- CRVENILO KUKURUZA –Reptalus panzeri vektor

stolbur fitoplazme na kukuruzu

dr Jelena Jović

Institut za zaštitu bilja i životnu sredinuOdsek za štetočine bilja

Posledica danas dostupnih metoda za molekularnu detekcijui karakterizaciju organizama.

Širenje poznatih vektora u nove oblasti.

Adapticija poznatih i novih vektora na različite useve.

Pomeranje vektora iz prirodnih ekosistema u agroekosisteme.

Širenje bolesti uzrokovanih fitoplazmama

Broj bolesti uzrokovanih fitoplazmama širom sveta raste svakodnevno, dok se nove i nove bolesti identifikuju.

Stolbur fitoplazma na kukuruzuBolest crvenila kukuruza

Tokom poslednjih 50 godina epifitotička pojava crvenila kukuruza zabeležena jeu nekoliko regiona Srbije, primarno u južnom Banatu, gde je stalno prisutna.

Prisustvo biljaka koje ispoljavaju karakteristične simptome crvenila navodi se i za pojedine regione susednih zemalja, pre svega Bugarske i Rumunije.

U 2003. godini crvenilo kukuruza se ponovo pojavilo u epifitotičkim razmeramasa značajnim posledicama po proizvodnju kukuruza izazivajući smanjenje prinosa i do 90%.

Crvenilo kukuruza

Etiologija crvenila kukuruza

Sezonska dinamika cikada

542

437

310 350

Dinamika populacije Reptalus panzeri i pojava simptoma crvenila kukuruza

ovipozicija

Simptomi crvenilakukuruza

01 J

un

15

Ju

n

28 J

un

04 J

ul

06

Ju

l0

7Ju

l

17 J

ul

23 J

ul

31 J

ul

08

Avg

13

Avg

20

Avg

01

Sep

Datum sakupljanja

550

500

450

400

350

300

250

200

150

100

50

Bro

j p

rim

era

ka

u r

ep

rez

en

tati

vn

im k

va

dra

tim

a

Eksperimenti dokazivanja etiologije bolesti i vektorske uloge Reptalus panzeri

Pred-eksperimentalna procedura:

Test kavezi: 7 poljskih kaveza sa 16-23 biljke kukuruza (Σ=132 biljke)

Kontrolni kavezi: 4 poljska kaveza sa 13-24 biljke kukuruza (Σ=83 biljke)

Pojava i razvoj simptoma bolesti crvenila kukuruza

30 dana posle infekcije

29 dana 34 dana 38 dana

Pojava i razvoj simptoma bolesti crvenila kukuruza

Pojava i razvoj simptoma bolesti crvenila kukuruza

Ishrana larvi Reptalus panzeri na lokalitetimasa crvenilom kukuruza

Metod pregleda korena biljaka na prisustvo larvi R. panzeri; A – C. arvensis, B - kukuruz, C – D. stramonium, D - bela voštana prevlaka oko korena biljke

Vrsta Datum uzorkovanja

Broj biljaka

Broj larvi Larva/biljka

kukuruz Oktobar 06/07 30 413 13.8

pomoćnica Oktobar 06/07 30 0 0

tatula Oktobar 06/07 30 13 0.4

poponac Oktobar 06/07 30 5 0.2

sirak Oktobar 06/07 30 0 0

setaria Oktobar 06/07 30 0 0

pšenica Maj 07 300 86 0.3

poponac Maj 07 30 9 0.3

sirak Maj 07 30 67 2.2

palamida Maj 07 30 5 0.2

Ishrana larvi R. panzeri na lokalitetima sa crvenilom kukuruza

Populacije larvi Reptalus panzeri na korenu različitih biljaka

Pro

leće

Jese

n

Ponašanje i biologija Reptalus panzeri

L1 L3

Larve Reptalus panzeri na korenu kukuruza

L5

Larve Reptalus panzeri na korenu pšenice

~ Epidemiološki ciklus crvenila kukuruza ~

Reptalus panzeri Stolbur fitoplazma

Sredina juna - početak jula:Period eklozije Reptalus panzeri adulta.

Kraj jula - početak avgusta: Period ovipozicije, ženke Reptalus panzeri polažu jaja u zemlju pored korena kukuruza.

Kraj avgusta – početak septembra: Piljenje L1 larvi koje se hrane na korenu kukuruza.

Prisustvo stolbur fitoplazme u R. panzeriadultima na početku rojenja.

Nema pokazatelja o transovarijalnom prenošenju fitoplazme.

L1 larve nisu inficirane stolbur fitoplazmom.

Reptalus panzeri Stolbur fitoplazma

Sredina septembra - oktobra:Ishrana L2/L3 larvi na korenu kukuruza.Sredina oktobra: Setva ozime pšenice na polju kukuruza na kome se nalaze larve u L2/L3

stadijumu razvića.

Mart - sredina juna: Ishrana L4/L5 larvi, posle zimske hibernacije, na korenu pšenice i divljeg sirka.

Sredina juna - početak jula: Period eklozije Reptalus panzeri adulta.

Prisustvo stolbur fitoplazme u korenu kukuruza i L3 larvama.

Prisustvo stolbur fitoplazme u biljkama pšenice, divljeg sirka i L4/L5 larvama.

Prisustvo stolbur fitoplazme u R. panzeriadultima na početku rojenja.

novembar - marthibernacija L3

april – junrazviće larvi L4-L5

kraj juna - juleklozija adulta

jul - infekcija kukuruzaavgust - ovipozicija

septembar – oktobarL1-L3 akvizicija fitoplazme

prelet na kukuruz

Iako je cikada Reptalus panzeri široko rasprostranjena u Evropi mali je broj literaturnih podataka o njenom prisustvu na kukuruzu.

Ranija istraživanja biologije i ekologije ove vrste ukazivala su da ona naseljava ivice šuma, kserotermna staništa obrasla žbunastom i drvenastom vegetacijom.

Rosa spp.

Prunus spinosa

Salix spp.

Crataegus spp.,

Pinus spp.,

Clematis spp.

Promena biljke domaćina (“host shift”) R. panzeri?

Promena biljke domaćina (“host shift”) R. panzeri?

Rezultati naših istraživanja ukazuju na značajno drugačije ponašanje

R. panzeri populacija koje naseljavaju polja kukuruza u južnom Banatu.

Brojne populacije R. panzeri registrovane na kukuruzu u južnom Banatu ukazuju da je to posledica prelaska ove cikade na kukuruz kao novu biljku domaćina (engl. host shift).

R. panzeri pokazuje očiglednu preferenciju ka kukuruzu kao glavnoj biljci domaćinu za ishranu i razviće adulta i ranih larvenih stupnjeva, na kojoj ostvaruje izuzetno brojne populacije.

Promena biljke domaćina (“host shift”) R. panzeri?

Moguće je da je ovakvo ponašanje uzrokovano praksom intenzivne fertilizacije zemljišta koja se primenjuje u rotaciji kukuruz-pšenica, a koja dovodi do takvog balansa nutrijenata u biljkama kukuruza, pšenice i utrine koji povećava fekunditet cikada i preživljavanje mladih larvi.

Usled toga, brojne populacije Reptalus panzeri na kukuruzu posledica su prelaska ove cikade na kukuruz kao novu biljku domaćina.

Takvo ponašanje je, međutim, u suprotnosti sa ranijim studijama koje su ukazale da se cikade teško adaptiraju na nove biljke domaćine.

Promena biljke domaćina (“host shift”) R. panzeri?

Tekuća i buduća istraživanja crvenila kukuruza

Reptalus panzeri

Ekološka i molekularna karakterizacija “host-shift” procesa.

Molekularna i taksonomska karakterizacija vektora.

- CRVENILO KUKURUZA –Reptalus panzeri vektor

stolbur fitoplazme na kukuruzu

dr Jelena Jović

Institut za zaštitu bilja i životnu sredinuOdsek za štetočine bilja