15 augustus 2003

in de Polder van Biesland

Inhoud

1. Verstedelijking

2. Bodem en water

3. Een cursus ecologie van 3 minuten

4. Natuur in het cultuurlandschap

5. Duurzame veehouderij

6. Financieel-economische kanten

1. Verstedelijking in de streek1830-1957

Vinex 1990-2015

Bevolkingsdichtheid

De overblijvende groene kamer

Bieslandse Bovenpolder

Polder van Biesland

2. Bodem en water

• Doorsnede Zuid-Holland

• Polders en droogmakerijen

• Neerslag

Zuid-Holland doorgezaagd

Twee soorten poldersWaarom zou de ene dieper zijn dan de andere?

??

?

Gemiddeld neerslag overschot (mm)

-40.0

-20.0

0.0

20.0

40.0

60.0

80.0

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

de Bilt

Rotterdam

Gemiddelde maandelijkseneerslagoverschot

3. Een cursus ecologie in drie minuten

• grootschalige technieken en de gevolgen voor:• bermen• oevers en water• versnippering• verzuring• vermesting (vervlakkende invloed van de menselijke

activiteiten); “Mest is toch goed voor plant en dier?”• verdroging• weinig overtuigende resultaten met ‘traditioneel

agrarisch natuurbeheer’ en ‘programma beheer’

4. Natuurontwikkeling in het cultuurlandschap

• Diversificatie van graslandvegetatie• Plekken met slikachtige bodems en

waterondiepten • Aquatische ecologie in oevers en sloten• Poelen• Slootkanten en moeras• Bosjes en bosranden• perceelscheidingen met houtrillen

Plant en dier aan de Thijssevaart

Bieslandse Bovenpolder

Zicht op Klein Delfgauw langs het Kerkepad

Aanleg van een biezenveld

• Koeien die tegen een stootje kunnen

• Low input low output aanpak

• Kansen voor de ondernemer met groene en blauwe diensten: levering van natuur, recreatie, streekproducten, waterberging en -conservering e.a.

5. Duurzame veehouderij

Input van biologische veehouder ...

Drastische extensivering

• Geen voedingsstoffen van externe bron (betekent o.a. (Zuinig) gebruik van eigen mest, bagger, oever- en watervegetatie, ontbinding van oxiderende stoffen

• Geen preventieve medicijnen voor het vee

• Eigen productie van krachtvoer

Output ...

• Melkopbrengst per koe veel lager (tot 50%)• Hogere prijs voor melk en vlees

Maar ook …

• Kansen voor de ondernemer met groene en blauwe diensten:

o Landschaps(beleving),o Natuur (extensivering betekent ook:

bodemverschraling), o Recreatie, o Streekproducten, o Waterdiensten: waterberging, -conservering en

zuvering e.a. o Onderwijs en zorg

6. Financieel-economische kanten

Kosten natuur- en landschapsbeheer

Huidige praktijk• Aankoop DLG• Beheer: “programma

beheer” betaalt beheerders (SBB, NM, landschappen, boeren met ‘pakketten’, e.a.)

• Scheiding van functies

BvN model• Betaling van de boer uit

rendement fonds: lange termijn

• Fonds 50% LNV plus regionale partijen

• Geïntegreerde ontwikkeling

• Meer regionale betrokkenheid

• Sturing op lokale mogelijkheden

• Ontbureaucratisering van de natuurdoelen

Medefinanciering Regionale overheden: gemeenten, stadsgewest, Hoogheemraadschap van Delfland (zie hiernaast) Groepen burgers die belang hechten aan natuur en landschap in de directe omgeving

Pilot: vragen voor boer en wetenschap

• Wat zijn de effecten van de natuurgerichte bedrijfsvoering op de huidige problemen bij het vee met de mineralenvoorziening en –benutting (m.n. de matige eiwitbenutting)?

• Welke mogelijkheden zijn er om meer eiwitrijke grasproducten te oogsten?

• Hoeveel gras kan er bij de verminderde bemesting nog worden geoogst?

• Welke melkproductie per koe en per hectare zijn nog mogelijk?

• Gaat de graanteelt lukken (i.v.m. onkruiden, vogelvraat)?

• In de huidige situatie wordt veel stro aangevoerd voor de potstal waarin het jongvee is gehuisvest. De 15 hectare graan levert naar verwachting hiervoor te weinig stro. Is hooi van het natuurland (8 ha) als strooisel te gebruiken?

• Is de aanvoer van fosfaat en kali via slootbagger op de lange termijn voldoende voor de grasproductie? (Stikstof is er voldoende in de natuurlijke stikstofbronnen op het bedrijf, zoals via mineralisatie en depositie.) Moet aanvullend daarop compost uit naastgelegen natuurgebieden worden aangevoerd?