16 hans key catalogus voor peter s

distant suffering VI | the key of remembrance [ werktitel ] work in progress

Hans Overvliet 2015 - 2016

De middag voorspelt niets dan zichzelf. Het messing

doosje in de vensterbank bevat

thans alles, maar van niets het meest.

Verzamelde gedichten Hans Faverey | uitgave Bezige bij | 1993

De Palestijnse vluchtelingen die ik vanaf begin tachtiger jaren ontmoette, bewaren de sleutels van hun huizen, waaruit ze sinds 1948 door de staat Israël zijn verdreven, tot op de dag van van-daag. In 1991 las ik voor de eerste keer het boek Pity the Nation, Lebanon at War van Robert Fisk*. Het hoofdstuk ‘The Keys of Palestine’** is me, geassocieerd met mijn eigen ervaringen, altijd bij-gebleven. Het werk bestaat uit een groot aantal koekblikjes met afdrukken van een sleutel in gips. Het koekblikje functioneert als container van de herinneringen aan mijn eigen kinderjaren waarin ik mijn schatten in het geheim voor de grote-mensen-wereld opborg en bewaarde. Het is tegelijkertijd de metafoor van de vergeten herinnering [ met vergeten ansichtkaarten, vergeten muntjes uit bezochte landen, etc. ] - die iedereen wel ergens heeft opgeborgen en dat bij elke verhuizing wel een keer opduikt ten einde weer een vergeten plek te krijgen. Het tentoonstellingsbeeld wordt telkens in-situ bepaalt.

* Pity the Nation | Robert Fisk | Oxford Paperbacks ISBN 978-0-19-280130-2 | 1990 De titel van het boek is geïnspireerd op het gelijknamige gedicht van Kahlil Gibran uit zijn poëziebundel The Garden of The Prophet dat eindigt met de regels

Pity the nation divided into fragments, each fragment deeming itself a nation.


distant suffering VI | the key of remembrance work in progress

DISTANT SUFFERING | EEN TENTOONSTELLINGSSEQUENTIE work in progress

De titel van dit work in progress verwijst naar het gelijknamige boek van Luc Boltanski – inder-daad de broer van Christian Boltanski: Distant Suffering, Morality, Media and Politics*. ‘Distant Suffering’ onderzoekt binnen een kunstdiscours de morele en politieke implicaties voor de toeschouwer [m/v] van het verafgelegen lijden van anderen zoals die door de media gepre-senteerd wordt. Luc Boltanski argumenteert dat toeschouwers zich actief kunnen betrekken op het verafgelegen lijden en daarbij ook anderen kunnen betrekken door te spreken over wat ze gezien hebben en hoe ze daarbij geraakt werden. Middels het concept van ‘de toeschouwer in de moraaltheorie van Adam Smith’, onderzoekt hij drie retorische categorieën die beschikbaar zijn voor het uitdrukken van reacties van de toeschouwer op het verafgelegen lijden van de ander: de categorie van de openlijke veroordeling, die van het sentiment en de esthetische categorie. Oorlog, vernietiging ( gepresenteerd in de media ) en de (vervagende) herinneringen daaraan zijn sinds 2005 ( tentoonstelling Jan Van Leeuwenstichting, papiercollageserie ‘Irak’ ) inhoudelijk onderdeel van mijn werk. Sinds 2012 onderzoek ik daarin andere strategieën dan die van de papiercollage. De overgang verliep organisch: putten de papiercollages als concept uitsluitend uit bestaande beelden uit de massamedia, de eerste twee uitingen van Distant Suffering baseerde zich ook op beelden uit, in dit geval foto’s, de kranten aangaande de oorlog in Syrië ( SYRIAN SKIES [ 1,000 DAYS ]’ en ‘ANATOMY OF A CLOUD [ GAZA ]’.


‘MAY 12 2012 | JULY 31 2014 | APRIL 5 2015’ vormt de breuk met het gebruik van beelden uit de massamedia. ‘DISAPEARING CLOUDS | SYRIAN SKIES [ 2,000 DAYS ]’ is een serie uiterst dun – eigenlijk met water -geschilderde portretten van wolken, gevormd na bombardementen, waarbij het vervormde pa-pier de beelden een sculpturale kwaliteit geeft. ‘THE KEYS OF PALESTINE’ sluit aan bij een strategie die ik eerder met ‘THE WORLD-LIBRARY-PROJECT’ – 1994 ) ‘SCHATKAART EUROPA’ - 1995’ en ‘UNENDLESS SKY, A JOURNEY OF LIGHT / REIS VAN LICHT -

1999’ gebruikte: achtereenvolgens een beeld van meer dan 80 plattegronden van nationale bibliotheken over de gehele wereld, de neerslag van een fysieke rondreis van enkele jaren langs de belangrijkste tentoonstellingsplekken in Europa en ‘UNENDLESS SKY, A JOURNEY OF LIGHT / REIS

VAN LICHT’: 12 collega's wereldwijd fotografeerden op 12 plekken op mijn verzoek van 2 t/m 14 september 1999, telkens met een interval van 2 uur, de luchten boven hun atelier: het atelier verlaten en de plekken bezoeken waar ik materiaal verzamel om tot een beeld te komen. Kunstrecensent Nico Out verwoordde de drie categorieën van Luc Boltanski op een prachtige wijze: ‘Achter de formele aanblik van het werk van Hans Overvliet schuilt een sterke betrok-kenheid met de brandhaarden in de wereld. (…) In zijn werk krijgt vergankelijkheid een extra lading. In ‘Anatomy of a Cloud’ en ‘Syrian Skies’ verwijst hij ingetogen en indringend naar de ver-nietiging van het leven in de strijd die mensen voeren.


De vraag is natuurlijk: wat voegt zulk werk toe aan wat ik weet en wie ik ben? Mijn antwoord: een onverwachte invalshoek. Doordat Overvliet mij bijvoorbeeld vijf keer een intens zwarte rookpluim toont, realiseer ik me plotseling dat ik via de atmosfeer direct verbonden ben met wat zich daar afspeelt. Ik adem even anders . . . .’**

* Cambridge Cultural Social Studies | ISBN 97-8052-1573-894 ** Kunstkatern ‘in Beeld’ | PZC | 09/11/’14


Hans Overvliet 2015 - 2016

16 hans key catalogus voor peter s

Documents