအေရးက အကာအကၾယေပးဖႛ အငမတန အေရး႒ကးတယလႛ တရကက

ေပာလပၝတယ။ ဒၝေကာငမႛ ဒၝက ဥးတည ေဆာင႟ၾကေနတ ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပရ

ေကာငးမၾနတ ေဆာင႟ၾကခကက ေထာကခပၝတယလႛ ေပာကားသၾားပၝတယ။

မနမာစစအစးရရ ဖတကားခကအရ မနမာႎငငက ႎႀစရကကာ သၾားေရာကခတ ကလသမဂၢ

အတၾငးေရးမႀႃးခပ မစၤတာ ဘနကမၾနးရ ခရးစဥနႛ ပတသက႓ပး လ ခေရးေကာငစမႀာ ဇလင

၁၃ရက မေနႛက ရႀငးလငး ေပာကားခတအေကာငး အပညအစက RFA မႀ ဥးသနးေအာငနႛ

ေဒနနးခမးေထၾးတႛက ေကာကႎတ တင ပထားပၝတယ။

ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပ မစၤတာ ဘနကမၾနး မနမာႎငငက ဇလငလ ၃ရကနႛ ၄ ရကက

လာေရာကခတ ခရးစဥနႛ ပတသက႓ပး ကလသမဂၢ လ ခေရးေကာငစမႀာ ဇလင ၁၃ ရကမႀာ

အစရငခတင ပတပၾက တကေရာက နားေထာငခတ အေဝးေရာက ႌၾနႛေပၝငးအစးရအဖၾႚ

NCGUB ကလသမဂၢ တာဝနခ ေဒၝကတာေသာငးထၾနးက RFA မႀ ေဒစမးစမးတငက

ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 168

ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊႏငဇနး

ေဒၚႀကငႀကင ေ႐ႊတဂမာ ပနးယၾတာေခ

aomfvnf;r&awmhjyDWEDNESDAY, 15 JULY 2009 18:37 ဟနးေဇာ

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=1

436:2009-07-15-11-39-17&catid=1:news&Itemid=2

စစအစးရ ေခါငးေဆာင ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊႏငဇနး ေဒၚႀကငႀကငတ႔သည

ယခတပတအတြငး ၃ ရကဆက၍ ရနကနၿမ႕ရ ေ႐ႊတဂဘရားသ႔ ပနးမားဆငယငထားေသာ

ဗဒၶ႐ပပြားေတာမားက လာေရာက ပေဇာထားရ သညအတြက

လအမားစတဝငစားေနၾကေၾကာငး မကျမငေတြ႕ရသမားႏင ေ႐ြတဂေဂါပက အဖြ႕ဝငမားက

ေျပာသည။

ၿပးခသည ေမလ ၁ ရကေန႔က ေ႐ႊတဂ

ေစတေတာတြင မြမးမျပငဆငမႈမား

ျပလပေနသညက ေတြ႕ရစဥ (ဓာတပ - Getty

Images)

ႏးျဖင ျပလပထားၿပး “ေနၾကာပနး”မား

အပါအဝင ပနးေပါငးစ

အပြငမားျဖငဆငယငထားေသာ ဉာဏေတာ

တစ ေပ ခန႔ရ ဗဒၶ႐ပပြားေတာ ၃၅ ဆက

ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊႏင ေဒၚႀကငႀကငတ႔က မသားစဝငမားႏင အတ ေ႐ႊတဂဘရားသ႔

သယေဆာင ပေဇာချခငးျဖစသညဟ ေ႐ႊတဂ ေဂါပက အဖြ႕ဝငတဥးက ေျပာျပသည။

“ႏငးဆပနး၊ ေရႊပနး၊ ေငြပနးစတ႔ ပနးအမးအစားေပါငး မနညးဘး။

ရပပြားေတာရ႕ကယမာစကလထားတာ ၊ ရပပြားေတာ ၃၅ဆေလာကရတယ။ ဘရားလာဖးတ႔

လေတြက ပနးေပါငးစရပပြားေတာေတြ ေမြးန ေထာင႔တငး မာရေနတာ႔

တအားစတ၀ငတစားေမးျမနးတာ"ဟ ၎က ေျပာသည။

အဆပါ ႐ပပြားေတာမားက ဇလငလ ၁၀ ရကေန႔ နနကေစာေစာက ေ႐ႊတဂဘရား၏

ေန႔နအလက သတမတ ထားေသာ ေမြးေန႔ ေထာငတငးတြင ပေဇာထားရျခငးျဖစၿပး

“ေနၾကာပနး”မားအား ထညသြငး ပေဇာျခငးသည အေနၾကာေစရန ဟေသာ အဓပၸာယျဖင

အာဏာဆကလက တညၿမေရးႏင ကနးမာေရးေကာငးမြနရနတ႔ အတြက ယၾတာေချခငး

ျဖစႏငေၾကာငးလညး သက ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 169

အတငပငခ ေဗဒငဆရာမား၏ အခါေပးေစခငးမႈျဖင ယၾတာေချခငးျဖစျပး ေဒၚၾကငၾကင

ထးေတာ တငထား ေသာ ဓႏတေစတေတာ ျပကျခငးႏင႔ပတသတ၍ ကေရာကလာမည အည

မားက ေခဖကရန ထသ႔ ျပလပ ျခငးျဖစေၾကာငး အစးရအသငးအဝငးႏင နးစပသမားက

ေျပာသည။

ေရႊတဂ ဘရားဖးတဥးကလညး"ဘရားမာ ထးထးျခားျခား ေတြ႕ေတာ႔ေမးၾကည႔တာ၊ ေစတေတာ

တစကယလး ပနးအစန႔ ဘရားကယကေတာင မျမငရဘး၊ ဘာလပတာလေမးေတာ႔

ဒေန႔မနက(ဇလင ၁၀) ငါးနာရေလာကက ဘရားက တခါးေတြပတျပး သစမး၀ငခြင႔မျပေတာ႔ဘ

ဥးသနးေရႊတ႔ ဇနးေမာငႏန႔ အေပါငးအပါတ႔ ယၾတာ လာေခ သြားတာတ႔"ဟ ေျပာသည။

မၾကာေသးခငက ဒ ဗလခပမႉးႀကး ေမာငေအး ႏင အစးရထပပငး အဖြ႕ဝင ၅ ဥးတ႔က

ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊ ထမ အာဏာ သမးရန ႀကးပမးေၾကာငး ေကာလာဟလ

ထြကေပၚမႈမားလညး ရနကန လထၾကား ပ႕ႏ႔ေန သညဟလညး ၎ ဘရားဖး က ဆသည။

ဗလခပမႉးႀကး သနးေ႐ႊႏင ေဒၚႀကငႀကငတ႔သည ၎၏ ကဇာတာ အညမား

ေကာငးမြနရနအတြက ေဗဒင ယၾတာမားက ယၾကညမႈ ရေၾကာငး ၎တ႔ႏင နးစပသည

ေဗဒငဆရာ တဥးက ေျပာသည။

“ဗလခပမႉးႀကးသနးေ႐ႊက အခကအခ အကပတညးထမာ ေရာကေနတယ၊ ဒါေၾကာင

သ႔ကဇာတာ ေကာငး ေအာင ယၾတာေခတာ”ဟ အထကပါ ေဗဒငဆရာ က ေျပာသည။

ယငး ပနးေပါငးစ ႏးဘရားမားက စတ၀င တစားေမးျမနးသမားလာျခငးေၾကာင႔

ေသာလညးေကာငး၊ ယၾတာေခ ျပး၍ ေသာလညးေကာငး ဇလငလ ၁၄ရကေန႔ က လာေရာက

သမးဆးသြားေၾကာငး ေရႊတဂ ဘရားမ တာဝနရသ တစဥးက ဆသည။

ၿပးခသည ေမလ ၃၀ ရကေန႔က ေဒၚႀကငႀကင ထးတငခသည ရနကနတငး ဒလ ၿမ႕နယရ

ေရးေဟာငး ဓႏတ ေစတႀကး ၿပကခသည။ ၎ေစတႀကးအား ေမလ ၇ ရကေန႔က

ထးတငချခငးျဖစသည။

ထေစတႀကးၿပကမႈႏင ပတသကၿပး“အလရငမားဆႏၵအရ မးမကမ အားလးျပငဆင ၿပးစးရန

မြမးမ တည ေဆာက လကရေသာေၾကာင အရညအေသြးဆငရာ လအပခကမား

ျဖစေပၚပကစးခရသည”ဟ အစးရ သတငးစာမားတြင ေရးသား ေဖာျပခသည။

ဤသတငးအား ဧရာဝတ သတငးေထာက မငးလြင ႏင ပးေပါငး ေရးသားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 170

အာဆယေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ

အေမရကနႎငငခားေရးဝန႒ကး

မနမာအေရးအဓကထားမည

2009-07-16

http://www.rfa.org/burmese/news/hilary_clinton_to_talk_on_burma_issue-

07162009093855.html/story_main?textonly=1

အေမရကန ႎငငခားေရးဝန႒ကး မစၤကလငတနဟာ လာမယအပတ ထငးႎငငမႀာ ကငးပမယ

အာဆယေဆၾးေႎၾးပၾက သၾားေရာကဖႛရႀ႓ပး အစညးအေဝးမႀာ မနမာအေရးက အဓက ေဆၾးေႎၾးဖႛ

ရႀတယလႛ သရပၝတယ။

မနမာစစအစးရက ေဒေအာငဆနးစကညအေပ ႟းတင တရားစၾဆလကတကစၤေကာင

အေမရကန ႎငငခားေရးဝန႒ကးဌာနရ မနမာႎငငနႛ ပတသကတ မဝၝဒ သေဘာထားက

ပနလည သးသပတကစၤ ေႎႀာငေႎႀး ကနႛကာေနရတယလႛ ဆပၝတယ။ အေမရကနဟာ

မနမာႎငငအေပ ထားရႀတ မဝၝဒသေဘာထားက ႓ပးခတ ေဖေဖာဝၝရကတညးက ပနလည

သးသပေနတာ ဖစပၝတယ။

မစၤကလငတနရ ထငးႎငငခရးစဥနႛ ပတသက႓ပး ဇလင ၁၅ရက မေနႛက ပလပတ

ႎငငခားေရးဝန႒ကး ဌာန သတငးစာရႀငးလငးပၾမႀာ မစၤကလငတနရ ေပာခၾငရပဂၢလ Scot

Marcial က သတငးေထာက ေတၾရေမးခၾနးက ေဖကားရာမႀာ မနမာအေရးနႛပတသက႓ပး

ထညသၾငးေပာကားခတာပၝ။

မနမာႎငငနႛပတသကတ အေမရကနရမဝၝဒ သေဘာထားက တတကက မခမႀတရေသး

ေပမယ မနမာအေရးနႛပတသက႓ပး အေမရကန ပညေထာငစမႀာ သတမနနညးလမးအရ

လပေဆာငႎငတာေတၾ ရႀပၝတယလႛ ႀခသအ ၮေမခငေ က ေပာသၾားပၝတယ။ မနမာအေရးနႛ

ပတသကလႛ မမတႛမႀာ အေခခမရႀေကာငး၊ အဒၝကေတာ မနမာႎငငေရးဖစစဥ တးတကဖႛ

အတၾက အေမရကန ပညေထာငစအေနနႛ လပႎငတာမႀနသမ႖ လပေပးဖႛ ဖစေကာငး သက

ေပာပၝတယ။

ဆကလက႓ပးေတာလညး Scot Marcial က မနမာႎငငေရး တးတကမႁရႀဖႛဆရာမႀာ

အစးရနႛအတကအခေတၾ၊ တငးရငးသားလမးစေတၾ အကား ေတၾႚဆေဆၾးေႎၾးဖႛ၊

ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ ပနလၿတေပးဖႛနႛ မနမာႎငငတၾငး အေခ အေနေတၾ

တးတကေကာငးမၾန႓ပး ႎငငတကာ အဝနးအဝငးနႛ အခထကပမ ပၾငလငးမႁ ရႀလာဖႛ ဆတ

အေခခသေဘာထားေတၾ ရႀေကာငးနႛ ဒလ အေခခသေဘာထားေတၾ ရႀေနသေ႟ၾႚ အဒ

အေခခအတငး ဖစေမာကလာေရးအတၾက ဘာေတၾလပေဆာငႎငမလဆတာက ေလလာ႓ပး

မနမာႎငငအေပ မဝၝဒ သေဘာထားက ခမႀတသၾားမႀာ ဖစတယလႛ ေပာဆခတာ ဖစပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 171

တ႟တႎငငက မနမာပညတၾင အမားဆး

ရငးႎႀးမပႎႀေကာငး စာရငးမားတၾင ေဖာပ

2009-07-15 http://www.rfa.org/burmese/news/china_is_top_investor_in_burma-

07152009160705.html/story_main?textonly=1

မနမာႎငငမႀာ ၂၀၀၈-၀၉ ဘတဂကႎႀစအတၾငး အမားဆး ရငးႎႀးမပႎႀမႁ ပလပသဟာ

တ႟တ ပည ဖစေကာငး မနမာႎငငက ထတ ပနတ စာရငးအငးေတၾအရ သရပၝတယ။

တ႟တ-မနမာ နယစပကနသၾယေရးတၾင ကနစညမား သယယပႛေဆာငေနေသာ ကနတင

ထရပကား႒ကးတစငးက မႎၩေလး႓မႚအနးတၾင ေတၾႚရပ ဖစပၝသည။ (Photo: RFA / Tyler

Chapman)

႓ပးခတ မတလအထတ႟တ ပညရ မနမာႎငငမႀာ ရငးႎႀးမပႎႀေငၾဟာ စစေပၝငး အေမရကန

ေဒလာ ၈၅၆ သနး ရႀပၝတယ။

မနမာႎငငမႀာ ပညပကေန တက႟က ရငးႎႀးမပႎႀေငၾဟာ စစေပၝငး ၉၈၅ သနးရႀတအထမႀာ

တ႟တ ပညရ ရငးႎႀးမပႎႀမႁ တခတညးတင သနး ၈၀၀ ေကာရႀတာ ဖစပၝတယ။

တ႟တရ တက႟ကရငးႎႀးမပႎႀမႁ အမားဆးလပတ လပငနးဟာ ေကးနတးေဖာေရးလပငနး

ဖစပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 172

႓ပးခတ ႎႀစထက ဒတယအမားဆး ရငးႎႀးမပႎႀသကေတာ ႟ရႀားဖစပၝတယ။ စစေပၝငး

အေမရကန ေဒလာ ၉၄ သနးဖး ရငးႎႀးမပႎႀပၝတယ။ အထးသဖငေတာ ေရနနႛ

သဘာဝဓာတေငၾႚ တးေဖာေရး လပငနးေတၾမႀာ ဖစပၝတယ။

ကၾန မႃနစႎငငတႎငငဖစတ ဗယကနမႎငငက စစေပၝငး ေဒလာ သနး ၂၀ နႛ ႓ပးခတႎႀစက

မနမာႎငငမႀာ တတယ အမားဆးရငးႎႀးမပႎႀသ ဖစပၝတယ။

တ႟တ ပညရ စကမႁဖၾႛ႓ဖးမႁအတၾက လအပေနတ ဓာတသတၨ ရရႀေရးအတၾက အဓကအားဖင

မနမာႎငငမႀာ ရငးႎႀးမပႎႀတာ ဖစတယလႛ အမညမေဖာလတ တကသလစးပၾားေရး ပညာရႀင

တဥးက ေပာဆေကာငး ရနကနကလာတ သတငးတပဒမႀာ ေဖာ ပပၝတယ။

မနမာႎငငမႀာ လ ၃၀၀၀ေလာက ေသဆးခရတ ၁၉၈၈ ခႎႀစ ဒမကေရစ အ႔ကေတာငးဆမႁ

ကာလေနာကပငး မနမာစစအစးရအေပ အေနာကႎငငေတၾက စးပၾားေရးပတဆႛ

အေရးယေနေပမလညး၊ တ႟တအစးရကေတာ မနမာပညကကနကမးေတၾ ရရႀေရးအတၾက

အဓကရငးႎႀး မပႎႀခပၝတယ။

မနမာႎငငက ဒမကေရစေရးဟာ ပညတၾငးေရးသာ ဖစတယလႛ တ႟တအစးရ

ေပာဆေလရႀ႓ပး၊ လ႓ခေရးေကာငစမႀာ မနမာအေရး ေဆၾးေႎၾးတအခၝ ပယခေလ ရႀပၝတယ။

ထငးရႀတရားမဝင မနမာလပသားမားအား

စစအစးရ မႀတပတငစထတေပးေန

2009-07-15

http://www.rfa.org/burmese/news/issuing_temp_passports_for_migrants-

07152009155153.html/story_main?textonly=1

ထငးႎငငမႀာ အေကာငးအမးမ းေကာင တရားမဝငေရာကရႀ အလပလပကငေနကတ

မနမာႎငငသားေတၾအတၾက ႎငငသားဖစေကာငး သကေသခ မႀတပတင ထတေပးမႁေတၾက

ဒကေနႛ ဇလင ၁၅ ရကေနႛက စ႓ပး ထငးႎငင ႓မႚအလက စတငေဆာင႟ၾကေန႓ပလႛ

သရပၝတယ။

ဒအစအစဥက မနမာစစအစးရ ဒႎငငခားေရးဝန႒ကး ဥးေမာင မငနႛ ထငးႎငင

အလပသမားေရးရာ ဝန႒ကး Mr. Phaitoon တႛက ဇလင ၁၁ရက ႓ပးခတ စေနေနႛက ထငးႎငင

ဖးခက႓မႚမႀာ ပးတၾေကညာခတာ ဖစပၝတယ။

လကရႀစစအစးရဆမႀာ ႎငငသားဖစေကာငး ေနာကဆး အခၾငအေရးအေနနႛ မႀတပတငခၾင

ရတာဖစေကာငး ေကညာခ႓ပး ထငးအလပရႀငေတၾအေနနႛ ဇလငလ ၃၀ ရက

ေနာကဆးထား႓ပး မမတႛဆက မနမာအလပသမားေတၾက မႀတပတငရမယလႛ

သတမႀတထားပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 173

အခလ အစးရက မႀတပတငဖႛ ႓မႚအလက ဌာနေတၾ ဖၾငလႀစေနတာနႛ ပတသက႓ပး

တခႚကေတာ သသယ ရႀ႓ပး မႀတပတငဖႛ စးရမေနတယလႛ ထငးႎငင ရေနာငး႓မႚက

မနမာတဥးက အခလ ေပာပပၝတယ။

ထငးႎငင ဖးခက႓မႚရႀ ငၝးစမးဒငတခတၾင အလပလပေနကေသာ မနမာႎငငမႀ

ေ႟ၿႚေပာငးအလပသမားမား ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

ရေနာငး႓မႚမႀ မနမာတဥး။ ။ “ဒ ဗမာေတၾရ အစအစဥကတ သတႛ မယကညဆ႓ပး

ေပာလာတသေတာ ရႀတယခငဗ။ အေစာက လပ႓ပးသၾားတ အခၝေတၾတနးကလညး အလပ

သၾားလာလႛ ရတယဆတအေကာငး ေပာ႓ပးေတာ ေနာက သပမကာဘး၊ တလႎႀစလ

အသကရႀငတယ၊ အသကဝငတယေပၝေနာ၊ ေနာက႓ပးေတာ ဒဟာ အသးမဝငေတာဘး

ဆ႓ပးေတာ လပခလကတာပ။ ရေနာငးနႛ ေကာေသာငးကေတာင သၾားလာခၾငက မရေတာဘး။

အခအေခအေနမႀာကေတာ ပတစပႛ ဗဇာက လပေပးမယဆ႓ပးေတာ စာရငးထညလကရင

သတႛရ ဒမႀာ လပကငေနတ လပအားေတၾေပမႀာေရာ၊ ေနာက႓ပးေတာ ကနရႀေနေသးတ

ဗမာပညမႀာ ရႀတ မသားစေတၾမႀာေရာ သတႛရ အကဥးအကပထက ေရာကသၾားႎငတယ

ဆတာက ေတၾး႓ပး တခႚေတၾက မလပဖးလႛ ေပာေနကတယခငဗ။”

မနမာအလပသမား အမားအပားရႀတ ထငးႎငင ဖးခက႓မႚမႀာေတာ ဒအစအစဥသစေကာင

မနမာအလပသမားေတၾ ပအဆငေပက႓ပး အမားစက ႒ကဆ လပကငကတာ ရႀတယလႛ

ဖးခကက မနမာတဥးက ေပာပၝတယ။

ဖးခက႓မႚမႀ မနမာတဥး။ ။ “ဒ ပတစပႛလပတာက ပညသေတၾ သေဘာကကတယဗ။

အလပသမားေတၾေရာ သေဘာကကတယခငဗ။ ဘာဖစလႛလဆေတာ သၾားရလာရ

လၾယကတာတေကာငး၊ ေနာကတ႒ကမက ဗမာႎငငက အာမခေပးတအတၾက သတႛ

အလပသမား ႎႀမတယဆတ အေနအထားမးေတၾ မဖစေတာဘးေပၝေနာ။ အဒၝ တခကကယ၊

ေနာကတခက က႗နေတာတႛ အနးအနားမႀာ ရႀတ ဆကကမၯဏဆရင ေငၾအေနအထား

လပအားခကပၝ တးေပးလက႓ပ။ ထငးေတၾနႛ တနးတပစမးေတၾ တးေပးတလေတၾ အကန

တးေပးကန႓ပခငဗ။ တခႚ ေကာကတာတခကက ပတစပႛ သကတမး ကနသၾားတအခၝကရင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 174

သကတမးတးတအခၝကရင အခၾနေတၾဘာေတၾ ရႀမလား၊ ဘာညာ ဒၝေတၾလညး တခႚကေတာ

ေတၾး႓ပး ေကာကကတာလညး ရႀတယ။ လကကမးစာေစာငထမႀာေတာ အခၾနမရႀဘးတ၊

အတားအဆး မရႀဘး၊ ဖမးဆးခငး မရႀဘးလႛ ေရးထားပၝတယ။”

ထငးအလပသမားေရးရာ ဝန႒ကးကေတာ ႎငငသားစစစမႁ ခကခတအတၾက ထငးႎငငေရာက

မနမာအလပသမားေတၾ ထငးအစးရဆမႀာ မႀနမႀနကနကန မႀတပတငဖႛရာမႀာ ႎႀစေပၝငးမားစၾာ

အခကအခ႒ကး တခအဖစ ရႀေနတယလႛ ေပာကားပၝတယ။

ထငးႎငငမႀာ တရားမဝင မနမာႎငငသား ၁၂ သနးခနႛရႀတယလႛ ႎႀစဖက အာဏာပငေတၾက

တၾကဆထားပၝတယ။

တဘ၊ ငႀကဖား၊ HIV ေရာဂၝသးမး

တကဖကေရး ေဒလာ ၁၄သနး ကညမည

2009-07-15

http://www.rfa.org/burmese/news/3d_fund_to_extend_14_million_aid-

07152009105911.html/story_main?textonly=1

မနမာႎငငက တဘ၊ ငႀကဖား၊ HIV/ AIDS ေရာဂၝ ၃ မး ကာကၾယ ကသေရးဆငရာ ပညတၾငး

ပညပ အကအညေပးေရး အဖၾႚအစညးေတၾက ေငၾေကးေထာကပကညဖႛ အေမရကန ေဒလာ

၁၄ သနးက အသစ ထတေပးမ အေကာငး 3 D Fund က ဇလင ၁၃ရက ႓ပးခတ

တနဂလာေနႛက ေကညာခက ထတ ပနခပၝတယ။

ဒရနပေငၾကညေပးမ ကစၤနႛ ပတသက႓ပး ဆၾဒငအေခစက ရနပေငၾအဖၾႚ ဥကႉ Mr. Bengt

Ekman က RFA ဝငးေတာသား ကေကာမငးထၾနးက ဆကသၾယ ေမးမနးထားပၝတယ။

နာေရးကညမႁအသငး (ရနကန) ႎႀင

သခေဆးခနး ေမာကဒဂက ေ႟ၿႚမည

2009-07-16

http://www.rfa.org/burmese/news/charity_clinic_moved_to_new_place-

07162009112147.html/story_main?textonly=1

နာေရးကညမႁအသငး ရနကနရ ႟းခနးနႛ အသငးမႀာ ဖၾငလႀစထားတ သခ ကသလ ဖစ

ေဆးခနးတႛက လကရႀေနရာ သကနးက႗နး႓မႚနယကေန ေမာကဒဂက ေ႟ၿႚေပာငးလက႓ပး

ဖစရာ လာမ ဇလငလ ၂၀ရကေနႛက စ႓ပး သခ ကသလ ဖစေဆးခနးက စတငဖၾငလႀစေတာမႀာ

ဖစတယလႛ သရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 175

ခလ နာေရးကညမႁအသငး႟းခနးနႛ ေဆးခနးေတၾက ေ႟ၿႚေပာငးခရာမႀာ ေဆးခနးသာ

တဝကတပက ေဆာကလပ႓ပးစးေနတာ ဖစ႓ပး ႟းခနးအေနနႛကေတာ ယာယ

အေဆာကအအသာ ရႀေသးတယလႛ သရပၝတယ။ ေဆးခနးက ဥးစားေပး႓ပး

ေဆာင႟ၾကရခငးဟာ ေဆးခနးက အမလာပတ လနာမား ေဆးပတသၾားမႀာ စးလႛ ဖစတယလႛ

အဖၾႚဘၸေရးမႀႃးနႛ ေဆးခနးတာဝနခတဥး ဖစတ ေဒေ႟ၿဇးကၾကက ေပာပၝတယ။

႟ပရႀငမငးသား ေကာသဥးစးေသာ နာေရးကညမႁအသငး ႟းေရႀႚတၾင အသဘယာဥတစး

ရပထားပ ဖစပၝသည။ ယခအခၝ အာဏာပငမားက အသဘယာဥမားက ရနကန႓မႚတၾငးမႀာ

ထားခၾငမေပးေတာပ ႓မႚပငရႀ ေရေဝးသ ာနသႛ ေပာငးေ႟ၿႚေစပၝသည။ (Photo: Free Funeral

Services Society -F.F.S.S)

ေဒေ႟ၿဇးကၾက ။ ။ “က႗နမတႛ ၁၀ရကေနႛမႀာ ေဆးခနးက စ႓ပးေတာ ဖၾငရမယ။

ဘာဖစလႛလဆေတာ လနာေတၾက ရက ၂၀ေလာက ေဆးခနး ပတလကတအတၾက

ေသာကလကစ ေဆးေတၾ၊ ပလကစ ဆရာဝနေတၾနႛ အဆက ပတသၾားေတာ က႗နမတႛ

သပကာကာ မပတေစခငေတာ အဒၝနႛ က႗နမတႛ အခ ၁၉ရကေနႛမႀာေတာ ဘနး႒ကး

ဆၾမးကပ႓ပးေတာေပၝေနာ၊ အႎၩရာယကငး ပရတတရားနာေလး ဘာေလး၊ ႓ပးေတာ ဘရား

အေနကဇာတငေလး လပမယ။”

သခေဆးခနးမႀာ ေနႛစဥ လနာ ၁၀၀နးပၝး လာေရာက ကသေနတာ ဖစ႓ပး ဆရာဝနစစေပၝငး

၃၀ခနႛက အလႀညက လာေရာက႓ပး အခမ အကအညေပးေနတာ ဖစပၝတယ၊ ေဆးခနးမႀာ

လာေရာကကသသ ေဝဒနာရႀငမားက ေဆးဝၝးက အစ၊ အပငမႀာ ဓာတမႀန႟ကခတ

အဖးအခေငၾကအစ ပနလည ထတေပးတာ ဖစတယလႛ ဆပၝတယ။ ေဆးခနးမႀာ

အာထရာေဆာငး ရရႀ႓ပးဖစေပမ ဓာတမႀနစကတလး လေနေသးတယလႛသရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 176

ေဒေ႟ၿဇးကၾက ။ ။ “က႗နမတႛ အာလထရာေဆာငး ကယပငရလကတအတၾကေလ၊

အာလထရာေဆာငးဆ အမား႒ကး ႟ကႎငတာေပၝေနာ၊ ဘာေကာငလဆေတာ အပငမႀာ

႟ကရင ၅၀၀၀ေလာက ေပးရမ ကစၤကး၊ က႗နမတႛက အာလထရာေဆာငး အလႀႃရႀင

အေမရကားကပ လႀႃသၾားေတာ က႗နမတႛက စကႃပ ကတယ။ ၁၀၀ ေကာေလာကပ ကတယ။

ဆေတာ လနာ အမား႒ကး ႟ကႎငတာေပၝ။ ႎႛမႛရင က႗နမတႛက ဓာတမႀနတခပက ၃၅၀၀

ပနေပးေနရတာကး။ လနာ မားရင မားသလ က႗နမတႛက ကနကစရတ မားတာကး။ ဓာတမႀန

ကယပငရႀလကရင တေယာကက ၅၀၀ပ ကေတာမယ။”

ဒၝအပင သခေဆးခနးနႛ နာေရးကညမႁအသငး ႟းခနးအတၾက ပၝဝၝမတာ မရေသးတာေကာင

ကယပငမးစကက တပဆင အသးပရာမႀာ ဖစပၝတယ။ အသငးရရႀထားတ ေမေနရာဟာ

အရငက အမႀကပေဟာငးဖစတ အတၾက အေဆာကအဥးမား ေဆာကလပရာမႀာ

အေပယေမလၿာမားက တး႓ပးမႀ ေဆာကလပရတာ ဖစလႛ နာေရးကညမႁအသငး

႟းခနးအေဆာကအအက စတငေဆာကလပႎင ခငး မရႀေသးပၝဘး၊ ဒၝေပမ ရနကန႓မႚနႛ

ပတဝနးကင ဆငေခဖးက နာေရးမား တေနႛက ၅၀ခနႛ တာဝနယ ေဆာင႟ၾကေပးေနတယလႛ

သရပၝတယ။

မနမာဒမကေရစေရး အာဆယ ဝငးဝနး

တကတၾနးဖႛ ဘနကမၾနးေပာကား

2009-07-16

http://www.rfa.org/burmese/news/ban_ki_moon_urges_asean_to_solve_burma_iss

ue-07162009131746.html/story_main?textonly=1

မနမာႎငငမႀာ ဒမကေရစ ပနလည ေဖာေဆာငေရးအတၾက မနမာစစအစးရက အာဆယ

အစးရေတၾအေနနႛ ဝငးဝနး တကတၾနးကဖႛ ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပ မစၤတာ

ဘနကမၾနးက တကတၾနး ေပာဆေကာငး မေလးရႀားဝန႒ကးခပက ေပာဆပၝတယ။

အဂစႎငငမႀာ ပလပေနတ ဘကမလကအဖၾႚရ ထပသးအစညးအေဝး တကေရာကစဥ၊

ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပနႛ မေလးရႀားဝန႒ကးခပတႛ ေတၾႚဆ႓ပး ေပာဆခတာဖစပၝတယ။

မနမာစစအစးရအေနနႛ ဒမကေရစေဖာေဆာငေရး လပငနးစဥေတၾနႛ ပတသကလႛ တကတၾနး

ေပာဆတာေတၾ လကခလတသေဘာရႀ႓ပး မနမာႎငငမႀာ အပသေဘာေဆာငတ

တးတကမႁေတၾ ရႀတယလႛမစၤတာ ဘနကမၾနး အေနနႛ ထင မငေကာငး မေလးရႀား ဝန႒ကးခပက

ေပာဆပၝတယ။

ဒၝေပမလညး မေလးရႀား သတငးေထာကေတၾက ေပာဆရာမႀာေတာ မနမာစစအစးရအေနနႛ

မနမာႎငငက တကယပ ဒမကေရစႎငငအဖစ ေပာငးလေဖာေဆာငမႀာလား၊

မေဖာေဆာငဘးလား ဆတာကေတာ သႛအေနနႛ သသယ ရႀေနဆပလႛ ေပာဆပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 177

စစအစးရ ေပာတငးမယပ လကေတၾႚ

လပရပက ကညဖႛ တကတၾနး

2009-07-16 http://www.rfa.org/burmese/news/prisoners_release_demanded-

07162009133142.html/story_main?textonly=1

ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပ ဘနကးမၾနးအပၝအဝင လ႓ခေရးေကာငစ

အဖၾႚဝငႎငငေတၾအေနနႛ စစအစးရရ ေပာဆခကေတၾက အလၾယတက ယကညလကခခငး

မပပ လကေတၾႚ ေဆာင႟ၾကခကေတၾက ေစာငကညဖႛ AAPP လႛေခတ

ႎငငေရးအကဥးသားမား ကညေစာငေရႀာကေရးအသငး မနမာႎငငက ဒကေနႛမႀာ

ေတာငးဆလကပၝတယ။

အကဥးသားေတၾက ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာကပၾမတငခင လၾတ႓ငမးခမးသာခၾငေပးဖႛ စစအစးရက

ပငဆငေနပၝတယလႛ မနမာသအမတ႒ကး ဥးသနးေဆၾက ကလသမဂၢ လ႓ခေရးေကာငစမႀာ

ေပာဆခ႓ပးေနာက အခလမႃး ေတာငးဆေကညာခက ထၾကေပလာတာပၝ။

၂၀၀၄ခႎႀစကေန ၂၀၀၉ခႎႀစအတၾငး စစအစးရက လၾတ႓ငမးခမးသာခၾင ငၝး႒ကမေပးခ႓ပး

အကဥးသား ေလးေသာငးနးပၝး လၾတေပးခတအထမႀာ ႎငငေရးအကဥးသားအေရအတၾက

တရာခငႎႁနးပရႀတယလႛ အဖၾႚရေကညာခကမႀာ ေဖာ ပထားပၝတယ။ ဒၝအပင လကရႀ

အကဥးေထာငေတၾထမႀာ ႎငငေရးအကဥးသားေတၾရ ကနးမာေရး ေစာငေရႀာကမႁ

အေခအေနေတၾဟာ ဆး႟ၾားေနတယလႛ အတၾငးေရးမႀႃး ကတတႎငက ေပာပၝတယ။

ကတတႎင။ ။ “အခ မးတၾငး ဖစတအခၝကေတာ နယေထာငေတၾမႀာ ဆလႛရႀရင ႎငငေရး

အကဥးသားေတၾရ ကနးမာေရးက အေတာဆးဝၝးေနတယ ဆတာက က႗နေတာတႛ သရတယ။

ဆေတာ၊ က႗နေတာတႛ ရထားတ စာရငးအရဆရင ၁၃၆ေယာကေသာ ႎငငေရး

အကဥးသားမားက ေရာဂၝ ေဝဒနာ ပငးပငးထနထန ခစားေနရတယ။ တခႚ မကလးေတၾ

ကၾယေနတယ၊ တခႚ ေရာဂၝက႗မးေနတ အေနအထားမးေတၾလညး ရႀပၝတယ။ အလ ေဝးလတ

ေထာငေတၾ ပႛတအတၾက ဥပမာ ဘးသးေတာင ေထာငမႀာ ရႀေနတ ႎငငေရး အကဥးသားေတၾက

ရနကနကေန႓ပးေတာ၊ တခား႓မႚေတၾကေန႓ပးေတာ အခ သၾားေတၾႚလႛ မရပၝဘး။ ေလယာဥလညး

ရာသဥတအရ ပတထားသလ ကားလမးေတၾကလညး ပကေနတ အေခအေနမး ရႀပၝတယ။

အလမး ေထာငဝငစာ သၾားမေတၾႚႎငတအတၾက မသားစက လအပတ ေထာကပမႁေတၾက

မလပေပးႎငတအတၾက သတႛရ ကနးမာေရးအေခအေနဟာ ပ႓ပးေတာေတာင ဆးလာႎငမ

အေနအထားမးေတၾ ရႀပၝတယ။”

ကလသမဂၢ အတၾငးေရးမႀႃးခပရ ေတာငးဆခကအရ စစအစးရဘကက အမႀနတကယ

ေဆာင႟ၾကမယဆရင ႎငငေရးအကဥးသားဆတ စကားလး အသးအႎႁနးက

ပထမဥးဆးအဆငအေနနႛ လကခဖႛလ႓ပး အငးစနေထာငနႛ နယေဝးေထာငေတၾမႀာ ရႀေနတ

ႎငငေရးအကဥးသားေတၾက အခခနကစ႓ပး ခ႗ငးခကမရႀ စနစတက ပနလၿတေပးဖႛ လတယလႛ

ကတတႎငက ေပာပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 178

ကတတႎင။ ။ “အရငဆးကေတာ ဒ ေဒေအာငဆနးစကညရ အမႁ၊ မတရားစၾပစၾထားတ

ကစၤေတၾက သတႛ ခကခငး ပန႟ပသမးဖႛ လပၝတယ။ ေနာကတခၝ ယကညခကေကာင

အကဥးကထားတ လေတၾက သတႛဆမႀာ စာရငးရႀထား႓ပးသား ဖစပၝတယ။ အဒလေတၾက

စနစတက စစညး႓ပးေတာ အသတလက အသတလက ပနလၿတေပးဖႛ လပၝတယ။ ဒလ

ပနလၿတေပး႟တင မကပနႛ တကက ၂၀၁၀အတၾက စစမႀနတ ေ႟ၾးေကာကပၾ လပမယ၊ အားလး

ပၝဝငခၾင ရမ ေ႟ၾးေကာကပၾ လပမယဆလႛရႀရင ဒ ႎငငေရး အကဥးသားေတၾက ဒမကေရစေရး

ဖစစဥတငးမႀာ ပၝဝငဖႛ လပၝတယ။”

၂၀၀၇ သဂတလကစ႓ပး အဖမးခခရတ ၈၈မႃးဆက ေကာငးသားေခၝငးေဆာငေတၾ အပၝအဝင

ႎငငေရး ႎးကားတက႔ကသေတၾနႛ ရဟနးသဃာေတာေတၾ၊ မယသလရႀင စစေပၝငး ၃၅၇ ဥးက

၂၀၀၈ခႎႀစမႀာ စစအစးရက ႎႀစရႀညေထာငဒဏေတၾ ခမႀတခ႓ပး အဒထက ၂၃၇ဥးက ေဝးလတ

နယေထာငေတၾဆက ေပာငးေ႟ၿႛထနးသမးခတယလႛ AAPP ရ စစတမး ေကာကယခကမႀာ

ေဖာ ပထားပၝတယ။

အမးသား ဒမကေရစအဖၾႚခပ ဗဟ

ပနကားေရးေကာမတ ပငဆငဖၾႚစညး

2009-07-16

http://www.rfa.org/burmese/news/nld_information_committee_reorganized-

07162009141904.html/story_main?textonly=1

အမးသား ဒမကေရစအဖၾႚခပရ သတငးနႛ ပနကားေရးေကာမတက ဇလင ၁၄ရက

႓ပးခတအဂၝေနႛက ပနလညဖၾႚစညးခ႓ပး တာဝနခအဖစ ဗဟ အလပအမႁေဆာင အဖၾႚဝင

စမးေခာငး႓မႚနယ ပညသႛလၿတေတာ ကယစားလႀယ ဥးခငေမာငေဆၾက ခနႛအပခတယလႛ

သရပၝတယ။

ပၝတရ ပနကားေရးလပငနးနႛ မဝၝဒေတၾန ႛပတသက႓ပး မန မနဆနဆန ဖနႛခႎငေအာင

အခလ ပနလညဖၾႚစညးခတာ ဖစတယလႛ ဥးခငေမာငေဆၾက RFA ကေပာပၝတယ။

ဥးခငေမာငေဆၾ။ ။ “ပနလည ဖၾႚစညးရတ အေကာငးကေတာ ဒ ပနကားေရးက

တာဝနယထားတ ပဂၢလ ဥကႉ၊ အတၾငးေရးမႀႃး ႎႀစေယာကစလးက ေနမေကာငး

ဖစကတအခၝမႀာ ဒအဖၾႚက ပ႓ပး

ထေရာကစၾာနႛ သတငးေတၾက မန မနဆနဆနနႛ ထတႎငေအာင ဆ႓ပးေတာကာ

ဥကႉကယစား တာဝနေပးလႛ ပၝဝငေဆာင႟ၾကရတာ ဖစပၝတယ။ အဒမႀာ အဖၾႚဝင ၇ဥးနႛ

က႗နေတာ ဖၾႚထား႓ပးေတာကာ ေကာ႟းအားဖငေတာ ေ႟ၿဂတင ေကညာစာတမးပၝ

မေတၾအတငးပ မေဘာငထက ေန႓ပးေတာ ပနကားေရး လပငနးက ဆကလပသၾားဖႛ

ရည႟ၾယခကနႛ ဖၾႚတာ ဖစပၝတယ။”

အဖၾႚဝငေတၾအဖစ ဥးဥာဏဝငး၊ ဥးအနး႒ကင၊ ဥးသနးႌၿနႛ၊ ဥးစနလႀဥး၊ ဥးဟသာမငနႛ

ေဒၝကတာဝငးႎငတႛ ပၝဝငကပၝတယ။ အမးသားဒမကေရစအဖၾႚခပရ တရားဝင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 179

ထတ ပနခကေတၾနႛ ပတသက႓ပး သတငးဌာနေတၾရ ေမးမနးခကေတၾက

ပနကားေရးအဖၾႚဝငေတၾကသာ အဓက တာဝနယေပာဆသၾားမႀာ ဖစတယလႛ

ဥးခငေမာငေဆၾက ေပာပၝတယ။

အမးသား ဒမကေရစ အဖၾႚခပ (NLD) တညေထာငသည ႎႀစ ၂၀ပည အခမးအနားသႛ

တကေရာကေနေသာ၊ ေထာငမႀ မကာမက ပနလည လၾတေမာကလာသ သတငးစာဆရာ႒ကး

ဥးဝငးတင (ဝ)ႎႀင စမးေခာငး႓မႚနယ ပညသႛလၿတေတာ ကယစားလႀယ ဥးခငေမာငေဆၾ (ယာ)

တႛက စကတငဘာ ၂၇ရကေနႛက NLD ႟းခပတၾင ေတၾႚရပ ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

ဥးခငေမာငေဆၾ။ ။ “အခလ ဗဟ ပနကားေရးအဖၾႚက ဖၾႚလက ခငးအားဖင

ထပပငးေခၝငးေဆာငက စ႓ပးေတာ ေအာကေခအဖၾႚဝငအထ ဘယသႛကမႀ ပနကားေရးနႛ

ပတသကလႛ သးခား လၾတလပစၾာ ေပာခၾငမရႀဘး ဆတ သေဘာမး မဟတပၝဘး။

ထပပငးေခၝငးေဆာငေတၾ အပၝအဝင အဖၾႚအစညး အဆငဆငမႀာ ရႀတ ေခၝငးေဆာငမား၊

႓မႚနယအဖၾႚဝငအထ သတႛရ လၾတလပစၾာ ေဖကားခၾင ရႀပၝတယ။ သႛေသာလညးပ

ပနကားေရးက ဥးေဆာငေနတ ဒအဖၾႚကသာလ႖င အဖၾႚခပရ သေဘာထားက

ထငဟပ႓ပးေတာကာ တရားဝင ေဖကားမႀာ ဖစပၝတယ။ ကနတ ပဂၢလေတၾကေတာ သတႛ

႒ကကသလ ေဖႎငပၝတယ၊ အဒလ ေဖတအတၾက ေဖကားမႁအေပ ေဖတသေတၾကသာလ႖င

ဒကစၤက တာဝနခ႓ပး ေဖကားမႀာ ဖစပၝတယ။ ဒအတၾက အဖၾႚခပက တာဝနခမႀာ မဟတပၝဘး။”

NLD သတငးနႛ ပနကားေရးတာဝနခ စမးေခာငး႓မႚနယ ပညသႛလၿတေတာ ကယစားလႀယ

ဥးခငေမာငေဆၾဟာ ၂၀၀၈ခႎႀစမႀ စစအစးရ အကဥးေထာငကေန လၾတလာခသတဥး

ဖစပၝတယ။ ေထာငဒဏ ႎႀစ႒ကမ ကခခရ႓ပး ဒတယအ႒ကမမႀာေတာ ၁၅ ႎႀစနးပၝး ေထာငထမႀာ

ေနခရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 180

ေထာငဒဏ ၃၉ႎႀစက ဆရာေတာအား

၁၆ႎႀစ ေလ႖ာေပး

2009-07-16 http://www.rfa.org/burmese/news/jail_term_on_monk_reduced-

07162009151210.html/story_main?textonly=1

၂၀၀၇ ခ ေ႟ၿဝၝေရာင သဃာလႁပရႀားမႁမႀာ သဃာတပေပၝငးစအဖၾႚကေန

ဥးေဆာငဆရာေတာအဖစ ပၝဝငလႁပရႀားခတ ဆရာေတာ ဥးေကလာသက ေထာငဒဏ ၁၆ ႎႀစ

ေလ႖ာေပးခတယလႛ သရပၝတယ။

ဟသာတေထာငမႀာ ေထာငဒဏ ၃၉ ႎႀစ ခမႀတခထားရတ မႎၨေလး ေတာငခၾင

မငး႒ကးေကာငးက ဆရာေတာ ဥးေကလာသက တရား႟းကေန ဇလင ၁၃ရက တနလာေနႛက

ဒလေထာငဒဏ ေလ႖ာေပးလကတာပၝ။ အေခအေန အေကာငးစက ဆရာေတာရ ေရႀႚေန

ကသနးေဇာေအာငက RFA က ေပာပပၝတယ။

ဥးသနးေဇာေအာင။ ။ “ပႎႀပ ၁၇ ၊ ၂၀ ႎႀစခေတာင စၾထားတာကး၊ မလ စစၾကတညးက

ဖစစဥတခတညးက ႎႀစခ စစၾထားေတာ အဒၝက ကေနာတႛ ေလ႖ာကတာေပၝ။ အဒၝ ၂ခက

ေပၝငးေပးလကေတာ ၁၇ အတၾက ၇ ႎႀစ ၂၀ အတၾက ၇ ႎႀစ ၁၄ ႎႀစ ေလ႖ာသၾားတယ။ ၅၀၅ ခ

၂ခရႀတာ၊ အဒၝ ေပၝငးေပးလကေတာ ၂ႎႀစ ေလာသၾားတာ အားလးေပၝငးက အသငးအဖၾႚက ၂ခ

၅၀၅ က ၂ခ၊ ေနာကအသငးအဖၾႚ ၆ အားလးေပၝငး ၃၉ ႎႀစ။”

လကပၝေဆာင႟ၾကေပးရတ ေရႀႚေနတေယာကရ သေဘာထားနႛ ဆရာေတာ ဥးေကလာသရ

မသားစ ေထာငဝငစာအေခအေနက ေမး႒ကညတအခၝမႀာေတာ ခလေပာပၝတယ

ဥးသနးေဇာေအာင။ ။ “ကယကေတာ ေလ႖ာေစခငလႛ အယခတကတာေပၝေလ။

အတကေတာလညး ကယအလပ အထေမာကတယ ေပာရမႀာေပၝ။ မသားစက ကေနာ

သရသေလာကေတာ အေဖအေမေတၾ အသက အေတာ႒ကးတယ ေပာတယ ဘနး႒ကးဆေတာ

အမးမရႀဘးထငတယ။ ကနတ အမႁေတၾ အတၾကကေတာ ကေနာသၾားေရးလာေရးေပ

႒ကည႓ပး ထပသၾားရမယေလ တငး႟းဆေတာ ကာလ စညးကမးသတမႀတခန အတၾငးမႀာ

တေခၝကသၾား ႎငမယလႛ ထငတယ ဟသာတက။”

ဥးေကလာသလပ အလားတ ေ႟ၿဝၝေရာင သဃာလႁပရႀားမႁ အ႓ပးမႀာ အဖမးခရ႓ပး ခငးပညနယ

လငတန ရဘကစခနးက ပႛခခရတ သဃတပေပၝငးစ ဥးေဆာငဆရာေတာ ဥးပညာသရဟာ

႓ပးခႎႀစက ရဘကစခနးကေန ထၾကေပးလၾတေမာကခ႓ပး အခ အႎၬယႎငငက

ေရာကေနပၝတယ။ ဥးပညာသရကေတာ အခလလၿတေပးတာဟာ

တကယေစတနာမႀနမဟတတအတၾက ဝမးသာစရာမဟတေ႒ကာငး ႓ငမးခမးေရးက

တကယလခငရင ႎငငေရးအကဥးသားအားလးက လၿတေပးသငေ႒ကာငး မနႛ႒ကားပၝတယ။

ဥးပညာသရ။ ။ “အမားအမငကေတာ ဝမးသာစရာလႛ မငေကာငးမငမယဗာ၊ ဒၝေပမ ဥးဇငးတႛ

အမငကေတာ ဝမးသာစရာလညး မလဘး။ ေကးဇးတငစရာလညး မလဘး။

ဘာဖစလႛလညးဆေတာ ေ႟ၿဝၝေရာငေတာလႀနေရးထမႀာ ဥးေဆာငခကတ ဆရာေတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 181

သဃာေတာေတၾက ႎႀစရႀညေထာငဒဏေတၾခ႓ပး နယစၾနနယဖားေတၾပႛ႓ပးကာမႀ

အခေလာကေလး ေလ႖ာေပးတာေလးကေတာ ေကးဇးတငစရာ မလပၝဘးဗ။ တကယလႛ

႓ငမးခမးေရးက လလားတယဆလႛရႀရင ဆရာေတာ ဥးဂမရတႛ၊ ဘနး႒ကးအပေတၾတႛ

ဆရာ႒ကးဆရာေလးတႛက လၿတေပးရမႀာ ဖစတယ၊ ဒၝမႀသာလင တကယ႓ငမးခမးေရးက

လလားတယဆတာ သကေသပရာ ေရာကမယေလ။”

အခလကရႀ သာသနာဥးေသႀာင အႎၬယ ဌာနခၾရ အတၾငးေရးမႀႃး ဆရာေတာလညးဖစ

သဃလႁပရႀားမႁမႀာ ေခၝငးေဆာငပၝဝငခတ အရႀငပညာသရ မနႛ႒ကားသၾားတာပၝ။

႓ပးခတလတနးကလညး သဃာလႁပရႀားမႁဥးေဆာင ဆရာေတာတဥးဖစတ အရႀငဂမရက

ေထာငဒဏ ၅ႎႀစ ေလ႖ာေပၝေပးခပၝေသးတယ။

ႏငငကးလကမတ ပြစား ၈၀ ေကာအဖမးခရ

မးမခအေထာကေတာ၊ ရနကန

ဇလင ၁၆၊ ၂၀၀၉

ရနကနၿမ႕ ပနးဆးတနးလမးရ ႏငငကးလကမတ ထတေပးေရး ရးႏင ၃၇၊ ၃၈ လမး

တ၀ကတြင ကငလည ကကစားေနသည ပြစားအေယာက ၈၀ ေကာက ၿပးခသည

ေသာၾကာေန႔ ညေနမ စတငဖမးဆးခ သညဟ ေကာကတတားၿမ႕နယ ၃၇လမးတြင

ေနထငသတဥးက ေျပာသည။

အဆပါ ပဂၢလက

“ၿပးခတ ေသာၾကာေန႔ ညေနက ကားထးရပၿပး ႏငငကးလကမတ ရးတ၀က၊ ၃၇လမး

အလယန႔ ေအာကဘေလာက၊ ၃၈လမးက လကဘကရညဆငမာ ထငေနၾကတ ပတစပ႔တ

(ႏငငကးလကမတ) ပြစားေတြက အကနဖမးေခၚသြားတယ။ ဘာအတြကဆတာ မေျပာဘး၊

ဖမးဖ႔လာတသ ေတြဆမာ သတ႔ေတြရ႕ ဓါတပေတြပါလာတယ။ အဒါန႔ တကၾကညၿပး

ဟတတယဆရင ဖမးေခၚသြားတယ၊ ေနာကရကမာ ၾကားရတာကေတာ (ရရားျပန

စစဗလလထြက ၃ ေယာက)က ႏငငကးလကမတ လပေပးတဆက ျပနာစတာလ႔

ေျပာသၾကားတယ”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 182

ဟဆသည။

ေကာကတတားၿမ႕နယရ ျပညပအလပအကင ရာေဖြေရး လပကငသတဥးက ေျပာဆရာတြငမ

“ဟတတယ၊ အဒလ ရရားျပနေတြ က စာအပလပေပးတာလညး ပါတယ။ ဒါအျပင

ႏငငကးလကမတ ေလာကတအခါ သနးေကာငစာရငးတ႔ မတပတင မတတ႔မာ

စစေဆးၿပးေၾကာငး ရကႏပတ တဆပတး (ခကတး) အတလပတ ျပနာလညး ပါတယလ႔

ၾကားတယ၊ အဒ တဆပတးအတန႔ ေလာကလႊာေတြက အဆငဆငတငရာမာ

အေပၚဆငေတြကလညး ေတာေတာန႔ မသၾကဘးလ႔ဆတယ၊ အဆငဆင ေရေလာငး

(ေငြေပးျခငးကဆလသည) သြားတာေၾကာငလညး မသၾကတာထငတယ”

ဟျဖစေပၚေနသည အေျခအေနက ေျပာျပသည။

ျမနမာ ႏငငကး လကမတထတေပးရာ ရးသည ေလာကလႊာေၾကး ၂၀၀ ကပဆလင

ကပ ၁ေထာင၊ အခကအလက တကဆငစစေဆးရာ အဆငတဆငတြင ကပ ၁ ေထာင

စသျဖင တရား၀ငနးပါး ေတာငးခသည လာဘလာဘ အပါအ၀င ႏငငကးလကမတ

အျမနရလ၍ ေသာလညးေကာငး၊ ယခငျပညပတြင အလပလပကငဖးၿပး အခြနေၾက

မေဆာငရေသးသျဖင၊ နငငကးလကမတ မထတေပးရန တားျမစထားသည စာရငးက ေကာၿပး

ႏငငကးလကမတ ရရရန ေသာလညးေကာငး သကဆငရာ စစေဆးသ အဆငဆငက

ေငြေပးၿပး လပေဆာငေနၾကသညမာ ဆယစႏစႏင ခၾကာျမင ခၿပျဖစသည။

ပမနအားျဖင ႏငငကး လကမတ စတင ေလာကသညမ ထတယရန သတငးပတ

၅ပတက မေစာငႏင သျဖင အျမနေၾကးျဖင လပေဆာငလင တပတေကာအတြငးရလလင

ကပ ၁သနးခြ ၀နးကင ေပးရသညဟ လညးစစမး သရရသည။

ႏငငကးလကမတရး အနးတ၀က ႏင ၃၇၊ ၃၈ လမး ရ လကဘကရညဆငမားတြင

စတညးခကာ ပြစားလပကင ေနၾကသမားမာ ထရးတြငးမ ရ သတငးတပဖြ႕၀နထမးမားနင

ဆကစပ၍ ေသာလညးေကာငး၊ သတငးတပဖြ႔ ၀နထမးေဟာငးမား ေသာလညးေကာငး

ျဖစၾကၿပး၊ ယခအဖမးခရသည႔ အထတြင ထသ႔ေသာသ အမားစပါ၀ငသညဟ သရရသည။

ေသာၾကာေန႔ ညေနမ စတငကာ ယေန႔ထ အဖမးအဆးမား ရေနေသးသညဟလညး

သတငးထြကေပၚေနၿပး ဖမးဆးခထားရသမား၏ စစေဆးထြကဆခကအေပၚ မတညကာ

ထပမဖမးဆး ေနသည႔ သေဘာျဖစသညဟလညး ျပညပ အလပအကင ရာေဖြေရး ေအဂငစ

လပကငသ ကေျပာဆသည။

ျမနမာႏငငတြင မတပတင ေပာကဆးလင ျပနလညလပကငရန မလြယကျခငး၊

နကထတေပးသည ၿမ႕နယ အထျပနလညသြားေရာကကာ အမႈတြက ေတာငးယရျခငး၊

စသညကရကထ မားေၾကာင မတပတငမရပ ႏငငကး လကမတလပလသမားမာ မတပတင

အတလပေပးသႏင ႏငငကးလကမတရးတြင လာဘထးၿပး လပကငၾကရၿပး၊

ျပညပႏငငမားတြင အလပသြားေရာကလပကငလငလညး သကဆငရာႏငင အစးရကသာမက

ျမနမာႏငင အစးရကပါ အခြနေပးေဆာငရသည အခြနႏစထပစနစ ေၾကာင ျပနေရာကၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 183

အခြနမေၾကသမား အတြက ပြစားႏင လာဘထးကာ ႏငငကးလကမတ သကတမးတး

ေနၾကရသညဟ ေျပာဆသည။

ထသ႔ေသာ အေျခအေနမားေၾကာင ႏငငကးလကမတထတေပးေရးရးတြင

တာ၀နကသမားအဖ႔ ၀ငေငြေကာငးသည ေနရာ တေနရာ အျဖငနားလညလကရၾကသည။

ရဖကေထာကလမးေရးမား ဆငကယစးခြင

အပတခထားရ

ရပဆး

ဇလင ၁၆၊ ၂၀၀၉

ရနကနျမ႔တြငး ၂၀၀၁ ကတညးက ေမာေတာဆငကယစးခြငက စစအပစက

ပတပငချပးတေနာကပငး အစးရ၀နထမးေတြသာ အထးခြငျပခကန႔ စးနငးခြင ရေနရာက ယခ

ေမာေတာဆငကယစးနငးခြငက ပတပငမႈေတြ လပေနျပနပါတယ။ ျမနမာစစန႔

ရေထာကလမးေရးမားက ေမာေတာဆငကယ တ၀း၀းန႔ အတကအခပါတ၀ငေတြေနာက၊

ႏငငေရးလႈပရားသ လငယေတြ၊ မသားစေတြေနာကက လကလေႏာကယကေနတာေတြ၊

သတ႔ေတြ အပစဖြ႔သြာလာေနတာေတြေၾကာင အေႏာကအယကျဖစရတာမး အခတေလာမာ

ေလာကသြားတယလ႔ မကျမငတခ႔က ေျပာလာပါတယ။ ဒအမန႔က စစအပစ

ထပသးေတြထက တဥးက ထတျပနလကတာျဖစတယ၊

ရဖကေထာကလမးေရးေတြအတြငးမာသာမက အျခား၀နထမးဌာနတြငးမာ

စစမးစစေဆးတာေတြ ျဖစေနတယလ႔ သက ေျပာျပပါတယ။

“ဥပမာဗာ … အငနအယဒပါတေခါငးေဆာင ဥး၀ငးတငေနာကက သတ႔က

ဆငကယေတြန႔ ေနာကေယာငခေကာ၊ ေျဗာငေကာ လကၾကတယ။ ဆရာက တခါတေလ လမး

၃၊ ၄ ဘေလာကက ေျခလင ေလာကခင ေလာကသြားတာ။ အေဖာ ပါပါ မပါပါ။

အသညလဆရင အဒဆငကယေကာငေတြ ဒကၡေရာကေတာတာပ။ ေနာကကေန

ဆကကယၾကးက ေတာကေလာက တြနးျပး လကေနရတာကး” ဟ ၎က ေျပာျပသြားသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 184

(၂၀၀၇ စကတငဘာ သဃာအေရးေတာပ၊ ရနကန၊ ေရႊတဂဘရားအနး ဆႏၵျပသတ႔

မးရႈ႔ထားေသာ ေထာကလမးေရးဆငကယတစးပ၊ ဓာတပ - မးမခ)

ျမနမာတ႔ရ႔ အခမးအနားျပလပၾကပ

စဥးစားမသမ

ကမကခစန

ဇလင ၁၆၊ ၂၀၀၉

ျပညပေရာက ျမနမာေတြ အမးသားေရးပြေတြ၊ အခမးအနားေတြ ကငးပၾကေလရတာ အႏစ

၂၀ ေလာက ရျပလ႔ ဆပါတယ။ ယခငတလေကာက ျမနမာဂတပညာရင အမးသမးၾကး

တဥးႏင စကားလကဆေျပာမေတာ သတကေရာကခတ အခမးအနားေတြက

အခကအခေလးေတြ၊ အျမငမေတာတာေလးေတြ ေျပာပါတယ။ အခမးအနားေတြမာ

အစအစဥေတြ ၾကတငမဆြထားတာ၊ အခနအတအက မလပႏငတာ စသညျဖင ေျပာပါတယ။

အသညက စကား၀ငးကေန စဥးစားမတာက ျမနမာတ႔ အခမးအနားျပလပၾကပက

စဥးစားမသမ ေရးၾကညဖ႔ပါပ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 185

ျမနမာအမးသားေရးပြ လ႔ ဆလကေတာ ႏငငေရးပြေတြ၊ အထမးအမတ၊ အမတတရ

အခမးအနားပြေတြ ျဖစဖ႔ မားပါတယ။ အခမးအနားတခအတြက အၾကမၾကမ

အစညးအေ၀းေတြ ကငးပၾကျပးေတာ အခမးအနားကငးပရျခငးရ႔ ရညရြယခက၊ ကငးပေရး

ေကာမတန႔ လပငနးတာ၀နေတြ ခြေ၀တာ၊ ဘ႑ာေငြရာေဖြတာေတြက ၀ငး၀နးလပၾကတာက

ေျပာစရာမရပါဘး။ ၾကားမသမ၊ ၾကမသမေတြထက အခမးအနားျမငကြငးက

လအပတာေလးေတြပ ေျပာပါမယ။

အခမးအနား ဆငးဘတ - အခမးအနားရ႔ ေနာကခဆငးဘတက အထးတလည အာရစကျပး

မေရးၾကပါဘး။ ေရးျပနရငလညး ဆငးဘတခတျပနရငလညး အခမးအနားတခလးရ႔

အေၾကာငးက စာေၾကာငးတေၾကာငးန႔ ျပညစေအာငလပထားတ ဆငးဘတ မျဖစျပနဘး။

ဥပမာ - မညသတ႔ စစဥေသာ မညသညအေၾကာငးအရာက ရညရြယတ ဘယေနရာမာ

ဘယေန႔၊ ဘယအခနက ဘယသေတြန႔ ကငးပတ အခမးအနားဆတာက ေဖာတ စာသားေတြ

ပါဖ႔ ေျပာတာ ျဖစပါတယ။

အမးသားအလ - မားေသာအားျဖင ႏငငေတာအလက ခတဆြၾကတေနရာမာ ပါလမနေခတက

ၾကယ ၁ + ၅ ပြင အလက ခတၾကပါတယ။ မဆလေခတက (ေခြးသြားစတန႔ စပါးႏ)

အလကေတာ အျငငးပြားစရာ ျဖစလ႔ မခတၾကပါ။ တခ႔အခမးအနားေတြမာေတာ အလေတြက

မခတၾကေတာပါဘး။ အလမရတာလ ပါတယ။ အလန႔အဖြ႔အစညးေတြမားလာေတာ၊

တငးရငးသားအဖြ႔ေတြကလညး အလေတြ ရေတာ ဘယအလက

ဘယလေနရာေပးရမယဆတာ မဆးျဖတႏငတာလ ပါပါတယ။ ျဖစႏငရငေတာ အမးသားအလ

(ၾကယ ၁ + ၅ ပြင) ခတၾကမယဆရင ဒါ ျမနမာအခမးအနားအျဖစ ထငရားတ ျပယဒ

ျဖစလာမယ ထငပါတယ။

အမးသားသခငး - အခမးအနားေတြရ႔ အစအစဥမာ ႏငငေတာအလက သဆျပး ဖြငလစေလ

မရၾကပါဘး။ ဘာသာေရးပြေတြမာ ဘရားစာက သျပငဆျပး ဖြငၾကသလမး ျမနမာေတြလညး

အမးသားသခငး၊ ႏငငေတာသခငးက ဆေစခငတယလ႔ ဂတပညာရင အဆေတာၾကး

မာမာေအးက ေျပာဖးပါတယ။ သခငးကလညး မလလကေဟာငး “တရားမတ လြတလပျခငးန႔

မေသြ …” န႔ အစခတ ေျခဆငးန႔ သခငးက ဆလတာပါတ။ မးမခက ၀ငးေတာသားေတြက

ေဒၚမာမာေအးကယတင ျပနလညသဆထားတ အမးသားသခငးက သတ႔ ၀ကဆကမာ

တငထားတာ ရပါတယ။ YouTube မာလညး ရပါတယ။

သခငးဆလ႔ ၈၈ အေရးေတာပရ႔ ေမာကြနး၀ငသခငးတပဒျဖစတ ႏငျမနမာစာသားန႔

ကမာၻမေၾကဘး ဆတ သခငးကလညး ျမနမာတ႔ ဆၾကေလရေသာလညး ေတာလနေရး

မတတငသခငးျဖစေနတအတြက အျခားအထမးအမတသခငးမားလညး ရေနတာေၾကာင

ပရသတအေျခအေနက လကျပး အျခားသခငးမားက ျဖညစြကျပး ဆႏငပါေၾကာငးကလညး

အၾကေပးၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ။

၈ စကန႔ျငမ - ျမနမာျပညရ႔ ႏငငေရး အၾကပအတညးဟာ တႏစျပး တႏစ တးျပး

ၾကပတညးလ႔သာ လာတယ။ ေအးသြားတယဆတာ မရေသးေတာ - ရနသမး ၅ ပါးေၾကာင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 186

ျပးေတာ မငးေဘး၊ သဘာ၀ေဘးဒဏေၾကာင ကဆး၊ ေသဆးသြားခၾကသေတြအားလးက

အမတတရျပ ၀မးနညးျခငး အထမးအမတန႔ ျပးေတာ အသကစြန႔သြားၾကသ ျမနမာျပညက

သရေကာငးေတြက ဂဏျပတအေနန႔ စကန႔ အနညးငယေလာက မတတတရပ

ျငမသကတအေလကေလးက ထညသြငးထားမညဆရင ေကာငးမယလ႔ ေျပာၾကတာက

ေတြ႔ရပါတယ။ အခ႔အခမးအနားေတြမာ ျပလပၾကတာကေတြ႔ခလ႔ ဆကျပး

လကဆငကမးၾကတာလညး ေတြ႔ရပါတယ။

ေနာကခအေၾကာငးအရာ န႔ စာရြကစာတမး - အခမးအနားတငးမာ ျမနမာျပညအေၾကာငးန႔

အခမးအနားကငးပရျခငး ေနာကခအေၾကာငးအရာ လကကမးစာေစာငေလးပျဖစျဖစ၊

နရကပဆငးဘတ၊ ပစတာပျဖစျဖစ ရေနဖ႔ကလညး တခ႔က ျပငဆငၾကတာက ေတြ႔ရပါတယ။

တခ႔ကေတာလညး ဓာတပေလးေတြကပါ ထညသြငး ခတဆြထားၾကတာေၾကာင

ဧညသညေတြအတြက ၾကညရႈစရာ၊ ဖတရႈစရာ အခနန႔ အေျခအေနက ရၾကတယလ႔

ဆပါတယ။ ျမနမာျပညက ျပညပက ျမနမာေတြေကာ၊ ျမနမာမဟတသေတြပါ

ေတာေတာသေနၾကတယလ႔ ဆေပမယ ပြတငးမာ လကကမးစာေစာင၊ ပစတာကေနတဆင

တငးျပည၊ ယခပြအေၾကာငး၊ ကငးပသေတြအေၾကာငး၊ ရညရြယခကေတြန႔

ေရ႔လပငနးစဥေတြကပါ မတတမးအျဖစ တငဆကႏငတယလ႔ အၾကေပးၾကပါတယ။

အခမးအနားမး၊ သဘာပတ၊ ေျပာေရးဆခြငရသ - အခမးအနားရ႔ အစအစဥက ကငးပသမား

စတၾကက ေဆာငရြကၾကတာျဖစလ႔ အဒအေသးစတအထ မေျပာႏငပါ။ သ႔ေသာ

အခမးအနားမာ ေကာမတလပငနးအဖြ႔အသးသးက မမတာ၀နက

ထမးေဆာငေနၾကသညအတြငးမာ အခမးအနားက အစက အဆး သယယေပးမယ

အခမးအနားမး၊ အဖြငစကား၊ အပတစကားန႔ ထမးသမးစရာရတာတ႔က ဆးျဖတေပးမယ

သဘာပတ၊ ျပးေတာ အခမးအနားန႔ ပရသတက လအပတာမနသမ၊ သလတာမနသမ

အေျဖေပး ရငးျပေနေပးမယ ေျပာခြငရပဂၢလတ႔ကလညး လအပပါေၾကာငး ျဖညစြကလပါတယ။

အခမးအနားန႔ လကဖကတ အခမးအနားမးတဥးရေနလငလညး ပြက အသက၀ငေအာင

လပႏငေၾကာငး ေျပာခငပါတယ။

ျပညပက ျမနမာမသားစေတြအတြက ဘနးေတာၾကးေတြ၊ စာေရးဆရာၾကးေတြ၊

အႏပညာရငေတြဟာ မမတ႔ အနး၀နးကငမာ ရေနတအတြက အခမးအနားက

ၾကညရအၾကေပးဖ႔၊ ထမးသမးဖ႔ အကအညေတာငးႏငပါတယ။ တခါတေလမာ

အခမးအနားစစဥသေတြကခညး လပခငတာေတြ ေလာကလပျပေနတအခါ ပရသတၾကးမာ

သးခခြငလႊတလ႔ နားဆငခညးသာ ေနရျပနတာလညး ဟနမကတအတြက ေနာကပြေတြမာ

ေနာကကလာတ ေမာငပလေတြက သထကကကနၾကတာ အဆးမဆႏငပါ။

ေကးဇး၊ လကေဆာင၊ မတတမးမတရာ န႔ နဂး - အခမးအနားေတြက ဓာတပေတြ ရက၊

ဗဒယေတြ မတတမးျပျပး ထမတတမးတ႔က အခမးအနားတကေရာကသေတြဆက အမတတရ

ေကးဇးတငတအေနန႔ ေပးပ႔သငပါတယ။ အခမးအနားတကေရာကသေတြက စာရငးေကာက၊

အးေမးေတာငးျပး အဆကအသြယ မျပတေအာငလညး အလပတခလ လပထားသငပါတယ

လ႔ သတ႔တကကမးေတြထမာ ဆထားေလရတယ။ ျပးေတာ ကယအခမးအနားက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 187

ၾကတငေၾကာျငာတာ၊ သတငးတခအေနန႔ အငတာနကေတြ ၀ကဆကေတြထ

ပါ၀ငေအာငလညး အျမတေစ တကတြနး ေဆာငရြကသငပါသတ။

ျမနမာတ႔အတြကေတာ အမးသားေရးပြေတြန႔ ပတသကျပး အခငးခငး မကစမတ

ေၾကာျငာထးရရငေတာ မးမခ၀ကဆကက ရြာေဆာၾကးမာလညး ေၾကာျငာ (အခမ)၊

ျပးေတာလညး သတ႔ဆက လကေရြးစင ဓာတပ ၃၊ ၄၊ ၅ ပန႔ ဆငးဘတ၊ လကကမးစာေစာငက

အးေမးန႔ လမးပ႔လကမယသာ ဆရင အေႏးန႔ အျမနေတာ ဓာတပသတငး

ထညေပးလမမာေတာ ေသခာမယ ထငပါရ႔။

အ အေရးၾကးတာ တခကေတာ ပရသတၾကးက အခလလာအားေပးလ႔ ေကးဇးတငေၾကာငး၊

ေနာကလညးပ ဆကလကလာေရာကခးျမငေပးေစလပါေၾကာငးန႔ ဘယလမး

သငခနးစာေတြယျပး မြနးမျပငဆငၾကရင ေကာငးမာလဆတာ အၾကဉာဏေတာငးၾကေစလပါ

သတ။ ပရသတထက စတဓာတခငး၊ ၀ါသနာခငးတလ႔ လာေရာကပးေပါငးျပး အငအားေတြ

တးလာလ႔ကေတာ အတငးထက အလြန၊ တခြနန႔ ကကားေပါ။

ၾကားဖးတာကေတာ အခမးအနားတခ ကငးပတငး ပရသတေကာ၊ စစဥသေတြမာ အငအားေတြ

ေလာကနၾကလ႔ အစတစတအမႊာမႊာ ျဖစလာၾကမာကသာ စးရမရဆလား။ ဆေတာ

အခမးအနားက ရတသမးရာမာ “လကရညတျပငတညး … တ႔ဗမာေတြ ေရးကထက ပျပး

ခစၾကတယ …” ဆတသခငးဆၾကရင ေကာငးေလမလား …

မးမခ ဖတဖ႔ အေျပးအလႊားသတငးမား

ရပဆး

ဇလင ၁၆၊ ၂၀၀၉

ေဘာလးအသငးပငရင သေဌးၾကးမား အထး (လယ) ကြငးပငၾကးမား ျဖစလာ - ယခႏစ

ပထမအၾကမ ေၾကးစားေဘာလးရာသမာ ျပညသလထေတြက အထးဆြေဆာငႏငလ႔

ေဘာလးကလပပငရင ျမနမာလပငနးရငၾကးမားက စစအပစက ေျမာကစားတအေနန႔

သတ႔ေတြ ခြတမးရထားတ လယေျမမားမာ တဧကလင ျမနမာကပေငြ ၆ ေသာငးႏႈနး

ထတေခးေပးေနတယလ႔ ဆပါတယ။ မလလကငတ ကနသညၾကးမား၊

လယလပငနးလပကငသမားမာ ေဘာလးကလပအသငးမား စစအပစအလက

လကေထာငၾကရမလ ျဖစေနတယလ႔ ေျပာေနၾကပါတယ။

သနးေရႊ၏ အနးဆးလယ၊ လပငနးရင ေတဇ ေကာကမကႏင သစလပငနး အခြငထးမားဆက -

၎ရ႔ မၾကာမက သြားခတ တရတျပညခရးစဥမာ အျခား ေကာကမကကနသညေတြက

၎ေလယာဥန႔ အကနအကချပး တငေဆာငသြားခရာမာ သကယတငကေတာ ၀နထမးေတြ

သတေပးထားတၾကားက ေကာကမကရတနာအခ႔က တရားမ၀ငသယေဆာငသြားတယလ႔

ဆၾကပါတယ။ ဒါအျပင သစလပငနးေတြမာ အထးအခြငအေရးအျဖစ ခတလခြင၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 188

ေရာငး၀ယခြငေတြ ရယျပး တနလာၤရတငးက အခ႔တားျမစသစကြကေတြကပါ

၀ငေရာကခတလေနတာက တငးမးေတြက လကပကၾကညေနရတယလ႔ ေျပာပါတယ။

သမးျပညတပမေတာ ႏင နအဖ စစတပ ၇

နာရၾကာတကပြျဖစ ေသာၾကာေန႕၊ 17 ဇလငလ 2009 သမးသေတာဆင

သမးျပညအလယပငး ေကးလကေဒသခမားက မတရားညႇငးပမးႏပစကသျဖင

မခမရပႏငမႈေၾကာငျဖစေသာ နအဖ စစေၾကာငးအား သမးျပညတပမေတာ ေတာငပငးတပဖြ႔မ

ၿခခတကခကမႈတစခ ျဖစပြါးခသညဟ SSA သတငးရပ ကြကက ဆသည။

ဂလင ၁၅ ရက မနက ၁၁း၀၀ နာရမ ည ၆း၀၀ နာရအထ မငးေနာငၿမ ႕နယ မငးယငးအပစ

၀မနမဖတႏင ၀မဆာလ ႐ြာ ၾကား ျဖစပြားခေသာ အဆပါတကပြသည သမးျပညတပမေတာ

ေအာငေပစစ - စစေၾကာငးက စစအစးရစစတပ ခမရ ၅၁၅ စစေၾကာငးအား

ၿခခတကခကျခငးျဖစသညဟဆ၏။

၇ နာရၾကာျဖစပြားခသည တကပြတြင သမးျပညတပမေတာဘကမ အေသအေပာက

ဆး႐ႈးမႈမ႐၊ စစအစးရ စစေၾကာငး မ စစသား ၁၁ ေယာက ေသဆးၿပး၊ လကနက ႀကးငယ ၆

လက၊ ကညအမးစ ၇၆၆ ေထာင၊ လကပစဗး ၃ လး ကညကဒ ၁၅ ခ၊ ေကာပးအတ ၅ လး၊

စစ၀တစ ၉ စ၊ ဥးထပ ၉ လး၊ ဟငးေကာကင ၈ ခ၊ အးႀကး ၃ လး ႏင အကြငးမငး ၁၁ ခ

သမးဆညးရမသညအျပင လကနကခ အညခသည စစသားတေယာကလညးပါေၾကာငး

သမးျပညတပမေတာ ေျပာခြင ရပဂၢလ စငးဆငမဏးက ေျပာပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 189

ဗလမႉးႀကးယြကစစဥးေဆာငသည သမးျပညတပမေတာ

“ကေနာတ႔ဘကက အမပြတ႐ လပတာဆေတာ အေသအေပာကမ႐ဘး။

အဒနအဖစစေၾကာငးက ေဒသချပညသက အမးမး အႏငကငတယ။ ေတြ႔သမပစၥညး

ဥစၥာေတြယတယ။ ၾကက ၀က ဘ ေတြ တရစၦာနအႀကးစားေတြက ေသနတန႔ ပစသတ

ယသြားတယ၊ သတ႔ယသမ အဖးအခမေပးလ႔၊ လထက မေလးစားလ႔ ကေနာတ႔ဘကက

တနျပနတအေနန႔ အခလ လပရျခငးျဖစတယ”- ဟ သမးသေတာဆငသ႔ဆကေျပာျပ၏။

လခား အေျခစက ခမရ ၅၁၅ သည သမးျပညတပမေတာမ ခြထြကအဖြ႔ (စစအစးရထ

လကနကခအဖြ႔) မၾကာခငက ေသဆးသြားေသာ ဗလမႉးႀကးမငးဇင၏ တပည

ဗလမႉးစငးတာအဖြ႔အား လမးျပခငးၿပး ေကးလကလထက အမးမး ႏပစကသည ဟ ဆ၏။

(ဗလမႉးႀကးမငးဇငမာ နအဖ စစေထာကလမးေရး ၂ ေယာက ႏင အတ ၿပးခသည ေမ ၂၄

ရကက ၎တ႔စးလာေသာ စစအစးရယာဥတနးအား သမးျပညတပမေတာက

ၿခခတကခကသျဖင ၎အပါအ၀င ၁၅ ေယာကေသဆးခသည။ )

“ေဒသခလထေတြက ႏပစကတ စစအစးရရ႕ ဘယစစေၾကာငးမဆ ကေနာတ႔

သမးျပညတပမေတာက အခလ ျပနလည ေခပမာဘ၊ လကနကကငၿပး ျပညသက

အႏငကငရင ဒနညးလမးန႔ဘ ကာကြယရလမမယ” - ဟ စငးဆငမဏးက ေျပာပါသည။

အချဖစပြားခသည တကပြေၾကာင စစအစးရ၏ အရာခဗလ ၂ ေယာက၊ တပၾကပႀကး ၃

ေယာကႏင တပၾကပ ၂ေယာက၊ တပသား ၄ ေယာကတ႔၏ ႐ပအေလာငးမားက SSA က

စစေဆးေတြ႔႐ေၾကာငး၊ အစးရစစေၾကာငး၏ ေမာတာ ၁ လက၊ MA 79 ၁ လက၊ MA-2 ၂ လက

MA-1 ၂ လက ႏင ၎၏ကညမားကလညး သမးဆညးရ႐ေၾကာငး ေျပာ၏။

ထ႔အတ ယခလ ၈ ရကေန႔တြငလညး သမးျပညတပမေတာႏင လခားအေျခစက ခလရ ၆၄ မ

ဗလမႉးေကာစြာဥး ဥးေဆာငသည အငအား ၁၈ ေယာကပါ အဖြ႔ႏငလညး ပငလၿမ႕နယ

အတြငး၌ တကပြျဖစပြားခေသးေၾကာငး၊ အဆပါ တကပြတြင စစအစးရအရာရ ဗလေကာသ ႏင

တပၾကပႀကး ၾကညမငး ၏ အေလာငးကေတြ႔ရေၾကာငး၊ စစေၾကာငးမႉး ဗလမႉးေကာစြာဥးလညး

ဒဏရာအျပငးအထနရ႐ေၾကာငး ဆပါသည။

နအဖစစအရာရတစဥး ႀကးဆြခေသ

တနလၤာေန႕၊ 13 ဇလငလ 2009 သမးသေတာဆင

ကခငျပညနယ မနစၿမ႕ အေျခဆက ခမရ (၃၁၉) မ တပေထာကတာ၀နခ အရာခဗလ

ထြနးေ႐ႊသည ဇြနလ (၂၈)ရကေန႔က ၎၏ အမေထာငသည လငးခနး အတြငး၌ ႀကးဆြခ

ေသသြားေၾကာငး သရသည။

စစတပထမ စစအရာရႀကးမားက အရာခဗလထြနးေ႐ႊ ႀကးဆြခေသသည သတငးျပငပသ႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 190

မေပါကၾကားရန ထနးခပ ထားေၾကာငး သရသည ။

အရာခဗလထြနးေ႐ႊ၏ မသားစႏင နးစပသည ေဒသခတစဥးက သမးသေတာဆငက အခလ

ေျပာၾကားသည ။

“CQ ႀကးဥးထြနးေ႐ႊတ ဇြနလ (၂၈) ရကေန႔က ႀကးဆြခၿပး သတေသထားတာ သ႔သား

ကႏငန႔ပတသကၿပး သ႔ အေဖ ဆးသြားတယဆေတာ ဘာျဖစလ႔ဆးသြားတာလညးေမးမ

ႀကးဆြခၿပးေသသြားတာေလဆမ သလကရတာ ” လ႔ သေျပာသည ။

၎၏ သားျဖစသ ကႏငသည အငယဆးျဖစၿပး သ႔ထက အႀကးတစေယာကမာ

ရ၀နထမးျဖစေၾကာငး သရသည ။

“မသားစ ျပသနာကေတာ မျဖစႏငဘး စားေရးေသာကေရးက မေျပလညစရာအေၾကာငးမရဘး

သားႏစေယာက ထမာ တစေယာကကလညး ရ၀နထမး တစေယာကက ဆငကယ

အေရာငးအ၀ယ လပေနတယ သတ႔ မသားစက အျပငမာ အမေဆာကၿပး ေနၾကတာ

အရာရေတြန႔ပ အဆငမေျပလ႔လား စစတပထမာပ ျပနာရလ႔လား တစခခပ ေသတာ

ဘယမာေသသလ အျပငအမမာလားလ႔ေမးေတာ မဟတဘး စစတပထမာေသတာ ႀကးႀကး

တနးလမးန႔ လ႔အလ ေျပာတယ ” လ႔သကေျပာသည ။

နအဖစစတပအတြငး အထကေအာက ကြာျခားမႈမားႏင ႀကးႏငငယညႇငး ႏပစကမႈမားေၾကာင

တပေျပးမႈမားလညး မၾကာခဏ ျဖစပြားေလရေၾကာငး စစတပႏငနးစပသမားက ဆသည ။

၂၀၀၈ ခႏစ ႏ၀ငဘာလအတြငးကလညး လား႐ႈးအေျခစက အေရ႕ေျမာကတငးစစဌာနခပ

လကေအာကရစကခ (၁၆) ရ တပရငးတစရငးမ တပရငးမႉး မမကယကယ ေသနတျဖင

ပစသတသြားခေၾကာငး ခငလသညစစတပသတငး ရပကြကကသရသည ။

မႏေလး အတြက တ႐တႏငငမ

လပစစဝယ

ေမေကာ

ၾကာသပေတးေန႔၊ ဂလငလ 16 ရက 2009 ခႏစ 15 နာရ 26 မနစ

ခငးမင (မဇၩမ)။ ။ လပစစ လအပခက မားေနေသာ မႏေလးျမ႕ေတာ လပစစမး

တးျမႇငေပးေရး အတြက တ႐တႏငင ေရႊလမ လပစစ ဓာတအား မဂၢါဝပ ၃၀၀

ဝယယလကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 191

“လပစစက ဝယျပးျပလ႔ ေျပာပါတယ။ ဘယေန႔ရမယ ဆတာေတာ အတအက

မေျပာႏငေသးပါဘး။ မႏေလးတငး လပစစဌာန တငးဥးစးမႈး ေဒၚေအးေအးမငးက ေတာ

အလေျပာပါတယ။ ”ဟ မႏေလး စကမႈဇန တာဝနရသတဥးက ေျပာသည။

ယငးလပစစ ဓာတအားက လပစစ အလအေလာက မရသည မႏေလး စကမႈဇန အပါအဝင

မႏေလး ျမ႕ေတာကပါ ျဖန႔ေဝေပးမည ျဖစသည။

တ႐တ ႏငင ေရႊလမ လပစစ ဝယယျပးပါက လကရ တရက ၅ နာရ လပစစ ရေနသည

မႏေလး စကမႈဇနက ၁၀ နာရခန႔ တးေပးႏငမညဟလညး အာဏာပငမားက ေျပာၾကားသည။

လပစစ သးစြအား ၄၀ မဂၢါဝပ ရေနေသာ မႏေလး စကမႈဇနတြင လကရ လပစစ ၂၀

မဂၢါဝပသာ လပစစစြမးအား ဝနၾကးဌာနက ျဖန႔ေဝေပးႏငသည။

မႏေလး စကမႈဇနက တးျမႇင ရရလာမည လပစစ ဓာတအား အတြက ကပသနး ၃၀၀၀ ခန႔

ကနကမည ကယထကယထ လပစစ ဓာတအားလငး တခ ေဆာကလပရန စစဥေနျပ

ျဖစသည။

စနပနးစကမႈလပငနး ရပကြကက ေျပာငးလလကသည မႏေလး စကမႈဇန တညေထာငျပး ၁၀

ႏစ အတြငး ပထမ ၃ ႏစသာ လပစစမး ပမန ရရျပး ေနာကပငးႏစမားတြင တရက ၅ နာရသာ

ရရသည။

“လပစစမး ရတ အေနအထားကေတာ မနက ၇ နာရကေန ေန႔လည ၁၂ နာရက တဖြ႔

ေပးတယ။ ေန႔လည ၁၂ နာရကေန ညေန ၅ နာရက တဖြ႔ ေပးတယ”ဟ ယငးစကမႈဇန ဥကဌ

ဥးျမငေဆြက ေျပာၾကားသည။

လကရ စကမႈဇနတြင လပစစ တယနစ ၅၀ ကပ ကသငေနေသာလညး တ႐တမ

လပစစျဖန႔ပါက ကသငမည မတာခကမ မသတမတေသးေၾကာငး စကမႈဇနမ စစမးသရသည။

စစအစးရက ျမနမာႏငင အတြငးေရအားလပစစ စမကနး ၁၀ ခက တ႐တတ႔က ရငးႏးျမႈပႏ

ထတလပခြငေပးချပး ယခ ပထမဆး အၾကမအျဖစ တ႐တထမ လပစစ ဓာတအား ျပနလည

ဝယယလကျခငး ျဖစသည။

၂၀၀၉ ခႏစတြင ၂၄ နာရအျပည မးလာမညဟ စစအစးရက ေျပာၾကားခေသာလညး ႐းစကရာ

ေနျပညေတာမအပ ရနကနျမ႔ အပါအဝင ျမ႔ၾကးမားမာ လပစစမး ျပတေတာကမႈ အလြန

မားျပားေနဆ ျဖစသည။

မးလာခန တးျမငလာေသာ လကရ ကာလတြငပင ျမ႔ေတာေဟာငး ရနကနတြင အနမဆး ၆

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 192

နာရၾကာ မးျပတျပး မးစကသမား တညည၊ မးခးတလလႏင ေနထငရျခငး ျဖစသည။

အာဆယ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔ ဖြ႔ေတာမည

20 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-20-voa2.cfm

အာဆယ လ႔အခြငအေရးအဖြ ဖြ စညးေရး မၾကမးန႔ ပါတသကၿပး အာဆယ ႏငငျခားေရး

ဝနႀကးေတြ ဒကေန႔ ထငးႏငငမာ ေဆြးေႏြးၾကမာ ျဖစပါတယ၊ ထငးႏငင

ဖးခကအပနးေျဖေနရာမာ ႏငငျခားေရး ဝနႀကးေတြက အာဆယ ပဋဥာဥန႔ အည ဖြ႔စညးရမယ

လ႔အခြငအေရးအဖြ အတညျပႏငေရးအတြက ေဆြးေႏြးၾကမာျဖစပါတယ၊ October မာ

ျပလပမယ အာဆယ ႏစပါတလည ထပသး ညလာခကရင အာဆယ လ႔အခြငအေရးအဖြ က

အၿပးသတ အတညျပမာ ျဖစပါတယ၊ အာဆယ အဖြ႔ဝငႏငငေတြမာ လကေတြ႔ျဖစေနတ

အေျခအေနေတြက ထညတြကၿပး ဒအဖြ႔က အမား လကခယၾကညတ အဖြ႔ျဖစေအာင

လပေရးဟာ အေရးႀကးတယလ ထငးႏငငျခားေရး ဝနႀကး ကဆစ ပယြနးက တနဂၤေႏြေန႔မာ

ေျပာခပါတယ၊

လ႔အခြငအေရးအဖြ႔ ဖြ႔စညးေရးမၾကမးန႔ လပထးလပနညးေတြက ျမနမာအပါအဝင

အဖြ႔ဝငႏငငေတြက ကန႔ကြကတာမး မရဘးလ႔လ ႏငငျခားေရးဝနႀကး ကဆစကေျပာပါတယ၊

ျမနမာႏငငက လ႔အခြငအေရး ခးေဖါကတ မတတမးေတြအျပင အာဆယအဖြ႔ဝင ႏငငတခ႕က

လ႔အခြငအေရး ဆငရာေထာကျပမႈေတြရေနတာေၾကာင အာဆယကဖြ႔မယ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔

အေပၚေမးခြနးထတမႈေတြလ ရေနပါတယ၊ အာဆယ ႏငငျခားေရးဝနႀကးေတြအျပင

အေမရကန၊ ဥေရာပသမဂၢန Russia ႏငငျခားေရးဝနႀကးေတြ ဒသတငးပါတ ေနာကပငး

ေတြ႔ဆၾကတအခါ၊ လၿခေရးကစၥ၊ ရာသဥတ ေျပာငးလေရး ကစၥေတြအပါအဝင ကယျပန႔တ

ကစၥရပေတြက ေဆြးေႏြးၾကမာျဖစပါတယ၊

အာဇာနညေန႔ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

ေထာငတြငး အလႉလပမည

18 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-18-voa4.cfm

မနကျဖန ကေရာကမယ ၆၂ ႀကမေျမာက အာဇာနညေန႔ အထမးအမတ အျဖစန႔

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ သ႔က ခပေႏာငထားတ

အကဥးေထာငတြငးမာ အလႉဒါန ျပလပဖ႔ ရေနပါတယ။ ဥပေဒ ခးေဖာကတယလ႔ စြပစြၿပး

ဖမးဆးထနးသမးခ၊ တရားစြဆတာ ခေနရတ ရနကန အငးစနေထာငတြငးမာ အကဥး႐း

အခမးအနားတခ ျပလပမာပါ။ တခနတညးမာ သ႔ရ႕ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ (NLD)

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 193

ပါတကလညး အခမးအနားေတြလပဖ႔ စစဥေနပါတယ။ အေၾကာငးစက ဆကသြယစစမးထားတ

ကေအာငလြငဥးက တငျပေပးထားပါတယ။

ျမနမာလြတလပေရးအတြက ႀကးပမးရငး လပႀကသတျဖတခခရတ ဖခငျဖစသ

ဗလခပေအာငဆနးန႔တကြ အာဇာနည ေခါငးေဆာငေတြက ေအာကေမဖြယ

အခမးအနားတခအျဖစ အကဥးကခေနရတ ေထာငတြငးမာ အလႉေပးမယ အခမးအနားတခ

ျပလပသြားဖ႔ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက စစဥထားတာပါ။ တားျမစကန႔သတခကက

ခးေဖာကတယလ႔ စြပစြၿပး တရားစြဆ ခထားရတ အမႈန႔ ပတသကလ႔ ႏစဖကေရ႕ေနေတြ

အၿပးသတ ေလာကလရမာမ႔ ေသာၾကာေန႔၊ မေန႔တနးကပ ဥပေဒေရးရာ ေဆြးေႏြးတငပငမႈေတြ

လပစဥမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက သ႔ရ႕ ဥပေဒ အကးေဆာငေတြက ေျပာျပခတာပါ။

အာဇာနညေတြ ကဆးတ ၆၂ ႏစေျမာက အထမးအမတအျဖစ ဒလ အကဥး႐းျပလပတ

ေနရာမာ ေထာငတြငးေဆး႐မာ ကသမႈ ခယေနရတ အကဥးသားေတြက အစားအေသာက

လႉဒါနးမာျဖစတယလ႔ သ႔ရ႕ အကးေဆာငတဥးျဖစတ ဥးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။ ဒအတြက

လအပမယ ပစၥညးေတြကလညး ဒကေန႔ မြနးလြပငးမာပ ဥပေဒအကးေဆာင တဥးျဖစတ

ဥးလမးျမငက အငးစနေထာငက သြားေရာကေပးပ႔ခတယလ႔ ဥးဉာဏ၀ငးက ေျပာပါတယ။

“တနာရခြမာ လအပတ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညမာတ ပစၥညးေတြ အားလးက သတ႔ လကခၿပး

သြားပ႔ေပးတယ။ ပစၥညးက ကေနာ မတမသေလာက ေကြကာအပ အထပႀကး ၁၁ ထပ၊

တေယာကစာ ကတမန႔အထပ ၃၃၀၊ ကေနာသတ အစအစဥကေတာ

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေထာငေဆး႐တကေနတ ပဂၢလအားလးက အလႉဒါန ျပမယ။”

လြနခတ ၁၉ ႏစတာ ကာလအတြငး ၁၃ ႏစေလာက ဖမးဆးထနးသမး ခေနခရတာမ႔

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ ဖခငျဖစသ ဗလခပေအာငဆနး အပါအ၀င လပႀကသတျဖတ

ခခရသ ၉ ဥးအတြက ႏစစဥ ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔မာ ကေရာကတ အာဇာနညေန႔

အခမးအနားေတြက မၾကာခဏဆသလ တကေရာကႏငတာမးေတာ မရပါဘး။

ဒတႀကမမာလညး အကဥးကခဘ၀န႔ ဖခငကြယလြနတ အထမးအမတက

ျဖတသနးရမယအေပၚ သ႔ရ႕ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ (NLD) ပါတ၀ငေတြအဖ႔

လကမခႏငစရာ ျဖစေနရတယလ႔ ပါတေျပာခြငရသ ဥး၀ငးႏငက ေျပာပါတယ။

“ကယအေဖ ကြယလြနတေန႔မာ လြတလြတလပလပ ေကာငးမႈကသလျပ၊ အမအတနးေ၀၊

စတလကခမးသာစြာန႔ ရရမယ ဒလကာလမးမာ တပေပၚ ႏစပဆင၊ အမႈ တခၿပးတခ၊ ျပနာ

တခၿပးတခ ေျဖရငးေနရတယ။ ျပနာကလညး ကယကစတ ျပနာ မဟတဘး။ အေတာ

ဘာပျဖစျဖစေပါဗာ၊ ကေနာတ႔ေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အေပၚမာေတာ

ကေနာတ႔က က႐ဏာလညး သကမတယ၊ ဒအေပၚမာလညး ကေနာတ႔ အဖြ႕၀ငေတြ

အားလးက စတမေကာငး ျဖစၾကတယ။

“အခခနမာ ဘာအျပစမ မရဘန႔ အငးစနအကဥးေထာငထမာ ထညထားၿပးေတာ အခလ

ရငဆငေနရတ ဘ၀မးကေတာ ကေနာတ႔အေနန႔ ၾကာရည ေတြ႕လညး မေတြ႕လဘး၊ ျမငလညး

မျမငလဘး။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 194

ဇလငလ ၁၉ ရကမာ ကေရာကမယ ၆၂ ႏစေျမာက အာဇာနညေန႔ အခမးအနားက သ႔ရ႕ NLD

ပါတကေတာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည မပါ၀ငႏငဘ ကငးပရဖ႔ ရေနပါတယ။ NLD က

စစဥထားတ အခမးအနားန႔ ပတသကလ႔ ပါတေျပာခြငရသ ဥး၀ငးႏင ေျပာျပတာကေတာ …

“မနကျဖနက အ႐ဏဆြမး ဘနးႀကး ၅ ပါး ပငၿပးေတာ ဗလခပေအာငဆနးန႔တကြ အာဇာနည

ေခါငးေဆာငႀကးေတြက အမအတနး ေပးေ၀မာပါ။ အဒါၿပးရင ၁၀ နာရ ၃၇ မနစမာ

ဥၾသဆြမယ၊ ၿပးရင အာဇာနညကနးဘကက မကႏာမၿပး အေလးျပၾကမာပါ။ အဒါၿပးလ႔

ေန႔လယ ၁၂ နာရခြမာ အခမးအနား စမယ။ အခမးအနားဖြငမယ၊ ၿပးေတာ

ဗလခပေအာငဆနးန႔တကြ အာဇာနည ေခါငးေဆာငႀကးေတြက အေလးျပမယ။ ျပညေထာငစ

ျမနမာႏငငေတာ အလက အေလးျပမယ။ ၿပးရငေတာ ဒမကေရစ အေရးေတာပ

အဆကဆကမာ ကဆးသြားတ ရဟနးရငလ ေကာငးသားျပညသေတြက ၀မးနညးျခငး

အထမးအမတအျဖစ တမနစ ၿငမသကမယ။ ၿပးရင အဖြ႕ခပ သဘာပတ မန႔ခြနးေပါ၊ ၿပးရင

အဖြ႕ခပက ထတျပနတ အာဇာနညေန႔ ေၾကညာစာတမး ဖတၾကားမယ။ ၿပးရင သ၀ဏလႊာေတြ

ဖတမယ။ အဒါၿပးရငေတာ အခမးအနား ၿပးဆးေၾကာငး ေၾကညာမာေပါ။”

NLD ပါတ ေျပာခြငရသ တဥးျဖစတ ဥး၀ငးႏင ေျပာျပသြားတာ ျဖစပါတယ။

ဒအခမးအနားမာေတာ ျမနမာႏငငေရး အသငးအ၀နးက ပဂၢလေတြ၊ သတမနေတြန႔

စာနယဇငးသမားေတြက ဖတၾကားထားတယလ႔လညး NLD ပါတက ေျပာပါတယ။

အာဇာနညေန႔ လၿခေရး တငးကပ

19 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-19-voa3.cfm

ဒေန႔ကေရာကတ ၆၂ႀကမေျမာက အာဇာနညေန႔မာ ဖမးဆးမႈေတြ ရခတယလ႔ သတငးေတြ

ထြကေပၚေနပါတယ။ ဗလခပေအာငဆနးန႔အတ ကဆးသြားတ အာဇာနည

ေခါငးေဆာငႀကးေတြက ဂဏျပဖ႔ သြားေရာကခၾကတ လတခ႕က

အေလးမျပႏငေလာကေအာင အေျခအေနေတြက ဖနတးထားၿပး တၿမ႕လးမာ စစဘက၊

ရဘကန႔ စြမးအားရင လၿခေရးမား ခထားတာေတြဟာ လမးသြားလမးလာေတြထကေတာင

အဆမတန ပမမားျပားေနတယလ႔ ရနကနၿမ႕ခတဥးက ဆပါတယ။ ဥးေရာနၿငမးက

ေမးျမနးထားပါတယ။

“လမးဆကစၿပး ပတထားပါတယ။ သဆးႀကး ၃ထပေလာကရပါတယ။ ပတထားပါတယ။

သဆးႀကး အ၀င၀ မေရာကခင ဘယဘကျခမးမာလညး ကားလမးမေပၚ ေခါငးထးၿပး

အဆငသငရပထားတ ရကား အစးေရ ၁၅စး၊ အစး ၂၀ ရပါတယ။”

ေရာနၿငမး။ ။ ပတထားတယဆတာက သာမာန ျပညသလထ မလာေစခငလ႔လား။ လၿခေရး

သေဘာအရလား၊ ဒါမမဟတ မလာရေအာင ေၾကာကေအာင လပထားတာလား၊ ဟနျပပ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 195

ဖြငထားတာလား။ ဘယလ သေဘာလ။

“သာမာန ျပညသလထ တေယာကအေနန႔ သြားဖ႔ ဘယလမ ဆးျဖတႏငမာ မဟတပါဘး။

ဘာေၾကာငလဆေတာ အမားႀကး လကနကကငေတြ ေစာငထားၾကားထက ဂတ၀

အ၀ငအထြက ၂ခမာ လ၀ငထြကလ႔ရေအာငပ ဟထားေပးတယ။”

ေရာနၿငမး။ ။ ၀ငတေနရာမာ အစစအေဆးက ဘယလ ရသလ။

“ရတာေပါ။ အဒမေရာကခင တလနေလာကအလမာပ လၿခေရးေတြက ဘယသြားမာလ။

ဘာလပမာလ။ စေမးပါတယ။ ကၽြနေတာကလညး အာဇာနည ကနးက ႏငငသား

တေယာကအေနန႔ အေလးျပခငလ႔ပါလ႔ ေျပာေတာ။ စစေဆး ေစာငၾကပတေနရာမာ

ေျပာျပရပါတယ။ မတပတင၊ ေနရပလပစာ၊ အသက၊ အကနလးက ေမးပါတယ။”

ေရာနၿငမး။ ။ အေလးျပတအခနမာ ဘာအေႏာကအယက ရလ။

“မရဘး။ ၀ငတာ စစတာ လမးတေလာကမာေတာ လကတခငး ခတေလာကနညးနညး

အျပညေစာငေနတာက ေတြ႔ရတယ။ တေယာကန႔ တေယာကက ေလးေပေလာက တနးစ ေဘး

ဘယညာမာ သဆးႀကးစတေနရာကအစ ဟးအထအထ ဗမာန ရငျပငထ အေရာက

တေလာကလး အျပညရပါတယ။”

ေရာနၿငမး။ ။ဖမးတာဆးတာေရာ ၾကားမေသးသလား။ ရနျဖစလ႔ပျဖစျဖစ၊

တးၾကေခြ႔ၾကလ႔ျဖစျဖစ၊ ဒါမမဟတ လာခငတသန႔ မလားရဘးဆတ တားဆးတလေတြ

ၾကားမာေရာ ျပနာျဖစတာမး။

“ကၽြနေတာသရသေလာကေတာ မရပါဘး။ ၾကညၾကညျဖျဖရယလ႔လညး မဟတပါဘး။

သတ႔လညး တာ၀နအရ လပရတသေဘာပါ။ ”

ေရာနၿငမး။ ။ ရနကနၿမ႕ရ႕ အေျခအေန ဘယလရသလ။

“လေတြက မးကလညး တအားရြာတယ။ မသတသလညး မားပါလမမယ။

ဒေန႔ဘာေန႔မနးေတာင သတမျပႏငေအာငျဖစေနတယ။ လမးစလမးဂြတငးမာ မကႏာစမးေတြ၊

စြမးအားရငေတြေပါ၊ သတ႔ ေစာငေနတာေတြ႔ရေတာ ေန႔ထးေန႔ျမတဆတာ သရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 196

ဗလခပေအာငဆနးက ဘယသသတသလ

2009-07-19

http://www.rfa.org/burmese/news/Interview_with_author_of_Who_Kill

ed_Aung_San-07192009134527.html/story_main?textonly=1

၁၉၄၇ ခႎႀစ ဇလငလ ၁၉ ရကေနႛမႀာ ဗလခပေအာငဆနးနႛ တကၾ

အာဇာနညေခၝငးေဆာင႒ကးေတၾ လပ ကခခရပၝတယ။ ဒလပကမႁ႒ကးက

အဒတနးက ႎငငေရး႓ပငဘက ဂဠနဥးေစာက လပ ကခတယ ဆေတာ

အဒေနာကကၾယမႀာ ဘာေတၾဖစခသလဆတာက အဒေခတက ရမငး႒ကး

ဥးထၾနးလႀေအာငရႛ သားဖစသ အခသစေတလမႀာ ေနထငတ ဥးခငေအာငက

Who Killed Aung San ဆတစာအပက ေရးသားခပၝတယ။

ဒလပကမႁေနာကကၾယက အေကာငးအရာေတၾနႛ ပတသက႓ပး စာေရးသ

ဥးခငေအာငက ကေဇာမးေကာက ဆကသၾယေမးမနးထားပၝတယ။

ဥးလၾငေပာပတ ႎငငေတာစာပန

အမႀတတရ

2009-07-18

http://www.rfa.org/burmese/news/U_lwin_recall_about_state_funeral-

07182009172123.html/story_main?textonly=1

လၾတလပေရးဗသကာ ဗလခပေအာငဆနးဟာ ၁၉၄၇ ဇလငလ ၁၉ ရကေနႛမႀာ

တခားအာဇာနည ၈ ဥးနႛအတ လပ ကခခရပၝတယ။ အဒလ ကဆးအ႓ပး

ဗလခပေအာငဆနးရႛ ရပကလာပက အဒအခနက သေနထငရာ

တာဝၝလနးေနအမမႀာ ေခတၨထားပၝတယ။ အဒေနအမကေန

ႎငငေတာစာပနကငးပမယ ဂႃဗလေဟာက ဗလခပရႛရပကလာပ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 197

သယေဆာငသၾားရမယတာဝနဟာ လကရႀ NLD အတၾငးေရးမႀႃးဖစတ

ဥးလၾငရႛပခးေပက ကေရာကလာပၝတယ။

တခနက ႎငငေတာ ဒ-ဝန႒ကးခပေဟာငးလညးဖစ၊ အဆင မင

စစအရာရႀေဟာငးတဥးလညးဖစတ ဥးလၾငက ပညသေတၾဟာ

ဗလခပေအာငဆနးက ခစမတႎးတစတေကာင ဗလခပရႛရပကလာပက

အလအယကသယယလေကာငး သႛအေတၾႛအကေတၾက

အာဇာနညေနႛအမႀတတရအဖစ RFA က ေပာဆခပၝတယ။

RFA အဖၾႛသား ဥးဥာဏဝငးေအာငက စစညးတငပထားပၝတယ။

၆၂ ႎႀစပည အာဇာနညေနႛအခမးအနား

ပညတၾငးပညပမႀာ ကငးပ

2009-07-19

http://www.rfa.org/burmese/news/62_martyrs_day_ceremonies_held_t

hroughout_burma-07192009151835.html/story_main?textonly=1

ဒကေနႛကေရာကတ ၆၂ ႎႀစပည အာဇာနညေနႛအခမးအနားက ပညတၾငးပညပ

ေနရာအသးသးမႀာ ကငးပခကပၝတယ။ မနမာပညတၾငးက အလၿာအသးသးက

ပညသေတၾ အပၝအဝင အမးသားဒမကေရစအဖၾႛခပအဖၾႛဝငေတၾ ပလပကငးပတ

အာဇာနညေနႛအထမးအမႀတ ဆၾမးကပလႀႃပၾနႛတကၾ အခမးအနားေတၾက

အာဏာပငေတၾရႛ ကနႛသတမႁေတၾကားကပ ပလပခကတယလႛ သရပၝတယ။

ဒလ အခမးအနားေတၾ ပလပရာမႀာ ကခငဖၾႛ႓ဖးေရး အဖၾႛဝငေတၾရႛ

ေႎႀာငယႀကမႁေတၾ ရႀခသလ ဖမးဆးမႁတခႛလညး ရႀခတယလႛ သရပၝတယ။

ရနကနအေခစက သဃာတပေပၝငးစအဖၾႛက အမတအမမႀာ စေဝး႓ပး

ဆၾမးသၾတအမ႖ေဝပၾ ပလပခတအေ႒ကာငးက သဃတပေပၝငးစရႛ

ဥးေဆာငဆရာေတာ အရႀငရာဇႎၬက အာအကဖေအက မနႛပၝတယ။

အရႀငရာဇႎၬက ။ ။“သဃာေတာ ၁ဝ ပၝးပင႓ပးေတာ ဒကာ႒ကး ဥးရေခၝငအမမႀာ

ဆၾမးကပ႓ပးေတာ အာဇာနညေခၝငးေဆာင႒ကးေတၾက အမ႖အတမး ေပးေဝခငး၊

ပရတရၾတဖတခငး အစရႀတာေတၾက ပလပပၝတယ။ ေရႀႛဆက႓ပးေတာလညး

သဃာတပေပၝငးစက ဆကလက႓ပးေတာ လပေဆာငသၾားဖႛရာ

အစအစဥေတၾေတာ ဘနး႒ကးတႛမႀာ ရႀပၝတယ”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 198

ရနကန အမးသားဒမကေရစ အဖၾႛခပဝင ၅၇ ေယာကကေတာ

အာဇာနညဗမာနက သၾားေရာက အေလးပခၾင ရခေပမယ အနအယဒရးခပေရႀႛ

အထၾကနားမႀာတင ရႀာေဖၾမႁေတၾ ပလပ႒ပး စစေဆးမႁေတၾ အထပထပ

ပလပခရတအတၾက စတအေႎႀာကအယႀက ဖစရတယလႛ

တကေရာကအေလးပခၾငရခတ မရၾာ အနအယလဒလငယ အဖၾႛဝင

မေအးမမလၾငက ေပာပပၝတယ။

၂ဝဝ၉ ခႎႀစ ဇလငလ ၁၉ ရကေနႚတၾင ကေရာကသည ၆၂ ႎႀစ ပည အာဇာနညေနႛ

အထမးအမႀတအဖစ အမးသားဒမကေရစအဖၾႛခပရးေရႀႚတၾင အဖၾႚခပအဖၾႛဝငမားက

အာဇာနညေခၝငးေဆာငမားက ဥးညၾတဂၝရဝပေနစဥ။ (Photo: AFP)

မေအးမမလၾင ။ ။“ကမတႛရငထးေတၾက သတႛ အဒၝေလးေတၾက ဖတခငးတယ။

ပငနအကကေတာ ခ႗တလႛ မရဘးေလ။ အခၾငရေတာ ငၝးေယာကတတၾ

ငၝးေယာကတတၾ စစ႓ပးတအခၝမႀာ ကမတႛ ဂၝရဝပတယ။ အေလးပတယ။

ပနးေခၾခတယ၊ ခ႓ပးေတာ ပနဆငးေတာတခၝ အေရႀႛမႀာ ဂတမႀာတခၝ

ထပ႓ပးေတာစစတယ။ စတအေႎႀာငအယႀကကေတာ ဖစတာေပၝရႀင၊ ဗမာပညက

လၾတလပေရးရေအာင လပေပးသၾားတ အမးသားေခၝငးေဆာင႒ကးေတၾေလ။

သတႛက ဂၝရဝပတေနရာမႀာ လၾတလၾတလပလပနႛ ေအးေအးေဆးေဆးနႛ

စတခမးခမးသာသာနႛ ဂၝရဝ ပခငတယ။ ဒၝေပမယ အလအခၾငအေရးေတၾ

ဆးရႀးတယေပၝေနာ၊ အဒအတၾကေတာ စတမေကာငး ဖစတယေပၝရႀင”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 199

မႎၨေလးတငး မတၪလာ အမးသားဒမကေရစအဖၾႛခပက ကငးပတ အခမးအနားက

မတၪလာခရငက အနအယလဒအဖၾႛဝငေတၾ အပၝအဝင ပရတသတ ၆ဝ ေကာ

တကေရာကခကပၝတယ။ ဒအခမးအနားက တကေရာကဖႛလာတ ဝမးတၾငး႓မႛနယ

အနအယလဒ တၾဘကအတၾငးေရးမႀႃး ကေအာငသအပၝအဝင စညးအဖၾႛဝင ၄

ဥးကေတာ မတၪလာ႓မႛအဝငမႀာ ေခတၨတားဆးခခရပၝတယ။

ဝမးတၾငး တၾဘကအတၾငးေရးမႀႃး ကေအာငသက ဖမးဆးခရပနႛ

ပနလညလၿတေပးလကပက ေပာပပၝတယ။

ကေအာငသ။ ။“ခယက အတၾငးေရးမႀႃး ဥးခငေမာငဥး ဥးေဆာငတသေတၾေပၝ၊

စၾမးအားရႀငေတၾေပၝ။ ၄ဝေကာေလာကနႛ ကေနာတႛက

တားဆးပတဆႛထားပၝတယ။ ေရႀႛကဆက႓ပးေတာ သၾားခၾငမပဘးေပၝ။

ဒအာဇာနညေနႛ အခမးအနားက ဘနး႒ကးဆၾမးကပက မႀခငတယ၊ အခမးအနားက

စခၝနး႓ပဆေတာ ေစာငပၝအး၊ ကေနာလညး အထကအမနႛက ေစာငေနပၝတယ၊

အထကက တငထားတယလႛ ေပာလႛ ေနာကထပ နာရဝက ထပေစာငတယ။

တနာရ ဆယငၝးမနစမႀာမႀ သတႛ အထကအမနႛရလႛ ဆ႓ပးေတာ ကေနာတႛ

ေလးေယာကက သၾားခၾင ပပၝတယ။ ရာထးေတာေတာ ႒ကး႒ကးမားမားက အမနႛေပး

ေစခငးေနတယ ဆရငလညးပ ဒလေနႛရကမးမႀာ မလပသငဘးလႛ

ေပာလပၝတယ”

မႎၨေလးတငး အနအယလဒေတၾက အသခႛစကမဖၾငပ လ ၅ဝ ထကမပေအာင

အခမးအနားလပဖႛ အာဏာပငေတၾက ညၾန႒ကားထားေပမ ကခငဖၾႛ႓ဖးေရး

အဖၾႛဝငေတၾကေတာ အနအယလဒအဖၾႛဝငေတၾ အာဇာနညေနႛ

အခမးအနားကငးပတ ေတာငထးလငးေကာငးတကေရႀႛမႀာ အမးမး

ေႎႀာကယႀကခပက လငယတာဝနခ တဥးေပာပပၝတယ။

လငယတာဝနခ။ ။“ဓာတပေတၾခးရကတယ။ တရားနာေနတအခနမႀာလညး

ခငေဆးေတၾ ဝငဖနးတယဗာ၊ ေနာက႓ပးေတာ ေနာကတခက

ဘဆၾမးေလာငးအသငးဆတ သဝဏသာမ ဆတာ တခႛ႓မႛနယ ရပကၾကေတၾမႀာ

ရႀတယ။ တးဝငးေတၾက အတၾငးထက ဘနး႒ကးေကာငးေရႀႛက ဖၾငခငးတယဗာ၊

ပကဆေပးပးေတာေပၝေနာ။ အဒၝမးေတၾ လပတယေပၝဗာ။ ဒၝေတၾက

မလပသငတအရာေတၾေပၝေလ”

ေညာငဥး႓မႛက အနအယလဒအဖၾႛဝငေတၾကေတာ ဘနး႒ကးေကာငးတေကာငးမႀာ

ဆၾမး သဃနး ဆကကပခ႓ပး ေရၾစညးခ ဘရားမႀာ ဆေတာငးခကပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 200

ေကာကပနးေတာငး႓မႛက အနအယလဒအဖၾႛဝငေတၾကေတာ ဘနး႒ကးေကာငး ၄

ေကာငးက ဆၾမးခငသၾားပႛ႒က႓ပး ဗလခပေကာကတငမႀာ လၾမးသႛပနးေခၾ

ခခၾငမရခပက စညးအဖၾႛဝငတဥးက ေပာပပၝတယ။

စညးအဖၾႛဝင။ ။“တဖၾႛလးသၾားေနကတာေပၝ၊ ခေမာကေဆာငး႓ပးေတာ

ဝတစ ပညနႛ သၾားကတာေပၝေနာ။ ဗနာကကေတာ လကတယ

ေမးတယမနးတယေပၝ။ ပနးေခၾေတာ မခဘးခငဗ။ ပနးေခၾခတ

ဗလခပေကာကတငက ေသာခတထားေတာေလ။ ဟတတယ ရပတပၝ

ေထာငခတယ။ မထးပၝဘးဗာ တပညလးလညး ေထာငကေနတာပ”

မငးခ႓မႛမႀာေတာ လ ခေရး တအားတငးကပေနတကားက ပဂၢလကပင

ကႃရႀငေကာငးတခမႀာ ေကာငးသား ၁၅ဝ ေကာက စရးေစ႓ပး ဆရာေတၾက

အာဇာနညေနႛအေ႒ကာငး ေဟာေပာပၾလပခတယလႛ ကႃရႀငဆရာတေယာကက

ေပာပပၝတယ။

ကႃရႀငဆရာ။ ။“မသတအေကာငးေတၾကသေအာင

ကေနာတႛကေဖာထတတယ။ အခအခနနႛ ပတသကေနတ

ႎငငေရးအေခအေနေတၾ အဒၝနႛပတသက႓ပးေတာ ေကာငးသေကာငးသားေတၾနႛ

ပညသလထအေနနႛ ႎငငေရးစတဓာတ မးခစစတဓာတေတၾ ေမၾးဖၾားလာေအာင

ကေနာတႛ ေပာေပးခငးဖစပၝတယ”

မငးခ႓မႛမႀာ ဘနး႒ကးေကာငးေတၾက အာဏာပငေတၾက အနအယဒက

ဆၾမးစားပငရင မ႐ကၾပၝနႛလႛ လကလတားထားတယလႛ ေပာပပၝတယ။ ေရနေခာငး

အနအယလဒေတၾကေတာ ေရၾေစတ ပၝဠတကသလမႀာ ဆၾမးကပလႀႃခ႓ပး

အနအယဒဥကဌ ဥးခငဝငးအမရႀရာ ဘးက႗နးရၾာမႀာ ေဟာေပာပၾ

ကဗာရၾတဆပၾေတၾ လပခပၝတယ။ အဒရၾာက သၾားတလမးက မစေခာငး ၂ ခက

ေလႀနႛကးရာမႀာ ကခငဖၾႛ႓ဖးေရးအဖၾႛေတၾက ေလႀသမားေတၾက လကမပႛရ

အမနႛထတထားတအတၾက အနအယဒအဖၾႛဝငေတၾ ကယပငေလႀေတၾနႛပ

သၾားခကရပၝတယ။ ဥးခငဝငးအမမႀာ လပတ ေဟာေပာပၾအေ႒ကာငးက

ေရနေခာငး အမးသမးစညးရးေရးမႀႃး ေဒခငေစာေဌးက ေပာပပၝတယ။

ေဒခငေစာေဌး။ ။“ဒေနႛ အာဇာနညေနႛအေကာငးက ေဟာေပာကတယ။

ကဗာေတၾ ရၾတဆကတယ၊ ဆရာေဇာဂရႛ ကဗာေတၾ။ ေနာက႓ပးကေတာ

အေမစရႛ မကရညဆတ စကားလးေလး အသစကေလးနႛ

ကေလးတေယာကကေပာသၾားတာ။ အေမစက ဗလခပတႛ ကဆးတအခၝကေတာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 201

ဗလခပက ေပာသၾားတယတ။ တႎႀစအတၾငး လၾတလပေရးရဖႛရာ

အာမခေပမယလႛ ကေနာအသကကေတာ အာမမခႎငဘးလႛ

ေပာသၾားတအတၾကေကာင ဗလခပအတၾကေတာ ထး မကရညမကပၝဘးတ။

အခကတမကရညဟာ သား႒ကးေမာငဘဝငးက ရးသားမႁနႛ အတၾက ဒၝေကာင

အေမစမကရညကတယဆတာက ေနာငလာေနာကသားေတၾသေအာင

ေပာပတာေပၝ။ အနတကေတာ အာဇာနညစတဓာတက

အမတမးရႀငသနေနေစရမယ၊ ေနာကဆတဖႛ ဘယေတာမႀ မ႒ကးစားနႛ၊ ဒေနႛ ဒႛ

႓ငမးခမးေရးမရေသးေလ၊ ႓ငမးခမးေရး ရမႀသာလ႖င တငးပညက

ဖၾႛ႓ဖးတးတကမႀာမႛလႛ ဒၝေကာင အမးသားပနလညသင မတေရးဖစလာေအာင

လထက အမတေစ အာဇာနညစတဓာတ အမတမး ရႀငသနေနရမယ”

ဧရာဝတတငး ပသမ႓မႛေပမႀာလညး စေပၝငး႓ပး သဃာေတာေတၾ ပငဖတကာ

ဆၾမးကပလႀႃဒၝနးတ ေကာငးမႀပလပ႓ပး ကငးပခပၝတယ။

အာဇာနညေနႛကငးပရာမႀာပၝဝငတ ပသမ႓မႛခက အခလေပာပပၝတယ၊၊

ပသမ႓မႛခ။ ။“ဧရာဝတတငး ပသမ႓မႛမႀာ သဃာငၝးပၝးက ကေနာတႛ ဆၾမးနႛ

သဃနး ကပဖစပၝတယခငဗ။ ကေနာတႛ ပသမမႀာရႀတပညသမားနႛ

အမးသားေရး စတဓာာတရႀသေတၾ စေပၝငး႓ပးေတာမႀ သဃနးကပခတ

အခၝမႀာေပၝေနာ အမေရႀႛကေန႓ပးေတာ လာမယလက

ဟနႛတားေႎႀာငယႀကမႁပမးေတၾ အလေတၾ ေတၾႛခတယခငဗ”

အလားတ ေရၿေတာင႓မႛမႀာရႀတ မဟာငၝးဆေကာငးတကက စာသငတကမႀာလညး

သဃာေတာ အပၝးငၝးဆယေကာက ဒကေနႛ မနက ငၝးနာရေလာကက အာရဆၾမး

ဆကကပလႀႃဒၝနးခကသလ ဗလခပေအာငဆနးရ မသားစဓာတပ

ႎႀစေထာငကလညး အဖၾႛခပ အဖၾႛဝငေတၾက ပညသေတၾလကထ

ဖနႛေဝေပးခကတယလႛ သရပၝတယ။

တနသာရတငး ႓မတ႓မႛနယအတၾငးမႀာလညး အဖၾႛခပအဖၾႛဝင ၃ဝ နးပၝးက စေပၝငး

ဆၾမးကပလႀႃဒၝနးမႁေတၾ လပခကသလ ယာယအဖၾႛခပရးမႀာ

အခနးအနားကငးပခကတယလႛ သရပၝတယ။

ေကာေသာငး႓မႛနယမႀာေတာ အနအယဒ စညးအဖၾႛဝငေတၾနႛ လငယအဖၾႛဝငေတၾ

ပးေပၝငး႓ပး ေကာေသာငး႓မႛ ပလလမးမႀာရႀတ ဒဥကဌ ဥးေအာငေရၿရေနအမမႀာ

အာဇာနည ေခၝငးေဆာင႒ကးမားအတၾက ဆၾမးကပလႀႃဒၝနးမႁေတၾလပခက႓ပး

တကေရာကလာတ အဖၾႛဝင ၅ဝ နးပၝးက ေဆၾးေႎၾခကတယလႛ အဖၾႛဝငတဥးက

ေပာပၝတယ။ အာဏာပငတခႛကေတာ အေႎႀာကအယႀက တစစတစရာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 202

ပလပခငးမရႀေပမယ အခမးအနားက လာေရာက ေစာငကညမႁေတၾေတာ

ရႀခတယလႛ သရပၝတယ။

အလားတ (၆၂) ႎႀစေမာက အာဇာနညေနႛအခမးအနားက ထငး-မနမာနယစပ

မေဆာက႓မႛမႀာရႀတ မယေတာေဆးခနးမသားစဝငေတၾနႛ

ႎငငေရးအကဥးသားမားသမဂၢ BPPUစတ အဖၾႛအစညးေတၾက ႎႀစေနရာခၾ႓ပး

ဒကေနမနကပငးမႀာ ကငးပပလပခပၝတယ။

အာဇာနညေနႛအခမးအနား ကငးပပလပရတာနႛပတသကလႛ ဆရာမ

စငသယာေမာငက အခလေပာပၝတယ။

ဆရာမ စငသယာေမာင။ ။“ကမတႛ မနမာႎငင ကလနစနစ ဖႎႀပမႁေတၾကေန

လၾတေမာကဖႛအတၾက ႒ကးစားေဆာငရၾကခတ အာဇာနညေခၝငးေဆာငေတၾက

ဒေနႛဂၝရဝပတယ၊ တခနတညးမႀာပ မနမာပညဟာ တငးတပၝးသား

လကေအာကကေန လၾတလပေရး ရရႀသၾားေပမယလႛ လကရႀထက

တရားမ႖တမႀနႛ ဒလၾတလပမႁ မရႀေသးဘနႛ ႓ငမးခမးေရး မရရႀေသးတအေပမႀာ

ဒေနာငလာေနာငသားေတၾအားလက ကမတႛ မနမာပညရႛ ဒ လၾတလပေရးရရႀတ

သမငးအေခအေနေတၾ ပၝဝငပးေပၝငး ေဆာငရၾကသၾားကတ တငးရငးသား

ေခၝငးေဆာင႒ကးေတၾကလညး သတရေအာကေမတာဖစသလ

ဆကလက႓ပးေတာ ေဆာငရၾကေနကတ ေဒေအာငဆနးစကညနႛ တကၾ

ႎငငေရးအကဥးသားေတၾ တငးရငးသားေခၝငးေဆာငေတၾ အသးသးကလညး

ကမတႛ ဒေနႛဂၝရဝပတ ဂဏပတ ေနႛတေနႛလညးဖစပၝတယ”

အေရးႀကးတ လမးဆလမးခြမာ

ရေနေသးတယ NEJ / ၂၀ ဇလင ၂၀၀၉

နအဖရ႕ အေျခခဥပေဒက မေထာကခေၾကာငး မြနျပညသစပါတက ေၾကညာၿပးတေနာကမာ

နအဖစစအစးရန႔ မြနျပညသစပါတတ႔ရ႕ ဆကဆေရးအေျခအေနႏင ပတသက၍

မြနျပညသစပါတ အေထြေထြအတြငးေရးမႉး ႏငဟသာႏင ေခတၿပငဆကသြယေမးျမနးခက။

ေမး။ ။ မြနျပညသစပါတအေနန႔ နအဖန႔ အပစအခတရပစေရး လပခတကာလအတြငး ပါတန႔

ျပညသလထအေပၚ ဘယလသကေရာကမႈေတြ ျဖစထြနးခတယဆတာ သပါရေစ။

ေျဖ။ ။ ကေနာတ႔မြနျပညသစပါတအေနန႔ နအဖန႔ အပစအခတရပစေရး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 203

လပခတကာလေတြအတြငးမာ ပါတအတြက ရရတအကးတရားေတြကေတာ စစမတကရလ႔

ထခကေသေကမႈ နညးပါးလာတယ။ ေအးေအးခမးခမး သြားလာအပစက

နားေနခြငေတြရတယ။ အတြငးပငးမာရတ မမတ႔ မြနအမးသားျပညသေတြန႔

ေတြ႔ဆညႇႏႈငးတငပငခြင အခ႕လပငနးမာ ပးေပါငးလပေဆာငခြငေတြ ရခတယ။

ပါတအတြက နစနာဆး႐ႈးမႈေတြကေတာ တငးရငးသားအဖြ႔အစညးမားန႔ စေပါငးဖြ႔စညးထားတ

တပေပါငးစ၊ တငးရငးသား ေတြန႔ ဒမကေရစအငအားစေတြ စေပါငးထားတ တပေပါငးစေတြ

ျပန႔ကအားနညးသြားရတယ။ ဒါဟာ ကေနာတ႔ပါတကေရာ၊ ေတာလနေရးတရပလးကပါ

ထခကသြားေစတယ။ ပါတေခါငးေဆာငအခ႕၊ ပါတဝငန႔ ရေဘာအခ႕ေတြထမာ ေတာလနေရး

စတဓာတေတြ ယယြငးပကစးသြားေစတယ။ အပစအခတရပစေရးက မႀကကလ႔

ပါတန႔တပမေတာကေန ခြထြကၿပး သးျခားအဖြ႔ ေထာငသြားတာေတြလညး ရခတယ။

ျပညသေတြအတြက အကးျဖစေစတာေတြကေတာ မမနယေျမေဒသအတြငးမာ

တကပြေတြမရေတာ ေအးေအးခမးခမး ေနထငခြငေတြ ရခတယ။ ယခငလ

ေပၚတာလကရတာမး၊ သပနအားေပးဆၿပး ညႇဥးပနးႏပစကခရတာမးကေန သကသာ

ကငးလြတသြားရတယ။ စးပြားေရးလပငနးေတြက ေအးေအးခမးခမး လပကငခြငရလာေတာ

စးပြားေရးအေျခအေန အထကအေလာက ေကာငးမြနတးတကလာတယ။

အခ႕နယေျမေဒသေတြမာ လမးပနးဆကသြယေရးေတြ ေကာငးလာၿပး သြားေရးလာေရး

အဆငေျပလာတယ။ ေကးရြာေတြ တးတကဖြ႕ၿဖးလာတယ။

ျပညသေတြ နစနာရတာေတြက တပရငးတပဖြ႔ေတြ တးခလာလ႔ လယယာၿခေျမေတြ

ဧကမားစြာ သမးဆညးျခငး ခလကရ တယ။ တပစခနးသစ ေဆာကလပရာမာ

အဓမၼလပအားေပးရတာေတြရတယ။ နအဖရ႕ စစတပၾသဇာ၊ အပခပေရး အဖြ႔ၾသဇာ ေတြ

ပမလႊမးမးကယျပန႔လာလ႔ ကယစတဆငးရမႈေတြ ပမထေတြ႔ခစားလာရတယ။ ဒါေတြဟာ

အပစအခတရပစေရးရ႕ သသာတ ပါတန႔ ျပညသအေပၚ သကေရာကမႈေတြပ။

ေမး။ ။ ဒ ၂၀၀၉ ခ ဇြနလကနၿပးရင အပစအခတရပစေရး သကတမး ကနဆးၿပလ႔ နအဖက

ထတေျပာေနတအေပၚ မြနျပညသစပါတအေနန႔ ဘယလနားလညထားပါသလ။

ေျဖ။ ။ အပစအခတရပစေရးအေပၚ ကေနာတ႔ နားလညခယတာက မေျပလညတ

ႏငငေရးျပနာေတြက စစေရးနညးန႔ ေျဖရငးလာခတာ ႏစေတြ ၾကာခေပမယ

ေျပလညစရာအေၾကာငးမျမင၊ ဆး႐ႈးနစနာမႈေတြက မားလြနးလ႔ နညးနာအသစန႔ အပစရပၿပး

ႏငငေရးအရ ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေျဖရငးဖ႔ျဖစတယ။ ကေနာတ႔က ဒါကလလားၿပ အပစရပခတယ။

ေတြ႔ဆေဆြးေႏြး ႏငဖ႔ အႀကမႀကမေတာငးဆခတယ။ ဒါက အေၾကာငးအမးမးျပၿပး

ေရာငခတယ။ ဒါထကပၿပး အခ႕အဖြ႔အတြငးေရးကစၥမာ ဝငစြကတာ၊ စစအငအားသးၿပး

ေခမႈနးခတာေတြ ရခတယ။ အားနညးလာတ အဖြ႔တခ႕ကလညး လကနကသမးတာေတြ

လပခတယ။ အခ ေနာကဆး အပစရပအဖြ႔အားလးက တပအပၿပး ေရြးေကာကပြဝငဖ႔

ေျပာလာေနတယ။ ဒါေတြဟာ အပစအခတရပစေရးရ႕ ဥးတညခကေတြက ေသြဖညၿပး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 204

တရားလကလြတလပတာပ။ ဒလတရားမေစာငရင သမငးေၾကာငး ညစေထးၿပး ေနာငက

ႏငငေရးအရ ေျဖရငးဖ႔ အခြငအလမးေတြ ပတသြားပါလမမယ။ နအဖအေနန႔ ႏငငေရးအရ

ေဆြးေႏြး အေျဖရာတာ လးဝမလပေတာဘး။ ယခငက ေျပာခဖးသလ ေနာကတကလာမယ

ေရြးေကာကခအစးရန႔လညး ေဆြးေႏြးဖ႔ မရေတာဘးလား။ အပစအခတရပစေရးက

ဖကသမးခငရင ပြငပြငလငးလငး ေၾကညာခကထတပါလ႔ ေျပာခငတယ။

ေမး။ ။ အပစရပၾကတနးက သေဘာတညခကေတြထမာ နယျခားေစာငတပအသြငေျပာငးဖ႔

မပါဘးလ႔ မြနျပညသစပါတက ေျပာတာ ၾကားရပါတယ။ ဟတပါသလား။

ေျဖ။ ။ မနပါတယ။ နယျခားေစာငတပ အသြငေျပာငးေရးကစၥ လးဝမပါခဘး။ ဒါက

အခမေပၚလာတ သတ႔ရ႕အစအစဥပါ။

ေမး။ ။ မြနျပညသစပါတအေနန႔ ေရြးေကာကပြဝငေရးကစၥက ဘယလဆးျဖတမယ။

ဘာေၾကာင ဒလဆးျဖတရတယဆတာ သပါရေစ။

ေျဖ။ ။ အပစအခတရပစေရးန႔ ပတသကၿပး ကေနာတ႔ပါတအတြငးမာ ႀကတငခမတထားတ

ဆးျဖတခကေတြ ရခပါတယ။ ႏငငေရးျပနာေတြ မေျဖရငးႏငခငမာ ပါတက ဖကတာ၊

တပက ဖကတာ၊ ပါတန႔တပက ခြျခားပစတာ ဒါေတြက လကမခ ႏငဘး။ ဒါေတြရေနေတာ

ေရြးေကာကပြ ဝငႏငဖ႔ တပက အပရမယဆတာ ပါတဆးျဖတခကန႔ ၿငစြနးေနတာက

တေၾကာငး၊

အမးသားညလာခမာ ကေနာတ႔ပါတအပါအဝင အပစရပ (၁၃) ဖြ႔က တငျပတအခကေတြက

တခကမ လကမခပယခခလ႔ ဒဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒ ေရးဆြရာမာ ကေနာတ႔

အပစရပအဖြ႔ေတြရ႕ ဆႏၵသေဘာထား လးဝ မပါေတာပါဘး။ ၿပးေတာ ကေနာတ႔

လကမခႏငတအခကေတြ အမားႀကး ပါဝငေနတယ။ ဒါေတြက ျပနလညသးသပျပျပငျခငး

မရဘးဆရင ဒဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒက အေကာငအထညေဖာမယ ေရြးေကာကပြမာ

ကေနာတ႔ပါဝငႏငမာ မဟတပါဘး။

ေမး။ ။ နယျခားေစာငတပအသြငေျပာငးဖ႔ နအဖက မြနျပညသစပါတက ဖအားေပးတာေတြ

ရခပါသလား။

ေျဖ။ ။ ကေနာတ႔ ေခါငးေဆာငေတြက ေခၚၿပး ေဆြးေႏြးေျပာျပခတာ ရပါတယ။ အျခားအဖြ႔ေတြ

လကမခသလ ကေနာတ႔ပါတ လကမခႏငမနး သလ႔ ေနာကထပ ေခၚေတြ႔ၿပး

ျပညသ႔စစအသြငက လကခမလား ဒါမမဟတ ဘယလအဆငမး ျဖစခငလဆၿပး

ေမးလာတာရပါတယ။ ဒလႏႈတန႔ ေခၚေျပာတာအျပင အျခားသသာတဖအားေတြ

မေတြ႔ရေသးပါဘး။

ေမး။ ။ တကယလ႔ တျခားအပစရပအဖြ႔ႀကးေတြ ဥပမာ ဝတ႔၊ ေကအငအတ႔က

နယျခားေစာငတပ ဖြ႔စညးမယ။ ေရြးေကာကပြ ဝငမယဆရင မြနျပညသစပါတရ႕

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 205

ေရ႕ဆကရပတညခကအေပၚ တစတရာ သကေရာကမႈ ရႏငပါသလား။

ေျဖ။ ။ အပစရပအဖြ႔ေတြရ႕ ကၾကမၼာေတြဟာ ဆကစပေနပါတယ။ ကစၥရပတခခမာ

အဖြ႔အမားစက လကခၿပး အနညးစက လကမခရင နအဖက စစအငအားန႔ တြနးၿပးလပသြားဖ႔

ရလာမယလ႔ ျမငပါတယ။ ဒါေၾကာင အပစရပအဖြ႔ေတြ အခငးခငး ရပတညမႈ တညၾကဖ႔

လပါတယ။

ေမး။ ။ အေျခခဥပေဒက မေထာကခေၾကာငး ေၾကညာၿပးတေနာကမာ နအဖက

မြနျပညသစပါတက အကပကငတာတ႔၊ ၿခမးေျခာကတာတ႔၊ သြားလာေရး ကန႔သတတာတ႔

ရခပါသလား။

ေျဖ။ ။ သသာထငရားတ အၾကပကငမႈ၊ ၿခမးေျခာကမႈ၊ ကန႔သတမႈေတြ မေတြ႔ရေသးပါဘး။

ေမး။ ။ မြနျပညသစပါတက ေရြးေကာကပြ မဝငေတာဘးဆေတာ အပစအခတရပစေရး

အလားအလာ ဘယလျဖစလာႏငပါသလ။

ေျဖ။ ။ ကေနာတ႔ပါတက ေရြးေကာကပြ မဝငေတာဘးရယလ႔ အျပတမေျပာရေသးပါဘး။

ပါတဆးျဖတခကန႔ ၿငစြနးေနတ အပငး၊ ဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒထက

ျပငဆငလတအပငးေတြက ေျပာငးလျပငဆငမႈ မလပဘးဆရင ကေနာတ႔ပါတအေနန႔

ပါဝငလ႔ရမာ မဟတပါဘး။ ဒလရပတညလ႔ အပစအခတ ရပစေရးက ထခကမယ၊

မထခကဘးဆတာ နအဖစစအစးရရ႕ သေဘာထားအေပၚမာ မတညပါလမမယ။

ေမး။ ။ မြနျပညသစပါတရ႕ အဓကေတာငးဆခကက ဘာပါလ။ ဒေတာငးဆခကက

စစအစးရဘကက မလကေလာဘးဆရင ေနာကထပ ဘာျဖစမယဆတာ သပါရေစ။

ေျဖ။ ။ ကေနာတ႔ပါတရ႕ အဓကေတာငးဆခကကေတာ ျဖစရေနတ ႏငငေရး ျပနာေတြက

ေျဖရငးဖ႔၊ သးပြငဆင ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေရး ေခၚေပးဖ႔ျဖစတယ။ ဒါက မလကေလာရင

ကေနာတ႔ႏငငအတြငး အမးသားျပနလညသငျမတေရးန႔ တငးရငးသားလမးေပါငးစ

ခစၾကညညၫြတေရးက တညေဆာကႏငမာ မဟတဘး။ ဒလမတညေဆာကႏငဘးဆရင

ႏငငမာ ေအးခမးတညၿငမမႈ မရႏငဘး။ ဖြ႔ၿဖးတးတကဖ႔ ျဖစမလာႏငဘး။ ဒမကေရစန႔

လ႔အခြငအေရးေတြ ရငသန ျဖစေပၚလာႏငမာမဟတဘးလ႔ ျမငတယ။

ေမး။ ။ အခလကရ ျမနမာႏငငေရးအေျခအေနက ဘယလျမငပါသလ။

ေျဖ။ ။ ေလာေလာဆယ အေရးႀကးတ လမးဆလမးခြမာ ရေနေသးတယ။ အဆးဘကက

ဥးတညသြားဖ႔ အလားအလာ မားေနတယ။ ဒဖြ႔စညးပအေျခခဥပေဒန႔

လာမယေရြးေကာကပြေတြဟာ ျဖစရေနတ အေျခအေနဆးေတြက ျပျပငေပးႏငမယ

အလားအလာမရဘး။ တဖကသတတြနးၿပး လပသြားရင ျပညတြငးစစမး အရနအဟနန႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 206

ျပနလညထေတာကလာဖ႔ ရေနတယ။ ဒလထေတာကလာရင ျပညသေတြ ပၿပး

ဒကၡေရာကလမမယ။ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈေတြ၊ စစေျပးဒကၡသညေတြ

ပမမားျပားလာလမမယလ႔ ျမငတယ။

သတရၾကရမညအခနအခါ NEJ / ၁၆ ဇလင ၂၀၀၉

ဇလငလ (၁၉) ရကေန႔သည ကဆးသြားသ ဗလခပေအာငဆနးႏင

အမးသားေခါငးေဆာငႀကးမား၏ အေတြးအေခၚ အယအဆႏင ေမာမနးခကက

ျပနလညသတရၾကရမည အခနအခါျဖစသည။ ၁၉၆၂ မစ၍ ျမနမာျပညတြင လြတလပမႈ

ဆတသဥးေနသည။ ထ႔ေၾကာင ဒမကေရစလႈပရားမႈက ဒတယအႀကမ

လြတလပေရးႀကးပမးမႈျဖစသညဟ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက အမညေပးျခငးျဖစ၏။

၁၉၆၂ စစတပအာဏာသမးခနမစ၍ ဗမာတပမေတာသည ဗလခပေအာငဆနး၏

ရညမနးခကမားက ယေန႔အထ ေကာခငးေနပါသည။ န၀တ/နအဖေခတ၏ ထးျခားခကမာ

အေျခခအားျဖင အဂၤလပကလနစနစျဖစသည။ အဂၤလပကလန နယခ႕သည ျမနမာျပညက

စစအငအားျဖငအပခပၿပး ျမနမာျပညသားမားက ဖႏပထား၏။ တဖကတြင ျပညသျပညသားက

ဖႏပၿပး တဖကက ႏငငျခားကမၸဏမားက ဖတေခၚကာ သယဇာတပစၥညးမားက

ေရာငးစားခပါသည။ တငးသျပညသားမား ငတျပတေနသညက ကလနနယခ႕ ဂ႐မစကပါ။

ကလနအစးရ အားေကာငးဖ႔သာ အဓကျဖစပါသည။ ျပညသျပညသားမား ၿငမ၀ပပျပားေစဖ႔

ကလနအစးရက လကနကကငေဆာငျခငးပငျဖစ၏။

ထ႔ေၾကာင အမနအတငး ေျပာရသ လပရသ အနစနာခရသမားကသာ အားမကးဘ

လတငးသတရရႏင စြန႔စားလပကငမ သာလင လြတလပေရးအရသာက ခစားခြငရၾကမညဟ

ဗလခပေအာငဆနး ေျပာသြားပါသည။ သမးျဖစသ ေဒၚေအာငဆနးစ ၾကညကလညး

ဒမကေရစႏလးရညတကပြ၌ လတငးတတႏငသညဘကမ ပါ၀ငကညၾကဖ႔

မၾကာခဏေျပာဆပါသည။ ျမနမာႏငင၌ အႏစ (၅၀) နးပါး စစအာဏာရငစနစ ႀကးစးေနၿပး

ဖႏပေနသညအတြက ႏငငေရးက ေၾကာကစရာအျဖစ၊ အႏရာယအျဖစ ထငျမငလာၾကပါသည။

ႏငငေရးႏငပတသက၍ ၁၉၄၆ ခႏစ ဇနန၀ါရလ (၂၀) ရကေန႔၌ ဗလခပေအာငဆနးက

ယခလ ရငးျပပါသည။

(ႏငငေရးဆတာဟာ မမပတ၀နးကငမာ ေပၚေပါကေနတ အေျခအေနေပၚမာ မတညၿပး

ေဆာငရြကရမယ အေရးကစၥ ျဖစတယ။ တနညးအားျဖငဆရရင ႏငငေရးဆတာ

လ႔ကစၥျဖစတယ။ မမရ႕ စားမႈ၊ ေသာကမႈ၊ ေနမႈ၊ ထငမႈ၊ သြားမႈ၊ လာမႈ အစစဟာ

ႏငငေရးပျဖစတယ။ ႏငငေရးက ေရာငရားလေပမယ ႏငငေရးဟာ အမ၊ ႐း၊ အလပ႐

စတာေတြမာ အၿမတမးရေန တယ။ ဒါေပမယ မမေန႔စဥ ႀကေတြ႔ေနရတ ေနထငစားေသာကမႈ

ေျပာငးလေနသလ ႏငငေရးဟာလညး ေျပာငးလေနတယ။ မမတ႔အားလး သကသာေခာငခစြာ

လတနးေစေအာင ေနႏငရနအတြက အခြငအေရးမား ပမရရႏငဖ႔ လြတလပေရးက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 207

ေတာငတၾကတယ။ လြတလပေရးဆတာဟာ ေနေရးထငေရးလြတလပမႈ၊ လတဥးခငေရာ

တမးသားလးပါ ကာယဉာဏ၊ စတအဆငအတနး တးျမႇငေအာင လြတလပစြာ

ေဆာငရြကႏငျခငးျဖစတယ။ ဒလြတလပမႈက ရယတာဟာ ႏငငေရးျဖစတယ။ ႏငငေရးဆတာ

လပဂၢလအသးသးရ႕ အခြငအေရးက ေစာငေရာကတာျဖစတယ။ ႏငငေရးဆတာဟာ

တခါတရမာ အစညးအေ၀းလပၿပး စငျမငေပၚက ေျပာတလကေျပာ၊

ေအာကကနားေထာငတလက နားေထာငတ ကစၥမး မဟတဘး။ တျပညလးက

ျပညသလထဟာ မမတ႔န႔ ဆငတကစၥေတြ၊ ျပနာေတြက မမတ႔ဘာသာ အသငးအဖြ႔ေတြ

ဖြ႔စညးၿပး ေျဖရငးဖ႔ အၿမတမးႀကးပမးေနတကစၥျဖစတယ။ တျပညလးမာႏငငေရးက

စတ၀ငစားၿပး ျပညသျပညသားတငး ႏငငေရးသမားေတြျဖစလာေအာင ႏငငေရးက

စတ၀ငစားလာေအာင ႏငငေရးအဖြ႔အစညးေတြ ရရမယ)

ယေန႔ကငသးေသာ စစအာဏာရငစနစမးက ဗလခပေအာငဆနးက ဆန႔ကင၏။

(တငးျပညမာ ဖကဆစ၀ါဒလး၀မရေအာင လပရမယ။ အာဏာရင၀ါဒ၊ လမးအခငးခငး

မနးတးေရး၀ါဒ၊ စစတပကသာ လႊမးမးရမယဆတ စစအာဏာရငစနစ အထကကသာ

ဆးျဖတၿပး တငးသျပညသားဆႏၵအတငးမဟတတ မငးစတေပါကတ အရာရေတြ

ျခယလယတစနစဆးမး ရေနရင တငးသျပညသားေတြဟာ လြတလပေရးက မရႏငေတာဘး။

ဒါေၾကာင ကပတ႔ ဒမကေရစ၀ါဒကသာ ေထာကခရမယ၊ ဒ၀ါဒက ကငသးၿပး

လြတလပတႏငငက ထေထာငႏငေအာင ႀကးစားရမယ၊ ဒမကေရစ၀ါဒကသာ ၿငမးခမးေရးက

အားေပးတယ)

၁၉၄၅ ခႏစ ၾသဂတလ၌ကငးပေသာ စတတအႀကမေျမာက ႏငငေခါငးေဆာငမား

အစညးအေ၀း၌ ဗလခပေအာငဆနး ေျပာသြားျခငးျဖစပါသည။

တပမေတာ တညေထာငသညမာ စစဗလတစ ေကာငးစားရနမဟတပါ။ ကယကးအတြက

မဟတေၾကာငး အစကတညးက ေၾကညာထားပါသည။ ဂပနလကနကခၿပးစအခန၌

တပမေတာေခါငးေဆာငမား အစညးအေ၀း ရနကန၌ကငးပၿပး ေၾကညာခကတရပ

ထတျပနပါသည။

(ကပတ႔ တပမေတာသားေတြန႔ လြတလပေရးအတြက စြန႔စားေဆာငရြကခသေတြဟာ

အပငပနးခ၊ အဆငးရခ၊ အနစနာခ၊ အေသအေကခကာ ႀကးပမးေဆာငရြကခၾကတယ။ ဒလ

ႀကးပမးခတာဟာ လကတဆပစာလတစ ေကာငးစားေရးန႔ ကယကးအတြက

လပခၾကတာမဟတဘ ျပညသလထ လြတလပရေအာင၊ တငးသျပညသားေတြ

ေကာငးစားေအာင လပခၾကတာျဖစတယ)

ႏငငေရး၌ စစတပ၀ငေရာကစြကဖက ျခယလယတာမးက ဗလခပေအာငဆနးက မလလားပါ။

၁၉၄၇ ခနစ ေမလ (၁၉) ရကေန႔၌ ကငးပသည ဖဆပလညလာခႀကးတြင

စစသေဘာေဆာငသည ႏငငေရးပါတမးႏင စစအပခပေရးမ ဖကဆစ၀ါဒ ေပၚထြကလာမာက

ေကာငးစြာ သတျပဖ႔ မာၾကားသြားခပါသည။ ယေန႔ႀကးစးေနေသာ ႀကဖြ႔အသငးက ရညရြယ၍

ေျပာသကသ႔ ျဖစေနပါသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 208

(ဂပနျပညက စစအပခပေရးမး၊ ဂာမဏက အၾကမးဖကနာဇပါတလဟာမးေတြက

ဖကဆစေတြက ေမြးထတလကတာပ။ ျမနမာျပညမာ စစသေဘာေဆာငတ ႏငငေရးပါတ

မရဖ႔လတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ စစသေဘာေဆာငတ ႏငငေရးပါတ ေတြကပ

ဖကဆစ၀ါဒက ေမြးထတေပးၾကတာျဖစတယ။ အထးသျဖင ဖကဆစ၀ါဒ

ျမနမာျပညမာမေပၚႏငေအာင ႏငငေရး၊ စးပြားေရးအရ အဘကဘကက တားရလမမယ။

ဖကဆစ၀ါဒဆတာဘာလ၊ ေငြရငေၾကးရငႀကးေတြန႔ ပးေပါငးၿပး တပည တပနးေတြန႔

တငးသျပညသားလအမားက အၾကမးပတမးဖႏပၿပး အငမတနကဥးေျမာငးမားယြငးတ

လမးေရးတရား လကကငထားတ ၀ါဒဟာ ဖကဆစ၀ါဒပ။ အဒေတာ စးပြားေရး၊ ႏငငေရးန႔

လမးေရးကစၥေတြမာ အရငးရငအားကးန႔ အၾကမးဖကတ ဖကဆစတရားေတြ ေပၚမလာေအာင

ဖြ႔စညးအပခပပ ဥပေဒလပကတညးက စမထားရလမမယ)

ဗလခပေအာငဆနးအျမငျဖင ၾကညမညဆပါက ျပညတြငးျပညပအရငးရငတစႏငေပါငးၿပး

ျမနမာျပညသား တငးရငးသား မားက အဘကဘကမဖႏပေနေသာ ဗမာစစအပစသည

ဖကဆစျဖစ၏။

တငးျပညစညးလးညၫြတေရးက ရယရာတြငလညး လ႔အခြငအေရးႏင ဒမကေရစက

အေျခခေသာ ညၫြတေရးမးက ဗလခပေအာငဆနးက လလားပါသည။ ရာထးေ၀စားေသာ

ညၫြတေရးမးက ဆန႔ကငပါသည။

(ငါတ႔ခညး တာ၀နထမးေဆာငရတယ၊ ငါတ႔ခညး အလပလပရတယ၊ ဒါေၾကာင ငါတ႔ခညး

ရာထးေတြယမယ၊ ဘယအစးရ တကတက ငါတ႔က အာဏာခြေပးရမယဆတ စတဓာတေတြက

ဖယရားပစရမယ။ လထႀကးကကပကေပးတ လထေခါငး ေဆာငဆတဂဏက

၀နႀကးဆတဂဏထက ကပပမကတယ။ ကပစတထမာဆရင ၀နႀကးဆတဂဏဟာ

လထေခါငးေဆာငဆတဂဏရ႕ ေျခဖားမာ ကပေနတ ေျခမႈေလာကပလ႔ ကပမတထားပါတယ)

အတငးအဓမၼအာဏာယထားသညကစၥက ဗလခပေအာငဆနး အငမတနစကဆပရြရာပါသည။

လထက မၾကညညသည တေန႔တြင ရာထးက ထြကေပးမညဟ မၾကာခဏ ေျပာၾကားပါသည။

(ကပတ႔ဟာ ဒတငးျပညမာ အစးရျဖစေအာင အတငးအဓမၼ လပယတာမဟတဘး။

တငးျပညလထရ႕ေထာကခမႈန႔ ကပတ႔ အစးရျဖစေနတာ။ တငးျပညက မၾကညညဘးဆတာ

ကပတ႔ သတတေန႔မာ ကပတ႔လညး မေနဘး။ တြယမေနပါဘး။ ထြကမာပါပ။ ကပတ႔ဟာ

ရာဇ၀ငမာ အေရးခရမယ လစားမးေတြလား၊ အဆခရမယ လစားမးေတြလားဆတာ ခငဗားတ႔

ကယတင သပါလမမယ။ တငးရငးသားအခငးခငးညၫြတေရး၊ တငးသျပညသား

လထညၫြတေရး၊ အဒညၫြတေရး ႏစခမရသမ ကာလပတလး ဘယအစးရတကတက၊

ဘယအစးရကလပလပ ဟလ႔မကႏာခေသြးရ၊ ဒလ႔မကႏာခေသြးရန႔ ဖာသယလ

ႏငငမးျဖစေနမာပဆတာ ကပေျပာခငတယ)

၁၉၄၇ ခႏစ ဇလငလ (၁၃) ရကေန႔ ရနကနၿမ႕ေတာခနးမ၌ ေျပာေသာ ဗလခပေအာငဆနး၏

ေနာကဆးမန႔ခြနးပင ျဖစပါသည။ ဤမန႔ခြနးေျပာၿပး (၆) ရကၾကာေသာအခါ၌

ဗလခပေအာငဆနးႏင အမးသားေခါငးေဆာငမား အၾကမးဖကသမားလကခကျဖင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 209

ကဆးရပါသည။ ဗလခပေအာငဆနး၏ ေနာကဆးမန႔ခြနးသည ယခေခတက

ႀကတငေဟာလကသည မန႔ခြနးကသ႔ ျဖစေနပါသည။ ျပညသလထေထာကခမႈမရဘ

အစးရလပေနေသာ ဗမာစစအပစသည ႏငငျခားကမၸဏႏငအစးရမားက အခနရသေရြ႕

မကႏာခေသြးေနရပါသည။

စစတပက မမကယကးအတြက၊ မမအာဏာတညၿမေရးအတြက ထငသလအသးခေနသညမာ

ဗလေန၀ငး၏ အကငပငျဖစ သည။ ကတမတညမႈ၊ သစၥာမရမႈ၊ အႏငကငမႈ၊ အေကာကႀကမႈ၊

တာ၀နမယမႈ၊ အလြသးစားလပမႈ၊ ဓားျပတကလယကမႈ၊ မဒမးကငမႈ စသညတ႔သည

ယေန႔တပမေတာ၏ အသြငလကၡဏာမားပင ျဖစေပေတာသည။

စစတပန႔ စစအာဏာရငက ခြထတၾကဗလထကမငး

၂၀ ဇလင ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/july09/200709.php

ကခငျပညနယ မနစၿမ႕အေျခစက ခမရ (၃၁၉) က တပေထာကတာ၀နခ အရာခ

ဗလထြနးေရႊဟာ ၿပးခတ ဇြနလ (၂၈) ရကေန႔က တပတြငး အမေထာငသညလငးခနးမာ

ႀကးဆြခကာ ကယကယကယ သတေသခပါတယ။ ဒသတငးက ျပငပ မေပါကၾကားဖ႔

စစအရာရႀကးေတြက အထးထနးခပ မာၾကားထားေၾကာငးလညး သရရပါတယ။

ျမနမာတပမေတာအတြငး အျခားအဆင အားလးထမာ ရာထးအႀကးဆးန႔ အျမငဆးသမားဟာ

ဒ-အရာခဗလန႔ အရာခဗလမားပင ျဖစၾကပါတယ။ သတ႔က Non Commission officer လ႔

ေခၚၾကၿပး ျပနတမးဝင မဟတတ အရာရမားလ႔ သတမတၾကပါတယ။ သတ႔ဟာ ရထားတြစးရင

အရာရမားနညးတ အထကတနးတြမာ စးခြငရသမား ျဖစၾကပါတယ။ တပခြေတြမာ

တခ ႕အရာခဗလမားဟာ တပစတစက အရာရမပါဘ သးျခားအပခပခြင ရရၿပး

တခ႕တပခြ႐းမာေတာ တပခြမႉးမားန႔ ပးတြစမခြင ရသမားလညး ျဖစၾကပါတယ။

အရာခဗလမားရ႕ အေရးပါမႈ အရာရမားန႔ ဆကဆမႈေတြက ဒေဆာငးပါးမာ တငျပသြားပါမယ။

တပရငးအရာခဗလ ‘မာ’ မ ေကာငးမ တပရငးရ႕တကခကမႈ၊ စညးကမးေသဝပမႈ

ေကာငးတယလ႔ ေျပာစမတ ျပၾကပါတယ။ တပရငးအရာခဗလဟာ တပရငးမႉးရ႕

လမးၫႊနခကကလညး အေကာငအထညေဖာရပါတယ။ တပရငးအရာခဗလဟာ

အမေထာငသညလငးမား စညးကမးေသဝပမႈ၊ ေနာကတနးလၿခမႈန႔ သကသာေခာငခေရး

စတာေတြက တာဝနယၾကရသလ ဗဟကငးကလညး ႀကးၾကပေပးရသ ျဖစပါတယ။

ဒါအျပင တပရငးအရာခဗလမားဟာ စစသညမားက တနးစလစစရာမာ ၾကပမတ

ေပးၾကရပါတယ။ ဒါေၾကာင ရေဘာမား အေနန႔ တပရငးအရာခဗလက ခစေနရင သပၿပး

မေကာငးသလ ေၾကာကရြ႕႐ေသမ ေကာငးတယလ႔ အရာရေတြက ယဆၾကပါတယ။ ဒါဘာလ႔

ေခၚတ တပတြငးဆႏၵထတေဖာပြမားမာလညး တပရငးအရာခဗလေတြဟာ အစစအရာရာ

စစဥၾကပမတေပးၾကရပါတယ။ ဒါအျပင တပေရးဗလႀကးန႔ အနးကပလကတြကာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 210

အေသးစတတာ၀နယ တငျပ ေဆာငရြက ၾကရပါတယ။ တပတြငးက စကပးေရးန႔

ေမြးျမေရး လပငနးေတြကလညး အရာခဗလေတြက တာဝနယ ၾကပမတ

ေဆာငရြကေပးၾကရပါတယ။

ရေဘာေတြအား အရာခဗလအမေတြန႔ စကပးေမြးျမေရးလပငနး အပါအ၀င

အပလပငနးေတြက လပအားေပးခငးေစရာမာ နာမညႀကးလ႔ တခ ႔ရေဘာေတြက အရာခဗလ

လာတာေတြ႔ရင ေဝးေဝးက ေရာငေျပးသြားေလ ရၾကတာကလညး ေတြ႔ရပါတယ။

တပရငးအရာခဗလဟာ လစဥရကၡာစား စာရငးခပက တာဝနယကာ

ေရးဆြေပးၾကရပါေသးတယ။ ဒါအျပင အရာခဗလေတြဟာ တပတြငးက သာေရး၊ နာေရး၊

လမႈေရး စတလပငနးရပမားကလညး တပရငးမႉးကေတာ ၫႊနၾကားတအတငး ဥးစးကာ

လပကငေပးၾကရပါတယ။

အလားတ RQ လ႔ေခၚတ တပေထာကအရာခဗလတဥးဟာ တပရငးတရငးလးရ႕

စစေထာကပငးဆငရာ ရကၡာခယမး၊ စကသးဆေတြက ကငတြယရပါတယ။ တပရ ႔

ထမငးအးႀကးက ကငတြယရသလ ေလာဘႀကးတ တပရငးမႉး၊ တပေထာက ဗလႀကးတ႔န႔

ႏစပါးသြားရရငေတာ ဆပေလာငသလ ဒကၡေရာကၿပသာ မတေပေတာပါပ။

တပေထာကအရာခဗလေတြဟာ တပေထာကဗလႀကးက တာဝနခရၿပး အထကအရာရေတြန႔

“႐ကစား” လပတေနရာမာလညး တဥးကတဥး မေဖာၾကဘ ေဝစားမစား လပၾကသေတြ

ျဖစသလ အဆငမသငရငလညး ဓားစာခ ျဖစၾကရပါတယ။

တခ ႔အရာခဗလမားဟာ တပမာ အေနၾကာ ႏစၾကာလာတာန႔အမ စားဝတေနေရး

ကပတညးမႈေၾကာင လစာန႔ မေလာကငမႈ ႀကေတြ႔ရကာ သားသမးမား

ပကစးေနၾကတာကလညး ေတြ႔ရရပါတယ။ တခ႕အရာခဗလေတြကေတာ မမတ႔ရ႕အမမား၊

ကယပငစးပြားေရး လပငနးမား ျဖစၾကတ စကပး၊ ေမြးျမေရးလပငနး၊ စားေသာကဆင

လပငနးကစၥမားမာ စစသည ရေဘာေတြရ႕ လပအားကရယၿပး ကယကးစးပြားအတြက

အသးခ ခငးေစတာကလညး ေတြ႔ရပါတယ။ ဒအတြက တပရငးမႉးကလညး

ပပးေပးထားတာမးန႔ ေ၀စားမစား လပၾကပါတယ။

တပေဟာငးမားက အရာခဗလေတြအေနန႔ သကေသာငသကသာရၾကေပမယ

တပအသစမားက ေရာကသြားတ အရာခဗလေတြမာေတာ ဒကၡဆငးရမးစ

ႀကေတြ႔ၾကရပါတယ။ အရာခဗလေတြဟာ အထကကေပးတ တပ တညေဆာကေရး တာဝနက

ထမးေဆာငရာမာ ရရထားတ ပစၥညးကရယာ မျပညစမႈ၊ ေငြေၾကး မလေလာကမႈတ႔ေၾကာင

နးစပရာ ေကးရြာ ရပကြကမားက ရြာသားေတြက အဓမၼလပအားေပး ေခၚယခငးေစၿပး

အလြယလမး လကခၾကရတာလညး ေတြ႔ရရပါတယ။ အရာခဗလေတြဟာ အထကက

တာ၀နမယမႈေၾကာင ႀကသလ ေျဖရငးလပကငေနရလ႔ စတမြနးကပမႈမားန႔ အတ

ထြကေပါကမရဘ အာဏာရငေတြအလက လႈပရားေနၾကရပါတယ။

တခ႕ကစၥရပေတြမာ အဒ တပေထာက အရာခဗလေတြဟာ စားကြက ႐ကစား ‘ခြင’ မားန႔

ပတသကၿပးေတာ တပေထာက ဗလႀကး၊ တပရငးမႉးတ႔န႔ သဟဇာတ ဆကဆေရး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 211

အဆငမေျပမႈမား ျဖစတတၾကပါတယ။ တပရငးမႉး၊ တပမႉးမားရ႕ စတႀကကအေလးေပးမႈန႔

လပရညကငရညအေပၚမာ မတညၿပး တခ႕တပမားမာ တပရငးအရာခဗလဟာ အစြမးထက

ေနသလ တခ ႔တပမားမာလညး ေဘးဖယ ကဥထားျခငး ခရတာက ေတြ႔ရရပါတယ။

အရာရေတြဟာ တပရငးတခမာ သပၾကာၾကာမေနရဘ အေၾကာငးအမးမးန႔ ေျပာငးေရႊ

႔သြားၾကရေပမယ အရာခဗလေတြ အေနန႔ကေတာ တပရငးေတြမာ စြၿမစြာ ေနရေလရတာမ႔

တပရငးတခလးက အပကမတက သရေနတအျပင စစသည ရေဘာေတြန႔လညး

နးနးစပစပရၾကတာမ႔ ေအာကေျခတပမေတာသားေတြက ျပညသ႔ဘကရပတညဖ႔ ထးေဖာက

စညး႐းရာမာ အရာခဗလမားအား အဓကပစမတထားသငပါတယ။ အထးသျဖင

ဒမကေရစဆတာ စစအာဏာရငေတြ ၀ါဒျဖန႔ထားသလ မဟတဘ တငးျပညအတြက

တပမေတာအတြက အလြနလအပေနေၾကာငး သရနားလညဖ႔ တပရငးေတြမာ အဓကျဖစတ

အရာခဗလမားကတဆင စညး႐းလႈ႔ေဆာပါက ထေရာကေအာငျမငႏငပါတယ။

ကယကယကယ ဆြႀကးခ သတမေသရဘ စစအာဏာရငစနစန႔ စစအာဏာရငေတြက

နာၾကညးမနးတးေနတ အရာခဗလေတြလညး အေျမာကအျမားရၾကပါတယ။ ေျပးစရာေျမမရ၊

ထြကလ႔လညးမရဘ ႀကတမတလပေနၾကရတ အရာခဗလေတြန႔

ေအာကေျခတပမေတာသားေတြရ႕ဘ၀က စစအာဏာရငေတြက

သတငးအေမာငခထားပါတယ။

တပမေတာအတြငး ေအာကေျခမာ ဘယလျဖစပကေနသလဆတာ တပမေတာ

စစေဆးေရးအရာရခပ ဗလခပ လြနးေမာင ကယတင လ ႔၀ကဆငးကာ အမတမထင

၀ငေရာကစစေဆးၿပး ဗလသနးေရႊက အစညးအေ၀းတခမာ တငျပခတာကေတာ ရေဘာေတြ

ခြကေပာကေနပါတယဆတ စကားန႔အတ တငးမႉးေတြအားလးလညး မကစမကႏာ

ပကကနၾကပါတယ။ ဗလသနးေရႊက တငးမႉးေတြ၊ တပမမႉးေတြက လမဆရာ စစအာဏာရင

ထပသးတခ႕မ ကလြနးေမာင အမနအတငး ဒလေလာကေျပာရငေတာ ခငဗားက

တငးမႉးေတြက ထမငးေတာင ေကၽြးခငေတာမာမဟတဘးလ႔ ဟန႔သလလ ၀ငးေျပာၿပး

တားခၾကတအထ ျဖစခပါတယ။

ဒါကၾကညရင စစအာဏာရငေတြ အေၾကာကဆးက တပတြငးစညးလးေရးၿပကြမာကသာ

ျဖစပါတယ။ ကမာၻ႔ကလသမဂၢ အပါအ၀င ႏငငတကာဖအားန႔ ျပညတြငးျပညပက ႏငငေရး

တကကြလႈပရားသမားက ဗလသနးေရႊက ဂ႐မစကသလ အစညးအေ၀းေတြမာလညး

တ႔တပမေတာႀကး စညးစညးလးလး ရေနသမ ဘယလအႏရာယမ မကေရာကႏငဘးလ႔

အၿမေျပာေလရပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒမကေရစဘကေတာသားေတြအေနန႔

တပမေတာသားေတြက စစအာဏာရငတစစရ ႔ လကထက ဆြထတၾကဖ႔ ထထေရာကေရာက

စမကနးခကာ ေဆာငရြကရန အေရးႀကးဆးအခနက ေရာကေနၿပျဖစပါေၾကာငး

တငျပလကရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 212

ဒကၡသညကရငကေလးငယမား

စာသငၾကားေရးအခကေတြ႕

NEJ / ၂၀ ဇလင ၂၀၀၉

စစေျပးဒကၡသည ကရငကေလးငယမား စာသငၾကားႏငရန ကယထကယထ

စာသငေဆာငေဆာကလပခြငက ေဒသခ ထငးအာဏာပငမားက ခြငမျပသျဖင

ကေလးငယမား စာသငၾကားေရး အခကအချဖစေနေၾကာငး ဒကၡသညအေရး

ေဆာငရြကေနသတဥးက ေျပာသည။

ထငးႏငင တာခခ႐င ထာေဆာငရမးၿမ႕နယ ေနာငဘးရြာ ယာယခလႈခြငစခနးတြင

ကညေနသတဥးက “ဒေနရာက ေျပာငးေရႊ႕လာတာ အမေျခ (၃၀၇) လးရတယ။

လဥးေရကေတာ ေနာကတးစာရငး အပါအ၀င (၁,၈၀၀) ခန႔ရတယ။ အဒထမာ

ကေလးငယေတြက (၃၅၀) ေလာကရတယ။ သတ႔ စာသငဖ႔ ေကာငးေဆာငတခေဆာကဖ႔

ခြငေတာငးတာက ေဒသခအာဏာပငေတြက ခြငမျပဘး။ အဒအတြက ကေနာတ႔ထပၿပးေတာ

ေမတာရပခထားတယ။ ဒေန႔အထေတာ ဘာမအေၾကာငးမျပနေသးဘး” ဟ ေျပာသည။

တပမဟာ (၇) ဘားအခ႐ငေဒသတြင နအဖႏငဒေကဘေအအဖြ႔မား၏ ထးစစမားေၾကာင

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 213

ထြကေျပးလာသည ကရငဒကၡသည (၄,၀၀၀) အနက (၁,၈၀၀) ခန႔သည ေနာငဘးရြာတြင

ယာယခလႈလကရသည။

စစပြေၾကာင ထငးဘကထြကေျပးလာသမားအနက ကေလးငယမားသည ယခႏစ

ပညာသငႏစတြင စာသငၾကားခြင မရရၾကသျဖင အနာဂတအတြက

မားစြာနစနာဆး႐ႈးရေၾကာငး ကေလးငယမားႏငအတ ယာယဒကၡသညစခနးတြင ခလႈေနသည

ေကာငးဆရာတဥးက ေျပာသည။

ေနာငဘးရြာ ေဒသခတဥးကလညး “ကေလးေတြ စာသငမယကစၥကေတာ ခြငျပဖ႔သငတယ။

ကေလးေတြ စာမသငဘ ဒလပ လကသြားေနမယဆရင ၾကာလာရင ကေလးေတြ

စတေလသြားႏငတယ” ဟ ေျပာသည။

ေကာငးဖြငလစခြငရရပါက လအပသည ေကာငးသးပစၥညးမားႏင စာေရးကရယာမားက

အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားႏင လမႈေရး၊ ပညာေရး၊ ဘာသာေရးအဖြ႔အစညးမားက

ပပးေပးသြားရန အရနသငရသညဟ နယစပအေျခစက ဒကၡသညမား၏ပညာေရးက

ကညမႈေပးေနသည အဖြ႔တခမ တာ၀နခတဥးက ေျပာသည။

ေနာငဘးရြာ ယာယဒကၡသညစခနးမ ဒကၡသညမား၏ ေနထငစားေသာကေရးက ထငး-

ျမနမာနယစပတေလာက ကညေစာငေရာကေရးၫြန႔ေပါငးအသငး (TBBC) အပါအ၀င

အျခားအစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမားက ကညေပးလကရၿပး ယာယစခနး ေျမေနရာအား

ေနာငဘးရြာမ ေျမပငရငတဥးက ေနထငခြငေပးထားျခငးျဖစသည။

အစးရမဟတေသာ အဖြ႔အစညးမား၏အကအညျဖင ေနာငဘးရြာ ယာယဒကၡသညစခနးက

ဒကၡသညမားကယတင ေဆာကလပေနထငၾကျခငးျဖစၿပး ေဒသခထငးအာဏာပငမားဘကမ

တရား၀ငခြငျပထားျခငးမရေၾကာငး သရသည။

ထးစစေၾကာင ထငးဘကထြကေျပးလာသည ကရငရြာသား (၄,၀၀၀) ခန႔က

ထာေဆာငရမးၿမ႕နယရ ေနာငဘး၊ အးသးထာ၊ မစေလ စသညေနရာ (၃) ခတြင ထငးဘကမ

ယာယခလႈခြငစခနး (၃) ခဖြငကာ လကခထားၿပး ၎ဒကၡသညမားထတြင သးပတပမာ

အရြယမေရာကေသးသည ကေလးသငယမား ျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 214

ေနျပညေတာေၾကာင ရနကနမာ

လပစစမးအျပညမရ NEJ / ၂၀ ဇလင ၂၀၀၉

ေနျပညေတာတြင လပစစဓာတအား အသးျပမႈပမာဏ မားျပားလာေသာေၾကာင

ရနကနဧရယာတြင ယခငကသ႔ လပစစမး ပမနမေပးႏငေတာေၾကာငး ရနကနၿမ႕ေတာ

လပစစဓာတအားေပးေရးအဖြ႔ (YESB) မ တာဝနရသတဥးက ေျပာသည။

၎က “ခါတငးႏစေတြလ လပစစမး မနမန မေပးႏငေသးတာ၊ ပငမဓာတအားလငးကေန

လပစစဓာတအား အျပညမရတာက ေနျပညေတာမာ အသးမားလာလ႔၊ ၂ဝဝ၇ ခႏစကန႔စာရင

ခဆ ေနျပညေတာဧရယာရ႕လပစစအသးပမာဏ တဆခြေလာက တးလာတယ။

အသစေဆာကၿပးတ အေဆာကအဥေတြမာ (၂၄) နာရ အကြနးေပးထားတာ၊

ဝနထမးအမရာေတြဆရငလညး မတာခ မေပးရေတာ မးက အလြနအကၽြ သးစြေနတာ။

အဒါေတြေၾကာင ခေတာ ေနျပညေတာ ဝနထမးအမရာေတြက မတာခ ေကာကဖ႔ စလပေနၿပ။

ရနကနက ဘယေတာ (၂၄) နာရ လပစစမးေပးႏငမလ မေျပာႏငေသးဘး” ဟ ေျပာသည။

၂ဝဝ၇ ခႏစ ဇလငတြင ရနကနၿမ႕လယႏင ဧရယာအခ႕က (၂၄) နာရ

မးအျပညေပးႏငခေၾကာငး၊ ၂ဝဝ၈ ေမလတြင နာဂစေၾကာင လပစစဓာတအားေပးတငမား

အားလးၿပလခေသာလညး ယငးအခနက ဓာတအားလငးမား ျပနလညျပျပငၿပး သည

ဧရယာမားက (၂၄) နာရ အျပညေပးႏငခေၾကာငး၊ သ႔ေသာ ယခႏစတြင

မးတြငးေရာကေနေသာလညး ရနကနက လာသည ပငမဓာတအားလငးတြင လစစစဓာတအား

အျပညမရရျခငးေၾကာင မးမနမနမေပးႏငျခငးျဖစေၾကာငး ၎က ရငးျပသည။

ရနကနတြင လပစစမး (၂၄) နာရ မရသညကစၥက သကဆငရာ လပစစ႐းအသးသးက

ဆကသြယေမးျမနးရာတြင အခ႕႐းမားက ျပငဆငေနေၾကာငး၊ အခ႕႐းမားက မသပါေၾကာငး၊

အခ႕႐းမားက သဘာဝဓာတေငြ႔ပကလငး ျပငဆငေန ေသာေၾကာင ၿပးစးသြားပါက

ေပးႏငမညျဖစေၾကာငး စသျဖင ေျဖၾကားၾကသညဟ ရနကနၿမ႕ခမားက ေျပာသည။

ရနကနစာနယဇငးမားတြငမ “မးေတြမနလာၿပ။ ျပညသေတြ လပစစမး မနမနရဖ႔ ေမာေနၾကၿပ။

ဇလငလအတြငး လပစစမး မနမနရေတာမယ” စသျဖင ေရးသားေဖာျပေနသညက

ေတြ႔ရသည။

လကရ ရနကနၿမ႕တြငး လပစစမးေပးစနစသည ၂ဝဝ၆ ႏဝငဘာက စတငခသညအတငး

တေန႔တာ အခနက (၄) ပငး ပငးၿပး အပစ (၃) စခြ မးေပးသညစနစက

ဆကလကကငသးေနဆ ျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 215

အဆပါစနစအရ မနက (၉) နာရမ ညေန (၅) နာရ ႐းခနအတြငး တရကလင ပမးမ (၂) နာရ

(၄၅) မနစခန႔သာ မးရရၿပး (၃ဝ) ရာခငႏႈနးခန႔သာ ရသညအတြက ရနကနၿမ႕မ

စးပြားေရးလပငနး လပကငသမား၊ လပစစမး လအပသမားသည မးစကမားက

ေငြကနေၾကးကမားစြာ အကနကခကာ သးစြေနၾကရသည။

ျမနမာႏငင ေရအားလပစစ ဓာတအားေပးစက႐မားအနက ၂ဝဝ၅ ခႏစတြင

တညေဆာကၿပးစးခသည ေပါငးေလာငး ေရအားလပစစစက႐သည စကတပဆငအား (၂၈ဝ)

မဂၢါဝပရၿပး ၎မထြကသည လပစစဓာတအားအမားစက ေနျပညေတာ ဧရယာက

အသးျပေနသညဟ YESB မ တာဝနရသတဥးက ေျပာသည။

ရနကနၿမ႕က အဓက ေပးပ႔ေနသည ဘလးေခာငး (၁) ႏင (၂) ႏစခေပါငး

စကတပဆငအားသည မဂၢါဝပ (၁၉၆) သာရၿပး မၾကာခဏစကမား ပကေနေသာေၾကာင

လပစစဓာတအား အျပညအဝ ထတလပႏငျခငးမရဘ မၾကာခငက ၿပးစးခသည

စကတပဆငအား မဂၢါဝပ (၅ဝဝ) ရ ေရႊလ ေရအားလပစစစက႐သညလညး

အျပညအဝလညပတႏငျခငး မရေသးေပ။

ေနာကထပ ေဒၚလာဘလယႏငခ ရငးႏးျမႇပႏ တညေဆာကေနသည

ေရအားလပစစစမကနးမားမ ထြကရလာမည လပစစဓာတအားမားကလညး

ထငးႏငတ႐တႏငငသ႔ ေရာငးခရန စာခပထားၿပးျဖစသည။

နအဖစစအစးရကမ ဓာတခအေဟာငးႏင ႏြားေခး၊ ဆား ေရာနယထားသည

သဘာဝဘကထရႏင အယလအးဒ မးသး အငယေလးမား အသးျပၾကရန တႏငငလးက

လႈ႔ေဆာလကရသည။

ယခကသ႔ လပစစမး မနမန မရသညအတြက ႏငငျခားတက႐ကရငးႏးျမႇပႏမႈ

အခြငအလမးမားစြာ ဆး႐ႈးရသကသ႔ ျမနမာစကမႈႏင စးပြားေရးလပငနးရငမား

အားလးနးပါးသည ေဒသတြငး၌ ၿပငဆငမႈလညး မျပႏငေၾကာငး လပငနးရငမားက ေျပာသည။

ၾကညးေရေလ ဆြမးဆနစမးေလာငးလႉပြဟ

အာဏာပငတ႔ ေခါငးစဥမတပရ ေအာငထက / ၂၀ ဇလင ၂၀၀၉

တပမေတာ ၾကညး၊ ေရ၊ ေလ ဆြမးဆနစမးေလာငးလႉပြက လာမညၾသဂတ (၂) ရကတြင

ကငးပမညျဖစရာ ရနကနၿမ႕၏ ရပကြကမားအတြငး ရယကမားက လပငနးရငမားထမ

အလႉခေနေၾကာငး သရသည။

ေတာငဥကလာပၿမ႕နယအတြငး ရပကြက (၁၃) ခရရာ ၿပးခသည ဇလင ဒတယအပတက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 216

ၿမ႕နယ မယက ဥက႒မ ရယက ဥက႒မားက ေခၚယကာ အလႉေငြေကာကချခငးကစၥ

ၫႊနၾကားခသည။ အဆပါ အစညးအေ၀းသ႔ ၿမ႕နယအတြငးရ လပငနးရင(ႀကး)မား မျဖစမေန

တကေရာကရၿပး ၎တ႔ထမ ဥးစြာ အလႉေငြေကာကခခသည။

အာဏာပငတ႔ႏင မဆကဆ၍ မျဖစေသာ လကရအေျခအေနတြင လပငနးရငမားမာ

သဒၵါေၾကးထကမကေသာ အလႉေငြမား ထည၀ငၾကရေၾကာငး အလႉေငြ ကပ (၅) သနး

ထည၀ငခရသည (၈) ရပကြက၊ စကမႈဇနမ လပငနးရငတဥးက ေျပာသည။

ရပကြကလပငနးရင (ငယ) မားအား ကမးေသာစာအတေပၚ၌ ဆြမးဆနစမးအလႉေတာေငြ

ေကာကချခငး (၂.၈.၂၀၀၉)၊ “လာဘမနဓမၼာ႐” ဟ ပါရကာ “တပမေတာ ၾကညး၊ ေရ၊ ေလ

ဆြမးဆနစမးေလာငးလႉပြ” ဟ ေဖာျပထားျခငး မရေပ။

အထကပါအတငး ေခါငးစဥတပေဖာျပပါက သဒၵါေၾကးပင မညသမ ထည၀ငၾကမညမဟတဟ

ရယကအဖြ႔၀ငတဥးက ေျပာသည။

လပငနးရငတဥးက “သဃာေတာေတြက လႉမယတနးမယကစၥ လတငးသဒၵါၾကပါတယ။

ဒါေပမယ မနမနကနကနေခါငးစဥ မတပရတာေတာ သတ႔ရ႕ မ႐းသားမႈဘ” ဟ ေျပာဆသည။

ေတာငဥကလာပၿမ႕နယ၊ (၁၂) ရပကြက၊ ရယက ဥက႒မ အဆပါကစၥအား ရာအမမႉးမားက

ေခၚယေဆြးေႏြးကာ ဇြနလ (၁၈) ရကေန႔မ စတငအလႉေငြ ေကာကခေစခသည။

ရပကြကအတြငး ရာအမမႉးအပင (၁၇) စရရာ တစလင အလႉေငြ (၁၀,၀၀၀) ကပ၊ စာအတဖး

(၅၀၀) ကပႏင စစေပါငး (၁၀,၅၀၀) ကပ ျပညမေအာင ေကာကခရန ေစခငးခသည။

အလႉေငြမားက ဇြန (၂၃) ရကေန႔အၿပး အပႏရမညျဖစၿပး

သတမတအလႉေငြထကေကာလြနပါက ရာအမမႉးမား သးစြခြငရသညဟ သရသည။

အလႉေငြမားက ရယက ဥက႒မားမ ၿမ႕နယ ဥက႒၊ ထမခ႐င၊ ထမတငး အဆငဆင

လႊေျပာငးေပးအပရမညျဖစသည။ သ႔ေသာ ေကာကခရရေငြအေပၚ အေသးစတစာရငးရငးတမး

တငျပေနစရာမလသညအတြက ႏငငေတာအဆင အထကပါ အလႉအတနးမးက

အပခပေရးပငးက လြနစြာလလားၿပး ျပညတြငးလပငနးရငႀကးငယတ႔မာ မားစြာ

စးရမထတလန႔ေနၾက သည။

တငးေအးခမးသာယာေရးႏငဖြ႔ၿဖးေရးေကာငစမ ၎တ႔လလားေသာ ေကာငးတကႀကးမား၊

ဓမၼာ႐မားသ႔ သဃာေတာမားအား ပငဖတလႉဒါနးေလရရာ ေတာငဥကလာပၿမ႕နယ၊

ဥကလာပေစတ (၇- ဆဘရား) ၀ငးအတြငးရ လာဘမနဓမၼာ႐လညး တခအပါအ၀ငျဖစသည။

အဆပါ အလႉေငြေကာကချခငးအား သရျခငး ရ မရ လာဘမနဓမၼာ႐သ႔ ဆကသြယေမးျမနးရာ

ၾကညး၊ ေရ၊ ေလ ဆြမးဆနစမးေလာငးလႉပြဆတာ မနကနေၾကာငး၊

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 217

ဘယေန႔ကငးပမညဆသညက အတအက မသရေသးေၾကာငးႏင အေသးစတသရလက

မယကသ႔ ဆကသြယရန အတညျပေျပာၾကားသည။

သတငး ျပညတြငးသတငး ဗနးေမာတြင လကနကၾကးမားႏငအတ တပအငအား

ျဖညတငးေန

ဗနးေမာတြင လကနကၾကးမားႏငအတ

တပအငအား ျဖညတငးေန

မးၾကး

တနလၤာေန႔၊ ဂလငလ 20 ရက 2009 ခႏစ 18 နာရ 27 မနစ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/3398-2009-07-20-12-

10-53.html

ေရႊလ (မဇၥမ)။ ။ နယျခားေစာငတပ ဖြ႔စညးေရး ျငငးဆနခၿပးေနာက

ကခငလြတေျမာကေရးအဖြ႔ အေျခစကရာ ကခငျပညနယအတြငး ျမနမာစစတပက

လကနကၾကးမားျဖင စစအငအား ျဖညတငးလာသည။

ဧရာဝတျမစအတြငး မႏေလး-ဗနးေမာ ေျပးဆြသည သေဘၤာၾကးတစးသည အရာရႏင

စစသညအငအား ၁၀၀ ေကာအား လကနကၾကးမားႏငအတ တငေဆာငကာ

ကခငျပညနယ ဗနးေမာၿမ ႕ ၿမ ႕မရပကြက ဆပကမးသ႔ ယခလ ၁၇ ရကေန႔ ည ၉

နာရခန႔တြင ဆကေရာကလာျခငး ျဖစသည။

“သေဘာၤေပၚက တကလာတာ ပစၥညးကရယာေတြ ပါလာတာ ေတြ႔ရတယေလ။

အေျမာကေတြ ပါလာတယလ႔ ေျပာတယ။ အေျမာကတပက တကလာတာလ႔လညး

ေျပာတယေလ။ ဘာအေျမာကေတြလညး ဆတာေတာ မးကာေတြန႔ အပထားေတာ

ေသခာေတာ မေတြ႔ရဘးေပါ” ဟ စစသားမားႏင စကားေျပာခရသည ေဒသခတဥးက

မဇၥမက ေျပာသည။

စစသားမားထတြင ၂ ပြင၊ ၃ ပြင တပဆငထားသည အရာရမားသည

သာမနတပသားမားထက အေရအတြက ပမမားျပားေၾကာငး ေနာကထပ

မကျမငေဒသခ တဥးက ဆသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 218

“စစဗလေတြ၊ စစသားေတြ ည ၉ နာရေလာကကမ ေရာကလာတာ။

သြားၾကညလကတယ။ ၁၀၀ ေလာကပ ရမယ။ အရာရက ပမားတယ။

ဘာျဖစလ႔လဆေတာ လာၾကတအထမာ အရာရေတြခညးပ။ စစကားေတြထမာလညး

အရာရစးတ ကားက ေတာေတာမားမား လာတယ” ဟ သက ေျပာသည။

လြနခသည တပတေကာကလညး ဗနးေမာသ႔ လကနကအျပညအစ

တပဆငထားသည စစယာဥတနးမား ေရာကရလာခေၾကာငးႏင ယခငက

ၿမ ႕နယနမတတြင စစတပလႈပရားမႈ သပမရလေသာလညး ယခအခါ အသြားအလာမား

ထထပေနေၾကာငး ေဒသခမားက ဆသည။

ဤသညမာ ယခလ ၈ ရကေန႔က ကခငျပညနယအတြငးရ အပစအခတရပ ကခင

လြတေျမာကေရးအဖြ႔ - KIO ကယစားလယမားႏင ေျမာကပငးတငး စစ႒ာနခပတငးမႉး

ဗလခပစးဝငးတ႔ နယျခားေစာငတပဖြ႔စညးေရး ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးပြ ျပလပၿပးေနာက

ေပၚေပါကလာျခငး ျဖစသည။

ေဆြးေႏြးပြတြင ျမနမာစစအစးရဘကက အဆျပထားသည နယျခားေစာငတပ

ဖြ႔စညးေရးအား KIO က ျငငးဆနကာ ကခငေဒသ လၿခေရးတပအျဖစသာ

အသြငေျပာငးလေၾကာငးႏင ေနာငတကမည အစးရအာဏာတြင ပါဝငရန

လလားေၾကာငး တ႔ျပနခသည။

ယခလ ဗနးေမာၿမ ႕သ႔ တပအငအား တးခ႕ခထားလာသည အရာရႏင စစသညမားသည

မညသညတပရငး တပဖြ႔မားမ ျဖစသညက ေဒသခမားအေနျဖင မသၾကေသးပါ။

ဗနးေမာတြင စစဆငေရးကြပကမႈ ဌာနခပ အမတ ၂၁ အေျခစကထားၿပး၊ သ၏

လကေအာကတြင ေျခလငႏင ေျချမနတပရငး ၁ဝ ရငးခန႔ ရကာ ဗနးေမာခ႐ငအတြငး

ျဖန႔ကကခထားသည။

ကခငျပညနယ၏ ဒတယၿမ ႕ေတာျဖစသည ဗနးေမာသည ၿမ ႕ေတာျမစၾကးနား၏

ေတာငဘက ၁၁၅ မင အကြာတြင တညရကာ၊ တ႐တနယစပႏင မင ၄၀ ခန႔

ကြာေဝးသည။ KIO အေျခစကရာ လငဇာၿမ ႕သည ဗနးေမာႏင ျမစၾကးနားအၾကား

တညရကာ ဗနးေမာ၏ အေရ႕ေျမာကဘက မင ၄၀ ခန႔တြင တညရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 219

သတငး ျပညတြငးသတငး ဗလခပေအာငဆနး ဂဏျပစာအပ ထတေဝခြင ၾကန႔ၾကာေန

ဗလခပေအာငဆနး ဂဏျပစာအပ

ထတေဝခြင ၾကန႔ၾကာေန

နနးေဒဝ

ေသာၾကာေန႔၊ ဂလငလ 17 ရက 2009 ခႏစ 20 နာရ 20 မနစ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/3389-2009-07-17-14-

03-33.html

နယးေဒလ (မဇၥမ)။ ။ 'စာေရးဆရာ ကေအာငဆနး' အမညျဖင

ဗလခပေအာငဆနးအေၾကာငး စာအပက ထတေဝႏငရန သကဆငရာ

စစစေရးဌာနမားသ႔ လြနခသည ၅ လခန႔ကတညးက တငျပခေသာလညး ယေန႔တင

ထတေဝခြင မရေသးေၾကာငး သရသည။

အာဇာနညေန႔ အထမးအမတအျဖစ စာေရးဆရာမား၏ စာမမားႏင ဗလခပ၏

စာမမားျဖင ျပစထားသည ဗလခပေအာငဆနးအေၾကာငး စာအပက ေနျပညေတာရ

ယဥေကးမႈဝနၾကးဌာနလကေအာက သမငးဌာနတြင ေသာငတငေနဆျဖစေၾကာငး

ရနကန စာေပအသငးအဝငးမ စာနယဇငးသမားမား အဆအရ သရျခငး ျဖစသည။

“အာဇာနညေန႔မတငခင ထတခငေပမယ အခနက တအားကပေနၿပ။ မျဖစေတာဘးန႔

တပါတယ။ ေနျပညေတာ သမငးဌာန ေမးေတာလညး အားလးအဆငေျပပါတယ

ေျပာတယ။ အခထေတာ မထြကႏငေသးဘး” ဟ အမညမေဖာလသ ဝါရငမဂၢဇငး

အယဒတာတဥးက မဇၥမက ေျပာသည။

စာအပထတေဝေရး ခြငျပခကရရန စာမမားက ျပနၾကားေရးဝနၾကးဌာန လကေအာက

စာေပစစစေရးဌာနသ႔ တငျပရေလရေသာလညး ယခစာအပတြင သမငးေရးရာမား

ပါဝငေနသျဖင သမငးဌာနသ႔ပါ ပးတြတငျပခရၿပး စာေပစစစေရးက ဆငဆာမားျဖင

ျပနခေပးေသာလညး သမငးဌာနက တန႔ျပနမႈ တစတရာ မေပးခပါ။

လြနခသည ၈ လခန႔က မကႏာဖးတြင ဗလခပေအာငဆနးပပါ ပေတာကပြငသစ

မဂၢဇငးက စာေပစစစေရးက ခြငျပခက ပတပငခၿပးေနာက၊ မဂၢဇငးအတြငး ပါရသည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 220

စာမမားႏင အျခား စာေရးဆရာမား ေရးသားသည စာမမားက စစညးကာ ျပစသ

ေမာငစမးန အမညခ၍ 'စာေရးဆရာ ကေအာငဆနး' နာမညျဖင ထတေဝခြင ရရေရး

တငျပလာချခငးလညး ျဖစသည။

“ဥးေအာငဆနး အတပၸတ ဆေတာ သမငးအေၾကာငးအရာေတြန႔ ဆငေနတယ။

ဒါေၾကာင စာေပစစစေရးက ေကာပတခ၊ သမငးဌာနက

အခကအလကေတြစစေဆးဖ႔ဆၿပး ေကာပတခ ေပးရတယ” ဟ ဝါရင မဂၢဇငး

အယဒတာက ေျပာသည။

သက “ပထမ မဂၢဇငးတငကတညးက ဥးေအာငဆနးန႔ ပတသကတ ေဆာငးပါး ၄

ပဒေလာက အျဖတခလကရၿပးၿပ။ အခ သမငးဌာနက ဘာေတြ ထပျဖတမယဆတာ

မသရေသးဘး။ အားလးက ေစာငၾကညေနတနးပါ” ဟ ဆကေျပာသည။

'စာေရးဆရာ ကေအာငဆနး' စာအပထတြင ဗလခပေအာငဆနးကယတင

ေရးသားခသည ေဆာငးပါးမား၊ လကရ စာေပေလာကတြင နာမညရ စာေရးဆရာမားက

ဗလခပေအာငဆနးအေၾကာငး ေရးသားထားသည ကဗာ၊ ေဆာငးပါးမား

ပါဝငေနသညအျပင၊ ဗလခပေအာငဆနးႏင ပတသကသည သမငးအခကအလက

စေဆာငးခကမားလညး ပါရသည။

ပေတာကပြငသစသည နာမညၾကး စာေရးဆရာမား၏ မကႏာဖးဓာတပပါ မဂၢဇငးမားက

လစဥ ထတေဝခရာမ ယခႏစ အာဇာနညေန႔ အထမးအမတအျဖစ

ဗလခပေအာငဆနး၏ ဓာတပမကႏာဖးျဖင ထတေဝရန စစဥချခငး ျဖစသည။

“စလပခကတညးက ဒေန႔ထဆရင ၈ လေလာက ရၿပ။ ကေနာတ႔က ဘာပျဖစျဖစ

ထတခငတယ။ အာဇာနညေန႔ လြနသြားလညး ထတရရင ေကနပပါၿပ” ဟ

ပေတာကပြငသစ မဂၢဇငးတကက အယဒတာတဥးက ေျပာသည။

အလားတပင ရနကနအေျခစက အပတစဥထတ ဂာနယတခ႕က ယခလ ၁၉

ရကေန႔တြင ကေရာကမည ၆၂ ႏစေျမာက အာဇာနညေန႔ အမတတရ ေဆာငးပါး၊

အယဒတာအာေဘာ၊ ဗလခပေအာငဆနး မန႔ခြနး၊ အဆအမန႔မား စသညတ႔က

ထတေဝရန ၾကးစားခေသာလညး စာေပစစစေရးက ပယခခေၾကာငး သရသည။

“စာမကႏာ ၃ မကႏာ ေဆာငးပါးတခ၊ အယဒတာအာေဘာ တခ၊ ေပါငး ၂ ခစလးက

စစစေရးက ျဖတခလကတယ” ဟ ဆငဆာျဖတခရသည အပတစဥထတ

ရနကနတငးမ ဂာနယႏင နးစပသ စာနယဇငးသမားတဥးက မဇၥမက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 221

ကလနနယခ ႕လကေအာကမ ျမနမာလြတလပေရးက အရယေပးခသည လြတလပေရး

ဗသကာၾကး ဗလခပေအာငဆနးက လထက ေမ႔ေပာကသြားေစရန ျမနမာစစအစးရ

အာဏာပငမားက စာေပေလာကတြင နညးလမးအမးမး ကငသးခေၾကာငး

စာေပအသငးအဝငးမ ေျပာဆမႈမား ရခသည။

ထ႔အျပင ၁၉၇ဝ ခႏစေနာကပငးမ စတငကာ အစးရအဆကဆကက

ဗလခပေအာငဆနး ဓာတပပါ ေငြစက တခ႕က ဖကသမးျခငး၊ အစးရ႐းမားတြင

ခတဆြထားသည ဗလခပေအာငဆနး ဓာတပမားက လျမငကြငးမ

ျဖတသမးျခငးတ႔လညး ျပလပခသည။

“ဗလခပက သတ႔ မျမငခငဘး။ သ႔မန႔ခြနးေတြက မၾကားခငဘး။ တဖကမာ

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ဗလခပသမး ျဖစေနတာက သတ႔အတြက အေၾကာငးျပခက

ျဖစေနတယ။ လထက ဗလခပက သတရေနရင၊ ေဒၚစက မးေမာငးထးေပးသလ

ျဖစေနတယ။ ဒါေၾကာင ေမးမနသြားေအာင လပေနတာ” ဟ ရနကနအေျခစက

အမညမေဖာလသ ဂာနယအယဒတာခပ တဥးက မဇၥမက ေျပာဆသည။

ျမနမာအာဇာနညေန႔က

တတတတဆတဆတ ကငးပ

မပး

တနလၤာေန႔၊ ဂလငလ 20 ရက 2009 ခႏစ 13 နာရ 43 မနစ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/3394-2009-07-20-07-

25-59.html

နယးေဒလ (မဇၩမ)။ ။ ျမနမာလြတလပေရး ဗသကာၾကး ဗလခပေအာငဆနး

အပါအဝင ကဆးအာဇာနည ေခါငးေဆာငၾကးမားက ခတကအေလးျပရန ရနကနၿမ ႕ရ

အာဇာနညဗမာနသ႔ သြားေရာကၾကသမားက အာဏာပငမားက သြားေရာကခြငမျပဘ

တနဂၤေႏြေန႔က ႏငထတခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 222

အနအယဒ အဖြ႔ဝငမားႏင အာဇာနညၾကးမားက ေလးစားၾကညညသ ျပညသမားက

အာဇာနညဗမာနသ႔ တနဂၤေႏြေန႔က သြားေရာကခၾကရာ ယငးတ႔က အထနးသမးခ

ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ဓာတပပါ တရပမား ဝတဆငလာ၍ဟဆကာ

အာဏာပငမားက သြားေရာကခြငမျပဘ ႏငထတချခငး ျဖစသည။

ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ဓာတပပါ တရပမား ဝတဆငသြားၾကေသာ သတ႔၏

ပါတဝငအမားအျပားက အာဇာနညဗမာနအတြငး ဝငေရာကခြငမျပဘ

အာဏာပငမားက အေပါကဝမ ေမာငးထတခၾကသညဟ အနအယဒ ပါတ၏

ေျပာေရးဆခြငရသ ဦးအနးၾကငက မဇၥမက ေျပာသည။

၆၂ ႏစေျမာက အာဇာနညေန႔ အခမးအနားတြင အနအယဒ ပါတက

ကဆးအာဇာနညၾကးမားက ေအာကေမသတရ ဂဏျပသညအေနျဖင

အခမးအနားတရပ ကငးပျပလပခသည။

အဆပါ အခမးအနားအၿပးတြင အနအယဒ ပါတဝငမား၊ ပါတဝငေဟာငး

ေဒၚေနာအနးလ အပါအဝင အာဇာနညၾကးမားက ေလးစားသတရသမားက

အာဇာနညၾကးမားက အေလးျပရနႏင လြမးသ႔ပနးေခြခရန အာဇာနညဗမာနသ႔

ခတကခၾကသည။ သ႔ေသာ သတ႔ အမားစက ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ဓာတပပါ

တရပမား ဝတဆငလာ၍ဟဆကာ အာဏာပငမားက ဝငေရာကခြငမျပဘ

ေမာငးထတခၾကသည။

''တျခားအဝတအစားေတြ ဝတသြားတ သေတြကေတာ သတ႔ ဝငခြငျပခပါတယ။

အာဇာနညဗမာနထ ဝငေရာကဂါရဝျပခြင ေပးခပါတယ'' ဟ သက ေျပာသည။

ရနကနၿမ ႕ ေရႊဂတငလမးရ အနအယဒ အဖြ႔ခပ႐းတြငကငးပေသာ အာဇာနညေန႔

အထမးအမတ အခမးအနားသ႔ ရာေပါငးမားစြာေသာ ပါတဝငမား၊ အာဇာနညၾကးမားက

ေလးစားၾကညညသမား၊ ႏငငျခားသတမနမား တကေရာကခၾကသည။ ထအခမးအနား

ကငးပရာေနရာတြင အာဏာပငမားက လၿခေရးတငးကပစြာ ခထားၿပး

အခမးအနားကငးပသညက အနးကပ ေစာငၾကညအကခတေနခသည။

အခမးအနားကငးပရာ အနအယဒ႐း အနးတဝကတြင အရပဝတအရာရမား၊

စစအစးရက ေထာကခအားေပးေသာ အရပဘက အဖြ႔အစညးျဖစသည ျပညေထာငစ

ၾက႕ခငေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရး အဖြ႔ဝငမား ျမငျမငထငထငပင သြားလာလႈပရားေနၾကသညက

ေတြ႔ရသညဟ ဥးအနးၾကငက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 223

အဆပါ အထမးအမတ အခမးအနားတြင နနကပငး၌ သဃာေတာမားက

အ႐ဏဆြမးကပလႉျခငး၊ ေန႔ခငးတြင အာဇာနညေန႔ အခမးအနားကငးပျခငးတ႔

ျပလပၿပးေနာက မြနးလြပငးတြင ကဆးလြတလပေရး သရေကာငး

အာဇာနညေခါငးေဆာငၾကးမားက ဂဏျပသည အခမးအနား အစအစဥမား

ျပလပခၾကသည။

တခနတညးတြင အစးရကလညး တရားဝင အထမးအမတ အခမးအနားမားက

အာဇာနညဗမာနတြင ကငးပျပလပခသည။ ကဆးအာဇာနညၾကးမား၏ မသားစမား၊

အာဇာနညၾကးမားအတြက ကယစားလယမားႏငအတ ရနကနၿမ ႕ေတာဝန

ဗလမႉးခပေအာငသနးလငးက လြမးသ႔ပနးေခြခခသည။

လကရ အထနးသမးခ အတကအခေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၏ ဖခငႏင

ျမနမာလြတလပေရး၏ ဗသကာျဖစသ ဗလခပေအာငဆနးသည

ၿဗတသကလနမားထမ ျမနမာႏငငလြတလပေရးမရမ လအနညးငယအလတြင

အျခားဝနၾကးအဖြ႔ဝင ၇ ဥး၊ သကေတာေစာငတဥးတ႔ႏငအတ ၎၏ ႏငငေရး ၿပငဘက

ဂဠနဥးေစာ၏ လကခကျဖင လပၾကခရၿပး ၁၉၄၇ ခႏစ ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔တြင

ကဆးခရသည။

ၿဗတသကလနမားထမ လြတလပေရးရရေအာင တကယခၾကေသာ

ကဆးသရေကာငးမားက ဂဏျပသညအေနျဖင အာဇာနညေန႔အျဖစ

အမးသားအားလပရကအျဖစ သတမတကာ ဂဏျပကငးပလာခၾကသည။ ထေန႔တြင

ဝမးနညးပေဆြးျခငး အထမးအမတအျဖစ အစးရက အထးအစအစဥမား

ထတလႊငဂဏျပျခငး ျပလပခၾကသည။

သ႔ေသာ လကရ စစေခါငးေဆာငမား အာဏာသမးခသည ၁၉၈၈ ခႏစမစတင၍

ဗလခပေအာငဆနး၏ မန႔ခြနးမားထတလႊငျခငး အပါအဝင

ထသ႔ဂဏျပအစအစဥမားက အစးရပငေရဒယ ႐ပျမငသၾကားတ႔မ ထတလႊငျခငးႏင

ႏငငေတာအလ တငဝကလႊငထျခငးတ႔က မျပလပေတာဘ ရပဆငးထားခၾကသည။

ဤသ႔ ေအာကေမသတရဂဏျပျခငး အခမးအနားမား လထၾကားတြင

ကဆငးလာသညႏငအမ ယေန႔သည အာဇာနညေန႔ျဖစသညဆသညကပင လမားက

အမတမရၾကေတာသည လကၡဏာမား ေတြ႔ေနရသညဟ ရနကနၿမ ႕တြင

ေနထငသတဥးက ေျပာသည။

''ခငဗား ဖးေခၚမပ ဒေန႔ အာဇာနညေန႔ဆတာ ကေနာ သတရေတာတယ'' ဟ

အဆပါၿမ ႕ခက တနဂၤေႏြေန႔က မဇၩမက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 224

သ႔ေသာ ဥးအနးၾကငကမ ''ကေနာတ႔ ႐းအျပငဘကထြကၿပး အာဇာနညဗမာနဘကက

မကႏာမ အေလးျပၾကေတာ ျဖတသြားတလထကလညး ေနရာမာတငရပၿပး

ကေနာတ႔န႔အတ အေလးျပၾကတယ'' ဟဆကာ အာဇာနညေန႔၏ အႏစသာရသည

လထ၏ အသႏလးထတြင ရေနဆျဖစေၾကာငး ေျပာသည။

ၿဗတသကလနနယခ ႕ႏင ျမနမာလြတလပေရးရရေရးအတြက ေအာငျမငစြာ

ေဆြးေႏြးညႏႈငးႏငခၿပး၊ ဖကဒရယျပညေထာငစ တညေဆာကေရးအတြက

တငးရငးသား လမးစမား၏ ယၾကညမႈက အရယႏငခေသာ ဗလခပေအာငဆနးက

ျမနမာလြတလပေရး၏ ဗသကာအျဖစ လသမားထငရားသည။

အထးသျဖင ရမးျပညနယ ပငလၿမ ႕တြင သမငးဝင ပငလညလာခၾကး ကငးပခသအျဖစ

ဗလခပေအာငဆနးက သရၾကသည။ ထညလာခၾကးသ႔

တငးရငးသားေခါငးေဆာငမား၊ အထးသျဖင ခငး၊ ကခငႏင ရမးတငးရငးသား

ေခါငးေဆာငမား တကေရာကခၾကၿပး၊ ဖကဒရယျပညေထာငစ တညေထာငရန

သေဘာတညမႈ ရခၾကသည။

အခနမတငမ ေစာစးစြာ သ ကဆးခရသညအတြက တငးရငးသား

ေခါငးေဆာငမားအၾကားတြင ျပညေထာငစအေပၚ ယၾကညမႈကငးမကာ ျပညတြငးစစမး

ေတာကေလာငခရသည။ ေနာကတကလာေသာ ေခါငးေဆာငမားသည

ဗလခပေအာငဆနး၏ အေျမာအျမငမားအတငး အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကရန

ပကကြကခၾကျခငးေၾကာင တငးရငးသား ေခါငးေဆာငမားက ထသ႔ယၾကညမႈ

ေလာနညးခၾကျခငး ျဖစသည။

အာဇာနညေန႔ အခမးအနား ဒခပ

ကငးပ

ကဝငး

တနဂၤေႏြေန႔၊ ဂလငလ 19 ရက 2009 ခႏစ 20 နာရ 34 မနစ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/3393-2009-07-19-14-

17-06.html

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 225

မဇၥမ (ခငးမင)။ ။ ယေန႔ကေရာကသည ၆၂ ႏစေျမာက အာဇာနညေန႔

ေအာငေမဘြယ အခမးအနားက အမးသား ဒမကေရစ အဖြ႔ခပ-အနအယဒ

ရနကနဌာနခပ၌ ယေန႔ ေအာငျမငစြာ ကငးပခသည။

အခနးအနား တကေရာကသ (၁၅ဝ-၂ဝဝ) ခန႔ရၿပး အေနာကတငး သတမနမားသာ

လာေရာကၾကၿပး အေရ႕ေတာငအာရ ႏငငမားအဖြ႔-အာဆယ သတမနမား

လာေရာကျခငး မရေၾကာငး အနအယဒက ေျပာသည။

“ကငးပတာကေတာ ခါတငးလပါပ။ သပထးထးျခားျခား မဟတပါဘး။

သတမနေတြလညး လာပါတယ။ အေနာကတငး သတမနေတြပါပ။ အာဆယ

သတမနမား မလာၾကပါဘး။ ေနာကၿပးေတာ ဝါရင လပေဖာကငဖကေတြ၊ စအာပပ

အဖြ႔ေတြ၊ တငးရငးသား ပဂၢလေတြေပါေလ” ဟ အနအယဒ ဗဟ

အလပအမႈေဆာငအဖြ႔ဝင ဥးခငေမာငေဆြက မဇၥမသ႔ ေျပာသည။

ေန႔လည ၁၂ နာရခြတြင အာဇာနညေန႔ အခနးအနားက ကငးပခၿပး သဘာပတအျဖစ

ဗဟအလပအမႈေဆာင အဖြ႔ဝင ဥးလေဖက ေဆာငရြကသည။

စာမကႏာ ၅ မကႏာပါ အာဇာနညေန႔ အထးေၾကညာခက တေစာငကလညး

ထတျပနခသည။

အာဇာနညေန႔ ကငးပမႈႏင ပတသက၍လညး ဥးခငေမာငေဆြက “လြမးဆြတ

သတရတအေနန႔ အာဇာနညေန႔ ဒ႔မေမ ဆၿပးေတာ ကငးပလာခၾကတာ။

အာဇာနညၾကးေတြဟာ ျပညသ႔အကးက လကေတြ႔ သယေဆာငေနဆမာပ

ကဆးသြားတအတြက ဒါ ျပညသ႔အကးက သယေဆာငရငး ကဆးသြားရတယဆၿပး

အနကယတ႔ ဂဏယၿပးေတာ အမတတရ ကငးပဖ႔လညး လပါတယ” ဟ ေျပာသည။

ယေန႔ကေရာကသည ၆၂ ႏစေျမာက အာဇာနညေန႔တြင ဗလခပႏင

ေခါငးေဆာငၾကးမားအား အေလးျပႏငရန အာဇာနည ကနးသ႔ သြားေရာကခသည

ဗလခပေအာငဆနးပပါ တရပအကဝတထားသ အဖြ႔ခပအဖြ႔ဝငမားမာ ဝငေရာကခြင

မရခေၾကာငး အနအယဒအဖြ႔ဝငတဥးက ေျပာသည။

“အဖြ႔ခပအဖြ႔ဝငေတြ အာဇာနညကနး သြားၾကတာေပါ။ အာဇာနညကနးတကတာ

အဖမးအဆးေတာ မရဘး။ ဒါေပမယ ဗလခပပ စေတကာန႔ တရပန႔လေတြက

ေပးမဝငဘး။ အနအယဒ တဆပ အပါအဝင ဘာတဆပမ တပခြငမရဘး။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 226

အလြတဆရငေတာ တကခြငေပးတယ။ အဒါေၾကာင အေလးမျပပ ျပနလာရတလေတြ

အမားၾကးပ” ဟ သက ေျပာသည။

ဗလခပေအာငဆနးႏငတကြ လြတလပေရး ေခါငးေဆာငၾကးမား ျဖစၾကသည သခငျမ၊

ဥးဘဝငး၊ မနးဘခင၊ ဥးရာဇတ၊ စပစထြနး၊ ဒးဒတဥးဘခ၊ ဥးအနးေမာင စသည ဝနၾကး

(၇) ဥး အပါအဝင သကေတာေစာင ရေဘာကေထြးတ႔သည ၁၉၄၇ ခ ဇလငလ ၁၉

ရကေန႔ မနက ၁ဝနာရ ၃၇ မနစတြင ႏငငေရးၿပငဘက ဂဠနဥးေစာ၏ ခငးေစခကျဖင

လပၾက သတျဖတျခငး ခခၾကရသည။

ယေန႔ထတ ျမနမာအလငး သတငးစာ အယဒတာ အာေဘာ၌ “ျမနမာ

လြတလပေရးရရရန တငးရငးသား စညးလး ညညြတမႈ အငအားျဖင

ၾကးပမးေဆာငရြကခန၌ အာဇာနညပဂၢလမားသည ၁၉၄၇ ခႏစ ဇလငလ

၁၉ရကေန႔တြင နယခ ႕ လကပါးေစ တ႔၏ လပၾကသတျဖတျခငးက ခခၾကရသည”

ဟသာ ထညသြငး ေဖာျပထားေသာလညး အာဇာနညၾကးမား၏ အမညမားကပင

ေဖာျပထားျခငး မရေပ။

သတရ ေအာငေမသည အေနျဖင ယခငကာလမားက ႏငငတဝနး ျပလပခေသာ

ဥၾသဆြ အေလးျပသည အေလအထကလညး စစအစးရက မျပလပသညမာ

ၾကာၿပျဖစသည။

ထ႔အျပင ဝမးနညးသည အထနးအမတအျဖစ အလတဝကထသညကပင

မျပလပၾကေသာ အစးရဌာနမားပင ရလာၿပျဖစသည။

တကစ အငားယာဥေစးကြက

စးသေစးကြက ျဖစလာ

မးသဏး

စေနေန႔၊ ဂလငလ 18 ရက 2009 ခႏစ 15 နာရ 38 မနစ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/3392-2009-07-18-09-

24-48.html

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 227

ရနကန (မဇၥမ)။ ။ တကစငားရမးမႈ ေစးကြကတြင စးနငးသမားက ေစးႏႈနး

သတမတ၍ ယငးတ႔ သတမတသည ေစးႏႈနးအေပၚ အငားယာဥေမာငးမားက

လကရေသာ ေစးကြကပစသ႔ ေျပာငးလလာေၾကာငး သရရသည။

“အေျခအေနကက အဒလျဖစေနတာပါ။ မလကလ႔ကလညး မရဘး။ စအနဂဆေတာ

ၿမ ႕ထမာ ပတေတာ ပတေနႏငတယ။ ဒါေပမယ ႏစနာရ သးနာရေလာကၾကာတအထ

လမရတာမးလညး ရတယ။ အဒေတာ ရတေစးန႔က လကကနၾကတာပ” ဟ

တကစယာဥေမာငးတဥးက ေျပာသည။

အနာေၾကးေပး၍ ေမာငးႏငသအမားစမာ ၂၀၀၈ ခႏစ ႏစကန၊ ၂၀၀၉ ခႏစ

အေစာပငးကာလမားမ စတငၿပး တြကေခမကကၾကေတာဟ သရသည။

ယခငက ေန႔ပငး တကစေမာငးႏငသမားမာ ကပႏစေသာငးခြမ ကပသးေသာငးအၾကား

ပမးမဝငေငြ ရရခေသာလညး ယေန႔အခနတြင အနာေၾကးရရန ၾကးစားပမးစား

ေမာငးႏငေနရသည။

“တကယလညး ငါးေထာငေလာက အမအျပနကနဖ႔ ေတာေတာေလး ေမာငးရပါတယ။

စအနဂေတြ ေျပာငးၿပးေနာကပငး စးတးတကစေတြ မားလာကာစကလညး ဒေလာက

မရားပါးဘး။ ပါရမ တကစေတြကလညး အျပငတကစ မားကတ (ေစးကြက)က

မထခကဘး။ အခ စးပြားေရး ကဆငးမႈ ဂယကကမ ေတာေတာေလး

ေငြရာရခကလာတာ” ဟ အနာေၾကးေပး၍ အငားယာဥေမာငးႏငသ လႈငၿမ ႕နယေန

ကထြနးထြနးက ေျပာသည။

စအနဂ ဓာတေငြ႔အငဂငသး တကစမားမာ ဓာတေငြ႔တအး (လတာ ၇၀ ေကာခန႔) လင

ကပ ၁၇၀၀ မသာ ေပးရၿပး မင ၁၀၀ ဝနးကငခန႔အထ ေမာငးရေသာလညး ၿမ ႕တြငး၌

ပတသာပတေနရေသာလညး လမရဟ ဆသည။

“သာေကတ ရႈခငးသာနားကေန ၿမ ႕ထအထ ပါဆငဂာက ၁၅၀၀ န႔ စစတယ။ မမတတ

ေျပာရရငေတာ ကေနာတ႔ ကကတေစး မဟတဘး။ ဒါေပမ ကယက ဓာတေငြ႔ဆငက

ျပနလာတာေလ။ ဂတစက ေငြျပနေဖာဖ႔ အေရးၾကးတယဆၿပး တငရတယ..။

ကယမတငရငလညး ေနာကလတငမာပ.။ ခရးသညကလညး ဒါက သတယ..။

လမးေဘးမာ စတၾကက တားေမးေနတာ..။ တကယေတာ လကရအေနအထားက

စးတသရ႕ ေစးကြကပါပ” ဟ ကယပငအငားယာဥက ေမာငးႏငသတဥးက ေျပာသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 228

မေလးရားတြငလညး သြားေရာက အလပလပခဖးသ ရနကနေဒသခတဥးက

“ကမာၻ႔စးပြားပကဂယကစၿပး ၂၀၀၉ အစေလာကကတညးက ေတာကေလာက

ေငြရာရခကသြားတယ။ သၾကၤနပငးေလး နညးနညးေလး ျပနအဆြေကာငးတယ။

အခေနာကပငး ႏစေသာငး ႏစေသာငးခြေလာက ေတာေတာေလး ရာယရတယ။

လငားေမာငးခငးလညး တေသာငးခြ အနာေၾကးဆေတာ.. အပသးေလးရေအာင

ကယတငပ ထြကဆြလကေတာတယ” ဟ ဆသည။

လကရ တကစအငားယာဥေစးကြကတြင အနာေၾကးေပး၍ ေမာငးႏငလသမားသည

ယာဥပငရငအား စေပၚေငြ ကပ ၁၀ သနးမ ၂၅ သနးအၾကား ကားအေျခအေနအေပၚ

လက၍ အာမခ ေပးထားရၿပး ေမာငးႏငရသည။ အနာေၾကးအျဖစ ေန႔ပငး - ကပ

၁၃၀၀၀ မ ၁၈၀၀၀ အၾကား ၊ ညပငး - ကပ ၈၀၀၀ မ ၁၂၀၀၀ အၾကားေပးၿပး

ေမာငးႏငရသည။

“တခါတေလလညး အနာေၾကးမျပညလ႔ အတထက စကရတရကေတြ ရပါတယ” ဟ

ကထြနးထြနးက ေျပာသည။

အာဆယ၏ လ႔အခြငအေရး

ေၾကညာစာတမးမၾကမး ေဝဖနခေနရ

မပး

တနလၤာေန႔၊ ဂလငလ 20 ရက 2009 ခႏစ 19 နာရ 21 မနစ

http://www.mizzimaburmese.com/news/regional/3401-2009-07-20-13-04-

49.html

နယးေဒလ (မဇၩမ)။ ။ အေရ႕ေတာငအာရ ႏငငမားအဖြ႔ၾကး - အာဆယ၏

ႏငငျခားေရး ဝနၾကးမားက ဤအဖြ႔ၾကး၏ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔ တာဝနႏင

လပပငခြငမားက ယေန႔တြင အတညျပၾကမည ျဖစေသာလညး

ဤလ႔အခြငအေရးအဖြ႔သည `စကားေျပာပြ` သကသကမသာ မျဖစသငေၾကာငးျဖင

လႈပရားတကကြသမားက ေဝဖနလကၾကသည။

ဤသ႔ လ႔အခြငအေရးဆငရာ ယႏရားတရပက အာဆယအဖြ႔ၾကးက အစျပ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 229

ထေထာငလကျခငးမာ အျပသေဘာေဆာငေသာလညး စာရြကေပၚတြငသာရေသာ

သေဘာတညခက သကသကမ မျဖစသငေၾကာငးျဖင နယးေရာက အေျခစက

လ႔အခြငအေရး ေစာငၾကညေရးအဖြ႔ - Human Rights Watch ၏ ျမနမာျပညဆငရာ

သေတသ ေဒးဗစစေကာမကသဆင - David Scott Mathieson က ေျပာၾကားသည။

ထငးႏငင အပနးေျဖကၽြနး ဖးခကတြင ကငးပေနသည အာဆယ

ႏငငျခားေရးဝနၾကးမား အစညးအေဝးသ႔ တကေရာကလာၾကသည အာဆယ

ႏငငျခားေရးဝနၾကးမားက ဤအဖြ႔ၾကး၏ အဖြ႔သစျဖစေသာ လ႔အခြငအေရးဆငရာ

အဖြ႔၏ တာဝနႏင လပပငခြငမား Terms of Reference – ToF က ယေန႔တြင

ေထာကခ အတညျပၾကလမမည ျဖစသည။

ဤအဖြ႔ၾကးက အဖြ႔တြငး လ႔အခြငအေရးဆငရာ ယႏရားတရပ ထေထာငရာတြင

အၾကးမားဆးေသာ စနေခၚခကမာ အဖြ႔ဝငႏငငအားလးက ဤအဖြ႔အေပၚ အေသအခာ

အာမခရမညျဖစၿပး အဖြ႔ဝငမားအေပၚလညး သကေရာကမႈ ရရမညဟ မကသဆနက

ေျပာသည။

အဖြ႔တြငး ပထမဆး ေပၚေပါကလာေသာ ဤလ႔အခြငအေရး ေစာငၾကညေရးအဖြ႔ၾကးက

လ႔အခြငအေရး လႈပရားသမားက ၾသဘာေပး ၾကဆၾကေသာလညး လပပငခြငမားတြင

ခ႕ယြငးအားနညးခကမား ရေနမညက စးရမၾကသည။ ထ႔ျပင ေဒသတြငး

ေပၚေပါကေနေသာ လ႔အခြငအေရးကစၥမားက ကငတြယရန ဤလ႔အခြငအေရး အဖြ႔တြင

အာဏာမား ပမေပးအပထားျခငးျဖင ခငမာေတာငတငးေအာင လပေဆာငရန

လအပသညဟလညး ေျပာဆၾကသည။

AHRB ၏ တာဝနႏင လပပငခြငမား မၾကမးတြင အဖြ႔၏ ရညရြယခကမာ `အာဆယ

အဖြ႔ဝငႏငငမား၏ အေျခခလြတလပမႈႏင လ႔အခြငအေရးမားက ျမႇငတငရနႏင

ကာကြယရနျဖစသည´ ဟ ေရးသားထားသည။

ျပညသတ႔၏ အေျခခအခြငအေရးမားက ကာကြယရမညျဖစၿပး၊

အျခားအခြငအေရးမားက ျမႇငတငရမညျဖစေၾကာငး အခြငအေရးလႈပရားသမားက

ေျပာဆၾကၿပး၊ ဤအဖြ႔အေနျဖင လ႔အခြငအေရး ျပနာမားအေပၚ

ကငတြယႏငပါမလားဆသည သတ႔၏ သသယကမ ထတေဖာေျပာဆခၾကသည။

ဤလ႔အခြငအေရးအဖြ႔သည လ႔အခြငအေရး ကာကြယႏငမႈမရသလ၊ လ႔အခြငအေရး

ခးေဖာကမႈမားက စစမးစစေဆး၍ အစရငခစာတငသြငးႏငသည ကာကြယမႈမး

မပါေၾကာငးႏင ထ႔ေၾကာင လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကသမားအေပၚ ထေရာကစြာ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 230

အေရးယႏငမႈမရေၾကာငး ထငးႏငငအေျခစက ျမနမာလ႔အခြငအေရး လႈပရားသ

ဥးေအာငမးမငးက ေျပာသည။

''ဒအတငးသာသြားမယဆရင ဒအဖြ႔မာ အခြငအေရး ခးေဖာကကးလြနသေတြက

အေရးယခြင၊ ျပစတငရႈတခႏငခြငရတ ယႏရားတစတရာလညး ရမာမဟတဘး။

ျမနမာႏငငလ ႏငငေတြက ဖအားေပးႏငမယ ယႏရားတစတရာလညး ရမာမဟတဘး''

ဟ ဥးေအာငမးမငးက ေျပာသည။

လကရ ေရးဆြထားေသာ တာဝနႏင လပပငခြငမားက ေထာကခအတညျပရန ျမနမာ

စစအစးရအေနျဖင ဘာမျပနာမရဘ၊ ဝမးေျမာကဝမးသာ အတညျပမညသာ

ျဖစေၾကာငးႏင သတ႔အေနျဖင အာဆယ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔ၾကးက

ေထာကခအတညျပၿပးျဖစကာ ႏငငတကာ၏ ေဝဖနမႈမားက

ျပနလနေခပႏငမညျဖစေၾကာငး သက ဆကေျပာသည။

အာဆယ အေနျဖင သတ႔အဖြ႔၏ လ႔အခြငအေရးဆငရာ ကြနဗငးရငးတရပ

ေပၚထြကလာေရး ဥးတညလပေဆာငသငကာ၊ အဖြ႔ဝငႏငငမား ကယတငကလညး

လ႔အခြငအေရး ကာကြယေရးအတြက ကတကဝတျပ အာမခရမညျဖစၿပး၊

လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈမား ရလာပါက စစမးစစေဆး၍ အစရငခတငျပ

တငၾကားႏငခြငရသည ေကာမရငတရပ ရရမညျဖစေၾကာငးႏင လ႔အခြငအေရး

ခးေဖာကသမားက ႐းတငစစေဆး အျပစေပးႏငမည တရား႐းတခကလညး

ထေထာငရမညျဖစေၾကာငး ဥးေအာငမးမငးက ဆသည။

ဤသ႔ ေဝဖနမႈမား ရေနလငကစား အခ႕ကမ အာဆယ၏ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔

ေပၚေပါကလာျခငးသည အဖြ႔ဝငႏငငတႏငင၏ ျပညတြငးေရးတြင

ဝငေရာကစြကဖကျခငး မျပရဆသည အစဥအလာက ထနးသမးထားသည

အာဆယအေနျဖင ပထမဆး ေပၚေပါကလာသည ထးျခားသည

လႈပရားမႈတရပျဖစေၾကာငးႏင ေနာငတြင ထေရာကသည အဖြ႔တရပအျဖစ

တးတကျဖစေပၚလာမညဟ ေမာလငေၾကာငး ေျပာဆၾကသည။

''ကေနာတ႔က ေမာလငခကေတာ ထားရမာေပါ။ အေကာငးျမငေနတာလညး

ျဖစခငျဖစႏငတာေပါ။ ဘာမ မရတာထကစာရင ဆယစႏစေပါငးမားစြာအၾကာမာ

အခလ လ႔အခြငအေရး ယႏရားတရပ ေပၚလာတာ ထးျခားတ ေျခလမးတလမးပ'' ဟ

မကသဆငက ေျပာသည။

သ႔ေသာ အဖြ႔ဝငႏငငမား၏ အစးရမား၊ လထအေျချပ အဖြ႔အစညးမားက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 231

ဤအဖြ႔အလပျဖစရနႏင ထေရာက၍ အကး သကေရာကမႈရေစရန ဝငးဝနး

လပေဆာငၾကရမညျဖစေၾကာငး သက ေျပာဆသည။

ဗလခပေမာငေအး ရမးျပညတြငး

ခရးလညလည

မဇၩမသတငးဌာန

ေသာၾကာေန႔၊ ဂလငလ 17 ရက 2009 ခႏစ 13 နာရ 33 မနစ

(မဇၩမ)။ ။ စစအစးရအဖြ႔၏ နပါတ ၂ အၾကးအက ဒဗလခပမႉးၾကး ေမာငေအးသည

ရမးျပညနယအတြငး ခရးစဥက ယေန႔တြင အဆးသတဖြယရသညဟ စစဘက

သတငးရပကြကမားအရ သရသည။

ယခတပတ တနလၤာေန႔မ စတငေသာ ခရးစဥအတြငး ျပညနယအတြငးရ လကနကကင

ၿငမးခမးေရး အဖြ႔မားက နယျခားေစာငတပအျဖစ အသြငေျပာငးေရးကစၥ

ဥးစားေပးျဖစသညဟ သရသည။

ယမနေန႔က ေမၿမ ႕တြင ေရာကရေနခၿပး ေနျပညေတာသ႔ မၾကာမ ျပနမည။

ဖးလျပည ရဟတယာဥေမာငး ေလကင

မဇၩမသတငးဌာန

ေသာၾကာေန႔၊ ဂလငလ 17 ရက 2009 ခႏစ 11 နာရ 58 မနစ

(မဇၩမ) ။ ။ ဗလခပမႉးၾကး သနးေရႊ၏ ေျမးျဖစသ ဖးလျပညသည ရဟတယာဥေမာငး

ေလကငလကရေၾကာငး မကျမငသကေသမား အေျပာအရ သရသည။

အသက ၂၀ ႏစေကာ ဖးလျပည ေခၚ ေနေရႊေသြးေအာငသည အဖးျဖစသ နအဖ

အၾကးအကပင ႐ရားလပ ရဟတယာဥျဖင မတလာ ေလတပစခနးမ

တကေရာကပသနးၿပး ပဂၿမ ႕တြင သကဆငးမႈ ျပလပေနခသညဟ သရသည။

သငတနးဆရာမားမာ ေလတပစခနးမ အရာရမား ျဖစၾကသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 232

အျဖေရာင ရဟတယာဥမာ စးပြားေရး လပငနးရင ဥးေတဇက လကေဆာငအျဖစ

ဝယယေပးခသညဟ စစဘက အသငးအဝငးတြင ေျပာၾကသည။

ျမနမာႏငင မေျပာငးရင အာဆယ

ေရ႕မတးႏင

21 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-21-voa2.cfm

အာဆယ အဖြ႕အေနန႔ ေဒသတြငး လ႔အခြငအေရး အေျခအေနေတြ တးတကေရး

ေဆာငရြကႏငဖ႔ဆရင ျမနမာႏငငမာ အေျပာငးအလေတြ မျဖစမေန လပဖ႔ လအပတယလ႔

ထငးႏငငျခားေရး၀နႀကး ကဆစ ပရြမ (Kasit Piromya) က ေျပာၾကားလကပါတယ။

ထငးႏငင ဖးခက အပနးေျဖေနရာမာ ျပလပတ အာဆယ ႏငငျခားေရး၀နႀကးေတြရ႕

ေဆြးေႏြးပြမာ ျမနမာႏငငမာ အေျပာငးအလေတြ လပဖ႔ လလားတ အာဆယ

ႏငငျခားေရး၀နႀကးေတြရ႕ ဆႏၵေတြကလညး ျမနမာႏငငျခားေရး၀နႀကး ဥးဉာဏ၀ငးသေအာင

ေျပာခတယလ႔ လကရ အာဆယ ႏငငျခားေရး၀နႀကးမား စညးေ၀းပြ ဥက႒အျဖစလညး

ေဆာငရြကတ ၀နႀကး ကဆစ ပရြမက သတငးေထာကေတြက ေျပာျပပါတယ။

မေန႔က အေရ႕ေတာငအာရ ေဒသအတြက ပထမဆး လ႔အခြငအေရး ေကာမရင ဖြ႕စညးႏငေရး

စညးမဥးစညးကမးေတြန႔ လပထးလပနညးေတြက အာဆယ ႏငငျခားေရး၀နႀကးေတြ

သေဘာတခၾကပါတယ။ ဒမၾကမးထမာ အာဆယ လ႔အခြငအေရး ေကာမရငအေနန႔

လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈေတြန႔ ပတသကၿပး ေစာငၾကည အျပစေပးႏငေလာကတ

လပပငခြငေတြ မေတြ႕ရပါဘး။

ထငး၀နႀကးခပ အဘဆစ ၀တခာခ၀ (Abhisit Vejjajiva) ကေတာ လ႔အခြငအေရး

ေကာမရငအေနန႔ လ႔အခြငအေရး ျမႇငတငေရးက အာ႐စက လပသြားမာျဖစတယလ႔

ေျပာပါတယ။ ျမနမာႏငငက လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကတ မတတမးေတြအျပင အာဆယ

အဖြ႕၀ငႏငငတခ႕မာ လ႔အခြငအေရးဆငရာ ေထာကျပစရာေတြ ရေနတာေၾကာင အာဆယ

လ႔အခြငအေရး ေကာမရငအေပၚ ေ၀ဖနမႈေတြ ထြကေပၚေနပါတယ။

ျမနမာႏငငမာ ဒမကေရစ ျပျပငေျပာငးလမႈေတြ မရတကစၥေၾကာင အာဆယအဖြ႕ႀကးရ႕

ဂဏသကၡာ ထခကေနရတယ ဆတာက အာဆယ အတြငးေရးမႉးခပ ဆရင ပစဆ၀န (Surin

Pitsuwan) က တနလၤာေန႔မာ အသအမတျပ ေျပာခပါတယ။

ဒတနလၤာေန႔မာပ အာဆယ ႏငငျခားေရး ၀နႀကးေတြရ႕ တရား၀င ထတျပနခကထမာေတာ

ျမနမာက သ႕အဆ ျပညပက ၀ငေရာက စြကဖကမႈေတြက ကန႔ကြကတယလ႔

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 233

ေဖာျပထားပါတယ။ ႏငငျခားက ဖအားေတြ၊ စးပြားေရးအရ ပတဆ႔ အေရးယမႈေတြေၾကာင

ျမနမာႏငငရ႕ ဒမကေရစ ေဖာေဆာငေရးန႔ ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးေတြမာ အေႏာငအယက

ျဖစေနရတယလ႔ ျမနမာအစးရက ေျပာပါတယ။

ေဒၚစန႔ အကးေဆာငေရ႕ေနေတြ ေနာကဆး

ေလာကလခကအတြက ေတြ႕ဆေဆြးေႏြး

20 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-20-voa6.cfm

ေနအမအကယခပ ကခထားရတ အမန႔က ေဖာကဖကတယဆၿပး ျမနမာစစအစးရက

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေမလကစၿပး အငးစနေထာငတြငး

ဧညေဂဟာမာ ဖမးဆး ထနးသမးထားခရာက ေမလ ၁၈ ရကေန႔မာ စတင

႐းတငစစေဆးေနရာက အခလာမယ ဇလငလ ၂၄ ရကေန႔မာေတာ ႏစဖက

ေနာကဆးတရားခြငမာ ေလာကလၾကရမာ ျဖစပါတယ။ အခလ ေနာကဆးျပလပမယ

တရားခြငေန႔ မတငမ ျပငဆငမႈေတြ ျပလပဖ႔ ဒေန႔ တနလၤာေန႔မာပ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔

သ႕ရ႕ အကးေတာေဆာင အဖြ႕၀င ၄ ဥးတ႔ အငးစန ဧညေဂဟာမာ ၂ နာရ ေကာ ေဆြးေႏြးခြင

ရခပါတယ။ ဒေန႔ပ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ ေတြ႕ဆခတ ဥးဉာဏ၀ငးက မေအးေအးမာက

ဆကသြယ ေမးျမနးၿပး တငျပေပးထားပါတယ။

ေနအမအကယခပ ကေနရာက ပဒမ ၂၂ န႔ အငးစနေထာငတြငးမာ စြခကတငခထားရတ

ျမနမာဒမကေရစ ေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ သမရ႕ အၿပးသတ

ေလာကလခကေတြအတြက သမရ႕ အကးေဆာင ေရ႕ေန ေတြန႔ ဇလငလ ၂၀ ရက ေန႔လယ ၂

နာရခြကေန ၅ နာရအထ ၂ နာရခြၾကာ အငးစနေထာငတြငးက ဧညေဂဟာမာ ေတြ႕ဆခြင

ရရခပါတယ။ ဒေန႔မာပ ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ ဘာေတြမား

ေဆြးေႏြးျဖစ ပါသလ ဆတာက ေရ႕ေနႀကး ဥးဉာဏ၀ငးက ေမးၾကညခပါတယ။

“ေတြ႕တာကေတာ ၂ နာရခြကေန ၅ နာရအထ ေတြ႕တယ။ ထးထးျခားျခား ေျပာစရာမရဘး။

အဓက Final Argument အတြက ေနာကဆး Final Touch လပတာေပါေလ။”

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည အေနန႔ သမရ႕အမႈဟာ ႏငငေရးအမႈလ႔

ခယထားတအတြက ျပငဆငမႈေတြ လပထားတယလ႔လညး ဆကေျပာသြားပါတယ။

“ဒဥစၥာက ႏငငေရးအမႈပ။ သကလညး ႏငငေရး ယၾကညခကအရပ လပခတာ။ အေတာ

ႏငငေရး ယၾကညခကအရ လပခတအေပၚမာ တစတခ ကေနာတ႔ ခခတဘကက

သေဘာမတလ႔ တစတရာ အမန႔ခရငလညး အဆငသငျဖစေအာင စတဓာတေရာ၊

ကနးမာေရးေရာ အဆငသင လပထားတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ကနးမာေရး

အေျခအေနက Physically ေရာ Mentally ေရာ ေကာငးပါတယ။”

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 234

အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ အေနန႔ကေတာ ဒအမႈန႔ ပတသကၿပး ဘယလေမာမနးထားသလ

ဆတာက ေမးတအခါ ဒအမႈဟာ တရားဥပေဒ စးမးမႈရရင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ

လြတေျမာကမာပဆၿပး ေျပာသြားပါတယ။

“တရားဥပေဒ စးမးေရး ျမနမာႏငငမာ တကယရရင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ဒအမႈက လး၀

လြတရပါမယ။”

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ အကဥးကေနစဥအတြငး သမရ႕ဖခင ဗလခပေအာငဆနး

ကဆးခရတ အာဇာနညေန႔မာပ အငးစနေထာငတြငးက ေဆး႐မာရတ အကဥးသားေတြက

အလႉအတနးတခ လပခတယလ႔လညး ေျပာျပပါတယ။

“စေနေန႔ ၁၈ ရကေန႔က ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕ ၫႊနၾကားခကအရ အနကယတ႔က

သလခငတ ေကြကာအပတ႔ ကတမန႔တ႔ အားလး လ ၃၃၀ အတြက သြားပ႔ေပးတယ။ ၁၈

ရကေန႔က ပ႔ေပးတယ။ အာဇာနညေန႔မာ သက အလႉအတနး လပတယ။

ေထာငေဆး႐တကေနတ အကဥးသားေတြ။ အဒါန႔ပတသကၿပး ေမးၾကညေတာ

အားလးအဆငေျပတယတ။ အလႉအတနးလညး စတဆႏၵရတအတငး လပလ႔ရပါတယလ႔

ေျပာပါတယ။”

ဒေန႔မာ လြတလပစြာ ေတြ႕ခြငရခပါသလား ဆတာကလညး ေမးၾကညခရာမာေတာ …

“လြတလြတလပလပ ေတြ႕ရပါတယ။ သတ႔ Something Bug လပတာ ဘာညာ ဒါေတာ

ကေနာမသဘး။ ေတြ႕တာေတာ လြတလြတလပလပ ေတြ႕ရပါတယ။ အနားမာလညး

တေယာကမ မေနပါဘး။”

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔အတ သမက ေစာငေရာကေပးေနတ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပက

အမးသမး လပငနး အဖြ႕၀ငေတြ ျဖစတ ေဒၚခင၀ငးတ႔ သားအမလညး သမန႔အတ ရေနၿပး

သတ႔အားလးက ေထာငတြငးက သးျခားေနရာ တခမာ ထားတယလ႔လညး သရပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 235

အေမရကန အႏၵယ ႏစႏငင လကနကဆငရာ

သေဘာတညခက လကမတေရးထးႏင

20 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-20-voa4.cfm

အေမရကနန႔ အႏၵယ ႏစႏငင မဟာဗဟာကတ မဟာမတ

ဆကဆေရးက ပၿပးခငမာေစဖ႔ ရညရြယတ ၅ ရကၾကာ

ခရးစဥအတြငး အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ

ကလငတန (Hillary Clinton) ဟာ ၀နႀကးခပ မနမဟန

ဆငးဂ (Manmohan Singh) န႔ ဒေန႔ နယးေဒလမာ

ေတြ႕ဆခပါတယ။ ဒါအျပင ႏငငျခားေရး၀နႀကး အကစ.အမ.

ခရစရနာ (S.M. Krishna) န႔လညး ဒေန႔ေႏာငးပငးမာ

ေတြ႕ဆဖ႔ ရပါတယ။ ဒအေၾကာငးန႔ ပတသကလ႔

နယးေဒလက ေရာကေနတ ဗြအေအသတငးေထာက

ေဒးဗစ ေဂါလပစ (David Gollust) သတငးေပးပ႔ထားတာက

ေဒၚလလသနးက တငျပေပးထားပါတယ။

အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတန

အေနန႔ အႏၵယ၀နႀကးခပ မနမဟန ဆငးဂန႔ နယးေဒလမာ

ေတြ႕ဆခရာမာ ႏစႏငငၾကား မဟာဗဟာကတ ဆကဆေရး

တးတကေစဖ႔ ရညရြယ ေဆြးေႏြးခတယလ႔ သရပါတယ။ ဒါအျပင အႏၵယ ႏငငျခားေရး၀နႀကး

အကစ.အမ. ခရစရနာန႔ ဒေန႔ေႏာငးပငးမာ ေတြ႕ဆရာမာေတာ ၀နႀကး ကလငတနအေနန႔

ႏစႏငငအၾကား တရား၀င မဟာဗဟာကတ အေျခအတင ေဆြးေႏြးပြ စတငဖ႔ရၿပး သကရာဇ

၂၀၀၅ ခက အေမရကနန႔ အႏၵယ ႏကလးယား ပးေပါငးေဆာငရြကေရး စာခပက အေျခခတ

သေဘာတညမႈ အနညးဆး ၂ ခ လကမတေရးထးဖ႔ ရတယလ႔လညး သရပါတယ။

စာခပတခကေတာ အႏၵယမာ အေမရကန ကမၸဏ ၂ ခက ႏကလးယားစြမးအင စက႐ ၂ ႐

တညေထာငမယ ေနရာေတြက အတညျပမယစာခပ ျဖစပါတယ။ ေနာကတခကေတာ

အႏၵယက အေမရကနက ေရာငးခတ လကနကဆငရာ နညးပညာေတြ တတယႏငငက

မျပန႔ပြားရေလေအာင ကာကြယႏငဖ႔ ရညရြယတ စာခပ ျဖစပါတယ။ ဒသေဘာတညမႈကေန

အေမရကနက အႏၵယက တကေလယာဥ ေရာငးခမယ သေဘာတညမႈကလညး

လမးဖြငေပးရာ ေရာကေစႏငတယလ႔ ဆပါတယ။

ဒါအျပင ဒေန႔မာပ ၀နႀကး ကလငတနအေနန႔ အာဏာရ ကြနဂရကစပါတ ဥက႒ ဆနယာ ဂႏၵ

(Sonia Gandhi) အျပင အတကအခ BJP ပါတေခါငးေဆာင အယလ ခရစရနာ အတဒဗာန

(Lal Krishna Advani) န႔လညး ေတြ႕ဆဖ႔ ရတယလ႔ သရပါတယ။

ေသာၾကာေန႔ ေႏာငးပငးကေတာ မြမဘငးက ဆကေရာကခတ ၀နႀကး ကလငတနရ႕ အႏၵယ

ခရးစဥမာေတာ ၿပးခတႏစ ႏ၀ငဘာလက လ ၁၆၆ ဥး ေသဆးခၿပး ပါကစၥတနန႔ အႏၵယၾကား

အေမရကနႏငငျခားေရး၀နႀကး

ဟလာရ ကလငတနႏင

အႏၵယ၀နႀကးခပ မနမဟန

ဆငးဂ (ယာ) တ႔ နယးေဒလတြင

ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးေနစဥ။

ဇလင ၂၀၊ ၂၀၀၉။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 236

ဆကဆေရး တငးမာေစခတ မြမဘငးၿမ႕မာ ပါကစၥတန အေျခစက အၾကမးဖက

တကခကမႈေတြအေၾကာငး သတရစရာေတြန႔ ျပညႏကေနတယလ႔ ဆပါတယ။ ထစဥက

အၾကမးဖကသမားေတြ တကခကခခရတ ဟတယ ၂ ခအနက တခမာ ၀နႀကး ကလငတနက

တညးခခတာျဖစၿပး အဒတကခကမႈအတြငး ေသဆး ဒဏရာရခၾကသေတြအတြက အမတတရ

အခမးအနားကလညး တကေရာကခပါတယ။

အႏၵယအစးရ ထပတနးအရာရေတြန႔ မေတြ႕ဆမ ၀နႀကး ကလငတနက သတငးေထာကေတြန႔

ေတြ႕ဆခရာမာေတာ သက ပါကစၥတန အေနန႔ မၾကာေသးမ လမားအတြငး သ႕နယေျမမာ

အေျခစက လႈပရားခၾကတ အစြနးေရာက ၀ါဒေတြက ႏမနငးရာမာ ထထေရာကေရာက

ႀကးပမးခတာ ေတြ႕ရတယလ႔ ဆပါတယ။

“ၿပးခတ ၆ လအတြငး ပါကစၥတန အစးရန႔ လကတြေဆာငရြကရာမာ အစးရတရပလး

ထးေဖာက၀ငေရာကေနတ အၾကမးဖကမႈက တကဖကရာမာ သႏၷ႒ာန ခငမာမႈက အစးရက

ျပသႏငခတယလ႔ ကမတ႔ ေတြ႕ရခရပါတယ။ ဒလလပလမမယလ႔လညး ေမာလငခပါတယ။

အစးရ၊ စစတပ၊ အရပဘကန႔ ေထာကလမးေရး အဆငတငးန႔ ကမတ႔ ဒကစၥက

ေဆြးေႏြးခပါတယ။ ဒါဟာ ပါကစၥတန ႏငငသားေတြရ႕ အကးစးပြားအတြက ဆတာ ကမအေနန႔

ပါကစၥတန ျပညသေတြက တက႐က အသေပး ေျပာၾကားခၿပး ျဖစပါတယ” လ႔ ၀နႀကး

ကလငတနက ေျပာသြားတာ ျဖစပါတယ။

၅ ရကၾကာ အႏၵယ ခရးစဥအၿပး ၀နႀကး ကလငတနအေနန႔ ထငးႏငငက ခရးဆကမာ

ျဖစပါတယ။ အဒမာ ထငး၀နႀကးခပ အဘဆစ ၀တခာခ၀ (Abhisit Vejjajiva) န႔

ေတြ႕ဆဖ႔ရၿပး ဖးခကမာ လကရကငးပေနတ အာဆယ ၀နႀကးမားအဆင ညလာခအျပင ARF

အာဆယ ေဒသႏရ ညလာခကလညး တကေရာကဖ႔ ရပါတယ။ ဒေနာက ေသာၾကာေန႔မာ

၀ါရငတနက ျပနေရာကလာမာ ျဖစတယလ႔လညး ဆပါတယ။

ျမနမာႏငငအေပၚ ဒဏခတ အေရးယမႈ

ထငး၀နႀကးခပ ကန႔ကြက

20 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-20-voa5.cfm

ျမနမာႏငငအေပၚ ဒဏခတအေရးယတာေတြဟာ ျပနာေတြက ေျဖရငးႏငမာ

မဟတတအတြက မကငသးသငဘးလ႔ ထငး၀နႀကးခပ အဘဆစ ၀တခာခ၀ (Abhisit

Vejjajiva) က ေျပာလကပါတယ။ ဒဏခတအေရးယမႈက ျပနာ မေျဖရငးႏငရင ASEAN

အေရ႕ေတာငအာရ ႏငငမားအဖြ႕က ခမတကငသးေနတ အျပသေဘာေဆာင ဆကဆေရး

ကေန ျမနမာႏငင ျပနာေတြက ေျဖရငးႏငေအာင ႀကးပမးလပေဆာငသငတယလ႔ NLD

အမးသားဒမကေရစ အဖြ႕ခပ က တ႔ျပနေျပာဆပါတယ။ အျပညအစက ဘနေကာကေရာက

၀ငးေတာသား ကေကာေကာသနးက တငျပ ေပးထားပါတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 237

အာဆယရ႕ အလညက ဥက႒အျဖစ ေျပာၾကားတ သ႔ရ႕ သတငးပတစဥ ေရဒယမန႔ခြနးထမာ

ထငး၀နႀကးခပ အဘဆစ ၀တခာခ၀က ျမနမာႏငငေပၚ ဒဏခတအေရးယမႈ ခမတတာန႔

ပတသကၿပး ေ၀ဖနေျပာၾကားသြားတာပါ။ အာဆယ ႏငငျခားေရး ၀နႀကးေတြရ႕

အစညးအေ၀းေတြ၊ ေဆြးေႏြးဖက ႏငငေတြန႔ အစညးအေ၀းေတြ၊ အာဆယ ေဒသဆငရာ

ေဆြးေႏြးပြေတြ ကငးပေနတ အခနမာပ ထငး၀နႀကးခပက အခလ ေျပာလကပါတယ။

ဒါအျပင ျမနမာႏငငေပၚ အဓက ဒဏခတအေရးယထားတ အေမရကနျပညေထာငစက သ႔ရ႕

ျမနမာႏငငဆငရာ မ၀ါဒက ျပနၿပး သးသပေနတယဆတ အခနကာလန႔လညး

တကဆငေနပါတယ။

ဒဏခတအေရးယတာက ျပနာေတြက မေျဖရငးႏငဘး ဆရငလညး အာဆယက

ေတာကေလာက ကငသးလာခတ အျပသေဘာေဆာင ဆကဆေရးန႔ ျမနမာျပနာေတြ

ေျဖရငးႏငေအာင ထထေရာကေရာက လပေဆာငသငတယလ႔ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ

(NLD) သတငးန႔ ျပနၾကားေရး တာ၀နရသ တဥးျဖစတ ဥးခငေမာငေဆြက ေျပာပါတယ။

“အျပသေဘာေဆာငတ ခဥးကပမႈဆရင အမးသား ျပနလညသငျမတေရးက

လပတအထေရာကေအာင ေတြ႔ဆ ေဆြးေႏြးေရးက အျမနဆး ျဖစေပၚႏငေအာင လပဖ႔ သတ႔က

၀နးရၿပး ေခၚေဆာငလာမယဆရငေတာ ဒ အျပသေဘာ ေဆာငတ ခဥးကပမႈဟာ

ေအာငျမငမာေပါဗာ။ ျမနမာႏငငန႔ ပတသကတ ကစၥေတြမာ အျပသေဘာေဆာငတ ခဥးကပမႈ

လတယဆၿပး အာဆယလ အားကးထကတ ျမနမာႏငငရ႕ မတေဆြ၊ ျမနမာႏငငန႔ စးပြားေရး၊

ႏငငေရးန႔ေရာ၊ Public Relation ေရာေပါဗာ၊ ျပညသန႔ပါ ထစပေအာင သြားေနတ

အာဆယျဖစမယဆၿပး ေၾကညာထားတအခါမာ ျမနမာႏငငက ဒထကပၿပး ကယျပန႔တ၊

ထေရာကတ၊ လကတြေခၚေဆာငမႈမးန႔ ျမနမာႏငငေရး ျပနာေတြက ေျပလညေအာင လပဖ႔

အားႀကးမာနတက ေဆာငရြကေပးမယ ဆရငေတာ ကေနာတ႔ အဖြ႕ခပအေနန႔

အာဆယကေျပာတ စကားက ျငငးပယစရာအေၾကာငး မရပါဘး။”

ျမနမာစစအစးရအေပၚ ဒဏခတအေရးယမႈေတြ ခမတလပေဆာငခတာဟာ အကးမထးသလ

အမနးခငးႏငငေတြရ႕ ထေတြ႕ဆကဆေရး မကလညး အလပမျဖစဘးလ႔ အေမရကန

ႏငငျခားေရး၀နႀကး ဟလာရ ကလငတန (Hillary Clinton) က ၿပးခတ ေဖေဖာ၀ါရလအတြငး

သြားေရာကခတ အငဒနးရား ခရးစဥတခအတြငး ေျပာထားခဖးပါတယ။

ထငး၀နႀကးခပ မစၥတာအဘဆစကေတာ ဒဏခတ အေရးယမႈက ဆန႔ကငတာဟာ အာဆယ

တဖြ႕လးရ႕ ရပတညခက ျဖစတယဆတာ ေဖာထတသငတယလ႔ ေျပာပါတယ။

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအေပၚ ျမနမာ စစအစးရက အေရးယ

ေဆာငရြကေနတာက အာဆယက ကန႔ကြကထားခေပမ ျပညတြငးေရး ၀ငစြကဖကတာမး

ကေတာ လပမာမဟတဘးလ႔လညး ထငး၀နႀကးခပက ေျပာပါတယ။

ထငး၀နႀကးခပ ရညၫႊနးတ အာဆယက ကန႔ကြကတယ ဆတာဟာ ၿပးခတ ေမလက

အာဆယ အလညကဥက႒အေနန႔ ထတျပနခတ ေၾကညာခကက ရညၫႊနးပရပါတယ။

အဒေၾကညာခကထမာ ျမနမာႏငငဟာ အာဆယအဖြ႕၀င ႏငငတခ ျဖစတာန႔အည

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 238

လ႔အခြငအေရးက ကာကြယဖ႔န႔ ျမႇငတငဖ႔ တာ၀နရတယဆၿပး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက

ျပနလႊတေပးဖ႔ ေတာငးဆခပါတယ။

ဒေၾကညာခကန႔ ပတသကလ႔ ထငးႏငငဟာ အာဆယရ႕ မျဖစတ ျပညတြငးေရး ၀ငမစြကရ

ဆတာက ခးေဖာကတယ ဆၿပး ျမနမာစစအစးရဘကကေန ျပငးျပငးထနထန

တ႔ျပနေျပာဆခပါတယ။

အာဆယအဖြ႔အေနန႔ အစးရအခငးခငးသာ ထေတြ႕ဆကဆၿပး အစးရေတြရ႕

စကားသကသကကသာ နားေထာငေနတာ ထက အဖြ႕၀ငႏငငေတြက လထေတြ

ဘာလခငတယ၊ ဘာျဖစခငတယ ဆတာကလညး နားေထာငၿပးေတာ လပမယ ဆရင ပၿပး

ထေရာက ေအာငျမငႏငပါတယလ႔ ဥးခငေမာငေဆြက ေျပာပါတယ။

“အစးရခငး ဆကဆတာထကစာရင ျပညသခငး ျပညသခငး၊ ျပညသန႔ အာဆယႏငင

အစးရေတြန႔ ထစပၿပး ျပညသ ေတြ ဘာလခငတယဆတာက တကယတမး သေအာငလပၿပး

တကယတမး အခနတတတြငးမာ ထေရာကတ ေဖာေဆာငမႈေတြက

လပေပးႏငမယဆရငေတာ အကးရလဒေတြ ရလမမယလ႔ ကေနာထငပါတယ။ ဒလမဟတဘ

အေနာကဘကကေျပာတ Pressure ေတြက ဆန႔ကငမယ၊ အာဆယ အသငးအ၀ငးက

အျပသေဘာေဆာငတ ခဥးကပမႈ ပ လခငတယဆၿပး ဒႏစခၾကားထမာပ အျငငးအခ

လပေနမယဆရငေတာ ျမနမာႏငငအေရးဟာ ေရ႕မတး ေနာက မဆတန႔ အငမတန

၀မးနညးဖြယရာ အေနအထားက တကမယလ႔ ကေနာ မထငမပါဘး။”

NLD သတငးန႔ျပနၾကားေရး တာ၀နရသတဥးျဖစတ ဥးခငေမာငေဆြ ေျပာျပသြားတာ

ျဖစပါတယ။

အာဆယအဖြ႕ထက တခ႕ႏငငေတြဟာ ျမနမာအေရးန႔ ပတသကလာရင တႏငငခငး

သးျခားေျပာဆတာန႔ တဖြ႕လး အေနန႔ ေျပာဆတာမာ အၿမလ ကြာျခားေလရပါတယ။

အာဆယႏငငေတြထက အငဒနးရား၊ မေလးရား၊ ဖလစပငန႔ ထငးႏငငေတြဟာ

တႏငငခငးအေနန႔ ေျပာဆတ အခါမးမာ ေ၀ဖနေျပာဆတာေတြ ရတတေပမ

အာဆယအဖြ႔အေနန႔ ဆရငေတာ အားလးေလသအတငးပ လကၿပးေျပာဆၾကပါတယ။

ထငး၀နႀကးခပ အဘဆစ ၀တခာခ၀ဟာ ျမနမာႏငငက ဒလကနမာ သြားေရာကဖ႔ ရတယလ႔

သထားရၿပး ခရးစဥ အေသးစတက ႏစဖက အျပနအလန ညႇႏႈငးေနတယလ႔ ထငးႏငငျခားေရး

၀နႀကးဌာနက ဗြအေအက ေျပာထားဖး ပါတယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 239

လ႖ႚဝႀကအစရငခစာ ေပၝကကားမႁေကာင

အရာရႀအခႚ ဖမးဆးခရ

2009-07-20

http://www.rfa.org/burmese/news/army_officers_arrested_for_document_leak-

07202009154119.html/story_main?textonly=1

မနမာစစအစးရရ တတယ ထပတနးေခၝငးေဆာင ဗလခပ႒ကး သရေ႟ၿမနးရ လ႖ႚဝႀကခရးစဥ

အစရငခစာ ပညပသတငးဌာနေတၾက ေပၝကကားခမႁအတၾက ေနပညေတာမႀာရႀတ အရာရႀ ၁၀

ဥးထကမနညး အဖမးခထားရတယလႛ သရပၝတယ။

အဖမးခရတ အရာရႀေတၾဟာ ကာကၾယေရးဥးစးဌာန ကညးတပက ဗလ႒ကးအဆငရႀသေတၾ

ဖစ႓ပး ဒအမႁနႛ ပတသက႓ပး စစဖကဆငရာ အရာရႀတခႚလညး ထၾကေပး

ပနးေရႀာငေနရတအေကာငး စစဖကနႛ နးစပတ အသငးအဝငးေတၾက ကးကား႓ပး

ထငးႎငငထတ ဧရာဝတမဂၢဇငးမႀာ ေရးသားထားပၝတယ။

အလားတ ေမာကကရးယားက ေနပညေတာမႀာ ေမေအာက ဥမငလဏတးေဖာမႁ သတငးနႛ

ဗဒယေတၾ ေပၝကကားခတအတၾက အရာရႀေတၾက ဖမးဆးထားတယလႛ မကာခငက

ထငးႎငငထတ The Nation သတငးစာမႀာလညး ေဖာ ပခပၝတယ။

ဧရာဝတမဂၢဇငး အယဒတာ ကေအာငေဇာကေတာ အနညးဆး ေနပညေတာမႀာ

စစမးစစေဆးမႁေတၾ အ႒ကးအကယ လပေနတယလႛ စစဖကအသငးအဝငးက ကးကား႓ပး

ေပာပၝတယ။

ဥးေအာငေဇာ။ ။ “႓ပးခတအပတက ထပ႓ပးေတာ အတည ပလႛရတ source ႎႀစခ

သးခကေန႓ပးေတာ ေပာတာပၝ။ အနညးဆး officer ၁၀ ဥးထကမနညး ေနပညေတာမႀာ

အဖမးခရတယ။ ႌၿနခပေတၾလညး စစေဆးခရတအထမႀာ ပၝတယ၊ စစေဆးေရး

လပေနတယေပၝေလ။ Investigation ဝငေနတယေပၝေလ၊ ေနာ။ ဆေတာ အဖမးခရတယဆတာ

တခႚက သသယရႀလႛ အဖမးခရတာ ရႀႎငတယ။ တခႚကေတာ စစေဆးေရး ဝငတာ ရႀႎငတယ။

အဒၝ သမးကး႓ပးေတာ အဖမးခရတယဆ႓ပးေတာ သတငးဌာနေတၾက ေရးတာလညး

ပၝႎငတယ။ က႗နေတာ မငတာကေတာ ဒသတငးေတၾက ေပၝကကား႓ပး ေနာကပငးက

စ႓ပးေတာ တပမေတာ အရာရႀပငးမႀာ၊ ထပပငးမႀာ၊ ေနာက႓ပးေတာ ေနပညေတာထမႀာ

အ႒ကးအကယက အပန ပန ေမလႀန႓ပးေတာ စစေဆးမႁေတၾ လပေနတာ သးေလးပတ

ရႀသၾားပၝ႓ပ။”

မနမာစစအစးရရ လ႖ႚဝႀက အစရငခစာေတၾ ေပၝကကားမႁဟာ အခကာလမႀာမႀ မဟတပ

အရငကလညး စစဖကဆငရာ အစရငခစာသတငးေတၾ မကာခဏ ေပၝကကားခဖးပၝတယ။

ေနပညေတာနႛ နးစပသတဥးက RFAက ေပာပရာမႀာ မကာခငကလညး ေမာကပငးတငး

တငးမႀႃးရ လကမႀတမထးရေသးတ စာမကမးေတာင ေနပညေတာကေန အပင

စးပၾားေရးေလာကက ေပၝကကားခေကာငး သရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 240

ဒၝေပမ ေမာကကရးယားနႛ မနမာစစေရးဆကဆမႁက ဓာတပေတၾနႛ တကၾ ေပၝကကားခတာဟာ

ေမာကကရးယားသေဘာ မနမာပညလာေနတယလႛ သတငးထၾကခနနႛ အခနကက

ဖစတအတၾက ေနပညေတာ အတၾငးစညးမႀာက ေခၝငးေဆာငပငးမႀာ ယကညမႁ

ပက ပားသၾားတာေတၾ ရႀတယလႛ ယဆေကာငး ကေအာငေဇာက သးသပပၝတယ။

ဥးေအာငေဇာ။ ။ “ေဖာထတခငတသက တပမေတာပငးမႀာကက၊ အရာရႀပငးမႀာကက ဒ ကမနန

သေဘာ႒ကး လာေနတအခနမႀာ တမငသကသကက ရည႟ၾယခကရႀရႀနႛ ေဖာထတတာ

ဖစတအတၾကေကာင က႗နေတာထငတယ တပမေတာ အရာရႀပငးမႀာ ႟ကခတမႁရႀတယ၊

သတႛထမႀာ မယကညမႁေတၾ ပ ဖစသၾားတယ၊ ဒၝေကာငလညး စစေဆးမႁေတၾ လပေနတာ

ဖစတယ၊ တခႚဆလညး ဗလခပ႒ကး ခငႌၾနႛရ ေအာကမႀာ လပခဘးတ တခႚ

ေထာကလႀမးေရးနႛ ပတသကတလေတၾ ဘာေတၾ ဆရင ေတာေတာမားမားက ေပးက

ပနးက႓ပလႛ က႗နေတာ သရတယ။ ဆေတာ သတႛက တမငသကသကက မဒယာက leak

လပ႓ပးေတာ ဒ ကမနနသေဘာနႛ ခတတာေပၝ။ အမႀနေတာ ဒသတငးေတၾက မဒယာမပၝပနႛ

အပငမႀာ ႎႀစလသးလေလာက ႎငငခား ေထာကလႀမးေရး ဌာနေတၾမႀာ အကနလး

လကခရရႀ႓ပး႓ပလႛ သရပၝတယ။”

ဗလခပ႒ကးသရေ႟ၿမနးရ ေမာကကရးယား လ႖ႚဝႀကခရးစဥနႛ ပတသကတ

အစရငခစာအေကာငး သတငးေဖာ ပခကေတၾက ပညပ အသလၿငမဒယာေတၾနႛ

အငတာနကစာမကႎႀာေတၾမႀာ ႓ပးခတ ဇၾနလကနက အသးသး ေဖာ ပခပၝတယ။

ေမာကကရးယားပနာႎႀင

အကမးဖကမႁကစၤ အာဆယေဆၾးေႎၾးမည

2009-07-20 http://www.rfa.org/burmese/news/n-korea_issue_in_asean_meeting-

07202009145848.html/story_main?textonly=1

ထငးႎငင ဖးခက႓မႚမႀာ ကငးပေနတ အာဆယ ထပသးညလာခမႀာ ေမာကကရးယား

ညႃကလးယား ပနာနႛ ေဒသတၾငး အကမးဖကမႁ ပေပာကေရးေတၾက ဒကေနႛ ဇလင ၂၀ မႀာ

ထတေဖာေဆၾးေႎၾးမယလႛ အာဆယ အရာရႀေတၾက ေပာပၝတယ။ ဒကေနႛ ဖးခကမႀာ ထတ ပနမ

ေကညာခကမႀာ ဒအေကာငးေတၾ ထညသၾငးမႀာဖစ႓ပး အာဆယညလာခ အ႓ပး ကငးပမ

အာရႀေဒသတၾငး လ ခေရးညလာခ ARF အ႒က လမးခငးတာလညး ဖစတယလႛ သရပၝတယ။

အာဆယညလာခမႀာ လႛအခၾငအေရးအဖၾႚ ဖၾႚစညးဖႛ အေခခမေတၾက အာဆယ

ႎငငခားေရးဝန႒ကးေတၾ သေဘာတ လကမႀတေရးထးဖႛ ရႀ႓ပး မကာခငက ဖစခတ အငဒနးရႀား

ႎငင ဂာကာတာ ဗးခၾတကခကမႁ အ႓ပး အကမးဖကမႁ တကဖကေရး ေဆၾးေႎၾးဖႛလညး

ရႀတယလႛ သရပၝတယ။

လႛအခၾငအေရးအဖၾႚနႛ ပတသက႓ပး အမားစ သေဘာတႎငတ အခကေတၾက ရယမႀာဖစသလ

အထးအေခအေနေတၾကလညး ထညသၾငးစဥးစားမႀာ ဖစတယလႛ ထငးႎငငခားေရးဝန႒ကး

မစၤတာ ကာဆစ ပ႟ မာက ေပာပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 241

အာဆယအဖၾႚရ လႛအခၾငအေရး အဖၾႚဟာ စစအစးရ အပခပတ မနမာႎငင ပၝဝငေနမႁနႛ

မနမာႎငငက လႛအခၾငအေရး ခးေဖာကတာေတၾေကာင အေဝဖနခေနရပၝတယ။

အခဖၾႚမ လႛအခၾငအေရးအဖၾႚဟာလညး မနမာကစၤက အေရးမယႎငရင စကႃကားလ

႟ပ ပသကသကသာ ဖစမယလႛလညး ေဝဖနတာေတၾ ရႀေနပၝတယ။

လ ခေရး အေစာငအကပမား အလယတၾင မနမာစစအစးရ၏ ႎငငခားေရးဝန႒ကး ဥးဉာဏဝငး

အာဆယ ဝန႒ကးအဆင အစညးအေဝးသႛ တကေရာကလာခငးက ဇလင ၂၀ရကက ေတၾႚရပ

ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

မနမာစစအစးရ ဖအားေပးခငးႎႀင

ရငဆငရဖၾယရႀ

2009-07-20 http://www.rfa.org/burmese/news/pressure_possible_on_junta-

07202009135148.html/story_main?textonly=1

ထငးႎငငမႀာ အာရႀ၊ အေမရကနနႛ ဥေရာပ ႎငငခားေရးဝန႒ကးေတၾနႛ သတမနေတၾ

ေတၾႚဆကတအခၝ ေဒေအာငဆနးစကညက စၾခကတင အမႁ စစေဆးေနတာနႛ ပတသက႓ပး

မနမာစစအစးရဟာ ဖအားေပးတာနႛ ရငဆငရမယလႛ ေလလာသေတၾက ေပာကပၝတယ။

၂၆ႎငငနႛ အဖၾႚအစညးတခ ပၝဝငတကေရာကတ အာဆယ အေရႀႚေတာငအာရႀအသငး

ေဒသဆငရာ ေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ မနမာႎငငကစၤက အဓကထား ေဆၾးေႎၾးဖႛ သတမႀတထားတာပၝ။

ဒေဆၾးေႎၾးပၾဟာ လ ခေရးနႛ ပတသကတ ေဒသတၾငး အ႒ကးမားဆး ေဆၾးေႎၾးပၾလညး ဖစပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 242

မနမာစစအစးရက အဓကေထာကခေနတ တ႟တႎငငအပင အေမရကန ႎငငခားေရးဝန႒ကး

Mrs. Hillary Clinton လညး ညလာခ တကေရာကမႀာ ဖစ႓ပး အေမရကနႎငငခားေရး

ဝန႒ကးကလညး မနမာစစဗလခပေတၾက ဖအားေပးပၝလမမယလႛ ဖလစပငႎငငက ဇလင

၂၀ရက ဒေနႛထတ The Manila Times သတငးစာက ေရးသားေဖာ ပပၝတယ။

ဒၝေပမ သမငးေကာငးအရ မနမာစစအစးရက ဘယသဘယဝၝကမႀ ေပာငးလေအာင

မလပႎငပၝဘးလႛ စငကာပ စမခနႛခၾေရးတကသလ ႎငငေရးသပၯ တၾဖကပၝေမာကၡ Bridget

Welsh ကေပာကားပၝတယ။

အေမရကန ႎငငခားေရးဝန႒ကး မစၤက ဟလာရ ကလငတနက အစညးအေဝးတခတၾင ေတၾႚရပ

ဖစပၝသည။ မစၤက ကလငတနသည သမတေဟာငး ဘလ ကလငတန၏ ဇနးလညး ဖစသည။

(Photo: AFP)

ေဆၾးေႎၾးပၾမႀာ Mrs. Clinton တကေရာကလာတအတၾက မနမာစစအစးရက ဖအားေပးဖႛ

အေတာ႒ကး ေသခာေပမ ဖအားေပး႟သကသကနႛေတာ ထေရာကတာ မရႀပၝဘးလႛ သက

ဆပၝတယ။ မနမာႎငငကစၤက ကယကယ ပနႛ ပနႛ ပေဆၾးေႎၾးသငပၝတယလႛ သက႟ႁမငပၝတယ။

ေဒေအာငဆနးစကညက စစအစးရက အမႁစစေဆးေနတာနႛ ပတသကလႛ အာဆယက

ဆနႛကငေပမ အာဆယ အဖၾႚႎငငေတၾထ ဒကၡအမားဆးေပးေနတ မနမာႎငငက အာဆယက

ေပာငးလေအာငလညး မလပႎငပၝဘး။

အာဆယဟာ မနမာႎငငေပ မးစတဖက ေရမႁတတဖကနညးနႛ ခဥးကပေနတယလႛ စငကာပ

တကသလ တၾဖကပၝေမာကၡ Bridget Welsh ကေတာ ေဝဖနပၝတယ။ ခကငးပတ ARF

အာဆယ ေဒသဆငရာ ညလာခက ၁၉၉၄ခႎႀစက စတငခ႓ပး အေရႀႚေတာငအာရႀနႛ

ပစဖတေဒသႎငငေတၾက ႎငငခားေရးဝန႒ကးေတၾ ႎႀစစဥ တကေရာက ေဆၾးေႎၾးကပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 243

စစဗလႎႀစဥးက ရေယာငေဆာင႓ပး

ဆငကယ လယက

2009-07-20

http://www.rfa.org/burmese/news/army_officers_robbed_motorcycles-

07202009132021.html/story_main?textonly=1

ကခင ပညနယ မစ႒ကးနား႓မႚမႀာ တပမေတာအရာရႀႎႀစဥးက ရအေယာငေဆာင႓ပး

လယကထားတ ဆငကယက ဝယမသဟာ အခပခရ႓ပး အရာရႀႎႀစဥးကေတာ တပတၾငးက

အေရးယထားတယလႛ စစမးသရႀရပၝတယ။

ဗနးေမာ႓မႚ ၃၂၀ တပက ဗလ႒ကးအဆငရႀတ အရာရႀႎႀစဥးဟာ မစ႒ကးနား႓မႚမႀာ လၾနခတ

တလေကာေလာကက တပတၾငးသငတနး တကေရာကေနခနမႀာ ရအေယာငေဆာင႓ပး

ဆငကယစးလာသေတၾက ႟ကႎႀက႟မက သတႛစးလာတ ဆငကယ အသစစကစကေတၾက

လယကယတာလႛ ေဒသခေတၾက ေပာကပၝတယ။

ဒေနာက လယထားတ ဆငကယေတၾက မစ႒ကးနား ကခငစရပကၾက ဆငကယပၾစားတနးမႀာ

ကားပၾစား တေယာကနႛအတ လာေရာကေရာငးခခပၝတယ။

စစအရာရႀႎႀစဥးဟာ သငတနးတကေရာကခနေငၾလေနလႛ ဆငကယလာေရာက

ေရာငးခတာပၝလႛ ကားပၾစားကေပာ႓ပး ေရာငးခေပးခတာပၝ။

တ႟တႎငငလပ ဆငကယတစးဟာ ကာလေပၝကေစး ၅ သနးေကာရႀ႓ပး ပၾစားတနးက

ဆငကယ ဝယ-ေရာငး လပသက တစးက သးသနးခၾေလာကနႛ ဝယယခတယလႛဆပၝတယ။

႟ကႎႀကလညးခရ၊ ဆငကယလညး အလယကခရတ ဆငကယပငရႀငေတၾက

သတႛဆငကယေတၾ ဘယေရာကေနသလဆတာ လကလစစမးရာက ပၾစားတနးမႀာ ရႀေနတာက

သရ႓ပး မစ႒ကးနား အမႀတ (၁) ရစခနးမႀာ တငခကဖၾငတအတၾက အမႁမႀန ေပေပၝကခတာပၝ။

ဆငကယဝယမသကေတာ ရမနယ႓ပး မစ႒ကးနား ေထာင႒ကးခပမႀာ ခပေႎႀာငထား႓ပး

စစအရာရႀ ႎႀစဥးက တငးစစဌာနခပမႀာ ခပေႎႀာငအေရးယထားတယလႛ ေဒသခေတၾက

ေပာပၝတယ။

ဆငကယ သးစးက ပနသမးမ႓ပး လရာပၝဆငကယ ဝယမသဟာ အာမခမရပ

စစအရာရႀႎႀစဥးနႛ ေပၝငး႓ပး ဆငကယလကေရာငးေပးတ ကားပၾစားကေတာ ထၾကေပး

လၾတေမာကေနတယလႛ ဆပၝတယ။

ဒအမႁကစၤ စစမးဖႛ မစ႒ကးနား အမႀတ (၁) ရစခနးက RFAက ဆကသၾယေမးမနးတအခၝ

တာဝနက ရဝနထမးက တယလဖနးခသၾားပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 244

စစအစးရလကေအာကရႀ ပညသထက

သတငးေထာကမား အခနးကၸ

2009-07-20 http://www.rfa.org/burmese/news/role_of_citizen_journalism-

07202009111643.html/story_main?textonly=1

အခရကပငးေတၾအတၾငး ကမာနာမည႒ကး ႟ပ မငသကားသတငးဌာနေတၾကေန

၂၀၀၇စကတငဘာ ေ႟ၿဝၝေရာင ေတာလႀနေရးအေကာငး ႟ကကးထားတ BurmaVJ

မႀတတမးတင႟ပရႀငနႛ ပတသကတ သတငး၊ သးသပခကေတၾက ပသတအခၝမႀာ မနမာႎငငက

citizen journalist လႛ ေခတ အေပာတမး သတငးေထာကေတၾရ အခနးကၸ

အေရး႒ကးတအေကာငး အဓက ေဆၾးေႎၾးေပာဆကတာ ေတၾႚရပၝတယ။

ပညသထက သတငးေထာကတဥး ႟ကကးေပးပႛခသည ရနကန႓မႛႚ ပညလမးေပမႀာ

၂၀၀၈ခႎႀစ စကတငဘာ ၉ရကေနႛက ခရးသညတင အမႀတ ၄၅ ဘတစကား၏ စအငဂ

ဓာတေငၾႚအး ေပၝကကၾ မးေလာငေနေသာ ဓာတပမႀာ မးေလာငမႁဖစပၾား႓ပး တနာရအတၾငး

ကမာသႛ ပႚႎႀႛသၾားခပၝသည။ (Witness Photo)

သတငးနႛ ပတသကရင တငးတငးကပကပ ထနးခပထားတ စစအစးရအပခပမႁေအာကမႀာ

စၾနႛစၾနႛစားစား လပကငရတ အေပာတမးသတငးေထာကေတၾ ဘာေကာင

ထၾကေပလာရပၝသလ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 245

အေပာတမး သတငးေထာကေတၾနႛ ပတသက႓ပး စစအစးရကေရာ ဖႎႀပထားလႛ ရပၝသလား

ဆတာေတၾက RFA မႀ မအငကငးႎငက ဗနေကာက႓မႚကေန စစညးတင ပထားပၝတယ။

တငးရငးသား စညးလးညႌၾတေရးကစၤ

ပအဝညလာခ ေကာမတမႀာ ေပာကား

2009-07-20 http://www.rfa.org/burmese/news/thnic_pao_held_meeting-

07202009124540.html/story_main?textonly=1

ပအဝအဖၾႚအစညးေပၝငးစ ပၝဝငတ ပအဝညလာခ ကငးပႎငေရး အစညးအေဝးတရပက ထငး-

မနမာ နယစပတေနရာမႀာ ကငးပေနတယလႛ သရပၝတယ။

အမးသားဒမကေရစ အဖၾႚခပ လၿတေတာကယစားလႀယ ဥးခၾန မငထၾနး ၂၀၀၈ သဂတလ

၇ရကေနႚက ဖလပငႎငင မနလာ႓မႚ သတငးစာရႀငးလငးပၾတခတၾင ရႀငးလငးေပာကားေနပ

ဖစပၝသည။ (Photo: AFP)

ပအဝညလာခကငးပဖႛ လအပေနတအေကာငးနႛ ပတသက႓ပး ကငးပေရးအဖၾႚ ဥကႉအဖစ

တာဝနယထားတ ဥးခၾနတငေဆၾဥးက အခလ ေပာပပၝတယ။

ဥးခၾနတငေဆၾဥး။ ။ “အဖၾႚအစညး အမးမး ရႀေနတ ပအဝအမးသား အဖၾႚအစညးေတၾက

က႗နေတာတႛက ဒႎငငထက ကငးပ႓ပးေတာ ပအဝအမးသားေတၾ အားလး တေပၝငးတစတညး

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 246

တဖၾႚတစညးတညး ဖစလာႎငေအာင ပအဝအမးသား အဖၾႚအစညးအားလးရ ကယစား

ေပာကားႎငတ အဆင ဖစေအာင လပေဆာငေပးႎငဖႛ အတၾကက က႗နေတာတႛက

႒ကးစားတာ ဖစပၝတယခငဗ။”

သဟာ ကရငအမးသား အစညးအ႟း KNU ရ ႟းအဖၾႚမႀႃးလညး ဖစပၝတယ။ တငးရငးသား

အဖၾႚအစညးေတၾကားမႀာ မမတႛ အမးသားအေရးနႛ တငးရငးသားအေရးေတၾက တာဝနသသ

နားလညမႁရႀရႀနႛ ေဆာင႟ၾကေနကတ အေကာငးကလညး သက ေပာပပၝတယ။

လကရႀ ထငး-မနမာနယစပမႀာ လႁပရႀားေနတ ပအဝ လကနကကငအဖၾႚ ႎႀစဖၾႚဖစတ

ဗလမႀႃး႒ကး ခၾနသရန ဥးေဆာငတႛ ပအဝ အမးသား လၾတေမာကေရး အဖၾႚ၊ ဗလမႀႃး႒ကး

ခၾနဥကာ ဥးေဆာငတ ပအဝ ပညသႛ လၾတေမာကေရးအဖၾႚ၊ ပအႛပၝတအဖၾႚ အစညးေတၾ

အပၝအဝင လငယအဖၾႚ၊ အမးသမးအဖၾႚ၊ အလပသမားအဖၾႚနႛ လမႁအေခပ အဖၾႚအစညးေတၾ

ပးေပၝငး႓ပး ပအဝအမးသား လၾတေမာကေရး၊ တနးတအခၾငအေရး ရရႀေရးေတၾက

ေဆာင႟ၾကသၾားဖႛ ရည႟ၾယတယလႛ သရပၝတယ။

လကရႀမႀာ အေဝးေရာက ႌၾနႛေပၝငးအစးရအဖၾႚမႀာ အလပသမားေရးရာ

တာဝနယေဆာင႟ၾကေနတ ပညသႛ လၿတေတာကယစားလႀယ ပအဝအမးသား

ဥးခၾန မငထၾနးကလညး အခ႒ကးပမးခကဟာ ပအဝ အမးသား လၾတေမာကေရး

တခတညးအတၾက လပေဆာငတာ မဟတတအေကာငး အခလ ေပာပၝတယ။

ဥးခၾန မငထၾနး။ ။ “ေတာလႀနေရး အငအားစေတၾက ကယအခငးခငး စစညးညႌၾတမႁ

လအပပၝတယ။ က႗နေတာတႛ ပအဝ ပအဝခငး ညႌၾတဖႛ လတယ၊ ကရင ကရငအခငးခငး

ညႌၾတဖႛ လတယ၊ ကခင ကခင အခငးအခငး ညႌၾတဖႛ လတယ၊ ရႀမး ရႀမး အခငးခငး

ညႌၾတဖႛ လတယ၊ အဒ ညႌၾတမႁေတၾ စစညး႓ပးေတာမႀ တကက စစအာဏာရႀငစနစက

ဖတခႎငဖႛအတၾကက ညႌၾတဖႛ လအပပၝတယ။ ဒၝေကာငမႛ က႗နေတာတႛ အမးသားညလာခ

ကငးပေရး ေဆာင႟ၾကတယ ဆတာက က႗နေတာတႛ ပအဝအမးသားေတၾ တခတညးရ

လၾတေမာကေရး က႗နေတာတႛ ေဆာင႟ၾကတာ မဟတပၝဘး၊ ပညေထာငစ႒ကးတခရ

လၾတလပေရးက ရညစး႓ပး ေဆာင႟ၾကတယဆတာ က႗နေတာ အေလးအနက

ေပာကားခငပၝတယ။”

ပညသႛ လၿတေတာကယစားလႀယ ဥးခၾန မငထၾနး ေပာသၾားတာ ဖစပၝတယ။ ပအဝအမးသား

ညလာခက လာမ စကတငဘာလထမႀာ ကငးပသၾားဖႛ ရႀတယလႛလညး သရပၝတယ။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 247

မေလးရႀားအကဥးစခနးမားမႀာ မနမာေတၾ

တဖညးဖညး မားပားလာ

2009-07-20

http://www.rfa.org/burmese/news/number_of_burmese_increasing_in_immigration

_detention-07202009155937.html/story_main?textonly=1

မေလးရႀားအာဏာပငေတၾက အရငကလ ထငးမေလးရႀားနယစပက နယႎႀငဒဏ

မေပးေတာတအတၾက မေလးရႀားအကဥးစခနးနႛ ေထာငေတၾထမႀာ မနမာဒကၡသညနႛ

တရားမဝင အလပသမား အေရအတၾကဟာ တစတစ မားလာေနတယလႛ RFA က စစမး

သရပၝတယ။

အေကာငးအမးမးေကာင အဖမးဆးခရ႓ပး လဝငမႁ႒ကးကပေရးဥပေဒနႛ မေလးရႀား

အကဥးစခနးေတၾမႀာ ေရာကေနတ မနမာအကဥးသားေတၾက အာဏာပငေတၾက နယစပမႀာ

နယႎႀငဒဏေပးတာက ရပထားတာ လအနညးငယ ရႀသၾား႓ပ ဖစပၝတယ။

အေမရကန အထကလၿတေတာ ႎငငခားဆကဆေရးဌာနနႛ အေမရကန

ႎငငခားေရးဌာနေတၾက မနမာ ဒကၡသညနႛ မနမာအလပသမားေတၾက နယစပ

လေမႀာငခကးရာမႀာ မေလးရႀား အာဏာပငေတၾ ပၝဝငေနတအေကာငး အစရငခစာေတၾ

ထၾကလာ႓ပးတေနာက မေလးရႀားအစးရက နယႎႀငဒဏေပးတာက ရပထားခပၝတယ။

မေလးရႀားႎငငဟာ လေမႀာငခကးမႁမႀာ အနညးဆးအဆင ေဖရႀငးဖႛ ပကကၾကတအတၾက

နာမညပက စာရငးမႀာ ထညသၾငးခခရပၝတယ။

အဒေနာက မေလးရႀားဝန႒ကးခပနႛ ပညထေရးဝန႒ကးဌာနေတၾက ဒကစၤေတၾ ေဖရႀငးဖႛ

လသထငရႀား ေဖာထတမအေကာငး ေပာကားခကပၝတယ။

႓ပးခတ ဇလင ပထမပတကလညး ထငးမေလးရႀားနယစပက မနမာဒကၡသည လေမႀာငခကးမႁ

လပငနးေတၾမႀာ ပၝဝငပတသကေနမႁအတၾက မေလးရႀားႎငငတဝနးက လဝငမႁ ႒ကးကပေရးဌာန

(လ၀က) က ၁၀ ဥးထကမနညးတ အရာရႀေတၾက အေရးယ စစေဆးေနတယလႛ

မေလးရႀားႎငငထတ သတငးစာေတၾမႀာ ေဖာ ပခပၝတယ။

မေလးရႀား အကဥးေထာငထမႀာ ဒလ ေသာငတငေနတအတၾက ထၾကေပၝကရဖႛ ႒ကးစားကတ

မနမာတခႚလညး အဆငမေပပ ဒကၡေရာကသၾားတာမးလညး ရႀတယလႛ မေလးရႀားေရာက

မနမာေတၾက ေပာပၝတယ။

ဒအေကာငးေတၾက RFA မႀ ကေကာမငးထၾနးက စစညး တင ပထားပၝတယ

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 248

ထငး-မေလးရႀားနယစပရႀ ဘလနတစ လဝငမႁ႒ကးကပေရးဌာန လ႖ႚဝႀက အကဥးစခနးက

အပငမႀ မငရပ ဖစပၝသည။ မေလးရႀားႎငငတၾင တရားမဝင လာေရာက အလပလပေသာ

ႎငငခားသားမားက ပညႎႀငဒဏမေပးမ ၎အကဥးစခနးတၾင ခပေႎႀာငဖမးဆးထားသည။

(Photo: RFA)

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအား

မဟတမဂႏၵဆခးျမႇင NEJ / ၂၁ ဇလင ၂၀၀၉

ျမနမာဒမကေရစေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေတာငအာဖရကႏငငက ႏငငတကာ

အမးသားရငၾကားေစေရးနင ၿငမးခမးေရးဆငရာ မဟတမဂႏၵဆက ယမနေန႔က

ခးျမႇငလကသည။

အၾကမးမဖကသည မဟတမဂႏၵကငစဥ ကငသးသမားအား ခးျမႇငသည ၂၀၀၉ ခႏစအတြက

ယခဆခးျမႇငပြအခမးအနားက ေတာငအာဖရကႏငင ဒါဗာၿမ႕တြင ကငးချခငးျဖစသည။

အာဖရက အမးသားကြနဂရကပါတအမတျဖစသ အႏၵယအမးသားေခါငးေဆာငႀကး

မဟတမဂႏၵ၏ေျမးျဖစသ အလာဂႏၵ ဥးေဆာငသည ဂႏၵဖြ႔ၿဖးေရးအဖြ႔က ယခဆက

ေရြးခယခးျမႇငျခငးျဖစသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 249

ေတာငအာဖရကႏငငတြင တရားမတေရး၊ ၿငမးခမးေရးႏင အမးသားရငၾကားေစေရးအတြက

တစကမတမတ တကပြြ၀ငခ သည အႏၵယအမးသားေခါငးေဆာငႀကး မဟတမဂႏၵ

အမတတရအျဖစ ဆက ၂၀၀၃ ခႏစမစၿပး ခးျမႇငချခငးျဖစသည။

အခမးအနားတြင ဆရင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညကယစား အေ၀းေရာကျပညေထာငစျမနမာႏငင

အမးသားၫြန႔ေပါငးအစးရ အဖြ႔ ၀နႀကးခပ ေဒါကတာစန၀ငးက ဆလကခရယခသည။

ယခအခါ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညသည ေနအမအကယခပေဖာကဖကမႈျဖင

တရားစြျခငးခရကာ အမႈရငဆငေနရၿပး အငးစနအကဥးေထာငတြင ထနးသမးျခငး

ခေနရသည။

အေမရကနႏငငျခားေရး၀နႀကးႏင

ေတြ႔ဆမညသမားတြင

ေဒါကတာစငသယာေမာင ပါ၀င NEJ / ၂၁ ဇလင ၂၀၀၉

အေမရကနႏငငျခားေရး၀နႀကး မစၥဟလာရ ကလငတနသည ထငးႏငငရ လမႈေရးလပငနးမား

ေဆာငရြကေနသည အမးသမးမားႏင ေတြ႔ဆမညျဖစရာ ယငးသ႔ေတြ႔ဆမညသမားတြင

မယေတာေဆးခနး တာ၀နခ ေဒါကတာစငသယာေမာငလညး ပါ၀ငေၾကာငး သရသည။

ရကပငးအတြငး ထငးႏငငတြင ကငးပေတာမည အာဆယ ေဒသတြငး အစညးအေ၀းသ႔

တကေရာကမည အေမရကန ႏငငျခားေရး၀နႀကးႏင မနကျဖနတြင ေတြ႔ဆရနရေၾကာငး

ေဒါကတာစငသယာေမာငက ေျပာသည။

၎က “မနကျဖန သန႔ေတြ႔မာျဖစတယ။ ကမအေနန႔ အဓကကေတာ

ျမနမာႏငငရ႕ဒမကေရစေရး၊ လ႔အခြငအေရး ျပနလညထြနးကားေရး၊ ျမနမာျပည

ျပနလညထေထာငေရးေတြမာ ႏငငတကာမသားစရ႕ ကညပပးမႈေတြ ပၿပးေတာ ေပးႏငဖ႔

ေျပာဆသြားမာ ျဖစတယ” ဟ ေျပာသည။

၁၉၈၈ ခႏစတြင ျမနမာဒမကေရစေရး လႈပရားမႈမားအား အာဏာသမးစစအပစမ

ႏမနငးၿဖခြကာ လကလဖမးဆညးမႈမား ေၾကာင ျမနမာႏငငမ ထငးနယစပသ႔ ေသာငးႏငခ

တမးေရာငလာၾကသမားတြင ေဒါကတာစငသယာေမာငလညး တဥးအပါအ၀ငျဖစသည။

ထ႔ေနာက ၁၉၈၉ ခႏစတြင ထငး-ျမနမာနယစပ မေဆာကၿမ႕၌ တငယေလးတခက

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 250

ေဆးခနးသဖြယအသးျပ၍ ေဒါကတာ စငသယာေမာင ဥးစးကာ

ေဒသတြငးေရာက ျမနမာႏငငသားမားႏင နယစပရ

ဒကၡသညမားအတြက ကနးမာေရးေစာင ေရာကမႈ လပငနးမားက

စတငလပေဆာငခသည။

ကနးမာေရး၀နထမးမားႏင ေဆး၀ါးပစၥညးကရယာမား ျပညစလေလာကမႈမရဘ ခ႕တစြာ

စတငလႈပရားခသည မယေတာေဆးခနးမာ သကတမးႏစ (၂၀) ရခၿပး ယခအခါ ဆရာ၀န

ဆရာမမား၊ ကနးမာေရးလပသားမားႏငအတ ႏစစဥေ၀ဒနာရငေပါငး (၅) ေသာငးခန႔အား

ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈလပငနးမား အခမလပေဆာငေပးလကရသည။

ေဆးခနးတြင မခငႏငကေလးေစာငေရာကေရးဌာန၊ အတြငးလနာဌာန၊ ဓာတခြခနး၊

ေသြးလႉဘဏ၊ သားဖြားဌာန၊ မကစဌာန၊ သြားကသေရးဌာန၊ ေျခတလကတဌာန၊

လမႈဆကဆေရးဌာန၊ လနာမတပတငဌာနႏင အပခအငဗြ ပညာေပးေရးဌာနမားက ေန႔စဥ

လနာေပါငး (၃၀၀) ခန႔က အခမ ေဆး၀ါးကသေပးလကရသည။

ထ႔အျပင ေဒသတြငးေရာက ျမနမာေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားမား၏ သားသမးမား

ပညာေရးအတြက မယေတာေဆးခနး အနးတြင မဘမကေလးေဂဟာ၊ ေန႔ကေလးထနးေကာငး၊

မလတနးေကာင၊ အလယတနးေကာငး၊ အထကတနးေကာငးမား ဖြငလစကာ

ပညာေရး၀နေဆာငမႈမား ေဆာငရြကေပးလကရသည။

ေဒါကတာ စငသယာေမာငသည အာရႏဘယလဆဟ ေခၚသည ေရမြနမကေဆးေဆးဆ

အပါအ၀င ႏငငတကာမ ေပးအပထားသည ဆေပါငး (၁၅) ဆ ရရထားသည။

ႏငငေရးအကဥးသားမားက ျပနလႊတေပးရန

ျမနမာက အာဆယေတာငးဆ NEJ / ၂၁ ဇလင ၂၀၀၉

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 251

ျမနမာႏငငတြင ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြက လြတလပမတၿပး

ပါတအားလးပါ၀ငႏငေစရန ကငးပေရးနင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

အပါအ၀င ႏငငေရးအကဥးသားမားက လႊတေပးေရးတ႔အတြက

ထငးႏငင ဖးခကကၽြနး အပနးေျဖစခနးတြင ယမနေန႔က

ျပလပသည (၄၂) ႀကမေျမာက အာဆယႏငငျခားေရး၀နႀကးမား၏ အစညးအေ၀းတြင

တကတြနးလကသည။

ျမနမာႏငင၌ စစမနသည အမးသားျပနလညသငျမတေရးႏင အဓပၸာယရသည

ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးေရးက ေဖာေဆာငႏငရနအတြက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညႏင

ႏငငေရးအကဥးသားမားက ျပနလႊတေပးရန ေတာငးဆလကၿပး ၂၀၁၀ ေရြးေကာကပြတြင

အားလးက ပါ၀ငခြငေပးသငေၾကာငးလညး အာဆယႏငငျခားေရး၀နႀကးမား၏

ပးတြထတျပနသည ေၾကညာခကတြင ေဖာျပထားသည။

ျမနမာစစအစးရကမ ျပငပမဖအားမားနင စးပြားေရးပတဆ႔မႈမားသည

ဒမကေရစေဖာေဆာငေရးနင ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈမားက အဟန႔အတားျဖစေစသညဟ

ေျပာၾကားခေၾကာငး သရသည။

ေၾကညာခကတြင အာဆယအဖြ႔အေနျဖင အျပသေဘာေဆာငသညမ၀ါဒက

ဆကလကကငသးသြားမညျဖစကာ ကလသမဂၢ၏ ျမနမာႏငငႏငပတသကသည

ႀကးပမးလပေဆာငခကမားက ပပးသြားမညျဖစၿပး ျမနမာစစအစးရက ကလသမဂၢႏင

ပးေပါငးေဆာငရြကမညဟ ေျပာဆခသညအေပၚလညး အသအမတျပပါေၾကာငး

ေဖာျပပါရသည။

ျမနမာႏငငအေရးနငပတသက၍ ဆးျဖတခကတစတရာမခမျခငး၊ ကနသညကမာၻ႔ႏငငမားက

ရငးလငးေျပာၾကားရန အာဆယအေနျဖင ၀နထတ၀နပး ဆကလကရေနဥးမညျဖစေၾကာငး၊

အာဆယႏငငျခားေရး ၀နႀကးမားအေနျဖင ျမနမာႏငငတြင ႏငငေရးတညၿငမမႈႏင

အမးသားျပနလညသငျမတေရးက ျမငလသည စတဆႏၵရၾကၿပး

အကအညအေထာကအပမားလညး ေပးလၾကေၾကာငး အာဆယအတြငးေရးမႉးခပ

စရနပစစ၀မက ေျပာၾကားလကသည။

ယမနေန႔က ကငးပသည အာဆယအစညးအေ၀းတြင အာဆယႏငငျခားေရး၀နႀကးမားက

အာဆယအဖြ႔အတြငး ပထမဆးဖြ႔စညးမည လ႔အခြငေရးေကာမရငနငပတသက၍လညး

စညးမဥးအခကအလကမားက အတညျပခသည။

သ႔ေသာ ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights ဟ

အမညေပးထားသည အဆပါ လ႔အခြငအေရးေကာမရငပါ စညးကမးအခကအလကမားသည

အာဆယထမ စညးကမးခးေဖာကသည အဖြ႔၀ငႏငငအေပၚ စစမးစစေဆး၊ အေရးယႏငျခငးမး

မရသညအတြက အာဆယအတြငးရ လ႔အခြငအေရးအဖြ႔မား၏ ေ၀ဖနမႈက ခေနရသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 252

ထငး၀နႀကးခပ မစၥတာအဖဆစကမ အာဆယလ႔အခြငအေရးအဖြ႔အေနျဖင အစပငးတြင

လ႔အခြငအေရးမားက အကာအကြယေပးျခငးထက လ႔အခြငအေရးမားက

ပမျမႇငတငသြားႏငေရးအတြက ပထမဥးစားေပး လပေဆာငသြားမည ျဖစေၾကာငး

သတငးေထာကမားက ေျပာၾကားခသည။

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 83 253