12 april 2023

KRW toestandsoordeel grondwaterkwantiteit:Waterbalanstest met NHI

Remco van EkReinder BrolsmaToine VergroesenCheryl van Kempen

21 februari 2013

12 april 2023

Inhoud

1. Aanleiding

2. Achtergronden

3. Aanpak

• Waterbalanstest

• Automatisering

4. Resultaten

5. Conclusies

12 april 2023

1. Aanleiding

Eerste toestandsoordeel:• Incomplete waterbalans:

• Geen Environmental Flow Need (EFN)• Geen beschikbare grondwatervoorraad (= KRW vereiste)

• Beter inzicht in lange termijn zoetwatervoorziening ook eigen belang voor NL!

• Meer transparantie en reproduceerbaarheid gewenst bij toestandsoordeel:• data ► analyse ► criterium ► oordeel• documentatie op internet

• Efficiency (automatisering, uniformering, gebruik NHI)

12 april 2023

2. Achtergronden

KRW (art 2, lid 27), beschikbare grondwatervoorraad:

het jaargemiddelde op lange termijn van de totale aanvulling van

het grondwaterlichaam, verminderd met het jaargemiddelde op

lange termijn van het debiet dat nodig is om voor bijbehorende

oppervlaktewateren de doelstellingen van ecologische kwaliteit

van artikel 4 te bereiken, teneinde een significante verslechtering

van de ecologische toestand van die wateren alsmede significante

schade aan de bijbehorende terrestrische ecosystemen te

voorkomen;

LTAAR - EFN

12 april 2023

2. Achtergronden

Test op GWL niveau!

CIS Status & trends no. 18

Indien stijghoogte OK,dan waterbalans test

NL protocol (5 jun)

- Verwijzing naar beschikbaregrondwatervoorraad

- Gebruik van model

12 april 2023

3. Aanpak - waterbalans

updaten= overig ofwel geen NHI waterbalans

Welke grondwaterlichamen?

NHI:

• Wadden, Krijt en onder Boomse klei niet in NHI

• Zoute GWL niet relevant (weinig gw onttrekkingen

12 april 2023

3. Aanpak - waterbalans

Conceptueel model

Aanvankelijke werkwijze Nieuwe werkwijze

Relevant voor waterbalanstest

12 april 2023

3. Aanpak - waterbalans

7 modellagen in NHI 2.2

12 april 2023

3. Aanpak - waterbalans

12 april 2023

3. Aanpak - waterbalans

Ligging OWL + GWDTE + NBP2011Ligging OWL + GWDTE

3. Aanpak - Aannames

Aannames• Er vindt lateraal netto geen uitwisseling van grondwater plaats tussen

grondwaterlichamen• De EFN is gelijk aan de som van de opwaartse flux tussen Laag 1 en 2

in cellen die GWDTE of OWL bevatten• De LTAAR is gelijk aan de som van de neerwaartse flux tussen Laag 1

en 2 binnen het grondwaterlichaam

Beperkingen• Landbouw onttrekkingen zijn (om pragmatische redenen) niet

meegenomen• Voor onttrekkingen is in deze fase gebruik gemaakt van constante

onttrekkingen (2000)• Nu NHI versie 2.2 en jaarreeks 2001-2006 beschikbaar

12 april 2023

3. Aanpak - Automatisering

Algemene eisen aan de automatisering:

• Moet reproduceerbare resultaten opleveren (transparantie)

• Moet efficiëntie verhogen

• Continuïteit zodat een basis is gelegd voor systematische verbetering

12 april 2023

3. Aanpak – Automatisering – Databewerking

Nabewerking van NHI resultaten tot grondwater balansen:• Aggregatie naar jaarsommen• Aggregatie naar grondwaterlichamen

De nabewerkingstools zijn:• direct toepasbaar op NHI uitvoer• gratis beschikbaar

Nabewerking en verdere interpretatie kan plaatsvinden op basis van de tabellen uit de data bewerking met behulp van een spreadsheet programma; tabellen met jaarsommen naar IHW; provincie eindoordeel

12 april 2023

4. Resultaten – waterbalans GWDTE en OWL

12 april 2023

Periode 2001-2006

Naam IDLTAAR [Mm3/j]

EFN[Mm3/j]

AGR[Mm3/j]

LTAAQ[Mm3/j]

AGR > LTAAQ

AGR / LTAAQ

Neerslag[Mm3/j]

ET[Mm3/j]

Oppervlakte km3

Zand Maas NLGW0006 1 119 331 788 261 OK 0.33 5 032 3 589 6 148

Deklaag Rijn-West NLGW0012 333 60 273 139 OK 0.51 3 230 2 262 3 743

Zand Rijn-West NLGW0005 116 4.4 111 39OK 0.35 341 229 388

Zand Rijn-Noord NLGW0002 209 35 173 18OK 0.10 1 299 859 1 434

Deklaag Rijn-Noord NLGW0009 76 9 67 36OK 0.54 730 496 833

Zand Rijn-Midden NLGW0004 582 296 286 114 OK 0.40 3 374 2 244 3 822

Deklaag Rijn-Oost NLGW0010 129 9.4 119 5.8 OK 0.05 512 350 595

Zand Rijn-Oost NLGW0003 1 035 213 822 137 OK 0.17 5 147 3 573 6 116

Duin Rijn-West NLGW0016 157 17 141 17OK 0.12 480 300 528

Duin Maas NLGW0017 5 0.0 5.3 -3.2 OK -0.60 19 12 24Zand Eems NLGW0001 318 73 245 44OK 0.18 1 682 1 086 1 963Zoet grondwater in kreekgebieden NLGWSC003 44 11 33 18OK 0.54 454 313 524Zoet grondwater in duingebieden NLGWSC001 13 0.3 14 0.1 OK 0.01 41 27 49Overig 348 83 265 95OK 0.36 6 025 4 115 6 834

4 483 1 142 3 342 921 OK 3.05 28 366 19 456 33 001

4. Resultaten - waterbalans NBP2011 en OWL

12 april 2023

Periode 2001-2006

Naam IDLTAAR [Mm3/j]

EFN[Mm3/j]

AGR[Mm3/j]

LTAAQ[Mm3/j]

AGR > LTAAQ

AGR / LTAAQ

Neerslag[Mm3/j]

ET[Mm3/j]

Oppervlakte km3

Zand Maas NLGW0006 1 119 483 636 261 OK 0.41 5 032 3 589 6 148

Deklaag Rijn-West NLGW0012 333 96 237 139 OK 0.59 3 230 2 262 3 743

Zand Rijn-West NLGW0005 116 12 103 39OK 0.38 341 229 388

Zand Rijn-Noord NLGW0002 209 87 122 18OK 0.14 1 299 859 1 434

Deklaag Rijn-Noord NLGW0009 76 20 56 36OK 0.64 730 496 833

Zand Rijn-Midden NLGW0004 582 453 129 114 OK 0.88 3 374 2 244 3 822

Deklaag Rijn-Oost NLGW0010 129 74 55 6 OK 0.11 512 350 595

Zand Rijn-Oost NLGW0003 1 035 495 540 137 OK 0.25 5 147 3 573 6 116

Duin Rijn-West NLGW0016 157 26 131 17OK 0.13 480 300 528

Duin Maas NLGW0017 5 2.7 2.7 -3.2 OK -1.20 19 12 24

Zand Eems NLGW0001 318 123 195 44OK 0.23 1 682 1 086 1 963Zoet grondwater in kreekgebieden NLGWSC003 44 25 18 18OK 0.96 454 313 524Zoet grondwater in duingebieden NLGWSC001 13 1.3 15 0.1 OK 0.01 41 27 49Overig 348 197 151 95OK 0.63 6 025 4 115 6 834

Totaal 4 483 2 094 2 391 921 OK 4.16 28 366 19 456 33 001

5. Conclusies - Waterbalanstest

• Huidige aanpak nu conform KRW en beter reproduceerbaar (herkomst invoer, rekenwijze)

• Geen van de grondwaterlichamen falen op basis van waterbalans

• Er is nu een schatter voor EFN (= eerste benadering) op basis van NHI, maar methodiek staat open voor discussie/verbetering.

• Voor kleine GWL en GWL Schelde is het huidige NHI nog niet geschikt irt deze test

• Geautomatiseerde verwerking van modelresultaten uit het NHI is goed mogelijk. Dataverwerking met behulp van HydroConnect is reproduceerbaar en flexibel

12 april 2023

6. Aanbevelingen ter verbetering

• Sommen zijn uitgevoerd met NHI2.2. Voorstel: in 2014 uitvoeren met verbeterd NHI-3.0, met aangescherpte EFN methode.

• EFN: Meer kijken naar ondiepe flux (contact wortelzone).

• Grondwateronttrekkingen nu stationair in NHI. Gewenst: update LGR waardoor nieuwe jaarsommen (check of dat kan?)

• Beregening is buiten beschouwing gebleven. Meenemen in vervolg.

• Alternatieven voor EFN testen? Basisafvoer uit toeleverende waterlopen. Gebieden met Gt V, VI, VII eruit? Niet uitgaan van een EFN ref uit 2000 maar steeds tijdsafhankelijk?

12 april 2023

Dank voor uw aandacht

Vragen?

12 april 2023