Ỉ I I K N T I Ỉ Ạ M ; VÀ H I I Í N D Ộ N G S Ạ T LỚ B Ỏ B I Í Ì n , c u a SỎNCí

M I Ề N T R U N G V I Ệ T NAM T R O N G M Ư Ờ I N Á M G A N d ã y

(1990 - 2000)

l,<* X u â n H ô n g , H ồ ( ô n g I I o à

Viện Cơ học

N g u y ê n V ã n ( lí

Viện ỉ)K ỉ Lx

1. M c V d ầ i i

H i r n tÌ*;:1 n > a t l(ỉ hò b i ẽ n . cxiiì s ó n g Việt N a m h i ệ n n a y núi r h u n t ' . m i ế n T r u n u

noi r iènj*. <lantf la môi í!t* d o ạ t a i h i ê n mỏi t r u o n n n g u y h i ê m Ilõi \ (íi hao ven

t)H‘M S ạ t líí Im) h i ê n . c ư a sónt í d a v;i <lantf g á y n h i ế u t o n t h á t lỏn. N h i ề u n h à r ũ a .

ruộn^r vií í ín. c n n n t r i n h d â n s i n h , k i n h t ẽ (lã bị t ;III p h a . t h i ệ t h ạ i hnn^ỉ n g à n ty

(ÌÔĨÌỊÍ T r ậ n lù l ụ t . sạ t 1(1. m o r ứ a H o à D u â n xa y r a ờ T h ư a T h i ê n H u ê và o cuôi n á m

1WW (tã c h ư n lĩ m i n h đ i ề u đô.

Qu.-I t r i n h s;i! lũ Ixí b i ê n . r ử a s ỏ n ^ đ a n g (l iên ì'i\ m ạ n h m ẽ (í bờ h i ôn m i ế n

T n m ^ t ừ T h a n h l l on (lòn R i n h T h u ậ n Víin t ho i ky gió m ù a Oõiitf Bac v á mùí i miíii

bào , nước <laniỉ. t r i ề u c-ưíin.LT. C ư ò n i ' (lộ s ạ t lở c u a c h ũ n ^ có nói r â t m ạ n h n h ư vim«:

bìi Ly Hoa ( iịu .iì\£ B i n h ) . T l i u . m A n ( Tluí . i T h i r n Huê) . Sí ín T r à (ỉ);i Xani ĩ ) . N g h ĩ a

An ( T u MỊíhia). ! )ức Lợi (Mộ Oiíc) S a Ky ( Q u á n " Ngà i ) , An N i n h Đ ó n g (IMui Yri ì ) .

Dniiị ỉ Ha i ( N i n h T h u ậ n ) . T á n R i n h ( B i n h T h u ậ n ) . V V.

N^hiÍMi c ứu h i ện t r ạ n g và xu thỏ sạt I(ỉ bờ biên, cừii s ông m i ề n T r u n g liim c ơ S(ỉ c h o việc xá c đ ị n h n g u v r i i n h ỉ i n Víì c ác giã i p h á p p h ò n g c h ò n g k h á c p h ụ c , la vãn <!ế

bi í c x ứ c , (’() V n ^ h i ỉ i k h n ; i h ọ c Ví 1 t h ự c l i ê n t o lớn

2. C ơ sà t à i l i ộ u v à p h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u

2.1. C ơ s à t à i l i ề u

Kết C|iiả n g h i ê n c ữu (lưdc phí ìn t ích t ô ng hự|) t r ê n ccỉ S(í các sỏ l iệu, t à i l iệu vì*

h i ệ n t n i n n s ạ t 1(1 t r o n g các h á o c á o k h o a hoe cùiì c á c (le t a i c á p Nh. ỉ nưcíc* t h u ộ c

C‘hI í <<11 Ịí t r i n h bi 1*11 ISR, KT (ỈM. K H C N 06. K ( \ 0 9 VỈ1 c á c <lế t à i (lóc l ạ p câị) N h à nơi í r ,

c ù n g n h i ố u kế t (ỊUỈ1 n g h i r n c ư u k h o a học (‘lia n h i ế u ĩ â c ịíiíi kh.H- (lã c ô n g bỏ.

T ậ p p h i ê u đ i ể u t r a s ạ t l<’í t ấ t c;i c ác \; ì ve n b i ên n ì i ền T r u n g t r o n g (‘ác nai ì ì

2000 • 2002

Kh.il) s a t t h ự c đị;i d ể k i ế m t r . i r á c đ o ạ n bờ s ạ t 1(1 q u a n t r ọ n g ớ m i ế n T r u n g và o

c á c n á m 2001 và 2 00 2 .

FAf H - HOC DHQ G H N, KHTN & CN, T XIX, N„3. 2003__________________________________________

: n

Lê X u â n Hồng, Hồ CóriịỊ Hoàj N g u y ễ n V ãn Cu

2.2. C á c p hư ơn g p h á p n g h iê n cứu

P h ư ơ n g p h á p c h ậ p h án đổ và sứ d ụ n g ( inh v iễn th á m được d ự a t r ù n cơ scị

c á c hi ìn (tồ đ ị a h ì n h và a n h h à n g k h ô n g , vù t r ụ đ à đưực x u ấ t h â n h o ặ c c h ụ p t r o n g

các t hờ i ky khỉK* n h a u với c ù n g tý lệ. Đ é n h ạ n b i ê t được s ự b i ê n đ ộ n g đ ư ờ n g bở. tà

(lõi c h i ế u c h ồ n g ả n h h a y b à n đổ c ù n g tý lệ cỏ các t hờ i d i ê m đo vẽ va c h ụ p k h á c n h a u ,

N ế u hờ bị xói. th i đ ư ờ n g hờ sẽ d ị c h c h u y ể n về p h í a lục đ ị a , cò n n ế u bồi t h ì đ ư ờ n g bc

c h u y ể n r a phú) b i ế n . C á c kết. q u à n g h i ê n c ứ u b ằ n g p h ư ơ n g p h á p c h ậ p b a n đố và

d ù n g a n h v i ẻ n t h á m (lược c h ú n g tôi s ử d ụ n g t r ê n cơ sỏ k ê t h ừ a c á c ké t q u à c ủ a cá*

đ ổ n g n g h i ệ p Cụ c b ả n đồ v à Vi ệ n Đ ị a lý . Ị l 1 : [12].

P h ư ơ n g p h á p đ iê u t ra theo p h iế u “q u e s t i o n n a i r e P h ư ờ n g p h á p n à j

t h ư ờ n g được ú n g ( l ụng đ i ể u t r a đôi với cô n g t á c xả hội học. ơ V i ệ t N a m l ẩ n đ ầ u t.H*n

(lược ứ n g dụng d i ề u t r a đ i ể u k i ệ n t ự n h i ê n t r o n g c h ư ơ n g t r i n h b i ế n t ạ i p h â n v i ệ n (/<Ị

học b i ể n - Vi ện Cơ học đ ê đ i ề u t r a h i ệ n t r ạ n g s ạ t lở bò' h i ê n Việ t N a m [5].

P h ư ơ n g p h á p n a y cỏ t í n h ư u v i ệ t là c ậ p n h ạ t đ ư ợ c m ộ t l ư ợ n g t h õ n g t i n k h á

lỏn t r o n g m ộ t thời g i a n r ấ t n g ấ n , đ á p ứ n g t h ô n g t i n n h a n h , k ị p t hò i , it t ô n ké mị

đ ồ n g hộ t r ê n một l à n h t h ô r ộ n g lớn. P h ư ơ n g p h á p n à v đ a t h u h ú t đ ư ợ c m ộ t lực lượng

đ ỏ n g đ á o c á n bộ k h o a học kỹ t h u ậ t đ ị a p h ư ơ n g t h a m gia .

Nội d u n g c u a p h ư ơ n g p h á p n à y là đậ t r a các c ả u hỏi d i ề u t r a d ề h i ể u , n g â n

gọn, d ề t r à lời vê các t h ô n g t i n c ắ n t h i ế t về h i ệ n t r ạ n g s ạ t lơ, n h ư : vể vị t r í . kícỉị

t h ư ớ c đ o ạ n bờ s ạ t lở, t hờ i g i a n s ạ t lơ, các c ô ng t r ì n h c h i n h t r ị c h ô n g s ạ t lỏ. v.v";

N g o à i r a còn đ ạ t r a c á c c á u hói k i ê m t r a c h é o n h á m m ụ c đ í c h n â n g cao đ ộ t i n c ậ j

c ác t h ô n g t in.

P h ư ơ n g p h á p đ i ề u t r a t h e o p h i ê u “q u e s t io n n a ire " k h ô n g c h ỉ ch o t a c á c t h õ n Ị

t i n chi t i ế t vế đ ị n h t í n h c ù n g n h ư về đ ị n h lượng , m à còn c h o b i ê t được t hờ i g i a n xàjỊ

ra vã d i ễ n b i ê n c ủ a h i ệ n t r ạ n g s ạ t lơ ỏ mồi đ o ạ n bờ k h á c n h a u . N ^ ợ à i r a cò n pha i

hiộĩ ì được các đ o ạ n bò s ạ t lờ k h á c m à p h ư ơ n g p h á p b á n đồ v i ê n t h á m bỏ sớt. do đ |

p h à n ^ i à i a n h k h ô n g (*ÍH).

P h ư ơ n g p h á p k h ả o s á t th ỉ/c đ ịa D ịa m ao - D i (ỉ c h á t tô n g hơp: P h ư ơn g

p h á p n à y n h á m m ụ c (lích (' lui y ế u là k i ế m t r a các t h ô n g t i n s a i l ệch h o ặ c m â u thuẵr Ị

n h a u đi íơe p hn t h i ệ n r a t r o n lĩ q u á t r ì n h p h â n t í ch t ổ n g h ợp t à i l i ệu đ i ề u t r a tho<Ị

p h i ế u t h ò n g q u a c á c c à u hỏi k i ế m t r a chéo. P h ư ơ n g p h á p n ã y cỏn được t i ê n h à n c

t r o n g t r ư d n g hợp k h á o c ứ u các đ o ạ n hờ đ a n g x â y r a s ạ t lớ n g h i ê m t r ọ n g . P h ư ơn g

p h á p kh . i o sãt. t h ự c đ ị a là p h ư ơ n g p h á p t r u y ề n t h ô n g l uôn l u ô n đ ư ợ e t h ự c h i ệ n t r o n í

c óng t á c đ i ế u t r a cơ b à n vế các d i ề u k i ệ n t ự n h i ê n .

P h ư ơ n g p h á p th ô n g k í\ p h ả n t íc h tông hơp t ro n g p h ò n g : P h ư ơ n g pháp

n ã y n h a m m ụ c ( ỉ ich đ á n h g i á c á c sô l i ệu t h u t h ậ p được , đ ế xâ y d ự n g r á c b ả n đồ h i ệ r

t r ạ n g s ạ t lờ m i ề n T r u n g , ty !ệ 1: 2 5 0 0 0 0 với r á c nội ( l u n g c h u g i ả i s au :

- CA 11 t ạ o (lịa c h á t (tiMriỊí hò

Ìiớìì Ị r a n g 1 ( 1 b i ên (ĩôỉìịỊ s a t lờ bơ bi('ỉì% cứa sông.

V ị I n . k i r l ì ( h i í í í c h i ệ n l r ạ i i t f ĩỳi l Ni;

í 'ưtỉiầii (!ò v;i t »K* (lô Síit lỡ;

• T h ó i Ị i i í in X;»\ I ;i s ạ t hí;

- Mi í r (!ụ ii íỊi iõn t a i l i ệu (luóc n ^ h h - n cừu ;

- H i ệ n t r ạ n j z r a c r õ n ^ t n n l ì c h i n h I rị c h ô n g >.it l(t;

( Yir yêu 1<» khn< liciì (ỊUíUì (len h iện tnuiLí sạt ló (sonn. (Inng chĩ»\ ..)

• Dặc ( l i ê m các k i ê u b ờ b i ê n m i ế n T r u n g

B ờ b iến m iê n T ru n g V iệ t S a m tứ N ga Sơn (T h a n h H oá) cỉên H àm Tán

H ình I h ỉ ỉâ ỉ i) . cỏ thẻ p h á n c h ia ra n h ư sau:

- T u N^íằ S(ÍI1 ( tôn Đèo N g a n g l;i bô b i ế n ỉ ích lự. t l ôn^ h ã n g n h ó h ẹ p VI*!1 h i ến ,r u k ê l)õ m à i m ò n <1.1 I Iũi s ó t . ISíí k h á p h ; w i ” . í ln yiMi t ỏ s ô n g ( i ic <!óiu:

l ừ Mui Dóc í lẽn S(J n T n i Ixi t ích tụ cát h iên <l:t ( lưọr l am p h a n " . vôi CMC <1.1111 h a ln*n tnrn*:. r o v r u tô độiìỊ' lực hiên thôn.L' trị.

- T ừ S o n T r u ( l ỏn S i ì H u y n h \ ) i ì h i ê n t ú h t ụ ( t ống h-AH Ị * n h ỏ w n b i ê n . \ r n b i i

MI mòn đ;ỉ Ịíõc, bcí (tuọr thanh tạn (lo các yẻu tô động lực hiên • sõng hỗn lụíp

- T ừ S;i H u y n h ( lẽn C à Ná : (ỉoí.m bờ n ã y k h ú c k h u ý u n h á t , cỏ n h i ề u v u n g v ị n h

1 ) 0 và b á n < 1 <u > <!;i tfôc. ( h à n h t ạ o c h u y ê u do t í ch ỉ ụ mót p h í a hởi c á c “(loi <\ìt nôi

ịu) \ đ ô n g lực t h à n h t ạ o hò do y ê u tu h i ê n t h ò n g tr ị .

T ừ (Vì N;i i tỏn H à m T â n : hò m ã i m o n - t i e h tụ . I)(í k h á p h á n g với c á c 111111 đa

fn . đ ộ n g lực (ỉ <tâ\ y ê u t ỏ b i ê n t h õ i m t n |1. .‘ỉ. 6].

. D ặ c d i ê m s ạ t l ớ b ờ b i ế n m i ề n T r u n g

H i ệ n t r ; mj 4 s ạ t lí í l)(í h i ố n m i ế n T r u n < j ( l a n i ĩ ( l i ền v u h a u hé t t o n n d à i . M ứ c rtộ

n ;»t I r i ế n va ĩhí í i g i i m \ n v r a k hôn t f (lõiìK n l ì à t . c l n i n n l i r n q u a n rh . I t c h ẽ Ydi c á u J<> ( l át (1,-1 c ù a ( l i í í ì i i í ĩ bí ỉ , ( l i a h ì n h v a ( l ỏ n ^ l ự c !>iỏn t á c ( tni ì^. t r o n g (lo v a i t r ù ( ' h i n l ì

I chỏ độ SÓI1«Ỉ v a í lò n u c h a y ve n lxí.

H i ệ n s ạ t l(i hờ h i ế n m i ề n T r u n g d i ễ n r; i ti í í ín. i ' t ự n h ư (i m i ế n K ì c V i ệ t

a m . c- ỉ ui nỵ i h ư ữ n ^ p h á t t r i ế n m ạ n h v à o m ù a c ó £ÌÓ nì ù n 1)011*» ỉ ỉ ã c hciạc* bur ì ị ỉ nò

ào các thời ( l i êm co m ơ n bào.

C ư ờ n g độ s ạ t hi t h ư ò n ị í m ạ n h (1 CMC k h u hừ thi ì i ìự v;i ^ à n VÍU' c ử a s ô n g líín. cỏn

ic* ( loạn bơ k h ú c k h u y u . có I ìh iốu (!;»<) c h á n n ^ o à i Ilì 1 rưMnự độ s ạ t l<ỉ ph. ỉ ĩ t r u ‘*n

l ậ m hơn I I. 7. s . 9|

4.1. Vẽ p h à n bô

Đ ư ò n ^ 1)11*11 i n i en I r u n ^ lu' T h a n h H o a d õ n Hii ìh T h u ậ n (lỉii kl ìnãiìỊí

} 6 5 k m . t ố n ^ sô ( l í iạn l)ờ đ a n lí l)Ị s ạ t l(j t h u đượ<‘ I à 2-11 ( loạn, t r u n g l)iììh k h o á n g

dn 7 k m có 1 ( loạn 1 )0 l)ị s ạ t lò s ỏ ( loạn hù s ạ t lờ (í mỏi t i n h k h á c n h a u (bàn t ĩ 1)

:u Lê X u â n Hồng, Hổ Công Hoày N g u y ễ n Vân Cư

C á c t m h có sỏ đ o ạ n hờ s ạ t lớ lớn n h ấ t la Q u à n g N g à i và K h á n h Hoà . T r ê n

b à n g 1, 2 v à h i n h 1 c h o t h ấ y t ấ n s u ấ t x u ấ t h i ệ n và xu t h ê s ạ t lớ ( l iễn r a t r o n g k h ô n g

g i a n bờ b i ê n m i ế n T r u n g rAt k h á c n h a u t h e o h ư ớ n g t ừ í ỉ ac v à o N a m . N h ì n i : h un g

t h e o c h u kỳ 10 n a m t h ì t â n g ( lần ( b ả n g 2), còn n ê u x é t r i ê n g mồi n ă m t r o n g 10 n à m

g ầ n đ â y ( 1 9 9 9 - 2 0 0 0 ) t h i c ù n g có x u h ư ở n g n h ư t r ê n , s o n g cỏ đ i ế m đ ặ c b i ệ t là nAm

1999 l ư ợ n # đ o ạ n s ạ t lơ t à n g vọt dộ t b i ế n và s a u đó kê t i ê p la n ă m 2 0 0 0 lại gi í ini

x u ố n g đòi c h ú t ( h ì n h 1).

Bảng 1. P h á n bf> s ạ t lờ bò b i ế n m i ế n T r u n g đ ôn n á m 2000.

; S TT Dịa d a n h bờ biên (Dọc t h e o bò t ừ Ba< và o N a m )

S ố đ oạ n bờ s ạ t lớ G h i c h u

1 T h a n h Hoá 18 Bác T r u n g Bô9 N g h ệ An 25 "

3 H à T ĩ n h 19 It

4 Q u ả n g Rình 25 II

5 Q u á n g Trị 15 11

6 T h ừ a T h i ê n H u ế 19 "

1 Q u á n g N a m Đà N a n g 20 N a m T r u n g Bộ8 Q u à n g Ngãi 32 II

9 Bì n h Di n h l õ "

10 P h ũ Yên 9 211 K h á n h H om 33 II

12 N i n h T h u a 11 10 II

13 B ì n h T h u à n■ ■■■—- - ■ - ----- . — ,â .. 18 "

4036

ỉ>ưt>nj: hk'11 trung ----- 2 pcr. Mon. Avjỉ {Dưtmg hiCn Iran̂ .)

H ình ỉ: T a n <ó x u ấ t h i ệ n s ạ t Ui bờ b i ế n m i ề n T r u n g 10 n ò m n g ẩ n ciáy ( 1 9 9 0 • 2000)

i ỉ ỉ i n g 2: T a n su.i l xu à t h lộn sạ t i(i tn inự c h u ky 10 h.m i

Ị H i ' t ì t r a n g i (I b i c n d ỏ ì ì ị Ị s a t h i h ơ h i ế n , c ư a s ô n g . . .

S ạ t lõ T r ơd c HKỈl - HI 11 1951 . m \\ - 1971 - 1981 1991HKỈO 19 10 19Õ0 I9í>() 1970 1980 \W() 2 0 0 0

So itoỉin •) . ) 15 2<i 1 ỉ r>7 S9

í .2. \ V /ôc í/ó .sư/ /ớ

IMìãn c ã p m ơ c tln s ạ t lờ t h e o xu t h ê l á n s â u vào ( lất l i ến được chi i i r;i I c;'iị> Ị-t|

Yèu t òc cl< > t r u n g h ĩ n h l â n s â u v à o đ ấ t l i ến ilưỡi ") m é t / n á m Im/l ì )

- Trung h ỉ n h ' tóc (lộ l ã n v à o (lát l i ến t ừ 5 -15 ĩìì/n.

- M ạnh t õ r <\n l ãn v à o cliVt l i ến ĩ ừ 15-30 m/ n

* l ỉà t m ạn h ; t ò r (lộ l a n s; ìu và o (lãt l i ến t r ê n •*.$() m / n |2.

T o à n (lai lui inón m i ề n T r u n g Việt N a m có t(V (lộ s ạ t lỡ y êu . dưới ") ni /n là 2

( loạn, tóc cỉộ t r un^ í b i n h c h i ê m Ỉ2 ( loạn, tóc độ m ạ n h c h i ê m 29 đ o ạ n và r á c đ o ạ n hờ

tốc đỏ r á t m. u i l ì t r i n 3 0 m / n c h i ê m 2<s đ o a n .

Bai iÉí 3. P h â n bó r.K' ( ìoạn Ixí ro tỏc độ sạ t lỏ t r u n g b i n h lớn h(ín ' Í 0m/n; im

co

So T T Tt*n T i n h Sỏ d o ạ n 1 )ịa d a n h các Xiì 1 l u y ệ n

1 T h a n h 1 it»;i ‘ỉ N g ư Lộe-H. iu I / k*; Q u á n g V i n h ( J u n n ^ Xương

'ỉ X^lụ* An 1 Nghi Ha i - Nghi \ÀK'

H à Tinh* 1 (Vim N h ư ợ n g - C â m X u y ê n

1 Q u à n g Tr ị 1 T r i ệ u V â n - T r i ệ u PlioriK

.) T h ừ a tliiĨMì 11 IH* 3 P h ũ Ha i - P h u Ha i Dư<fnn • Hư<fng T r a .

Vĩ n h Hi ề n - Vi nh Lôr

(> T P Điì Ni in« Tí im Thnn l ì - T ; i m Ky. T a m X u â n . T a m Míii -

Nú i T h à n h

/ Qu;mt f Ni im 9 Duy Hai - Duy Xuyrn . Binh Mi n h T l ì ă n^ Bình

8 Q u ; i n ^ N^à i 1 Diíc Lợi - Mộ Đ ử r

9 H ì nh D i n h 4 P h ư ớ c T h u ậ n • T u y P h ư ớ c . M ỳ Oiíc P h ù

Mỹ. N h ơ n P h ú c • An N h ơ n . P h ư ớ c T h u ậ n •

T u y Ph ướ c . i

l ơ P h u YC»n_ 1 1

An P h ú - T u y An

11 Bì nh T h u â n1 *

9 LaGi , T ả n H;ii ■ H à m T â n_ . . . _ 1

Lê X u â n Hồng, H ồ c ỏ n # Hoày N g u y ễ n V ăn Cư

C ầ n l ưu ý r à n g n h ữ n g đ o ạ n bờ đ a n g có tốc độ s ạ t lờ t r u n g h ì n h cực đ ạ i t h ư ờ n g

p h ầ n đa mới x ẩ y r a đ ộ t b i ế n g ầ n đ â y h o ặ c t r o n g q u ả n g t h ờ i g i a n n g á n . Bời v ậ y tôc

độ s ạ t lỏ t r u n g b ì n h c h ỉ có ý n g h í a t í n h đ ế n n á m 2 00 0 . S a u nAm 2 0 0 0 cỏ t h ể có m ộ t

s ố đ o ạ n bờ tốc (lộ s ạ t lỏ t r u n g b ì n h s ẽ bị t h a y đổi , có t h ể tAng h o ặ c g i ả m đi do bồi t ụ

t r ờ lại . Đ ặ c đ i ế m n à y p h ụ t h u ộ c vào l ị ch s ử p h á t t r i ể n c ủ a đ ư ờ n g hờ.

Các ( loạn bò s ạ t lỏ đột b i ế n t h ư ờ n g g â y r a n h i ề u t ố n t h ấ t lớn vế n g ư ờ i v à c ủ a

cài . N h i ề u ngói n h à x â y k i ê n cò bị c u ô n t rô i r a b i ể n , x ó m l à n g bị t à n p h á , n h i ê u gia

đ ì n h k h ô n g cỏ c h ồ ỏ Ị.)hài ly t á n h o ặc di dời c h ỗ ỏ đ ế n nơi k h á c . Dó là c á c t h ô n , x ã Lý Ho à Hả i T r ạ c h t í n h Q u á n g B ì n h . H o à D u â n T h u ậ n A n t ỉ n h T h ừ a T h i ê n H u ê . S a Kỳ

t i n h Q u à n g N g à i v.v.

4.3 . Vẻ th ờ i g ia n

N ế u xé t d i ễ n b i ến c á c q u á t r ì n h s ạ t lờ bò b i ể n t h e o thò i g i a n 10 n á m , có t h ê

t h ấ y r ằ n g t ố n g s ố đ o ạ n bò s ạ t !ỏ bờ b i ể n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g t h e o p h i ế u đ i ể u t r a là

241 đ o ạ n , t r o n g đó có 10 đ o ạ n k h ô n g x á c đ ị n h thò i g i a n x â y ra.

R i ê n g n à m 2 0 0 0 x u ấ t h i ệ n t h ỏ m 7 đ o ạ n s ạ t lơ mó i , đỏ la xà X u â n Hội * N g h i

X u â n ( H à T ỉ n h ) ; P h ú H à i • P h ú V a n g ( T h ừ a T h i ê n H u ế ) ; An P h ú c - A n N h ơ n , H o à

H i ệ p Bác và H oà 'rân Đ ô n g • T u y H o à , A n P h ú - T u y A n ( P h u Yên) ; T r i H ả i - N i n h

Hả i ( N i n h T h u ậ n ) .

Mức độ s ạ t lờ hò b i ế n m i ề n T r u n g t ừ n ă m 193 0 đ ế n n á m 2 0 0 0 t ă n g d ầ n va

t á n g rấ t n h a n h t ừ n h ữ n g n á m t h ậ p k ỷ 70 clẻn n a y [ h ì n h 2Ị.

Ị ỉ i ì ìh 2: Xu t h ê s ạ t l ớ bờ b i ể n m i ề n T r u n g t ừ 19t’K ) đ ê n n ă m 2 0 0 0

( t he o c h u kỳ 10 n á m )

T ư n á m HMO (lên n a m 1940 mới c h i x u ấ t h i ệ n cỏ r> đ o ạ n , s o n g đ ê n n ă m 2 0 0 0

đ à ií‘ 11 túi '1 11 ( loạn s ạ t 1(1. Dặ c biệt t r a n g c ã c n à n i g ẩ n cf:ìy 1999 2 0 00 . m ử c độ sạ t

lỉí bò t â n g vọt . Ca c ( loan hò s ạ t l(í mới d â y la:

ì ỉ i r n t r a n g l ù hiêĩt ( lóng s a t lớ bờ bicìt , cừu sòn ị*,.

N g h i ' An <•<> >:ị\ |(> õ \; i Nldl l II.li. hl iyỌn Niĩhl I .«)('.

^ u ; m . u B i n h c o T n i n u T r . i r h h ô T n i c l i ;

i ịu iM ìịl T n co T r i ọ u YAn* T r i ệ u 1’h on^ ;

T h ừ a T h i ỉ’* lì Hui* co H á i D t M n g - Hi í í ỉng T r à . V i n h H i ế n • P h ũ Lộc; P h ù H;ii -

IMìII v . t n ^ ;

c^11:1 IIỊZ N a m ri) | ) u \ I i ; t ! D u \ \ u \ v n .

TI* ị);ì N . m ^ r o #r.’im X u â n I - Nu i T h a n h ;

( ^ n a n g ' Nị íỉìi ' O B i n h r h â u . B i n h T r i • B i n h S ơ n , O i í c lội - M ộ Đư < \ M ỹ Đ ữ c

1 Mì LI M ỹ . ( ’a t T u n IMìu ( Ví t . N h õ n 1‘h u r - A n N h ó n .

P h u Y ên <'<> An IMìu • T u y An;

K h ; m h ll<*a co Dại L à n h * V ạ n N i n h , V i n h Hai • N h a T r a n g ;

B i n h t h u ậ n r o T a n T h a n h • l l á m T h u ộ n N ỉ i m .

5. S ự b i ê n đ ộ n g h iỏn t r ạ n g sạ t \(1 bờ b i ên cửa s ô n g m i ề n T r u n g Việt Nam t r o n g g ia i đ o ạ n 1990 - 2000

l ỉ u / n t r . -mg Si.1t ló bờ b i ê n <‘Ir.I s ò n g Việt. N a m x u . 1t h i ệ n k h ỏn t f «lòntr c!ến t h e o

tho i v à khóì i Ị ỉ iỊÌ;m. T r ư ớ c Hã m 1930 có 2 r ỉoạn sạ t lớ x â y r a ô l)(i b i ê n t i n h

T h a n h H o a t h u ộ c Hat m i ề n T r u n t f . Troi i t f 10 n á m SĨÌU xuiVt h i ệ n t h é m 'A đ o ạ n thuộc*

!Wí h i è n c ù a ha t i n h T h a n h H o n , Q u á n * ’ R ì n h và Hình ỉ ) ị n h . T ừ bờ b i ê n P hu Yê n t r ỏ

v;io p h i .1 N a m t h e o sô l i ệu p h i ê u d i ế u t r a t h ì h ầ u n h ư h i ệ n t ư ợ n g s ạ t lõ c h ư a x ả y ra.

Dcn n ă m 1^50 h i ộn t r . i n^ s ạ t lở dỏ có t h ỏ m 5 đ o ạ n n ử a và đ à p h á t t r i ỏn đe n bờ biên

(irìli P hu Yên. T ừ P h ú Yên t r ờ v à o N a m v ẫ n c h ư a (•<> sạ t l(f. T ừ n a m 1970 t rơ đi h i ện

tưdiiỊĩ s;it In h(i biÍMì c ứ a s ô n g điì ( l iền r a đôn bờ biên h á n g N a m Mộ. N^í ìy n a v thi

h à u htM Imí h i ê n Việi N a m đ à xâ y r a h i ên t ư ợ n g sạt líí và xu t h ẻ c hun t f taĩ ì x u ấ t xuấ t

h i ệ n vá cường độ n.L'àv c à n g t ă n g d ầ n và m ạ n h d ầ n ờ p h ấ n p h í a X a m Việt N a m .

Sự p h â n hô h i ệ n t r ạ n g s ạ t líi hò h i ể n m i ế n T r u n g t h e o c h i ể u t ừ Bá c và o N a m

troiik' 10 n.‘im ura n ( lây ( 1 9 9 0 - 2 000 ) . ch o í; I t h â y •■(') s ự 1)1011 ( lộng rnt l< í l ì . T r o n g giai

<!o;m IWO- 1 99 0 l)ờ l)i<‘M ( i n h N ^ l ì ỏ An ch i r ỏ (loạn s ạ t lờ, n a y d ã gií i in x u ỏ n g còn

1 (lo;m. H a T ĩ n h k h ô n g h i ê n đỏi lã I l ỉ o i in . N g ư ợ c 1.11 ( j u ã n g B ì n h t ù .ỉ <lo;m t à n g lỏn

9 ( loạn, Q u a n g Tr i - T h ư a T h u n H u ê .‘í đ o ạ n t â n g l ên 11 đ o ạ n . ( ị u à n i ' N a m - D.I

X;m*j tu 1 1 đ o ạ n t ã ĩ ì ^ l ẽn 12 đ o ạ n , ( ị i i ỉ i ng N p à i 10 ì ì âm trước- ( 19S0-19W)) c h ư a \i\y

r a s ạ t ] J, n a y cỉà xu. i t h i ệ n mớ i 13 ( loạn, Ri nh Đ ị n h t ừ *ì đ o ạ n l ê n 9 ( loạn. P h ú Yỏn

t ừ (’ì ( loan l en 12 ( loạn, K h á n h H o à và N i n h T h u ậ n k l ì ỏn ^ t h a y đỏi , con B i nh T h u ậ n

hơi t á n Lĩ m ộ t c h ú t , t ừ I đ o ạ n lôn r> ( loạn. N h ư vậy. t ừ Ma T ỉ n h t r ớ r a h i ệ n t ư ợ n g sạ t

lơ Ixí b i ến cỏ xu hơớn^r ị í i a m , nu iMc lại t ừ Q u a n ự IVmh t r ờ v à o Hì n h T h u ậ n h i ệ n

t ư ợ n g S ìt lờ hờ h i ê n c ư a SÔĨÌỊÍ «’<) xu h ơ í í n ^ t â n g và đ ặ c h iệ t t ã n g m a n h ờ hn b i ê n các

t i n h Th la T h i ỏ n Ỉ l t ỉô. x ^ ã i . l ỉ ì n h D i n h và P h ú Yòn (X(*IÌÌ h ì n h 'A, 1)

Lề X u ả tì Hồng, t iồ Công /Yoờ, N g u y ề n Vãn Cư

> = O.íKXM**' • 0(KW7x' ♦ 0.02w>x* + 0 9 .w * ■ s 73|4xJ + 24 M-U R‘ =l).M4ít

Đường hiCn ii.iiị: 'Poly (Dưứny hiCn Ii.uig)

H ìn h 3: S ụ b i ế n đ ộ n 14 s ạ t lờ bờ h i ế n m i ế n T r u n g t r o n g t hờ i g i a n 1 9 3 0 - 2 0 0 0

( t h e o c h u ky 10 lì i ìm)

ỉ ỉm h -/• S ự h i ê n ( lộng s ạ t txỉ h i ế n m i ế n T n m ^ th(*o k h ô n g g i a n t ừ 1 990 đ ô n 2 0 0 0

6. Kết l u ậ n

H i ệ n t r ạ n g s ạ t l(i hờ h i ể n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g t ừ T h a n h H o á đ ế n B ì n h

T h u ậ n x;iy r a r a t ph i í c t ạ p vá b i ê n đ ộ n g m ạ n h m ẽ t h e o k h ô n g g i a n v à t h ò i g i an .

K h u vực* m i ế n T r u n g s ạ t lớ m ạ n h n h ấ t xâ y r a ờ cắc t ì n h Q u á n g B ì n h , T h ừ a T h i è n

H u ê . Q u à n i ' N a m . Q u à n g Niĩài v à P h ú Yê n

ỉ ỉ i r n t r a n Ị* r à h i c t ì ( lô i ìỷ t s a t l ờ bờ h i r n , c ứ a s ô n g .

I l i r n trạ-HỊí Si.ỉt lỡ l>tf ì>ii*n m i ố n T r u n t ( en XII t h ê c h u y ê n ( l ịch đ a n vế plìi.i

N a m B ó l>!t*n N . i n ì mi i ’*n T r i u i g c o k h a n ã n g x u â t h i ộ n s ạ t \i) l ỉ ì n g ( l á n . COI) l)() n i r ĩ ầ

B;k m u n T n m u X11 t h ê g i á m (lãn

hii iì s ;ỉí !«> m ạ n h v;m tlìíỉi ky có pió m ù a 1)0111* H;ì d;Ịc hiệ t <• Ií<>n^ (tú Síỉí

1<í (lột 1)1011 Víio thoi ( l iêm m e n r u n n ^ v;i nưííc (líirig (lo bào.

Tài 1 iộu ( h a m k h á o

ỉ !.• Đ u r An. X ự h icn cưu. (tanh Ịịiù điêu kiện ttf nhi(ẩn d á i ven biên va hà i (lao ven

b<ĩ. Ki(> I.vio t ũ n ư k ế t đe t a i ISB. 05. 01, 1991 ( l ưu c h ơ í ỉ nn t r i n h b i ên) .

2. L«’ X u â n Mồn^ . N g u y ề n V.ÌI1 C ư và n n k . / / /! /? trụng bôi xo i vừng vừa sỏrìịỊ vvtì

hiến Nam 'Trung Bộ vá (lỉì/i hường cua chúng ( ỉin qua tr inh thoát lũ, Thông báo

hhoa học D ạ i học S ư phạm , i ) I I Q( i Hà Nội . Sô 1/199K, t r . «‘i7- 13.

;i. IÑ X u â n l lôìi ir . P h ạ m V a n N i nh . Báo cao tong kết đẻ ta i K T 03 14. p h â n hu/n

t n m g (•;»(• n á m 1993 . 199 ị (IMìàn v i ệ n ccí học b i ế n V i ệ n O í học)

1 L<* X u â n H õ i m va n n k , ( ' VÍÌỈI1K clộ vã tốc độ xôi lờ b(j h i ỏn Việt N a m . Tạp ch i Ccir

Khca lìỌị' I (' T ra i đ ấ t . Sô 4 (1ÍHM). 'I r. 17 1-177.

I .(• X u â n l i ổ n g . N g u y ề n Ki m K h à n à n g ữni» ( l ụ n g p h ư ơ n g p h á p đ i ề u ( r a

t h e o p h i ê u t r o n g c ô n g t á c ( l u n t r a C(í hái ì c ác (liĨMi k i ệ n t ự n h i ê n , Tạp ('hỉ ('(ic

Khoa học r r T ro i đàt. Sô 1 ( l íW5) . Tr . 15-48.

i\. L<* Xu,ỉ lì llnn** v a r mk . H i ệ n r ỉ; I n u xói lii ho b i ế n Việt Ní i m va xu t h ô p h á t t n e n

r u a ÌÌO. T u v ế n t á p c ò n g t r i n h n g h i ê n c ử u k h o a h ọ c D ị t t c h á t K I đ ị a c h á t b i è n .

NXHKIÌ & K 1 . T ậ p 3. Hí! Nộ]. 1997. T r 213-2ÕO.

; 7. IÃ' Xiií ìn l lnriỊỉ . P h â n v ù n g xói l(ỉ t)(í ỉ) iên Việt Níỉiiì. T u y ể n t ậ p i>áo (:;Ì(I kho; i học.

Hội n^lì ị k ho a họ(' t o à n (ỊUnc: l ) ị a c h á t c ô n g t r i n h v ờ i s ự n g h i r p c ô n g n g h t r / ) h o a ,

hiỌn (tai hoa (ỉàt nước , H;‘ì Nộ ' , 1997. Tr . 83-90 .

s. Lê X u â n ỉ l o n g . N ự u y ỏ n n h â n xói l(ỉ bờ b i ể n Việt N a m (lo con N ^ ư ờ i . Tuyên táp

c ô n g t r i n h k h o a h ọ c , D ị a c h á t r à c t i n v ậ t l y b i ế n , N X I ? K I I & K T t ậ p I I I . U n N ộ i

1W7. Tr .291-29r>.

9. L(* Xu.nì H õ i ì ‘4 . ỈMiạm \ 7 m N i n h v;i n n k . T i n h t r ạ n ^ \ õ i Uí 1.HÍ b i e n Việt N; im v;ì

I i ^ uvr n n i ì ã n n g oạ i s i n h . Tuyvn tập háo cáo khoa học. H riị ngh ị khoa hoe toan

(ỊỈIÒ ' lần thư V ì về Cơ học, Ha Nội . 1997, Tr .192-19f>.

10. ÌÂĨ Xu.Mii l i ố n ^ . P h ạ m V a n N i n h . PhAn loại lìi(Mi t r í i n ^ s ạ t ì() bờ hicMi t’\i'A s ôn ^

Việt N a m . Tuvèn táp các cỏn ự tr inh hội ngh ị C(ỉ hục toan quỏc thử VI/. Ha Nội .

12*2002. T r . 2 14-222.

1 1. Tó ( ị i i ỉ in^ T h ị n h . Dáo cao tong kết phấn biến đòniỊ đường bờ bièn V ict S am , ty lù

1 2'>OODO. \\{ị Nội . 1991

Lé X u â n Hổng, n ồ C ông //oà, N g u y ê n V ãn Cư

12. P h ạ m T r u n g L ư ơ n g , Bao cáo kết quá nghiên cứu viển thám dường bờ Việt Nam

g ia i đoạn 1991’ 1993. H à Nội , 1993.

VNU JOURNAL QF SCIENCE Nat , Sci & Tech T XIX, NQ3, 2003

STATƯS AND CHANGE OF THE COASTAL AND ESTUARIAL

EROSION IN THE MIDDLE PART OF VIET NAM

FOR YEARS 1990 - 2()00

Le X u a n Hong, Ho C o n g Hoa

Institute o f M echan ics

Ng uy ên Van Cu

ỉn stitu te o f Geography

T h i s p a p c r p r r s e n t s r ẽ s e a r c h r e s u l t s 011 s t a t u s a n d c h a n g e of Coastal a n d e s t u a r i a l e r o s i o n f r o m T h a n h H o a to B i n h T h u a n p r o v i n c e s ỉ l u r i n g t h e l a s t t e n

y e a r s ( 1 9 92 - 2002) . B a s ( ‘d on t h e o b s e r v a t i o n d a t a f r o m 1 9 9 2 to p r e s e n t , a s vvell a s

d i í ĩ e r e n t r e s e a r e h a p p r o a c h s , t h e a u t h o r s p r e s e n t s o m e i v s u l t s ()f e r o s i o n s t a t u s a n d

i t s e v o l u t i o n t i v n d in t h e l a s t t e n v e a r s a n d o f i t s d i s t r i b u t i o n in spact* a n d ti me .

T h e r e s u l t s a r e :

• Le ve l a n d í r e q u e n c y of e r o s i o n in t h e a r e a i n c r e a s e .

- T r t ‘!ìd, inUMisi ty o f e r o s i o n in t h e a r e a n c r e a s e .

• KỈTocts hy C o a s t a l a n d r i v e r m o u t h s e r o s i o n OIÌ peopl t* l i v i n g in t h e c o as t .