15 fegurð, varanleiki, notagildi...betra. Á ógleymanlegum tónleikum með tom waits í parís...
TRANSCRIPT
-
MYNDLIST
SÝNINGIN Byggingarlist í augn-hæð, er sett upp í tilefni af bók semsýningarstjórinn, Guja DöggHauksdóttir, hefur unnið og er ætl-uð til fræðslu um byggingarlist. Ásýningunni er lagt út frá þremurgrunngildum byggingarlistar; feg-urð, varanleika og notagildi og vitn-að til Vitruviusar sem oft er kall-aður fyrsti arkitektinn og var uppi á1. öld fyrir Krist. Þetta litla atriðisem og mörg önnur smáatriði á sýn-ingunni gefa á einfaldan og skýranhátt tengingu við langar hefðir ogaldur byggingarlistarsögunnar.Sýningin er í hliðarrými við vest-ursalinn sem er gjarnan nýttur fyrirbarnaþemu. Í þessu litla rými ersett fram innihaldsrík sýning á mjöglátlausan hátt og er aðdáunarverthverju næst að skila til áhorfandansmeð örfáum tilvísunum í mikilvægasjónræna þætti byggingarlist-arinnar. Framsetning sýning-arinnar er vönduð og sett fram afsmekkvísi og skilningi á fræðslusýn-ingu enda er sýningin eins konarframlenging á væntanlegri bók.Sýningin er flokkuð út frá þremuralgengum atriðum sem móta hiðbyggða umhverfi; inni, úti og heima.Hún sýnir þannig vítt svið bygging-arlistar, allt frá ytra byrði og rým-um til umgjarðar heimila og sýnirólíkar birtingamyndir þessara þáttaá mismunandi tímabilum. Sýninginá eins og bókin að höfða aðallega tilgrunnskólabarna og vera sambæri-
leg bókinni stuðningur fyrir kenn-ara til fræðslu um byggingarlist.Engu að síður á hún erindi jafnt tileldri nemenda sem almennings ogætti virkilega fullan rétt á því aðvera ein af fastasýningunum innanListasafns Reykjavíkur og á þannhátt kynning á tilvist og starfsemibyggingarlistardeildar og almenn
fræðsla um byggingarlist. Önnursýningin sem fjallað verður um hérer sýning á tilnefningum til Íslenskubyggingarlistarverðlaunanna semafhent voru í fyrsta sinn 20. októbersíðastliðinn. Það er ekki hægt aðsegja annað en þessar tvær sýn-ingar njóti góðs hvor af annarri.Valnefnd arkitekta valdi þau tíu
verk sem sýnd eru og gefa svo sann-arlega til kynna að góður arkitektúrer til á Íslandi. Verðlaun hlutu AV-arkitektar fyrir ákaflega fallega að-lögun manngerðs umhverfis að nátt-úru; Lækningarlind – Bláa lóninu.Markmiðið með verðlaununum er aðvekja athygli á góðri byggingarlist ílandinu í þeirri von að verðlaunin
festi sig í sessi sem fastur menning-arviðburður. Samhliða sýningunnihefur verið gefin út vönduð bók.Sýningin er í forrými austursalarinsog nýtur sín þar með eindæmumvel. Umgjörð sýningarinnar erbyggð upp af kerfi sem sést hefuráður nýtt til sýninga á byggingarlisten fellur svo ótrúlega vel að rýminuog innviðum Kjarvalsstaða að líkaster sem það hafi verið hannað meðefnisval byggingarinnar að leið-arljósi, en vandi er að byggja sýn-ingar vel upp í forrýmunum. Sávandi kemur augljóslega fram íþriðju sýningunni sem nefnd verðurhér sem er öllu óræðari en hinartvær og uppstilling frekar handa-hófskennd á kókosmottubút. Sýn-ingin nefnist Hugleiðing um hús-gagn og samanstendur af verkum úrmálmplötum eftir Óla Jóhann Ás-mundsson arkitekt. Ekki er umbyggingarlist að ræða né vísun í áð-urnefnd grunngildi; fegurð, var-anleika og notagildi. Hér er á ferðeins konar óræður leikur að hús-gagnaígildum með hálfgerða manns-mynd enda hefur Óla Jóhanni veriðhúsgagnahönnun hugleikin á síðustuárum. Hvað höfundurinn vill segjameð sýningunni og hverju hann leit-ar eftir er óljóst enda engar skýr-ingar fyrir hendi. Erfitt reynist aðskilgreina verkin sem þrívídd-arskúlptúra, þó sýningin sé hluti afþrívíddarþema í forrýminu, því hús-gagnatengingin er augljós. Ef ætl-unin er að kalla fram frjálsa upp-lifun hefði höfundur mátt vera munvandlátari í valinu og sýna færriverk. Ef verkin eru hins vegar hug-leiðing um húsgagn sem nokkurskonar frumgerðir er ástæða til þessað vanda valið á því sem verður end-anlega að einhverju – lampa, legu-bekk, kertastjaka eða fatahengi, svoeitthvað sé nefnt af þekktum form-gerðum sem lesa má úr óræðumverkunum.
Fegurð, varanleiki, notagildi
Morgunblaðið/Golli
Byggingarlist í augnhæð „Í þessu litla rými er sett fram innihaldsrík sýning á mjög látlausan hátt og er aðdáunar-vert hverju næst að skila til áhorfandans með örfáum tilvísunum í mikilvæga sjónræna þætti byggingarlistarinnar.“
Elísabet V. Ingvarsdóttir
Listasafn Reykjavíkur,Kjarvalsstaðir
Opið alla daga 10–17. Ókeypis á fimmtu-dögum. Byggingarlist í augnhæð, til 31.desember. Íslensku byggingarlist-arverðlaunin, til 24. nóvember. Hugleið-ing um húsgagn, til 31. desember. Á Kjar-valsstöðum standa yfir þrjár sýningartengdar manngerðu umhverfi og hönnun.
Þrjár sýningar tengdar hönnun: Bygging-arlist í augnhæð, Íslensku byggingarlist-arverðlaunin, Hugleiðing um húsgagn
Hlustarinn
Ég kynntist Tom Waits í gegnum manninnminn á menntaskólaárunum.Swordfishtrombones varð fljótlega eftirlæt-isdiskurinn. Hann er tilraunakenndur oggroddalegur en um leið mjúkur og mel-ódískur. Það er ótrúlegt að þessi diskur skulihafa verið gefinn út fyrir 24 árum. Ef nefnaætti sérstaklega eftirminnileg lög, koma upp íhugann Shore Leave (stemningin skemmtilegog textinn frábær), Johnsburg, Illinois (Waits
lýsti því best sjálfur þegar hann sagði að lagiðætti að verka eins og hann væri að dragamynd af konunni sinni upp úr veskinu) ogFrank’s Wild Years. Annars er það eins og aðgera upp á milli barnanna sinna að nefna eitt-hvað eitt frekar en annað. Hvert lagið er öðrubetra. Á ógleymanlegum tónleikum með TomWaits í París árið 1999 flutti hann meðal ann-ars 16 Shells From A Thirty-Ought-Six af um-ræddum geisladiski. Ég fæ enn gæsahúð viðtilhugsunina.
Helga Haraldsdóttir þýðandi.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Helga „Á ógleymanlegum tónleikum með Tom Waits í París árið 1999 flutti hann meðal ann-ars 16 Shells From A Thirty-Ought-Six af umræddum geisladiski. “
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 2007 15
Morgunblaðið/Ómar
Valur „En hvað segir það svo um forfeður okkar að það er hinn sterki Þór sem er hetjan með-an hinn klóki Loki endar í skúrkshlutverkinu?“ spyr Valur. .
Lesarinn
Neil Gaiman er þekktastur fyrir teikni-myndasögurnar um Sandman og hefurlengi fengist við goðsögur ýmiss konar, svosem í skáldsögunni American Gods. Í AnansiBoys notar hann elstu goðsögur sem vitað erum, afrískar sögur um tígrisdýrið og köngu-lóna. Tígrisdýrið beitir afli gegn andstæð-ingum, en köngulóin Anansi spinnur sinn vefog hefur sigur með klókindum sínum. Er hérgefið í skyn að goðsögurnar hafi upp-runalega haft þann tilgang að kenna fólki að
beita vitsmunum frekar en vöðvum, að eittsinn hafi allar sögur tilheyrt tígrisdýrinu ensmám saman hafi köngulóin haft vinninginnog mannkynið þar með vitkast. Fyrir mérvar þetta eins og lykill að öðrum goðsögum,sem dæmi má nefna eru það ekki stríðs-hetjurnar Hektor eða Akkilles sem fara meðsigur af hólmi í Trójustríðinu heldur hinnklóki Ódysseifur. En hvað segir það svo umforfeður okkar að það er hinn sterki Þórsem er hetjan en hinn klóki Loki endar ískúrkshlutverkinu?
Valur Gunnarsson rithöfundur.