18.YÜZYILDA AVRUPA’DA MÜZİĞE ve MÜZİSYENLERE BAKIŞ

18 YÜZYILDA AVRUPA’DA HAKİM OLAN

MÜZİK AKIMLARI

BAROK MÜZİK

ROKOKO MÜZİK

KLASİK MÜZİK

18.YÜZYIL AVRUPA’SININ MÜZİSYENLERE BAKIŞI

BAROK MÜZİK AKIMI

1600-1750

Klasik Batı Müziği tarihinde, ilk opera denemesi olan dafne operası ile başlayıp, ünlü besteci J. Sebastian Bach’ ın ölümü olan 1750 yılına kadar geçen yaklaşık 150 yıllık sürece Barok Dönem adı verilmektedir.

Dönemin başlangıç bestecisi olarak Monteverdi, kapanış bestecisi olarakta Bach gösterilmektedir.

Barok kelimesi dönemi aşağılamak için Klasik Dönemde verilmiş bir isimdir. Portekizce işlenmemiş çarpık inci anlamına gelen barok kelimesi aslında bir denizcilik terimidir.

Barok Dönemi genel anlamı ile üç başlık altında değerlendirilmektedir;

Erken Barok: 1600-1650Önemli Bestecileri: Monteverdi, Gesualdo

Gelişme (Yayılma, Orta)Dönemi: 1650-1700Önemli Bestecileri: A. Scarlatti, Corelli, H. Purcell

Olgun (Doruk) Barok: 1700-1750Önemli Bestecileri: Vivaldi, Telemann, Handel, J. S. Bach

‘’Kontrast’’: Aynı tınılardaki çalgılar birbirleriyle savaşırcasına, birbirleri ile karşıtlık oluştururlar.- konçertolar devri

Müziksel ifadeyi güçlendirmek için kullanılan ses düzeyinin alçalıp yükselmesi

Çalgı müziği büyük ilerleme-- çalgılar için bestelenen yapıtlar çoğalır. Ses müziği ve çalgı müziğinin birleştirilmesi filizlenir.

Kontrast oluşturmak amacıyla eşlik çalgıları tekdüze hareket ederken, vokal hareketli ve süslü davranır.

Konçerto, süit, senfonin atası olan sinfonia gibi çalgısal türlerin yanı sıra oratoryo, kantat, opera gibi diğer türlerde ortaya çıkmıştır.

Sanatsal değeri olan operalar

Müzik,evrensel dil

Eserin başka bir bölüme geçeceğini veya bittiğini belirten bir olgunun kullanılması

Tempo değişimini belirten bitiş bölümleri

Eserlerde kapanışlar ve geçişler daha güçlü

Öncelikle Tanrı’yı ve dini yüceltmek amaçlı, Kilise dışındaki soylu kesimden soylu insanların kulak zevki için de bestelenmekteydi.

Ton değişimi=modülasyon teknikleri

Majör ve minör kalıplar sistematik

ROKOKO MÜZİK AKIMI

1725-1775

Rönesans’tan beri inşa edilen su çeşmelerinin süslemelerinden esinlenilmiştir “rokay”;İtalya’da revaçta olan, bahçeler ile çizimler içeren kuytuları (grotto) kaya ve deniz kabuklarıyla süsleme sanatı, Fransa’da resim ve mimari gibi görsel sanatlarda ifadesi çoğalıp, gravür sanatı üzerinden bütün Avrupa’ya yayılan Rokoko’yu böylece doğurmuştur.

Barok geleneğinin bakışımsız mücevher gibi işlenmiş armoni ve ağır kontrapuan yapılarına başkaldırıp, sonradan Klasik müziğin örnek alacağı sadelik ile yeniliği getirmiş

Rönesans Akımının devamı olarak da düşünülebilecek olan Rokoko, Barok’un uhrevi görkemini geride bırakarak, onun yerine aydınlanmacılığı, insancıllığı ve duygusallık ile mantığın bütünleştiği kıvrak ölçülülüğü getirmiştir.

*Kontpuan:Birbirlerine armonik açıdan bağlı, ancak ritim ve gelişimi (kontur) bağımsız olan seslerin ilişkisine verilen ad.

Fransa’da Jean-Baptiste Lully, İngiltere’de Henry Purcell, Almanya’da Dietrich Buxtehude,İtalya’da Archangelo Corelli ve Alessandro Scarlatti, Rokoko’nun öncülü başlıca Barok bestecileri

François Couperin (1668-1733) , pek arı-duru güzellikteki Klavsen eserleriyle, Fransız Barok-Rokoko geçişini harikulade anlatabilen besteci

Çağdaş armoni tekniğinin mihenk taşlarından ünlü Fransız müzisyen Jean-Philippe Rameau (1683-1764),müzikte abartılı dramatizasyonu kaldırmayı önermiş ve müzikte kendini Rokoko ölçülülüğü ile sınırlandırmaya çabalamıştır.

İtalya’da erken Rokoko esinleri Antonio Vivaldi(1675-1741), Venedik kıvamında, yumuşak ve dokunaklı, neşe ile hüznün sarmaştığı, duygulu ve insancıl yönleriyle gönül okşayan şaheser müzikler

KLASİK MÜZİK AKIMI

1750-1791(!) Avrupa bir bakıma Klasik Yunan ve Roma çağlarındaki,

kesintili de olsa yaygın olan barışı ve uygarlığı özlemlemiş, o döneme özgü “doğa aşkı” ve “hümanizm” üzerinden yüceltilen Antik erdemler, yeniden yaşatılmak istenmiş böylelikle Klasik müziği doğurmuştur.

Klasik müzik, 18. yüzyıldan başlayarak, Avusturya İmparatorluğu’nun başkenti Viyana ile özdeşleşmiştir.

Batı müziğinde J. S. Bach’ ın ölümü olan 1750 yılında başlayıp, 1800’ lü yıllarda sona eren müzik akımına Klasik Dönem adı verilmektedir. Kimi müzikologlara göre dönemin sona ermesi 1789 Fransız İhtilali iken, bazı müzikologlara göre de, Mozart’ ın ölümü olan 1791 yılıdır.

Haydn, Mozart, Beethoven, Schubert, Stamitz, Gluck, Klasik Dönemin önemli bestecilerindendir.

Barok Dönemde kullanılan sürekli bas yerini homofoniye(tek seslilik), çembalo ise yerini piyanoya bırakmıştır.

Senfoniler

Müzik tarihinde Viyana Klasikleri olarak bilinen; Haydn, Mozart ve Beethoven, dönemin en önemli bestecileridir. Bu üç besteci piyano sonatları, konçertolar, senfonik eserler ile kendilerinden sonraki dönemlere ışık tutmuşlardır. Klasik Dönem müziğinde melodi ve armoni öne çıkartılarak sade bir biçimde uygulanmış, müziğin sadece soyluların değil tüm halkın kültürel yapısına hitap etmesi gerekliliği savunulmuştur.

Klasik Dönemin ilk evresi olarak, C. P. Emmanuel Bach ve Johann Stamitz önderliğinde kurulan Mannheim okulu önderliğinde, Erken Klasik Dönem--Christoph Willibald (von) Gluck’ un opera sanatına yeni bir boyut kattığı dönem

Yüksek Klasikler --ikinci evre-- Klasik Dönemin doruğu--Haydn ve Mozart(626 eser)

Geç Klasikler olarak bilinen son evrede Beethoven ve Schubert müzikte ön planda--romantik dönemin kapılarını aralamışlar

MÜZİSYENLERE BAKIŞ Barok müzik, feodal aristokrasinin özel alanına ait bir etkinlik

olarak kalır bu yüzyıl boyunca

Barok müzik, J.S.Bach dönemindeki besteciler kiliselerde, belediye ve saraylarda veye bir operada görevliydiler.

Werner Stark’ın, The Sociology of Knowledge’da belirttiği gibi, Haydn, Kont Esterhazy için müzik bestelemekte, bu müzik, Esterhazy Şatosu’nda, ona ait olan özel alanda icra edilmektedir. (Haydn, bu şatoda, yemeklerini Esterhazy Kontu’nun uşaklarıyla birlikte yemektedir!)

Kilise ve saray etkisinde olan Barok müziğinin aksine Klasik müzik yavaş yavaş halka inmeye başlamış, saraylardaki konser salonları yerini, halkında müziğe ulaşabilmesini sağlayan büyük konser salonlarına bırakmıştır.

KAYNAKLAR

http://www.bilgiustam.com/muzikte-klasik-donem/

http://www.medeasanat.com/makale/klasik-muzik-tarihcesi.html

http://www.ozanyarman.com/files/Barok-Rokoko.pdf

http://www.bilgiustam.com/muzikte-barok-donem/

http://tr.wikipedia.org/wiki/Klasik_m%C3%BCzik

http://tr.wikipedia.org/wiki/Barok_m%C3%BCzik